werken aan herstel jaarverslag 2019 - parnassia groep

155
WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019

Upload: others

Post on 27-Oct-2021

9 views

Category:

Documents


1 download

TRANSCRIPT

Page 1: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep

WERKEN AAN HERSTEL

Jaarverslag 2019

2

De jaarverantwoording van Parnassia Groep

De jaarverantwoording van Parnassia Groep bestaat uit bull dit jaarverslag

bull de jaarrekening

bull overige gegevens (opgenomen bij de jaarrekening) Op deze onderdelen heeft de controleverklaring van de accountant betrekking Daarnaast hebben wij kwantitatieve gegevens aangeleverd bij het CIBG via DigiMV

Begin 2019 hebben wij onze merkenportefeuille aangepast Enkele zorgbedrijven gingen samen en werken nu onder eacuteeacuten naam We hanteren in dit jaarverslag in vrijwel alle gevallen de nieuwe namen bull Parnassia is de naam waaronder voormalig Dijk en Duin in Noord-Holland en Parnassia in Haaglanden samen-

gingen als eacuteeacuten zorgbedrijf bestaande uit twee vennootschappen bull Youz is de nieuwe naam voor het voormalige Lucertis De Jutters en Youz (eerder onderdeel van Antes) Onder

de merknaam Youz is dr Leo Kannerhuis nu het lsquolabelrsquo voor zorg aan mensen met autisme

bull Antes is het zorgbedrijf waarvan Bavo Europoort vanaf de fusie met Antes in 2017 deel uitmaakte De merknaam Bavo Europoort werd ook in 2019 nog gevoerd in afwachting van het moment dat er gewerkt zou kunnen worden met eacuteeacuten gezamenlijk EPD Vanaf 20 april 2020 wordt alleen nog de merknaam Antes gevoerd

Fivoor wordt meegeteld naar rato van het aandeel van Parnassia Groep daarin zijnde 575 De andere 425 van de aandelen is in handen van Altrecht

Zie voor nadere informatie over de formele aspecten van de jaarverslaggeving bijlage 2 Uitgangspunten van de ver- slaggeving (p 145) en verder in de jaarrekening onder Grondslagen van waardering en resultaatbepaling

Tegelijk met dit jaarverslag brengt Parnassia Groep een publieksgericht Jaarbeeld 2019 uit Bij enkele onderwerpen in dit jaarverslag wordt door middel van een vignetje JB met hyperlink verwezen naar nadere informatie over betreffend onderwerp in het Jaarbeeld

3

Inhoud

VOORWOORD 6

Het jaar 2019 - Parnassia Groep in cijfers 8

Deel 1 ONZE VISIE EN AMBITIES10

Onze groepsvisie deskundig respectvol optimistisch 11 De waarde van ons werk 13 Ons bedrijfsplan ndash Merkbaar beter 14

Deel 2 WERKEN AAN GOEDE ZORG16

Goede zorgherstelondersteunend professioneel veilig18 Herstelondersteunende zorg18

Ervaringsdeskundigheid 18 Familie en naasten 20 Maatschappelijk herstel 21 Professionele zorg 23

Veilige zorg25 Veiligheid patieumlnten 25 Veiligheid informatie 28

Onze zorg zo vroeg en dichtbij als mogelijk30 Een breed palet aan hulpverlening 30 Eerder starten ndash korter wachten 31 E-health32 Bereikbaarheid 34 Vier segmenten 36

1 Onze GGZ in en om de huisartsenpraktijk 36 2 Onze wijkgerichte GGZ 40 3 Onze gespecialiseerde programmarsquos 45 4 Onze topspecialismen 48

Onze zorg zo kort en licht als mogelijk 51 Intensieve zorg blijft altijd nodig 51 Sleutels tot korter en lichter behandelen 51 Herstellen doe je thuis 52 Minder klinisch behandelen ndash minder bedden 52

Resultaten van en ervaringen met onze zorg 54 De kwaliteit van onze zorg54

Het resultaat van de behandeling54 Patieumlntervaringen 56 Klachten 57

Wachttijden en wachtlijsten 59 Kosten per patieumlnt 60

2020 onze zorgverlening in tijden van corona 62

Deel 3 WERKEN MET COLLEGArsquoS 64

Ruim 13500 collegarsquos 65 Werkklimaat welzijn en gezondheid 66 Aantrekkelijk en goed werkgeverschap68 Vacatures en arbeidsmarkt 69 Sociaal Plan reorganisatie en herplaatsing69 Organisatie HR-functie regelingen en voorzieningen voor collegarsquos70

4

Deel 4 WERKEN AAN KENNIS 71

Kennis ontwikkelen en kennis delen 72 Parnassia Groep Academie 72 Specialismegroepen 73 Onderzoek74 Scholing 77

Deel 5 WERKEN MET PARTNERS 83

Samenleving en belanghebbenden84 Laten zien wat we doen 84 Vrijwilligers en vrienden85 Maatschappelijk verantwoord ondernemen86

Samenwerkingspartners 86 Collega-aanbieders van zorg en dienstverlening 87 Andere partners in onze zorg voor kwaliteit 87

Deel 6 MIDDELEN EN GELD91

Huisvesting en facilitaire zaken 92 Kwaliteit en kosten huisvesting92 Ontwikkelingen vastgoed 201992 Veiligheid gebouwen en terreinen 94 Facilitaire zaken 94 Organisatie vastgoed en facilitaire zaken 94 Duurzaamheid en milieu 95

ICT 98 ICT-organisatie96 ICT-missie en -strategie 96

IT Services 96 Informatiemanagement 96 Projecten97 Informatieveiligheid 97

Geld ndash financieumlle middelen 98 Werken aan financieel herstel en toekomstperspectief 98 Nadere toelichting resultaat 2019 106 Administratieve organisatie 111

Deel 7 DE BESTURING VAN ONZE GROEP 114

Bestuurlijk samenspel 115 Normen voor goed bestuur 115 Raad van bestuur 116 Raad van commissarissen 118 Stichtingsbestuur 123 Besturing en bedrijfsvoering 124

Sturen op inhoud en bedrijfsvoering 124

Managementinformatie en -rapportage 125 Risicobeheersing 126 Kwaliteits- en veiligheidsmanagement 127

Medezeggenschap 129 Medezeggenschap patieumlnten ndash clieumlntenraad 129 Medezeggenschap personeel ndash ondernemingsraad 131

Deel 8 DE STRUCTUUR VAN ONZE GROEP 133

Uitgangspunten voor de inrichting van de groep 134 Organisatiestructuur 135 Juridische structuur 137

Medezeggenschapsstructuur 141

5

BIJLAGEN 143

Bijlage 1 Algemene identificatiegegevens 144 Bijlage 2 Uitgangspunten van de verslaggeving 145 Bijlage 3 Kerngegevens patieumlnten capaciteit personeel en opbrengsten 147 Bijlage 4 Toelatingen 149 Bijlage 5 Werkgebieden 150 Bijlage 6 Externe strategie voldoen aan de vraag naar zorg 151 Bijlage 7 Geconsolideerde balans en resultatenrekening 152 Bijlage 8 Nevenfuncties leden RvB RvC en AVA in 2019 154

VOORWOORD

Het jaar 2019 ligt alweer geruime tijd achter ons Dit jaarverslag publiceren wij aanzienlijk later dan gewoonlijk Oorzaken hiervan zijn de coronacrisis de wens om afrekeningen met financiers zo goed mogelijk af te ronden en het traject met de banken over de financiering Het (verder) herstellen van alle gevolgen van de pandemie is voor onze samen- leving in al haar geledingen een immense opgave Dat geldt ook voor Parnassia Groep Het is goed om ons daarbij te laten inspireren door wat we in 2019 tot stand brach- ten En om ons te realiseren dat de crisis in 2020 ook ontwikkelingen heeft versneld waarop we willen voortbouwen

lsquoWerken aan herstelrsquo is de kern van ons werk Ook in 2019 hebben onze ruim 13500 collegarsquos zich dagelijks weer volop ingezet om bij elkaar meer dan 185000 kwetsbare mensen te helpen herstellen Als professional of in een ondersteunende rol ndash in loondienst als vrijwilliger als stagiair of als aangesloten zelfstandige En daarbij brachten we ook weer verbeteringen tot stand op allerlei gebied Dit jaarverslag bevat een groot aantal aansprekende voorbeelden

Al eerder schreven we dat we mooi maar verre van eenvoudig werk doen Op zichzelf is het bieden van geestelijke gezondheidszorg intensief We hebben te maken met mensen met complexe problemen die vaak intensieve behande- ling nodig hebben Ondanks alle aandacht voor de veiligheid van patieumlnten collegarsquos en de samenleving deden zich helaas ook in 2019 weer incidenten en calamiteiten voor met vaak een grote impact Ons werk wordt er ook niet eenvoudiger op door maatschappelijke omstandigheden als een verhardend publiek klimaat agressie en stigmatise- ring En door aanhoudende druk op tarieven en hoge administratieve en verantwoordingseisen ndash al is voor dat laatste probleem de afgelopen tijd landelijk wel bredere aandacht ontstaan

Bij dat alles blijft de krapte op de arbeidsmarkt ook ons parten spelen Goede patieumlntenzorg is alleen maar mogelijk als voldoende collegarsquos bij Parnassia Groep willen blijven werken en willen komen werken Elke collega telt Daarom blijven we juist in lastige omstandigheden hoge prioriteit geven aan een goed werkklimaat Aan een inclusieve organisatie waarin iedereen kan zijn wie hij of zij is En daarom blijven we ook investeren in mensen door middel van scholing en opleiding ndash zie deel 4 van dit jaarverslag Werken aan kennis

We hebben hard gewerkt om zoveel mogelijk mensen van goede behandelingen te voorzien In 2019 boden we 2 meer patieumlnten een behandeling dan in 2018 Helaas zijn de wachtlijsten op veel plaatsen nog te lang gebleven Allerlei initiatieven zorgen ervoor dat we meer mensen kunnen helpen zoals meer deels digitale behandelingen groepsbehandelingen en samenwerking met tal van partners binnen en buiten het zorgdomein We doen wat we kunnen om ook de mensen op de wachtlijst de hulp te bieden die zij vaak zo hard nodig hebben We zeggen daar- over ldquomensen op de wachtlijst zijn ons net zo lief als de mensen die in behandeling zijnrdquo Maar de schaarste aan re- giebehandelaars vormt een belangrijke beperking van onze mogelijkheden

In 2019 zagen we ons voor een extra opgave gesteld zorgen voor ons eigen herstel als Parnassia Groep Herstel van de gevolgen van het zware jaar daarvoor waarin we voor het eerst rode cijfers schreven Voor veel collegarsquos zorgde dat voor extra druk en onzekerheid Met een gezamenlijke inzet en uiteenlopende acties en maatregelen wisten we de weg omhoog te vinden Uiteindelijk boekten we in 2019 weer een (nog te gering) positief financieel resultaat

Betere meer kostendekkende afspraken met financiers droegen daaraan bij De gesprekken met hen betreffen deels voorgaande jaren deels het lopende jaar en deels toekomstige jaren Mede daardoor en doordat er meerdere financiersstelsels zijn is de materie complex Vaak kwamen we in redelijkheid tot kostendekkende afspraken helaas was soms ook een gang naar de rechter samen met andere instellingen noodzakelijk We kunnen niet onder de kostprijs werken dit geeft te grote financieumlle risicorsquos

En dan werden we begin 2020 geconfronteerd met het coronavirus dat onze wereld in korte tijd een ander aanzien gaf Op alle mogelijke manieren hebben we met elkaar de vele uitdagingen als gevolg daarvan het hoofd proberen te bieden Het waarborgen van de gezondheid en veiligheid van patieumlnten bezoekers en collegarsquos en het zo goed mogelijk leveren van noodzakelijke zorg vergden een enorme inzet van velen In de klinische en ambulante patieumlnten- zorg in de ondersteuning op locatie of thuis Gebleken is dat we een vitale en flexibele organisatie vormen en samen

in staat zijn tot enorme prestaties De talloze collegarsquos die hiervoor extra inzet hebben geleverd eacuten de vele externen van wie we steun kregen willen op deze plaats graag bedanken

Onze investeringen van de afgelopen jaren in de ontwikkeling van e-health en in de hiervoor benodigde technische infrastructuur stelden ons in staat om tijdens de coronacrisis in zeer korte tijd veel grotere aantallen patieumlnten dan voorheen langs digitale weg te voorzien van noodzakelijke hulp In 2019 hadden we al een flinke toename gerealiseerd van het volledig online behandelen van patieumlnten Ook ontwik- kelden we de afgelopen tijd diverse apps die patieumlnten helpen om zelf de regie te nemen over hun herstel De kunst voor de komende jaren zal zijn om een optimaal evenwicht te bereiken tussen behandeling lsquoface-to-face-rsquo en online Voor een groot deel van de patieumlnten kan zorsquon lsquoblendedrsquo behandeling een goede manier van behandelen zijn

De coronacrisis heeft ons indringend herinnerd aan de kwetsbaarheid van mensen organisaties en onze samenle- ving Met volle inzet en vanuit onze kernwaarde optimisme zetten wij met alle collegarsquos en partners ons lsquowerken aan herstelrsquo voort

Met trots kijken we terug op wat we in 2019 gedaan en bereikt hebben en ook op hoe we in 2020 tot nu toe met elkaar alle moeilijkheden het hoofd hebben weten te bieden Samen met onze collegarsquos financiers en vele partners blijven we ons vol energie inzetten om zo goed mogelijk bij te dragen aan de kwaliteit van leven van patieumlnten en hun naasten en aan de kwaliteit van de samenleving Dat is waar- om we met vertrouwen naar de toekomst kijken

Namens de raad van bestuur en de bestuursraad Stephan Valk voorzitter raad van bestuur

7

Het jaar 2019 - Parnassia Groep in cij- fers

8

9

ONZE VISIE EN AMBITIES

-inhoudsopgave

10

Deel 1 ONZE VISIE EN AMBITIES

Onze groepsvisie deskundig respectvol optimistisch

Het uitgangspunt voor al ons handelen is onze groepsvisie met als titel onze drie kernwaarden Deskundig respectvol amp optimistisch

Onze groepsvisie verwoordt beknopt ons bestaansrecht en onze manier van werken

Begin 2019 introduceerden wij een nieuwe versie van de groepsvisie

Vervolgens hebben we verder vormgegeven aan de manier waarop wij in Parnassia Groep werken en samenwerken Wij doen dat zodanig dat al onze teams duurzaam gezond zijn om samen een duurzaam gezonde organisatie te blijven Een duurzaam gezond team kenmerkt zich door inhoudelijk goede en doelmatige zorg door een inspirerend werk- klimaat en door een financieel gezond resultaat Zie Sturen op inhoud en bedrijfsvoering p 124 ev

Onze groepsvisie hebben we als volgt samengevat onder het motto Samen grenzen verleggen

Samen grenzen verleggen

Parnassia Groep is er als jij professionele hulp nodig hebt om weer krachtig in het leven te kunnen

staan

Hulp bieden bij psychische problemen dat is waar alle collegarsquos van Parnassia Groep zich dagelijks met hart en ziel voor inzetten We bieden onze hulp kort en dichtbij als dat kan en intensiever en langer wanneer dat nodig is We willen een merkbaar beter resultaat voor patieumlnten bereiken Drie kernwaarden staan voorop bij al ons werk deskundig optimistisch en respectvol

Parnassia Groep biedt specialistische hulp bij alle psychische problemen Onze organisatie bestaat uit verschillende zorgmerken die zijn onderverdeeld in kleinschalige teams We werken intensief samen door onderling kennis te delen maar ook doordat specialisten van verschillende zorgmerken gezamenlijke teams vormen denk hierbij aan levenslooppolirsquos en wijkteams Omdat we op deze wijze samenwerken en steeds vernieuwen betekenen wij meer voor onze patieumlnten

We zijn professionals die zich constant inzetten om de kwaliteit en toegankelijkheid van de geestelijke

gezondheidszorg in Nederland vooruit te helpen Want we vinden dat de behandeling van psychische problemen altijd beter kan Met wetenschappelijk onderzoek professionele ontwikkeling via onze eigen academie en de ontwikkeling en innovatie van nieuwe behandelmethoden verleggen we grenzen en ontdek - ken we nieuwe mogelijkheden

Zo werken we iedere dag weer samen met patieumlnten en tal van partners aan merkbaar betere zorg Zodat elke patieumlnt volmondig ja antwoordt op de vraag raadt u een familielid of andere naaste de hulp van Parnassia Groep aan

Voor intern gebruik hebben we de inhoud van onze bestaande groepsvisie wat anders gestructureerd Na stil t e heb- ben gestaan bij ons bestaansrecht (ons waarom) geven wij uitwerking aan de manier waarop wij werken (ons hoe) op vier terreinen

Deel 1 Onze visie en ambities

12

Ons bestaansrecht

Hulp bieden aan mensen met psychische problemen dat is waar ons werk om draait

Een goede gezondheid is voor iedereen van onschatbare waarde Zowel een goede lichamelijke als een

goede geestelijke gezondheid Psychische klachten kunnen iedereen treffen en ernstig lijden veroorzaken Voor de patieumlnt en diens omgeving zijn ze vaak lastiger dan lichamelijke aandoeningen omdat ze minder zichtbaar zijn

Er kan veel gedaan worden om psychische problemen te voorkomen En om ze te overwinnen als ze toch ontstaan zijn Veel mensen komen er weer helemaal bovenop Anderen houden soms een (ernstige) psychische beperking of kwetsbaarheid

Geestelijke gezondheid herwinnen betekent herstel van wat was aangetast Verbinding met familie en naasten Autonomie en gevoel van eigenwaarde Het vermogen om te werken en deel te nemen aan de samenleving Zin en betekenis Kortom kwaliteit van leven

Een belangrijke sleutel tot herstel is de eigen kracht hervinden benutten versterken Steun van familie

vrienden collegarsquos werkgever en andere betrokkenen kan daarbij enorm helpen En natuurlijk moet er professionele hulp beschikbaar zijn als dat nodig is Hulp die aansluit bij het dagelijks leven van mensen en het netwerk om hen heen

Parnassia Groep biedt hulp bij het voorkomen en behandelen van geestelijke problemen Hulp bij en samen met de huisarts thuis of in de wijk in specialistische programmarsquos Hulp bij het werken aan de toekomst

Goede en tijdige hulp bij psychische problemen heeft een positieve invloed op de kwaliteit van leven van

patieumlnten en op hun omgeving Het verminderen van psychische problemen heeft een brede maatschappelij - ke waarde en kan arbeidsuitval en ontwrichtende sociale situaties voorkomen Soms kan ingrijpen bij ernstige psychische problematiek ook leiden tot een veiligere samenleving

De manier waarop wij werken

I De manier waarop wij onze zorg aanbieden Samen met de patieumlnt kijken we welke hulp nodig is voor het herstel van zijn geestelijke gezondheid We kijken wie die hulp het beste kan bieden en waar deze hulp plaats kan vinden Parnassia Groep is er voor iedereen Parnassia Groep heeft zorgonderdelen die gespecialiseerd zijn in hulp aan kinderen jongeren volwassenen gezinnen ouderen en mensen met een andere culturele achtergrond

II De manier waarop wij met onze partners omgaan We vervullen voor de samenleving een cruciale rol door zorg te bieden voor mensen met psychische proble- men Samen met onze maatschappelijke partners vormen we een netwerk voor mensen die het zelf niet red- den

III De manier waarop wij met elkaar omgaan We stellen hoge eisen aan onszelf en onze collegarsquos We gaan uit van onze eigen kracht We werken vanuit een optimistische instelling en denken in mogelijkheden Door elkaars deskundigheid in te zetten zijn we in staat antwoord te geven op de (complexe) problematiek van onze patieumlnten Vaak zijn collegarsquos van meerdere zorgonderdelen betrokken bij de zorg voor een patieumlnt We weten elkaar te vinden om onze kennis te bundelen verder te ontwikkelen en toe te passen in de praktijk

IV De manier waarop wij onze organisatie vormgeven Goede bedrijfsvoering is een voorwaarde voor goede hulpverlening We stellen hoge eisen aan onze organi- satie We willen een innovatieve en krachtige organisatie zijn Als maatschappelijke onderneming zonder winstoogmerk laten we alle opbrengsten direct of indirect ten goede komen aan (verbetering van) de zorg

Op diverse plaatsen in dit jaarverslag citeren we uit de nieuwe versie van de groepsvisie

Deel 1 Onze visie en ambities

13

De waarde van ons werk

Met ruim 13500 collegarsquos zetten wij ons elke dag weer in samen met vele partners voor het herstel van kwetsbare mensen en daarmee voor een gezondere samen- leving

De waarde van ons werk ligt in de bijdragen die wij dagelijks elke dag weer leveren aan de kwaliteit van leven van patieumlnten en aan de kwaliteit van de samenleving En ook in het rendement daarvan in economisch opzicht Hoe wij die waarde leveren en wat daarvoor nodig is maakt ons waardecreatiemodel op hoofdlijnen aanschouwe- lijk

Het model is opgebouwd uit vijf kolommen die het volgende laten zien bull Wat hebben wij nodig voor ons werk rarr voorwaarden

bull Wat doen we daarmee

rarr activiteiten - processen bull Wat biedenleveren wij rarr diensten

bull Wat levert dat op voor patieumlnten en voor de samenleving

rarr resultaten bull Wat draagt dat bij Wat heeft lsquomenrsquo daaraan rarr waarde

Doordat in het waardecreatiemodel onze zeer uiteenlopende partners zijn opgenomen geeft het ook een beeld van de groep in haar maatschappelijke context

Het model is in essentie jaar in jaar uit van toepassing het is dus weinig tijdgebonden Het helpt ons om met elkaar na te denken over onze strategie en over de concretisering daarvan in verbeterplannen en hierover te communiceren De diverse elementen van ons waardecreatiemodel komen aan bod in de diverse hoofdstukken van dit jaarverslag

Deel 1 Onze visie en ambities

14

Ons bedrijfsplan ndash Merkbaar beter

In ons bedrijfsplan Merkbaar beter hebben we beschreven hoe wij als Parnassia Groep onze zorg steeds weer verder blijven verbeteren samen met onze vele partners Merkbaar beter voor patieumlnten hun naasten verwijzers en financiers

We hebben het bedrijfsplan opgebouwd rond vijf speerpunten Binnen die speerpunten benoemden we een aantal prioriteiten onderwerpen waar we extra inspanningen op inzetten

Parnassia Groep biedt hulp aan zeer diverse groepen patieumlnten Veel patieumlnten hebben gedurende een relatief korte periode hulp nodig Andere patieumlnten zullen hun hele leven een beroep op onze ondersteuning doen Maar waar en hoe de hulp ook gegeven wordt deze moet altijd passend zijn en gericht op de persoonlijke vraagbehoefte van de patieumlnt en diens omgeving En altijd vormt onze groepsvisie met de kernwaarden deskundigheid respect en optimisme ons vertrekpunt

Ons bedrijfsplan gaat over de vraag hoe maken wij als groep onze zorg steeds weer merkbaar beter voor onze patieumlnten hun naasten verwijzers en financiers Welke prioriteiten hebben we daarbij Hoe werken we daarbij zo doeltreffend mogelijk samen met onze partners

De doelen die wij ons stellen om onze zorg telkens weer stap voor stap merkbaar beter te maken hebben we samengevat in eacuteeacuten hoofddoel

Beter herstel in minder tijd

Beter herstel ndash daarmee leggen we het accent op bull het eigen herstelproces van de patieumlnt bull met onze hulp specialistisch professioneel herstelondersteunend

bull een betere ervaring meer eigen regie samen beslissen

bull een merkbaar beter resultaat een menswaardig leven beter functioneren en participeren

Minder tijd ndash daarmee leggen we het accent op bull zo vroeg mogelijk problemen onderkennen en zo intensief als nodig aanpakken

bull daardoor voor de patieumlnt sneller herstel (in minder tijd) bull daardoor lichter enof korter behandelen mogelijk (maar zoveel als nodig) bull daardoor per saldo minder behandelinzet (behandeluren) en dus minder kosten

Deel 1 Onze visie en ambities

15

Om richting te geven aan onze inzet formuleerden we in het verlengde van het voorafgaande bedrijfsplan Een andere instelling een vijftal speerpunten voor de periode 2017-2019

Speerpunt 1 Patieumlnten die ons van harte aanbevelen Speerpunt 2 Onze hulpverlening eerder dichterbij en zo mogelijk korter en lichter

Speerpunt 3 Extern partnerschap ndash Parnassia Groep draagt merkbaar bij

Speerpunt 4 Interne verbinding ndash de kracht van de groep benutten

Speerpunt 5 Een gezond positief en uitdagend werkklimaat ndash elke collega telt

We werken lsquovan buiten naar binnenrsquo We stellen de behoeften van de patieumlnt en de samenleving en hoe wij daar samen met anderen in voorzien voorop Over onszelf onze organisatie en collegarsquos gaat het pas bij het laatste speerpunt Last but not least Immers zonder enthousiaste en deskundige collegarsquos geen zorg Zij zijn ons kapitaal ndash dat mag als een clicheacute klinken maar dat maakt het niet minder waar of minder belangrijk

WERKEN AAN GOEDE ZORG

-inhoudsopgave

16

Deel 2 WERKEN AAN GOEDE ZORG

Parnassia Groep biedt specialistische hulp bij alle soorten psychische problemen Met goede en betaalbare zorg wil zij bijdragen aan de kwaliteit van leven van patieumlnten en de kwaliteit van de samenleving als geheel

ldquoDe maatschappelijke doelstelling en legitimatie van de zorgorganisatie is het bieden van goede zorg aan clieumlntenrdquo zo zegt de Zorgbrede Governancecode

ldquoDe zorgorganisatie biedt zorg van goede kwaliteit die voldoet aan professionele standaarden en eigentijdse kwaliteits- en veiligheidseisen De behoeftes wensen ervaringen en belangen van de clieumlnt staan centraal en zijn richtinggevend voor de te bieden zorg De zorg- en dienstverlening komt tot stand in dialoog en samenwerk ing tussen zorgverlener en clieumlnt waar nodig samen met zijn verwanten enof naasten Zorgverleners handelen daarbij in overeenstemming met hun professionele verantwoordelijkheid De zorg vindt plaats binnen de gegeven financieumlle mogelijkhedenrdquo

Parnassia Groep zet dan ook in op meer en meer werken conform de landelijk vastgestelde kwaliteitsstandaarden (zie p 73) Zo zorgen we dat er sprake is van lsquogepast gebruikrsquo van onze zorg Wij werken ernaartoe dat financiers en andere stakeholders dit ook kunnen vaststellen op basis van horizontaal toezicht (zie p 112)

De opbouw van dit deel

Hieronder beschrijven we eerst onze visie op (de kwaliteit van) zorg Drie aspecten vormen daar de kern van

herstelgerichtheid professionaliteit en veiligheid

Vervolgens laten we zien welke zorg we leveren een breed pakket aan hulpverlening waarvan allerlei elementen elkaar versterken En hoe we die leveren zo vroeg en dichtbij als mogelijk Steeds met gebruikmaking van communicatietechnologie (e-health) en met veel aandacht voor onze bereikbaarheid

We beschrijven hoe we dagelijks onze zorg verlenen in vier segmenten GGZ in en om de huisartsenpraktijk wijk- gerichte GGZ gespecialiseerde programmarsquos en topspecialismen We laten zien hoe we onze zorg zo kort en licht als mogelijk en verantwoord laten zijn

We besluiten dit hoofdstuk met de resultaten die we bereiken met onze zorg het effect op de gezondheid en het welzijn van de patieumlnten en hoe zij onze zorg ervaren en waarderen En de effecten van onze inzet op het verminderen van de wachttijden en het verder verlagen van de kosten van onze behandelingen

Deel 2 Werken aan goede zorg

18

Goede zorg herstelondersteunend professioneel veilig

In onze visie op kwaliteit van zorg staat centraal de patieumlnt die goede en veilige zorg moet ervaren We onderscheiden drie aspecten van kwaliteit herstelondersteunend en op maat

professioneel veilig

In de volgende drie paragrafen beschrijven we ons beleid ten aanzien van die drie aspecten en welke stappen wij hierin de afgelopen periode hebben gezet

Het in de praktijk waarborgen van de kwaliteit van zorg vraagt kwaliteits- management Het doel daarvan is het systematisch opsporen en uitvoeren van verbetermogelijkheden in onze processen Onze collegarsquos worden hierbij onder- steund door teamadviseurs kwaliteit van zorg De sturing op kwaliteit en de ver- betering daarvan vormen een integraal onderdeel van het besturing amp control- proces Hoe wij dit hebben ingericht beschrijven wij op p hellip ev

Herstelondersteunende zorg

Een belangrijke sleutel tot herstel is je eigen kracht hervinden Weer regie krijgen over je eigen leven en je eigen herstelproces Steeds meer zetten we apps in die patieumlnten daarbij helpen Ook de inzet van ervaringsdeskundigheid naast specialistische en wetenschappelijke kennis is van grote waarde voor het verder ontwikkelen en bieden van herstelondersteunende zorg

Wij koppelen onze deskundigheid aan de eigen kracht van mensen Zo kunnen we de snelste weg vinden naar herstel Bij het werken daaraan gaan we uit van het con- cept positieve gezondheid (Machteld Huber)

Ook in 2019 heeft Parnassia Groep veel geiumlnvesteerd in het borgen en verder ont- wikkelen van het herstelgericht werken en zorg verlenen Dit komt onder andere tot uiting in de deskundigheidsbevordering in diverse vormen vanuit de Parnassia Groep Academie voor alle collegarsquos Kennisuitwisseling en beleidsontwikkeling vinden plaats binnen het Herstelplatform een ontmoetingsplek voor hersteldeskundigen en ervaringswerkers

Ervaringsdeskundigheid

Met name door samenwerkingsverbanden van de Parnassia Groep Academie met andere scholingsinstituten zijn meer mensen opgeleid tot ervaringsdeskundige en officieel als ervaringswerker in dienst getreden Begin 2020 had Parnassia Groep 96 ervaringswerkers in dienst (52 fte) Een jaar eerder waren dat er 74 (46 fte)

Ervaringsdeskundigen hebben op allerlei gebied een actieve inbreng in de totstandkoming van beleid rondom de zorginhoud Aan vrijwel al onze specialismegroepen (zie p 73) nemen ervaringsdeskundigen deel Dat geldt ook voor de stuurgroep suiumlcidepreventie In het Herstelplatform wisselen ervaringsdeskundige leden van specialismegroepen en hersteldeskundigen uit de zorgbedrijven onderling kennis en ervaringen uit waarmee ze hun positie verder verstevigen

Deel 2 Werken aan goede zorg

19

Scholing bull De Parnassia Groep Academie verzorgde in 2019 negenmaal de BEP (Basiscursus Ervaringsdeskundigheid PG)

in zowel Rotterdam als Den Haag 3 keer in Castricum 2 keer en daarnaast werd de BEP voor het eerst ook in de regio Dordrecht gegeven In totaal waren er 100 deelnemers

bull Ook eigen herstelervaringen van onze hulpverleners kunnen als welkome bron van ervaringsdeskundigheid worden ingezet in de behandeling In 2019 werd de BEP voor Zorgprofessionals gegeven aan 8 hulpverleners die leerden om hun eigen ervaringen professioneel in te zetten

bull In samenwerking met De Haagse Hogeschool is een BEP-variant met studenten (HEE Buddy) gestart 6 studenten Social Work en 6 (ex-)clieumlnten leerden van elkaar Via Yucel-trainingen hebben ongeveer 25 hulpver- leners geleerd hoe je letterlijk kunt bouwen aan het herstel van mensen door middel van blokken

bull In Den Haag werd voor het eerst de cursus WRAP (Wellness Recovery Action Plan) gegeven Hierbij leerden 8 clieumlnten welk gereedschap ze kunnen gebruiken om hun herstel te bevorderen In het najaar zijn 12 ervarings- werkers gestart met een opleidingstraject tot WRAP-facilitator

bull Verder is een pilot gestart met workshops over opstellingen Tijdens 4 workshops hebben in totaal 30 collegarsquos kunnen ervaren hoe je je herstel kunt bevorderen door elementen die onbewust je herstel belemmeren op te stellen in de ruimte

bull Ten slotte werd in 2019 een voorzichtige start gemaakt met het inzetten van familie-ervaringsdeskundigen (zie p 21)

Herstelondersteunende initiatieven en activiteiten Ervaringsdeskundigen hebben op allerlei gebied een actieve inbreng in herstelondersteunende initiatieven Een aantal voorbeelden uit 2019

bull Eetstoornissen ndash Om bij mensen met een eetstoornis de kans op terugval na een GGZ-behandeling te verkleinen

(nu 30 tot 50) zijn PsyQ en Stichting JIJ vorig jaar in Rotterdam een pilot gestart voor betere nazorg en herstel PsyQ verwijst clieumlnten sneller door naar een speciaal nazorgtraject bij Stichting JIJ waar ervaringsdeskundigen een belangrijke rol spelen Als iemand binnen een half jaar alsnog een terugval krijgt dan kan de behandeling bij PsyQ direct weer vervolgd worden zonder nieuwe wachttijd De eerste resultaten zijn positief

bull Verder herstel na behandeling ndash Bij PsyQ Zoetermeer is in samenwerking met Reakt en Indigo het herstelpad

Van zorgen naar morgenrsquo ontwikkeld Het is bedoeld voor mensen die reeds een specialistische behandeling ge- volgd hebben en nog verder willen werken aan hun maatschappelijke functionele of persoonlijke herstel Doel is om de eigen regie van mensen te bevorderen en om de uitstroom bij PsyQ te versnellen Patieumlnten kunnen diverse modules volgen bij Reakt Indigo of bij ervaringsdeskundigen van PsyQ waarbij ze verder werken aan hun herstel Voorbeelden zijn de zelfmanagementmodule PPEP4ALL de cursus lsquoVrienden maken kun je lerenrsquo of hulp bij het zoeken van vrijwilligerswerk of de aanpak van schulden In 2020 wordt dit herstelpad uitgerold in andere vestigingen

bull Voorlichting aan jongeren ndash Youz heeft in samenwerking met het project ExpEx (Experienced Experts) voorlich- ting over zelfbeschadiging en suiumlcidaliteit ontwikkeld Enkele ervaringsdeskundigen van ExpEx hebben deze vormgegeven en op meerdere locaties gepresenteerd zoals bij het Leger des Heils het JIT de GGD De Haagse Hogeschool en op de Voor de Jeugd Dag op 7 oktober 2019 Er is ook een filmpje over het project gemaakt

bull Roeiteam Antes wint herstelprijs JB ndash Het project lsquoRoeien in herstelrsquo van Antes waarbij (ex-)verslaafden een roeiteam vormen won in 2019 de Herstelspecial een GGZ-prijs voor initiatieven op het gebied van herstel en ervaringsdeskundigheid In Londen roeiden de mannen over de Thames tijdens de Great River Race Het team kwam als 41e van de 300 deelnemers over de meet Belangrijker nog het project lsquoRoeien in herstelrsquo geeft verslaafden een podium om beter te worden

bull Herstelacademies ndash Antes opende in samenwerking met ketenpartners Laurens Middin en PIT 010 twee Herstel-

academies eacuteeacuten in Rotterdam-IJsselmonde en eacuteeacuten in Dordrecht De Herstelacademie is een plek voor iedereen die na een levensontwrichtende ervaring met bijvoorbeeld verslaving psychiatrie enof dakloosheid in eigen regie en samen met lotgenoten (verder) wil werken aan herstel De Herstelacademie wordt gerund door ervaringsdeskundigen en biedt trainingen supportgroepen en andere herstelgerichte activiteiten aan Antes is in gesprek met de gemeente Rotterdam en andere partijen om meer Herstelacademies te openen

bull Herstelgerichte groepen ndash Bij Parnassia Noord-Holland dragen ervaringsdeskundigen bij aan uiteenlopende her- stelgerichte initiatieven Nieuw in 2019 waren de Acceptance and Commitment Therapy (ACT) die op een beschouwelijke manier naar de eigen gedachten laat kijken de zelfbeeldgroep waarbij geprobeerd wordt de

Deel 2 Werken aan goede zorg

20

waardering van lsquohet zelfrsquo te vergroten de Narrative Enhanced and Cognitive Therapy (NECT) voor het herstructu- reren van het eigen verhaal bijvoorbeeld inzake (zelf)stigma

bull Intensieve deeltijdtherapie ndash Bij PsyQ Bipolaire stoornissen werkt een ervaringswerker mee aan de intensieve deeltijdtherapie Ritme amp Balans Patieumlnten komen gedurende 16 weken 4 dagen per week naar de therapie om in het kader van hun herstel te stabiliseren en weer een goed ritme te krijgen Zij kiezen zelf de gespreksonderwer- pen De inbreng van de ervaringswerker wordt regelmatig als zeer nuttig ervaren de ervaringswerker wordt gezien als positief rolmodel waarbij herkenning en erkenning een belangrijke rol spelen

bull Dagelijks contact ndash Bij Brijder Gouda is een pilot gestart waarbij de ervaringswerker dagelijks (app)contact onder-

houdt met clieumlnten en hen drie vragen laat beantwoorden De vragen zijn gericht op wat al goed gaat bij de clieumlnt Het idee is om zo verbinding met de clieumlnt te houden met als doel dat de clieumlnt een commitment aangaat met zichzelf en de behandelaar begeleider

Familie en naasten

Voor veel patieumlnten is de steun van familie en naasten van groot belang voor hun herstel In onze groepsvisie hebben

wij dat als volgt verwoord We vragen de patieumlnt actief naar familie en naasten en betrekken hen graag bij de behandeling Zo voelen zij zich gehoord en gesteund als partner in het herstel

Ons uiteindelijke doel daarbij is het bevorderen van de kwaliteit van leven van de patieumlnt en zijnhaar familienaaste

Werken aan familiebeleid Leidraad hierbij vormen ons beleidsdocument lsquoUw naaste onze zorg visie richtlijnen en beleid voor familie Parnassia Groeprsquo en de generieke module lsquoSamenwerking en ondersteuning naasten van mensen met psychische problema- tiekrsquo Aan de hand hiervan werken de zorgbedrijven van Parnassia Groep aan het versterken van de samenwerking tussen patieumlnt professionals en familie en cultuuraspecten zoals bejegening van de naasten

Op de sites van onze zorgbedrijven staat wat Parnassia Groep familie te bieden heeft en informatie over het familie- beleid van Parnassia Groep over ondersteuningsmogelijkheden en over zaken als familieraden en familieklachtrecht Cooumlrdinatoren familiebeleid bij de verschillende zorgbedrijven hebben tweemaandelijks overleg om de voortgang op het gebied van het familiebeleid af te stemmen en verder te stimuleren Vertegenwoordigingen van de familieraad Rijnmond en de familieraad Haaglanden participeren in dit afstemmingsoverleg Zo kan de inbreng van familie mee- genomen worden bij mogelijke nieuwe initiatieven Ook Reakt is eind 2019 toegetreden tot het afstemmingsoverleg

Tevredenheidsonderzoek

In 2019 is als pilot op een aantal afdelingen gestart met de Quickscan GGZ Werken met familie Het doel van de pilot is te onderzoeken of we in de hele organisatie met de spiegelversie van de Quickscan kunnen werken Familie en hulpverleners vullen allemaal dezelfde vragen in Daarna worden de antwoorden vergeleken waar hebben hulp- verleners en familie dezelfde mening over en waar zou aan gewerkt moeten worden Het idee is om met elkaar in gesprek te komen over de resultaten en verbetervoorstellen te formuleren

Ook is een algemeen tevredenheidsonderzoek voor familie ontwikkeld dat in 2020 in een van de zorgbedrijven getest gaat worden

Afhankelijk van de resultaten van de pilot zal deze Quickscan of een andere manier van tevredenheidsmeting in 2020 breder uitgevoerd worden

Scholing Een belangrijk onderdeel van ons familiebeleid is dat alle collegarsquos van Parnassia Groep systemisch werken als ba- sisdeskundigheid hebben Om het systemisch werken meer nog dan nu ingang te laten vinden zijn scholing en bege- leiding lsquoon the jobrsquo nodig Hiertoe zijn gezamenlijke bijeenkomsten georganiseerd met systeemtherapeuten van i-psy PsyQ en Brijder en hebben zij een training systemisch werken ontwikkeld Hoe deze training ingezet gaat worden wordt verder onderzocht De benodigde tijdsinvestering van collegarsquos en de daarmee gemoeide kosten zijn daarbij overwegingen (overwegingen die gelden voor tal van onderdelen van te implementeren kwaliteitsstandaarden)

Om de collegarsquos te ondersteunen bij de samenwerking met familie en naasten heeft Antes in 2019 een start gemaakt met het organiseren van familiecommunityrsquos in elke divisie Een familiecommunity bestaat uit familieambassadeurs van de diverse teams die viermaal per jaar bijeenkomen voor intervisie en deskundigheidsbevordering

Deel 2 Werken aan goede zorg

21

Familieambassadeurs ondersteunen het eigen team bij het vergroten van de familiedeskundigheid zodat er op een juiste manier met familieleden wordt samengewerkt in de triade patieumlnt familie en zorgverlener

In samenwerking met de Parnassia Groep Academie wordt een training ontwikkeld voor de aandachtsfunctionaris- senambassadeurs familiebeleid Daarnaast wordt een handreiking Familiebeleid ontwikkeld waarin verschillende themarsquos worden uitgewerkt zoals familie bejegenen familie ondersteunen privacywetgeving familie en suiumlcidepreventie Deze handreiking wordt met informatie over deze themarsquos geplaatst op een pagina op ons portaal die door hulpverleners eenvoudig te raadplegen is

Familie-ervaringsdeskundigen Er is een voorzichtige start gemaakt met het inzetten van familie-ervaringsdeskundigen Zo heeft een familie- ervaringsdeskundige haar ervaringen op papier gezet waarbij zij diverse tips formuleert voor familie en naasten Daarnaast wordt in de regio Rijnmond gewerkt aan een handreiking Familie-ervaringsdeskundigheid

De specialismegroep EPA nam het initiatief om een visiedocument te ontwikkelen over de inzet van familie- ervaringsdeskundigheid binnen Parnassia Groep

Familieraad In onze kernregiorsquos Haaglanden en Rijnmond heeft Parnassia Groep een regionale familieraad Voor de kernregio Noord-Holland werd in 2019 de start van een regionale familieraad voorbereid deze familieraad zal naar verwachting in 2020 geiumlnstalleerd worden Zowel in Haaglanden als in Rijnmond wordt een aantal keer per jaar een bijeenkomst georganiseerd met de familie- raad en vertegenwoordigers van alle zorgbedrijven van Parnassia Groep in de regio Zo wordt er vorm gegeven aan de samenwerking en worden de doelstellingen van het beleid besproken en opgepakt Voorbeelden hiervan zijn gezamenlijk familieavonden beleggen familieraad die referaten verzorgt en samenwerken aan de werving van leden voor de familieraad

De regionale familieraden kunnen over alle zaken met betrekking tot het familiebeleid gevraagd en ongevraagd advies uitbrengen aan de bestuurder van het regionale ketenzorgbedrijf De familieraden kunnen de wensen zorgen en problemen van familie (en patieumlnten) signaleren en meewerken aan de structurele oplossing daarvan Belangrijk doel van de familieraden is ook het verbeteren van de betrokkenheid en bejegening van familie bij de behandeling van patieumlnten

Familievertrouwenspersonen en klachtenbehandeling In de drie kernregiorsquos van Parnassia Groep zijn onafhankelijke familievertrouwenspersonen actief via de Landelijke Stichting Familievertrouwenspersonen Zij ondersteunen en adviseren familieleden en naasten bij vragen over de situatie van hun familielidpatieumlnt contact met de hulpverlening en persoonlijke vragen De familievertrouwenspersonen staan in nauw contact met de familieraden de aandachtsfunctionaris- senambassadeurs familiebeleid collegarsquos en het bestuurde directies van de zorgbedrijven Op basis van het Reglement klachtencommissie patieumlnten Parnassia Groep hebben familieleden en naasten ook de mogelijkheid om hun eventuele klacht(en) ter beoordeling voor te leggen aan de onafhankelijke klachtencommissie van Parnassia Groep

Familieorganisaties De directies van de zorgbedrijven onderhouden contacten met de voor hun regiorsquos en specifieke patieumlntengroepen relevante (categorale) patieumlnten- en familieorganisaties

Maatschappelijk herstel

Sociaal-maatschappelijk participeren is een van de pijlers van positieve gezondheid Een deel van onze patieumlnten woont in omstandigheden die hun dagelijks functioneren en herstel ernstig belemmeren of heeft niet eens een woning Behoorlijk wonen een zinvolle dagbesteding werk maatschappelijke ondersteuning wij kunnen dit allemaal niet zelf bieden maar wel de verantwoordelijkheid nemen om partners in onze kernregiorsquos Noord-Holland Haaglanden en Rijnmond te mobiliseren om de maatschappelijke situatie van patieumlnten te verbeteren

Zelf zetten we vooral in op het bieden van tal van vormen van activeringbegeleiding door Reakt Ook bieden we diverse vormen van beschermd en begeleid wonen en werken we hard aan uitbreiding van de mogelijkheden

Deel 2 Werken aan goede zorg

22

Activeringbegeleiding Bij Reakt werken clieumlnten aan hun toekomst Dat kan op allerlei manieren bijvoorbeeld door mee te doen aan activiteiten op onze woon-zorgparken of in de wijk of door onder begeleiding van een van de consulenten aan het werk te gaan Ook bieden we individuele begeleiding bij sociale contacten wonen leren en financieumln Met alles wat we doen willen we de clieumlnt helpen bij het vinden van structuur zelfvertrouwen en voldoening

Met haar brede palet aan activiteiten bereikte Reakt in 2019 ruim 8500 patieumlnten Het betreft zowel patieumlnten met een EPA als andere patieumlnten

De ordening van het aanbod van Reakt in de Bouwstenen en de communicatie daarover bleken in 2019 succesvol De Bouwstenen zijn enthousiast ontvangen door gemeentes samenwerkingspartners en clieumlnten Ze blijken een duidelijk beeld te geven van de mogelijkheden van Reakt en daar doorgerichte instroom te bevorderen

Enkele bijzondere ontwikkelingen in 2019

bull Reakt app JB ndash In oktober 2019 is de Reakt App gelanceerd Alle activiteiten die Reakt aanbiedt zijn daarin te vinden per locatie en datum Clieumlnten kunnen op hun eigen telefoon of computer precies zien wat er in de buurt te doen is Maar ook verwijzers bieden we op deze manier gemakkelijk inzicht in de mogelijkheden voor herstel van hun clieumlntenpatieumlnten De activiteiten per locatie zijn duidelijk gekoppeld aan de Bouwstenen Je kunt in de app zoeken op soort activiteit en op plaats De verschillende vormen van begeleiding helpen clieumlnten bij het vinden van structuur zelfvertrouwen en voldoening

bull Kijk op de Wijk ndash In dit initiatief krijgt een clieumlnt een strippenkaart waarmee hij diverse instanties kan bezoeken om zijn horizon te verbreden nieuwe mensen te leren kennen en kennis op te doen van het aanbod in de wijk Het doel is het vergroten van het sociale netwerk het verlagen van drempels en het openen van nieuwe deuren tot dagbesteding en werk Wanneer de clieumlnt vijf bezoeken heeft laten afstempelen kan hij de strippenkaart verzilveren bijvoorbeeld in de vorm van een gratis maaltijd of rondvaart Kijk op de W ijk startte in 2018 in Rotter- dam en werd op 18 april 2019 uitgeroepen tot Echt Rotterdams Erfgoed Inmiddels is het ook geiumlntroduceerd in de gemeentes Zaandam Haarlem en Den Haag Purmerend en andere gemeentes volgen

bull Buurtambassade ndash In dit project met de gemeente Leidschendam-Voorburg nemen we een aantal mensen met

een grote afstand tot de arbeidsmarkt in dienst voor een periode van eacuteeacuten jaar Zij krijgen een training van Reakt en begeleiding bij hun taak om andere mensen uit hun sociale isolement te halen en toe te leiden naar onder andere locaties van Reakt en Welzijn In totaal zijn er vijf buurtambassadeurs gestart die allen zelf ook aan het einde van het traject succesvol zijn uitgestroomd naar een opleiding een betaalde baan of eigen bedrijf In 2020 zijn we gestart met een nieuwe groep ambassadeurs

bull Samenwerken ndash Het lukt steeds beter om in samenwerking met andere organisaties in het sociaal-

maatschappelijk domein aan de vraag van onze clieumlnten te voldoen Als voorbeeld noemen we graag de intensie- ve samenwerking in Zoetermeer met Pieumlzo een sociaal-maatschappelijke organisatie Door een op elkaar afgestemd aanboden een gezamenlijke intake ontvangt een clieumlnt precies de begeleiding die hij of zij op dat mo- ment nodig heeft

bull Individuele Plaatsing en Steun (IPS) ndash Wij geloven dat arbeid een grote bijdrage levert aan het duurzame herstel van onze clieumlnten Hiernaast wordt door deelname aan de maatschappij en (gedeeltelijke) uitkeringsonafhankelijk- heid het gevoel van eigenwaarde behoorlijk versterkt Daarom blijft Reakt onverminderd inzetten op IPS en zijn ook in 2019 weer acht collegarsquos opgeleid tot gediplomeerd IPS-trajectbegeleider

Deel 2 Werken aan goede zorg

23

bull Penitentiaire inrichting (PI) Zaanstad ndash In november 2019 zijn wij een samenwerking gestart met de PI in Zaan- stad waarbij een trajectbegeleider in de PI met clieumlnten in gesprek gaat die onder de ISD-maatregel (inrichting voor stelselmatige daders) vallen Binnen die maatregel hebben mensen de mogelijkheid om hun dagstructuur buiten de instelling op te bouwen De trajectbegeleider bespreekt met hen de mogelijkheden en bemiddelt voor een plaatsing op de dagbestedingslocaties van Reakt Een maand na de start had de trajectbegeleider tien mensen in begeleiding waarvan er al zes geplaatst waren op een van onze locaties Dit alles in het kader van hun resocialisatie herstel en terugkeer naar de maatschappij

Wonen In samenwerking met gemeentes woningcorporaties en collega-aanbieders van beschermd wonen doen wij er alles aan om het aantal marginaal wonende patieumlnten te verminderen onder meer door het entameren van verdere uitbreiding van geschikte ambulante woonvormen met verschillende gradaties van begeleiding enof bescherming

We bieden in onze kernregiorsquos diverse vormen van beschermd wonen momenteel aan zorsquon 835 patieumlnten Het aantal plaatsen groeide in 3 jaar tijd met ruim 70 De wachtlijsten bij de beschermde woonvormen zijn lang we streven daarom actief naar verdere uitbreiding van het aantal plaatsen Daarnaast verblijven ruim 680 patieumlnten langdurig bij ons op basis van de Wet langdurige zorg (Wlz) in 3 jaar tijd nam het aantal af met ruim 170

We hebben in de afgelopen jaren al grote stappen gezet in het transformeren van onze voormalige klinische terreinen in Castricum Den Haag en Rotterdam tot lsquowoon-zorgparkenrsquo met zowel koopwoningen als huurappartementen met begeleiding voor patieumlnten Zowel op deze terreinen als in de wijken blijven we de komende jaren inzetten op het verbeteren van de woonom- standigheden van kwetsbare patieumlnten en het lsquoscheiden van wonen en zorgrsquo Samen met genoemde partners willen we een verdere uitbreiding realiseren van geschikte ambulante woonvormen met begeleiding enof bescherming

Een voorbeeld van de vruchtbare samenwerking met woningcorporaties in de wijken is die met Havensteder een van de corporaties waarmee Antes al jaren samenwerkt JB 700 woonplekken Een van de locaties waar Antes kwetsbare Rotterdammers onderbrengt is De Baan in hartje centrum In het pand dat wordt gehuurd van Havensteder wonen momenteel dertig clieumlnten met verslavingsproblematiek Eind van het jaar wordt het gebouw gesloopt omdat het plaats moet maken voor een nieuwe woontoren Met Havensteder is overeen- gekomen dat onze 30 patieumlnten daar een mooie nieuwe kamer met eigen sanitair en kookgelegenheid in krijgen In hartje Rotterdam waar ze letterlijk midden in de samenleving wonen

Ook zijn nieuwe appartementen voor patieumlnten in ontwikkeling op onze woon-zorgparken Albardastraat en Monsterseweg (Den Haag) en ons woon-zorgpark in Poortugaal (Rijnmond) (zie p 23)

Professionele zorg

Professionele zorg vereist deskundigheid ndash niet voor niets een van onze drie kernwaarden Veel van onze inspanningen zijn erop gericht onze professionaliteit op een hoog niveau te brengen en te houden

Deze inspanningen belichten we op andere plaatsen in dit jaarverslag

Opleiding en scholing We investeren in de deskundigheid van onze collegarsquos met initieumlle opleidingen vervolgopleidingen bij - en nascholing Zie p 71 ev

Specialisatie Door ons te specialiseren kunnen we een hoger niveau van deskundig- heid bereiken en daarmee een hogere kwaliteit van zorg Onze zorgbedrijven bieden een scala van gespecialiseerde programmarsquos onder verschillende merken Zie p 45 ev We kennen negentien groepsbrede specialismegroepen die zich richten op verschillende groepen stoornissen of specifieke patieumlntengroepen en gezamenlijk op de diagnostiek en behandeling van comorbiditeit die zo vaak bij patieumlnten aan de orde is Zie p 73 ev

Deel 2 Werken aan goede zorg

24

Richtlijnenkwaliteitsstandaarden Professioneel werken veronderstelt onder meer goede kennis van de geldende richtlijnen Belangrijk in dit verband is de ontwikkeling van de landelijke GGZ-kwaliteitsstandaarden die gaandeweg beschikbaar komen Onze specialisme- groepen stellen zich als doel om de kennis en het gebruik van de kwaliteitstandaarden bij onze collegarsquos te vergroten Zie p 73 ev

Binden en boeien Voor professionals is het aantrekkelijk te werken bij een organisatie die in hun vakgebied tot de top behoort en die mogelijkheden biedt te participeren in wetenschappelijk onderzoek Door ons brede aanbod aan beroepsopleidingen zijn we ook aantrekkelijk voor stagiairs en professionals in opleiding van wie velen vervolgens graag bij ons blijven werken Zie ook p 77 ev

Beleidsadvisering en -beiumlnvloeding door professionals Onze professionals vormen de kern van ons bedrijf en hun deskundige inbreng bij het bepalen van ons beleid is dan ook essentieel Die inbreng waarborgen wij op verschillende manieren

Professionals in bestuur en management Het lsquoduaal managementrsquo is een belangrijke succesfactor voor Parnassia Groep Een leidinggevende zorg en een leidinggevende bedrijfsvoering zijn gezamenlijk integraal verantwoordelijk voor en aanspreekbaar op het functioneren en de resultaten van lsquohunrsquo teams De leidinggevende zorg is een psychiater of klinisch psycholoog De leidinggevende bedrijfsvoering heeft in meer dan twee derde van de gevallen een achtergrond als verpleegkundige en heeft daarnaast aanvullende managementopleidingen gevolgd Deze verdeling geldt ook op het niveau van de directeuren

Overleg Zorg Het Overleg Zorg vervult een belangrijke rol bij het vormgeven van een samenhangend zorgbeleid in de groep Over tal van aspecten van zorg met een zorgbedrijfoverstijgend karakter vinden hier afstemming en besluitvorming plaats Het overleg staat onder voorzitterschap van het lid raad van bestuur met aandachtsgebied zorg Deelnemers zijn directeuren zorg van de zorgbedrijven de voorzitter van het Overleg Specialismeleiders de A-opleiders en de geneesheer-directeur Parnassia Groep Sinds maart 2019 nemen vertegenwoordigers van de Verpleegkundige Adviesraad deel en vanaf december 2019 ook vertegenwoordigers van de medische staf Tweemaal per jaar wordt een gezamenlijke bijeenkomst gehouden van het Overleg Specialismeleiders en het Overleg Zorg

Verpleegkundige Adviesraad De Verpleegkundige Adviesraad (VAR) vertegenwoordigt alle verpleegkundige en verzorgende beroepsgroepen binnen Parnassia Groep De VAR is als adviserend partner in de rol betrokken bij de totstandkoming van kwaliteits- beleid met betrekking tot patieumlntenzorg binnen Parnassia Groep De VAR is actief betrokken bij implementatie speci- fiek door advisering gericht op draagvlak ontwikkeling deskundigheidsbevordering en borging Ook in 2019 droeg de VAR weer actief bij aan een groot aantal zorginhoudelijke ontwikkelingen in de groep De raad organiseerde op 14 mei 2019 het symposium lsquoOns werk onze trotsrsquo om de Dag van de Verpleging te vieren Deze dag stond in 2019 in het teken van het zichtbaar maken van verpleegkundig en agogisch leiderschap Het 10-jarig bestaan van de VAR werd gevierd met een lsquoglossyrsquo jubileumuitgave Hart voor de GGZ JB

Medische staf Sinds december 2019 neemt de Vereniging Medische Staf (VMS) Parnassia Groep waarin vertegenwoordigd zijn de regiorsquos Haaglanden en Rijnmond deel aan het Overleg Zorg De VMS heeft zich als doel gesteld om onder gemeen- schappelijke verantwoordelijkheid van haar leden te weten medisch specialisten (psychiaters maar onder meer ook artsen voor verstandelijk gehandicapten internisten specialisten ouderengeneeskunde geriaters en verslavings- artsen) werkzaam binnen Parnassia Groep de medisch-specialistische zorg aan de patieumlnten te optimaliseren Dit door het aanmoedigen van cohesie tussen de specialisten onderling het bevorderen van (somatische) deskundigheid en het verbeteren van de kwaliteit van zorg door actieve deelname aan beleidsmatige besprekingen vanuit een inhoudelijk perspectief In 2019 zijn de reeds bestaande regionale staven van Haaglanden en Rijnmond een samenwerking aangegaan en werd de vereniging formeel opgericht Hiermee is een fundament gelegd voor een overkoepelende medische staf voor de hele Parnassia Groep Het komende jaar zal dit verder worden uitgewerkt Tevens zullen nu nog bestaande regionale verschillen zoveel mogelijk gelijkgetrokken worden

Deel 2 Werken aan goede zorg

25

Veilige zorg

Met onze visie op veiligheid en ons veiligheidsbeleid appelleren we aan het verantwoordelijkheidsbesef van de individuele medewerker ongeacht zijn of haar functie

In onze visie op veiligheid onderscheiden we een viertal deelgebieden van veiligheid bull Veiligheid patieumlnten ndash zie hieronder

bull Veiligheid informatie ndash zie p 28 ev bull Veiligheid collegarsquos ndash zie p 66 ev bull Veiligheid gebouwen en terreinen ndash zie p 94

Zie voor nadere informatie over onze methodiek van veiligheidsmanagement en -control p 127 ev

Veiligheid patieumlnten

Op het gebied van veiligheid in de zorgverlening hebben we in 2019 vooral ingezet op drie speerpunten namelijk suiumlcidepreventie de reductie van dwang en drang en medicatieveiligheid

Ondanks al onze inzet en maatregelen zoals risicotaxaties bij individuele patieumlnten doen zich in de patieumlntenzorg geregeld incidenten en ook calamiteiten voor Daar gaan we als eerste op in

Incidenten

Incidenten hebben veelal grote impact op direct betrokken patieumlnten familie en naasten collegarsquos en soms ook breder in de samenleving

Ernstig incident In 2019 werden we geconfronteerd met een incident dat ook in de landelijke media aandacht kreeg Vrijdag 29 november 2019 werden schijnbaar uit het niets drie willekeurige voorbijgangers met een mes gestoken Dit was een ingrijpende gebeurtenis met veel impact op de betrokkenen De verdachte bleek een patieumlnt van Parnassia en dit was voor ons aanleiding om een melding te doen bij de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) en om opdracht te geven voor een onafhankelijk onderzoek De onderzoekscommissie concludeerde dat zorgverleners de zorg hebben geleverd die nodig was bij deze patieumlnt Men heeft zorgvuldig en met veel betrokkenheid bij de patieumlnt gehandeld De commissie kwam tot de conclusie dat tekortkomingen in de geboden zorg niet van een dusdanige aard zijn geweest dat er een relatie bestaat tussen de geboden zorg en het incident

Incidentmeldingen Een belangrijke informatiebron voor de verbetering van de veiligheid vormen de meldingen in ons systeem Veilig incidenten melden (VIM) Uit cijfers over incidenten op groepsniveau valt niet zoveel af te leiden Het gaat om grote gemiddelden er moet echt een grote verandering plaatsvinden om een trend omhoog of omlaag te krijgen Op afdelingsniveau zijn meldingen nuttiger Daar kunnen ze de effecten zichtbaar maken van verbeterinspanningen of verslechteringen zijn oorzaken te benoemen en ligt meteen ook het aangrijpingspunt voor sturing Vandaar dat we onverminderd inzetten op het gebruik van het incidentmeldsysteem op lokaal afdelings- en teamniveau Het systeem is in de kern bedoeld om het structureel verbeteren van de veiligheid op lokaal niveau te ondersteunen

Antes Antes heeft op dit moment een eigen meldsysteem De hier getoonde cijfers over 2019 zijn daarom exclusief Antes In 2020 worden de meldsystemen samengevoegd met het oog hierop hebben we de meldprocedure bij Antes en de andere zorgbedrijven grondig geeumlvalueerd Op basis hiervan stellen we in 2020 eacuteeacuten procedure vast die het beste van beide instellingen bevat

Deel 2 Werken aan goede zorg

26

Soorten incidenten De meest voorkomende incidenten betreffen agressie medicatie en vallen

Voor de GGZ is een bijzonderheid dat bij een (beperkt) deel van de patieumlnten de stoornis gepaard kan gaan met vor- men van agressie die gevaar opleveren Voor henzelf voor medepatieumlnten en voor onze collegarsquos of buiten onze deuren voor hun naasten of anderen Ondanks onze grote inspanningen op dit gebied blijven de agressiemeldingen de grootste groep meldingen (44 van het totaal) Zij betreffen vooral agressie van patieumlnten zowel naar andere patieumlnten als naar collegarsquos

Over de afgelopen vijf jaar is het aantal agressiemeldingen en medicatie-incidenten licht toegenomen ongeveer in gelijke mate met de groei van het aantal patieumlnten Het aantal valincidenten nam af Mogelijk is de aandacht voor dit onderwerp verslapt doordat dat valcalamiteiten niet meer gemeld hoeven worden bij de IGJ

Na deze drie categorieeumln zijn het meest talrijk suiumlcidepogingen (zie p 27) en incidenten betreffende informatieveilig- heid (zie p 28 ev)

Incidenten naar setting Het aantal meldingen in de klinische setting is veel groter dan dat in de ambulante setting Dit is te verklaren omdat er klinisch meer incidenten plaatsvinden Maar het aantal patieumlntcontacten in de ambulante setting is zoveel groter dat dit verschil veel kleiner zou moeten zijn De meldingsbereidheid is in de ambulante setting echter veel geringer Uit onderzoek blijkt ook dat de incidenten die vanuit de ambulante setting gemeld worden gemiddeld ernstiger zijn dan die die vanuit de klinische setting worden gemeld Oftewel er moet meer gebeuren voordat er gemeld wordt Zoals hiervoor beschreven is in 2019 het incidentmeldsysteem geeumlvalueerd een van de aandachtspunten hierbij was hoe we het melden vanuit de ambulante en poliklinische setting kunnen verbeteren In 2020 wordt een nieuwe geharmo- niseerde werkwijze Parnassia Groep-breed ingevoerd

Deel 2 Werken aan goede zorg

27

Dwang en drang

Het verder terugdringen van dwang en drang in het algemeen en separeren in het bijzonder blijft een belangrijk aandachtspunt In 2016 zijn we gestart met een meerjarig traject waarbij alle klinieken waar gesepareerd wordt direct betrokken zijn Ook de clieumlntenraden zijn hierbij betrokken In 2019 hebben we in verband met de nieuwe wetgeving (zie hieronder) het traject uitgebreid naar het ambulante veld

We hebben de rol van de directeuren zorg in het traject versterkt We merkten dat teams en hun leidinggevenden veel stappen kunnen zetten maar dat hier een grens aan zit Met hulp van de directeuren zorg en de raad van bestuur kunnen we nog meer bereiken Ons motto hebben we gewijzigd van Separeervrij in Wij willen niet separeren Feitelijk dezelfde boodschap maar actiever en meer waardevrij geformuleerd

Scholing de Safewards-methodiek In de regio Rijnmond werd binnen Antes en Youzdr Leo Kannerhuis een pilot lsquoVeiligheidstrainingenrsquo gestart waarin afdelingen worden getraind in de Safewards-methodiek Deze methode helpt bij het anders omgaan met oplopende spanning bij patieumlnten waardoor het gebruik van dwang en drang kan worden teruggedrongen De trainingen worden verzorgd door de specialismegroep Acuut Er wordt aandacht besteed aan het borgen van de toepassing van de methode op de afdelingen door het aanstellen van trainers fysieke vaardigheden en aandachtsfunctionarissen De eerste reacties op deze pilot zijn positief

Nieuwe wetgeving gedwongen zorg Per 1 januari 2020 werd de Wet bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen (Wet BOPZ) vervangen door de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (Wvggz) en de Wet zorg en dwang (Wzd) In 2019 hebben we veel inspanningen moeten leveren ons zo goed mogelijk voor te bereiden op de invoering van met name de Wvggz

Door ons bureau Geneesheer-Directeur is hard gewerkt om informatie ter beschikking te krijgen voor iedereen die met de wet te maken krijgt Onder meer werden handige lsquosnelkaartenrsquo vervaardigd waarop de verschillende disciplines snel informatie kunnen vinden In alle regiorsquos werden informatiebijeenkomsten gehouden door onze geneesheren- directeuren (GD-en) en juristen die goed bezocht werden Daarnaast kwam er e-learning beschikbaar voor iedereen en in meer uitgebreide vorm voor onze psychiaters

De GD-formatie is iets uitgebreid met het oog op een hogere belasting van de GD als gevolg van de nieuwe wet - geving Veel zal nog in de praktijk vorm moeten krijgen deels via jurisprudentie die zal ontstaan Inmiddels is duidelijk dat de nieuwe wet zoals al werd gevreesd leidt tot een onacceptabele toename van administra- tieve lasten Psychiaters klagen dat ze niet meer aan patieumlntenzorg toekomen Voor vrijwel alles moet een brief geschreven worden die naar allerlei betrokkenen (denk aan patieumlnt familie zorgverantwoordelijke GD advocaat OM etc) gestuurd moeten worden Samen met andere zorgbestuurders van grote instellingen en GGZ Nederland hebben wij bij de staatssecretaris aangedrongen op ingrijpen Deze heeft aangekondigd in 2021 met een aanpassing te komen maar dat is voor ons te ver weg Ook sluiten we ons aan bij het pamflet hierover van de NVvP

Suiumlcides

Tijdens de behandeling van psychiatrische ziekten komt het thema suiumlcidaliteit geregeld ter sprake Een belangrijk

deel van de mensen die in Nederland suiumlcide plegen is nog niet in behandeling geweest bij de GGZ Het aantal suiumlcides onder patieumlnten in behandeling bij Parnassia Groep blijkt de afgelopen jaren vrijwel constant rond de 60 te liggen Het aantal geregistreerde suiumlcidepogingen nam echter flink toe over de afgelopen jaren van circa 180 in 2015 tot bijna 300 in 2019 In beperkte mate hangt dit samen met de groei van het aantal patieumlnten voor het grootste deel is dit te verklaren door de grote aandacht die we hebben besteed aan het melden van deze pogingen

Ons beleidsplan Suiumlcidepreventie vastgesteld in 2019 bevat onder meer de volgende elementen

Algemene suiumlcidepreventietraining Belangrijk onderdeel van het plan is het blijven aanbieden en stimuleren van de suiumlcidepreventietraining voor teams Hulpverleners van Parnassia Groep worden samen in het eigen team getraind in de PITSTOP-methode om signalen bij patieumlnten te herkennen en bespreekbaar te maken

CAMS suiumlcidepreventie in de behandeling Verder is gestart met de introductie van de CAMS-behandeling (Collaborative Assessment and Management of Suicidality) waarvoor binnen Parnassia Groep een cursus is ontwikkeld De CAMS-behandeling is als enig behandel- programma opgenomen in de generieke module diagnostiek en behandeling van suiumlcidaal gedrag en is een van de

Deel 2 Werken aan goede zorg

28

weinige internationaal evidente behandelmethoden De CAMS-procedure is door de specialismeleider Acute psychia- trie van Parnassia Groep vertaald en geiumlntroduceerd in Nederland De CAMS is onderdeel van het beleidsplan en wordt ingezet als verdieping van de algemene training

Landelijk initiatief Supranet Parnassia Groep blijft actief in Supranet GGZ dat wij samen met twaalf andere grote GGZ-aanbieders onder leiding van 113 Zelfmoordpreventie zijn gestart Dit is een landelijk netwerk van GGZ-instellingen dat suiumlcides en suiumlcide- pogingen bij de instellingen registreert waarbij ook werkprocessen tegen het licht gehouden worden De bedoeling is dat instellingen van elkaar kunnen leren en kunnen onderzoeken hoe binnen de GGZ de optimale diagnostiek en behandeling kunnen plaatsvinden om uiteindelijk het aantal suiumlcides in de GGZ te verminderen

Betrekken naasten In samenwerking met 113 Zelfmoordpreventie zijn we gestart met een scholing in het betrekken van naasten bij suiumlcidepreventie In 2019 volgde een tiental teams deze training

Medicatieveiligheid

Incidenten rond de toepassing van medicatie vormen na grensoverschrijdend gedragagressie (44) de grootste categorie gemelde incidenten (17)

Geneesmiddelencommissie De Geneesmiddelencommissie (GMC) fungeert als spreekbuis op groepsniveau voor voorschri jvers en apothekers Gezien de wet- en regelgeving had zowel Antes als Parnassia Groep een GMC in 2019 werd vormgegeven aan de bundeling tot eacuteeacuten GMC die begin 2020 haar beslag kreeg De commissie bevordert rationele farmacotherapie en de doelmatigheid en veiligheid van de toegepaste geneesmiddelen stelt richtlijnen vast en bewaakt de naleving van het formularium en assortimentsafspraken De commissie adviseert aan het Overleg Zorg

Formularium - Alii Parnassia Groep ontwikkelde de applicatie Alii waarin het formularium is opgenomen Deze is gevuld voor veertien stoornissen De app bevat alle geactualiseerde protocollen op het gebied van de behandeling van ziekten en aandoeningen met geneesmiddelen de zogenoemde farmacotherapie Dit moderne formularium is tot stand gekomen door een nauwe samenwerking van de specialismeleiders met onze apotheek

Veiligheid informatie

Informatieveiligheid is een steeds belangrijker punt van aandacht geworden Allereers t moet persoonlijke

informatie van elke patieumlnt bij ons volstrekt in veilige handen zijn Maar uiteraard geldt dat ook voor die van collegarsquos en voor bedrijfsinformatie van allerlei aard

Met de komst van steeds meer informatieveiligheidsrisicorsquos zoals nieuwe soorten virussen ransomware en social engineering maar ook met de toenemende complexiteit van onze informatiesystemen neemt de aandacht voor dit onderwerp steeds verder toe Van groot belang voor de informatieveiligheid is de controlerende en sturende rol van de security officer en met het oog op de bescherming van persoonsgegevens die van de privacy officer

Bij een toenemende digitalisering van zorg en bedrijfsvoering neemt het belang van informatiebeveiliging evenredig toe Met het oog hierop hebben we de security-officer-functie in 2019 versterkt door de bestaande formatie uit te breiden met een Chief Information Security Officer (CISO)

We zetten vol in op het direct in de ontwerpfase van nieuwe trajecten inbedden van security - en privacyaspecten Achteraf toetsen we stelselmatig de werking van de maatregelen door het uitvoeren van allerlei assessments

Algemene verordening gegevensbescherming (AVG)

De wijze waarop Parnassia Groep de verplichtingen krachtens de AVG nakomt hebben wij in 2019 nader geeumlvalueerd en vervolmaakt

Privacyverklaringen ndash De privacyverklaringen op alle websites worden meerdere keren per jaar geeumlvalueerd en waar nodig geactualiseerd In samenwerking met HRM en na goedkeuring door de Centrale Ondernemingsraad werd een aparte Privacyverklaring Medewerkers vastgesteld

Deel 2 Werken aan goede zorg

29

AVG-registers ndash We implementeerden in 2018 reeds de verplichte registers voor de verantwoording die over de AVG aan de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) afgelegd moet worden In 2019 hebben we onder meer het AVG- verwerkingsregister verder aangevuld en verbeterd Tevens zijn het proces en het model voor het uitvoeren van verplichte DPIArsquos (Data Protection Impact Assessments op verwerkingen van persoonsgegevens) geoptimaliseerd In 2019 zijn door Parnassia Groep tientallen DPIArsquos uitgevoerd Ook worden alle (potentieumlle) datalekken die vanuit de meldplicht datalekken worden beoordeeld en gemeld geadministreerd in een datalekregister Dit in het kader van de meldplicht van datalekken aan de AP en de analyse daarvan conform de nieuwe wetgeving De gevraagde tijdsinvestering is zeer aanzienlijk

Bewustwording AVG ndash Veel tijd is gestoken in de continue bewustmaking van de medewerkers op het gebied van informatieveiligheid Er is in 2019 een nieuwe interne AVG-communicatiecampagne geweest en de functionaris gegevensbescherming heeft bij veel zorgteams presentaties over de AVG verzorgd

In oktober 2019 werd een zogeheten phishing-campagne uitgevoerd Ondanks alle campagnes en voorlichtings- materiaal blijkt dat het bewustzijn rondom informatieveiligheid blijvend aandacht behoeft Minimaal een keer per jaar voeren we daarom een dergelijke campagne uit

Datalekken

Volgens de AVG hebben organisaties die persoonsgegevens verwerken de verplichting datalekken (inbreuk op de privacy in verband met persoonsgegevens) te melden bij de Autoriteit Persoonsgegevens als het waarschijnlijk is dat de inbreuk een hoog risico inhoudt voor de rechten en vrijheden van natuurlijke personen (lsquomeldplicht datalekkenrsquo)

Binnen Parnassia Groep worden dergelijke incidenten gemeld op drie manieren bull Veilig incidenten melden (VIM Informatieveiligheid)

bull Security Incidenten via de Servicedesk ICT (verloren of kwijtgeraakte devices met persoonsgegevens) bull Meldingen via e-mail bij meldpunt-datalekkenparnassiagroepnl

Onderstaand een overzicht van de in 2018 en 2019 beoordeelde datalekken en de aan de Autoriteit Persoons- gegevens gemelde datalekken

Datalekken Parnassia Groep

2019 2018

Meldingen informatieveiligheid (inclusief spamphishing)

381 100 405 100

Waarvan potentieel datalek 122 32 114 28 Waarvan gemeld bij AP 30 8 18 4

In 2019 is een groter deel van de meldingen als datalek aan de AP gemeld dan in 2018 doordat we bij twijfel data- lekken eerder gemeld hebben mede vanwege de strengere handhaving op het melden van datalekken door de AP in 2019 De meeste datalekken gemeld in 2019 behoorden tot twee categorieeumln

bull Persoonsgegevens verstuurd of afgegeven aan verkeerde ontvanger (46)

bull Apparaat gegevensdrager enof papier met persoonsgegevens kwijtgeraakt of gestolen (33)

In juli 2019 gaf de AP ons een formele waarschuwing naar aanleiding van meerdere klachten over mails met persoonsgegevens onveilig verzonden door medewerkers van Parnassia Groep Bij een volgende klacht hierover zal de AP een onderzoek instellen met als mogelijk gevolg een sanctie

Technische informatieveiligheid

Autorisatiebeheer ndash In november 2019 heeft Parnassia Groep het project Autorisatiebeheer opgestart Doel van dit project is om als organisatie te voldoen aan de huidige wet- en regelgeving rondom autorisatiebeheer zoals opgeno- men in de NEN 7510 en in het project Horizontaal Toezicht Tevens worden met dit project de adviespunten ICT vanuit de managementletter van onze accountant meegenomen ten aanzien van autorisatiebeheer Een van de be- oogde resultaten van het project is verminderde lsquoregeldrukrsquo voor leidinggevenden

Segmenteringfirewalls ndash Binnen het programma Bizon (zie p 97) zijn bij het uitfaseren van de rekencentra de firewalls vervangen door apparatuur die betere bescherming biedt tegen kwaadwillenden (Intrusion Prevention Sys- tem) Vanuit veiligheidsoogpunt is het interne netwerkverkeer beter gesegmenteerd waardoor er een scheiding is aangebracht tussen diverse datastromen Deze kunnen elkaar niet meer beiumlnvloeden of besmetten De ICT-infrastructuur wordt periodiek gescand op (nieuwe) kwetsbaarheden die kunnen worden misbruikt door kwaadwillenden Deze scans worden uitgevoerd door een externe partij die gespecialiseerd is in ICT-security

Deel 2 Werken aan goede zorg

30

Cyberpolis ndash In augustus 2019 heeft Parnassia Groep bij verzekeraar AON een cyberpolis afgesloten Deze polis verzekert bij digitale risicorsquos naast de aansprakelijkheid van Parnassia Groep voor door derden geleden schade ook de eigen kosten waaronder verdedigingskosten verweerkosten en de kosten voor forensische ICT-onderzoeken Digitale risicorsquos kunnen bestaan uit het verloren gaan van gegevens door een cyberincident (hacking) maar ook uit het verlies of diefstal van bijvoorbeeld laptops tablets of USB-sticks

Veilig mailen ndash In oktober 2019 heeft Parnassia Groep besloten om de huidige tool voor veilig mailen MOVEit binnen Parnassia Groep te vervangen door ZorgMail Dit is een van de veilige-mailoplossingen die (op termijn) voldoen aan de nieuwe norm voor veilig mailen de NTA 7516

Beveiligingslek Citrix ndash Eind december 2019 ontving Parnassia Groep bericht van het Z-Cert het expertisecentrum voor cybersecurity in de zorg dat er een zeer ernstige kwetsbaarheid zat in de Citrix Gateway Hierop zijn direct mitigerende maatregelen getroffen met als doel misbruik te voorkomen

Begin januari 2020 werd op advies van het Ministerie van Volksgezondheid Welzijn en Sport de Citrix Gateway helemaal uitgezet met als gevolg dat niemand meer van buitenaf kon werken in onze Citrix omgeving Omdat op bepaalde locaties er totaal niet gewerkt kon worden is de Citrix-omgeving deels opgestart en opengesteld voor een zeer beperkte groep onder zeer strikte voorwaarden en beveiliging Op 20 januari 2020 kwam er een herstelprogramma (patch) voor de apparatuur van Antes en op 24 januari 2020 voor die van Parnassia Groep Na installatie van deze patches kon de normale bedrijfssituatie weer worden hersteld

Onze zorg zo vroeg en dichtbij als mogelijk

We blijven zoeken naar manieren om eerder lsquoerbij te zijnrsquo en eerder hulp te kunnen bieden Nieuwe vormen van preventie snelle behandeling in startgroepen volledig online behandelen allemaal ontwikkelingen die bijdragen aan sneller herstel Meer toegesneden op de behoefte van patieumlnten met kortere wachttijden minder kosten en goed resultaat

Als het kan bieden wij hulp dicht in de buurt bij de huisarts via internet in de wijk op school in het bedrijf Als er intensievere en langdurige hulp nodig is bieden wij ambulante hulp op een van onze locaties of opname in een van onze klinieken Thuis herstellen heeft altijd de voorkeur

Een breed palet aan hulpverlening

Parnassia Groep kenmerkt zich door de grote verscheidenheid van haar aanbod waarvan allerlei elementen elkaar versterken Dit is onder meer van belang omdat veel patieumlnten niet behoren tot de lsquozuivere doelgroeprsquo van een specialistisch zorgprogramma

Expertise vanuit andere programmarsquos kan worden benut om zulke patieumlnten zoveel mogelijk op maat de zorg te geven die zij nodig hebben

Onze unieke positie dat alle specialismen in eacuteeacuten organisatie aanwezig zijn is een belangrijke overweging voor patieumlnten verwijzers en financiers om voor ons te kiezen Vele patieumlnten hebben gelijktijdig dan wel volgtijdelijk behoefte aan diverse vormen van zorg Onze specialismen versterken elkaar en komen tot een doeltreffende en doelmatige behandeling waarbij de patieumlnt zich weet verzekerd van de best mogelijke zorg ook als hij voor meerdere problemen behandeling nodig heeft

Ons complete pakket aan kennis en kunde kunnen wij ook aanbieden aan zorgverleners -aanbieders in andere sectoren huisartsen verpleging en verzorging gehandicaptenzorg ziekenhuizen en revalidatie

Deel 2 Werken aan goede zorg

31

Wat wij bieden

Parnassia Groep kan hulp bieden bij alle mogelijke psychische problematiek Van preventie hulp bij en samen met de huisarts thuis bij de patieumlnt of in de wijk tot indien nodig in een specialis- tisch programma op een van onze driehonderd locaties Steeds vaker met behulp van internet (zie E-health p 32 ev)

Ons brede palet aan hulpverlening bij psychische problematiek bestaat uit

Preventie bull preventie van psychische aandoeningen en verslaving

bull vroegdetectie en -interventie

Behandeling bull diagnostiek

bull kortdurende generalistische behandeling

bull specialistische psychomedische behandeling voor men- sen met psychische stoornissen waaronder verslaving ndash waar mogelijk ambulant zo nodig intensief thuis ter voorkoming van opnames en waar noodzakelijk klinisch

bull niet door de patieumlnt gevraagde maar noodzakelijke hulp om hem enof de omgeving te behoeden voor ernstige ontregeling en teloorgang (bemoeizorg) enof voor gevaar (drang en dwang)

Begeleiding bull psychiatrische thuiszorg en verpleeghuiszorg

bull activiteiten specifiek voor onze doelgroepen gericht op maatschappelijke (re-)integratie zoals (woon)begeleiding reclassering maatschappelijke dienstverlening werkbegeleiding en dagbesteding

bull ondersteuning waaronder psycho-educatie voor mantelzorgers en andere naasten

Nazorg en terugvalpreventie bull voorkomen van hernieuwde problemen

bull als deze toch optreden ze tijdig herkennen en verdere schade beperken

Tot onze verantwoordelijkheden op het gebied van preventie rekenen we ook diverse vormen van maatschappelijke dienstverlening zoals voorlichting advisering en gericht opkomen voor onze patieumlnten (destigmatisering)

Eerder starten ndash korter wachten

Vroeg lsquoerbij zijnrsquo met preventieve activiteiten en als het nodig blijkt snel behandeling inzetten kan voorkomen dat problemen verergeren en zwaardere zorg nodig wordt

Bij veel van onze afdelingen zijn de wachtlijsten en -tijden nog altijd te lang Een hardnekkig probleem dat verschilleden oorzaken heeft (zie ook p 59 ev) In 2019 waren er opnieuw allerlei initiatieven om patieumlnten sneller zorg te kunnen bieden

Weg van de Wachtlijst Samen met huisartsen clieumlnten- en familieorganisaties andere zorgaanbieders zorgverzekeraars gemeenten en sociale wijkteams nam Parnassia Groep in 2019 deel aan het initiatief lsquoWeg van de Wachtlijstrsquo van het ministerie van VWS Parnassia Groep participeert in de regionale taskforces wachttijden van Haaglanden Rijnmond Zaanstreek- Waterland Midden-Holland en Centraal-Gelderland De plannen van deze regionale taskforces zijn gepubliceerd op wwwwegvandewachtlijstnl

Hulp tijdens het wachten Een mooi samenwerkingsproject in dit verband is de wachttijdondersteuning voor mensen met persoonlijkheids- problematiek van Stichting Kompassie in samenwerking met PsyQ Vrijwilligers staan hulpbehoevende mensen bij tijdens de wachtperiode Doel van de begeleiding is de wachtenden te helpen bij het verminderen van schade die tijdens wachttijden kan ontstaan De vrijwilligers zijn op de eerste plaats

Deel 2 Werken aan goede zorg

32

een maatje zij vervangen niet de professionele hulp of ondersteuning Maar ze kunnen mensen wel op weg helpen of dit nu intern gebeurt of bijvoorbeeld door hen te begeleiden naar een schuldhulpverlener of een sociaal raadsman

Startgroepen Eind 2019 zijn we gestart met een vernieuwde wachtlijstaanpak Mensen die op de wachtlijst kwamen na een aanmelding voor een behandeling bij een van de zorgbedrijven van Parnassia Groep konden in een startgroep al aan de slag met hun problemen De startgroepen JB krijgen gedurende twaalf weken wekelijkse groepsbehandelingen Deelnemers hebben heel verschillende achtergronden Of het nu gaat om enkelvoudige angstklachten borderline alcoholproblemen of depressie dat maakt voor de groepsbehandeling niet uit Eenzaamheid angst en somberheid zijn bijvoorbeeld klachten die je vanuit meerdere diagnoses kan ervaren en heel vaak het leven ernstig negatief beiumlnvloeden Daar gaan we mee aan de slag we zorgen dat mensen handvatten krijgen om die klachten te verminderen De startgroepen worden gegeven door ervaren behandelaars en ervaringswerkers Met name bij Antes zijn de start- groepen goed van de grond gekomen Helaas hebben we door het coronavirus de startgroepen tijdelijk stil moeten leggen maar we pakken deze in de toekomst zeker weer op

Transfertafels In sommige regiorsquos zien we dat de genoemde regionale taskforces wachttijden ook gebruikt worden om actief te sturen op casuiumlstiek Zo is er in Rotterdam gestart met een lsquotransfertafelrsquo waarbij alle aanbieders gezamenlijk kijken hoe de capaciteit in de regio optimaal benut kan worden Patieumlnten die wachten bij de ene instelling kunnen in sommige gevallen een aanbod krijgen van een andere zorgaanbieder

E-health

lsquoSteeds vaker met behulp van internetrsquo schreven we hierboven Communicatie- technologie en digitalisering spelen een steeds grotere rol in de behandeling (e-health) Meer en meer kan de patieumlnt behalve door gesprekken met de hulpverlener ook in de eigen situatie met zijn herstel bezig zijn

De laatste tijd wordt dit steeds aantrekkelijker en gemakkelijker onder meer door slimme apps

Ook in 2019 hebben we veel inspanningen geleverd om onze basisinfrastructuur voor het toepassen van e-health te optimaliseren en om veilige informatie-uitwisseling tussen patieumlnt en hulpverlener te kunnen garanderen Zie p 97

Online behandelen is volwassen geworden

Een start met volledig online behandelen maakten we in 2018 met de lsquodigitale polirsquosrsquo van PsyQ Indigo en Youz Hiermee bieden we volledige digitale behandeling in de generalistische basis-GGZ (GBGGZ) en de specialistische GGZ (SGGZ) JB Online behandelen in 2019

Toegenomen aantallen In 2019 nam deze ontwikkeling een flinke vlucht Voor 2250 patieumlnten verzorgden we volledig online behandeling enof psycho-educatie Bij PsyQ en i-psy ging het om ruim 500 patieumlnten die volledig online behandeld werden door 45 behandelaars Bij Indigo ontvingen 300 patieumlnten een volledige online behandeling door 15 behandelaars Youz verzorgde met 11 behandelaars in 2019 volledig online groepsbehandeling enof psycho-educatie voor bijna 1750 patieumlnten Het aantal volledig digitaal behandelde patieumlnten nam in 2020 in korte tijd aanmerkelijk toe als gevolg van corona hellip zie p 62 ev

Voordelen van volledig online voor patieumlnt en behandelaar Met de mogelijkheden van online behandelen ervaart een patieumlnt dat een hulplijn heel dichtbij is Deze nieuwe vorm van zorg verlenen is erop gericht dat een patieumlnt meer regie krijgt over de stappen die hij zet In het online behandeltraject kan je bijvoorbeeld afspraken maken dat je iets gaat ondernemen wat spannend is In de app vul je in welke emotie daarbij komt kijken en als het puntje bij het paaltje komt maak je via je telefoon verbinding met de behandelaar die jou in moeilijke situaties kan coachen

We zien dat meer patieumlnten openstaan voor een volledige online behandeling Ook het aantal behandelaren dat enthousiast is over deze werkwijze groeit gestaag Naast videobellen kan er ook worden gechat met een behandelaar

Deel 2 Werken aan goede zorg

33

en kan je (online) oefeningen doen De diverse contactmomenten zorgen ervoor dat patieumlnten regelmatig persoonlijke aandacht krijgen ook tussen de afspraken door

Patieumlnten die een online behandeling hebben gevolgd zijn verrast over de kwaliteit van de behandeling maar ook over de flexibiliteit ervan Sommige patieumlnten zijn bijvoorbeeld gewoon op vakantie als ze een afspraak hebben Deze vrijheid maakt zorg een stuk toegankelijker dan wanneer je naar een fysieke locatie toe moet

Per saldo kan het online behandelen de totale tijdsinzet van de behandelaar verminderen wat een gunstig effect heeft op de kosten per patieumlnt en op de wachtlijsten Maar zeker niet voor alle patieumlnten is volledig online behandeling geschikt Voor het merendeel van de patieumlnten zal een lsquoblendedrsquo behandeling lsquohet nieuwe normaalrsquo worden met een mix van lsquoface tot facersquo en online behandeling

Aanbod Bij PsyQ online volgen volwassenen met angst- enof depressieve klachten een 100 online behandeling De behan- deling wordt ondersteund door de app NiceDay Regionale digitale teams zijn multidisciplinair samengesteld uit basispsychologen regiebehandelaars een psychiater enof een verpleegkundig specialist Ook bij i-psy is het sinds 2019 mogelijk om de behandeling volledig of deels online te doen Vaak in de taal waar de voorkeur van de patieumlnt naar uitgaat Zij moeten wel voldoende Nederlands spreken om de app te begrijpen

Bij Indigo online volgen volwassenen met trauma angst enof depressieve klachten een 100 online behandeling Gewerkt wordt evenals bij 1nP met de app en de online omgeving Karify De content is op maat gemaakt voor de kortdurende generalistische en oplossingsgerichte methodiek van Indigo

Youz biedt online behandeling aan kinderen en jongeren met ADHD autisme stemmingsproblemen trauma en angstproblematiek en hun ouders Via het Live Online Leren-platform waar Youz gebruik van maakt volgen deel- nemers interactieve (groeps-)behandelingen Het voordeel hiervan is dat we dankzij een landelijke dekking mensen sneller bij elkaar kunnen brengen Er wordt tenslotte locatieonafhankelijk gewerkt

Apps die helpen om zelf de regie te nemen

Als professionals proberen wij de zelfregie van patieumlnten zoveel mogelijk te stimuleren In 2019 hebben we een aantal mooie apps (verder) ontwikkeld die patieumlnten kunnen helpen zelf de regie (terug) te pakken JB

Superbrains Een van onze meest opvallende digitale ontwikkelingen van het afgelopen jaar is Super Brains de app die ADHDrsquoers helpt de regie over hun leven te houden De app gaat uit van kleine stapjes die patieumlnten kunnen helpen om hun gedrag te veranderen De app werkt op basis van een spelelement Veel ADHDers zijn gevoelig voor de beloningen die het spel geeft De app kan je waarschuwen als je een afspraak hebt als je je medicatie moet nemen of als je een moodcheck voor je behandeling moet invullen Er zit ook een community op waar je met elkaar en met je behandelaar kunt chattenrdquo De ontwikkeling van de app duurde een aantal jaren maar de light versie kon in 2019 gaan proefdraaien

Op basis van de ervaringen hebben we Super Brains verbeterd Belangrijkste issue was de beveiliging Deze is in lijn met AVG en privacy-regelgeving gebracht Begin 2020 is de app getest en goed bevonden Maart 2020 startten behandelaren en patieumlnten met hun training Eind juni 2020 waren inmiddels 30 behandelaren en 1000 patieumlnten actief De eerste ervaringen zijn dat de patieumlnten tijdens de start dagelijks contact zoeken met behandelaar Dit is nodig om routine in het gebruik op te bouwen Het behandelproces wordt hier op aangepast

TemStem Niet nieuw maar in 2019 wel opnieuw gebouwd is de app Temstem Temstem is gecreeumlerd voor mensen die last hebben van stemmen in hun hoofd en in hun dagelijks leven minder door stemmen gehinderd willen worden

Na succesvolle introductie van Temstem hebben we tegenslag ervaren Patieumlnten en behandelaren gebruiken de app onvoldoende op eigen initiatief Evaluatie leert dat continue aandacht promotie verbeteringen en training nodig zijn Parnassia Groep is in gesprek met verzekeraars om Temstem onderdeel te maken van de psychosebehandeling De inzet van deze gesprekken is om de benodigde training verbeteringen en promotie te financieren vanuit DBC- inkomsten

Reakt app Ook de Reakt App die in oktober 2019 feestelijk gelanceerd werd helpt clieumlnten bij het vinden van st ructuur zelf- vertrouwen en voldoening Zie p 22

Deel 2 Werken aan goede zorg

34

E-health en blended behandeling grote vlucht door corona

Sinds op 27 februari de eerste besmetting met het coronavirus in Nederland werd vastgesteld hebben we op alle mogelijke manieren met elkaar de vele uitdagingen als gevolg daarvan het hoofd weten te bieden Onder meer door de toepassing van e-health fors op te schalen

Onze investeringen in e-health de afgelopen jaren onder meer in volledig online behandelen in diverse onder- steunende apps en de voor dit alles benodigde technische infrastructuur stelden ons in staat om tijdens de corona- crisis in zeer korte tijd veel grotere aantallen patieumlnten dan voorheen langs digitale weg te voorzien van noodzakelijke hulp via (beeld)bellen en online behandelen Daarnaast nam ook het aantal telefonische contacten toe

Dit zorgde ervoor dat collegarsquos hun werk voor een belangrijk deel vanuit huis konden continueren zoals dringend geadviseerd door het RIVM en de overheid Digitaal behandelden bleek in veel gevallen een goed alternatief voor het ontvangen van patieumlnten op onze ambulante locaties en ook voor het bezoeken van patieumlnten thuis We zagen ook een sterke toename van beeldbellen als alternatief voor traditioneel telefonisch contact

Patieumlnten voor wie digitale behandeling niet voldoende geschikt of voldoende veilig was bleven we lsquoface to facersquo zien thuis of op onze (aangepaste) locaties Met veel patieumlnten viel uiteindelijk de keus op een bepaalde combinatie van lsquoface to facersquo en digitaal

Onze inzet voor de komende jaren zal zijn om een optimaal evenwicht te bereiken tussen lsquoface to facersquo en behande- ling online enof via (beeld)bellen Voor een groot deel van de patieumlnten kan zorsquon lsquoblendedrsquo behandeling een goede manier van behandelen zijn We streven de komende jaren naar een verhouding van 25-30 digitale en telefonische contacten en 75-70 face to face contacten

Bereikbaarheid

We willen zorgen dat patieumlnten familieleden verwijzers en andere bij de patieumlnt betrokken professionals ons zo nodig 7 x 24 uur kunnen bereiken Iedereen die contact met ons zoekt moet zo snel mogelijk bij de juiste collega(rsquos) terechtkomen en een goed antwoord krijgen

We weten dat de bereikbaarheid van behandelaars behandelteams en andere onderdelen van Parnassia Groep vaak te wensen overlaat en werken hard aan verbetering daarvan In 2019 hebben we daar opnieuw belangrijke stappen in gezet

Telefonie ndash Team Klantcontact Vanaf 1 januari 2019 zijn onze Centrale Aanmelding en Toeleiding (CAT) Informatie Service ons Verwijzerspunt en de afdeling telefonie gebundeld tot het Team Klantcontact Zij vormen gezamenlijk de voordeur voor verwijzers clieumln- ten en andere mensen die contact zoeken Voor de meeste clieumlnten en verwijzers verzorgen zij het eerste contact met onze organisatie Het gehele Team Klantcontact werd gehuisvest aan de President Kennedylaan in Den Haag Hier zit ook de 24- uursdienst van de samenwerkende huisartsen in de regio Hadoks Ook het contactcentrum van Florence (gezondheid en zorg voor ouderen) verhuisde in 2019 hiernaartoe Hierdoor is op deze locatie in Den Haag een lsquo247- bereikbaarheidshubrsquo ontstaan voor de hele regio

7 x 24-uursbereikbaarheid FIP Zorgcontact Met Incluzio en Florence in Den Haag werkten we in 2019 verder aan de voorbereidingen voor een zorgcentrale met GGZ als speciaal aandachtsgebied FIP Zorgcontact FIP staat voor Florence Incluzio en Parnassia Groep Incluzio heeft al een zeer actieve zorgcentrale draaiende Door samen te werken met Florence wordt schaalvoordeel beoogd en kunnen we aan innovatieve dienstverlening werken De gezamenlijk op te zetten nieuwe zorgcentrale heeft meerdere taken Ten eerste het optimaal uitvoeren van 7 x 24-uursbereikbaarheidsdiensten voor Florence Incluzio en Parnassia Groep met name met het oog op de bereikbaarheid buiten kantooruren Hiervoor worden naast telefonisten ook direct bereikbare hulpverleners ingeschakeld Ten tweede het ontwikkelen van vernieuwende (digi - tale) diensten op het snijvlak van GGZ verpleging en verzorging en welzijnhet gemeentelijk domein

In 2019 heeft deze zorgcentrale extra dienstverlening geleverd aan onze zorgbedrijven waaronder het verzorgen van een 247-achterwachtdienst voor de Wmo in Haaglanden In de regio Rijnmond is gestart met een pilot waarbij psychiaters op afstand meekijken bij crisisdienstcontacten

Deel 2 Werken aan goede zorg

35

Voorbereidingen zijn getroffen om de nieuwe triagefunctie vanuit de nieuwe Wet verplichte ggz vorm te geven vanuit FIP Zorgcontact In de loop van 2020 zal dit zijn beslag krijgen

De bereikbaarheidsfuncties van Florence werden geheel ingericht via het platform van Incluzio genaamd Facman Vanaf begin 2020 wordt ook de bereikbaarheid van Parnassia Groep door dit platform ondersteund Met Florence en het samenwerkingsverband van huisartsen Hadoks in Haaglanden lopen in 2020 diverse lijnen om de samenwerking in de regio te verbeteren Voor Parnassia Groep zelf zal de zorgcentrale in 2020 nieuwe diensten uitrollen vooral gericht op het leveren van online zorg voor de complexere doelgroep

Regionale serviceteams Wat betreft de ontwikkeling van regionale serviceteams binnen zorgbedrijven met name de combinatie i -psy PsyQ en Brijder constateerden we helaas dat deze stagneerde door diverse oorzaken Een pilot bij twee teams van Brijder waarbij we gebruikmaakten van een integratie van vaste en mobiele telefonie en een koppeling van secretariaten liet zien dat de functionaliteit nog niet voldoende volwassen was maar ook dat onze leidinggevenden en teams niet klaar waren om een dergelijke functionaliteit op dit moment te implementeren In 2020 bezien we opnieuw of we deze volgende stap in bereikbaarheid van onze teams en professionals kunnen zetten

Verbeterde chatfunctie Bezoekers van onze websites waaronder patieumlnten en hun familie en naasten kunnen via de chat op een snelle laagdrempelige manier vragen stellen en snel en deskundig antwoord krijgen Iedereen kan op werkdagen tot 2000 uur via de chat bij ons terecht met zorginhoudelijke en algemene vragen die worden beantwoord door een psycho- loog of een voorlichter Wanneer iemand vragen heeft over de eigen behandeling wordt hij of zij doorverwezen naar de eigen behandelaar In 2019 werd duidelijk dat het chatpakket niet voldeed aan onze wensen Begin 2020 is een nieuwe chatfunctie live gegaan In de loop van het jaar worden alle websites van Parnassia Groep voorzien van deze chatfunctionaliteit

Inzet kunstmatige intelligentie Parnassia Groep heeft inmiddels ervaring met het gebruik van een artificieel intelligent algoritme genaamd Tess dat in staat is responsief te reageren op vragen of signalen die het krijgt Het gaat om chatbottechnologie die vaak lsquoachterrsquo chat wordt ingezet In 2020 wordt Tess klaargemaakt om anonieme e-healthmodules voor clieumlnten te ondersteunen maar ook om vragen die binnenkomen via de chatfunctie op onze websites op een passende en lerende wijze te beantwoorden Dit wordt opgepakt samen met New Health Collective en Indigo

Deel 2 Werken aan goede zorg

36

Vier segmenten

In onze hulpverlening aan patieumlnten onderscheiden wij een viertal segmenten Als het kan bieden wij de hulp zo dicht bij de patieumlnt als mogelijk

1 Onze GGZ in en om de huisartsenpraktijk ndash zie hieronder 2 Onze wijkgerichte GGZ ndash zie p 40 ev 3 Onze gespecialiseerde programmarsquos ndash zie p 45 ev 4 Onze topspecialismen ndash zie p 48 ev

Het zoveel mogelijk dicht bij de patieumlnt bieden van zowel generalistische basis-GGZ als wijkgerichte GGZ draagt aanzienlijk bij aan de toegankelijkheid van zorg aan grotere effectiviteit en aan kostenreductie

1 Onze GGZ in en om de huisartsenpraktijk

Patieumlnten met psychische problemen worden in eerste instantie geholpen door de huisarts en zijn praktijk -

ondersteuner GGZ (POH-GGZ) Parnassia Groep kan die ondersteuner leveren Preventie en e-health maken deel uit van het zorgaanbod We bieden generalistische en relatief kortdurende behandelingen in de generalistische basis-GGZ (GBGGZ)

