workshop 6 de sportvereniging als hefboom voor kinderen en jongeren? congres uit de marge 20...

Workshop 6

De sportvereniging als hefboom voor kinderen en jongeren?

Congres Uit de Marge20 november 2012

Huis van de Sport Berchem

12-04-23 1

Uit de marge van het sportbeleid

Werken met jongeren in maatschappelijk kwetsbare situaties

binnen sportverenigingen

12-04-23 2Herhaling titel van presentatie

Pag.

team

• onderzoeksteam• Rein Haudenhuyse (Vlaamse Jeugdraad/VUB)

• Zeno Nols (VUB)

• Filip Coussée (Uit De Marge/UGent)

• Marc Theeboom (VUB)

• Joris Raskin (VUB)

• financierende partners + stuurgroepCera, Demos, Uit De Marge + VSF, ISB, VVSG, vzw Jong, VTS

20-11-12 3Workshop 6 – Congres UDM

Pag.

probleemstelling

• problematische situatie?

• relatie jongeren in maatschappelijk kwetsbare situaties en sportverenigingen

• concrete verhalen


Pag.

onderzoeksvragen

• hoe komt het dat sportverenigingen jongeren in maatschappelijk kwetsbare situaties bereiken?

• welke moeilijkheden brengt het bereiken van deze jongeren dan met zich mee?

• hoe wordt met deze moeilijkheden omgegaan? Wie helpt hen daarbij, op de diverse niveaus?


Pag.

methode

• waar?• ‘reguliere’ sportverenigingen

• wie?• 50 jongeren• 13 bevoorrechte getuigen• 2 expertgroepen

• hoe?• semi-gestructureerde interviews


Pag.

methode: de jongeren

07-11-2012 7Academische stuurgroep

Naam, leeftijd, sport, plaats Naam, leeftijd, sport, plaatsAbdel, 17 jaar, jiujitsu, Brussel Jalila, 11 jaar, atletiek, Sint-Jans-MolenbeekAbel, 14 jaar, dansen, Oostende Kelly, 21 jaar, netbal, AntwerpenAbu, 20 jaar, combat sambo, Aalst Kevin, 18 jaar, wushu, LeuvenAdar, 19 jaar, combat sambo, Aalst Khalid, 14 jaar, atletiek, Sint-Jans-MolenbeekAisha, 10 jaar, jiujitsu, Brussel Kris, 22 jaar, taekwondo, GenkAleksander, 16 jaar, combat sambo, Aalst Lahbib, 16 jaar, thaiboksen, LeuvenAmandine, 13 jaar, dansen, Oostende Lisa, 18 jaar, taekwondo, GenkAouicha, 13 jaar, atletiek, Antwerpen Maja, 12 jaar, basket, Sint-Jans-MolenbeekAyur, 14 jaar, thaiboksen, Leuven Marion, 17 jaar, jiujitsu, BrusselAzara, 12 jaar, dansen, Oostende Nadira, 14 jaar, basket, Sint-Jans-MolenbeekBart, 9 jaar, taekwondo, Genk Nathalie, 18 jaar, boksen, GentBashshar, 16 jaar, atletiek, Antwerpen Radomir, 11 jaar, combat sambo, AalstBilal, 13 jaar, atletiek, Sint-Jans-Molenbeek Ramona, 12 jaar, atletiek, Sint-Jans-MolenbeekDianne, 13 jaar, basket, Sint-Jans-Molenbeek Saïd, 19 jaar, atletiek, AntwerpenDmitri, 15 jaar, thaiboksen, Leuven Selim, 15 jaar, jiujitsu, BrusselEmma, 13 jaar, turnen, Tongeren Serhat, 14 jaar, thaiboksen, LeuvenEric, 19 jaar, basket, Antwerpen Sinan, 16 jaar, zaalvoetbal, GentEsra, 13 jaar, boksen, Gent Sofie, 19 jaar, taekwondo, GenkFadila, 13 jaar, basket, Sint-Jans-Molenbeek Wendy, 16 jaar, ex-danseres, AntwerpenFarah, 13 jaar, turnen, Tongeren Wouter, 19 jaar, atletiek, AntwerpenGhaliya, 18 jaar, wushu, Leuven Ye, 12 jaar, boksen, GentGreet, 18 jaar, zwemster en baseballster, Antwerpen Yusuf, 15 jaar, jiujitsu, BrusselHakan, 21 jaar, zaalvoetbal, Gent Zeki, 12 jaar, boksen, GentHalil, 12 jaar, taekwondo, Genk Zemar, 15 jaar, taekwondo, GenkHamit, 22 jaar, zaalvoetbal, Gent Zhen, 12 jaar, turnen, Tongeren

