wignis klubebi skolasi -...
TRANSCRIPT
wignis klubebi
skolaSi
wignis klubebi
skolaSi
saqarTvelos dawyebiTi ganaTlebis proeqti (G-PriEd)
Tbilisi 2016
am masalis momzadeba SesaZlebeli gaxda amerikeli xalxis keTili nebiTa da aSS saerTaSoriso ganviTarebis saagentos mxardaWeriT. masalis Sinaarsze pasuxismgebelia Semdgeneli da igi ar warmoad-gens aSS saerTaSoriso ganviTarebis saagentos an aSS mTavrobis azrs. es masala momzadda aSS saerTaSoriso ganviTarebis saagentos dawyebiTi ganaTlebis proeqtis farglebSi, romelic xorcieldeba saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministrosTan erTad.
gzamkvlevze muSaodnen: paata papava, Tamar Wanturia, eTer afxazava, nugzar arCemaSvili
saqarTvelos dawyebiTi ganaTlebis proeqti (G-PriEd) 2
wignis klubi skolaSi
SevixedoT saklaso oTaxSi. moswavleebi mcire jgufebSi sxedan oTaxis sxvadasxva kuTxeSi. isini aRtacebiT saubroben wakiTxulis Sesaxeb. bavSvebi iRimian, Tavs aqneven, msjeloben. Cans, rom aqtiurad arian CarTulni kiTxvisa da ganxilvis procesSi. peri-odulad wigns ubrundebian da teqstis ama Tu im adgils uTiTeben. amas sakuTari mo-sazrebis, varaudis, daskvnis gasamyareblad akeTeben. aseve im monakveTis misaniSneblad, romelic yvelaze metad moewonaT. rac axla vixileT, saklaso wignis klubis ZiriTadi maxasiaTeblebia.
wignis klubi aris mkiTxvelTa jgufi, romlis wevrebic drois gansazRvrul periodSi erTsa da imave wigns kiTxuloben da Semdeg ikribebian wakiTxulis ganxilvis mizniT. zogjer wignis klubs mkiTxvelTa klubs an literaturul salonsac uwodeben. wignis klubi gulisxmobs wakiTxuli wignis siRrmiseulad ganxilvas interaqtiul format-Si, diskusiis1 saxiT. diskusia, ZiriTadad, mkiTxvelTa gamoxmaurebebs eyrdnoba da ara wamyvanis (fasilitatoris/maswavleblis) Sexedulebebs. monawileni erTmaneTs uziareben sakuTar mosazrebebs personaJebis, movlenebis, avtoris mier gamoyenebuli xerxebis, teqstTan dakavSirebuli gamocdilebis Sesaxeb. arsebobs saTemo wignis klubebi, dargo-brivi wignis klubebi, Janrobrivi wignis klubebi da sxv.
mocemul gzamkvlevSi Tqven gaecnobiT saskolo wignis klubis or saxeobas: saklaso wignis klubsa da maswavlebelTa wignis klubs. aseve, TiToeuli maTganis momzadebis, organizebisa da warmarTvis instruqciebs. gzamkvlevSi ixilavT sasargeblo damatebiT resursebsac (bmuli, danarTi da sxv.). wignis klubis videosesia ganTavsebulia G-PriEd-is vebportalze: www.kargiskola.ge
wignis klubis idea sakmaod martivia: ramdenime mkiTxveli Tanxmdeba konkretuli wignis wakiTxvis Sesaxeb; Semdeg klubis wevrebi Tavs iyrian daTqmul drosa da adgilas, raTa ga-nixilon wakiTxuli wigni da erTmaneTs gauziaron STabeWdilebebi. wignis klubs aqvs bev-ri damatebiTi maxasiaTebelic: diskusiis wamyvani (fasilitatori), monawileTa raodeno-ba, mowveuli stumari, Tematur-Sinaarsobrivi mimarTuleba, onlainkomunikacia da sxv. am maxasiaTeblebis mixedviT wignis klubebi gansxvavdeba erTmaneTisgan, Tumca idea ucv-lelia: wignis moyvaruli adamianebi ukavSirdebian erTmaneTs da cdiloben interaqtiul formatSi gaiRrmaon nawarmoebis gageba-gaazreba da wakiTxviT miRebuli siamovneba.
1 diskusiis saswavlo mizniT gamoyenebis Sesaxeb masala ixileT aq: • samoqalaqo ganaTlebis leqsikoni. saqarTvelos parlamentis erovnuli biblioTekis vebgverdi: http://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=term&d=6&t=16205
• erovnuli saswavlo gegmebis portali: http://ncp.ge/ge/activities/diskusia • internetgazeTi `maswavlebeli~: http://mastsavlebeli.ge/?p=7126
saqarTvelos dawyebiTi ganaTlebis proeqti (G-PriEd) 3
• SesaZlo variantebis wardgena;
• arCevanis gakeTeba;• wakiTxvis gegmaze SeTanxmeba.
• wignis mixedviT namu-Sevrebis damzadeba
(maketebi, plakatebi, kolaJebi, dioramebi
da sxv.);• namuSevrebis
prezentacia.
• teqstis gaazreba;• Canawerebis gakeTeba;• komentarebis momza-deba ganxilvisTvis.
• diskusiis fasilitatoris
arCeva;• diskusiis warmarTva;
• daskvnebis Sejameba.
wignisSerCeva
damatebiTiaqtivobebi
wigniswakiTxva
wignisganxilva
saklaso wignis klubi kargi saSualebaa imisaTvis, rom moswavleebma xSirad ikiTxon, siRrmiseulad gaiazron wakiTxuli, gaakeTon refleqsia da imsjelon. urTierToba da TanamSromloba klubis mniSvnelovani elementebia. es formati moswavles exmareba di-skusiis, werisa da SemoqmedebiTi unarebis CamoyalibebaSi.
kiTxvis unar-Cvevis efeqturad ganviTarebisTvis mniSvnelovania, rom:
• bavSvebma ikiTxon maTTvis saintereso, asakisTvis Sesaferisi, adekvaturi sirTu-lis wignebi.
• bavSvebs mieceT wasakiTxi wignebis arCevis saSualeba, rac sagrZnoblad aRvivebs kiTxvis motivacias.
• bavSvebma erTmaneTs gauziaron molodinebi, STabeWdilebebi, azrebi da grZnobebi.
• xSirad ikiTxon mkacrad struqturirebuli samecadino rutinebisgan gaTavisu-flebul, naxevrad formalur garemoSi.
saklaso wignis klubi aris erT-erTi saukeTeso saSualeba, romelic kargi mkiTxvelis Camoyalibeba-ganviTarebis yvela zemoCamoTvlil aspeqts aerTianebs.
aRmoCnda, rom am martivi da efeqturi formatis gamoyenebas kargi Sedegi moaqvs mas-wavlebelTa profesiuli zrdis gzazec. kerZod, maswavlebelTa wignis klubSi CarTva exmareba pedagogebs, ganaaxlon da gaamdidron urTierToba wignebis samyarosTan, xe-laxla gamoscadon SinaarsSi wvdomis individualuri da interaqtiuli saSualebebi, aR-moaCinon moswavleTa mkiTxvelebad CamoyalibebisaTvis saWiro midgomebi da resursebi.
saqarTvelos dawyebiTi ganaTlebis proeqti (G-PriEd) 4
saklaso wignis klubis ZiriTadi maxasiaTeblebi
ra aris saklaso wignis klubi ra ar aris saklaso wignis klubi
• wasakiTx wignebs irCeven moswavleebi;
• moswavleebi kiTxuloben mravalferovan damatebiT sakiTxavebs.
• wasakiTx wigns moswavleebs maswavlebeli aZlevs;
• moswavleebi kiTxuloben mxolod saxelmZ-Rvanelos teqstebs.
• wakiTxuli teqstis Sesaxeb msjeloba efuZneba moswavleTa mignebebs,STabe-Wdilebebsa da mosazrebebs;
• diskusiis procesSi SekiTxvebs ZiriTadad moswavleebi svamen.
• wakiTxuli teqstis Sesaxeb msjelo-ba efuZneba maswavleblis mier winaswar momzadebul daskvnebs;
• ganxilva Semoifargleba maswavleblis mier dasmuli frontaluri SekiTxvebiT.
• maswavlebeli ZiriTadad muSaobs hetero-genul jgufebTan.
• maswavlebeli ZiriTadad muSaobs mTel klasTan;
• maswavlebeli atarebs marTuli kiTxvis aq-tivobas kiTxvis doneebis mixedviT dakomp-leqtebul homogenur jgufebSi.
• mkiTxvelTa jgufebis dakompleqtebisas upiratesoba eniWeba moswavwleTa inter-esebs.
• mkiTxvelTa jgufebis dakompleqtebisas upiratesoba eniWeba moswavleTa kiTxvis donesa da SesaZleblobebs.
• moswavleebi erTvebian wakiTxul wignTan dakavSirebul mravalferovan aqtivobebSi (kiTxva, wera, xatva, drama da sxv.).
