1

wt

mif;a

usm

if;o

m;E

Sifhv

li,

frsm

;tpn

f;t&kH;r

S xkw

fa0o

nf?

တခါမမႀကဖးသညေခာငးေရႀကးမ လားရးတြငျဖစပြား ရမးျပညနယေျမာကပငး လားရးၿမ႕ေပၚတြင ၁၈.၈.၂၀၁၂ စေနေန ညက စၿပး မးအဆကမျပက ရြာသြနးခ ေသာေၾကာင ၁၉.၈.၂၀၁၂ ေန တြင တစခါမမႀကဖးသည ေခာငးေရႀကးမႈ ဆးဆးရြားရြား ျဖစေပၚခၿပး အမေျခအေျမာကအမားနင အမေမြးတရစာၦနမားက ေရထ ေမာပါသြားခေၾကာငးသရသည။

ေရႀကးမႈမျဖစခင ၁၈ ရကေန႔တြငမႀကးသညးထနးစြာ ရြာသြနးမေၾကာင ေကာကေတာငရပကြကတြင ရနတငးေအာငဘရားဖကမစးဆငးလာသည ေတာငကေရသည အရငက တစခါမ မၾကေေတြ႔ဖးသည ေခာငးေရႀကးမႈ ျဖစပြားလာေစသည။

လားရးၿမ႕ ကြကသစ၊ ရပကြက(၉)၊ ရပကြက(၁၀)ႏငၿမ႕၀မရ အမေျခ ၅၀ ထကမနညးေရတကစားေမာပါသြား

သညအျပင ေရၿခ စကခငးဧကမား စြာေရလြမးမးခသည။ ေရ လြမးသည ရပကြကရ အမတြငးပတမေနသမားအား လမအဖြ႕ကယဆယေရးအဖြ႕မ ၀ငး၀နးကယထတေပးရၿပး အလရငမားမ ထမငးထပမားေ၀ေပးခေၾကာငး ေတြ ရသည။

ရပကြက (၁၀) မ ကယဆယေရး အကအညေပးေနသညေဒသခ တစဥးမ "ရပကြက (၁၀) န ၿမ႕၀မ ဖက က အမေတြ အခ႕ၿပ႕ကၿပး ေရထပါသြား တာေတ႔ြ ရတယ။ အမေမြး၀ကေတြ၊ အသးအေဆာငပစၥညးလညးအမားႀကး ပါသြားတယ၊ ေခာငးေဘးေတာကေလာကကအမေတြ၊ ျခေတြ အားလး ထတာပ၊ လလညး တစေယာကပါသြားတယ လ ၾကားတယ။ ဘယရပကြကကလညး ေတာ မသရေသးဘး ၊တတားေလးစငးလး ေရေကာတကၿပး ဘယဆငကယ၊ ကားမျဖတလ႔ မရေတာဘး၊ ေခာငးေရဒေလာက ႀကးတာ တစခါမ မႀကေတြ ဖးဘး " ဟ ေရႀကးမႏငပတသကၿပးေျပာျပခသည။

ယခလ ေခာငးေရႀကးမႈေၾကာင ေရေဘးဒကၡသည အေျမာကအမား ရေနသညအျပင အကအညမားလညး အေရးတႀကးလအပေနေၾကာငးသရသည။

သတငးမတတမးႏငသေတသနဌာနတအာငးေကာငးသားႏငလငယမားအစညးအရး

အမတစဥ(၁၉) ေကာနးတအာငးစာေစာင ၾသဂတလ ၂၀၁၂

တခါမမႀကဖးသညေခာငးေရႀကးမ လားရးတြငျဖစပြား

လာရးမ ေရၾကးေနေသာပ

တအာငးအမးသားေရးေခါငးေဆာင မငးအကပနးအတြက ၁၀ႏစျပညတရားနာဆြမးသြတ အမေ၀

စာမကႏာ ၃

အစးရ စစေၾကာငးမ ေဒသခမား၏ လက၀တရတနာႏငလ႔အသးအေဆာငပစၥညးမားက လယ....

စာမကႏာ ၄

ပေလာငျပညနယ လြတေျမာကေရးတပဥး " ဗဟေကာမတ ႏစပတလညအစညးေ၀း ထတျပနေၾကညာခက "

စာမကႏာ ၆

2 3

aumfef;wtmif; pmapmifw

tmif;a

usm

if;o

m;E

Sifhv

li,

frsm

;tpn

f;t&kH;r

S xkw

fa0o

nf?

wt

mif;a

usm

if;o

m;E

Sifhv

li,

frsm

;tpn

f;t&kH;r

S xkw

fa0o

nf?

မစေျခာကလပငနးမားေၾကာင ပတ၀နးကငမား ဆးရြားစြာထခကပကစး

ဥးသနးစန၏ ေျပာငးလမႈေအာကက ေသနတသေတြန႔ညေနတ တအာငးဌာေန

ျမနမာႏငငအတြငးျပျပငေျပာငးလမမားစတငေနေသာ ဥးသနးစနအစးရ၏ ဥးေဆာငမေအာကတြင ၿငမးခမးေရးလပ ငနးမားေဖာေဆာငေနေသာ ဥးေအာငမငးအဖြ႕သညလည တငးရငးသားလကနကကင အဖြ႕အစညးေတာေတာ မားမားႏငၿငမးခမးေရးသေဘာတညခကမားရရေနသလ လကမတေရးထးၿပးေသာ တငးရငးသားလကနကကင မားလညရေနပါသည။ စစအစးရမ ႏငငတကာအျမငတြင ျမနမာႏငငသည ၿငမးခမးၿပး ဒမကေရစအခြငအေရးမားျဖင ဥးတညေျပာငးလေနျပလ႔ ေၾကြးေၾကာေနေသာလည ရမးျပညနယေျမာကပငးႏငကခငျပညနယအတြငးတြင ေန႔စဥႏင အမ တကပြေတြအဆကမပက ျဖစပြားလကရသည။ တဆကတညးမာပ ျပညတြငးၿငမးခမးေရးရရမသာ တငးျပည ဖြ႕ၿဖးတးတတမညဟ လကရအစးရမ ေၾကြးေၾကာထားေသာလညး ျငမးခမးေရးေဖာေဆာငမႈမာ စစမနတ ျငမးခမးေရး မဟတပ အေပၚရန ျငမးခမးေရးႏငအတ ၄ငးတ႔ ၂၀၀၈ ဖြ႔စညးပအတငး ဆကလက အေကာငးေဖာေဆာငေနတာ ျဖစျပး. တငးရငးသားလကနကကငအဖြ႕မားထ အတေယာင ၿငမးခမးေရး လကမတေရး ထးၿပး ႏငငေရး အျမတထတရနသာႀကရြယေနပါသည။ အပစခတရပစေရး လကမတထးျပးေသာ တငးရငးသားနယေျမမားတြင စစတပတးခမးမားရေနသလ စစပြမားထပျပ ျပနျဖစေနခၾကသညအေျခအေနအထားေတြက သကေသျဖစေနပါသည။

ဥးသနးစနအစးရစစတပမ လကမတေရးထးထားျခငးမရရေသးသည တငးရငးသားလကနကကငတပဖြ႕မား ျဖစေသာ ကခငျပညနယလြတေျမာကေရးတပမေတာႏငတအာငးအမးသားေရးလြတေျမာကေရး တပမေတာ မားအား အျပတ ေခမနးႏငရနအတြက ျပညသာယာစစဆငေရးက ၾသဂတလမ စတငအေကာငအထညေဖာေဆာင လကရသည။ ျမနမာအစးရစစတပမားမ တအာငးအမးသားလြတေျမာကေရးတပမေတာလပရားေနသည တအာငးေသသအတြငး ၄ငးတ႔စစတပမားအား ထေဒသမားသ႔ တစဆထကတဆေျပာငးေရြ႕အေျခခတပစြ ဝငေရာကလာခၾကၿပး ေနစဥႏငအၿမတကပြပမျပငးထနလာသညကေတြ႕ရရသည။

အထးသျဖင ျမနမာစစေၾကာငးမားသည နယေျမခလထမားအား သတျဖတျခငး၊ မတရားႏပစကျခငး၊ အတငးအဓမၼခငးေစျခငး၊ မတရားဖမးစးခပေႏာငအပစေပးျခငး၊ ေဒသခပငပစၥညးမားမတရားယငငျခငး ႏငၿခမးေျခာကမမာအပါအဝင လ႕အခြငအေရးခးေဖာကမမားမာ ဆကတကဆသလျဖစေပၚလကရသည။

လကတေလာတကပြေတြေၾကာင စစေဘးဒကၡသညမားေန႔စဥႏငအမ တးပြားလာၿပး မနတၿမ႕နယ တနဟနးေကးရြာအနး ေတာတြငး ပနးေရာငေနသည စစးေျပးဒကၡသည တစေထာငဝနးကငရေနၿပး အမားစမာ တအာငးႏငကခငလမးမားျဖစၾကသည။ တစခ႔စစးေျပးဒကၡသညမားမာ နစပရာ ေဆြးမးအမမားတြငသာ ခးလေနၾကသလ မားေသာအားျဖင အခကအခမားစြာန ၾကေတြ႔ေနရပါသည။ ထ႔ေၾကာငျမနမာအစးရ၏ ဟနျပၿငမးခမးေရးကသာ ဥးတညေဆြးေႏြးေနသညမာအထငအရားပငျဖစပါသည။ ၿငမးခမးေရးေဆြးေႏြးမမား ေပၚ ႏငငတကာအသငးအဝနးအခ႕မ ျမနမာႏငငအတြငး တငးရငးသားျပနာကသတမမပ ၄ငးတ႔၏စးပြားေရးအကးအျမတက ေမာကးၿပး ဝငေရာကဖ႔ႀကးစားေနသညကေတြ႕ရရသည။

အယဒတာအာေဘာ

“aumfef;wtmif;”tGefvdkif;pmapmifonf wtmif;ausmif;om;ESifhvli,frsm;tpnf;t&kH;owif;

rSwfwrf; ESifh okawoeXmerS xkwfa0jcif;jzpfygonf/ aumfef;wtmif; pmapmifwGif tokH;jyKxm;aom

owif;rsm;? aqmif;yg;rsm;? usefrma&; ESifh ywfoufaom pmrsm;udk ta=umif;rsdK;a=umifh }udKwifcGifhjyKcsuf

awmif;cHjcif; rjyKEdkifonfudk rlydkifrsm; taejzifh emvnfay;yg&ef tEl;tnGwfawmif;yeftyfygonf/

တအာငးအမးသားေရးေခါငးေဆာင မငးအကပနးအတြက ၁၀ႏစျပညတရားနာဆြမးသြတ အမေ၀

ဇလငလ(၃၁)ရကအဂၤါေန႔တြင ထငးျမနမာနယစပတစေနရာ၌ တအာငးေကာငးသားႏင လငယမားအစညးအရးမ တကၾကြလပရားသညလငယမား၊ပေလာငအမးသမးအစညးအရးမ အမးသမးအငအားစမား ရပမရပဖ အခ႕တ မပးေပါငး၍ ကဆးေလၿပးေသာ တအာငးေတာလနေရး ေခါငးေဆာငပဂၢလ တစဥးျဖစေသာ မငးအကပနး(ဗဒါငပါန) အားရညဇး၍ သတရလြမးဆြတျခငး ၁၀ ႏစျပည အထမးအမတ ဆြမးသြတတရားနာ ေရစကခၿပး ေကာငးမ ကသလမား ျပလပခၾကသည။မငးအကပနးသည ၂၀၀၁ ခႏစ ေအာကတဘာလ ၂ ရကေန႔တြင စစအစးရ၏ မတရားဥပေဒမားျဖင ေမာလၿမင အကဥးေထာင၌ ဖမးဆးေထာငခ မတရားအျပစေပးျခငးခခရသည။ မငးအကပနးအား ဖမးဆးထနသမးစဥစစေၾကာေရးကာလတြငလညး လသားမဆနစြာ ညဥးပနးျခငး၊ ေထာငတြငး ပစႀကး ပစငယ အမးမး၏ဒဏမား..ေထာငတြငးေရာကရစဥ ေထာငျပငဘ၀မ ရထားေသာ ေရဖငးေရာဂါ အတြက ေဆး၀ါးကသမ အခြင အေရး လး၀မရချခငးစသည လသားခငးစာနာမမရေသာ ထနးသမးခပေႏာင ခခရျခငးတ ေၾကာင ၂၀၀၂ ခႏစ ဇလငလ ၃၁ ရကတြင ဘ၀တစပါးသ႔ ကြယလြန အနစၥ ေရာကရခရသည။မငးအကပနးသည ျမနမာျပညတြငးရ တတၾကြသည တအာငးလငယမားအား အမးသားေရးအတြက ထငးႏငငလြတေျမာကနယေျမသ႔ ဥးစြာလမးျပေခၚေဆာင

လာသတစဥးျဖစသညအျပင တအာငးေကာငးသား ႏငလငယမားအစညးအရး၊ တအာငးအမးသမးအစညးအရးတ႔ အားသေႏၵတညေပးချပး အမးသားေရး လမးစမားေပၚထြနးလာေစရန ကနဥး တညေထာငခသလညးျဖစသည။ ထကသ႔ရြပရြပခၽြနခၽြနျဖင ေရ႔ေဆာငလမးျပ လမးစခေပးခေသာ တအာငးအာဇာနညပဂၢလလညးျဖစ ျမနမာျပညဒမကေရစရရေရးအတြက မမအမးသား တငးရငသားလမးျဖစေသာ တအာငးလငယမားအား ျပစပးေထာင ေပးခၿပး ဒမကေရလပရားမ အငအားစထသ ဒမကေရစကက လပရား အားအငျဖညေပးႏငခသ စျပေခါငးေဆာငေကာငးတစဥးျဖစေသာေၾကာင. တအာငးလမ အေျချပ အငအားစမား၊လငယအငအားစမား၊ အမးသမးအငအားစမားက ဥးေဆာင၍ ႏစစဥႏစတငး ဆြမးသြပတရားနာ ေရစကသြနးခ အမေပးေ၀ခသညမာလညး ၁၀ႏစ တငးတငးျပညလာခၿပျဖစသည။ေနာငလာေနာငသားတအာငးမးဆကမား၊တအာငးမးခစမား စနမနာယစရာ အတယေလးစားအားက ေစရနအျပင တအာငးအမးသားတစရပလးလြတေျမာကေရးနင ျမနမာျပညတစျပညလးရတငးရငးသားမား ျငမးခမးစြာေနႏင ေစေရး အသကေပးစပ၍ အနစနာခေသာ စျပအာဇာနညတစဥးအျဖစ မးဆကသစတငး၏ ႏလးသားတြင မတေကာကတငကာအမးသားအလႏငအတႏစစဥ အေလးျပအခမးအနားကငးပခၾကသည။၂၀၀၁ခႏစတြင စစအစးရမ ၁၉၀၈(မတရားအသငးအကဥပေဒ)၁၇(၁)၊ ၁၇(၂) မညသမဆ မတရားအသငး၏ အဖြ႕ဝငျဖစလင(သ႔)ယငးအသငး၏အစညးအေဝး၌ပါဝငေဆာငရြကလင(သ႔) ယငးအသငးအတြက ဝငေၾကးထညဝင၊ ရယ၊ေတာငးခလင (သ႔)တနညးနညးျဖင ယငးအသငး၏လပကငေဆာငရြကရာတြင ကညမျပစမႈဆငရာကငထး ဥပေဒ။၁၂၁၊၁၂၂(၁)၊၁၂၂(၂) (ႏငငေတာသစၥာေဖာကဖကပနကနျခငး)ႏငငေတာ သစၥာေဖာကဖကပနကနမႈ ျပစဒဏမား၊ ျပစမႈဆငရာကငထး ဥပေဒ ၅၀၅(ခ) အမားျပညသ၏ အကးပကစးေစမႈက ျဖစေပၚေသာ ေဖၚျပခကမားကလက၀ယဖမးဆးရရမ ဥပေဒအစရသည မတရားဥပေဒမားျဖင ေခါငးစဥတပကာ မငးအကပနးအား ဖမးဆးေထာငဒဏတပ မတရား အျပစေပးခသည။

