Werkwijze participatie en communicatie Amersfoort VernieuwtZo doet iedereen mee

I Participatie

1. InleidingDit is de Werkwijze participatie Amersfoort Vernieuwt. Zo doet iedereen mee. Met deze werkwijze leggen de gemeente Amersfoort en de woningbouwcorporaties De Alliantie Eemvallei en Portaal gezamenlijk vast hoe zij bewoners betrekken bij de planvorming van Amersfoort Vernieuwt.

Centraal uitgangspunt van gemeente en corporaties is dat bewoners actief en nauw worden betrokken bij de ontwikkelingen van hun eigen woonomgeving. Datzelfde geldt voor anderen in de wijken, zoals ondernemers, organisaties en instellingen. Amersfoort Vernieuwt kiest voor interactieve beleidsvorming, waarbij bewoners en anderen op allerlei manieren participeren. Uitgangspunt is dat bij elk project van Amersfoort Vernieuwt een op maat gesneden participatieproces plaatsvindt.

Participeren betekent deelnemen, deelhebben, meedoen. In deze Werkwijze participatie Amersfoort Vernieuwt, Zo doet iedereen mee staat hoe bewoners en andere partijen mee kunnen doen aan de ontwikkeling en verbetering van plannen voor hun eigen woon- werk- en leefomgeving. De gemeente en de corporaties willen graag in een vroeg stadium met bewoners in gesprek gaan.

Doel van participatie is betere plannen maken in kwalitatief sterke processen. Bewoners, ondernemers, instellingen en organisaties helpen mee aan de ontwikkeling van de plannen, door mee te denken en mee te doen. De bewoners krijgen door hun betrokkenheid meer binding met en vertrouwen in hun wijk. Een participatieproces duurt niet langer dan een paar maanden.Communicatie, in allerlei mogelijke vormen, is een belangrijk ondersteunend middel voor het participatieproces. Met communicatie worden kennis, houding en gedrag benvloed. Communicatie kan helpen bij het bereiken van begrip, acceptatie en mogelijk draagvlak voor plannen.

2a. ContextAmersfoort Vernieuwt betreft de aanpak van de wijken Randenbroek, Schuilenburg, Liendert en Rustenburg. De vernieuwing van de wijken speelt ook in het Soesterkwartier en Kruiskamp-Koppel. In deze wijken staat transformatie naar betere, meer modern ingerichte woonwijken met een verbeterd aanbod op het gebied van wonen, werken, onderwijs, voorzieningen, leefbaarheid en samenleven centraal. Betere woningen en woonomgeving is een belangrijk onderdeel van Amersfoort Vernieuwt. Impulsen op sociaal gebied zijn een andere belangrijke pijler van de aanpak van Amersfoort Vernieuwt. De projecten van Amersfoort Vernieuwt vallen onder de verantwoordelijkheid van de gemeente Amersfoort en/of de woningcorporaties Alliantie Eemvallei en Portaal.

2b. Kenmerken programma Amersfoort VernieuwtKarakteristiek: samenwerkingsprojectAmersfoort Vernieuwt is een programma waarbij gemeente Amersfoort, de Alliantie Eemvallei en Portaal in een samenwerkingsverband aan werken. Ieder heeft daarin zijn eigen verantwoordelijkheid.

Werkwijze participatie Amersfoort Vernieuwt. Zo doet iedereen mee 1

Karakteristiek: lange looptijdHet gaat om een meerjarig programma, dat doorloopt tot na 2010. De ontwikkelingsplannen voor de wijken Liendert, Rustenburg, Randenbroek en Schuilenburg dateren van 2007. De uitvoering van deze plannen met diverse vervolgacties.

Karakteristiek: participatieMet de Amersfoort Vernieuwt wordt ingezet op een buurtgerichte aanpak, waarbij interactieve beleidsvorming centraal staat.

3a. DoelgroepenDe werkwijze Werkwijze participatie Amersfoort Vernieuwt. Zo doet iedereen mee kent twee soorten doelgroepen. Afhankelijk van het soort project, bepaalt de initiatiefnemer, zoals gemeente of corporatie, wie worden betrokken bij de planvorming.

1. Belanghebbenden. Dit zijn mensen die in hun priv- of zakelijke omgeving direct te maken krijgen met veranderingen door verbetering, renovatie of sloop van woningen. Bewoners zijn meestal de belangrijkste doelgroep onder de belanghebbenden. Soms zijn dat bijvoorbeeld ondernemers in geval van de aanpak van een winkelcentrum. Belanghebbenden hebben vaak ook in juridische zin een rol in het project.

2. Betrokkenen. Dit zijn mensen of organisaties die in hun woon- of werkomgeving vandoen krijgen met veranderingen in wijken, buurten of complexen door verbetering, renovatie of sloop van woningen en de woonomgeving. Vaak zijn de omwonenden, de ondernemers en instellingen in de buurt de belangrijkste doelgroep.Betrokkenen zijn in juridische zin niet direct verbonden met het project, maar voelen zich wel emotioneel verbonden.

Mogelijke doelgroepen zijn:Bewoners van huurwoningenBewoners van koopwoningenHuurdersbelangenverenigingen VHB en HestiaBewonerscommissies en huurderscommissiesOndernemers winkelcentra en ondernemersverenigingenSamenwerkende Groeperingen Leefbaar Amersfoort (SGLA)Kamer van Koophandel, Stichting Welzijn AmersfoortZorginstellingen en zorgorganisatiesOnderwijsinstellingenMaatschappelijke organisaties zoals Vrienden van het waterwingebied3VO en de Algemene FietsersbondAktiegroepen (gelegenheidsgroepen op thema)

3b. Individueel, buurt- of complexniveauParticipatie speelt zich af op verschillende niveaus.