• moswavleebi ZiriTadad asruleben erTg-varovan, rutinul savarjiSoebs.
saqarTvelos dawyebiTi ganaTlebis proeqti (G-PriEd) 5
rogor warvmarToT wignis klubis muSaoba saklaso oTaxSi?
pasuxismgeblobis nabij-nabij gadacema
mnivnelovania, maswavlebelma wignis klubSi pasuxismgeblobis nabij-nabij gadacemis modeli gamoiyenos. rogorc viciT, am modelis mixedviT, patara mkiTxveli oTxi Zir-iTadi tipis aqtivobebSi monawileobs: 1. usmens da iazrebs sxvis mier wakiTxuls, 2. monawileobs erTobliv kiTxvaSi, 3. maswavleblis daxmarebiT muSaobs teqstTan mcire jgufSi, 4. damoukideblad kiTxulobs da iazrebs teqsts. saswavlo procesSi TandaT-anobiT matulobs mesame da meoTxe aqtivobebis wili, rasac moswavlis damoukidebel, strategiul mkiTxvelad Camoyalibebamde mivyavarT. sxva efeqtur aqtivobebTan erTad (magaliTad, saklaso literaturuli wre, Cumad kiTxvis bloki, `CaRrmavebuli~ kiTxva da sxv.) wignis klubi erT-erTi saukeTeso saSualebaa am miznis misaRwevad.
cxadia, saboloo mizania, rom moswavleebma TandaTanobiT SeZlon wignis klubis damou-kideblad warmarTva: wignebis SerCeva, wakiTxvisaTvis drois gansazRvra, diskusiebis warmarTva da maTSi efeqturad monawileoba, individualuri da jgufuri muSaobis TviTSefaseba. am Sedegis misaRwevad wignis klubSi mimdinare samuSao procesi Semdeg safexurebadaa dayofili:
• muSaobis formati: maswavlebeli warmarTavs demonstrirebasa da praqtikas mTel klasTan. ZiriTadi aqtivobebi
• maswavlebeli uCvenebs moswavleebs, Tu rogor mimdinareobs kargi diskusia; iyenebs xmamaRla wakiTxvasa da xmamaRla fiqrs.
• moswavleebi erTvebian maswavleblis mier warmarTul diskusiaSi da iwafebian wignis Sesaxeb saubarSi.
pirvelisafexuri
• muSaobis formati: maswavlebeli uZRveba demonstrirebasa da praqtikas mcire jgufebSi. ZiriTadi aqtivobebi
• ,,akvariumi”, romlis centrSic moswavleTa mcire samodelo jgufi ganixilavs wakiTxul wigns. ,,akvariumis” garSemo msxdomi moswavleebi saubroben modelire-buli diskusiis Sesaxeb, gamoTqvamen konstruqciul SeniSvnebsa da rekomendaciebs.
• maswavlebeli calkeul jgufebs uCvenebs wignis efeqtur ganxilvas minidi-skusiebis meSveobiT.
• maswavlebeli atarebs marTul praqtikas mcire sadiskusio jgufebTan. moswavlee-bi kiTxuloben SerCeul wignebs, Semdeg ki awyoben maT ganxilvas.
• maswavlebeli awvdis ukukavSirs da miznobriv instruqciebs. akeTebs monitorings.• periodulad jgufebi mTel klass warudgenen angariSs warmatebisa da probleme-
bis, aseve, efeqturi strategiebis Sesaxeb.
meoresafexuri
• muSaobis formati: moswavleebi muSaoben damoukideblad mcire jgufebSi. ZiriTadi aqtivobebi
• teqstTan muSaobisas moswavleebi iyeneben kiTxvis sxvadasxva strategiasa da gageba-gaazrebis instrumentebs (SekiTxvebis dasma, Sejameba, kavSirebis damyareba, moniSvnebisa da Canawerebis gakeTeba, vizualuri sqemebis Sevseba da sxv.).
• moswavleebi jgufSi ganixilaven wakiTxul teqsts (warmarTaven diskusias).• moswavleebi qmnian sxvadasxva tipis namuSevrebs wakiTxul teqstze dayrdnobiT
(reziumeebi, STabeWdilebebi, ilustraciebi, xelnakeTi sagnebi da sxv.).• moswavleebi amzadeben da waradgenen prezentaciebs wakiTxuli wignis Sesaxeb. • maswavlebeli akeTebs monitorings da exmareba maT ukukavSiriTa da rCevebiT.
mesamesafexuri
saqarTvelos dawyebiTi ganaTlebis proeqti (G-PriEd) 6saklaso wignis klubis formati
rogorc zemoT aRvniSneT, saklaso wignis klubis mizania, rom moswavleebma waikiTxon wignebi da gamarTon diskusia TanaklaselebTan maT Sesaxeb. maswavlebeli period-ulad dayofs klass mkiTxvelTa jgufebad da sTavazobs SerCeuli wignis wakiTxvasa da ganxilvas winaswar daTqmul vadebSi. TiToeuli moswavle damoukideblad kiTxulobs wigns, rasac mosdevs ganxilvis aqtivoba (diskusia). rogorc wesi, am procesis dasas-ruls moswavleTa jgufebi amzadeben prezentacias maT mier damuSavebuli wignis Ses-axeb.
saklaso wignis klubis TiToeuli jgufi 4-8 wevrisagan Sedgeba. isini SearCeven liter-aturul nawarmoebs, romelsac gansazRvrul droSi waikiTxaven, Semdeg ki jgufSive ga-nixilaven. gzadagza jgufis wevrebi erToblivad gegmaven, rogor warudginon danarCen Tanaklaselebs wakiTxuli wigni da gauziaron miRebuli STabeWdilebebi.
moswavleTa jgufebi, rogorc wesi, heterogenulia. es saSualebas iZleva, rom sxvadasx-va akademiuri moswrebis mqone moswavleebi erTmaneTs daexmaron codnisa da unarebis dauflebaSi. sawyis etapze SesaZlebelia, maswavlebeli CaerTos jgufebis dakompleqte-baSi.
Tavis mxriv, maswavlebels saSualeba eZleva daakvirdes moswavleTa monawileobas kiTx-visa da ganxilvis procesSi.
wignis klubis muSaoba ZiriTadad saklaso oTaxSi mimdinareobs. sasurvelia, zogjer klubis esa Tu is aqtivoba (ganxilva an prezentaciebi) Catardes saklaso oTaxis gare-Tac, mag., biblioTekaSi an skolis ezoSi. wignis klubisTvis sivrcis mosawyobad sagange-bo resursebi ar aris saWiro. mTavaria myudro da komfortuli garemos Seqmna, raTa moswavleebisTvis wignebis wakiTxvisa da ganxilvis procesi ufro sasiamovno gaxdes. mniSvnelovania, rom wignis klubTan dakavSirebuli masala da namuSevrebi klasis inter-ieris nawils Seadgendes.
saqarTvelos dawyebiTi ganaTlebis proeqti (G-PriEd) 7wi
gnis
kl
ubi
s mn
iSvn
elo
vani
asp
eqt
ebi
sxva
das
xva
Ja
nris
, Tem
atik
i-sa
da
sir
Tu
lis
wi
gneb
i
•mn
iSvn
elova
nia, r
om
wign
ebi
Sees
abam
ebodes
erovn
ul
i sa
swav
lo g
egmi
s sa
gnobr
iv s
tan
dar
tsa
da
progr
amis
Sin
aarss
.
•wi
gneb
is S
erCe
va S
esaZ
leb
elia
sko
lis
, sa
klas
o a
n sa
xlis
bib
lio
Tek
idan
.
•wi
gnis
kl
ubi
s mo
nawi
lee
bs S
euZl
iaT e
rTma
neTSi
gac
val
on
wign
ebi.
•pi
rve
l e
tap
ze
umj
obe
sia, T
uki
wig
nis
klubi
sTvi
s Se
irCe
va m
cir
e zomi
s na
warmo
ebeb
i.
•sa
surve
lia
, yv
ela
mosw
avl
es h
qond
es S
erCe
ul
i wi
gnis
sak
uTar
i eg
zem
plar
i (an
misi
qse
roas
li).
dr
o
•mn
iSvn
elova
nia, r
om
gakv
eTil
ebis
gan
rig
Si g
amoiy
os
spec
ial
uri
dro w
igni
s kl
ubi
saTvi
s.
•sa
surve
lia
, sa
klas
o w
igni
s kl
ubs
hqo
ndes
reg
ul
arul
i da
ara
erTjer
adi
an s
pont
anuri
xasi
aTi.
•ka
rgi
iqn
eba, T
uki
sem
estris
gan
mavl
oba
Si w
igni
s kl
ubi
s forma
tSi
mosw
avl
eebi
ram
den
ime
wign
is w
akiT
xva-
ganx
ilvi
s cik
ls
gaiv
lia
n. w
igni
s ga
nxil
vis
Sexv
edreb
i sa
surve
lia
gai
marTos
kvir
aSi
erTxe
l a
n or k
viraS
i er
Txe
l.