သတငးမတတမးႏငသေတသနဌာနတအာငးေကာငးသားႏငလငယမားအစညးအရး

၂၀၁၂ ခႏစ ဇလငလမစတငၿပး ရမးျပညေျမာကပငး လားရးခရငအတြငး မစေျခာကလပငနးလပကငသ မားျပားလာသညက ေတြ႔ရပါသည။ ထမစေျခာကလပငနးသည မစႏစတငေပၚခန ဇြနလမစၿပး စကတငဘာလ ကနတအထျဖစၿပး လပကငသအမားစမာ အာဏာပငမားနင နးစပေသာ တရပလပငနးရငမား ျဖစၾကသည။

မစေျခာကလပကငသအမားစသည လပငနးလငစငမားမေလာကၾက

ပ ခးလပေနသမားကမားေၾကာငး ေတြ႔ရသည။ ထမစလပငနးမားေၾကာင ေဒသတြငးရ မစမားက အလအယက ခကယေနၾကေသာေၾကာင ၀ါးေတာမား ျပနးတးသြားသညအျပင မစမားက အေျခာကလပခနတြင ကန႔နငထငးမားက အသးျပေနသညအတြက ထြကရလာေသာ မးခးနင အန႔မားက ေဒသခမား၏ ကနးမာေရးက ဆးရြားစြာ ထခကေစသည ဟသရသည။ေဒသခတစဥးရ႕ ေျပာျပခကအရ ” ကေတာတ႔ရြာေဘးမာ မစဖနစဖရတယ နစခလးက တရတေတြပ တစဖက ကေတာတ႔ပနခငးရြာကပရပပ။ ဒါေၾကာင အဒမစဖက ထြကလာတ ကန႔အန႔န႔ မစအန႔ေတြက ေတာေတာ အန႔ ဆးတယဗ။ ၿပးေတာ စြန႔ပစအညစအေၾကးေတြေၾကာင ျခငေတြေပါၿပး ငကဖားေရာဂါကလညး ျဖစေစတယေလ။ မစေတြကလညး စားဖ႔ေတာင မကနသေလာကပ။ ၀ါးေတာေတြကေတာ ကနသေလာကကရေနၿပ” ဟသရသည။ မစေျခာကလပငနးသည လားရးပတ၀နးကငတြင အမားဆးျဖစၿပး လားရး-မနစ လမးတစေလာကတြင မစဖ ၅ ဖ ေလာကရေၾကာငးရၿပ ထမစေျခာကမားက တရတျပညသ႔ တငပ႔ေနေၾကာငးသရသည။

သတငးမတတမးႏငသေတသနဌာနတအာငးေကာငးသားႏငလငယမားအစညးအရး

မစေျခာကထတလပေသာပ

rdkif;tdkufyef;twGuf 10ESpfjynfhw&m;emqGrf;oGwftrSsa0

4 5

aumfef;wtmif; pmapmifw

tmif;a

usm

if;o

m;E

Sifhv

li,

frsm

;tpn

f;t&kH;r

S xkw

fa0o

nf?

wt

mif;a

usm

if;o

m;E

Sifhv

li,

frsm

;tpn

f;t&kH;r

S xkw

fa0o

nf?

အစးရစစေၾကာငးမ ေဒသခမား၏ လကဝတရတနာမားႏင လ႕အသးအေဆာငပစၥညးမားလယ

၂၀၁၂-ခႏစ၊ဇလငလ(၂၅)ရကေန႔တြင ရမးျပညနယေျမာကပငး၊ မနတၿမ႕နယ ပနေဆြေကးရြာတြငး စစေၾကာငးထြကေနေသာ ေကာကမအေျခစက ခမရ(၅၀၁)တပရငးသည ေဒသခ အမဆငပစၥညးမားႏငအမတြငးရ လကဝတ ရတနာေသတာ ေဖာကထြငးကာ လယကသမးယသြားေၾကာငးသရရသည။ပနေဆြေကးရြာရ ကနဆာ(ခ)ဥးေနေအာင အမအတြငး စစသားမားက ဝငေရာကေမြေႏာကၿပး လကဝတရတနာမား ၿခမးေျခာကယေဆာငသြားေၾကာငးသရသည။“စစသားေတြက ပထမေတာ ကနဆာမသားစက လကနကကငေတြန႔အဆကအသြယရတယ မသၤကာဘးလ႔ေျပာၿပး အမထမာ ဝငရာတယ..ဘာမေတာမေတြ႕ဘး. ေနာကဆး ေသတာကဖြငခငးတယ.. အမရငက သတ႔ရ႕ လကဝတရတနာပရတယလ႔ေျပာလညး စစသားေတြက ေသနတေျပာငးဝန႕ၿခမးေျခာကၿပး သတ႔ဖာသာသတ႔ေသာက ရကဖြငလကတယ ၿပးေတာ ေသတာထကေန ေရႊလကစြပ(ကပ၄သနးတန)တကြငးႏင နင လ႔ေခၚတ တအာငးရးရာ မနးကေလး ခါးပတ ေငြသားအကြငး(ကပတစသနးေကာတန)ေတြယသြားတယ…အမရငက ခါးပတသည ၄ငးတ႔ဘးဘြားေပးခသည အေမြျဖစေၾကာငး ငယေတာငးပနေသာလညး သတ႔ျပနမေပးဘး” ဟေဒသခမကျမင တဥးမေျပာျပခသည။ထအျပင စစအငအား၉၀ေကာရေသာ ေကာကမအေျခစက ခလရ(၅၀၁)

သည ေကးရြာတြငးရ ေစးဆငသးဆငက ဝငေရာကေမြေႏာကက သတ႔လခငတာမနသမ ဆငရငခြငျပခကမပါပ ယငငသမးပကသြားသညအျပင ဆငရငကပါ လကနကျပ ၿခမးေျခာကခသညဟလညးသရသည။“ရြာထက ေစးဆငသးဆငက စစသားေတြက လစခြၿပးဝငတယ..အမာသတ႔ရ႕အထကအရာရက ဆငထက ပကဗအစမးေရာငေဘာဖနပေတြကယၿပး စစသားေတြက တစေယာကတစရေဝေပးတယ..ေနာကၿပး ေဆးလပ၊ ဘယာ၊မန႔ ႏငတျခားတနဖးရပစၥညမားမနသမက စတတငးက အကနလးယသြားတယ၊ ကေနာတ႔က ပကဆရငးေပးဖ႔ေျပာေတာ ေသနတန႔ျပနခနၿပး ဘာလ႔ေပးရမလ၊ ဘာမလညးရငးစရာမလဘးဆၿပး ထြကသြားၾကတယ” ဟဆငရငတဥးမ ေျပာျပခသည။ပနေဆြေကးရြာရေစးဆငသးဆငတြင ဥးကနအဆင(ဥးေပၚစန)ဆငမ တနဖး ကပ၂သနးေကာ၊ ကနဖး(ဥးေပၚၿဖး) မသားစဆငမ ကပ၃သနးေကာ ႏင ကနငငခန(ဥးၿငမးခမး) မသားစဆငမ တနဖးကပ၃သနးေကာ ဆးရး သြားေၾကာငး သရရသည။မနတၿမ႕နယတဝကရေကးရြာမားသည လမးပနးဆကသြယေရးခကခသညမးရာသတြင ေကးရြာတြငးရ အမဆငမား ကသာ အမျပေနရသညအျပင ယခလ လယသမးပကမမးမၾကာခဏဆသလျဖစလာသညအတြက တခ႕အမမားမာ မမပငအဖးတနရးရာလကဝတရတနာမားက အမအတြငးမထားရေတာပ အျခားလၿခသည ေနရာမားသ႔ ေျပာငးေရြ႕ထားရေၾကာငး သရရသည။

သတငးမတတမးႏငသေတသနဌာနတအာငးေကာငးသားႏငလငယမားအစညးအရး

ဗမာစစသားမား ရြာထ၀ငစးေသာပ

၂၀၁၂ခႏစ၊ၾသဂတလ၁၂ရကေန႔တြင ရမးျပညနယေျမာကပငး၊နမခမးၿမ႕နယ လြယခကအပစ၊ ေဆာရမေကးရြာၾကားစခနးအျဖစ အေျခစကေသာ ခလရ-၁၄၄မ တာ၀နရ ဗလႀကးမးႏငေအာင ႏင ဗလႀကး၀ငးမးတ႔သည ေဆာရမ ရြာသရြာသားမားက လပအားေပးေစခငးသညအျပင ရြာသား(၈)ေယာကက ထးႀကတရကႏကခေၾကာငး သရရသည။

ရကႏကေနခနတြင ေကးရြာလႀကးမား လာေရာကေတာငးပနေသာလညး ဂရမျပဘ တပႀကး၀ငးအတြငး ဝငလာပါက ေသနတျဖငပစသတမညဟ ၿခမးေျခာကခသည။ ရြာသား(၈) ဥးအား လကသး၊စစဖနပမားျဖင တစနာရနးပါး ထးကတ ကနေကာကခေၾကာငးသရရသည။

ျဖစပြားပမာ ၾသဂတလ ၆ရကေန႔တြင ထစစဗလႀကးႏစဥးသည (၂၁) မင (ေဒသတြငးအေခၚ) တြင စစတပအတြက ရကၡာမား သယယရနဆၿပး ရြာသားႏငျမငးမားအား ေပၚတာအျဖစဆြခသည။

“ ကေနာတ႔ ၂၁ မငေရာကေတာ စစတပရကၡာေတြမဟတပ တရတေလာပနး(သေ႒း)ေတြရ႕ ပစၥညးေတြျဖစေနတယ၊ ေနာကၿပးတခ႕လညး ဗကအရမးစာေနၾကေတာ အားလးမသယၿပးခင ျပနသြားၾကတယ၊ တကယတမးကေတာ ဗလႀကးႏစေယာကက တရတေလာပနးေတြက ပစၥညးသယခ ျမငးတစေကာငက ကပေငြငါးေသာငး ေပးတယလ႔ သရတယ၊

ကေတာတ႔ကၾကေတာ ကယထမငးကယစားခငးၿပး ကယျမငးန႔ပါ ပစၥညးေတြသယခငးေတာ ဘယသက လပခငမလ၊ ရြာသားေတြ ျပနသြားတာက စတဆးၿပးအခလေခၚၿပး ရကႏပခတာျဖစတယ” ဟရြာသားတစဥးမ ေျပာျပခသည။

ၾသဂတလ ၁၂ရကေန႔တြင လပအားေပးရန ရြာသရြာသား (၁၇)ေယာကက တကလာခငးၿပး အမးသမးမားအား အမဘကသ႔ျပနေစလြတခကာ ကနရြာသားရစေယာကက ေသနတႏငခနၿပး ပစျဖငတနးစခငးကာ ရကႏကခသည။

ဗလႀကးမးႏငေအာင ႏင ဗလႀကး၀ငးမးတ႔သည ၾကားစခနးတြင ၂လနးပါးေလာကသာ လာေရာကတာ၀န ထမးေဆာငရ ေသးေသာလညး အာ ဏာ ႏ င လ က န တ အား က ယး ၿ ပး ရြာသားမားအျပင ရပရြာလႀကး မဘမားႏင ရ ြာအပခ ပေရးမ ႈး ကပ ါအေၾကာငးမ ကယထလကေရာက ေစာကားေနတတေၾကာငး ေဒသခမားမ ေျပာျပခကအရ သရသည။

ခလရ-၁၄၄ ၾကားစခနးသည ယခမ ေပၚတာဆြ၊ လထကညငးပနးႏပစကသညမဟတပ ယခငကတညးက အၿမတမး လလ လပအားေပးေစခငးမမားလညးရခသည။

သတငးမတတမးႏငသေတသနဌာနတအာငးေကာငးသားႏငလငယမားအစညးအရး

ခလရ-၁၄၄စစဗလႀကးႏစဥးမ ေဆာရမရြားသား(၈)ဥးအား ထးႀကတရကႏက

လားရးသစေတာ၀နထမးမား အဆမတနအခြနေကာကေန

ရမးျပညနယေျမာကပငး လားရး-နမၼတလမးမေပၚတြင ေတာထြကပစၥညးမားအေပၚ အခြနေကာကခရနအတြက လကရသစေတာရးတြင တာ၀နထမးေဆာငေနေသာ စစတပထြက သနးစးသည ၿမ႕တြငး ၀ငလာသည ကား၊ေထာလာဂ၊ႏြားလညးမားအေပၚ နငငေတာက ျပဌာနးေပးခသည အခြနႏးထက အဆမတနေကာကခေန လကရေၾကာငးသရသည။

သစေတာဥးစးဌာနကျပဌာနးေပခသည ပမာဏထက ၅ ဆ ေကာာကခေနျပး မေပးေဆာငလင ျပနာရာျပး ဖမးဆးေထာငခပစမညဟ ျခမးေျခာကေျပာဆေနေၾကာငး ေဒသခ ေထာလာဂသမား တစဥးရ႕ေျပာဆခကအရ သရပါသည။

အမားအားျဖင တငေဆာငလာေသာ ေတာထြကပစညးမားမာ မးေသြး၊ ထငး၊ ေမာတင၊ ျခတင၊ အမတင၊ ၀ါးလး၊ သကကယမားျဖစၾကျပး ေဒသခမား ရ႕စား၀တေနေရးအတြက မရမျဖစေသာ လအပခကမား ျဖစၿပး ယခလ အဆမတန အခြနေတြေကာကေနျခငးမာ ေဒသခမားအတြကအခကအချဖစသလ၊ ေထာလဂႏငကားသမား မားအတြကလညး အလပအကငအခကအခ ျဖစေနၾကေၾကာငးသရသည။

''ကေနာတ႔ ၿမ႕က လပစစမးသးဖ႔ လေလာကမႈမရေတာ ထငးတ႔၊မးေသြးတ႔ကသာ သြား၀ယသးရတယေလ။ ျပးေတာ လအမားစက တကအမလညးမေဆာကနငေတာ ေမာတင၊ ၀ါး၊ သကကယပသးရတာေပါ၊ ႏငငေတာက ျပဌာနး ထားတအတငးေကာကခေနရငေတာ ေပးေပာပါတယ၊ ဒါေပမ အခလသတ႔အပကပထထညဖ႔န႔ ဘယာေသာကဖ႔အတြက ကေတာ မေပးႏငတာ အမနပဗာ''ဟ ကားသမားတဥးမေျပာျပခသည။

