Współczesna Współczesna diagnostykadiagnostyka obrazowa obrazowa nowotworów układu nowotworów układu kostno - stawowegokostno - stawowego

Dr n. med. Jadwiga Staniszewska-VargaDr n. med. Jadwiga Staniszewska-Varga

Klinika Chorób Wewnętrznych i Reumatologii Klinika Chorób Wewnętrznych i Reumatologii WIMWIMwww.reumatologia.org.plwww.reumatologia.org.pl

GuzyGuzy pierwotn pierwotne koście kościpochodzeniepochodzenie Zmiany łagodneZmiany łagodne Zmiany złośliweZmiany złośliwe

z tkanki krwiotwórczej z tkanki krwiotwórczej 41%41% myelomamyeloma, , reticulosarcoma, reticulosarcoma, limphosarcomalimphosarcoma

z tkanki chrzęstnej z tkanki chrzęstnej 20%20% dyschondroplasia, dyschondroplasia, chondroma, chondroma, chondroblastoma, chondroblastoma, osteochondromaosteochondroma

chondrosarcomachondrosarcoma

z tkanki kostnej z tkanki kostnej 19,3%19,3% osteoma, dysosteoplasia, osteoma, dysosteoplasia, osteoblastomaosteoblastoma

osteosarcomaosteosarcoma

pochodzenie nieustalone pochodzenie nieustalone 9,8%9,8%

octeoclastoma, dysplazja octeoclastoma, dysplazja osteoklastycznaosteoklastyczna

sarcoma Ewingisarcoma Ewingi, , osteoclastoma mal.osteoclastoma mal.

z tkanki naczyniowej 4,7%z tkanki naczyniowej 4,7% angioma, angiomatosisangioma, angiomatosis angiosarcoma, angiosarcoma, hemangioendoteliomahemangioendotelioma

z tkanki z tkanki łącznej 3,8%łącznej 3,8% dysfibroblasia dysfibroblasia fibrohistiocytomafibrohistiocytoma

fibrosarcoma, fibrosarcoma, fibrohistiocytoma mal.fibrohistiocytoma mal.

inne: notochondrium, tk. inne: notochondrium, tk. nerwowa, tłuszczowa <3%nerwowa, tłuszczowa <3%

lipoma, neurilemmoma, lipoma, neurilemmoma, neurinomaneurinoma

chondroma, chondroma, liposarcoma, liposarcoma, neurosarcomaneurosarcoma

Guzy pierwotne kości Guzy pierwotne kości cechy charakterystycznecechy charakterystyczne

Powolny wzrostPowolny wzrost

Ognisko ostro odgraniczone od otaczającej kościOgnisko ostro odgraniczone od otaczającej kości

Wzrost rozprężający, mogący doprowadzić do Wzrost rozprężający, mogący doprowadzić do rozdęcia i zniekształcenia kości bez jej naciekaniarozdęcia i zniekształcenia kości bez jej naciekania

Brak odczynu okostnejBrak odczynu okostnej

Włókniak niekostniejący Włókniak niekostniejący

Osteoid osteomaOsteoid osteoma

ChrzęstniakChrzęstniakowatoowatośćść

Źródło: Z

akład Radiologii K

linicznej WIM

, 2003

Nowotwory Nowotwory złośliwezłośliwe cechy charakterystycznecechy charakterystyczne

Nieostre granice, wzrost naciekającyNieostre granice, wzrost naciekający

Zniszczenie warstwy korowejZniszczenie warstwy korowej

Nawarstwienia okostnejNawarstwienia okostnej

Ostroga mięsakowa (kąt Codmana)Ostroga mięsakowa (kąt Codmana)

OsteosarcomaOsteosarcoma

OsteosarcomaOsteosarcoma

Chrzęstniako-mięsakChrzęstniako-mięsak

OsteosarcomaOsteosarcoma

Rezonans magnetyczny MRIRezonans magnetyczny MRI

Dokładny obraz stosunków anatomicznych Dokładny obraz stosunków anatomicznych i zmian patologicznych i zmian patologicznych też w odniesieniu do naczyńteż w odniesieniu do naczyń