Zo nodig kan worden terugverwezen naar de huisartsPOH-GGZ of doorverwezen naar specialistische GGZ (SGGZ) Ook wanneer een patieumlnt door de huisarts wordt doorverwezen naar de specialistische GGZ bekijken we binnen Parnassia Groep eerst of een patieumlnt toch in de generalistische basis-GGZ behandeld kan worden Daarmee worden patieumlnten bij wie dat mogelijk is sneller geholpen en korter behandeld met goed resultaat

Wij zetten onze collegarsquos waar mogelijk in en om de huisartsenpraktijk in Voor patieumlnten maar ook voor de huisarts (en andere verwijzers) levert dit veel meerwaarde op De basis-GGZ bestaat uit twee onderdelen

bull Huisartsenzorg met GGZ-ondersteuning (POH-GGZ en preventie) bull Generalistische basis-GGZ (GBGGZ)

Wij kunnen de huisarts op deze twee onderdelen in samenhang ondersteunen

Met Indigo Service Organisatie (landelijke franchise) zijn zorginhoudelijke standaarden voor het behandelen in de basis-GGZ doorontwikkeld

Deel 2 Werken aan goede zorg

37

Alle Indigo-collegarsquos zijn opgeleid met behulp van het Indigo-handboek Focus in de Basis-GGZ met daarin beschreven behandeltrajecten voor lichte en matig ernstige stoornissen en vaardigheidstrajecten voor chronische GGZ-patieumlnten In 2019 is er een vernieuwde versie van het handboek Kortdurende GGZ uitgebracht

Praktijkondersteuner GGZ (POH-GGZ)

Een belangrijke rol wordt vervuld door de POH-GGZ die de huisarts ondersteunt en lsquoontzorgtrsquo Parnassia Groep levert deze ondersteuner in 195 huisartsenpraktijken in de kernregiorsquos Het betreft zowel gezondheidscentra als lsquosolopraktijkenrsquo Bij elkaar worden ongeveer 600 huisartsen door onze 120 POHrsquos-GGZ ondersteund

Na een sterke groei in de afgelopen jaren treedt er een stabilisatie op in het aantal patieumlnten dat door de POHrsquos -GGZ van Indigo wordt gezien In 2019 zijn er door onze POHrsquos-GGZ 19386 nieuwe patieumlnten gezien nagenoeg hetzelfde aantal als in 2018 (19244)

Hieronder een overzicht van ons bereik in en om de huisartsenpraktijken in de kernregiorsquos

Parnassia Groep in de huisartsenpraktijk

Totaal

Noord- Holland

Haaglanden Rijnmond

Huisartsenpraktijkengezondheidscentra met POH-GGZ van IndigoPG

195 praktijken 39 74 93

Aantal huisartsen binnen die praktijken plm 600 plm 160 plm 220 plm 220 Aantal POH-GGZ-collegarsquos 120 31 35 54 Fte POHrsquos-GGZ 7154 fte 140 fte 1985 fte 3769 fte

GBGGZ door IndigoParnassia Groep in huis- artsenpraktijkengezondheidscentra of in de nabijheid op eigen locaties in de wijken

47 praktijken

16

11

20

Preventie

Investeren in preventie komt ten goede aan de volksgezondheid ons welzijn en onze productiviteit en aan de betaal- baarheid van onze gezondheidszorg Ook gemeenten en andere organisaties zien in toenemende mate het belang van preventie en zijn bereid daarin extra te investeren

We werken samen met verschillende ketenpartners en op verschillende niveaus om optimale resultaten te behalen Dat doen we met universele preventieprogrammarsquos gericht op destigmatisering het vergroten van vaardigheden en bewustwording En verder met vroegsignalering van kinderen en jongeren met (een verhoogd risico op) psychische klachten gevolgd door het reduceren ervan met geiumlndiceerde preventieprogrammarsquos In contact met ouders kinderen en jongeren werken wij vanuit een oplossingsgerichte benadering en houden rekening met systeem- en omgevingsfactoren We maken gebruik van beschikbare interventies wetenschappelijke kennis en nieuwe digitale middelen

Een ontwikkeling op het gebied van preventie die een steeds hogere vlucht neemt is de inzet van webinars Zie p 77

GGZ-preventie Onze teams van Indigo Preventie verzorgen een breed scala aan preventieactiviteiten Naast de teams in Haaglanden en Rijnmond is in 2019 ook in Noord-Holland opnieuw met een preventieteam gestart In 2019 hebben de teams ruim 22000 personen bereikt met preventieve interventies

GGZ-preventie jeugd Indigo en Youz verzorgen ook een breed scala aan preventieactiviteiten voor kinderen en jeugdigen In de keten van de jeugdzorg vormen de preventieteams een essentieel onderdeel lsquoaan de voorkantrsquo Youz bestrijkt zo het gehele gebied van preventie tot en met de gesloten jeugdzorg

In 2019 hebben we naast alle reguliere jeugdactiviteiten gewerkt aan de verdere implementatie van KOPPKOV (hulp aan kinderen van ouders met psychische problemenkinderen van ouders met verslavingsproblemen) in het bijzonder in de BGGZ en SGGZ

De activiteiten konden in 2019 een aanmerkelijke groei doormaken doordat gemeentes er meer middelen voor be- schikbaar stelden In 2019 ontvingen de preventieafdelingen van Indigo en Youz van de gemeenten Den Haag Rijswijk Leidschendam-Voorburg en Pijnacker-Nootdorp ruim euro 26 miljoen subsidie voor jeugdpreventieactiviteiten een verdubbeling ten opzichte van 2018

Deel 2 Werken aan goede zorg

38

Ook gemeentes in Rijnmond investeren in het bijzonder in de aanpak van jeugdproblematiek door het inzetten van interventies op sociaal-emotionele ontwikkeling en KOPP In Rijnmond was er een groei van euro 17 miljoen naar euro 26 miljoen omzet

Verslavingspreventie In Midden-Holland en Noord-Holland heeft Brijder verslavingspreventie in 2019 ook grote groepen bereikt Dit betreft

zorsquon 52000 mensen ndash jongeren ouders familieleden professionals uit diverse werkvelden en consumenten Met vele verschillende soorten interventies wordt voorlichting gegeven en worden mogelijke risicorsquos en problemen rondom middelengebruik enof gamen tijdig gesignaleerd

Daarnaast bereiken we ook nog landelijk vele consumenten via ons online platform wwwdrugsinfoteamnl Het Drugs- infoteam geeft persoonlijk advies aan gebruikers van partydrugs zoals xtc speed en cannabis Het richt zich op het verhogen van kennis en het beperken van risicos Bezoekers van de site kunnen informatie vinden en actief vragen stellen aan het team Gemiddeld heeft de website rond de 8500 bezoekers per dag in het weekend of tijdens feestdagen vaak meer waarmee het aantal ten opzichte van 2018 ruim verdubbelde In 2019 heeft dat tot bijna 2290000 bezoeken geleid Er werden ruim 2880 vragen gesteld via de website de Facebookpagina en e-mail en zorsquon 1600 serieuze chatge- sprekken gevoerd Van de bezoekers komt slechts 15 agrave 20 uit het werkgebied van Brijder

Mental Health First Aid (MHFA) Parnassia Groep neemt deel aan een landelijk initiatief van GGZ-instellingen om een cursus lsquoeerste hulp bij psychi- sche problemenrsquo breed aan te bieden Oorspronkelijk komt deze internationaal erkende cursus uit Australieuml Deelnemers krijgen informatie over psychische aandoeningen en leren hoe je het gesprek kunt aangaan met iemand die (beginnende) psychische problemen heeft Ook leer je hoe je kunt handelen wanneer iemand in een crisis verkeert Na deze cursus kun je iemand de helpende hand reiken MHFA draagt bij aan het verkleinen van de sociale afstand tussen mensen met en zonder een psychische kwetsbaar- heid en aan destigmatisering van mensen met psychische problemen

Het initiatief wordt regionaal door ZonMw gefinancierd Daarnaast kon gebruikgemaakt worden van een landelijke subsidie van het ministerie van Justitie en Veiligheid toegekend aan MHFA Nederland waarmee deelnemers van Veiligheidshuizen getraind konden worden Licentiekosten konden gedragen worden met behulp van cofinanciering van Parnassia Groep

Inmiddels hebben we 5 gecertificeerde trainers In 2019 gaven we 25 cursussen met ruim 270 deelnemers We kunnen concluderen dat er een groeiende vraag is naar de cursus MHFA en dat deze bijdraagt aan de kennis en kunde van mensen in de omgang met anderen die psychische problematiek ervaren en al dan niet verward gedrag laten zien

Generalistische basis-GGZ

Parnassia Groep biedt GBGGZ aan op ruim 65 locaties verspreid over onze kernregiorsquos in huisartsenpraktijken gezondheidscentra of in de nabijheid daarvan en op eigen locaties in de wijk

Een welkome ontwikkeling voor patieumlnten die zich wat betreft zorgzwaarte bevinden op het grensvlak van BGGZ en SGGZ zijn de in 2019 geiumlntroduceerde innovatieve financieringsvormen zoals Umami en Eleo Deze maken een behandeling in de BGGZ met een inzet van 1300 tot 1800 minuten mogelijk Het meest omvangrijke product in de BGGZ tot dusverre (Intensief) ging uit van een gemiddelde behandeltijd van 750 minuten oftewel 11 sessies Umami en Eleo maken het mogelijk om in de BGGZ een behandeling te bieden die 15 tot 25 sessies duurt Hiermee wordt gestimuleerd dat het aantal sessies zo veel mogelijk vooraf wordt overeengekomen We zullen deze producten ook benutten voor behandeltrajecten in de SGGZ die langer dan een jaar duren

Werden er in 2018 15100 BGGZ-trajecten geopend in 2019 is dit aantal gestegen naar 23481 trajecten De stijging is met name te zien bij onze specialistische zorgbedrijven en is een direct gevolg van de introductie van Umami en Eleo Bij de producten kort middel en intensief ligt de gemiddelde behandeltijd van Parnassia Groep rond de NZa-rekentijd Bij het product chronisch ligt de behandeltijd 17 onder de NZa-rekentijd

Online behandelen GGZ In 2019 groeide het aantal volledig digitale behandelingen voor volwassenen in de GBGGZ waarmee Indigo in 2018 van start ging Zie p 33-34

Deel 2 Werken aan goede zorg

39

Samenwerking en communicatie met verwijzers

Goede samenwerking met verwijzers is van groot belang voor de beste zorg voor de patieumlnt op de juiste plek De verwijzers hebben steeds de regie over de zorg aan hun patieumlnten Samen met hen willen we de best mogelijke zorg leveren In samenspraak met huisartsen ontwikkelen we nieuwe werkwijzen om onze processen op het vlak van communicatie en toeleiding zo goed mogelijk af te stemmen en soepel te laten verlopen Inzet is een naadloze aansluiting tussen onze zorg en de zorg van de verwijzer zodat patieumlnten optimaal bediend worden

Niet-patieumlntgebonden communicatie verloopt vanuit eacuteeacuten centrale afzender namelijk Parnassia Groep Dit maakt onze organisatie (met meerdere merken) overzichtelijker voor huisartsen en vergemakkelijkt doeltreffende communicatie We sturen vier keer per jaar een nieuwsbrief aan verwijzers om hen te informeren over relevante ontwikkelingen

Consultatie De huisarts heeft behoefte aan overleg over een patieumlnt Voor een bekende patieumlnt is de regiebehandelaar aan- spreekpunt voor de huisarts In het geval van een onbekende patieumlnt of bij overige vragen geeft een psychiater van de Psychiatrische Consultatielijn Huisartsen (PCH) binnen 24 uur antwoord op een vraag van de huisarts Via het Parnassia Groep-portaal kan de huisarts direct vanuit zijn HIS digitaal een consultatievraag stellen We streven ernaar om consultatievragen zoveel mogelijk via het portaal te laten verlopen met het oog op een zorg- vuldige zorginhoudelijke en administratieve verslaglegging en verwerking en om inzicht te krijgen in de hoeveelheid en het soort vragen De consultatievragen die digitaal worden gesteld worden dagelijks direct en veilig via het Parnassia Groep-portaal beantwoord door de PCH die wordt bemand door psychiaters van Indigo We streven ernaar de dienstverlening te verstevigen door aan elke huisartsenpraktijk een vaste psychiater te koppelen

GGZ Adviesraden (huisartsen) In alle drie onze kernregiorsquos hebben we GGZ Adviesraden ingesteld Deze bestaan uit zes agrave acht huisartsen per regio die drie tot vier keer per jaar samenkomen met als doel om te spreken en afspraken te maken over het verbeteren van de GGZ in de regio en over wat Parnassia Groep beter kan doen in het werken met de huisarts (welke knelpunten moeten we oplossen) De bijeenkomsten worden door de huisartsen zeer gewaardeerd en zijn voor Parnassia Groep van belang voor het continu verbeteren van de zorg

Verwijzerspunt Huisartsen en andere verwijzers die vragen hebben over de organisatie (hun) patieumlnten die in zorg zijnkomen of contact zoeken met een medewerker of afdeling maken graag gebruik van de mogelijkheid om contact op te nemen met ons Verwijzerspunt Het Verwijzerspunt zorgt er samen met het Verwijzersportaal voor dat verwijzers makkelijker hun weg vinden binnen Parnassia Groep Onder andere door het aandragen van verbeterpunten draagt het Verwijzerspunt bij aan een optimale samenwerking tussen verwijzers en Parnassia Groep In 2019 werden 6594 vragen van verwijzers behandeld

Parnassia Groep-portaal voor huisartsen Het Parnassia Groep-portaal biedt via het HIS van de huisarts actuele patieumlnteninformatie uit ons EPD MijnQuarant Huisartsen en POHrsquos-GGZ kunnen met het portaal digitaal transparant en beveiligd

bull de status van hun patieumlnt in zorg bij Parnassia Groep zien (diagnose medicatie behandeldata naam regie- behandelaar en behandelafdeling en telefoonnummer)

bull een patieumlnt digitaal verwijzen naar Parnassia Groep

bull een consultatievraag stellen aan een Parnassia Groep-psychiater bull patieumlnten aanmelden voor zelfhulpmodules of preventiecursussen

In 2019 is het portaal ook beschikbaar gesteld voor huisartsen van de zorgbedrijven Antes en 1nP Daardoor is het aantal aangesloten huisartsen in 2019 gegroeid van 800 tot ongeveer 1000

E-health In totaal zijn er in 2019 via het Parnassia Groep-portaal ongeveer 1600 zelfhulpmodules uitgezet door POHrsquos-GGZ in de huisartsenpraktijk De verwachting is dat dit aantal in 2020 verder zal groeien gezien de stijgende trend in het gebruik in de laatste maanden van 2019

Deel 2 Werken aan goede zorg

40

2 Onze wijkgerichte GGZ

Een belangrijk deel van onze zorg bieden we in de woonomgeving van de patieumlnt georganiseerd op wijkniveau in nauwe samenwerking met tal van partners Met hen smeden we zorgketens die zijn toegesneden op de plaatselijke omstandigheden

Gedurende een reeks van jaren hebben we gewerkt aan een sterke lsquoambulantiseringrsquo door het opbouwen van meer ambulante zorg in de wijk en intensieve behandeling thuis waardoor het aantal klinische bedden kon worden afgebouwd

We nemen deel in gemeentelijke jeugdteams en hebben gespecialiseerde GGZ-teams voor kinderen en jeugdigen Voor met name patieumlnten met ernstige psychiatrische aandoeningen (EPArsquos) is er in de wijk het GGZ-(FACT-)team We bieden bemoeizorg voor zorgwekkende patieumlnten die nog geen zorg ontvangen

We bieden Intensief Behandelen Thuis (IBT) om klinische opname te voorkomen of te bekorten Het heeft immers altijd de voorkeur om patieumlnten in hun eigen vertrouwde leefomgeving te behandelen Het IBT-aanbod zijn we verder aan het uitbouwen (zie Herstellen doe je thuis p 52)

Hoe beter we erin slagen patieumlnten in hun eigen omgeving ambulant te behandelen hoe minder bedden er nodig zijn We slaagden er de afgelopen jaren in om in lijn met de landelijke afspraken het aantal bedden aanzienlijk te reduceren (zie p 52 ev)

GGZ-teams in de wijk voor kinderen en jeugdigen

In de drie kernregiorsquos van Parnassia Groep zijn teams van zorgbedrijf Youz actief voor kinderen jongeren en gezin- nen Deze teams werken samen met lokale partners om zo goed mogelijk onderling afgestemde hulp te bieden Zo participeren onze collegarsquos in gemeentelijke wijkteams en werken samen met onder andere huisartsen scholen en Centra voor Jeugd en Gezin (CJGrsquos)

Noord-Holland

Youz werkt in de regio Zaanstreek-Waterland-Amsterdam met drie poliklinieken Daarnaast is er een team Transvisie Zorg (betreft transgenderzorg) zijn we actief in twee jeugdteams in Zaandam en werken we met twee FACT-teams Jeugd in Purmerend en Zaandam In 2019 werden circa 1000 clieumlnten behandeld en begeleid

In de regio Velsen-Hoofddorp-Haarlem is de polikliniek Hoofddorp fors gegroeid en begin 2019 is er ook hier gestart met een FACT-team In genoemde regiorsquos zijn bij elkaar ruim 1000 clieumlnten in behandeling

In heel het werkgebied van Noord-Holland werken alle teams samen met collega-zorgaanbieders zoals de forensische hulpverlening de zorg voor licht verstandelijk beperkten jeugd- en opvoedhulp verslavingszorg en trajectbegeleiding en jobcoaching

Haaglanden

In de regio Haaglanden zijn voor circa 25 fte collegarsquos van Youz werkzaam in de jeugdteams in Den Haag en Rijswijk Zij participeren in samengestelde teams met collegarsquos van andere hulpverlenende organisaties als Middin Extra Jeugdformaat en Ipse de Bruggen In de tien CJGrsquos verzorgen zij consultaties en korte behandeltrajecten Op detacheringsbasis werken vanuit Youz psychologen (ortho)pedagogen maatschappelijk werkers systeemthera- peuten en ouderbegeleiders in de jeugdteams Door de CJGrsquos wordt laagdrempelig hulp geboden in de wijk en de directe leefomgeving van kinderen jongeren en gezinnen In de wijk wordt nauw samengewerkt met andere voor- zieningen zoals huisartspraktijken en jeugdgezondheidszorg (consultatiebureaus)

Ook is sprake van een specialistisch team van circa vijftien collegarsquos die bij verschillende CJGrsquos werken en zich richten op de doelgroep van 0- tot 6-jarigen (IMH Infant Mental Health) In dit team wordt ook samengewerkt met collegarsquos van Ipse de Bruggen (LVB) en Jeugdformaat (jeugdzorg) zodat zo integraal mogelijke zorg kan worden geboden

Ook werken wij met FACT-teams Jeugd in Den Haag Zoetermeer en Gouda FACT staat voor Flexible Assertive Community Treatment Door onze collegarsquos in deze teams worden jongeren begeleid met ernstige psychische en psychiatrische problemen die op meerdere leefgebieden vastlopen Vanuit een outreachende werkwijze richt onze inzet zich op het verminderen van klachten en symptomen en het leren omgaan met een beperking Tevens is het

Deel 2 Werken aan goede zorg

41

doel jongeren toe te leiden naar passende reguliere behandeling dan wel andere hulp bij het herstel op het gebied van bijvoorbeeld school dagactiviteiten et cetera

Rijnmond

In regio Rijnmond participeert Youz in de wijkteams van 12 gemeenten Deze 12 gemeenten geven op verschillende manieren invulling aan de inzet van onze collegarsquos in de wijkteams In alle gevallen ligt de nadruk op het vanuit onze GGZ-expertise ondersteunen van kinderen jongeren en gezinnen in hun directe leefomgeving Van de gemeenten krijgen wij terug dat men over het algemeen positief is over onze bijdrage in het hulptraject voor kinderen jongeren en gezinnen Dit heeft betrekking op zowel onze preventieve als onze curatieve interventies Ons werk in de wijkteams in Rijnmond doen wij met 137 collegarsquos die daarnaast ook deels in onze poliklinieken werkzaam zijn

In deze regio zijn 4 FACT-teams Jeugd actief (circa 9 fte per team) In totaal behandelden en begeleidden zij circa 360 clieumlnten in 2019 Deze teams opereren naast de poliklinieken het IBT-team (intensieve behandeling thuis) en de spoedpoli Gekeken wordt of de FACT-teams Jeugd meer in samenhang met de poliklinieken georganiseerd kunnen worden om zo de wederzijdse inzet van expertise te verbeteren

GGZ-teams in de wijk voor patieumlnten met een EPA

Meerdere zorgbedrijven binnen Parnassia Groep bieden zorg aan mensen met complexe psychiatrische problemen veelal in combinatie met problemen op meerdere levensgebieden Het betreft vooral mensen met een ernstige psychiatrische aandoening (EPA)

In onze drie kernregiorsquos worden de ambulante zorg en ondersteuning voor deze complexe en kwetsbare doelgroep geboden door onze GGZ-teams in de wijk in samenwerking met vele lokale partners waaronder de gemeentelijke sociale wijkteams (ook wel JMO-teams ndash Jeugd en Maatschappelijke Ondersteuning) Meer en meer wordt daarbij uitgegaan van participatie van mensen en het versterken van hun eigen kracht en van het sociale netwerk

In elke wijkdeelgemeente in onze drie kernregiorsquos hebben wij nu een FACT-gecertificeerd GGZ-team operationeel voor de daar wonende EPA-patieumlnten Met deze wijkgerichte benadering wordt klinische behandeling waar mogelijk voorkomen of verkort

Onze GGZ-teams vervullen meerdere belangrijke rollen bull Zij bieden ambulante behandeling voor en begeleiding aan patieumlnten die zelfstandig wonen in de wijk En aan

patieumlnten in beschermende woonvormen ndash deels die van de groep maar ook die van collega-aanbieders bull Als ambulante zorg tijdelijk niet volstaat dan dragen zij zorg voor de nodige intensivering van de zorg zo mogelijk

intensieve behandeling thuis (IBT zie p 52) anders een ndash zo nodig acute ndash klinische opname in een van onze klinieken eventueel in deeltijd

bull Collegarsquos van onze GGZ-teams werken actief in of met de sociale wijkteamsJMO-teams van gemeenten samen met verschillende experts uit andere sectoren om gezamenlijk de meest passende hulp te organiseren

bull Bij elk GGZ-team is een aantal lsquovastersquo patieumlnten ingeschreven voor meer of minder intensieve behandeling enof begeleiding gedurende een langere periode

Daarnaast vervullen de GGZ-teams in toenemende mate een rol op het gebied van lsquobemoeizorgrsquo voor die mensen die zorg behoeven maar nog geen zorg vragenkrijgen lsquoAchter de voordeur komenrsquo is een cruciale stap om hen deze te kunnen aanbieden Deze uitbreiding van de rol van de GGZ-teams met een persoonsgerichte aanpak is een belang- rijke bijdrage aan een sluitende aanpak voor het verminderen van de problematiek van personen met verward gedrag (zie hieronder op p 44 ev)

De GGZ-teams maken deel uit van onze ketenzorgbedrijven in onze kernregiorsquos Parnassia in Noord-Holland en Haaglanden en Antes ZorgBavo Europoort in de regio Rijnmond Samenwerking met andere zorgbedrijven wordt gezocht als het gaat om specifieke zorgprogrammarsquos zoals traumabehandeling en behandeling van angststoornissen

Over de zorg voor de EPA-doelgroep maken we afspraken met zowel gemeentes als zorgverzekeraars Met hen zetten wij in elke regio in op een zo goed mogelijk onderling afgestemde inzet van middelen voor deze doelgroep De verzekeraars bekostigen de behandeling (Zvw) de gemeentes zijn verantwoordelijk voor ambulante begeleiding en dagbesteding (Wmo) Wat betreft beschermd wonen hangt het af van de zwaarte van de indicatie wie dit bekostigt Voor sommige patieumlnten is er sprake van bekostiging door justitie Zie wat betreft de gecompliceerde financiering verder op p 111 ev

Deel 2 Werken aan goede zorg

42

Net als op het terrein van de jeugd-GGZ geldt ook in dit domein dat financiers steeds meer eisen stellen aan goede samenwerking en afstemming tussen zorg- en dienstverleners veelal op basis van gezamenlijke contracten met een van de aanbieders als hoofdaannemer

Noord-Holland

EPA-patieumlnten worden ambulant behandeld en begeleid door zes GGZ-teams die samen het gehele werkgebied van Parnassia Noord-Holland bestrijken Daarnaast is er het regionale specialismeteam het Centrum Autisme Door de aansluiting van het dr Leo Kannerhuis (LKH) bij Parnassia Groep is een goede samenwerking tot stand gekomen tussen het Centrum Autisme en de poli voor volwassenen (Amsterdam) van het LHK Het VIP-team (Vroege Interventie bij Psychose) kon niet langer als zelfstandig team blijven bestaan Clieumlnten zijn overgedragen aan een van de GGZ-teams van Parnassia Noord-Holland of aan een jeugdteam van Youz

Haaglanden

Er zijn veertien GGZ-teams binnen Den Haag en er is eacuteeacuten GGZ-team in Zoetermeer Daarnaast zijn er ook ambulante specialismeteams die in de wijk werken het Centrum Eerste Psychose het Jong Volwassenen Team het team Verstandelijke Beperkingen amp Psychiatrie het Centrum Autisme Haaglanden het team Toeleiding Consultatie en Advies het specialistische team Ouderenpsychiatrie en het Geriatrieteam

In 2019 zijn de proeftuinen die eerder met subsidie van de gemeente Den Haag waren gestart vanuit het GGZ-team Moerwijk en het GGZ-team Bohemen-Waldeck verder uitgerold binnen GGZ-teams Spoorwijk-Laak en Transvaal Het doel van deze proeftuinen is om zonder schotten tussen wetten en financieringsstromen een verbinding te leggen tussen ons medische domein en het sociale domein van de gemeente De betreffende GGZ-teams werken nauw sa- men met de JMO-teams in hun wijk en andere relevante partners De proeftuinen vormen een vliegwiel om op termijn in alle wijken van Den Haag geiumlntegreerde zorg aan te kunnen bieden

Achter de voordeur GGZ-begeleiding in de wijk In Den Haag is met gemeentelijke subsidie het team Achter de Voordeur ofwel lsquoGGZ-begeleiding in de wijkrsquo actief sinds 2016 De collegarsquos die gekoppeld zijn aan de GGZ-teams bieden laagdrempelige GGZ-begeleiding en -ondersteuning aan Haagse burgers die niet in behandeling zijn of uit beeld geraakt zijn van de professionele hulpver- lening waarbij sprake is van ernstige psychosociale problemen en waarbij GGZ-problematiek enof verslaving vermoed wordt Wanneer het vermoeden juist is wordt zorg gedragen voor toeleiding naar passende (GGZ-)zorg begeleiding dagbesteding en maatschappelijke deelname Het systeem van de betrokkene wordt hierbij waar moge- lijk actief betrokken Het aanbod vormt een maatschappelijk vangnet evenals een netwerk dat verschillende (maat- schappelijke) organisaties en instanties met elkaar verbindt In 2019 werden er via lsquoAchter de Voordeurrsquo bijna 1200 mensen in zorg genomen ndash een flinke groei ten opzichte van 2018 (1020)

Rijnmond

Begin 2019 had Bavo Europoort negentien wijkteams actief daarnaast zijn er nog drie specialismeteams die meer regionaal werken Sarr Autisme en de VIP-teams (Vroege Interventie bij Psychose) waarin collegarsquos van Bavo Europoort en Lucertis nauw samenwerken Antes Zorg had eveneens negentien wijkteams actief waaronder enkele specialistische teams zoals Zwanger amp Verslaafd In de loop van 2019 werden een extra IBT-team een extra VIP-team en een team Detox Thuis operationeel Per 1 februari 2020 is het Noord-team opgesplitst in twee teams Noordoost en Noordwest Zo is een extra team ontstaan waardoor we kunnen zorgen voor een betere spreiding in de omgeving We kunnen hierdoor meer patieumlnten in de thuissituatie behandelen en ziekenhuisopnames voorkomen Het team Detox Thuis werkt voor patieumlnten met verslavingsproblematiek Het bestaat uit zorgprofessionals met verschillende achtergronden Zo zijn er leden met veel ervaring in de verslavingszorg Andere leden hebben vooral ervaring in de psychiatrie en de somatiek Doordat het team in de leefomgeving van de patieumlnt werkt kunnen klinische opnames worden voorkomen

Fusie-integratie In het kader van de fusie-integratie realiseren we in de periode 2019-2020 een geiumlntegreerd ambulant zorgaanbod In 2018 en 2019 zijn hiertoe de nodige voorbereidingen getroffen In mei of juni 2020 zal de feitelijke transitie worden gerealiseerd De huidige ambulante teams voor volwassenpsychiatrie van Antes en Bavo Europoort gaan verder als wijkgerichte GGZ-teams Deze teams zullen actief zijn in zeven regiorsquos

Deel 2 Werken aan goede zorg

43

Naast deze wijkgerichte GGZ-teams wordt een wijkoverstijgend aanbod gerealiseerd gericht op specifieke diagnos- tiek interventies en programmarsquos die bijvoorbeeld vanwege de lage prevalentie en het efficieumlnt inzetten van kennis en capaciteit bij voorkeur niet-wijkgericht worden georganiseerd Ook zullen er expertteams worden gerealiseerd die werkzaam zijn op het gebied van onder meer neurobiologische ontwikkelingsstoornissen (autisme ADHD) vroege interventie bij een psychose en verslaving

In samenhang met de versterking van het ambulante aanbod zullen we in Rijnmond nog 159 Wlz-bedden afbouwen en voor de resterende bedden een ingrijpend vernieuwingsplan uitvoeren (zie p 93)

Bemoeizorg Het Antes Team Bemoeizorg (ATB) is een ambulant team van Antes werkzaam binnen de gehele gemeente Rotter- dam en in Barendrecht Ridderkerk en Capelle aan den IJssel dat wijkoverstijgend te werk gaat Het team richt zich specifiek op het helpen van burgers die zich in kwetsbare situaties bevinden en complexe problematiek hebben op het gebied van psychiatrie enof verslaving Doel van het ATB is om mensen toe te leiden naar de juiste hulp onder- steuning of zorg Het team is gespecialiseerd in het toeleiden van zorgwekkende zorgmijders waarbij de OGGZ-inzet onvoldoende blijkt Het ATB krijgt de financiering via het Lokaal Zorgnetwerk (Barendrecht Ridderkerk Capelle aan den IJssel) of een Wmo-bemoeizorgarrangement van de gemeente Rotterdam In 2019 kreeg het ATB bijna 160 aanmeldingen waarbij gemiddeld 20 uur per casus werd besteed

Personen met verward gedrag

Ook in 2019 was er landelijk weer veel aandacht voor de problematiek rond personen met verward gedrag en daarmee samenhangend de versterking van de acute keten en de samenwerking met de politie

Noord-Holland

Vroegsignalering In de regio Midden-Kennemerland en in de regio Zaanstreek-Waterland zijn er samenwerkingsovereenkomsten gesloten ten behoeve van de vroegsignalering van verwarde personen In Midden-Kennemerland werken Parnassia Noord-Holland en Brijder hiertoe samen met GGZ inGeest GGD Haarlem en de politie In Zaanstreek-Waterland met het Meldpunt Opvang en Bemoeizorg (MOB) van GGD Zaan- streek-Waterland en de politie Doelstelling is het op basis van meldingen bij de politie van mensen met verward enof overlast gevend gedrag vroegtijdig oppakken van deze signalen en het inzetten van hulp cq toeleiden naar zorg De werkwijze kenmerkt zich door korte lijnen snel schakelen en direct contact In 2019 werd in de regio Zaanstreek-Waterland samen met de GGD de ZonMw-aanvraag voor alternatief vervoer van verwarde personen bij semi-acute meldingen gehonoreerd De zogeheten meditaxi een mobiele triage- en vervoers- unit werd operationeel Het is een pilot die tot voorjaar 2020 loopt

Samenwerken in de wijk Onder deze titel wordt met subsidie van ZonMw een project uitgevoerd rond de opvang van mensen met verward gedrag in de wijken Oude Haven en Pelders- en Hoornseveld (Zaanstad) en de wijken Wheermolen en Purmer (Purmerend) Het betreft een gezamenlijk project van GGD Zaanstreek-Waterland en Parnassia waarbij ook clieumlnten- organisaties en ervaringsdeskundigen zijn betrokken Na een moeizame startperiode vanaf 2017 weten de verschil - lende partijen elkaar nu goed te vinden en elkaars expertise goed in te zetten

Noodteam De gemeenten Beverwijk Uitgeest en Heemskerk kennen al een aantal jaren het zogeheten noodteam en het Noodteam Convenant Samenwerkende partners hier zijn niet alleen zorginstellingen waaronder Parnassia Noord- Holland Brijder en RIBW KAM maar ook woningcorporaties MEE en maatschappelijke dienstverlening De samen- werking wordt jaarlijks geeumlvalueerd en is verlengd De verschillende partijen weten elkaar goed te vinden en zijn tevreden over deze werkwijze

Haaglanden

Opvang Verwarde Personen (OVP) Sinds 2014 is een zorgteam van Parnassia Haaglanden gehuisvest in het hoofdbureau van de politie Deze voorziening maakt een korte opvang mogelijk voor personen met verward gedrag die hiernaartoe gebracht worden door de politie Het unieke concept van de OVP kwam tot stand in samenwerking met de gemeente Den Haag de politie-eenheid Den Haag de reclassering en het Openbaar Ministerie Het concept voorziet in het nemen van een

Deel 2 Werken aan goede zorg

44

gezamenlijke verantwoordelijkheid voor acute zorg dan wel strafrechtinterventies bij verwarde personen Op de opvang zijn 24 uur per dag collegarsquos van ons aanwezig die direct bij binnenkomst kunnen beoordelen of iemand met verward gedrag zorg nodig heeft en zo ja hoe deze het beste kan worden georganiseerd Met deze werkwijze wordt voorkomen dat personen met verward gedrag die geen strafrechtelijk feit gepleegd hebben in een politiecel belanden en zonder hulp weer op straat terechtkomen Tegelijkertijd krijgen zij sneller zorg en neemt deze werkwijze politie- agenten veel werk uit handen Meerdere randgemeenten hebben zich aangesloten bij de OVP Den Haag Het betreft Rijswijk Wassenaar Leidschendam-Voorburg en Zoetermeer Daarnaast vervult de OVP Den Haag een lsquooverloop- functiersquo voor de OVP van GGZ Delfland

In 2019 kwamen 1552 personen met verward gedrag bij de OVP binnen in 2018 waren dat er 1745 Dat betekent dat de daling die we zagen na de piek in 2015 kort na de start zich voortzet Ook het aantal meldingen bij onze crisisdienst vertoont een dalende tendens Het lijkt erop dat de opbouw van de wijkgerichte GGZ en onze nazorgprogrammarsquos gaandeweg hun vruchten beginnen af te werpen wat betreft de zorg aan bekende patieumlnten Bedacht moet worden dat de helft van de crisismeldingen nieuwe patieumlnten betreft die nog geen behandelrelatie met Parnassia Groep hebben

Haagse Spoed Met behulp van subsidie van ZonMw werd in 2017 gestart met het project Haagse Spoed een gecombineerde somatische en psychiatrische spoedeisende hulp (SEH) onder het dak van het Haags Medisch Centrum (HMC) loca- tie Westeinde Een arts en verpleegkundige van onze crisisdienst zijn hierbij tijdens de piekuren op de SEH aanwezig Met deze gecombineerde aanpak vond geiumlntegreerde diagnostiek op eacuteeacuten locatie plaats van zowel somatische als psychische oorzaken van acute lsquoverwardheidrsquo Beoogd werd een afname van wachttijden voor psychiatrische beoor- deling op de SEH een verbetering van de doorlooptijden van de SEH en minder stigmatisering van psychiatrische patieumlnten nu zij op een lsquogewonersquo SEH terechtkunnen met hun psychische probleem De ervaringen werden positief geeumlvalueerd Helaas moest het project in 2019 vanwege een verbouwing van de SEH in het HMC worden stopgezet doordat er geen ruimte meer aanwezig was waar vanuit het crisisdienstkoppel kon werken De wens om het project weer op te pakken is er nog steeds

Triage en passend vervoer Samen met netwerkpartners Regionale Ambulancevoorziening (RAV) Haaglanden de gemeente Den Haag en de gemeente Delft de politie huisartsenpost Smash GGZ Rivierduinen en GGZ Delfland werd in 2018 met subsidie van ZonMw gestart met een pilot voor triage en passend vervoer voor personen met verward gedrag in de regio Haag- landen De Mobiele Interventie en Preventie Unit (MIPU) wordt ingezet na 112-meldingen over personen met verward gedrag Een gespecialiseerde verpleegkundige bezoekt de persoon als eerste zo veel mogelijk in de thuissi tuatie Is vervoer naar een beoordelingslocatie of GGZ-instelling nodig dan wordt de betreffende persoon niet langer in een politiewagen vervoerd maar in de MIPU een onopvallend voertuig De pilot liep tot eind 2019 evaluatie vindt in 2020 plaats

Rijnmond

Aanjaagteam In de regio Rotterdam (ingebed in de VeiligheidsAlliantie regio Rotterdam) is sinds 2017 een regionaal aanjaagteam lsquoaanpak personen met verward gedragrsquo actief In dit aanjaagteam zijn 32 gemeenten Veiligheidshuis Rotterdam - Rijnmond Veiligheidshuis Zuid-Holland Zuid politie Openbaar Ministerie en een groot aantal zorg- en sociale instellingen uit dit gebied vertegenwoordigd In 2019 zijn in het kader van het invoeren van de Generieke Module Acute Psychiatrie (GMAP) beoordelingslocaties op onze locaties Poortmolen en Poortugaal ingericht

Doorontwikkeling Convenant Acute Psychiatrie Het Convenant Acute Psychiatrie regio Rotterdam-Rijnmond en Zuid-Hollandse Eilanden kent als convenantpartijen Antes Yulius kinder- en jeugdpsychiatrie GGZ Delfland en Erasmus MC Het Regioplan Acute Psychiatrie voor de regio Rotterdam-Rijnmond vormt de context voor de specifieke afspraken die in dit convenant zijn opgenomen De basis wordt gevormd door de Generieke Module Acute Psychiatrie (GMAP)

In het convenant hebben de genoemde instellingen in het verleden afspraken gemaakt over het altijd kunnen plaatsen van acute opnames binnen de regio In 2019 zijn deze gezien de ontwikkeling van de GMAP-structuur opnieuw bevestigd Er zijn heldere afspraken gemaakt over de diverse beoordelingslocaties waaronder die van Antes op de terreinen Poortmolen en Poortugaal

Deel 2 Werken aan goede zorg

45

3 Onze gespecialiseerde programmarsquos

Begin 2019 brachten wij wijzigingen aan in de merken waaronder wij onze hulp aanbieden Merken die voor meerdere doelgroepen werkten hebben we onder eacuteeacuten merk gebracht Dit vergroot de duidelijkheid en we besparen er kosten mee

Hieronder geven we per merk een korte typering van de aangeboden programmarsquos

Indigo mentale ondersteuning direct en dichtbij Voorkomen en kortdurend behandelen van lichte tot matige psychische klachten zoals angst paniek depressie of trauma maar ook behandeling van chronische klachten Direct en dichtbij voor jeugd volwassenen en ouderen

Sprink onderdeel van Antes Zorg is begin 2019 overgegaan naar Indigo Rijnmond en werk t voortaan onder die merknaam

1nP GGZ persoonlijk en dichtbij 1nP is een landelijk netwerk van GGZ-professionals Deze professionals helpen mensen met psychiatrische problemen op persoonlijke wijze in hun directe omgeving

Youz specialist in kinder- en jeugdpsychiatrie Youz behandelt en ondersteunt kinderen en jongeren tot 23 jaar en begeleidt hun ouders Youz werkt in diverse gemeentes in wijkteams en heeft specialistische polis

Lucertis De Jutters en Youz Verslavingszorg presenteren zich sinds januari 2019 gezamenlijk onder de naam Youz Het dr Leo Kannerhuis behandel- en kenniscentrum voor autisme is organisatorisch onderdeel van het zorgbedrijf Youz Werkt onder eigen label onder de merknaam Youz

i-psy specialist in interculturele psychiatrie i-psy voorkomt en behandelt problemen die samenhangen met migratie en het leven in twee culturen Heimwee eenzaamheid en onverwerkt verdriet kunnen veel invloed hebben op het psychisch welzijn

PsyQ specialist bij psychische problemen PsyQ biedt specialistische behandelingen bij psychische problemen zoals angststoornissen depressie ADHD bij volwassenen persoonlijkheidsproblematiek trauma en PTSS seksuologie en eetstoornissen

Brijder specialist in verslavingszorg Brijder voorkomt en behandelt problemen met alcohol drugs medicijnen gokken gamen en bijkomende problematiek

Parnassia specialist in psychiatrie Parnassia behandelt en begeleidt volwassenen met ernstige psychiatrische aandoeningen en ouderen met psychiatrische problemen of dementie in de regios Haaglanden en Noord-Holland Parnassia helpt mensen op een respectvolle en resultaatgerichte manier bij het te boven komen van de gevolgen van hun aandoening

In Noord-Holland heette Parnassia voorheen Dijk en Duin

Antes specialist in psychiatrie en verslaving Antes behandelt en begeleidt mensen met ernstige psychiatrische problemen en verslavings- problemen in de regio Rijnmond Ook biedt zij zorg en begeleiding aan mensen met niet - aangeboren hersenletsel (NAH) en ouderen met psychiatrische problemen en dementie

Tot 20 april 2020 werd nog voor een deel van Antes de naam Bavo Europoort gevoerd

Reakt werken aan je toekomst Reakt helpt mensen met psychische problemen of een verslavingsachtergrond op weg in hun dagelijks leven Bijvoorbeeld bij het vinden en behouden van werk bij het vergroten van het sociale netwerk of bij het leiden van een gezonder leven

Deel 2 Werken aan goede zorg

46

Fivoor forensische en intensieve psychiatrische zorg De forensische zorgonderdelen van Parnassia Groep (het voormalige Palier) Altrecht en de Kijvelanden zijn verenigd eacuteeacuten organisatie te weten Fivoor Het streven van Fivoor is om een sterke keten van behandeling begeleiding en beveiliging te bieden

Triora ndash Specialist in verslavingszorg Intensieve klinische behandeling voor mensen met een verslaving Triora biedt ook ambulante verslavingszorg in de poliklinieken

Enkele programmarsquos bieden we sinds enige jaren ook aan in het buitenland bull Met Fivoor en Sodexo biedt Parnassia Groep in Belgieuml (Gent en Antwerpen) forensische zorg aan Belgische

gedetineerden In 2020 nemen we deel aan de aanbesteding voor twee forensische behandelcentra in Wallonieuml bull Triora biedt in Spanje (Alicante en Malaga) verslavingszorg volgens het Minnesotamodel voor (niet -

Nederlandse) patieumlnten Na evaluatie van de resultaten en de perspectieven na de langdurige coronacrisis hebben we moeten besluiten de kliniek in Alicante te sluiten en die in Malaga over te dragen aan de mede- aandeelhouder

Enkele bijzondere doelgroepen uitgelicht

Gezinnen sterker maken

Veel van onze patieumlnten leven in een gezin Met een gezin bedoelen we ouder(s) en kind(eren) ongeacht de samenlevingsvorm Een psychische ziekte legt meestal een groot beslag op alle gezinsleden Als een gezinslid psychische problemen heeft dan is door omgevings- en genetische factoren de kans relatief groot dat ook andere gezinsleden zulke problemen hebben of krijgen Daarom streven we naar een integrale gezinsaanpak

Integrale hulpverlening aan gezinnen in Haaglanden De hulpverlening vanuit jeugdzorg en de zorg voor mensen met een licht verstandelijke beperking (LVB) is nog vaak gescheiden van de hulp vanuit de kinder- en jeugdpsychiatrie Samen met Jeugdformaat en Ipse de Bruggen werkt Youz sinds 2018 in Haaglanden aan een gericht aanbod van integrale hulp voor gezinnen met meervoudige problematiek In 2019 zijn twee nieuwe integrale teams toegevoegd aan het al bestaande aanbod van InVerbinding Haaglanden eo namelijk InVerbinding Zoetermeer en het 0-6 integrale IMH-team in de wijk in Den Haag De teams InVerbinding richten zich op gezinnen met kinderen tussen de 6 en 18 jaar

Het IMH-team richt zich op de gezinnen met jonge kinderen en werkt vanuit de Centra voor Jeugd en Gezin in Den Haag Zij hebben daardoor laagdrempelig aansluiting bij het consultatiebureau en de jeugdverpleegkundige Alle teams werken vaak outreachend en maken met het gezin een integraal ondersteunings- en behandelplan

Gedurende 2019 is gebleken dat er bij ongeveer 75 van de gezinnen waar deze teams komen sprake is van gezinsproblematiek psychiatrische problemen of verslaving bij de ouders of echtscheidingsproblematiek Dit heeft ertoe geleid dat wij een subsidie van de gemeente hebben ontvangen met als doel om de volwassenpsychiatrie beter aan te haken bij de hulpverlening aan kinderen Een speerpunt is dat de kinderen en ouders niet enkel apart worden gezien maar ook gezamenlijk En dat er ruimte ontstaat om het met deze ouders ook over het ouderschap te hebben naast de behandeling van de eigen problematiek Ook werd subsidie toegekend voor het doen van praktijkonderzoek waarbij de eerste stap doelgroeponderzoek is De resultaten hiervan worden in juni 2020 verwacht Deze teams zullen verder worden gemonitord en effecten van geboden hulp worden in kaart gebracht

Unieke samenwerking sociaal gebiedsteam Hellevoetsluis-Westvoorne In 2019 hebben de gemeenten Hellevoetsluis en Westvoorne en acht zorgaanbieders met elkaar een uniek team opgezet het sociaal gebiedsteam Het team ondersteunt professionals bij hun vragen over bijvoorbeeld gezins - problematiek of specialistische zorg In het team werken collegarsquos vanuit Antes en Youz samen met die van CJG Rijnmond Enver Kwadraad M4Care MEE Plus Pameijer en de gemeentes Hellevoetsluis en Westvoorne Zij zijn de vraagbaak voor professionals in de wijk die te maken krijgen met (complexe) hulp- of zorgvragen van jongeren volwassenen of gezinnen De collegarsquos van het team zorgen ervoor dat de vraag van de professional snel goed en integraal wordt opgepakt JB Team van zorgaanbieders

Deel 2 Werken aan goede zorg

47

Vroegtijdig signaleren kind- en gezinscheck We willen systematischer nagaan of bij gezinsleden van patieumlnten sprake is van (een risico op) psychische problemen die ernstige vormen kunnen aannemen als daar niet de goede aandacht aan wordt gegeven In de volwassenenzorg blijft het consequent bij alle patieumlnten uitvoeren van de kindcheck die we de afgelopen jaren invoerden doorlopend aandacht vergen Voor de kinder- en jeugd-GGZ hebben we een lsquogezinscheckrsquo ontwikkeld Deze hebben we ingebouwd in het Onderzoek Algemeen Jeugd en is vanaf begin 2018 beschikbaar in het EPD De implementatie ervan is in 2019 steeds beter op gang gekomen De gezinscheck vindt inmiddels plaats bij gemiddeld bijna 20 van de intakes Ook is in 2019 gewerkt aan het versterken van en de aandacht vestigen (zowel in- als extern) op ons uitgebreide aanbod aan (vroeg)interventies als het ouder-kindprogramma het programma Verslaving en Ouderschap en KOPP KOV-programmarsquos In deze programmarsquos werken Indigo Brijder en Youz nauw samen ter ondersteuning van patieumlnten in de volwassenenzorg Aandacht voor opvoeding en kinderen komt zo in de hulpverlening aan volwassenen beter op de samenwerkingsagenda van hulpverleners in de volwassenzorg jeugd-GGZ en preventie

Melden huiselijk geweld mishandeling en misbruik We zetten onze inzet voort op het systematischer melden evenals op een multidisciplinaire aanpak met relevante samenwerkingspartners in de diverse regiorsquos In 2018 en 2019 hebben we de aanpassingen in de meldcode door- gevoerd in Parnassia Groep en alle interne documentatie daaraan aangepast Ook het dr Leo Kannerhuis en andere recent aangesloten onderdelen van Parnassia Groep zijn daarin meegenomen Door de ondersteuning van teams door aandachtsfunctionarissen per zorgbedrijf blijkt het onderwerp goed bij de teams op de agenda te komen Door de gewijzigde meldcode is de samenwerking met Veilig Thuis nog belangrijker geworden Daarom zijn we in 2019 gestart met casuiumlstiekoverleggen met Veilig Thuis in Haaglanden Rijnmond en de Zuid-Hollandse Eilanden Onze inzet is dit uit te breiden naar andere regiorsquos in 2020

Samenwerk ing met scholen In het kader van de behandeling van kinderen hebben wij oog voor de omgeving van het kind waaronder de scholen Wij zoeken actief contact met de school indien dit in het belang is van de behandeling van het kind Los hiervan zetten wij ons beleid voort om de samenwerking met scholen te zoeken en te verstevigen vanwege de vroegdetectie van psychische problemen bij kinderen Dit doen wij onder andere door het aanbieden van voorlichting trainingen en deskundigheidsbevordering zowel gericht op leerkrachten als op ouders Vermeldenswaard is de inzet op scholen van RIDRIOzorg (Regionaal Instituut voor Ontwikkelingsproblemen) waarvan Parnassia Groep voor 60 eigenaar is RIOzorg onderzoekt en behandelt kinderen en jongeren tussen de 4 en 18 jaar oud bij signalen die wijzen op een ontwikkelingsstoornis (bv ADHD autisme gedragsproblemen angst)

Multiprobleemgezinnen Gezinnen waarin sprake is van psychischepsychiatrische problematiek in combinatie met ernstige sociaal - maatschappelijke problemen waaronder vaak schulden kunnen we kenmerken als multiprobleemgezinnen Wi j willen er in onze kernregiorsquos voor zorgen dat bij een dergelijk gezin onze hulp en die van andere partners integraal en gecooumlrdineerd wordt geboden op basis van eacuteeacuten gezamenlijk gezinsplan Een voorbeeld is Zoetermeer waar veel gezinnen met meervoudige problematiek in zorg zijn Hier zijn we met Jeugdformaat en Ipse de Bruggen in 2018 een project gestart om te komen tot een integraal ambulant team dat zorg biedt aan deze gezinnen De bedoeling is de integrale behandeling in zes tot maximaal negen maanden aan te bieden Aan het eind van de behandeling dient de stress in het gezin tot op een hanteerbaar niveau gedaald te zijn en een vervolghulpverleningstraject te zijn ingezet waarbij de betrokkenheid van het integrale team niet meer nodig is In 2019 hebben wij zestien gezinnen behandeling geboden waarbij sprake was van de behandeling van negentien kinderen

Ouderen integrale benadering van psychische aandoeningen

De zorg voor de doelgroep ouderen met psychiatrische en psychogeriatrische problematiek wordt in onze drie kern- regiorsquos geleverd door Antes en Parnassia In alle drie de regiorsquos werken we steeds meer samen met regionale keten- partners in het bijzonder met de VVT-instellingen (verzorgings- en verpleeghuizen en thuiszorg)

Ouderen met verslavingsproblematiek In de regio Rijnmond zetten wij specifiek sterk in op het verbeteren van de behandeling van ouderen met verslavings - problematiek In 2019 heeft een inventarisatie plaatsgevonden van het huidige aanbod binnen alle onderdelen van Antes Dit heeft geresulteerd in een nieuw behandelaanbod dat we gefaseerd uitrollen Sinds begin 2020 rollen we fase 1 en 2 uit Op beide oevers (Noord en Zuid) zijn aandachtsfunctionarissen verslaving aangesteld Dit zijn verpleegkundig specialisten werkzaam binnen de divisie ouderen Zij adviseren de ouderenteams over de juiste vragen tijdens een intake en over zinvolle deeltijdprogrammarsquos en zij trainen hen op het gebied van verslavingsproblematiek Daarnaast vormen zij de verbinding met onze expertiseteams verslaving in de regio In 2021 volgen fase 3 en 4 waarin een (hernieuwd) deeltijdprogramma wordt uitgerold en alle medewerkers over voldoende

Deel 2 Werken aan goede zorg

48

kennis van verslavingsproblematiek zullen beschikken Hierdoor kunnen wij een optimaal behandelaanbod voor ouderen met een verslaving creeumlren

Psychiatrische verpleeghuiszorg In de regio Haaglanden staat de doorontwikkeling van Dorestad als psychiatrisch verpleeghuis hoog op de agenda Dorestad is een klinische voorziening waar behandeling en zorg worden geboden aan patieumlnten met ernstige psychiatrische stoornissen in combinatie met forse somatische problematiek Externe ketenpartners in de ouderen- zorg de RIBW interne afdelingen binnen de GGZ en de regionale zorgverzekeraar vinden in Dorestad een netwerk- partner voor een doelgroep die gemakkelijk tussen wal en schip valt of die niet de juiste zorg op niet de juiste plek ontvangt De zorg aan deze complexe doelgroep vraagt om modernisering van het gebouw en de faciliteiten en van het verdere uitbouwen van veilige zorg door voldoende en kundige professionals In het plan van aanpak richten wij ons op werving van collegarsquos vastgoed hygieumlne- en infectiepreventie domeinoverstijgende samenwerking en dito financiering

Consultatie In alle drie de kernregiorsquos bouwen wij onze consultatie voor ketenpartners steeds verder uit Uitgangspunt is dat waar een oudere patieumlnt zich ook bevindt hijzij onze expertise en zorg laagdrempelig kan ontvangen Vooral vanuit de verpleeghuizen neemt de vraag naar onze kennis steeds verder toe Wij bieden hen naast consultatie en advies ook coaching on the job en scholing

Innovatie In de regio Rijnmond wordt momenteel het digitaal behandelen van ouderen ingevoerd We doen dit met Super Brains Dit is een app waarin behandelaars en patieumlnten samenwerken De behandelaar kan opdrachten klaarzetten chatten en beeldbellen De behandelaar kan dagelijks controleren of patieumlnt opdrachten ook uitvoert De patieumlnt schrijft in de app zijn eigen verslag van het contact met de behandelaar In de regiorsquos Noord-Holland en Haaglanden is gestart met Video Interventie Ouderenzorg (VIO) VIO leert zorgverle- ners en mantelzorgers van kwetsbare ouderen via videofeedback om met moeilijk te begrijpen gedrag om te gaan Oorzaken van het gedrag kunnen bij dementie liggen maar er kan ook sprake zijn van andere problematiek

Ontwikkelingen wetgeving Per 1 januari 2020 hebben we te maken met de invoering van nieuwe wetgeving rond gedwongen zorg de Wet verplichte ggz (Wvggz) en de Wet zorg en dwang (Wzd) (zie p 27) Binnen de ouderenpsychiatrie is een groep patieumlnten in zorg die vanwege hun problematiek op het ene moment onder de Wvggz kan vallen en op een ander moment onder de Wzd Het jaar 2019 heeft dan ook in het teken gestaan van een nauwgezette uitwerking ten aanzien van crisiszorg en overplaatsingen in de samenwerking met andere partners in de regio De wijze waarop wij dat vanuit Parnassia Groep met de ketenpartners zijn aangegaan en de positieve uitkomsten blijken een goed voorbeeld in Nederland te zijn waarover wij ook specifiek bevraagd zijn door VWS

4 Onze topspecialismen

We willen de beste zorg voor onze patieumlnten Dat is doorgaans zorg conform de GGZ- kwaliteitsstandaarden Soms echter zijn de klachten van onze patieumlnten zo complex en moeilijk behandelbaar dat standaarden tekortschieten en hoogspecialistische diagnostiek en behandeling nodig zijn Dan gaat het om patieumlnten voor wie in beginsel geen doorverwijzing mogelijk is

De beste zorg vraagt om een afgewogen combinatie van reguliere teams die bekend zijn met de kwaliteitsstandaar- den en daarnaar kunnen handelen en een netwerk van experts en hoogspecialistische teams dat als vangnet fungeert en zorg draagt voor de ontwikkeling en verspreiding van kennis Zo garanderen we dat geen patieumlnt tussen wal en schip raakt en er goede zorg is voor iedereen Wij willen deze hoogspecialistische (lsquoderdelijnsrsquo) zorg voor de belangrijkste psychische ziektebeelden kunnen bieden

In maart 2019 verkregen de afdelingen psychotrauma en EDIT het keurmerk TOPGGz na een succesvolle visitatie in november 2018 Dat brengt het aantal TOPGGz-afdelingen binnen Parnassia Groep op zeven

Op de paginarsquos hierna geven wij een overzicht van al onze hoogspecialistische afdelingen Daarvan beschikken er nu dus zeven over het landelijke keurmerk TOPGGz

Deel 2 Werken aan goede zorg

49

Hoogspecialistische afdelingen Parnassia Groep

Specialisme Naam programma ndash doelgroep

Locatie Zorgbedrijf Toelichting Erkenning

Angst en dw ang Angststoornissen Den Haag PsyQ Centrum voor de ambulante behande-

ling van complexe angststoornissen

en dw ang Ontw ikkelen en innovatie

nieuw aanbod w etenschappelijk

onderzoek en landelijk opleidings- centrum

Keurmerk

TOPGGz

Neurobiologische

ontw ikkelings-

stoornissen

ADHD bij volw assenen

en ouderen

Den Haag PsyQ Centrum voor de ambulante behande-

ling van volw assenen en ouderen met

een aandachtstekortstoornis Ontw ik-

kelen en innovatie nieuw aanbod

w etenschappelijk onderzoek en landelijk opleidingscentrum

Keurmerk

TOPGGz

Verslaving

psychotische

stoornissen

Centrum Dubbele Pro-

blematiek (CDP) ndash Verslaving en psychia-

trie

Den Haag Fivoor Opnamecentrum voor de behandeling

van patieumlnten die kampen met

ernstige psychiatrische problemen en

verslaving Ontw ikkelen en innovatie

(nieuw ) aanbod w etenschappelijk onderzoek en landelijk opleidings-

centrum

Keurmerk

TOPGGz

Stemmingsstoor-

nissen

Therapieresistente

depressie

Den Haag PsyQ Centrum voor de ambulante behande-

ling van therapieresistente depressie

Ontw ikkelen en innovatie (nieuw )

aanbod w etenschappelijk onderzoek en landelijk opleidingscentrum

Keurmerk

TOPGGz

Autismespec-

trumstoornis

Dr Leo Kannerhuis ndash ASS

Alle regiorsquos Youz Ambulante en klinische behandeling

van kinderen jeugdigen en volw as- senen met een stoornis in het autis- mespectrum

Keurmerk

TOPGGz

Trauma en disso-

ciatie

Psychotrauma Den Haag PsyQ Centrum voor de ambulante behande-

ling van therapieresistente patieumlnten

met klachten door vroegkinderlijke

traumatisering

Keurmerk

TOPGGz toegekend

in maart

2019

Psychotische

stoornissen

EDIT ndash preventie psy-

chose

Alle regios PsyQ Meerdere teams die na screening

patieumlnten behandelen met een ultra-

hoog risico op het ontw ikkelen van

een psychose

Keurmerk

TOPGGz toegekend

in maart

2019

Stemmingsstoor-

nissen

Bipolair Rijnmond Rotterdam

Den Haag

Beverw ijk

PsyQ Centrum voor de ambulante behande-

ling van patieumlnten met een bipolaire

stoornis Nauw e samenw erking op

gebied van zorg programmering en w etenschappelijk onderzoek

Streeft

naar

keurmerk

Voedings- en

eetstoornissen

Eetstoornissen Den Haag

Rotterdam

Zeeland

PsyQYouz

Emergis

Ketensamenw erking tussen de

ambulante programmas van PsyQ en

Youz en de kliniek Emergis voor de behandeling van eetstoornissen

(anorexia nervosa en boulimie)

Streeft

naar

keurmerk

Neurobiologische

ontw ikkelings-

stoornissen

kind en jeugd

De Banjaard ndash kinderen

en jeugdigen met com-

binatie van psychische stoornissen en ver-

standelijke beperking

Den Haag Youz Klinische en ambulant aanbod Voor-

namelijk kinderen maar ook voor 18+

Streeft

naar

keurmerk

Neurobiologische

ontw ikkelings-

stoornissen kind en jeugd

Sarr Autisme

Rotterdam en

Centrum Autisme Haaglanden

Rotterdam

Den Haag

Youz en Antes Centrum voor de ambulante behande-

ling van kinderen en jongeren met

een stoornis in het autismespectrum

Streeft

naar

keurmerk

Kind en jeugd De Fjord ndash Kinderen

met psychiatrische problemen en gedrags-

problemen

Rotterdam Youz Klinisch aanbod voor kinderen en

jongeren met psychiatrische

problematiek verstandelijke

beperking en gedragsproblemen

Orieumlnteert

zich op

keurmerk

Kind en jeugd De Albatros ndash Jongeren

met angst depressie

trauma of persoonlijk- heidsstoornissen

Den Haag Youz Klinisch en ambulant aanbod Voor-

namelijk kinderen maar ook voor

18+

Deel 2 Werken aan goede zorg

50

Kind en jeugd Schakenbosch Den Haag Youz

Jeugdformaat Ipse de Brug-

gen

Geiumlntegreerd zorgaanbod voor

jongeren met moeilijk gedrag en

psychiatrische problemen

Neurocognitieve

stoornissen

Afdeling Niet-

aangeboren hersenlet- sel

Rotterdam Antes Klinisch centrum voor de behandeling

van NAH Tevens expertisecentrum en second opinion

Stemmingsstoor-

nissen

ECT-centrum Haag-

landen

Den Haag PsyQ

Parnassia

Behandelafdeling voor het geven van

elektroconvulsietherapie (ECT)

Trauma en disso-

ciatie

Centrum Intensieve

Behandeling ndash Dissociatieve stoornis-

senTrauma

Den Haag Fivoor Gespecialiseerd aanbod klinisch en

poliklinisch voor patieumlnten met

dissociatieve stoornissen veroorzaakt door ernstige langdurige vroegkinder-

lijke traumatisering

Verslaving Brijder Kliniek Ouder amp

Kind

Den Haag Brijder Gezinskliniek voor de behandeling

van verslaafde ouders met kinderen

nadat zij zijn ontgift

Voedings- en

eetstoornissen

Regionaal centrum

Eetstoornissen

Beverw ijk PsyQ Regionaal programma ambulant en

deeltijd voor de behandeling van

anorexia en boulimia nervosa

Samenw erking met Elizabeth Gast-

huis voor opname bij ernstig onder- gew icht

Verstandelijke

beperking

psychiatrische problematiek

Klinisch Centrum

Nootdorp

Nootdorp Parnassia

Ipse de Brug-

gen

Topzorg aan mensen met een combi-

natie van een verstandelijke beper-

king en psychiatrische problematiek

Deel 2 Werken aan goede zorg

51

Onze zorg zo kort en licht als mogelijk

We willen onze hulp zo kort en licht bieden als verantwoord langer en zwaarder indien nodig Dat vergt een juiste inzet van hulp bij aanvang van een behandeling en ook dat we tijdens een lopend traject de behandeling op het juiste moment meer of minder intensief maken

Hierboven hebben we al laten zien dat we door preventie en het bieden van zorg zo vroeg en dichtbij als mogelijk ervoor willen zorgen dat problemen tijdig worden onderkend en aangepakt waardoor een goed resultaat kan worden bereikt met relatief lichte en korte zorg

Intensieve zorg blijft altijd nodig

Er zal altijd een groep ernstig zieke psychiatrische patieumlnten zijn voor wie intensieve klinische enof ambulante zorg nodig is Een deel van deze patieumlnten woont bij ons met intensieve begeleiding Dat is en blijft een belangrijke kern- activiteit van Parnassia Groep Wij blijven staan voor en investeren in goede voorzieningen voor deze patieumlnten en in gemotiveerde hoog- gespecialiseerde collegarsquos om hen de zorg te kunnen bieden die zij nodig hebben

Hieronder staan we stil bij een kwestie die landelijk vanaf eind 2019 veel aandacht kreeg de problemen rond de hoogcomplexe zorg

Zie verder ook bull Wijkgerichte GGZ-teams - langdurige begeleiding ndash zie p 40 ev bull Intensieve behandeling thuis ndash zie p 52 bull Maatschappelijk herstel en wonen ndash zie p 21 ev

bull Onze topspecialismen ndash zie p 48 ev

Hoogcomplexe zorg

Bij een beperkte groep mensen is sprake van een behoefte aan lsquohoogcomplexe zorgrsquo Parnassia Groep is landelijk een van de aanbieders die deze (kunnen) bieden Eind 2019 werd landelijk de aandacht gevraagd voor het feit dat voor sommige van deze mensen het ondanks hulp van aanbieders en zorgbemiddeling van de zorgverzekeraar niet lukte om een passende plek te vinden Bijvoorbeeld omdat ze meerdere aandoeningen hebben of verschillende typen zorg nodig hebben Soms komen daar ook nog problemen bij op het gebied van wonen en werk Het gaat landelijk naar schatting om 250 tot 300 mensen

In maart 2020 kwam een plan tot stand opgesteld door zorgverzekeraars en -aanbieders om mensen met een hoog- complexe zorgvraag beter te helpen Er werd een nieuwe werkwijze afgesproken voor een passende behandeling op maat voor deze groep patieumlnten met steun van GGZ Nederland en Zorgverzekeraars Nederland Vanaf 1 april 2020 werd van start gegaan met een landelijk sluitend netwerk van aanbieders en financiers in de vorm van regiotafels De zorgbehoefte van mensen met een hoogcomplexe zorgvraag wordt ingebracht bij een regiotafel als deze niet adequaat via de reguliere route kan worden opgepakt Parnassia Groep neemt deel aan de regiotafels voor haar drie kernregiorsquos Noord-Holland Haaglanden en Rijnmond

Sleutels tot korter en lichter behandelen

Belangrijke sleutels tot korter en lichter behandelen beschreven we elders bull Investeren in preventie ndash zie p 36 ev bull Het bieden van GGZ in en om de huisartsenpraktijk ndash zie p 38 ev hellip bull De inzet van e-health ndash zie p 32 ev

bull Activiteiten gericht op maatschappelijk herstel ndash zie p 21 ev

Verder is van belang het ontwikkelen en toepassen van richtlijnen en werkwijzen die gericht zijn op bull direct de juiste intensiteit van zorg (matched care) specialistisch als het moet generalistisch als het kan

bull minder intensief behandelen en afronden zodra mogelijk bull nazorg en terugvalpreventie Onze specialismegroepen vervullen een sleutelrol in het bepalen op welke wijze we beschikbare kwaliteits- standaarden hierbij kunnen benutten en waar de tekortkomingen wat betreft de huidige zorg zitten (zie p 73 ev)

Deel 2 Werken aan goede zorg

52

Door de behandeling tijdig minder intensief te maken en af te ronden kunnen we lsquoaan de voorkantrsquo het aantal wachtenden beperken en wachttijden verkorten (zie p 59) en houden we ook de kosten aanvaardbaar (zie p 60 ev)

Herstellen doe je thuis

Klinische opnames willen we zoveel mogelijk voorkomen en aacutels ze nodig zijn niet langer laten duren dan nood- zakelijk Zowel vanuit het oogpunt van kwaliteit als dat van kosten verdient thuis herstellen in het algemeen de voorkeur Dat geldt ook als er sprake is van een crisissituatie

Het heeft altijd de voorkeur om patieumlnten in hun eigen vertrouwde leefomgeving te behandelen Daarom behandelen we ambulant tenzij klinische behandeling noodzakelijk is Hoe beter we erin slagen patieumlnten in hun eigen omgeving ambulant te behandelen hoe minder bedden er nodig zijn

Van ons totale aantal patieumlnten wordt overigens het overgrote deel uitsluitend ambulant behandeld Een klein deel van onze patieumlnten (ongeveer 4) wordt gedurende een deel van de behandeling k linisch opgenomen twee derde van het aantal opnames duurt korter dan een maand

In onze drie kernregiorsquos hebben we daarom het concept Intensief Behandelen Thuis (IBT) doorgevoerd (elders bekend als IHT) Door patieumlnten die voor opname worden aangemeld intensief (drie keer per dag gedurende maxi- maal zes weken) te behandelen en begeleiden worden opnames voorkomen Daarnaast kunnen opnames worden verkort door een intensievere begeleiding na opname We hebben nu IBT-teams actief in alle drie onze kernregiorsquos

Behandeling via IBT kan niet als er sprake is van te veel agressie te veel verslavingsproblemen het ontbreken van een steunsysteem en huisvesting en dergelijke De IBT-teams werken in een keten samen met onze spoedzorg GGZ-teams in de wijk klinieken enzovoort In 2020 zal de invoering van de Generieke Module Acute Psychiatrie (GMAP) veel aandacht vergen

Noord-Holland Er is eacuteeacuten IBT-team actief in de regiorsquos Zaanstreek-Waterland en Midden-Kennemerland Er werden in 2019 479 pati- enten geholpen Het IBT-team vormt met de crisisdienst en twee teams voor acute deeltijdbehandeling (ADB) de acute keten Het IBT- team vervult een belangrijke spin-in-het-webfunctie en wordt steeds meer de poortwachter van de bedden In dat kader is er ook een intensieve samenwerking met de High amp Intensive Care-units (HIC-units) op het terrein in Castricum die op hun beurt in 2019 tot eacuteeacuten gezamenlijk team werden omgevormd

Haaglanden In de regio Haaglanden zijn 2 IBT-teams actief Zij hielpen 519 patieumlnten in 2019 Patieumlnten die worden aangemeld voor hulp door een IBT-team worden alleen in behandeling genomen als er een indicatie voor opname is De teams werken dus altijd opnamevoorkomend of opnamebeperkend Patieumlnten kunnen in een aantal gevallen eerder naar huis door de inzet van IBT

Rijnmond Het aantal IBT-teams werd per 1 maart 2019 uitgebreid naar 3 In totaal werden 449 patieumlnten geholpen in 2019 Een vierde team is in voorbereiding en zal in 2020 starten In 2019 is ook een team gestart dat zich richt op het voorkomen van klinische detox door patieumlnten in de eigen omgeving te behandelen Dit team Detox Thuis is succesvol gestart en uitbereiding van het team is in voorbereiding

Minder klinisch behandelen ndash minder bedden

Het heeft altijd de voorkeur om patieumlnten in hun eigen vertrouwde leefomgeving te behandelen Hoe beter we hierin slagen hoe minder bedden er nodig zijn

Het aantal bedden voor klinisch verblijf Zvw 1e jaar was eind 2016 33 lager (748) dan in 2008 (1111) Dit was exclusief De Jutters aangesloten in 2016 Antes Zorg en het dr Leo Kannerhuis aangesloten in 2017 resp 2018 Hiermee realiseerde Parnassia Groep de landelijke afspraken uit het bestuurlijk akkoord (juni 2012) om tot 2020 circa 13 van de bedden af te bouwen ten opzichte van 2008 Overigens werd daarin geen rekening gehouden met de ontwikkeling van de omvang van de bevolking In de jaren 2008-2019 bedroeg de bevolkingstoename in onze drie kernregiorsquos gemiddeld 11

Deel 2 Werken aan goede zorg

53

Voor de komende 20 jaar wordt voor deze regiorsquos een bevolkingstoename met nog eens 10 tot 15 voorzien Zulke gegevens dienen in aanmerking genomen te worden bij de beoordeling van de gerealiseerde en toekomstige ontwikkeling van de klinische capaciteit deze zou moeten worden uitgedrukt in aantal bedden per 100000 inwonersverzekerden

Het gegeven dat de behoefte aan bedden voor met name de acute (niet-planbare) psychiatrische hulpverlening flinke pieken en daken vertoont blijft een punt van aandacht in de (verdere) bewegingen die we maken binnen de ambu- lantisering In de Generieke Module Acute Psychiatrie (GMAP) de standaard voor de acute GGZ wordt bij voorkeur ook uitgegaan van outreachende crisisbehandeling De komende jaren gaan uitwijzen of het werken volgens deze standaard het beroep op klinische capaciteit gaat beiumlnvloeden

Ontwikkeling klinische capaciteit Hieronder wordt een overzicht gegeven van de opbouw van onze beddencapaciteit en de ontwikkeling daarvan sinds 2016 De aantallen zijn berekend op basis van de gerealiseerde productie in verpleegdagen Voor vergelijkingsdoeleinden zijn de bedden van het in oktober 2018 aangesloten dr Leo Kannerhuis niet meegeteld

De beddencapaciteit van Parnassia Groep wordt gefinancierd uit diverse stelsels te weten de Zvw de Wlz de Wfz de Jeugdwet en de Wmo

Beddencapaciteit Parnassia Groep

2019 2018 2017 2016

Zvw-SGGZ

1076

1125

1139

1249

Jeugd 89 70 79 84 Subtotaal kortdurende zorg 1165 1195 1218 1333

Zvw-LGGZ

212

195

193

200

Wlz 683 723 745 854 Wmo beschermd wonen 747 720 693 692 Subtotaal langdurige zorg 1642 1638 1631 1746

Justitie DBBC

84

88

91

96

Justitie beschermd wonen 88 91 78 72 Subtotaal justitie 171 179 169 168

Overige 35 19 19 15

Parnassia Groep TOTAAL 3014 3030 3037 3262

Aantallen in alle vier de jaren zijn vanwege de vergelijkbaarheid vanaf 2016 - inclusief De Jutters (onderdeel van de groep per januari 2016)

- inclusief Antes (onderdeel van de groep per oktober 2017) - inclusief volledig aantal bedden voormalig Palier dus exclusief overige onderdelen Fivoor (Aventurijn Stichting De Kijvelanden)

- exclusief de bedden die per augustus 2017 werden overgedragen aan GGZ Delfland ivm remedie fusie Antes

- exclusief het dr Leo Kannerhuis (onderdeel van de groep per oktober 2018) in 2019 betrof dit 131 bedden 26 Zvw-SGGZ 51 Jeugd 38 Wlz 16 overige

- exclusief Klinisch Centrum Nootdorp waarin Parnassia miv 1 maart 2019 voor 50 deelneemt (zie p 139) het betrof in 2019

gerekend naar rato van dit belang 8 bedden Zvw en 4 bedden Wlz

We zagen in 2019 over het geheel genomen een afname met 16 bedden

bull De klinische capaciteit in de Zvw-SGGZ nam af met 49

bull In de Zvw-jeugd nam deze toe met 19 bull In de LGGZ (langdurige GGZ) was er een toename van 17 bedden in de Wlz een afname van 40 bull Het aantal plaatsen in de Wmo (beschermd wonen) groeide met 27 bull Bij Justitie werden 7 plaatsen minder gerealiseerd

Het uitstel van de toegang van de GGZ tot de Wlz naar 2021 zorgde binnen de Zvw voor een toename van het aantal plaatsen dat in de Zvw benut werd voor de LGGZ Voor een deel is dit ook de verklaring van de daling van 40 plaatsen in de Zvw-SGGZ) De verwachting is nog steeds dat het aantal LGGZ-plaatsen gaat dalen als de toegang tot de Wlz voor de GGZ in 2021 een feit is

Deel 2 Werken aan goede zorg

54

In de regio Rotterdam heeft na de fusie met Antes een herijking van de in die regio benodigde klinische capaciteit plaatsgevonden Dit heeft daar geresulteerd in een afname van capaciteit in de Zvw-SGGZ en de Wlz Hiertegenover staat een toename van het aantal Wmo-plaatsen In de andere regiorsquos waren er in dit verslagjaar geen grote verschuivingen van klinische capaciteit

Parnassia Groep blijft haar klinische capaciteit in alle financieringsstromen kritisch bezien Wanneer per 1 januari 2021 de Wlz toegankelijk wordt voor GGZ-patieumlnten zullen in iedere regio de invloeden op de benutting van de capaciteit voor langdurige behandeling duidelijk worden De ontwikkeling van de klinische capaciteit ten gevolge hiervan laat zich nu nog moeilijk voorspellen

Nog altijd vormt het gebrek aan uitstroommogelijkheden een probleem de wachtlijsten bij de beschermde woon- vormen zijn lang Naast een voldoende aansluiting van ambulante behandel- en begeleidingsmogelijkheden op een (langdurige) klinische opname is beschikbaarheid van voldoende betaalbare woningen een belangrijke randvoor- waarde voor de uitstroom

Verder zijn de wachtlijsten bij VampV-instellingen ook lang waardoor clieumlnten die bij ons zijn uitbehandeld en naar een VampV-instelling kunnen uitstromen veel langer bij ons moeten verblijven dan noodzakelijk is

Resultaten van en ervaringen met onze zorg

We beschreven in dit deel Werken aan goede zorg hoe wij dag in dag uit zo goed mogelijke zorg leveren aan onze patieumlnten hoe we met minder behandelinzet en dus minder kosten een zo goed mogelijk resultaat proberen te bereiken en hoe wij tal van veranderingen en vernieuwingen hebben gerealiseerd

Het is lastig om het effect te bepalen van een specifieke verbetering of vernieuwing op bijvoorbeeld de waardering van patieumlnten of de kosten per patieumlnt Wel hebben we aanwijzingen voor de effecten van al onze inspanningen tezamen De belangrijkste indicatoren daar- voor zijn bull Kwaliteit effectiviteit van onze zorg en de ervaringen daarmee (de beleefde kwaliteit) bull Wachtlijstenwachttijden

bull Kosten per patieumlnt Deze drie indicatoren bespreken we hieronder

Overigens verwachten we dat we in de nabije toekomst gemakkelijker en beter inzicht kunnen krijgen in de effecten van onze inspanningen en de factoren waarmee deze verband houden Apps en digitale zorgondersteuning die we meer en meer gaan toepassen genereren grote hoeveelheden data Hieruit proberen we nieuwe inzichten te verkrijgen Denk aan waarom voltooien bepaalde groepen patieumlnten hun behandeling wel en andere niet wat is de relatie tussen woonsituatie en mentale kwetsbaarheid

De kwaliteit van onze zorg

De twee essentieumlle indicatoren voor kwaliteit van zorg zijn Het behandelresultaat ndash de effectiviteit van onze zorg De beleefde kwaliteit ndash de ervaringen met en tevredenheid over onze zorg

Ook klachten complimenten en suggesties zijn een belangrijke bron voor het verbeteren van de kwaliteit van de zorg en de service aan patieumlnten

Het resultaat van de behandeling

Om de effectiviteit van onze zorg na te gaan monitoren we de behandeling Dit doen we met generieke en specifieke lijsten passend bij de doelgroep op meerdere momenten tijdens de behandeling

Deel 2 Werken aan goede zorg

55

ROM (Routine Outcome Monitoring) ondersteunt het individuele behandelproces De behandelaar en de patieumlnt krijgen feedback over de ontwikkeling van de gezondheidstoestand van de patieumlnt en bespreken samen of het resultaat van de behandeling naar wens is Het samen vergelijken van de informatie verkregen uit de tussenmetingen is een goed uitgangspunt voor tussentijdse evaluatie van de behandeling

Daarnaast kunnen we via ROM-gegevens informatie krijgen voor kwaliteitsverbetering onder meer door interne benchmarking en wetenschappelijk onderzoek Voor gebruik van ROM-gegevens voor interne benchmarking is binnen Parnassia Groep toestemming vereist van de functionaris gegevensbescherming op basis van een Data Protection Impact Assessment (DPIA) Binnen wetenschappelijk onderzoek wordt gewerkt met een informed consent van de clieumlnt

Afnamepercentages In een aantal jaren groeide het percentage afgesloten DBCrsquos voorzien van een voormeting en nameting in onze specialistische GGZ tot 50 en in de basis-GGZ tot 45 Sinds 2017 laten de percentages een dalende trend zien Begin 2017 ontstonden twijfels rond de anonimiteit van de gegevens die aangeleverd werden aan de Stichting Benchmark GGZ (SBG) Op advies van GGZ Nederland zijn we gestopt met de aanlevering aan SBG

We zijn de ROM-metingen wel blijven doen maar we zien in de afgelopen jaren een daling van het aantal DBCrsquos en BGGZ-trajecten met een voor- en nameting De landelijke beperking in keuze van meetinstrumenten met verplichte meetmomenten-marges evenals de twijfels rondom privacy hebben daarin een rol gespeeld Daarnaast vraagt de start van ROM bij onderdelen die in de afgelopen jaren bij de groep aansloten implementatietijd

Het afgelopen jaar is veel gedaan om het monitoren van de behandeling een nieuwe impuls te geven Met het Overleg Zorg en alle specialismegroepen zijn ten behoeve van kwaliteit van de behandeling en gepast gebruik nieuwe afspraken gemaakt over de keuze van meetinstrumenten meetmomenten-marges en privacyregels De verwachting is dan ook dat het percentage voor- en nametingen in 2020 zal gaan stijgen

DBCrsquos en BGGZ met voor- en nameting ROM

2019 2018 2017 2016 2015 Specialistische GGZ 376 398 449 504 476 Basis-GGZ 353 410 447 461 389 Jeugd 259 182

(Interne) benchmarking Gezien de grootte van onze instelling hebben we veel mogelijkheden om intern te benchmarken Daarnaast hebben Indigo en PsyQ de mogelijkheid om te benchmarken met partnerorganisaties Hieronder geven we voorbeelden van benchmarking

ROM bij PsyQ Bij PsyQ wordt aan ROM een belangrijke plek gegeven in de individuele behandeling en in de kwaliteitsverbetering van de zorg Er wordt gebruikgemaakt van een generieke klachtgerichte vragenlijst (OQ-45) en stoornisspecifieke lijsten Drie keer per jaar voert PsyQ een benchmark uit met de drie andere partners in PsyQ Nederland

Behandelaars gebruiken ROM-gegevens voor de evaluatie van behandelingen en om een gestructureerd gesprek aan te knopen met de patieumlnt over gebieden die reden van zorg kunnen zijn Ook voor het bepalen van de ernst van de klachten het bijstellen van het behandelbeleid en het op tijd stoppen van behandelingen is ROM een nuttig hulp- middel gebleken

De interne ROM-benchmark wordt steeds beter ingezet voor het verbeteren van het aanbod binnen afdelingen Het vergelijken met andere vestigingen en behandelprogrammarsquos blijkt vaak nuttige informatie op te leveren voor aanpassingen in het beleid waardoor de kwaliteit van zorg verbeterd kan worden We stimuleren teams om hun ROM-resultaten (zowel respons als uitkomsten) in het team te bespreken Leiding- gevenden bespreken de resultaten met de directie Het doel hiervan is vooral om van de resultaten te leren en onszelf te verbeteren

ROM bij patieumlnten met een EPA We zijn gestart met het vergelijken van behandelresultaten van onze drie regionale ketenzorgbedrijven bij volwasse- nen met een ernstige psychiatrische aandoening (EPA) Deze worden gemeten met de HoNOS een schaal die het psychosociale functioneren meet We vergelijken de resultaten van afgeronde zorgtrajecten Er kan geselecteerd worden op diagnose en behandelduur om meer inzicht in de cijfers te krijgen Deze cijfers zijn natuurlijk ook per team

Deel 2 Werken aan goede zorg

56

beschikbaar We zien duidelijke verschillen tussen de drie ketenzorgbedrijven en dit geeft aanleiding tot discussie over wat er goed gaat in de behandeling en wat er mogelijk verbeterd zou kunnen worden Op vergelijkbare wijze vergelijken we de effecten van behandelingen bij jeugdigen en ook bij ouderen bij wie aangepaste varianten van de HoNOS worden gebruikt

ROM bij Indigo Voor Indigo is het mogelijk om te benchmarken met de Indigo-afdelingen van andere GGZ-instellingen via het samenwerkingsverband Indigo Service Organisatie Dit verzamelt en vergelijkt onder meer resultaten van de verschil - lende Indigorsquos in het land In onderstaande tabel staan de resultaten van 2019 gemeten met de OQ-45 (delta T) Over het geheel genomen behalen we een relatief hoog behandeleffect Alleen bij het product Umami scoren we onder het gemiddelde van Indigo landelijk Bij Umami gaat het nog om kleine aantallen omdat dit pas vanaf 2019 wordt ingezet

Behandeleffecten Indigo

Kort Middel Intensief Chronisch Umami Totaal Indigo Parnassia Groep 79 88 95 25 77 89 Indigo landelijk 79 86 89 22 83 77

Leren uit onze registraties Doordat wij grote aantallen patieumlnten behandelen kunnen we veel leren van het analyseren van de daarbij vast-gelegde informatie Daarbij zorgen we dat de gebruikte gegevens niet te herleiden zijn tot individuele patieumlnten Door gegevens over behandeleffecten bij groepen patieumlnten (afkomstig uit ROM) te combineren met patieumlnt - kenmerken en informatie over de in- door- en uitstroom kunnen we kennis opdoen die we intern gebruiken om zorgprogrammarsquos te verbeteren We pasten bijvoorbeeld zulke lsquobig datarsquo-analyses toe na de fusie met Antes bij het opzetten van nieuwe klinische paden In besprekingen met financiers gebruiken we zulke informatie om onderscheid te maken binnen doelgroepen bijvoorbeeld welke categorieeumln jongeren na hun behandeling terugkeren in de volwassenenzorg

De behandeluitkomsten van de meeste lijsten zijn inmiddels opgenomen in het teamdashboard Daarin kunnen teams bijvoorbeeld de mate van herstel en verbetering zien van de patieumlnten die door het team behandeld zijn

Patieumlntervaringen

De ervaringen van de patieumlnt en de mate van zijn tevredenheid over onze zorg zijn een belangrijke graadmeter voor de kwaliteit van zorg We willen graag dat elke patieumlnt volmondig ja antwoordt op de vraag raadt u een familielid of andere naaste de hulp van Parnassia Groep aan

We meten de patieumlntervaringen ndash de beleefde kwaliteit ndash met de CQi GGZ en Verslavingszorg De huidige versie in 2017 geiumlntroduceerd bestaat uit een beknopte set van vijftien algemene vragen die voor de gehele GGZ-populatie relevant zijn (een generieke ambulante module) Voor klinische patieumlnten zijn zes aanvullende vragen toegevoegd (klinische module)

Daarnaast hechten we veel waarde aan de waardering en de ervaringen die patieumlnten rapporteren via Zorgkaart - Nederland Die worden sinds 2015 op de website van ZorgkaartNederland gemonitord Patieumlnten kunnen op zes verschillende punten een cijfer geven aan de instelling en dit resulteert in een gemiddeld rapportcijfer Wij stimuleren patieumlnten actief om hun ervaringen op ZorgkaartNederland te melden

Het geregeld meten van de ervaringen van patieumlnten geeft ons veel welkome informatie over wat wij verder kunnen verbeteren

Uitkomsten meting CQi Ambulante patieumlnten geven de behandeling bij ons een gemiddeld rapportcijfer van een 78 in 2019 Bij de verschillende zorgbedrijven varieert dit cijfer van een 69 tot een 88 Het gemiddelde rapportcijfer is iets lager dan de 80 in 2018 Onderstaand enkele specifieke uitkomsten waarbij de schaalscore is omgerekend naar een rapportcijfer

bull Ambulante patieumlnten geven een 92 voor de bejegening door hun behandelaar bull Ambulante patieumlnten geven een 79 voor het samen kunnen beslissen over de behandeling

bull Ambulante patieumlnten geven een 82 voor de uitvoering van de behandeling

De tevredenheid onder klinische patieumlnten werd tot nu toe elk jaar gemeten In 2019 is echter geen meting gedaan

Deel 2 Werken aan goede zorg

57

In onze kinder- en jeugd-GGZ werd in 2018 gestart met een nieuwe methode voor tevredenheidsmeting de CEM De behandelaar vraagt aan het einde van de behandeling aan de patieumlnt enof ouder hoe nuttig de geboden hulp was Er kan geantwoord worden met een rapportcijfer De patieumlnten gaven in 2019 een 73 en de ouders gemiddeld een 75 Dat is een lichte verbetering ten opzichte van 2018 toen de patieumlnten een 71 en de ouders een 73 gaven Voor de jeugd is de nieuwe tevredenheidsvragenlijst toegevoegd aan de behandelmonitor waarmee we in de toekomst nog beter inzicht krijgen in de tevredenheid van onze jeugdpatieumlnten

ZorgkaartNederland Uit de waarderingen van patieumlnten op de website van ZorgkaartNederland blijkt dat 88 van de patieumlnten in 2019 Parnassia Groep zou aanbevelen aan anderen Dit is gelijk aan het percentage in 2018 Ook het gemiddelde rapportcijfer voor Parnassia Groep is met een 82 in 2019 gelijk aan dat in 2018

Teamdashboard Sinds eind 2017 zijn de resultaten van de CQi op teamniveau in het teamdashboard te zien Op de hoofdpagina is het gemiddelde rapportcijfer te zien op de teampaginarsquos is detailinformatie te vinden over alle vragen van de CQi Dit maakt het voor teams eenvoudiger de resultaten van de metingen actief te benutten bij het verbeteren van hun zorg

Klachten

Voor patieumlnten of hun familie die een klacht hebben is het van groot belang dat zij zich goed gehoord voelen Ook voor onszelf zijn klachten belangrijk als bron van informatie Elke klacht beschouwen wij als een mogelijkheid om te leren en de kwaliteit van de zorg en onze service te verbeteren

Er bestaan diverse manieren voor patieumlnten en familie om hun klachten complimenten of suggesties kenbaar te maken Dit kan mondeling schriftelijk of digitaal Rechtstreeks aan de betrokken hulpverlener of leidinggevende via onze website of direct aan de onafhankelijke klachtencommissie van Parnassia Groep

Het beleid is erop gericht klachten zo laag mogelijk in de organisatie af te handelen Wanneer dat nodig en mogelijk is wordt gebruikgemaakt van bemiddeling Het doel daarvan is om onder voorzitterschap van een neutrale bemiddelaar partijen (weer) tot elkaar te brengen en de onderlinge relatie te herstellen

Een groot deel van de klachten wordt dan ook binnen Parnassia Groep naar tevredenheid afgehandeld maar we zien ook een landelijke trend dat patieumlnten klachten tegen hulpverleners direct indienen bij een Tuchtcollege voor de Gezondheidszorg In 2019 waren er 17 tuchtklachten Dit betreft het aantal klagers in een tuchtklacht kunnen meerdere behandelaars worden aangeklaagd In de 17 klachten werden door klagers 48 behandelaars aangeklaagd dus gemiddeld bijna 3 per tuchtklacht

Daarnaast kunnen sinds enkele jaren klachten worden ingediend bij de Geschillencommissie Geestelijke Gezond- heidszorg Aanvankelijk betrof het slechts enkele gevallen vanaf 2018 werd meer gebruikgemaakt van deze mogelijkheid In 2019 gebeurde dit tien keer

Externe tuchtklachten en geschillen

2019 2018 2017 2016 Aantal tuchtklachten 17 20 16 20 Aantal zaken bij Geschillencommissie 10 11 2 2

2019 inclusief 3 tuchtklachten resp 2 zaken bij Geschillencommissie bij Antes Eerdere jaren exclusief Antes

Klachten complimenten en suggesties Feedback van patieumlnten familie verwijzers en collegarsquos is van harte welkom Klanten van Parnassia Groep kunnen hun klacht compliment of suggestie digitaal of schriftelijk melden bij ons meldpunt Klantenreacties Onze collegarsquos zorgen ervoor dat alle klantenreacties vlot op de juiste plek terechtkomen Klantenreacties worden afgehandeld door de teams In 2019 ontvingen we 1401 klachten 26 complimenten en 44 suggesties De meest voorkomende onderwerpen van de klachten waren facturering van zorgkosten kwaliteit van behandeling en communicatie Complimenten hadden betrekking op goede behandeling en attente dienstverlening De suggesties bevatten waardevolle tips om onze processen te verbeteren

In het kader van de Wet kwaliteit klachten en geschillen zorg beschikt Parnassia Groep ook over een klachten- functionaris In 2019 werd voor de regiorsquos Haaglanden en Noord-Holland een nieuwe klachtenfunctionaris aangesteld

Deel 2 Werken aan goede zorg

58

De regio Rijnmond beschikte reeds over een klachtenfunctionaris Het team Klantenreacties vervult de rol van klach- tenondersteuner en brengt klagers in contact met de klachtenfunctionaris Patieumlnten weten de klachtenfunctionaris steeds beter te vinden Dit heeft geresulteerd in een stijging van het aantal klachten dat door de klachtenfunctionaris is behandeldbegeleid in 2019 waren dat er 221 (2018 136)

Klachtencommissie De zorgbedrijven beschikken over een gemeenschappelijke onafhankelijke klachtencommissie In 2019 hebben we de klachtencommissie van Antes Zorg geiumlntegreerd in die van Parnassia Groep Aan de drie regionale kamers van de commissie werd in 2019 een vierde toegevoegd voor de regio Oost-Nederland waarmee de klachtencommissie van het dr Leo Kannerhuis werd geiumlntegreerd in die van Parnassia Groep In onze drie kernregiorsquos is de bestuurder van het ketenzorgbedrijf aanspreekpunt voor algemene zaken met betrekking tot de betreffende kamer voor de kamer Oost-Nederland is dit de bestuurder van Youz

Aantal klachten In 2019 was het totale aantal klachten bij de klachtencommissie hoger dan dat in 2018 de toename deed zich vrijwel geheel voor in Rijnmond In vrijwel alle gevallen werden de klachten afgehandeld binnen de daarvoor gestelde termijn Wanneer duidelijk werd dat de termijn voor schriftelijke afhandeling niet gehaald werd dan werden de betrokkenen schriftelijk hierover ingelicht Altijd was de uitspraak van de klachtencommissie wel telefonisch aan betrokkenen gemeld

Strekking van de oordelen adviezen en maatregelen Hierbij moet onderscheid worden gemaakt tussen klachten op grond van de Wet Bopz en klachten op grond van de Wkkgz De Bopz-gerelateerde klachten van 2019 betroffen opnieuw in vrijwel alle gevallen een klacht tegen een (voor- genomen) beslissing tot dwangbehandeling het ligt in de rede dat de patieumlnt die tegen zijn wil wordt behandeld hier- tegen relatief vaak bezwaar aantekent In het overgrote deel van deze klachten beslist de commissie dat de klacht niet gegrond is Wanneer dit niet het geval is heeft dat vaak als grond dat de commissie ter zitting concludeert dat er nog onderhandelingsruimte is om te komen tot instemming met het behandelplan Uiteraard wordt in deze gevallen het oordeel van de commissie altijd overgenomen

De klachten op grond van de Wkkgz beslaan een veel ruimer terrein vaak is er bovendien sprake van meerdere klachtonderdelen Klachten over informatieverstrekking rond no-show facturering hiervan en huisvesting kwamen het meest voor Ook zien we vaker dat ook familieleden van clieumlnten de weg naar de klachtencommissie gaan bewandelen In de meeste gevallen zijn de aanbevelingen overgenomen en zijn (of waren al voor de zitting) passende maatregelen getroffen

Klachten bij klachtencommissie Parnassia Groep

Noord- Holland Midden

Haag- landen

Rijn- mond

Oost Neder- land

totaal 2019

totaal 2018

totaal 2017

Aantal klachten ingediend bij de klachtencommissie 1

44 91 198 0 333 254 255

Aantal hoorzittingen 2 36 46 92 0 174 154 158

Aantal klachten waarover de klachten- commissie aanbevelingen uitbracht

0 4 14 0 15 20 21

Aantal klachten dat gegrond is verklaard 11 9 22 0 42 52 52

1 Eeacuten klachtbrief kan meerdere klachten bevatten

2 Niet alle klachtbrieven leiden tot een hoorzitting Soms wordt een klacht opgelost door bemiddeling wordt deze ingetrokken of is deze

niet ontvankelijk

Deel 2 Werken aan goede zorg

59

Wachttijden en wachtlijsten

Bij veel van onze afdelingen zijn de wachtlijsten en -tijden nog te lang Dat is slecht voor de gezondheid en de herstelkansen van mensen die dringend hulp nodig hebben

Normen voor maximale wachttijden

Landelijk wordt uitgegaan van de zogenaamde Treeknormen die inhouden dat in de specialistische GGZ een patieumlnt

binnen 4 weken na eerste aanmelding beoordeeld moet worden en dat binnen uiterlijk 14 weken na eerste aan- melding de behandeling feitelijk moet starten Wij vinden deze tijd te lang omdat nu meer patieumlnten in de basis-GGZ behandeld worden dan ten tijde van het vast- stellen van de Treeknormen zijn patieumlnten die doorverwezen worden voor SGGZ nu gemiddeld ernstiger ziek waardoor lang wachten schadelijker is Voorlopig echter komen onze wachttijden voor een deel van onze programmarsquos helaas nog aanzienlijk boven de Treeknormen uit Aan Vektis worden maandelijks de wachttijden aangeleverd uitgesplitst naar BGGZ en SGGZ Vanaf begin 2019 doen wij dit op het niveau van onze 305 vestigingen

Wij leggen de focus op de gemiddelde wachttijd Uiteraard is ook het aantal wachtenden in beeld

Ontwikkelingen in 2019

Wachttijden op onze websites Al jaren publiceren wij op onze websites de wachttijden van onze vestigingen Zorgbedrijven vulden daarvoor cijfers in die zij kregen van onze afdeling Bedrijfsinformatie Om de administratieve lasten van zorgbedrijven te verminderen organiseren wij dit vanaf eind januari 2019 centraal en eenduidig

Wachtlijsten (aantal wachtenden) Het aantal wachtenden dat op een wachtlijst staat fluctueert Het aantal wachtenden (met wachttijden zowel onder als boven de Treeknorm) bleef in 2019 lang lsquoschommelenrsquo rond de 15000 Echter in het laatste kwartaal zagen we dat aantal toenemen tot rond de 17000

Een probleem is dat de aantallen wachtenden lsquovervuildrsquo zijn door administratieve oorzaken Mensen zoeken bijvoor- beeld alternatieven ze schrijven zich in bij meerdere aanbieders en komen soms niet meer in behandeling bij ons Een inhoudelijke steekproef halverwege 2019 liet deze lsquovervuilingrsquo duidelijk zien In onze interne regionale overleggen en in de regionale taskforces werken we in de verschillende regiorsquos samen met andere aanbieders aan het hier meer grip op krijgen

Wachttijden Volgens de Treeknormen mag de totale wachttijd maximaal 14 weken zijn maximaal 4 weken voor intake en 10 weken behandelwachttijd Voor al onze afdelingen geldt dat voor 50 van de teams de wachttijd binnen de Treeknormen ligt Dit is gebaseerd op de cijfers van al onze teams waarover wij wachttijdinformatie aanleveren bij Vektis We zien wel grote verschillen tussen de diverse doelgroepen en regiorsquos Voor de zorg voor ouderen mensen met ernstige psychiatrische aandoeningen (EPArsquos) zoa ls psychotische stoornis- sen maar ook voor de zorg voor mensen met een verslaving liggen de wachttijden redelijk laag en bieden wij zorg dus relatief snel Voor spoedzorg is altijd directe toegang Voor een ander deel van de patieumlnten is de wachttijd helaas boven de norm Dat geldt onder meer voor patieumlnten uit de volgende diagnosegroepen autisme persoonlijkheidsstoornissen depressie ADHD en trauma Dit beeld zien wij landelijk ook bij andere GGZ-aanbieders

Aanpak Wij sturen afdelingen op eenduidige wijze aan Per afdeling bepalen wij waar de focus op moet liggen op de instroom doorstroom enof uitstroom Een heldere focus blijkt sterk bepalend voor het succes van een teamafdeling bij het terugdringen van de wachttijden en -lijsten In onze interne regionale overleggen worden de plannen en ervaringen van de teams met betrekking tot wachtlijsten in de regio gedeeld en samengevoegd tot een regionaal plan dit wordt drie keer per jaar van een update voorzien

In 2019 zijn er op tal van afdelingen in de verschillende regiorsquos initiatieven gestart Zo worden nu patieumlnten boven de 65 die bij PsyQ op de wachtlijst staan behandeld door de ouderenteams van Parnassia en Antes

Deel 2 Werken aan goede zorg

60

Een belangrijke ontwikkeling om wachttijden en wachtlijsten terug te brengen zijn onze digitale polirsquos (zie p 32 ev)

Regionale taskforces In 2019 is er veel aandacht geweest voor het initiatief van VWS Weg van de Wachtlijst waarbij gestart is met regio- nale taskforces In de 31 regiorsquos van het land zijn overleggen gestart waarbij alle partijen die een rol spelen in de aanpak van wachttijd voor de GGZ samen aan de slag zijn gegaan om voor de desbetreffende regio een plan van aanpak op te stellen Vertegenwoordigd zijn onder andere clieumlnten- en familieorganisaties huisartsen zorgaanbieders (zoals GGZ-instellingen en vrijgevestigde psychiaters psychologen en psychotherapeuten) zorgverzekeraars gemeenten en sociale wijkteams Afhankelijk van de regionale situatie worden ook andere belanghebbenden betrokken Parnassia Groep neemt deel aan de volgende regionale taskforces wachttijden

bull Haaglanden

bull Rijnmond bull Zaanstreek-Waterland bull Midden-Holland bull Centraal-Gelderland

De plannen met aandacht voor alle goede initiatieven van deze regionale taskforces zijn gepubliceerd op wwwwegvandewachtlijstnl Enkele van onze initiatieven werden belicht onder Eerder starten ndash korter wachten op p hellip

Belemmerende factoren

Onze inzet op het bieden van lichtere en kortere zorg en het tijdig minder intensief maken en afronden van de behandeling (zie p51 ev) moet onder meer bijdragen aan het beperken van wachtlijsten en wachttijden Duidelijk is dat dit effect vooralsnog over het geheel genomen nog niet voldoende zichtbaar is

Daarbij bemoeilijkt een aantal factoren het terugdringen van de wachttijden en wachtlijsten aanzienlijk Met name de volgende zaken spelen ons parten bull Arbeidsmarktproblematiek