သတငးမတတမးႏငသေတသနဌာနတအာငးေကာငးသားႏငလငယမားအစညးအရး

လားရးသစေတာ၀နထမးမား အဆမတနအခြနေကာကေန

ပေလာငကယပငအပခပခြငရေဒသ နမဆနရအစးရ တပစခနးမ (နမၼတတပရငး-၃၂၄) လကေအာကခ တာ၀နရသ ဗလႀကး၀ဏၰသ ဥးေဆာငၿပး ၾသဂတ ၁၀-ရကႏင ၁၁-ရကတြင နမဆနနယရ ေကးရြာဥကဌမားက ေခၚယေမးျမနး စစေဆးၿပး စတအခန႔မသငသည႔ ပဂၢလမားက ဆဆႀကမးေမာငးျခငး၊ ရကႏကညငးပနးျခငးမား ျပလပေနပါသည။

ယငးသ႔ျပလပရာတြင ထာမဆငေကးရြာအတြငးေရးမးအား ကယလကမား နာကင ေစသညအထ ညငးပနးႏပစက ခေၾကာငး သရရသည။ မကျမငသကေသတစဥး ေျပာဆခကအရ သတ႔က(ဗလၾကး၀ဏၰသႏငအဖြ႔)က ရြာဥကဌေတြက အလညက ေခၚယ စစေဆးရာမာ ထာမဆငရြာအလညေရာကေတာ ဥကဌအစား အတြငးေရးမးက၀ငၿပး အေမးျမနးခရာမာ ရြာအတြငးေရးမးအား မဆငဝငေရာကေျဖဆသညဆၿပး အခနးျပင ဘကေရာကသညအထ ၄ငးတ႔အဖြ႔က ရကႏကပတကနလကသညဟ သရသည။ အမနမာ ထာမဆငေကးရြာ ဥကဌသည ဗမာစကားက ေကာငးစြာေျပာဆႏငရနအခကအချဖစသညအတြက အတြငးေရးမးမကညေပးျခငးသာျဖစသည။

'' သတ႔အဓကေမးတာေတာ TNLAတအာငး(ပေလာင)အမးသားလြတေျမာကေရးတပမေတာ အေၾကာငးေပါဗာ၊ TNLA က ဘယလျမငလ၊ အဒမာ ဘယသေတြ ဥးေဆာငလ ဘယရြာဘယသသားေတြပါ၀ငၾကလ၊ ၿပးခတလပငးတနးက TNLAေတြ ေရာလတကနယဘက ေရာကခၾကေသးတယမဟတလား ဘာျဖစလ႔ တပကအေၾကာငးမၾကားၾကတာလ ဆတာလ သတ႔ေတြက မငးတ႔က ဘာေတြေကၽႊးထားလ႔ သတ႔ေတြက လကခထားၾကရလ….ဆတာေတြက အဓက ထားၿပး စစေဆးေမးျမနးတယ''သညဟ ရြာဥကဌတစဥးမ ေျပာဆသည။

နမဆနတြင စစစခနးရေသာလညး ၄ငးအဖြ႔သည ဥကဌမားက စခနးတြင စစေစးေမးျမနးခငးမလပပ ဗလႀကး(ေဟာငး) သနးထြနး ဥးေဆာငသည တပမေတာအခေျခာကစကရတြငသာ ေခၚယစစေဆးခရာမာ သသယရ စရာျဖစေနသညဟ လညး အဆပါဥကဌမားက ဆၾကသည။

၁၀ ၈- -၂၀၁၂-တြင အေရ႕ေျမာကျခမးႏငေျမာကျခမး၊ ၁၁- ၈-၂၀၁၂ တြင နမဆနအေရ႕ဘကျခမးႏင ေတာငဘကျခမး၊ ႏစသတခြၿပး စစေဆးေနသညဟသရသည။

ပေလာငကယပငအပခပရေဒသ နမဆနၿမ႕နယတြင ေကးရြာအပစေပါငး ၃၂-အပစ၊ ေကးရြာေပါငး ၁၀၀-ေကာရၿပး ထာမဆငေကးရြာသည နမဆနၿမ႕၏ အေရ႕ေတာငဘကျခမး မနမငအပစသည တညရသည။

သတငးမတတမးႏငသေတသနဌာနတအာငးေကာငးသားႏငလငယမားအစညးအရး

စစအစးရတပမ နမဆနၿမ႕နယတြငးရ ေကးရြာဥကဌမားအား ေခၚယေမးျမနးစစေဆး

6 7

aumfef;wtmif; pmapmifw

tmif;a

usm

if;o

m;E

Sifhv

li,

frsm

;tpn

f;t&kH;r

S xkw

fa0o

nf?

wt

mif;a

usm

if;o

m;E

Sifhv

li,

frsm

;tpn

f;t&kH;r

S xkw

fa0o

nf?

ထတျပနေၾကျငာခက

PSLF © 2012 Peace - Equality - Justice - Prosperity

1

yavmifjynfe,fvGwfajrmufa&;wyfOD; “A[dkaumfrDwD – ESpfywfvnftpnf;ta0; xkwfjyefa=unmcsuf”

yavmifjynfe,fvGwfajrmufa&;wyfOD; P.S.L.F . A[dkaumfrDwD-ESpfywfvnftpnf;ta0;ukd 2012 ckESpf/ =o*kwfv (6) &uf ae@rS (8) &ufae@txd wtmif;a'ovGwfajrmufe,fajrwpfae&mwGif oHk;&ufwdkifwdkif atmifjrifpGmusif;y+yD;pD; cJhygonf? T ESpfywfvnf tpnf;ta0;}uD;okd@ A[dkaumfrDwDtzJG@0ifESifh wyfOD;tzJG@0ifacgif;aqmif ukd,fpm;vS,fpkpkaygif; (21) OD; wufa&mufcJhygonf?

T ESpfywfvnftpnf;ta0;}uD;wGif jynfwGif;ppfrD;0dkif;aeaom wdkif;&if;om;jynfolvlxk.tajctae/ jrefrmEdkifiH jynfwGif;jynfytajctaewkd@ukd ta=utvnfoHk;oyfaqG;aEG;cJh=uygonf? yavmifjynfe,fvGwfajrmufa&;wyfOD;. A[dk aumfrDwDudk ydkrdkuspfvpfcdkifrmap&efjyifqifzJG@pnf;cJh=u+yD;/ wtmif;trsKd;om;vGwfajrmufa&;wyfrawmf T.N.L.A . ppfOD;pD; tzJG@udkvnf; wdk;csJ@zJG@pnf;um EdkifiHa&;/ ppfa&;qdkif&m rlay:vpDvkyfief;pOfrsm;/ a&S@vkyfief;pOfrsm;ukd csrSwfEdkifcJh =uygonf?

2005 ckESpf wGif ,cif ppftkyfpk. 'k-0ef}uD;csKyf 'k-AdkvfcsKyf}uD;odef;pdef -vuf&Sd orRw udk,fwdkif yavmifvufeuf udkifwyfzJG@udk tiftm;oHk; twif;t"rRjzKwfcscJh+yD; 2010 ckESpfaemufydkif;wGif [efjyyavmifudk,fydkiftkyfcsKyfcGifh&a'o ay;cJh ygonf? odk@aomfvnf; wtmif;a'owGif jrefrmhwyfrawmfwyfzJG@.ppfa&;v_yf&Sm;r_ESifh rl;,pfaq;0g;jy\emrsm;a=umifh ynma&;/ usef;rma&;/ pD;yGm;a&;/ vlr_a&;tajctaersm;rSm tvGefedrfhusv#uf&Sdonf? xdka=umifh jynfolvlxkudk umuG,f Edkif&efESifh atmifjrifr_ r&&Sdao;aom wtmif;trsKd;om;EdkifiHa&;udk qufvufaqmif&GufEdkif&eftwGuf P.S.L.F .EdkifiHa&; OD;aqmifr_jzifh ,cif P.S.L.A rsKd;cspfppfacgif;aqmiftcsKd@ESifh wyfzJG@0ifrsm;tygt0if wtmif;jynfolrsm;udkpnf;&Hk;um wtmif;trsKd;om; vGwfajrmufa&;wyfrawmf T.N.L.A udk 2009 ckESpfrSpwifI jyefvnfzJG@pnf;v_yf&Sm;cJhygonf?

T.N.L.A/ K.I.A ESifh S.S.A wyfzJG@wdk@.ppfa&;yl;aygif;r_udk xdk;ppfqif&eftwGuf wtmif;a'oodk@ aemifcsKd/ ausmufrJ/ oDayg/ erfhvef/ vm;&SLd;/ uGwfcdkif &Sd jrefrmhwyf&if;wyfzJG@rsm; rdkydkwdk;csJ@v_yf&Sm;aejcif;a=umifh wdkufyJGrsm; t}udrf}udrfjzpfyGm; v#uf&Sd+yD; ppfyJG'g%fa=umifh wtmif;rdbjynfolwdk@. b0vHk+cHKr_twGuf OD;odef;pdef tpdk;&.jrefrmhwyfzJG@vkyf&yfrsm;udk P.S.L.F A[dkaumfrDwD-ESpfywfvnftpnf;ta0;u jyif;xefpGm uef@uGuf&_wfcs vdkufygonf?

xdkjyif OD;odef;pdef tpdk;&. jynfaxmifpk+idrf;csrf;a&;azmfaqmifr_wdk@udk a0zefoHk;oyfcJh=u+yD;/ jrefrmjynf. EdkifiHa&; jyKjyifajymif;vJr_twGuf wdkif;&if;om;vufeufudkifwyfzJG@rsm;ESifhaqG;aEG;&mwGif trsKd;om;wef;wlnDr#a&;udktajccH+yD; wdkif;&if; om;vlrsKd; tm;vHk;yg0ifEdkifaom EdkifiHa&;awG@qHkaqG;aEG;yJGudk rjzpfrae usif;yjyKvkyf&efvdktyfa=umif; aqG;aEG;oabmxm; csrSwfcJhygonf?

xdk@a=umifh jrefrmjynf.EdkifiHa&;jyKjyifajymif;vJr_rsm; +idrf;csrf;pGmajz&Sif;aqmif&GufEdkif&eftwGuf OD;odef;pdef tpdk;&tm; P.S.L.F A[dkaumfrDwD - ESpfywfvnftpnf;ta0;}uD;rS atmufygawmif;qdkcsufrsm;udk tav;teufawmif;qdkvdkufygonf?

(1) wtmif;a'otwGif; jrefrmwyfzJG@rsm; jyefvnf&kyfodrf;+yD; xdk;ppfqif ppfa&;v_yf&Sm;r_rsm; csufcsif;&yfwef@ay;&ef? (2) wjynfvHk;twdkif;twmaqmifonfh typfcwf&yfpJr_rsm;jyKvkyf&ef? (3) wdkif;&if;om;tzJG@tpnf;rsm;tm;vHk;yg0ifonfh EdkifiHa&;awG@qHkaqG;aEG;r_ tjrefqHk;jyKvkyf&ef? A[dkaumfrDwD yavmifjynfe,fvGwfajrmufa&;wyfOD; (P.S.L.F) 9 &uf/ =o*kwfv/ 2012 ckESpf? qufoG,f&ef - (86) 131 8740 8061/ (86) 183 1346 8730

Palaung State Liberation Front wHyftGH&fykfefavmwfuyDkefwtmif;

PO Box. 406, Chiang Mai 50000, Thailand, Tel: 66 80127 2548 E-mail: palaungpslf@gmail.com

တအာငးလပငနးအဖြ႕မ ၄၁ႀကမေျမာကတအာငးစာေပႏငယဥေကးမေန႔ ေၾကျငာခကထတျပန

ၾသဂတလ (၃ဝ)ရကေန႔တြင ကေရာကသည (၄၁)ႀကမေျမာက တအာငး (ပေလာင) စာေပယဥေကးမႈ ေန႔ ထးေန႔ျမတတြင မမတ႔အေဝးေရာက တအာငးညအစကေမာငနမမားမ ဤထတျပနေၾကညာခကက ထတျပန လကပါသည၊၊

ပထမဥးဆး တအာငးစာေပေပၚေပါကလာေစရန ႀကးပမးခသမာ အေမရကနသ မစၥကလငးဆသျဖစၿပး ေရာမဗညး အကၡရာက အေျခခ၍ ၁၉၁၂ခနစတြင စတငတထြငေပးခပါသည၊၊ ထ႔ေနာက ၁၉၁၈မစ၍ ရဟနးရငမား၊ ပညာရပဂလမား စစေပါငး (၁၃)ဥးတ႔မ တအာငးစာေပက မြန-ျမနမာ-ရမးအကၡရာ အမးမးတ႔ျဖင တထြငေရးသားခၾကပါသည။ ထ႔ျပင စာေပယဥေကးမႈေကာမတမားနင တကသလေကာငးသ၊ သားမားမ တအာငးစာေပ အတညျပနငရနအတြက အစညးအေဝးအႀကမေပါငးမားစြာ ျပလပခၾကသည။

၁၉၇၂ ခနစ ဆရာႀကး ဥးေပၚစ တထြငခေသာ မြန-ျမနမာအကၡရာက အသးျပရနသေဘာတခၿပး ၾသဂတလ ၃ဝရကေန႔က တအာငးစာေပယဥေကးမႈေန႔အျဖငသတမတခၾကသည။ တငးရငးသားလမတငးတြင စာေပနငယဥေကးမသည အဓက အေရးႀကးသည အခနးက႑တစချဖစပါသည။ စစအစးရအပခပမႈ ေအာကတြင တအာငး စာေပယဥေကးမႈေန႔က ကငးပခေသာလညး ေဒသခ အာဏာပငမား၏ နညးလမး အမးမးျဖင ကန႔သတခပခယခခရသည။

ထ႔ျပင တအာငးစာေပ သငၾကားပ႔ခခြငကလညး တအာငးျပညသလထမားၾကားတြင လြတလြတလပလပ ကယကယျပန႔ျပန႔ ျပလပခြငမရရသညက ျမငေတြ႕ ခရသည။ ယေန႔ကေရာကသည (၄၁) ႀကမေျမာက တအာငးစာေပယဥမႈေန႔တြင မမတ႔တအာငးစာေပနင ယဥေကးမႈက တရားဝင ပ႔ခသငၾကားေရး၊ ရးရာယဥေကးမႈျမငတငေရးနင စာေပယဥေကးမႈနငပတသကသည အခနးက႑တငး တြင လြတလပစြာေဆာငရြကနငရန လကရအစးရမ အကန႔အသတမရဘ လပခြငျပေပးရမည။ တအာငး(ပေလာင) အမသားပါတသညလညး တအာငးစာေပယဥေကးမႈနငပတသက၍ ျမငတငနငရနအတြက လပငနးစဥမားနင နညးဗဟာမား တတကကခမတသြားၿပး အေကာငအထညေဖာေဆာငသြားရန အႀကျပနးေဆာအပပါသည။

အမနတကယ ၿငမးခမးေသာ တအာငးလ႔အဖြ႕အစညးမားေရးရ၍ တအာငးစာေပယဥေကးမႈ ရညမနးခက ပနးတငမေရာကမခငး မမတ႔တအာငးညအစက ေမာငနမအေနျဖင တအာငးျပညသလထနငအတ တအာငး စာေပနင ယဥေကးမႈအတြက ကရာအခနးက႑တငးတြင တကတကၾကြၾကြ ဆကလက ပေပါငး ပါဝငၾကပါစ႔ဟ တကတြနးရငး ဤ (၄၁) ေျမာက တအာငးစာေပယဥးေကးမႈေန႔တြင ေလးစားစြာျဖင တကတြနး နးေဆာ အပပါ သည၊၊

သတငးမတတမးႏငသေတသနဌာနတအာငးေကာငးသားႏငလငယမားအစညးအရး

8 9

aumfef;wtmif; pmapmifw

tmif;a

usm

if;o

m;E

Sifhv

li,

frsm

;tpn

f;t&kH;r

S xkw

fa0o

nf?

wt

mif;a

usm

if;o

m;E

Sifhv

li,

frsm

;tpn

f;t&kH;r

S xkw

fa0o

nf?