Individueel niveauWooncomplexniveauBuurtniveauWijkniveau

3c. Wijkplatforms

Werkwijze participatie Amersfoort Vernieuwt. Zo doet iedereen mee 2

In wijkplatforms vindt overleg en advisering plaats met een vertegenwoordiging uit de wijk. Wijkplatforms werken in permanent proces mee aan de verbetering van de plannen en de aanpak van Amersfoort Vernieuwt en praten op wijkniveau mee.

Het wijkplatform is bedoeld om mensen verbindingen te laten leggen op wijkniveau en via netwerken gezamenlijk themas en agendas voor de verdere aanpak te bepalen. Het wijkplatform is er altijd en kijkt op lange termijn naar vraagstukken. Het wijkplatform staat los van participatiegroepen en klankbordgroepen, die voor een bepaalde, beperkte periode bestaan. Deelnemers van het wijkplatform zijn vertegenwoordigers uit de wijk, van allerlei verschillende groepen mensen of belangenorganisaties. De huidige wijkbeheerteams die we in Amerfoort kennen, kunnen de rol van wijkplatform vervullen.

3d. RepresentativiteitBij interactieve beleidsvorming wil Amersfoort Vernieuwt de dialoog vroegtijdig starten. In het participatieproces willen gemeente en corporaties de verschillende belangen en visies van belanghebbenden en betrokkenen in beeld hebben en mee laten wegen in het besluitvormingsproces. Daarom wordt ingezet op een zo breed mogelijk samengestelde participatiegroep waarin alle belangen aan bod komen. Het heeft een meerwaarde als deelnemers uit een participatiegroep een achterban vertegenwoordigen. Het participatieproces draagt hierdoor bij aan het organiseren van bewoners, het betrokken voelen bij een buurt.

Amersfoort Vernieuwt wil structureel overleg met partijen als huurdersbelangenverenigingen, ondernemersverenigingen en maatschapppelijke organisaties. Deze verenigingen en organisaties krijgen primair een rol in de permanente wijkplatfoms en ook in de participatiegroepen en klankbordgroepen. Vervolgens wordt bij het samenstellen van participatiegroepen of klankbordgroepen niet uitsluitend uitgegaan van vertegenwoordigers vanuit een achterban, maar kunnen ook individuele belanghebbenden of betrokkenen een plaats krijgen omdat niet iedereen zich kan of wil laten vertegenwoordigen.

3 e. FaciliteitenBij elk te starten project zal bij de start vastgelegd worden op welke wijze het participatieproces wordt vormgegeven. Onderdeel hiervan vormt de wijze waarop de participatie- of klankbordgroep gefaciliteerd wordt en ook alle belanghebbenden en betrokkenen individueel betrokken worden. Het gaat dan om zaken als vergaderrruimte, voorzitter, contra-expertise, scholing, ondersteuning, activiteiten (excursie) en dergelijke. In de projectbegroting worden hiervoor middelen opgenomen.

4. Bestaand beleid en afsprakenBestaand beleid en andere afspraken gelden als randvoorwaarden voor de uitwerking van elk participatieproces van Amersfoort Vernieuwt. Dit zijn bijvoorbeeld ook de overeenkomsten, op basis waarvan mensen rechtszekerheid krijgen, zoals het Sociaal Statuut.

Sociaal Statuut (december 2006)Participatiestatuut van Portaal en Samenwerkingsovereenkomst van de Alliantie EemvalleiDe inspraaknota en inspraakverordening van de gemeente Amersfoort (oktober 2003)

5. Participatie: wanneer?Zo vroeg mogelijk. Zodra de kaders en contouren van een plan bekend zijn, is het zaak zo snel mogelijk de wijk in te gaan voor overleg met bewoners. Hoe eerder met elkaar aan tafel, hoe beter. Participatie kan op elk moment plaatsvinden. Bij de eerste contouren van een idee, maar

Werkwijze participatie Amersfoort Vernieuwt. Zo doet iedereen mee 3

ook bij de verdere uitwerking van een plan. Hoe vroeger in het proces, hoe meer ruimte de participatiegroep heeft om de plannen vorm te geven.

6. Participatie: waarover?Participatie start altijd binnen bepaalde kaders en randvoorwaarden die vaak door de gemeenteraad zijn aangegeven. De participatieruimte wordt vooraf beschreven. Hoe meer ruimte voor invulling en uitwerking, hoe groter de invloed van de deelnemers.Daarbij geldt het helderheids- en verwachtingenbeginsel, waarmee wordt bedoeld dat vooraf helder is wat deelnemers kunnen benvloeden binnen de gestelde kaders. Wanneer de kaders aan het begin van het proces helder en duidelijk zijn en ook politiek zijn vastgesteld, dan is voldaan aan een belangrijke voorwaarde voor een goed participatieproces.

Binnen een kader staat bijvoorbeeld aangegeven wat het uiteindelijke doel is, om hoeveel geld en tijd het gaat en wat de grenzen van een plan zijn. Kaders en randvoorwaarden bestaan verder uit verschillende zaken, waarvan hier een paar voorbeelden:

maximum aantal te bouwen woningen in een buurteen speelvoorziening voor jongeren op een bepaalde locatieverbetering leefbaarheid en groen in de