Pag.

methode: de BG’s

07-11-2012 8Academische stuurgroep

Bevoorrechte getuige Plaats Sport Naam sportvereniging

Betty Autrique Antwerpen Atletiek Beerschot VAC

Sylvia Van Lint Antwerpen Zwemmen Zwemclub Z.O.L.A.

Raf Wyns Brussel Atletiek ATLEMO

Dieter Truyen Brussel Jiu Jitsu Brussels Brazilian Jiu Jitsu Academy

Wenke Thewis Brussel Basketbal BC Foyer Molenbeek

Edith Meyers Genk Taekwondo Dim-Dojang Genk

Chris Van der Cruyssen Gent Basketbal Blackhawks Stars

Luc D’Hondt Gent Boksen Golden Gloves Boxing Club

Hamid Abroudi Leuven Wushu Long Hu Men

Kim Myny Leuven Thaiboksen Muaythai / MMA Leuven

Charmaine L’etoille Malle Dans Dancestudio Footloose

Stefan Rondags Tongeren Turnen Turnkring Hoger Op

Drieska Willemen-Thiré Wilrijk Omnisport Gezinsbond Wilrijk

Pag.

resultaten

1) beleving van de jongeren

2) kenmerken van een goede begeleider

3) uitdagingen van de sportvereniging

4) ondersteuning


Pag.

1. beleving van de jongeren

• betekenis van sport? Sport als hefboom?

• Stelling: ‘Sommige mensen zeggen dat door te sporten jongeren die het thuis of op school moeilijk hebben, beter kunnen worden. Dat door te sporten, jongeren hun problemen beter kunnen aanpakken. Geloof jij dat?’


Pag.

betekenis van sport

“Sport dat geeft me… een plus. Gaan sporten is ook goed voor uw lichaam, na het sporten ben je moe, voel je je beter in uw lijf … Ik heb geen

spijt dat ik nu sport doe. Dat heeft me iets meer gegeven, dat is een voordeel.” (jongen, 17 jaar, Jiu Jitsu, Brussel)


Pag.

betekenis van sport

“Het kan misschien wel goed zijn voor de jongere om even hun stress en frustratie kwijt

te geraken. Maar dat gaat hun problemen niet oplossen en dat gaat hun zeker niet beter maken. Als je gaat sporten en vijf minuten

later als je thuiskomt is er een hele hoop zever en ambras dan heeft u dat ook niets opgeleverd hé.” (meisje, 21 jaar, netbal, Antwerpen)


Pag.

betekenis van sport

• ½ sport ‘helpt’; 20 jongeren ‘misschien’; 5 ‘niet’• sport als uitlaatklep, stoom aflaten, stress, …• positieve impact:

• gezondheid (conditie, goed voelen, …)

• sportieve aspecten (sporttechnisch, sterker, beter, …)

• sociale en persoonlijkheidsaspect (minder schuchter, …)

• zingeving (‘iemand zijn’, …)

• sport geen rechtstreekse uitweg, wel ondersteuning, waardering, geborgenheid

• meer dan andere maatschappelijke contexten


Pag.



Wat vind jij het belangrijkst in een sportclub?Jongens (n:28)

Meisjes(n:21)

Een coach die zelf goed kan sporten. 5 8

Een coach waarmee ik goed kan praten. 8 7

Ik met andere jongeren kan sporten die dezelfde cultuur/geloofsovertuiging hebben/ taal spreken als ik.