ျမစက အလားလက ကးခငးထားခရေသာ စစမးစစေဆးေရးေကာမရင

ေအာငထး (ေရ႕ေန)

ရခငျပညနယ အဓကရဏးနင စပလဥး၍ အမနတရားေဖၚထတေပးရ နျပညတြငးလထနင နငင တကာ၏ ဖအားမား ကေရာကလာျပး ေနာက သမတ ဦးသနးစန ဦးေဆာငသည စစအစးရသည အမနတရားက ဖးဖ ထားရနအတြက အဖြ႕အစညး တချပး တခက အသးခ ခသည။ ပထမ တခအား ျပညထေရး ဒ၀နၾကး ဦးေဆာင ေစခသည။ ဖြ႕စညး ေစလႊတ စစမးစစေဆးခေသာလညး မညသညအစရငခစာ တစြနးတစမ ျပညသလထအတြက ထြကေပၚချခငး မရပါ။ ဒတယ တခမာ လ႕အခြငအေရး ေကာမရငျဖစသည။ ယငးမာလညး ျပညထေရး ဒ၀နၾကး ဦးေဆာငသည အဖြ႕နင ျခားနားမႈမားစြာ မရလပါ။ အမနတရားနင စပလဥး၍ အားကးေလာကေသာ အခကမား ေပၚထြကမလာသညအျပင လ႕အခြငအေရးရေဒါငမပင တကသည သးသပခကမား မထတနငခပါ။ ေဟာ ယခ တတယ အဖြ႕တခ လာျပန ေချပ။

ရြာတရြာတြင ရြာသၾကး ကယတငက ျပစမႈကးလြနသည ဟ စြပစြခရေသာ အမႈ၌ ယငးကစစမးစစေဆးရန အတြက ရြာသၾကးက ပထမ ၄ငး၏ ညက တာ၀နေပးလကသည။ သမတက ခန႕ထားေသာ ျပညထေရး ဒတယ ၀နၾကးသည ရြာသၾကး၏ညအဆငထက မညသ႕မ မပပါ။ ဘာတခမ စစမးစစေဆး ေဖၚထတမႈ မေတြ႕သျဖင ရြာသားေတြက မေၾကနပေၾကာငး ဆႏၵထတေဖၚၾကသည။ ဤတြင ရြာသၾကး က ဒတယ ၄ငး၏ တက လႊတလကျပန သည။ သမတ က ခန႕ထားျခငးခရ၊ သမတရး၏ အစပအပငးတရပအေနျဖင ရပတည၊ သမတက ခေပးေသာ ေငြ ေၾကးျဖင လပငနး လညပတေနရေသာ လ႕အခြငအေရးေကာမရငသည ရြာသၾကး၏ တ အဆငထက မညသ႕မ မပပါ။ ရြာသၾကး၏ တ သညလညး အမနတရားေပၚေအာင ဘာတခမ ထတေဖၚခကထြကမလာေသာအခါ ရြာသားေတြက မေၾကနပေၾကာငးဆကလက ဆႏၵထတေဖၚၾကျပနသည။ ဤတြင ရြာသၾကးက တတယ အဆငအေနျဖင ေမြးစားဦးေလး တဦး က ထပမျပး ေစလႊတလကျပနသည။

ေမြးစားဦးေလး ဟ၍ သးလကသျဖင စာရႈသအေနျဖင မအၾသပါနင။ ဦးေလးက ေမြးစားတာမ မရတာ ဟ၍ ေစာဒက မတကပါနင။ စစအာဏာရငစနစေအာကတြင မရသညအရာမား ရခသညမာ ၾကာလပါျပ။ သမတရးညႊနၾကားေရးမႈး ဦးေဇာေဌး က ၾသဂတလ ၁၇ ရကေန႕ ဘဘစနင အငတာဗး တြငေျပာၾကား သြားသညက ေလလာၾကညပါ။

"အစးရခညးဘ အမားေထာကခမႈမရနငဘး။ ျပညသလထ ပါ၀ငမႈလညး အေလးထားရမယ။"

အမားေထာကခမႈရေစရနသာ ရြာသၾကးက ရြာသားမားအနကမ ပဂၢလအခ႕က စစမးစစေဆးေစရန ဖြ႕စညးေပး လကျပနျခငး ျဖစသည။ ျဖစပြားခေသာ အဓကရဏးၾကးနင စပလဥး၍ တာ၀နရမႈက ေဖၚထတရန အတြက ဖြ႕စညး ေပးလကျခငး မဟတပါ။ သမၼတရး၏ အမန႕ေၾကာျငာစာက အစအဆး အေသအခာ ဖတၾကညပါ။ ျဖစရပမန စစမး စစေဆးေစရန ဟသာ ပါရျပး တာ၀နရမႈက ေဖၚထတရန ဟသည က မညသညေနရာတြငမ ေတြ႕ရမည မဟတပါ။ သ႕ျဖစ၍ ဤေကာမရငအားလညး အေရးေပၚေမြးစားဦးေလးထက ပ၍ သမတက ေၾကာကရြ႕ေလးစားမည မဟတပါ။ အဘယေၾကာငပါနညး။ရခငျပညနယအဓကရဏးနင စပလဥး၍ စစမးစစေဆးရန

ဖြ႕စညးတာ၀နေပးမႈျဖစစဥ တစလးလြမားေန၍ ျဖစသည။ ရြာသၾကးကယတငျပစမႈကးလြနပါသည ဟ စြပစြခရေသာ မႈခငးတြင စစမးစစေဆးေစဘ႕ အခြငအာဏာက ရြာသ ၾကး ကဘ ကငသးျပး တဖြ႕ျပးတဖြ႕ အသးခေနသညကက လြမားေနပါသည။ ရြာသၾကးအား ျဖတပငခန႕ပငခြင ရသ က စစမးစစေဆးေရး အဖြ႕ဖြ႕ေပးမသာ သဘာ၀က ပါမည။ နငငမားတြင သမတ၊ ၀နၾကးခပစသမားက ျဖတပငခြင ရသမား၊ အယအၾကညမရ အဆတငပငခြင ရသမားမာ လႊတေတာ နင လႊတေတာအမတမား ျဖစၾကသည။

ရြာသၾကးနင စပလဥး၍ စစမးစစေဆးေစရန ေပၚေပါကလာေသာျဖစရပမာ ရးရးမႈခငး မဟတပါ။ လ႕အခြငအေရး နင စပဆငေနသည။ ဤတြင လ႕အခြငအေရး နင နငငတကာ၏ ပါ၀ငပတသကမႈက တစတရာ ရငးရနလပါမည။ သာဓက ျပပါမည။ လ႕အခြငအေရးတြင အသကရငသနပငခြင ဟ၍ရပါသည။ လတဦးက အျခားတဦးက သတျခငးမာ အသတခရသ၏ အသကရငသနပငခြင က ရပသမးလက ျခငးပင ျဖစသည ဟ နားလည၍ရနငသည။ လတဦးက အျခားလတဦး၏ အသကရငသနပငခြငက ရပသမးလကျခငးအားျဖင လ႕အခြင အေရးခးေဖါကမႈကးလြနျခငးဟ ဆနငသည။ သ႕ရာတြင နငငတနငငအတြငး၌ လတဦးက သ႕မဟတ အမားက အျခားလတဦး သ မဟတ အမား၏ အသကရင သနပငခြငက ရပသမးလကေသာလညး နငငတကာအေနျဖင လ႕အခြငအေရးရႈေဒါငမ ခကျခငး ေထာက ျပျခငး ပါ၀ငျခငး မရၾကပါ။ အဘယေၾကာငဆေသာ ရးရးသာမနျပစမႈအတြငးတြင အၾကး၀ငေသာေၾကာငျဖစသည။

နငငတနငင၌ ျပညသအခငးခငးအတြငး ျဖစပြားေသာ လသတမႈ၊ မဒမးမႈ၊ လယကမႈ၊ နာကငေစမႈ၊ မးရ႕မႈ၊ စသည တ႕အားလးမာ ရးရးျပစမႈမား ျဖစေနသည။ သကဆငရာနငင၏ ျပညတြငးေရးလညး ျဖစေန သည။ ၄ငးနငငအတြငးရ တညဆ ဥပေဒမားအရ ျပစမႈကးလြနသမားအား အေရးယ ေဆာငရြက သြားရနသာ ျဖစသည။ နငငတကာက ၀င ေရာကေျပာဆၾကေလမရ။ ပါ၀ငေဆာငရြကၾကေလမရပါ။ "အႏၵယ နငင အာသျပညနယမာ ျဖစပြားေနတ လမးေရးအဓကရဏးကေတာ နငငတကာက ဘာမမေျပာဘး။ျမနမာ နငငကေတာ ေျပာလာတယ။ ဒါ မတရားဘး။" ဟ၍ ေထာကျပသမား ရသည။ သ႕ျဖစလင အႏၵယ နင ျမနမာနငင မညသ႕ကြာျခားေနပါသနညး။ အႏၵယ တြင ျဖစပြားေသာ လမးေရး အဓကရဏးမာ သာမနမႈခငးျဖစသည။ အစးရက လႈ႕ေဆာ၊ ဖနတညး၊ ပါ၀ငကးလြနမႈေၾကာင ျဖစပြားရသညဟေသာ စြပစြသမား မၾကားရ။ မြတဆလင လႊတေတာ ကယစားလယမားက ေတာငးဆခၾကသညမာ ျပညနယအစးရက အဓကရဏးက ကငတြယရာတြင အားနညး ေန သည။ ျပညေထာငစ အစးရက တကရက၀ငကငသငသည ဟ၍ျဖစသည။ သ႕ျဖစ၍ အႏၵယ အေရးတြင နငငတကာ က ၀ငေရာကေျပာဆ၇န အေၾကာငးမရ။ မညသညနငငမာ မဆ ယငးအဓကရဏးမးျဖစပြားလင အစးရ ကသာ အလယမာ တညတည ရပ၍ သ႕နငငအတြငး ျဖစပြားေသာ အဓကရဏးမားအား သကယတင ေျဖရငးေဆာင ရြက ပါက နငငတကာက ၀ငေရာကစြကဘက ေျပာဆစရာ အေၾကာငးမရပါ။

ျမနမာနငငရခငျပညနယ အဓကရဏးတြငမ အစးရကယတငပါ၀ငကး လြနမႈမားျပေနေၾကာငး နငငတကာလ႕အခြင အေရး အဖြ႕အစညးၾကးမား က စတငေထာကျပလာသျဖင ဤျပသနာက လ႕အခြငအေရးရႈေဒါင႕မ ေ၀ဘနေဆြးေႏြး မႈမား ပ၍ကယေလာင လာျခငးျဖစ သည။ အစးရ၏ ပါ၀ငပတသကမႈ မာပင ဦးသနးစန ဦးေဆာငသည ျပညေထာငစ အစးရတြင ပ၍တာ၀နရေၾကာငးေတြ႕ရသည။ အဘယေၾကာငဆေသာ အဓကရဏးအတြငး ျပညေထာငစ ၀နၾကးမား ကသာ ေနရာ တကာ ၀ငေရာကအမန႕ေပးေနၾကသညဟေသာ တငးတနးခကမားထြကေပၚလာခေသာေၾကာငပင။ ျမနမာနငင အတြငး၌ စစအစးရက လ႕အခြငအေရးခးေဖါကမႈမားျပခသျဖင ကလသမဂၢ အပါအ၀င နငငတကာ လ႕ အခြငအေရး အဖြ႕အစညးၾကးမားက ၀ငေရာကေျပာဆလာခၾကသညမာ ယခမ မဟတပါ။ အနညးဆးအားျဖင ဆယစနစ နစစ ေကာခပါျပ။

နငငတကာအေနန႕ လ႕အခြငအေရး ရႈေဒါငကဆျပးေတာ ရဟငဂာ မြတဆလငေတြ ခရတာေတာ ေထာကျပေျပာ ဆမႈ ျပ ၾကတယ။ ရခငတငးရငးသားေတြ ခရတာေတာ ဘာေၾကာင မေျပာသလ။ ရခငေတြကေရာ လမဟတဘး လားဟ၍ ဂရဏာ ေဒါေသာျဖင ေ၀ဘနၾကသညကလညး ၾကားရသည။ ဤသညကလညး

လကစဥးစားဘ႕လပါမည။ လ႕အခြငအေရးရႈေဒါငမ နစဖကမတစြာ ၾကည႕ရနတာ၀နရပါလက နငငတကာသည အမနတကယ ဘကလကေန သလား ဟ၍ျဖစသည။ အထကတြင တငျပခသကသ႕ပင နငငတကာအျမငမ ၾကညလင လ႕အခြငအေရး ခးေဖါက မႈက အစးရကယတငက ျပလပျခငးဟတ မဟတ ဆသညက အဓကၾကညသည။ လကရအာဏာရေနေသာ သမတ ဦးသနးစနေခါငးေဆာငသည စစအစးရသည ရခငတငးရငးသားမားအေပၚ လ႕အခြငအေရးခးေဖါကမႈကးလြနေနပါ သလား။ သသယျဖစဘြယအခကအလကမား ေတြ႕ရလင နငငတကာသေအာင တငေပးေစလပါသည။ တစတရာ ခငမာ လေလာကသညဟ ယဆပါက ကလသမဂၢ အပါအ၀င နငငတကာ လ႕အခြငအေရး အဖြ႕အစညးၾကးမားသည ခကျခငးပင စတ၀ငတစား တန႕ျပနရန ေသခာသေလာကျဖစသည။

အမနတရားေပၚေပါကေရးအတြက အစးရ၏ လပေဆာငမႈမားအေပၚ စစေဆးသငေၾကာင သာဓက ဆကလကတငျပပါမည။ စစေတြျမ႕နယ လႊတေတာကယစားလယဦးေအာငျမတေကာ က ပဒမ ၁၄၄ ေအာကတြင ထတထားေသာ ညမထြက ရ အမန႕က ခးေဖါကသညဟ၍ ရခငတငးရငးသား ၆၅ ဦးက ဖမးျပး ေထာငခခေၾကာငး။ ၄ငးတ႕မာအလပ အျပန ေနာကက၊ နာေရးသြားၾက သမားျဖစေၾကာငး၊ ရခငတငးရငးသားေတြသာ ယငးသ႕ေထာငခခထားရျပး ဘဂၤါလ ကလား ေတြက တေယာကမ မေတြ႕ေၾကာငး ၄ငးက ၾသဂတလ ၂၃ ရက ဘဘစ အငတာဗးတြင ေျပာၾကားသြား ခသည။