•umj
obe
sia, T
uki
wig
nis
ganx
ilvi
sTvi
s Tar
iReb
i da/
an k
viris
dRee
bi w
inas
war i
qneb
a ga
nsaz
Rvr
ul
i.
•mn
iSvn
elova
nia, r
om
masw
avl
ebel
ma m
osw
avl
eebs
gam
ouyo
s dro s
akl
aso o
Tax
Si d
amouki
deb
lad
wak
iTxv
isTvi
s. a
seve
, sT
xovo
s mo
swav
lee
bs, rom
waik
iTxo
n kl
asis
gar
eTac
.
•sa
rek
ome
ndac
io d
rois
int
erva
leb
i:
o
dam
ouki
deb
lad
kiT
xva
sakl
aso o
Tax
Si -
10-
20 w
T., k
viraS
i 3-
5-jer
.
o
dis
kusi
a jgu
feb
Si -
20-
30 w
T., k
viraS
i er
Txe
l a
n or k
viraS
i er
Txe
l.
o
dam
ateb
iTi
aqtiv
obe
bi w
igni
s mi
xedvi
T -
15-
25 w
T.
o
prez
entac
iebi
TiT
o j
gufis
aTvi
s -
5-1
0 wT
.
saqarTvelos dawyebiTi ganaTlebis proeqti (G-PriEd) 8
int
erie
ris
mo
wyo
bis
pr
inc
ipeb
i
•sa
surve
lia
, rom
SeZl
ebis
dag
varad
Sei
qmna
s ar
aforma
luri
garem
o, rome
lic
zogj
er s
amki
Txv
elos,
zogj
er k
i sa
dis
ku-
sio s
ivrces
dae
msga
vseb
a. m
niSv
nel
ova
nia, r
om
wign
is k
lubi
sTvi
s ga
nkuTvn
ili
sivr
ce
iyos
mosw
avl
eebz
e mo
rge
bul
i,
komf
ortul
i. ami
saTvi
s did
i ma
ter
ial
uri
res
ursi
sul
ac ar aris
saW
iro. Zv
eli
far
dag
is, xa
liC
is, pl
edis
, ba
liS
ebis
a da
pufeb
is d
axma
reb
iT m
artiv
ad S
eiZl
eba
Seiq
mnas
win
gebT
an u
rTie
rToba
ze
orie
ntir
ebul
i, m
yudro g
arem
o.
•sa
surve
lia
, rom
sakl
aso o
Tax
sa T
u b
ibl
ioTek
aSi
wign
ebi
Janr
ebis
a da
sirTul
is d
oni
s ga
Tva
lis
wine
biT g
anTav
sdes
. am
isaT
vis
Sesa
Zleb
elia
Tar
oeb
sa d
a yu
Teb
s Se
saba
misi
iar
liy
ebi
miva
kraT
(ma
g., sa
Tav
gadas
avl
o –
III-
IV, bi
ogr
afie
bi -
V-
VI). e
s ga
uad
vil
ebs
bavS
vebs
wig
nebi
s Se
rCe
vasa
da
maTTan
urTie
rToba
s.
•wi
gnis
kl
ubi
s we
vreb
is m
ier m
omz
adeb
ul
i pr
ezen
tac
iebi
, wi
gneb
is T
emat
ikaz
e Se
qmni
li
dio
ram
ebi, p
ost
ereb
i, m
aket
ebi,
ilust
rac
iebi
, wi
gneb
Tan
dak
avSi
reb
ul
i Ca
nawe
reb
i, T
ixis
gan
an n
aWris
gan
dam
zad
ebul
i pe
rso
naJe
bi, xe
lna
keTi
wign
ebi,
kol
aJeb
i, x
elna
keTi
sani
Snee
bi, wi
gnis
kl
ubS
i mu
Saobi
sas
gadaR
ebul
i fotoeb
i - es
da ki
dev
sxv
a xe
lna
keTi
namu
Sevr
ebi
klubi
s in
ter
iers
mosw
avl
eebi
sTvi
s sa
xal
isosa
da
sayv
arel
s ga
xdis
.
•mn
iSvn
elova
nia, r
om
kedl
ebze
gamo
fen
ili
namu
Sevr
ebi
xSir
ad S
eicva
los,
gan
axl
des
, raT
a kl
ubi
s eq
spozic
ia m
udmi
vad
mrav
alfer
ova
ni d
a sa
inter
eso i
yos.
•sa
kanc
elar
io n
ivTeb
i -
teq
steb
is w
akiT
xvis
as T
u p
rez
entac
iebi
s mz
adeb
isas
mosw
avl
eebm
a Se
iZl
eba
mois
urvo
n Ca
naw-
ereb
is/C
anax
ateb
is g
akeT
eba, w
ignT
an d
akav
Sireb
ul
Tem
aze
sxva
das
xva
res
ursi
s dam
zad
eba
(san
iSne
, dio
ram
a da
sxv.
).
Zal
ze
sasu
rve
lia
, Tuki
wig
nis
klubi
s si
vrceS
i Zi
riT
adi
saka
ncel
ario
res
urse
bi (forma
ti, w
ebo, ma
krat
eli, f
erad
i fan
qreb
i, p
atar
a furcl
ebi, k
alme
bi, Tab
axis
furcl
ebi) b
avSv
ebis
Tvi
s xe
lmi
sawv
domi
iqn
eba.
•pr
oeq
tori, l
eptopi
- m
osw
avl
eebS
i pa
ral
eleb
is g
avl
ebis
a Tu k
avSi
reb
is d
amya
reb
is u
nareb
is g
ansa
viTar
ebl
ad e
feq
-turi
iqne
ba, Tuki
mas
wavl
ebel
i ma
T a
Cven
ebs
ama
Tu i
m wa
kiTxu
li
wign
is e
kran
izac
ias,
sat
elev
izio
dad
gmas
, sp
eqtak
-l
ebis
Can
awer
ebs,
moas
meni
nebs
rad
iodad
gmeb
s. a
greT
ve,
gauzia
reb
s am
a Tu i
m kr
itik
osi
s, l
iter
atoris
, ubr
alod,
kargi
mki
Txv
elis
vid
eol
eqcie
bs, in
ter
viueb
s da
sxv.
saqarTvelos dawyebiTi ganaTlebis proeqti (G-PriEd) 9st
rat
egie
bi d
a aq
tiv
obe
bi w
igni
s kl
ubi
sTvi
s
•au
cil
ebel
ia, ma
swav
leb
elma
teq
stis
wak
iTxv
isa
da
misi
gaa
zreb
is s
xvad
asxv
a teq
niki
s, m
rav
alna
iri
strat
egii
s ga
moy-
eneb
a Se
sTav
azos
mosw
avl
eebs
, raT
a wi
gnis
kl
ubS
i wi
gneb
is w
akiT
xvis
, dis
kusi
isa
Tu S
Tab
eWdil
ebeb
is g
azia
reb
is p
ro-
ces
i er
Tfer
ovn
ad a
r m
imdin
areo
bdes
.
•sa
nam
mosw
avl
eebi
dam
ouki
deb
lad
Seu
dge
bian
strat
egie
bis
gamo
yene
bas,
sas
urve
lia
mas
wavl
ebel
ma g
aake
Tos
maTi
mod-
elir
eba
xmam
aRl
a fiq
ris
meS
veobi
T.
•mn
iSvn
elova
nia, r
om
masw
avl
ebel
ma s
worad
gan
sazRvr
os
saku
Tar
i rol
i mo
swav
leT
a dis
kusi
is f
asil
itac
iis
dros.
ke
rZo
d,
Tuki
mosw
avl
eebi
dam
ouki
deb
lad
ac a
xerxe
ben
dis
kusi
is g
aZRol
as,
Semo
ifar
glos
mxol
od d
akvi
rve
biTa
da
rCe
viT / m
iniS
nebi
T. Tuki
mas
wavl
ebel
ma S
eamC
nia, r
om
mosw
avl
eebs
uWi
rT j
gufis
mar
Tva
an
msjel
obi
s dam
ouki
deb
lad
wa
rma
rTva
, ma
s Se
uZl
ia m
izno
briv
i dax
mareb
is g
awev
a. r
a rol
ic a
r u
nda
Seas
rul
os
man,
mTav
aria
, Tav
s ar
moax
vios
saku
Tar
i mo
sazreb
ebi
klubi
s we
vreb
s.
uSu
alo
d
kiT
xvas
Tan
d
akav
Sir
ebu
li
res
ur
sebi
•dRiu
reb
i in
div
idual
uri
Cana
wereb
isTvi
s;
•vi
zual
uri
sqem
ebi
da
graf
ikul
i orga
nizat
oreb
i;
nimu
Sebi
ixi
leT
aq: http://kargiskola.ge/teache
rs/resou
rce_
books/kitxva/resursi_kitx
va_d
anarti.pd
f
•ga
moxm
aureb
is b
araT
ebi
(ix.
dan
arTi
3)1 ;
•aq
tiv
obi
s/dav
aleb
is b
araT
ebi; n
imuSe
bi i
xil
eT a
q: http://kargiskola.ge/teache
r.php
•sa
niSn
eebi
;
•we
bova
ni f
urcl
ebi.