Dit is landelijk een klemmend probleem We blijven kampen met grote aantallen moeilijk vervulbare vacatures voor diverse zorgfuncties (zie p 69)

bull Uitstroommogelijkheden In de praktijk zijn soms nog onvoldoende mogelijkheden voorhanden enof afspraken gemaakt om patieumlnten op verantwoorde wijze te laten doorstromen vanuit een behandelprogramma naar lichtere minder intensieve vormen van zorg en zo ruimte te scheppen in het programma voor nieuwe patieumlnten Dat bemoeilijkt het eerder genoemde lsquosturen op uitstroomrsquo soms aanzienlijk Er is ook sprake van tekorten aan collegarsquos in de basis-GGZ en soms onvoldoende ruimte bij de POH-GGZ of de huisarts om de patieumlnt vanuit de SGGZ over te nemen Ook is dit soms niet goed mogelijk vanwege bijvoorbeeld specifieke medicatie- of gedragsproblemen

Kosten per patieumlnt

Onze inspanningen om goede en zo effectief mogelijke zorg te bieden en deze verder te verbeteren werden in dit hoofdstuk Werken aan goede zorg uitgebreid belicht

We willen onze hulp zo kort en licht mogelijk bieden als verantwoord en alleen indien nodig langer en zwaarder Ons streven is om de kosten per patieumlnt verder te verlagen zonder de kwaliteit van zorg aan te tasten Ofwel we willen de kosteneffectiviteit (het lsquoeffect per eurorsquo) verder vergroten

We kunnen onze kosten per patieumlnt beoordelen door enerzijds te kijken hoe deze zich verhouden tot die van collega- instellingen en anderzijds hoe ze zich in de loop de jaren ontwikkeld hebben

Vergelijking met andere instellingen Voor wat betreft de Zorgverzekeringswet (Zvw) vergelijken we onszelf met andere instellingen op basis van de landelijke cijfers die jaarlijks door Vektis ter beschikking worden gesteld Deze cijfers worden door zowel verzekeraars als instellingen aangeleverd en zijn daardoor aan te merken als betrouwbaar

Deel 2 Werken aan goede zorg

61

Uit de Vektis-cijfers blijkt jaar op jaar dat de kosten per Zvw-patieumlnt bij Parnassia Groep lager liggen dan het gemiddelde van alle aanbieders in het land Dit is inclusief alle kleine aanbieders die patieumlnten met relatief eenvoudige problematiek behandelen en daardoor dus tegen relatief lage kosten per patieumlnt Vergeleken wordt op basis van de gedeclareerde zorgkosten van de aanbieders die geen rekening houden met onder meer budgetplafonds

In 2018 lagen de door verzekeraars aan ons vergoede kosten per patieumlnt ruim 65 lager dan gemiddeld Dat is bijna euro 25 miljoen minder dan wanneer ons kostenniveau op het landelijk gemiddelde zou liggen

Overigens was de feitelijke besparing voor verzekeraars nog veel groter doordat zij een deel van de door ons geleverde Zvw-zorg niet hebben betaald ndash in 2018 ruim euro 20 miljoen in 2019 plm euro 95 miljoen

Uit de Vektis-cijfers komt dus eenzelfde beeld naar voren als uit andere vergelijkingen die we in eerdere jaarverslagen aanhaalden Zoals de studie van Gupta Strategists (2016) waaruit bleek dat wij in relatie tot andere geiumlntegreerde instellingen we een relatief groot effect tegen lagere kosten bereikten Ook in een bedrijfsvergelijking betreffende de Zvw door GGZ Nederland geiumlnitieerd (2017) waaraan 25 GGZ- instellingen deelnamen bleek Parnassia Groep zeer gunstig af te steken wat betreft de gemiddelde prijs van alle soorten behandelingen tezamen In een onderzoek in opdracht van VWS werd een benchmark uitgevoerd onder instellingen naar de prevalentie en gemiddelde kosten van Bopz-maatregelenParnassia Groep liet op betreffende doelgroep van 2013 tot en met 2015 gemiddeld lagere kosten zien

Ook verzekeraars vergelijken Parnassia Groep met andere aanbieders Soms in totaliteit soms voor wat betreft specifieke doelgroepen zoals mensen met een psychotische stoornis die vaak zorgintensieve en dus relatief kostba- re behandelingen nodig hebben Ook uit zulke onderzoeken blijkt dat we relatief kort en met lage kosten deze patieumln- ten behandelen

Vergelijking met voorgaande jaren Onze kosten per patieumlnt liggen in de Zvw dus over het geheel genomen lager dan gemiddeld We hebben ze in de loop der jaren aanzienlijk weten terug te brengen Dat geldt voor alle financieringsstromen tezamen In de jaren 2007 tot en met 2015 dus in 9 jaar tijd realiseerden wij een daling van de kosten per patieumlnt van in totaal 27 Dit resultaat konden we bereiken doordat we patieumlnten eerder dan voorheen in behandeling kregen door zoveel als mogelijk minder intensief en korter te behandelen en door de indirecte kosten terug te brengen Dit resultaat werd ook herkend door de verzekeraars in door hen uitge- voerde benchmarks

Daarna werd het echter lastiger om de kosten per patieumlnt verder terug te brengen We zien hiervoor drie belangrijke oorzaken bull De in de afgelopen jaren sterk toegenomen registratie- en verantwoordingseisen en de diversiteit hierin met

name binnen de Jeugdwet (zie p 111 ev) Deze zorgen voor een forse toename van administratieve lasten Die leiden weer tot hogere kosten per patieumlnt

bull Er is een toegenomen aantal kleine aanbieders die patieumlnten met relatief eenvoudige problematiek behandelen In toenemende mate dragen wij patieumlnten na de diagnosefase over aan zulke aanbieders wat leidt tot een hogere gemiddelde behandelduur en hogere gemiddelde kosten voor de patieumlnten die wij zelf behandelen

bull De afgelopen jaren hebben wij onze activiteiten op het gebied van hoogbeveiligde zorg uitgebreid Deze is relatief duur zodat de gemiddelde kosten per patieumlnt hierdoor toenemen

Evenals in 2016 droegen deze factoren in 2019 bij aan een toename van de gemiddelde kosten per patieumlnt

Verder speelde uiteraard een rol dat dat wij voor 2019 in veel gevallen meer kostendekkende tarieven met financiers hebben kunnen afspreken (zie p 99 ev)

Deel 2 Werken aan goede zorg

62

Uit onderstaand overzicht blijkt dat wij in 2019 over het geheel genomen aan 20 meer patieumlnten zorg verleenden dan in 2018 Dit is het gevolg van pro-actief sturen op het behandelen van meer patieumlnten

Na een daling van 38 in 2017 respectievelijk 19 in 2018 zagen wij in 2019 een toename van de gemiddelde kosten per patieumlnt van 28 Alles bijeen genomen wij van 2006 tm 2019 de kosten per patieumlnt met in totaal circa 265 kunnen terugbrengen

Ontwikkeling prijs per patieumlnt Parnassia Groep

2019 2018 2017 2016 Omzet

(Wlz Zvw FZ Wmo Jeugdwet POH) x euro 1000 812409 739645 705509 768222

Niet door financiers vergoede zorg (zie p 101) 14930 20700 16000 0 Totale kosten gecorrigeerde omzet 827339 760345 721000 768222 Omzet tegen prijspeil 2019

(index 2019 375) 827339 788858 770049 835647

Aantal patieumlnten in zorg waarvan behandeld door de POH

185744 19386

182146 20691

174478 20720

182230 20342

Prijs per patieumlnt euro 4454 euro 4331 euro 4413 euro 4586

Prijsstijging-daling per patieumlnt euro 123 - euro 83 - euro 172

Prijsstijging-daling tov vorig jaar in 28 -19 -38

Ter toelichting

bull Vertrekpunt is het aantal patieumlnten in zorg zoals ook verantwoord in DigiMV Het betreft alle patieumlnten die in zorg waren op basis

van een basis-GGZ-product DBC DBBC ZZP Wmo of jeugdzorg Alleen hoofdclieumlnten worden geteld

bull Om de beleidsdoelstelling (verlaging gemiddelde kosten per patieumlnt) goed te kunnen volgen tellen wij mee de patieumlnten geholpen door onze POHrsquos-GGZ (praktijkondersteuners bij de huisarts) Immers aan de verlaging van kosten per patieumlnt draagt bij dat wij

meer en meer patieumlnten in en rondom de huisartsenpraktijk behandelen

bull Niet meegeteld zijn clieumlnten preventie en reclassering

bull Voor alle jaren geldt inclusief patieumlnten en omzet Antes en het dr Leo Kannerhuis Exclusief Fivoor

bull Op de totale bedrijfsopbrengsten hebben wij in mindering gebracht de baten die geen betrekking hebben op getelde patieumlnten -

categorieeumln waaronder opbrengsten welzijn reclassering en diensten geleverd aan derden en incidentele nabetalingen en lasten betrekking hebbend op voorgaande jaren

2020 onze zorgverlening in tijden van corona

Op alle mogelijke manieren hebben we met elkaar de vele uitdagingen als gevolg van corona het hoofd weten te bieden Het waarborgen van de gezondheid en veiligheid van patieumlnten bezoekers en collegarsquos vergde enorme inzet van velen

In de klinische en ambulante patieumlntenzorg in de ondersteuning op locatie of thuis Gebleken is dat we een vitale en

flexibele organisatie vormen en samen in staat zijn tot enorme prestaties Talloze collegarsquos hebben hiervoor extra inzet geleverd eacuten van vele externen kregen we steun

Hier staan we stil bij met name de gevolgen voor de patieumlntenzorg en collegarsquos in de wetenschap dat er in het najaar 2020 opnieuw een relatief grote uitbraak kan plaatsvinden met alle gevolgen van dien De financieumlle gevolgen van corona bespreken we elders (p 104 ev)

Onder moeilijke omstandigheden hebben we onze zorg aan patieumlnten zo goed mogelijk voortgezet en elkaar gesteund Daar mogen we trots op zijn bull Waar mogelijk behandelden we patieumlnten digitaal via (beeld)bellen en online behandelen We vroegen alle

collegas om zoveel mogelijk thuis te werken Onze ICT-collegas maakten het allemaal technisch mogelijk zorg- bedrijven stelden hun platforms voor online behandelen beschikbaar voor andere zorgbedrijven

bull Onze crisisdiensten en IBT-teams bleven patieumlnten zien waar dat nodig was

bull De klinische zorg hebben we grotendeels weten te continueren waar dit verantwoord was vond tijdelijk enige afschaling plaats

bull Ondanks het grootschalig overgaan op digitaal werken bleven we ook waar nodig onze patieumlnten op locatie of thuis face to face zien

Deel 2 Werken aan goede zorg

63

bull We stelden richtlijnen op voor veilige zorg in klinieken en woonvormen voor dagbesteding en voor huisbezoeken ambulante zorg en crisiszorg

bull We moesten soms moeilijke beslissingen nemen waardoor familie en naasten niet op bezoek konden komen en patieumlnten niet met verlof konden

bull We richtten speciale cohortafdelingen in om patieumlnten met het coronavirus zo veilig mogelijk te behandelen Gelukkig hebben we deze afdelingen weer kunnen afbouwen

bull We namen beschermende maatregelen van handzeep handschoenen schorten spatschermen tot mondkapjes en we maakten ons sterk voor goede testmogelijkheden voor zorgmedewerkers

bull Collegas van de pool voor professionele begeleiding en collega-hulpverleners boden zich aan om collegas professionals van andere organisaties en burgers te ondersteunen met een luisterend oor coaching en hulp- verlening via het drie-gesprekkenmodel

bull Bijna 200 collegas die vanwege corona zelf minder werk hadden boden zich aan om bij te springen in de zorg of ondersteuning een deel van hen is ingezet als extra paar handen in onze klinieken

bull Het centrale crisisteam van bestuurders en ondersteuners vergaderde tweemaal per dag via beeldbellen over alle te nemen maatregelen en zorgde er daarna voor dat iedereen werd geiumlnformeerd via mails en nieuws de portaalsite Corona en het Kwaliteitssysteem

Steun van buiten Het was hartverwarmend om te zien dat we van allerlei kanten steun kregen in deze periode Collegas die al met pensioen waren kwamen een handje helpen Een oud-collega schonk vanuit haar bedrijf bloemen die verspreid werden over afdelingen Paul de Leeuw stak de collegas van Reakt een hart onder de riem in een filmpje er was een drogisterijfiliaal dat handcregravemes kwam brengen de Vrienden van Parnassia Groep werden overladen met boeken voor patieumlnten na een oproep op Yammer Het zijn maar een paar voorbeelden van alle acties waaruit bleek dat velen zich betrokken voelen bij de zorg

Weinig besmettingen Gelukkig is het aantal bevestigde besmettingen met het coronavirus onder onze collegas en patieumlnten beperkt gebleven Uit onze registratie blijkt dat in de maanden maart tm juli ruim 140 collegas vermoedden dat ze corona hadden Bij 13 werd inderdaad het virus vastgesteld Er was slechts eacuteeacuten ziekenhuisopname Besmettingen van patieumlnten in onze klinieken en woonafdelingen hebben we door gerichte maatregelen verspreiding kunnen voorkomen bij geen enkele patieumlntbewoner werd het virus vastgesteld (tm juli) Over betrouwbare cijfers wat betreft onze ambulante patieumlnten beschikken we niet deze lijken globaal conform de regionale incidentiecijfers

Gevolgen voor patieumlntencontacten en opnames Met het oog op de veiligheid van patieumlnten werden opnames bekort of uitgesteld Ook zijn er klinische afdelingen tijdelijk leeggemaakt om zo nodig te kunnen dienen als cohortafdelingen Een aantal bedden heeft daarom leeg gestaan Eind juli waren deze weer bezet

Ondanks alle vervangende inzet lagen de aantallen patieumlntencontacten lager dan normaal Dit werd voor een groot deel veroorzaakt doordat veel groepsbehandelingen preventiebijeenkomsten en dagactiviteiten geen doorgang konden vinden of in veel kleinere groepen Daarnaast zagen we dat in de periode maart tot halverwege mei het aantal aanmeldingen vanuit huisartsen fors terug liep Daardoor namen de wachtlijsten enigszins af echter veel minder dan verwacht doordat we ook minder nieuwe patieumlnten in zorg konden nemen Na half mei trad geleidelijk herstel in en herstelde het aantal verwijzingen zich geleidelijk naar het gebruikelijke niveau We namen zoveel mogelijk ook nieuwe patieumlnten in zorg maar dat waren wel lagere aantallen doordat een deel van de patieumlnten zelf wilde wachten of we tijdelijk minder mogelijkheden hadden

Vanaf 1 juli hebben we geprobeerd de zorgverlening zo volledig mogelijk te laten plaatsvinden al dan niet in aangepaste vorm (meer digitaal in plaats van face to face) Maar dat gaat op een aantal plaatsen niet of zeer lastig Groepsgebonden activiteiten zoals hierboven genoemd moeten plaatsvinden met veel minder deelnemers als gevolg van de coronarichtlijnen van de overheid

Dit alles heeft tot gevolg dit dat onze urenproductie in 2020 fors achterblijft vergeleken met voorgaande jaren Zie ook p 62 ev

-

64

Medewerkers per 31 december 2019

aantal fte

Medewerkers in loondienst (excl Fivoor incl dr Leo Kannerhuis)

11276 9206

Idem Fivoor (575 van totaalaantal)1 971 847

Medewerkers in loondienst totaal 12247 10053

Aangesloten zelfstandigen (1nP) 468 150

Stagiairs 513 316

Vrijwilligers (inclusief medezeggenschap clieumlnten) 788 158

Medewerkers totaal per 31 december 2019 14016 10676

Deel 3 WERKEN MET COLLEGArsquoS

Alleen met enthousiaste betrokken en deskundige collegarsquos kunnen we goede zorg bieden Elke collega telt Op allerlei manieren werkten we daarom ook in 2019 aan een goed werkklimaat Zodat professionals graag bij Parnassia Groep komen werken en ook willen blijven werken

Ruim 13500 collegarsquos

Tot onze collegarsquos rekenen wij naast medewerkers in loon- dienst ook vrijwilligers stagiairs en aangesloten zelfstandige behandelaars

Eind 2019 telde Parnassia Groep 12247 collegarsquos in loon- dienst (10053 fte) Dat zijn er 339 (311 fte) meer dan eind 2018

1 Op basis van aandelenverhouding

De afgelopen jaren hebben we consequent erop ingezet om het rela- tieve aandeel van collegarsquos dat de zorg uitvoert (patieumlntgebonden direct personeel) te vergroten en het aandeel van niet- patieumlntgebonden (ondersteunende indirecte) collegarsquos en de daarmee gemoeide indirecte kosten te beperken

Was de verhouding tussen direct en indirect personeel in 2012 68 32 eind 2019 lag deze op 776 224 Dat betekent dus dat we erin zijn geslaagd om ondanks de grote toename van de administra- tieve belasting in de afgelopen jaren het aandeel indirecte collegarsquos in 7 jaar tijd met zorsquon 30 te verminderen

Deel 3 Werken met collegarsquos

66

Werkklimaat welzijn en gezondheid

Ondanks alle inzet voor een goed werkklimaat zijn de afgelopen jaren veel collegarsquos het werk in toenemende mate als belastend gaan ervaren Vaak door externe oorzaken zoals administratieve lasten moeilijk vervulbare vacatures in de teams en verzwaring van de zorg Maar ook noodzakelijke interne veranderingen worden wel ervaren als bron van onzekerheid en extra belasting Tegen deze achtergrond zagen we de laatste jaren een relatief hoog ziekteverzuim We hebben daarom onze acties gericht op een gezond positief en uitdagend werkklimaat voor alle collegarsquos verder geiumlntensiveerd

Werkbelevingsonderzoek Het werkbelevingsonderzoek (WBO) focust op inzetbaarheid organisatie van het werk en het functioneren van het team Op groepsniveau geeft het inzicht in de vitaliteit van de collegarsquos en hoe deze samenhangt met de verschillende kenmerken van het werk Daarnaast activeert het collegarsquos en teams om ook zelf met de resultaten aan de slag te gaan doordat ook op individueel en op teamniveau rapportages beschikbaar worden gesteld Voor de individuele collega is op basis van de ingevoerde gegevens direct een individuele rapportage beschikbaar met daarin tips en doorverwijzingen naar concrete ondersteuning en coaching binnen Parnassia Groep

In maart 2019 is het WBO groepsbreed uitgevoerd Van alle collegarsquos nam 57 eraan deel Vanaf april zijn de resultaten gedeeld en zijn op basis daarvan verbetertrajecten opgestart Sommige trajecten zijn op teamniveau opgepakt en sommige op zorgbedrijf- of concernniveau Door de gedifferentieerde aanpak op teamniveau tot op concernniveau is een veelheid aan kleine en grote verbeterplannen ontstaan Een aantal van de hoofdonderwerpen waarvoor in die verbeterplannen aandacht is zijn

bull verlaging werkdruk en administratieve lasten bull communicatie onderling tussen collegarsquos en van de organisatie naar de collegarsquos

bull financieumlle druk en verandermoeheid bull persoonlijke ontwikkeling

Gezondheid en veiligheid

Veilig werken In 2019 is een Parnassia Groep-breed programma opgezet voor de ondersteuning van collegarsquos om het werk veiliger te maken In samenwerking met de zorgbedrijven de specialismegroep Trauma en dissociatie de Parnassia Groep Academie en de afdelingen ARBO HR en Kwaliteit is een programma ontwikkeld dat bestaat uit drie onderdelen

bull Beschikbaar stellen van een noodnummer voor 24 x 7 uursopvang en -nazorg van collegarsquos bij ernstige incidenten Dit nummer werd in 2019 gerealiseerd en is operationeel

bull Begeleiden van een teamdialoog over veiligheid door team leidinggevenden en bestuur bull Training Peer support een training waarin teams geleerd wordt hoe collegarsquos elkaar kunnen opvangen en

begeleiden Het programma wordt gefaseerd ingevoerd Wat betreft de twee laatstgenoemde onderdelen hebben de bestuurders van de zorgbedrijven aangegeven waar zij vinden dat de behoefte het grootst is en waar we dus gaan starten

Site Gezond Werken De interne website Gezond Werken waarmee we in 2018 een start maakten heeft als doelstelling het aanbod van Parnassia Groep op het gebied van (het voorkomen van) psychische klachten toegankelijk en inzichtelijk te maken en inzetbaarheid te bevorderen Op de site is informat ie te vinden over de hulp die we aan collegarsquos bieden bij stress werkdruk een (dreigende) burn-out enof lichamelijke klachten Ook bieden we inspiratie tips en ondersteuning om klachten te voorkomen en mentaal en lichamelijk fit te blijven Tot april 2020 werd de website door 6500 collegarsquos bezocht (in totaal ruim 28000 bezoeken) De reacties op de website van de collegarsquos zijn positief Men vindt het fijn alle informatie overzichtelijk op een site te kunnen terugvinden Op basis van ontwikkelingen en de behoefte van gebruikers wordt de site regelmatig aangepastaangevuld

In de individuele rapportages van het eerder genoemde werkbelevingsonderzoek is waar relevant gelinkt naar de site zodat hiermee de bekendheid nog verder vergroot wordt Collegarsquos die in de gevarenzone zitten krijgen zo informatie over onder meer trainingen en mogelijkheden voor hulp en ondersteuning

Preventie hulp en ondersteuning Parnassia Groep heeft een contract met inhouse-psychologen die beschikbaar zijn voor kortdurende psychologische ondersteuning van collegarsquos Via Indigo bieden we daarnaast aan onze collegarsquos lifecoaching aan In 2019 is hier gebruik van gemaakt door 25 collegarsquos die gemiddeld 2 gesprekken met een lifecoach hadden Via de Parnassia Groep Academie zijn meerdere online modules beschikbaar voor zelfhulp en het verbeteren van de persoonlijke effectiviteit

Deel 3 Werken met collegarsquos

67

Vanuit het individuele rapport van het werkbelevingsonderzoek is er direct de mogelijkheid om via links zulke laag- drempelige hulp in te zetten

CiEP Het interne CiEP-trainingstraject met financieumlle steun vanuit het ESF in 2018 gestart heeft in 2019 goede voortgang geboekt Via de Parnassia Groep Academie hebben de intern opgeleide facilitators in 2019 in totaal 5 trainingsseries gegeven waaraan 39 collegarsquos deelnamen die zijn getraind in de CiEP-werkmethodiek Deze methodiek draagt bij aan planmatig werken een betere organisatie van het werk en het effectiever communiceren over (on)mogelijkheden Daarmee is CiEP een hulpmiddel dat bijdraagt aan meer werkplezier het minder ervaren van werkdruk en minder uitval De deelnemers zijn zeer positief over de hulp en inzichten die zij aangereikt krijgen Dit programma sluit heel goed aan bij de verschillende verbeterplannen vanuit het eerder genoemde werkbelevingsonderzoek

Vermindering werkdruk door inzet robots Een ontwikkeling die op verschillende plaatsen de werkdruk kan verlichten is robotisering Binnen de zorgadministratie maakten we in 2019 gebruik van de diensten van een innovatieve lsquonieuwe collegarsquo Een robot technisch genaamd Robotic Process Automation (RPA) nam een aantal administratieve handelingen uit handen van de collegarsquos op de secretariaten De robot verstuurde onder andere de zorgberichten voor clieumlnten automatisch naar de gemeentes wat de mede- werkers een hoop werk scheelde Ook voerde de robot voor 30000 patieumlnten een COV (controle op verzekerings gegevens) uit De repetitieve handelingen worden uitgevoerd door software dus niet door een werkelijke robot Collegarsquos kunnen zich nu meer richten op de kern van hun functie en specialisme maar RPA draagt ook bij aan foutloos declareren factureren en registreren Al met al een bijzondere technologische ontwikkeling die naadloos aansluit bij het streven naar vermindering van de administratieve lastendruk JB Werken met een robot

Organisatieklimaat Gedurende 2019 is in samenwerking met IZZ en met financieumlle steun van het OampO-fonds voortgang gegeven aan een in 2018 gestarte pilot om te komen tot een gezond en veilig leefklimaat waarbij ziekteverzuim en veiligheids - beleving positief beiumlnvloed worden De teams hebben in dit traject een cyclus van drie stappen doorlopen beantwoording van individuele stellingen een teamdialoog tijdens werkoverleg en een gesprek met de bestuurder De ervaring wijst uit dat mensen hierna gemakkelijker met elkaar de dialoog over hun eigen gezondheid voeren collegarsquos gezonder en veiliger werken en het verzuim significant lager is Deze lsquoaanpak organisatieklimaatrsquo zal vanaf 2020 onderdeel worden van het reguliere aanbod van de Parnassia Groep Academie

Trots op werken bij Parnassia Groep We doen mooi en dankbaar werk dat gewaardeerd wordt door onze patieumlnten En daar mogen we trots op zijn Uitspreken dat we trots zijn op elkaar en de organisatie en elkaar een complimentje geven dat doen we te weinig Parnassia Groep blies daarom in 2019 de campagne lsquoTrots oprsquo nieuw leven in Met een nieuwe reeks posters met lsquoParnassia Groep dat zijn wijrsquo als uithangbord en ter inspiratie van de collegarsquos JB lsquoTrots oprsquo-campagne

Ziekteverzuim en -begeleiding Ondanks dat ook in 2019 ziekteverzuim de volle aandacht in de groep had en er meerdere gespecialiseerde case- managers verzuim amp re-integratie ingezet zijn was wederom een stijgend ziekteverzuim te zien (65) Het verzuim bij Parnassia Groep ligt daarmee boven het landelijk gemiddelde van de GGZ (62) wat ook een stijging laat zien Ook is er sprake van een toenemende meldingsfrequentie (129) Er is met name sprake van toenemend langdurig verzuim

In 2020 wordt de aanpak van het ziekteverzuim verder geiumlntensiveerd met aanpassingen in het ziekteverzuim- en re-integratiebeleid

Ontwikkeling ziekteverzuim

2019 2018 2017 2016 2015 Ziekteverzuim 650 630 580 510 540 Meldingsfrequentie 129 123 113 109 109

Tm 2017 exclusief Antes Zorg en Fivoor inclusief Palier

Vanaf 2018 inclusief Antes Zorg en het dr Leo Kannerhuis exclusief Fivoor en Palier

Casemanagement Medio 2019 is na een grondige evaluatie geconcludeerd dat het in 2018 ingezette verzuimbeleid aangepast diende te worden De inzet van casemanagers verzuim amp re-integratie die bij een ziekteperiode van langer dan twee weken de volledige verzuimdossiers oppakken en de verzuimbegeleiding van zieke collegarsquos uitvoeren leverde niet het

Deel 3 Werken met collegarsquos

68

gewenste effect Daarop is besloten om ten behoeve van de verzuimbegeleiding op zoek te gaan naar een externe arbodienstverleningspartner Na een intensief aanbestedingstraject door een team bestaande uit inkopers HR- specialisten managers en medezeggenschap is begin 2020 een partij gevonden die met inzet van bedrijfsartsen en van POBrsquoers (praktijkondersteuners bedrijfsartsen) vanaf juli ondersteuning gaat bieden in de verzuimbegeleiding

Aantrekkelijk en goed werkgeverschap

Parnassia Groep biedt hoogwaardige werkgelegenheid aan inmiddels ruim 13500 collegarsquos en is daarmee in met name haar kernregiorsquos een werkgever die een belangrijke rol in de lokale economie vervult

Ontwikkelingsmogelijkheden Veel collegarsquos ervaren het als inspirerend om zij het in klein teamverband te kunnen werken in juist onze grote organisatie met haar grote diversiteit aan activiteiten De veelheid aan ontwikkelingen binnen Parnassia Groep en de mogelijkheden om bij te dragen aan verbeteringen en om jezelf te ontplooien worden door velen ervaren als belangrijke lsquobronnen van arbeidsvreugdersquo Voor professionals is het aantrekkelijk te werken bij een organisatie die in hun vakgebied tot de top behoort en die mogelijkheden biedt te participeren in wetenschappelijk onderzoek Door ons brede aanbod aan beroepsopleidingen zijn we ook aantrekkelijk voor stagiairs en professionals in opleiding van wie velen vervolgens graag bij ons blijven werken Zie onder Scholing p 77 ev De ontwikkelingsmogelijkheden bij Parnassia Groep zijn van vitaal belang zeker in de huidige krappe arbeidsmarkt om schaarse professionals duurzaam te kunnen lsquobinden en boeienrsquo

Mobiliteit en loopbaanontwikkeling Switch Loopbaanadvies biedt ondersteuning aan alle collegarsquos van Parnassia Groep en heeft een aanbod voor interne begeleiding van loopbaankandidaten herplaatsingskandidaten en re-integratiekandidaten Ook is Switch gespreks- partner voor externe outplacementbureaus en participeert zij in diverse mobiliteitsnetwerken Het aantal collegarsquos dat werd begeleid groeide in 2019 verder tot 287 (2018 259 2017 222 2016 202) De belangrijkste categorieeumln

Dienstverlening Switch in 2019

aantal Loopbaanbegeleiding 167 60 Persoonlijkheidstest (Birkman) 27 9 DeRotterdamseZorg project Sterk in je Werk 3 1 CiEP 29 10 Re-integratie na ziekte 40 14 Herplaatsing vanwege reorganisatie 17 6 Totaal 287 100

Ook professionele begeleiding door coaches van de Parnassia Groep Academie (zie p 78) kan een belangrijke bijdrage betekenen aan de loopbaanontwikkeling van collegarsquos

Social Return on Investment (SROI) Voor zorg betaald uit de Wmo en Jeugdwet wordt door veel gemeenten een Social Return on Investment-verplichting (SROI-verplichting) aan Parnassia Groep opgelegd al dan niet als inspanningsverplichting Dit houdt kort gezegd in dat een deel van het aanbestedingsbedrag ingezet moet worden voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt Dit sluit aan bij onze visie dat wij streven naar een samenleving waarin iedereen meedoet wat zich onder meer vertaalt in de inzet van ervaringsdeskundigen

Ook in 2019 hebben wij bij grote inkoopcontracten SROI opgenomen in het contract en met de leverancier de diverse mogelijkheden voor invulling hiervan besproken Op deze manier wordt nadere invulling gegeven aan zowel onze SROI-verplichtingen als aan het uitdragen van onze visie op een inclusieve samenleving Daarnaast z ijn we binnen Parnassia Groep in 2019 gestart met een Bureau Werkervaringsplaatsen om ook als organisatie door het beschik- baar stellen van werkervaringsplaatsen zelf meer ruimte te bieden aan mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt Het doel daarvan is mensen relevante werkervaring op te laten doen zodat zij hun kans op een reguliere baan vergroten

Onze inspanningen hebben geleid tot een verdubbeling van het aantal collegarsquos met een afstand tot de arbeidsmarkt dat Parnassia Groep heeft ingezet Het waren er in 2019 in totaal 381 onder wie 113 leerlingen en 225 stagiairs In 2018 waren het er in totaal 182 en in 2017 52

Deel 3 Werken met collegarsquos

69

Vacatures en arbeidsmarkt

Al een aantal jaren achtereen is een toename in het aantal vacatures zichtbaar Ook in 2019 heeft de stijging onverminderd doorgezet tot bijna 1200 vacatures gedurende het jaar Een groot deel van de patieumlntgebonden vacatures is moeilijk vervulbaar Ruim twee derde daarvan (674) stond eind 2019 langer dan 3 maanden open Het betreft voor ongeveer de helft (regie-)behandelaarsfuncties en ongeveer de helft verpleegkundigen en verzorgenden (VOV) Als gevolg van de vele vacatures konden wij minder patieumlnten behandelen dan bij een volledige bezetting en is onze omzet in 2019 achtergebleven bij de begroting

Vacatures per 31 december 2019

Aantal

vacatures

Waarvan moeilijk

vervulbaar

moeilijk vervulbaar

Patieumlnt-clieumlntgebonden functies 564 380 674

Overige functies 52 4 77

Totaal alle functies 616 384 62

Ook in 2019 moesten wij om voldoende psychiaters in te kunnen zetten vaak een beroep doen op psychiaters die als zzprsquoer actief zijn Veel psychiaters kiezen niet langer voor een loondienstverhouding Wij hebben een grote voorkeur voor psychiaters in loondienst met het oog op een grotere binding met de organisatie en de beduidend lagere kosten Wij nemen diverse gerichte acties om ons als aantrekkelijke grote werkgever beter naar deze beroepsgroep te profileren Ook in de klinieken zagen we ons om met voldoende bezetting te werken en de veiligheid te waarborgen genood- zaakt veelvuldig een beroep te doen op inhuur van VOV-personeel Dit heeft een groter beslag gelegd op de kosten dan was begroot

In 2020 wordt in gezamenlijkheid met andere zorginstellingen die deelnemen aan deRotterdamseZorg een project opgestart om tot regulering en vermindering van de inzet van zzprsquoers te komen De komende jaren zullen wij ons onverminderd inspannen om alle vacatures vervuld te krijgen

Medio 2019 hebben we besloten om ondanks de druk op arbeidsmarkt niet langer met externe headhunters op zoek te gaan naar kandidaten voor onze moeilijk vervulbare vacatures In plaats daarvan namen we hiervoor zelf iemand dienst Verder is ons wervingsteam actief bij congressen en seminars en zetten we steeds sterker in op online campagnes op verschillende social media

Sociaal Plan reorganisatie en herplaatsing

De wijze waarop de geestelijke gezondheidszorg wordt aangeboden is en blijft aan grote veranderingen onderhevig Dit doet zich voor op alle terreinen de financiering de plaats waar wij onze zorg verlenen (meer en meer dicht bij de patieumlnt) en de inhoud van onze behandelingen

Door de bezuinigingen die de overheid heeft doorgevoerd was en blijft er een grote druk om onze behandelingen in prijs te verlagen Onze inzet is en blijft om dit vooral te realiseren door het verminderen van het aantal indirecte ondersteunende collegarsquos zodat zoveel mogelijk collegarsquos beschikbaar zijn voor de directe zorgverlening Hierdoor en als gevolg van de noodzakelijke aanpassing van onderdelen van de zorgorganisatie aan veranderende patieumlnten- stromen moesten we ook in 2019 in beperkte mate reorganisaties doorvoeren

Sociaal Plan en Addendum In 2019 waren het lopende Sociaal Plan 2016-2020 en een Addendum 2018-2019 van kracht De nadruk in het Sociaal Plan en het Addendum ligt vooral op het uitgangspunt lsquovan werk naar werkrsquo De in het Addendum opgenomen maatregelen dragen bij aan het vergroten van de herplaatsingsmogelijkheden en ondersteunen indien noodzakelijk een goed vertrek van boventallige collegarsquos Daarmee zorgt het voor een evenwicht tussen het belang om gezond te blijven als organisatie en de individuele situatie van collegarsquos In september 2019 werd na uitvoerig overleg met de vakorganisaties een Addendum 2020-2021 overeengekomen In dit nieuwe Addendum zijn geen grote veranderingen aangebracht Het ingezette beleid blijft onverkort van toepassing

Reorganisaties en herplaatsing Reducties van het personeelsbestand in onderdelen van de organisatie kwamen bijna volledig tot stand door natuurlijk verloop een vacaturestop en terugdringing van het aantal flexibele contracten Op beperkte schaal waren reorgani - saties in enkele bedrijfsonderdelen nodig Een deel van deze reorganisaties was gerelateerd aan de uitvoering van de

Deel 3 Werken met collegarsquos

70

integratieplannen Antes Zorg - Parnassia Groep en had daarmee vooral betrekking op ondersteunende functies met name op de afdeling ICT waar een ingrijpende reorganisatie plaatsvond

Het lukte nog goed om boventallige collegarsquos binnen Parnassia Groep te (her)plaatsen gebruikmakend van aflopende contracten en door de inzet van ons Reorganisatiebijstandsteam beroepskeuzeadvies scholing loopbaantraining tijdelijke inzet werkbemiddeling en outplacement begeleiding en ondersteuning en deelname aan verschillende mobiliteitsnetwerken Een aantal collegarsquos kon een nieuwe uitdaging worden geboden buiten de organisatie enof maakte gebruik van vertrekregelingen

Organisatie HR-functie regelingen en voorzieningen voor collegarsquos

Organisatie HR Na het akkoord van de Centrale Ondernemingsraad op de samenvoeging van HR Antes Zorg en HR Parnassia Groep nog voortvloeiend uit de fusie met Antes is in 2019 gestart met de vorming van gezamenlijk georganiseerde HR-teams die nauwer verbonden zijn aan de zorgbedrijven Na een succesvolle pilot bij zorgbedrijf Antes wordt vanaf eind 2019 en doorlopend in 2020 gewerkt aan de verdere invoering van de nieuwe HR-structuur Deze zal bestaan uit rond de zorgbedrijvenclusters georganiseerde teams die zich vooral richten op bedrijfsspecifieke ondersteuning aan directies en management daarnaast regionale overleg- vormen om in te kunnen spelen op de regionale arbeidsmarkten en een centraal gepositioneerd team van HR- specialisten op gebieden als wet- en regelgeving arbeidsrecht verzuim en cao die concernbrede en onderwerp- specifieke problematiek kunnen omzetten in regelingen en beleid

Harmonisatie personele regelingen Met ingang van 2019 is voor alle collegarsquos van Parnassia Groep een en hetzelfde arbeidsvoorwaardenpakket van toepassing Dit na de harmonisatie personele regelingen vanwege de fusie tussen Antes en Parnassia Groep Gedurende 2019 zijn op enige uitbreidingen van de mogelijkheden in het MeerKeuze Arbeidsvoorwaarden-pakket na geen grote wijzigingen in de personele regelingen doorgevoerd

Medewerkersvertrouwenspersonen Parnassia Groep kent een lsquonetwerkrsquo van medewerkersvertrouwenspersonen (MVPrsquoen) Bij hen kunnen collegarsquos in vertrouwen terecht in situaties van (dreigend) ongewenst gedrag Hieronder vallen onder andere (dreigende) conflic - ten met collegarsquos of leidinggevenden (seksuele) intimidatie discriminatie en pesten De MVPrsquoen zijn primair toegewe- zen aan de verschillende zorgbedrijven maar desgewenst kunnen collegarsquos bij een MVP naar eigen voorkeur terecht

Het totale aantal meldingen is in 2019 gestegen naar 112 Dit is hoger dan in de afgelopen 4 jaren waarin het aantal fluctueerde rond de 80 Er is een toename te zien in het aantal meldingen over (dreigende) conflicten met leiding- gevenden waaronder arbeidsconflicten (seksuele) intimidatie en pesten deze betreffen meer dan de helft van het totale aantal meldingen

Klachtencommissie Personeel Collegarsquos van Parnassia Groep kunnen bij de Klachtencommissie Personeel terecht als zij een klacht of bezwaar hebben tegen gedragingen of besluiten die hen lsquorechtstreeks rakenrsquo als er onenigheid bestaat over de toepassing van het Sociaal Plan en bij bezwaar tegen de functiebeschrijving enof indeling van de aangeboden functie Met het oog op deze verschillende kwesties waarvoor men terechtkan bij de commissie bestaat deze uit een tweetal kamers de gecombineerde kamer Algemene klachten (AK) en Sociaal Plan (SP) en de kamer Functiewaardering GGZ (FWG) De voorzitters van de kamers zijn niet werkzaam bij Parnassia Groep

Er is al een aantal jaren sprake van een licht dalende trend in de ingediende en behandelde klachten bij de Klachten- commissie Personeel gecombineerde kamer AK en SP In 2019 behandelde de kamer acht algemene klachten waarvan er twee gegrond werden verklaard terwijl bij de kamer dit jaar wederom geen klachten Sociaal Plan ingediend zijn

Bij de kamer FWG is na de dalende trend van de afgelopen jaren na een piek in het aantal bezwaren in 2015 tot 2016 samenhangend met de invoering van nieuwe functiebeschrijvingen sprake van een toegenomen aantal ingediende bezwaren De toename is volledig toe te schrijven aan het samenbrengen van het functiehuis Antes en het functiehuis Parnassia Groep Op 3 bezwaren na kwamen alle in 2019 ingediende bezwaren vanuit Antes Er werden in totaal 84 bezwaren behandeld waarvan 45 tegen de functiebeschrijving en 39 tegen de functie-indeling De bezwaren werden via 8 collectieve en 2 individuele bezwaren ingediend

71

Deel 4 WERKEN AAN KENNIS

Deskundigheid is een van onze drie kernwaarden Wij zijn dan ook specialist in geestelijke gezondheid Wij investeren voortdurend in het waarborgen en vergroten van de kennis en vaardigheden van onze professionals

De Parnassia Groep Academie vervult hierbij een centrale rol als opleidings- onderzoeks- en kennisorganisatie voor al onze collegarsquos en onze zorgpartners

Kennis ontwikkelen en kennis delen

Parnassia Groep zet op drie manieren erop in om de

kennis die binnen onze organisatie aanwezig is verder te ontwikkelen en te delen met alle collegarsquos zowel bin- nen de zorgbedrijven als zorgbedrijfoverstijgend

bull We hebben een dekkend netwerk van specialisme- groepen ontwikkeld Zij spelen een belangrijke rol in de verdere ontwikkeling en verspreiding van kennis ndash zie p 73 ev

bull Afdelingen worden gestimuleerd om het TOPGGz- keurmerk te verwerven of te behouden Zij kunnen daarbij rekenen op ondersteuning ndash zie p 48 ev

bull Er zijn bijzondere hoogleraren verbonden aan Parnassia Groep met leeropdrachten op het gebied van de geestelijke gezondheidszorg ndash zie p 75 ev

De Parnassia Groep Academie faciliteert het wetenschappelijk onderzoek dat binnen de zorgbedrijven wordt uitgevoerd De specialismegroepen benutten ons SharePoint-intranet lsquoMijn PG-portaalrsquo om kennis te verspreiden te adviseren bij hoogcomplexe zorgvragen en consultatie te geven aan teams die daar behoefte aan hebben Daarbij wordt ook meer en meer gebruikgemaakt van andere digitale middelen van Yammer tot online webinars

Met deze veelzijdige inzet boeken we succes maar tevreden zijn we nog lang niet Onze ambitie is om bull De kennis en het gebruik van kwaliteitsstandaarden verder te vergroten ndash zie p 73 bull De aanwezige expertise beter beschikbaar te maken voor de teams waar mogelijk met inzet van digitale

middelen ndash zie p 77-78

bull Patieumlnten die complexe zorg nodig hebben snel te signaleren en door te verwijzen naar hoogspecialistische teams ndash zie p 48 ev

Verdere afstemming en bundeling van krachten van specialismegroepen hoogspecialistische teams (waaronder TOPGGz-afdelingen) en hoogleraren leveren daar een wezenlijke bijdrage aan

In 2025 willen we voor elke patieumlntgroep een combinatie hebben van een hoogleraar een specialismegroep en hoogspecialistische zorg Voor steeds meer groepen geldt dat dit al is gerealiseerd Zo bereiken we dat innovatie onderzoek kennisdisseminatie en hoogspecialistische behandeling in elkaars verlengde komen te liggen

Parnassia Groep Academie

De Parnassia Groep Academie organiseert en faciliteert het proces van leren kennisdeling en onderzoek

doen voor onze collegarsquos in de zorgbedrijven Dat zijn noodzakelijke voorwaarden om blijvend goed zorg te kunnen leveren blijvende ontwikkeling te zien en deskundige collegarsquos te krijgen en te houden

De Parnassia Groep Academie bedient de hele Parnassia Groep in alle regiorsquos op het gebied van opleiding onder- zoek en kennis Daarmee levert de Academie belangrijke bijdragen aan het werven en het behoud van collegarsquos aan

Deel 4 Werken aan kennis

73

de patieumlntenzorg en aan de resultaten van Parnassia Groep De onder druk staande arbeidsmarkt en de vraag naar verregaande professionalisering van de zorg zijn belangrijke speerpunten voor de dienstverlening van de Academie

Onze aanpak is erop gericht om alle regiorsquos te bedienen en aan te sluiten bij de vragen van de zorgbedrijven

Specialismegroepen

Parnassia Groep biedt specialistische hulp voor alle psychische problemen Negentien specialismegroepen helpen de professionals in onze teams daarbij door het verbreiden van specialistische kennis ervaringen en nieuwe inzichten Ook als het gaat om de diagnostiek en goede behandeling van patieumlnten die kampen met meerdere psychische problemen

De specialismegroepen ondersteunen de behandelteams van Parnassia Groep met kennis en consultatie zodat behandelaars hun patieumlnten steeds betere en passende diagnostiek en behandelingbegeleiding kunnen bieden In elke specialismegroep zijn ervaringskennis professionele kennis en wetenschappelijke kennis vertegenwoordigd

Specialismegroepen en specialismeleiders Parnassia Groep

Specialismegroep Specialismeleider(s)

Acuut dr R (Roland) van de Sande en

drs AFRR (Aram) van Reijsen

Angst en dw ang vacature

Autisme dr AJJ (Audrey) Mol en

drs FL (Floor) Oosterw ijk

Culturele psychiatrie dr S (Samrad) Ghane PhD MSc

Eetstoornissen en voedingsstoornissen drs M (Martie) de Jong

Ernstige Psychiatrische Aandoeningen (EPA) prof dr CL (Niels) Mulder

Forensische problematiek SLM (Sarah) van IJzendoorn MSc

Kind en Jeugd dr JE (Joeumllle) Ratsma

Neurobiologische ontw ikkelingsstoornissen dr JJS (Sandra) Kooij MD PhD

Neurocognitieve stoornissen drs HC (Henk) Kruithof

Ouderen dr I (Isis) Groenew eg-Koolhoven

Persoonlijkheidsstoornissen drs EMC (Ellen) Willemsen

Psychosen dr DPG (David) van den Berg

Seks en Gender drs JA (Jos) Vroege

Somatiek dr EJ (Evert Jan) Mookhoek

Somatische symptoomstoornissen dr SM (Saskia) van Es

Stemmingsstoornissen dr ThM (Michael) van den Boogaard MD PhD en

drs E (Elvira) Boere

Trauma en dissociatie drs IG (Ingrid) Wigard en

drs JP (Joop) de Jong

Verslaving dr HO (Hein) Sigling

In 2019 vonden enkele wisselingen plaats Er werd een specialismeleider benoemd voor de specialismegroep Forensische problematiek en voor de specialismegroep Acuut een duo van twee specialismeleiders Ook zijn er twee specialismeleiders aangetrokken voor de specialismegroep Autisme die per 1 januari 2020 van start is gegaan De specialismeleider van de specialismegroep Angst en dwang is eind 2019 gestopt deze positie is nog vacant

Dagen van de Inhoud In 2019 vond de vierde editie van de lsquoDagen van de Inhoudrsquo plaats Deze dagen worden hoog gewaardeerd en het aantal deelnemers eraan neemt elk jaar toe Dit jaar waren het er in totaal ruim 750 Voor het eerst werd een vierde dag in de regio Zuid georganiseerd in Den Bosch Het thema comorbiditeit stond centraal Er was een grote diversiteit aan bijdragen van specialismeleiders ervaringsdeskundigen experts uit de organisatie en de raad van bes tuur in plenaire lezingen en workshops Op deze dagen is stilgestaan bij wat comorbiditeit nu eigenlijk is en hoe hiermee om te gaan in de behandelkamer

Kwaliteitsstandaarden In 2019 is aandacht geweest voor de landelijke kwaliteitsstandaarden De kwaliteitsstandaarden voor de meest voorkomende stoornissen zijn door de specialismegroepen geeumlvalueerd op hun implementatie in de praktijk Hun conclusies worden door de raad van bestuur onder meer benut bij de zorginkoopgesprekken met financiers Naast de

Deel 4 Werken aan kennis

74

wenselijkheid uit kwalitatief oogpunt van het voldoen aan de kwaliteitsstandaarden is daarbij ook het kostenaspect een punt van aandacht zowel de kosten van invoering (oa voor scholing) als van toepassing in de praktijk (indien deze extra inzet vergt) Ook is voor de meest voorkomende stoornissen een factsheet over het behandelaanbod gemaakt door de betreffende specialismegroepen

Er is ook een advies opgeleverd vanuit de specialismegroepen met betrekking tot de verantwoording van Parnassia Groep over het gepast gebruik van zorg zoveel als nodig maar niet meer ndash dus conform de kwaliteitsstandaarden

Ten slotte is in 2019 gestart met het opstellen van een advies over de basisscholing op het gebied van de kwaliteits- standaarden Dit is erop gericht de na- en bijscholing over de standaarden die voor een team van toepassing zijn te waarborgen als noodzakelijk voorwaarde voor het kunnen werken conform de standaarden

Resultaten In 2019 hebben de specialismegroepen

bull meer dan 3500 consultatievragen beantwoord

bull meer dan 300 teamcontacten gehad bull bijna 200 scholingsactiviteiten georganiseerd bull 8 goed gewaardeerde congressen georganiseerd met in totaal ruim 1300 deelnemers bull 4 goed gewaardeerde lsquoDagen van de Inhoudrsquo georganiseerd met 48 workshops en in totaal meer dan 750

deelnemers bull meer dan 180 werkplanpunten onderhanden genomen bij een kwart daarvan waren meerdere specialisme-

groepen betrokken

Enkele ontwikkelingen waar onze specialismegroepen trots op zijn bull Parnassia Groep ontwikkelde de applicatie Alii waarin het formularium is opgenomen Deze is gevuld voor

veertien stoornissen Dit moderne formularium is tot stand gekomen door een nauwe samenwerking van de specialismeleiders met onze apotheek Zie p 28 medicatieveiligheid

bull De specialismegroep Psychosen heeft aan de hand van de resultaten van een enquecircte het belang van psychologische behandeling van EPA-patieumlnten bij de GGZ-teams op de kaart gezet De resultaten uit het promotieonderzoek uit 2017 van David van de Berg worden gebruikt voor het beschikbaar maken van traumabehandeling voor EPA-patieumlnten

bull De specialismegroep Acuut heeft in het kader van kritisch omgaan met drang en dwang en separeervrije zorg

training gegeven in het Safewards-model aan teams van Antes en Youzdr Leo Kannerhuis De eerste reacties op deze pilot zijn positief (zie p 27 dwang en drang)

bull In de specialismegroep Verslaving is met het toetreden van collegarsquos van AntesBouman een vruchtbare

samenwerking ontstaan bull Dankzij de specialismegroep EPA is er bij de ketenzorgbedrijven in toenemende mate aandacht voor de

behandeling in de triade dat wil zeggen met de patieumlnt de naaste(n) en de professional bull De specialismegroep Seks en Gender heeft PsyQ Amsterdam ondersteund om de patieumlntenstop op het

gebied van transgenderzorg goed te kunnen opvangen Zie ook JB Werken aan kennisspecialismegroepen

Onderzoek

Het faciliteren en ondersteunen van wetenschappelijk onderzoek vanuit de Parnassia Groep Academie is onderdeel van de specialisme-ontwikkeling De specialismegroepen verzamelen kennis zetten de standaard en dragen zorg voor verspreiding van kennis zodat alle teams toegang daartoe hebben

Wetenschappelijk onderzoek is belangrijk om de patieumlntenzorg te verbeteren Een goed wetenschappelijk klimaat draagt bij aan een aantrekkelijk werkklimaat voor onze professionals Bij de diverse opleidingen is het uitvoeren van wetenschappelijk onderzoek een verplicht onderdeel Voor elke TOP- GGz-afdeling geldt dat er een hoogleraar aan verbonden is en er onderzoek wordt gedaan gericht op het verbeteren van de zorg aan patieumlnten in de topklinische doelgroep Maar ook buiten deze afdelingen loopt wetenschappelijk onderzoek binnen diverse zorgbedrijven zowel geiumlnitieerd vanuit de universiteiten waarmee we samenwerken als geiumlnitieerd vanuit de instelling zelf Onze hoogleraren zijn betrokken bij verschillende promotieonderzoeken en regelmatig zijn er collegarsquos die promoveren

Deel 4 Werken aan kennis

75

Organisatie en ondersteuning onderzoek De Parnassia Groep Academie is verantwoordelijk voor overstijgende themarsquos zoals (bijzondere) leerstoelen onder- steuning (METC de Research Manager bibliotheek statistiek) en nieuwe onderzoeksvormen (bijvoorbeeld big data) Onderzoek kan op de werkvloer vanuit de specialismegroep of door een hoogleraar geiumlnitieerd worden De directie van de Academie zorgt voor het bij elkaar brengen van het wetenschappelijk onderzoek en zorgt ervoor dat dit in samenhang tot stand komt Ook de commissie Onderzoek amp Innovatie (OampI)van de specialismegroepen vervult hierin in toenemende mate een actieve en verantwoordelijke rol

Er worden vier zorgbedrijfgebonden commissies wetenschappelijk onderzoek (CWOrsquos) gevormd Twee daarvan (An- tes Youz) gingen in 2019 van start De startbijeenkomsten van de CWOrsquos Parnassia en de combinatie i -psy-PsyQ- Brijder vonden begin 2020 plaats Daarnaast zal de commissie Onderzoek amp Innovatie breder van opzet worden Door vertegenwoordiging in deze commissie van de zorgbedrijfgebonden CWOrsquos de specialismegroepen hoogleraren zorginnovatie data-experts en TOPGGz-afdelingen vindt Parnassia Groep-breed verbinding plaats en afstemming over overkoepelende aan onder- zoek gerelateerde onderwerpen

In de loop van 2020 zal het gezamenlijk organiseren van de ondersteuning van het onderzoek op onderdelen nog gepositioneerd binnen zorgbedrijven worden afgerond

Training onderzoek Voor Parnassia Groep-onderzoekers is sinds september 2019 een scholingsaanbod beschikbaar voor de module Data Management van het softwareprogramma Research Manager Via het medewerkersportaal wordt gecommuni- ceerd over de mogelijkheden die het programma onderzoekers biedt en er worden trainingen in deze module gegeven Aan het inrichten van de module Study Management van Research Manager werd begin 2020 de laatste hand gelegd deze kwam in februari 2020 beschikbaar Via het leerportaal van de Academie zijn in 2019 vijftig evaluatielicenties voor een online training Good Clinical Practice GCP (verplicht voor het uitvoeren van onderzoek) aangeschaft Deze waren eind 2019 allemaal benut

Route onderzoek In het najaar van 2019 werd een nieuw stroomschema rsquoRoute onderzoekrsquo vastgesteld Het bevat de goedkeurings - stappen die genomen moeten worden voordat een onderzoeker mag starten met de uitvoering van patieumlntgebonden onderzoek met patieumlntenpatieumlntgegevens van Parnassia Groep Die stappen komen terug in de eerder genoemde module Study Management van Research Manager

Bijzondere leerstoelenhoogleraren Er zijn (medio 2020) twaalf bijzondere leerstoelen ingesteld (mede) vanwege Parnassia Groep bekleed door elf hoogleraren Een aantal van hen is betrokken bij een van onze (aspirant-)TOPGGz-afdelingen

Hoogleraren Parnassia Groep Zie ook hier

Prof dr HJA (Hedw ig) van Bakel Bijzondere leerstoel Infant Mental Health Tilburg University Tilburg School of

Social and Behavioral Sciences

Prof dr JD (Jan Dirk) Blom Bijzondere leerstoel klinische psychopathologie Universiteit Leiden Faculteit Sociale

Wetenschappen Klinische psychologie

Prof dr M (Mark) van der Gaag Bijzondere leerstoel cognitieve gedragstherapie

bij psychotische stoornissen

Vrije Universiteit Amsterdam EMGO

Instituut afdeling Klinische Psychologie

Prof dr C (Colin) van der Heiden Bijzondere leerstoel klinische psychologie in het

bijzonder de geestelijke gezondheidszorg

Erasmus Universiteit Rotterdam Eras-

mus School of Social and Behavioral

Sciences

Prof dr V (Vincent) Hendriks Bijzondere leerstoel verslaving en psychiatrische

comorbiditeit bij jeugdigen

Leids Universitair Medisch Centrum

afdeling Kinder- en Jeugdpsychiatrie

Prof dr HW (Wijbrand) Hoek Bijzondere leerstoel epidemiologie

Leerstoel psychiatrie

Columbia University New York

Mailman School of Public Health Rijks-

universiteit Groningen UMCG

Universitair Centrum Psychiatrie

Prof dr JJS (Sandra) Kooij

(per 1 juni 2020)

Bijzondere leerstoel ADHD bij volw assenen Amsterdam UMC afdeling Psychiatrie

(locatie VUmc)

Prof dr CW (Kees) Korrelboom Bijzondere leerstoel translationele en

transdiagnostische psychologische interventies

in de (geestelijke) gezondheidszorg

Tilburg University Tilburg School of

Social and Behavioral Sciences

Prof dr B (Berno) van Meijel Bijzondere leerstoel GGZ-verpleegkunde Amsterdam UMC afdeling Psychiatrie

Deel 4 Werken aan kennis

76

(locatie VUmc)

Prof dr CL (Niels) Mulder Bijzondere leerstoel openbare geestelijke

gezondheidszorg

Erasmus Universiteit Rotterdam

Erasmus MC afdeling Psychiatrie

Prof dr CW (Karin) Slotema

(per 1 juli 2019)

Bijzonder leerstoel persoonlijkheidsstoornissen Erasmus Universiteit Rotterdam

Erasmus School of Social and Behav-

ioral Sciences

Prof dr J (Jaap) van Weeghel

(tot 14 april 2020)

Bijzondere leerstoel rehabilitatie en participatie

van mensen met ernstige psychische

aandoeningen

Tilburg University Tilburg School of

Social and Behavioral Sciences

Karin Slotema (psychiater bij PsyQ) werd per 1 juli 2019 benoemd tot bijzonder hoogleraar persoonlijkheidsstoornis- sen aan de Erasmus Universiteit Rotterdam Zij was de eerste vrouwelijke hoogleraar op een door Parnassia Groep ingestelde leerstoel

Sandra Kooij psychiater bij PsyQ werd per 1 juni 2020 benoemd tot bijzonder hoogleraar ADHD bij volwassenen De bijzondere leerstoel is namens Parnassia Groep ingesteld aan Amsterdam UMC afdeling Psychiatrie (locatie VUmc)

Verder zijn wij betrokken bij de volgende leerstoelen deze leerstoelen zijn niet ingesteld door Parnassia Groep en staan daarom apart vermeld bull Parnassia Groep draagt via Indigo Service Organisatie bij aan de financiering van de bijzondere leerstoel

Evidence based practice in mental health care aan de Faculteit der Sociale Wetenschappen van de Radboud Universiteit Deze leerstoel wordt bekleed door mw prof dr BG (Bea) Tiemens

bull Parnassia Groep LUMC en Curium-LUMC zijn overeengekomen om samen te werken in wetenschappelijk

onderzoek op het gebied van de kinder- en jeugdpsychiatrie Uit dat oogpunt is prof dr RRJM (Robert) Vermeiren hoogleraar kinder- en jeugdpsychiatrie en directeur patieumlntenzorg bij Curium-LUMC voor zes uur per week gedetacheerd bij Youz

Bijzonder hoogleraar Mark van der Gaag (psycholoog bij Parnassia) werd benoemd tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw vanwege zijn enorme betekenis voor het onderzoek naar en de behandeling van psychosen Dit gebeurde op 10 oktober 2019 na afloop van het congres lsquoGoede psychosezorg gehouden ter gelegenheid van zijn pensionering De heer Van der Gaag blijft deze leerstoel bekleden voor de resterende termijn tot 1 augustus 2021

Bijzonder hoogleraar Jaap van Weeghel ging per 14 april 2020 met pensioen Per die datum is de betreffende bijzondere leerstoel opgehouden te bestaan

Data science bij Parnassia Groep Onze behandelaars leggen bij de zorgverlening aan patieumlnten veel gegevens vast Denk hierbij aan informatie over de diagnosestelling de zorgcontacten de rapportage over de behandeling en het behandelresultaat Deze data gaan inmiddels jaren terug en bevatten een schat aan bedrijfs- en zorginformatie Het ontdekken van relevante trends en patronen in deze data is de kernactiviteit van onze data-science-specialisten onderdeel van ons team Bedrijfs- informatie De data-science-specialisten voeren inhoudelijke analyses uit in de GGZ Denk hierbij aan het inzicht geven in patieumlntprofielen het voorkomen van over- en onderbehandeling vrijwillige vs gedwongen zorg het inrichten van effectievere zorgprocessen en het ondersteunen van behandelaars bij het inzetten van de meest effectieve behandeling voor individuele patieumlnten (precision medicine)

Daarbij wordt rekening gehouden met vragen van technische en ethische aard bull Techniek Welke data zijn beschikbaar Wat is de kwaliteit ervan Welke analysemethoden kunnen er ingezet

worden

bull Ethiek Welke data mogen en willen we koppelen Welke uitspraken kunnen we doen op basis van de beschikbare data Welke plaats krijgen algoritmes in het behandelproces Zulke vragen worden beantwoord in nauwe samenwerking met de Medisch Ethische Toetsings Commissie en de functionaris gegevensbe- scherming

Parnassia Groep ziet veel mogelijkheden in het toepassen van data science voor een betere behandeling en bedrijfs - voering Om daadwerkelijke inbedding van data science in het (zorg)proces te kunnen garanderen zien wij dat een gedegen en robuuste stapsgewijze aanpak van groot belang is

Deel 4 Werken aan kennis

77

Scholing

De Parnassia Groep Academie verzorgt een uitgebreid aanbod aan bij- en nascholing op thema gebundelde leerpaden het leiderschapsprogramma (team)coaching en professionele begeleiding en bibliotheekdiensten

Een belangrijk deel van het scholingsaanbod is online te volgen denk aan online cursussen (e-learning) webinars virtual classrooms e-colleges en vlogs Zowel zorgprofessionals en collegarsquos in de ondersteuning als collegarsquos met een leidinggevende functie kunnen bij de Academie terecht voor hun persoonlijke en professionele ontwikkeling Ook externe partners hebben toegang tot het scholingsaanbod van de Parnassia Groep Academie

Met het ontwikkelen en aanbieden van scholing is de Parnassia Groep Academie betrokken bij veel ontwikkelingen in de organisatie In 2019 leverden we onder andere een bijdrage aan

bull Stichting Kwaliteitsregister Jeugd (SKJ) bull werving en behoud bull duurzame inzetbaarheid

bull Wet bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen (Bopz) bull veiligheid

Bedrijfsscholing

In 2019 heeft de afdeling Bedrijfsscholing het zeer diverse aanbod van leerproducten verder uitgebreid De leer- producten worden aangeboden aan alle collegarsquos van Parnassia Groep via het leerportaal

Leerportaal Naast online cursussen trainingen gemengde leervormen en congressen zijn wij gestart met het aanbieden van livestreams (die ook achteraf teruggekeken kunnen worden) en online groepstrainingen Hiermee wordt leren nog meer plaats- en tijdsonafhankelijk voor alle circa 13500 Parnassia Groep-collegarsquos

In 2019 werden 18852 online cursus deelnames afgerond en er zijn 13751 inschrijvingen geweest op trainingen die in deze periode hebben plaatsgevonden

Er wordt hard gewerkt aan het vergroten van de overzichtelijkheid van het scholingsaanbod voor de collegarsquos en aan het realiseren van rapportagemogelijkheden en de presentatie van lsquoverplichtersquo leeractiviteiten op het teamdashboard

Begin 2020 is een groot aantal online cursussen uit het aanbod van de GGZ Ecademy en GoodHabitz aan ons aanbod toegevoegd

Enkele voorbeelden van actuele ontwikkelingen in het scholingsaanbod bull Met het oog op de invoering van de Wet verplichte ggz (Wvggz) is een scholingspagina op het portaal inge-

richt De scholingen voor onze psychiaters Bopz-administraties en crisisdiensten zijn in 2019 afgerond In februari 2020 is de online training lsquoWvggz voor leidinggevenden zorgrsquo live gegaan

bull Met Antes en Youzdr Leo Kannerhuis is een pilot lsquoveiligheidstrainingenrsquo gestart De pilotafdelingen werden getraind in het kritisch omgaan met drang en dwang en separeervrije zorg met de Safewards-methodiek (zie p 27 Dwang en drang)

bull Herstel Ondersteunende Zorg (HOZ) na een pilot in 2018 werd in 2019 een Basistraining Ervarings- deskundigheid Parnassia Groep (BEP) voor zorgprofessionals verzorgd waarin hulpverleners leren om hun eigen ervaringen professioneel in te zetten

bull De Leergang nieuwe medewerkers Antes is aangepast in het kader van de integratie van voormalig Antes Zorg met Bavo Europoort

bull Ook wordt hard gewerkt aan een scholingsaanbod om binnen Antes de kennis en kunde op het gebied van verslaving en psychiatrie te verbreiden en te versterken

Webinars en referaten In totaal hebben we in 2019 met 10 webinars (inclusief 2 verpleegkundige referaten) 3104 deelnemers bereikt met onze expertise De webinars werden gemiddeld beoordeeld met een 79 en men keek gemiddeld 42 van de 60 minuten Ook een pilot met het live uitzenden van twee verpleegkundige referaten is succesvol verlopen De referaten zijn ook voor online kijkers geaccrediteerd bij de beroepsverenigingen JB Kennis delen via webinars

Deel 4 Werken aan kennis

78

Uitgezonden webinars en verpleegkundige referaten 2019

Mijn ouders hebben problemen en wie kijkt er om naar mij Omgaan met een eetstoornis van je kind In gesprek met mijn kind over gamen en sociale media Het puberbrein Stress in het gezin Wat kan ik doen als mijn kind boos bang of verdrietig is Bijscholing over drugs en psychiatrie Hoezo te veel Voor familie en naasten van iemand met een verslaving Verpleegkundig referaat Behandeling en begeleiding van mensen met ADHD en bipolaire stoornis Verpleegkundig referaat Zorg voor gezonde slaap en zorg bij slaapproblemen

Leiderschapsontwikkeling

De vraag naar scholing van onze leidinggevenden is onverminderd groot Parnassia Groep heeft een programma voor leiderschaps- en talentontwikkeling voor de eigen collegarsquos Leidinggevenden en (top)management worden voor het grootste deel uit de eigen gelederen gerekruteerd dat is een bewuste keuze Zo heeft het talent in onze organisatie volop doorgroeimogelijkheden en werken we samen aan het realiseren van onze visie op leiderschap en professione- le ontwikkeling

Het programma bestaat uit de volgende onderdelen

bull Programma Herstelgericht Leidinggeven ndash voor alle leidinggevenden en gericht op herstelgericht en coachend

leidinggeven Voor de komende twee jaar wordt een nieuw leiderschapsprogramma Sturen op inhoud en bedrijfsvoering ontwikkeld (zie p 124-125)

bull Leerroute Herstelgericht Leiderschap ndash voor collegarsquos die graag leidinggevende willen worden of startend leidinggevende zijn

bull Talent voor Zorg ndash voor talentvolle verpleegkundigen en agogen die verdieping willen op hun vakgebied en

een voortrekkersrol op de afdeling willen vervullen bull Talentenclub Hoger Kader ndash voor leidinggevenden die de stap naar een directiefunctie willen maken bull Leergang Leiderschap voor Zorgprofessionals ndash een orieumlnterende leergang voor zorgprofessionals met de

ambitie leidinggevende taken uit te voeren zoals GZ-psychologen klinisch psychologen of verpleegkundig specialisten

Professionele begeleiding De Academie voorziet in de vraag naar begeleiding voor collegarsquos van Parnassia Groep Zij behandelt de aanvragen en verzorgt de matching van

bull teamcoaching bull individuele coaching

bull supervisie bull intervisiebegeleiding bull mediation bull mentorschap (voorheen managementcoaching)

bull procesbegeleiding (denk aan thema- of teamdagen en veranderingstrajecten)

Professionele begeleiding kan een belangrijke bijdrage betekenen aan de duurzame inzetbaarheid en loopbaan- ontwikkeling van collegarsquos (zie p 68)

Een groep coaches is in 2019 getraind in het geven van mentale weerbaarheidstrainingen als instrument om verzuim en uitval van collegarsquos als gevolg van overbelasting en (morele) stress terug te dringen Coaches leveren ook bijdragen aan het leiderschapsprogramma door onderdelen te verzorgen in diverse leerlijnen

We hebben een stroom van nieuwe aanmeldingen gekregen in 2019 Opvallend is de toename van de vragen vanuit onze recente fusiepartners Antes en het dr Leo Kannerhuis Ook de vraag naar mediation neemt toe

Professionele begeleiding in 2019

Aangevraagd Afgesloten Teamcoachingintervisiebegeleiding 85 60 Individuele coachingmentorschap 112 20

Deel 4 Werken aan kennis

79

Bibliotheek De bibliotheek van de Parnassia Groep Academie speelt een belangrijke rol in de ontsluiting en distributie van kennis Specialistische en professionele kennisontwikkeling en ondersteuning bieden zijn daarbij speerpunten Enkele vermeldenswaardige ontwikkelingen uit 2019

Collectievorming De bibliotheek is een dienstverleningsovereenkomst voor langere tijd aangegaan met Fivoor Hiertoe zijn de fysieke tijdschriftabonnementen op het gebied van de forensische psychiatrie en jurisprudentie van De Kijvelanden omgezet in digitale abonnementen en toegevoegd aan de collectie De boekencollectie van Antes is uit Poortugaal over- gebracht naar de bibliotheek in Den Haag De gezamenlijke tijdschriftencollectie is digitaal toegankelijk voor de gehele organisatie

Dienstverlening Curaccedilao Een aantal collegarsquos (psychiaters psychologen) van de afdelingen volwassenpsychiatrie en k inder- en jeugd- psychiatrie van GGZ Curaccedilao zijn bij de bibliotheek geregistreerd als collegarsquos van Parnassia Groep Zij kunnen via thuistoegang gebruikmaken van de producten en diensten van de bibliotheek

Opleidingen

De Parnassia Groep Academie verzorgt als het opleidingsinstituut van Parnassia Groep initieumlle opleidingen (beroeps- opleidingen) zoals die tot verpleegkundige of agoog Verder bieden we specialistische opleidingen aan zoals die tot GZ-psycholoog klinisch psycholoog psychotherapeut psychiater (voor volwassenen kinderen en jeugd en ouderen) en verpleegkundig specialist Ook organiseert de Academie nascholing in samenwerking met diverse opleidings - instellingen

Parnassia Groep heeft bij elkaar ruim 880 opleidingsplaatsen Opleidelingen worden tijdens hun opleiding gesupervi- seerd en begeleid door erkende opleiders Daarnaast kunnen beroepsopleidingen buiten Parnassia Groep zoals tot systeemtherapeut of EMDR-practitioner worden gevolgd

Om opleidelingen als zorgprofessionals voor Parnassia Groep te behouden bespreken we vroegtijdig in het laatste opleidingsjaar het loopbaanperspectief met hen en organiseren we zorgbedrijfoverstijgende netwerkbijeenkomsten

Leerwerktrajecten en stages De Parnassia Groep Academie draagt bij aan het opleiden tot verpleegkundige (mbo hbo en master) of agogische medewerkers door middel van leerwerktrajecten en stages Daarnaast bieden wij stageplaatsen voor andere professi- onals in opleiding zoals ervaringsdeskundigen en secretarieumlle medewerkers

Het kennismaken met de GGZ via een stageplaats is een belangrijke manier om jonge mensen voor de GGZ te interesseren In 2019 zijn er ruim 1650 stageplaatsen (inclusief werkveldbezoeken en maatschappelijke stages) gerealiseerd

Ontwikkelingen en mijlpalen in 2019 per regio

Regio Noord-Holland bull Start Flexicurity-project bij Parnassia HR-studenten van de Hogeschool van Amsterdam onderzoeken de

probleemstelling hoe zorgen (en behouden) we dat we voldoende inzet hebben van verpleegkundigen ge- bruikmakend van de flexibele inzet met beheersbare kosten

bull Start buddyproject bij Brijder Verslavingszorg acht eerstejaarsstudenten Social Work zijn als lsquomaatjersquo gekoppeld aan een clieumlnt van Brijder en hebben wekelijks een dagdeel contact met die clieumlnt

bull Start Unity Project bij Brijder Jeugd Preventie vijf stagiairs zetten zich gedurende dit studiejaar in bij festivals met als doel de risicorsquos van het gebruik van uitgaansdrugs zoveel mogelijk te beperken

bull Bijeenkomsten voor eerste- en tweedejaars stagiairs verpleegkunde met als thema lsquobredere kijk op GGZrsquo Doel enthousiasmeren voor volgende stages en om te gaan werken in de GGZ

bull Informele bijeenkomsten in samenwerking met de directie van Parnassia voor derde- en vierdejaars verpleeg- kundige en agogische stagiairs en bijna gediplomeerde leerlingen met als doel het peilen van de belang- stelling om te werken bij Parnassia Groep en het promoten van Parnassia Groep als toekomstige werkgever

Regio Rijnmond bull Binnen Antes was voorheen geen stagebureau De stagefunctionarissen hebben zich gericht op het bezoeken

van alle locaties in de regio het kennismaken en het toelichten van de (voor Antes) nieuwe werkwijze

Deel 4 Werken aan kennis

80

bull Er is een nauwe samenwerking opgestart met de afdeling Recruitment van Antes om de krachten te bundelen waarbij het erom gaat leerlingenstagiairs die hun studie afronden en beschikbaar zijn voor de arbeidsmarkt te interesseren voor werken bij Parnassia Groep

bull De samenwerking met JINC is hervat in de vorm van bliksemstages voor vmbo-studenten die komen kennis- maken met de GGZ Er is gewerkt aan sollicitatietrainingen voor vmbo-studenten en het project Baas van Morgen uit te voeren in 2020

bull Er wordt nauw samengewerkt met deRotterdamseZorg (zie p 69)

Regio Haaglanden bull Er zijn 55 maatschappelijke stagiairs geplaatst in de regio Haaglanden

bull 37 eerstejaars hbo-v-stagiairs van De Haagse Hogeschool zijn op snuffelstage geweest bull Er werden stagedagen gehouden voor 4 groepen politieagenten bull In Haaglanden startten in februari en september opnieuw groepen stagiairs in een ZIC (Zorg Innovatie

Centrum) (zie p 81)

Regio Zuid-Oost bull Er werd een start gemaakt met de samenwerking met het dr Leo Kannerhuis Afdelingen zijn bezocht en

stagemogelijkheden zijn geiumlnventariseerd Ook werden contacten gelegd met verschillende onderwijs- instellingen in de regio Inmiddels zijn de eerste zestig stagiairs met succes geplaatst

bull Ook de contacten met Youz en PsyQ in de regio Zuid-Oost zijn geiumlntensiveerd Het is mooi om te zien dat het stagebureau ook vanuit deze regio steeds vaker wordt gevonden

In alle regiorsquos hebben veel selectiegesprekken plaatsgevonden met studenten van diverse opleidingen om steeds alle beschikbare stageplaatsen in te vullen Daarnaast zijn er doorlopend externe activiteiten in de vorm van lsquoeventsrsquo als stage-orieumlntatiemarkten beroepen- beurzen en werkveldbezoeken voor verpleegkundigen in opleiding maar ook voor zij-instromers

bull Totale aantal lsquoeventsrsquo 2019 29 bull Totale aantal werkveldbezoeken in 2019 544

Verpleegkundige en agogische opleidingen

Algemeen De werving van nieuwe leerlingen verliep in 2019 voorspoedig alle bestaande opleidingsplaatsen konden ingevuld worden Het creeumlren van extra opleidingsplekken bleek helaas nauwelijks haalbaar met als oorzaak onvoldoende werk- begeleiders Het vinden van voldoende geschikte afdelingen als opleidingsplaatsen was daardoor een grotere uitdaging dan het vinden van nieuwe leerlingen Er zijn slechts enkele tijdelijke extra plaatsen gerealiseerd

De opleidingen duren meerdere jaren Voacuteoacuter 2019 zijn 327 leerlingen gestart met hun opleiding en in dienst genomen maar deze zijn nog niet allemaal gediplomeerd Er zijn 129 nieuwe leerlingen aangenomen in 2019 In de regio Noord-Holland zijn extra opleidingsplaatsen gecreeumlerd voor studenten hbo-v duaal en hbo-v duaal verkort Deze plaatsen zijn ook voor externe sollicitanten

Verpleegkundige en agogische opleidingen 2019

Leerlingen in dienst per 1-1-2019

Leerlingen aangenomen in 2019

Leerlingen gediplomeerd in 2019

Noord-Holland 56 25 13 Haaglanden 122 58 20 Rijnmond 149 46 26 Totaal 327 129 59

In het kader van de samenwerkingsovereenkomst tussen Parnassia Groep en SBB (Samenwerkingsorganisatie Beroepsonderwijs Bedrijfsleven) zijn in 2019 drie speerpunten geformuleerd

bull Het verbeteren van de registratie van de erkenningen bull Het monitoren van de beroepspraktijkvorming door middel van het uitvoeren van audits SBB heeft als taak de

kwaliteit van het praktijkleren te controleren en zet hiervoor audits met werkbegeleiders in bull Het komen tot eacuteeacuten tevredenheidsmeting waarvan zowel SBB als Parnassia Groep profijt heeft zonder extra

administratieve rompslomp

Enkele ontwikkelingen en mijlpalen in 2019 per regio

Deel 4 Werken aan kennis

81

Regio Noord-Holland bull Het projectteam Breehorn Innovatie Kliniek (BIK) is gestart BIK wil mbo- en hbo-studenten verbinden en

aankomende professionals enthousiast maken over het werk in de GGZ BIK biedt ruimte aan tien studenten en negen stagiairs

Regio Rijnmond bull De samenwerking met het Albeda College heeft op alle portefeuilles een doorstart gekregen Uitbreiding van

de Learning Communities is in voorbereiding waarin ook plaatsen gerealiseerd worden voor hborsquoers vanuit de Hogeschool Rotterdam

bull Er is een contactpersoonopleidingsfunctionaris aangesteld voor deRotterdamseZorg de organisatie die de personeelsbezetting van zorg- en welzijnsorganisaties in Rotterdam-Rijnmond bevordert

Regio Haaglanden bull Een groep enthousiaste studenten en docenten verpleegkunde uit China heeft een bezoek gebracht aan

Parnassia Groep De studenten en docenten waren erg onder de indruk van onze visie en onze omgang met patieumlnten

bull Zowel in februari als in september heeft een groep mbo- en hbo-studenten verpleegkunde deelgenomen aan het bovengenoemde Zorg Innovatie Centrum (ZIC) Beide groepen hebben hun praktijkleerperiode afgerond met een symposium In de twintig weken daarvoor hebben de studenten onderzoek gedaan en verschillende afdelingen van Parnassia Groep bezocht

bull Naast de al langer bestaande Zorg Innovatie Centra is een soortgelijk traject gestart voor dertien studenten van de opleiding Maatschappelijke zorg van ROC Mondriaan de GGZ Experience Deze studenten lopen stage bij Reakt Tijdens hun stageperiode worden tien bijeenkomsten georganiseerd die in het teken staan van kennis vergroten Daarnaast bezoeken de studenten verschillende afdelingen binnen en buiten Reakt

Opleiding verpleegkundig specialist GGZ De praktijkopleiders kijken terug op een jaar waarin de integratie tussen Parnassia Groep en Antes goed is verlopen

In 2019 is de opleiding gestart met een vernieuwd curriculum Dit leverde een aantal kinderziektes op Los hiervan zijn praktijkopleiders werkbegeleiders en opleidelingen na een jaar enthousiast over de vernieuwing Uit een evaluatie blijkt dat het nieuwe curriculum beter aansluit bij de beroepspraktijk

In opleiding in 2019 gediplomeerd

Verpleegkundig specialist GGZ 47 10

Opleiding gedragswetenschappen In het kader van het bestuurlijk akkoord 2019-2022 heeft het ministerie van VWS in 2019 extra geld beschikbaar gesteld voor opleidingen die het meeste kunnen bijdragen aan het verkorten van de wachttijden in de GGZ Een groot deel van dit geld is besteed aan extra plaatsen voor de opleiding tot GZ-psycholoog Parnassia Groep heeft 79 extra opleidingsplaatsen toegekend gekregen Deze zijn gerealiseerd in 2019 Wij hebben 9 extra GZ-opleidingsplaatsen aangevraagd voor 2020 van de landelijk 100 extra beschikbaar gekomen plaatsen naar aanleiding van het aangenomen amendement in de Tweede Kamer

In opleiding in 2019 gediplomeerd GZ-psycholoog 210 53 Klinisch psycholoog 59 12 Klinisch neuropsycholoog 4 - Psychotherapeut 54 15 Totaal 327 80

Medisch-specialistische opleidingen

Opleidingsplaatsen In 2019 waren er in totaal 111 artsen-assistenten in opleiding (aiorsquos) tot psychiater (PG en Antes samen inclusief externe aiorsquos voor een tijdelijke stage) verdeeld over de 3 regiorsquos inclusief de erkende stageplaatsen in Amsterdam en Utrecht Voor de opleiding tot geriater waren er in 2019 6 aiorsquos in opleiding voor het verplichte onderdeel GGZouderenpsychiatrie Er is grote behoefte aan vergroting van het aantal plaatsen voor de opleiding tot verslavingsarts (Master in Addiction Medicine MIAM) Daarvoor zetten wij ons landelijk mee in

Deel 4 Werken aan kennis

82

Instroom De regio Rijnmond heeft in oktober 2019 een succesvolle sollicitatieronde gehouden en de acht instroomplekken voor 2020 ingevuld De regio Haaglanden had in 2019 tien instroomplekken De sollicitatieronde was in november 2019 uit veel goede kandidaten zijn negen instroomplekken voor 2020 ingevuld Eeacuten instroomplek was in combinatie met Rivierduinen deze samenwerking is goed bevallen en wordt voor 2020 voortgezet De regio Noord-Holland heeft haar twee instroomplekken ingevuld met interne kandidaten

Uitstroom In 2019 zijn twaalf aiorsquos geregistreerd als psychiater Hiervan zijn er acht als psychiater binnen de organisatie werkzaam gebleven

Visitatie en opleidingsplan Zowel de opleiding geriatrie als de opleiding psychiatrie heeft in februari 2019 een rapportage aangeleverd naar aanleiding van de externe visitaties in 2016 Beide hebben in mei 2019 positief bericht ontvangen Voor beide opleidingen werd in december 2019 een nieuw opleidingsplan vastgesteld ingaande per 1 juli 2020 met een overgangsperiode tot 1 juli 2021

Opleiders Parnassia Groep

Hoofdopleider prof dr HW (Wijbrand) Hoek Plv opleider prof dr JD (Jan Dirk) Blom

Regio Haaglanden

Opleider aandachtsgebied volwassenen Plv opleider aandachtsgebied volwassenen Opleider aandachtsgebied ouderen Opleider aandachtsgebied kind en jeugd

prof dr JD (Jan Dirk) Blom dr CW (Karin) Slotema dr RM (Rob) Kok dr MC (Marianne) Kasius

Regio Rijnmond

Opleider aandachtsgebied volwassenen Opleider aandachtsgebied ouderen Opleider aandachtsgebied kind en jeugd

drof dr CL (Niels) Mulder dr I (Isis) Groeneweg drs P (Pety) So-de Bruin

Regio Noord-Holland

Opleider aandachtsgebied volwassenen Cooumlrdinator ouderenpsychiatrie

dr L (Lineke) Jongenelis dr S (Saskia) van Liempt

Opleiders Antes

Hoofdopleider Plv opleider

dr JM (Nico) van Beveren dr R (Rocco) Hoekstra

De bezetting van de opleiding klinische geriatrie staat al maanden onder hoge druk vanwege uitval van de opleider

-

83

Deel 5 WERKEN MET PARTNERS

Om mensen met psychische problemen zo goed mogelijke zorg te kunnen bieden werkt Parnassia Groep met talloze externe partners samen Wij hebben anderen veel te bieden en zij ons Samen met onze maatschappelijke partners vormen we een netwerk voor mensen die het zelf niet redden

Parnassia Groep en haar ruim 500 herstelgerichte zorgteams zoeken altijd actief de verbinding zowel in het informele als het formele netwerk Zodat de bijdragen van alle partners leiden tot een zo goed mogelijk resultaat bull Hieronder geven we in het eerste onderdeel Samen-

leving en belanghebbenden een beeld van hoe Parnas- sia Groep actief verbindingen met de samenleving legt en onderhoudt

bull Onder Samenwerk ingspartners (p 86 ev) belichten wij de uiteenlopende groepen partners met wie wij samen- werkingen onderhouden

Samenleving en belanghebbenden

We vervullen voor de samenleving een cruciale rol door zorg te bieden voor mensen met psychische problemen Samen met onze maatschappelijke partners vormen we een netwerk voor mensen die het zelf niet redden

Hieronder geven we een beeld van hoe Parnassia Groep actief verbindingen met de samenleving en belanghebben- den legt en onderhoudt en haar verantwoordelijkheid neemt als maatschappelijke onderneming

Laten zien wat we doen

Als er eacuteeacuten sector in Nederland is die een unieke plek heeft binnen de samenleving en een unieke inkijk in alle aspecten daarvan dan is het wel de GGZ De GGZ helpt mensen van elke leeftijd elk opleidingsniveau en ongeacht hun sekse of herkomst De GGZ maakt in veel levens het verschil We komen achter de voordeur kijken in de ziel van mensen en zien de zorgen en problemen die de samenleving kent We zien meer leed dan lief maar het is onze taak om de balans tussen die twee weer terug te brengen

Dat we daarin veel bereiken mag ook duidelijk zijn Jaarlijks maken meer dan een miljoen mensen gebruik van de GGZ Bijna de helft van de Nederlanders krijgt op enig moment in het leven te maken met een psychische aandoening De GGZ is van enorme publieke waarde Zonder de GGZ zou een vitale samenleving niet bestaan Gelet op het enorme aantal mensen met een psychische aandoening is het verbazingwekkend dat zij tot de meest gestigmatiseerde groepen in de maatschappij behoren

Het afgelopen jaar is de GGZ als sector regelmatig in het nieuws geweest Vaak ging het dan over wachtlijsten administratieve lasten incidenten of om personen met verward gedrag Themarsquos die direct bijdragen aan het stigma waar velen mee te maken hebben Veel minder ging het over het wezenlijke belang van een goede en vitale GGZ Bij 99 van de mensen die onder behandeling zijn in de GGZ doen zich helemaal geen incidenten voor en gelukkig hoeft niet iedereen met psychische problemen in de GGZ behandeld te worden

Parnassia Groep laat graag zien welke maatschappelijke waarde het heeft om psychische problemen te voorkomen tijdig en goed te behandelen en hoe dat bijdraagt aan een (ook in economisch opzicht) gezondere samenleving Dit is het uitgangspunt in onze contacten met journalisten redacteuren programma- en documentairemakers beleids- bepalers bestuurders en lokale en landelijke politici

Deel 5 Werken met partners

85

In de media In 2019 hebben Parnassia Groep en haar merken bijna 1000 vermeldingen gehad in journalis tieke artikelen opinie- stukken documentaires en actualiteitenprogrammarsquos op zowel radio als televisie of daaraan deelgenomen Vaak vanuit onze expertise of vanwege innovatieve ontwikkelingen en soms bij calamiteiten In alle gevallen streven wij naar transparantie en nuance

Een relatief nieuw medium waarvan wij gebruikmaken is de vlog Content die wordt gedeeld door vloggende collegarsquos heeft ruim 5 keer meer bereik dan de content vanuit een webpagina en wordt 24 keer zoveel gedeeld Parnassia Groep heeft nu 8 vloggers waarvan er 6 in 2019 zijn gestart Zij bereikten in 2019 130000 mensen De vloggers laten aan een groot publiek zien dat ze een expert zijn op hun vakgebied en vertellen wat bevlogenheid en passie voor je vak hebben eacutecht betekent JB 130000 mensen bereikt met vlogs

Public affairs Om mee richting te geven aan de ontwikkelingen in de zorg organiseerden we ook in 2019 weer tal van werk - bezoeken en voerden we gesprekken met beleidsbepalers Wij laten graag het dagelijks werk van onze teams zien en hoe we in de praktijk werken aan verbeteringen en vernieuwing Daarbij zetten we in op het opbouwen en versterken van relaties We willen benadrukken dat we gezamenlijk verantwoordelijk zijn voor het bereikbaar toegankelijk en betaalbaar houden van kwalitatief goede zorg en ondersteuning Behalve voor de inhoud van ons werk vragen we ook aandacht voor zaken die ons belemmeren zoals voor zorg die niet of onvoldoende wordt betaald administratieve lasten en arbeidsmarktproblematiek

In 2019 bezocht onder anderen Paul Blokhuis staatssecretaris van Volksgezondheid Welzijn en Sport de testservice van Youz Verslavingszorg in Rotterdam en in Den Haag psychiatrisch verpleeghuis Dorestad alsook FACT- en wijkteams Staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Tamara van Ark bezocht ons Centrum Autisme in Den Haag Joba van den Berg Tweede Kamerlid voor het CDA bezocht daar het Klinisch Centrum Acute Psychiatrie en Wim-Jan Renkema Tweede Kamerlid namens GroenLinks ons Klinisch Centrum Mangostraat voor ouderen

Vrijwilligers en vrienden

Vrijwilligers Bijna 800 vrijwilligers (inclusief Antes Zorg) dragen bij aan het werk van Parnassia Groep Zij ondersteunen bij de begeleiding van activiteiten hebben een-op-eencontacten met patieumlnten zijn gastheer of gastvrouw op een afdeling begeleiden patieumlnten naar de kerk of geven voorlichting over bijvoorbeeld drugsgebruik Daarnaast zijn er veel vrijwilligers actief in de medezeggenschap patieumlnten Al deze vrijwilligers zijn van zeer grote waarde voor de wijze waarop wij zorg kunnen leveren

Blijk van waardering voor vrijwilligers Op het gebied van vrijwilligerswerk werkt Parnassia Groep samen met Johanniter Nederland Vanuit deze orde stamt de traditie om een Hulpspeld uit te reiken aan vrijwilligers die minimaal eacuteeacuten jaar actief zijn Eind 2019 ontvingen onze vrijwilligers van Antes in Rotterdam deze heldenspeld JB Hulpspeld voor vrijwilligers

Vrienden Parnassia Groep De doelstelling van deze gelieerde stichting is het ondersteunen van de zorg van Parnassia Groep door patieumlnten extrarsquos te bieden op het gebied van wonen werken studeren en recreeumlren

Highlights in 2019 waren bull De vriendenstichting organiseerde in de drie kernregiorsquos (Haaglanden Rijnmond en Noord-Holland) een galadiner

voor ketenzorgpatieumlnten en hun mantelzorgers In Castricum en Den Haag voor de achtste keer in Rotterdam voor de dertiende keer Bij al deze galadiners werd er intensief samengewerkt met de gemeente cateraar Huuskes en zorgbedrijf Parnassia Het galadiner voor de regio Haaglanden werd vanwege een renovatie van het raadhuis in Wassenaar verhuisd naar het Atrium in het stadhuis van Den Haag Het concept van de galadiners staat na ruim dertien jaar lsquoals een huisrsquo en de diners worden bijzonder gewaar- deerd door patieumlnten en hun mantelzorgers

bull Dit jaar schonken 142 Parnassia Groep-collegarsquos hun kerstattentie aan de vriendenstichting hiervan worden in

2020 diverse activiteiten aangeboden bull De financieumlle middelen voor het Fonds Noodhulp kwamen uit op een totaal van euro 55000 Dit was mede te danken

aan Fonds DBL te Rotterdam Hiermee kon in maar liefst 906 aanvragen van patieumlnten worden voorzien bull Vanuit het voor de doelgroep kinderen en jeugd geoormerkte budget is ook in 2019 onderzoek gefinancierd voor

een bedrag van euro 60000

Deel 5 Werken met partners

86

bull In de zomermaanden hebben 12 afdelingen van Youz met in totaal 130 kinderenjongeren genoten van een zomeractiviteit zoals een dagje naar een pretpark bowlen of een muziekworkshop

bull Live Music Now organiseerde 10 live concerten op afdelingen voor patieumlnten die langdurig in zorg zijn bull In de zomermaanden werden aan meer dan 170 gezinnen (patieumlnten en hun kinderen) dagkaarten voor een dagje

uit in de eigen omgeving verstrekt naar een speeltuin als Drievliet of Linnaeushof bull Tijdens de drukbezochte relatiedag van Parnassia Groep op 29 mei 2019 werd met de goededoelenveiling ruim

euro 24000- opgehaald Hiervan zijn onder andere de activiteiten van het Annelies Fonds Sport4Health en het studiefonds gefinancierd

bull 22 clieumlnten kregen een bijdrage in een studie meer dan 90 clieumlnten kregen een financieumlle bijdrage voor de uitoefening van een sport

Kijk ook op vriendenparnassiagroepnl

Maatschappelijk verantwoord ondernemen

Parnassia Groep heeft aandacht voor people profit en planet hoog op de agenda staan Wij willen maatschappelijk verantwoord ondernemen en goede keuzes maken op het gebied van duurzaamheid op de korte en lange termijn

People Hoe wij zo verantwoord mogelijk werken voor en met mensen beschrijven we in Deel 2 Werken aan goede zorg dat is gewijd aan onze zorg- en dienstverlening aan patieumlnten en de samenleving Ons sociaal beleid en werkgeverschap worden besproken in Deel 3 Werken met collegarsquos Onder (veel) meer komen daar onze inspanningen op het gebied van Social Return on Investment (SROI) aan bod

Profit Als maatschappelijke onderneming zonder winstoogmerk laten we alle opbrengsten direct of indirect ten goede komen aan (verbetering van) de patieumlntenzorg De economische kant van ons werk bespreken we onder Geld ndash financieumlle middelen (p 86 ev)

Planet Onze ambitie is om onze ecologische voetafdruk zo klein mogelijk te laten zijn Onze inspanningen daartoe en de geboekte resultaten bespreken we onder Duurzaamheid en milieu (zie p 95)

Samenwerkingspartners

We willen in samenwerking met talloze externe partners optimale zorg aan onze patieumlnten bieden en de zorg verder verbeteren Daarbij hebben wij aan anderen veel te bieden maar zij ook aan ons

Onze groepsvisie zegt hierover bull We vervullen voor de samenleving een cruciale rol door zorg te bieden voor mensen met psychische problemen

Samen met onze maatschappelijke partners vormen we een netwerk voor mensen die het zelf niet redden

bull We stellen ons op als partner voor de patieumlnt en voor iedereen in zijn netwerk die hulp kan bieden zoals familie direct betrokkenen huisartsen ziekenhuizen en andere instellingen

bull We werken samen met werkgevers en maatschappelijke instellingen om de patieumlnt te steunen bij het (weer) oppakken van zijn maatschappelijke rollen

bull We spelen altijd in op de plaatselijke omstandigheden en wensen in de wijk of het werkgebied

bull We voelen ons samen met gemeenten verzekeraars en andere financiers en overheden verantwoordelijk om deze steun zo goed en dichtbij mogelijk te organiseren met onze lokale partners

Onze zorgbedrijven en de groep gingen ook in 2019 weer tal van samenwerkingen aan met partners binnen de geestelijke gezondheidszorg andere zorgsectoren en andere maatschappelijke sectoren Steeds gaat het om het scheppen van voorwaarden voor verdere verbetering van de zorg voor bepaalde doelgroepen enof in bepaalde werkgebieden

Ons streven hierbij is om wederzijds kennis te bundelen en ter beschikking te stellen Zo proberen we mensen met psychische problemen eerder dan voorheen te bereiken waardoor ernstigere problemen zo veel als mogelijk worden voorkomen

Focus op lokale samenwerking Steeds sterker komt de nadruk te liggen op lokale samenwerking in het gemeentelijk domein en in de regio (zie p 21 Maatschappelijk herstel p 40 ev Onze wijkgerichte GGZ en p 87 ev Financiers)

Deel 5 Werken met partners

87

Daar en ook op tal van andere plaatsen in dit jaarverslag wordt duidelijk hoe wij samen met uiteenlopende partners aan allerlei ontwikkelingen werken

Collega-aanbieders van zorg en dienstverlening

Lokale ketenpartners Een belangrijk deel van onze zorg voeren we uit in nauwe samenwerking met andere organisaties die met ons lsquozorgketensrsquo vormen Deze zijn gericht op continuiumlteit van zorg voor de patieumlnt in de tijd enof op afstemming van meerdere vormen van zorg die gelijktijdig nodig zijn Te denken valt aan instellingen in de verpleging verzorging en thuiszorg algemeen maatschappelijk werk maatschappelijke opvang jeugdzorg GGD politie algemene ziekenhuizen en niet in de laatste plaats de gezond- heidszorg door huisartsen en gezondheidscentra Door onze activiteiten in en rond de huisartsenpraktijk (zie p 36 ev) en de ontwikkeling van wijkgerichte GGZ (zie p 40 ev) zijn deze samenwerkingen verder geiumlntensiveerd

In de eerste plaats onze ketenzorgbedrijven maar ook onze andere zorgbedrijven zoeken actief de samenwerking op in lokale netwerken om zorgketens te smeden die zijn toegesneden op de plaatselijke omstandigheden Daar waar meerdere van onze zorgbedrijven in een plaats of regio actief zijn vindt uiteraard ook nauwe onderlinge afstemming plaats In onze drie kernregiorsquos ligt de regie daarop bij onze ketenzorgbedrijven respectievelijk Antes in Rijnmond en Parnassia in Noord-Holland en Den Haag

In alle drie de kernregiorsquos beschikken wij over regionale crisisdiensten die nauw samenwerken met politie GGD en andere zorgaanbieders Wij participeren in de drie kernregios in het ROAZ (het Regionaal Overleg Acute Zorgketen) Hier wordt in overleg met de somatische ziekenhuizen (de lsquowitte kolomrsquo) gekeken of er witte vlekken zijn in de acute keten

Verwijzers Een groot deel van onze patieumlnten wordt naar ons verwezen door de huisartsen maar tot onze verwijzers behoren ook andere GGZ-instellingen welzijnsorganisaties Bureau Jeugdzorg interne behandelaars en politie en justitie Zij hebben groot belang bij een goede samenwerking met en toegankelijkheid van Parnassia Groep Een sleutelrol daarbij speelt Zorgservice met de CAT de centrale aanmelding en toeleiding voor al onze zorgbedrijven

Een belangrijk deel van de psychische problematiek wordt door de patieumlnt als eerste aan de huisarts gepresenteerd Via onze basis-GGZ die we aanbieden onder het label Indigo zijn we aanwezig in veel huisartsenpraktijken en gezondheidscentra Indigo ondersteunt en lsquoontzorgtrsquo de huisarts door middel van een of meer praktijkondersteu- nershulpverleners werkzaam in of bij zijn praktijk

Om ook in de toekomst in staat te zijn om voldoende GGZ te leveren en deze zoveel mogelijk dicht bij de patieumlnt te bieden zetten we intensief in op het meer organiseren van onze zorg in en om de eerste lijn Zie p 36 ev

Algemene ziekenhuizen Bij veel patieumlnten is sprake van een (al dan niet onderkende) combinatie van somatische en psychische problematiek Om goede en doelmatige zorg te bieden aan deze patieumlnten is het van groot belang dat de GGZ en de somatische gezondheidszorgde ziekenhuizen goed met elkaar samenwerken Met vrijwel alle ziekenhuizen in onze regiorsquos hebben wij concrete samenwerkingsafspraken over somatische behandeling van onze patieumlnten

Andere partners in onze zorg voor kwaliteit

Financiers Parnassia Groep kent vijf financieringsstromen Zorgverzekeringswet (Zvw) Jeugdwet Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) Wet langdurige zorg (Wlz) en justitie Zie voor het relatieve aandeel in de omzet p 107

Zorgverzekeraars gemeenten zorgkantoren en het ministerie van Justitie en Veiligheid geven uitvoering aan de inkoop van deze zorg Fivoor sluit mede namens Parnassia Groep de contracten met justitie Antes Zorg behoudt in de komende jaren op verzoek van het ministerie van Justitie en Veiligheid haar eigen contract

In totaal sluit Parnassia Groep jaarlijks ruim 300 contracten af

Deel 5 Werken met partners

88

De contacten met onze financiers zijn intensief Onze accountmanagers zijn ondersteund door controllers en inhoudelijke collegarsquos erop gericht om deze contacten zo prettig efficieumlnt en doeltreffend mogelijk te laten verlopen Hierbij staat het belang van kwalitatief goede herstelondersteunende zorg en sluitende ketens van zorg voor patieumlnten steeds voorop

Regionale focus De organisatie van zorg begeleiding ondersteuning en preventie is regionaal georieumlnteerd Parnassia Groep organiseert of sluit aan bij regionale tafels met de verschillende financiers in onze kernregiorsquos Noord-Holland Haaglanden en Rijnmond om samen vorm te geven aan sluitende ketens van zorg en de knelpunten die ontstaan in de uitvoering van de verschillende wetten voor patieumlnten zoveel mogelijk op te lossen Samen bereiken we meer

Meerjarenovereenkomsten Met de verschillende financiers streven we zoveel mogelijk naar meerjarenovereenkomsten Deze geven ruimte en perspectief aan vernieuwing waarbij herstelondersteunende zorg en de betaalbaarheid van zorg steeds het uitgangspunt zijn Met een groot aantal gemeenten zijn inmiddels contracten voor drie jaar of langer afgesloten met verzekeraars zijn we in gesprek over het afsluiten van meerjarige contracten

Voorbereiding stelselwijziging Wlz Per 2021 is de directe toegang tot de Wlz voor mensen met een ernstige psychiatrische aandoening geregeld Waar nu eerst nog de Zorgverzekeringswet (voor drie jaar) of de Wmo-financiering werd ingezet gaat deze groep mensen per 2021 direct naar de Wlz In 2019 is in kaart gebracht welke patieumlnten het betreft en welke wijziging in financiering er verwacht wordt Samen met het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) wordt in 2020 aan de laatste voorbereiding vormgegeven