တခနတညးတြင ဘးသးေတာငျမ႕နယ လႊတ ေတာကယစားလယဦးေရႊေမာငက ဘးသးေတာငတြငမ ေထာငဒဏ (၁၀)နစ အထ အျပစေပး ခ ရသ မြတဆလင ၁၀ ေယာကခန႕ရေၾကာငး၊ ၈ ရကေန႕ဆပ မႈ တြင ပါ၀င ပတသက ေၾကာငးျဖင စြပစြကာ ၈ ရက နင ၉ ရကေနာကပငးတြင ဖမးချခငး ျဖစေၾကာငး၊ ၄ငးတ႕သည ေရ႕ေနငား ခြငမရ၊ သကေသေခၚခြငမရ၊ သကဆငရာ မသားစမားအားလညး ေတြ႕ခြငမရေၾကာငး၊ တရားလဘကက သကေသ မားက သာ စစေဆး၍ျပစဒဏခမတချခငး ျဖစေၾကာငး စသညျဖင ေျပာသြားချပနသည။ ဦးေအာငျမတေကာ၏ ေျပာၾကားခကက အေျခခလင လအပစ နစဘကလးမ ညဘကက ထြကပါလက အပစ တခ မ လမားက တနညးအားျဖင ရခငတငးရငးသားမားကသာေရြးခယဖမးဆးျပး အျခားအပစမလမားအား ဖမးဆး ျခငး မျပသည သေဘာ ေဆာငသည။ ယငးသ႕ျဖစလင ခြျခားဆကဆနကငတြယျခငး ျဖစသည။ ယငးျဖစရပမနလင ရခင တငးရငးသားမား၏ လ႕အခြငအေရး အရ တနးတေရးခစားခြငက အစးရအာဏာပငမားက ျငငးဆနရာေရာက သည။ ဥပေဒစးမးေရးက လညး ရပသမးျခငးျဖစသည။ ဤသညက လကခ၍မရပါ။ ယငးအတြက တာ၀နရသမာ စစတပ၊ ရ အပါအ၀င လျခေရးတပဖြမား၏ အျမငဆးအရာရၾကးမား၊ ၄ငးတ႕ အေပၚ တကရကအမန႕ေပးခြငရေသာ အပခပေရး အာဏာပငအဆင ဆငမားျဖစသည။ စစမးစစေဆးေရးေကာမရင အေနျဖင ၄ငးတ႕ကစစေဆးျပး အမန တရားက ေဖၚထတရပါမည။

ဦးေရႊေမာင၏ ေျပာၾကားခကက အေျခခလင အဖမးခရသမားအေနျဖင မႈခငးတြင တရားမတစြာ စစေဆးခယပငခြင ဆးရႈးေနသည သေဘာေဆာငသည။ တရားစရငေရးနင စပလဥး၍ တညဆဥပေဒမားပါ လတငးရသငသည အခြင အေရးမား ရပသမးခရသလ ျဖစေနသည။ အမႈမားတြင ခခေခပခြင ဟသညမာ စစအစးရ၏ ၂၀၀၈ ခနစ ဖြ႕စညးပမာ ပင ျပဌာနးပါရသည။ ပဒမ ၁၄၄ ထတထား ေသာလညး ယငးအခြငအေရးကရပသမး၍မရပါ။ ယငးသ႕ျဖစပါကတာ၀န ရသမားမာ အဆပါမႈခငးမားအား ကငတြယစစေဆးခ သည တရားရးမားနင တရားသၾကးမားျဖစသည။ စစမး စစ ေဆး ေရးေကာမရငအေနျဖင ၄ငးတ႕အား စစေဆး ေဖၚထတရန လအပပါသည။ အဓကရဏးၾကးအတြငးျဖစပြားခသည ျပစမႈဆငရာ မႈခငးမား အားလးမာ လ႕၀ကခကမားနင ျပညလကရသည။ ပထမဆး စတငျဖစ ပြားခသည ရခငမနးခေလးတဦးအား မဒမးကငျပး သတခသည ဟေသာ အမႈတြင တရားခသးဦး အနက တဦးမာ အခပခနးအတြငး၌ ၾကးဆြခေသဆးသြားေၾကာငးသရသည။ အမနတကယ ၾကးဆြခေသတာ ဟတ ရ႕လား။ မညသညစစေဆးေဖၚထတမႈမ မၾကားရ။ ေသမႈေသခငး စစေဆးခသည မႈခငးမတတမးမရ။ ဤမနင ဇာတ လမးျပးဆးသြားသည။ အဓကရဏးဖနတညးဘ႕ မႈခငးကးလြနခငး ခရသက ေနာငက အမနတရား ထတမေျပာ နင ေစရန နတပတလကသလား။ သသယမား ရငးသြားေစရန အမနတရားက ေဖၚထတ ရပါမည။

ထ႕အျပင ကလသမဂၢ၀နထမးမားအား အေရးယခသည မႈခငးမား အပါအ၀င အဓကရဏးအတြငး ျပစမႈဆငရာ အရ အေရးယခသည မႈခငးမားအားလး၌ သတငးဌာနမား၏ ေမးျမနးခြင၊ အမားျပညသ၏ သရခြငမား ရပသမးခေနရဆ

ျဖစေၾကာငးေတြ႕ရသည။ ၂၀၀၈ ခနစ ဖြ႕စညးပအေျခခဥပေဒတြင ျပဌာနးပါရသည အမားျပညသေရ႕ေမာကတြင တရားစရငေရး ဆသညမာ အသသာရျပး အဆနမရျဖစေန သည။ တရားရးမား၏ အမႈတြမားသည တငးျပည၏ လ႕ ၀ကခကမဟတပါ။ အမားနင ဆငေသာ စာတမးအမတအသားမားျဖစသည။ သကဆငသမားက သတမတေသာ အခေၾကးေငြေပးလင မတကးခြငျပရပါမည။ ယငးအမႈတြမတတမးမားအား ေလလာခြငရလငပင အမနတရားက အေတာအသငထတေဖၚနငပါမည။

ခပ၍ဆရလင စစမးစစေဆးေရးေကာမရင တရပရပက အမနတရားေဖၚထတရာတြင ပထမဆးအေနနင ျပစမႈ ေၾကာငးအေျခခမားနင စပလဥး၍ သမတ ဦးသနးစနမစျပး အျခားတာ၀နရအစးရအဖြ႕၀ငအဆငဆင၊ အပခပ ေရးအာဏာပငအဆငဆင၊ တရားစ၇ငေရး အပါအ၀င တငးျပညယႏယားမားနင လျခေရးအရတာ၀နယ ေဆာင ရြကခၾကသည စစတပ ရ စသည လျခေရး ဆငရာအဖြ႕အစညး အဆငဆငတ႕အား အဓကအားျဖင ေဇာငးေပး၍ စစေဆးရနျဖစသည။ သမတရးညႊနၾကားေရးမႈး ဦးေဇာေဌးက "ျပစမႈဆငရာေတြ အတြက ျပညထေရး ဒ၀နၾကး ဦးေဆာငဖြ႕ခတာရတယ။ ျပစမႈေတြဟာ ျပညနယ အဆင ၾကး မားကယျပန႕တ အတြက ျပညထေရး ဒ၀နၾကး ကယတင စစေဆးတယ။ Criminal Investigation (ျပစမႈဆငရာ စးစမးစစေဆးေရး) ျဖစတယ။ အခဟာက community (လ႕အသငးအ၀ငး) နစခရ႕အၾကားက ပဋပကၡေတြ --" ဟ ေျပာသြားျခငးက ေထာကလင ျပစမႈဆငရာေတြ အတြက စစေဆးျပးျပ ဟ ေျပာလပရသည။ အဓကရဏးၾကးအတြငး ျဖစပြားခသည ျပစမႈဆငရာမႈခငးၾကးမားနငစပလဥးျပး ယခဖြ႕ေပး လကသည ေကာမရငက စစမးရနမလဟလမးညႊန သညသေဘာ ေဆာငသည။ ဤသညက လကမခသငပါ။ လ႕အသငးအ၀ငးနစခ အၾကားက ပဋပကၡ ကေတာ အေျဖ ေတြ႕ေအာငရာ၊ ျပစမႈဆငရာ မႈခငးၾကးေတြန႕ပတသကျပး အစးရရ႕တာ၀နရမႈက ေဖၚထတဘ႕ ကေတာ ခငဗားတ႕ အလပမဟတဘး ဟ ဆလရာေရာကသည။

အစးရ ကယတငက ပါ၀ငကးလြနေသာ မႈခငးျဖစလင ေကာမရငအေနျဖင ၄ငးအားေပးအပထားေသာ တာ၀နျဖစ သည "ကြျပားေသာ အယ၀ါဒ ရသ မတညသည လမးစမားအၾကား ျငမးခမးစြာ အတယဥတြေနထငနငမည နညး လမးမား ရာေဖြရန" ဟသညမာ မညသညအခါတြငမ ေအာငျမငမည မဟတပါ။ အဘယေၾကာငဆေသာ ေနာငက လညး အစးရကယတငက ပဋပကၡထပမဖနတညးမာ က စးရမရေသာေၾကာငျဖစသည။

ဦးသနးစနကယစား ဦးေဇာေဌးလမးေၾကာငးခေပးေနသညက လကခလင တရားခအစစက မညသညအခါတြငမ ေဖၚထတနငမည မဟတပါ။ တရားခအစစမေပၚပါက အနာရငးက မသသျဖင ေဆးစစေဆးမန မေတြ႕နငပါ။ စစမးစစေဆးေရး ေကာမရငအဖြ႕၀ငမားသည ေအာကေျခ တြငသာ ဟေမးသညလကျဖင ဖတဖတေမာကာ ျမစက အလားလကကးခငးခထားရသလ ျဖစေနပါမည။ ယငးသ႕ မျဖစလပါက စစမးစစေဆးေရး ေကာမရင၏ ပထမဆး အလပမာ ရခငျပညနယတြင မရပါ။ ေနျပညေတာတြင ရပါ မည။ သမတ ဦးသနးစနက စတင စစမးေမးျမနးရန ျဖစသည။ အဓကရဏးကာလအတြငး သမတရးနင သကဆင ရာ ၀နၾကးမားက ထတလကသည အမန႕မား၊ ညြနၾကားလႊာမား၊ ေၾကးနနးမား၊ တယလဖးမတတမးမား၊ ၀နၾကး အဖြ႕ အစညးအေ၀းမတတမးမားက ဖတရႈ ေလလာ၇နလပါမည။ ဤလပပငခြငမား မရနငပါက ယခအသစဖြ႕လကေသာ ေကာမရငသည အစးရ၏ တာ၀နရမႈ က တတကက ေဖၚထတနငမည အလားအလာ လြနစြာနညးေနပါမည။ သရ ဦးေရႊမနးသည ဥပေဒေရ႕ေမာကတြင လတငးတနးတျဖစသည ဟသည ဥပေဒစးမးေရး စကားလးက လြနခ သည ရစနစခန႕ ဗလခပဘ၀ ကထက စသးလာခသည။ လထ အေတာမားမားက ဟတမား ဟတေလမလားဟ၍ မကလးျပးကာ ထၾကညမခၾကသည။ သ႕ရာတြင လကေတြ႕အရ စစမနေသာ ဥပေဒစးမးေရး က အတျမစခေစမည မညသည လပေဆာငမႈမ မေတြ႕ရ။

ဥပေဒစးမးေရးအေျခခက တညေဆာကရန ၂၀၀၈ ဖြ႕စညးပ၏ ေၾကာရးမားအား ျပငေရး အတြက ကမကထျပသ ၄ငးထမ တခါမ မၾကားရ။ ဥပေဒစးမးေရး က ဖကသမးထားသည မတရား ဥပေဒ တခတေလကမ ရပသမးေပးချခငးမရ။ ဥပေဒစးမးေရးက အားျဖစေစရန State Institution ဟ ေခၚသည တငးျပည အပခပေရး အေဆာကအအမားက ျပငရန လႈ႕ေဆာမႈ တခတေလမ မျပ။

တငးျပညအာဏာခြေ၀ကငသးမႈ ဟသည က ပါးစပကေျပာေသာလညး လကေတြ႕တြင ၄ငးဦးေဆာငသည ဥပေဒျပလႊတေတာသည သမတ ဦးေဆာငသည အပခပေရးအာဏာက စစေဆးရမည အလပအား မလပ။

10 11

aumfef;wtmif; pmapmifw

tmif;a

usm

if;o

m;E

Sifhv

li,

frsm

;tpn

f;t&kH;r

S xkw

fa0o

nf?

wt

mif;a

usm

if;o

m;E

Sifhv

li,

frsm

;tpn

f;t&kH;r

S xkw

fa0o

nf?

ေကာငးမြနေသာ အပခပေရး၊ သန႔ရငးေသာအစးရ ျဖစေပၚေစေရးအတြက အစးရ အဖြ႔ အဆငဆငတြင တာ၀နေပး အပ ခရသမားသည ၎တ႔၏ ေရႊ႕ေျပာငးႏငေသာပစၥညး၊ မေရႊ႕ေျပာငးႏငေသာပစၥညးႏင အကးစးပြားမားက ထတ ေဖာေၾကညာၿပး မတတမးတငထားရန ဟေသာ အဆက သရဦးေရႊမနး ဦးေဆာငသည လႊတေတာက ပယခချခငး ျဖင ဆး၀ါးသည အပခပေရးနင လာဘစားေနသည အစးရအဖြ႕၀ငမားက ကာကြယ ေစါငေရာကသည လပငနးမား သာ လပေဆာငေနေၾကာငးေတြ႕ရသည။

ယခလညး စစမနေသာ ျပညသ႕လႊတေတာတရပက ထမးေဆာငရမည တာ၀နကမကကြယျပေနပါျပ။ ယငးမာ ရခင ျပညနယအတြငး ျဖစပြားခေသာ အဓကရဏးၾကးနင စပလဥး၍ သမတ ဦးသနးစန ဦးေဆာငသည အစးရ၏ တာ၀န ယမႈ၊ တာ၀နခေဆာငရြကမႈ ကစၥမား အား စစမးစစေဆးရမညတာ၀နက လႊတေတာက မသျခငေယာငေဆာင လက ရသည။ ေဒၚေအာငဆနးစၾကည ဦးေဆာငေစလက တရားဥပေဒစးမးေရး နင တညျငမေရး ေကာမတ က ဖြ႕စညး ထားရျပးျဖစပါလက သမတက စစမးစစေဆးေရးေကာမရင အသစ တခထပမဖြ႕စညးျခငးအေပၚ လႊတေတာက ကန႕ ကြကမႈ မျပ။ ယငးေကာမရငအသစ ဖြ႕စညးရျခငးနင စပလဥး၍ ေအာကတြင ေဖၚျပ ထားသည သမတရး အမန႕ေၾကာျငာစာက ေလလာၾကညပါ။ "ရခငျပညနယတြင ေမလနင ဇြနလ အတြငး၌ တညျငမေအးခမးေရးနင ဥပေဒစးမးေရးက ထခကပကျပားေစသည လစလေ၀းျဖင ဥပေဒမေဆာငရြကမႈမား တကခကသတျဖတမႈမား ျဖစေပၚခသည။ အဆပါျဖစပြားမႈမားနင စပလဥး ၍ ျဖစစဥျဖစရပ အမန ေပၚေပါကေရး စစမးစစေဆးရန အမးသား အကးစးပြားတးတကေရးအၾကျပရန ဖြ႕စညး တာ၀နေပးအပသည။"