0 2

Veel wedstrijden doen. 7 2

Af en toe een andere sport of activiteit doen tijdens de trainingen 2 1

Vooral de sport beoefenen die de coach geeft zonder al te veel andere activiteiten

2 1

Zelf eens les te geven of assisteren tijdens de sportles 0 0

Dat de sportclub nog andere activiteiten zou aanbieden zoals huiswerk en studiebegeleiding, of helpen in het vinden van werk

1 0

Meisjes apart kunnen sporten 0 0

Mijn ouders regelmatig naar de sportclub komen 1 0

Ik met jongeren/vrienden kan sporten uit dezelfde wijk 0 0

Ik kan mee beslissen over activiteiten die we doen in de club. 2 0

Pag.


• waarom blijven?• hoofdzakelijk sociale aspecten (vriendschap, plezier, de groep,

ambiance, niet alleen thuis, vrienden meenemen, …)

• sportgerelateerde aspecten (sport op zich, sportieve doelen, competitie, beter of sterker worden, …)

• ook hier: de coach• praktische zaken zoals afstand en kosten lidmaatschap• extrasportieve activiteiten (!) (kamp, reis, pretpark, feestje,

bowlen, teambuilding, …)

• sportbegeleider centraal


Pag.

2. goede sportbegeleider

Hoe?

... volgens de jongeren

… volgens de bevoorrechte getuigen


Pag.

… volgens de jongeren

• sociale vaardigheden (lachen, plezier, …)

• sportgerelateerde vaardigheden (sportkennis, …)

• pedagogische vaardigheden (omgaan, praten, …)

• groepsdynamische vaardigheden (conflicten, diversiteit, …)

• inzicht in de leefwereld van jongeren


Pag.

goede sportbegeleider

“De coach moet echt iedereen anders aanpakken want de ene is anders dan de andere. Hij moet voelen hoe ze in mekaar zitten, en zich aanpassen. Hij moet ze beter leren kennen door activiteiten te doen en proberen de persoonlijkheid te leren kennen, en ermee praten.” (jongen, 22 jaar, zaalvoetbal, Gent)


Pag.

goede sportbegeleider

“Ook meer inzicht krijgen in een leefwereld van jongeren in armoede … eens dat die andere mensen, die dat probleem niet hebben, dat door hebben, word je gepest en in de grond geboord en ben je het zwarte schaap. Ik vind dat ze daar wat meer inzicht in moeten krijgen, dat het niet zo simpel is en meer kennis over moeten hebben.” (meisje, 21 jaar, netbal, Antwerpen)


Pag.

… volgens de bevoorrechte getuigen

• ervaring hebben met de leefwereld (bv. beroepsmatig)

• sportgerelateerde eigenschappen (sporttechnisch)

• persoonsgebonden eigenschappen (passie, geduld, taal, afkomst, achtergrond, …)

• inzicht in processen van sociale uitsluiting en maatschappelijke kwetsbaarheid (signalen, …)

• onderbouwd in het werken met een diverse groep aan kinderen en jongeren (visie, open houding, oprechte interesse, …)

• pedagogische ondersteuning en mentoring (evaluatie lesgevende jongeren)


Pag.

2. goede sportbegeleider

• “Jeugdwerker wordt wel eens de moeilijkste job ter wereld genoemd” (Coussée en Williamson, 2011)

• ook (een dergelijke) sportbegeleider? (verschillen, gelijkenissen?)

want wel heel veel vaardigheden… “superman of supervrouw”…

• (deels) via bestaande sportopleidingsaanbod gegarandeerd?


Pag.

3. uitdagingen

• Vlaamse sportopleidingsaanbod• rekening eigenheid en uitdagingen van deze

sportverenigingen?• problematisch voor jongeren (kansen, ervaringen,

zelfwaarde, …)

• … en sportverenigingen (gebrek sportbegeleiders, mislopen subsidies)

• nagenoeg geen gestructureerd aanbod rond maatschappelijke kwetsbaarheid en/of kansarmoede vanuit sportsector


Pag.

VL sportopleidingsaanbod

“De opleiding is goed, maar voor onze jongeren zijn deze opleidingen niet aangepast aan hun praktische situatie om ze te volgen (…).”