1 ig
ive
masa
la
Segi
Zlia
T i
xil
oT b
mul
ze: http://kargiskola.ge/teache
rs/barateb
i/gamoxmau
rebis/gamo_
barati1
saqarTvelos dawyebiTi ganaTlebis proeqti (G-PriEd) 10
1. SearCieT da ganaTavseT wignis klubSi (klasSi an biblioTekaSi) Sesaferisi wignebi.
2. warudgineT wignebi moswavleebs. auxseniT wignebiT sargeblobis wesebi.
3. sTxoveT moswavleebs, rom daiwyon sasurveli wignebis SerCeva.
4. daakompleqteT mkiTxvelTa jgufebi (4-8 moswavle).
5. gamouyaviT dro saklaso oTaxSi teqstTan muSaobisTvis, aseve ganumarteT rodis da rogor imuSaon teqstebTan Sin.
6. moawyveT yovelkvireuli (an kviraSi orjer) wignis klubis sadi-skusio Sexvedrebi.
7. gaakeTeT refleqsia wignis klubSi miRebuli gamocdilebis Sesax-eb da dagegmeT momdevno ciklis aqtivobebi.
8. periodulad ganaaxleT wignebis maragi.
rva safexuri efeqturi wignis klubis dasanergad
saqarTvelos dawyebiTi ganaTlebis proeqti (G-PriEd) 11
SesaZlo problemebi/sirTuleebi
problema gadaWris gzebi
zogjer moswavleebi irCeven rTul wigns.
• gaacaniT moswavleebs wignis ramdenime maxasiaTebeli, romlebic ganapirobebs mis sirTules (mag., rTuli si-tyvebi da terminebi, grZeli winadadebebi, Znelad gasage-bi sakiTxebi, moculoba da sxv.).
• gaacaniT moswavleebs `xuTi TiTis meTodi~1, romelsac isini wignis SerCevisas gamoiyeneben.
• Tavad daexmareT moswavleebs rCevebiT wignis SerCevis procesSi.
• ganaTavseT wignebi Taroebze an yuTebSi imgvarad, rom moswavleebs gauadvildeT maTi SerCeva.
zogjer moswavleebi aRar arian koncentri-rebulni wakiTxvisa da ganxilvis amo-canaze.
• awarmoeT uwyveti monitoringi, ar SeasustoT yuradReba jgufis muSaobis mimarT.
• droulad CaerieT da sTxoveT moswavleebs, rom mi-ubrundnen wignze muSaobas.
• Tu SeamCnieT, rom daiRalnen, SesTavazeT wignTan muSao-bis droebiT Sewyveta da gadadiT sxva aqtivobaze.
• SesTavazeT alternatiuli aqtivoba, romelic klubis muSaobasTan aris dakavSirebuli (mag., aqtivobis da/an gamoxmaurebis baraTebi, `Ruza~ aqtivobebi da sxv.).
jgufebis mier sxva-dasxva wignis kiTxvis gamo rTuldeba pro-cesis marTva.
• saklaso sivrceSi jgufebi imgvarad ganalageT, rom erT-maneTisgan sakmao manZiliT iyvnen daSorebulni.
• mianiWeT TiToeul jgufs garkveuli nomeri an simbolo.
• imoZraveT jgufebs Soris. yvela jgufs dauTmeT yur-adReba da dro.
• gaakariT TvalsaCino adgilas wignis klubis muSaobis wesebi2 da xSirad SeaxseneT isini moswavleebs (mag., vsau-brobT ise, rom xels ar vuSliT sxva jgufebs; diskusiaSi yvela monawileobs da sxv.).
• scadeT TandaTanobiT jgufebis TviTregulireba da moswavleTaTvis monitoringis gadacema.
• winaswar moamzadeT alternatiuli, e.w. `Ruza~ aq-tivobebi im jgufebisTvis, romlebic adre daasruleben samuSaos.
• marTeT procesi droSi. scadeT, rom yvela jgufma drois mocemul intervalSi paralelurad imuSaos erTi tipis aqtivobaze (wakiTxva, diskusia, damatebiTi davale-bebi, prezentaciisTvis mzadeba).
1 xuTi TiTis wesi - SearCie wignis/teqstis daaxloebiT 100-sityviani monakveTi (2-3 abzaci). waikiTxe es monakveTi. roca ucnob sityvas Sexvdebi, aswie cera TiTi. roca meore ucnob sityvas Sexvdebi, aswie saCven-ebeli TiTi. ase ganagrZe. Tu xuT TiTs aswev, es teqsti rTulia.ajobebs, Tu sxva wigns waikiTxav.2 sasurvelia, wesebi moswavleebTan erTad SeimuSaoT.
saqarTvelos dawyebiTi ganaTlebis proeqti (G-PriEd) 12
diskusia zogjer scildeba gansaxilvel Tematikas.
• awarmoeT uwyveti monitoringi, ar moadunoT yuradReba TiToeul jgufSi mimdinare diskusiis mimarT.
• mieciT miniSneba an dausviT Tematuri SekiTxva wignis mixedviT, riTac moswavleebs TemasTan miabrunebT.
• Tuki aucilebelia, mcire xniT SeasruleT fasilitato-ris roli.
• Tuki sxva aqtualur sakiTxze gadaerTnen, SesTavazeT misi ganxilva reglamentis dacviT an mogvianebiT.
zogjer jgufis dom-inanti wevrebiuxeSad cdiloben sakuTari Sexedulebebis dam-kvidrebasa da sxvebi-sTvis Tavs moxvevas.
• yoveli diskusiis dawyebamde kidev erTxel gaumaxvileT yuradReba moswavleebs wignis klubis or sakvanZo wesze: `yvelas aqvs azris gamoTqmis ufleba~ da `ar vawyvet-inebT erTmaneTs~. aseve uTxariT, rom wignis klubSi mTavaria individualuri interpretaciebi.
• iyaviT saukeTeso modeli imisa, Tu rogor ar unda moaxvio Tanamosaubres Tavs sakuTari azri wakiTxulis Sesaxeb.
• Tuki aucilebelia, gamoarideT dominanti wevri jgufs, mieciT konstruqciuli SeniSvna da sTxoveT jgufSi dab-runeba.
• ukukavSirisa da saklaso refleqsiis dros calke is-aubreT wignis klubis wevrTa konstruqciuli da de-struqciuli qcevebis Sesaxeb.
• gamoiyeneT `mikrofoni~ (nivTi, romelic mxolod mosau-bres uWiravs da saubris dasrulebis Semdeg momdevno mosaubres gadascems).
• aswavleT bavSvebs reglamentis dacvis principebi da xerxebi.
zogjer ar aris sakmarisi raodenobis wignebi.
• gamoiyeneT wignebis Txovebis praqtika. SesaZloa, wa-sakiTxad SerCeuli wignebis garkveuli raodenoba moswav-leebis ojaxebSic iyos.
• gadaamowmeT, aris Tu ara wigni ganTavsebuli internet-sivrceSi (mag.: www.geolit.ge, www.nplg.gov.ge , www.buki.ge,www.litklubi.geda sxv.).
• Tuki did xarjTan ar aris dakavSirebuli, daamzadeT te-qstis aslebi. sasurvelia, skolis administraciam saswav-lo wlis dasawyisidanve icodes, rom wignis klubisTvis periodulad aslebis damzadeba iqneba saWiro.
bavSvebs mxolod erTi an ori Janris wignebis wakiTxvis survili aqvT.
• moiSvelieT sakuTari gamocdileba da esaubreT bavSvebs Tqveni sayvareli sxvadasxva Janris nawarmoebebze.
• gadaitaneT aqcenti saintereso Tematikasa da Sinaarsze. auxseniT, rom saintereso problemebi, personaJebi, mov-lenebi mxolod popularul, `modur~ literaturaSi araa aRwerili.
• daaintereseT moswavleebi maTTvis xmamaRla wakiTxviTa da xmamaRla fiqriT.
• sanam uSualod wignis SerCevaze gadaxvalT, gansazRvreT Janri. Janrebis SesarCevad gamoiyeneT raime saxaliso meTodi, mag., `Janrebis borbali~ an `Janrebis skivri~. (ix. danarTi 1).
saqarTvelos dawyebiTi ganaTlebis proeqti (G-PriEd) 13
damatebiTi rCevebi da rekomendaciebi
iTanamSromleT skolisa da ubnis biblioTekebTan, gamomcemlobebTan, arasam-Tavrobo organizaciebTan. SesaZloa, isini dagexmaron axali wignebiTa da sxva sakiTxavi resursiT.
daukavSirdiT sxva wignis klubebs da iTanamSromleT maTTan. periodulad sca-deT, rom gaucvaloT Tqvens saklaso wignis klubSi dagrovili gamocdileba sxva klasebisa da skolebis wignis klubebs.