သမၼတ ကယတငကပင ယချပသနာမာ တညျငမေအးခမးေရးနင ဥပေဒစးမးေရး ဟသညက လကခထားျပး ျဖစ သည။ စကားလးအားျဖင ေရ႕ေနာကသာ ကြာသည။ လႊတေတာက ဖြ႕ေပးထားသညမာ ဥပေဒစးမးေရး နင တညျငမ ေရး ေကာမတ ျဖစသည။ ယငးေကာမတ၏ လပငနးတာ၀န ကြကတ ျဖစသည။ ျပညသ႕လႊတေတာ ဟေသာ အဖြ႕ အစညးသည အစးရ၏ အာဏာက ၾကပမတထမးေကာငးရန တာ၀နရသည ဟေသာ အပငးက လကေတြ႕ ေဖၚ ေဆာငလပါက ဤ ဖြ႕စညးျပးထားေသာ ေကာမတအား တာ၀နေပးအပလကရသာ ရသည။ ဤ ေကာမတသည ေဒၚ ေအာငဆနးစၾကည ဦးေဆာငလက လႊတေတာကယစားလယမားနင ဖြ႕စညးထားသျဖင လပပငခြင ပရျပး သဘာ၀ လညး ကလပါသည။ ဦးေရႊမနးသည အဘယေၾကာင ျငမသကေနပါသနညး။ ဦးေရႊမနး နင ဦးသနးစန လက၀ါးျခငး ရကလက လႊတေတာကဖြ႕ထားသည ေကာမတၾကးက ငတတတထငထားေစကာ သမတ ဖြ႕ေပးသည ေကာမရင သစအား ပြ ထတလာျပနျခငး ျဖစသလား။ အစးရ၏ တာ၀နရမႈ အမနတရား

ေပၚထြကမလာေစ ရန ပပရရ နင ဖးဖ ေနၾကသလား။ စဥးစားရနရသည။

ျပညသ႕လႊတေတာက ေဒၚေအာငဆနးစၾကညဦးေဆာငလက ဥပေဒစးမးေရး နင တညျငမ ေရး ေကာမတ ဖြ႕စညး ထားျပးျဖစေၾကာငး သမတ ဦးသနးစန မခသရျပးျဖစသည။ ဦးသနးစနအေနျဖင ရးသားစြာ အမနတရားက ေဖၚထတ လသညဆလင ရခငျပညနယ အဓကရဏးနင စပလဥး၍ စစမးစစေဆးေပးပါရန ယငးေကာမတအား ပနၾကားလက ရသာျဖစသည။ ယငးေကာမတကသာ ကငတြယ စစမးလင တငးျပညယႏယားဖြ႕စညးလညပတမႈအရ သဘာ၀ကလ သလ ေဒၚေအာငဆနးစၾကညကယတင ဦးေဆာငထားသျဖင နငငတကာ နင ျပညတြငးလထ၏ ယၾကညမႈ က ပမရ ရနငသည။ တငးျပညအတြက ပမအကးရမည။

ဤသညကမလပေဆာငျခငးအားျဖငတငးျပညအပခပေရးယႏယား မားအား တလြအသးခ၊ လထမားက မကလည ျပကာ အမနတရား က အစအစဥရရ ဖးကြယရာ ေရာကသည။ သမတ ကယတငနင ၄ငး၏ ျပညေထာငစ အစးရ အဖြ႕၀ငမားအေနျဖင ေဒၚေအာငဆနး စၾကည ဦးေဆာငသည ေကာမရင၏ စစမးစစေဆးမႈက မခယလ၍ျဖစေၾကာငး လညး သးသပနငသည။ လႊတေတာက ဖြ႕စညးလက သည ေကာမတ၊ ေကာမရငမားသည ျပညေထာငစ အဆငမရ ဟ၍ ဖြ႕စညးပအေျခခဥပေဒတရားရးမ ေန၍ အဆငေလာခထားမႈ ကလညး ဆကစပသးသပသငသည။

ဦးသနးစနသည ဤ အေနအထားက အျမနဆးျပငသငသည။ ဒမကေရစ နငငမား၌ သမတ၊ ၀နၾကးခပမား ျပသနာ ျဖစလာပါက သကဆငရာနငင၏ လႊတေတာေကာမတ မားက စစမးစစေဆးၾကရသညက ဒမကေရစ က ဦးတညပါ သညဟ ဆသသမတ ကယတငက မကကြယျပျခငးမာ မသငေလာပါ။ ေဒၚေအာငဆနးစၾကည ဦးေဆာငသည ေကာမတ၏ ေရ႕ေမာကတြင အစစေဆးခရ မညက မေနာငေနးသငပါ။ ရငးရငးလငးလငး ရေသာအစးရ၊ တာ၀နခမႈ ရ ေသာ အစးရျဖစရနလအပေၾကာငး သမတ ျဖစစက မမ ကယတင အသးျပသြားခေသာ စကားလးမားအား လကေတြ႕ အေကာငအထညေဖၚရန အခနေရာကပါျပ။

ေအာငထး (ေရ႕ေန)

ၾသဂတလ ၂၃ ရက၊ ၂၀၁၂ ခႏစ

အမျပနခငတယ

ကခငစစေျပး ဒကၡသညစခနး ျမငကြငး (နနးဆငႏြမ / ဧရာဝတ)

တႏစေကာ ၾကာတအထ အမျပနခငတစတ၊ လယယာေတြ ျပနလပခငတယ

ဆတစတေတြန႔ ဒကၡသည စခနးေတြထမာ သတ႔ ကခငတငးရငးသားေတြ စတဆငးရ ကယဆငးရန႔ ေနထငေနရတယလ႔ လငဇာၿမ႕ထက ဝငႀကငဒကၡသညစခနးမာ ေနထငတ မလထြယက ေျပာျပပါတယ။

“စစပြေတြ အျမနၿပးေစခငတယ။ ဒစစပြက ဘယသ႔ေၾကာင၊ ဘာေၾကာင လ႔ေတာ ေတြးမေန ခငေတာဘး။ ကမတ႔ ဒမာ ေနရတာ ဒကၡေရာကတယ၊ အမျပနခငတယ။ ျဖစႏငရင ဒေန႔ေတာင ျပနခငတယ” လ႔ သက ဆပါတယ။

ဝငႀကင ဒကၡသည စခနးမာ သတ႔မသားစ ေနထင စားေသာကဖ႔ စစဥေပးေပမယလညး သတ႔ ေဒသက အမေလာက အဆငမေျပေၾကာငး၊ ကေလးငယေတြရ႕ အသးအေဆာငေတြလညး မလေလာကေၾကာငးန႔ အခေတာ လႀကး ေတြန႔ အတ ကေလးငယေတြပါ ဆငးရ ဒကၡခေနရတယလ႔ မလထြယက ဆကေျပာတယ။

“စစပြေၾကာင ကေလးငယေတြရ႕ အနာဂတက မေတြး၀စရာ ျဖစေနၿပ” လ႔ သက ဆတယ။

စစပြစျဖစေတာ သတ႔ရြာကေန ဒကၡသညစခနးက ညတြငးခငး လမးေလာကလာခရတယ၊ ဘာဆဘာမ ပါမလာဘး၊ စစပြေၾကာင ထခကဒဏရာ မရေအာငသာ ကေလးငယငယေလးက ခပးၿပး ေျပးေနခရတာလ႔ သက သ႔အေတြ႕အႀကက ေျပာရငး မလထြယက မကရညဝလာတယ။

ကခငစစေဘး ဒကၡသညအမားစဟာ အရငက သတ႔ေနရပေတြမာ လယယာ လပကငစားေသာကရငး ေအးေအးခမးခမး ေနထငခတသေတြ ျဖစပါတယ။

အခ အဒဘဝက ျပနသတရတယ၊ အဒလ ျပနေနခငတယ၊ သတ႔ရ႕ လယယာေတြကပါ စြန႔ခြာလာရတအတြက လယယာေတြ ဘယလ ျဖစေနမလ ဆတာလညး စတပပနေနရတယလ႔ ကြတခငၿမ႕နယအတြငး ေနထငခတ အသက ၅၈ ႏစ အရြယ စစေဘးဒကၡသည အမးသမးႀကး တဥးက ေျပာျပတယ။

“စစပြက အျမနၿပးဆး ေစခငတယ။ တကယလ႔ စစပြၿပးသြားရင ကမတ႔ ဘယမာ သြားေနရမာလ၊ ကမတ႔ အမေတြေကာ ရေသးရ႕လား၊ အမက ဘယလျပနျပငရမလ ဆတာ စတပေနတယ။ လယေတြ၊ အမေတြက ေန႔တငး တမးတမတယ။ဘယလပျဖစျဖစ ကယအမက ကယအမပါပ” လ႔ သက ဆတယ။

ကြတခငၿမ႕နယအတြငးမာ အေျခစကၿပး လကနကကငအဖြ႕ ျဖစတ ကခငလြတလပေရး တပမေတာ (KIA) တပမဟာ ၄ န႔ျမနမာအစးရ တပေတြဟာ ၂၀၁၁ ခႏစ စကတငဘာလ ကတညးက စစပြစတင ျဖစပြားခတာပါ။

ဒစစပြေၾကာင ကြတခငၿမ႕နယ ထမာ ေနထငၾကတ ကခငျပညသ ၉၃ ဥးဟာ ေတာလမးမာ ရကေပါငးမားစြာ လမးေလာကေရာငပနးခၿပး အခေတာ ကခင ဒကၡသညစခနး တချဖစတ မာဂာယန စခနးမာ ေနထငေနၾကေၾကာငး သရပါတယ။

“စစျဖစၿပ ဆေတာ ကယလြတရနးၿပး ထြကလာတာ၊ ကေလးငယရ႕ အ၀တေတြ၊ ေစာငေတြေတာင မပါဘး။ အဒအခနက မးကလညး ရြာေသးတယ ။ ေၾကာကေၾကာကန႔ လမးေလာကလာတာ မဆယၿမ႕နယ ထမာရတ မးေပၚ ေကးရြာအထပါပ။စစပြကလညး တခါမ မႀကဖးဘးေလ။ အခအမေရာ လယေရာ ဘယလ ျဖစေနမနး မသေတာဘး။ အမျပနခငတယ ဆတာပ သတယ” လ႔ မာဂာယနစခနးက ေရာကေနတ ဒကၡသညတဥးက ေျပာျပတယ။

မာဂာယန ဒကၡသညစခနးက ေဘာဒါေဆာငမာ ေနထငတ ကေလးတခ႕ ဆရငလညး စစပြေၾကာင မဘေတြန႔ ကြကြာ ခရတာ ျဖစၿပး အခအခနအထ သတ႔မဘေတြန႔ ေတြ႕ခြင မရေသးဘး၊ သတ႔ အားလး အမျပနခငတစတန႔ အမလြမး ေဝဒနာ ခစားေနရတယလ႔ သရတယ။

“ဒမာက အမန႔ေတာ မတဘးေပါ။ ကေလးေတြက ဒက ေကာငးက ဆရာမ အပစန႔အတ ေရာကလာတာပါ။ မဘေတြန႔လညး မေတြ႔တာ တႏစ ရေတာမယ။ သမးက ကြတခငဘကကပါ။ မဘေတြန႔ အရမး ေတြ႔ခငတယ။ အမကလညး ျပနခငတယ။အစားအေသာက ကအစ ဘာမ အဆငမေျပဘး။ ေကာငးကေတာ ဒစခနးထမာပ တကရတယ။ အမ ဘယေတာ ျပနရမာလ ဆတာပ စဥးစားေနတယ” လ႔ အသက ၁၀ ႏစ အရြယ အာေဘာကဆတ ကေလးက ေျပာျပပါတယ။

ကေလးေတြန႔အတ စစေဘးဒဏက ေရာငလာတ ဆရာမ တဥးကလညး စစျဖစတအခနတနးက သ စာသငေနရတ ကေလးေတြကပ အဓကထားၿပး ဘယလ အႏရာယမ မျဖစေအာင အခ ေနထငတ စခနး ေရာကတအထ ေခၚေဆာင လာတယလ႔ ရငးျပတယ။

ဆရာမ အေနန႔ ကေလးေတြရ႕ လအပခက၊ အရာအားလးက ျဖညဆညး ေပးခငေပမယလညး ဘာတခမ ေသေသခာခာ မလပေဆာင ေပးႏငလ႔ သ႔ကယသ မေကနပဘးလ႔ ေျပာပါတယ။

“တကယဆရင ဒအသကအရြယ ကေလးေတြက မဘရငခြငမာ ေနရမယအခနပါ။ ကမတ႔ေတာင မဘက သတရေနတာပ၊သတ႔ဆရင ဘယေလာကအထ လြမးေနမလဆတာ သပါတယ။ အမကလညး ဘယလနညးန႔မ ျပနလ႔ မရေသးတ အခနမာ စစကလညး ပျဖစေနတယ ဆေတာ ကေလးေတြအတြက အႏရာယ ပရႏငတယေလ။ သတ႔ လၿခဖ႔ အတြကက ပ အေရး ႀကးတယ” လ႔ စခနးေဘာဒါေဆာင အေဆာငမႉးက ဆပါတယ။

KIA န႔ အစးရတပေတြရ႕ စစပြေၾကာင လငဇာၿမ႕က ေဂယန႔ ဒကၡသညစခနးမာ ေနတ အသက ၆၀ အရြယ အမးသမးႀကး တဥးကလညး သ႔ရြာက အလြနျပနခငတအေၾကာငး၊ လယေတြက ပစထားခရလ႔ လယအတြက စတပေနရေၾကာငးန႔ လကရ အလပလကမ ျဖစေနတအတြက ဒကၡသည စခနးေကာမတက ေဝေပးတ ဆန၊ ဆ၊ ဆား ေတြက ေခၽြတာ သးစြေနရတယလ႔ ေျပာပါတယ။

စစပြေၾကာင ေဒသခေတြဟာ ေနရပက စြန႔ခြာခရၿပး ဒကၡသညစခနးေတြမာ ေနၾကရတ အတြက သတ႔ရ႕ မရးဖလာ အသကေမြး ၀မးေကာငး လပငနးေတြန႔ ပတသကလ႔ ထခက နစနာမႈေတြ ရေနတယလ႔ သရပါတယ။ အထးသျဖင ေတာငသေတြ အေနန႔ ဒႏစထမာ သတ႔ လပငနးေတြက ဆကမလပႏငေတာပါဘး။ ဒါအျပင ရြာအနးက လယေတြက အသမးခရတာေတြလညး ရေနတာေၾကာင စစပြၿပးဆးသြားခရငေတာင လပကငစားေသာကဖ႔၊ ေနထငဖ႔အတြက စးရမ ပပနေနၾကတာ ေတြ႔ရပါတယ။

ျမစႀကးနားၿမ႕နားမာရတ နနးဆနးယနး ေကးရြာကေန စစပြေၾကာင လငဇာၿမ႕က ဖလရန ဒကၡသညစခနးက ေရာကေနတ အသက ၂၈ႏစ အရြယ နနးဒြက “ကမ စစေျပးတ အခနက ကယဝနႀကးန႔ပါ။ ေၾကာကေၾကာကန႔ ေျပးလာ ရတာ။ ကေလး ေမြးေတာလညး ဒကၡေတြေရာကတယ။ ကမ ေယာကားကလညး KIA စစတပထမာ ေနတာ။ အခထ သန႔က မေတြ႔ေသး ဘး။ စစေၾကာင ကေလးေတြေရာ၊ ကနမတ႔လ ကေလး အေမေတြပါ ဒကၡေရာကတယ။ ေမြးဖ႔အတြက ဘာဆဘာမ မရဘး။ အခခနအထ ကေလးက အဟာရအတြက မျပညစဘး” လ႔ သ႔အေတြ႕အႀကက ရငးျပတယ။