Voorbereiding nieuwe bekostiging Zvw In 2022 wordt er een nieuwe bekostiging voor de GGZ in de Zorgverzekeringswet ingevoerd In 2019 waren wij samen met GGZ Nederland zorgverzekeraars de NZa en beroepsverenigingen betrokken bij het ontwerp van de nieuwe bekostiging De nieuwe bekostiging is een versimpeling van de huidige DBC-systematiek en gaat naar financiering per kalenderjaar op basis van consulten en prestaties In de loop van 2020 wordt het definitieve besluit tot invoering verwacht

Aanbestedingen in het gemeentelijk domein In 2019 heeft Parnassia Groep aan 46 aanbestedingen binnen het gemeentelijk domein meegedaan Daarvan waren er 33 in het kader van de Jeugdwet en 13 in het kader van de Wmo Het is verheugend dat wij in staat werden gesteld de betreffende patieumlntenzorg te blijven of te gaan leveren doordat deze aanbestedingen succesvol waren voor Parnassia Groep Tegelijkertijd hebben zoals hieronder zal blijken de aanbestedingen veel impact op het partnerschap wat we zoeken met gemeenten en andere organisaties

De aanbestedingen voor de jeugd-GGZ voor 2019 en verder waren opnieuw complex en tijdrovend omdat vanaf 2018 de DBC-financiering is stopgezet en gemeenten andere bekostigingsvarianten hebben gekozen voor de jeugdzorg De tarieven binnen deze bekostigingsvarianten zijn vaak nog onontgonnen gebied met alle onzekerheden van dien Daarnaast staat vaak de harmonisatie van de tarieven voor de jeugd-GGZ de jeugdzorg en de zorg voor jeugd met een licht verstandelijke beperking centraal Dat betekent in de meeste gevallen voor de jeugd-GGZ een tarief dat lager is dan de disciplinemix en behandelverantwoordelijkheid vragen

De herorieumlntatie die volgt op de gunningen na aanbesteding brengt in bepaalde regiorsquos een arbeidsintensief proces op operationeel en bestuurlijk niveau met zich mee zowel met de gemeenten als met de nieuwe samenwerkings - partijen Een positieve ontwikkeling die beoogd wordt maar nog onvoldoende gerealiseerd is dat door de komst van de nieuwe bekostigingssystematiek in de jeugd enerzijds en een doorontwikkeling van de Wmo anderzijds de integraliteit van zorg meer centraal wordt gesteld De opdracht om bewoners integrale zorg te bieden dus op meerdere levensterreinen onder de verantwoordelijkheid van eacuteeacuten aanbieder als hoofdaannemer is een ontwikkeling die om voortdurende afstemming vraagt en die Parnassia Groep samen met andere aanbieders vorm en inhoud geeft

De gemeenten in onze kernregiorsquos hebben hun vertrouwen gesteld in Parnassia Groep zodat wij collegarsquos mogen leveren voor de gemeentelijke wijkteams voor zowel jeugdigen als volwassenen (zie p 40 ev) Ook hebben we opnieuw subsidie gekregen in de regiorsquos Haaglanden en Rijnmond om op basis van signalen van onder andere woningcorporaties en sociale diensten te proberen in contact te treden met (zorg mijdende) burgers die verborgen blijven voor de hulpverlening en andere instanties en bij hen lsquoachter de voordeurrsquo te komen (zie p 42)

Deel 5 Werken met partners

89

Training De gemeente als k lant en partner De directie van ons zorgbedrijf voor de jeugd Youz biedt per regio alle leidinggevenden een gezamenlijke training aan om optimaal het contact met de gemeenten te leggen en te onderhouden De aftrap was begin 2018 in de regio Haaglanden Het programma bood onder meer een ontmoeting en gedachtewisseling met een oud-wethouder uit Den Haag Deze training is in 2019 verder uitgevoerd in vijf regiorsquos Het ministerie van VWS heeft zijn interesse uitgesproken in de werkwijze Deze brengt gemeente en zorgaanbieder dichter bij elkaar door meer begrip voor elkaars uitgangspositie te kweken

Collega-GGZ-aanbieders en branchegenoten Op lokaal niveau is in sommige opzichten sprake van een (door overheid en financiers gestimuleerde) concurrentie- verhouding met andere GGZ-aanbieders Vaak echter is samenwerking met hen in het directe belang van patieumlnten In die gevallen zoeken wij die samenwerking dan ook actief op daar waar onze bijdragen en die van collegarsquos elkaar aanvullen en zo zorgketens kunnen versterken daar waar patieumlnten gebaat zijn bij onderlinge doorverwijzing en in uiteenlopende samenwerkingsverbanden gericht op verbetering en vernieuwing van het aanbod

Op landelijk niveau vervult Parnassia Groep een actieve rol binnen de brancheorganisatie GGZ Nederland (GGZ-N) om zo in samenwerking met collega-instellingen bij te dragen aan het versterken van de positie en de kwaliteit van de geestelijke gezondheidzorg in Nederland Wij waren in 2019 vertegenwoordigd in het verenigingsbestuur (dhr Stephan Valk) en in de regiegroepen Zorg amp Financiering (dhr Stephan Valk voorzitter dhr Marc Blom lid) Informatiebeleid (dhr Bas van der Hoorn) en Werkgevers- en Arbeidszaken (mw Betty Kooijman vanaf 1 januari 2020 dhr Aard Zoeteweij) In tal van werk - groepen dragen we ons steentje bij

Voorts dragen wij bij aan ontwikkelingen in de branche door onder meer bestuurslidmaatschappen van de Stichting Topklinische GGz (dhr Marc Blom) en de Gebruikersvereniging Psygis Quarant (mw Betty Kooijman)

Op persoonlijke titel leveren Parnassia Groep-collegarsquos actieve bijdragen in diverse beroepsverenigingen Zo trad mw Carla Hagestein in januari 2019 toe tot het bestuur van de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie

Patieumlnten- en familieorganisaties De belangen van onze patieumlnten worden in de eerste plaats behartigd door onze clieumlntenraden per zorgbedrijf en de Concernclieumlntenraad Deze raden onderhouden relaties met diverse regionale clieumlntenplatforms en landelijke patieumlntenorganisaties Ook kent Parnassia Groep regionale familieraden (zie p 155) De directies van onze zorgbedrijven onderhouden daarnaast contacten met de voor hun regiorsquos en specifieke patieumlntengroepen relevante (categorale) patieumlnten- en familieorganisaties

Partners in opleiding en onderzoek Parnassia Groep heeft tal van samenwerkingsverbanden op het gebied van (wetenschappelijk) onderzoek en opleiding Zie deel 4 Werken aan kennis

Externe toezichthouders Op de dienstverlening en het functioneren van Parnassia Groep wordt van overheidswege toezicht gehouden door verschillende instanties bull De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) houdt het staatstoezicht ter handhaving van de kwaliteit en

veiligheid van zorg In het kader van de Wet Bopz hebben de zorgbedrijven een directe verantwoordingsrelatie met de IGJ voor het overige worden de contacten met de Inspectie namens de raad van bestuur onderhouden door de geneesheer- directeur van de groep

bull Parnassia Groep levert ook door het ministerie van Veiligheid en Justitie gefinancierde zorg Dit betekent dat betreffende afdelingen in de toekomst te maken zullen krijgen met de Inspectie Veiligheid en Justitie GGZ Reclassering valt reeds onder het toezicht van deze inspectie

bull Voorts is er toezicht van de Inspectie SZW (voorheen Arbeidsinspectie) de Nederlandse Voedsel- en Waren- autoriteit (NVWA) en de provinciale en gemeentelijke milieu-inspecties

Overheden De contacten met de rijksoverheid (met name het ministerie van VWS en het ministerie van Veiligheid en Justitie) en diverse zelfstandige bestuursorganen (waaronder het College sanering zorginstellingen de Nederlandse Zorgautori - teit en de Autoriteit Consument amp Markt) worden namens de gehele Parnassia Groep onderhouden door de raad van bestuur

Deel 5 Werken met partners

90

Gemeentelijke overheden zijn niet alleen als financiers maar ook als samenwerkingspartners van groot belang voor ons gezien hun verantwoordelijkheden op het gebied van de kinder- en jeugd-GGZ en begeleidingstaken Ook hebben gemeenten en gemeentelijke instanties zoals de GGD van oudsher een centrale verantwoordelijkheid op het gebied van de openbare geestelijke gezondheidszorg (OGGZ) een gebied waarop meerdere zorgbedrijven samen met vele andere partijen bijdragen leveren In de grootste gemeenten in onze werkgebieden Rotterdam en Den Haag worden de gemeentelijke contacten gecooumlrdineerd door Antes ZorgBavo Europoort resp Parnassia De andere zorgbedrijven hebben (werk)contacten op hun specifieke terrein Antes Zorg en Brijder op het gebied van verslavingsproblematiek de ketenzorgbedrijven rond de OGGZ-problematiek Youz op het terrein van de jeugdhulp- verlening en Fivoor waar het openbare orde en veiligheid veelplegersproblematiek en dergelijke betreft Met het oog op de openbare orde en veiligheid zijn er reguliere contacten met lsquode driehoekrsquo (burgemeester politie en Openbaar Ministerie) De geneesheren-directeuren van de zorgbedrijven onderhouden in verband met hun verantwoordelijkheid in het kader van de Wet Bopz contacten met de burgemeesters in hun regio Op regionaal niveau zijn er via Zorgservice en de geneesheer-directeur contacten in het kader van de Geneeskundige Hulpverlening bij Ongevallen en Rampen (GHOR)

Banken Met het oog op de continuiumlteit van onze activiteiten vervullen banken een belangrijke rol Een consortium van drie banken (ING BNG Bank en Rabobank) financiert een aanzienlijk deel van onze investeringen in de modernisering van het vastgoed en stelt een rekening-courantkrediet beschikbaar Leningen zijn noodzakelijk om onze klinisch opgenomen patieumlnten goede huisvesting te kunnen bieden Antes Zorg beschikt nog over eigen financieringsarrangementen met ABN AMRO en Rabobank In 2020 zullen die naar verwachting worden samengevoegd met de kredietarrangementen van Parnassia Groep

-

91

Deel 6 MIDDELEN EN GELD

Huisvesting en facilitaire zaken

Voor de kwaliteit van de zorg voor onze patieumlnten en voor het werk van onze collegarsquos zijn goede duurzame en efficieumlnte huisvesting en facilitaire dienstverlening van groot belang

Parnassia Groep heeft een grote en diverse vastgoedportefeuille In 2019 waren er ruim 600 gebouwen in gebruik enof in bezit in met name de provincies Noord- en Zuid-Holland maar ook in Utrecht Zeeland Limburg de regio Arnhem en Noord-Brabant Eind 2019 hadden wij ongeveer 500000 m2 in gebruik

Kwaliteit en kosten huisvesting

De centrale opgave in ons huisvestingsbeleid is het bieden van kwalitatief optimale huisvesting voor onze patieumlnten en collegarsquos binnen de financieumlle ruimte die de tarieven ons bieden Flexibiliteit en duurzaamheid vormen de sleutel daartoe

Flexibiliteit is een belangrijk criterium voor de wijze waarop wij bouwen verbouwen en aanpassen Huren draagt bij aan flexibiliteit Van de panden is bijna 60 (gemeten in oppervlak) in eigendom Bij vrijwel al onze klinieken is hier sprake van Vervolg- en woonvoorzieningen zijn deels eigendom en worden deels gehuurd Onze ambulante locaties worden nagenoeg allemaal gehuurd

Onze inzet op duurzaamheid van onze vastgoedportefeuille (zie p 95) draagt bij aan de langetermijnwaarde van onze gebouwen en daardoor aan een gunstige kostenontwikkeling Tevens dragen wij ermee bij aan de kwaliteit van de omgeving

Casestudy sensoring Om een betere benutting van onze gebouwen te realiseren is in 2019 de pilot sensoring uitgebreid naar meerdere locaties In spreekkamers zijn sensoren opgehangen zodat we realtime kunnen zien welke kamers vrij zijn Het wordt op deze manier makkelijker voor de hulpverleners om een passende kamer te vinden maar ook om als organisatie efficieumlnter met kamers om te gaan Het voorkomt dat er een uitgebreide planning moet worden gemaakt en bijgehouden Doel is om sensoring standaard op nieuwe locaties toe te passen Tevens wordt gekeken naar de toepasbaarheid van slimme sensoren die meer meten dan enkel de bezetting van spreekkamers Te denken valt aan temperatuur luchtvochtigheid et cetera

Ontwikkelingen vastgoed 2019

Het jaar 2019 heeft in het teken gestaan van het integreren van de vastgoedportefeuilles van fusiepartners Antes en het dr Leo Kannerhuis Ook voor deze portefeuilles werken we hard aan het zo efficieumlnt mogelijk benutten van de beschikbare vierkante meters en het verder reduceren van de leegstaande vierkante meters

De vastgoedportefeuille is continu in ontwikkeling De belangrijkste ontwikkelingen in 2019 en verder

Regio Haaglanden Hier is nieuwbouw in voorbereiding van 80 sociale zorgappartementen op het woon-zorgpark Bloemendaal en 141 zorgappartementen op het woon-zorgpark Rosenburg beide in Den Haag Daarnaast verkopen we een deel van de grond voor de ontwikkeling van 200 vrijesectorwoningen met de opbrengst daarvan financieren wij de ontwikkelingen ten behoeve van de patieumlntenzorg De plannen die we samen met Arcade ontwikkelen zijn in een vergevorderd stadium De gemeente heeft laten weten onder een aantal voorwaarden haar medewerking te willen verlenen

Deel 6 Middelen en geld

93

Regio Noord-Holland Op onze locatie Castricum is alle verouderde patieumlntenhuisvesting inmiddels vervangen door prima nieuwbouw Daarnaast zijn er 225 nieuwbouwwoningen gerealiseerd Deze hebben dekking gegeven voor de kosten van de infrastructuur die moest worden aangelegd en om de kosten van de te slopen gebouwen te compenseren In de periode 2019-2021 ontwikkelen we de resterende kavels De stikstofproblematiek zorgt daarbij wel voor vertraging Het betreft de volgende projecten bull Luxe ouderenzorg

bull Herstellingsoord bull Zorg voor verstandelijk gehandicapte mensen bull De verkoop van een stuk grond aan woningcorporatie Kennemer Wonen die 48 sociale huurwoningen gaat

realiseren op deze locatie Dit plan is inmiddels door de gemeenteraad goedgekeurd

Regio Rijnmond In deze regio is het doel het realiseren van goede huisvesting voor de klinieken en woonvoorzieningen die resteren na de beddenafbouw We doen dit door bull Vermindering van het aantal klinische locaties (van 15 naar 4) Dit hebben we inmiddels gerealiseerd bull Terugbrengen van het aantal bedden (zie ook p 52 ev) bull Het combineren van klinieken zo komen we tot gespecialiseerde voorzieningen

Het regionale huisvestingsplan kent de volgende hoofdlijnen bull Een voorziening voor acute psychiatrie en daarnaast verslavingszorg in de Bouman Kliniek aan de Prins

Constantijnweg te Rotterdam (Noordoever) een deel van de kliniek zal worden gerenoveerd bull Zorgfuncties voor ouderen worden zoveel mogelijk aangeboden op de Zorgboulevard (Zuidoever) bull Op de locatie Poortugaal worden vier zones ingericht voor forensische psychiatrie (met name Fivoor) acute

psychiatrie gesloten vervolgbehandeling en wonen (Wmo enz)

bull Daarnaast worden de voorzieningen voor beschermd wonen elders in de regio Rijnmond uitgebreid

Ontwikkeling terrein Poortugaal In maart 2020 is op het terrein van Antes in Poortugaal de nieuwe kliniek langdurige zorg opgeleverd Deze is gebouwd voor patieumlnten die langer dan een jaar psychiatrische zorg nodig hebben De kliniek is ter vervanging van onder andere de bestaande klinieken aan de Charloisse Lagedijk in Hellevoetsluis en in Spijkenisse De oplevering van deze kliniek is een belangrijke stap op weg naar de vernieuwing van het terrein in Poortugaal Een bijzonderheid is dat het Albeda Zorgcollege dat al tientallen jaren op het terrein gevestigd is met tien leslokalen en een leerplein een plek heeft gekregen in de nieuwe kliniek

De plannen voor het realiseren van woningbouw op een deel van het terrein (woon-zorgpark Hof van Poortugaal) werden in 2019 verder ontwikkeld en zijn in februari gepresenteerd aan de gemeenteraad van de gemeente Albrandswaard De gemeente heeft besloten tot een vooronderzoek Dit onderzoek beslaat in deze fase het in kaart brengen van de veiligheid sociaal-maatschappelijke effecten en verkeerstechnische gevolgen zowel op het terrein zelf als in het dorp Poortugaal De gemeente streeft naar een beginseluitspraak over het initiatief van Antes door de gemeenteraad eind 2020

Ontwikkeling terrein Poortmolen toekomstig gebruik Bouman Kliniek Antes en YouzLucertis werken samen aan de doorontwikkeling van het terrein Poortmolen In 2019 werden scenariorsquos uitgewerkt voor de doorontwikkeling van het terrein en de aanpalende zorgvoorzieningen zoals de Bouman Kliniek de Evenaar en de Lupinestraat waarbij ook de belastbaarheid van het gebied werd meegenomen Aan de betreffende werkgroep namen deel vertegenwoordigers van onder meer het naastgelegen IJsselland Ziekenhuis en de gemeentes Capelle aan den IJssel en Rotterdam

In januari 2020 werden de plannen gepresenteerd De kliniek Prins Constantijnweg (Bouman Kliniek) zal worden gerenoveerd en daarna beschikken over maximaal 176 bedden voor volwassenen De oplevering wordt verwacht medio 2023 In het voorlopige ontwerp zijn op Poortmolen een nieuwbouwkliniek voor ouderen een nieuwbouwkliniek voor jeugd en de ontwikkeling van woningbouw voorzien De nieuwbouwkliniek voor ouderen bestaat uit 66 bedden Antes en 32 units voor een instelling voor ouderenzorg ndash met diverse organisaties zijn wij in gesprek om invulling te geven aan deze 32 units De oplevering is voorzien eind 2022 De nieuwbouwkliniek voor jeugd op te leveren op de middellange termijn zal maximaal 80 bedden tellen

Overige regiorsquos In Haarlem en in Leiden hebben we plannen ontwikkeld om alle ambulante voorzieningen van de diverse zorg- bedrijven onder eacuteeacuten dak te huisvesten Dit wordt in 2020 gerealiseerd

Deel 6 Middelen en geld

94

Veiligheid gebouwen en terreinen

De panden van Parnassia Groep voldoen aan de geldende wet- en regelgeving ten aanzien van brandveiligheid Vastgoed en het Facilitair Bedrijf zien hierop toe Onze locaties zijn onderwerp van continue monitoring en audits (klinische locaties worden jaarlijks geaudit en ambulante locaties eens per drie jaar) Hierbij hanteren we onze eigen criteria die uitgebreider en strenger zijn dan wettelijke normen alleen Ook in 2019 hebben we kunnen vaststellen dat al onze klinische en ambulante voorzieningen brandveilig zijn met uitzondering van enkele locaties die door recente fusies tot Parnassia Groep zijn gaan behoren Daar wordt op dit moment hard aan gewerkt

De beveiliging van de woon-zorgparken van Parnassia in Castricum en Den Haag wordt in eigen beheer uitgevoerd en is geharmoniseerd Het woon-zorgpark in Castricum bestaat deels uit zorggebouwen en deels uit een nog steeds groeiende woonwijk De organisatie van de beveiliging zoals die in Den Haag bleek daarbij beter te passen De collegarsquos beveiliging in Noord-Holland en Haaglanden zijn ondergebracht in eacuteeacuten organisatieonderdeel

Facilitaire zaken

Het Facilitair Bedrijf verzorgt facilitaire diensten voornamelijk op het gebied van patieumlntenvoeding beveiliging linnen- voorziening en schoonmaak In 2019 ging opnieuw veel aandacht uit naar het eerstgenoemde onderwerp

Culinaire zorg Het Facilitair Bedrijf regelt de voorwaarden voor goede culinaire zorg zoals voldoende budget en een leverancier die goede kwaliteit levert en een ruime en verantwoorde keuze aan voeding aanbiedt In 2019 ging onder meer aandacht uit naar de volgende zaken bull Informatievoorziening ndash Via de culinaire pagina op het portaal kunnen collegarsquos informatie vinden over de

maaltijden van het bestellen tot en met het bereiden daarvan over HACCP en over het melden van storingen bull Scholing ndash In samenwerking met de Parnassia Groep Academie wordt er via e-learning-modules scholing

gegeven aan collegarsquos die (dagelijks) zijn betrokken bij het eten en drinken van onze patieumlnten Voorbeelden van modules zijn gastvrije en culinaire zorg (een door onszelf ontwikkelde module) voedingsleer dieetleer en allergenenleer

bull Tevredenheidsonderzoeken ndash In samenwerking met en gefaciliteerd door onze leverancier Huuskes worden er onderzoeken naar clieumlnttevredenheid uitgevoerd door leden van de clieumlntenraden vrijwilligers teamleden

bull Coaching on the job ndash Deze heeft weer op diverse locaties plaatsgevonden Onze leverancier Huuskes heeft weer een aantal afdelingen overgezet naar de bestel-app Eten amp Zo Het voordeel van deze manier van bestellen is dat patieumlnten zo veel beter kunnen meebeslissen over het menu en alle andere verstrekkingen Deze worden in de app duidelijker zichtbaar en beter toegankelijk gemaakt voor hen Ook is men veel minder tijd kwijt aan het bestellen

Organisatie vastgoed en facilitaire zaken

In 2019 was er sprake van een aantal organisatorische ontwikkelingen binnen Vastgoed en Facilitair

Integratie Antes Medio 2019 zijn de collegarsquos van Antes Vastgoed en Services overgekomen naar Vastgoed en Facilitair Het onderdeel telt nu plm125 fte We zijn gestart met het integreren van processen en dienstverlening en daar waar mogelijk zijn contracten met leveranciers geharmoniseerd Dit loopt nog door in 2020

Gezamenlijk organiseren In het kader van het gezamenlijk organiseren zijn alle ondersteunende functies binnen de zorgbedrijven tegen het licht gehouden om te bezien op welke wijze zij onder te brengen zijn bij de (gezamenlijke) ondersteunende diensten Dit heeft tot gevolg gehad dat er vanuit de diverse zorgbedrijven medewerkers huishoudelijke dienst locatiebeheerders huismeester facilitaire medewerkers et cetera overgekomen zijn naar Vastgoed en Facilitair

Regieorganisatie Vastgoed en Facilitair Parnassia Groep werkt al deels volgens het regieprincipe Uitgangspunt daarbij is slechts die functies worden in eigen beheer uitgevoerd die aantoonbaar toegevoegde waarde hebben voor collegarsquos en patieumlnten juist doordat ze in eigen beheer zijn belegd Door zo de ondersteunende processen effectiever en efficieumlnter in te richten dragen we bij aan lagere kosten per patieumlnt zodat er meer geld voor de zorg beschikbaar komt

Deel 6 Middelen en geld

95

Vanuit de integratie met Antes is een manager bedrijfsvoering facilitair aangesteld die zich onder meer bezighoudt met de verdere doorontwikkeling naar een regieorganisatie Hierop is in 2019 een akkoord gegeven door de Centrale Ondernemingsraad

Duurzaamheid en milieu

Parnassia Groep heeft maatschappelijk verantwoord ondernemen hoog op de agenda s taan (zie p 86) Wij willen goede keuzes maken op het gebied van duurzaamheid op zowel de korte als de lange termijn Onze ambitie is om onze ecologische voetafdruk zo klein mogelijk te laten zijn

Wij hebben een actief duurzaamheidsbeleid dat zich richt op drie pijlers bull Gebouwen bouw en energieverbruik bull Processen en faciliteiten bull Mobiliteit en vervoersmanagement

We zijn aangesloten bij de 2e Green Deal lsquoDuurzame Zorg voor een Gezonde Toekomstrsquo die eind 2018 ondertekend is door 132 partijen Hierin werken de brancheorganisaties zorgverenigingen en VWS nauw samen Ons lid van de raad van bestuur met de portefeuille bedrijfsvoering is ambassadeur namens de GGZ

Zoveel mogelijk willen wij rsquogroenersquo energie gebruiken en daarmee de uitstoot van CO2 beperken Wij voldoen aan de verplichtingen van de Europese Energie-Efficiency Richtlijn (EED) aan de Wet milieubeheer et cetera

In 2019 hebben we vooral weer stappen gezet wat betreft de eerste pijler

Gebouwen bouw en energieverbruik Verduurzaming van de gebouwen of zij nu in eigendom zijn of worden gehuurd is binnen Vastgoed een speerpunt Met een energiebeleidsverklaring als uitgangspunt en een budget van 15 miljoen vindt doelgericht verduurzaming van onze gebouwen plaats en voldoen we aan steeds strengere wettelijke regelgeving Besluitvorming gericht op verduurzaming vindt plaats op basis van een passende terugverdientijd Doordat zowel interne als externe partners aan realisatie van onze duurzaamheidsambitie werken wordt onze vastgoedportefeuille toekomstproof De gebouwen van voormalig fusiepartner Antes werden in 2019 geiumlntegreerd in de verduurzamingsportefeuille

Onze inspanningen voortgang en resultaten in 2019 bull Naast renoveren kunnen we ons vastgoed ook met relatief kleine ingrepen (verder) verduurzamen In samen-

werking met een gespecialiseerd extern bureau is de vastgoedportefeuille geiumlnventariseerd op energie- besparende maatregelen (zoals ledverlichting hr-ketels hr++-glas zonnepanelen waterbesparende sanitaire voorzieningen etc) Een en ander wordt op gebouwniveau inzichtelijk gemaakt en gekoppeld aan het onderhoud in het Meerjarenonderhoudsplan (MJOP)

bull Renovatie vindt plaats op basis van de uitgangspunten die zijn vastgelegd in de lsquoEnergiebeleidsverklaring

Parnassia Groeprsquo bull Dit jaar is een pilot gestart (35 panden) gericht op het bundelen van duurzaamheidsinformatie in een Energie

Management Informatie Systeem (EMIS) Hiermee krijgen we op pand- en portefeuilleniveau zicht op de energie- prestatie van gebouwen Op basis van deze informatie wordt het duurzaamheidsbeleid uitgevoerd In 2020 wordt de pilot uitgebreid

bull Op basis van een positieve businesscases hebben we in 2019 voor euro 15 miljoen geiumlnvesteerd in verduurzaming van het vastgoed Een groot deel van de investering betreft zonnepanelen ledverlichting en de verduurzaming van gebouwen tijdens renovatieprojecten Slecht presterende gebouwen worden afgestoten

bull De elektriciteit die Parnassia Groep gebruikt komt van 100 Europese windenergie Dankzij subsidies hebben we nu ruim 6200 zonnepanelen geplaatst op 22 locaties Deze hebben 960000 kWh opgewekt Dat is zorsquon 15 van ons totale verbruik

bull Mede door de toepassing van ledverlichting op 14 locaties is het energieverbruik ondanks intensiever gebruik van deze locaties toch gedaald

bull We hebben in 2019 het aantal laadpunten voor het opladen van elektrische autorsquos uitgebreid van 14 naar 34

Deel 6 Middelen en geld

96

ICT

Informatie- en communicatietechnologie neemt zowel in de zorg als in de bedrijfsvoering een steeds belangrijkere plaats in De missie van het ICT-team is om te zorgen dat elke gebruiker van de Parnassia Groep-ICT-omgeving tevreden is omdat de juiste ICT-ondersteuning gerealiseerd en beschikbaar is

ICT-organisatie

In 2019 is gestart met de uitvoering van het organisatie-ontwikkelingsplan Samen voorbereid op een merkbaar betere toekoms op basis van een nieuwe en geactualiseerde visie op de organisatie van de IT-functie Behalve in de integratie van de IT-organisaties van Parnassia Groep en Antes wordt hiermee voorzien in onder meer het versterken van de regisserende IT-functies binnen de organisatie Daarnaast zijn de visie en het plan gericht op het verhogen van het adoptievermogen van de organisatie en het samenbrengen van gespecialiseerde kennis en kunde in twee afzonderlijke expertiseclusters E-health en Bedrijfsinformatie amp Data Science

Ter ondersteuning van het plan is een groot aantal IT-functies opnieuw beschreven en is de ICT-afdeling gereorgani- seerd De eerder losstaande IT-afdelingen van Antes en Parnassia Groep zijn door middel van deze reorganisatie in 2019 succesvol geiumlntegreerd

ICT-missie en -strategie

Informatietechnologie is inmiddels in alle haarvaten van de organisatie doorgedrongen en is niet meer weg te denken uit een moderne organisatie die volop inzet op innovatie van zorg en bedrijfsvoering Dit betekent dat de vanouds ondersteunende rol van ICT plaats dient te maken voor een proactieve inspirerende rol met oog voor de uitdagingen waarvoor onze zorgcollegarsquos zich voelen gesteld Als ICT-organisatie zetten we vol in op het samen ontwikkelen van intuiumltieve IT-oplossingen die leiden tot merkbaar betere zorg tegen marktconforme prijzen Tijd en eenvoud zijn hierin twee onderscheidende factoren

IT Services

Deze nieuwe afdeling is een samenvoeging van de afdeling ICT-Operations (Parnassia Groep) en de Functioneel Beheer-teams van zowel Parnassia Groep als Antes Door de centralisatie van deze beheereenheden beogen we een verdere integratie en professionalisering van de activiteiten De activiteiten van IT Services bestaan uit het leveren van eerste- en tweedelijns beheeractiviteiten waaronder het beantwoorden van vragen vanuit de organisatie het oplossen van verstoringen het uitvoeren van serviceaanvragen en het beheren van systemen en applicaties

Klanttevredenheid De ICT-Servicedesk behandelde in 2019 ruim 118000 vragen en serviceverzoeken per telefoon via e-mail en via het serviceportaal Deze aantallen lagen iets lager dan in 2018 toen er meer verzoeken voortvloeiden uit de fusie met Antes en de integratie van Virenze en het dr Leo Kannerhuis

De klanttevredenheid wordt gemeten met de Net Promotor Score-methodiek (NPS) De NPS is het verschil tussen het percentage lsquopromotorsrsquo en het percentage lsquoccedilriticastersrsquo In 2019 blijkt de tevredenheid aanmerkelijk verbeterd ten opzichte van 2018 Was in 2018 de NPS +18 voor de helpdesks van zowel Parnassia Groep als Antes in 2019 verbeterde deze aanzienlijk tot gemiddeld +30 (Parnassia Groep) resp + 39 (Antes) Dit ondanks de vele infrastructurele wijzigingen en het aantal verstoringen in de publieke infrastructuur (energie en telecom)

Informatiemanagement

De betreffende afdelingen bij Parnassia Groep en Antes zijn in 2019 omgevormd tot eacuteeacuten volledig nieuw vormgegeven afdeling Binnen de nieuwe afdeling zijn twee expertisecentra ingericht een op het gebied van e-health en een op het gebied van bedrijfsinformatie amp data science

Daarnaast is een start gemaakt met de inrichting van vier klantteams ter onders teuning van de zorgbedrijven Antes Parnassia en Youz en de combinatie i-psy-PsyQ-Brijder en een vijfde team ter ondersteuning van alle ondersteunen- de diensten

Deel 6 Middelen en geld

97

Projecten

In 2019 is er een groot aantal projecten uitgevoerd waaronder

ICT-ondersteuning zorgverlening ndash primair proces

Laboratoriumonderzoeken ndash In Noord-Holland zijn de laatste laboratoria aangesloten op het e-lab-systeem Alle behandelaars kunnen nu digitaal hun labonderzoeken aanvragen en uitslagen ontvangen

Diagnostiek ndash Met het implementeren van de webversie van het Roermond Score Programma (RSP) zijn de omgevingen van Parnassia Groep en Antes geharmoniseerd Met RSP kunnen uitkomsten van standaardvragenlijsten voor psychologische testen worden vertaald naar diagnostische conclusies De nieuwe versie kent diverse functionele verbeteringen en is AVG-proof

Harmonisatie applicaties ndash Naast RSP is in 2019 een groot aantal andere applicaties van Parnassia Groep en Antes geharmoniseerd dan wel in uitvoering gebracht De belangrijkste zijn het medicatievoorschrijfsysteem en het rooster- systeem en de conversie van het EPD voor gebruikers bij Bavo Europoort naar het EPD van Antes Met de vervanging van het Antes-medicatievoorschrijfsysteem FarMedRx door het Parnassia Groep-systeem Klinicom-Zamicom is er een verdergaande standaardisatie doorgevoerd De conversie van het EPD van Bavo Europoort naar de Antes-EPD-omgeving werd afgerond in april 2020

Bereikbaarheid ndash In samenwerking met Florence en Incluzio is gestart met het implementeren van FIP Zorgcontact Doel is om een telefonisch meldpunt voor de regio Haaglanden en Noord-Holland te realiseren dat 247 beschikbaar is voor aanmeldingen van verwijzers bij de ambulante acute keten van Parnassia Groep

ICT-ondersteuning ndash ondersteunende processen

VIPP GGZ ndash Parnassia Groep heeft subsidie toegekend gekregen in het kader van het VIPP GGZ (Versnellings- programma Informatie-uitwisseling Patieumlnt en Professional) De doelstellingen van dit programma zijn

bull Betere en gestandaardiseerde informatie-uitwisseling bull Grotere medicatieveiligheid

bull Meer gebruik van e-health De subsidieaanvraag is een resultaatverplichting In het kader van het VIPP GGZ zijn binnen Parnassia Groep diverse projecten gestart Eind 2020 wordt via een IT-audit bij zorgbedrijf Antes vastgesteld of Parnassia Groep aan haar verplichtingen heeft voldaan

Infrastructuur ndash In 2018 werd een aanvang gemaakt met de vervanging en integratie van de technische infrastructuren van Parnassia Groep en de Antes-omgeving Deze activiteiten worden uitgevoerd onder het vernieuwingsprogramma Bizon Nagenoeg de gehele ICT-infrastructuur (waaronder netwerk WANLANwifi datacenters centrale computer- systemen en telefonie) wordt vervangen Dit heeft in 2019 geleid tot de uitfasering van de vier bestaande (verouderde) datacenters en het in gebruik nemen van twee nieuwe Het programma Bizon wordt in 2020 afgerond De nieuwe betrouwbare schaalbare en robuuste ICT-infrastructuur voor Parnassia Groep die hiermee wordt bereikt biedt de capaciteit die nodig is voor ontwikkelingen zoals beeldbellen zorgdomotica en patieumlntgebonden omgevingen

Sensoring ndash Om een betere benutting van onze gebouwen te realiseren is in 2019 de pilot sensoring uitgebreid naar meerdere locaties (zie p 92)

Informatieveiligheid

Bij een toenemende digitalisering van zorg en bedrijfsvoering neemt het belang aan informatieveiligheid evenredig toe De ontwikkelingen in Parnassia Groep op dat gebied werden uitvoering besproken in deel 2 Werken aan goede zorg op p 28 ev

Deel 6 Middelen en geld

98

Geld ndash financieumlle middelen

We openden dit jaarverslag met een samenvatting met daarin een overzicht van de

belangrijkste resultaten van Parnassia Groep Ook gaven we aan welke factoren hebben

geleid tot die resultaten en gaven we een vooruitblik op 2020 en verder

Zoals we beschreven in het voorwoord en door dit jaarverslag heen boekten we in 2019 goede inhoudelijke resultaten door ruim 185000 patieumlnten te helpen bij hun herstel en

weer tal van verbeteringen en vernieuwingen tot stand te brengen Tegelijkertijd stond

2019 ook in het teken van financieel herstel van Parnassia Groep

Hieronder gaan we uitvoerig in op hoe wij in 2019 hebben gewerkt aan financieel herstel en toekomstperspectief en hoe wij in 2020 en verdere jaren daaraan verder werken Vervolgens geven we een nadere meer technische toelichting op het resultaat 2019 Ten slotte staan we stil bij aspecten van onze administratieve organisatie

Werken aan financieel herstel en toekomstperspectief

Ook in 2019 hebben onze ruim 13500 collegarsquos zich dagelijks weer volop ingezet om kwetsbare mensen te helpen herstellen lsquoWerken aan herstelrsquo is de kern van ons werk Maar ook zagen we ons voor een extra opgave gesteld zorgen voor ons eigen herstel als Parnassia Groep Herstel van de gevolgen van het zware jaar daarvoor waarin we voor het eerst rode cijfers schreven

Weer duurzaam gezond worden als organisatie dat was het centrale doel dat we ons stelden We wisten in 2019 weer de weg omhoog te vinden We bleven goede zorg leveren en bereikten ook weer verbeteringen op allerlei gebied Maatregelen die we zelf namen en betere afspraken met financiers droegen bij aan duurzaam herstel voor onze patieumlnten en collegarsquos We kunnen met trots terugkijken op de inhoudelijke organisatorische en financieumlle resultaten die we samen hebben bereikt Hierdoor hebben we ook kunnen voldoen aan de wensen van onze financiers voor hun verzekerden

Als gevolg van de coronacrisis die begin 2020 de hele wereld in haar greep nam staat onze samenleving in al haar geledingen voor de immense opgave om (verder) te herstellen van alle gevolgen Ook voor Parnassia Groep is het perspectief ingrijpend veranderd

Hieronder staan we achtereenvolgens stil bij bull Opnieuw doeltreffende en doelmatige zorg in 2019 bull Financieel gezonder in 2019

o Resultaat 2019 o Resultaat benodigd voor duurzame gezondheid

bull Verdere verbetering financieumlle gezondheid in 2020 ev o Afdelingen en zorgbedrijven duurzaam gezond o Zorg die niet of onvoldoende wordt betaald zullen wij niet meer leveren o De financieumlle gevolgen van corona in 2020 o Perspectief 2021 en verder

bull Nadere toelichting resultaat 2019 bull Administratieve organisatie

Opnieuw doeltreffende en doelmatige zorg in 2019

De zorginhoudelijke de prestaties die we leverden in 2019 op de basis die we in de jaren daarvoor hebben gelegd vatten we hieronder beknopt samen Ze worden in deel 2 Werken aan goede zorg uitvoeriger toegelicht

Deel 6 Middelen en geld

99

Aan het eind van dat deel staan we ook stil bij onze zorgverlening in 2020 waarop corona vanaf het voorjaar een zwaar stempel drukte Onder moeilijke omstandigheden hebben we onze zorg aan patieumlnten zo goed mogeli jk voortgezet De financieumlle gevolgen van corona bespreken we hieronder zie p 104

Onze zorginhoudelijke prestaties in 2019 We hebben in 2019 weer prestaties geleverd waar we trots op zijn De 13500 collegarsquos van Parnassia Groep hebben ruim 185000 mensen met psychische problemen geholpen bij hun herstel Daarbij hebben we weer tal van verbeteringen in onze zorg doorgevoerd In Deel 2 Werken aan goede zorg werd hierop uitvoerig ingegaan Enkele kernpunten

bull Patieumlnten geven de collegarsquos van Parnassia Groep gemiddeld een rapportcijfer van een 8 (ambulante zorg) en 88 van de patieumlnten zou ons aanbevelen bij anderen

bull Het effect van onze behandelingen is vergelijkbaar met of beter dan dat van andere GGZ-instellingen bull De duur van onze behandelingen is gemiddeld korter en daarmee ligt de prijs van onze behandelingen onder het

landelijk gemiddelde

Kijken we naar de ontwikkelingen van de afgelopen jaren dan zien we het volgende bull Onze zorg hebben we eerder en dichterbij georganiseerd door onder meer FACT-teams IBT (intensieve

behandeling thuis) en onze inzet op preventie en de kindcheck Ook werken we zeer actief mee in de gemeente- lijke wijkteams In 2019 ontwikkelden de het jaar daarvoor gestarte digitale polirsquos zich sterk

bull We hebben conform de landelijke afspraken het aantal Zvw-bedden de afgelopen jaren met 33 verminderd en hier een ambulant aanbod voor ontwikkeld Dit ambulante aanbod breiden we verder uit In 2019 brachten we het aantal Zvw bedden opnieuw met ruim 40 terug

bull Extra inzet op veiligheid samen met partners is er in onze kernregiorsquos een verbetering van de acute keten gerealiseerd De eerste extra hoogbeveiligde bedden zijn geopend We zijn meer directe zorg gaan leveren doordat we het aandeel indirecte collegarsquos in 9 jaar tijd met zorsquon 32 hebben verminderd We hebben hierdoor meer ruimte voor directe collegarsquos

bull Door onze schaalgrootte kunnen wij als groep extra inzet leveren om onze zorg nog beter te krijgen onder meer door opleidingen onderzoek innovaties en verbeterde huisvesting voor patieumlnten

bull De inhoudelijke doelen die we ons stelden met de fusies van de afgelopen jaren worden meer en meer gerealiseerd

Fusieresultaten bull De afgelopen jaren hebben we diverse fusies gerealiseerd om daarmee zowel inhoudelijke verbeteringen als

kostenvoordelen te bereiken De laatste grote fusie was die met Antes in Rijnmond in 2017 bull De resultaten van deze fusie worden stapsgewijs behaald In april 2020 konden we de elektronische patieumlnten-

dossiers samenvoegen een belangrijke voorwaarde om de inhoudelijke doelen te behalen bull Met de fusie hebben we toegezegd ten minste euro 16 miljoen aan structurele financieumlle voordelen te behalen door

de zorg efficieumlnter te maken Dit financieumlle resultaat hebben we inmiddels behaald Dit is besproken met de zorgverzekeraars en de gemeenten in Rijnmond

We vergelijken ons op verschillende manieren en leren van collega GGZ-aanbieders In vergelijking met andere GGZ-aanbieders leveren we kwalitatief goede zorg tegen gemiddeld lagere prijzen ndash zie p 60-61

Financieel gezonder in 2019

Na het buitengewoon lastige jaar 2018 dat we met rode cijfers afsloten zijn we er in 2019 in geslaagd de inkomsten en uitgaven in evenwicht te houden We presenteren hier de hoofdlijnen detailleringen worden gegeven onder Nadere toelichting resultaat 2019 (p 106)

Resultaat 2019

Het financieumlle resultaat 2019 bedroeg per saldo euro 213 miljoen Dit is als volgt opgebouwd bull resultaat uit gewone activiteiten (operationeel resultaat) euro 133 miljoen

bull eenmalige baten euro 217 miljoen bull eenmalige lasten euro 137 miljoen

Forse verbetering resultaat uit gewone activiteiten Het operationele resultaat over 2019 bedraagt euro 133 miljoen Dit betekent een verbetering van euro 442 miljoen ten opzichte van het negatieve operationele resultaat over 2018

Deel 6 Middelen en geld

100

Deze verbetering is de resultante van interne verbeteringen en beter passende afspraken met financiers

Ondanks deze verbetering is het resultaat 2019 ruim euro 6 miljoen lager dan gewenst en noodzakelijk is Wij lichten dit toe onder Resultaat benodigd voor duurzame gezondheid p hellip

De aanzienlijke verbetering van het operationele financieumlle resultaat ad euro 442 miljoen ten opzichte van 2018 kwam als volgt tot stand bull Een aantal financiers heeft na gesprekken onderhandelingen en in sommige gevallen helaas noodzakelijke

rechtszaken betere contracten met ons afgesloten Dit droeg bij aan een duurzaam herstel Nog niet alle problemen wat betreft het niet volledig betalen van geleverde zorg en ontoereikende tarieven zijn overigens opgelost ndash zie hieronder

bull We zijn er over het geheel genomen ook beter dan vorig jaar in geslaagd om de afgesproken resultaten wat betreft aantallen te behandelen patieumlnten en behandelintensiteit binnen de bij aanvang gemaakte afspraken te realiseren

bull We voerden verdere besparingen door op indirecte kosten ten bedrage van euro 2 miljoen Deze besparingen waren relatief beperkt door alle inzet voor de declaraties bij en contractering met onze financiers Ons huidige niveau van indirecte kosten behoort tot de lagere in de sector Het is goed dat we onze schaal - voordelen op deze manier kunnen benutten Verhoudingsgewijs kwam er de afgelopen jaren meer ruimte voor de directe zorgverlening beschikbaar (zie ook p 65)

Een negatieve invloed op het resultaat hadden de volgende factoren bull Door de vele vacatures en een toename (zoals in de gehele sector) van het ziekteverzuim was een forse inzet van

uitzendkrachten nodig teneinde de noodzakelijke zorg voor burgers en verzekerden doorgang te laten vinden De extra kosten van deze tijdelijke inzet boven de begroting namen toe met ongeveer euro 5 miljoen De moeilijke omstandigheden op de arbeidsmarkt gelden al langere tijd voor de sector en hebben deels een structureel karakter (zie ook p 69)

bull Ook geven de toegenomen veiligheidsrisicorsquos hogere kosten die onvoldoende worden gedekt in de tarieven (in 2018 geraamd op ten minste euro 35 miljoen) en zijn er nog altijd buitensporig hoge administratieve lasten Deze kosten lijken voor een groot deel een structureel karakter te hebben en moeten duurzaam worden bekostigd

Eenmalige baten De eenmalige baten bedroegen in 2019 euro 217 miljoen De grootste bate vloeide voort uit de verkoop van grond in Noordwijkerhout ad euro 184 miljoen Deze opbrengsten zijn nodig voor de financiering van de noodzakelijke nieuwbouw van de opnameklinieken in Rotterdam Voorts werd een schadevergoeding ontvangen van euro 26 miljoen voor geleden planschade inzake grond te Lansingerland

Eenmalige lasten De eenmalige lasten bedroegen in 2019 euro 137 miljoen Deze behelsden onder meer de geplande kosten voor de implementatie van de fusie in Rijnmond ad euro 44 miljoen (waarmee we ten minste euro 16 miljoen aan structurele financieumlle voordelen behalen door de zorg efficieumlnter te maken zie p 99) Daarnaast hebben eenmalige versnelde afschrijvingen en afwaarderingen plaatsgevonden van in totaal 77 miljoen

Leningen en kredieten banken

In 2019 hebben we onze investeringsplannen besproken met de banken Die plannen betreffen met name de nieuw- bouw en renovatie van een aantal klinieken alsmede reguliere instandhoudingsinvesteringen en investeringen in ICT In het verlengde hiervan is de banken gevraagd onder welke voorwaarden zij bereid zijn om financiering (leningen) te verstrekken Als uitvoering van de fusie moet het vastgoed van Antes en de bijhorende leningen worden samen- gevoegd met het vastgoed en leningen van Parnassia Groep Tot slot is de aandacht van de banken uitgegaan naar ons financieel herstel in 2019 naar aanleiding van ons negatieve resultaat 2018 In 2019 hebben de banken vanwege de complexiteit van deze drie onderwerpen samen bijzonder beheer ingesteld Parnassia Groep heeft in dit verband een meerjarenplan opgesteld waarin weergegeven is op welke wijze we het herstel van 2019 doorzetten in 2020 en de jaren daarna In het laatste kwartaal van 2020 zullen we deze plannen met de banken bespreken zodat zij besluiten kunnen nemen over de bovengenoemde onderwerpen Ondanks ons goede financieumlle resultaat 2019 hebben we niet voldaan aan alle bankconvenanten De banken hebben dit beoordeeld en voor dat verzuim de benodigde waivers afgegeven Op basis van die waivers heeft de accountant zijn verklaring afgegeven bij de jaarrekening We verwachten dat we na het samenvoegen van activa van Antes en van Parnassia Groep weer aan de bankconvenanten zullen voldoen

Deel 6 Middelen en geld

101

Resultaat benodigd voor duurzame gezondheid

De opbrengsten van Parnassia Groep bedroegen in 2019 euro 994 miljoen Het operationeel resultaat is nu euro 133 miljoen ofwel 135 van de omzet Ondanks de aanzienlijke verbetering van het resultaat ten opzichte van 2018 ligt dit ruim euro 6 miljoen lager dan gewenst en noodzakelijk is om financiering te kunnen krijgen voor nieuwbouw en onderhoudinstandhouding van gebouwen en om te zorgen voor een duurzaam gezonde organisatie met voldoende weerstandsvermogen om tegenvallers te kunnen opvangen gezien de financieumlle risicorsquos die we lopen in onze sector

Een resultaat van 2 is minimaal noodzakelijk voor een organisatie met een omvang als die van Parnassia Groep ofwel bijna euro 20 miljoen De resultaatsdoelstelling van 2 van de omzet hanteren we als basis voor ons financieel beleid in 2021 en verder

Ondanks betere afspraken met financiers werd in 2019 nog steeds een deel van de door ons geleverde zorg niet ver- goed Dit ondanks onze overtuigend aangetoonde en in de loop der jaren steeds toegenomen doelmatigheid Als onze financiers alle geleverde zorg volledig hadden betaald dan had dit een extra vergoeding van euro 149 miljoen betekend Hiermee zou het operationele resultaat dus ruim boven de doelstelling van 2 van de omzet zijn gekomen (immers dit lag ruim euro 6 miljoen te laag) en zou Parnassia Groep dus financieel gezond zijn

Voor 2020 hebben we verdere afspraken gemaakt om tot een meer volledige betaling te komen Dat blijft een lastige kwestie omdat de financiers er steeds naar streven hun risicorsquos te beperken Zo is er sprake van contractafspraken en contractplafonds per verzekeraar Op het totaalniveau van de Groep weten we vooraf wat voor en hoeveel zorg we als Parnassia Groep kunnen leveren aan verzekerden Echter de precieze verdeling tussen de verzekeraars is ieder jaar net anders Dat varieert ongeveer zorsquon 5 per jaar Dat komt omdat niet jaarlijks van elke verzekeraar dezelfde soorten verzekerden qua zorgzwaarte en problematiek worden verwezen Dat betekent dat de contracten met verzekeraars bij elkaar geteld kloppend zijn de daadwerkelijk geleverde zorg aan verzekerden per verzekeraar pakt echter jaarlijks verschillend uit De risicorsquos voor zulke lsquosnijvlakverliezenrsquo liggen te eenzijdig bij de aanbieder van zorg

Verdere verbetering financieumlle gezondheid in 2020 ev

Het uitgangspunt voor ons financieumlle meerjarenbeleid is vierledig bull Meer patieumlnten behandelen bij een gelijkblijvend budget bull Een positief financieel resultaat voor voldoende terugbetalingscapaciteit voor financieringen en weerstands-

vermogen bull Voldoende ruimte voor innovatie en ontwikkeling creeumlren bull De ondersteuning op een andere wijze organiseren met als resultaat minder indirecte kosten

Ter ondersteuning van de (zorg)bedrijven bij de uitvoering van hun bedrijfsplannen worden door de groep gezamenlijk middelen vrij gemaakt bull Innovatiemiddelen op groepsniveau ter ondersteuning van vernieuwend beleid

bull Managementruimte op groepsniveau ter ondersteuning van de zorgbedrijven in de reguliere bedrijfsvoering en de uitvoering van hun beleidsspeerpunten

We werken aan een verdere vergroting van de kostenflexibiliteit door een percentage van de begroting als variabele kosten in te zetten Mede als gevolg van de doorgevoerde bezuinigingen en administratieve lastenverzwaring als gevolg van onder andere de transitietransformatie Wmo en Jeugdwet kon in de begrotingen van de afgelopen jaren het nagestreefde percentage voor kostenflexibiliteit nog niet worden gerealiseerd

Hieronder gaan we achtereenvolgens in op de volgende onderwerpen

Afdelingen en zorgbedrijven duurzaam gezond In 2019 hebben we onder het motto Sturen op inhoud en bedrijfsvoering verder vormgegeven aan de manier waarop wij in Parnassia Groep werken en samenwerken Zodanig dat al onze teams duurzaam gezond zijn en we samen een duurzaam gezonde organisatie blijven (zie p 124 ev) In 2020 en 2021 zetten we daarin verdere stappen

Zorg die niet of onvoldoende wordt betaald zullen wij niet meer leveren Maar zoals gezegd kunnen we onze voorzieningen alleen openhouden voor burgers en verzekerden en hen goede zorg blijven bieden als we hiervoor reeumlle financieringsafspraken kunnen maken met gemeenten en verzekeraars Dat

Deel 6 Middelen en geld

102

wil zeggen structureel dekkende tarieven (onder meer voor stijgende cao-kosten) en betaling van alle geleverde noodzakelijke zorg

De financieumlle gevolgen van corona in 2020 In 2020 werden we ingrijpend geconfronteerd met alle gevolgen van corona ndash ook in financieel opzicht Voor een belangrijk deel konden die worden opgevangen door goede afspraken met financiers Er resteren echter nog diverse issues die bij elkaar genomen een financieel risico vormen en waarvoor hopelijk oplossingen gevonden kunnen worden

Perspectieven 2021 en verder We besluiten met een aantal ontwikkelingen op langere termijn waarmee Parnassia Groep rekening houdt en waar wij ons op voorbereiden Die ontwikkelingen brengen uiteraard risicorsquos en onzekerheden met zich mee maar ook kansen en nieuwe perspectieven

Verdere verbetering van onze financieumlle gezondheid in 2020 en verder is ook van belang om te kunnen voldoen aan de voorwaarden die de banken hebben gesteld in verband met aan ons verstrekte leningen - zie hierboven onder Leningen en kredieten banken

Afdelingen en zorgbedrijven duurzaam gezond

Veel van onze afdelingen doen het goed bij een aantal zijn noodzakelijke verbeteringen doorgevoerd op een aantal plaatsen is het aanbod beeumlindigd Sommige afdelingen werken stapsgewijs verder aan herstel Met name bij Youz en i-psy PsyQ Brijder is dit nog noodzakelijk Maar ook sommige afdelingen van de ketenzorgbedrijven zijn nog niet duurzaam gezond

Wij blijven ook de komende tijd al onze inzet erop richten om nog meer een duurzaam gezonde organisatie te worden die goede zorg blijft leveren financieel op orde is en voor onze collegarsquos een prettige werkomgeving is Dat doen we als volgt bull Alle teams blijven zich inzetten om effectieve en doelmatige behandelingen te bieden en beter herstel in minder

tijd te bereiken bull Alle teams werken op basis van een haalbaar plan met zowel zorginhoudelijke als bedrijfsvoeringsdoelen

waaraan de collegarsquos van deze teams zich enthousiast kunnen verbinden Vertaald naar afspraken voor uren dienstverlening en aantallen patieumlnten op basis van de afspraken met financiers

bull We blijven werken aan een zo doelmatig mogelijke inzet van middelen voor indirecte taken

bull We blijven werken aan een prettige werkomgeving waar collegarsquos graag komen en blijven werken

Zorg die niet of onvoldoende wordt betaald zullen wij voortaan niet meer leveren

De afgelopen jaren hebben we behandelingen geleverd die uiteindelijk niet werden betaald door verzekeraars en gemeenten omdat ze in het contract niet waren voorzien Ook leverden we zorg waarvoor de betaalde tarieven niet kostendekkend waren Met name dit was de oorzaak van het grote verlies in 2018

Met al onze financiers hebben we indringende gesprekken gevoerd om tot kostendekkende tarieven te komen

Dat is met veel financiers gelukt Helaas waren daar op een aantal plaatsen rechtszaken voor nodig of moesten de aantallen patieumlnten die we in behandeling konden nemen van die financier fors worden beperkt

Er was gelukkig bij veel financiers begrip voor de situatie en de bereidheid te komen tot kostendekkende tarieven Wat daarbij goed hielp is dat we goed konden laten zien wat wij zelf doen

a) Zorgen voor zo laag mogelijke indirecte kosten (beter dan de benchmark) b) Zorgen voor een lage inzet (en dus prijs per patieumlnt) met een in ieder geval gelijkblijvend resultaat c) Doorvoeren van vernieuwingen in de zorg waardoor de zorg effectiever en efficieumlnter wordt

Een deel van de risicorsquos is nog steeds niet evenwichtig verdeeld tussen financiers en Parnassia Groep We zijn blij dat hier meer aandacht voor is Bijvoorbeeld door de beweging naar sturen op gepast gebruik in de Zorgverzekeringswet

Echter ook over het kalenderjaar 2019 is als gezegd voor een bedrag aan geleverde zorg ad euro 149 miljoen niet betaald

Wat betreft de verzekeraars zou het wenselijk zijn om niet per verzekeraar maar voor alle verzekeraars samen een afspraak te maken over de klinische capaciteit We hebben bijvoorbeeld een bepaalde capaciteit aan klinische bedden

Deel 6 Middelen en geld

103

in een regio Per jaar behandelen we in totaal niet meer patieumlnten klinisch echter per jaar wisselen de aantallen per verzekeraar Gezien de relatief kleine aantallen is dit nooit goed te voorspellen We vinden dat deze zorg altijd moet worden betaald als wij maar niet groeien in capaciteit Deze capaciteit is in 2019 opnieuw gekrompen met per saldo 16 bedden (Zvw een krimp van 32 bedden) Dit na de reeds gerealiseerde reductie van 33 en dit terwijl de bevolking in onze kernregiorsquos groeit Zie ook p 52 ev

Met de verschillende verzekeraars hebben we intensief overleg gevoerd Met een deel van de verzekeraars zijn we tot goede afspraken gekomen Met andere lopen de gesprekken over de jaren 2018-2019 en 2020 nog We geven aan op geen enkele wijze een onevenredig risico te kunnen lopen doordat verzekeraars zelf niet kunnen voorspellen welke van hun verzekerden zware GGZ nodig hebben voor een komend jaar Ervaringscijfers zijn slecht voorspellend Ook moeten we op grond van de kwaliteitsstandaarden op sommige plaatsen onze zorg intensiveren Deze extra uren leiden tot hogere prijzen en moeten worden vergoed Aan de andere kant streven wij naar preventie zo kort mogelijke behandeling en brengen we onze klinische voorzieningen verder terug ondanks de groei van de bevolking Dit door een sluitend netwerk van ambulante behandelingen dagbesteding woonvormen enzovoort

We voeren met name nog zeer indringende gesprekken met

bull Verzekeraar CZ (met name over het verzekeringsjaar 2020) bull Verzekeraar Zilveren Kruis (met name over de vergoeding over 2019 en 2020 voor patieumlnten die zeer hoge

zorgkosten vergen vanwege hun psychische toestand) bull De gemeenten in Rijnmond (voor wat betreft de geleverde jeugdzorg over 2019)

De gezamenlijke stappen die we zetten met betrekking tot horizontaal toezicht en gepast gebruik versterken het onderlinge vertrouwen Graag blijven we streven naar meerjarenovereenkomsten met onze financiers Waarbij we zoveel mogelijk een samenhangend regionaal aanbod hebben van zorg die door verzekeraars gemeenten en justitie wordt gefinancierd

Voor de Wet langdurige zorg zijn er contracten gesloten voor 2019 en 2020 Echter de zorgkantoren korten minstens 4 op de kostprijs die door de NZa is vastgesteld Voor 2021 kunnen we hier niet meer mee akkoord gaan omdat we met te lage tarieven niet in staat zijn om te zorgen voor een goed behandel- begeleidings- en woonklimaat

Met de gemeenten hebben we voor de Wmo over het algemeen redelijke contracten gesloten Wel beoordelen we steeds of de tarieven nog voldoende kostendekkend zijn

Met de gemeenten hebben we voor de jeugdzorg over het algemeen betere contracten afgesloten Soms was hiervoor een rechtszaak noodzakelijk In een aantal gemeenten met wie wij kleinere contracten hadden hebben we onze activiteiten beeumlindigd vanwege te lage tarieven Voor enkele specifieke zware klinische functies hebben we een hoger tarief nodig De verwachting is dat hier landelijk afspraken over worden gemaakt Diezelfde afspraken moeten we maken met verzekeraars voor jongeren die ouder dan 18 jaar zijn De gemeenten in Rijnmond geven een specifieke situatie te zien Door de aanbestedingsresultaten groeien we wat betreft klinische voorzieningen maar moeten we krimpen in ambulante zorg Dit ondanks de veel te lange wachtlijsten in de regio Gezien onze financieumlle situatie hebben we besloten ons ambulante aanbod in Rijnmond te beperken tot het niveau van de contractering Hier is overleg over met de betrokken gemeenten Met de andere zorgaanbieders hebben we een rechtszaak tegen de regio Haaglanden moeten voeren omdat de tarieven ons inziens onder de kostprijs werden vastgesteld De rechter heeft ons in het gelijk gesteld De tarieven zijn aangepast In goed overleg met de gemeenten in Haaglanden proberen we de zorg de komende periode nog doel- matiger aan te bieden door onder meer de inzet van e-health preventieprogrammarsquos enzovoort

Een algemeen probleem is dat gezien de administratieve belasting door de complexe verantwoording en facturatie de dekking in de gemeentelijke tarieven hiervoor echt ontoereikend is

Met het ministerie van Justitie hebben we samen met andere instellingen een rechtszaak aangespannen tegen de Dienst Justitieumlle Inrichtingen (DJI) Dit omdat de tarieven onder de kostprijs werden vastgesteld en er onterecht een maximumdagprijs werd gehanteerd die redelijkerwijs niet kan worden beiumlnvloed De rechter heeft ons in het gelijk gesteld De tarieven voor deze zware zorgvormen zijn voor 2019 en 2020 nu kostendekkend Wel zullen we natuurlijk samen met DJI streven naar een zo efficieumlnt mogelijk aanbod

Per 1 juni 2019 werd de nieuwe CAO GGZ van kracht Deze heeft een looptijd tot 1 december 2021 In deze cao is een stijging van de schaalbedragen opgenomen (1 oktober 2019 3 1 augustus 2020 3 1 juni 2021 21) Deze stijging is lager dan in andere sectoren van de gezondheidszorg Echter de tarieven worden door de NZa met een nog lager bedrag verhoogd Hierdoor kunnen we de cao-kosten niet volledig betalen Niet alle financiers willen de loonontwikkeling compenseren met name in de uitvoering van de Zvw Wmo en forensische zorg We zijn hierover in

Deel 6 Middelen en geld

104

gesprek met die financiers Zonder deze compensatie zien we ons genoodzaakt de behandelingenbegeleiding te verkorten (of desnoods te staken) om zo kostendekkend te kunnen blijven werken

De financieumlle gevolgen van corona in 2020

De uitbraak van het coronavirus heeft grote gevolgen voor het werk van aanbieders van GGZ Niet alle behandelingen konden plaatsvinden door de 15 metermaatregelen Zorginstellingen hebben binnen de mogelijkheden veilig de zorg geboden die nodig was Waar mogelijk werd zorg digitaal aangeboden de digitalisering nam daarmee een vlucht

Zoals uiteengezet op p 62 lagen ondanks alle vervangende inzet de aantallen patieumlntencontacten lager dan normaal Door de daar geschetste factoren blijft onze urenproductie in 2020 fors achter vergeleken met voorgaande jaren

Wij hebben geprobeerd gedurende de crisis zoveel mogelijk onze kosten te verminderen Dit was echter slechts in beperkte mate mogelijk slechts een beperkt deel van de indirecte kosten is variabel en op korte termijn te reduceren

Met nagenoeg alle financiers zijn er generieke regelingen getroffen waardoor een deel van de kosten die zijn gemaakt wordt vergoed ook als er geen diensten zijn geleverd Zorginstellingen konden geen gebruikmaken van de regelingen voor bedrijven die bijvoorbeeld een groot deel van hun personeelskosten kregen vergoed

Wij hebben ons samen met de Nederlandse ggz hard gemaakt om als een publieke organisatie te worden beschouwd net als de gemeenten of de verzekeraars die hun eigen personeel ook voor 100 doorbetalen en dit vergoed krijgen Daar wilden de financiers niet aan

Het is nu nog zeer lastig in te schatten welke schade we uiteindelijk ondervinden door corona omdat een aantal regelingen een hardheidsclausule kennen waardoor we later mogelijk nog aanspraak kunnen maken op aanvullende vergoedingen en omdat vanaf het najaar 2020 sprake is van een tweede golf aan coronagevallen waarvan de uiteindelijke impact nog niet te voorspellen valt

Perspectief 2021 en verder

Hieronder benoemen we beknopt een aantal ontwikkelingen op langere termijn waarmee Parnassia Groep rekening houdt en waarop wij ons op voorbereiden Die ontwikkelingen brengen uiteraard (financieumlle) risicorsquos en onzekerheden met zich mee maar ook kansen en nieuwe perspectieven

De geestelijke gezondheidszorg zal de komende jaren sterk in beweging blijven De personeelstekorten zullen blijven bestaan de vraag naar zorg neemt toe er zijn en komen nieuwe wetten en een nieuw financieringsstelsel en technologische trends zullende de GGZ stap voor stap veranderen

Het RIVM berekende dat de zorguitgaven bij ongewijzigd beleid tot 2060 zullen blijven stijgen met ongeveer 28 per jaar In totaal komen de geschatte kosten op 291 miljard euro uit in 2060 De GGZ lijkt daarin het meest te groeien Dat is echter geheel onjuist omdat in deze groei ook met name die voor de extra zorg voor mensen met dementie wordt geraamd Deze zorg wordt voor het allergrootste deel door de verpleeg- huizen en thuiszorg geleverd en niet door de GGZ-instellingen De GGZ voor jeugdigen volwassenen en ouderen (zonder dementie) groeit alleen trendmatig

Gelukkig wordt door het stapsgewijs verdwijnen van het stigma op psychische aandoeningen de GGZ toegankelijker Maar ook wordt de maatschappij steeds individualistischer Mensen ervaren meer en meer psychische druk vanwege de hoge eisen die de maatschappij aan hen stelt Als antwoord hierop zullen we meer preventieve en digitale interventies moeten inzetten Een meer adequate financiering van met name preventieve activiteiten is daarvoor noodzakelijk

Uit een publicatie van de SER komt naar voren dat de personeelstekorten de komende jaren nog groter worden en dat daarmee de beschikbaarheid en toegankelijkheid van geestelijke gezondheidszorg verder onder druk komt te staan

De afgelopen jaren heeft Parnassia Groep samen met de opleidingsinstituten en de overheid stevig ingezet om de instroom en uitstroom van de GGZ-opleidingen fors te verhogen De eerste resultaten van die inspanningen zijn goed zichtbaar De instroom bij de opleidingen voor GGZ-beroepen (en andere zorgberoepen) is toegenomen

Deel 6 Middelen en geld

105

We verwachten echter niet dat dit voldoende zal zijn om het personeelstekort (in combinatie met stijgende vraag) te compenseren Daarom blijven we de komende jaren actief investeren in een vitale organisatie en het zoveel mogelijk behouden van onze collegarsquos bull We faciliteren een aantrekkelijke werkomgeving (op locatie en thuis) bull We hebben expliciet aandacht voor de oorzaken achter verzuim en stellen collegarsquos in staat om preventief te

handelen om verzuim te voorkomen bull We helpen teams om meer regie en autonomie te verkrijgen in het uitvoeren van hun werkzaamheden

bull We blijven ons actief inzetten om regeldruk te voorkomen en administratieve lasten terug te dringen

Het deel van de geestelijke gezondheidszorg dan vanuit de Zorgverzekeringswet (Zvw) wordt gefinancierd krijgt per 1 januari 2022 een nieuwe bekostiging Hiermee worden we verlost van de te complexe verantwoordingseisen Het verschil tussen schadelastjaren en boekjaren zal dan niet meer bestaan Dit zal leiden tot een enorme vereenvoudi - ging van onze verantwoording We verwachten dat er voor onze professionals meer aandacht kan uitgaan naar de behandeling van patieumlnten en minder naar de registratie en administratie Daarnaast is de doelstelling van de nieuwe bekostiging dat Parnassia Groep reeumlle vergoedingen ontvangt voor het behandelen van patieumlnten met een complexe zorgvraag Op dit moment zijn deze vergoedingen vaak niet kostendekkend Samen met haar partners (onder anderen leveranciers) bereidt Parnassia Groep zich in 2020 en 2021 voor op deze nieuwe bekostiging die in 2022 wordt ingevoerd

Met ingang van 1 januari 2021 is er nog een belangrijke wijziging Mensen die hun leven lang intensieve geestelijke gezondheidszorg nodig hebben kunnen vanaf die datum toegang krijgen tot de Wet langdurige zorg (Wlz) Op dit moment ontvangen mensen met een psychische stoornis zorg en ondersteuning van de gemeente op basis van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) Door in de indicatiestelling ook psychische problematiek mee te nemen komt de mens als geheel in beeld Directe toegang tot de Wlz geeft kwetsbare mensen voor een langere periode zekerheid over de zorg die zij nodig hebben Ze hoeven dan niet steeds opnieuw aan te tonen dat zij intensieve geestelijke gezondheidszorg nodig hebben Wel zijn er passende financieringsafspraken nodig zodat we geiumlndiceerde zorg waarop mensen recht hebben ook in voldoende mate en kwalitatief goed kunnen leveren

Mede door bovenvermelde ontwikkelingen zal de druk op de kosten per patieumlnt onverminderd hoog blijven de komende jaren We continueren onze inspanningen en maatregelen om met hetzelfde budget steeds meer mensen beter te helpen

Indien we niets zouden doen is de zorg onvoldoende toegerust om de groeiende zorgvraag op te vangen waardoor wachttijden en wachtlijsten nog verder zullen toenemen De sector kan de bestaande vraag niet aan en de vraag zal alleen maar groeien als we niets doen

Daarom willen we doorgaan met het vernieuwen van de geestelijke gezondheidzorg zodanig dat we mensen met een hulpvraag tijdiger en sneller kunnen helpen Tijdens de coronacrisis hebben we gezien (zie p 62 ev) dat we in staat zijn op meer flexibele wijze intensieve en passende zorg te (blijven) leveren Maar vooral ook dat het op grote schaal anders kan met de inzet van technologie en e-health-toepassingen Om de zorg te kunnen blijven bieden werden creatieve oplossingen gezocht en werd er in minder mate vanuit medisch perspectief naar zorgvragen gekeken

Op hoofdlijnen werken we de komende jaren aan

1 Meer focus op gezondheid Naast een goede behandeling is dit een randvoorwaarde voor herstel Nog sterker dan nu denken in termen van gezondheid en welzijn zien we als belangrijk speerpunt als het gaat om (vroeg)tijdige en snelle hulp

2 Verdere versterking van de reeds ingezette ontwikkeling van regionale samenwerking Regionaal zien we dat er ook door beleidsmakers steeds meer wordt uitgegaan van het functioneren van mensen en hun omgeving en de focus verschuift naar gedrag preventie en vroegsignalering Landelijk zijn we actief met Redesigning Psychiatry waar wordt gewerkt aan een nieuwe toekomstigbestendige ggz

3 Versnellen van de digitale transformatie waarbij digitaal aanbod in de zorg worden geiumlntegreerd met voldoende aandacht voor benodigde randvoorwaarden In 2021 realiseren we een verdere groei van onze (deels) digitale behandelingen en een verbeterde informatie-uitwisseling tussen clieumlnt en professional via ons clieumlntportaal en een zogenoemde persoonlijke gezondheidsomgeving (PGO) Samen met onze partners ontwikkelen we en implementeren we methoden voor het effectief en efficieumlnt benutten van slimme technologieeumln zoals kunstmatige intelligentie en big data

Een punt van grote zorg is de beperkte financieumlle weerbaarheid van de GGZ sector Door de aanhoudende druk op de tarieven zijn de financieumlle marges flinterdun Dat resulteert in (te) lage investeringen in vernieuwing en innovatie Dit geldt ook voor Parnassia Groep die door zijn omvang tot op zekere hoogte in staat is om onderzoek te financieren om

Deel 6 Middelen en geld

106

te innoveren Maar in relatieve zin zijn die investeringen volstrekt onvoldoende De financieumlle druk zorgt derhalve voor onvoldoende veranderkracht die we nu juist zo hard nodig hebben om de groeiende uitdagingen het hoofd te kunnen bieden Dat is een zeer groot risico dat door overheid en zorgverzekeraars onderkend zal moeten worden

Nadere toelichting resultaat 2019

Hieronder geven wij een nadere analyse van en toelichting op de in 2019 behaalde resultaten en beschrijven wij de wijze waarop wij het hierboven omschreven beleid en de doelstellingen hebben verwerkt in de begroting 2020

Verkorte resultatenrekening en begroting

De resultatenrekening geeft het onderstaande beeld Ter vergelijking hebben we de begrotingscijfers toegevoegd

Begroting Jaarrekening

bedragen x euro 1000 2020 2019 2019 2018 Baten

Zorgverzekeringswet 612201 568592 586685 527031

Wlz 75262 78264 76045 73787

Justitie 84654 86329 59524 57581

Jeugdwet 115915 105350 112207 90941

Wmo 98527 97171 99338 92901

Subsidies en overige zorgprestaties 36757 45147 65695 62145

Overig 24306 9657 38440 17064

Uitbesteed aan onderaannemers buiten de groep - - -43974 -27805 Totaal baten 1047622 990510 993960 893645

Lasten

Personeel 781566 737328 763321 722529

Afschrijvingen 34593 34844 35789 33529 Overige bedrijfskosten 198381 183948 163867 159932

Bijzondere waardeverminderingen van vaste activa - - 1367 896

Gerealiseerde herwaardering - - - -1509

Financieumlle baten en lasten 7104 7520 7209 8141

Managementruimtesup1 12278 16570 - -

Vennootschapsbelasting - - 214 99

Aandeel in resultaat van ondernemingen waarin wordt deelgenomen

-

-

832

-901

Minderheidsbelang derden - - 77 114 Totaal lasten 1033922 980210 972676 922830

Resultaat 13700 10300 21284 -29185

Resultaatratiosup2 13 10 21 -33

sup1 Managementruimte wordt begroot in de jaarrekening worden de gemaakte kosten verantwoord onder de betreffende kostengroep sup2 De resultaatratio is berekend over het geconsolideerde resultaat als percentage van de totale baten

Zoals gebruikelijk is in de begroting 2020 een afdracht door de zorgbedrijven opgenomen van 5 over hun omzet in totaal euro 435 miljoen Hiervan wordt euro 137 miljoen gereserveerd voor de versterking van het eigen vermogen Voor het project Bizon (vervanging verouderde ICT-infrastructuur) is een bedrag van euro 52 miljoen gereserveerd Voor innovatieprogrammarsquos en projecten is een bedrag gereserveerd van euro 42 miljoen Een bedrag van euro 12 miljoen is door de zorgbedrijven afgedragen ter compensatie van de kostenverhogingen van de ondersteunende bedrijven als gevolg van groei van de organisatie Het resterende bedrag (euro 192 miljoen) is bestemd om eventuele incidentele knelpunten bij de zorgbedrijven op te vangen en om verbeterplannen van de individuele zorgbedrijven te realiseren

Deel 6 Middelen en geld

107

Baten

De omzet bedroeg in 2019 euro 994 miljoen Dat is euro 100 miljoen hoger dan de omzet in 2018 Met name de opbrengsten Zvw en Jeugd zijn toegenomen

In de overige opbrengsten zijn eenmalige baten als gevolg van verkoop terreinen en schadevergoeding opgenomen Hiermee is een bedrag van circa euro 22 miljoen gemoeid Daarnaast is sprake van indexatie en ophoging van tarieven van circa euro 30 miljoen Resteert een autonome groei van circa euro 48 miljoen

De omzet in de Zvw nam toe ten opzichte van 2018 met euro 60 miljoen Deze toename is bij alle zorgbedrijven zichtbaar De toename wordt deels veroorzaakt door een tariefstijging een toename van het aantal patieumlnten met circa 2 en een vrijval reservering voor productierisico uit oude jaren

Voor productierisico over de schadelastjaren 2018 en 2019 was een reservering opgenomen welke gedeeltelijk is komen vervallen

Bij de Wlz-opbrengsten was er een toename van euro 23 miljoen (31) in 2019 ten opzichte van 2018 Dit ondanks de afname van het aantal bedden in Rijnmond De toename werd veroorzaakt door tariefstijgingen

De toename in de opbrengsten Jeugdwet ten opzichte van 2018 bedraagt euro 213 miljoen Dit wordt voornamelijk verklaard door verbeterde tarieven Daarnaast is meer werk verzet

De justitieopbrengsten zijn in 2019 met euro 19 miljoen toegenomen ten opzichte van 2018 deze toename wordt verklaard door indexatie van tarieven De subsidies en overige zorgprestaties namen toe met euro 36 miljoen ten opzichte van 2018 In 2018 was sprake van een toename in het aantal opleidingsplaatsen

Lasten

De personeelskosten namen ten opzichte van 2018 toe met euro 408 miljoen Dit wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door de toename van het aantal personeelsleden (zowel direct personeel als indirect personeel) De uitbreidingen bij alle zorgbedrijven zijn een direct gevolg van het aantrekken van meer regiebehandelaars om aan de verantwoordings - eisen van onder andere de verzekeraars te voldoen

Binnen de personeelskosten zien we met name ook een toename van de kosten voor personeel niet in loondienst Deze nemen ten opzichte van 2018 toe met euro 51 miljoen als gevolg van krapte op de arbeidsmarkt onder met name medisch specialisten en VOV-personeel Daar- naast heeft de cao-stijging ook een effect op de toename van de personeelskosten In 2017 en 2018 gestarte reorganisaties bij de zorgbedrijven lopen zijn bijna afgerond In 2019 werd gestart met de reorganisatie bij de afdeling ICT Hiervoor waren voorzieningen opgenomen

De overige bedrijfskosten zijn in 2019 ten opzichte van 2018 beperkt toegenomen met euro 39 miljoen Er is actief door de besturen van de zorgbedrijven en Raad van Bestuur gestuurd op het beheersen van de kosten

Deel 6 Middelen en geld

108

Resultaat

Voor 2019 werd aanvankelijk een resultaat begroot van euro 103 miljoen Het financieel resultaat 2019 bedroeg per saldo euro 213 miljoen Dit is als volgt opgebouwd bull resultaat uit gewone activiteiten (operationeel

resultaat) euro 133 miljoen bull eenmalige baten euro 217 miljoen bull eenmalige lasten euro 137 miljoen

Ten opzichte van het 2018 verbeterde het resultaat uit gewone activiteiten fors met euro 442 miljoen De factoren die hieraan bijdroegen werden toegelicht op p hellip Ook werd daar een toelichting gegeven op de eenmalige baten en lasten

Begroting 2020

Voor 2020 is Parnassia Groep uitgegaan van een geringe groei in de Zvw deze betreft met name een prijsstijging op basis van de CAO Bij de Jeugdwet wordt in de begroting 2020 gerekend met een indexatie van krap 5 ten opzichte van de begroting 2019 Door de zorgbedrijven zijn voor 2020 sluitende begrotingen opgesteld Op basis van de ingediende begrotingen zal de personeelsbezetting met name binnen de formatie van het ondersteunende personeel verder krimpen Net als in 2019 is in de begroting 2020 Fivoor voor 575 geconsolideerd opgenomen

De totale personeelskosten nemen in 2020 ten opzichte van de gerealiseerde personeelskosten 2019 met euro 19 miljoen Over de eerste maanden van 2020 zien we een kostenoverschrijding (met name bij Youz en i -psy PsyQ Brijder) en achterblijvende opbrengsten Vervolgens is de coronacrisis over ons allen heen gekomen met een groot verwacht financieel effect op Parnassia Groep Zie ook p 104 De financieumlle gevolgen van corona in 2020

Investeringen

De investeringen zijn gebaseerd op de meerjarige bouw- en renovatieplannen De bouwprojecten betreffen alle vervangende nieuwbouw en renovaties en passen binnen de kaders van het bestuurlijk akkoord die zich richten op een daling van de klinische capaciteit tot 2020 met 33 De ICT-investeringen zijn gebaseerd op het meerjaren-ICT- beleid De investeringen zijn verdeeld conform onderstaande tabel

Investeringen in immaterieumlle en materieumlle vaste activa

bedragen x euro 1000 Begroting Jaarrekening 2020 2019 2019 2018

Bedrijfsgebouwen en -terreinen 44700 22792 60205 13799

Andere vaste bedrijfsmiddelen technische en administratieve uitrusting

14950 16383 6086 17726

Subtotaal materieumlle vaste activa 59650 39175 66291 31525

Immaterieumlle vaste activa - 1000 1321 1693

Kosten goodwill van derden verkregen - - 90 1830

Subtotaal immaterieumlle vaste activa - 1000 1411 3523

Totaal materieumlle en immaterieumlle vaste activa 59650 40175 67855 35048

Het investeringsniveau was in 2019 euro 329 miljoen hoger dan in 2018 De investeringen in 2019 betreffen enerzijds de nieuwe kliniek in Poortugaal (nog niet gereed ultimo 2019) en bestedingen aan projecten die in 2019 gereedgekomen zijn In 2019 is er voor een bedrag van euro 197 miljoen aan projecten gereedgekomen Investeringen in 2019 in huisvesting hangen onder meer samen met diverse projecten ten aanzien van verbouwingen van diverse panden Daarnaast namen investeringen in ICT toe als gevolg van de vervanging van de verouderde infrastructuur (zie p 97) Dit loopt door naar 2020

De kosten goodwill van derden verkregen in 2019 ad euro 01 miljoen hebben betrekking op betaalde goodwill voor het verkrijgen van alle aandelen van New Health Group BV Na uitvoering van een impairmentanalyse is besloten om voor eerder betaalde goodwill voor New Health Group euro 10 miljoen als bijzondere waardevermindering te verwerken

Deel 6 Middelen en geld

109

De meerjaren-investeringsbegroting laat voor 2020 wat betreft de investeringen in duurzame roerende en onroerende zaken een hogere omvang zien dan begroot voor 2019 Dit heeft onder andere betrekking op de nieuwbouw Poortugaal

Eigen vermogen en solvabiliteit

Weerstandsvermogen is van belang gezien de toenemende risicorsquos voor zorginstellingen en de steeds hogere eisen die banken en financiers stellen aan de financieumlle positie van zorginstellingen

Na toevoeging van het postieve resultaat 2019 ad euro 213 miljoen aan het eigen vermogen bedroeg dit ultimo 2019 afgerond euro 204 miljoen Het weerstandsvermogen als percentage van de omzet nam echter af doordat de opbrengsten in grotere mate zijn toege- nomen dan het resultaat Het weerstandsvermogen nam af van 247 naar 205

De solvabiliteit het eigen vermogen ten opzichte van het totale vermogen is 315 (2018 279)

Onze bedrijven dragen uit hun resultaat bij aan het groepsver- mogen het staat hen vrij om daarnaast indien mogelijk een ei- gen vermogen aan te leggen om dit in latere jaren weer te kunnen inzetten voor onder andere innovatie

Liquiditeit en financieringsbehoefte

De liquiditeit op basis van de quick ratio (vlottende activa incl liquide middelen en excl voorraden versus kortlopende schulden) is in 2019 ten opzichte van 2018 afgenomen van 150 naar 144

Liquiditeitsrisico

Parnassia Groep bewaakt de liquiditeitspositie door middel van opeenvolgende liquiditeitsbegrotingen en -prognoses Het management ziet erop toe dat steeds voldoende liquiditeiten beschikbaar zijn om aan de verplichtingen van Parnassia Groep te kunnen voldoen en tevens dat er voldoende financieumlle ruimte beschikbaar blijft

Parnassia Groep ziet erop toe dat er voldoende opvraagbare tegoeden zijn om de verwachte operationele kosten te dekken inclusief het voldoen aan de financieumlle verplichtingen Hierin is geen rekening gehouden met het eventuele effect van extreme omstandigheden die redelijkerwijs niet kunnen worden voorspeld Tevens is geen rekening gehouden met de voortijdige afwikkeling van basisrenteleningen Daarnaast beschikt Parnassia Groep over de bij het onderdeel kredietovereenkomst beschreven kredietruimte

Parnassia Groep heeft ultimo 2019 geen derivaten en loopt hierop derhalve geen risicos

Reeumlle waarde

De reeumlle waarde van in de balans opgenomen financieumlle instrumenten verantwoord onder kasmiddelen kortlopende vorderingen en schulden en dergelijke benadert de boekwaarde daarvan Parnassia Groep heeft het beleid om langlopende leningen tot het einde van de looptijd aan te houden De reeumlle waarde van de langlopende leningen is bij een gehanteerde risico-opslag van 20 gering (38) hoger dan de boekwaarde eind 2019

Obligoverplichting

In verband met de deelname aan het Waarborgfonds voor de Zorgsector (WFZ) heeft Parnassia Groep een niet in de balans opgenomen obligoverplichting Deze verplichting houdt in dat wanneer het WFZ op zijn garantieverplichtingen wordt aangesproken en zijn vermogen zou onvoldoende blijken om aan deze verplichtingen te voldoen Parnassia Groep een renteloze lening van maximaal 3 (euro 339 miljoen) van de geborgde leningen aan het WFZ moet verstrekken (2018 euro 372 miljoen) De afname ten opzichte van 2018 is te verklaren door aflossingen van geborgde leningen op basis van het reguliere aflosschema

Deel 6 Middelen en geld

110

Kredietovereenkomst

In december 2014 heeft Parnassia Groep met een consortium van banken een overeenkomst afgesloten voor de langlopende financiering van vastgoedinvesteringen en de financiering van het werkkapitaal

De totale financiering bedraagt euro 180 miljoen (euro 120 miljoen lang en euro 60 miljoen kort) en is als volgt opgebouwd bull Langlopende leningen van in totaal euro 30 miljoen voor investeringen uitgevoerd in de jaren 2014 en 2015

bull Langlopende leningen van euro 60 miljoen voor investeringen uitgevoerd in de jaren 2010 tm 2013 bull Langlopende leningen van euro 30 miljoen voor investeringen uitgevoerd in de jaren 2015 tm 2017 waarvan euro 1225

mln niet wordt opgenomen bull Een werkkapitaalfaciliteit van euro 60 miljoen

De nieuwe faciliteiten zijn met ingang van 2015 ter beschikking gesteld

De verstrekte zekerheden luiden als volgt

bull 1e gedeelde hypotheek ten gunste van het bankenconsortium en het Waarborgfonds (WFZ) op alle onroerend goed behoudens het onroerende goed dat is of wordt betrokken in projectontwikkeling (Nieuw Koningsduin en Noordwijkerhout)

bull Positievenegatieve hypotheekverklaring op het onroerend goed van Nieuw Koningsduin en in Noordwijkerhout bull Aan het bankenconsortium en WFZ 1e gedeelde pandrecht op alle bedrijfsinventaris overige bedrijfsmiddelen

alle vorderingen op handelsdebiteuren zorgverzekeraars en zorgkantoren op alle voorraden verzekeringen en alle intercompany-vorderingen

Op 31 december 2019 had Parnassia Groep de beschikking over de volgende kredietfaciliteiten bull ING Bank ten behoeve van de exploitatie euro 30 miljoen bull Rabobank ten behoeve van de exploitatie euro 30 miljoen

Uit hoofde van deze faciliteiten waren per 31 december 2019 de volgende voorwaarden nog van kracht

Aan ING Bank verstrekte zekerheden

bull Negatieve pledge de vennootschap verklaart geen van de activa te zullen bezwaren ten behoeve van derden zonder voorafgaande toestemming van ING Bank

bull Pari-passu-verklaring de vennootschap verbindt zich voorwaardelijk aan het stellen van zekerheden aan ING

Bank namelijk indien en zodra de vennootschap zekerheden zou gaan stellen ten behoeve van andere geld- gevers

bull Cross-default-verklaring leningen zijn opeisbaar indien de vennootschap de rente en aflossingsverplichting aan

andere geldgevers niet nakomt

Aan Rabobank verstrekte zekerheden bull Negatieve pledge de vennootschap verklaart geen van de activa te zullen bezwaren ten behoeve van derden

zonder voorafgaande toestemming van Rabobank bull Pari-passu-verklaring de vennootschap verbindt zich voorwaardelijk aan het stellen van zekerheden aan Rabo-

bank namelijk indien en zodra de vennootschap zekerheden zou gaan stellen ten behoeve van andere geld- gevers

bull Cross-default-verklaring leningen zijn opeisbaar indien de vennootschap de rente en aflossingsverplichting aan andere geldgevers niet nakomt

Aan Rabobank en ING Bank gezamenlijk verstrekte zekerheden

bull Verhaalsregeling gezamenlijke zekerheden Rabobank en ING Bank (crediteurenregeling) bull Compte joint (gezamenlijke rekening) en mede-aansprakelijkheidsovereenkomst

Voor Antes Zorg zijn in het verleden separate (bilaterale) financieringen aangetrokken met ABN Amro Bank ING Bank en Rabobank De verstrekte zekerheden betreffen met name hypotheekverklaringen op diverse percelen en panden Voor de drie financiers geldt een cross-default bepaling leningen en rente zijn opeisbaar indien Antes Zorg de rente en aflossingsverplichting aan eacuteeacuten van deze drie financiers niet nakomt

Antes Zorg heeft ultimo 2019 een rekening-courantfaciliteit van euro 5 miljoen Per 1 januari 2020 is deze faciliteit opgeheven

Deel 6 Middelen en geld

111

Administratieve organisatie

In ons kwaliteitssysteem en dus onze administratieve organisatie (AO) willen we alleen die lsquospelregelsrsquo opnemen die echt nodig zijn voor het goed functioneren van teams zorgbedrijven of van de groep als geheel en die zaken zo slim en gebruiksvriendelijk mogelijk organiseren en inrichten

Tegelijkertijd moeten we onze AO en daarmee de inrichting van onze systemen afstemmen op uiteenlopende externe eisen die jaarlijks worden uitgebreid Het feit dat wij vier financieringsstromen kennen (zie hieronder) is daarbij een complicerende factor

De afgelopen jaren hebben wij veel geiumlnvesteerd in het verbeteren van de ondersteunende systemen en de administratieve organisatie Niettemin blijkt uit onze tevredenheidsmetingen dat in de beleving van medewerkers zij nog te weinig efficieumlnt en lsquogeruisloosrsquo door de systemen worden ondersteund Dit blijkt een zaak van lange adem en vereist verder investeren in het verbeteren van ICT en de performance ervan

Maar uit de analyse blijkt ook dat een groot deel van de problemen die medewerkers ondervinden te maken hebben met alle externe regels die de zorg niet beter maken maar wel te veel tijd kosten Er is begrip voor dat zorg- instellingen zich moeten verantwoorden maar de veelheid diversiteit dubbelingen en veranderende vraagstellingen maken dat onze medewerkers dit ervaren als overmatige bureaucratie die in sommige gevallen helaas ook niet voor patieumlnten onopgemerkt blijft We zullen dus met volle energie blijven pleiten samen met vele anderen voor forse vermindering van de externe bureaucratie

Vier financieringsstromen

In 2019 vroeg de splitsing van de activiteiten naar meerdere financieringsstromen opnieuw veel aandacht Er is

sprake van inkoop van zorg door verzekeraars (Zorgverzekeringswet) via specialistische DBCrsquos basis-GGZ-prestaties en ZZPrsquos (LGGZ) door justitie via DBBCrsquos ZZPrsquos en extramurale producten en reclassering door de zorgkantoren voor de langdurige klinische zorg via ZZPrsquos (Wlz vh AWBZ) en door de gemeenten in het kader van de zorg voor jeugdigen beschermd wonen en extramurale begeleiding alsmede de subsidieprojecten

Zvw DBCrsquos basis-GGZ-prestaties en ZZP-Brsquos De zorg binnen de Zvw wordt per verzekeraar ingekocht Naast de landelijke regelgeving worden per verzekeraar specifieke afspraken gemaakt over onder meer de gemiddelde kosten van een behandeling en de duur van de klinische opname Sinds 2016 maken het 2e en het 3e jaar verblijf onderdeel uit van de Zvw onder de noemer LGGZ Deze zorg kent een eigen registratie

Sinds 2014 worden de contracten per verzekeraar per onderdeel (SGGZ BGGZ LGGZ) gemonitord Aangezien de contracten met de verzekeraar hun weerslag hebben over meerdere jaren houdt dit in dat in een kalenderjaar de contractrealisatie van meerdere schadejaren wordt gevolgd De AO en IB (interne beheersing) zijn aangepast aan de monitoring van deze contracten Daarnaast is het zo dat het aantal registratie- en declaratieregels sinds 2014 is toegenomen Het bovenstaande kent een aantal complexe elementen bull Met de afrekening op DBCrsquos is ook het schadelastbegrip geiumlntroduceerd Met de verzekeraars is een afspraak

gemaakt voor het schadelastjaar 2019 Dit betreft de waarde van de DBCrsquos en BGGZ-prestaties die zijn geopend in 2019 De betreffende DBCrsquos en BGGZ-prestaties zijn voor een (beperkt) deel gesloten in 2019 het merendeel zal pas in 2020 worden gesloten en gefactureerd De contractwaarde respectievelijk de waarde van de DBCrsquos en BGGZ-prestaties moet toegerekend worden aan twee boekjaren voor deze toerekening zijn aanvullende analyses noodzakelijk

bull In navolging van het bovenstaande wordt ook de zorg verleend op de in 2018 geopende DBCrsquos deels verantwoord in het kalenderjaar 2018 deels in 2019 Verder is de finale afwikkeling van het schadejaar 2017 nog onderhanden in het kalenderjaar 2019 Dit impliceert dat ook de contracten van 2017 zijn gemonitord

bull Substitutie tussen contracten van verschillende verzekeraars is niet mogelijk Dit houdt in dat de overproductie bij de ene verzekeraar niet gecompenseerd kan worden met de onderproductie bij een andere verzekeraar het zogenaamde snijvlakverlies De contractafspraken wisselen per verzekeraar dit maakt dat de AO en de IB hierop moeten worden afgestemd

Volgend op de contractafspraken toetst de verzekeraar de verleende zorg op steeds meer aspecten Deze toetsing is verwoord in een controleplan dat de GGZ-aanbieder zelf uitvoert en waarover de GGZ-aanbieder zelf rapporteert

Deel 6 Middelen en geld

112

Zelfonderzoeken Parnassia Groep heeft de zelfonderzoeken inzake de schadejaren 2016 en 2017 uitgevoerd conform de daarvoor geldende Controleplannen Zelfonderzoek cGGZ (inclusief de functionele ontwerpen per controlepunt) voor de aansluitnummers Parnassia Groep Antes Zorg BV en Stichting dr Leo Kannerhuis Voor de schadejaren 2016 en 2017 heeft de accountant per aansluitnummer een rapport van feitelijke bevindingen opgesteld De werkzaamheden van de representerende verzekeraar zijn inmiddels afgerond en de conclusiebrieven ontvangen De bij de zelfonderzoeken geconstateerde issues waren reeds verwerkt in de betreffende jaarrekeningen Voor de schadejaren 2018 en 2019 is de omzet onderzocht in lijn met het schadejaar 2017 waarbij rekening is gehouden met de wijzigingen in de regelgeving hetgeen inhoudt dat de majeure risicorsquos ten aanzien van de verwijzing het hoofdbehandelaarschap en de verblijfsregistratie zijn onderzocht In de jaarrekening 2019 is een reservering opgenomen voor terug te betalen omzet naar aanleiding van dit onderzoek

Horizontaal toezicht In 2019 heeft Parnassia Groep de wens uitgesproken om per 2021 horizontaal toezicht te hebben ingevoerd ten aanzien van de rechtmatigheid van zorgkosten volgens landelijk vastgestelde richtlijnen Hiertoe is een intentieverkla- ring ondertekend met de verzekeraars CZ en Zilveren Kruis Dit betreft enerzijds het correct registreren en declareren en anderzijds het gepast gebruik van zorg Dit moet leiden tot een andere wijze van verantwoording waarbij een verschuiving plaatsvindt van achteraf controles naar beheersing van de registratie- en declaratieprocessen Parnassia Groep heeft inmiddels de verkenningsfase (fase A) en de inventarisatiefase (fase B) doorlopen en is gestart met de verbeterfase (fase C) In dit verband zal Parnassia Groep gebruikmaken van de regeling GGZ 2018 Deze voorziet in de mogelijkheid het zelfonderzoek 2018 en 2019 in eacuteeacuten keer uit te voeren in 2021 Dit biedt Parnassia Groep de mogelijkheid zich te focussen op de werkzaamheden betrekking hebbende op de invoering van horizontaal toez icht en voorkomt een dubbele belasting

Regeldruk in de GGZ In 2019 hebben zorgverzekeraars en GGZ-aanbieders samen met het ministerie van Volksgezondheid Welzijn en Sport en de Nederlandse Zorgautoriteit afspraken gemaakt om de regeldruk in de GGZ terug te dringen Partijen hebben vijf punten benoemd waarop het aantal regels in de GGZ moet gaan afnemen Zo moeten zorgprofessionals tot en met 2019 kiezen uit een lijst van 183 codes om hun tijd te verantwoorden Per 1 januari 2020 is dit teruggebracht naar 22 codes Zo wordt de kans dat er een registratiefout wordt gemaakt kleiner Zorgverzekeraars zijn erbij gebaat dat op een eenduidige wijze wordt geregistreerd Ook de verwijzing naar de GGZ is verbeterd De regels die hiervoor gelden zijn eenduidiger en duidelijker omschreven en sluiten nu beter aan op hoe een (door)verwijzing in de praktijk werkt De overbodige regels zijn geschrapt

Parnassia Groep heeft een stuurgroep ingericht om intern de (administratieve) regeldruk die de teams en de zorg- administratie ervaren waar dat kan te verminderen We willen hier verdere stappen in zetten temeer omdat de regeldruk sterk samenhangt met het werkplezier en de werkbeleving van de collegarsquos

De overgang naar een nieuwe bekostigingswijze van de GGZ en de forensische zorg wordt momenteel door partijen (VWS NZa brancheorganisaties van aanbieders (waaronder GGZ Nederland) en verzekeraars (ZN)) voorbereid Het voornemen is om in 2022 over te gaan op het zorgprestatiemodel Het streven is de registratie en verantwoording van de zorg te vereenvoudigen

Wmo ZZP-C extramurale zorg dagbesteding jeugd-DBCrsquos en wijkteams Sinds 2015 wordt de zorg van ZZP-Crsquos dagbesteding de extramurale zorg de jeugd en de wijkteams gecontracteerd door gemeenten Door de separate contractering is de registratielast sterk toegenomen Waar in het verleden contrac- ten werden afgesloten met verzekeraars en zorgkantoren worden de contracten nu afgesloten met meer dan tweehonderd gemeenten in Nederland Al deze contracten kennen eigen afspraken met eigen tarieven en separate verantwoordings- en facturatieafspraken Dit legt een groot beslag op onze capaciteit zowel in het account- management richting gemeenten als in de backoffice ten aanzien van registratie en verantwoording Een bijzonder- heid zijn hoofd- en onderaannemerconstructies Hierbij is Parnassia Groep de hoofdaannemer met een contract met de gemeente die delen van de zorg regelt met andere aanbieders respectievelijk onderaannemer die op verzoek van een andere aanbieder zorg verleent aan een inwoner Zowel voor onze organisatie als onze registratie en administratie zijn dit complexe constructies Hierdoor zijn de personele inzet en de administratieve lasten verder toegenomen

Wlz ZZP-B Het werken met de zogenaamde zorgzwaartepakketten (ZZPrsquos) in de Wlz is volledig geiumlmplementeerd Parnassia Groep heeft meerdere contracten ten aanzien van Wlz-zorg met de zorgkantoren De externe verantwoording aan de zorgkantoren heeft in 2019 plaatsgehad op patieumlntniveau via de zogenaamde AW319 het geautomatiseerde declara-

Deel 6 Middelen en geld

113

tieverkeer tussen zorgkantoor en zorginstelling Deze rapportage op patieumlntniveau is leidend in de externe productie- verantwoording Deze rapportage vereist een grote nauwkeurigheid zowel bij de zorgkantoren als bij ons als zorginstelling en is hierdoor arbeidsintensief

Justitie DBBCrsquos ZZPrsquos en extramurale producten Het ministerie van Veiligheid en Justitie is sinds 2008 financieel verantwoordelijk voor de inkoop van forensische zorg in strafrechtelijk kader en de plaatsing van patieumlnten (volwassenen) die naar aanleiding van een rechterlijke uitspraak psychiatrische zorg enof verslavingszorg nodig hebben In 2019 vond inkoop plaats van DBBCs ZZPrsquos en extramurale producten deels rechtstreeks als Parnassia Groep en deels als onderaannemer van Fivoor BV Aan het totale proces van inkoop indiceren en plaatsen is ook in 2019 veel aandacht besteed

114

Deel 7 DE BESTURING VAN ONZE GROEP

Bestuurlijk samenspel

Het besturen van een maatschappelijke organisatie als Parnassia Groep vergt een goed samenspel tussen bestuurlijke organen een uitgebalanceerd stelsel van werkwijzen en een consequente toepassing daarvan

Als eerste bespreken we in dit deel hoe op basis van algemene normen voor goed bestuur Parnassia Groep het samenspel heeft ingericht tussen raad van bestuur raad van commissarissen en het bestuur van de Stichting Parnassia en hoe dit in 2019 heeft gefunctioneerd

Vervolgens beschrijven we de inrichting en toepassing van onze werkwijzen op het gebied van besturing amp control en meer specifiek onze risicobeheersing en het kwaliteits- en veiligheidsmanagement

Cruciaal voor een goede uitoefening van de zeggenschap door het bestuur is de medezeggenschap van patieumlnten en van collegarsquos Daarmee besluiten we dit deel

Normen voor goed bestuur

Parnassia Groep beschikt over een Reglement Corporate Governance Dit voldoet aan de landelijk geldende Governancecode Zorg

Het Reglement Corporate Governance is van toepassing op de raad van commissarissen de raad van bestuur en de leden van het bestuur van de Stichting Parnassia

Enig aandeelhouder van Parnassia Groep BV is de Stichting Parnassia Het bestuur van de stichting vertegen- woordigt de aandeelhouder in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders (hierna AVA) Voor deze stichting is een apart bestuursreglement opgesteld dat onderdeel is van het Reglement Corporate Governance