CarTeT wignis klubis saqmianobaSi mSoblebi. moiwvieT isini klubSi gamarTul ganxilvebsa da prezentaciebze. sTxoveT Tavadac waradginon wignis klubis au-ditoriis winaSe TavianTi sayvareli wignebi.
moiwvieT saintereso stumrebi: avtorebi, kargi mkiTxvelebi, ilustratorebi, gamomcemlebi da sxv.
ewvieT sxvadasxva avtors, gamomcemlobas. daeswariT wignebsa da kiTxvasTan daka-vSirebul RonisZiebebs (festivali, mxatvruli kiTxvis saRamo da sxv.).
daaintereseT skolis administracia, raTa miiRoT mxardaWera saWiro resurse-biT. SesTavazeT administraciis warmomadgenlebs, Tavadac CaerTon klubis saqmi-anobaSi, rogorc mkiTxvelebi.
moswavleebTan erTad moawyveT wignebis Segrovebisa da gacvlis aqciebi (mag., `aCuqe wigni skolas~, `gavcvaloT wignebi~ da sxv.).
gamoiyeneT interneti da socialuri qselebi wignis klubis popularizaciisTvis, onlaindRiurebisTvis, onlaindiskusiebisTvis da sxv.
saqarTvelos dawyebiTi ganaTlebis proeqti (G-PriEd) 14
maswavlebelTa wignis klubi
wignis klubi efeqturi saSualebaa ara mxolod saklaso oTaxSi an TemSi, aramed mas-wavlebelTa wreSic. ZiriTadad, maswavlebelTa wignis klubis elementebi da procesebi Cveulebrivi an saklaso wignis klubisas emTxveva. aqac sami mTavari komponentia:
• wasakiTxi wignis erToblivad SerCeva;
• daTqmul vadebSi wignis wakiTxva;
• Sexvedris organizeba da wakiTxuli wignis ganxilva.
aRvweroT maswavlebelTa wignis klubis ramdenime mniSvnelovani maxasiaTebeli.
miznebi
o wignebis samyarosTan urTierTobis ganaxleba da mkiTxvelis ampluaSi axali ga-mocdilebebis SeZena.
o bavSvis asakobrivi da pirovnuli ganviTarebis Taviseburebebis Rrmad gacnobi-ereba.
o meTodologiuri arsenalis gamdidreba da kolegebTan diskusiebSi dagrovili codnis gadatana swavlebis procesSi gadatana.
formati
miznebidan gamomdinare, wakiTxvisa da diskusiis dros yuradReba maxvildeba rogorc wignis ZiriTad Sinaarsobriv da/an mxatvrul maxasiaTeblebze, ise saswavlo procesTan dakavSirebul Teoriul da praqtikul aspeqtebze. Sesabamisad, wignis ganxilva samsafex-urian refleqsias gulisxmobs: a) mkiTxveli - teqsti - avtori (ra vigrZeni? ra gavige? ra momewona? da sxv.); b) bavSvis samyaro da ganviTarebis fsiqologia (ra gavige bavSvebisa da bavSvobis Sesaxeb? rogor swavloben da rogor viTardebian bavSvebi? da sxv.); g) peda-gogiuri Teoriebi da swavleba-swavlis efeqturi strategiebi (ra gamomadgeba saswavlo procesis dagegmvasa da warmarTvaSi? rogor movargo wakiTxuli saklaso oTaxs? ra praqtikuli rCevebi SemiZlia gavuziaro kolegebsa da mSoblebs? da sxv.).
aris erTi mniSvnelovani gansxvaveba saklaso da maswavlebelTa wignis klubebs Soris. Tu pirveli xSirad ramdenime qvejgufis mier sxvadasxva wignis wakiTxvasa da ganxilvas gulisxmobs, maswavleblebi, rogorc wesi, erTsa da imave wignTan muSaoben.
Sexvedrebis adgili: skola, erT-erTi kolegis saxli, kafe, biblioTeka, adgili Ria cis qveS da sxv.
Sexvedris dro, xangrZlivoba da sixSire: dro damokidebulia maswavlebelTa samuSao gan-rigebze. rogorc wesi, ewyoba ZiriTadi saswavlo procesis dasrulebis Semdeg.
Sexvedris saSualo xangrZlivobaa 1.5-2.5 sT. Sexvedra iwyeba 15-20-wuTiani Tavisufa-li interaqciiT wevrebs Soris. momdevno 5-10 wuTi eTmoba saorganizacio sakiTxebs. daaxloebiT 90 wuTs grZeldeba diskusia wignis Sesaxeb, xolo bolo 10-15 wuTis gan-mavlobaSi ganisazRvreba momdevno Sexvedra da samomavlo gegmebi. SesaZlebelia erTi mokle Sesvenebis gakeTebac.
Sexvedrebis sixSire damokidebulia klubis miznebsa da wevrebis individualur grafikze. sasurvelia TveSi erTxel an orjer Sekreba.
saqarTvelos dawyebiTi ganaTlebis proeqti (G-PriEd) 15
maswavlebelTa wignis klubis muSaobis principebi
samwuxarod, didia riski imisa, rom wignis klubma saxe dakargos da erT-erT rigiT TavSeyras daemsgavsos. SeiZleba advilad aRmoaCinoT, rom Sexvedris monawile maswav-leblebi aTas mniSvnelovansa Tu umniSvnelo Temaze saubroben da wakiTxulze foku-sirebisTvis ver iclian. Tu qvemoT mocemul oTx samuSao princips mizanmimarTulad daamkvidrebT da daicavT, Tqveni klubi ar ascdeba Tavdapirvel daniSnulebas da nam-dvilad Seasrulebs mizans:
1. mkafiod CamoayalibeT im wignebis kategoria/Janri, romlTa wakiTxvasac apirebT. miznisa da Janris gansazRvra wignis klubis warmatebis erT-erTi safuZvelia.
profesiuli ganviTarebis mizniT Seqmnil wignis klubSi ZiriTadad SearCeven xolme qvemoT CamoTvlili tipis wignebs:
• mxatvruli literatura - wignebi bavSvobasa da bavSvebze (mag., antuan de sent-ekziuperi, `patara ufliswuli~); wignebi, romlebic popularulia mos-wavleebSi (mag., r.j. palacio, `saocreba~); wignebi, romlebSic gamokveTilia swavlebasa da swavlasTan dakavSirebuli sakiTxebi (mag., d. penaki, `skolis se-vda~); wignebi, romlebTanac SesaZlebeli iqneba Tematur-Sinaarsobrivi para-lelebis gavleba (mag., h. li, `nu moklav jafaras~, mSobelsa da Svilebs Soris urTierTobis Temaze).
• sainformacio-SemecnebiTi literatura - statiebi da wignebi ganaTlebis fsiqologiisa da pedagogikis sakiTxebze (mag., r.j. marzano, `klasis marTva~); meToduri gzamkvlevebi (mag., r. tyemalaZe, `swavleba da Sefaseba~, damxmare saxelmZRvanelo); wignebi im Temebze, romlebsac moswavleebi saklaso oTaxeb-Si ganixilaven (mag., i. amiranaSvili, `saocari xeebi~).
ra Tqma unda, SegiZliaT SearCioT sxva tipisa da Janris wignebic. mniSvnelovania, rom isini gamogadgeT profesiul saqmianobasa da moswavleebTan urTierTobaSi.
2. ar SecvaloT daniSnuli Sexvedris dro da TariRi. imTaviTve SeTanxmdiT da Se-Zlebisdagvarad daicaviT SexvedrasTan dakavSirebuli SeTanxmebebi. im SemTxveva-Sic ki, Tu monawileTa naxevari ver axerxebs Sexvedraze daswrebas, ar gadadoT da CaatareT. rac SeiZleba droulad da mkafiod miawodeT yvela monawiles in-formacia saorganizacio sakiTxebis Sesaxeb (Sexvedris adgili, dro, garemoeba, sakvebi da sxv.). ar SecvaloT dro, Tumca cvaleT adgilebi da garemoebebi. vi-Tarebis cvla sasargebloa wignis klubisTvis.
3. saorganizacio sakiTxebi CaabareT erT adamians, xolo wignis SerCevaSi CarTeT yvela monawile. gamoiyeneT wignis arCevis sxvadasxva varianti (konsesusis miRw-eva, arCevnebi, kenWisyra da a.S.). periodulad SegiZliaT SecvaloT is piri, ro-melic Sexvedrebis organizebiTaa dakavebuli, Tumca mainc mniSvnelovania, rom konkretuli Sexvedris detalebze sabolood erTi piri iyos pasuxismgebeli.