ဒကၡသညေတြ အားလးဟာ ေနရပက ျပနခငေနၾကေပမယ နယေျမ မတညၿငမေသးလ႔ ဘယသမ မျပနႏငေသးဘးလ႔ သရပါတယ။

လကရ အေျခအေနအရ ကခငစစေျပး ဒကၡသညေတြဟာ တရတ ျမနမာနယစပ တရတဘကျခမးမာ ရတ ဒကၡသည စခနး ၂ ခ အပါအ၀င ကခငျပည လြတလပေရးအဖြ႔ (KIO) က ေစာငေရာကထားတ ဒကၡသည စခနးေတြမာ ေနထငလကရ ပါတယ။

KIO န႔ အစးရဟာ ႏစဘက အပစရပဖ႔ အတြက တရား၀ငေကာ၊ အလြတသေဘာပါ ေဆြးေႏြး မႈေတြ ရေနေပမယလညး အဒ အေတာအတြငးမာပ တကပြေတြ ဆကလကျဖစပြား ေနဆ ျဖစပါတယ။ ဇလငလဆနးပငးက ၿငမးခမးေရး ေဆြးေႏြးပြ ျပလပဖ႔ စစဥခေပမယ ေဆြးေႏြးၾကမယေနရာက ႏစသက ညႇႏႈငးလ႔ မရေသးတာေၾကာင အခအခနအထ ေဆြးေႏြး ပြ မကငးပႏငေသးပါဘး။

KIA ရ႕ ဒတယ စစဥးစးခပ ဗလမႉးခပ ဂြမေမာကလညး သတ႔ KIA ရပတညခက အေနန႔ အစးရက ၿငမးခမးေရး ေပးမယဆရင စစမနတ ၿငမးခမးေရး၊ တငးရငးသားေတြ ရပငခြငရတ ၿငမးခမးေရးပ လခငတယလ႔ ဧရာဝတက ေျပာပါတယ။

“လကမတ ေရးထးရန႔ ၿငမးခမးေရး ရတာမဟတဘး။ အပစရပဖ႔ ကစၥ လကမတထးတ အခါမာ ႏငငတကာ ေစာငၾကညေရး အဖြ႔ေတြက ေစာငၾကညဖ႔ လအပတယ” လ႔ သက ဆပါတယ။

ဧရာဝတသတငးဌာန

12 13

aumfef;wtmif; pmapmifw

tmif;a

usm

if;o

m;E

Sifhv

li,

frsm

;tpn

f;t&kH;r

S xkw

fa0o

nf?

wt

mif;a

usm

if;o

m;E

Sifhv

li,

frsm

;tpn

f;t&kH;r

S xkw

fa0o

nf?

ေရရညမနမန စားသြားရင ဒေလာက အႏရာယမားပါတယဆတ အခမႈန႔ဆတာ Mono Sodium Glutamate (MSG) လ႔ ေခၚတ ျဒပေပါငးတစခ ျဖစပါတယ။ Glutamic Acid လ႔ေခၚတ JhAmino Acid တစမး ပါဝငၿပး စားစရာထ ထညလကရင Free Glumate ေတြအျဖစက ေျပာငးလသြားကာ အစားအေသာကေတြရ႕ အရသာက ဓာတနညးန႔ လာေပၚမာ ဆပြားတးေပးလကတာ ျဖစပါတယ။ အခမႈန႔ဟာ ဟငးခတပစၥညးတစခ ဟတပါလား။ ပမန သးသငတ ဟငးခတအေမႊးအႀကငတစခ လးဝ မဟတပါ။ နညးနညးစားစား၊ မားမားစားစား ေရရညစားခရငေတာ အႏရာယ ရႏငတာပါပလ႔ ပညာရငမားက ေျပာၾကပါတယ။ Good Manufacturing Practice (GMP) လ႔ေခၚတ ကမၻာအဆင ထတလပမႈ စနစေကာငး (GMP) စနစရ႕ အစားအေသာကေတြ ထတလပတေနရာမာ အခမႈန႔ လးဝ မပါပါဘး။ ႏငငတကာက စပါမားကတႀကးေတြမာ အခမႈန႔က ရာေဖြလ႔ မရပါဘး။ ဝယခငလ႔ ရာေဖြခရငလညး ေမာ႐ပ အဖတတငမာပါ။ အခမႈန႔က ေရရည ပမနစားသးသြားရင ဘာဆးကေတြ ရလာႏငမလ။

(၁) ဆးခ မျဖစေအာငထနးသမးေပးတ အငဆလငေဟာမနး (Insulin) ရ႕ လပငနးေဆာငတာမာ အေႏာငအယက တစရပ ျဖစေစလ႔ ဆးချဖစေစဖ႔ ေကာငးေကာငး အေထာကအက ျပပါတယ။

(၂) အစာ အလြနအကၽြ စားခငစတက တးပြားျဖစေပၚေစသလ အဝလြနျခငးက တားဆးေပးတ ေဟာမနးမားကပါ ပတဆ႔လ႔ အဝလြနျခငးက ဖတေခၚပါတယ။ အဝလြနျခငး ေရာကလာရင ေသြးတး၊ ဆးခ၊ ႏလးေသြးေၾကာပတ စတ အေဖာအေပါငးေတြပါ ပါလာ ပါလမမယ။

(၃) ဦးေႏာက ဆလေတြက ျမနျမနပကစး ယယြငးေစပါတယ။ မတဉာဏက အရြယမတငခင ေပာကဆးေစၿပး ေမတတတ ေရာဂါေတြ ျဖစေစဖ႔ အလားအလာ အရမး မားေစပါတယ။ အခမႈန႔က ေမြးကငးစကတညးကေနစၿပး စားတ ကေလးေတြမာ ဉာဏရညပငး ယတေလာမႈ ရတာက ေတြ႕ရႏငပါတယ။

(၄) ဂာမဏမာ အခမႈန႔ သးစြမႈက လးဝျဖတေတာကေရာငၾကဥဖ႔ အမးသားအဆင ေၾကာျငာခကေတြ၊ ဥပေဒေတြ အလန႔တၾကား ထတခဖးပါတယ။ ဂာမနကနးမာေရး ပညာရငေတြ ဘာေတြ႕ရလ႔လဆတာ စာဖတသတ႔ သပါသလား။ အခမႈန႔စားတ ကယဝနေဆာငေတြ ေမြးလာတ ကေလးေတြဟာ အငဆလငေဟာမနး စြမးရညကဆငး၍ မတးေတာျခငး (Insulinresistant) ေမြးရာပါ ျဖစလာတာ ေတြ႕ရပါတယ။ ဒါေၾကာင ဒကေလးေတြ ႀကးလာရင ဆးချဖစဖ႔ ေသခာသေလာက ျဖစပါတယ။ ဒအခကဟာ ဖြ႕ၿဖးဆႏငငေတြရ႕ ဆးချဖစပြားႏႈနး ျမငမားေနတ အခကေတြထက တစခ အပါအဝင ျဖစပါတယ။

(၅) ေနာကတစခကက ကယဝနေဆာငမခငေတြ အခမႈန႔စားတ အကငေၾကာင ေမြးလာတ ကေလးေတြရ႕ Medulla oblongata, thalamus, of hypothalamus ဆတ ဦးေႏာကအစတအပငးေတြ မာရတ အာ႐ေၾကာဆလေတြက ပကစးေစပါတယ။ ဒေနရာေတြဟာ အစားအေသာက စားခငစတက အဓက ထနးခပတ ဦးေႏာကဧရယာျဖစလ႔ ဒလကေလးေတြဟာ ႀကးလာရင အစားအေသာက အလြနအကၽြစားတ အကငရကာ အဝလြနၿပး ေရာဂါေတြ

ထေစတတတာ ကမၻာတစဝနး ေလလာ ေတြ႕ရထားပါတယ။ (ဒါက အခမႈန႔ ကေပးတ အမးသား ကနးမေရး၊ လမႈေရး ဝနထပဝနပ (National Health/ SociaBurden) ျဖစပါတယ။ ဒါအျပင အခမႈန႔ ဝယယတငသြငးရတအတြက ႏငငန႔လမးအကးရေစမယ တျခားအရာေတြ ဝယယဖ႔ ႏငငျခားေငြ ေလာေစလ႔ တငးျပညအတြကလညး နစနာပါတယ။

(၆) မးပြားစြမးရညကဆငးျခငး၊ သားသမးရႏငစြမး ကဆငးျခငးေတြ ျဖစႏငတယ။ Chinese Restaurant Syndrome ေခတ႐တ စားေတာဆက ေရာဂါစ ျဖစေစႏငပါတယ။ ဒေရာဂါစဟာ အခမႈန႔ လြနကစြာပါတ အစားအေသာက စားၿပးၿပးခငး မကႏာ လညပငးန႔ တစကယလးမာ အနစကေတြ ထြကလာျခငး၊ ေခါငအရမးကကျခငး၊ ေခါငးမးျခငး မကႏာမာ တငးၾကပေနတယလ႔ ခစားရတတျခငး၊ ေမးလႈပပါးစပဖြငရတာေလးျခငး၊ ဗကေအာငျခငး၊ ခါးနာျခငး စတာေတြ ခစားရတတတ အခမႈန႔န႔ ဓာတမတညတ ေရာဂါ ျဖစပါတယ။

(၇) ပနကရယေခၚ မန႔ခအတေရာငေရာဂါ အပါအဝင ကယတြငး ကလစာတစခခ ေရာငယမးတ ေရာဂါရသေတြ၊ သကႀကးရြယအေတြ၊ စာသငၾကားေနတ ေကာငးသားေကာငးသေတြ အထး ေရာငၾကဥသငပါတယ။

(၈) လအမားစက အငန အခမႈန႔က အေပါဆၿပး တလြ မတယထားၾကပါတယ။ ဒေတာ ဆားထညလြနးလ႔ငနသြားရင အခမႈန႔မားမား ထပထညပါတယ။ အမန ဆားက Sodium Chloride၊ အခမႈန႔က Mono Sodium Glutamate ျဖစလ႔ ႏစခလးက ဆဒယမ (Sodium) ဆား ဓာတျဖစကာ ႏစခၿပငစာသးရင ေသြးတြငး ဆဒယမျမငတကမႈ အရမးမားလာေစကာ ေသြးတးေရာဂါက ျဖစေစပါတယ။ ဒါေၾကာင ေသြးတးေရာဂါ ကာကြယလသမားန႔ ရသမားဟာ အခမႈန႔က အထး ေရာငၾကဥသငပါတယ။ အခမႈန႔ အေၾကာငးကေတာ ဒေလာကဆ သေလာကပါၿပ။ ေနာကတစခ ရေနပါေသးတယ။ လေတြက နားလည ပါးလညလပၿပး ေရာငးေနတ အသားမႈန႔ေတြ၊ သတ႔လညး အထမာ Mono Sodium Glutamate (MSG) ဆတ ဆားဓာတက ပါတာပါပ။ ဒါေၾကာင အသားမႈန႔ေတြက လကၾကညရင ငနတ အရသာရေနတာ။ ေနာကၿပး အသားမႈန႔ေတြရ႕ ေစးႏႈနးကလညး တစထပက ၁၀၀ကပ (ဆငျပနေရာငးတေစးပါ) တ။ ႏငငျခားကလညး လာေသးတယ။ Packing ကလညး ေကာငးမေကာငးတ အထမာ အသားက ၁၀၀ ဖးရေအာင အသားစစစစဆရင၊ ျဖစႏငပါမလား ၁၀၀ ကပန႔ေရာငးဖ႔။ ဒအခမႈန႔တ႔၊ အသားမႈန႔တ႔ဆတာ ကမၻာမာ ကၽြနေတာတ႔ျမန မာႏငငလ တတယ ႏငငငယေလး ေတြမာပ အသးမားၿပး ႏငငႀကးေတြမာ လးဝ မသးၾကပါဘး။ ထတလပေရာငးခတ ႏငငေတြကလညး အဒပစၥညးေတြက လးဝမသးၾကပါဘး။ အဒေတာ ကနးမာေရးကေနတဆင ႏငငႀကးေတြရ႕ စးပြားေရးဝငေငြ ပေကာငးလာတာ ျဖစပါတယ။ ဒါေတြဟာ ကၽြနေတာတ႔ ႏငငငယေလးေတြ အတြက ႏငငန႔ လမးရ႕ စးပြားေရးက ထခကၿပး လမးတစခလးရ႕ ကနးမာေရး၊ ဉာဏရည နမပါးျခငးတ႔ဟာလညး ႏငငတစခရ႕ တးတကမႈကလညး အမားႀကး ထခကႏငပါတယ။ အဒေတာ ကယအတြက၊ ကယမသားစ အတြက၊ ကယလမးအတြက၊ ကယႏငငအတြက စးပြားေရးန႔ ကနးမာေရးက စဥးစားၿပး အခမႈန႔န႔ အသားမႈန႔ အစားထး ပစၥညးမားအား ေရာငၾကဥၿပး စားသးၾကပါလ႔ တကတြနးလပါတယ။ သဘာဝ အသားငါမား၊ သစသးသစဥမားန႔ အစမးေရာငရတ အရြကေတြကေန ရရတ သဘာဝ အခဓာတေတြန႔ ေရာငရ ႏငၾကပါေစဟ ဆႏၵျပလကရပါသည။

ေမာငေမာငေကာ

ျခငပၾကကတ႔ေသြးဆတာ တကယဘလား။ ဘာေၾကာငလ?

ေဒါကတာဥာဏေပၚ

14 15

aumfef;wtmif; pmapmifw

tmif;a

usm

if;o

m;E

Sifhv

li,

frsm

;tpn

f;t&kH;r

S xkw

fa0o

nf?

wt

mif;a

usm

if;o

m;E

Sifhv

li,

frsm

;tpn

f;t&kH;r

S xkw

fa0o

nf?

ျမနမာႏငငသားေတြအတြက အစားအေသာကေတြကေန တဆငႀကေတြ႔ရႏငတ ဓာတအဆပသငႏငေခေတြအေၾကာငး ဒတပတမာ ေျပာျပပါရေစ။

အလြနအႏရာယရတ ဓာတပစၥညးေတြက လေတြအတြက အဆပသငေစမနးမသၾကဘ ျမနမာႏငငထက စားေသာကကနလပငနး ေတြမာ တြငတြငကယကယ သးေနတာေတြ႔ရပါတယ။ ဒအထမာ အဓက သးေနတာက အစားအေသာကက တာရညခေအာင လပတ ေနရာမာ သးေနတာလ႔ ဓာတေဗဒ ပညာရင ေဒါကတာခငေမာငညက ေျပာပါတယ။

အဓက ဒမာ သးေနၾကတာက အစားအေသာကက တာရညခေအာငလပတ ပစၥညးေတြေပါ။

ဥပမာ ၀ကအေခာငးမာ ဆရင ယမးစမး ထညမယ၊ မန႔ဟငးခါးမာ ဆရင ဘရကစ လ႔ေခၚတ လကခားေတြထညမယေပါ။ မန႔ဟငးခါးမာ ၂ မး ရတယ။ ရယန႔ရးရးန႔ေပါ။ ရယဆရငေတာ သက ဘရကစမထညထား ဘးေပါ။ ေစးနန ပႀကးတယ။ ဘရကစ ထညထားေတာ သက ေရလညး နန စပတယ။ ပြလညး ပြတယ။ အဒလမးေတြ ရတယ။

ေနာက တာရညခေအာငထညတာ အဓကကေတာ ေဖၚမလင ပေပါ။ ေဖာမာ ဒဟကေလ။ လေတြေသတ အခါမာ တာရညခေအာင ေဆးထးတာျဖစတယ။ အေမရကနတ႔ အဂၤလနတ႔၊ ဥေရာပတ႔မာ အကနလးပ ဒေဆးအတြက ပတပငထားတယ။ ဒါေပမယ ျမနမာျပညမာေတာ အဓက ႏြားႏ႔ပ႔တ သေတြကေတာ အၿမသးတယ။ ဘာလ႔လညး ဆေတာ တကယလ႔ ေကာကတခါးလေနရာကေန ရနကနေရာကဖ႔ ရထားန႔ ပ႔တ အခါကေတာ အခနၾကာတအတြက အဒ အခနအၾကာႀကးက တာရညခေအာင ဆၿပးေတာ ေကာက တခါးက ႏြားႏ႔ေတြမာ ေဖၚမလငထညေလ ရတယ။ ႏ႔ဆခကၾကရငလညးပ ေဖၚမလငေတြ ထညခကေလ ရၾကတယ။

ျပနာ ေနာကတခကေတာ အသားေတြ၊ ငါးေတြမာထညၾကတာ။ ေနရာတေနရာကေန တေနရာ ပ႔ၾကရင ကေနာတ႔ အေအးခနးေတြ မလေလာကလ႔ပ။

အဒါက ဘယလ ပစန႔ အႏရာယ ေပးတာပါလ?