De toepassing van belangrijke elementen van het Reglement Corporate Governance komt hierna aan de orde in de onderdelen Raad van bestuur en Raad van commissarissen van elementen van het bestuursreglement onder Bestuur Stichting ParnassiaAVA

Evaluatie werking governancestructuur Jaarlijks wordt de werking van de governancestructuur geeumlvalueerd in een vergadering van de AVA Op 23 mei 2019 bespraken de AVA de raad van commissarissen en de raad van bestuur de werking van de governancestructuur het samenspel tussen de drie organen en nieuwe ontwikkelingen ten aanzien van goed bestuur en toezicht in de zorg Dit mede tegen de achtergrond van de per 1 januari 2017 van kracht geworden Governancecode Zorg 2017 (hierna de Code) die de Zorgbrede Governancecode 2010 heeft vervangen

Er werd stilgestaan bij het samenspel tussen AVA raad van commissarissen en raad van bestuur en bij aspecten daarvan in het licht van de zeven principes van de nieuwe Code Ter voorbereiding van de evaluatie van de werking van de governance hebben de raad van commissarissen en de raad van bestuur hun (zelf)evaluatie met behulp van externe ondersteuning door het Instituut voor Governance amp Leiderschap gedaan De bevindingen uit de evaluatie werden besproken in de gemeenschappelijke vergadering De conclusie was dat de governance op een adequate manier heeft gewerkt Vastgesteld is welke onderwerpen verder verdiept cq uitgewerkt moeten worden waaronder de wijze waarop de raad van bestuur informatie verstrekt per zorgbedrijf aan de raad van commissarissen Op voorstel van de raad van commissarissen werd een afspraak gemaakt om de verdieping met elkaar te zoeken op een aantal themarsquos in de vorm van een strategiebijeenkomst Tevens werd een aantal technische aanpassingen in het reglement vastgesteld

Deel 7 De besturing van onze groep

116

Klokkenluidersregeling Parnassia Groep heeft een klokkenluidersregeling opgesteld op basis van het model van de Brancheorganisaties Zorg (BoZ) De regeling wordt vermeld in onze gedragscode en de toelichting daarop De regeling voorziet in een onafhankelijke externe lsquoadviseur klokkenluiderrsquo In 2019 is er geen melding geweest

Raad van bestuur

De raad van bestuur die het statutair bestuur vormt van Parnassia Groep bestuurt de groepin samenspraak met de bestuurders van de daartoe behorende zorgbedrijven Gezamenlijk vormen zij de Bestuursraad

Bestuursstructuur en samenstelling Op basis van de statuten stelt de raad van commissarissen het aantal posities binnen de raad van bestuur vast en benoemt de bestuurders

In het verslagjaar bestond de raad van bestuur uit de heer Stephan Valk (voorzitter) de heer Marc Blom (bestuurder zorg) mevrouw Betty Kooijman (bestuurder bedrijfsvoering en financieumln) Per 1 oktober 2019 trad de heer Sjoerd van Breda toe tot de raad van bestuur als opvolger van mevrouw Kooijman Na een overdrachtsperiode trad mevrouw Kooijman per 1 juni 2020 af

Het navolgende overzicht geeft de samenstelling van de raad van bestuur weer gedurende het verslagjaar met de verdeling van de aandachtsgebieden van de bestuurders

Samenstelling raad van bestuur

Naambestuursfunctie Aandachtsgebieden

Stephan Valk RA

voorzitter RvB

Governance strategisch groepsbeleid en portfolio marketing en communicatie

verkoop

dr Marc BJ Blom

lid RvB

Zorg opleiding en onderzoek veiligheidsmanagement

bestuurder Concernclieumlntenraad

drs Betty D Kooijman

lid RvB

Bedrijfsvoering incl f inancieumln besturing amp control HRM en ICT

bestuurder Centrale Ondernemingsraad

drs Sjoerd WG van Breda

lid RvB (vanaf 1 oktober 2019)

Bedrijfsvoering incl f inancieumln besturing amp control HRM en ICT

bestuurder Centrale Ondernemingsraad

Binnen Parnassia Groep functioneert ook een bestuursraad de vergadering van de bestuurders van de zorgbedrijven en de leden van de raad van bestuur We betrekken de samenstelling van de bestuursraad bij de verhouding tussen het aantal mannen en vrouwen in het bestuur van de groep De bestuursraad bestaat gemiddeld uit 14 personen waarvan 6 vrouwen en 8 mannen Met deze samenstelling voldeden wij aan de normen van artikel 276 van Boek 2 BW (ten minste 30 van de zetels wordt bezet door vrouwen en ten minste 30 door mannen)

Op basis van het beleid op het gebied van management development stelde de raad van commissarissen in 2019 de uitgangspunten voor de opvolgingsplanning voor de raad van bestuur vast alsmede die voor de werving en selectie van nieuwe leden De raad van bestuur deed dit voor de bestuurders en directeuren

Nevenfuncties Bij de benoeming en gedurende de arbeidsovereenkomst beziet de raad de nevenfunctie(s) van de kandidaat op mogelijke belangenverstrengelingverenigbaarheid met de bestuursfunctie Hiervoor moet voorafgaand schriftelijk toestemming zijn gegeven door de voorzitter van de raad van bestuur respectievelijk voor laatstgenoemde de voorzitter van de raad van commissarissen Hier zijn geen bijzonderheden uit voortgekomen Zie voor een overzicht van nevenfuncties van leden van de raad van bestuur bijlage 8

Deel 7 De besturing van onze groep

117

Reglement De relatie tussen de raad van bestuur en het toezicht is beschreven in het Reglement Corporate Governance Parnassia Groep de verdeling van bevoegdheden binnen de raad van bestuur en tussen de raad van bestuur en de bestuurders van de zorgbedrijven is beschreven in een bestuursreglement

Vergaderingen De raad van bestuur vergadert tweewekelijks Daarnaast zijn er enkele malen per jaar beleidsdagen De bestuursraad vergadert ook tweewekelijks

Bezoldiging raad van bestuur De leden van de raad van bestuur werden bezoldigd binnen de kaders van de beloningscode voor bestuurders in de zorg (BBZ)

Vanaf 2013 is de Wet Normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT) van kracht De bezoldiging van de leden van de raad van bestuur past binnen de Wet en bijbehorende regelgeving Dit is getoetst en vastgesteld door de RvC

De vertrekregeling van de bestuurders is mede gebaseerd op de rechten die voortvloeien uit de lengte van hun dienstverband bij Parnassia Groep

Beoordeling functioneren raad van bestuur De raad van commissarissen beoordeelt het functioneren van de raad van bestuur op basis van een beoordelings - methode die voorziet in (groepen van) criteria Bij onvoldoende functioneren volgt er een formeel beoordelingsgesprek met het desbetreffende lid dan wel met de voltallige raad van bestuur

Medio 2019 heeft de raad van commissarissen het functioneren van de raad van bestuur in zijn geheel besproken De raad van bestuur was niet bij de bespreking aanwezig Het functioneren van de individuele leden van de raad van bestuur is op basis van individuele functioneringsgesprek- ken besproken door de voorzitter de vicevoorzitter en een derde lid

De raad van commissarissen heeft gezien alle resultaten van de voorafgaande jaren zowel operationeel als in het realiseren van het bedrijfsplan de fusies en overnames en de rol in het landelijk netwerk het functioneren van de raad van bestuur in zijn geheel als goed beoordeeld

Deel 7 De besturing van onze groep

118

Raad van commissarissen1

De raad van commissarissen wil alvorens een beschrijving te geven van zijn werkwijzen

en hoe hij zijn taken heeft vervuld stilstaan bij het goede werk dat in 2019 ondanks de vele moeilijkheden die zich voordeden is verricht in Parnassia Groep

Tijdens het schrijven van dit verslag bevonden we ons midden in de coronacrisis De inzet en creativiteit van alle collegarsquos van Parnassia Groep om in deze ongekende omstandigheden de patieumlntenzorg zo goed mogelijk doorgang te laten vinden om bij te dragen aan het tegengaan van de verspreiding van de ziekte en om de organisatie te laten functioneren zijn indrukwekkend

De raad realiseert zich dat alle ontwikkelingen in 2019 en alle resultaten niet mogelijk zouden zijn geweest zonder de inspanningen van al onze collegarsquos die zich enorm hebben ingespannen om elke dag weer direct en indirect de kwaliteit van leven van onze patieumlnten te verbeteren Dit in nauwe samenwerking met tal van anderen binnen en buiten de organisatie

Hierdoor is Parnassia Groep in staat geweest weer goede prestaties te leveren op het gebied van de kwaliteit van de patieumlntenzorg Het jaar 2019 stond in het teken van herstel na het in financieel opzicht uitzonderlijk slechte jaar 2018 Dit herstel is nog niet voltooid en loopt door in 2020

Dit vergde grote inspanningen zeker in combinatie met de acties voor het behouden van een inspirerende werkomgeving en voor het ondanks tekorten aan collegarsquos zo veel mogelijk bekorten van de wachtlijsten

Daarnaast is het werk in de GGZ op zichzelf vaak al zwaar en belastend en worden collegarsquos (te) vaak geconfronteerd met agressief gedrag zowel verbaal als fysiek De raad constateert dat hier veel aandacht voor is en onderstreept het belang van een veilig en prettig werkklimaat voor iedereen

Het bestuur heeft in deze lastige omstandigheden Parnassia Groep optimistisch betrokken en koersvast geleid De collegarsquos van Parnassia Groep hebben door hun gezamenlijke inzet vele mooie resultaten tot stand gebracht waar dit jaarverslag vol mee staat De raad wil daarvoor zijn grote waardering uitspreken

Perspectief bij het vervullen van de toezichtstaken Uitgangspunt bij de taakvervulling door de raad is de statutaire doelstelling van Parnassia Groep BV en de nadere uitwerking in haar groepsvisie (zie p 11-12) Deze vat de bijzondere opdracht samen die Parnassia Groep zich als maatschappelijke onderneming stelt namelijk zo goed mogelijke hulp bieden aan mensen die psychisch lijden De concretisering hiervan in ons bedrijfsplan met de te behalen resultaten alsmede de toedeling van middelen hiervoor in de begroting bieden concrete criteria voor het toezicht en voor de beoordeling van de raad van bestuur Daarbij zijn uiteraard de kwaliteit van zorg de veiligheid de soliditeit van de bedrijfsvoering en als onderdeel daarvan de beheersing van risicorsquos in brede zin de centrale aandachtspunten

Onafhankelijkheid van de raad Het Reglement Corporate Governance van Parnassia Groep bevat de uitgangspunten die bij (her)benoeming van leden van de raad in aanmerking worden genomen Enkele daarvan beogen hun onafhankelijkheid te waarborgen Zo is in de raad geen plaats voor een voormalig bestuurder van Parnassia Groep heeft een lid van de raad geen (directe) familie werken bij Parnassia Groep ontvangt hij buiten de vergoeding in verband met het toezichthouder- schapcommissariaat geen enkele financieumlle vergoeding van Parnassia Groep en mag de betrokkenheid van de raad van bestuur bij de invulling van een vacature in de raad niet zodanig zijn dat de raad van bestuur een beslissende invloed kan uitoefenen De hoofd- en nevenfuncties van leden van de raad mogen hun onafhankelijk functioneren niet in de weg staan Zie voor een overzicht van deze hoofd- en nevenfuncties bijlage 8

Deskundigheid en aandachtsgebieden binnen de raad en commissies Het Reglement Corporate Governance beschrijft het profiel waaraan elk lid van de raad moet voldoen Elk lid moet onder meer beschikken over een combinatie van eigenschappen waaronder een lsquohelikopterviewrsquo kennis van en

1 Dit onderdeel is vastgesteld door de raad van commissarissen De overige inhoud van dit Jaarverslag 2019 is vastgesteld door de raad van be-

stuur van Parnassia Groep BV en goedgekeurd door de raad van commissarissen

Aandeelhouder van Parnassia Groep BV is de Stichting Parnassia Een verslag van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders zijnde het stichtingsbestuur is opgenomen na dit verslag van de raad van commissarissen

Deel 7 De besturing van onze groep

119

ervaring met bestuurlijke besluitvormingsprocessen en strategische afwegingsprocessen een actieve maatschap- pelijke orieumlntatie en meer in het bijzonder op de (geestelijke) gezondheidszorg kennis om de zorg de bedrijfsvoering en de financieumln te kunnen beoordelen het vermogen om een goed evenwicht te zoeken tussen de toezichthoudende rol van de raad en de uitvoerende rol van de raad van bestuur De kennisontwikkeling van de leden van de raad wordt jaarlijks geiumlnventariseerd waarna er in de gezamenlijke evaluatie wordt bezien of extra deskundigheidsbevordering noodzakelijk is

Het Reglement Corporate Governance beschrijft ook de functie van voorzitter en tevens de specifieke aandachts- gebieden binnen de raad In de raad van commissarissen zijn de volgende aandachtsgebieden vertegenwoordigd voorzitter financieumln medisch-inhoudelijk veiligheid bedrijfsvoering maatschappelijk veld en vastgoed Het reglement beschrijft voor elk aandachtsgebied een hierop toegesneden profiel met daarin de benodigde specifieke deskundigheidervaring

Informatiebronnen van de raad Gezien hun profiel (zie hierboven) beschikken de leden van de raad over de brede maatschappelijke orieumlntatie en de deskundigheid op specifieke gebieden die vereist zijn om zich een oordeel te kunnen vormen over het functioneren van de organisatie De wijze waarop zij hierover worden geiumlnformeerd wordt beschreven in het Reglement Corporate Governance alsmede in een jaarlijks overzicht van informatiedocumenten Het reglement bepaalt onder meer dat de voorzitter van de raad samen met de voorzitter van de raad van bestuur ervoor zorgt dat de leden van de raad tijdig alle relevante informatie ontvangen zodat zij hun taak goed kunnen uitoefenen Voorts voorziet het reglement in bepalingen over de frequentie van de overleggen tussen de beide raden en van bilaterale overleggen van de voorzitter van de raad met de voorzitter en de leden van de raad van bestuur Het reglement geeft een overzicht van de onderwerpen die in elke vergadering standaard worden geagendeerd alsmede van onderwerpen die op vastgestelde momenten in het jaar aan de orde komen De raad laat zich over de stand van zaken en de voortgang in Parnassia Groep informeren door de raad van bestuur mede aan de hand van geregeld terugkerende rapportages en notities over specifieke onderwerpen

Aan de hand van de besturing amp control-cyclus is vastgesteld welke periodieke informatie de raad ontvangt Een belangrijk element in de informatievoorziening is het risicoregister Hiermee houdt de raad van bestuur behalve op de strategische risicorsquos ook toezicht op de interne risicobeheersing op essentieumlle gebieden als veiligheid AOIC financiering vastgoed en ICT en rapporteert hij daarover aan de raad van commissarissen

Een belangrijke informatiebron is voorts de accountant in het bijzonder door middel van diens managementletter en het accountantsverslag Dit geldt ook voor rapportages van externe toezichthouders die met de raad worden gedeeld

Ook aan het contact met de medezeggenschap ontleent de raad informatie over de organisatie In 2019 is de commissaris met het profiel maatschappelijk veld twee keer bij een overlegvergadering met de Concernclieumlntenraad (CCR) aanwezig geweest Het lid dat contact onderhoudt met de Centrale Ondernemingsraad (COR) nam eenmaal deel aan de overleg- vergadering van de COR met de raad van bestuur

Om de raad ook vanuit de zorgbedrijven te informeren worden de vergaderingen geregeld besloten met een presentatie door bestuurder en directie van een van de (zorg)bedrijven

Ook is er een jaarlijkse ontmoeting van de raad met de bestuurders en directeuren van de zorg- en ondersteunende bedrijven van de groep Op 21 maart 2019 vond deze bijeenkomst plaats Voorts legden commissarissen in 2019 enkele werkbezoeken af aan zorgbedrijven waarbij zij zich lieten informeren door directie enof andere collegarsquos De bevindingen uit deze bezoeken werden besproken in een vergadering van de raad

Werving en selectie nieuwe leden van de raad Conform het Reglement Corporate Governance van Parnassia Groep worden leden van de raad van commissarissen benoemd en herbenoemd door de AVA van Parnassia Groep BV zijnde het bestuur van de Stichting Parnassia op voordracht van de raad van commissarissen De werving en selectie vinden plaats aan de hand van een door de raad van commissarissen vastgestelde profielschets die wordt besproken met de raad van bestuur en de AVA

Belangrijke selectiecriteria zijn het algemene profiel de aandachts-deskundigheidsgebieden die vertegenwoordigd moeten zijn en het hierop toegesneden profiel Zie hierboven bij Deskundigheid en aandachtsgebieden binnen de

Deel 7 De besturing van onze groep

120

raad en commissies Voor de leden met de aandachtsgebieden maatschappelijk veld en bedrijfsvoering hebben de Concernclieumlntenraad respectievelijk de Centrale Ondernemingsraad een versterkt aanbevelingsrecht

Benoeming en benoemingstermijn De AVA (het bestuur van de Stichting Parnassia) benoemt de commissarissen op voordracht van de raad van commissarissen De AVA de raad van bestuur en de (centrale) medezeggenschap kunnen aan de raad van commissarissen personen voor benoeming tot commissaris aanbevelen (dit is een algemeen aanbevelingsrecht) Conform de Governancecode Zorg staat in de statuten beschreven dat een lid van de raad van commissarissen voor een periode van vier jaar wordt benoemd met de mogelijkheid tot herbenoeming voor nog eens vier jaar

Samenstelling van de raad De personele samenstelling van de raad is zodanig dat alle deskundigheids- en aandachtsgebieden vertegen- woordigd zijn In het verslagjaar bestond de raad uit de volgende leden

Samenstelling raad van commissarissen

Naam en geboortejaar

Aandachtsgebiedfunctie in raad van

commissarissen

Eerste benoeming

einde termijn of

moment aftreden

Aantal

bijgewoonde

vergaderingen

mw drs MI (Marjolein) Verstappen

(1955)

Voorzitter

Contact Centrale Ondernemingsraad

1 november 2014

oktober 2022

7 7

dhr J (Coos) Rijsdijk

(1947)

Vicevoorzitter

Algemeen ndash integratie fusie Antes Zorg

2 oktober 2017

december 2020 5 7

dhr GR (Guy) Fransen

(1968)

Financieumln

Integratie fusie met Antes Zorg Lid auditcommissie

2 oktober 2017

oktober 2021

4 7

mw JC (Tineke) Huizinga-Heringa (1960)

Forensisch Politieke relaties

1 januari 2015

december 2020 6 7

mw prof dr PL (Pauline) Meurs

(1953)

Maatschappelijk veld

Contact Concernclieumlntenraad

1 januari 2018 januari 2022

(herbenoembaar)

3 7

mw prof dr FE (Floor) Scheepers

(1969)

Medisch-inhoudelijk

Patieumlntveiligheid

2 oktober 2017

november 2022 5 7

dhr mr J (Hans) van der Vlist

(1952)

Governance

Bedrijfsvoering Lid auditcommissie

1 januari 2016

november 2023

5 7

Met deze samenstelling voldeden wij aan de normen van artikel 276 van Boek 2 BW (ten minste 30 van de zetels wordt bezet door vrouwen en ten minste 30 door mannen)

Conform het rooster van herbenoeming en aftreden is de heer Van der Vlist voor een periode van 4 jaar herbenoemd als lid van de raad van commissarissen Zie voor de hoofd- en nevenfuncties van de leden van raad van commissarissen bijlage 8

Commissies

Auditcommissie De leden met als aandachtsgebied financieumln resp bedrijfsvoering vormen tezamen de auditcommissie In deze commissie participeren de financieel bestuurder en (met regelmaat) de externe accountant De commissie verzorgt de voorbereiding van de bespreking in de raad van bull de (financieumlle) informatieverschaffing waaronder de begroting en de jaarrekening

bull de opvolging van de aanbevelingen van de externe accountant bull de naleving van de relevante wet- en regelgeving bull de financiering (treasury) bull de administratieve organisatie en de daaraan ten grondslag liggende informatiesystemen

bull het functioneren van de externe accountant bull de werking van het interne risicobeheersingssysteem De auditcommissie bestond uit de heren Fransen en Van der Vlist onder voorzitterschap van eerstgenoemde

Deel 7 De besturing van onze groep

121

Alle onderwerpen worden ook in de raad zelf geagendeerd en besproken vanwege de gezamenlijke verantwoordelijk- heid In de commissie wordt op deelaspecten dieper op de materie ingedaan De commissie doet hierover verslag aan de raad

Kwaliteitscommissie De bestuurder zorg overlegt tweemaal per jaar met de leden van de raad van commissarissen die specifiek toezicht houden op de zorginhoudelijke aspecten (de kwaliteitscommissie) De commissie bestond uit de dames Meurs en Scheepers Alle onderwerpen worden ook in de raad zelf geagendeerd vanwege de gezamenlijke verantwoordelijk- heid In de bijeenkomst met genoemde leden wordt op deelaspecten dieper op de materie ingedaan Zij doen hier verslag over aan de raad

Remuneratie De raad kent geen formele remuneratiecommissie aangezien in- en externe kaders in acht te nemen bij het bepalen van het salaris en de regeling van de overige arbeidsvoorwaarden van de leden van de raad van bestuur voldoende helder zijn en deze in de gehele raad worden besproken Wel worden door de voorzitter en de vicevoorzitter de beoordelingsgesprekken met de leden van de raad van bestuur gevoerd Ook buigen zij zich over het beleid inzake management development en meer in het bijzonder de opvolgingsplanning In de praktijk vervullen zij de taken van een remuneratiecommissie Zie ook onder Bezoldiging van de leden van de raad en Beoordeling functioneren raad van bestuur (p 117)

Commissie fusie-integratie Naar aanleiding van afspraken die gemaakt zijn ten aanzien van de fusie met Stichting Antes kent de raad vanaf oktober 2017 een commissie die specifiek toezicht houdt op het integratieproject Antes Zorg-Parnassia Groep De commissie bestaat uit twee leden uit de voormalige raad van toezicht van Antes (de heren Rijsdijk en Fransen) en twee leden uit de raad van commissarissen van Parnassia Groep (mw Verstappen en dhr Van der Vlist) Mw Verstappen is voorzitter van deze commissie De commissie vergadert met de voorzitter van de raad van bestuur alsmede met de voorzitter en vicevoorzitter van het bestuur van Antes Holding (Antes Zorg en Bavo Europoort gezamenlijk) De commissie heeft haar toezicht- houdende taak eind 2019 beeumlindigd gelet op de voortgang van de integratie en het behalen van de gestelde fusie- resultaten

Bezoldiging van de leden van de raad De eisen die aan toezichthouders in de gezondheidszorg worden gesteld worden steeds hoger Dat betekent dat elke toezichthouder voldoende tijd moet vrijmaken om zijnhaar functie goed in te kunnen vullen Daarnaast zijn de leden van de raad hoofdelijk aansprakelijk

De beloning dient passend te zijn voor een organisatie met de complexiteit en omvang van Parnassia Groep Deze is conform de statuten vastgesteld door de AVA De bezoldiging wordt jaarlijks getoetst aan normen gesteld door de WNT (Wet Normering bezoldiging topfunctionaris- sen publieke en semipublieke sector) Deze geeft normen voor de vergoeding van toezichthouders Voor de voorzitter is de vergoeding vastgesteld op euro 16878 en voor de leden op euro 11614 Deze bedragen vallen ruim binnen de kaders van de WNT

Zelfevaluatie door de raad Conform het Reglement Corporate Governance bespreekt de raad jaarlijks het eigen functioneren Voorts bevat het reglement bepalingen over tussentijds aftreden bij onvoldoende functioneren In 2019 vond deze jaarlijkse evaluatie plaats in het kader van de bespreking van de werking van de governance in de AVA van 23 mei (zie p 115) Voorafgaand daaraan heeft de raad van commissarissen bij het evalueren van het eigen functioneren gebruikgemaakt van externe ondersteuning door het Instituut voor Governance amp Leiderschap Na elke vergadering wordt structureel kort stilgestaan bij de wijze waarop de vergadering is verlopen

Overleg tussen accountant en de raad De auditcommissie sprak in 2019 tweemaal met de accountant in mei naar aanleiding van de jaarverslaggeving en het accountantsverslag en in december naar aanleiding van de managementletter en bracht hierover verslag uit in vergaderingen van de raad De raad sprak eenmaal met de accountant in zijn mei-vergadering naar aanleiding van het jaarverslag en het accountantsverslag en de bevindingen van de auditcommissie

De aanbevelingen van de accountant worden conform de besturing amp control-cyclus opgenomen in het risicoregister van de groep van acties voorzien en over de resultaten wordt verantwoording afgelegd via dit register

Deel 7 De besturing van onze groep

122

Vergaderingen De raad vergadert in tegenwoordigheid van de raad van bestuur behoudens de bespreking van het eigen functioneren van de raad zijn relatie tot de raad van bestuur en het functioneren van de raad van bestuur en zijn leden In 2019 kwam de raad zevenmaal bijeen waarvan de bijeenkomst in december een zogenaamde strategie- bijeenkomst was waarin een aantal themarsquos werd besproken (oa de digitale transformatie preventie van GGZ en de vitaliteit van de organisatie) De auditcommissie vergaderde in 2019 tweemaal in aanwezigheid van de bestuurder bedrijfsvoering en financieumln van de raad van bestuur Naast hun reguliere vergaderingen hielden zowel de voltallige raad als de auditcommissie telefonische conference calls over de nasleep van de EPD-crisis in 2018 en naar aanleiding het waiver-traject met de banken De kwaliteitscommissie vergaderde in 2019 tweemaal in aanwezigheid van de bestuurder zorg van de raad van bestuur en de geneesheer-directeur De commissie fusie-integratie kwam in 2019 tweemaal bijeen en werd voorts geiumlnformeerd door tussentijdse rapportages over de voortgang van de fusie-integratie De voorzitter van de raad heeft maandelijks een overleg met de voorzitter van de raad van bestuur

Besluiten en besproken onderwerpen De raad wordt door de raad van bestuur systematisch op de hoogte gehouden door middel van geregelde voortgangs - rapportages en daarnaast door specifieke mededelingen over gebeurtenissen en ontwikkelingen

Naast vele volgens plan verlopende zaken en gunstige ontwikkelingen kregen vooral ook minder gunstige ontwikkelingen en kwetsbaarheden de aandacht In de gedachtewisseling over deze en andere kwesties kon de raad van bestuur de raad er steeds van overtuigen deze ontwikkelingen goed te overzien en adequaat tegemoet te treden

Door de raad werden in elke vergadering besproken bull De Management Informatieset (zowel de zorginformatie waaronder veiligheid als personele en financieumlle

informatie etc) bull Belangrijke ontwikkelingen binnen de organisatie en in de externe omgeving Met ingang van november 2018

gebeurt dit op basis van een integrale rapportage ingedeeld conform de speerpunten van het bedrijfsplan

bull Stand van zakenbijzonderheden ten aanzien van de afzonderlijke zorg- en ondersteunende bedrijven

Voorts werden meerdere malen besproken bull ICT-EPD-ontwikkeling bull Gezond werken ndash ontwikkeling ziekteverzuim bull De ontwikkelingen rond de wachtlijsten bull Begroting 2019 resultaatprognose en acties richting duurzaam herstel

bull Gemeentelijke aanbestedingen en contractering met de verzekeraars bull Voortgang fusie- en integratietraject met Antes bull Aspecten kwaliteitsbeleid primair proces bull Diverse samenwerkingen met externe partners

bull Risicomanagementbedrijfsrisicorsquos bull Verdere ontwikkeling van Fivoor (forensische zorg)

Ook kwamen onder meer aan de orde bull Evaluatie Herstelgericht Organiseren bull Incident- en calamiteitmeldingen bull Management-developmentprogramma bull Ontwikkelingen vastgoed (met name in Rijnmond)

bull E-health-ontwikkelingen bull Ontwikkelingen buitenlandbeleid

Besluiten van de raad in 2019 bull Goedkeuring begroting 2019 (241) bull Goedkeuring voordracht tot herbenoeming lid stichtingsbestuur (213) bull Goedkeuring overname Stichting dr Leo Kannerhuis (12) bull Goedkeuring klasse-indeling en maximale bezoldiging leden raad van bestuur (165)

bull Goedkeuring jaarverslag 2018 (165) bull Goedkeuring voorstel verlenging contract accountantsdienst KPMG (129) bull Goedkeuring verwerving onroerend goed Poortugaal (239)

bull Benoeming lid raad van bestuur (110)

Deel 7 De besturing van onze groep

123

bull Goedkeuring voordracht vierde lid stichtingsbestuur (1411) bull Goedkeuring verzoek opheffen Stichting Prioriteitsaandeel Antes (1411)

bull Goedkeuring evaluatie activiteiten in het buitenlandverkoop Triora International (1411)

Drie van de vergaderingen van de raad werden besloten met een presentatie door de bestuurder en directie van een van de (zorg)bedrijven (of combinatie van zorgbedrijven) en een gedachtewisseling naar aanleiding daarvan in januari i-psy PsyQ Brijder in september het Service Centrum en in november Antes Ook werd de jaarlijkse bijeenkomst met de bestuurders en directeuren belegd (21 maart 2019) waar de algemene gang van zaken in de groep en de sector werd besproken

Jaarverslag en jaarrekening

De jaarverslaggeving 2018 werd op 13 mei 2019 besproken door de auditcommissie in aanwezigheid van de accountant De raad keurde op 16 mei 2019 na bespreking met de accountant van het accountantsverslag en mede op basis van de bevindingen van de auditcommissie het jaarverslag 2018 goed en voorzag de jaarrekening 2018 van zijn goed- keurend advies aan de AVA

Stichtingsbestuur

De Stichting Parnassia houdt alle aandelen van Parnassia Groep BV waarin alle activiteiten van de groep zijn ondergebracht (zie p 137) Het bestuur van de stichting vormt derhalve de Algemene Vergadering van Aandeelhouders (AVA)

De statuten van de stichting bevatten een aantal bepalingen die hun uitwerking hebben gekregen in een Bestuurs- reglement Stichting Parnassia

Perspectief bij het vervullen van de bestuurstaken De stichting heeft als belangrijkste taak het bewaken van het profiel van de groep zodat de zorg aan de verschillende doelgroepen van GGZ-patieumlnten ook op de lange termijn wordt gerealiseerd Het gaat om continuiumlteit en duurzaam- heid van de organisatie Daarvoor heeft de stichting als aandeelhouder een aantal wettelijke bevoegdheden De stichting heeft vooral een scope gericht op de lange termijn en op de ontwikkelingen in de algemeen maatschap- pelijke context

Bevoegdheden bestuur Het bestuur is als AVA bevoegd tot bull het vaststellen van de jaarrekening

bull het benoemen van de leden van de raad van commissarissen bull het vaststellen van de meerjarenvisie van Parnassia Groep bull het besluiten tot statutenwijziging tot fusie (af)splitsing en ontbinding van de vennootschap (na gezamenlijke

goedkeuring van de raad van bestuur en raad van commissarissen)

bull het benoemen van de registeraccountant (op voordracht van de raad van bestuur en raad van commissarissen) Het bestuur ziet ook toe op de werking van de governancecode

Het bestuur in zijn hoedanigheid als AVA heeft ingevolge de statuten geacuteeacuten beschikking over de winst die Parnassia Groep BV in een boekjaar behaalt Een eventueel exploitatieoverschot wordt gereserveerd ten behoeve van de exploitatie van de vennootschap

Samenstelling onafhankelijkheid en benoeming bestuur Het bestuur bestond in 2019 uit drie leden De leden dienen over een zeer brede maatschappelijk relevante achter- grond te beschikken om daarmee de missie en doelstelling van Parnassia Groep te ondersteunen Zij mogen geen andere functies uitoefenen die hiermee conflicteren Hun onafhankelijkheid is en wordt getoetst op basis van criteria analoog aan die voor de leden van de raad van commissarissen

De leden van het bestuur worden benoemd voor een periode van vier jaar Het bestuur van de stichting verzoekt bij een vacature de raad van bestuur en raad van commissarissen om een gezamenlijke voordracht voor de benoeming door het bestuur De centrale medezeggenschapsorganen hebben recht van advies op een voorgenomen benoeming

Deel 7 De besturing van onze groep

124

Het bestuur heeft de mogelijkheid van herbenoeming voor nog eens vier jaar Deze behoeft de instemming van de raad van commissarissen en raad van bestuur

Het stichtingsbestuur bestond gedurende het verslagjaar uit drie leden te weten mevrouw M (Monika) Milz de heer prof dr E (Erik) Hoencamp en de heer (Kees) HJ Rutten waarbij laatstgenoemde het voorzitterschap vervulde Per 1 januari 2020 is mevrouw Marjet van Zuijlen benoemd tot (vierde) lid van het stichtingsbestuur

Bezoldiging leden bestuur De bezoldiging van de bestuursleden is vastgesteld op de helft van die voor de leden van de raad van commissaris- sen Daarmee bedroeg de vergoeding in 2018 voor de voorzitter euro 8439 en die voor de leden euro 5807

Vergaderingen besproken onderwerpen en besluiten Er wordt ten minste tweemaal per jaar een AVA uitgeschreven De vergadering vindt plaats in aanwezigheid van de raad van bestuur en de raad van commissarissen De raad van commissarissen en de raad van bestuur hebben een raadgevende stem

De raad van bestuur en de raad van commissarissen leggen verantwoording af aan de AVA over het door de raad van bestuur gevoerde beleid respectievelijk het door de raad van commissarissen uitgeoefende toezicht In 2019 kwam de AVA tweemaal in vergadering bijeen (23 mei en 12 december)

In haar vergadering van 23 mei 2019 nam de AVA kennis van het jaarverslag 2018 het verslag van de accountant het goedkeurend advies van de raad van commissarissen bij de jaarrekening en het besluit van de raad van bestuur tot resultaatbestemming De AVA stelde de jaarrekening 2018 vast onder enkele voorwaarden waaronder de afgifte door de accountant van zijn controleverklaring Zij verleende de leden van de raad van bestuur decharge voor het in 2018 gevoerde beleid en de commissarissen voor het door hen uitgeoefende toezicht Definitieve vaststelling van de jaarrekening vond plaats in een schriftelijke vergadering begin juli 2019 In genoemde vergadering werd eveneens de werking van de governance geeumlvalueerd met de raad van commissaris- sen en de raad van bestuur Zie voor de conclusies p 115 Tevens werd op voordracht van de raad van bestuur en raad van commissarissen mevrouw Milz herbenoemd als lid van het stichtingsbestuur voor een periode van drie jaar

In haar vergadering van 12 december 2019 besprak de AVA met de raad van commissarissen en de raad van bestuur de langetermijnvisie en -ontwikkelingen van de groep oa aan de hand van een drietal themarsquos regionalisering van de zorg de maatschappelijke en economische waarde van de groepde GGZ en de eigendomsverhouding van de groep ten aanzien van financiers bewoners en medewerkers ed (wie is eigenaar van de groep)

Tevens nam de AVA in een schriftelijke vergadering (september 2019) het besluit op voorstel van de raad van bestuur en raad van commissarissen om het contract met de accountantsdienst KPMG te verlengen tot en met de controle van het verslagjaar 2020

Besturing en bedrijfsvoering

Sturen op inhoud en bedrijfsvoering

In 2019 hebben we onder dit motto verder vormgegeven aan de manier waarop wij in Parnassia Groep werken en samenwerken Zodanig dat al onze teams duurzaam gezond zijn en we samen een duurzaam gezonde organisatie blijven

Een duurzaam gezond team kenmerkt zich door inhoudelijk goede en doelmatige zorg door een inspirerend werk- klimaat en door een financieel gezond resultaat Aan de manier om hieraan consequent met elkaar te werken gaven we vorm in het verlengde van de eerdere beweging naar Herstelgericht Organiseren (HGO) die we hebben ingezet in 2015

In het document Sturen op inhoud en bedrijfsvoering in Parnassia Groep hebben we onder meer op basis van geleerde lessen uit onze evaluaties van HGO de principes van onze besturing amp control-cyclus opnieuw beschreven en op onderdelen anders vormgegeven

Binnen algemene kaders die op het niveau van de groep en het zorgbedrijf zijn afgesproken maken zorgteams hun eigen keuzes en stellen zij hun eigen prioriteiten Zij geven ook aan welke zaken zij niet zelf kunnen oplossen en waarvoor dus voorwaarden geschapen moeten worden op het niveau van de groep of op een tussenliggend niveau Het dashboard is opnieuw ontworpen om deze wijze van resultaatgerichte sturing optimaal te ondersteunen

Deel 7 De besturing van onze groep

125

Sturingsprincipes Bij het sturen op inhoud en bedrijfsvoering laten we ons leiden door een paar eenvoudige principes Die hebben we in genoemde notitie als volgt beschreven

bull We laten ons leiden door onze drie kernwaarden deskundig respectvol en optimistisch bull Ons werk moet aantoonbaar leiden tot goede zorg Bij alles wat we doen moeten we ons afvragen ldquowat heeft de

patieumlnt hier aanrdquo Dit betreft ook de groep patieumlnten die nog niet in zorg is maar op de wachtlijst staat bull We zijn een betrouwbare partner voor elkaar en voor de buitenwereld Afspraak is afspraak

bull We zijn onsbewust dat de context waarin hulp gegeven wordt binnen Parnassia Groep kan verschillen Daarom zoeken we altijd naar oplossingen die passend zijn binnen de context waarin we werken

bull We voelen ons eigenaar van een probleem Als we het zelf niet kunnen oplossen dan leggen we het daar neer waar het wel op gelost kan worden Wij zorgen voor een warme overdracht van het probleem

De kernvragen bij het sturen op elk niveau luiden

In de wijze waarop we sturen maken we een onderscheid tussen bull ambities ndash lsquodit willen wijrsquo bull eisen ndash zo moet hetrsquo bull spelregels ndash lsquozo doen wij hetrsquo bull suggesties ndash lsquozo kan hetrsquo

Onze ambities en de (externe) eisen en (interne) spelregels geven duidelijkheid over WAT we willen maar ook over welke verwachtingen we daarbij hebben Dit is nodig om teams ruimte te geven maar ook om duidelijk te zijn waarop bijvoorbeeld onze financiers of de inspectie ons beoordelen HOE teams invulling geven aan de ambities en speerpunten van de groep hangt af van hun situatiecontext

Belangrijke instrumenten voor de dagelijkse sturing die ter beschikking staan van elke collega in een (behandel)team en van leidinggevenden zijn het Teamplan de Registratiemonitor en het Teamdashboard

Stap voor stap en consequent voeren wij de principes van Sturen op inhoud en bedrijfsvoering de komende tijd verder door in de werkwijzen en instrumenten waarmee wij sturing geven op alle niveaus van het individuele team tot de groep als geheel

Managementinformatie en -rapportage

Een Management Informatie Set (MIS) op groepsniveau is maandelijks beschikbaar Deze omvat informatie zowel betreffende het zorgproces (Zorg-MIS) als bedrijfsvoeringsparameters en wordt besproken in de bestuursraad en de maandelijkse overleggen op groepsniveau met directies

De informatie uit de dashboards van de teams is geaggregeerd beschikbaar als managementinformatie op alle bovenliggende niveaus ndash van de hoofdonderdelen van de zorgbedrijven (sector regio) de zorg- en ondersteunende bedrijven als geheel tot het niveau van de gehele groep

Elke vier maanden schrijft de bestuurderdirectie mede aan de hand van deze managementinformatie een rapportage over de eigen resultaten op het gebied van de reguliere zorg en bedrijfsvoering risicorsquos en afgesproken resultaten De rapportage wordt door controllers beoordeeld en vervolgens besproken in een overleg tussen de raad van bestuur (in zijn hoedanigheid van AVA van betreffend bedrijf) en bestuurderdirectie

Deel 7 De besturing van onze groep

126

Risicobeheersing

De raad van bestuur en de bestuurders van de (zorg)bedrijven sturen actief op de risicorsquos die van invloed zijn op de realisatie van de ondernemingsdoelstellingen

Een belangrijk instrument in het kader van besturing amp control is het integraal overzicht van de risicorsquos per (zorg)bedrijf Zorsquon overzicht is er ook op groepsniveau inclusief risicorsquos van de (zorg)bedrijven die dusdanig groot zijn dat ze de groep als geheel kunnen beiumlnvloeden Driemaal per jaar worden de risicorsquos geiumlnventariseerd geclassificeerd op kans en impact en worden de acties om deze risicorsquos te minimaliseren gemonitord Op deze wijze wordt systematisch gewerkt aan het bereiken van de doelstellingen en het zoveel mogelijk beperken en beheersen van risicorsquos Groepscontrol is belast met de cooumlrdinatie en controle van het groepsbrede risicomanagement

De risicorsquos worden conform ons risicoregister onderscheiden in een drietal hoofdgroepen bull Externe en strategische risicorsquos

bull Veiligheidsrisicorsquos bull Andere operationele risicorsquos

Externe en strategische risicorsquos

Contracten ndash regelgeving en financiering Deze risicorsquos ontstaan onder meer door wijzigingen in wetgeving maatregelen en eisen van overheid en financiers van de zorg ten aanzien van de bekostiging de financiering (en de hoogte daarvan) en de verantwoording van de zorg

De GGZ wordt versnipperd gefinancierd vanuit de vier financieringsstelsels Zvw Wlz Jeugdwet en Wmo die op hun beurt weer versnipperd zijn over een aantal verzekeraars een twintigtal zorgkantoorregiorsquos een vijftiental jeugdregiorsquos en ruim 350 gemeentenDan is er nog de forensische zorg gefinancierd door justitie De Zvw is verder versnipperd over de specialistische GGZ generalistische basis-GGZ en langdurige GGZ met soms aparte omzetplafonds en afspraken over gemiddelde kosten per unieke clieumlnt en andere prestatie-indicatoren De samenhang integraliteit en praktische uitvoerbaarheid van de zorg staan door deze versnippering onder druk

De instroom van nieuwe clieumlnten per financier is onvoorspelbaar en dat geldt deels ook voor de behandelduur De totale behandelkosten per financier komen daardoor soms hoger uit dan het omzetplafond terwijl snijvlakverliezen door over- en onderproductie tussen verzekeraars zorgkantoren jeugdregiorsquos en gemeenten niet onderling verrekend kunnen worden

De afrekeningen met zorgverzekeraars zijn steeds ingewikkelder geworden deze vinden namelijk niet per boekjaar plaats maar per schadelastjaar Bij de langlopende behandeltrajecten zijn de uiteindelijke totale schadelasten moeilijk voorspelbaar en kan in volgende boekjaren blijken dat sprake is van budgetoverschrijdingen Dit is een fenomeen dat de laatste drie jaar ook daadwerkelijk optreedt de gemiddelde behandelduur loopt op en dat brengt hogere schadelasten met zich mee die voor een belangrijk deel ten laste van de exploitatie van Parnassia Groep komen

Door al deze factoren zijn de zorg en bedrijfsvoering steeds complexer geworden en zijn de onzekerheden en financieumlle risicorsquos fors toegenomen Het mitigeren van deze risicorsquos en het voldoen aan alle externe eisen die betrekking hebben op de rechtmatigheid de kwaliteit de verantwoording de prijs en het totale beschikbare budget van de zorg is een uitermate ingewikkeld en tijdrovend proces waar inzet van veel mankracht voor nodig is Dit alles leidt ook tot buitensporig hoge administratieve lasten en gaat dus ten koste van de doelmatigheid van de zorg die binnen de GGZ zo wordt nagestreefd In 2019 ging opnieuw veel aandacht uit naar het voldoen aan de eisen van het regiebehandelaarschap en het beperken van de schadelasten

Tekort aan professionals In de GGZ is een toenemend personeelstekort en in het bijzonder een tekort aan regiebehandelaars en verpleeg- kundigen Ook Parnassia Groep ondervindt hier grote hinder van Het leidt ertoe dat een deel van de zorg niet kan worden geleverd enof een deel van geleverde zorg niet wordt betaald omdat er geen regiebehandelaar bij die zorg is betrokken Op verschillende manieren trachten we tekorten aan personeel te voorkomen Zie p 69

Deel 7 De besturing van onze groep

127

Veiligheidsrisicorsquos De tweede hoofdgroep betreft risicorsquos met betrekking tot de veiligheid (van patieumlnten medewerkers gebouwen en informatie) Risicorsquos op dit gebied worden gemonitord aan de hand van de rapportages uit periodieke en incidentele externe en interne audits op de onderscheiden veiligheidsgebieden

In 2019 hebben we aanzienlijke verbeteringen in gang gezet in het systeem van interne audits Inhoudelijk lag opnieuw de focus op de onderwerpen dwang en drang suiumlcide (veiligheid patieumlnten) en informatieveiligheid Deze onderwerpen worden nader belicht op andere plaatsen Zie p 127 ev voor informatie over veiligheidsmanagement en -control Zie voor inhoudelijke ontwikkelingen op de deelgebieden van veiligheid bull Veiligheid patieumlnten p 25 ev bull Veiligheid informatie p 28 ev

bull Veiligheid collegarsquos p 66 ev bull Veiligheid gebouwen en terreinen p 94

Andere operationele risicorsquos De derde hoofdgroep bestaat uit andere operationele risicorsquos die veelal voortkomen uit de reguliere interne bedrijfs - processen bij de (zorg)bedrijven Zij worden door de bedrijven zelf geiumlnventariseerd en gemonitord en daarover wordt via de reguliere besturing amp control-cyclus gerapporteerd aan de raad van bestuur Hierbij worden ook de risicorsquos betrokken die zijn gerapporteerd in de managementletter van de externe accountant

In 2019 lag de focus in belangrijke mate op het realiseren van de financieumlle doelstellingen en het blijvend voldoen aan de vele criteria die door financiers worden gesteld De nadruk lag hierbij vooral op het beperken van de met verzekeraars afgesproken schadelasten

Risicorsquos in registratie- en declaratieproces Onjuist- of onvolledigheden in de administratieve vastleggingen in de zorgverlening kunnen ertoe leiden dat de hiermee gemoeide inzet niet vergoed wordt door de financiers Veel inzet hebben we ook in 2019 gepleegd om de complexe administratieve processen goed in te regelen en correct te doen uitvoeren Zie p 111 ev

Frauderisico Beheersing van het risico op fraude vindt plaats door een duidelijke bevoegdhedenstructuur controletechnische functiescheidingen en tal van organisatorische en interne controlemaatregelen Voor collegarsquos is er een gedragscode die is bedoeld als handreiking bij de eigen gedragsbepaling van de medewerker in voorkomende situaties In 2019 werd geen fraude geconstateerd

Kwaliteits- en veiligheidsmanagement

Kwaliteitsmanagement is het in de praktijk waarborgen van de kwaliteit van zorg Het doel van het kwali - teitsmanagementsysteem is het systematisch opsporen en uitvoeren van verbetermogelijkheden in onze processen

De sturing op kwaliteit en de verbetering daarvan vormen een integraal onderdeel van het besturing amp control-proces

Uitgangspunten voor de inrichting van het kwaliteitsmanagementsysteem zijn vertrouwen en gedeeld eigenaarschap Dit komt tot uiting in hoe wij kijken naar beheersing van kwaliteit De beheersing gebeurt op de volgende manieren bull Zelfmonitoring ndash 95 van de borging van de kwaliteit doet het team zelf in het dagelijkse proces van uitvoeren en

continu verbeteren Individueel en als team monitoren de professionals doen we het goed In het teamhandboek kwaliteit van zorg zijn de minimale eisen opgenomen Op deze eisen wordt bij de interne audits getoetst

bull Rapportageverantwoording ndash Het team rapporteert afwijkingen op kritische indicatoren uit het kwaliteitskader en zaken waarvan het team vindt dat de leidinggevende hierover geiumlnformeerd behoort te zijn

bull Control ndash In uitzonderlijke gevallen als er de noodzaak is tot het managen van afwijkingen en bijzondere risicorsquos

krijgt het team specifieke ondersteuning

Interne audits Een belangrijk instrument in het kwaliteitsmanagementsysteem is het interne auditsysteem Een auditteam bestaat uit deskundigen op elk kwaliteits-veiligheidsgebied waar een team mee te maken heeft Een klinische Bopz-afdeling wordt bijvoorbeeld bezocht door een auditteam bestaande uit een geneesheer-directeur een apotheker een brand- veiligheidsdeskundige een specialist somatiek een deskundige infectiepreventie en een kwaliteitsdeskundige De auditrapportage biedt teams een samenhangend overzicht van alle significante risicorsquos en verbetermogelijkheden

Deel 7 De besturing van onze groep

128

In 2019 hebben we een nieuwe wijze van auditing geiumlntroduceerd de patient tracer audit Op basis van het dossier en verhaal van een patieumlnt wordt gesproken met de patieumlnt en het behandelteam De audit wordt uitgevoerd door een procesbegeleider van de afdeling Kwaliteit en een peer een collega-professional uit een geheel andere zorgsetting ndash bijvoorbeeld een kinder- en jeugdpsychiater bij de audit bij Wonen volwassenen Zowel inhoudelijk als wat betreft enthousiasme bij collegarsquos (peer-)auditoren eacuten patieumlnten kunnen we deze manier van auditen een enorm groot succes noemen

Certificatie Parnassia Groep beschikt sinds 2007 over een HKZ-certificaat dat jaarlijks door externe onafhankelijke auditors wordt getoetst Parnassia Groep ziet de externe audits als waardevolle aanvulling op de eigen instrumenten ndash waar- onder interne audits ndash om de kwaliteit en veiligheid continu te verbeteren

Veiligheidsmanagement en -control Veiligheid is een van de drie pijlers van onze visie op kwaliteit van zorg Met onze visie op veiligheid en ons veiligheidsbeleid appelleren we aan het verantwoordelijkheidsbesef van de individuele medewerker ongeacht zijn of haar functie Conform de visie van de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) streven we naar een situatie waarin collegarsquos zich maximaal verantwoordelijk voelen voor de veiligheid en waarin zij elkaar aanspreken (horizontaal aanspreken) Dit gaat gepaard met duidelijke afspraken en regels met betrekking tot control (verticaal toezicht)

Het doel van het veiligheidsmanagement is beschreven in onze visie op veiligheid

Teams zijn steeds op zoek naar manieren om de veiligheid te verbeteren Periodiek wordt vastgesteld of het eigen team (nog) voldoet aan de veiligheidsvoorschriften en waar nodig worden verbeteracties in gang gezet

De onderdelen van ons veiligheidsmanagementsysteem

bull Prospectieve risicoanalyse Binnen alle teams wordt jaarlijks gezamenlijk de veiligheidsscan ingevuld De veiligheidsscan bevat de veiligheidsnormen waaraan voldaan moet worden De scan biedt een gestructureerd instrument om risicorsquos op te sporen en op te lossen

bull Veilig incidenten melden (VIM) Zie p 25 voor informatie over dit onderwerp bull Retrospectieve incidentanalyse We verwachten van teams dat ze ten minste eens per jaar een incidentanalyse

uitvoeren Acties worden opgenomen in het verbeterregister bull Verbeterregister Ten behoeve van een eenduidige registratie van de verbeterplannen op het gebied van kwaliteit

en veiligheid hanteren alle teams een eenduidig verbeterregister bull Het teamhandboek kwaliteit van zorg Het kwaliteitssysteem is ons digitale documentbeheersysteem met alle

informatie en richtlijnen op kwaliteits- en veiligheidsgebied dit wordt gebundeld gepresenteerd in het team- handboek kwaliteit van zorg

We onderscheiden op het gebied van veiligheid tien deelgebieden Elk deelgebied kent een eigenaar op directie- niveau die verantwoordelijk is voor het vertalen van externe eisen naar regels voor de teams Naast de eigenaren kent elk deelgebied inhoudsdeskundigen met control-taken Zij zijn aangesteld om control uit te voeren op hun eigen deelgebied (bijvoorbeeld in de vorm van een interne audit) Als een inhoudsdeskundige een afwijking constateert zal deze in eerste instantie gerapporteerd worden aan het betreffende team als verbeterinformatie Veiligheidscontrol is altijd gericht op de ondersteuning van het team niet op het aanwijzen van schuldigen Grotere afwijkingen die het team niet zelf op kan lossen worden gerapporteerd aan de directie In het geval dat de directie de afwijking niet kan oplossen of wanneer er sprake is van een acute bedreiging voor de veiligheid van patieumlnten of collegarsquos zal de inhoudsdeskundige rechtstreeks aan de raad van bestuur rapporteren Binnen de raad van bestuur is de bestuurder zorg aangewezen als portefeuillehouder kwaliteit van zorg

Eens per vier maanden maken de veiligheidsdeskundigen per deelgebied de balans op en schrijven een rapportage aan de geneesheer-directeur van Parnassia Groep De geneesheer-directeur is proceseigenaar van veiligheids- control De geneesheer-directeur bundelt de informatie en bespreekt deze indien nodig met de directies en bestuurders van de bedrijven Op basis hiervan stelt de geneesheer-directeur een overkoepelende rapportage op gericht aan de raad van bestuur met de staat van het veiligheidsbeleid van Parnassia Groep

Scholing op het gebied van veiligheid De Parnassia Groep Academie biedt scholing voor alle collegarsquos van Parnassia Groep gericht op veiligheid in de patieumlntenzorg zoals de trainingen Conflicthantering en vroegsignalering Omgaan met crisissituaties en PITSTOP voor suiumlcidepreventie (zie p 27-28) Voor teams die al geschoold zijn in de-escalerend werken bestaat een Opfristraining Veiligheid Behalve dat ze tools aangereikt krijgen om de veiligheid op de afdeling te vergroten leren collegarsquos hoe ze daarbij onze kernwaarden deskundigheid respect en optimisme inhoud kunnen geven in de begeleiding van patieumlnten

Deel 7 De besturing van onze groep

129

De trainingen sluiten aan bij projecten als lsquoGastvrije zorgrsquo en lsquoTerugdringen van dwang en drangrsquo en volgen de richtlijnen die GGZ Nederland hanteert met betrekking tot fysiek ingrijpen

Crisisbeheersing Alle directieleden en bestuurders zijn getraind om te kunnen handelen indien een ernstig incident ten aanzien van de patieumlntenzorg een crisissituatie veroorzaakt Indien de crisis dit vraagt neemt de raad van bestuur de leiding bij het beheersen van de (gevolgen van) de crisis

Helaas deed zich in november 2019 een ernstig veiligheidsincident in de patieumlntenzorg voor naar aanleiding waarvan een crisisteam onder leiding van de raad van bestuur werd ingesteld (zie p 25) In januari 2020 werd een crisisteam gevormd in verband met de (wereldwijde) hiaten in de beveiliging van Citrix en in maart 2020 uiteraard in verband met de coronapandemie

Medezeggenschap

Medezeggenschap patieumlnten ndash clieumlntenraad

Parnassia Groep wil haar patieumlnten de best mogelijke geestelijke gezondheidszorg bieden Daartoe zijn participatie en feedback van onze (potentieumlle) patieumlnten nodig Hun wensen en inzicht in hun beleving van de kwaliteit van onze dienstverlening zijn essentieel

Op het niveau van de individuele patieumlnt betekent dit dat (mede)zeggenschap in de eigen behandeling nodig is Het is van belang dat goede informatie wordt verstrekt over de behandelmogelijkheden en over te verwachten resultaten dat afspraken worden vastgelegd in een behandelplan en dat deze geregeld met de patieumlnt worden geeumlvalueerd

Op collectief niveau is het van belang de wensen van patieumlnten te betrekken bij het ontwikkelen en verbeteren van onze zorg en bij beleidsontwikkelingen die voor patieumlnten belangrijk zijn Alle zorgbedrijven beschikken hiertoe over clieumlntenraden zoals bedoeld in de Wet medezeggenschap clieumlnten zorginstellingen

Structuur en facilitering De medezeggenschap van onze patieumlnten is geregeld in de lsquoRaamregeling medezeggenschap clieumlnten Parnassia Groeprsquo Het zwaartepunt van de medezeggenschap ligt bij de zorgbedrijven die eigen clieumlntenraden hebben Daar- naast is er een Concernclieumlntenraad waarin de clieumlntenraad van elk zorgbedrijf een vertegenwoordiging heeft Deze is de gesprekspartner van de raad van bestuur voor groepsaangelegenheden

Ter ondersteuning van de werkzaamheden van de medezeggenschap is in goed overleg tussen de Concernclieumlnten- raad en de raad van bestuur een regeling getroffen voor de vergoeding van gemaakte (on)kosten door de leden Deze geldt voor alle leden van de medezeggenschap Ook zijn er door de zorgbedrijven met de eigen clieumlntenraden afspraken gemaakt over de ter beschikking staande faciliteiten waaronder het materieumlle budget en de ambtelijke ondersteuning De raad van bestuur heeft die afspraken op groepsniveau gemaakt met de Concernclieumlntenraad Parnassia Groep is aangesloten bij de Landelijke Commissie van Vertrouwenslieden Deze commissie bemiddelt bij geschillen tussen zorgaanbieder en clieumlntenraad

Zie voor de ontwikkeling van de medezeggenschapsstructuur p 141

Uitgebrachte adviezen besproken beleidsissues en invloed op het beleid in 2019 De Concernclieumlntenraad en de raad van bestuur zijn acht keer in (overleg)vergadering bijeengekomen waarbij twee keer een lid van de raad van commissarissen aanwezig was Ook heeft de raad vijf keer met de voorzitter van de raad van bestuur gesproken over onder andere de financieumlle ontwikkeling de jaarrekening 2018 en de verbeterplannen voor 2019 Daarnaast kwam de raad vijf keer bijeen met de bestuurder Vastgoed om de huisvesting van patieumlnten te bespreken Ten slotte is de raad vijf keer met de bestuurder van Indigo in vergadering bijeengekomen om de ontwikkelingen van dat zorgbedrijf te bespreken

Per 1 januari 2020 werd de heer Martin Nieuwstad door de raad van bestuur benoemd tot voorzitter van de Concern- clieumlntenraad als opvolger van de heer Simon Buijsman die sinds 1 mei 2012 het voorzitterschap vervulde

Leden van de Concernclieumlntenraad hebben ook in dit verslagjaar een actieve bijdrage geleverd aan de diverse specialismegroepen die de zorgteams helpen met informatie advies en consultatie over de beste behandeling voor hun patieumlnten

Deel 7 De besturing van onze groep

130

Adviesaanvragen In het verslagjaar 2019 heeft de Concernclieumlntenraad de volgende veertien adviesaanvragen in het kader van artikel 3 Wet medezeggenschap clieumlnten zorginstellingen behandeld bull Samenvoeging Antes College - Parnassia Academie

bull Samenvoeging afdelingen marketing en communicatie Antes - Parnassia Groep bull Samenvoeging ICT-organisaties Antes - Parnassia Groep bull Reglement cameratoezicht bull Samenwerkingsovereenkomst Florence - Incluzio - Parnassia Groep

bull Aanpassing Klachtenregeling Wkkgz patieumlnten bull Begroting 2019 bull Benoeming lid raad van bestuur bull Uitbreiding Triora Belgieuml bull Samenwerking NewHealth Group - Stichting mirro

bull Nieuwe Gedragscode Parnassia Groep bull Benoeming lid stichtingsbestuur bull Overdracht activiteiten Triora International bull Beleidsplan Wet verplichte ggz

Daarnaast heeft de Concernclieumlntenraad in 2019 op drie adviesaanvragen die in 2018 werden aangeboden een positief advies gegeven Dat betreft de volgende aanvragen bull Integratie vastgoedfacilitair Antes - Parnassia Groep bull Uitbreiding topstructuur (tijdelijk toegevoegde bestuurder) bull Gezamenlijk organiseren ondersteunende dienstenfuncties

De door de raad uitgebrachte adviezen zijn van wezenlijke invloed geweest op de te nemen besluiten

Behalve op de adviesaanvraag beleidsplan Wet verplichte ggz en de verschillende adviesaanvragen in het kader van de integratie Antes - Parnassia Groep heeft de Concernclieumlntenraad op alle aanvragen positief geadviseerd

Beleidsplan Wet verplichte ggz Ten aanzien van dit beleidsplan overwoog de raad dat het nog te vroeg was om de werking van de nieuwe wet in de praktijk en de gevolgen daarvan voor patieumlnten en afdelingen goed te kunnen beoordelen De nieuwe Wet verplichte ggz is op 1 januari 2020 in werking getreden De raad heeft daarom een voorlopig positief advies gegeven vooruit - lopend op zijn evaluatie later in 2020

Integratietrajecten Antes - Parnassia Groep De integratie van Antes en Parnassia Groep is tijdens diverse overlegvergaderingen aan de orde geweest De Concernclieumlntenraad heeft diverse adviesaanvragen in dat kader behandeld (integratie ICT Antes College - Parnassia Academie marketing en communicatie) De raad heeft zich bij de drie genoemde aanvragen uiteindelijk van advies onthouden omdat hij tot de conclusie kwam dat de onderwerpen weliswaar van belang zijn voor de organisatie Parnassia Groep maar dat er geen directe patieumlntenbelangen mee waren gemoeid En dat hij met het positief advies op de fusie in feite ook positief advies op de drie voorgenomen integraties had gegeven

Samenwerk ing met Florence en Incluzio De Concernclieumlntenraad kon zich goed vinden in de voorgenomen samenwerking die tot doel heeft de bereikbaarheid van de instellingen voor patieumlnten te verbeteren en mogelijkerwijs zal leiden tot het opzetten van een gezamenlijk medisch contactcentrum in de regio Haaglanden Hij overwoog daarbij dat persoonlijk contact met de behandelaar weliswaar belangrijk is voor de patieumlnt maar dat de moderne (digitale) hulpmiddelen veel aanvullende mogelijkheden voor de behandeling bieden Hij voorziet dat dit in de nabije toekomst alleen maar toe zal nemen en oordeelde het verstandig om daar goed op voorbereid te zijn De samenwerking is volgens de raad een stap in de goede richting

Andere belangrijke bespreekpunten met de raad van bestuur gedurende het verslagjaar waren bull De ontwikkeling van de wachtlijsten met name bij jeugd bull De financiering van de zorg en de onderhandelingen daarover met gemeenten en zorgverzekeraars bull De uitdaging met betrekking tot de personele bezetting als gevolg van het tekort van personeel en de inzet van

zzprsquoers of ander personeel niet in loondienst bull Woningnood binnen de sociale huisvesting waardoor ook de doorstroom van patieumlnten stagneert

bull Evaluatie Herstelgericht Organiseren (HGO) bull Het rookbeleid binnen Parnassia Groep De Concernclieumlntenraad heeft een enquecircte ingezet om de mening van

de achterban hierover te peilen De uitslag daarvan wordt in 2020 bekend

Deel 7 De besturing van onze groep

131

Medezeggenschap personeel ndash ondernemingsraad

Medezeggenschap van collegarsquos is van direct belang voor de kwaliteit van de besluitvorming en daarmee het functioneren van de organisatie op alle niveaus De medezeggenschap van collegarsquos vergroot de kwaliteit en effectiviteit van het beleid en het draagvlak daarvoor

Meedenken over en mee vormgeven aan het eigen werk is doorslaggevend voor slim werken en samenwerken en daarmee voor voldoening in en tevredenheid met het werk Zulke participatie moet zo dicht mogelijk bij de werkvloer gestalte krijgen Het werkoverleg op de afdeling is daarvoor bij uitstek de plek

Daarnaast en aanvullend daarop is er de formele medezeggenschap door middel van de ondernemingsraden in de (zorg)bedrijven en de centrale ondernemingsraad (COR) op groepsniveau De medezeggenschap is voor directies en raad van bestuur van groot belang om de inbreng vanuit medewerkers in de plannen die gevolgen voor collegarsquos hebben te borgen en signalen te ontvangen over zaken die vanuit het perspec tief van collegarsquos van belang zijn

Zie voor de ontwikkeling van de medezeggenschapsstructuur p 141

Uitgebrachte adviezen besproken beleidsissues en invloed op het beleid De COR en de raad van bestuur zijn negen keer bijeengekomen De overlegvergadering werd eenmaal bijgewoond door een lid van de raad van commissarissen De ontwikkeling van de financieumlle situatie van Parnassia Groep heeft daarbij als onderwerp continu op de agenda gestaan

Instemmingsaanvragen In 2019 heeft de raad van bestuur twaalf onderwerpen in het kader van artikel 27 Wet op de ondernemingsraden ter instemming aan de COR aangeboden te weten bull Actualisatie van de Gedragscode Parnassia Groep Respect voor grenzen bull Aanpassing regelingen opleidelingen bull Privacyverklaring voor collegarsquos en sollicitanten Parnassia Groep bull Reglement cameratoezicht

bull Aanpassing vergoedingspakket werkkostenregeling 20192020 en sportregeling bull Aanpassing klachtenregeling Wkkgz patieumlnten bull Aanpassing regeling eigen bijdrage opleidelingen bull Aanpassing regeling VOG

bull Reglement Klachtencommissie Personeelsamenvoeging klachtencommissies Antes - Parnassia Groep bull Richtlijnen inzet sensorsystemen bull Nieuwe Gedragscode Parnassia Groep bull Verlenging arbodienstverlening

Behalve op de instemmingsaanvraag reglement (digitaal) cameratoezicht heeft de COR op alle aanvragen positief gereageerd De instemming met het nieuwe reglement van de Klachtencommissie Personeel en de inzet van sensorsystemen in gebouwen werd begin 2020 verleend

Instemming inzake het reglement cameratoezicht werd niet verleend omdat er nog (analoge) camerasystemen zijn op locaties van de Parnassia Groep waar het oude reglement voor blijft gelden Beide reglementen zullen in eacuteeacuten reglement geharmoniseerd in 2020 aan de COR ter instemming worden aangeboden

In januari 2019 werd de geactualiseerde gedragscode aangeboden De gedragscode attendeert de collegarsquos van Parnassia Groep op een aantal grenzen aan gedrag die van belang zijn bij het voorkomen van grensoverschrijdend gedrag Vanwege de fusie met Antes was er behoefte aan een eenduidige regeling De COR verleende instemming onder de voorwaarde dat er uiterlijk in november een nieuwe gedragscode zou zijn Hij was van mening dat de geactualiseerde gedragscode verder gemoderniseerd diende te worden De COR heeft geparticipeerd in de werkgroep die de nieuwe gedragscode heeft geformuleerd in november is de nieuwe gemoderniseerde gedragscode van kracht geworden

Adviesaanvragen In 2019 heeft de COR de volgende twaalf adviesaanvragen in het kader van artikel 25 Wet op de ondernemingsraden behandeld bull Samenvoeging Parnassia Academie - Antes College bull Samenvoeging afdelingen marketing en communicatie Antes - Parnassia Groep

bull Samenvoeging ICT-organisaties Antes - Parnassia Groep bull Samenwerkingsovereenkomst Florence - Incluzio - Parnassia Groep

Deel 7 De besturing van onze groep

132

bull Integratie afdelingen verkoop Antes - Parnassia Groep bull Investeringsbegroting 2019

bull Benoeming lid raad van bestuur bull Uitbreiding Triora Belgieuml (hernieuwde adviesaanvraag) bull Integratie HR-afdelingen Antes - Parnassia Groep bull Samenwerking NewHealth Group - Stichting mirro

bull Benoeming lid stichtingsbestuur bull Overdracht activiteiten Triora International

Daarnaast heeft de COR in 2019 op vijf adviesaanvragen die in 2018 werden aangeboden een positief advies gegeven Dat betreft de volgende aanvragen bull Integratie vastgoedfacilitair Antes - Parnassia Groep bull Uitbreiding topstructuur

bull Gezamenlijk organiseren bull Samenvoeging Sprink Antes - Indigo Parnassia Groep bull Integratie control Antes - Parnassia Groep

De door de COR uitgebrachte adviezen zijn van wezenlijke invloed geweest op de te nemen besluiten

Antes Een aantal adviesaanvragen vloeit voort uit de fusieafspraken tussen Antes en Parnassia Groep In 2019 heeft de COR de verdere uitwerking van de fusie tussen Antes en Parnassia Groep middels verschillende adviesaanvragen ter advisering aangeboden gekregen Deze aanvragen werden door een commissie bestaande uit leden van de COR en de ondernemingsraden van Antes de Zorgholding en Indigo (ingeval van de adviesaanvraag Sprink - Indigo) behandeld Doordat deze commissie naast de COR-vergaderingen een eigen vergaderplanning hanteerde werden de adviestrajecten efficieumlnt en zorgvuldig doorlopen Bij de behandeling van de adviesaanvraag samenvoeging ICT-organisaties is de COR bijgestaan door een externe adviseur vanwege de complexiteit van de aanvraag De COR adviseerde om met de voorgenomen integratie verder te gaan en de medewerkers meer te betrekken bij het te doorlopen veranderproces Dat advies werd door de raad van bestuur overgenomen en resulteerde in een aanpassing van de uitvoering van het voornemen

Triora In 2018 had de COR geadviseerd het voorgenomen besluit om te investeren in uitbreiding van Triora in Belgieuml niet ten uitvoer te brengen Hier werd in 2019 een hernieuwde aanvraag voor ingediend waar de COR positief op adviseerde De voorgenomen overdracht van de buitenlandse activiteiten van Triora was eind 2019 nog niet afgerond Een deel van de adviesaanvraag betreffende een overname van Spaanse activiteiten werd via een spoedprocedure behandeld

Overige onderwerpen In 2019 heeft de COR in samenspraak met de raad van bestuur een poll onder de collegarsquos doen uitgaan om te peilen of er behoefte was aan een structureel verplichte vrije dag na Hemelvaartsdag Bijna 5000 collegarsquos gaven hun mening 40 van de collegarsquos wilde de regeling behouden om de vrijdag na Hemelvaartsdag verplicht vrij te nemen 60 van de collegarsquos was tegen Om die reden is de verplichte vrije dag ingetrokken Andere belangrijke onderwerpen van gesprek tussen de COR en raad van bestuur waren de fac iliteitenregeling voor de medezeggenschap het al of niet invoeren van een generatiepact en het management-development-programma in relatie tot de opvolgingsplanning van de raad van bestuur

133

Deel 8 DE STRUCTUUR VAN ONZE GROEP

Uitgangspunten voor de inrichting van de groep

Parnassia Groep wil haar zorg zo dicht mogelijk bij patieumlnten bieden Wij werken in kleinschalige teams van professionals samenwerkend met vele lokale partners

We bieden onze zorg zo mogelijk in de directe omgeving zo nodig thuis Een deel van de collegarsquos werkt in en om huisartsenpraktijken of in wijkteams De teams zijn gebundeld in zorgbedrijven en worden ondersteund door gezamenlijk georganiseerde diensten

Taken van de organisatie

In onze organisatie zijn vier taken te vervullen

De taak van behandelaars en hun teams is in drie woorden samengevat bull Herstelondersteunende zorg bieden

Zodanig dat de patieumlnten die zij behandelen en begeleiden ons van harte aanbevelen

De groep ondersteunt hen daarbij door het optimaal uitvoeren van de volgende taken bull Ondersteuning en ontwikkeling met betrekking tot kwaliteit

van zorg Door specialismegroepen en met werkwijzen en hulpmidde- len die de kwaliteit van zorg ondersteunen

bull Ondersteuning en ontwikkeling met betrekking tot bedrijfs- voering Door gemeenschappelijk georganiseerde dienstverlening aan teams uitgaande van hun behoeften

bull Verkoop en besturing

Door extern met financiers afspraken te maken over onze patieumlntenzorg inclusief registratie en declaratie En door intern de samenhang doeltreffendheid en doelma- tigheid te bevorderen

De organisatiestructuur moet deze vier taken zoveel mogelijk ondersteunen

Besluitvorming

De zorgbedrijven verschillen onderling sterk van elkaar hun doelgroepen zijn verschillend dus ook het soort gespecialiseerde zorg dat zij leveren en zij hebben verschillende werkgebieden Zij moeten om hun werk goed te kunnen doen een grote mate van zelfstandigheid hebben en zelf beslissingen kunnen nemen

Op groepsniveau worden die beslissingen genomen en die afspraken gemaakt die ervoor zorgen dat Parnassia Groep werkelijk toegevoegde waarde heeft voor de zorgbedrijven waardoor zij beter kunnen presteren dan wanneer ze zelfstandig zouden zijn Door op groepsniveau alleen besluiten te nemen die noodzakelijk zijn in het kader van de gezamenlijke strategie blijven de lijnen kort en kunnen de zorgbedrijven hun patieumlnten snel en goed bedienen De bestuursraad zijnde de vergadering van de raad van bestuur en bestuurders van de zorgbedrijven heeft tot taak zorg te dragen voor een samenhangend groepsbeleid

Ook dragen bestuurders en directeuren voor de gehele groep beleidsverantwoordelijkheid voor een of meer specifieke beleidsonderwerpen enof groepsbrede projecten

Tevens zijn er overleggen op het gebied van zorg en bedrijfsvoering waar overstijgende onderwerpen worden gedeeld Om de beleidsvoorbereiding gezamenlijk te doen en collegarsquos daarbij te betrekken worden er beleidsdagen georganiseerd met alle directeurenbestuurders en een jaarlijkse dag voor de leidinggevenden

Bijlagen

135

Omdat we vaak regionaal werken is er door samenwerkende zorgbedrijven in een regio een kalender opgesteld met de onderwerpen die in die regio in het belang van een goede patieumlntenzorg gezamenlijk worden uitgevoerd

Organisatiestructuur

De patieumlnt en zijn omgeving staan voor onze organisatie centraal De patieumlnt wordt behandeld en bij zijn herstel geholpen door onze gespecialiseerde doelgroepgerichte zorgbedrijven ondersteund door ondersteunende bedrijven

Zorgbedrijven

Voor de structurering van onze (zorg)organisatie is het bieden van specialistische zorg voor omschreven doelgroepen het vertrekpunt Parnassia Groep kent zorgbedrijven die onder eigen merken opereren In deze zorgbedrijven bundelen wij specialistische teams die gezien hun methode enof doelgroep aan elkaar verwant zijn samenhang vereisen en elkaar in de ontwikkeling en uitvoering van de zorg kunnen versterken

Bij aanvang van 2019 was sprake van combinaties van zorgbedrijven met een gezamenlijke directie de combinatie i-psy PsyQ en Brijder en de combinatie Parnassia Noord-Holland (voorheen Dijk en Duin) en Parnassia Haaglanden Ook functioneerden Antes Zorg en Bavo Europoort als twee zorgbedrijven onder een gezamenlijk bestuur Met de eerdere vorming van deze directiecombinaties werd met name beoogd de samenhangsynergie te versterken en daardoor verdere inhoudelijke kwaliteitswinst mogelijk te maken Ook konden (met name besturings)kosten erdoor worden teruggebracht

Begin 2019 werden vervolgstappen gezet door middel van juridische samenvoegingen van zorgbedrijven (zie p 138) De combinaties werden omgevormd tot eacuteeacuten zorgbedrijf met herziene organisatiestructuren en verdeling van directie- portefeuilles Dat leidde tot de volgende indeling van de zorgorganisatie

bull Indigo (basis-GGZ)

Per 1 januari 2019 is Sprink (voorheen onderdeel Antes) samengegaan met Indigo Rijnmond

bull 1nP (ambulante GGZ door zelfstandige behandelaars samenwerkend in resultaatverantwoordelijke eenheden)

Bijlagen

136

bull Youz (kinder- en jeugdpsychiatrie) Dit is sinds januari 2019 de naam van het zorgbedrijf waarin samengingen de voormalige zorgbedrijven Lucertis

en De Jutters alsmede het dr Leo Kannerhuis Deze zorgbedrijf- en merknamen zijn verdwenen met uitzondering van Dr Leo Kannerhuis Deze naam blijft gehandhaafd als lsquolabelrsquo onder de merknaam Youz voor alle afdelingen die gespecialiseerd zijn in autisme De organisatorische hoofdstructuur van Youz kenmerkt zich door een indeling in een zestal regiorsquos (Noord- HollandUtrecht Haaglanden Rijnmond GelderlandTwente Noord-BrabantNijmegen en Limburg)

i-psy PsyQ Brijder

Dit is sinds januari 2019 de naam van het zorgbedrijf waarin samengingen de voormalige zorgbedrijven o i-psy (interculturele psychiatrie) o PsyQ (gespecialiseerde behandeling van psychische klachten) o Brijder (verslavingszorg)

Deze namen duiden geen organisatie-eenheden meer aan zij fungeren alleen nog als merknaam Het werkgebied van het zorgbedrijf is ingedeeld in vier regiorsquos Haaglanden Rijnmond Noord-Holland en Overige regiorsquos

bull Parnassia (ketenzorg regiorsquos Noord-Holland en Haaglanden)

Dit is sinds januari 2019 de naam van het zorgbedrijf waarin samengingen de voormalige zorgbedrijven o Dijk en Duin (Noord-Holland) o Parnassia (Haaglanden)

De merknaam Dijk en Duin is verdwenen De organisatorische hoofdstructuur van Parnassia kent drie onderdelen Volwassenenpsychiatrie Noord-Holland Volwassenenpsychiatrie Haaglanden en Ouderenpsychiatrie (beide regiorsquos)

bull Antes (ketenzorg en verslavingszorg regio Rijnmond)

Dit is de naam van het zorgbedrijf waarin in 2017 samengingen de voormalige zorgbedrijven o Antes Zorg o Bavo Europoort

Per 1 januari 2019 is Antes overgegaan op een nieuwe divisiestructuur met een hoofdindeling naar typen zorg (klinisch en ambulant) De onderdelen van de moederbedrijven bewegen zich naar volledige integratie Ten gevolge van die integratie is de merknaam Bavo Europoort in maart 2020 verdwenen

Een bijzondere positie heeft onze joint venture met Altrecht bull Fivoor (forensische en intensieve zorg)

Gezien de langjarige problematiek van de meeste forensische patieumlnten werkt Fivoor intensief samen met andere onderdelen van de groep met name de ketenzorgbedrijven

Naast deze zorgbedrijven maken deel uit van Parnassia Groep bull Triora (verslavingszorg) bull Reakt (maatschappelijke opvang dagbesteding activering en participatie en re-integratie)

Naast de activiteiten van genoemde onderdelen participeren wij in diverse zorg- en andere activiteiten met partners door middel van PG Participaties Zie p 140

Aansturing zorgbedrijven De zorgbedrijven staan onder leiding van directies onder voorzitterschap van een bestuurbestuurder die samen met de directeuren verantwoording aflegt aan de raad van bestuur De bestuurders zijn eindverantwoordelijk voor het functioneren van hun bedrijf Ook dragen zij medeverantwoordelijk- heid voor het functioneren van de groep als geheel onder meer door te participeren in de bestuursraad

Ondersteuning

De ondersteunende functiesbedrijven zijn als volgt georganiseerd

bull De Parnassia Groep Academie vervult ondersteunende taken en verleent diensten op het gebied van opleiding en onderzoek en verzorgt de ondersteuning van de specialismegroepen (zie p 73 ev) De Parnassia Groep Academie kwam voort uit de samenvoeging van het Antes College en de Parnassia Academie die begin 2019 plaatsvond

Bijlagen

137

bull De teams Marketing en communicatie Verkoop Groepscontrol en de Groepsstaf ondersteunen het bestuur van de groep

In 2019 werden verdere voorbereidingen getroffen om de bestuursondersteuning te versterken door middel van bundeling van generalistische stafcapaciteit die nu nog deels in groepsstaf deels in de zorgbedrijven en deels in de ondersteunende bedrijven is gepositioneerd Dit zal in 2020 zijn definitieve beslag krijgen door de vorming van het Bureau Bestuursondersteuning

bull De geneesheer-directeur Parnassia Groep met zijn bureau is onderdeel van de groepsstaf Ook de regionaal voor de zorgbedrijven werkende geneesheren-directeuren zijn hier gepositioneerd

bull Het Service Centrum vervult een breed scala aan ondersteunende taken In 2018 werd een herstructurering doorgevoerd waarbij vijf clusters werden gevormd te weten Collegarsquos Patieumln- ten Financiers ICT en Financieumln

Deze ondersteunende functies maken deel uit van PG Zorgholding BV

bull Het Facilitair Bedrijf verzorgt facilitaire diensten met name op het gebied van patieumlnten voeding beveiliging en goederenlogistiek De dienstverlening is regionaal georganiseerd

bull Vastgoed vervult voor de zorg- en ondersteunende bedrijven de rol van verhuurder van het vastgoed Vastgoed Beheer PG BV vervult de externe huurders- en interne verhuurdersfunctie en draagt zorg voor ruimtebeheer projectontwikkeling en vastgoedmanagement (zie ook p 92 ev Huisvesting en facilitaire zaken)

Deze twee onderdelen werken onder eacuteeacuten directie Vastgoed en Facilitair Bedrijf

Integratie ondersteunende afdelingen naar aanleiding van aansluitingen Diverse aansluitingen van collega-zorgaanbieders bij Parnassia Groep werden in de eerste plaats ingegeven door zorginhoudelijke overwegingen (kwaliteitswinst synergie) Daarnaast zijn er synergievoordelen op ondersteunende processen te realiseren met zowel kwaliteits- als efficiencyvoordelen Zo werden in het Fusiedocument Antes - Parnassia Groep de resultaten vastgelegd die de fusie tussen 2017 en 2020 moet opleveren waaronder (resultaat 7) ldquoSynergievoordelen op secundaire processen (vastgoed inkoop onder- steunende functies) behalen door een gezamenlijke aanpak (hellip) Dit willen wij onder andere bereiken door het gezamenlijk organiseren van alle gezamenlijke (centrale) en regionale (lokale) ondersteunende dienstenrdquo

In 2019 werd veel inzet gepleegd om die beoogde voordelen stapsgewijs te behalen Zo werd in 2019 de integratie gerealiseerd voor onder meer verkoop marketing en communicatie de ICT-organisatie(s) control facilitair en vastgoed

Voacuteoacuter de aansluitingen werd al onderkend dat we bij de samenvoegingen vaak lastigheden te overwinnen hebben en soms ook investeringen gedaan moeten worden om de beoogde verbeteringen en besparingen ten volle te realiseren Gaat het om investeringen in systemen dan laten we deze zoveel als mogelijk samenvallen met verbeteringen vernieuwingen waartoe de noodzaak toch al aanwezig was

Juridische structuur

Parnassia Groep heeft haar activiteiten ondergebracht in diverse rechtspersonen (besloten vennootschappen) binnen een groep met een holdingstructuur

Vergeleken met de traditionele stichtingsstructuur biedt dit betere mogelijkheden tot bull heldere samenwerkingsvormen metparticipatie in activiteiten van andere organisaties

bull heldere positionering naar doelgroepen bull kleinschalig organiseren binnen een groep van relatief grote omvang bull transparantie in financierings- en geldstromen ten aanzien van zorgactiviteiten en vastgoed

bull participatie door partners in onze activiteiten bull de nodige checks and balances in het systeem van bestuur en toezicht (governance) bull risicospreiding en -reductie Door op een aantal themarsquos samen te werken binnen het grotere verband van de groep behalen de onderdelen kwaliteits- en kostenvoordelen voor patieumlnten (zoals een breed zorgaanbod synergie bij investeringen in verbetering en vernieuwing) en voor collegarsquos (zoals een grote interne arbeidsmarkt met een gemeenschappelijk sociaal plan)

Bij aanvang van het verslagjaar hield de Stichting Parnassia alle aandelen van PG Zorgholding BV drie vastgoed-bvrsquos en PG Participaties BV

Parnassia Groep is ingericht op basis van het structuurregime voor vennootschappen

Bijlagen

138

bull Aan het hoofd van de groep staat Parnassia Groep BV Deze bv is een structuurvennootschap met twee bestuur- lijke organen een raad van commissarissen en een raad van bestuur De raad van commissarissen heeft een actieve rol als toezichthouder Parnassia Groep BV houdt de aandelen van PG Zorgholding BV de vastgoed-bvrsquos en PG Participaties BV

bull De Stichting Parnassia houdt alle aandelen van de groep De stichting heeft als belangrijkste taak het bewaken van het profiel van de groep zodat de zorg aan de verschillende doelgroepen van GGZ-patieumlnten ook op de lange termijn wordt gerealiseerd Het gaat om continuiumlteit en duurzaamheid van de organisatie Daarvoor heeft de stichting als aandeelhouder een aantal wettelijke bevoegdheden De stichting heeft vooral een scope gericht op de lange termijn en op de ontwikkelingen in de algemeen maatschappelijke context

Zo ligt het primaire toezicht conform de relevante regelgeving in de zorg bij de raad van commissarissen en heeft de stichting als AVA een controlerende functie ten aanzien van de wijze waarop de governance daadwerkelijk wordt vormgegeven De verdeling van toezichtstaken kan als volgt worden samengevat enerzijds een toezicht op continuiumlteit en visie en missie door het stichtingsbestuur (waar sta je voor) en anderzijds een meer direct toezicht op het bestuur van de groep door de raad van commissarissen (waar gaan we voor)

In de statuten van Parnassia Groep BV is bepaald dat eventuele exploitatieoverschotten worden gereserveerd voor de exploitatie in bijzondere gevallen kan worden besloten deze gedeeltelijk aan te wenden ten behoeve van de Neder- landse gezondheidszorg in het algemeen Zo kunnen er door de groep geen uitkeringen worden gedaan aan derden met andere commercieumlle doelstellingen

Vereenvoudiging juridische hoofdstructuur De juridische hoofdstructuur van Parnassia Groep onderging in januari 2019 wijzigingen

Er vond een fusie plaats van dochtervennootschappen van PG Zorgholding BV die tezamen een combinatie van zorgbedrijven onder eacuteeacuten bestuurdirectie vormden bull De Jutters BV Lucertis BV en het dr Leo Kannerhuis BV fuseerden tot Youz BV bull i-psy BV PsyQ BV en Brijder Verslavingszorg BV fuseerden tot i-psy PsyQ Brijder BV

Voorts werd per 2 januari 2019 de naam van Dijk en Duin BV gewijzigd in Parnassia Noord-Holland BV en de naam van Parnassia BV in Parnassia Haaglanden BV

Dit leidde tot de volgende vereenvoudigde structuur Deze bleef ongewijzigd tot 31 december 2019

Een volledig overzicht van groepsmaatschappijen van Parnassia Groep per 31 december is opgenomen als toelich- ting bij de Jaarrekening 2019

Bijlagen

139

Fivoor Samen met Stichting FPC De Kijvelanden en Aventurijn hebben wij Fivoor opgericht

In het verslagjaar hield PG Zorgholding 575 van de aandelen en Altrecht 425 De Stichting Prioriteit Fivoor houdt vooralsnog een prioriteitsaandeel voor een beperkt aantal (juridische) onderwerpen Zie voor de implicaties die de deelname in Fivoor heeft voor de jaarverslaggeving bijlage 2 Uitgangspunten van de verslaglegging

Parnassia Groep BV exploiteert samen met Fivoor BV en Sodexo Belgieuml de Forensisch Psychiatrische Centra Gent NV (naar Belgisch recht) Deze NV heeft twee vestigingen in Gent en Antwerpen Parnassia Groep BV houdt samen met de Stichting FPC De Kijvelanden 60 van de aandelen van deze NV (35 Stichting FPC De Kijvelanden 25 Parnassia Groep)

PG Zorgholding BV PG Zorgholding BV houdt de aandelen van de bvrsquos waarin de zorgbedrijven zijn ondergebracht Zij voeren de zorg- verlening uit

Als volgt is gewaarborgd dat Parnassia Groep BV als beheerder van de toelating haar verantwoordelijkheid voor de geleverde zorg kan nakomen Parnassia Groep BV is de contractpartner voor de inkoop van zorg in het kader van de Zorgverzekeringswet (Zvw) de Wmo (in een aantal gevallen) en de Wlz Voor justitie contracteert Fivoor onderdelen van Parnassia Groep zijn onderaannemer Alleen Antes Zorg contracteert zelfstandig met het ministerie van Justitie en Veiligheid tot en met ten minste 2020 Parnassia Groep BV besteedt door middel van een lsquoovereenkomst tot uitbesteding van zorgrsquo de uitvoering van de zorg uit aan PG Zorgholding BV die op haar beurt zulke overeenkomsten sluit met de zorgbedrijven

Deelnemingen van zorgbedrijven bull Youz BV

o neemt samen met Stichting Emergis deel in Emergis-Lucertis kinder- en jeugdpsychiatrie BV o houdt aandelen in Schakenbosch Zorg voor Jeugdigen BV samen met Stichting Jeugdformaat en

Stichting Ipse de Bruggen ieder voor 333 o nam samen met Stichting Yulius deel in Yulius-Lucertis Combinatie BV (elk voor 50) Omdat de

beoogde samenwerking niet tot stand kwam werd deze vennootschap ontbonden op 26 februari 2019 o houdt 100 van de aandelen van het dr Leo Kannerhuis Nederland BV een samenwerkingsverband van

(GGZ-)instellingen Per 1 januari 2018 heeft de vennootschap de activiteiten in het door haar onder- houden franchiseconstruct afgerond De vennootschap wordt in 2020 ontbonden

bull i-psy BV kende een holdingstructuur met regionale i-psy-BVrsquos Deze zijn in januari 2019 overgenomen door de moeder-i-psy-BV voorafgaand aan de fusie per 23 januari 2019 van i-psy BV PsyQ BV en Brijder Verslavings- zorg BV tot i-psy PsyQ Brijder BV

bull Antes Zorg BV hield 100 van de aandelen van Sprink BV die korte behandelingen bood voor mensen met lichte psychische aandoeningen enof verslavingsproblemen De activiteiten van Sprink BV zijn begin 2019 overgegaan naar Indigo Rijnmond en werden voorgezet onder die merknaam De vennootschap is op 23 juli 2019 door fusie met de moeder verdwenen

bull Antes Zorg BV hield 100 van de aandelen van Antes Werkmaatschappij BV die werd opgericht om er personeel en activiteiten in het kader van de Wmo en gemeentelijke subsidies in onder te brengen Vanwege niet bij de oprichting voorziene ontwikkelingen had de vennootschap geen functie meer en is die op 23 juli 2019 door fusie met de moeder verdwenen

bull Parnassia Haaglanden BV houdt sinds 28 februari 2019 50 van de aandelen in Klinisch Centrum Nootdorp BV

Dit is een samenwerking met Ipse de Bruggen In het Klinisch Centrum worden volwassen clieumlnten met een verstandelijke beperking en een psychiatrische aandoening behandeld Het doel van deze samenwerking is het verbeteren van de zorg voor deze doelgroep

Tot PG Zorgholding BV behoren de organisatieonderdelen Parnassia Groep Academie Service Centrum Verkoop Marcom Groepscontrol en de groepsstaf Deze onderdelen hebben geen (eigen) rechtspersoonlijkheid

Het bestuur van PG Zorgholding BV bestaat uit Parnassia Groep BV en is een personele unie met de raad van bestuur van de groep

Vastgoed-bvrsquos Het vastgoed van Parnassia Groep is ondergebracht in twee bvrsquos waardoor er transparantie is ten aanzien van het WTZi-gefinancierde en het niet-WTZi-gefinancierde vastgoed In WTZi-Vastgoed PG BV en Vastgoed PG BV is al het WTZi- respectievelijk niet-WTZi-gefinancierde vastgoed van de groep ondergebracht

Bijlagen

140

In Vastgoed Beheer PG BV zijn de beheers- en ontwikkelingstaken ondergebracht Ook verzorgt Vastgoed Beheer de directievoering en het bestuur van genoemde vastgoed-bvrsquos alsmede van Nieuw Koningsduin BV

Het bestuur van Vastgoed Beheer PG BV en de daarmee verbonden vastgoed-bvrsquos is in handen van een bestuurder (03 fte)

PG Participaties BV Deelnemingen van Parnassia Groep in rechtspersonen die geen deel uitmaken van de werkorganisatie van de groep worden gehouden door PG Participaties BV Hierin zijn ondergebracht ondernemingen waarin Parnassia Groep een (aandelen)belang heeft genomen Het gaat om organisaties die onze missie rechtstreeks ondersteunen en waarvan wij menen dat het belangrijk is om ze weliswaar op afstand mede aan te sturen Na enige tijd zal er dan een besluit genomen worden om het belang in zo een organisatie verder uit te breiden structureel in de groep onder te brengen dan wel te verkopen

PG Participaties is er om de zorgbedrijven en de zorgholding te ondersteunen zodat zij hun missie kunnen realiseren Dit doet PG Participaties door bull het beheer van deelnemingen bull participatie in innovatieve bedrijven buiten de groep bull het bieden van een infrastructuur voor fusie of samenwerking met andere zorginstellingen

bull het stimuleren van intern ondernemerschap binnen de groep

Het bestuur van PG Participaties bestaat uit de raad van bestuur van de groep

Deelnemingen PG Participaties BV per 31 december 2019

Zorg organisaties die zorg bieden aan patieumlnten Belang Sinds

Parnassia International Holding BV Houdstermaatschappij voor internationale

zorgactiviteiten

100 mei 2013

Reakt BV Maatschappelijke opvang dagbesteding

activering amp participatie en re-integratie

100 januari 2014

Regionaal Instituut voor Dyslexie BV Dyslexiezorg 60 mei 2018

E-health organisaties voor innovaties op het gebied van e-health

New Health Group BV E-health-platform en -modules 100 september 2013

Sense Health BV E-health-modules 33 november 2014

Super Brains BV E-Mental Health Platform ADHD 51 mei 2016

Franchiseorganisaties

PsyQ Nederland BV Specialistische GGZ 42 april 2006

Indigo Service Organisatie BV Generalistische basis-GGZ 125 april 2008

Leveranciers van ondersteunende diensten

Carew ay BV ICT-applicaties 51 december 2007

SBA Interholding BV Bouw advies en -management 33 januari 2007 Study2Go E-learning-platform 60 december 2017

In januari 2020 werd besloten tot een voorgenomen samenwerking tussen PG Participaties en ORTEC BV waarbij laatstgenoemde partij een aandelenbelang krijgt in NewHealth Group BV van 55 en het belang van PG Participaties BV zal teruggaan van 100 naar 45

Parnassia International Holding BV houdt 100 van de aandelen van een verslavingskliniek in Alicante (Spanje) Deze richt zich op Spaanse patieumlnten en patieumlnten van elders uit Europa (niet Nederland) Tevens houdt zij 60 van de aandelen in een tweede kliniek voor verslavingszorg in Malaga die zich richt op dezelfde doelgroepen In maart 2020 werd besloten na evaluatie van de resultaten en gezien de perspectieven na de langdurige corona- crisis dat Parnassia International Holding BV de kliniek in Alicante zal sluiten en die in Malaga over zal dragen aan de medeaandeelhouder

Naast bovenstaande deelnemingen heeft PB Participaties BV ook de zeggenschap over bull Stichting 1nP en haar dochterbedrijf DataMedicare BV middels de benoeming van de leden van de raad van

toezicht 1nP levert ambulante GGZ aan volwassenen ouderen jeugdigen en kinderen door middel van een landelijk dekkend netwerk van plusminus 550 aangesloten zelfstandige behandelaars

Bijlagen

141

bull Stichting ActiefTalent Deze stichting zorgde voor sociale activering arbeidsactivering dagbesteding en arbeids - re-integratie van verslaafde mensen in het werkgebied van Brijder Per 23 januari 2019 is ActiefTalent gefuseerd met Reakt BV en daarbij verdwenen

De genoemde rechtspersonen zijn voor zover het meerderheidsbelangen betreft in de jaarrekening van Parnassia Groep BV meegeconsolideerd en daar vermeld in de bijlage Overige deelnemingen

Aan de groep gelieerde rechtspersonen Voorts is sprake van een aantal gelieerde stichtingen Deze stichtingen ondersteunen in beperkte mate de activiteiten van Parnassia Groep Deze stichtingen zijn niet in de consolidatie opgenomen aangezien Parnassia Groep er geen overwegende zeggen- schap in heeft Wel is zij vertegenwoordigd in de meeste van hun besturen Het betreft bull Stichting Vrienden van de Parnassia Groep De doelstelling van deze stichting is het ondersteunen van de zorg

van Parnassia Groep door extra activiteiten en faciliteiten te bieden voor patieumlnten op het gebied van wonen werken studeren en recreeumlren Zie ook p 85 Twee bestuurders worden benoemd door de raad van bestuur van Parnassia Groep

bull Stichting Fonds Noodhulp Patieumlnten die in ernstige financieumlle nood zitten kunnen een gift krijgen voor voedsel kleding inrichtingskosten en vervoersmiddelen uit het Fonds Noodhulp De voorzitter van het bestuur wordt door de raad van bestuur van Parnassia Groep benoemd

bull Stichting Buurt mv Deze werd in 2011 door Bouman GGZ opgezet als steuntje in de rug voor kwetsbare mensen die in een sociaal isolement terecht zijn gekomen Als uitvloeisel van de invoering van de Wmo stopte de subsidie in Rotterdam in 2016 en door het aantrekken van de economie verminderde de in- en doorstroom Het bestuur heeft moeten besluiten Buurt mv te beeumlindigen Deze Stichting is op 17 december 2019 ontbonden

bull Stichting Wonen PG De Stichting Wonen PG heeft als doel het verhuren van onzelfstandige en zelfstandige woonruimte aan (ex-)clieumlnten van Parnassia Groep De bestuurder van de stichting is Vastgoed Beheer PG BV

Medezeggenschapsstructuur

Medezeggenschap patieumlnten

De medezeggenschap patieumlnten kende eind 2019 vijftien clieumlntenraden Daarnaast is er een Concernclieumlntenraad waarin vertegenwoordigd zijn de clieumlntenraden van de zorgbedrijven Youz (zowel een jongerenraad als een clieumlnten- raad) i-psy PsyQ Brijder Antes Zorg Bavo Europoort Parnassia Noord-Holland en Parnassia Haaglanden Reakt en Fivoor Ook de Stichting 1nP en Triora hebben clieumlntenraden die afstemming onderhouden met de Concern- clieumlntenraad De raden van Antes Zorg en Bavo Europoort respectievelijk i-psy PsyQ en Brijder hebben ook tijdelijke (centrale) clieumlntenraden gevormd In 2020 zullen verdere stappen worden gezet naar de samenvoeging van die raden

De Concernclieumlntenraad is de gesprekspartner van de raad van bestuur voor zaken die de groep als geheel betreffen en vertegenwoordigt ook de belangen van de clieumlnten van Indigo

Eind 2019 heeft een brede commissie bestaande uit leden van de Concernclieumlntenraad haar opdracht om met een voorstel te komen voor de inrichting van de medezeggenschapsstructuur op groepsniveau afgerond Het voorstel van de commissie is door de raad van bestuur en Concernclieumlntenraad overgenomen Het voorstel zal in 2020 nader worden uitgewerkt in een regeling waarin de medezeggenschap van Parnassia Groep wordt beschreven en de bevoegdheden van de raden op de verschillende niveaus van de groep worden vastgelegd

Op p hellip beschrijven wij de ontwikkeling van de medezeggenschap in 2019 de door de Concernclieumlntenraad uitgebrachte adviezen en de met hem besproken beleidsvoornemens

Medezeggenschap personeel

Parnassia Groep kende eind 2019 acht ondernemingsraden en een Centrale Ondernemingsraad Alle zorgbedrijven en PG Zorgholding BV hebben een eigen ondernemingsraad Alle ondernemingsraden hebben een vertegenwoor- diging in de Centrale Ondernemingsraad die 15 zetels heeft Deze is de gesprekspartner van de raad van bestuur voor zaken die de groep als geheel betreffen

Het samengaan van de drie ondernemingsraden van Lucertis De Jutters en het dr Leo Kannerhuis tot eacuteeacuten onder- nemingsraad voor Youz is in 2019 gerealiseerd Zo ook het samengaan van de ondernemingsraden van Antes Zorg

Bijlagen

142

en Bavo Europoort tot eacuteeacuten ondernemingsraad voor Antes Beide ondernemingsraden (Antes en Youz) werken met onderdeelscommissies die zelfstandige bevoegdheden hebben

Op p 131 ev beschrijven wij de ontwikkeling van de medezeggenschap in 2019 de door de Centrale Ondernemings- raad uitgebrachte adviezen en de met hem besproken beleidsvoornemens

143

BIJLAGEN

Bijlage 1 Algemene identificatiegegevens

Naam verslagleggende rechtspersoon Parnassia Groep BV Adres Monsterseweg 93 Postcode 2553 RJ Plaats Den Haag Telefoonnummer 088 - 357 16 22 Nummer Kamer van Koophandel 24417607 E-mailadres rvb-secparnassiagroepnl Internetpagina wwwparnassiagroepnl

Bijlagen

145

Bijlage 2 Uitgangspunten van de verslaggeving

De jaarverantwoording van Parnassia Groep bestaat uit dit jaarverslag

de jaarrekening overige gegevens (opgenomen bij de jaarrekening)

Op bovengenoemde onderdelen heeft de controleverklaring van de accountant betrekking Daarnaast hebben wij kwantitatieve gegevens aangeleverd bij het CIBG via DigiMV

Van dit jaarverslag maken deel uit het verslag van de raad van commissarissen (zie p 118 ev) en het verslag van het bestuur van de Stichting Parnassia (AVA) (zie p 123 ev)

Zie voor nadere informatie over de formele aspecten van de jaarverslaggeving ook in de jaarrekening onder Grondslagen van waardering en resultaatbepaling

Parnassia Groep heeft de zorg aan haar patieumlnten kleinschalig georganiseerd in afdelingenbehandelteams Deze maken deel uit van zorgbedrijven Zie Juridische structuur p 137 ev Deze onderdelen hebben rechtspersoonlijkheid (besloten vennootschap) Zij publiceren een eigen jaarverslaggeving conform de voorschriften uit het Burgerlijk Wetboek

Dit geldt ook voor de tot de groep behorende vastgoedbedrijven en voor Parnassia Groep Participaties en daarin ondergebrachte onderdelen waaronder Reakt BV