4. gamoiyeneT `mikrofoni~ (nivTi, romelic mxolod mosaubres uWiravs da saubris dasrulebis Semdeg momdevno mosaubres gadascems). SeiZleba ifiqroT, rom zr-dasrulebTan aseTi ram ar aris saWiro, magram aRmoCnda, rom ase ar aris. yvelaze mniSvnelovani isaa, rom wignis ganxilva sxvadasxva Temaze laparakSi ar gadaiz-ardos. Tuki monawileebi daiRalnen an raime mniSvnelovani Temis ganxilva surT, SegiZliaT amisaTvis mokle Sesveneba gamoacxadoT.
saqarTvelos dawyebiTi ganaTlebis proeqti (G-PriEd) 16
SesaZlo problemebi/sirTuleebi
problema gadaWris gzebi
zogjer klubis yvela wevrs teqs-ti ar aqvs wakiTxuli.
nu iqnebiT zedmetad mkacrni, Cveulebrivad CarTeT ganxilvaSi es adamianebi. ar dagaviwydeT, rom adamianebs aqvT sxvadasxva pasuxismgebloba da SeiZleba ver moas-wron wakiTxva. miuxedavad amisa, maT SesaZloa saintere-so mosazrebebi gauCndeT msjelobis dros.
zogjer msjeloba cxare kamaTSi gadadis.
SeaxseneT mokamaTeebs, rom gansxvavebuli mosazrebebis gaCena Cveulebrivi movlenaa da, imavdroulad, sasarge-blocaa sakiTxis gasaazreblad. hkiTxeT jgufis wevrebs, surT Tu ara aq da axla am kamaTis gagrZeleba. mieciT mokamaTeebs reglamenti (TiTo an or-ori wuTi) Tavi-anTi mosazrebebis/argumentebis Camosayalibeblad da Sesajameblad. Tu kamaTi marTlac sasargebloa teqstis gasaazreblad, dauTmeT mas garkveuli dro momdevno Sexvedrazec.
zogjer erT-erTi wevri aSkara dominanti xdeba.
gamoiyeneT `mikrofoni~. Tavazianad sTxoveT dominant monawiles azris Sejameba da sityvis sxvebisTvis gad-acema. gadauxadeT madloba da pirdapir mimarTeT sxva wevrebs SekiTxviT: `Tqven ras fiqrobT?~
zogierT wevrs ukve wakiTxuli aqvs sxvebisTvis sasurveli wigni.
SeaxseneT, rom yoveli momdevno wakiTxvisas wigni axal Sreebs gvixsnis. erTsa da imave teqstTan ramdenjerme mibruneba misi siRrmiseulad gaazrebis erT-erTi aRi-arebuli xerxia. uTxariT, rom mis mier adre wakiTxviT miRebuli gamocdileba gaamdidrebs teqstis ganxilvas. sTxoveT, rom, erTi mxriv, maprovocirebeli gzavnilebi gauziaros jgufs (erTgvari reklama gaukeTos wigns), meore mxriv ki, Tavi Seikavos Sinaarsobriv detalebze saubrisagan.
saqarTvelos dawyebiTi ganaTlebis proeqti (G-PriEd) 17
rogor warvmarToT efeqturi diskusia?
arsebobs klubis Sexvedrebis fasilitaciis ramdenime varianti:
1. Sexvedrebs uZRveba erTi da igive wamyvani/fasilitatori. es SeiZleba iyos wevri, romelic xalisiT uZRveba diskusiebs da kargadac gamosdis es saqme.
2. Sexvedrebs morigeobiT uZRveba sxvadasxva wamyvani/fasilitatori.
3. Sexvedras uZRveba mowveuli wamyvani/fasilitatori. es SeiZleba iyos bib-lioTekari, kargi maswavlebeli, wignis avtori, literaturaTmcodne, kritikosi da sxv. SeiZleba fasilitatoris mowveva permanentulad an erTjeradad, anaz-RaurebiT an amis gareSe.
4. Sexvedrebs ar hyavs konkretuli wamyvani/fasilitatori. aseT SemTxvevaSi gauyeviT Tanmimdevrulad wreze da mieciT TiToeul monawiles wignis wakiTxvis miRebuli gamocdilebis Sesaxeb azris gamoTqmis saSualeba. daurigeT monawileebs TiTo baraTi. sTxoveT daweron SekiTxvebi da STabeWdilebebi. Semdeg SearCieT erTi an ramdenime, romlebzec isaubrebT.
rCevebi diskusiis warmarTvisTvis/fasilitaciisTvis
1. TiToeul jerze mxolod erTi SekiTxva dasviT da mieciT wevrebs masze dafiqre-bisa da msjelobis saSualeba. sworad SearCieT xelsayreli momenti momdevno SekiTxvis dasasmelad.
2. winaswar moamzadeT ramdenime SekiTxva/davaleba1, dawereT baraTebze da dau-rigeT jgufis wevrebs. TiToeuli monawile (an wyvili) aiRebs TiTo baraTs da upasuxebs dasmul SekiTxvas.
3. gamoiyeneT wignTan dakavSirebuli miniSnebebi (foto, naxati, kerZi, tansacmeli, musikaluri Canaweri, filmis epizodi). es daexmareba monawileebs wignis ama Tu im aspeqtze dafiqrebaSi, axali da saintereso ideebis CamoyalibebaSi.
4. aiReT erTi konkretuli monakveTi/epizodi wignidan - situacia, dialogi, idea, gamonaTqvami da sTxoveT monawileebs, gaakeTon komentarebi. daafiqreT, rogor asaxavs es monakveTi personaJis moqmedebas, wignis mTavar ideas, monawileTa ga-mocdilebasa da msoflmxedvelobas.
5. gamoyaviT mTavari personaJi da sTxoveT monawileebs, gaakeTon masze komentar-ebi. amoicaniT personaJis Tvisebebi, survilebi, qcevis motivebi, gavlena sxva personaJebsa da movlenebze, mravlismTqmeli gamonaTqvamebi da sxv.
6. periodulad gadaaxaliseT Sexvedrebi `enerjaizerebiTa~ da TamaSebiT. gamoi-yeneT amisTvis mravalferovani aqtivobebi. es kargi saSualebaa diskusiis cocx-lad da sainteresod Casatareblad.
7. zogierTi wignis ganxilvisas SegiZliaT gadasceT monawileebs dasarigebeli/samuSao furclebi (e.w. hendauTebi). es daexmareba maT teqstis mniSvnelovani aspeqtebis gaxsenebasa da fokusirebulad msjelobaSi.
1 SegiZliaT am mizniT gamoiyenoT gamoxmaurebis baraTebi. (ix. danarTi 3)
saqarTvelos dawyebiTi ganaTlebis proeqti (G-PriEd) 18
danarTi 1.
Janrebis borbali
xSiria SemTxveva, rodesac bavSvebs mxolod erTi Janris teqstebi moswonT da ar in-teresdebian sxva JanrebiT. garda amisa, skolaSi xelmisawvdomi sakiTxavi masalis Jan-robrivi diapazoni arc ise farToa. kiTxvaSi saukeTeso Sedegebs swored is moswavlee-bi aRweven, romlebic ar Semoifarglebian mxolod erTi an ori Janris nawarmoebebiT. erovnuli saswavlo gegmis qarTuli enisa da literaturis standartis Sinaarsobrivi nawilic gvkarnaxobs, rom moswavleebi mravali tipis teqstebTan vamuSaoT. Sesabamis-ad, mniSvnelovania, rom wasakiTxi wignebis SerCevisas Janrebis xSirad cvlas mivaqcioT yuradReba.
imisaTvis, rom wignebis SerCevis procesi ufro mravalferovani gaxadoT, SegiZliaT gamoiyenoT `Janrebis borbali~.
zR
apari
poez
iabi
ograf
ia
saTavgadasavlo
dRiuri/weriliistoriulist
atia
ro
mani
igav
i
fantastika
miTologia
iumoristuli
deteqtiuri
`Janrebis borbali~ SegiZliaT Tavadac daamzadoT moswavleebTan erTad. zogjer bavSve-bi Tavad SearCeven CamonaTvalidan, Tu romeli Janris nawarmoebebis wakiTxva surT, periodulad ki SesaZlebelia SerCevas erTgvari TamaSis forma misceT. magaliTad, mag-nitur dafaze daamagroT ̀ borbali~ da Janris SemTxveviTobis principiT SesarCevad mag-nituri, sasroli isrebi gamoiyenoT, an flipCartze daxazuli borbali magidaze dadoT da kalmis/boTlis datrialebiT SearCioT erT-erTi Janri. rasakvirvelia, Cven mier SemoTavazebuli Janrebis CamonaTvali mxolod nimuSs warmoadgens da Tqven SegiZliaT SecvaloT sakuTari Sexedulebisamebr. sasurvelia, rom SerCeuli Janrebi Seesabame-bodes erovnul saswavlo gegmaSi SemoTavazebul CamonaTvals.
saqarTvelos dawyebiTi ganaTlebis proeqti (G-PriEd) 19
Tuki `Janrebis borblis~ damzadebas ver moaxerxebT, SegiZliaT moswavleebs ufro martivadac SearCevinoT wasakiTxi wigni Janrebis skivris gamoyenebiT. kerZod, TiTo furcelze daweroT TiTo Janri da CaawyoT furclebi skivrSi/yuTSi. bavSvebi SemTx-veviTobis principiT amoiReben ama Tu im furcels da SearCeven, ra Janris wignebi unda waikiTxon uaxloes periodSi.
