Wielowymiarowa analiza Wielowymiarowa analiza poziomu ubóstwapoziomu ubóstwa w województwie w województwie

podlaskimpodlaskim

WSTĘPNE WYNIKI BADAŃWSTĘPNE WYNIKI BADAŃ

Metodologia badań

W badaniu wykorzystano metody porządkowania liniowego oparte na zmiennych syntetycznych

Porządkowanie liniowe umożliwia wielowymiarową analizę zjawiska ubóstwa. Opisuje zjawiska za pomocą co najmniej dwóch zmiennych, pozwalając na:

- Ustalenie podobieństw obserwacji (powiatów, gmin) pod względem danego zjawiska i ich klasyfikację

- Uszeregowanie obserwacji pod względem poziomu zjawiska i ich porównanie

Miara syntetyczna została uzyskana za pomocą metody rang

Standaryzacji zmiennych

jjij

ij xS

xxz

;,...,2,1;,...,2,1 mjni

Dla każdego obiektu wyznaczono sumę przyporządkowanych mu rang ze względu na wszystkie zmienne

Następnie wyliczono wartość zmiennej syntetycznej jako średnią wartość rang wg formuły:

m

jiji z

ms

1

1 ni ,...,2,1

Wyniki badań

Celem badania był pomiar poziomu ubóstwa oraz identyfikacja jego przyczyn w województwie podlaskim

• Zmienne diagnostyczne:• Liczba osób w rodzinach objętych pomocą społeczną z

powodu ubóstwa na 1000 mieszkańców• Liczba osób w rodzinach objętych pomocą społeczną w

rodzinach niepełnych na 1000 mieszkańców• Liczba osób w rodzinach objętych pomocą społeczną

w rodzinach wielodzietnych na 1000 mieszkańców• Liczba bezrobotnych ogółem na 1000 mieszkańców

• Okres badany: Lata 2007 - 2009

Wyznaczenie za pomocą zmiennej syntetycznej przedziałów ubóstwa

Dla powiatów:<3,0; 5,5) bardzo niski<5,5; 8,0) niski<8,0; 10,5) umiarkowany<10,5:13,0) wysoki<13,0 ; 15,5> bardzo wysoki

Dla gmin:<10,0; 30,0) bardzo niski<30,0; 50,0) wysoki<50,0; 70,0) umiarkowany<70,0; 90,0) wysoki<90; 110) bardzo wysoki

Uporządkowanie powiatów województwa podlaskiego według stopnia ubóstwa

białostocki

sokólski

hajnowski

augustowski

sejneński

suwalski

grajewski

monieckikolneński

łomżyński

zambrowski

wysokomaz.bielski

siemiatycki

niski

bardzo niski

umiarkowany

wysoki

bardzo wysoki

Stopień ubóstwa

białostocki

sokólski

hajnowski

augustowski

sejneński

suwalski

grajewski

monieckikolneński

łomżyński

zambrowski

wysokomaz.bielski

siemiatycki

niski

bardzo niski

umiarkowany

wysoki

bardzo wysoki

Stopień ubóstwa

białostocki

sokólski

hajnowski

augustowski

sejneński

suwalski

grajewski

monieckikolneński

łomżyński

zambrowski

wysokomaz.bielski

siemiatycki

niski

bardzo niski

umiarkowany

wysoki

bardzo wysoki

Stopień ubóstwa

2007

2009

2008

Powiat Wartość zmiennej syntetycznej*

moniecki 3,25

Białystok m. 3,75

siemiatycki 4,5

Łomża m. 4,75

wysokomazowieckie 5,5

bielski 6,75

Suwałki m. 7,25

suwalski 8

łomżyński 8,25

augustowski 8,5

hajnowski 9,5

białostocki 10,75

zambrowski 12

sokólski 13

kolneński 14,75

grajewski 15,75

sejneński 16,75

Ranking powiatów pod względem zagrożenia ubóstwem w 2009 r.