Zoals vermeld onder Juridische structuur houdt Parnassia Groep 575 van Fivoor BV Parnassia Groep past een proportionele consolidatie toe van de balansposten en verlies - en winstposten van Fivoor BV in haar jaarrekening aangezien er sprake van een joint venture waarin op grond van de aandeelhouders- overeenkomst op belangrijke onderwerpen gezamenlijk wordt besloten door beide aandeelhouders Altrecht en Parnassia Groep In dit jaarverslag wordt Fivoor derhalve proportioneel meegeteld voor in elk geval de belangrijke indicatoren met een financieumlle componentimpact zoals zojuist genoemd met dezelfde restrictie

De jaarverslaggeving van alle genoemde onderdelen wordt geconsolideerd in de jaarverslaggeving van Parnassia Groep Dit geldt ook voor die van de Stichting 1nP die zich bij de groep aansloot in 2015 Stichting 1nP voldoet uit hoofde van haar toelating daarnaast aan de verplichting tot (beperkte) verantwoording via DigiMV

Verantwoordelijkheid voor de verslaggeving Het verslag van de raad van commissarissen (p 118 ev) is door de raad van commissarissen zelf vastgesteld De overige inhoud van dit jaarverslag is vastgesteld door de raad van bestuur en goedgekeurd door de raad van commissarissen De jaarrekening is voorzien van advies van de raad van commissarissen vastgesteld door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders (AVA) van Parnassia Groep BV zijnde het bestuur van de Stichting Parnassia De raad van bestuur is verantwoordelijk voor de kwantitatieve gegevens aangeleverd bij het CIBG via DigiMV

Niveau van verantwoording De verslaggeving heeft betrekking op Parnassia Groep als geheel Uitgangspunt bij de verslaggeving is verantwoor- ding op het niveau van de groep

In de via DigiMV aangeleverde verplichte bijlagen verantwoorden wij Parnassia Groep als eacuteeacuten organisatorische eenheid Met de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd zijn nog geen andere afspraken over het verantwoordingsni - veau gemaakt

Uitsplitsing naar onderliggende zorg- en ondersteunende bedrijven De financieumlle en niet-financieumlle informatie in ons jaarverslag wordt op een aantal onderdelen uitgesplitst cq verbijzonderd naar onze diverse zorg- en ondersteunende bedrijven Deze informatie sluit aan op de afzonderlijke jaarverslagen die onze zorg- en ondersteunende bedrijven met eigen rechtspersoonlijkheid (bvrsquos) publiceren conform de wettelijke voorschriften

Bijlagen

146

Gebeurtenissen na het verslagjaar Belangrijke gebeurtenissen die hebben plaatsgevonden na 31 december 2019 tot aan de vaststelling van dit jaar- verslag zijn in dit jaarverslag vermeld voor zover deze verband houden metin het verlengde liggen van beschreven ontwikkelingen in 2019

Bijlagen

147

Bijlage 3 Kerngegevens patieumlnten capaciteit personeel en opbrengsten

De tabel op de volgende pagina bevat de kerngegevens met betrekking tot bovenstaande onderwerpen uitgesplitst naar onze (zorg)bedrijven

Zie voor meer informatie over de betreffende onderwerpen bull Aantal patieumlntenclieumlnten p 62

bull Capaciteit p 52 ev bull Personeel p 64 ev bull Opbrengsten p 107

148

Bijlagen

Kerngegevens Parnassia Groep 2019

Parnassia Groep

totaal

Indigo

BV Youz

BV

i-psy PsyQ Brijder

BV

Parnassia Noord-

Holland BV

Parnassia Haag-

landen BV

Antes

Holding BV

Fivoor BV

(575)

Parnassia Groep

overig1

Patieumlntenclieumlnten2

Aantal in zorg op 1 januari van verslagjaar (a) 103419 4731 16737 37537 4497 6574 22772 2616 9811

Aantal nieuw ingeschreven in verslagjaar (b) 67205 7462 12011 25986 2839 5643 12362 1650 9495

Totaal aantal patieumlntenclieumlnten (c) 170624 12193 28748 63523 7336 12217 35134 4266 19306

Waarin niet inbegrepen clieumlnten POH 19386 19386

Totaal aantal patieumlntenclieumlnten inclusief clieumlnten POH 190010 31579

Aantal uitgeschreven in verslagjaar (d) 66921 7346 11408 26464 2904 4843 12508 2969 8720

Aantal patieumlntenclieumlnten in zorgbehandeling op 31-12 van

verslagjaar (e = c - d) 103703 4847 17340 37059 4432 7374

22626 1297 10586

Waarvan zorgzwaartepakket-patieumlnten-clieumlnten 1634 12 7 279 601 84 651

Capaciteit

Aantal gerealiseerde beddenplaatsen opnamesverblijf 3 3309 230 186 330 654 1585 292 32

Personeel

Aantal personeelsleden in loondienst per einde verslagjaar 12247 337 1847 2068 653 1246 3043 971 2083

Waarvan patieumlntgebonden 9571 286 1563 1677 552 1041 2594 759 1099

Waarvan niet-patieumlntgebonden 2676 51 284 391 101 205 449 212 984

Aantal fte personeelsleden in loondienst per einde verslagjaar 10053 266 1408 1695 466 958 2598 847 1814

Waarvan patieumlntgebonden 7779 223 1193 1366 400 784 2216 659 938

Waarvan niet-patieumlntgebonden 4 2274 43 215 329 66 174 382 188 877

Bedrijfsopbrengsten

Totaal bedrijfsopbrengsten in verslagjaar (x euro 1000) 993959 22593 126882 190843 59749 117554 280294 88919 107125

1 Deze kolom bevat het totaal van de overige onderdelen van Parnassia Groep Triora 1nP en Reakt PG Participaties en de ondersteunende bedrijven (excl onderaannemers)

2 Aantallen patieumlntenclieumlnten per zorgbedrijf l iggen opgeteld hoger dan voor Parnassia Groep totaal doordat sommige patieumlntenclieumlnten bij meerdere zorgbedrijven behandeling ontvingen Fivoor is excl

Stichting De Kijvelanden en Aventurijn 3 Conform definitie Monitor Intramurale GGZ van het Trimbos-instituut (aantal gerealiseerde verpleegdagen gedeeld door aantal dagen in het jaar) Bedden dr Leo Kannerhuis zijn meegeteld onder Youz

(anders dan op p hellip waar deze om reden van vergelijkbaarheid niet werden meegeteld) Aantal bedden Fivoor betreft het voorma lige Palier dus exclusief overige onderdelen Fivoor (Aventurijn Stichting

De Kijvelanden) 4 Inclusief medewerkers 1nP in loondienst

149

Bijlage 4 Toelatingen

Bijlagen

Parnassia Groep heeft WTZi-toelatingen voor de volgende zorgfuncties behandeling begeleiding verblijf

verpleging en persoonlijke verzorging

De toelatingen worden beheerd door Parnassia Groep BV Op basis van de toelatingen voeren onze zorgbedrijven de zorg uit Hieraan ten grondslag liggen overeenkomsten tot uitbesteding van zorg tussen de beheerder van de toelating en PG Zorgholding BV en vervolgens tussen PG Zorgholding BV en elk zorgbedrijf Door deze systematisch getrapte uitbestedingsovereenkomsten is gewaarborgd dat de beheerder van de toelating zijn verantwoordelijkheden voor de geleverde zorg kan nakomen

De WTZi-toelatingen van Antes in 2017 aangesloten bij Parnassia Groep zijn voorlopig in Antes Zorg BV gebleven De Zvw-activiteiten worden sinds 1 januari 2018 uitgevoerd via het contract van Parnassia Groep

Ook Youz en Stichting 1nP hebben nog een eigen toelating op grond van de WTZi Ook zij voeren de zorg uit als onderaannemer van de groep

150

Bijlage 5 Werkgebieden

Bijlagen

De werkgebieden van onze zorgmerken ultimo 2019 geven wij hieronder weer op basis van de GHOR-

regio-indeling

Werkgebieden Parnassia Groep

Nr GHOR-regio Indigo Youz i-psy PsyQ Brijder Parnassia Antes Fivoor

4 IJsselland x x

5 Tw ente x x

6 Noord- en Oost-Gelderland x

7 Gelderland-Midden x x

8 Gelderland-Zuid x x x

9 Utrecht x x x x

10 Noord-Holland-Noord x x x x x

11 Amsterdam-Amstelland x x x x

12 Kennemerland x x x x x x x

13 Zaanstreek-Waterland x x x x x x x

15 Haaglanden x x x x x x x

16 Hollands-Midden x x x x x x

17 Rotterdam-Rijnmond x x x x x x

18 Zuid-Holland-Zuid x x x x x

19 Zeeland x x

20 Midden- en West-Brabant x x x

21 Brabant-Noord x

22 Brabant-Zuidoost x x x x

23 Noord-Limburg x

24 Zuid-Limburg x

25 Flevoland x x x

Bijlagen

151

Bijlage 6 Externe strategie voldoen aan de vraag naar zorg

Kleinschalig zorg organiseren om optimaal te voldoen aan de vraag naar zorg dat is de kern van de

externe strategie die wij als grote organisatie al lange tijd uitvoeren

Onze groepsvisie zegt bull We werken in kleinschalige teams van professionals

bull We spelen altijd in op de plaatselijke omstandigheden en wensen in de wijk of het werkgebied bull We voelen ons samen met gemeenten verzekeraars en andere financiers en overheden verantwoordelijk om

deze steun zo goed en dichtbij mogelijk te organiseren met onze lokale partners

Om op kleinschalige wijze de beste specialistische zorg te kunnen realiseren is voldoende schaalgrootte nodig Deze hebben we de afgelopen jaren voor de meeste doelgroepen kunnen realiseren

Groei was altijd ingegeven door zorginhoudelijke overwegingen en heeft voor de patieumlnt geleid tot een breder en completer aanbod Schaalvergroting heeft het ook mogelijk gemaakt betere condities te scheppen voor deskundig- heidsbevordering wetenschappelijk onderzoek en aantrekkelijk werkgeverschap Tegelijkertijd was deze schaal - vergroting erop gericht de financieumlle risicorsquos te spreiden en beter te kunnen opvangen en ook om schaalvoordelen te behalen bij de ondersteunende functies

Onder het motto lsquoschoenmaker blijf bij je leestrsquo zijn we ons blijven concentreren op onze kernactiviteit het verlenen van gespecialiseerde geestelijke gezondheidszorg Wel zien we door de overhevelingen naar de gemeentes nieuwe samenwerkingen ontstaan met andere partners dan voorheen zoals de jeugdzorg Onze externe strategie in de door ons onderscheiden regiorsquos is de afgelopen jaren onveranderd gebleven

1 Kernregiorsquos

In drie regiorsquos zijn wij actief in de ketenzorg Rijnmond Den Haag en Noord-Holland Deze beschouwen we als onze kernregiorsquos Hier zijn wij in staat om voor elke GGZ-patieumlnt in beginsel passende zorg te bieden Wij willen garanderen dat er in deze regiorsquos geen GGZ-patieumlnten tussen wal en schip vallen Deze garantie kan gegeven worden als we in deze regiorsquos naast de regionale ketenzorg ook onze andere specialismen kunnen aanbieden Hetzij door sluitende afspraken met collega-aanbieders hetzij door deze zelf te verzorgen Onze ketenzorgbedrijven in de kernregiorsquos (resp Antes in Rijnmond Parnassia in Haaglanden en in Noord- Holland) zijn onze spelverdelers bij het voorbereiden en implementeren van onze marktstrategie in deze regiorsquos en het opereren van onze andere zorgbedrijven aldaar In de kernregiorsquos willen wij de nog bestaande lacunes in het GGZ-aanbod aanvullen om tot een volledig en sluitend aanbod te komen

2 Aangrenzende regioacutes

Dit zijn de regiorsquos die aan onze kernregiorsquos grenzen Hier zijn we met een deel van het aanbod actief De afstemming met andere GGZ-instellingen waaronder de daar aanwezige ketenzorg staat hier meer op de voorgrond We onderscheiden de volgende aangrenzende regiorsquos bull het noorden van Noord-Holland bull het zuiden van Noord-Holland

bull het noorden van Zuid-Holland bull Haaglanden (buiten de stad Den Haag) bull het gebied tussen Haaglanden en Rotterdam bull de Zuid-Hollandse Eilanden Per regio is eacuteeacuten zorgbedrijf de spelverdeler bij het opereren van onze andere zorgbedrijven aldaar

In de aangrenzende regiorsquos willen wij met onze specialistische GGZ-programmarsquos zoveel mogelijk bijdragen aan een volledig en sluitend aanbod

3 In andere regiorsquos zijn we aanwezig met een beperkt deel van ons aanbod van onze niet-ketenzorgbedrijven (mn de merken PsyQ i-psy Youz en soms Brijder ook zijn in vrijwel alle regiorsquos bij de groep aangesloten behandelaars van 1nP actief) We voorzien daarmee in de behoefte door het (keten)zorgaanbod van andere aanbieders aan te vullen met onze diverse gespecialiseerde programmarsquos Op deze wijze dragen wij zo mogelijk ook in deze regiorsquos verder bij aan een volledig en sluitend GGZ-aanbod Tegelijkertijd kunnen wij hierdoor de in- houdelijke en bedrijfsmatige basis van betreffende zorgprogrammarsquos versterken

4 Niet regionaal gebonden is een aantal van onze functies Deze bieden we bovenregionaallandelijk aan Met name onze internetbehandelingen die voor het hele Nederlandse taalgebied toegankelijk zijn Ook ontwikkelen wij op beperkte schaal activiteiten buiten de landsgrenzen Zie p 46

Bijlagen

152

Bijlage 7 Geconsolideerde balans en resultatenrekening

De jaarrekening 2019 is als afzonderlijk document te raadplegen op jaarverantwoordingzorgnl en op parnas- siagroepnl

Geconsolideerde balans per 31 december 2019

(voor resultaatsbestemming)

31-12-2019 31-12-2018

ACTIVA

Vaste activa

Immaterieumlle vaste activa 2347210 3305515 Materieumlle vaste activa 329633357 302739092 Financieumlle vaste activa 8616550 11353391 Totaal vaste activa 340597117 317397998

Vlottende activa

Voorraden 681899 446969 Onderhanden werk uit hoofde van DBCrsquos 85699239 73481913 Vorderingen uit hoofde van financieringstekort 1622139 1527247 Debiteuren en overige vorderingen 193225073 221129121 Liquide middelen 23278970 45023293 Totaal vlottende activa 304507320 341608543

Totaal activa 645104437 659006541

PASSIVA

Groepsvermogen

Eigen vermogen 204043664 182469103 Aandeel derden 83478 -66928 Totaal groepsvermogen 204127142 182402175

Voorzieningen 18087887 16145518

Langlopende schulden 200078681 220363786

Negatieve goodwill 11804535 12504152

Kortlopende schulden (ten hoogste 1 jaar) 211006192 227590910

Totaal passiva 645104437 659006541

Bijlagen

153

Geconsolideerde resultatenrekening 2019

2019 2018

BEDRIJFSOPBRENGSTEN

Opbrengsten zorgprestaties en maatschappelijke ondersteuning

914523860 839017477

Subsidies (exclusief Wmo en jeugdzorg) 40996282 37563485 Overige bedrijfsopbrengsten 38439697 17063697

Som der bedrijfsopbrengsten 993959839 893644659

BEDRIJFSLASTEN

Personeelskosten 763320831 722528450 Afschrijvingen op immaterieumlle en materieumlle vaste activa 35789304 33528993 Bijzondere waardeverminderingen van vaste activa 1366739 896021 Waardeveranderingen vastgoedbeleggingen 0 -1508788 Overige bedrijfskosten 163866869 159931698 Som der bedrijfslasten 964343743 915376374

BEDRIJFSRESULTAAT 29616096 -21731715

Financieumlle baten en lasten

-7209152

-8141348

RESULTAAT UIT GEWONE BEDRIJFSUITOEFENING 22406944 -29873063

Vennootschapsbelasting

-214442

-99256

Aandeel in resultaat van ondernemingen waarin wordt deelgenomen

-831508 901110

RESULTAAT NA BELASTINGEN 21360994 -29071209

Minderheidsbelang derden

-76946

-114080

RESULTAAT BOEKJAAR 21284048 -29185289

Bijlagen

154

Bijlage 8 Nevenfuncties leden RvB RvC en AVA in 2019

Nevenfuncties leden raad van bestuur

Stephan Valk RA (voorzitter) bull Lid bestuur GGZ Nederland bull Voorzitter regiegroep Zorg amp Financiering GGZ Nederland bull Voorzitter bestuur Stichting Kwaliteit in Basis GGZ (tot 21 november 2019) bull Lid ING Adviesraad Gezondheidszorg bull Lid ledenraad Vereniging Achmea

Drs Betty D Kooijman bull Voorzitter bestuur Gebruikersvereniging Psygis Quarant

bull Lid raad van advies MVO Nederland (Netwerk Zorg) bull Lid raad van toezicht Heliomare bull Lid raad van toezicht Lucas Onderwijs bull Lid commissie Werkgevers- en Arbeidszaken GGZ Nederland

Marc BJ Blom bull Lid bestuur Stichting TOPGGz

bull Lid commissie regiegroep Zorg amp Financiering GGZ Nederland bull Lid kamer psychiatrie van de Stichting BOLS bull Lid commissie Zorgvraagtypering NZa bull Lid Stuurgroep Convenant Werken aan wat werkt (namens GGZ Nederland)

bull Voorzitter Opleidings- en Onderwijsregio Zuidwest Nederland bull Voorzitter Opleidings- en Onderwijsregio Den HaagLeiden bull Ambassadeur GGZ Nederland voor IPS-trajecten in Nederland

Sjoerd WG van Breda bull Bestuurslid deRotterdamseZorg (tot 31-12-2019)

Nevenfuncties leden raad van commissarissen

De hoofdfunctie is cursief weergegeven

Dhr GR (Guy) Fransen bull CEO Andes Capital BV bull CFO The Idea Factory BV bull Lid bestuur Stichting Prioriteitsaandeel Antes

bull Lid expertgroep Trade Finance INSEAD-Singapore bull Voorzitter bestuur Office22 PTE Ltd

Mw JC (Tineke) Huizinga-Heringa bull Voorzitter Stichting Aandeelhouderschap De Kijvelanden bull Voorzitter raad van toezicht Dunamare Onderwijsgroep bull Voorzitter raad van commissarissen Movares (vanaf 1 juni 2018)

bull Voorzitter stuurgroep Dynamic Tidal Power bull Lid dagelijks bestuur van de Stichting Christelijke Pers (vanaf 1 februari 2018)

Mw prof dr PL (Pauline) Meurs

bull Hoogleraar bestuur van de gezondheidszorg EUR bull Voorzitter Raad voor Volksgezondheid en Samenleving (RVS) (tot 1 juni 2019) bull Lid raad van toezicht Amsterdam UMC bull Lid raad van toezicht UvA Universiteit van Amsterdam

bull Lid raad van toezicht ArtEZ hogeschool voor de kunsten bull Lid van het algemeen bestuur van Vereniging Aegon bull Voorzitter Prins Bernard Cultuurfonds (vanaf 1 januari 2019)

Bijlagen

155

Dhr J (Coos) Rijsdijk

bull Lid bestuur Stichting Prioriteitsaandeel Antes

Mw prof dr FE (Floor) Scheepers

bull Medisch afdelingshoofd afdeling psychiatrie hoogleraar innovatie plaatsvervangend opleider (KJ) psychiater UMC Utrecht hersencentrum

bull Voorzitter raad van toezicht Fritz Redlschool cluster IV onderwijs bull Lid stuurgroep Utrecht geestelijk gezond

bull Lid kwaliteitsraad Zorginstituut Nederland bull Lid wetenschappelijke raad Institute for Positive Health bull Lid programmacommissie van het FNO-programma GeestKracht bull Lid stuurgroep PHT (personal health train) community

Mw drs MI (Marjolein) Verstappen bull Directeur Achmea Foundation bull Lid raad van toezicht Amstelland Ziekenhuis

bull Lid raad van toezicht Isala Ziekenhuis bull Voorzitter auditcommissie bestuur ZonMW bull Lid adviesraad Fair Medicine bull Voorzitter Landelijke Stuurgroep Kwaliteit Forensische Zorg

Dhr mr J (Hans) Van der Vlist bull TOPConsultant bij het Rijk

bull Voorzitter raad van commissarissen Woonbron (tm 31 december 2019) bull Voorzitter auditcommissie Nationale Politie bull Voorzitter raad van advies Politie-academie bull Voorzitter auditadviescommissie UWV (miv 1 september 2019)

Nevenfuncties leden bestuur Stichting Parnassia (AVA)

De hoofdfunctie is cursief weergegeven

Dhr dr E (Erik) Hoencamp bull Emeritus hoogleraar klinische psychologie Universiteit Leiden

bull Lid wetenschappelijke adviesraad Zorginstituut Nederland bull Voorzitter commissie medicatiebeleid Nederlands Vereniging voor Psychiatrie

Mw MR (Monika) Milz MBA

bull Partner Governance Support bull DGA Rosaria BV bull Lid raad van commissarissen bij de Volksbank NV

bull Lid raad van commissarissen Handelsveem Beheer BV bull Lid bestuur Stichting Arbo Unie Nederland (voorzitter vanaf 2 december 2019) bull Lid raad van commissarissen Bureau Zuidema (tot december 2019)

Dhr mr HJ (Kees) Rutten (voorzitter) bull Lid raad van toezicht Hogeschool Utrecht bull Voorzitter raad van toezicht ziekenhuis Tergooi

Mw M (Marjet) van Zuijlen bull Consultant executive coach commissaris bull Voorzitter raad van toezicht The Hague amp Partners

bull Voorzitter selectie- en remuneratiecommissie PO-Raad bull Lid raad van commissarissen Holland Casino bull Lid raad van commissarissen Chasseacute bull Lid raad van toezicht Het Nationale Theater

bull Lid toetsingscommissie STIVA bull Lid raad van toezicht Rijksdienst Wegverkeer

Page 2: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep

2

De jaarverantwoording van Parnassia Groep

De jaarverantwoording van Parnassia Groep bestaat uit bull dit jaarverslag

bull de jaarrekening

bull overige gegevens (opgenomen bij de jaarrekening) Op deze onderdelen heeft de controleverklaring van de accountant betrekking Daarnaast hebben wij kwantitatieve gegevens aangeleverd bij het CIBG via DigiMV

Begin 2019 hebben wij onze merkenportefeuille aangepast Enkele zorgbedrijven gingen samen en werken nu onder eacuteeacuten naam We hanteren in dit jaarverslag in vrijwel alle gevallen de nieuwe namen bull Parnassia is de naam waaronder voormalig Dijk en Duin in Noord-Holland en Parnassia in Haaglanden samen-

gingen als eacuteeacuten zorgbedrijf bestaande uit twee vennootschappen bull Youz is de nieuwe naam voor het voormalige Lucertis De Jutters en Youz (eerder onderdeel van Antes) Onder

de merknaam Youz is dr Leo Kannerhuis nu het lsquolabelrsquo voor zorg aan mensen met autisme

bull Antes is het zorgbedrijf waarvan Bavo Europoort vanaf de fusie met Antes in 2017 deel uitmaakte De merknaam Bavo Europoort werd ook in 2019 nog gevoerd in afwachting van het moment dat er gewerkt zou kunnen worden met eacuteeacuten gezamenlijk EPD Vanaf 20 april 2020 wordt alleen nog de merknaam Antes gevoerd

Fivoor wordt meegeteld naar rato van het aandeel van Parnassia Groep daarin zijnde 575 De andere 425 van de aandelen is in handen van Altrecht

Zie voor nadere informatie over de formele aspecten van de jaarverslaggeving bijlage 2 Uitgangspunten van de ver- slaggeving (p 145) en verder in de jaarrekening onder Grondslagen van waardering en resultaatbepaling

Tegelijk met dit jaarverslag brengt Parnassia Groep een publieksgericht Jaarbeeld 2019 uit Bij enkele onderwerpen in dit jaarverslag wordt door middel van een vignetje JB met hyperlink verwezen naar nadere informatie over betreffend onderwerp in het Jaarbeeld

3

Inhoud

VOORWOORD 6

Het jaar 2019 - Parnassia Groep in cijfers 8

Deel 1 ONZE VISIE EN AMBITIES10

Onze groepsvisie deskundig respectvol optimistisch 11 De waarde van ons werk 13 Ons bedrijfsplan ndash Merkbaar beter 14

Deel 2 WERKEN AAN GOEDE ZORG16

Goede zorgherstelondersteunend professioneel veilig18 Herstelondersteunende zorg18

Ervaringsdeskundigheid 18 Familie en naasten 20 Maatschappelijk herstel 21 Professionele zorg 23

Veilige zorg25 Veiligheid patieumlnten 25 Veiligheid informatie 28

Onze zorg zo vroeg en dichtbij als mogelijk30 Een breed palet aan hulpverlening 30 Eerder starten ndash korter wachten 31 E-health32 Bereikbaarheid 34 Vier segmenten 36

1 Onze GGZ in en om de huisartsenpraktijk 36 2 Onze wijkgerichte GGZ 40 3 Onze gespecialiseerde programmarsquos 45 4 Onze topspecialismen 48

Onze zorg zo kort en licht als mogelijk 51 Intensieve zorg blijft altijd nodig 51 Sleutels tot korter en lichter behandelen 51 Herstellen doe je thuis 52 Minder klinisch behandelen ndash minder bedden 52

Resultaten van en ervaringen met onze zorg 54 De kwaliteit van onze zorg54

Het resultaat van de behandeling54 Patieumlntervaringen 56 Klachten 57

Wachttijden en wachtlijsten 59 Kosten per patieumlnt 60

2020 onze zorgverlening in tijden van corona 62

Deel 3 WERKEN MET COLLEGArsquoS 64

Ruim 13500 collegarsquos 65 Werkklimaat welzijn en gezondheid 66 Aantrekkelijk en goed werkgeverschap68 Vacatures en arbeidsmarkt 69 Sociaal Plan reorganisatie en herplaatsing69 Organisatie HR-functie regelingen en voorzieningen voor collegarsquos70

4

Deel 4 WERKEN AAN KENNIS 71

Kennis ontwikkelen en kennis delen 72 Parnassia Groep Academie 72 Specialismegroepen 73 Onderzoek74 Scholing 77

Deel 5 WERKEN MET PARTNERS 83

Samenleving en belanghebbenden84 Laten zien wat we doen 84 Vrijwilligers en vrienden85 Maatschappelijk verantwoord ondernemen86

Samenwerkingspartners 86 Collega-aanbieders van zorg en dienstverlening 87 Andere partners in onze zorg voor kwaliteit 87

Deel 6 MIDDELEN EN GELD91

Huisvesting en facilitaire zaken 92 Kwaliteit en kosten huisvesting92 Ontwikkelingen vastgoed 201992 Veiligheid gebouwen en terreinen 94 Facilitaire zaken 94 Organisatie vastgoed en facilitaire zaken 94 Duurzaamheid en milieu 95

ICT 98 ICT-organisatie96 ICT-missie en -strategie 96

IT Services 96 Informatiemanagement 96 Projecten97 Informatieveiligheid 97

Geld ndash financieumlle middelen 98 Werken aan financieel herstel en toekomstperspectief 98 Nadere toelichting resultaat 2019 106 Administratieve organisatie 111

Deel 7 DE BESTURING VAN ONZE GROEP 114

Bestuurlijk samenspel 115 Normen voor goed bestuur 115 Raad van bestuur 116 Raad van commissarissen 118 Stichtingsbestuur 123 Besturing en bedrijfsvoering 124

Sturen op inhoud en bedrijfsvoering 124

Managementinformatie en -rapportage 125 Risicobeheersing 126 Kwaliteits- en veiligheidsmanagement 127

Medezeggenschap 129 Medezeggenschap patieumlnten ndash clieumlntenraad 129 Medezeggenschap personeel ndash ondernemingsraad 131

Deel 8 DE STRUCTUUR VAN ONZE GROEP 133

Uitgangspunten voor de inrichting van de groep 134 Organisatiestructuur 135 Juridische structuur 137

Medezeggenschapsstructuur 141

5

BIJLAGEN 143

Bijlage 1 Algemene identificatiegegevens 144 Bijlage 2 Uitgangspunten van de verslaggeving 145 Bijlage 3 Kerngegevens patieumlnten capaciteit personeel en opbrengsten 147 Bijlage 4 Toelatingen 149 Bijlage 5 Werkgebieden 150 Bijlage 6 Externe strategie voldoen aan de vraag naar zorg 151 Bijlage 7 Geconsolideerde balans en resultatenrekening 152 Bijlage 8 Nevenfuncties leden RvB RvC en AVA in 2019 154

VOORWOORD

Het jaar 2019 ligt alweer geruime tijd achter ons Dit jaarverslag publiceren wij aanzienlijk later dan gewoonlijk Oorzaken hiervan zijn de coronacrisis de wens om afrekeningen met financiers zo goed mogelijk af te ronden en het traject met de banken over de financiering Het (verder) herstellen van alle gevolgen van de pandemie is voor onze samen- leving in al haar geledingen een immense opgave Dat geldt ook voor Parnassia Groep Het is goed om ons daarbij te laten inspireren door wat we in 2019 tot stand brach- ten En om ons te realiseren dat de crisis in 2020 ook ontwikkelingen heeft versneld waarop we willen voortbouwen

lsquoWerken aan herstelrsquo is de kern van ons werk Ook in 2019 hebben onze ruim 13500 collegarsquos zich dagelijks weer volop ingezet om bij elkaar meer dan 185000 kwetsbare mensen te helpen herstellen Als professional of in een ondersteunende rol ndash in loondienst als vrijwilliger als stagiair of als aangesloten zelfstandige En daarbij brachten we ook weer verbeteringen tot stand op allerlei gebied Dit jaarverslag bevat een groot aantal aansprekende voorbeelden

Al eerder schreven we dat we mooi maar verre van eenvoudig werk doen Op zichzelf is het bieden van geestelijke gezondheidszorg intensief We hebben te maken met mensen met complexe problemen die vaak intensieve behande- ling nodig hebben Ondanks alle aandacht voor de veiligheid van patieumlnten collegarsquos en de samenleving deden zich helaas ook in 2019 weer incidenten en calamiteiten voor met vaak een grote impact Ons werk wordt er ook niet eenvoudiger op door maatschappelijke omstandigheden als een verhardend publiek klimaat agressie en stigmatise- ring En door aanhoudende druk op tarieven en hoge administratieve en verantwoordingseisen ndash al is voor dat laatste probleem de afgelopen tijd landelijk wel bredere aandacht ontstaan

Bij dat alles blijft de krapte op de arbeidsmarkt ook ons parten spelen Goede patieumlntenzorg is alleen maar mogelijk als voldoende collegarsquos bij Parnassia Groep willen blijven werken en willen komen werken Elke collega telt Daarom blijven we juist in lastige omstandigheden hoge prioriteit geven aan een goed werkklimaat Aan een inclusieve organisatie waarin iedereen kan zijn wie hij of zij is En daarom blijven we ook investeren in mensen door middel van scholing en opleiding ndash zie deel 4 van dit jaarverslag Werken aan kennis

We hebben hard gewerkt om zoveel mogelijk mensen van goede behandelingen te voorzien In 2019 boden we 2 meer patieumlnten een behandeling dan in 2018 Helaas zijn de wachtlijsten op veel plaatsen nog te lang gebleven Allerlei initiatieven zorgen ervoor dat we meer mensen kunnen helpen zoals meer deels digitale behandelingen groepsbehandelingen en samenwerking met tal van partners binnen en buiten het zorgdomein We doen wat we kunnen om ook de mensen op de wachtlijst de hulp te bieden die zij vaak zo hard nodig hebben We zeggen daar- over ldquomensen op de wachtlijst zijn ons net zo lief als de mensen die in behandeling zijnrdquo Maar de schaarste aan re- giebehandelaars vormt een belangrijke beperking van onze mogelijkheden

In 2019 zagen we ons voor een extra opgave gesteld zorgen voor ons eigen herstel als Parnassia Groep Herstel van de gevolgen van het zware jaar daarvoor waarin we voor het eerst rode cijfers schreven Voor veel collegarsquos zorgde dat voor extra druk en onzekerheid Met een gezamenlijke inzet en uiteenlopende acties en maatregelen wisten we de weg omhoog te vinden Uiteindelijk boekten we in 2019 weer een (nog te gering) positief financieel resultaat

Betere meer kostendekkende afspraken met financiers droegen daaraan bij De gesprekken met hen betreffen deels voorgaande jaren deels het lopende jaar en deels toekomstige jaren Mede daardoor en doordat er meerdere financiersstelsels zijn is de materie complex Vaak kwamen we in redelijkheid tot kostendekkende afspraken helaas was soms ook een gang naar de rechter samen met andere instellingen noodzakelijk We kunnen niet onder de kostprijs werken dit geeft te grote financieumlle risicorsquos

En dan werden we begin 2020 geconfronteerd met het coronavirus dat onze wereld in korte tijd een ander aanzien gaf Op alle mogelijke manieren hebben we met elkaar de vele uitdagingen als gevolg daarvan het hoofd proberen te bieden Het waarborgen van de gezondheid en veiligheid van patieumlnten bezoekers en collegarsquos en het zo goed mogelijk leveren van noodzakelijke zorg vergden een enorme inzet van velen In de klinische en ambulante patieumlnten- zorg in de ondersteuning op locatie of thuis Gebleken is dat we een vitale en flexibele organisatie vormen en samen

in staat zijn tot enorme prestaties De talloze collegarsquos die hiervoor extra inzet hebben geleverd eacuten de vele externen van wie we steun kregen willen op deze plaats graag bedanken

Onze investeringen van de afgelopen jaren in de ontwikkeling van e-health en in de hiervoor benodigde technische infrastructuur stelden ons in staat om tijdens de coronacrisis in zeer korte tijd veel grotere aantallen patieumlnten dan voorheen langs digitale weg te voorzien van noodzakelijke hulp In 2019 hadden we al een flinke toename gerealiseerd van het volledig online behandelen van patieumlnten Ook ontwik- kelden we de afgelopen tijd diverse apps die patieumlnten helpen om zelf de regie te nemen over hun herstel De kunst voor de komende jaren zal zijn om een optimaal evenwicht te bereiken tussen behandeling lsquoface-to-face-rsquo en online Voor een groot deel van de patieumlnten kan zorsquon lsquoblendedrsquo behandeling een goede manier van behandelen zijn

De coronacrisis heeft ons indringend herinnerd aan de kwetsbaarheid van mensen organisaties en onze samenle- ving Met volle inzet en vanuit onze kernwaarde optimisme zetten wij met alle collegarsquos en partners ons lsquowerken aan herstelrsquo voort

Met trots kijken we terug op wat we in 2019 gedaan en bereikt hebben en ook op hoe we in 2020 tot nu toe met elkaar alle moeilijkheden het hoofd hebben weten te bieden Samen met onze collegarsquos financiers en vele partners blijven we ons vol energie inzetten om zo goed mogelijk bij te dragen aan de kwaliteit van leven van patieumlnten en hun naasten en aan de kwaliteit van de samenleving Dat is waar- om we met vertrouwen naar de toekomst kijken

Namens de raad van bestuur en de bestuursraad Stephan Valk voorzitter raad van bestuur

7

Het jaar 2019 - Parnassia Groep in cij- fers

8

9

ONZE VISIE EN AMBITIES

-inhoudsopgave

10

Deel 1 ONZE VISIE EN AMBITIES

Onze groepsvisie deskundig respectvol optimistisch

Het uitgangspunt voor al ons handelen is onze groepsvisie met als titel onze drie kernwaarden Deskundig respectvol amp optimistisch

Onze groepsvisie verwoordt beknopt ons bestaansrecht en onze manier van werken

Begin 2019 introduceerden wij een nieuwe versie van de groepsvisie

Vervolgens hebben we verder vormgegeven aan de manier waarop wij in Parnassia Groep werken en samenwerken Wij doen dat zodanig dat al onze teams duurzaam gezond zijn om samen een duurzaam gezonde organisatie te blijven Een duurzaam gezond team kenmerkt zich door inhoudelijk goede en doelmatige zorg door een inspirerend werk- klimaat en door een financieel gezond resultaat Zie Sturen op inhoud en bedrijfsvoering p 124 ev

Onze groepsvisie hebben we als volgt samengevat onder het motto Samen grenzen verleggen

Samen grenzen verleggen

Parnassia Groep is er als jij professionele hulp nodig hebt om weer krachtig in het leven te kunnen

staan

Hulp bieden bij psychische problemen dat is waar alle collegarsquos van Parnassia Groep zich dagelijks met hart en ziel voor inzetten We bieden onze hulp kort en dichtbij als dat kan en intensiever en langer wanneer dat nodig is We willen een merkbaar beter resultaat voor patieumlnten bereiken Drie kernwaarden staan voorop bij al ons werk deskundig optimistisch en respectvol

Parnassia Groep biedt specialistische hulp bij alle psychische problemen Onze organisatie bestaat uit verschillende zorgmerken die zijn onderverdeeld in kleinschalige teams We werken intensief samen door onderling kennis te delen maar ook doordat specialisten van verschillende zorgmerken gezamenlijke teams vormen denk hierbij aan levenslooppolirsquos en wijkteams Omdat we op deze wijze samenwerken en steeds vernieuwen betekenen wij meer voor onze patieumlnten

We zijn professionals die zich constant inzetten om de kwaliteit en toegankelijkheid van de geestelijke

gezondheidszorg in Nederland vooruit te helpen Want we vinden dat de behandeling van psychische problemen altijd beter kan Met wetenschappelijk onderzoek professionele ontwikkeling via onze eigen academie en de ontwikkeling en innovatie van nieuwe behandelmethoden verleggen we grenzen en ontdek - ken we nieuwe mogelijkheden

Zo werken we iedere dag weer samen met patieumlnten en tal van partners aan merkbaar betere zorg Zodat elke patieumlnt volmondig ja antwoordt op de vraag raadt u een familielid of andere naaste de hulp van Parnassia Groep aan

Voor intern gebruik hebben we de inhoud van onze bestaande groepsvisie wat anders gestructureerd Na stil t e heb- ben gestaan bij ons bestaansrecht (ons waarom) geven wij uitwerking aan de manier waarop wij werken (ons hoe) op vier terreinen

Deel 1 Onze visie en ambities

12

Ons bestaansrecht

Hulp bieden aan mensen met psychische problemen dat is waar ons werk om draait

Een goede gezondheid is voor iedereen van onschatbare waarde Zowel een goede lichamelijke als een

goede geestelijke gezondheid Psychische klachten kunnen iedereen treffen en ernstig lijden veroorzaken Voor de patieumlnt en diens omgeving zijn ze vaak lastiger dan lichamelijke aandoeningen omdat ze minder zichtbaar zijn

Er kan veel gedaan worden om psychische problemen te voorkomen En om ze te overwinnen als ze toch ontstaan zijn Veel mensen komen er weer helemaal bovenop Anderen houden soms een (ernstige) psychische beperking of kwetsbaarheid

Geestelijke gezondheid herwinnen betekent herstel van wat was aangetast Verbinding met familie en naasten Autonomie en gevoel van eigenwaarde Het vermogen om te werken en deel te nemen aan de samenleving Zin en betekenis Kortom kwaliteit van leven

Een belangrijke sleutel tot herstel is de eigen kracht hervinden benutten versterken Steun van familie

vrienden collegarsquos werkgever en andere betrokkenen kan daarbij enorm helpen En natuurlijk moet er professionele hulp beschikbaar zijn als dat nodig is Hulp die aansluit bij het dagelijks leven van mensen en het netwerk om hen heen

Parnassia Groep biedt hulp bij het voorkomen en behandelen van geestelijke problemen Hulp bij en samen met de huisarts thuis of in de wijk in specialistische programmarsquos Hulp bij het werken aan de toekomst

Goede en tijdige hulp bij psychische problemen heeft een positieve invloed op de kwaliteit van leven van

patieumlnten en op hun omgeving Het verminderen van psychische problemen heeft een brede maatschappelij - ke waarde en kan arbeidsuitval en ontwrichtende sociale situaties voorkomen Soms kan ingrijpen bij ernstige psychische problematiek ook leiden tot een veiligere samenleving

De manier waarop wij werken

I De manier waarop wij onze zorg aanbieden Samen met de patieumlnt kijken we welke hulp nodig is voor het herstel van zijn geestelijke gezondheid We kijken wie die hulp het beste kan bieden en waar deze hulp plaats kan vinden Parnassia Groep is er voor iedereen Parnassia Groep heeft zorgonderdelen die gespecialiseerd zijn in hulp aan kinderen jongeren volwassenen gezinnen ouderen en mensen met een andere culturele achtergrond

II De manier waarop wij met onze partners omgaan We vervullen voor de samenleving een cruciale rol door zorg te bieden voor mensen met psychische proble- men Samen met onze maatschappelijke partners vormen we een netwerk voor mensen die het zelf niet red- den

III De manier waarop wij met elkaar omgaan We stellen hoge eisen aan onszelf en onze collegarsquos We gaan uit van onze eigen kracht We werken vanuit een optimistische instelling en denken in mogelijkheden Door elkaars deskundigheid in te zetten zijn we in staat antwoord te geven op de (complexe) problematiek van onze patieumlnten Vaak zijn collegarsquos van meerdere zorgonderdelen betrokken bij de zorg voor een patieumlnt We weten elkaar te vinden om onze kennis te bundelen verder te ontwikkelen en toe te passen in de praktijk

IV De manier waarop wij onze organisatie vormgeven Goede bedrijfsvoering is een voorwaarde voor goede hulpverlening We stellen hoge eisen aan onze organi- satie We willen een innovatieve en krachtige organisatie zijn Als maatschappelijke onderneming zonder winstoogmerk laten we alle opbrengsten direct of indirect ten goede komen aan (verbetering van) de zorg

Op diverse plaatsen in dit jaarverslag citeren we uit de nieuwe versie van de groepsvisie

Deel 1 Onze visie en ambities

13

De waarde van ons werk

Met ruim 13500 collegarsquos zetten wij ons elke dag weer in samen met vele partners voor het herstel van kwetsbare mensen en daarmee voor een gezondere samen- leving

De waarde van ons werk ligt in de bijdragen die wij dagelijks elke dag weer leveren aan de kwaliteit van leven van patieumlnten en aan de kwaliteit van de samenleving En ook in het rendement daarvan in economisch opzicht Hoe wij die waarde leveren en wat daarvoor nodig is maakt ons waardecreatiemodel op hoofdlijnen aanschouwe- lijk

Het model is opgebouwd uit vijf kolommen die het volgende laten zien bull Wat hebben wij nodig voor ons werk rarr voorwaarden

bull Wat doen we daarmee

rarr activiteiten - processen bull Wat biedenleveren wij rarr diensten

bull Wat levert dat op voor patieumlnten en voor de samenleving

rarr resultaten bull Wat draagt dat bij Wat heeft lsquomenrsquo daaraan rarr waarde

Doordat in het waardecreatiemodel onze zeer uiteenlopende partners zijn opgenomen geeft het ook een beeld van de groep in haar maatschappelijke context

Het model is in essentie jaar in jaar uit van toepassing het is dus weinig tijdgebonden Het helpt ons om met elkaar na te denken over onze strategie en over de concretisering daarvan in verbeterplannen en hierover te communiceren De diverse elementen van ons waardecreatiemodel komen aan bod in de diverse hoofdstukken van dit jaarverslag

Deel 1 Onze visie en ambities

14

Ons bedrijfsplan ndash Merkbaar beter

In ons bedrijfsplan Merkbaar beter hebben we beschreven hoe wij als Parnassia Groep onze zorg steeds weer verder blijven verbeteren samen met onze vele partners Merkbaar beter voor patieumlnten hun naasten verwijzers en financiers

We hebben het bedrijfsplan opgebouwd rond vijf speerpunten Binnen die speerpunten benoemden we een aantal prioriteiten onderwerpen waar we extra inspanningen op inzetten

Parnassia Groep biedt hulp aan zeer diverse groepen patieumlnten Veel patieumlnten hebben gedurende een relatief korte periode hulp nodig Andere patieumlnten zullen hun hele leven een beroep op onze ondersteuning doen Maar waar en hoe de hulp ook gegeven wordt deze moet altijd passend zijn en gericht op de persoonlijke vraagbehoefte van de patieumlnt en diens omgeving En altijd vormt onze groepsvisie met de kernwaarden deskundigheid respect en optimisme ons vertrekpunt

Ons bedrijfsplan gaat over de vraag hoe maken wij als groep onze zorg steeds weer merkbaar beter voor onze patieumlnten hun naasten verwijzers en financiers Welke prioriteiten hebben we daarbij Hoe werken we daarbij zo doeltreffend mogelijk samen met onze partners

De doelen die wij ons stellen om onze zorg telkens weer stap voor stap merkbaar beter te maken hebben we samengevat in eacuteeacuten hoofddoel

Beter herstel in minder tijd

Beter herstel ndash daarmee leggen we het accent op bull het eigen herstelproces van de patieumlnt bull met onze hulp specialistisch professioneel herstelondersteunend

bull een betere ervaring meer eigen regie samen beslissen

bull een merkbaar beter resultaat een menswaardig leven beter functioneren en participeren

Minder tijd ndash daarmee leggen we het accent op bull zo vroeg mogelijk problemen onderkennen en zo intensief als nodig aanpakken

bull daardoor voor de patieumlnt sneller herstel (in minder tijd) bull daardoor lichter enof korter behandelen mogelijk (maar zoveel als nodig) bull daardoor per saldo minder behandelinzet (behandeluren) en dus minder kosten

Deel 1 Onze visie en ambities

15

Om richting te geven aan onze inzet formuleerden we in het verlengde van het voorafgaande bedrijfsplan Een andere instelling een vijftal speerpunten voor de periode 2017-2019

Speerpunt 1 Patieumlnten die ons van harte aanbevelen Speerpunt 2 Onze hulpverlening eerder dichterbij en zo mogelijk korter en lichter

Speerpunt 3 Extern partnerschap ndash Parnassia Groep draagt merkbaar bij

Speerpunt 4 Interne verbinding ndash de kracht van de groep benutten

Speerpunt 5 Een gezond positief en uitdagend werkklimaat ndash elke collega telt

We werken lsquovan buiten naar binnenrsquo We stellen de behoeften van de patieumlnt en de samenleving en hoe wij daar samen met anderen in voorzien voorop Over onszelf onze organisatie en collegarsquos gaat het pas bij het laatste speerpunt Last but not least Immers zonder enthousiaste en deskundige collegarsquos geen zorg Zij zijn ons kapitaal ndash dat mag als een clicheacute klinken maar dat maakt het niet minder waar of minder belangrijk

WERKEN AAN GOEDE ZORG

-inhoudsopgave

16

Deel 2 WERKEN AAN GOEDE ZORG

Parnassia Groep biedt specialistische hulp bij alle soorten psychische problemen Met goede en betaalbare zorg wil zij bijdragen aan de kwaliteit van leven van patieumlnten en de kwaliteit van de samenleving als geheel

ldquoDe maatschappelijke doelstelling en legitimatie van de zorgorganisatie is het bieden van goede zorg aan clieumlntenrdquo zo zegt de Zorgbrede Governancecode

ldquoDe zorgorganisatie biedt zorg van goede kwaliteit die voldoet aan professionele standaarden en eigentijdse kwaliteits- en veiligheidseisen De behoeftes wensen ervaringen en belangen van de clieumlnt staan centraal en zijn richtinggevend voor de te bieden zorg De zorg- en dienstverlening komt tot stand in dialoog en samenwerk ing tussen zorgverlener en clieumlnt waar nodig samen met zijn verwanten enof naasten Zorgverleners handelen daarbij in overeenstemming met hun professionele verantwoordelijkheid De zorg vindt plaats binnen de gegeven financieumlle mogelijkhedenrdquo

Parnassia Groep zet dan ook in op meer en meer werken conform de landelijk vastgestelde kwaliteitsstandaarden (zie p 73) Zo zorgen we dat er sprake is van lsquogepast gebruikrsquo van onze zorg Wij werken ernaartoe dat financiers en andere stakeholders dit ook kunnen vaststellen op basis van horizontaal toezicht (zie p 112)

De opbouw van dit deel

Hieronder beschrijven we eerst onze visie op (de kwaliteit van) zorg Drie aspecten vormen daar de kern van

herstelgerichtheid professionaliteit en veiligheid

Vervolgens laten we zien welke zorg we leveren een breed pakket aan hulpverlening waarvan allerlei elementen elkaar versterken En hoe we die leveren zo vroeg en dichtbij als mogelijk Steeds met gebruikmaking van communicatietechnologie (e-health) en met veel aandacht voor onze bereikbaarheid

We beschrijven hoe we dagelijks onze zorg verlenen in vier segmenten GGZ in en om de huisartsenpraktijk wijk- gerichte GGZ gespecialiseerde programmarsquos en topspecialismen We laten zien hoe we onze zorg zo kort en licht als mogelijk en verantwoord laten zijn

We besluiten dit hoofdstuk met de resultaten die we bereiken met onze zorg het effect op de gezondheid en het welzijn van de patieumlnten en hoe zij onze zorg ervaren en waarderen En de effecten van onze inzet op het verminderen van de wachttijden en het verder verlagen van de kosten van onze behandelingen

Deel 2 Werken aan goede zorg

18

Goede zorg herstelondersteunend professioneel veilig

In onze visie op kwaliteit van zorg staat centraal de patieumlnt die goede en veilige zorg moet ervaren We onderscheiden drie aspecten van kwaliteit herstelondersteunend en op maat

professioneel veilig

In de volgende drie paragrafen beschrijven we ons beleid ten aanzien van die drie aspecten en welke stappen wij hierin de afgelopen periode hebben gezet

Het in de praktijk waarborgen van de kwaliteit van zorg vraagt kwaliteits- management Het doel daarvan is het systematisch opsporen en uitvoeren van verbetermogelijkheden in onze processen Onze collegarsquos worden hierbij onder- steund door teamadviseurs kwaliteit van zorg De sturing op kwaliteit en de ver- betering daarvan vormen een integraal onderdeel van het besturing amp control- proces Hoe wij dit hebben ingericht beschrijven wij op p hellip ev

Herstelondersteunende zorg

Een belangrijke sleutel tot herstel is je eigen kracht hervinden Weer regie krijgen over je eigen leven en je eigen herstelproces Steeds meer zetten we apps in die patieumlnten daarbij helpen Ook de inzet van ervaringsdeskundigheid naast specialistische en wetenschappelijke kennis is van grote waarde voor het verder ontwikkelen en bieden van herstelondersteunende zorg

Wij koppelen onze deskundigheid aan de eigen kracht van mensen Zo kunnen we de snelste weg vinden naar herstel Bij het werken daaraan gaan we uit van het con- cept positieve gezondheid (Machteld Huber)

Ook in 2019 heeft Parnassia Groep veel geiumlnvesteerd in het borgen en verder ont- wikkelen van het herstelgericht werken en zorg verlenen Dit komt onder andere tot uiting in de deskundigheidsbevordering in diverse vormen vanuit de Parnassia Groep Academie voor alle collegarsquos Kennisuitwisseling en beleidsontwikkeling vinden plaats binnen het Herstelplatform een ontmoetingsplek voor hersteldeskundigen en ervaringswerkers

Ervaringsdeskundigheid

Met name door samenwerkingsverbanden van de Parnassia Groep Academie met andere scholingsinstituten zijn meer mensen opgeleid tot ervaringsdeskundige en officieel als ervaringswerker in dienst getreden Begin 2020 had Parnassia Groep 96 ervaringswerkers in dienst (52 fte) Een jaar eerder waren dat er 74 (46 fte)

Ervaringsdeskundigen hebben op allerlei gebied een actieve inbreng in de totstandkoming van beleid rondom de zorginhoud Aan vrijwel al onze specialismegroepen (zie p 73) nemen ervaringsdeskundigen deel Dat geldt ook voor de stuurgroep suiumlcidepreventie In het Herstelplatform wisselen ervaringsdeskundige leden van specialismegroepen en hersteldeskundigen uit de zorgbedrijven onderling kennis en ervaringen uit waarmee ze hun positie verder verstevigen

Deel 2 Werken aan goede zorg

19

Scholing bull De Parnassia Groep Academie verzorgde in 2019 negenmaal de BEP (Basiscursus Ervaringsdeskundigheid PG)

in zowel Rotterdam als Den Haag 3 keer in Castricum 2 keer en daarnaast werd de BEP voor het eerst ook in de regio Dordrecht gegeven In totaal waren er 100 deelnemers

bull Ook eigen herstelervaringen van onze hulpverleners kunnen als welkome bron van ervaringsdeskundigheid worden ingezet in de behandeling In 2019 werd de BEP voor Zorgprofessionals gegeven aan 8 hulpverleners die leerden om hun eigen ervaringen professioneel in te zetten

bull In samenwerking met De Haagse Hogeschool is een BEP-variant met studenten (HEE Buddy) gestart 6 studenten Social Work en 6 (ex-)clieumlnten leerden van elkaar Via Yucel-trainingen hebben ongeveer 25 hulpver- leners geleerd hoe je letterlijk kunt bouwen aan het herstel van mensen door middel van blokken

bull In Den Haag werd voor het eerst de cursus WRAP (Wellness Recovery Action Plan) gegeven Hierbij leerden 8 clieumlnten welk gereedschap ze kunnen gebruiken om hun herstel te bevorderen In het najaar zijn 12 ervarings- werkers gestart met een opleidingstraject tot WRAP-facilitator

bull Verder is een pilot gestart met workshops over opstellingen Tijdens 4 workshops hebben in totaal 30 collegarsquos kunnen ervaren hoe je je herstel kunt bevorderen door elementen die onbewust je herstel belemmeren op te stellen in de ruimte

bull Ten slotte werd in 2019 een voorzichtige start gemaakt met het inzetten van familie-ervaringsdeskundigen (zie p 21)

Herstelondersteunende initiatieven en activiteiten Ervaringsdeskundigen hebben op allerlei gebied een actieve inbreng in herstelondersteunende initiatieven Een aantal voorbeelden uit 2019

bull Eetstoornissen ndash Om bij mensen met een eetstoornis de kans op terugval na een GGZ-behandeling te verkleinen

(nu 30 tot 50) zijn PsyQ en Stichting JIJ vorig jaar in Rotterdam een pilot gestart voor betere nazorg en herstel PsyQ verwijst clieumlnten sneller door naar een speciaal nazorgtraject bij Stichting JIJ waar ervaringsdeskundigen een belangrijke rol spelen Als iemand binnen een half jaar alsnog een terugval krijgt dan kan de behandeling bij PsyQ direct weer vervolgd worden zonder nieuwe wachttijd De eerste resultaten zijn positief

bull Verder herstel na behandeling ndash Bij PsyQ Zoetermeer is in samenwerking met Reakt en Indigo het herstelpad

Van zorgen naar morgenrsquo ontwikkeld Het is bedoeld voor mensen die reeds een specialistische behandeling ge- volgd hebben en nog verder willen werken aan hun maatschappelijke functionele of persoonlijke herstel Doel is om de eigen regie van mensen te bevorderen en om de uitstroom bij PsyQ te versnellen Patieumlnten kunnen diverse modules volgen bij Reakt Indigo of bij ervaringsdeskundigen van PsyQ waarbij ze verder werken aan hun herstel Voorbeelden zijn de zelfmanagementmodule PPEP4ALL de cursus lsquoVrienden maken kun je lerenrsquo of hulp bij het zoeken van vrijwilligerswerk of de aanpak van schulden In 2020 wordt dit herstelpad uitgerold in andere vestigingen

bull Voorlichting aan jongeren ndash Youz heeft in samenwerking met het project ExpEx (Experienced Experts) voorlich- ting over zelfbeschadiging en suiumlcidaliteit ontwikkeld Enkele ervaringsdeskundigen van ExpEx hebben deze vormgegeven en op meerdere locaties gepresenteerd zoals bij het Leger des Heils het JIT de GGD De Haagse Hogeschool en op de Voor de Jeugd Dag op 7 oktober 2019 Er is ook een filmpje over het project gemaakt

bull Roeiteam Antes wint herstelprijs JB ndash Het project lsquoRoeien in herstelrsquo van Antes waarbij (ex-)verslaafden een roeiteam vormen won in 2019 de Herstelspecial een GGZ-prijs voor initiatieven op het gebied van herstel en ervaringsdeskundigheid In Londen roeiden de mannen over de Thames tijdens de Great River Race Het team kwam als 41e van de 300 deelnemers over de meet Belangrijker nog het project lsquoRoeien in herstelrsquo geeft verslaafden een podium om beter te worden

bull Herstelacademies ndash Antes opende in samenwerking met ketenpartners Laurens Middin en PIT 010 twee Herstel-

academies eacuteeacuten in Rotterdam-IJsselmonde en eacuteeacuten in Dordrecht De Herstelacademie is een plek voor iedereen die na een levensontwrichtende ervaring met bijvoorbeeld verslaving psychiatrie enof dakloosheid in eigen regie en samen met lotgenoten (verder) wil werken aan herstel De Herstelacademie wordt gerund door ervaringsdeskundigen en biedt trainingen supportgroepen en andere herstelgerichte activiteiten aan Antes is in gesprek met de gemeente Rotterdam en andere partijen om meer Herstelacademies te openen

bull Herstelgerichte groepen ndash Bij Parnassia Noord-Holland dragen ervaringsdeskundigen bij aan uiteenlopende her- stelgerichte initiatieven Nieuw in 2019 waren de Acceptance and Commitment Therapy (ACT) die op een beschouwelijke manier naar de eigen gedachten laat kijken de zelfbeeldgroep waarbij geprobeerd wordt de

Deel 2 Werken aan goede zorg

20

waardering van lsquohet zelfrsquo te vergroten de Narrative Enhanced and Cognitive Therapy (NECT) voor het herstructu- reren van het eigen verhaal bijvoorbeeld inzake (zelf)stigma

bull Intensieve deeltijdtherapie ndash Bij PsyQ Bipolaire stoornissen werkt een ervaringswerker mee aan de intensieve deeltijdtherapie Ritme amp Balans Patieumlnten komen gedurende 16 weken 4 dagen per week naar de therapie om in het kader van hun herstel te stabiliseren en weer een goed ritme te krijgen Zij kiezen zelf de gespreksonderwer- pen De inbreng van de ervaringswerker wordt regelmatig als zeer nuttig ervaren de ervaringswerker wordt gezien als positief rolmodel waarbij herkenning en erkenning een belangrijke rol spelen

bull Dagelijks contact ndash Bij Brijder Gouda is een pilot gestart waarbij de ervaringswerker dagelijks (app)contact onder-

houdt met clieumlnten en hen drie vragen laat beantwoorden De vragen zijn gericht op wat al goed gaat bij de clieumlnt Het idee is om zo verbinding met de clieumlnt te houden met als doel dat de clieumlnt een commitment aangaat met zichzelf en de behandelaar begeleider

Familie en naasten

Voor veel patieumlnten is de steun van familie en naasten van groot belang voor hun herstel In onze groepsvisie hebben

wij dat als volgt verwoord We vragen de patieumlnt actief naar familie en naasten en betrekken hen graag bij de behandeling Zo voelen zij zich gehoord en gesteund als partner in het herstel

Ons uiteindelijke doel daarbij is het bevorderen van de kwaliteit van leven van de patieumlnt en zijnhaar familienaaste

Werken aan familiebeleid Leidraad hierbij vormen ons beleidsdocument lsquoUw naaste onze zorg visie richtlijnen en beleid voor familie Parnassia Groeprsquo en de generieke module lsquoSamenwerking en ondersteuning naasten van mensen met psychische problema- tiekrsquo Aan de hand hiervan werken de zorgbedrijven van Parnassia Groep aan het versterken van de samenwerking tussen patieumlnt professionals en familie en cultuuraspecten zoals bejegening van de naasten

Op de sites van onze zorgbedrijven staat wat Parnassia Groep familie te bieden heeft en informatie over het familie- beleid van Parnassia Groep over ondersteuningsmogelijkheden en over zaken als familieraden en familieklachtrecht Cooumlrdinatoren familiebeleid bij de verschillende zorgbedrijven hebben tweemaandelijks overleg om de voortgang op het gebied van het familiebeleid af te stemmen en verder te stimuleren Vertegenwoordigingen van de familieraad Rijnmond en de familieraad Haaglanden participeren in dit afstemmingsoverleg Zo kan de inbreng van familie mee- genomen worden bij mogelijke nieuwe initiatieven Ook Reakt is eind 2019 toegetreden tot het afstemmingsoverleg

Tevredenheidsonderzoek

In 2019 is als pilot op een aantal afdelingen gestart met de Quickscan GGZ Werken met familie Het doel van de pilot is te onderzoeken of we in de hele organisatie met de spiegelversie van de Quickscan kunnen werken Familie en hulpverleners vullen allemaal dezelfde vragen in Daarna worden de antwoorden vergeleken waar hebben hulp- verleners en familie dezelfde mening over en waar zou aan gewerkt moeten worden Het idee is om met elkaar in gesprek te komen over de resultaten en verbetervoorstellen te formuleren

Ook is een algemeen tevredenheidsonderzoek voor familie ontwikkeld dat in 2020 in een van de zorgbedrijven getest gaat worden

Afhankelijk van de resultaten van de pilot zal deze Quickscan of een andere manier van tevredenheidsmeting in 2020 breder uitgevoerd worden

Scholing Een belangrijk onderdeel van ons familiebeleid is dat alle collegarsquos van Parnassia Groep systemisch werken als ba- sisdeskundigheid hebben Om het systemisch werken meer nog dan nu ingang te laten vinden zijn scholing en bege- leiding lsquoon the jobrsquo nodig Hiertoe zijn gezamenlijke bijeenkomsten georganiseerd met systeemtherapeuten van i-psy PsyQ en Brijder en hebben zij een training systemisch werken ontwikkeld Hoe deze training ingezet gaat worden wordt verder onderzocht De benodigde tijdsinvestering van collegarsquos en de daarmee gemoeide kosten zijn daarbij overwegingen (overwegingen die gelden voor tal van onderdelen van te implementeren kwaliteitsstandaarden)

Om de collegarsquos te ondersteunen bij de samenwerking met familie en naasten heeft Antes in 2019 een start gemaakt met het organiseren van familiecommunityrsquos in elke divisie Een familiecommunity bestaat uit familieambassadeurs van de diverse teams die viermaal per jaar bijeenkomen voor intervisie en deskundigheidsbevordering

Deel 2 Werken aan goede zorg

21

Familieambassadeurs ondersteunen het eigen team bij het vergroten van de familiedeskundigheid zodat er op een juiste manier met familieleden wordt samengewerkt in de triade patieumlnt familie en zorgverlener

In samenwerking met de Parnassia Groep Academie wordt een training ontwikkeld voor de aandachtsfunctionaris- senambassadeurs familiebeleid Daarnaast wordt een handreiking Familiebeleid ontwikkeld waarin verschillende themarsquos worden uitgewerkt zoals familie bejegenen familie ondersteunen privacywetgeving familie en suiumlcidepreventie Deze handreiking wordt met informatie over deze themarsquos geplaatst op een pagina op ons portaal die door hulpverleners eenvoudig te raadplegen is

Familie-ervaringsdeskundigen Er is een voorzichtige start gemaakt met het inzetten van familie-ervaringsdeskundigen Zo heeft een familie- ervaringsdeskundige haar ervaringen op papier gezet waarbij zij diverse tips formuleert voor familie en naasten Daarnaast wordt in de regio Rijnmond gewerkt aan een handreiking Familie-ervaringsdeskundigheid

De specialismegroep EPA nam het initiatief om een visiedocument te ontwikkelen over de inzet van familie- ervaringsdeskundigheid binnen Parnassia Groep

Familieraad In onze kernregiorsquos Haaglanden en Rijnmond heeft Parnassia Groep een regionale familieraad Voor de kernregio Noord-Holland werd in 2019 de start van een regionale familieraad voorbereid deze familieraad zal naar verwachting in 2020 geiumlnstalleerd worden Zowel in Haaglanden als in Rijnmond wordt een aantal keer per jaar een bijeenkomst georganiseerd met de familie- raad en vertegenwoordigers van alle zorgbedrijven van Parnassia Groep in de regio Zo wordt er vorm gegeven aan de samenwerking en worden de doelstellingen van het beleid besproken en opgepakt Voorbeelden hiervan zijn gezamenlijk familieavonden beleggen familieraad die referaten verzorgt en samenwerken aan de werving van leden voor de familieraad

De regionale familieraden kunnen over alle zaken met betrekking tot het familiebeleid gevraagd en ongevraagd advies uitbrengen aan de bestuurder van het regionale ketenzorgbedrijf De familieraden kunnen de wensen zorgen en problemen van familie (en patieumlnten) signaleren en meewerken aan de structurele oplossing daarvan Belangrijk doel van de familieraden is ook het verbeteren van de betrokkenheid en bejegening van familie bij de behandeling van patieumlnten

Familievertrouwenspersonen en klachtenbehandeling In de drie kernregiorsquos van Parnassia Groep zijn onafhankelijke familievertrouwenspersonen actief via de Landelijke Stichting Familievertrouwenspersonen Zij ondersteunen en adviseren familieleden en naasten bij vragen over de situatie van hun familielidpatieumlnt contact met de hulpverlening en persoonlijke vragen De familievertrouwenspersonen staan in nauw contact met de familieraden de aandachtsfunctionaris- senambassadeurs familiebeleid collegarsquos en het bestuurde directies van de zorgbedrijven Op basis van het Reglement klachtencommissie patieumlnten Parnassia Groep hebben familieleden en naasten ook de mogelijkheid om hun eventuele klacht(en) ter beoordeling voor te leggen aan de onafhankelijke klachtencommissie van Parnassia Groep

Familieorganisaties De directies van de zorgbedrijven onderhouden contacten met de voor hun regiorsquos en specifieke patieumlntengroepen relevante (categorale) patieumlnten- en familieorganisaties

Maatschappelijk herstel

Sociaal-maatschappelijk participeren is een van de pijlers van positieve gezondheid Een deel van onze patieumlnten woont in omstandigheden die hun dagelijks functioneren en herstel ernstig belemmeren of heeft niet eens een woning Behoorlijk wonen een zinvolle dagbesteding werk maatschappelijke ondersteuning wij kunnen dit allemaal niet zelf bieden maar wel de verantwoordelijkheid nemen om partners in onze kernregiorsquos Noord-Holland Haaglanden en Rijnmond te mobiliseren om de maatschappelijke situatie van patieumlnten te verbeteren

Zelf zetten we vooral in op het bieden van tal van vormen van activeringbegeleiding door Reakt Ook bieden we diverse vormen van beschermd en begeleid wonen en werken we hard aan uitbreiding van de mogelijkheden

Deel 2 Werken aan goede zorg

22

Activeringbegeleiding Bij Reakt werken clieumlnten aan hun toekomst Dat kan op allerlei manieren bijvoorbeeld door mee te doen aan activiteiten op onze woon-zorgparken of in de wijk of door onder begeleiding van een van de consulenten aan het werk te gaan Ook bieden we individuele begeleiding bij sociale contacten wonen leren en financieumln Met alles wat we doen willen we de clieumlnt helpen bij het vinden van structuur zelfvertrouwen en voldoening

Met haar brede palet aan activiteiten bereikte Reakt in 2019 ruim 8500 patieumlnten Het betreft zowel patieumlnten met een EPA als andere patieumlnten

De ordening van het aanbod van Reakt in de Bouwstenen en de communicatie daarover bleken in 2019 succesvol De Bouwstenen zijn enthousiast ontvangen door gemeentes samenwerkingspartners en clieumlnten Ze blijken een duidelijk beeld te geven van de mogelijkheden van Reakt en daar doorgerichte instroom te bevorderen

Enkele bijzondere ontwikkelingen in 2019

bull Reakt app JB ndash In oktober 2019 is de Reakt App gelanceerd Alle activiteiten die Reakt aanbiedt zijn daarin te vinden per locatie en datum Clieumlnten kunnen op hun eigen telefoon of computer precies zien wat er in de buurt te doen is Maar ook verwijzers bieden we op deze manier gemakkelijk inzicht in de mogelijkheden voor herstel van hun clieumlntenpatieumlnten De activiteiten per locatie zijn duidelijk gekoppeld aan de Bouwstenen Je kunt in de app zoeken op soort activiteit en op plaats De verschillende vormen van begeleiding helpen clieumlnten bij het vinden van structuur zelfvertrouwen en voldoening

bull Kijk op de Wijk ndash In dit initiatief krijgt een clieumlnt een strippenkaart waarmee hij diverse instanties kan bezoeken om zijn horizon te verbreden nieuwe mensen te leren kennen en kennis op te doen van het aanbod in de wijk Het doel is het vergroten van het sociale netwerk het verlagen van drempels en het openen van nieuwe deuren tot dagbesteding en werk Wanneer de clieumlnt vijf bezoeken heeft laten afstempelen kan hij de strippenkaart verzilveren bijvoorbeeld in de vorm van een gratis maaltijd of rondvaart Kijk op de W ijk startte in 2018 in Rotter- dam en werd op 18 april 2019 uitgeroepen tot Echt Rotterdams Erfgoed Inmiddels is het ook geiumlntroduceerd in de gemeentes Zaandam Haarlem en Den Haag Purmerend en andere gemeentes volgen

bull Buurtambassade ndash In dit project met de gemeente Leidschendam-Voorburg nemen we een aantal mensen met

een grote afstand tot de arbeidsmarkt in dienst voor een periode van eacuteeacuten jaar Zij krijgen een training van Reakt en begeleiding bij hun taak om andere mensen uit hun sociale isolement te halen en toe te leiden naar onder andere locaties van Reakt en Welzijn In totaal zijn er vijf buurtambassadeurs gestart die allen zelf ook aan het einde van het traject succesvol zijn uitgestroomd naar een opleiding een betaalde baan of eigen bedrijf In 2020 zijn we gestart met een nieuwe groep ambassadeurs

bull Samenwerken ndash Het lukt steeds beter om in samenwerking met andere organisaties in het sociaal-

maatschappelijk domein aan de vraag van onze clieumlnten te voldoen Als voorbeeld noemen we graag de intensie- ve samenwerking in Zoetermeer met Pieumlzo een sociaal-maatschappelijke organisatie Door een op elkaar afgestemd aanboden een gezamenlijke intake ontvangt een clieumlnt precies de begeleiding die hij of zij op dat mo- ment nodig heeft

bull Individuele Plaatsing en Steun (IPS) ndash Wij geloven dat arbeid een grote bijdrage levert aan het duurzame herstel van onze clieumlnten Hiernaast wordt door deelname aan de maatschappij en (gedeeltelijke) uitkeringsonafhankelijk- heid het gevoel van eigenwaarde behoorlijk versterkt Daarom blijft Reakt onverminderd inzetten op IPS en zijn ook in 2019 weer acht collegarsquos opgeleid tot gediplomeerd IPS-trajectbegeleider

Deel 2 Werken aan goede zorg

23

bull Penitentiaire inrichting (PI) Zaanstad ndash In november 2019 zijn wij een samenwerking gestart met de PI in Zaan- stad waarbij een trajectbegeleider in de PI met clieumlnten in gesprek gaat die onder de ISD-maatregel (inrichting voor stelselmatige daders) vallen Binnen die maatregel hebben mensen de mogelijkheid om hun dagstructuur buiten de instelling op te bouwen De trajectbegeleider bespreekt met hen de mogelijkheden en bemiddelt voor een plaatsing op de dagbestedingslocaties van Reakt Een maand na de start had de trajectbegeleider tien mensen in begeleiding waarvan er al zes geplaatst waren op een van onze locaties Dit alles in het kader van hun resocialisatie herstel en terugkeer naar de maatschappij

Wonen In samenwerking met gemeentes woningcorporaties en collega-aanbieders van beschermd wonen doen wij er alles aan om het aantal marginaal wonende patieumlnten te verminderen onder meer door het entameren van verdere uitbreiding van geschikte ambulante woonvormen met verschillende gradaties van begeleiding enof bescherming

We bieden in onze kernregiorsquos diverse vormen van beschermd wonen momenteel aan zorsquon 835 patieumlnten Het aantal plaatsen groeide in 3 jaar tijd met ruim 70 De wachtlijsten bij de beschermde woonvormen zijn lang we streven daarom actief naar verdere uitbreiding van het aantal plaatsen Daarnaast verblijven ruim 680 patieumlnten langdurig bij ons op basis van de Wet langdurige zorg (Wlz) in 3 jaar tijd nam het aantal af met ruim 170

We hebben in de afgelopen jaren al grote stappen gezet in het transformeren van onze voormalige klinische terreinen in Castricum Den Haag en Rotterdam tot lsquowoon-zorgparkenrsquo met zowel koopwoningen als huurappartementen met begeleiding voor patieumlnten Zowel op deze terreinen als in de wijken blijven we de komende jaren inzetten op het verbeteren van de woonom- standigheden van kwetsbare patieumlnten en het lsquoscheiden van wonen en zorgrsquo Samen met genoemde partners willen we een verdere uitbreiding realiseren van geschikte ambulante woonvormen met begeleiding enof bescherming

Een voorbeeld van de vruchtbare samenwerking met woningcorporaties in de wijken is die met Havensteder een van de corporaties waarmee Antes al jaren samenwerkt JB 700 woonplekken Een van de locaties waar Antes kwetsbare Rotterdammers onderbrengt is De Baan in hartje centrum In het pand dat wordt gehuurd van Havensteder wonen momenteel dertig clieumlnten met verslavingsproblematiek Eind van het jaar wordt het gebouw gesloopt omdat het plaats moet maken voor een nieuwe woontoren Met Havensteder is overeen- gekomen dat onze 30 patieumlnten daar een mooie nieuwe kamer met eigen sanitair en kookgelegenheid in krijgen In hartje Rotterdam waar ze letterlijk midden in de samenleving wonen

Ook zijn nieuwe appartementen voor patieumlnten in ontwikkeling op onze woon-zorgparken Albardastraat en Monsterseweg (Den Haag) en ons woon-zorgpark in Poortugaal (Rijnmond) (zie p 23)

Professionele zorg

Professionele zorg vereist deskundigheid ndash niet voor niets een van onze drie kernwaarden Veel van onze inspanningen zijn erop gericht onze professionaliteit op een hoog niveau te brengen en te houden

Deze inspanningen belichten we op andere plaatsen in dit jaarverslag

Opleiding en scholing We investeren in de deskundigheid van onze collegarsquos met initieumlle opleidingen vervolgopleidingen bij - en nascholing Zie p 71 ev

Specialisatie Door ons te specialiseren kunnen we een hoger niveau van deskundig- heid bereiken en daarmee een hogere kwaliteit van zorg Onze zorgbedrijven bieden een scala van gespecialiseerde programmarsquos onder verschillende merken Zie p 45 ev We kennen negentien groepsbrede specialismegroepen die zich richten op verschillende groepen stoornissen of specifieke patieumlntengroepen en gezamenlijk op de diagnostiek en behandeling van comorbiditeit die zo vaak bij patieumlnten aan de orde is Zie p 73 ev

Deel 2 Werken aan goede zorg

24

Richtlijnenkwaliteitsstandaarden Professioneel werken veronderstelt onder meer goede kennis van de geldende richtlijnen Belangrijk in dit verband is de ontwikkeling van de landelijke GGZ-kwaliteitsstandaarden die gaandeweg beschikbaar komen Onze specialisme- groepen stellen zich als doel om de kennis en het gebruik van de kwaliteitstandaarden bij onze collegarsquos te vergroten Zie p 73 ev

Binden en boeien Voor professionals is het aantrekkelijk te werken bij een organisatie die in hun vakgebied tot de top behoort en die mogelijkheden biedt te participeren in wetenschappelijk onderzoek Door ons brede aanbod aan beroepsopleidingen zijn we ook aantrekkelijk voor stagiairs en professionals in opleiding van wie velen vervolgens graag bij ons blijven werken Zie ook p 77 ev

Beleidsadvisering en -beiumlnvloeding door professionals Onze professionals vormen de kern van ons bedrijf en hun deskundige inbreng bij het bepalen van ons beleid is dan ook essentieel Die inbreng waarborgen wij op verschillende manieren

Professionals in bestuur en management Het lsquoduaal managementrsquo is een belangrijke succesfactor voor Parnassia Groep Een leidinggevende zorg en een leidinggevende bedrijfsvoering zijn gezamenlijk integraal verantwoordelijk voor en aanspreekbaar op het functioneren en de resultaten van lsquohunrsquo teams De leidinggevende zorg is een psychiater of klinisch psycholoog De leidinggevende bedrijfsvoering heeft in meer dan twee derde van de gevallen een achtergrond als verpleegkundige en heeft daarnaast aanvullende managementopleidingen gevolgd Deze verdeling geldt ook op het niveau van de directeuren

Overleg Zorg Het Overleg Zorg vervult een belangrijke rol bij het vormgeven van een samenhangend zorgbeleid in de groep Over tal van aspecten van zorg met een zorgbedrijfoverstijgend karakter vinden hier afstemming en besluitvorming plaats Het overleg staat onder voorzitterschap van het lid raad van bestuur met aandachtsgebied zorg Deelnemers zijn directeuren zorg van de zorgbedrijven de voorzitter van het Overleg Specialismeleiders de A-opleiders en de geneesheer-directeur Parnassia Groep Sinds maart 2019 nemen vertegenwoordigers van de Verpleegkundige Adviesraad deel en vanaf december 2019 ook vertegenwoordigers van de medische staf Tweemaal per jaar wordt een gezamenlijke bijeenkomst gehouden van het Overleg Specialismeleiders en het Overleg Zorg

Verpleegkundige Adviesraad De Verpleegkundige Adviesraad (VAR) vertegenwoordigt alle verpleegkundige en verzorgende beroepsgroepen binnen Parnassia Groep De VAR is als adviserend partner in de rol betrokken bij de totstandkoming van kwaliteits- beleid met betrekking tot patieumlntenzorg binnen Parnassia Groep De VAR is actief betrokken bij implementatie speci- fiek door advisering gericht op draagvlak ontwikkeling deskundigheidsbevordering en borging Ook in 2019 droeg de VAR weer actief bij aan een groot aantal zorginhoudelijke ontwikkelingen in de groep De raad organiseerde op 14 mei 2019 het symposium lsquoOns werk onze trotsrsquo om de Dag van de Verpleging te vieren Deze dag stond in 2019 in het teken van het zichtbaar maken van verpleegkundig en agogisch leiderschap Het 10-jarig bestaan van de VAR werd gevierd met een lsquoglossyrsquo jubileumuitgave Hart voor de GGZ JB

Medische staf Sinds december 2019 neemt de Vereniging Medische Staf (VMS) Parnassia Groep waarin vertegenwoordigd zijn de regiorsquos Haaglanden en Rijnmond deel aan het Overleg Zorg De VMS heeft zich als doel gesteld om onder gemeen- schappelijke verantwoordelijkheid van haar leden te weten medisch specialisten (psychiaters maar onder meer ook artsen voor verstandelijk gehandicapten internisten specialisten ouderengeneeskunde geriaters en verslavings- artsen) werkzaam binnen Parnassia Groep de medisch-specialistische zorg aan de patieumlnten te optimaliseren Dit door het aanmoedigen van cohesie tussen de specialisten onderling het bevorderen van (somatische) deskundigheid en het verbeteren van de kwaliteit van zorg door actieve deelname aan beleidsmatige besprekingen vanuit een inhoudelijk perspectief In 2019 zijn de reeds bestaande regionale staven van Haaglanden en Rijnmond een samenwerking aangegaan en werd de vereniging formeel opgericht Hiermee is een fundament gelegd voor een overkoepelende medische staf voor de hele Parnassia Groep Het komende jaar zal dit verder worden uitgewerkt Tevens zullen nu nog bestaande regionale verschillen zoveel mogelijk gelijkgetrokken worden

Deel 2 Werken aan goede zorg

25

Veilige zorg

Met onze visie op veiligheid en ons veiligheidsbeleid appelleren we aan het verantwoordelijkheidsbesef van de individuele medewerker ongeacht zijn of haar functie

In onze visie op veiligheid onderscheiden we een viertal deelgebieden van veiligheid bull Veiligheid patieumlnten ndash zie hieronder

bull Veiligheid informatie ndash zie p 28 ev bull Veiligheid collegarsquos ndash zie p 66 ev bull Veiligheid gebouwen en terreinen ndash zie p 94

Zie voor nadere informatie over onze methodiek van veiligheidsmanagement en -control p 127 ev

Veiligheid patieumlnten

Op het gebied van veiligheid in de zorgverlening hebben we in 2019 vooral ingezet op drie speerpunten namelijk suiumlcidepreventie de reductie van dwang en drang en medicatieveiligheid

Ondanks al onze inzet en maatregelen zoals risicotaxaties bij individuele patieumlnten doen zich in de patieumlntenzorg geregeld incidenten en ook calamiteiten voor Daar gaan we als eerste op in

Incidenten

Incidenten hebben veelal grote impact op direct betrokken patieumlnten familie en naasten collegarsquos en soms ook breder in de samenleving

Ernstig incident In 2019 werden we geconfronteerd met een incident dat ook in de landelijke media aandacht kreeg Vrijdag 29 november 2019 werden schijnbaar uit het niets drie willekeurige voorbijgangers met een mes gestoken Dit was een ingrijpende gebeurtenis met veel impact op de betrokkenen De verdachte bleek een patieumlnt van Parnassia en dit was voor ons aanleiding om een melding te doen bij de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) en om opdracht te geven voor een onafhankelijk onderzoek De onderzoekscommissie concludeerde dat zorgverleners de zorg hebben geleverd die nodig was bij deze patieumlnt Men heeft zorgvuldig en met veel betrokkenheid bij de patieumlnt gehandeld De commissie kwam tot de conclusie dat tekortkomingen in de geboden zorg niet van een dusdanige aard zijn geweest dat er een relatie bestaat tussen de geboden zorg en het incident

Incidentmeldingen Een belangrijke informatiebron voor de verbetering van de veiligheid vormen de meldingen in ons systeem Veilig incidenten melden (VIM) Uit cijfers over incidenten op groepsniveau valt niet zoveel af te leiden Het gaat om grote gemiddelden er moet echt een grote verandering plaatsvinden om een trend omhoog of omlaag te krijgen Op afdelingsniveau zijn meldingen nuttiger Daar kunnen ze de effecten zichtbaar maken van verbeterinspanningen of verslechteringen zijn oorzaken te benoemen en ligt meteen ook het aangrijpingspunt voor sturing Vandaar dat we onverminderd inzetten op het gebruik van het incidentmeldsysteem op lokaal afdelings- en teamniveau Het systeem is in de kern bedoeld om het structureel verbeteren van de veiligheid op lokaal niveau te ondersteunen

Antes Antes heeft op dit moment een eigen meldsysteem De hier getoonde cijfers over 2019 zijn daarom exclusief Antes In 2020 worden de meldsystemen samengevoegd met het oog hierop hebben we de meldprocedure bij Antes en de andere zorgbedrijven grondig geeumlvalueerd Op basis hiervan stellen we in 2020 eacuteeacuten procedure vast die het beste van beide instellingen bevat

Deel 2 Werken aan goede zorg

26

Soorten incidenten De meest voorkomende incidenten betreffen agressie medicatie en vallen

Voor de GGZ is een bijzonderheid dat bij een (beperkt) deel van de patieumlnten de stoornis gepaard kan gaan met vor- men van agressie die gevaar opleveren Voor henzelf voor medepatieumlnten en voor onze collegarsquos of buiten onze deuren voor hun naasten of anderen Ondanks onze grote inspanningen op dit gebied blijven de agressiemeldingen de grootste groep meldingen (44 van het totaal) Zij betreffen vooral agressie van patieumlnten zowel naar andere patieumlnten als naar collegarsquos

Over de afgelopen vijf jaar is het aantal agressiemeldingen en medicatie-incidenten licht toegenomen ongeveer in gelijke mate met de groei van het aantal patieumlnten Het aantal valincidenten nam af Mogelijk is de aandacht voor dit onderwerp verslapt doordat dat valcalamiteiten niet meer gemeld hoeven worden bij de IGJ

Na deze drie categorieeumln zijn het meest talrijk suiumlcidepogingen (zie p 27) en incidenten betreffende informatieveilig- heid (zie p 28 ev)

Incidenten naar setting Het aantal meldingen in de klinische setting is veel groter dan dat in de ambulante setting Dit is te verklaren omdat er klinisch meer incidenten plaatsvinden Maar het aantal patieumlntcontacten in de ambulante setting is zoveel groter dat dit verschil veel kleiner zou moeten zijn De meldingsbereidheid is in de ambulante setting echter veel geringer Uit onderzoek blijkt ook dat de incidenten die vanuit de ambulante setting gemeld worden gemiddeld ernstiger zijn dan die die vanuit de klinische setting worden gemeld Oftewel er moet meer gebeuren voordat er gemeld wordt Zoals hiervoor beschreven is in 2019 het incidentmeldsysteem geeumlvalueerd een van de aandachtspunten hierbij was hoe we het melden vanuit de ambulante en poliklinische setting kunnen verbeteren In 2020 wordt een nieuwe geharmo- niseerde werkwijze Parnassia Groep-breed ingevoerd

Deel 2 Werken aan goede zorg

27

Dwang en drang

Het verder terugdringen van dwang en drang in het algemeen en separeren in het bijzonder blijft een belangrijk aandachtspunt In 2016 zijn we gestart met een meerjarig traject waarbij alle klinieken waar gesepareerd wordt direct betrokken zijn Ook de clieumlntenraden zijn hierbij betrokken In 2019 hebben we in verband met de nieuwe wetgeving (zie hieronder) het traject uitgebreid naar het ambulante veld

We hebben de rol van de directeuren zorg in het traject versterkt We merkten dat teams en hun leidinggevenden veel stappen kunnen zetten maar dat hier een grens aan zit Met hulp van de directeuren zorg en de raad van bestuur kunnen we nog meer bereiken Ons motto hebben we gewijzigd van Separeervrij in Wij willen niet separeren Feitelijk dezelfde boodschap maar actiever en meer waardevrij geformuleerd

Scholing de Safewards-methodiek In de regio Rijnmond werd binnen Antes en Youzdr Leo Kannerhuis een pilot lsquoVeiligheidstrainingenrsquo gestart waarin afdelingen worden getraind in de Safewards-methodiek Deze methode helpt bij het anders omgaan met oplopende spanning bij patieumlnten waardoor het gebruik van dwang en drang kan worden teruggedrongen De trainingen worden verzorgd door de specialismegroep Acuut Er wordt aandacht besteed aan het borgen van de toepassing van de methode op de afdelingen door het aanstellen van trainers fysieke vaardigheden en aandachtsfunctionarissen De eerste reacties op deze pilot zijn positief

Nieuwe wetgeving gedwongen zorg Per 1 januari 2020 werd de Wet bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen (Wet BOPZ) vervangen door de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (Wvggz) en de Wet zorg en dwang (Wzd) In 2019 hebben we veel inspanningen moeten leveren ons zo goed mogelijk voor te bereiden op de invoering van met name de Wvggz

Door ons bureau Geneesheer-Directeur is hard gewerkt om informatie ter beschikking te krijgen voor iedereen die met de wet te maken krijgt Onder meer werden handige lsquosnelkaartenrsquo vervaardigd waarop de verschillende disciplines snel informatie kunnen vinden In alle regiorsquos werden informatiebijeenkomsten gehouden door onze geneesheren- directeuren (GD-en) en juristen die goed bezocht werden Daarnaast kwam er e-learning beschikbaar voor iedereen en in meer uitgebreide vorm voor onze psychiaters

De GD-formatie is iets uitgebreid met het oog op een hogere belasting van de GD als gevolg van de nieuwe wet - geving Veel zal nog in de praktijk vorm moeten krijgen deels via jurisprudentie die zal ontstaan Inmiddels is duidelijk dat de nieuwe wet zoals al werd gevreesd leidt tot een onacceptabele toename van administra- tieve lasten Psychiaters klagen dat ze niet meer aan patieumlntenzorg toekomen Voor vrijwel alles moet een brief geschreven worden die naar allerlei betrokkenen (denk aan patieumlnt familie zorgverantwoordelijke GD advocaat OM etc) gestuurd moeten worden Samen met andere zorgbestuurders van grote instellingen en GGZ Nederland hebben wij bij de staatssecretaris aangedrongen op ingrijpen Deze heeft aangekondigd in 2021 met een aanpassing te komen maar dat is voor ons te ver weg Ook sluiten we ons aan bij het pamflet hierover van de NVvP

Suiumlcides

Tijdens de behandeling van psychiatrische ziekten komt het thema suiumlcidaliteit geregeld ter sprake Een belangrijk

deel van de mensen die in Nederland suiumlcide plegen is nog niet in behandeling geweest bij de GGZ Het aantal suiumlcides onder patieumlnten in behandeling bij Parnassia Groep blijkt de afgelopen jaren vrijwel constant rond de 60 te liggen Het aantal geregistreerde suiumlcidepogingen nam echter flink toe over de afgelopen jaren van circa 180 in 2015 tot bijna 300 in 2019 In beperkte mate hangt dit samen met de groei van het aantal patieumlnten voor het grootste deel is dit te verklaren door de grote aandacht die we hebben besteed aan het melden van deze pogingen

Ons beleidsplan Suiumlcidepreventie vastgesteld in 2019 bevat onder meer de volgende elementen

Algemene suiumlcidepreventietraining Belangrijk onderdeel van het plan is het blijven aanbieden en stimuleren van de suiumlcidepreventietraining voor teams Hulpverleners van Parnassia Groep worden samen in het eigen team getraind in de PITSTOP-methode om signalen bij patieumlnten te herkennen en bespreekbaar te maken

CAMS suiumlcidepreventie in de behandeling Verder is gestart met de introductie van de CAMS-behandeling (Collaborative Assessment and Management of Suicidality) waarvoor binnen Parnassia Groep een cursus is ontwikkeld De CAMS-behandeling is als enig behandel- programma opgenomen in de generieke module diagnostiek en behandeling van suiumlcidaal gedrag en is een van de

Deel 2 Werken aan goede zorg

28

weinige internationaal evidente behandelmethoden De CAMS-procedure is door de specialismeleider Acute psychia- trie van Parnassia Groep vertaald en geiumlntroduceerd in Nederland De CAMS is onderdeel van het beleidsplan en wordt ingezet als verdieping van de algemene training

Landelijk initiatief Supranet Parnassia Groep blijft actief in Supranet GGZ dat wij samen met twaalf andere grote GGZ-aanbieders onder leiding van 113 Zelfmoordpreventie zijn gestart Dit is een landelijk netwerk van GGZ-instellingen dat suiumlcides en suiumlcide- pogingen bij de instellingen registreert waarbij ook werkprocessen tegen het licht gehouden worden De bedoeling is dat instellingen van elkaar kunnen leren en kunnen onderzoeken hoe binnen de GGZ de optimale diagnostiek en behandeling kunnen plaatsvinden om uiteindelijk het aantal suiumlcides in de GGZ te verminderen

Betrekken naasten In samenwerking met 113 Zelfmoordpreventie zijn we gestart met een scholing in het betrekken van naasten bij suiumlcidepreventie In 2019 volgde een tiental teams deze training

Medicatieveiligheid

Incidenten rond de toepassing van medicatie vormen na grensoverschrijdend gedragagressie (44) de grootste categorie gemelde incidenten (17)

Geneesmiddelencommissie De Geneesmiddelencommissie (GMC) fungeert als spreekbuis op groepsniveau voor voorschri jvers en apothekers Gezien de wet- en regelgeving had zowel Antes als Parnassia Groep een GMC in 2019 werd vormgegeven aan de bundeling tot eacuteeacuten GMC die begin 2020 haar beslag kreeg De commissie bevordert rationele farmacotherapie en de doelmatigheid en veiligheid van de toegepaste geneesmiddelen stelt richtlijnen vast en bewaakt de naleving van het formularium en assortimentsafspraken De commissie adviseert aan het Overleg Zorg

Formularium - Alii Parnassia Groep ontwikkelde de applicatie Alii waarin het formularium is opgenomen Deze is gevuld voor veertien stoornissen De app bevat alle geactualiseerde protocollen op het gebied van de behandeling van ziekten en aandoeningen met geneesmiddelen de zogenoemde farmacotherapie Dit moderne formularium is tot stand gekomen door een nauwe samenwerking van de specialismeleiders met onze apotheek

Veiligheid informatie

Informatieveiligheid is een steeds belangrijker punt van aandacht geworden Allereers t moet persoonlijke

informatie van elke patieumlnt bij ons volstrekt in veilige handen zijn Maar uiteraard geldt dat ook voor die van collegarsquos en voor bedrijfsinformatie van allerlei aard

Met de komst van steeds meer informatieveiligheidsrisicorsquos zoals nieuwe soorten virussen ransomware en social engineering maar ook met de toenemende complexiteit van onze informatiesystemen neemt de aandacht voor dit onderwerp steeds verder toe Van groot belang voor de informatieveiligheid is de controlerende en sturende rol van de security officer en met het oog op de bescherming van persoonsgegevens die van de privacy officer

Bij een toenemende digitalisering van zorg en bedrijfsvoering neemt het belang van informatiebeveiliging evenredig toe Met het oog hierop hebben we de security-officer-functie in 2019 versterkt door de bestaande formatie uit te breiden met een Chief Information Security Officer (CISO)

We zetten vol in op het direct in de ontwerpfase van nieuwe trajecten inbedden van security - en privacyaspecten Achteraf toetsen we stelselmatig de werking van de maatregelen door het uitvoeren van allerlei assessments

Algemene verordening gegevensbescherming (AVG)

De wijze waarop Parnassia Groep de verplichtingen krachtens de AVG nakomt hebben wij in 2019 nader geeumlvalueerd en vervolmaakt

Privacyverklaringen ndash De privacyverklaringen op alle websites worden meerdere keren per jaar geeumlvalueerd en waar nodig geactualiseerd In samenwerking met HRM en na goedkeuring door de Centrale Ondernemingsraad werd een aparte Privacyverklaring Medewerkers vastgesteld

Deel 2 Werken aan goede zorg

29

AVG-registers ndash We implementeerden in 2018 reeds de verplichte registers voor de verantwoording die over de AVG aan de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) afgelegd moet worden In 2019 hebben we onder meer het AVG- verwerkingsregister verder aangevuld en verbeterd Tevens zijn het proces en het model voor het uitvoeren van verplichte DPIArsquos (Data Protection Impact Assessments op verwerkingen van persoonsgegevens) geoptimaliseerd In 2019 zijn door Parnassia Groep tientallen DPIArsquos uitgevoerd Ook worden alle (potentieumlle) datalekken die vanuit de meldplicht datalekken worden beoordeeld en gemeld geadministreerd in een datalekregister Dit in het kader van de meldplicht van datalekken aan de AP en de analyse daarvan conform de nieuwe wetgeving De gevraagde tijdsinvestering is zeer aanzienlijk

Bewustwording AVG ndash Veel tijd is gestoken in de continue bewustmaking van de medewerkers op het gebied van informatieveiligheid Er is in 2019 een nieuwe interne AVG-communicatiecampagne geweest en de functionaris gegevensbescherming heeft bij veel zorgteams presentaties over de AVG verzorgd

In oktober 2019 werd een zogeheten phishing-campagne uitgevoerd Ondanks alle campagnes en voorlichtings- materiaal blijkt dat het bewustzijn rondom informatieveiligheid blijvend aandacht behoeft Minimaal een keer per jaar voeren we daarom een dergelijke campagne uit

Datalekken

Volgens de AVG hebben organisaties die persoonsgegevens verwerken de verplichting datalekken (inbreuk op de privacy in verband met persoonsgegevens) te melden bij de Autoriteit Persoonsgegevens als het waarschijnlijk is dat de inbreuk een hoog risico inhoudt voor de rechten en vrijheden van natuurlijke personen (lsquomeldplicht datalekkenrsquo)

Binnen Parnassia Groep worden dergelijke incidenten gemeld op drie manieren bull Veilig incidenten melden (VIM Informatieveiligheid)

bull Security Incidenten via de Servicedesk ICT (verloren of kwijtgeraakte devices met persoonsgegevens) bull Meldingen via e-mail bij meldpunt-datalekkenparnassiagroepnl

Onderstaand een overzicht van de in 2018 en 2019 beoordeelde datalekken en de aan de Autoriteit Persoons- gegevens gemelde datalekken

Datalekken Parnassia Groep

2019 2018

Meldingen informatieveiligheid (inclusief spamphishing)

381 100 405 100

Waarvan potentieel datalek 122 32 114 28 Waarvan gemeld bij AP 30 8 18 4

In 2019 is een groter deel van de meldingen als datalek aan de AP gemeld dan in 2018 doordat we bij twijfel data- lekken eerder gemeld hebben mede vanwege de strengere handhaving op het melden van datalekken door de AP in 2019 De meeste datalekken gemeld in 2019 behoorden tot twee categorieeumln

bull Persoonsgegevens verstuurd of afgegeven aan verkeerde ontvanger (46)

bull Apparaat gegevensdrager enof papier met persoonsgegevens kwijtgeraakt of gestolen (33)

In juli 2019 gaf de AP ons een formele waarschuwing naar aanleiding van meerdere klachten over mails met persoonsgegevens onveilig verzonden door medewerkers van Parnassia Groep Bij een volgende klacht hierover zal de AP een onderzoek instellen met als mogelijk gevolg een sanctie

Technische informatieveiligheid

Autorisatiebeheer ndash In november 2019 heeft Parnassia Groep het project Autorisatiebeheer opgestart Doel van dit project is om als organisatie te voldoen aan de huidige wet- en regelgeving rondom autorisatiebeheer zoals opgeno- men in de NEN 7510 en in het project Horizontaal Toezicht Tevens worden met dit project de adviespunten ICT vanuit de managementletter van onze accountant meegenomen ten aanzien van autorisatiebeheer Een van de be- oogde resultaten van het project is verminderde lsquoregeldrukrsquo voor leidinggevenden

Segmenteringfirewalls ndash Binnen het programma Bizon (zie p 97) zijn bij het uitfaseren van de rekencentra de firewalls vervangen door apparatuur die betere bescherming biedt tegen kwaadwillenden (Intrusion Prevention Sys- tem) Vanuit veiligheidsoogpunt is het interne netwerkverkeer beter gesegmenteerd waardoor er een scheiding is aangebracht tussen diverse datastromen Deze kunnen elkaar niet meer beiumlnvloeden of besmetten De ICT-infrastructuur wordt periodiek gescand op (nieuwe) kwetsbaarheden die kunnen worden misbruikt door kwaadwillenden Deze scans worden uitgevoerd door een externe partij die gespecialiseerd is in ICT-security

Deel 2 Werken aan goede zorg

30

Cyberpolis ndash In augustus 2019 heeft Parnassia Groep bij verzekeraar AON een cyberpolis afgesloten Deze polis verzekert bij digitale risicorsquos naast de aansprakelijkheid van Parnassia Groep voor door derden geleden schade ook de eigen kosten waaronder verdedigingskosten verweerkosten en de kosten voor forensische ICT-onderzoeken Digitale risicorsquos kunnen bestaan uit het verloren gaan van gegevens door een cyberincident (hacking) maar ook uit het verlies of diefstal van bijvoorbeeld laptops tablets of USB-sticks

Veilig mailen ndash In oktober 2019 heeft Parnassia Groep besloten om de huidige tool voor veilig mailen MOVEit binnen Parnassia Groep te vervangen door ZorgMail Dit is een van de veilige-mailoplossingen die (op termijn) voldoen aan de nieuwe norm voor veilig mailen de NTA 7516

Beveiligingslek Citrix ndash Eind december 2019 ontving Parnassia Groep bericht van het Z-Cert het expertisecentrum voor cybersecurity in de zorg dat er een zeer ernstige kwetsbaarheid zat in de Citrix Gateway Hierop zijn direct mitigerende maatregelen getroffen met als doel misbruik te voorkomen

Begin januari 2020 werd op advies van het Ministerie van Volksgezondheid Welzijn en Sport de Citrix Gateway helemaal uitgezet met als gevolg dat niemand meer van buitenaf kon werken in onze Citrix omgeving Omdat op bepaalde locaties er totaal niet gewerkt kon worden is de Citrix-omgeving deels opgestart en opengesteld voor een zeer beperkte groep onder zeer strikte voorwaarden en beveiliging Op 20 januari 2020 kwam er een herstelprogramma (patch) voor de apparatuur van Antes en op 24 januari 2020 voor die van Parnassia Groep Na installatie van deze patches kon de normale bedrijfssituatie weer worden hersteld

Onze zorg zo vroeg en dichtbij als mogelijk

We blijven zoeken naar manieren om eerder lsquoerbij te zijnrsquo en eerder hulp te kunnen bieden Nieuwe vormen van preventie snelle behandeling in startgroepen volledig online behandelen allemaal ontwikkelingen die bijdragen aan sneller herstel Meer toegesneden op de behoefte van patieumlnten met kortere wachttijden minder kosten en goed resultaat

Als het kan bieden wij hulp dicht in de buurt bij de huisarts via internet in de wijk op school in het bedrijf Als er intensievere en langdurige hulp nodig is bieden wij ambulante hulp op een van onze locaties of opname in een van onze klinieken Thuis herstellen heeft altijd de voorkeur

Een breed palet aan hulpverlening

Parnassia Groep kenmerkt zich door de grote verscheidenheid van haar aanbod waarvan allerlei elementen elkaar versterken Dit is onder meer van belang omdat veel patieumlnten niet behoren tot de lsquozuivere doelgroeprsquo van een specialistisch zorgprogramma

Expertise vanuit andere programmarsquos kan worden benut om zulke patieumlnten zoveel mogelijk op maat de zorg te geven die zij nodig hebben