mas Semdeg, rac Janrs SearCevT moswavleebTan erTad, gansazRvreT garkveuli vada am Janris wignebis wasakiTxad (mag., iumoristuli teqstebis kvireuli, zRaprebis dReebi da sxv.). SesaZlebelia, rom ama Tu im Janris wignebis wakiTxvis dasrulebis Semdeg moswav-leebma Tavad gaaferadon `borblis~ Sesabamisi nawili.
saqarTvelos dawyebiTi ganaTlebis proeqti (G-PriEd) 20
danarTi 2.
ori meToduri SeniSvna
• mniSvnelovania qvemoT mocemuli sarekomendacio SekiTxvebisa da miniSnebebis adaptireba wignis klubis wevrTa asakisa da gamocdilebis gaTvaliswinebiT. zo-gierTi SekiTxvis garSemo msjeloba saTanado mzaobas moiTxovs mkiTxvelisagan (mag., mxatvrul simboloebze an socialur-politikur qveteqstebze). sasurve-lia, rom maswavlebelma gverdi ar auqcios mniSvnelovan sakiTxebs da nabij-nabij miiyvanos moswavleebi yvela tipis SekiTxvebze msjelobamde. saamisod saukeTe-so saSualebaa, rom maswavlebelma SekiTxvebis formulirebisas ixelmZRvanelos erovnul saswavlo gegmaSi mocemuli standartebiT/misaRwevi SedegebiT.
• unda gaviTvaliswinoT, rom karg mkiTxvels nawarmoebTan urTierTobisas saku-Tari SekiTxvebic mravlad uCndeba. amas Tavisufali da wamaxalisebeli garemo uzrunvelyofs. mniSvnelovania, rom maswavlebeli ar Semoifarglos qvemoT Se-moTavazebuli nimuSebiT da moswavleebsac misces axali SekiTxvebis dasmis sa-Sualeba.
ZiriTadi SekiTxvebi mxatvruli/TxrobiTi wignis ganxilvisTvis
1. ra gamocdileba SegZinaT wignis wakiTxvam? Tavidanve gaaqtiurdiT, rogorc mkiTxve-li, Tu garkveuli dro dagWirdaT? ra grZnobebi gagiCndaT kiTxvisas - aRfrTovane-ba, daRoneba, SfoTva, dabneuloba, mowyena Tu sxv.?
2. dafiqrdiT wignSi aRweril garemoebebze. ra iyo saintereso an gansakuTrebuli? ra mniSvnelovani informacia miiReT? ramdenad avTenturia is kultura/epoqa, romelic wignSia aRwerili?
3. aRwereT mTavari personaJebi - maTi Tvisebebi, motivebi, garegani da Sinagani maxas-iaTeblebi.
ratom iqcevian personaJebi ase?
ramdenad gamarTlebulia maTi qmedebebi?
rogoria personaJebs Soris urTierTobebis dinamika (qorwinebaSi, ojaxSi, mego-brobaSi...)
rogor ganapiroba maTi cxovreba warsulis gamocdilebam?
mogwonT Tu ara esa Tu is personaJi? ratom?
vis gagoneben isini?
romel personaJs SexvdebodiT da ratom? ras hkiTxavdiT/etyodiT da ratom?
ra igrZeni, roca personaJma Tqva/gaakeTa?..
ras grZnobda personaJi, roca...
4. personaJebi dinamikurebi arian, icvlebian da srulyofilni xdebian wignis bolo-sken? romeli movlenebi ubiZgebs personaJebs am cvlilebebisken? ras igeben isini sakuTari Tavis, samyaros da am samyaroSi sakuTari adgilis Sesaxeb?
saqarTvelos dawyebiTi ganaTlebis proeqti (G-PriEd) 21
5. ra moraluri, zneobrivi arCevanis winaSe dgebian personaJebi? ra arCevans akeTeben isini? ras fiqrobT maTi arCevanis Sesaxeb? xom ar gaurbian romelime moralur pa-suxismgeblobas? rogor fiqrobT, personaJebis qmedebebi maTi Tavisufali nebiTaa ganpirobebuli Tu bedisweriTa da gangebiT? Tqven ra arCevans gaakeTebdiT maT adg-ilas?
6. ganixileT siuJeti/fabula.
gamomwvevi, CamrTveli da sainteresoa?
siuJetze awyobili, swrafad wasakiTxi wignia?
siuJeti nel-nela iSleba personaJze fokusirebiT?
gagaocaT CaxlarTulma, ucnauri SemobrunebebiT datvirTulma siuJetma?
prognozirebadi da trafaretul formulebze agebuli siuJetia?
swrafad da bunebrivad viTardeba movlenebi? sakmao dro eTmoba personaJTa Sina-gani mdgomareobis gaxsnas? rogor zemoqmedebs es Tqvenze, rogorc mkiTxvelze? xom ar garTmevT kiTxvis xaliss?
ra moxdeboda, Tuki...
7. isaubreT wignis struqturaze.
es gangrZobili ambavia Tu mokle urTierTgadajaWvuli ambebi?
drois RerZi qronologiurad midis win?
dro win da ukan xtunavs?
erTi perspeqtivaa Tu gadadis?
ratom gadawyvita avtorma amgvarad ambis gadmocema?
ra wvlili aqvs struqturas imaSi, rogor aRiqvi da gaige es wigni?
8. ra mTavari ideebi, Temebi, aqcentebi dasva da gaaSuqa avtorma? xom ar aris saTaurSi raime miniSneba mTavar Temaze? xom ar gamoiyena avtorma simboloebi mTavari ideebis gasaZliereblad? xom ar gvxvdeba wignSi iseTi simboloebi, romelTac kulturuli, politikuri an religiuri datvirTva aqvs (xe, droSa, yvavili da sxv.)? ris Tqmas cdilobs avtori mkiTxvelisTvis? ra aris wignis mesiji/gzavnili? rogor warmoa-Cens wignSi gadmocemuli movlenebi avtoris msoflmxedvelobas?
9. wignis romelime monakveTis kiTxvisas xom ar igrZeniT Sinagani diskomforti? Tu ki, rogor fiqrobT, ratom gagiCndaT es grZnoba? xom ar aRmogaCeninaT am monakveTma cxovrebis romelime aspeqti an daganaxaT igi sxvagvarad?
10. romeli epizodebi/monakveTebi iyo TqvenTvis STamagonebeli, gulSi Camwvdomi, sa-sacilo, mtkivneuli? xom ar aris konkretuli fraza/replika, romelic nawarmoebis Tematur problemebs gamoxatavs?
11. ramdenad mogewonaT teqstis finali? ratom? moelodiT aseT dasasruls? teqstSi ganviTarebuli movlenebidan gamomdinare, ramdenad logikuri iyo kvanZis gaxsna? ramdenad gadaiWra nawarmoebis/personaJis mTavari problema? Tqven rom mogcemo-daT am nawarmoebis daweris saSualeba, rogor SecvlidiT dasasruls?
saqarTvelos dawyebiTi ganaTlebis proeqti (G-PriEd) 22
12. ra gagaxsenaT am wignma Tqveni cxovrebidan (movlena, viTareba, konkretuli adami-ani)? romelime personaJi xom ar gagonebT sakuTar Tavs an vinmes?
13. warmoidgineT, rom SegiZliaT esaubroT wignis avtors. ras hkiTxavdiT an etyodiT? wagikiTxavT amave avtoris sxva wignebi? Tu ki, ra msgavseba-gansxvavebebze isaubreb-diT (Tematika, weris stili, nawarmoebebis agebuleba)? Tu ar wagikiTxavT, ramdenad giCndebaT amave avtoris sxva nawarmoebebis wakiTxvis survili?
14. ramdenad SegcvalaT am wignma? ramdenad gagifarTovaT Tvalsawieri? ramdenad ga-giRrmavdaT damokidebuleba ama Tu im sakiTxis mimarT? iswavleT rame axali adami-anis an samyaros Sesaxeb?
15. vis rols SeasrulebdiT wignis mixedviT gadaRebul filmSi? ratom? vis gaunawileb-diT sxva rolebs da ratom?
16. rogoria avtoris weris stili? ra toniT saubrobs avtori (optimisturi, pesimis-turi, megobruli, winaswarmetyveluri, gamafrTxilebeli, iumoristuli, satiruli, sentimentaluri da sxv.)? ras ityviT avtoris leqsikaze? ra TaviseburebebiT ga-moirCeva avtoris mier sityvebis SerCevis manera?
17. ras amboben mkiTxvelebi da kritikosebi wignis, avtorisa da misi sxva namuSevrebis Sesaxeb?
