Wykład 923 kwietnia 2015

Przechowywanie i zapominanie informacji

Plan wykładu

• Przechowywanie informacji w krótkich okresach czasu

• Przechowywanie w długich okresach czasu• Teorie zapominaniaTeoria rozpadu śladu pamięciowegoTeoria interferencjiTeoria wypieraniaTeoria braku dostępu do śladu pamięciowego• Wybrane czynniki wpływające na trwałość

przechowywania

Przechowywanie w krótkich okresach czasu: paradygmat Browna-Petersonów

Odtwarzanie po upływie 30 sekund

Wnioski na temat przechowywania i zapominania w krótkich okresach czasu

• Przechowywanie w rejestrze sensorycznym i pamięci krótkotrwałej/operacyjnej jest ograniczone czasowo

• Następuje początkowy szybszy, a następnie wolniejszy spadek przechowywania

• Zapominanie polega na zanikaniu/zacieraniu się śladu pamięciowego

• Przechowywanie w pamięci krótkotrwałej/operacyjnej może być przedłużone dzięki powtarzaniu

Funkcja przechowywania u gołębi

Przechowywanie i zapominanie w dłuższych okresach czasu

• Przechować można tylko to, co zostało zapamiętane

• Część „zapominania” jest w rzeczywistości brakiem zapamiętania

• Jakie czynniki decydują o trwałości przechowywania/zapominaniu?

• Czas czy interferencja?

Krzywe nabywania i wygasania reakcji

Badania Ebbinghausa – krzywe przechowywania

Funkcja przechowywania

• Wszystkie funkcje przechowywania mają taki sam ogólny kształt: początkowo zapominanie następuje szybko, następnie ulega spowolnieniu, ale niemal nigdy nie kończy się

• Im słabszy zapis pamięciowy i im bardziej czuły wskaźnik, tym szybsze zapominanie

• Potęgowe prawo zapominania: następstwem coraz dłuższego odroczenia są coraz mniejsze straty

Prawdopodobieństwo rozpoznania nazwy programu TV

Przechowywanie w bardzo długich okresach czasu: badania Bahricka nad pamiętaniem

języka hiszpańskiego

Przechowywanie w bardzo długich okresach czasu c.d.

• Semb, Ellis i Araujo (1993): pamiętanie informacji z kursu psychologii rozwoju po 4 i 11 miesiącach – 20% ubytku

• Conway, Cohen i Stanhope (1991): pamiętanie informacji z kursu psychologii poznawczej – największy spadek przez pierwsze 3-4 lata

• Szybciej zapominane nazwiska, wolniej ogólne prawidłowości

• Im dłuższe uczenie się i im wyższe oceny, tym wolniejsze zapominanie

Pamiętanie kolegów ze szkoły

Czy wykładowcy pamiętają swoich studentów?

• Badania Bahricka z udziałem 22 wykładowców uniwersyteckich, dotyczące pamiętania twarzy i nazwisk czterech grup studentów, z którymi skończyli zajęcia 11 dni, 1 rok, 4 lata i 8 lat wcześniej

• Gorsze pamiętanie nazwisk i twarzy studentów niż nazwisk i twarzy kolegów ze szkoły

• Lepsze pamiętanie nazwisk niż twarzy• Spadek pamiętanie rozpoczyna się już po roku

Pamiętanie zdarzeń autobiograficznych: badania Linton

Teoria rozpadu śladu pamięciowego

• Rozpad czy zanik?

• Uzasadnienie „zdroworosądkowe”

• Związek z koncepcjami asocjacjonistycznymi i neo-asocjacjonistycznymi

• Czy sam czas jako taki może powodować zapominanie?

Teoria interferencji

• Teoria zawiązana z koncepcjami asocjacjonistycznymi

• Zapominanie aktywne, a nie pasywne• Wpływ informacji następującej po

zapamiętywaniu – interferencja retroaktywna, lub przed zapamiętywaniem – interferencja proaktywna

• Interferencja asocjacyjna

Czasy rozpoznawania zdań interferujących i nie interferujących

Teoria wypierania

• Związana z pracami Freuda• Wypieranie (represja) jako mechanizm obronny,

polegający na niedopuszczaniu wspomnień o negatywnym zabarwieniu emocjonalnym

• Loftus i Burns (1982): napad na bank• Peters (1988): pamiętanie pielęgniarki• Bezpośrednie i odroczona pamiętania słów

neutralnych i zabarwionych emocjonalnie• Czy wszystkie rodzaje negatywnych wspomnień

podlegają wyparciu?

Teoria braku dostępu do śladu pamięciowego

• Związana z poznawczym podejściem do pamięci• Zapominanie jest pozorne• Wszystkie zapamiętane informacje pozostają w

pamięci, natomiast nie wszystkie można wydobyć• Badania Penfielda • Efekty odtwarzania pod wpływem hipnozy• Fakt, że niektóre dawne wspomnienia mogą

być wydobyty, nie dowodzi, że wszystkie wspomnienia są przechowywane w pamięci

Wybrane czynniki wpływające na trwałość przechowywania

• Cechy materiału: sensowność, znaczenie dla jednostki, związek z wcześniejszą wiedzą

• Aktywność w trakcie i po przyswajaniu: głębokość przetwarzania, włączanie do struktury wiedzy przechowywanej w umyśle (asymilacja), zmiany wiedzy przechowywanej w umyśle (akomodacja)

• Nastawienie na odmienną długość czasu przechowywania

Uczenie się skomasowane a rozłożone w czasie

Rola pobudzenia w chwili zapamiętywania

• Początkowe lepsze pamiętanie materiału zapamiętywanego przy niskim pobudzeniu, ale lepsze odroczone pamiętanie materiału zapamiętywanego przy wysokim poziomie pobudzenia

• Czynniki pobudzające: kofeina, nikotyna, strychnina• Czynniki obniżające pobudzenie: alkohol, marihuana• Wpływ pory dnia: dla efektów trwałych lepsze

uczenie się po południu