Onze unieke positie dat alle specialismen in eacuteeacuten organisatie aanwezig zijn is een belangrijke overweging voor patieumlnten verwijzers en financiers om voor ons te kiezen Vele patieumlnten hebben gelijktijdig dan wel volgtijdelijk behoefte aan diverse vormen van zorg Onze specialismen versterken elkaar en komen tot een doeltreffende en doelmatige behandeling waarbij de patieumlnt zich weet verzekerd van de best mogelijke zorg ook als hij voor meerdere problemen behandeling nodig heeft

Ons complete pakket aan kennis en kunde kunnen wij ook aanbieden aan zorgverleners -aanbieders in andere sectoren huisartsen verpleging en verzorging gehandicaptenzorg ziekenhuizen en revalidatie

Deel 2 Werken aan goede zorg

31

Wat wij bieden

Parnassia Groep kan hulp bieden bij alle mogelijke psychische problematiek Van preventie hulp bij en samen met de huisarts thuis bij de patieumlnt of in de wijk tot indien nodig in een specialis- tisch programma op een van onze driehonderd locaties Steeds vaker met behulp van internet (zie E-health p 32 ev)

Ons brede palet aan hulpverlening bij psychische problematiek bestaat uit

Preventie bull preventie van psychische aandoeningen en verslaving

bull vroegdetectie en -interventie

Behandeling bull diagnostiek

bull kortdurende generalistische behandeling

bull specialistische psychomedische behandeling voor men- sen met psychische stoornissen waaronder verslaving ndash waar mogelijk ambulant zo nodig intensief thuis ter voorkoming van opnames en waar noodzakelijk klinisch

bull niet door de patieumlnt gevraagde maar noodzakelijke hulp om hem enof de omgeving te behoeden voor ernstige ontregeling en teloorgang (bemoeizorg) enof voor gevaar (drang en dwang)

Begeleiding bull psychiatrische thuiszorg en verpleeghuiszorg

bull activiteiten specifiek voor onze doelgroepen gericht op maatschappelijke (re-)integratie zoals (woon)begeleiding reclassering maatschappelijke dienstverlening werkbegeleiding en dagbesteding

bull ondersteuning waaronder psycho-educatie voor mantelzorgers en andere naasten

Nazorg en terugvalpreventie bull voorkomen van hernieuwde problemen

bull als deze toch optreden ze tijdig herkennen en verdere schade beperken

Tot onze verantwoordelijkheden op het gebied van preventie rekenen we ook diverse vormen van maatschappelijke dienstverlening zoals voorlichting advisering en gericht opkomen voor onze patieumlnten (destigmatisering)

Eerder starten ndash korter wachten

Vroeg lsquoerbij zijnrsquo met preventieve activiteiten en als het nodig blijkt snel behandeling inzetten kan voorkomen dat problemen verergeren en zwaardere zorg nodig wordt

Bij veel van onze afdelingen zijn de wachtlijsten en -tijden nog altijd te lang Een hardnekkig probleem dat verschilleden oorzaken heeft (zie ook p 59 ev) In 2019 waren er opnieuw allerlei initiatieven om patieumlnten sneller zorg te kunnen bieden

Weg van de Wachtlijst Samen met huisartsen clieumlnten- en familieorganisaties andere zorgaanbieders zorgverzekeraars gemeenten en sociale wijkteams nam Parnassia Groep in 2019 deel aan het initiatief lsquoWeg van de Wachtlijstrsquo van het ministerie van VWS Parnassia Groep participeert in de regionale taskforces wachttijden van Haaglanden Rijnmond Zaanstreek- Waterland Midden-Holland en Centraal-Gelderland De plannen van deze regionale taskforces zijn gepubliceerd op wwwwegvandewachtlijstnl

Hulp tijdens het wachten Een mooi samenwerkingsproject in dit verband is de wachttijdondersteuning voor mensen met persoonlijkheids- problematiek van Stichting Kompassie in samenwerking met PsyQ Vrijwilligers staan hulpbehoevende mensen bij tijdens de wachtperiode Doel van de begeleiding is de wachtenden te helpen bij het verminderen van schade die tijdens wachttijden kan ontstaan De vrijwilligers zijn op de eerste plaats

Deel 2 Werken aan goede zorg

32

een maatje zij vervangen niet de professionele hulp of ondersteuning Maar ze kunnen mensen wel op weg helpen of dit nu intern gebeurt of bijvoorbeeld door hen te begeleiden naar een schuldhulpverlener of een sociaal raadsman

Startgroepen Eind 2019 zijn we gestart met een vernieuwde wachtlijstaanpak Mensen die op de wachtlijst kwamen na een aanmelding voor een behandeling bij een van de zorgbedrijven van Parnassia Groep konden in een startgroep al aan de slag met hun problemen De startgroepen JB krijgen gedurende twaalf weken wekelijkse groepsbehandelingen Deelnemers hebben heel verschillende achtergronden Of het nu gaat om enkelvoudige angstklachten borderline alcoholproblemen of depressie dat maakt voor de groepsbehandeling niet uit Eenzaamheid angst en somberheid zijn bijvoorbeeld klachten die je vanuit meerdere diagnoses kan ervaren en heel vaak het leven ernstig negatief beiumlnvloeden Daar gaan we mee aan de slag we zorgen dat mensen handvatten krijgen om die klachten te verminderen De startgroepen worden gegeven door ervaren behandelaars en ervaringswerkers Met name bij Antes zijn de start- groepen goed van de grond gekomen Helaas hebben we door het coronavirus de startgroepen tijdelijk stil moeten leggen maar we pakken deze in de toekomst zeker weer op

Transfertafels In sommige regiorsquos zien we dat de genoemde regionale taskforces wachttijden ook gebruikt worden om actief te sturen op casuiumlstiek Zo is er in Rotterdam gestart met een lsquotransfertafelrsquo waarbij alle aanbieders gezamenlijk kijken hoe de capaciteit in de regio optimaal benut kan worden Patieumlnten die wachten bij de ene instelling kunnen in sommige gevallen een aanbod krijgen van een andere zorgaanbieder

E-health

lsquoSteeds vaker met behulp van internetrsquo schreven we hierboven Communicatie- technologie en digitalisering spelen een steeds grotere rol in de behandeling (e-health) Meer en meer kan de patieumlnt behalve door gesprekken met de hulpverlener ook in de eigen situatie met zijn herstel bezig zijn

De laatste tijd wordt dit steeds aantrekkelijker en gemakkelijker onder meer door slimme apps

Ook in 2019 hebben we veel inspanningen geleverd om onze basisinfrastructuur voor het toepassen van e-health te optimaliseren en om veilige informatie-uitwisseling tussen patieumlnt en hulpverlener te kunnen garanderen Zie p 97

Online behandelen is volwassen geworden

Een start met volledig online behandelen maakten we in 2018 met de lsquodigitale polirsquosrsquo van PsyQ Indigo en Youz Hiermee bieden we volledige digitale behandeling in de generalistische basis-GGZ (GBGGZ) en de specialistische GGZ (SGGZ) JB Online behandelen in 2019

Toegenomen aantallen In 2019 nam deze ontwikkeling een flinke vlucht Voor 2250 patieumlnten verzorgden we volledig online behandeling enof psycho-educatie Bij PsyQ en i-psy ging het om ruim 500 patieumlnten die volledig online behandeld werden door 45 behandelaars Bij Indigo ontvingen 300 patieumlnten een volledige online behandeling door 15 behandelaars Youz verzorgde met 11 behandelaars in 2019 volledig online groepsbehandeling enof psycho-educatie voor bijna 1750 patieumlnten Het aantal volledig digitaal behandelde patieumlnten nam in 2020 in korte tijd aanmerkelijk toe als gevolg van corona hellip zie p 62 ev

Voordelen van volledig online voor patieumlnt en behandelaar Met de mogelijkheden van online behandelen ervaart een patieumlnt dat een hulplijn heel dichtbij is Deze nieuwe vorm van zorg verlenen is erop gericht dat een patieumlnt meer regie krijgt over de stappen die hij zet In het online behandeltraject kan je bijvoorbeeld afspraken maken dat je iets gaat ondernemen wat spannend is In de app vul je in welke emotie daarbij komt kijken en als het puntje bij het paaltje komt maak je via je telefoon verbinding met de behandelaar die jou in moeilijke situaties kan coachen

We zien dat meer patieumlnten openstaan voor een volledige online behandeling Ook het aantal behandelaren dat enthousiast is over deze werkwijze groeit gestaag Naast videobellen kan er ook worden gechat met een behandelaar

Deel 2 Werken aan goede zorg

33

en kan je (online) oefeningen doen De diverse contactmomenten zorgen ervoor dat patieumlnten regelmatig persoonlijke aandacht krijgen ook tussen de afspraken door

Patieumlnten die een online behandeling hebben gevolgd zijn verrast over de kwaliteit van de behandeling maar ook over de flexibiliteit ervan Sommige patieumlnten zijn bijvoorbeeld gewoon op vakantie als ze een afspraak hebben Deze vrijheid maakt zorg een stuk toegankelijker dan wanneer je naar een fysieke locatie toe moet

Per saldo kan het online behandelen de totale tijdsinzet van de behandelaar verminderen wat een gunstig effect heeft op de kosten per patieumlnt en op de wachtlijsten Maar zeker niet voor alle patieumlnten is volledig online behandeling geschikt Voor het merendeel van de patieumlnten zal een lsquoblendedrsquo behandeling lsquohet nieuwe normaalrsquo worden met een mix van lsquoface tot facersquo en online behandeling

Aanbod Bij PsyQ online volgen volwassenen met angst- enof depressieve klachten een 100 online behandeling De behan- deling wordt ondersteund door de app NiceDay Regionale digitale teams zijn multidisciplinair samengesteld uit basispsychologen regiebehandelaars een psychiater enof een verpleegkundig specialist Ook bij i-psy is het sinds 2019 mogelijk om de behandeling volledig of deels online te doen Vaak in de taal waar de voorkeur van de patieumlnt naar uitgaat Zij moeten wel voldoende Nederlands spreken om de app te begrijpen

Bij Indigo online volgen volwassenen met trauma angst enof depressieve klachten een 100 online behandeling Gewerkt wordt evenals bij 1nP met de app en de online omgeving Karify De content is op maat gemaakt voor de kortdurende generalistische en oplossingsgerichte methodiek van Indigo

Youz biedt online behandeling aan kinderen en jongeren met ADHD autisme stemmingsproblemen trauma en angstproblematiek en hun ouders Via het Live Online Leren-platform waar Youz gebruik van maakt volgen deel- nemers interactieve (groeps-)behandelingen Het voordeel hiervan is dat we dankzij een landelijke dekking mensen sneller bij elkaar kunnen brengen Er wordt tenslotte locatieonafhankelijk gewerkt

Apps die helpen om zelf de regie te nemen

Als professionals proberen wij de zelfregie van patieumlnten zoveel mogelijk te stimuleren In 2019 hebben we een aantal mooie apps (verder) ontwikkeld die patieumlnten kunnen helpen zelf de regie (terug) te pakken JB

Superbrains Een van onze meest opvallende digitale ontwikkelingen van het afgelopen jaar is Super Brains de app die ADHDrsquoers helpt de regie over hun leven te houden De app gaat uit van kleine stapjes die patieumlnten kunnen helpen om hun gedrag te veranderen De app werkt op basis van een spelelement Veel ADHDers zijn gevoelig voor de beloningen die het spel geeft De app kan je waarschuwen als je een afspraak hebt als je je medicatie moet nemen of als je een moodcheck voor je behandeling moet invullen Er zit ook een community op waar je met elkaar en met je behandelaar kunt chattenrdquo De ontwikkeling van de app duurde een aantal jaren maar de light versie kon in 2019 gaan proefdraaien

Op basis van de ervaringen hebben we Super Brains verbeterd Belangrijkste issue was de beveiliging Deze is in lijn met AVG en privacy-regelgeving gebracht Begin 2020 is de app getest en goed bevonden Maart 2020 startten behandelaren en patieumlnten met hun training Eind juni 2020 waren inmiddels 30 behandelaren en 1000 patieumlnten actief De eerste ervaringen zijn dat de patieumlnten tijdens de start dagelijks contact zoeken met behandelaar Dit is nodig om routine in het gebruik op te bouwen Het behandelproces wordt hier op aangepast

TemStem Niet nieuw maar in 2019 wel opnieuw gebouwd is de app Temstem Temstem is gecreeumlerd voor mensen die last hebben van stemmen in hun hoofd en in hun dagelijks leven minder door stemmen gehinderd willen worden

Na succesvolle introductie van Temstem hebben we tegenslag ervaren Patieumlnten en behandelaren gebruiken de app onvoldoende op eigen initiatief Evaluatie leert dat continue aandacht promotie verbeteringen en training nodig zijn Parnassia Groep is in gesprek met verzekeraars om Temstem onderdeel te maken van de psychosebehandeling De inzet van deze gesprekken is om de benodigde training verbeteringen en promotie te financieren vanuit DBC- inkomsten

Reakt app Ook de Reakt App die in oktober 2019 feestelijk gelanceerd werd helpt clieumlnten bij het vinden van st ructuur zelf- vertrouwen en voldoening Zie p 22

Deel 2 Werken aan goede zorg

34

E-health en blended behandeling grote vlucht door corona

Sinds op 27 februari de eerste besmetting met het coronavirus in Nederland werd vastgesteld hebben we op alle mogelijke manieren met elkaar de vele uitdagingen als gevolg daarvan het hoofd weten te bieden Onder meer door de toepassing van e-health fors op te schalen

Onze investeringen in e-health de afgelopen jaren onder meer in volledig online behandelen in diverse onder- steunende apps en de voor dit alles benodigde technische infrastructuur stelden ons in staat om tijdens de corona- crisis in zeer korte tijd veel grotere aantallen patieumlnten dan voorheen langs digitale weg te voorzien van noodzakelijke hulp via (beeld)bellen en online behandelen Daarnaast nam ook het aantal telefonische contacten toe

Dit zorgde ervoor dat collegarsquos hun werk voor een belangrijk deel vanuit huis konden continueren zoals dringend geadviseerd door het RIVM en de overheid Digitaal behandelden bleek in veel gevallen een goed alternatief voor het ontvangen van patieumlnten op onze ambulante locaties en ook voor het bezoeken van patieumlnten thuis We zagen ook een sterke toename van beeldbellen als alternatief voor traditioneel telefonisch contact

Patieumlnten voor wie digitale behandeling niet voldoende geschikt of voldoende veilig was bleven we lsquoface to facersquo zien thuis of op onze (aangepaste) locaties Met veel patieumlnten viel uiteindelijk de keus op een bepaalde combinatie van lsquoface to facersquo en digitaal

Onze inzet voor de komende jaren zal zijn om een optimaal evenwicht te bereiken tussen lsquoface to facersquo en behande- ling online enof via (beeld)bellen Voor een groot deel van de patieumlnten kan zorsquon lsquoblendedrsquo behandeling een goede manier van behandelen zijn We streven de komende jaren naar een verhouding van 25-30 digitale en telefonische contacten en 75-70 face to face contacten

Bereikbaarheid

We willen zorgen dat patieumlnten familieleden verwijzers en andere bij de patieumlnt betrokken professionals ons zo nodig 7 x 24 uur kunnen bereiken Iedereen die contact met ons zoekt moet zo snel mogelijk bij de juiste collega(rsquos) terechtkomen en een goed antwoord krijgen

We weten dat de bereikbaarheid van behandelaars behandelteams en andere onderdelen van Parnassia Groep vaak te wensen overlaat en werken hard aan verbetering daarvan In 2019 hebben we daar opnieuw belangrijke stappen in gezet

Telefonie ndash Team Klantcontact Vanaf 1 januari 2019 zijn onze Centrale Aanmelding en Toeleiding (CAT) Informatie Service ons Verwijzerspunt en de afdeling telefonie gebundeld tot het Team Klantcontact Zij vormen gezamenlijk de voordeur voor verwijzers clieumln- ten en andere mensen die contact zoeken Voor de meeste clieumlnten en verwijzers verzorgen zij het eerste contact met onze organisatie Het gehele Team Klantcontact werd gehuisvest aan de President Kennedylaan in Den Haag Hier zit ook de 24- uursdienst van de samenwerkende huisartsen in de regio Hadoks Ook het contactcentrum van Florence (gezondheid en zorg voor ouderen) verhuisde in 2019 hiernaartoe Hierdoor is op deze locatie in Den Haag een lsquo247- bereikbaarheidshubrsquo ontstaan voor de hele regio

7 x 24-uursbereikbaarheid FIP Zorgcontact Met Incluzio en Florence in Den Haag werkten we in 2019 verder aan de voorbereidingen voor een zorgcentrale met GGZ als speciaal aandachtsgebied FIP Zorgcontact FIP staat voor Florence Incluzio en Parnassia Groep Incluzio heeft al een zeer actieve zorgcentrale draaiende Door samen te werken met Florence wordt schaalvoordeel beoogd en kunnen we aan innovatieve dienstverlening werken De gezamenlijk op te zetten nieuwe zorgcentrale heeft meerdere taken Ten eerste het optimaal uitvoeren van 7 x 24-uursbereikbaarheidsdiensten voor Florence Incluzio en Parnassia Groep met name met het oog op de bereikbaarheid buiten kantooruren Hiervoor worden naast telefonisten ook direct bereikbare hulpverleners ingeschakeld Ten tweede het ontwikkelen van vernieuwende (digi - tale) diensten op het snijvlak van GGZ verpleging en verzorging en welzijnhet gemeentelijk domein

In 2019 heeft deze zorgcentrale extra dienstverlening geleverd aan onze zorgbedrijven waaronder het verzorgen van een 247-achterwachtdienst voor de Wmo in Haaglanden In de regio Rijnmond is gestart met een pilot waarbij psychiaters op afstand meekijken bij crisisdienstcontacten

Deel 2 Werken aan goede zorg

35

Voorbereidingen zijn getroffen om de nieuwe triagefunctie vanuit de nieuwe Wet verplichte ggz vorm te geven vanuit FIP Zorgcontact In de loop van 2020 zal dit zijn beslag krijgen

De bereikbaarheidsfuncties van Florence werden geheel ingericht via het platform van Incluzio genaamd Facman Vanaf begin 2020 wordt ook de bereikbaarheid van Parnassia Groep door dit platform ondersteund Met Florence en het samenwerkingsverband van huisartsen Hadoks in Haaglanden lopen in 2020 diverse lijnen om de samenwerking in de regio te verbeteren Voor Parnassia Groep zelf zal de zorgcentrale in 2020 nieuwe diensten uitrollen vooral gericht op het leveren van online zorg voor de complexere doelgroep

Regionale serviceteams Wat betreft de ontwikkeling van regionale serviceteams binnen zorgbedrijven met name de combinatie i -psy PsyQ en Brijder constateerden we helaas dat deze stagneerde door diverse oorzaken Een pilot bij twee teams van Brijder waarbij we gebruikmaakten van een integratie van vaste en mobiele telefonie en een koppeling van secretariaten liet zien dat de functionaliteit nog niet voldoende volwassen was maar ook dat onze leidinggevenden en teams niet klaar waren om een dergelijke functionaliteit op dit moment te implementeren In 2020 bezien we opnieuw of we deze volgende stap in bereikbaarheid van onze teams en professionals kunnen zetten

Verbeterde chatfunctie Bezoekers van onze websites waaronder patieumlnten en hun familie en naasten kunnen via de chat op een snelle laagdrempelige manier vragen stellen en snel en deskundig antwoord krijgen Iedereen kan op werkdagen tot 2000 uur via de chat bij ons terecht met zorginhoudelijke en algemene vragen die worden beantwoord door een psycho- loog of een voorlichter Wanneer iemand vragen heeft over de eigen behandeling wordt hij of zij doorverwezen naar de eigen behandelaar In 2019 werd duidelijk dat het chatpakket niet voldeed aan onze wensen Begin 2020 is een nieuwe chatfunctie live gegaan In de loop van het jaar worden alle websites van Parnassia Groep voorzien van deze chatfunctionaliteit

Inzet kunstmatige intelligentie Parnassia Groep heeft inmiddels ervaring met het gebruik van een artificieel intelligent algoritme genaamd Tess dat in staat is responsief te reageren op vragen of signalen die het krijgt Het gaat om chatbottechnologie die vaak lsquoachterrsquo chat wordt ingezet In 2020 wordt Tess klaargemaakt om anonieme e-healthmodules voor clieumlnten te ondersteunen maar ook om vragen die binnenkomen via de chatfunctie op onze websites op een passende en lerende wijze te beantwoorden Dit wordt opgepakt samen met New Health Collective en Indigo

Deel 2 Werken aan goede zorg

36

Vier segmenten

In onze hulpverlening aan patieumlnten onderscheiden wij een viertal segmenten Als het kan bieden wij de hulp zo dicht bij de patieumlnt als mogelijk

1 Onze GGZ in en om de huisartsenpraktijk ndash zie hieronder 2 Onze wijkgerichte GGZ ndash zie p 40 ev 3 Onze gespecialiseerde programmarsquos ndash zie p 45 ev 4 Onze topspecialismen ndash zie p 48 ev

Het zoveel mogelijk dicht bij de patieumlnt bieden van zowel generalistische basis-GGZ als wijkgerichte GGZ draagt aanzienlijk bij aan de toegankelijkheid van zorg aan grotere effectiviteit en aan kostenreductie

1 Onze GGZ in en om de huisartsenpraktijk

Patieumlnten met psychische problemen worden in eerste instantie geholpen door de huisarts en zijn praktijk -

ondersteuner GGZ (POH-GGZ) Parnassia Groep kan die ondersteuner leveren Preventie en e-health maken deel uit van het zorgaanbod We bieden generalistische en relatief kortdurende behandelingen in de generalistische basis-GGZ (GBGGZ)

Zo nodig kan worden terugverwezen naar de huisartsPOH-GGZ of doorverwezen naar specialistische GGZ (SGGZ) Ook wanneer een patieumlnt door de huisarts wordt doorverwezen naar de specialistische GGZ bekijken we binnen Parnassia Groep eerst of een patieumlnt toch in de generalistische basis-GGZ behandeld kan worden Daarmee worden patieumlnten bij wie dat mogelijk is sneller geholpen en korter behandeld met goed resultaat

Wij zetten onze collegarsquos waar mogelijk in en om de huisartsenpraktijk in Voor patieumlnten maar ook voor de huisarts (en andere verwijzers) levert dit veel meerwaarde op De basis-GGZ bestaat uit twee onderdelen

bull Huisartsenzorg met GGZ-ondersteuning (POH-GGZ en preventie) bull Generalistische basis-GGZ (GBGGZ)

Wij kunnen de huisarts op deze twee onderdelen in samenhang ondersteunen

Met Indigo Service Organisatie (landelijke franchise) zijn zorginhoudelijke standaarden voor het behandelen in de basis-GGZ doorontwikkeld

Deel 2 Werken aan goede zorg

37

Alle Indigo-collegarsquos zijn opgeleid met behulp van het Indigo-handboek Focus in de Basis-GGZ met daarin beschreven behandeltrajecten voor lichte en matig ernstige stoornissen en vaardigheidstrajecten voor chronische GGZ-patieumlnten In 2019 is er een vernieuwde versie van het handboek Kortdurende GGZ uitgebracht

Praktijkondersteuner GGZ (POH-GGZ)

Een belangrijke rol wordt vervuld door de POH-GGZ die de huisarts ondersteunt en lsquoontzorgtrsquo Parnassia Groep levert deze ondersteuner in 195 huisartsenpraktijken in de kernregiorsquos Het betreft zowel gezondheidscentra als lsquosolopraktijkenrsquo Bij elkaar worden ongeveer 600 huisartsen door onze 120 POHrsquos-GGZ ondersteund

Na een sterke groei in de afgelopen jaren treedt er een stabilisatie op in het aantal patieumlnten dat door de POHrsquos -GGZ van Indigo wordt gezien In 2019 zijn er door onze POHrsquos-GGZ 19386 nieuwe patieumlnten gezien nagenoeg hetzelfde aantal als in 2018 (19244)

Hieronder een overzicht van ons bereik in en om de huisartsenpraktijken in de kernregiorsquos

Parnassia Groep in de huisartsenpraktijk

Totaal

Noord- Holland

Haaglanden Rijnmond

Huisartsenpraktijkengezondheidscentra met POH-GGZ van IndigoPG

195 praktijken 39 74 93

Aantal huisartsen binnen die praktijken plm 600 plm 160 plm 220 plm 220 Aantal POH-GGZ-collegarsquos 120 31 35 54 Fte POHrsquos-GGZ 7154 fte 140 fte 1985 fte 3769 fte

GBGGZ door IndigoParnassia Groep in huis- artsenpraktijkengezondheidscentra of in de nabijheid op eigen locaties in de wijken

47 praktijken

16

11

20

Preventie

Investeren in preventie komt ten goede aan de volksgezondheid ons welzijn en onze productiviteit en aan de betaal- baarheid van onze gezondheidszorg Ook gemeenten en andere organisaties zien in toenemende mate het belang van preventie en zijn bereid daarin extra te investeren

We werken samen met verschillende ketenpartners en op verschillende niveaus om optimale resultaten te behalen Dat doen we met universele preventieprogrammarsquos gericht op destigmatisering het vergroten van vaardigheden en bewustwording En verder met vroegsignalering van kinderen en jongeren met (een verhoogd risico op) psychische klachten gevolgd door het reduceren ervan met geiumlndiceerde preventieprogrammarsquos In contact met ouders kinderen en jongeren werken wij vanuit een oplossingsgerichte benadering en houden rekening met systeem- en omgevingsfactoren We maken gebruik van beschikbare interventies wetenschappelijke kennis en nieuwe digitale middelen

Een ontwikkeling op het gebied van preventie die een steeds hogere vlucht neemt is de inzet van webinars Zie p 77

GGZ-preventie Onze teams van Indigo Preventie verzorgen een breed scala aan preventieactiviteiten Naast de teams in Haaglanden en Rijnmond is in 2019 ook in Noord-Holland opnieuw met een preventieteam gestart In 2019 hebben de teams ruim 22000 personen bereikt met preventieve interventies

GGZ-preventie jeugd Indigo en Youz verzorgen ook een breed scala aan preventieactiviteiten voor kinderen en jeugdigen In de keten van de jeugdzorg vormen de preventieteams een essentieel onderdeel lsquoaan de voorkantrsquo Youz bestrijkt zo het gehele gebied van preventie tot en met de gesloten jeugdzorg

In 2019 hebben we naast alle reguliere jeugdactiviteiten gewerkt aan de verdere implementatie van KOPPKOV (hulp aan kinderen van ouders met psychische problemenkinderen van ouders met verslavingsproblemen) in het bijzonder in de BGGZ en SGGZ

De activiteiten konden in 2019 een aanmerkelijke groei doormaken doordat gemeentes er meer middelen voor be- schikbaar stelden In 2019 ontvingen de preventieafdelingen van Indigo en Youz van de gemeenten Den Haag Rijswijk Leidschendam-Voorburg en Pijnacker-Nootdorp ruim euro 26 miljoen subsidie voor jeugdpreventieactiviteiten een verdubbeling ten opzichte van 2018

Deel 2 Werken aan goede zorg

38

Ook gemeentes in Rijnmond investeren in het bijzonder in de aanpak van jeugdproblematiek door het inzetten van interventies op sociaal-emotionele ontwikkeling en KOPP In Rijnmond was er een groei van euro 17 miljoen naar euro 26 miljoen omzet

Verslavingspreventie In Midden-Holland en Noord-Holland heeft Brijder verslavingspreventie in 2019 ook grote groepen bereikt Dit betreft

zorsquon 52000 mensen ndash jongeren ouders familieleden professionals uit diverse werkvelden en consumenten Met vele verschillende soorten interventies wordt voorlichting gegeven en worden mogelijke risicorsquos en problemen rondom middelengebruik enof gamen tijdig gesignaleerd

Daarnaast bereiken we ook nog landelijk vele consumenten via ons online platform wwwdrugsinfoteamnl Het Drugs- infoteam geeft persoonlijk advies aan gebruikers van partydrugs zoals xtc speed en cannabis Het richt zich op het verhogen van kennis en het beperken van risicos Bezoekers van de site kunnen informatie vinden en actief vragen stellen aan het team Gemiddeld heeft de website rond de 8500 bezoekers per dag in het weekend of tijdens feestdagen vaak meer waarmee het aantal ten opzichte van 2018 ruim verdubbelde In 2019 heeft dat tot bijna 2290000 bezoeken geleid Er werden ruim 2880 vragen gesteld via de website de Facebookpagina en e-mail en zorsquon 1600 serieuze chatge- sprekken gevoerd Van de bezoekers komt slechts 15 agrave 20 uit het werkgebied van Brijder

Mental Health First Aid (MHFA) Parnassia Groep neemt deel aan een landelijk initiatief van GGZ-instellingen om een cursus lsquoeerste hulp bij psychi- sche problemenrsquo breed aan te bieden Oorspronkelijk komt deze internationaal erkende cursus uit Australieuml Deelnemers krijgen informatie over psychische aandoeningen en leren hoe je het gesprek kunt aangaan met iemand die (beginnende) psychische problemen heeft Ook leer je hoe je kunt handelen wanneer iemand in een crisis verkeert Na deze cursus kun je iemand de helpende hand reiken MHFA draagt bij aan het verkleinen van de sociale afstand tussen mensen met en zonder een psychische kwetsbaar- heid en aan destigmatisering van mensen met psychische problemen

Het initiatief wordt regionaal door ZonMw gefinancierd Daarnaast kon gebruikgemaakt worden van een landelijke subsidie van het ministerie van Justitie en Veiligheid toegekend aan MHFA Nederland waarmee deelnemers van Veiligheidshuizen getraind konden worden Licentiekosten konden gedragen worden met behulp van cofinanciering van Parnassia Groep

Inmiddels hebben we 5 gecertificeerde trainers In 2019 gaven we 25 cursussen met ruim 270 deelnemers We kunnen concluderen dat er een groeiende vraag is naar de cursus MHFA en dat deze bijdraagt aan de kennis en kunde van mensen in de omgang met anderen die psychische problematiek ervaren en al dan niet verward gedrag laten zien

Generalistische basis-GGZ

Parnassia Groep biedt GBGGZ aan op ruim 65 locaties verspreid over onze kernregiorsquos in huisartsenpraktijken gezondheidscentra of in de nabijheid daarvan en op eigen locaties in de wijk

Een welkome ontwikkeling voor patieumlnten die zich wat betreft zorgzwaarte bevinden op het grensvlak van BGGZ en SGGZ zijn de in 2019 geiumlntroduceerde innovatieve financieringsvormen zoals Umami en Eleo Deze maken een behandeling in de BGGZ met een inzet van 1300 tot 1800 minuten mogelijk Het meest omvangrijke product in de BGGZ tot dusverre (Intensief) ging uit van een gemiddelde behandeltijd van 750 minuten oftewel 11 sessies Umami en Eleo maken het mogelijk om in de BGGZ een behandeling te bieden die 15 tot 25 sessies duurt Hiermee wordt gestimuleerd dat het aantal sessies zo veel mogelijk vooraf wordt overeengekomen We zullen deze producten ook benutten voor behandeltrajecten in de SGGZ die langer dan een jaar duren

Werden er in 2018 15100 BGGZ-trajecten geopend in 2019 is dit aantal gestegen naar 23481 trajecten De stijging is met name te zien bij onze specialistische zorgbedrijven en is een direct gevolg van de introductie van Umami en Eleo Bij de producten kort middel en intensief ligt de gemiddelde behandeltijd van Parnassia Groep rond de NZa-rekentijd Bij het product chronisch ligt de behandeltijd 17 onder de NZa-rekentijd

Online behandelen GGZ In 2019 groeide het aantal volledig digitale behandelingen voor volwassenen in de GBGGZ waarmee Indigo in 2018 van start ging Zie p 33-34

Deel 2 Werken aan goede zorg

39

Samenwerking en communicatie met verwijzers

Goede samenwerking met verwijzers is van groot belang voor de beste zorg voor de patieumlnt op de juiste plek De verwijzers hebben steeds de regie over de zorg aan hun patieumlnten Samen met hen willen we de best mogelijke zorg leveren In samenspraak met huisartsen ontwikkelen we nieuwe werkwijzen om onze processen op het vlak van communicatie en toeleiding zo goed mogelijk af te stemmen en soepel te laten verlopen Inzet is een naadloze aansluiting tussen onze zorg en de zorg van de verwijzer zodat patieumlnten optimaal bediend worden

Niet-patieumlntgebonden communicatie verloopt vanuit eacuteeacuten centrale afzender namelijk Parnassia Groep Dit maakt onze organisatie (met meerdere merken) overzichtelijker voor huisartsen en vergemakkelijkt doeltreffende communicatie We sturen vier keer per jaar een nieuwsbrief aan verwijzers om hen te informeren over relevante ontwikkelingen

Consultatie De huisarts heeft behoefte aan overleg over een patieumlnt Voor een bekende patieumlnt is de regiebehandelaar aan- spreekpunt voor de huisarts In het geval van een onbekende patieumlnt of bij overige vragen geeft een psychiater van de Psychiatrische Consultatielijn Huisartsen (PCH) binnen 24 uur antwoord op een vraag van de huisarts Via het Parnassia Groep-portaal kan de huisarts direct vanuit zijn HIS digitaal een consultatievraag stellen We streven ernaar om consultatievragen zoveel mogelijk via het portaal te laten verlopen met het oog op een zorg- vuldige zorginhoudelijke en administratieve verslaglegging en verwerking en om inzicht te krijgen in de hoeveelheid en het soort vragen De consultatievragen die digitaal worden gesteld worden dagelijks direct en veilig via het Parnassia Groep-portaal beantwoord door de PCH die wordt bemand door psychiaters van Indigo We streven ernaar de dienstverlening te verstevigen door aan elke huisartsenpraktijk een vaste psychiater te koppelen

GGZ Adviesraden (huisartsen) In alle drie onze kernregiorsquos hebben we GGZ Adviesraden ingesteld Deze bestaan uit zes agrave acht huisartsen per regio die drie tot vier keer per jaar samenkomen met als doel om te spreken en afspraken te maken over het verbeteren van de GGZ in de regio en over wat Parnassia Groep beter kan doen in het werken met de huisarts (welke knelpunten moeten we oplossen) De bijeenkomsten worden door de huisartsen zeer gewaardeerd en zijn voor Parnassia Groep van belang voor het continu verbeteren van de zorg

Verwijzerspunt Huisartsen en andere verwijzers die vragen hebben over de organisatie (hun) patieumlnten die in zorg zijnkomen of contact zoeken met een medewerker of afdeling maken graag gebruik van de mogelijkheid om contact op te nemen met ons Verwijzerspunt Het Verwijzerspunt zorgt er samen met het Verwijzersportaal voor dat verwijzers makkelijker hun weg vinden binnen Parnassia Groep Onder andere door het aandragen van verbeterpunten draagt het Verwijzerspunt bij aan een optimale samenwerking tussen verwijzers en Parnassia Groep In 2019 werden 6594 vragen van verwijzers behandeld

Parnassia Groep-portaal voor huisartsen Het Parnassia Groep-portaal biedt via het HIS van de huisarts actuele patieumlnteninformatie uit ons EPD MijnQuarant Huisartsen en POHrsquos-GGZ kunnen met het portaal digitaal transparant en beveiligd

bull de status van hun patieumlnt in zorg bij Parnassia Groep zien (diagnose medicatie behandeldata naam regie- behandelaar en behandelafdeling en telefoonnummer)

bull een patieumlnt digitaal verwijzen naar Parnassia Groep

bull een consultatievraag stellen aan een Parnassia Groep-psychiater bull patieumlnten aanmelden voor zelfhulpmodules of preventiecursussen

In 2019 is het portaal ook beschikbaar gesteld voor huisartsen van de zorgbedrijven Antes en 1nP Daardoor is het aantal aangesloten huisartsen in 2019 gegroeid van 800 tot ongeveer 1000

E-health In totaal zijn er in 2019 via het Parnassia Groep-portaal ongeveer 1600 zelfhulpmodules uitgezet door POHrsquos-GGZ in de huisartsenpraktijk De verwachting is dat dit aantal in 2020 verder zal groeien gezien de stijgende trend in het gebruik in de laatste maanden van 2019

Deel 2 Werken aan goede zorg

40

2 Onze wijkgerichte GGZ

Een belangrijk deel van onze zorg bieden we in de woonomgeving van de patieumlnt georganiseerd op wijkniveau in nauwe samenwerking met tal van partners Met hen smeden we zorgketens die zijn toegesneden op de plaatselijke omstandigheden

Gedurende een reeks van jaren hebben we gewerkt aan een sterke lsquoambulantiseringrsquo door het opbouwen van meer ambulante zorg in de wijk en intensieve behandeling thuis waardoor het aantal klinische bedden kon worden afgebouwd

We nemen deel in gemeentelijke jeugdteams en hebben gespecialiseerde GGZ-teams voor kinderen en jeugdigen Voor met name patieumlnten met ernstige psychiatrische aandoeningen (EPArsquos) is er in de wijk het GGZ-(FACT-)team We bieden bemoeizorg voor zorgwekkende patieumlnten die nog geen zorg ontvangen

We bieden Intensief Behandelen Thuis (IBT) om klinische opname te voorkomen of te bekorten Het heeft immers altijd de voorkeur om patieumlnten in hun eigen vertrouwde leefomgeving te behandelen Het IBT-aanbod zijn we verder aan het uitbouwen (zie Herstellen doe je thuis p 52)

Hoe beter we erin slagen patieumlnten in hun eigen omgeving ambulant te behandelen hoe minder bedden er nodig zijn We slaagden er de afgelopen jaren in om in lijn met de landelijke afspraken het aantal bedden aanzienlijk te reduceren (zie p 52 ev)

GGZ-teams in de wijk voor kinderen en jeugdigen

In de drie kernregiorsquos van Parnassia Groep zijn teams van zorgbedrijf Youz actief voor kinderen jongeren en gezin- nen Deze teams werken samen met lokale partners om zo goed mogelijk onderling afgestemde hulp te bieden Zo participeren onze collegarsquos in gemeentelijke wijkteams en werken samen met onder andere huisartsen scholen en Centra voor Jeugd en Gezin (CJGrsquos)

Noord-Holland

Youz werkt in de regio Zaanstreek-Waterland-Amsterdam met drie poliklinieken Daarnaast is er een team Transvisie Zorg (betreft transgenderzorg) zijn we actief in twee jeugdteams in Zaandam en werken we met twee FACT-teams Jeugd in Purmerend en Zaandam In 2019 werden circa 1000 clieumlnten behandeld en begeleid

In de regio Velsen-Hoofddorp-Haarlem is de polikliniek Hoofddorp fors gegroeid en begin 2019 is er ook hier gestart met een FACT-team In genoemde regiorsquos zijn bij elkaar ruim 1000 clieumlnten in behandeling

In heel het werkgebied van Noord-Holland werken alle teams samen met collega-zorgaanbieders zoals de forensische hulpverlening de zorg voor licht verstandelijk beperkten jeugd- en opvoedhulp verslavingszorg en trajectbegeleiding en jobcoaching

Haaglanden

In de regio Haaglanden zijn voor circa 25 fte collegarsquos van Youz werkzaam in de jeugdteams in Den Haag en Rijswijk Zij participeren in samengestelde teams met collegarsquos van andere hulpverlenende organisaties als Middin Extra Jeugdformaat en Ipse de Bruggen In de tien CJGrsquos verzorgen zij consultaties en korte behandeltrajecten Op detacheringsbasis werken vanuit Youz psychologen (ortho)pedagogen maatschappelijk werkers systeemthera- peuten en ouderbegeleiders in de jeugdteams Door de CJGrsquos wordt laagdrempelig hulp geboden in de wijk en de directe leefomgeving van kinderen jongeren en gezinnen In de wijk wordt nauw samengewerkt met andere voor- zieningen zoals huisartspraktijken en jeugdgezondheidszorg (consultatiebureaus)

Ook is sprake van een specialistisch team van circa vijftien collegarsquos die bij verschillende CJGrsquos werken en zich richten op de doelgroep van 0- tot 6-jarigen (IMH Infant Mental Health) In dit team wordt ook samengewerkt met collegarsquos van Ipse de Bruggen (LVB) en Jeugdformaat (jeugdzorg) zodat zo integraal mogelijke zorg kan worden geboden

Ook werken wij met FACT-teams Jeugd in Den Haag Zoetermeer en Gouda FACT staat voor Flexible Assertive Community Treatment Door onze collegarsquos in deze teams worden jongeren begeleid met ernstige psychische en psychiatrische problemen die op meerdere leefgebieden vastlopen Vanuit een outreachende werkwijze richt onze inzet zich op het verminderen van klachten en symptomen en het leren omgaan met een beperking Tevens is het

Deel 2 Werken aan goede zorg

41

doel jongeren toe te leiden naar passende reguliere behandeling dan wel andere hulp bij het herstel op het gebied van bijvoorbeeld school dagactiviteiten et cetera

Rijnmond

In regio Rijnmond participeert Youz in de wijkteams van 12 gemeenten Deze 12 gemeenten geven op verschillende manieren invulling aan de inzet van onze collegarsquos in de wijkteams In alle gevallen ligt de nadruk op het vanuit onze GGZ-expertise ondersteunen van kinderen jongeren en gezinnen in hun directe leefomgeving Van de gemeenten krijgen wij terug dat men over het algemeen positief is over onze bijdrage in het hulptraject voor kinderen jongeren en gezinnen Dit heeft betrekking op zowel onze preventieve als onze curatieve interventies Ons werk in de wijkteams in Rijnmond doen wij met 137 collegarsquos die daarnaast ook deels in onze poliklinieken werkzaam zijn

In deze regio zijn 4 FACT-teams Jeugd actief (circa 9 fte per team) In totaal behandelden en begeleidden zij circa 360 clieumlnten in 2019 Deze teams opereren naast de poliklinieken het IBT-team (intensieve behandeling thuis) en de spoedpoli Gekeken wordt of de FACT-teams Jeugd meer in samenhang met de poliklinieken georganiseerd kunnen worden om zo de wederzijdse inzet van expertise te verbeteren

GGZ-teams in de wijk voor patieumlnten met een EPA

Meerdere zorgbedrijven binnen Parnassia Groep bieden zorg aan mensen met complexe psychiatrische problemen veelal in combinatie met problemen op meerdere levensgebieden Het betreft vooral mensen met een ernstige psychiatrische aandoening (EPA)

In onze drie kernregiorsquos worden de ambulante zorg en ondersteuning voor deze complexe en kwetsbare doelgroep geboden door onze GGZ-teams in de wijk in samenwerking met vele lokale partners waaronder de gemeentelijke sociale wijkteams (ook wel JMO-teams ndash Jeugd en Maatschappelijke Ondersteuning) Meer en meer wordt daarbij uitgegaan van participatie van mensen en het versterken van hun eigen kracht en van het sociale netwerk

In elke wijkdeelgemeente in onze drie kernregiorsquos hebben wij nu een FACT-gecertificeerd GGZ-team operationeel voor de daar wonende EPA-patieumlnten Met deze wijkgerichte benadering wordt klinische behandeling waar mogelijk voorkomen of verkort

Onze GGZ-teams vervullen meerdere belangrijke rollen bull Zij bieden ambulante behandeling voor en begeleiding aan patieumlnten die zelfstandig wonen in de wijk En aan

patieumlnten in beschermende woonvormen ndash deels die van de groep maar ook die van collega-aanbieders bull Als ambulante zorg tijdelijk niet volstaat dan dragen zij zorg voor de nodige intensivering van de zorg zo mogelijk

intensieve behandeling thuis (IBT zie p 52) anders een ndash zo nodig acute ndash klinische opname in een van onze klinieken eventueel in deeltijd

bull Collegarsquos van onze GGZ-teams werken actief in of met de sociale wijkteamsJMO-teams van gemeenten samen met verschillende experts uit andere sectoren om gezamenlijk de meest passende hulp te organiseren

bull Bij elk GGZ-team is een aantal lsquovastersquo patieumlnten ingeschreven voor meer of minder intensieve behandeling enof begeleiding gedurende een langere periode

Daarnaast vervullen de GGZ-teams in toenemende mate een rol op het gebied van lsquobemoeizorgrsquo voor die mensen die zorg behoeven maar nog geen zorg vragenkrijgen lsquoAchter de voordeur komenrsquo is een cruciale stap om hen deze te kunnen aanbieden Deze uitbreiding van de rol van de GGZ-teams met een persoonsgerichte aanpak is een belang- rijke bijdrage aan een sluitende aanpak voor het verminderen van de problematiek van personen met verward gedrag (zie hieronder op p 44 ev)

De GGZ-teams maken deel uit van onze ketenzorgbedrijven in onze kernregiorsquos Parnassia in Noord-Holland en Haaglanden en Antes ZorgBavo Europoort in de regio Rijnmond Samenwerking met andere zorgbedrijven wordt gezocht als het gaat om specifieke zorgprogrammarsquos zoals traumabehandeling en behandeling van angststoornissen

Over de zorg voor de EPA-doelgroep maken we afspraken met zowel gemeentes als zorgverzekeraars Met hen zetten wij in elke regio in op een zo goed mogelijk onderling afgestemde inzet van middelen voor deze doelgroep De verzekeraars bekostigen de behandeling (Zvw) de gemeentes zijn verantwoordelijk voor ambulante begeleiding en dagbesteding (Wmo) Wat betreft beschermd wonen hangt het af van de zwaarte van de indicatie wie dit bekostigt Voor sommige patieumlnten is er sprake van bekostiging door justitie Zie wat betreft de gecompliceerde financiering verder op p 111 ev

Deel 2 Werken aan goede zorg

42

Net als op het terrein van de jeugd-GGZ geldt ook in dit domein dat financiers steeds meer eisen stellen aan goede samenwerking en afstemming tussen zorg- en dienstverleners veelal op basis van gezamenlijke contracten met een van de aanbieders als hoofdaannemer

Noord-Holland

EPA-patieumlnten worden ambulant behandeld en begeleid door zes GGZ-teams die samen het gehele werkgebied van Parnassia Noord-Holland bestrijken Daarnaast is er het regionale specialismeteam het Centrum Autisme Door de aansluiting van het dr Leo Kannerhuis (LKH) bij Parnassia Groep is een goede samenwerking tot stand gekomen tussen het Centrum Autisme en de poli voor volwassenen (Amsterdam) van het LHK Het VIP-team (Vroege Interventie bij Psychose) kon niet langer als zelfstandig team blijven bestaan Clieumlnten zijn overgedragen aan een van de GGZ-teams van Parnassia Noord-Holland of aan een jeugdteam van Youz

Haaglanden

Er zijn veertien GGZ-teams binnen Den Haag en er is eacuteeacuten GGZ-team in Zoetermeer Daarnaast zijn er ook ambulante specialismeteams die in de wijk werken het Centrum Eerste Psychose het Jong Volwassenen Team het team Verstandelijke Beperkingen amp Psychiatrie het Centrum Autisme Haaglanden het team Toeleiding Consultatie en Advies het specialistische team Ouderenpsychiatrie en het Geriatrieteam

In 2019 zijn de proeftuinen die eerder met subsidie van de gemeente Den Haag waren gestart vanuit het GGZ-team Moerwijk en het GGZ-team Bohemen-Waldeck verder uitgerold binnen GGZ-teams Spoorwijk-Laak en Transvaal Het doel van deze proeftuinen is om zonder schotten tussen wetten en financieringsstromen een verbinding te leggen tussen ons medische domein en het sociale domein van de gemeente De betreffende GGZ-teams werken nauw sa- men met de JMO-teams in hun wijk en andere relevante partners De proeftuinen vormen een vliegwiel om op termijn in alle wijken van Den Haag geiumlntegreerde zorg aan te kunnen bieden

Achter de voordeur GGZ-begeleiding in de wijk In Den Haag is met gemeentelijke subsidie het team Achter de Voordeur ofwel lsquoGGZ-begeleiding in de wijkrsquo actief sinds 2016 De collegarsquos die gekoppeld zijn aan de GGZ-teams bieden laagdrempelige GGZ-begeleiding en -ondersteuning aan Haagse burgers die niet in behandeling zijn of uit beeld geraakt zijn van de professionele hulpver- lening waarbij sprake is van ernstige psychosociale problemen en waarbij GGZ-problematiek enof verslaving vermoed wordt Wanneer het vermoeden juist is wordt zorg gedragen voor toeleiding naar passende (GGZ-)zorg begeleiding dagbesteding en maatschappelijke deelname Het systeem van de betrokkene wordt hierbij waar moge- lijk actief betrokken Het aanbod vormt een maatschappelijk vangnet evenals een netwerk dat verschillende (maat- schappelijke) organisaties en instanties met elkaar verbindt In 2019 werden er via lsquoAchter de Voordeurrsquo bijna 1200 mensen in zorg genomen ndash een flinke groei ten opzichte van 2018 (1020)

Rijnmond

Begin 2019 had Bavo Europoort negentien wijkteams actief daarnaast zijn er nog drie specialismeteams die meer regionaal werken Sarr Autisme en de VIP-teams (Vroege Interventie bij Psychose) waarin collegarsquos van Bavo Europoort en Lucertis nauw samenwerken Antes Zorg had eveneens negentien wijkteams actief waaronder enkele specialistische teams zoals Zwanger amp Verslaafd In de loop van 2019 werden een extra IBT-team een extra VIP-team en een team Detox Thuis operationeel Per 1 februari 2020 is het Noord-team opgesplitst in twee teams Noordoost en Noordwest Zo is een extra team ontstaan waardoor we kunnen zorgen voor een betere spreiding in de omgeving We kunnen hierdoor meer patieumlnten in de thuissituatie behandelen en ziekenhuisopnames voorkomen Het team Detox Thuis werkt voor patieumlnten met verslavingsproblematiek Het bestaat uit zorgprofessionals met verschillende achtergronden Zo zijn er leden met veel ervaring in de verslavingszorg Andere leden hebben vooral ervaring in de psychiatrie en de somatiek Doordat het team in de leefomgeving van de patieumlnt werkt kunnen klinische opnames worden voorkomen

Fusie-integratie In het kader van de fusie-integratie realiseren we in de periode 2019-2020 een geiumlntegreerd ambulant zorgaanbod In 2018 en 2019 zijn hiertoe de nodige voorbereidingen getroffen In mei of juni 2020 zal de feitelijke transitie worden gerealiseerd De huidige ambulante teams voor volwassenpsychiatrie van Antes en Bavo Europoort gaan verder als wijkgerichte GGZ-teams Deze teams zullen actief zijn in zeven regiorsquos

Deel 2 Werken aan goede zorg

43

Naast deze wijkgerichte GGZ-teams wordt een wijkoverstijgend aanbod gerealiseerd gericht op specifieke diagnos- tiek interventies en programmarsquos die bijvoorbeeld vanwege de lage prevalentie en het efficieumlnt inzetten van kennis en capaciteit bij voorkeur niet-wijkgericht worden georganiseerd Ook zullen er expertteams worden gerealiseerd die werkzaam zijn op het gebied van onder meer neurobiologische ontwikkelingsstoornissen (autisme ADHD) vroege interventie bij een psychose en verslaving

In samenhang met de versterking van het ambulante aanbod zullen we in Rijnmond nog 159 Wlz-bedden afbouwen en voor de resterende bedden een ingrijpend vernieuwingsplan uitvoeren (zie p 93)

Bemoeizorg Het Antes Team Bemoeizorg (ATB) is een ambulant team van Antes werkzaam binnen de gehele gemeente Rotter- dam en in Barendrecht Ridderkerk en Capelle aan den IJssel dat wijkoverstijgend te werk gaat Het team richt zich specifiek op het helpen van burgers die zich in kwetsbare situaties bevinden en complexe problematiek hebben op het gebied van psychiatrie enof verslaving Doel van het ATB is om mensen toe te leiden naar de juiste hulp onder- steuning of zorg Het team is gespecialiseerd in het toeleiden van zorgwekkende zorgmijders waarbij de OGGZ-inzet onvoldoende blijkt Het ATB krijgt de financiering via het Lokaal Zorgnetwerk (Barendrecht Ridderkerk Capelle aan den IJssel) of een Wmo-bemoeizorgarrangement van de gemeente Rotterdam In 2019 kreeg het ATB bijna 160 aanmeldingen waarbij gemiddeld 20 uur per casus werd besteed

Personen met verward gedrag

Ook in 2019 was er landelijk weer veel aandacht voor de problematiek rond personen met verward gedrag en daarmee samenhangend de versterking van de acute keten en de samenwerking met de politie

Noord-Holland

Vroegsignalering In de regio Midden-Kennemerland en in de regio Zaanstreek-Waterland zijn er samenwerkingsovereenkomsten gesloten ten behoeve van de vroegsignalering van verwarde personen In Midden-Kennemerland werken Parnassia Noord-Holland en Brijder hiertoe samen met GGZ inGeest GGD Haarlem en de politie In Zaanstreek-Waterland met het Meldpunt Opvang en Bemoeizorg (MOB) van GGD Zaan- streek-Waterland en de politie Doelstelling is het op basis van meldingen bij de politie van mensen met verward enof overlast gevend gedrag vroegtijdig oppakken van deze signalen en het inzetten van hulp cq toeleiden naar zorg De werkwijze kenmerkt zich door korte lijnen snel schakelen en direct contact In 2019 werd in de regio Zaanstreek-Waterland samen met de GGD de ZonMw-aanvraag voor alternatief vervoer van verwarde personen bij semi-acute meldingen gehonoreerd De zogeheten meditaxi een mobiele triage- en vervoers- unit werd operationeel Het is een pilot die tot voorjaar 2020 loopt

Samenwerken in de wijk Onder deze titel wordt met subsidie van ZonMw een project uitgevoerd rond de opvang van mensen met verward gedrag in de wijken Oude Haven en Pelders- en Hoornseveld (Zaanstad) en de wijken Wheermolen en Purmer (Purmerend) Het betreft een gezamenlijk project van GGD Zaanstreek-Waterland en Parnassia waarbij ook clieumlnten- organisaties en ervaringsdeskundigen zijn betrokken Na een moeizame startperiode vanaf 2017 weten de verschil - lende partijen elkaar nu goed te vinden en elkaars expertise goed in te zetten

Noodteam De gemeenten Beverwijk Uitgeest en Heemskerk kennen al een aantal jaren het zogeheten noodteam en het Noodteam Convenant Samenwerkende partners hier zijn niet alleen zorginstellingen waaronder Parnassia Noord- Holland Brijder en RIBW KAM maar ook woningcorporaties MEE en maatschappelijke dienstverlening De samen- werking wordt jaarlijks geeumlvalueerd en is verlengd De verschillende partijen weten elkaar goed te vinden en zijn tevreden over deze werkwijze

Haaglanden

Opvang Verwarde Personen (OVP) Sinds 2014 is een zorgteam van Parnassia Haaglanden gehuisvest in het hoofdbureau van de politie Deze voorziening maakt een korte opvang mogelijk voor personen met verward gedrag die hiernaartoe gebracht worden door de politie Het unieke concept van de OVP kwam tot stand in samenwerking met de gemeente Den Haag de politie-eenheid Den Haag de reclassering en het Openbaar Ministerie Het concept voorziet in het nemen van een

Deel 2 Werken aan goede zorg

44

gezamenlijke verantwoordelijkheid voor acute zorg dan wel strafrechtinterventies bij verwarde personen Op de opvang zijn 24 uur per dag collegarsquos van ons aanwezig die direct bij binnenkomst kunnen beoordelen of iemand met verward gedrag zorg nodig heeft en zo ja hoe deze het beste kan worden georganiseerd Met deze werkwijze wordt voorkomen dat personen met verward gedrag die geen strafrechtelijk feit gepleegd hebben in een politiecel belanden en zonder hulp weer op straat terechtkomen Tegelijkertijd krijgen zij sneller zorg en neemt deze werkwijze politie- agenten veel werk uit handen Meerdere randgemeenten hebben zich aangesloten bij de OVP Den Haag Het betreft Rijswijk Wassenaar Leidschendam-Voorburg en Zoetermeer Daarnaast vervult de OVP Den Haag een lsquooverloop- functiersquo voor de OVP van GGZ Delfland

In 2019 kwamen 1552 personen met verward gedrag bij de OVP binnen in 2018 waren dat er 1745 Dat betekent dat de daling die we zagen na de piek in 2015 kort na de start zich voortzet Ook het aantal meldingen bij onze crisisdienst vertoont een dalende tendens Het lijkt erop dat de opbouw van de wijkgerichte GGZ en onze nazorgprogrammarsquos gaandeweg hun vruchten beginnen af te werpen wat betreft de zorg aan bekende patieumlnten Bedacht moet worden dat de helft van de crisismeldingen nieuwe patieumlnten betreft die nog geen behandelrelatie met Parnassia Groep hebben

Haagse Spoed Met behulp van subsidie van ZonMw werd in 2017 gestart met het project Haagse Spoed een gecombineerde somatische en psychiatrische spoedeisende hulp (SEH) onder het dak van het Haags Medisch Centrum (HMC) loca- tie Westeinde Een arts en verpleegkundige van onze crisisdienst zijn hierbij tijdens de piekuren op de SEH aanwezig Met deze gecombineerde aanpak vond geiumlntegreerde diagnostiek op eacuteeacuten locatie plaats van zowel somatische als psychische oorzaken van acute lsquoverwardheidrsquo Beoogd werd een afname van wachttijden voor psychiatrische beoor- deling op de SEH een verbetering van de doorlooptijden van de SEH en minder stigmatisering van psychiatrische patieumlnten nu zij op een lsquogewonersquo SEH terechtkunnen met hun psychische probleem De ervaringen werden positief geeumlvalueerd Helaas moest het project in 2019 vanwege een verbouwing van de SEH in het HMC worden stopgezet doordat er geen ruimte meer aanwezig was waar vanuit het crisisdienstkoppel kon werken De wens om het project weer op te pakken is er nog steeds

Triage en passend vervoer Samen met netwerkpartners Regionale Ambulancevoorziening (RAV) Haaglanden de gemeente Den Haag en de gemeente Delft de politie huisartsenpost Smash GGZ Rivierduinen en GGZ Delfland werd in 2018 met subsidie van ZonMw gestart met een pilot voor triage en passend vervoer voor personen met verward gedrag in de regio Haag- landen De Mobiele Interventie en Preventie Unit (MIPU) wordt ingezet na 112-meldingen over personen met verward gedrag Een gespecialiseerde verpleegkundige bezoekt de persoon als eerste zo veel mogelijk in de thuissi tuatie Is vervoer naar een beoordelingslocatie of GGZ-instelling nodig dan wordt de betreffende persoon niet langer in een politiewagen vervoerd maar in de MIPU een onopvallend voertuig De pilot liep tot eind 2019 evaluatie vindt in 2020 plaats

Rijnmond

Aanjaagteam In de regio Rotterdam (ingebed in de VeiligheidsAlliantie regio Rotterdam) is sinds 2017 een regionaal aanjaagteam lsquoaanpak personen met verward gedragrsquo actief In dit aanjaagteam zijn 32 gemeenten Veiligheidshuis Rotterdam - Rijnmond Veiligheidshuis Zuid-Holland Zuid politie Openbaar Ministerie en een groot aantal zorg- en sociale instellingen uit dit gebied vertegenwoordigd In 2019 zijn in het kader van het invoeren van de Generieke Module Acute Psychiatrie (GMAP) beoordelingslocaties op onze locaties Poortmolen en Poortugaal ingericht

Doorontwikkeling Convenant Acute Psychiatrie Het Convenant Acute Psychiatrie regio Rotterdam-Rijnmond en Zuid-Hollandse Eilanden kent als convenantpartijen Antes Yulius kinder- en jeugdpsychiatrie GGZ Delfland en Erasmus MC Het Regioplan Acute Psychiatrie voor de regio Rotterdam-Rijnmond vormt de context voor de specifieke afspraken die in dit convenant zijn opgenomen De basis wordt gevormd door de Generieke Module Acute Psychiatrie (GMAP)

In het convenant hebben de genoemde instellingen in het verleden afspraken gemaakt over het altijd kunnen plaatsen van acute opnames binnen de regio In 2019 zijn deze gezien de ontwikkeling van de GMAP-structuur opnieuw bevestigd Er zijn heldere afspraken gemaakt over de diverse beoordelingslocaties waaronder die van Antes op de terreinen Poortmolen en Poortugaal

Deel 2 Werken aan goede zorg

45

3 Onze gespecialiseerde programmarsquos

Begin 2019 brachten wij wijzigingen aan in de merken waaronder wij onze hulp aanbieden Merken die voor meerdere doelgroepen werkten hebben we onder eacuteeacuten merk gebracht Dit vergroot de duidelijkheid en we besparen er kosten mee

Hieronder geven we per merk een korte typering van de aangeboden programmarsquos

Indigo mentale ondersteuning direct en dichtbij Voorkomen en kortdurend behandelen van lichte tot matige psychische klachten zoals angst paniek depressie of trauma maar ook behandeling van chronische klachten Direct en dichtbij voor jeugd volwassenen en ouderen

Sprink onderdeel van Antes Zorg is begin 2019 overgegaan naar Indigo Rijnmond en werk t voortaan onder die merknaam

1nP GGZ persoonlijk en dichtbij 1nP is een landelijk netwerk van GGZ-professionals Deze professionals helpen mensen met psychiatrische problemen op persoonlijke wijze in hun directe omgeving

Youz specialist in kinder- en jeugdpsychiatrie Youz behandelt en ondersteunt kinderen en jongeren tot 23 jaar en begeleidt hun ouders Youz werkt in diverse gemeentes in wijkteams en heeft specialistische polis

Lucertis De Jutters en Youz Verslavingszorg presenteren zich sinds januari 2019 gezamenlijk onder de naam Youz Het dr Leo Kannerhuis behandel- en kenniscentrum voor autisme is organisatorisch onderdeel van het zorgbedrijf Youz Werkt onder eigen label onder de merknaam Youz

i-psy specialist in interculturele psychiatrie i-psy voorkomt en behandelt problemen die samenhangen met migratie en het leven in twee culturen Heimwee eenzaamheid en onverwerkt verdriet kunnen veel invloed hebben op het psychisch welzijn

PsyQ specialist bij psychische problemen PsyQ biedt specialistische behandelingen bij psychische problemen zoals angststoornissen depressie ADHD bij volwassenen persoonlijkheidsproblematiek trauma en PTSS seksuologie en eetstoornissen

Brijder specialist in verslavingszorg Brijder voorkomt en behandelt problemen met alcohol drugs medicijnen gokken gamen en bijkomende problematiek

Parnassia specialist in psychiatrie Parnassia behandelt en begeleidt volwassenen met ernstige psychiatrische aandoeningen en ouderen met psychiatrische problemen of dementie in de regios Haaglanden en Noord-Holland Parnassia helpt mensen op een respectvolle en resultaatgerichte manier bij het te boven komen van de gevolgen van hun aandoening

In Noord-Holland heette Parnassia voorheen Dijk en Duin

Antes specialist in psychiatrie en verslaving Antes behandelt en begeleidt mensen met ernstige psychiatrische problemen en verslavings- problemen in de regio Rijnmond Ook biedt zij zorg en begeleiding aan mensen met niet - aangeboren hersenletsel (NAH) en ouderen met psychiatrische problemen en dementie

Tot 20 april 2020 werd nog voor een deel van Antes de naam Bavo Europoort gevoerd

Reakt werken aan je toekomst Reakt helpt mensen met psychische problemen of een verslavingsachtergrond op weg in hun dagelijks leven Bijvoorbeeld bij het vinden en behouden van werk bij het vergroten van het sociale netwerk of bij het leiden van een gezonder leven

Deel 2 Werken aan goede zorg

46

Fivoor forensische en intensieve psychiatrische zorg De forensische zorgonderdelen van Parnassia Groep (het voormalige Palier) Altrecht en de Kijvelanden zijn verenigd eacuteeacuten organisatie te weten Fivoor Het streven van Fivoor is om een sterke keten van behandeling begeleiding en beveiliging te bieden

Triora ndash Specialist in verslavingszorg Intensieve klinische behandeling voor mensen met een verslaving Triora biedt ook ambulante verslavingszorg in de poliklinieken

Enkele programmarsquos bieden we sinds enige jaren ook aan in het buitenland bull Met Fivoor en Sodexo biedt Parnassia Groep in Belgieuml (Gent en Antwerpen) forensische zorg aan Belgische

gedetineerden In 2020 nemen we deel aan de aanbesteding voor twee forensische behandelcentra in Wallonieuml bull Triora biedt in Spanje (Alicante en Malaga) verslavingszorg volgens het Minnesotamodel voor (niet -

Nederlandse) patieumlnten Na evaluatie van de resultaten en de perspectieven na de langdurige coronacrisis hebben we moeten besluiten de kliniek in Alicante te sluiten en die in Malaga over te dragen aan de mede- aandeelhouder

Enkele bijzondere doelgroepen uitgelicht

Gezinnen sterker maken

Veel van onze patieumlnten leven in een gezin Met een gezin bedoelen we ouder(s) en kind(eren) ongeacht de samenlevingsvorm Een psychische ziekte legt meestal een groot beslag op alle gezinsleden Als een gezinslid psychische problemen heeft dan is door omgevings- en genetische factoren de kans relatief groot dat ook andere gezinsleden zulke problemen hebben of krijgen Daarom streven we naar een integrale gezinsaanpak

Integrale hulpverlening aan gezinnen in Haaglanden De hulpverlening vanuit jeugdzorg en de zorg voor mensen met een licht verstandelijke beperking (LVB) is nog vaak gescheiden van de hulp vanuit de kinder- en jeugdpsychiatrie Samen met Jeugdformaat en Ipse de Bruggen werkt Youz sinds 2018 in Haaglanden aan een gericht aanbod van integrale hulp voor gezinnen met meervoudige problematiek In 2019 zijn twee nieuwe integrale teams toegevoegd aan het al bestaande aanbod van InVerbinding Haaglanden eo namelijk InVerbinding Zoetermeer en het 0-6 integrale IMH-team in de wijk in Den Haag De teams InVerbinding richten zich op gezinnen met kinderen tussen de 6 en 18 jaar

Het IMH-team richt zich op de gezinnen met jonge kinderen en werkt vanuit de Centra voor Jeugd en Gezin in Den Haag Zij hebben daardoor laagdrempelig aansluiting bij het consultatiebureau en de jeugdverpleegkundige Alle teams werken vaak outreachend en maken met het gezin een integraal ondersteunings- en behandelplan

Gedurende 2019 is gebleken dat er bij ongeveer 75 van de gezinnen waar deze teams komen sprake is van gezinsproblematiek psychiatrische problemen of verslaving bij de ouders of echtscheidingsproblematiek Dit heeft ertoe geleid dat wij een subsidie van de gemeente hebben ontvangen met als doel om de volwassenpsychiatrie beter aan te haken bij de hulpverlening aan kinderen Een speerpunt is dat de kinderen en ouders niet enkel apart worden gezien maar ook gezamenlijk En dat er ruimte ontstaat om het met deze ouders ook over het ouderschap te hebben naast de behandeling van de eigen problematiek Ook werd subsidie toegekend voor het doen van praktijkonderzoek waarbij de eerste stap doelgroeponderzoek is De resultaten hiervan worden in juni 2020 verwacht Deze teams zullen verder worden gemonitord en effecten van geboden hulp worden in kaart gebracht

Unieke samenwerking sociaal gebiedsteam Hellevoetsluis-Westvoorne In 2019 hebben de gemeenten Hellevoetsluis en Westvoorne en acht zorgaanbieders met elkaar een uniek team opgezet het sociaal gebiedsteam Het team ondersteunt professionals bij hun vragen over bijvoorbeeld gezins - problematiek of specialistische zorg In het team werken collegarsquos vanuit Antes en Youz samen met die van CJG Rijnmond Enver Kwadraad M4Care MEE Plus Pameijer en de gemeentes Hellevoetsluis en Westvoorne Zij zijn de vraagbaak voor professionals in de wijk die te maken krijgen met (complexe) hulp- of zorgvragen van jongeren volwassenen of gezinnen De collegarsquos van het team zorgen ervoor dat de vraag van de professional snel goed en integraal wordt opgepakt JB Team van zorgaanbieders

Deel 2 Werken aan goede zorg

47

Vroegtijdig signaleren kind- en gezinscheck We willen systematischer nagaan of bij gezinsleden van patieumlnten sprake is van (een risico op) psychische problemen die ernstige vormen kunnen aannemen als daar niet de goede aandacht aan wordt gegeven In de volwassenenzorg blijft het consequent bij alle patieumlnten uitvoeren van de kindcheck die we de afgelopen jaren invoerden doorlopend aandacht vergen Voor de kinder- en jeugd-GGZ hebben we een lsquogezinscheckrsquo ontwikkeld Deze hebben we ingebouwd in het Onderzoek Algemeen Jeugd en is vanaf begin 2018 beschikbaar in het EPD De implementatie ervan is in 2019 steeds beter op gang gekomen De gezinscheck vindt inmiddels plaats bij gemiddeld bijna 20 van de intakes Ook is in 2019 gewerkt aan het versterken van en de aandacht vestigen (zowel in- als extern) op ons uitgebreide aanbod aan (vroeg)interventies als het ouder-kindprogramma het programma Verslaving en Ouderschap en KOPP KOV-programmarsquos In deze programmarsquos werken Indigo Brijder en Youz nauw samen ter ondersteuning van patieumlnten in de volwassenenzorg Aandacht voor opvoeding en kinderen komt zo in de hulpverlening aan volwassenen beter op de samenwerkingsagenda van hulpverleners in de volwassenzorg jeugd-GGZ en preventie

Melden huiselijk geweld mishandeling en misbruik We zetten onze inzet voort op het systematischer melden evenals op een multidisciplinaire aanpak met relevante samenwerkingspartners in de diverse regiorsquos In 2018 en 2019 hebben we de aanpassingen in de meldcode door- gevoerd in Parnassia Groep en alle interne documentatie daaraan aangepast Ook het dr Leo Kannerhuis en andere recent aangesloten onderdelen van Parnassia Groep zijn daarin meegenomen Door de ondersteuning van teams door aandachtsfunctionarissen per zorgbedrijf blijkt het onderwerp goed bij de teams op de agenda te komen Door de gewijzigde meldcode is de samenwerking met Veilig Thuis nog belangrijker geworden Daarom zijn we in 2019 gestart met casuiumlstiekoverleggen met Veilig Thuis in Haaglanden Rijnmond en de Zuid-Hollandse Eilanden Onze inzet is dit uit te breiden naar andere regiorsquos in 2020

Samenwerk ing met scholen In het kader van de behandeling van kinderen hebben wij oog voor de omgeving van het kind waaronder de scholen Wij zoeken actief contact met de school indien dit in het belang is van de behandeling van het kind Los hiervan zetten wij ons beleid voort om de samenwerking met scholen te zoeken en te verstevigen vanwege de vroegdetectie van psychische problemen bij kinderen Dit doen wij onder andere door het aanbieden van voorlichting trainingen en deskundigheidsbevordering zowel gericht op leerkrachten als op ouders Vermeldenswaard is de inzet op scholen van RIDRIOzorg (Regionaal Instituut voor Ontwikkelingsproblemen) waarvan Parnassia Groep voor 60 eigenaar is RIOzorg onderzoekt en behandelt kinderen en jongeren tussen de 4 en 18 jaar oud bij signalen die wijzen op een ontwikkelingsstoornis (bv ADHD autisme gedragsproblemen angst)

Multiprobleemgezinnen Gezinnen waarin sprake is van psychischepsychiatrische problematiek in combinatie met ernstige sociaal - maatschappelijke problemen waaronder vaak schulden kunnen we kenmerken als multiprobleemgezinnen Wi j willen er in onze kernregiorsquos voor zorgen dat bij een dergelijk gezin onze hulp en die van andere partners integraal en gecooumlrdineerd wordt geboden op basis van eacuteeacuten gezamenlijk gezinsplan Een voorbeeld is Zoetermeer waar veel gezinnen met meervoudige problematiek in zorg zijn Hier zijn we met Jeugdformaat en Ipse de Bruggen in 2018 een project gestart om te komen tot een integraal ambulant team dat zorg biedt aan deze gezinnen De bedoeling is de integrale behandeling in zes tot maximaal negen maanden aan te bieden Aan het eind van de behandeling dient de stress in het gezin tot op een hanteerbaar niveau gedaald te zijn en een vervolghulpverleningstraject te zijn ingezet waarbij de betrokkenheid van het integrale team niet meer nodig is In 2019 hebben wij zestien gezinnen behandeling geboden waarbij sprake was van de behandeling van negentien kinderen

Ouderen integrale benadering van psychische aandoeningen

De zorg voor de doelgroep ouderen met psychiatrische en psychogeriatrische problematiek wordt in onze drie kern- regiorsquos geleverd door Antes en Parnassia In alle drie de regiorsquos werken we steeds meer samen met regionale keten- partners in het bijzonder met de VVT-instellingen (verzorgings- en verpleeghuizen en thuiszorg)

Ouderen met verslavingsproblematiek In de regio Rijnmond zetten wij specifiek sterk in op het verbeteren van de behandeling van ouderen met verslavings - problematiek In 2019 heeft een inventarisatie plaatsgevonden van het huidige aanbod binnen alle onderdelen van Antes Dit heeft geresulteerd in een nieuw behandelaanbod dat we gefaseerd uitrollen Sinds begin 2020 rollen we fase 1 en 2 uit Op beide oevers (Noord en Zuid) zijn aandachtsfunctionarissen verslaving aangesteld Dit zijn verpleegkundig specialisten werkzaam binnen de divisie ouderen Zij adviseren de ouderenteams over de juiste vragen tijdens een intake en over zinvolle deeltijdprogrammarsquos en zij trainen hen op het gebied van verslavingsproblematiek Daarnaast vormen zij de verbinding met onze expertiseteams verslaving in de regio In 2021 volgen fase 3 en 4 waarin een (hernieuwd) deeltijdprogramma wordt uitgerold en alle medewerkers over voldoende

Deel 2 Werken aan goede zorg

48

kennis van verslavingsproblematiek zullen beschikken Hierdoor kunnen wij een optimaal behandelaanbod voor ouderen met een verslaving creeumlren

Psychiatrische verpleeghuiszorg In de regio Haaglanden staat de doorontwikkeling van Dorestad als psychiatrisch verpleeghuis hoog op de agenda Dorestad is een klinische voorziening waar behandeling en zorg worden geboden aan patieumlnten met ernstige psychiatrische stoornissen in combinatie met forse somatische problematiek Externe ketenpartners in de ouderen- zorg de RIBW interne afdelingen binnen de GGZ en de regionale zorgverzekeraar vinden in Dorestad een netwerk- partner voor een doelgroep die gemakkelijk tussen wal en schip valt of die niet de juiste zorg op niet de juiste plek ontvangt De zorg aan deze complexe doelgroep vraagt om modernisering van het gebouw en de faciliteiten en van het verdere uitbouwen van veilige zorg door voldoende en kundige professionals In het plan van aanpak richten wij ons op werving van collegarsquos vastgoed hygieumlne- en infectiepreventie domeinoverstijgende samenwerking en dito financiering

Consultatie In alle drie de kernregiorsquos bouwen wij onze consultatie voor ketenpartners steeds verder uit Uitgangspunt is dat waar een oudere patieumlnt zich ook bevindt hijzij onze expertise en zorg laagdrempelig kan ontvangen Vooral vanuit de verpleeghuizen neemt de vraag naar onze kennis steeds verder toe Wij bieden hen naast consultatie en advies ook coaching on the job en scholing

Innovatie In de regio Rijnmond wordt momenteel het digitaal behandelen van ouderen ingevoerd We doen dit met Super Brains Dit is een app waarin behandelaars en patieumlnten samenwerken De behandelaar kan opdrachten klaarzetten chatten en beeldbellen De behandelaar kan dagelijks controleren of patieumlnt opdrachten ook uitvoert De patieumlnt schrijft in de app zijn eigen verslag van het contact met de behandelaar In de regiorsquos Noord-Holland en Haaglanden is gestart met Video Interventie Ouderenzorg (VIO) VIO leert zorgverle- ners en mantelzorgers van kwetsbare ouderen via videofeedback om met moeilijk te begrijpen gedrag om te gaan Oorzaken van het gedrag kunnen bij dementie liggen maar er kan ook sprake zijn van andere problematiek

Ontwikkelingen wetgeving Per 1 januari 2020 hebben we te maken met de invoering van nieuwe wetgeving rond gedwongen zorg de Wet verplichte ggz (Wvggz) en de Wet zorg en dwang (Wzd) (zie p 27) Binnen de ouderenpsychiatrie is een groep patieumlnten in zorg die vanwege hun problematiek op het ene moment onder de Wvggz kan vallen en op een ander moment onder de Wzd Het jaar 2019 heeft dan ook in het teken gestaan van een nauwgezette uitwerking ten aanzien van crisiszorg en overplaatsingen in de samenwerking met andere partners in de regio De wijze waarop wij dat vanuit Parnassia Groep met de ketenpartners zijn aangegaan en de positieve uitkomsten blijken een goed voorbeeld in Nederland te zijn waarover wij ook specifiek bevraagd zijn door VWS

4 Onze topspecialismen

We willen de beste zorg voor onze patieumlnten Dat is doorgaans zorg conform de GGZ- kwaliteitsstandaarden Soms echter zijn de klachten van onze patieumlnten zo complex en moeilijk behandelbaar dat standaarden tekortschieten en hoogspecialistische diagnostiek en behandeling nodig zijn Dan gaat het om patieumlnten voor wie in beginsel geen doorverwijzing mogelijk is

De beste zorg vraagt om een afgewogen combinatie van reguliere teams die bekend zijn met de kwaliteitsstandaar- den en daarnaar kunnen handelen en een netwerk van experts en hoogspecialistische teams dat als vangnet fungeert en zorg draagt voor de ontwikkeling en verspreiding van kennis Zo garanderen we dat geen patieumlnt tussen wal en schip raakt en er goede zorg is voor iedereen Wij willen deze hoogspecialistische (lsquoderdelijnsrsquo) zorg voor de belangrijkste psychische ziektebeelden kunnen bieden

In maart 2019 verkregen de afdelingen psychotrauma en EDIT het keurmerk TOPGGz na een succesvolle visitatie in november 2018 Dat brengt het aantal TOPGGz-afdelingen binnen Parnassia Groep op zeven

Op de paginarsquos hierna geven wij een overzicht van al onze hoogspecialistische afdelingen Daarvan beschikken er nu dus zeven over het landelijke keurmerk TOPGGz

Deel 2 Werken aan goede zorg

49

Hoogspecialistische afdelingen Parnassia Groep

Specialisme Naam programma ndash doelgroep

Locatie Zorgbedrijf Toelichting Erkenning

Angst en dw ang Angststoornissen Den Haag PsyQ Centrum voor de ambulante behande-

ling van complexe angststoornissen

en dw ang Ontw ikkelen en innovatie

nieuw aanbod w etenschappelijk

onderzoek en landelijk opleidings- centrum

Keurmerk

TOPGGz

Neurobiologische

ontw ikkelings-

stoornissen

ADHD bij volw assenen

en ouderen

Den Haag PsyQ Centrum voor de ambulante behande-

ling van volw assenen en ouderen met

een aandachtstekortstoornis Ontw ik-

kelen en innovatie nieuw aanbod

w etenschappelijk onderzoek en landelijk opleidingscentrum

Keurmerk

TOPGGz

Verslaving

psychotische

stoornissen

Centrum Dubbele Pro-

blematiek (CDP) ndash Verslaving en psychia-

trie

Den Haag Fivoor Opnamecentrum voor de behandeling

van patieumlnten die kampen met

ernstige psychiatrische problemen en

verslaving Ontw ikkelen en innovatie

(nieuw ) aanbod w etenschappelijk onderzoek en landelijk opleidings-

centrum

Keurmerk

TOPGGz

Stemmingsstoor-

nissen

Therapieresistente

depressie

Den Haag PsyQ Centrum voor de ambulante behande-

ling van therapieresistente depressie

Ontw ikkelen en innovatie (nieuw )

aanbod w etenschappelijk onderzoek en landelijk opleidingscentrum

Keurmerk

TOPGGz

Autismespec-

trumstoornis

Dr Leo Kannerhuis ndash ASS

Alle regiorsquos Youz Ambulante en klinische behandeling

van kinderen jeugdigen en volw as- senen met een stoornis in het autis- mespectrum

Keurmerk

TOPGGz

Trauma en disso-

ciatie

Psychotrauma Den Haag PsyQ Centrum voor de ambulante behande-

ling van therapieresistente patieumlnten

met klachten door vroegkinderlijke

traumatisering

Keurmerk

TOPGGz toegekend

in maart

2019

Psychotische

stoornissen

EDIT ndash preventie psy-

chose

Alle regios PsyQ Meerdere teams die na screening

patieumlnten behandelen met een ultra-

hoog risico op het ontw ikkelen van

een psychose

Keurmerk

TOPGGz toegekend

in maart

2019

Stemmingsstoor-

nissen

Bipolair Rijnmond Rotterdam

Den Haag

Beverw ijk

PsyQ Centrum voor de ambulante behande-

ling van patieumlnten met een bipolaire

stoornis Nauw e samenw erking op

gebied van zorg programmering en w etenschappelijk onderzoek

Streeft

naar

keurmerk

Voedings- en

eetstoornissen

Eetstoornissen Den Haag

Rotterdam

Zeeland

PsyQYouz

Emergis

Ketensamenw erking tussen de

ambulante programmas van PsyQ en

Youz en de kliniek Emergis voor de behandeling van eetstoornissen

(anorexia nervosa en boulimie)

Streeft

naar

keurmerk

Neurobiologische

ontw ikkelings-

stoornissen

kind en jeugd

De Banjaard ndash kinderen

en jeugdigen met com-

binatie van psychische stoornissen en ver-

standelijke beperking

Den Haag Youz Klinische en ambulant aanbod Voor-

namelijk kinderen maar ook voor 18+

Streeft

naar

keurmerk

Neurobiologische

ontw ikkelings-

stoornissen kind en jeugd

Sarr Autisme

Rotterdam en

Centrum Autisme Haaglanden

Rotterdam

Den Haag

Youz en Antes Centrum voor de ambulante behande-

ling van kinderen en jongeren met

een stoornis in het autismespectrum

Streeft

naar

keurmerk

Kind en jeugd De Fjord ndash Kinderen

met psychiatrische problemen en gedrags-

problemen

Rotterdam Youz Klinisch aanbod voor kinderen en

jongeren met psychiatrische

problematiek verstandelijke

beperking en gedragsproblemen

Orieumlnteert

zich op

keurmerk

Kind en jeugd De Albatros ndash Jongeren

met angst depressie

trauma of persoonlijk- heidsstoornissen

Den Haag Youz Klinisch en ambulant aanbod Voor-

namelijk kinderen maar ook voor

18+

Deel 2 Werken aan goede zorg

50

Kind en jeugd Schakenbosch Den Haag Youz

Jeugdformaat Ipse de Brug-

gen

Geiumlntegreerd zorgaanbod voor

jongeren met moeilijk gedrag en

psychiatrische problemen

Neurocognitieve

stoornissen

Afdeling Niet-

aangeboren hersenlet- sel

Rotterdam Antes Klinisch centrum voor de behandeling

van NAH Tevens expertisecentrum en second opinion

Stemmingsstoor-

nissen

ECT-centrum Haag-

landen

Den Haag PsyQ

Parnassia

Behandelafdeling voor het geven van

elektroconvulsietherapie (ECT)

Trauma en disso-

ciatie

Centrum Intensieve

Behandeling ndash Dissociatieve stoornis-

senTrauma

Den Haag Fivoor Gespecialiseerd aanbod klinisch en

poliklinisch voor patieumlnten met

dissociatieve stoornissen veroorzaakt door ernstige langdurige vroegkinder-

lijke traumatisering

Verslaving Brijder Kliniek Ouder amp

Kind

Den Haag Brijder Gezinskliniek voor de behandeling

van verslaafde ouders met kinderen

nadat zij zijn ontgift

Voedings- en

eetstoornissen

Regionaal centrum

Eetstoornissen

Beverw ijk PsyQ Regionaal programma ambulant en

deeltijd voor de behandeling van

anorexia en boulimia nervosa

Samenw erking met Elizabeth Gast-

huis voor opname bij ernstig onder- gew icht

Verstandelijke

beperking

psychiatrische problematiek

Klinisch Centrum

Nootdorp

Nootdorp Parnassia

Ipse de Brug-

gen

Topzorg aan mensen met een combi-

natie van een verstandelijke beper-

king en psychiatrische problematiek

Deel 2 Werken aan goede zorg

51

Onze zorg zo kort en licht als mogelijk

We willen onze hulp zo kort en licht bieden als verantwoord langer en zwaarder indien nodig Dat vergt een juiste inzet van hulp bij aanvang van een behandeling en ook dat we tijdens een lopend traject de behandeling op het juiste moment meer of minder intensief maken

Hierboven hebben we al laten zien dat we door preventie en het bieden van zorg zo vroeg en dichtbij als mogelijk ervoor willen zorgen dat problemen tijdig worden onderkend en aangepakt waardoor een goed resultaat kan worden bereikt met relatief lichte en korte zorg

Intensieve zorg blijft altijd nodig

Er zal altijd een groep ernstig zieke psychiatrische patieumlnten zijn voor wie intensieve klinische enof ambulante zorg nodig is Een deel van deze patieumlnten woont bij ons met intensieve begeleiding Dat is en blijft een belangrijke kern- activiteit van Parnassia Groep Wij blijven staan voor en investeren in goede voorzieningen voor deze patieumlnten en in gemotiveerde hoog- gespecialiseerde collegarsquos om hen de zorg te kunnen bieden die zij nodig hebben

Hieronder staan we stil bij een kwestie die landelijk vanaf eind 2019 veel aandacht kreeg de problemen rond de hoogcomplexe zorg

Zie verder ook bull Wijkgerichte GGZ-teams - langdurige begeleiding ndash zie p 40 ev bull Intensieve behandeling thuis ndash zie p 52 bull Maatschappelijk herstel en wonen ndash zie p 21 ev

bull Onze topspecialismen ndash zie p 48 ev

Hoogcomplexe zorg

Bij een beperkte groep mensen is sprake van een behoefte aan lsquohoogcomplexe zorgrsquo Parnassia Groep is landelijk een van de aanbieders die deze (kunnen) bieden Eind 2019 werd landelijk de aandacht gevraagd voor het feit dat voor sommige van deze mensen het ondanks hulp van aanbieders en zorgbemiddeling van de zorgverzekeraar niet lukte om een passende plek te vinden Bijvoorbeeld omdat ze meerdere aandoeningen hebben of verschillende typen zorg nodig hebben Soms komen daar ook nog problemen bij op het gebied van wonen en werk Het gaat landelijk naar schatting om 250 tot 300 mensen

In maart 2020 kwam een plan tot stand opgesteld door zorgverzekeraars en -aanbieders om mensen met een hoog- complexe zorgvraag beter te helpen Er werd een nieuwe werkwijze afgesproken voor een passende behandeling op maat voor deze groep patieumlnten met steun van GGZ Nederland en Zorgverzekeraars Nederland Vanaf 1 april 2020 werd van start gegaan met een landelijk sluitend netwerk van aanbieders en financiers in de vorm van regiotafels De zorgbehoefte van mensen met een hoogcomplexe zorgvraag wordt ingebracht bij een regiotafel als deze niet adequaat via de reguliere route kan worden opgepakt Parnassia Groep neemt deel aan de regiotafels voor haar drie kernregiorsquos Noord-Holland Haaglanden en Rijnmond

Sleutels tot korter en lichter behandelen

Belangrijke sleutels tot korter en lichter behandelen beschreven we elders bull Investeren in preventie ndash zie p 36 ev bull Het bieden van GGZ in en om de huisartsenpraktijk ndash zie p 38 ev hellip bull De inzet van e-health ndash zie p 32 ev

bull Activiteiten gericht op maatschappelijk herstel ndash zie p 21 ev

Verder is van belang het ontwikkelen en toepassen van richtlijnen en werkwijzen die gericht zijn op bull direct de juiste intensiteit van zorg (matched care) specialistisch als het moet generalistisch als het kan

bull minder intensief behandelen en afronden zodra mogelijk bull nazorg en terugvalpreventie Onze specialismegroepen vervullen een sleutelrol in het bepalen op welke wijze we beschikbare kwaliteits- standaarden hierbij kunnen benutten en waar de tekortkomingen wat betreft de huidige zorg zitten (zie p 73 ev)

Deel 2 Werken aan goede zorg

52

Door de behandeling tijdig minder intensief te maken en af te ronden kunnen we lsquoaan de voorkantrsquo het aantal wachtenden beperken en wachttijden verkorten (zie p 59) en houden we ook de kosten aanvaardbaar (zie p 60 ev)

Herstellen doe je thuis

Klinische opnames willen we zoveel mogelijk voorkomen en aacutels ze nodig zijn niet langer laten duren dan nood- zakelijk Zowel vanuit het oogpunt van kwaliteit als dat van kosten verdient thuis herstellen in het algemeen de voorkeur Dat geldt ook als er sprake is van een crisissituatie

Het heeft altijd de voorkeur om patieumlnten in hun eigen vertrouwde leefomgeving te behandelen Daarom behandelen we ambulant tenzij klinische behandeling noodzakelijk is Hoe beter we erin slagen patieumlnten in hun eigen omgeving ambulant te behandelen hoe minder bedden er nodig zijn

Van ons totale aantal patieumlnten wordt overigens het overgrote deel uitsluitend ambulant behandeld Een klein deel van onze patieumlnten (ongeveer 4) wordt gedurende een deel van de behandeling k linisch opgenomen twee derde van het aantal opnames duurt korter dan een maand

In onze drie kernregiorsquos hebben we daarom het concept Intensief Behandelen Thuis (IBT) doorgevoerd (elders bekend als IHT) Door patieumlnten die voor opname worden aangemeld intensief (drie keer per dag gedurende maxi- maal zes weken) te behandelen en begeleiden worden opnames voorkomen Daarnaast kunnen opnames worden verkort door een intensievere begeleiding na opname We hebben nu IBT-teams actief in alle drie onze kernregiorsquos

Behandeling via IBT kan niet als er sprake is van te veel agressie te veel verslavingsproblemen het ontbreken van een steunsysteem en huisvesting en dergelijke De IBT-teams werken in een keten samen met onze spoedzorg GGZ-teams in de wijk klinieken enzovoort In 2020 zal de invoering van de Generieke Module Acute Psychiatrie (GMAP) veel aandacht vergen

Noord-Holland Er is eacuteeacuten IBT-team actief in de regiorsquos Zaanstreek-Waterland en Midden-Kennemerland Er werden in 2019 479 pati- enten geholpen Het IBT-team vormt met de crisisdienst en twee teams voor acute deeltijdbehandeling (ADB) de acute keten Het IBT- team vervult een belangrijke spin-in-het-webfunctie en wordt steeds meer de poortwachter van de bedden In dat kader is er ook een intensieve samenwerking met de High amp Intensive Care-units (HIC-units) op het terrein in Castricum die op hun beurt in 2019 tot eacuteeacuten gezamenlijk team werden omgevormd

Haaglanden In de regio Haaglanden zijn 2 IBT-teams actief Zij hielpen 519 patieumlnten in 2019 Patieumlnten die worden aangemeld voor hulp door een IBT-team worden alleen in behandeling genomen als er een indicatie voor opname is De teams werken dus altijd opnamevoorkomend of opnamebeperkend Patieumlnten kunnen in een aantal gevallen eerder naar huis door de inzet van IBT

Rijnmond Het aantal IBT-teams werd per 1 maart 2019 uitgebreid naar 3 In totaal werden 449 patieumlnten geholpen in 2019 Een vierde team is in voorbereiding en zal in 2020 starten In 2019 is ook een team gestart dat zich richt op het voorkomen van klinische detox door patieumlnten in de eigen omgeving te behandelen Dit team Detox Thuis is succesvol gestart en uitbereiding van het team is in voorbereiding

Minder klinisch behandelen ndash minder bedden

Het heeft altijd de voorkeur om patieumlnten in hun eigen vertrouwde leefomgeving te behandelen Hoe beter we hierin slagen hoe minder bedden er nodig zijn

Het aantal bedden voor klinisch verblijf Zvw 1e jaar was eind 2016 33 lager (748) dan in 2008 (1111) Dit was exclusief De Jutters aangesloten in 2016 Antes Zorg en het dr Leo Kannerhuis aangesloten in 2017 resp 2018 Hiermee realiseerde Parnassia Groep de landelijke afspraken uit het bestuurlijk akkoord (juni 2012) om tot 2020 circa 13 van de bedden af te bouwen ten opzichte van 2008 Overigens werd daarin geen rekening gehouden met de ontwikkeling van de omvang van de bevolking In de jaren 2008-2019 bedroeg de bevolkingstoename in onze drie kernregiorsquos gemiddeld 11

Deel 2 Werken aan goede zorg

53

Voor de komende 20 jaar wordt voor deze regiorsquos een bevolkingstoename met nog eens 10 tot 15 voorzien Zulke gegevens dienen in aanmerking genomen te worden bij de beoordeling van de gerealiseerde en toekomstige ontwikkeling van de klinische capaciteit deze zou moeten worden uitgedrukt in aantal bedden per 100000 inwonersverzekerden

Het gegeven dat de behoefte aan bedden voor met name de acute (niet-planbare) psychiatrische hulpverlening flinke pieken en daken vertoont blijft een punt van aandacht in de (verdere) bewegingen die we maken binnen de ambu- lantisering In de Generieke Module Acute Psychiatrie (GMAP) de standaard voor de acute GGZ wordt bij voorkeur ook uitgegaan van outreachende crisisbehandeling De komende jaren gaan uitwijzen of het werken volgens deze standaard het beroep op klinische capaciteit gaat beiumlnvloeden

Ontwikkeling klinische capaciteit Hieronder wordt een overzicht gegeven van de opbouw van onze beddencapaciteit en de ontwikkeling daarvan sinds 2016 De aantallen zijn berekend op basis van de gerealiseerde productie in verpleegdagen Voor vergelijkingsdoeleinden zijn de bedden van het in oktober 2018 aangesloten dr Leo Kannerhuis niet meegeteld

De beddencapaciteit van Parnassia Groep wordt gefinancierd uit diverse stelsels te weten de Zvw de Wlz de Wfz de Jeugdwet en de Wmo

Beddencapaciteit Parnassia Groep

2019 2018 2017 2016

Zvw-SGGZ

1076

1125

1139

1249

Jeugd 89 70 79 84 Subtotaal kortdurende zorg 1165 1195 1218 1333

Zvw-LGGZ

212

195

193

200

Wlz 683 723 745 854 Wmo beschermd wonen 747 720 693 692 Subtotaal langdurige zorg 1642 1638 1631 1746

Justitie DBBC

84

88

91

96

Justitie beschermd wonen 88 91 78 72 Subtotaal justitie 171 179 169 168

Overige 35 19 19 15

Parnassia Groep TOTAAL 3014 3030 3037 3262

Aantallen in alle vier de jaren zijn vanwege de vergelijkbaarheid vanaf 2016 - inclusief De Jutters (onderdeel van de groep per januari 2016)

- inclusief Antes (onderdeel van de groep per oktober 2017) - inclusief volledig aantal bedden voormalig Palier dus exclusief overige onderdelen Fivoor (Aventurijn Stichting De Kijvelanden)

- exclusief de bedden die per augustus 2017 werden overgedragen aan GGZ Delfland ivm remedie fusie Antes

- exclusief het dr Leo Kannerhuis (onderdeel van de groep per oktober 2018) in 2019 betrof dit 131 bedden 26 Zvw-SGGZ 51 Jeugd 38 Wlz 16 overige

- exclusief Klinisch Centrum Nootdorp waarin Parnassia miv 1 maart 2019 voor 50 deelneemt (zie p 139) het betrof in 2019

gerekend naar rato van dit belang 8 bedden Zvw en 4 bedden Wlz

We zagen in 2019 over het geheel genomen een afname met 16 bedden

bull De klinische capaciteit in de Zvw-SGGZ nam af met 49

bull In de Zvw-jeugd nam deze toe met 19 bull In de LGGZ (langdurige GGZ) was er een toename van 17 bedden in de Wlz een afname van 40 bull Het aantal plaatsen in de Wmo (beschermd wonen) groeide met 27 bull Bij Justitie werden 7 plaatsen minder gerealiseerd

Het uitstel van de toegang van de GGZ tot de Wlz naar 2021 zorgde binnen de Zvw voor een toename van het aantal plaatsen dat in de Zvw benut werd voor de LGGZ Voor een deel is dit ook de verklaring van de daling van 40 plaatsen in de Zvw-SGGZ) De verwachting is nog steeds dat het aantal LGGZ-plaatsen gaat dalen als de toegang tot de Wlz voor de GGZ in 2021 een feit is

Deel 2 Werken aan goede zorg

54

In de regio Rotterdam heeft na de fusie met Antes een herijking van de in die regio benodigde klinische capaciteit plaatsgevonden Dit heeft daar geresulteerd in een afname van capaciteit in de Zvw-SGGZ en de Wlz Hiertegenover staat een toename van het aantal Wmo-plaatsen In de andere regiorsquos waren er in dit verslagjaar geen grote verschuivingen van klinische capaciteit

Parnassia Groep blijft haar klinische capaciteit in alle financieringsstromen kritisch bezien Wanneer per 1 januari 2021 de Wlz toegankelijk wordt voor GGZ-patieumlnten zullen in iedere regio de invloeden op de benutting van de capaciteit voor langdurige behandeling duidelijk worden De ontwikkeling van de klinische capaciteit ten gevolge hiervan laat zich nu nog moeilijk voorspellen

Nog altijd vormt het gebrek aan uitstroommogelijkheden een probleem de wachtlijsten bij de beschermde woon- vormen zijn lang Naast een voldoende aansluiting van ambulante behandel- en begeleidingsmogelijkheden op een (langdurige) klinische opname is beschikbaarheid van voldoende betaalbare woningen een belangrijke randvoor- waarde voor de uitstroom

Verder zijn de wachtlijsten bij VampV-instellingen ook lang waardoor clieumlnten die bij ons zijn uitbehandeld en naar een VampV-instelling kunnen uitstromen veel langer bij ons moeten verblijven dan noodzakelijk is

Resultaten van en ervaringen met onze zorg

We beschreven in dit deel Werken aan goede zorg hoe wij dag in dag uit zo goed mogelijke zorg leveren aan onze patieumlnten hoe we met minder behandelinzet en dus minder kosten een zo goed mogelijk resultaat proberen te bereiken en hoe wij tal van veranderingen en vernieuwingen hebben gerealiseerd

Het is lastig om het effect te bepalen van een specifieke verbetering of vernieuwing op bijvoorbeeld de waardering van patieumlnten of de kosten per patieumlnt Wel hebben we aanwijzingen voor de effecten van al onze inspanningen tezamen De belangrijkste indicatoren daar- voor zijn bull Kwaliteit effectiviteit van onze zorg en de ervaringen daarmee (de beleefde kwaliteit) bull Wachtlijstenwachttijden

bull Kosten per patieumlnt Deze drie indicatoren bespreken we hieronder

Overigens verwachten we dat we in de nabije toekomst gemakkelijker en beter inzicht kunnen krijgen in de effecten van onze inspanningen en de factoren waarmee deze verband houden Apps en digitale zorgondersteuning die we meer en meer gaan toepassen genereren grote hoeveelheden data Hieruit proberen we nieuwe inzichten te verkrijgen Denk aan waarom voltooien bepaalde groepen patieumlnten hun behandeling wel en andere niet wat is de relatie tussen woonsituatie en mentale kwetsbaarheid

De kwaliteit van onze zorg

De twee essentieumlle indicatoren voor kwaliteit van zorg zijn Het behandelresultaat ndash de effectiviteit van onze zorg De beleefde kwaliteit ndash de ervaringen met en tevredenheid over onze zorg

Ook klachten complimenten en suggesties zijn een belangrijke bron voor het verbeteren van de kwaliteit van de zorg en de service aan patieumlnten

Het resultaat van de behandeling

Om de effectiviteit van onze zorg na te gaan monitoren we de behandeling Dit doen we met generieke en specifieke lijsten passend bij de doelgroep op meerdere momenten tijdens de behandeling

Deel 2 Werken aan goede zorg

55

ROM (Routine Outcome Monitoring) ondersteunt het individuele behandelproces De behandelaar en de patieumlnt krijgen feedback over de ontwikkeling van de gezondheidstoestand van de patieumlnt en bespreken samen of het resultaat van de behandeling naar wens is Het samen vergelijken van de informatie verkregen uit de tussenmetingen is een goed uitgangspunt voor tussentijdse evaluatie van de behandeling

Daarnaast kunnen we via ROM-gegevens informatie krijgen voor kwaliteitsverbetering onder meer door interne benchmarking en wetenschappelijk onderzoek Voor gebruik van ROM-gegevens voor interne benchmarking is binnen Parnassia Groep toestemming vereist van de functionaris gegevensbescherming op basis van een Data Protection Impact Assessment (DPIA) Binnen wetenschappelijk onderzoek wordt gewerkt met een informed consent van de clieumlnt

Afnamepercentages In een aantal jaren groeide het percentage afgesloten DBCrsquos voorzien van een voormeting en nameting in onze specialistische GGZ tot 50 en in de basis-GGZ tot 45 Sinds 2017 laten de percentages een dalende trend zien Begin 2017 ontstonden twijfels rond de anonimiteit van de gegevens die aangeleverd werden aan de Stichting Benchmark GGZ (SBG) Op advies van GGZ Nederland zijn we gestopt met de aanlevering aan SBG

We zijn de ROM-metingen wel blijven doen maar we zien in de afgelopen jaren een daling van het aantal DBCrsquos en BGGZ-trajecten met een voor- en nameting De landelijke beperking in keuze van meetinstrumenten met verplichte meetmomenten-marges evenals de twijfels rondom privacy hebben daarin een rol gespeeld Daarnaast vraagt de start van ROM bij onderdelen die in de afgelopen jaren bij de groep aansloten implementatietijd