ရနကနမာ မးပကေလရတာမ႔ အေအးခနးေတြမာ ငါးေတြ ေလာငၿပ ဆရင ငါးေတြက တာရညခေအာင သတ႔က ေဖၚမလငေတြ ထးၾကတယ။ ကၽြနေတာတ႔ မႏစတနးကဆ မရြာက ပ႔လာတငါးေတြမာ ေတာေတာ က ျပနာတကတယ။ အဒငါးေတြဟာ ပပတာလညး ပါတယ။ ေဖၚမလင ထးတာလညး ပါတယ။ ဒါေတြကဘာလ႔ ေရခ အေအးန႔ မပ႔လညးဆေတာ

ေရခေတြက အေလးခနစးေတာ ကားေပၚတငလ႔ ကားက အဗာ၀တျဖစသြားရင ဒဏေငြေတြ အမားႀကးေဆာငရတယ။ ဒါေၾကာင ကားသမားေတြက ငါးေတြ တငလာလ႔ ေရခရကထားရင ေရခေတြက ဖယပစတတၾကသလ ငါးေတြလညး ပပကနၾကတာပါ။ အဒလ မျဖစေအာင ေရခနနထညၿပး ေဖၚမလငထး ပ႔ၾကတာမ႔ စားသးသလကထက ေဖၚမလငပါတ ငါးေတြ ေရာကကနတာျဖစပါတယ။ ေဖၚမလငဟာ ကာစႏဂငးနစလ႔ ေခၚတ ကငဆာျဖစေစတ အရာမ႔ ေတာေတာအႏရာယရတ ပစၥညးပါ။ ပျပားေတြမာလညး အလားတ ေတြ႔ရတတပါတယ။ ပျပားတငးလလမာ ေတြ႔ရတတၿပး ေတာငငလ နယကေနရနကနပ႔တအခါ တာရညခေအာင ေဖၚမလင ထညၾကတယလ႔ သရတယ။

အဒေတာ ေဖၚမလငက တကယက ေပါေပါမားမား သးေနတာက ကၽြနေတာတ႔ ျမနမာျပည တ၀က ေပါေလ၊

ျမနမာျပညန႔ တရတျပည တ၀ကမာေတာ ေဖၚမလငက သးတာေတြ႔ရပါတယ။

ေဖၚမလငက လက ဘယလပစန႔ အႏရာယေပးပါသလ။

ေဖၚမလငက HCHO ေပါ။ သက အလြယတက အေငြ႔လညး ပႏငတယ။ ေရထမာလညး ေပာ၀ငႏင တယ။ ဒါေၾကာင သက ကာဗြနျဒဗေပါငး ေတြ ျဖစတအတြက ေသြးလညပါတမႈေတြထမာ သက၀ငေရာက သြားၿပးေတာ အႏရာယ ရႏငတယလ႔ ေျပာပါတယ။

မန႔ဟငးခါးမာ သးတ ဘရကစကေတာေရာ-

ဘရကစ ဆတာ လကခားေပါ။ လကခားရ အႏရာယကေတာ အမားႀကးေတာ မသဘးေပါ။ ဒါေပမယ အခေလာေလာဆယ သတ႔ ၀မးပကတာ ဘာညာ ရတယ။ ဘရစအကစစဆတာက အနာေတြမာ ထညလ႔ရတာေပါ။ ဒါေပမယ သက ဘာမနးမသေသးတ အရာတချဖစတယ။ ဒါက တကယတကယမာ သးခြင ေပးမထားဘး။ FDA အဖြ႔ေတြဘာေတြက သးခြငမေပးဘး။ ဒါေပမယ စစေဆးမယသမရေတာလညး ဆကၿပးေတာ သးေနၾကတာ ေပါ။ လကခားက ပမန ထညၾကတယ။

ေနာက မန႔ဟငးခါး သမားေတြက အေကာမာလညး နမယပကေနတယ။ ပေကာဆ ဘာန႔ေကာလညး ဆရင ဆထမာ ပလပစတတ ပစၥညးေတြ ထညၿပးေကာေတာ ပၿပးေတာ ကၽြတရြတယလ႔ ေျပာတာပ။ အခထကထလညး အဒါက အေရးယတာ ဖမးတာမး ကၽြနေတာေတာ မေတြ႔ရေသးဘး။ ဒါေပမယ ပလပစတစအတ ရမရက

ကနတ စစေဆးေရးနညးလမးေတြလညး ဘယသမ မသၾကဘးေပါ။

ကၽြနေတာတ႔ ႏြားႏ႔မာ ေဖၚမလင အျပငက ဟတခါ တရတကထညတ မယလမငးေတြလညး ထညတာ ရတယ။ မယလမငးက ႏကထရဂငေပါ။ သက ႏကထရဂင ကြနေပါငးေတြ ျဖစေတာ မယလမငးက ႏ႔မႈန႔လပ ႏြားႏ႔ေတြက စစမယ ဆရင၊ တကယလ႔ မယလမငးေရာထားရင သ႔ရ ႏကထရဂင ပါ၀ငမႈက မားေတာ သ႔ထမာ လအပတ ပရတနး ပါတယ ဆၿပးေတာ မယလမငးက လကခၾကတာ မားတယ။ အဒေတာ မယလမငးက မသေတာ လကခတာေပါ။ မယလမငးကလညး ဒလပ။ ဒ ႏကထရဂင ကြနေပါငးေတြ အားလးက ကာစႏ ဂငးနစ ေတြပ ေလ။ အႏရာယ အမားႀကး ရတယ။ ကငဆာျဖစႏငတဟာ။

လကခားတ႔ ေဖၚမလငတ႔ ေနာက ပလပစတတ တ႔ မယလမငးတ႔ လပစၥညးေတြ အျပင ေနာက အစားအစာန႔ ပါတသကၿပးေတာ သဖ႔ လအပတ တျခား ဓါတပစၥညး

( 31 ) ဇလင မေမႏင

ပငပနးႏြမးနယလ႔…ေခါငးေမာကာ ပငသကရကမကႏာကကျဖျဖမာျပးျပးေလး ေပၚလာတ ဒါငပါန မကႏာ“ည-ညမေလးတ႔ ေမာေနသလား”…..တ၊

ခရးၾကမး လမးေပၚမာခကခစြာ ေလာကလမးဆအားငယစတ ၀ငလာေတာနရေပၚက ဒါငပါန ပရပေတြ…“ည-ညမေလးတ႔ ၾကးစားၾကေနာ”….တ ၊

၀မးသာၾကညႏးေပာရြငဖးတ ေန႔ရကေတြ-ပစသ ခတသေသနတသၾကား သြားလာရတေန႔ရကေတြ-မေသထမငး မေသဟငးန႔႔အတ စားခရတ ေန႔ရကေတြ-ျပနေျပာငးကာ သတရေလတငးလြမးလကတာ ဒါငပါန ေရ…၊မနးဆကာ တမးတမျပနေတာလြမး ရတာ ရငမာမခ ပါဘးဆးေပၚမာ ေကာခငးရတ ဘ၀တေတြေပါ…၊

ဓါတပထက ဒါငပါန ေရကေနာတ႔က စကားေတြေျပာေနသလပါဘဒါငပါန ရ႔ အျပးေအးေအး ဟာကေနာတ႔ အတြက အားေဆး တစခြကေပါ…၊

ဒါငပါန…ဒါငပါနဟာ….တ႔ရ႕တအာငး သမငးသစကမျဖစ ျဖစေအာင ေသြးန႔ေရးေပးခသပါ၊

ဒါငပါန….ဒါငပါနဟာတ႔ရ႕တအာငး မးဆကသစေတြအတြကေသြးေျမခ ဘ၀ပါ ေပးဆကခသပါ၊

ဒါငပါန….ဒါငပါနဟာကေနာတ႔ တအာငး တစမးသားလးအတြကေလာကအလယမာ မကႏာမငယရေလေအာငေရ႔ေဆာင လမးျပတၾကယၾကးပါ၊

ဒါငပါန……ဒါငပါနဟာအခကအခေပါငးမားစြာအနစနာခ အေသခ သြားတကေနာတ႔ရ႕အာဇာနညေခါငးေဆာငၾကးပါ၊

ဒါငပါန…..ဒါငပါန-ချပခတ လမးစဥျဖစခငတ ဆႏၵ ေတြမရ-- ရေအာငည-ညမေလးတ႔ကညညြတေသာ လကတြျဖငတကပြ၀င သြားမယဆတာ၀မးသာ ေကနပစြာ န႔တမလြန ဘ၀ကေန ျမငေတြ႕ႏငပါေစ…..လ႔၊

ေနာငေနႏြယ….(နမဆန/ဘနေကာက)

ဘာရပါေသးလဆရာ

ဓါတပစၥညး သကသက အေနန႔ကေတာ ဒ အရကေတြ ဘာေတြ ေသာကရငေတာ အရကက ေတာေတာ မးေအာင လပတယ ဆၿပးေတာ သတ႔ ပးသတေဆးေတြ ဘာေတြထညတယ။ ဒ အငဒရငးတ႔ ဘာတ႔ေပါေလ။ အဒါႏးဖားေလး တခစာေလာက ရင အရမးမးတယ ဆၿပးေတာ ဒအရကေတြမာ ထညေလ ရတယ။ အရကခကတေနရာမာ ေနာကသတ႔ထညတတတာကေတာ ယးရးယား သးတယ။ ပလ ဓါတေျမၾသဇာလေပါ။ ယးရးယားန႔ အရကခကလကရင အငဇငးေတြက အငမတန ျမနျမန ဆနဆန ေပါကပြါးတယ ဆၿပးေတာ အရက ျမနျမန ျဖစတာေပါေလ။ သ႔ေသာ ဒါက Distilled လပတအခါမာ ေပါငးခတအခါ ထြကလာတ အေငြ႔ေတြထမာ အရကဆထမာ သတ႔က တခါတေလကေတာ ဓါတေျပာငးၿပးေတာ ဆငယာႏက ျဖစလာတ အထက ပါလာၿပးေတာ လေတြက အႏရာယျဖစေစတာရတယ။ ဒါေပမယ ဒါဟာ အၿမတမး မျဖစဘး။ ဒါေပမယ ႏကထရဂင ကြနေပါငး ျဖစသြားတယ။ အဒကြနေပါငး ေတြကေတာ ကၽြနေတာတ႔က ေတာေတာ ဒကၡေပးတာ ေတြ႔ရတယ။ ေနာက ၀ကအေခာငးမာလညး အခေျပာတ ႏကထရဂငကြနေပါငးေတြ၊ ဆဒယမ ႏကထရတတ႔ ပတကဆယမ ႏကထရတတ႔ ပါလာတယ။

အဒါေတြက ၀ကအေခာငးမာ သးၾကတာ။ ၀ကအေခာငး ႀကကတလေတြ၊ အရကႀကကတလေတြအတြက သတထားစရာပါ၊ ဟတပါတယ။ ဒအရကကေတာ အခမ လပလာၾကတာပါ။ ၀ကအေခာငးကေတာ ေရးႏစေပါငး မားစြာကတညးက လပေနၾကတာ။

အသးအရြကေတြ လနးဆနးေအာင ေရာငးေကာငးေအာင ေဆးသးတာမး ရပါသလား?

တခ႕သးတယလ႔ ေျပာပါတယ။ ဒါေပမယ အသးအရြကေတြက ေစးေပါေနေတာ ေဆးသးရင သပမကာမ ဘးေပါ။ သ႔ေသာလညး ငကေပာသးတ႔ ဘာတ႔ ဆမညေအာင သတ႔ ေဆးသးၾက တယလ႔ ေျပာပါတယ။ တရတျပညကလာတ ေဆးအမႈန႔ပါ အျဖေရာင အမႈန႔ေတြပ ထညၾကတာ၊ အဒါက ေရန႔ စမလကၿပးေတာ အေပၚမာ ဆြထားလကရင ငကေပာသးတ႔ သရကသးတ႔ က လး၀ မညသြားတာေပါ။ အထမာ စမးရငစမး မယ။ အျပငမာေတာ အ၀ါေရာင သနးသြားတယ။ အဒေတာ ေရာငးလ႔ ေကာငးသြားတာေပါ။ သေဘၤာသး တ႔ ငကေပာသးတ႔ က ေဆးစမေလရပါတယ။ သက ႏစလကရပ ႏစၿပး ျပနဆြထတလကရပ။

ဘာေဆးမနးေတာ ေသေသခာခာ မသဘး။ ပထမေတာ ယရးယားလ အမႈန႔ပ၊ ဓါတေျမၾသဇာက ရတ ပစမးပ ေျပာၾကတယ။

အစားအေသာကေတြထ ထညေလရတ ဒ ဓါတပစၥညးေတြ ျပညပက ၀ငတာက ကန႔သတမႈေတြ စစေဆးတာ မးေတြ ဖဖစးစး မလပႏငေသးပါဘး။

အစးရက မသးရဘးလ႔ ေျပာတာၾကားေပမယ ျမနမာျပညမာက မသးရဘးလ႔ ေျပာတာေတြက ဆကသးေနၾကတာပါ ပ

ဓါတပညာရင ေဒါကတာ ခငေမာငညပါ။ ေနာကတပါတမာေတာ အစားအစာေတြထမာ ဆးေဆးေတြ တြငတြငကယကယ သးစြေနၾကတာန႔ ပလပစတစမာပါတ လက အႏရာယ ျဖစေစတ ဓါတပစၥညးေတြ အေၾကာငးက ဆကၿပးေျပာျပေပးမာပါ။

ခငမးသက (voa burmese) 17.07.2012 09:00

16

aumfef;wtmif; pmapmifw

tmif;a

usm

if;o

m;E

Sifhv

li,

frsm

;tpn

f;t&kH;r

S xkw

fa0o

nf?

TSYOP.O Box ( 191 )Mae Sot, Tak ProvinceThailand, 63110

Tel, 055 533 324 (or) 0844922499

Eamil, taangnewsletter@palaungland.orgwww.palaungland.org