“(…) hoe je moet omgaan met moeilijke jongeren, thema’s die met diversiteit te maken hebben die organiseren zij niet. (…) Die opleidingen komen eerder uit de welzijnssector en de jeugdsector. (…) maar de sportsector reageert daar lauw op nog altijd weinig geïnteresseerd op.”


Pag.

3. uitdagingen

• uitdagingen in werken met de jongeren– betrekken van ouders– jongeren motiveren om opleiding te volgen– aantrekken autochtone leden (voor verenigingen in

aandachtswijken met hoge allochtone populatie)– aanvaarding doelgroep door trainers en externen– omgaan met vooroordelen en discriminatie in eigen

sportvereniging (bv. discrimineren, pesten)– opvang jongere gezinsgenoten– bredere vraagstukken (bv. onwettig verblijfstatuut)


Pag.

3. uitdagingen

• uitdagingen m.b.t. de werking


Financiële uitdagingen Organisatorische

draaglast

Sportaanbod Sportbegeleiding

Systeem tegemoetkoming niet toereikend

Subsidiereglementen en modaliteiten

Leefbaarheid (uit de kosten komen)

Verplaatsingskosten

Financieel minder sterke leden

Administratieve verplichtingen & reglementen

Tekort sportbegeleiders & vrijwilligers

Vzw wetgeving belastend en soms contraproductief

Omgaan diversiteit

Betaalbare & beschikbare infrastructuur

Evenwicht recreatieve, pedagogische & competitieve aspecten

Organiseren sportactiviteiten tijdens kantooruren en vakantieperiodes

Negatieve perceptie van sporten zoals Thaiboksen en boksen.

Tekort sportbegeleiders

Competenties ontbreken om met maatschappelijk kwetsbare jongeren om te gaan

Opleidingsaanbod hoogdrempelig

Vrijwilligersvergoeding niet motiverend voor niet gediplomeerde sportbegeleiders

Pag.

4. ondersteuning

• “die jeugdverenigingen die het meest diverse doelpubliek bereiken, hebben het meeste moeite om te overleven” (De Pauw e.a., 2010)

• Maar• sportbovenbouw (sportfederaties, Bloso, ISB, VSF, …)

relatief afwezig; pas recent zeer traag op gang• grote afstand ervaren met de federatie en gebrekkige

communicatie; proactieve houding achterwege• gemeentelijke ondersteuning verschilt, vaak enkel

subsidies; hangt sterk af van plaatselijke sportdienst of aanwezigheid van mensen die deze kaart willen trekken


Pag.

4. ondersteuning

• voornamelijk ondersteuning van lokale en bovenlokale partners• thema- en doelgroepgerichte sociale organisaties

• scholen, de8 vzw, Foyer vzw, Buitenschoolse Opvang (IBO), Jeugd en stad (JES), vzw Jong, Kras, …

• school bleek goede partner in het aanspreken en opvolgen van jongeren (vb. brede school), wel nood aan inzetbare krachten

• inhoudelijke ondersteuning (knowhow, mankracht, netwerk, …)


Pag.

conclusie

• maatschappelijke betekenis jongeren groot

• sportbegeleid(st)er centraal in creëren van betekenis en zingeving, maar bestaande (sport)opleidingsaanbod te weinig gericht op sociaal-pedagogische vorming

• vereniging: nood aan pedagogische ruimte en vrijheid

• beleid bepalend (lokaal, bovenlokaal)• kloof tussen praktijk en beleid• ondersteuning vaak gefragmenteerd en niet toereikend• goede praktijken ‘uit de marge’ van (sport)beleid


Pag.

conclusie

• naar een lokaal geïntegreerd beleid?• (jeugd-)sportbeleid gedeeltelijk integreren in een breder

jeugdbeleid?• en omgekeerd: bredere jeugdbeleid ondersteuning aan een

sociaalpedagogisch sportbeleid?• … ruimte bieden voor experiment en grassroots initiatieven• professionalisering noodzakelijk maar niet inherent goed• hoe?

• vrijwilligers t.o.v. professionals?• bruggen bouwen• ook buiten de sportsector• …


Pag.20-11-12 30Workshop 6 – Congres UDM

[email protected]

[email protected]

workshop 6 de sportvereniging als hefboom voor kinderen en jongeren? congres uit de marge 20...

Documents