ZiriTadi SekiTxvebi sainformacio-SemecnebiTi wignis ganxilvisTvis
1. ra mTavari ideaa wignSi ganxiluli? ra Temas Seexeba es wigni? ra sakiTxebs an ideebs ikvlevs avtori? aris Tu ara pirovnuli, sazogadoebrivi, ekologiuri, eTikuri, sabunebismetyvelo Temebi?
2. ramdenad Seexeba ganxiluli sakiTxebi Tqvens cxovrebas da ra saxiT: uSualod, yoveldRiurad Tu arapirdapir da zogadad? rodis Seexeba: warsulSi, dRes Tu momavalSi?
3. ra faqtebsa da sabuTebs iyenebs avtori wignis ideebis gasamyareblad? ramdenad dam-ajerebeli, zusti an spekulanturia faqtebi da sabuTebi? ramdenad eyrdnoba avtori pirad mosazrebebs, dakvirvebas, Sefasebebs? Tu dasabuTeba faqtobrivia da efuZneba mecnierul meTodebs, statistikas, istoriul wyaroebs, eqspertTa gamonaTqvamebs?
4. ra eniT gvesaubreba avtori? obieqturi da miukerZoebelia? Tu emociuri da Tav-gamodebuli? Tu polemikuri, wamqezebeli, sarkastulia? ena xels uwyobs Tu aufa-surebs avtoris Sexedulebebs?
5. ra gavlena SeiZleba moaxdinos wignSi aRwerilma movlenebma? es gavlena grZelvadian-ia Tu moklevadiani? pozitiuria Tu negatiuri? imedismomcemia Tu damafrTxobeli? xom ar gvibiZgebs sasargeblo qmedebebisken?
6. problemis gadaWris ra gzebs gvTavazobs avtori? vin unda gadaWras es problemebi? ramdenad miRwevadia warmateba?
7. ramdenad winaaRmdegobrivia wignSi gadmocemuli sakiTxebi? vin dgas problemebis sxva dasxva mxares? sad xedavT Tqvens adgils?
saqarTvelos dawyebiTi ganaTlebis proeqti (G-PriEd) 23
8. romelia is konkretuli monakveTebi, romlebmac gansakuTrebulad miiqcia Tqveni yuradReba? romelia saintereso, fundamenturi, saxaliso, naTlis momfeni, SemaSfo-Tebeli, wuxilis momgvreli? ra iyo yvelaze dasamaxsovrebeli?
9. ra gaacnobiereT da iswavleT wignis wakiTxvis Sedegad? ramdenad gafarTovda Tqveni Tvalsawieri teqstSi aRweril adamianTan da sazogadoebasTan dakavSirebul sakiTxeb-ze? ramdenad gaicaniT axali kultura, regioni an qveyana?
10. Tu wigni ama Tu im kulturis portrets aRgviwers, kerZod, gadmogvcems, ra xdeba ama Tu im qveyanaSi an mxareSi, daiwyeT Semdegi SekiTxvebiT:
ra dakvirvebas gvTavazobs wigni? ras akvirdeba da ganixilavs avtori: ekonomikas, politikas, ojaxur tradiciebs, xelovnebas, religiur rwmenebs, enas Tu sakvebs?
avtori akritikebs Tu iwonebs aRweril kulturas? cxovrebis wesis SenarCunebis survils gamoxatavs Tu Secvlis? erT an meore SemTxvevaSi, ra riskebia da ra sargebeli?
ra gansxvavebas xedavT Tqvens kuturasTan Sedarebisas? ra aris yvelaze saint-ereso, damafiqrebeli an Znelad gasagebi?
saqarTvelos dawyebiTi ganaTlebis proeqti (G-PriEd) 24
danarTi 3.
gamoxmaurebis baraTebi
gamoxmaurebis baraTebi efeqturi saSualebaa imisaTvis, rom moswavleebma Camoayalibon sakuTari molodinebi, SekiTxvebi, Sefaseba, daskvnebi, damokidebuleba ama Tu im per-sonaJis, nawarmoebisa Tu avtoris mimarT. baraTebis gamoyeneba SesaZlebelia teqstis wakiTxvamde, uSualod kiTxvis procesSi da wakiTxvis Semdgom. Tu baraTebs amobeWdavT SedarebiT sqel qaRaldze da/an laminirebas gaukeTebT, Se-giZliaT sakmaod didxans gamoiyenoT samuSaod. cxadia, feradi baraTebi vizualurad ufro efeqturi iqneba, Tumca aucilebeli ar aris. Tuki resursi amis saSualebas ar iZleva, SesaZlebelia baraTebi Tavadac martivad daamzadoT Tabaxis furclebisgan.
saqarTvelos dawyebiTi ganaTlebis proeqti (G-PriEd) 25
თუ რომელიმე პერსონაჟის საქციელი არ მოგწონს, იმსჯელე, რატომ იქცევა ასე.
ვინ არის მოთხრობის მთავარი გმირი (პერსონაჟი)?
ივარაუდე, რა მოხდება შემდეგ.
რა პრობლემაა გადასაწყვეტი ამ მოთხრობაში?
დაასახელე სამი სიტყვა, რომლებიც აღწერს მთავარ პერსონაჟს.
აღწერე მოთხრობის გარემოებები: სად და როდის ხდება მოთხრობაში აღწერილი ამბავი?
saqarTvelos dawyebiTi ganaTlebis proeqti (G-PriEd) 26
რომელ მონაკვეთში გახდებოდი ამ წიგნის პერსონაჟი? რას გააკეთებდი და რატომ?
ამოწერე ტექსტიდან სამი მხატვრული ხერხი.
დაუკავშირე წიგნი სხვა ტექსტებს, შენს გამოცდილებას, გარესამყაროს.
ეს ტექსტი მხატვრულია თუ ინფორმაციული? როგორ მიხვდი?
რომელი პერსონაჟი გგავს შენ ყველაზე მეტად? რითი გგავს? რით განსხვავდება?
შეადგინე მათემატიკური ამოცანა ამ მოთხრობის მიხედვით.
saqarTvelos dawyebiTi ganaTlebis proeqti (G-PriEd) 27
დაწერე წიგნის განსხვავებული დასასრული.
დაწერე ორი ან სამი წინადადებით, რაზეა ეს მოთხრობა.
მისწერე წერილი მასწავლებელს, მეგობარს ან მშობელს ამ წიგნის შესახებ.
რა იყო გაუგებარი და ბუნდოვანი? რა შეკითხვები გაგიჩნდა?
ვინ არის წიგნის ავტორი? ილუსტრატორი? გამომცემელი? რომელ წელს დაიბეჭდა ეს წიგნი?
შეარჩიე პერსონაჟი, რომელსაც შეხვდებოდი. დაწერე სამი შეკითხვა, რომლებსაც მას დაუსვამდი.
saqarTvelos dawyebiTi ganaTlebis proeqti (G-PriEd) 28
რომელია შენი საყვარელი პერსონაჟი? ჩამოთვალე სამი მიზეზი, რის გამოც მოგწონს.
ხომ არ არის რამე, რის გამოც არ მოგწონს?
დაწერე ხუთსტრიქონიანი ლექსი ტექსტის მიხედვით.
როგორ ფიქრობ, რატომ შეარჩია ავტორმა ეს სათაური?
ვინ ყვება მოთხრობაში გადმოცემულ ამბავს?
წარმოიდგინე, რომ მალე წიგნის ავტორს შევხვდებით. რა შეკითხვებს დაუსვამდი?
როგორ ფიქრობ, როგორ დასრულდება ეს მოთხრობა?
saqarTvelos dawyebiTi ganaTlebis proeqti (G-PriEd) 29
წარმოიდგინე, რომ ეს წიგნი დასაჯილდოებლადაა წარდგენილი. ჩამოწერე სამი მიზეზი, რის გამოც ჯილდო მას უნდა მიენიჭოს.
რა ისწავლე მნიშვნელოვანი წაკითხულიდან?
დაწერე ორი ან სამი წინადადებით, რაზეა ეს მოთხრობა.
ვის ურჩევდი და ვის არ ურჩევდი ამ წიგნის წაკითხვას? რატომ?
დაუკავშირე ტექსტი სხვა ტექსტებს.
რამდენიმე წინადადებით შეაჯამე ის, რაც დღეს წაიკითხე.
saqarTvelos dawyebiTi ganaTlebis proeqti (G-PriEd) 30
იპოვე წიგნში ახალი, საინტერესო სიტყვა წიგნში. ახსენი, შენი აზრით, რას შეიძლება ნიშნავდეს. შეგიძლია გააკეთო ილუსტრაცია.
შეადარე წიგნში აღწერილი გარემოებები შენს საცხოვრებელ გარემოს.
რას შეცვლიდი ამ წიგნში?
მიზეზი
რა მოგეწონა?
შეავსე ტექსტის მიხედვით.
შედეგი
რამ მოგანდომა ამ წიგნის წაკითხვა (ყდამ, ავტორმა, მეგობრის რჩევამ, სხვა რამემ)?
რატომ მოგეწონა?
შენი მოსაზრება
მონაკვეთი ტექსტიდან