*Mniejsza wartość zmiennej syntetycznej oznacza mniejszy stopień zagrożenia ubóstwem

Liczba powiatów w przedziałach ubóstwa w latach 2007 - 2009

Stopień zagrożenia ubóstwem

2007 2008 2009

Bardzo niski 3 3 4

Niski 5 3 4

Umiarkowany 2 5 3

Wysoki 4 3 2

Bardzo wysoki 3 3 4

Powiaty o najniższym zagrożeniu ubóstwem: bielski, m. Łomża, m. Suwałki, wysokomazowiecki

Powiaty o najwyższym zagrożeniu ubóstwem: grajewski, kolneński, sejneński, sokólski

b. niski

niski

umiarkowany

wysoki

Stopień ubóstwa

b. wysoki

Stopień ubóstwa w gminach województwa podlaskiego w 2007 r.

Stopień ubóstwa w gminach województwa podlaskiego w 2008 r.

b. niski

niski

umiarkowany

wysoki

Stopień ubóstwa

b. wysoki

Stopień ubóstwa w gminach województwa podlaskiego w 2009 r.

b. niski

niski

umiarkowany

wysoki

Stopień ubóstwa

b. wysoki

Kobylin-Borzymy

Śniadowo

Czyże

Rutka-Tartak

Wysokie Mazowieckie

Dubicze Cerkiewne

Narewka

Czyżew-Osada

Białowieża

Dobrzyniewo Duże

…

Płaska

Kolno

Krynki

Turośl

Nurzec-Stacja

Szczuczyn

Dąbrowa Białostocka

Lipsk

Jeleniewo

Sokółka

Filipów

Sejny

Ranking gmin pod względem zagrożenia ubóstwem w 2009 r.

Stopień zagrożenia ubóstwem

2007 2008 2009

Bardzo niski 10 20 8

Niski 32 27 34

Umiarkowany 39 30 37

Wysoki 24 20 24

Bardzo wysoki 13 21 15

Liczba gmin w przedziałach ubóstwa w latach 2007 - 2009

Gminy najbardziej i najmniej zagrożone ubóstwem w latach 2007-2009

Wnioski• Ubóstwo jako złożone zjawisko generowane jest przez liczne

zmienne, które zależne są od metodologii prowadzonych badań. W niniejszym opracowaniu wykorzystano 4 wskaźniki związane z czynnikami społeczno-ekonomicznym i społeczno-demograficznymi

• Badanie nie odzwierciedla potencjału ekonomicznego jednostek terytorialnych lub zamożności mieszkańców. Wskazuje jedynie na zagrożenie występowanie ubóstwa w ujęciu terytorialnym, przy uwzględnieniu 4 przyjętych zmiennych i może stanowić podstawę do jego rozbudowania o inne zmienne

• Badanie może stanowić podstawę do określenia głównych przyczyn ubóstwa w województwie podlaskim

Wnioski • Badanie umożliwia wskazanie powiatów o podobnych

stopniu ubóstwa. Powiaty o najniższym zagrożeniu ubóstwem: bielski, m. Łomża, m. Suwałki, wysokomazowiecki. Powiaty o najwyższym zagrożeniu ubóstwem: grajewski, kolneński, sejneński, sokólski

• Badanie gmin umożliwia bardziej szczegółową analizę rozkładu stopnia ubóstwa w województwie podlaskim; gminy najbardziej zagrożone ubóstwem to: Bargłów Kościelny, Dąbrowa Białostocka, Filipów, Grajewo, Jeleniewo, Korycin, Lipsk, Mały Płock, Nurzec Stacja, Orla, Rajgród, Sejny, Sokółka, Szczuczyn, Sztabin, Turośl

Rekomendacje• Analiza poziomu ubóstwa powinna być przeprowadzana na

poziomie gmin, a nie powiatów. Takie podejście daje bardziej szczegółowe wyniki

• Mając na uwadze konieczność monitorowania gmin województwa podlaskiego w zakresie stopnia zagrożenia ubóstwem należy analizować dane statystyczne dotyczące liczby osób i rodzin objętych pomocą społeczną, a także liczbę zarejestrowanych bezrobotnych

• Pełna analiza stopnia zagrożenia ubóstwem powinna uwzględniać zmienne dodatkowe obrazujące ekonomiczną sytuację gmin i jej mieszkańców