Wysoka rozdzielczość tkankowaWysoka rozdzielczość tkankowa perfekcyjna perfekcyjna ocena tkanekocena tkanek mimięękkichkkich w dowolnych płaszczyznach, w dowolnych płaszczyznach, różnicowanie guzów - skład tkankowy (tłuszcz, krwiak, zwłóknienie, różnicowanie guzów - skład tkankowy (tłuszcz, krwiak, zwłóknienie, płyn), obrzęk szpiku, zewnątrzkostny odczyn zapalny, unaczynienie płyn), obrzęk szpiku, zewnątrzkostny odczyn zapalny, unaczynienie zmiany (gadolinium różnicowanie: guz, obrzęk, martwica, wybranie zmiany (gadolinium różnicowanie: guz, obrzęk, martwica, wybranie miejsca biopsji)miejsca biopsji)

Ocena rozległości choroby przed planowanym Ocena rozległości choroby przed planowanym zabiegiem operacyjnym zabiegiem operacyjnym w obrębie kości, jamy szpikowej i tkanek miękkichw obrębie kości, jamy szpikowej i tkanek miękkich

Ocena pooperacyjna Ocena pooperacyjna doszczętność resekcji guza, zmiany doszczętność resekcji guza, zmiany nawrotowenawrotowe

Źródło: R

adiology and Imaging. E

lsevier Science Ltd. 2003

Osteosarcoma: zmiana Osteosarcoma: zmiana osteosklerotyczna, trójkąty osteosklerotyczna, trójkąty Codmana, zajęcie tkanki Codmana, zajęcie tkanki miękkiejmiękkiej

Osteosarcoma kości piszczelowej:Osteosarcoma kości piszczelowej:zajęcie jamy szpikowej, guz przekracza zajęcie jamy szpikowej, guz przekracza granice kości, pierścieniowata zmiana granice kości, pierścieniowata zmiana z tworami promienistymi z tworami promienistymi

Źródło: R

adiology and Imaging. E

lsevier Science Ltd. 2003

Osteosarcoma kości Osteosarcoma kości piszczelowej: piszczelowej: osteosklerotyczna osteosklerotyczna zmiana, odokostnowe zmiana, odokostnowe tworzenie kościtworzenie kości

Źródło: R

adiology and Imaging. E

lsevier Science Ltd. 2003

Osteosarcoma kości Osteosarcoma kości piszczelowej:piszczelowej:obraz T2 w projekcji obraz T2 w projekcji strzałkowej, niejednorodna strzałkowej, niejednorodna struktura, zajęcie jamy struktura, zajęcie jamy szpikowej, obrzęk tkanek szpikowej, obrzęk tkanek miękkich, wysięk do stawumiękkich, wysięk do stawu

Źródło: R

adiology and Imaging. E

lsevier Science Ltd. 2003

PrzerzutyPrzerzuty

Przerzuty raka prostatyPrzerzuty raka prostaty

Przerzuty raka prostatyPrzerzuty raka prostaty

Przerzuty osteolitycznePrzerzuty osteolityczne

Przerzuty osteolitycznePrzerzuty osteolityczne

Przerzuty osteolitycznePrzerzuty osteolityczne

ScyntygrafiaScyntygrafia

ScyntygrafiaScyntygrafia

Badanie czułe (96-100%), mało swoisteBadanie czułe (96-100%), mało swoisteMonitorowanie układu kostnego Monitorowanie układu kostnego w chorobach nowotworowych w chorobach nowotworowych obecność i liczba zmian przerzutowychobecność i liczba zmian przerzutowych

Diagnostyka zmian pierwotnychDiagnostyka zmian pierwotnychstopień gromadzenia znacznika odwzorowuje aktywność procesów stopień gromadzenia znacznika odwzorowuje aktywność procesów

kościotwórczych/ kościogubnych, rozległość zmiany w kościkościotwórczych/ kościogubnych, rozległość zmiany w kości Potwierdzenie obecności zmian Potwierdzenie obecności zmian w przypadku prawidłowego obrazu Rtg.w przypadku prawidłowego obrazu Rtg.osteoid osteoma, zapalenieosteoid osteoma, zapalenie

Związki dwufosfonianowe związane z technetem-99m (Tc-P)Związki dwufosfonianowe związane z technetem-99m (Tc-P)

Liczne przerzuty Liczne przerzuty z raka sutkaz raka sutka

SzpiczakSzpiczak