Het afgelopen jaar is veel gedaan om het monitoren van de behandeling een nieuwe impuls te geven Met het Overleg Zorg en alle specialismegroepen zijn ten behoeve van kwaliteit van de behandeling en gepast gebruik nieuwe afspraken gemaakt over de keuze van meetinstrumenten meetmomenten-marges en privacyregels De verwachting is dan ook dat het percentage voor- en nametingen in 2020 zal gaan stijgen

DBCrsquos en BGGZ met voor- en nameting ROM

2019 2018 2017 2016 2015 Specialistische GGZ 376 398 449 504 476 Basis-GGZ 353 410 447 461 389 Jeugd 259 182

(Interne) benchmarking Gezien de grootte van onze instelling hebben we veel mogelijkheden om intern te benchmarken Daarnaast hebben Indigo en PsyQ de mogelijkheid om te benchmarken met partnerorganisaties Hieronder geven we voorbeelden van benchmarking

ROM bij PsyQ Bij PsyQ wordt aan ROM een belangrijke plek gegeven in de individuele behandeling en in de kwaliteitsverbetering van de zorg Er wordt gebruikgemaakt van een generieke klachtgerichte vragenlijst (OQ-45) en stoornisspecifieke lijsten Drie keer per jaar voert PsyQ een benchmark uit met de drie andere partners in PsyQ Nederland

Behandelaars gebruiken ROM-gegevens voor de evaluatie van behandelingen en om een gestructureerd gesprek aan te knopen met de patieumlnt over gebieden die reden van zorg kunnen zijn Ook voor het bepalen van de ernst van de klachten het bijstellen van het behandelbeleid en het op tijd stoppen van behandelingen is ROM een nuttig hulp- middel gebleken

De interne ROM-benchmark wordt steeds beter ingezet voor het verbeteren van het aanbod binnen afdelingen Het vergelijken met andere vestigingen en behandelprogrammarsquos blijkt vaak nuttige informatie op te leveren voor aanpassingen in het beleid waardoor de kwaliteit van zorg verbeterd kan worden We stimuleren teams om hun ROM-resultaten (zowel respons als uitkomsten) in het team te bespreken Leiding- gevenden bespreken de resultaten met de directie Het doel hiervan is vooral om van de resultaten te leren en onszelf te verbeteren

ROM bij patieumlnten met een EPA We zijn gestart met het vergelijken van behandelresultaten van onze drie regionale ketenzorgbedrijven bij volwasse- nen met een ernstige psychiatrische aandoening (EPA) Deze worden gemeten met de HoNOS een schaal die het psychosociale functioneren meet We vergelijken de resultaten van afgeronde zorgtrajecten Er kan geselecteerd worden op diagnose en behandelduur om meer inzicht in de cijfers te krijgen Deze cijfers zijn natuurlijk ook per team

Deel 2 Werken aan goede zorg

56

beschikbaar We zien duidelijke verschillen tussen de drie ketenzorgbedrijven en dit geeft aanleiding tot discussie over wat er goed gaat in de behandeling en wat er mogelijk verbeterd zou kunnen worden Op vergelijkbare wijze vergelijken we de effecten van behandelingen bij jeugdigen en ook bij ouderen bij wie aangepaste varianten van de HoNOS worden gebruikt

ROM bij Indigo Voor Indigo is het mogelijk om te benchmarken met de Indigo-afdelingen van andere GGZ-instellingen via het samenwerkingsverband Indigo Service Organisatie Dit verzamelt en vergelijkt onder meer resultaten van de verschil - lende Indigorsquos in het land In onderstaande tabel staan de resultaten van 2019 gemeten met de OQ-45 (delta T) Over het geheel genomen behalen we een relatief hoog behandeleffect Alleen bij het product Umami scoren we onder het gemiddelde van Indigo landelijk Bij Umami gaat het nog om kleine aantallen omdat dit pas vanaf 2019 wordt ingezet

Behandeleffecten Indigo

Kort Middel Intensief Chronisch Umami Totaal Indigo Parnassia Groep 79 88 95 25 77 89 Indigo landelijk 79 86 89 22 83 77

Leren uit onze registraties Doordat wij grote aantallen patieumlnten behandelen kunnen we veel leren van het analyseren van de daarbij vast-gelegde informatie Daarbij zorgen we dat de gebruikte gegevens niet te herleiden zijn tot individuele patieumlnten Door gegevens over behandeleffecten bij groepen patieumlnten (afkomstig uit ROM) te combineren met patieumlnt - kenmerken en informatie over de in- door- en uitstroom kunnen we kennis opdoen die we intern gebruiken om zorgprogrammarsquos te verbeteren We pasten bijvoorbeeld zulke lsquobig datarsquo-analyses toe na de fusie met Antes bij het opzetten van nieuwe klinische paden In besprekingen met financiers gebruiken we zulke informatie om onderscheid te maken binnen doelgroepen bijvoorbeeld welke categorieeumln jongeren na hun behandeling terugkeren in de volwassenenzorg

De behandeluitkomsten van de meeste lijsten zijn inmiddels opgenomen in het teamdashboard Daarin kunnen teams bijvoorbeeld de mate van herstel en verbetering zien van de patieumlnten die door het team behandeld zijn

Patieumlntervaringen

De ervaringen van de patieumlnt en de mate van zijn tevredenheid over onze zorg zijn een belangrijke graadmeter voor de kwaliteit van zorg We willen graag dat elke patieumlnt volmondig ja antwoordt op de vraag raadt u een familielid of andere naaste de hulp van Parnassia Groep aan

We meten de patieumlntervaringen ndash de beleefde kwaliteit ndash met de CQi GGZ en Verslavingszorg De huidige versie in 2017 geiumlntroduceerd bestaat uit een beknopte set van vijftien algemene vragen die voor de gehele GGZ-populatie relevant zijn (een generieke ambulante module) Voor klinische patieumlnten zijn zes aanvullende vragen toegevoegd (klinische module)

Daarnaast hechten we veel waarde aan de waardering en de ervaringen die patieumlnten rapporteren via Zorgkaart - Nederland Die worden sinds 2015 op de website van ZorgkaartNederland gemonitord Patieumlnten kunnen op zes verschillende punten een cijfer geven aan de instelling en dit resulteert in een gemiddeld rapportcijfer Wij stimuleren patieumlnten actief om hun ervaringen op ZorgkaartNederland te melden

Het geregeld meten van de ervaringen van patieumlnten geeft ons veel welkome informatie over wat wij verder kunnen verbeteren

Uitkomsten meting CQi Ambulante patieumlnten geven de behandeling bij ons een gemiddeld rapportcijfer van een 78 in 2019 Bij de verschillende zorgbedrijven varieert dit cijfer van een 69 tot een 88 Het gemiddelde rapportcijfer is iets lager dan de 80 in 2018 Onderstaand enkele specifieke uitkomsten waarbij de schaalscore is omgerekend naar een rapportcijfer

bull Ambulante patieumlnten geven een 92 voor de bejegening door hun behandelaar bull Ambulante patieumlnten geven een 79 voor het samen kunnen beslissen over de behandeling

bull Ambulante patieumlnten geven een 82 voor de uitvoering van de behandeling

De tevredenheid onder klinische patieumlnten werd tot nu toe elk jaar gemeten In 2019 is echter geen meting gedaan

Deel 2 Werken aan goede zorg

57

In onze kinder- en jeugd-GGZ werd in 2018 gestart met een nieuwe methode voor tevredenheidsmeting de CEM De behandelaar vraagt aan het einde van de behandeling aan de patieumlnt enof ouder hoe nuttig de geboden hulp was Er kan geantwoord worden met een rapportcijfer De patieumlnten gaven in 2019 een 73 en de ouders gemiddeld een 75 Dat is een lichte verbetering ten opzichte van 2018 toen de patieumlnten een 71 en de ouders een 73 gaven Voor de jeugd is de nieuwe tevredenheidsvragenlijst toegevoegd aan de behandelmonitor waarmee we in de toekomst nog beter inzicht krijgen in de tevredenheid van onze jeugdpatieumlnten

ZorgkaartNederland Uit de waarderingen van patieumlnten op de website van ZorgkaartNederland blijkt dat 88 van de patieumlnten in 2019 Parnassia Groep zou aanbevelen aan anderen Dit is gelijk aan het percentage in 2018 Ook het gemiddelde rapportcijfer voor Parnassia Groep is met een 82 in 2019 gelijk aan dat in 2018

Teamdashboard Sinds eind 2017 zijn de resultaten van de CQi op teamniveau in het teamdashboard te zien Op de hoofdpagina is het gemiddelde rapportcijfer te zien op de teampaginarsquos is detailinformatie te vinden over alle vragen van de CQi Dit maakt het voor teams eenvoudiger de resultaten van de metingen actief te benutten bij het verbeteren van hun zorg

Klachten

Voor patieumlnten of hun familie die een klacht hebben is het van groot belang dat zij zich goed gehoord voelen Ook voor onszelf zijn klachten belangrijk als bron van informatie Elke klacht beschouwen wij als een mogelijkheid om te leren en de kwaliteit van de zorg en onze service te verbeteren

Er bestaan diverse manieren voor patieumlnten en familie om hun klachten complimenten of suggesties kenbaar te maken Dit kan mondeling schriftelijk of digitaal Rechtstreeks aan de betrokken hulpverlener of leidinggevende via onze website of direct aan de onafhankelijke klachtencommissie van Parnassia Groep

Het beleid is erop gericht klachten zo laag mogelijk in de organisatie af te handelen Wanneer dat nodig en mogelijk is wordt gebruikgemaakt van bemiddeling Het doel daarvan is om onder voorzitterschap van een neutrale bemiddelaar partijen (weer) tot elkaar te brengen en de onderlinge relatie te herstellen

Een groot deel van de klachten wordt dan ook binnen Parnassia Groep naar tevredenheid afgehandeld maar we zien ook een landelijke trend dat patieumlnten klachten tegen hulpverleners direct indienen bij een Tuchtcollege voor de Gezondheidszorg In 2019 waren er 17 tuchtklachten Dit betreft het aantal klagers in een tuchtklacht kunnen meerdere behandelaars worden aangeklaagd In de 17 klachten werden door klagers 48 behandelaars aangeklaagd dus gemiddeld bijna 3 per tuchtklacht

Daarnaast kunnen sinds enkele jaren klachten worden ingediend bij de Geschillencommissie Geestelijke Gezond- heidszorg Aanvankelijk betrof het slechts enkele gevallen vanaf 2018 werd meer gebruikgemaakt van deze mogelijkheid In 2019 gebeurde dit tien keer

Externe tuchtklachten en geschillen

2019 2018 2017 2016 Aantal tuchtklachten 17 20 16 20 Aantal zaken bij Geschillencommissie 10 11 2 2

2019 inclusief 3 tuchtklachten resp 2 zaken bij Geschillencommissie bij Antes Eerdere jaren exclusief Antes

Klachten complimenten en suggesties Feedback van patieumlnten familie verwijzers en collegarsquos is van harte welkom Klanten van Parnassia Groep kunnen hun klacht compliment of suggestie digitaal of schriftelijk melden bij ons meldpunt Klantenreacties Onze collegarsquos zorgen ervoor dat alle klantenreacties vlot op de juiste plek terechtkomen Klantenreacties worden afgehandeld door de teams In 2019 ontvingen we 1401 klachten 26 complimenten en 44 suggesties De meest voorkomende onderwerpen van de klachten waren facturering van zorgkosten kwaliteit van behandeling en communicatie Complimenten hadden betrekking op goede behandeling en attente dienstverlening De suggesties bevatten waardevolle tips om onze processen te verbeteren

In het kader van de Wet kwaliteit klachten en geschillen zorg beschikt Parnassia Groep ook over een klachten- functionaris In 2019 werd voor de regiorsquos Haaglanden en Noord-Holland een nieuwe klachtenfunctionaris aangesteld

Deel 2 Werken aan goede zorg

58

De regio Rijnmond beschikte reeds over een klachtenfunctionaris Het team Klantenreacties vervult de rol van klach- tenondersteuner en brengt klagers in contact met de klachtenfunctionaris Patieumlnten weten de klachtenfunctionaris steeds beter te vinden Dit heeft geresulteerd in een stijging van het aantal klachten dat door de klachtenfunctionaris is behandeldbegeleid in 2019 waren dat er 221 (2018 136)

Klachtencommissie De zorgbedrijven beschikken over een gemeenschappelijke onafhankelijke klachtencommissie In 2019 hebben we de klachtencommissie van Antes Zorg geiumlntegreerd in die van Parnassia Groep Aan de drie regionale kamers van de commissie werd in 2019 een vierde toegevoegd voor de regio Oost-Nederland waarmee de klachtencommissie van het dr Leo Kannerhuis werd geiumlntegreerd in die van Parnassia Groep In onze drie kernregiorsquos is de bestuurder van het ketenzorgbedrijf aanspreekpunt voor algemene zaken met betrekking tot de betreffende kamer voor de kamer Oost-Nederland is dit de bestuurder van Youz

Aantal klachten In 2019 was het totale aantal klachten bij de klachtencommissie hoger dan dat in 2018 de toename deed zich vrijwel geheel voor in Rijnmond In vrijwel alle gevallen werden de klachten afgehandeld binnen de daarvoor gestelde termijn Wanneer duidelijk werd dat de termijn voor schriftelijke afhandeling niet gehaald werd dan werden de betrokkenen schriftelijk hierover ingelicht Altijd was de uitspraak van de klachtencommissie wel telefonisch aan betrokkenen gemeld

Strekking van de oordelen adviezen en maatregelen Hierbij moet onderscheid worden gemaakt tussen klachten op grond van de Wet Bopz en klachten op grond van de Wkkgz De Bopz-gerelateerde klachten van 2019 betroffen opnieuw in vrijwel alle gevallen een klacht tegen een (voor- genomen) beslissing tot dwangbehandeling het ligt in de rede dat de patieumlnt die tegen zijn wil wordt behandeld hier- tegen relatief vaak bezwaar aantekent In het overgrote deel van deze klachten beslist de commissie dat de klacht niet gegrond is Wanneer dit niet het geval is heeft dat vaak als grond dat de commissie ter zitting concludeert dat er nog onderhandelingsruimte is om te komen tot instemming met het behandelplan Uiteraard wordt in deze gevallen het oordeel van de commissie altijd overgenomen

De klachten op grond van de Wkkgz beslaan een veel ruimer terrein vaak is er bovendien sprake van meerdere klachtonderdelen Klachten over informatieverstrekking rond no-show facturering hiervan en huisvesting kwamen het meest voor Ook zien we vaker dat ook familieleden van clieumlnten de weg naar de klachtencommissie gaan bewandelen In de meeste gevallen zijn de aanbevelingen overgenomen en zijn (of waren al voor de zitting) passende maatregelen getroffen

Klachten bij klachtencommissie Parnassia Groep

Noord- Holland Midden

Haag- landen

Rijn- mond

Oost Neder- land

totaal 2019

totaal 2018

totaal 2017

Aantal klachten ingediend bij de klachtencommissie 1

44 91 198 0 333 254 255

Aantal hoorzittingen 2 36 46 92 0 174 154 158

Aantal klachten waarover de klachten- commissie aanbevelingen uitbracht

0 4 14 0 15 20 21

Aantal klachten dat gegrond is verklaard 11 9 22 0 42 52 52

1 Eeacuten klachtbrief kan meerdere klachten bevatten

2 Niet alle klachtbrieven leiden tot een hoorzitting Soms wordt een klacht opgelost door bemiddeling wordt deze ingetrokken of is deze

niet ontvankelijk

Deel 2 Werken aan goede zorg

59

Wachttijden en wachtlijsten

Bij veel van onze afdelingen zijn de wachtlijsten en -tijden nog te lang Dat is slecht voor de gezondheid en de herstelkansen van mensen die dringend hulp nodig hebben

Normen voor maximale wachttijden

Landelijk wordt uitgegaan van de zogenaamde Treeknormen die inhouden dat in de specialistische GGZ een patieumlnt

binnen 4 weken na eerste aanmelding beoordeeld moet worden en dat binnen uiterlijk 14 weken na eerste aan- melding de behandeling feitelijk moet starten Wij vinden deze tijd te lang omdat nu meer patieumlnten in de basis-GGZ behandeld worden dan ten tijde van het vast- stellen van de Treeknormen zijn patieumlnten die doorverwezen worden voor SGGZ nu gemiddeld ernstiger ziek waardoor lang wachten schadelijker is Voorlopig echter komen onze wachttijden voor een deel van onze programmarsquos helaas nog aanzienlijk boven de Treeknormen uit Aan Vektis worden maandelijks de wachttijden aangeleverd uitgesplitst naar BGGZ en SGGZ Vanaf begin 2019 doen wij dit op het niveau van onze 305 vestigingen

Wij leggen de focus op de gemiddelde wachttijd Uiteraard is ook het aantal wachtenden in beeld

Ontwikkelingen in 2019

Wachttijden op onze websites Al jaren publiceren wij op onze websites de wachttijden van onze vestigingen Zorgbedrijven vulden daarvoor cijfers in die zij kregen van onze afdeling Bedrijfsinformatie Om de administratieve lasten van zorgbedrijven te verminderen organiseren wij dit vanaf eind januari 2019 centraal en eenduidig

Wachtlijsten (aantal wachtenden) Het aantal wachtenden dat op een wachtlijst staat fluctueert Het aantal wachtenden (met wachttijden zowel onder als boven de Treeknorm) bleef in 2019 lang lsquoschommelenrsquo rond de 15000 Echter in het laatste kwartaal zagen we dat aantal toenemen tot rond de 17000

Een probleem is dat de aantallen wachtenden lsquovervuildrsquo zijn door administratieve oorzaken Mensen zoeken bijvoor- beeld alternatieven ze schrijven zich in bij meerdere aanbieders en komen soms niet meer in behandeling bij ons Een inhoudelijke steekproef halverwege 2019 liet deze lsquovervuilingrsquo duidelijk zien In onze interne regionale overleggen en in de regionale taskforces werken we in de verschillende regiorsquos samen met andere aanbieders aan het hier meer grip op krijgen

Wachttijden Volgens de Treeknormen mag de totale wachttijd maximaal 14 weken zijn maximaal 4 weken voor intake en 10 weken behandelwachttijd Voor al onze afdelingen geldt dat voor 50 van de teams de wachttijd binnen de Treeknormen ligt Dit is gebaseerd op de cijfers van al onze teams waarover wij wachttijdinformatie aanleveren bij Vektis We zien wel grote verschillen tussen de diverse doelgroepen en regiorsquos Voor de zorg voor ouderen mensen met ernstige psychiatrische aandoeningen (EPArsquos) zoa ls psychotische stoornis- sen maar ook voor de zorg voor mensen met een verslaving liggen de wachttijden redelijk laag en bieden wij zorg dus relatief snel Voor spoedzorg is altijd directe toegang Voor een ander deel van de patieumlnten is de wachttijd helaas boven de norm Dat geldt onder meer voor patieumlnten uit de volgende diagnosegroepen autisme persoonlijkheidsstoornissen depressie ADHD en trauma Dit beeld zien wij landelijk ook bij andere GGZ-aanbieders

Aanpak Wij sturen afdelingen op eenduidige wijze aan Per afdeling bepalen wij waar de focus op moet liggen op de instroom doorstroom enof uitstroom Een heldere focus blijkt sterk bepalend voor het succes van een teamafdeling bij het terugdringen van de wachttijden en -lijsten In onze interne regionale overleggen worden de plannen en ervaringen van de teams met betrekking tot wachtlijsten in de regio gedeeld en samengevoegd tot een regionaal plan dit wordt drie keer per jaar van een update voorzien

In 2019 zijn er op tal van afdelingen in de verschillende regiorsquos initiatieven gestart Zo worden nu patieumlnten boven de 65 die bij PsyQ op de wachtlijst staan behandeld door de ouderenteams van Parnassia en Antes

Deel 2 Werken aan goede zorg

60

Een belangrijke ontwikkeling om wachttijden en wachtlijsten terug te brengen zijn onze digitale polirsquos (zie p 32 ev)

Regionale taskforces In 2019 is er veel aandacht geweest voor het initiatief van VWS Weg van de Wachtlijst waarbij gestart is met regio- nale taskforces In de 31 regiorsquos van het land zijn overleggen gestart waarbij alle partijen die een rol spelen in de aanpak van wachttijd voor de GGZ samen aan de slag zijn gegaan om voor de desbetreffende regio een plan van aanpak op te stellen Vertegenwoordigd zijn onder andere clieumlnten- en familieorganisaties huisartsen zorgaanbieders (zoals GGZ-instellingen en vrijgevestigde psychiaters psychologen en psychotherapeuten) zorgverzekeraars gemeenten en sociale wijkteams Afhankelijk van de regionale situatie worden ook andere belanghebbenden betrokken Parnassia Groep neemt deel aan de volgende regionale taskforces wachttijden

bull Haaglanden

bull Rijnmond bull Zaanstreek-Waterland bull Midden-Holland bull Centraal-Gelderland

De plannen met aandacht voor alle goede initiatieven van deze regionale taskforces zijn gepubliceerd op wwwwegvandewachtlijstnl Enkele van onze initiatieven werden belicht onder Eerder starten ndash korter wachten op p hellip

Belemmerende factoren

Onze inzet op het bieden van lichtere en kortere zorg en het tijdig minder intensief maken en afronden van de behandeling (zie p51 ev) moet onder meer bijdragen aan het beperken van wachtlijsten en wachttijden Duidelijk is dat dit effect vooralsnog over het geheel genomen nog niet voldoende zichtbaar is

Daarbij bemoeilijkt een aantal factoren het terugdringen van de wachttijden en wachtlijsten aanzienlijk Met name de volgende zaken spelen ons parten bull Arbeidsmarktproblematiek

Dit is landelijk een klemmend probleem We blijven kampen met grote aantallen moeilijk vervulbare vacatures voor diverse zorgfuncties (zie p 69)

bull Uitstroommogelijkheden In de praktijk zijn soms nog onvoldoende mogelijkheden voorhanden enof afspraken gemaakt om patieumlnten op verantwoorde wijze te laten doorstromen vanuit een behandelprogramma naar lichtere minder intensieve vormen van zorg en zo ruimte te scheppen in het programma voor nieuwe patieumlnten Dat bemoeilijkt het eerder genoemde lsquosturen op uitstroomrsquo soms aanzienlijk Er is ook sprake van tekorten aan collegarsquos in de basis-GGZ en soms onvoldoende ruimte bij de POH-GGZ of de huisarts om de patieumlnt vanuit de SGGZ over te nemen Ook is dit soms niet goed mogelijk vanwege bijvoorbeeld specifieke medicatie- of gedragsproblemen

Kosten per patieumlnt

Onze inspanningen om goede en zo effectief mogelijke zorg te bieden en deze verder te verbeteren werden in dit hoofdstuk Werken aan goede zorg uitgebreid belicht

We willen onze hulp zo kort en licht mogelijk bieden als verantwoord en alleen indien nodig langer en zwaarder Ons streven is om de kosten per patieumlnt verder te verlagen zonder de kwaliteit van zorg aan te tasten Ofwel we willen de kosteneffectiviteit (het lsquoeffect per eurorsquo) verder vergroten

We kunnen onze kosten per patieumlnt beoordelen door enerzijds te kijken hoe deze zich verhouden tot die van collega- instellingen en anderzijds hoe ze zich in de loop de jaren ontwikkeld hebben

Vergelijking met andere instellingen Voor wat betreft de Zorgverzekeringswet (Zvw) vergelijken we onszelf met andere instellingen op basis van de landelijke cijfers die jaarlijks door Vektis ter beschikking worden gesteld Deze cijfers worden door zowel verzekeraars als instellingen aangeleverd en zijn daardoor aan te merken als betrouwbaar

Deel 2 Werken aan goede zorg

61

Uit de Vektis-cijfers blijkt jaar op jaar dat de kosten per Zvw-patieumlnt bij Parnassia Groep lager liggen dan het gemiddelde van alle aanbieders in het land Dit is inclusief alle kleine aanbieders die patieumlnten met relatief eenvoudige problematiek behandelen en daardoor dus tegen relatief lage kosten per patieumlnt Vergeleken wordt op basis van de gedeclareerde zorgkosten van de aanbieders die geen rekening houden met onder meer budgetplafonds

In 2018 lagen de door verzekeraars aan ons vergoede kosten per patieumlnt ruim 65 lager dan gemiddeld Dat is bijna euro 25 miljoen minder dan wanneer ons kostenniveau op het landelijk gemiddelde zou liggen

Overigens was de feitelijke besparing voor verzekeraars nog veel groter doordat zij een deel van de door ons geleverde Zvw-zorg niet hebben betaald ndash in 2018 ruim euro 20 miljoen in 2019 plm euro 95 miljoen

Uit de Vektis-cijfers komt dus eenzelfde beeld naar voren als uit andere vergelijkingen die we in eerdere jaarverslagen aanhaalden Zoals de studie van Gupta Strategists (2016) waaruit bleek dat wij in relatie tot andere geiumlntegreerde instellingen we een relatief groot effect tegen lagere kosten bereikten Ook in een bedrijfsvergelijking betreffende de Zvw door GGZ Nederland geiumlnitieerd (2017) waaraan 25 GGZ- instellingen deelnamen bleek Parnassia Groep zeer gunstig af te steken wat betreft de gemiddelde prijs van alle soorten behandelingen tezamen In een onderzoek in opdracht van VWS werd een benchmark uitgevoerd onder instellingen naar de prevalentie en gemiddelde kosten van Bopz-maatregelenParnassia Groep liet op betreffende doelgroep van 2013 tot en met 2015 gemiddeld lagere kosten zien

Ook verzekeraars vergelijken Parnassia Groep met andere aanbieders Soms in totaliteit soms voor wat betreft specifieke doelgroepen zoals mensen met een psychotische stoornis die vaak zorgintensieve en dus relatief kostba- re behandelingen nodig hebben Ook uit zulke onderzoeken blijkt dat we relatief kort en met lage kosten deze patieumln- ten behandelen

Vergelijking met voorgaande jaren Onze kosten per patieumlnt liggen in de Zvw dus over het geheel genomen lager dan gemiddeld We hebben ze in de loop der jaren aanzienlijk weten terug te brengen Dat geldt voor alle financieringsstromen tezamen In de jaren 2007 tot en met 2015 dus in 9 jaar tijd realiseerden wij een daling van de kosten per patieumlnt van in totaal 27 Dit resultaat konden we bereiken doordat we patieumlnten eerder dan voorheen in behandeling kregen door zoveel als mogelijk minder intensief en korter te behandelen en door de indirecte kosten terug te brengen Dit resultaat werd ook herkend door de verzekeraars in door hen uitge- voerde benchmarks

Daarna werd het echter lastiger om de kosten per patieumlnt verder terug te brengen We zien hiervoor drie belangrijke oorzaken bull De in de afgelopen jaren sterk toegenomen registratie- en verantwoordingseisen en de diversiteit hierin met

name binnen de Jeugdwet (zie p 111 ev) Deze zorgen voor een forse toename van administratieve lasten Die leiden weer tot hogere kosten per patieumlnt

bull Er is een toegenomen aantal kleine aanbieders die patieumlnten met relatief eenvoudige problematiek behandelen In toenemende mate dragen wij patieumlnten na de diagnosefase over aan zulke aanbieders wat leidt tot een hogere gemiddelde behandelduur en hogere gemiddelde kosten voor de patieumlnten die wij zelf behandelen

bull De afgelopen jaren hebben wij onze activiteiten op het gebied van hoogbeveiligde zorg uitgebreid Deze is relatief duur zodat de gemiddelde kosten per patieumlnt hierdoor toenemen

Evenals in 2016 droegen deze factoren in 2019 bij aan een toename van de gemiddelde kosten per patieumlnt

Verder speelde uiteraard een rol dat dat wij voor 2019 in veel gevallen meer kostendekkende tarieven met financiers hebben kunnen afspreken (zie p 99 ev)

Deel 2 Werken aan goede zorg

62

Uit onderstaand overzicht blijkt dat wij in 2019 over het geheel genomen aan 20 meer patieumlnten zorg verleenden dan in 2018 Dit is het gevolg van pro-actief sturen op het behandelen van meer patieumlnten

Na een daling van 38 in 2017 respectievelijk 19 in 2018 zagen wij in 2019 een toename van de gemiddelde kosten per patieumlnt van 28 Alles bijeen genomen wij van 2006 tm 2019 de kosten per patieumlnt met in totaal circa 265 kunnen terugbrengen

Ontwikkeling prijs per patieumlnt Parnassia Groep

2019 2018 2017 2016 Omzet

(Wlz Zvw FZ Wmo Jeugdwet POH) x euro 1000 812409 739645 705509 768222

Niet door financiers vergoede zorg (zie p 101) 14930 20700 16000 0 Totale kosten gecorrigeerde omzet 827339 760345 721000 768222 Omzet tegen prijspeil 2019

(index 2019 375) 827339 788858 770049 835647

Aantal patieumlnten in zorg waarvan behandeld door de POH

185744 19386

182146 20691

174478 20720

182230 20342

Prijs per patieumlnt euro 4454 euro 4331 euro 4413 euro 4586

Prijsstijging-daling per patieumlnt euro 123 - euro 83 - euro 172

Prijsstijging-daling tov vorig jaar in 28 -19 -38

Ter toelichting

bull Vertrekpunt is het aantal patieumlnten in zorg zoals ook verantwoord in DigiMV Het betreft alle patieumlnten die in zorg waren op basis

van een basis-GGZ-product DBC DBBC ZZP Wmo of jeugdzorg Alleen hoofdclieumlnten worden geteld

bull Om de beleidsdoelstelling (verlaging gemiddelde kosten per patieumlnt) goed te kunnen volgen tellen wij mee de patieumlnten geholpen door onze POHrsquos-GGZ (praktijkondersteuners bij de huisarts) Immers aan de verlaging van kosten per patieumlnt draagt bij dat wij

meer en meer patieumlnten in en rondom de huisartsenpraktijk behandelen

bull Niet meegeteld zijn clieumlnten preventie en reclassering

bull Voor alle jaren geldt inclusief patieumlnten en omzet Antes en het dr Leo Kannerhuis Exclusief Fivoor

bull Op de totale bedrijfsopbrengsten hebben wij in mindering gebracht de baten die geen betrekking hebben op getelde patieumlnten -

categorieeumln waaronder opbrengsten welzijn reclassering en diensten geleverd aan derden en incidentele nabetalingen en lasten betrekking hebbend op voorgaande jaren

2020 onze zorgverlening in tijden van corona

Op alle mogelijke manieren hebben we met elkaar de vele uitdagingen als gevolg van corona het hoofd weten te bieden Het waarborgen van de gezondheid en veiligheid van patieumlnten bezoekers en collegarsquos vergde enorme inzet van velen

In de klinische en ambulante patieumlntenzorg in de ondersteuning op locatie of thuis Gebleken is dat we een vitale en

flexibele organisatie vormen en samen in staat zijn tot enorme prestaties Talloze collegarsquos hebben hiervoor extra inzet geleverd eacuten van vele externen kregen we steun

Hier staan we stil bij met name de gevolgen voor de patieumlntenzorg en collegarsquos in de wetenschap dat er in het najaar 2020 opnieuw een relatief grote uitbraak kan plaatsvinden met alle gevolgen van dien De financieumlle gevolgen van corona bespreken we elders (p 104 ev)

Onder moeilijke omstandigheden hebben we onze zorg aan patieumlnten zo goed mogelijk voortgezet en elkaar gesteund Daar mogen we trots op zijn bull Waar mogelijk behandelden we patieumlnten digitaal via (beeld)bellen en online behandelen We vroegen alle

collegas om zoveel mogelijk thuis te werken Onze ICT-collegas maakten het allemaal technisch mogelijk zorg- bedrijven stelden hun platforms voor online behandelen beschikbaar voor andere zorgbedrijven

bull Onze crisisdiensten en IBT-teams bleven patieumlnten zien waar dat nodig was

bull De klinische zorg hebben we grotendeels weten te continueren waar dit verantwoord was vond tijdelijk enige afschaling plaats

bull Ondanks het grootschalig overgaan op digitaal werken bleven we ook waar nodig onze patieumlnten op locatie of thuis face to face zien

Deel 2 Werken aan goede zorg

63

bull We stelden richtlijnen op voor veilige zorg in klinieken en woonvormen voor dagbesteding en voor huisbezoeken ambulante zorg en crisiszorg

bull We moesten soms moeilijke beslissingen nemen waardoor familie en naasten niet op bezoek konden komen en patieumlnten niet met verlof konden

bull We richtten speciale cohortafdelingen in om patieumlnten met het coronavirus zo veilig mogelijk te behandelen Gelukkig hebben we deze afdelingen weer kunnen afbouwen

bull We namen beschermende maatregelen van handzeep handschoenen schorten spatschermen tot mondkapjes en we maakten ons sterk voor goede testmogelijkheden voor zorgmedewerkers

bull Collegas van de pool voor professionele begeleiding en collega-hulpverleners boden zich aan om collegas professionals van andere organisaties en burgers te ondersteunen met een luisterend oor coaching en hulp- verlening via het drie-gesprekkenmodel

bull Bijna 200 collegas die vanwege corona zelf minder werk hadden boden zich aan om bij te springen in de zorg of ondersteuning een deel van hen is ingezet als extra paar handen in onze klinieken

bull Het centrale crisisteam van bestuurders en ondersteuners vergaderde tweemaal per dag via beeldbellen over alle te nemen maatregelen en zorgde er daarna voor dat iedereen werd geiumlnformeerd via mails en nieuws de portaalsite Corona en het Kwaliteitssysteem

Steun van buiten Het was hartverwarmend om te zien dat we van allerlei kanten steun kregen in deze periode Collegas die al met pensioen waren kwamen een handje helpen Een oud-collega schonk vanuit haar bedrijf bloemen die verspreid werden over afdelingen Paul de Leeuw stak de collegas van Reakt een hart onder de riem in een filmpje er was een drogisterijfiliaal dat handcregravemes kwam brengen de Vrienden van Parnassia Groep werden overladen met boeken voor patieumlnten na een oproep op Yammer Het zijn maar een paar voorbeelden van alle acties waaruit bleek dat velen zich betrokken voelen bij de zorg

Weinig besmettingen Gelukkig is het aantal bevestigde besmettingen met het coronavirus onder onze collegas en patieumlnten beperkt gebleven Uit onze registratie blijkt dat in de maanden maart tm juli ruim 140 collegas vermoedden dat ze corona hadden Bij 13 werd inderdaad het virus vastgesteld Er was slechts eacuteeacuten ziekenhuisopname Besmettingen van patieumlnten in onze klinieken en woonafdelingen hebben we door gerichte maatregelen verspreiding kunnen voorkomen bij geen enkele patieumlntbewoner werd het virus vastgesteld (tm juli) Over betrouwbare cijfers wat betreft onze ambulante patieumlnten beschikken we niet deze lijken globaal conform de regionale incidentiecijfers

Gevolgen voor patieumlntencontacten en opnames Met het oog op de veiligheid van patieumlnten werden opnames bekort of uitgesteld Ook zijn er klinische afdelingen tijdelijk leeggemaakt om zo nodig te kunnen dienen als cohortafdelingen Een aantal bedden heeft daarom leeg gestaan Eind juli waren deze weer bezet

Ondanks alle vervangende inzet lagen de aantallen patieumlntencontacten lager dan normaal Dit werd voor een groot deel veroorzaakt doordat veel groepsbehandelingen preventiebijeenkomsten en dagactiviteiten geen doorgang konden vinden of in veel kleinere groepen Daarnaast zagen we dat in de periode maart tot halverwege mei het aantal aanmeldingen vanuit huisartsen fors terug liep Daardoor namen de wachtlijsten enigszins af echter veel minder dan verwacht doordat we ook minder nieuwe patieumlnten in zorg konden nemen Na half mei trad geleidelijk herstel in en herstelde het aantal verwijzingen zich geleidelijk naar het gebruikelijke niveau We namen zoveel mogelijk ook nieuwe patieumlnten in zorg maar dat waren wel lagere aantallen doordat een deel van de patieumlnten zelf wilde wachten of we tijdelijk minder mogelijkheden hadden

Vanaf 1 juli hebben we geprobeerd de zorgverlening zo volledig mogelijk te laten plaatsvinden al dan niet in aangepaste vorm (meer digitaal in plaats van face to face) Maar dat gaat op een aantal plaatsen niet of zeer lastig Groepsgebonden activiteiten zoals hierboven genoemd moeten plaatsvinden met veel minder deelnemers als gevolg van de coronarichtlijnen van de overheid

Dit alles heeft tot gevolg dit dat onze urenproductie in 2020 fors achterblijft vergeleken met voorgaande jaren Zie ook p 62 ev

-

64

Medewerkers per 31 december 2019

aantal fte

Medewerkers in loondienst (excl Fivoor incl dr Leo Kannerhuis)

11276 9206

Idem Fivoor (575 van totaalaantal)1 971 847

Medewerkers in loondienst totaal 12247 10053

Aangesloten zelfstandigen (1nP) 468 150

Stagiairs 513 316

Vrijwilligers (inclusief medezeggenschap clieumlnten) 788 158

Medewerkers totaal per 31 december 2019 14016 10676

Deel 3 WERKEN MET COLLEGArsquoS

Alleen met enthousiaste betrokken en deskundige collegarsquos kunnen we goede zorg bieden Elke collega telt Op allerlei manieren werkten we daarom ook in 2019 aan een goed werkklimaat Zodat professionals graag bij Parnassia Groep komen werken en ook willen blijven werken

Ruim 13500 collegarsquos

Tot onze collegarsquos rekenen wij naast medewerkers in loon- dienst ook vrijwilligers stagiairs en aangesloten zelfstandige behandelaars

Eind 2019 telde Parnassia Groep 12247 collegarsquos in loon- dienst (10053 fte) Dat zijn er 339 (311 fte) meer dan eind 2018

1 Op basis van aandelenverhouding

De afgelopen jaren hebben we consequent erop ingezet om het rela- tieve aandeel van collegarsquos dat de zorg uitvoert (patieumlntgebonden direct personeel) te vergroten en het aandeel van niet- patieumlntgebonden (ondersteunende indirecte) collegarsquos en de daarmee gemoeide indirecte kosten te beperken

Was de verhouding tussen direct en indirect personeel in 2012 68 32 eind 2019 lag deze op 776 224 Dat betekent dus dat we erin zijn geslaagd om ondanks de grote toename van de administra- tieve belasting in de afgelopen jaren het aandeel indirecte collegarsquos in 7 jaar tijd met zorsquon 30 te verminderen

Deel 3 Werken met collegarsquos

66

Werkklimaat welzijn en gezondheid

Ondanks alle inzet voor een goed werkklimaat zijn de afgelopen jaren veel collegarsquos het werk in toenemende mate als belastend gaan ervaren Vaak door externe oorzaken zoals administratieve lasten moeilijk vervulbare vacatures in de teams en verzwaring van de zorg Maar ook noodzakelijke interne veranderingen worden wel ervaren als bron van onzekerheid en extra belasting Tegen deze achtergrond zagen we de laatste jaren een relatief hoog ziekteverzuim We hebben daarom onze acties gericht op een gezond positief en uitdagend werkklimaat voor alle collegarsquos verder geiumlntensiveerd

Werkbelevingsonderzoek Het werkbelevingsonderzoek (WBO) focust op inzetbaarheid organisatie van het werk en het functioneren van het team Op groepsniveau geeft het inzicht in de vitaliteit van de collegarsquos en hoe deze samenhangt met de verschillende kenmerken van het werk Daarnaast activeert het collegarsquos en teams om ook zelf met de resultaten aan de slag te gaan doordat ook op individueel en op teamniveau rapportages beschikbaar worden gesteld Voor de individuele collega is op basis van de ingevoerde gegevens direct een individuele rapportage beschikbaar met daarin tips en doorverwijzingen naar concrete ondersteuning en coaching binnen Parnassia Groep

In maart 2019 is het WBO groepsbreed uitgevoerd Van alle collegarsquos nam 57 eraan deel Vanaf april zijn de resultaten gedeeld en zijn op basis daarvan verbetertrajecten opgestart Sommige trajecten zijn op teamniveau opgepakt en sommige op zorgbedrijf- of concernniveau Door de gedifferentieerde aanpak op teamniveau tot op concernniveau is een veelheid aan kleine en grote verbeterplannen ontstaan Een aantal van de hoofdonderwerpen waarvoor in die verbeterplannen aandacht is zijn

bull verlaging werkdruk en administratieve lasten bull communicatie onderling tussen collegarsquos en van de organisatie naar de collegarsquos

bull financieumlle druk en verandermoeheid bull persoonlijke ontwikkeling

Gezondheid en veiligheid

Veilig werken In 2019 is een Parnassia Groep-breed programma opgezet voor de ondersteuning van collegarsquos om het werk veiliger te maken In samenwerking met de zorgbedrijven de specialismegroep Trauma en dissociatie de Parnassia Groep Academie en de afdelingen ARBO HR en Kwaliteit is een programma ontwikkeld dat bestaat uit drie onderdelen

bull Beschikbaar stellen van een noodnummer voor 24 x 7 uursopvang en -nazorg van collegarsquos bij ernstige incidenten Dit nummer werd in 2019 gerealiseerd en is operationeel

bull Begeleiden van een teamdialoog over veiligheid door team leidinggevenden en bestuur bull Training Peer support een training waarin teams geleerd wordt hoe collegarsquos elkaar kunnen opvangen en

begeleiden Het programma wordt gefaseerd ingevoerd Wat betreft de twee laatstgenoemde onderdelen hebben de bestuurders van de zorgbedrijven aangegeven waar zij vinden dat de behoefte het grootst is en waar we dus gaan starten

Site Gezond Werken De interne website Gezond Werken waarmee we in 2018 een start maakten heeft als doelstelling het aanbod van Parnassia Groep op het gebied van (het voorkomen van) psychische klachten toegankelijk en inzichtelijk te maken en inzetbaarheid te bevorderen Op de site is informat ie te vinden over de hulp die we aan collegarsquos bieden bij stress werkdruk een (dreigende) burn-out enof lichamelijke klachten Ook bieden we inspiratie tips en ondersteuning om klachten te voorkomen en mentaal en lichamelijk fit te blijven Tot april 2020 werd de website door 6500 collegarsquos bezocht (in totaal ruim 28000 bezoeken) De reacties op de website van de collegarsquos zijn positief Men vindt het fijn alle informatie overzichtelijk op een site te kunnen terugvinden Op basis van ontwikkelingen en de behoefte van gebruikers wordt de site regelmatig aangepastaangevuld

In de individuele rapportages van het eerder genoemde werkbelevingsonderzoek is waar relevant gelinkt naar de site zodat hiermee de bekendheid nog verder vergroot wordt Collegarsquos die in de gevarenzone zitten krijgen zo informatie over onder meer trainingen en mogelijkheden voor hulp en ondersteuning

Preventie hulp en ondersteuning Parnassia Groep heeft een contract met inhouse-psychologen die beschikbaar zijn voor kortdurende psychologische ondersteuning van collegarsquos Via Indigo bieden we daarnaast aan onze collegarsquos lifecoaching aan In 2019 is hier gebruik van gemaakt door 25 collegarsquos die gemiddeld 2 gesprekken met een lifecoach hadden Via de Parnassia Groep Academie zijn meerdere online modules beschikbaar voor zelfhulp en het verbeteren van de persoonlijke effectiviteit

Deel 3 Werken met collegarsquos

67

Vanuit het individuele rapport van het werkbelevingsonderzoek is er direct de mogelijkheid om via links zulke laag- drempelige hulp in te zetten

CiEP Het interne CiEP-trainingstraject met financieumlle steun vanuit het ESF in 2018 gestart heeft in 2019 goede voortgang geboekt Via de Parnassia Groep Academie hebben de intern opgeleide facilitators in 2019 in totaal 5 trainingsseries gegeven waaraan 39 collegarsquos deelnamen die zijn getraind in de CiEP-werkmethodiek Deze methodiek draagt bij aan planmatig werken een betere organisatie van het werk en het effectiever communiceren over (on)mogelijkheden Daarmee is CiEP een hulpmiddel dat bijdraagt aan meer werkplezier het minder ervaren van werkdruk en minder uitval De deelnemers zijn zeer positief over de hulp en inzichten die zij aangereikt krijgen Dit programma sluit heel goed aan bij de verschillende verbeterplannen vanuit het eerder genoemde werkbelevingsonderzoek

Vermindering werkdruk door inzet robots Een ontwikkeling die op verschillende plaatsen de werkdruk kan verlichten is robotisering Binnen de zorgadministratie maakten we in 2019 gebruik van de diensten van een innovatieve lsquonieuwe collegarsquo Een robot technisch genaamd Robotic Process Automation (RPA) nam een aantal administratieve handelingen uit handen van de collegarsquos op de secretariaten De robot verstuurde onder andere de zorgberichten voor clieumlnten automatisch naar de gemeentes wat de mede- werkers een hoop werk scheelde Ook voerde de robot voor 30000 patieumlnten een COV (controle op verzekerings gegevens) uit De repetitieve handelingen worden uitgevoerd door software dus niet door een werkelijke robot Collegarsquos kunnen zich nu meer richten op de kern van hun functie en specialisme maar RPA draagt ook bij aan foutloos declareren factureren en registreren Al met al een bijzondere technologische ontwikkeling die naadloos aansluit bij het streven naar vermindering van de administratieve lastendruk JB Werken met een robot

Organisatieklimaat Gedurende 2019 is in samenwerking met IZZ en met financieumlle steun van het OampO-fonds voortgang gegeven aan een in 2018 gestarte pilot om te komen tot een gezond en veilig leefklimaat waarbij ziekteverzuim en veiligheids - beleving positief beiumlnvloed worden De teams hebben in dit traject een cyclus van drie stappen doorlopen beantwoording van individuele stellingen een teamdialoog tijdens werkoverleg en een gesprek met de bestuurder De ervaring wijst uit dat mensen hierna gemakkelijker met elkaar de dialoog over hun eigen gezondheid voeren collegarsquos gezonder en veiliger werken en het verzuim significant lager is Deze lsquoaanpak organisatieklimaatrsquo zal vanaf 2020 onderdeel worden van het reguliere aanbod van de Parnassia Groep Academie

Trots op werken bij Parnassia Groep We doen mooi en dankbaar werk dat gewaardeerd wordt door onze patieumlnten En daar mogen we trots op zijn Uitspreken dat we trots zijn op elkaar en de organisatie en elkaar een complimentje geven dat doen we te weinig Parnassia Groep blies daarom in 2019 de campagne lsquoTrots oprsquo nieuw leven in Met een nieuwe reeks posters met lsquoParnassia Groep dat zijn wijrsquo als uithangbord en ter inspiratie van de collegarsquos JB lsquoTrots oprsquo-campagne

Ziekteverzuim en -begeleiding Ondanks dat ook in 2019 ziekteverzuim de volle aandacht in de groep had en er meerdere gespecialiseerde case- managers verzuim amp re-integratie ingezet zijn was wederom een stijgend ziekteverzuim te zien (65) Het verzuim bij Parnassia Groep ligt daarmee boven het landelijk gemiddelde van de GGZ (62) wat ook een stijging laat zien Ook is er sprake van een toenemende meldingsfrequentie (129) Er is met name sprake van toenemend langdurig verzuim

In 2020 wordt de aanpak van het ziekteverzuim verder geiumlntensiveerd met aanpassingen in het ziekteverzuim- en re-integratiebeleid

Ontwikkeling ziekteverzuim

2019 2018 2017 2016 2015 Ziekteverzuim 650 630 580 510 540 Meldingsfrequentie 129 123 113 109 109

Tm 2017 exclusief Antes Zorg en Fivoor inclusief Palier

Vanaf 2018 inclusief Antes Zorg en het dr Leo Kannerhuis exclusief Fivoor en Palier

Casemanagement Medio 2019 is na een grondige evaluatie geconcludeerd dat het in 2018 ingezette verzuimbeleid aangepast diende te worden De inzet van casemanagers verzuim amp re-integratie die bij een ziekteperiode van langer dan twee weken de volledige verzuimdossiers oppakken en de verzuimbegeleiding van zieke collegarsquos uitvoeren leverde niet het

Deel 3 Werken met collegarsquos

68

gewenste effect Daarop is besloten om ten behoeve van de verzuimbegeleiding op zoek te gaan naar een externe arbodienstverleningspartner Na een intensief aanbestedingstraject door een team bestaande uit inkopers HR- specialisten managers en medezeggenschap is begin 2020 een partij gevonden die met inzet van bedrijfsartsen en van POBrsquoers (praktijkondersteuners bedrijfsartsen) vanaf juli ondersteuning gaat bieden in de verzuimbegeleiding

Aantrekkelijk en goed werkgeverschap

Parnassia Groep biedt hoogwaardige werkgelegenheid aan inmiddels ruim 13500 collegarsquos en is daarmee in met name haar kernregiorsquos een werkgever die een belangrijke rol in de lokale economie vervult

Ontwikkelingsmogelijkheden Veel collegarsquos ervaren het als inspirerend om zij het in klein teamverband te kunnen werken in juist onze grote organisatie met haar grote diversiteit aan activiteiten De veelheid aan ontwikkelingen binnen Parnassia Groep en de mogelijkheden om bij te dragen aan verbeteringen en om jezelf te ontplooien worden door velen ervaren als belangrijke lsquobronnen van arbeidsvreugdersquo Voor professionals is het aantrekkelijk te werken bij een organisatie die in hun vakgebied tot de top behoort en die mogelijkheden biedt te participeren in wetenschappelijk onderzoek Door ons brede aanbod aan beroepsopleidingen zijn we ook aantrekkelijk voor stagiairs en professionals in opleiding van wie velen vervolgens graag bij ons blijven werken Zie onder Scholing p 77 ev De ontwikkelingsmogelijkheden bij Parnassia Groep zijn van vitaal belang zeker in de huidige krappe arbeidsmarkt om schaarse professionals duurzaam te kunnen lsquobinden en boeienrsquo

Mobiliteit en loopbaanontwikkeling Switch Loopbaanadvies biedt ondersteuning aan alle collegarsquos van Parnassia Groep en heeft een aanbod voor interne begeleiding van loopbaankandidaten herplaatsingskandidaten en re-integratiekandidaten Ook is Switch gespreks- partner voor externe outplacementbureaus en participeert zij in diverse mobiliteitsnetwerken Het aantal collegarsquos dat werd begeleid groeide in 2019 verder tot 287 (2018 259 2017 222 2016 202) De belangrijkste categorieeumln

Dienstverlening Switch in 2019

aantal Loopbaanbegeleiding 167 60 Persoonlijkheidstest (Birkman) 27 9 DeRotterdamseZorg project Sterk in je Werk 3 1 CiEP 29 10 Re-integratie na ziekte 40 14 Herplaatsing vanwege reorganisatie 17 6 Totaal 287 100

Ook professionele begeleiding door coaches van de Parnassia Groep Academie (zie p 78) kan een belangrijke bijdrage betekenen aan de loopbaanontwikkeling van collegarsquos

Social Return on Investment (SROI) Voor zorg betaald uit de Wmo en Jeugdwet wordt door veel gemeenten een Social Return on Investment-verplichting (SROI-verplichting) aan Parnassia Groep opgelegd al dan niet als inspanningsverplichting Dit houdt kort gezegd in dat een deel van het aanbestedingsbedrag ingezet moet worden voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt Dit sluit aan bij onze visie dat wij streven naar een samenleving waarin iedereen meedoet wat zich onder meer vertaalt in de inzet van ervaringsdeskundigen

Ook in 2019 hebben wij bij grote inkoopcontracten SROI opgenomen in het contract en met de leverancier de diverse mogelijkheden voor invulling hiervan besproken Op deze manier wordt nadere invulling gegeven aan zowel onze SROI-verplichtingen als aan het uitdragen van onze visie op een inclusieve samenleving Daarnaast z ijn we binnen Parnassia Groep in 2019 gestart met een Bureau Werkervaringsplaatsen om ook als organisatie door het beschik- baar stellen van werkervaringsplaatsen zelf meer ruimte te bieden aan mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt Het doel daarvan is mensen relevante werkervaring op te laten doen zodat zij hun kans op een reguliere baan vergroten

Onze inspanningen hebben geleid tot een verdubbeling van het aantal collegarsquos met een afstand tot de arbeidsmarkt dat Parnassia Groep heeft ingezet Het waren er in 2019 in totaal 381 onder wie 113 leerlingen en 225 stagiairs In 2018 waren het er in totaal 182 en in 2017 52

Deel 3 Werken met collegarsquos

69

Vacatures en arbeidsmarkt

Al een aantal jaren achtereen is een toename in het aantal vacatures zichtbaar Ook in 2019 heeft de stijging onverminderd doorgezet tot bijna 1200 vacatures gedurende het jaar Een groot deel van de patieumlntgebonden vacatures is moeilijk vervulbaar Ruim twee derde daarvan (674) stond eind 2019 langer dan 3 maanden open Het betreft voor ongeveer de helft (regie-)behandelaarsfuncties en ongeveer de helft verpleegkundigen en verzorgenden (VOV) Als gevolg van de vele vacatures konden wij minder patieumlnten behandelen dan bij een volledige bezetting en is onze omzet in 2019 achtergebleven bij de begroting

Vacatures per 31 december 2019

Aantal

vacatures

Waarvan moeilijk

vervulbaar

moeilijk vervulbaar

Patieumlnt-clieumlntgebonden functies 564 380 674

Overige functies 52 4 77

Totaal alle functies 616 384 62

Ook in 2019 moesten wij om voldoende psychiaters in te kunnen zetten vaak een beroep doen op psychiaters die als zzprsquoer actief zijn Veel psychiaters kiezen niet langer voor een loondienstverhouding Wij hebben een grote voorkeur voor psychiaters in loondienst met het oog op een grotere binding met de organisatie en de beduidend lagere kosten Wij nemen diverse gerichte acties om ons als aantrekkelijke grote werkgever beter naar deze beroepsgroep te profileren Ook in de klinieken zagen we ons om met voldoende bezetting te werken en de veiligheid te waarborgen genood- zaakt veelvuldig een beroep te doen op inhuur van VOV-personeel Dit heeft een groter beslag gelegd op de kosten dan was begroot

In 2020 wordt in gezamenlijkheid met andere zorginstellingen die deelnemen aan deRotterdamseZorg een project opgestart om tot regulering en vermindering van de inzet van zzprsquoers te komen De komende jaren zullen wij ons onverminderd inspannen om alle vacatures vervuld te krijgen

Medio 2019 hebben we besloten om ondanks de druk op arbeidsmarkt niet langer met externe headhunters op zoek te gaan naar kandidaten voor onze moeilijk vervulbare vacatures In plaats daarvan namen we hiervoor zelf iemand dienst Verder is ons wervingsteam actief bij congressen en seminars en zetten we steeds sterker in op online campagnes op verschillende social media

Sociaal Plan reorganisatie en herplaatsing

De wijze waarop de geestelijke gezondheidszorg wordt aangeboden is en blijft aan grote veranderingen onderhevig Dit doet zich voor op alle terreinen de financiering de plaats waar wij onze zorg verlenen (meer en meer dicht bij de patieumlnt) en de inhoud van onze behandelingen

Door de bezuinigingen die de overheid heeft doorgevoerd was en blijft er een grote druk om onze behandelingen in prijs te verlagen Onze inzet is en blijft om dit vooral te realiseren door het verminderen van het aantal indirecte ondersteunende collegarsquos zodat zoveel mogelijk collegarsquos beschikbaar zijn voor de directe zorgverlening Hierdoor en als gevolg van de noodzakelijke aanpassing van onderdelen van de zorgorganisatie aan veranderende patieumlnten- stromen moesten we ook in 2019 in beperkte mate reorganisaties doorvoeren

Sociaal Plan en Addendum In 2019 waren het lopende Sociaal Plan 2016-2020 en een Addendum 2018-2019 van kracht De nadruk in het Sociaal Plan en het Addendum ligt vooral op het uitgangspunt lsquovan werk naar werkrsquo De in het Addendum opgenomen maatregelen dragen bij aan het vergroten van de herplaatsingsmogelijkheden en ondersteunen indien noodzakelijk een goed vertrek van boventallige collegarsquos Daarmee zorgt het voor een evenwicht tussen het belang om gezond te blijven als organisatie en de individuele situatie van collegarsquos In september 2019 werd na uitvoerig overleg met de vakorganisaties een Addendum 2020-2021 overeengekomen In dit nieuwe Addendum zijn geen grote veranderingen aangebracht Het ingezette beleid blijft onverkort van toepassing

Reorganisaties en herplaatsing Reducties van het personeelsbestand in onderdelen van de organisatie kwamen bijna volledig tot stand door natuurlijk verloop een vacaturestop en terugdringing van het aantal flexibele contracten Op beperkte schaal waren reorgani - saties in enkele bedrijfsonderdelen nodig Een deel van deze reorganisaties was gerelateerd aan de uitvoering van de

Deel 3 Werken met collegarsquos

70

integratieplannen Antes Zorg - Parnassia Groep en had daarmee vooral betrekking op ondersteunende functies met name op de afdeling ICT waar een ingrijpende reorganisatie plaatsvond

Het lukte nog goed om boventallige collegarsquos binnen Parnassia Groep te (her)plaatsen gebruikmakend van aflopende contracten en door de inzet van ons Reorganisatiebijstandsteam beroepskeuzeadvies scholing loopbaantraining tijdelijke inzet werkbemiddeling en outplacement begeleiding en ondersteuning en deelname aan verschillende mobiliteitsnetwerken Een aantal collegarsquos kon een nieuwe uitdaging worden geboden buiten de organisatie enof maakte gebruik van vertrekregelingen

Organisatie HR-functie regelingen en voorzieningen voor collegarsquos

Organisatie HR Na het akkoord van de Centrale Ondernemingsraad op de samenvoeging van HR Antes Zorg en HR Parnassia Groep nog voortvloeiend uit de fusie met Antes is in 2019 gestart met de vorming van gezamenlijk georganiseerde HR-teams die nauwer verbonden zijn aan de zorgbedrijven Na een succesvolle pilot bij zorgbedrijf Antes wordt vanaf eind 2019 en doorlopend in 2020 gewerkt aan de verdere invoering van de nieuwe HR-structuur Deze zal bestaan uit rond de zorgbedrijvenclusters georganiseerde teams die zich vooral richten op bedrijfsspecifieke ondersteuning aan directies en management daarnaast regionale overleg- vormen om in te kunnen spelen op de regionale arbeidsmarkten en een centraal gepositioneerd team van HR- specialisten op gebieden als wet- en regelgeving arbeidsrecht verzuim en cao die concernbrede en onderwerp- specifieke problematiek kunnen omzetten in regelingen en beleid

Harmonisatie personele regelingen Met ingang van 2019 is voor alle collegarsquos van Parnassia Groep een en hetzelfde arbeidsvoorwaardenpakket van toepassing Dit na de harmonisatie personele regelingen vanwege de fusie tussen Antes en Parnassia Groep Gedurende 2019 zijn op enige uitbreidingen van de mogelijkheden in het MeerKeuze Arbeidsvoorwaarden-pakket na geen grote wijzigingen in de personele regelingen doorgevoerd

Medewerkersvertrouwenspersonen Parnassia Groep kent een lsquonetwerkrsquo van medewerkersvertrouwenspersonen (MVPrsquoen) Bij hen kunnen collegarsquos in vertrouwen terecht in situaties van (dreigend) ongewenst gedrag Hieronder vallen onder andere (dreigende) conflic - ten met collegarsquos of leidinggevenden (seksuele) intimidatie discriminatie en pesten De MVPrsquoen zijn primair toegewe- zen aan de verschillende zorgbedrijven maar desgewenst kunnen collegarsquos bij een MVP naar eigen voorkeur terecht

Het totale aantal meldingen is in 2019 gestegen naar 112 Dit is hoger dan in de afgelopen 4 jaren waarin het aantal fluctueerde rond de 80 Er is een toename te zien in het aantal meldingen over (dreigende) conflicten met leiding- gevenden waaronder arbeidsconflicten (seksuele) intimidatie en pesten deze betreffen meer dan de helft van het totale aantal meldingen

Klachtencommissie Personeel Collegarsquos van Parnassia Groep kunnen bij de Klachtencommissie Personeel terecht als zij een klacht of bezwaar hebben tegen gedragingen of besluiten die hen lsquorechtstreeks rakenrsquo als er onenigheid bestaat over de toepassing van het Sociaal Plan en bij bezwaar tegen de functiebeschrijving enof indeling van de aangeboden functie Met het oog op deze verschillende kwesties waarvoor men terechtkan bij de commissie bestaat deze uit een tweetal kamers de gecombineerde kamer Algemene klachten (AK) en Sociaal Plan (SP) en de kamer Functiewaardering GGZ (FWG) De voorzitters van de kamers zijn niet werkzaam bij Parnassia Groep

Er is al een aantal jaren sprake van een licht dalende trend in de ingediende en behandelde klachten bij de Klachten- commissie Personeel gecombineerde kamer AK en SP In 2019 behandelde de kamer acht algemene klachten waarvan er twee gegrond werden verklaard terwijl bij de kamer dit jaar wederom geen klachten Sociaal Plan ingediend zijn

Bij de kamer FWG is na de dalende trend van de afgelopen jaren na een piek in het aantal bezwaren in 2015 tot 2016 samenhangend met de invoering van nieuwe functiebeschrijvingen sprake van een toegenomen aantal ingediende bezwaren De toename is volledig toe te schrijven aan het samenbrengen van het functiehuis Antes en het functiehuis Parnassia Groep Op 3 bezwaren na kwamen alle in 2019 ingediende bezwaren vanuit Antes Er werden in totaal 84 bezwaren behandeld waarvan 45 tegen de functiebeschrijving en 39 tegen de functie-indeling De bezwaren werden via 8 collectieve en 2 individuele bezwaren ingediend

71

Deel 4 WERKEN AAN KENNIS

Deskundigheid is een van onze drie kernwaarden Wij zijn dan ook specialist in geestelijke gezondheid Wij investeren voortdurend in het waarborgen en vergroten van de kennis en vaardigheden van onze professionals

De Parnassia Groep Academie vervult hierbij een centrale rol als opleidings- onderzoeks- en kennisorganisatie voor al onze collegarsquos en onze zorgpartners

Kennis ontwikkelen en kennis delen

Parnassia Groep zet op drie manieren erop in om de

kennis die binnen onze organisatie aanwezig is verder te ontwikkelen en te delen met alle collegarsquos zowel bin- nen de zorgbedrijven als zorgbedrijfoverstijgend

bull We hebben een dekkend netwerk van specialisme- groepen ontwikkeld Zij spelen een belangrijke rol in de verdere ontwikkeling en verspreiding van kennis ndash zie p 73 ev

bull Afdelingen worden gestimuleerd om het TOPGGz- keurmerk te verwerven of te behouden Zij kunnen daarbij rekenen op ondersteuning ndash zie p 48 ev

bull Er zijn bijzondere hoogleraren verbonden aan Parnassia Groep met leeropdrachten op het gebied van de geestelijke gezondheidszorg ndash zie p 75 ev

De Parnassia Groep Academie faciliteert het wetenschappelijk onderzoek dat binnen de zorgbedrijven wordt uitgevoerd De specialismegroepen benutten ons SharePoint-intranet lsquoMijn PG-portaalrsquo om kennis te verspreiden te adviseren bij hoogcomplexe zorgvragen en consultatie te geven aan teams die daar behoefte aan hebben Daarbij wordt ook meer en meer gebruikgemaakt van andere digitale middelen van Yammer tot online webinars

Met deze veelzijdige inzet boeken we succes maar tevreden zijn we nog lang niet Onze ambitie is om bull De kennis en het gebruik van kwaliteitsstandaarden verder te vergroten ndash zie p 73 bull De aanwezige expertise beter beschikbaar te maken voor de teams waar mogelijk met inzet van digitale

middelen ndash zie p 77-78

bull Patieumlnten die complexe zorg nodig hebben snel te signaleren en door te verwijzen naar hoogspecialistische teams ndash zie p 48 ev

Verdere afstemming en bundeling van krachten van specialismegroepen hoogspecialistische teams (waaronder TOPGGz-afdelingen) en hoogleraren leveren daar een wezenlijke bijdrage aan

In 2025 willen we voor elke patieumlntgroep een combinatie hebben van een hoogleraar een specialismegroep en hoogspecialistische zorg Voor steeds meer groepen geldt dat dit al is gerealiseerd Zo bereiken we dat innovatie onderzoek kennisdisseminatie en hoogspecialistische behandeling in elkaars verlengde komen te liggen

Parnassia Groep Academie

De Parnassia Groep Academie organiseert en faciliteert het proces van leren kennisdeling en onderzoek

doen voor onze collegarsquos in de zorgbedrijven Dat zijn noodzakelijke voorwaarden om blijvend goed zorg te kunnen leveren blijvende ontwikkeling te zien en deskundige collegarsquos te krijgen en te houden

De Parnassia Groep Academie bedient de hele Parnassia Groep in alle regiorsquos op het gebied van opleiding onder- zoek en kennis Daarmee levert de Academie belangrijke bijdragen aan het werven en het behoud van collegarsquos aan

Deel 4 Werken aan kennis

73

de patieumlntenzorg en aan de resultaten van Parnassia Groep De onder druk staande arbeidsmarkt en de vraag naar verregaande professionalisering van de zorg zijn belangrijke speerpunten voor de dienstverlening van de Academie

Onze aanpak is erop gericht om alle regiorsquos te bedienen en aan te sluiten bij de vragen van de zorgbedrijven

Specialismegroepen

Parnassia Groep biedt specialistische hulp voor alle psychische problemen Negentien specialismegroepen helpen de professionals in onze teams daarbij door het verbreiden van specialistische kennis ervaringen en nieuwe inzichten Ook als het gaat om de diagnostiek en goede behandeling van patieumlnten die kampen met meerdere psychische problemen

De specialismegroepen ondersteunen de behandelteams van Parnassia Groep met kennis en consultatie zodat behandelaars hun patieumlnten steeds betere en passende diagnostiek en behandelingbegeleiding kunnen bieden In elke specialismegroep zijn ervaringskennis professionele kennis en wetenschappelijke kennis vertegenwoordigd

Specialismegroepen en specialismeleiders Parnassia Groep

Specialismegroep Specialismeleider(s)

Acuut dr R (Roland) van de Sande en

drs AFRR (Aram) van Reijsen

Angst en dw ang vacature

Autisme dr AJJ (Audrey) Mol en

drs FL (Floor) Oosterw ijk

Culturele psychiatrie dr S (Samrad) Ghane PhD MSc

Eetstoornissen en voedingsstoornissen drs M (Martie) de Jong

Ernstige Psychiatrische Aandoeningen (EPA) prof dr CL (Niels) Mulder

Forensische problematiek SLM (Sarah) van IJzendoorn MSc

Kind en Jeugd dr JE (Joeumllle) Ratsma

Neurobiologische ontw ikkelingsstoornissen dr JJS (Sandra) Kooij MD PhD

Neurocognitieve stoornissen drs HC (Henk) Kruithof

Ouderen dr I (Isis) Groenew eg-Koolhoven

Persoonlijkheidsstoornissen drs EMC (Ellen) Willemsen

Psychosen dr DPG (David) van den Berg

Seks en Gender drs JA (Jos) Vroege

Somatiek dr EJ (Evert Jan) Mookhoek

Somatische symptoomstoornissen dr SM (Saskia) van Es

Stemmingsstoornissen dr ThM (Michael) van den Boogaard MD PhD en

drs E (Elvira) Boere

Trauma en dissociatie drs IG (Ingrid) Wigard en

drs JP (Joop) de Jong

Verslaving dr HO (Hein) Sigling

In 2019 vonden enkele wisselingen plaats Er werd een specialismeleider benoemd voor de specialismegroep Forensische problematiek en voor de specialismegroep Acuut een duo van twee specialismeleiders Ook zijn er twee specialismeleiders aangetrokken voor de specialismegroep Autisme die per 1 januari 2020 van start is gegaan De specialismeleider van de specialismegroep Angst en dwang is eind 2019 gestopt deze positie is nog vacant

Dagen van de Inhoud In 2019 vond de vierde editie van de lsquoDagen van de Inhoudrsquo plaats Deze dagen worden hoog gewaardeerd en het aantal deelnemers eraan neemt elk jaar toe Dit jaar waren het er in totaal ruim 750 Voor het eerst werd een vierde dag in de regio Zuid georganiseerd in Den Bosch Het thema comorbiditeit stond centraal Er was een grote diversiteit aan bijdragen van specialismeleiders ervaringsdeskundigen experts uit de organisatie en de raad van bes tuur in plenaire lezingen en workshops Op deze dagen is stilgestaan bij wat comorbiditeit nu eigenlijk is en hoe hiermee om te gaan in de behandelkamer

Kwaliteitsstandaarden In 2019 is aandacht geweest voor de landelijke kwaliteitsstandaarden De kwaliteitsstandaarden voor de meest voorkomende stoornissen zijn door de specialismegroepen geeumlvalueerd op hun implementatie in de praktijk Hun conclusies worden door de raad van bestuur onder meer benut bij de zorginkoopgesprekken met financiers Naast de

Deel 4 Werken aan kennis

74

wenselijkheid uit kwalitatief oogpunt van het voldoen aan de kwaliteitsstandaarden is daarbij ook het kostenaspect een punt van aandacht zowel de kosten van invoering (oa voor scholing) als van toepassing in de praktijk (indien deze extra inzet vergt) Ook is voor de meest voorkomende stoornissen een factsheet over het behandelaanbod gemaakt door de betreffende specialismegroepen

Er is ook een advies opgeleverd vanuit de specialismegroepen met betrekking tot de verantwoording van Parnassia Groep over het gepast gebruik van zorg zoveel als nodig maar niet meer ndash dus conform de kwaliteitsstandaarden

Ten slotte is in 2019 gestart met het opstellen van een advies over de basisscholing op het gebied van de kwaliteits- standaarden Dit is erop gericht de na- en bijscholing over de standaarden die voor een team van toepassing zijn te waarborgen als noodzakelijk voorwaarde voor het kunnen werken conform de standaarden

Resultaten In 2019 hebben de specialismegroepen

bull meer dan 3500 consultatievragen beantwoord

bull meer dan 300 teamcontacten gehad bull bijna 200 scholingsactiviteiten georganiseerd bull 8 goed gewaardeerde congressen georganiseerd met in totaal ruim 1300 deelnemers bull 4 goed gewaardeerde lsquoDagen van de Inhoudrsquo georganiseerd met 48 workshops en in totaal meer dan 750

deelnemers bull meer dan 180 werkplanpunten onderhanden genomen bij een kwart daarvan waren meerdere specialisme-

groepen betrokken

Enkele ontwikkelingen waar onze specialismegroepen trots op zijn bull Parnassia Groep ontwikkelde de applicatie Alii waarin het formularium is opgenomen Deze is gevuld voor

veertien stoornissen Dit moderne formularium is tot stand gekomen door een nauwe samenwerking van de specialismeleiders met onze apotheek Zie p 28 medicatieveiligheid

bull De specialismegroep Psychosen heeft aan de hand van de resultaten van een enquecircte het belang van psychologische behandeling van EPA-patieumlnten bij de GGZ-teams op de kaart gezet De resultaten uit het promotieonderzoek uit 2017 van David van de Berg worden gebruikt voor het beschikbaar maken van traumabehandeling voor EPA-patieumlnten

bull De specialismegroep Acuut heeft in het kader van kritisch omgaan met drang en dwang en separeervrije zorg

training gegeven in het Safewards-model aan teams van Antes en Youzdr Leo Kannerhuis De eerste reacties op deze pilot zijn positief (zie p 27 dwang en drang)

bull In de specialismegroep Verslaving is met het toetreden van collegarsquos van AntesBouman een vruchtbare

samenwerking ontstaan bull Dankzij de specialismegroep EPA is er bij de ketenzorgbedrijven in toenemende mate aandacht voor de

behandeling in de triade dat wil zeggen met de patieumlnt de naaste(n) en de professional bull De specialismegroep Seks en Gender heeft PsyQ Amsterdam ondersteund om de patieumlntenstop op het

gebied van transgenderzorg goed te kunnen opvangen Zie ook JB Werken aan kennisspecialismegroepen

Onderzoek

Het faciliteren en ondersteunen van wetenschappelijk onderzoek vanuit de Parnassia Groep Academie is onderdeel van de specialisme-ontwikkeling De specialismegroepen verzamelen kennis zetten de standaard en dragen zorg voor verspreiding van kennis zodat alle teams toegang daartoe hebben

Wetenschappelijk onderzoek is belangrijk om de patieumlntenzorg te verbeteren Een goed wetenschappelijk klimaat draagt bij aan een aantrekkelijk werkklimaat voor onze professionals Bij de diverse opleidingen is het uitvoeren van wetenschappelijk onderzoek een verplicht onderdeel Voor elke TOP- GGz-afdeling geldt dat er een hoogleraar aan verbonden is en er onderzoek wordt gedaan gericht op het verbeteren van de zorg aan patieumlnten in de topklinische doelgroep Maar ook buiten deze afdelingen loopt wetenschappelijk onderzoek binnen diverse zorgbedrijven zowel geiumlnitieerd vanuit de universiteiten waarmee we samenwerken als geiumlnitieerd vanuit de instelling zelf Onze hoogleraren zijn betrokken bij verschillende promotieonderzoeken en regelmatig zijn er collegarsquos die promoveren

Deel 4 Werken aan kennis

75

Organisatie en ondersteuning onderzoek De Parnassia Groep Academie is verantwoordelijk voor overstijgende themarsquos zoals (bijzondere) leerstoelen onder- steuning (METC de Research Manager bibliotheek statistiek) en nieuwe onderzoeksvormen (bijvoorbeeld big data) Onderzoek kan op de werkvloer vanuit de specialismegroep of door een hoogleraar geiumlnitieerd worden De directie van de Academie zorgt voor het bij elkaar brengen van het wetenschappelijk onderzoek en zorgt ervoor dat dit in samenhang tot stand komt Ook de commissie Onderzoek amp Innovatie (OampI)van de specialismegroepen vervult hierin in toenemende mate een actieve en verantwoordelijke rol

Er worden vier zorgbedrijfgebonden commissies wetenschappelijk onderzoek (CWOrsquos) gevormd Twee daarvan (An- tes Youz) gingen in 2019 van start De startbijeenkomsten van de CWOrsquos Parnassia en de combinatie i -psy-PsyQ- Brijder vonden begin 2020 plaats Daarnaast zal de commissie Onderzoek amp Innovatie breder van opzet worden Door vertegenwoordiging in deze commissie van de zorgbedrijfgebonden CWOrsquos de specialismegroepen hoogleraren zorginnovatie data-experts en TOPGGz-afdelingen vindt Parnassia Groep-breed verbinding plaats en afstemming over overkoepelende aan onder- zoek gerelateerde onderwerpen

In de loop van 2020 zal het gezamenlijk organiseren van de ondersteuning van het onderzoek op onderdelen nog gepositioneerd binnen zorgbedrijven worden afgerond

Training onderzoek Voor Parnassia Groep-onderzoekers is sinds september 2019 een scholingsaanbod beschikbaar voor de module Data Management van het softwareprogramma Research Manager Via het medewerkersportaal wordt gecommuni- ceerd over de mogelijkheden die het programma onderzoekers biedt en er worden trainingen in deze module gegeven Aan het inrichten van de module Study Management van Research Manager werd begin 2020 de laatste hand gelegd deze kwam in februari 2020 beschikbaar Via het leerportaal van de Academie zijn in 2019 vijftig evaluatielicenties voor een online training Good Clinical Practice GCP (verplicht voor het uitvoeren van onderzoek) aangeschaft Deze waren eind 2019 allemaal benut

Route onderzoek In het najaar van 2019 werd een nieuw stroomschema rsquoRoute onderzoekrsquo vastgesteld Het bevat de goedkeurings - stappen die genomen moeten worden voordat een onderzoeker mag starten met de uitvoering van patieumlntgebonden onderzoek met patieumlntenpatieumlntgegevens van Parnassia Groep Die stappen komen terug in de eerder genoemde module Study Management van Research Manager

Bijzondere leerstoelenhoogleraren Er zijn (medio 2020) twaalf bijzondere leerstoelen ingesteld (mede) vanwege Parnassia Groep bekleed door elf hoogleraren Een aantal van hen is betrokken bij een van onze (aspirant-)TOPGGz-afdelingen

Hoogleraren Parnassia Groep Zie ook hier

Prof dr HJA (Hedw ig) van Bakel Bijzondere leerstoel Infant Mental Health Tilburg University Tilburg School of

Social and Behavioral Sciences

Prof dr JD (Jan Dirk) Blom Bijzondere leerstoel klinische psychopathologie Universiteit Leiden Faculteit Sociale

Wetenschappen Klinische psychologie

Prof dr M (Mark) van der Gaag Bijzondere leerstoel cognitieve gedragstherapie

bij psychotische stoornissen

Vrije Universiteit Amsterdam EMGO

Instituut afdeling Klinische Psychologie

Prof dr C (Colin) van der Heiden Bijzondere leerstoel klinische psychologie in het

bijzonder de geestelijke gezondheidszorg

Erasmus Universiteit Rotterdam Eras-

mus School of Social and Behavioral

Sciences

Prof dr V (Vincent) Hendriks Bijzondere leerstoel verslaving en psychiatrische

comorbiditeit bij jeugdigen

Leids Universitair Medisch Centrum

afdeling Kinder- en Jeugdpsychiatrie

Prof dr HW (Wijbrand) Hoek Bijzondere leerstoel epidemiologie

Leerstoel psychiatrie

Columbia University New York

Mailman School of Public Health Rijks-

universiteit Groningen UMCG

Universitair Centrum Psychiatrie

Prof dr JJS (Sandra) Kooij

(per 1 juni 2020)

Bijzondere leerstoel ADHD bij volw assenen Amsterdam UMC afdeling Psychiatrie

(locatie VUmc)

Prof dr CW (Kees) Korrelboom Bijzondere leerstoel translationele en

transdiagnostische psychologische interventies

in de (geestelijke) gezondheidszorg

Tilburg University Tilburg School of

Social and Behavioral Sciences

Prof dr B (Berno) van Meijel Bijzondere leerstoel GGZ-verpleegkunde Amsterdam UMC afdeling Psychiatrie

Deel 4 Werken aan kennis

76

(locatie VUmc)

Prof dr CL (Niels) Mulder Bijzondere leerstoel openbare geestelijke

gezondheidszorg

Erasmus Universiteit Rotterdam

Erasmus MC afdeling Psychiatrie

Prof dr CW (Karin) Slotema

(per 1 juli 2019)

Bijzonder leerstoel persoonlijkheidsstoornissen Erasmus Universiteit Rotterdam

Erasmus School of Social and Behav-

ioral Sciences

Prof dr J (Jaap) van Weeghel

(tot 14 april 2020)

Bijzondere leerstoel rehabilitatie en participatie

van mensen met ernstige psychische

aandoeningen

Tilburg University Tilburg School of

Social and Behavioral Sciences

Karin Slotema (psychiater bij PsyQ) werd per 1 juli 2019 benoemd tot bijzonder hoogleraar persoonlijkheidsstoornis- sen aan de Erasmus Universiteit Rotterdam Zij was de eerste vrouwelijke hoogleraar op een door Parnassia Groep ingestelde leerstoel

Sandra Kooij psychiater bij PsyQ werd per 1 juni 2020 benoemd tot bijzonder hoogleraar ADHD bij volwassenen De bijzondere leerstoel is namens Parnassia Groep ingesteld aan Amsterdam UMC afdeling Psychiatrie (locatie VUmc)

Verder zijn wij betrokken bij de volgende leerstoelen deze leerstoelen zijn niet ingesteld door Parnassia Groep en staan daarom apart vermeld bull Parnassia Groep draagt via Indigo Service Organisatie bij aan de financiering van de bijzondere leerstoel

Evidence based practice in mental health care aan de Faculteit der Sociale Wetenschappen van de Radboud Universiteit Deze leerstoel wordt bekleed door mw prof dr BG (Bea) Tiemens

bull Parnassia Groep LUMC en Curium-LUMC zijn overeengekomen om samen te werken in wetenschappelijk

onderzoek op het gebied van de kinder- en jeugdpsychiatrie Uit dat oogpunt is prof dr RRJM (Robert) Vermeiren hoogleraar kinder- en jeugdpsychiatrie en directeur patieumlntenzorg bij Curium-LUMC voor zes uur per week gedetacheerd bij Youz

Bijzonder hoogleraar Mark van der Gaag (psycholoog bij Parnassia) werd benoemd tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw vanwege zijn enorme betekenis voor het onderzoek naar en de behandeling van psychosen Dit gebeurde op 10 oktober 2019 na afloop van het congres lsquoGoede psychosezorg gehouden ter gelegenheid van zijn pensionering De heer Van der Gaag blijft deze leerstoel bekleden voor de resterende termijn tot 1 augustus 2021

Bijzonder hoogleraar Jaap van Weeghel ging per 14 april 2020 met pensioen Per die datum is de betreffende bijzondere leerstoel opgehouden te bestaan

Data science bij Parnassia Groep Onze behandelaars leggen bij de zorgverlening aan patieumlnten veel gegevens vast Denk hierbij aan informatie over de diagnosestelling de zorgcontacten de rapportage over de behandeling en het behandelresultaat Deze data gaan inmiddels jaren terug en bevatten een schat aan bedrijfs- en zorginformatie Het ontdekken van relevante trends en patronen in deze data is de kernactiviteit van onze data-science-specialisten onderdeel van ons team Bedrijfs- informatie De data-science-specialisten voeren inhoudelijke analyses uit in de GGZ Denk hierbij aan het inzicht geven in patieumlntprofielen het voorkomen van over- en onderbehandeling vrijwillige vs gedwongen zorg het inrichten van effectievere zorgprocessen en het ondersteunen van behandelaars bij het inzetten van de meest effectieve behandeling voor individuele patieumlnten (precision medicine)

Daarbij wordt rekening gehouden met vragen van technische en ethische aard bull Techniek Welke data zijn beschikbaar Wat is de kwaliteit ervan Welke analysemethoden kunnen er ingezet

worden

bull Ethiek Welke data mogen en willen we koppelen Welke uitspraken kunnen we doen op basis van de beschikbare data Welke plaats krijgen algoritmes in het behandelproces Zulke vragen worden beantwoord in nauwe samenwerking met de Medisch Ethische Toetsings Commissie en de functionaris gegevensbe- scherming

Parnassia Groep ziet veel mogelijkheden in het toepassen van data science voor een betere behandeling en bedrijfs - voering Om daadwerkelijke inbedding van data science in het (zorg)proces te kunnen garanderen zien wij dat een gedegen en robuuste stapsgewijze aanpak van groot belang is

Deel 4 Werken aan kennis

77

Scholing

De Parnassia Groep Academie verzorgt een uitgebreid aanbod aan bij- en nascholing op thema gebundelde leerpaden het leiderschapsprogramma (team)coaching en professionele begeleiding en bibliotheekdiensten

Een belangrijk deel van het scholingsaanbod is online te volgen denk aan online cursussen (e-learning) webinars virtual classrooms e-colleges en vlogs Zowel zorgprofessionals en collegarsquos in de ondersteuning als collegarsquos met een leidinggevende functie kunnen bij de Academie terecht voor hun persoonlijke en professionele ontwikkeling Ook externe partners hebben toegang tot het scholingsaanbod van de Parnassia Groep Academie

Met het ontwikkelen en aanbieden van scholing is de Parnassia Groep Academie betrokken bij veel ontwikkelingen in de organisatie In 2019 leverden we onder andere een bijdrage aan

bull Stichting Kwaliteitsregister Jeugd (SKJ) bull werving en behoud bull duurzame inzetbaarheid

bull Wet bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen (Bopz) bull veiligheid

Bedrijfsscholing

In 2019 heeft de afdeling Bedrijfsscholing het zeer diverse aanbod van leerproducten verder uitgebreid De leer- producten worden aangeboden aan alle collegarsquos van Parnassia Groep via het leerportaal

Leerportaal Naast online cursussen trainingen gemengde leervormen en congressen zijn wij gestart met het aanbieden van livestreams (die ook achteraf teruggekeken kunnen worden) en online groepstrainingen Hiermee wordt leren nog meer plaats- en tijdsonafhankelijk voor alle circa 13500 Parnassia Groep-collegarsquos

In 2019 werden 18852 online cursus deelnames afgerond en er zijn 13751 inschrijvingen geweest op trainingen die in deze periode hebben plaatsgevonden

Er wordt hard gewerkt aan het vergroten van de overzichtelijkheid van het scholingsaanbod voor de collegarsquos en aan het realiseren van rapportagemogelijkheden en de presentatie van lsquoverplichtersquo leeractiviteiten op het teamdashboard

Begin 2020 is een groot aantal online cursussen uit het aanbod van de GGZ Ecademy en GoodHabitz aan ons aanbod toegevoegd

Enkele voorbeelden van actuele ontwikkelingen in het scholingsaanbod bull Met het oog op de invoering van de Wet verplichte ggz (Wvggz) is een scholingspagina op het portaal inge-

richt De scholingen voor onze psychiaters Bopz-administraties en crisisdiensten zijn in 2019 afgerond In februari 2020 is de online training lsquoWvggz voor leidinggevenden zorgrsquo live gegaan

bull Met Antes en Youzdr Leo Kannerhuis is een pilot lsquoveiligheidstrainingenrsquo gestart De pilotafdelingen werden getraind in het kritisch omgaan met drang en dwang en separeervrije zorg met de Safewards-methodiek (zie p 27 Dwang en drang)

bull Herstel Ondersteunende Zorg (HOZ) na een pilot in 2018 werd in 2019 een Basistraining Ervarings- deskundigheid Parnassia Groep (BEP) voor zorgprofessionals verzorgd waarin hulpverleners leren om hun eigen ervaringen professioneel in te zetten

bull De Leergang nieuwe medewerkers Antes is aangepast in het kader van de integratie van voormalig Antes Zorg met Bavo Europoort

bull Ook wordt hard gewerkt aan een scholingsaanbod om binnen Antes de kennis en kunde op het gebied van verslaving en psychiatrie te verbreiden en te versterken

Webinars en referaten In totaal hebben we in 2019 met 10 webinars (inclusief 2 verpleegkundige referaten) 3104 deelnemers bereikt met onze expertise De webinars werden gemiddeld beoordeeld met een 79 en men keek gemiddeld 42 van de 60 minuten Ook een pilot met het live uitzenden van twee verpleegkundige referaten is succesvol verlopen De referaten zijn ook voor online kijkers geaccrediteerd bij de beroepsverenigingen JB Kennis delen via webinars

Deel 4 Werken aan kennis

78

Uitgezonden webinars en verpleegkundige referaten 2019

Mijn ouders hebben problemen en wie kijkt er om naar mij Omgaan met een eetstoornis van je kind In gesprek met mijn kind over gamen en sociale media Het puberbrein Stress in het gezin Wat kan ik doen als mijn kind boos bang of verdrietig is Bijscholing over drugs en psychiatrie Hoezo te veel Voor familie en naasten van iemand met een verslaving Verpleegkundig referaat Behandeling en begeleiding van mensen met ADHD en bipolaire stoornis Verpleegkundig referaat Zorg voor gezonde slaap en zorg bij slaapproblemen

Leiderschapsontwikkeling

De vraag naar scholing van onze leidinggevenden is onverminderd groot Parnassia Groep heeft een programma voor leiderschaps- en talentontwikkeling voor de eigen collegarsquos Leidinggevenden en (top)management worden voor het grootste deel uit de eigen gelederen gerekruteerd dat is een bewuste keuze Zo heeft het talent in onze organisatie volop doorgroeimogelijkheden en werken we samen aan het realiseren van onze visie op leiderschap en professione- le ontwikkeling

Het programma bestaat uit de volgende onderdelen

bull Programma Herstelgericht Leidinggeven ndash voor alle leidinggevenden en gericht op herstelgericht en coachend

leidinggeven Voor de komende twee jaar wordt een nieuw leiderschapsprogramma Sturen op inhoud en bedrijfsvoering ontwikkeld (zie p 124-125)

bull Leerroute Herstelgericht Leiderschap ndash voor collegarsquos die graag leidinggevende willen worden of startend leidinggevende zijn

bull Talent voor Zorg ndash voor talentvolle verpleegkundigen en agogen die verdieping willen op hun vakgebied en

een voortrekkersrol op de afdeling willen vervullen bull Talentenclub Hoger Kader ndash voor leidinggevenden die de stap naar een directiefunctie willen maken bull Leergang Leiderschap voor Zorgprofessionals ndash een orieumlnterende leergang voor zorgprofessionals met de

ambitie leidinggevende taken uit te voeren zoals GZ-psychologen klinisch psychologen of verpleegkundig specialisten

Professionele begeleiding De Academie voorziet in de vraag naar begeleiding voor collegarsquos van Parnassia Groep Zij behandelt de aanvragen en verzorgt de matching van

bull teamcoaching bull individuele coaching

bull supervisie bull intervisiebegeleiding bull mediation bull mentorschap (voorheen managementcoaching)

bull procesbegeleiding (denk aan thema- of teamdagen en veranderingstrajecten)

Professionele begeleiding kan een belangrijke bijdrage betekenen aan de duurzame inzetbaarheid en loopbaan- ontwikkeling van collegarsquos (zie p 68)

Een groep coaches is in 2019 getraind in het geven van mentale weerbaarheidstrainingen als instrument om verzuim en uitval van collegarsquos als gevolg van overbelasting en (morele) stress terug te dringen Coaches leveren ook bijdragen aan het leiderschapsprogramma door onderdelen te verzorgen in diverse leerlijnen

We hebben een stroom van nieuwe aanmeldingen gekregen in 2019 Opvallend is de toename van de vragen vanuit onze recente fusiepartners Antes en het dr Leo Kannerhuis Ook de vraag naar mediation neemt toe

Professionele begeleiding in 2019

Aangevraagd Afgesloten Teamcoachingintervisiebegeleiding 85 60 Individuele coachingmentorschap 112 20

Deel 4 Werken aan kennis

79

Bibliotheek De bibliotheek van de Parnassia Groep Academie speelt een belangrijke rol in de ontsluiting en distributie van kennis Specialistische en professionele kennisontwikkeling en ondersteuning bieden zijn daarbij speerpunten Enkele vermeldenswaardige ontwikkelingen uit 2019

Collectievorming De bibliotheek is een dienstverleningsovereenkomst voor langere tijd aangegaan met Fivoor Hiertoe zijn de fysieke tijdschriftabonnementen op het gebied van de forensische psychiatrie en jurisprudentie van De Kijvelanden omgezet in digitale abonnementen en toegevoegd aan de collectie De boekencollectie van Antes is uit Poortugaal over- gebracht naar de bibliotheek in Den Haag De gezamenlijke tijdschriftencollectie is digitaal toegankelijk voor de gehele organisatie

Dienstverlening Curaccedilao Een aantal collegarsquos (psychiaters psychologen) van de afdelingen volwassenpsychiatrie en k inder- en jeugd- psychiatrie van GGZ Curaccedilao zijn bij de bibliotheek geregistreerd als collegarsquos van Parnassia Groep Zij kunnen via thuistoegang gebruikmaken van de producten en diensten van de bibliotheek

Opleidingen

De Parnassia Groep Academie verzorgt als het opleidingsinstituut van Parnassia Groep initieumlle opleidingen (beroeps- opleidingen) zoals die tot verpleegkundige of agoog Verder bieden we specialistische opleidingen aan zoals die tot GZ-psycholoog klinisch psycholoog psychotherapeut psychiater (voor volwassenen kinderen en jeugd en ouderen) en verpleegkundig specialist Ook organiseert de Academie nascholing in samenwerking met diverse opleidings - instellingen

Parnassia Groep heeft bij elkaar ruim 880 opleidingsplaatsen Opleidelingen worden tijdens hun opleiding gesupervi- seerd en begeleid door erkende opleiders Daarnaast kunnen beroepsopleidingen buiten Parnassia Groep zoals tot systeemtherapeut of EMDR-practitioner worden gevolgd

Om opleidelingen als zorgprofessionals voor Parnassia Groep te behouden bespreken we vroegtijdig in het laatste opleidingsjaar het loopbaanperspectief met hen en organiseren we zorgbedrijfoverstijgende netwerkbijeenkomsten

Leerwerktrajecten en stages De Parnassia Groep Academie draagt bij aan het opleiden tot verpleegkundige (mbo hbo en master) of agogische medewerkers door middel van leerwerktrajecten en stages Daarnaast bieden wij stageplaatsen voor andere professi- onals in opleiding zoals ervaringsdeskundigen en secretarieumlle medewerkers

Het kennismaken met de GGZ via een stageplaats is een belangrijke manier om jonge mensen voor de GGZ te interesseren In 2019 zijn er ruim 1650 stageplaatsen (inclusief werkveldbezoeken en maatschappelijke stages) gerealiseerd

Ontwikkelingen en mijlpalen in 2019 per regio

Regio Noord-Holland bull Start Flexicurity-project bij Parnassia HR-studenten van de Hogeschool van Amsterdam onderzoeken de

probleemstelling hoe zorgen (en behouden) we dat we voldoende inzet hebben van verpleegkundigen ge- bruikmakend van de flexibele inzet met beheersbare kosten

bull Start buddyproject bij Brijder Verslavingszorg acht eerstejaarsstudenten Social Work zijn als lsquomaatjersquo gekoppeld aan een clieumlnt van Brijder en hebben wekelijks een dagdeel contact met die clieumlnt

bull Start Unity Project bij Brijder Jeugd Preventie vijf stagiairs zetten zich gedurende dit studiejaar in bij festivals met als doel de risicorsquos van het gebruik van uitgaansdrugs zoveel mogelijk te beperken

bull Bijeenkomsten voor eerste- en tweedejaars stagiairs verpleegkunde met als thema lsquobredere kijk op GGZrsquo Doel enthousiasmeren voor volgende stages en om te gaan werken in de GGZ

bull Informele bijeenkomsten in samenwerking met de directie van Parnassia voor derde- en vierdejaars verpleeg- kundige en agogische stagiairs en bijna gediplomeerde leerlingen met als doel het peilen van de belang- stelling om te werken bij Parnassia Groep en het promoten van Parnassia Groep als toekomstige werkgever

Regio Rijnmond bull Binnen Antes was voorheen geen stagebureau De stagefunctionarissen hebben zich gericht op het bezoeken

van alle locaties in de regio het kennismaken en het toelichten van de (voor Antes) nieuwe werkwijze

Deel 4 Werken aan kennis

80

bull Er is een nauwe samenwerking opgestart met de afdeling Recruitment van Antes om de krachten te bundelen waarbij het erom gaat leerlingenstagiairs die hun studie afronden en beschikbaar zijn voor de arbeidsmarkt te interesseren voor werken bij Parnassia Groep

bull De samenwerking met JINC is hervat in de vorm van bliksemstages voor vmbo-studenten die komen kennis- maken met de GGZ Er is gewerkt aan sollicitatietrainingen voor vmbo-studenten en het project Baas van Morgen uit te voeren in 2020

bull Er wordt nauw samengewerkt met deRotterdamseZorg (zie p 69)

Regio Haaglanden bull Er zijn 55 maatschappelijke stagiairs geplaatst in de regio Haaglanden

bull 37 eerstejaars hbo-v-stagiairs van De Haagse Hogeschool zijn op snuffelstage geweest bull Er werden stagedagen gehouden voor 4 groepen politieagenten bull In Haaglanden startten in februari en september opnieuw groepen stagiairs in een ZIC (Zorg Innovatie

Centrum) (zie p 81)

Regio Zuid-Oost bull Er werd een start gemaakt met de samenwerking met het dr Leo Kannerhuis Afdelingen zijn bezocht en

stagemogelijkheden zijn geiumlnventariseerd Ook werden contacten gelegd met verschillende onderwijs- instellingen in de regio Inmiddels zijn de eerste zestig stagiairs met succes geplaatst

bull Ook de contacten met Youz en PsyQ in de regio Zuid-Oost zijn geiumlntensiveerd Het is mooi om te zien dat het stagebureau ook vanuit deze regio steeds vaker wordt gevonden

In alle regiorsquos hebben veel selectiegesprekken plaatsgevonden met studenten van diverse opleidingen om steeds alle beschikbare stageplaatsen in te vullen Daarnaast zijn er doorlopend externe activiteiten in de vorm van lsquoeventsrsquo als stage-orieumlntatiemarkten beroepen- beurzen en werkveldbezoeken voor verpleegkundigen in opleiding maar ook voor zij-instromers

bull Totale aantal lsquoeventsrsquo 2019 29 bull Totale aantal werkveldbezoeken in 2019 544

Verpleegkundige en agogische opleidingen

Algemeen De werving van nieuwe leerlingen verliep in 2019 voorspoedig alle bestaande opleidingsplaatsen konden ingevuld worden Het creeumlren van extra opleidingsplekken bleek helaas nauwelijks haalbaar met als oorzaak onvoldoende werk- begeleiders Het vinden van voldoende geschikte afdelingen als opleidingsplaatsen was daardoor een grotere uitdaging dan het vinden van nieuwe leerlingen Er zijn slechts enkele tijdelijke extra plaatsen gerealiseerd

De opleidingen duren meerdere jaren Voacuteoacuter 2019 zijn 327 leerlingen gestart met hun opleiding en in dienst genomen maar deze zijn nog niet allemaal gediplomeerd Er zijn 129 nieuwe leerlingen aangenomen in 2019 In de regio Noord-Holland zijn extra opleidingsplaatsen gecreeumlerd voor studenten hbo-v duaal en hbo-v duaal verkort Deze plaatsen zijn ook voor externe sollicitanten

Verpleegkundige en agogische opleidingen 2019

Leerlingen in dienst per 1-1-2019

Leerlingen aangenomen in 2019

Leerlingen gediplomeerd in 2019

Noord-Holland 56 25 13 Haaglanden 122 58 20 Rijnmond 149 46 26 Totaal 327 129 59

In het kader van de samenwerkingsovereenkomst tussen Parnassia Groep en SBB (Samenwerkingsorganisatie Beroepsonderwijs Bedrijfsleven) zijn in 2019 drie speerpunten geformuleerd

bull Het verbeteren van de registratie van de erkenningen bull Het monitoren van de beroepspraktijkvorming door middel van het uitvoeren van audits SBB heeft als taak de

kwaliteit van het praktijkleren te controleren en zet hiervoor audits met werkbegeleiders in bull Het komen tot eacuteeacuten tevredenheidsmeting waarvan zowel SBB als Parnassia Groep profijt heeft zonder extra

administratieve rompslomp

Enkele ontwikkelingen en mijlpalen in 2019 per regio

Deel 4 Werken aan kennis

81

Regio Noord-Holland bull Het projectteam Breehorn Innovatie Kliniek (BIK) is gestart BIK wil mbo- en hbo-studenten verbinden en

aankomende professionals enthousiast maken over het werk in de GGZ BIK biedt ruimte aan tien studenten en negen stagiairs

Regio Rijnmond bull De samenwerking met het Albeda College heeft op alle portefeuilles een doorstart gekregen Uitbreiding van

de Learning Communities is in voorbereiding waarin ook plaatsen gerealiseerd worden voor hborsquoers vanuit de Hogeschool Rotterdam

bull Er is een contactpersoonopleidingsfunctionaris aangesteld voor deRotterdamseZorg de organisatie die de personeelsbezetting van zorg- en welzijnsorganisaties in Rotterdam-Rijnmond bevordert

Regio Haaglanden bull Een groep enthousiaste studenten en docenten verpleegkunde uit China heeft een bezoek gebracht aan

Parnassia Groep De studenten en docenten waren erg onder de indruk van onze visie en onze omgang met patieumlnten

bull Zowel in februari als in september heeft een groep mbo- en hbo-studenten verpleegkunde deelgenomen aan het bovengenoemde Zorg Innovatie Centrum (ZIC) Beide groepen hebben hun praktijkleerperiode afgerond met een symposium In de twintig weken daarvoor hebben de studenten onderzoek gedaan en verschillende afdelingen van Parnassia Groep bezocht

bull Naast de al langer bestaande Zorg Innovatie Centra is een soortgelijk traject gestart voor dertien studenten van de opleiding Maatschappelijke zorg van ROC Mondriaan de GGZ Experience Deze studenten lopen stage bij Reakt Tijdens hun stageperiode worden tien bijeenkomsten georganiseerd die in het teken staan van kennis vergroten Daarnaast bezoeken de studenten verschillende afdelingen binnen en buiten Reakt

Opleiding verpleegkundig specialist GGZ De praktijkopleiders kijken terug op een jaar waarin de integratie tussen Parnassia Groep en Antes goed is verlopen

In 2019 is de opleiding gestart met een vernieuwd curriculum Dit leverde een aantal kinderziektes op Los hiervan zijn praktijkopleiders werkbegeleiders en opleidelingen na een jaar enthousiast over de vernieuwing Uit een evaluatie blijkt dat het nieuwe curriculum beter aansluit bij de beroepspraktijk

In opleiding in 2019 gediplomeerd

Verpleegkundig specialist GGZ 47 10

Opleiding gedragswetenschappen In het kader van het bestuurlijk akkoord 2019-2022 heeft het ministerie van VWS in 2019 extra geld beschikbaar gesteld voor opleidingen die het meeste kunnen bijdragen aan het verkorten van de wachttijden in de GGZ Een groot deel van dit geld is besteed aan extra plaatsen voor de opleiding tot GZ-psycholoog Parnassia Groep heeft 79 extra opleidingsplaatsen toegekend gekregen Deze zijn gerealiseerd in 2019 Wij hebben 9 extra GZ-opleidingsplaatsen aangevraagd voor 2020 van de landelijk 100 extra beschikbaar gekomen plaatsen naar aanleiding van het aangenomen amendement in de Tweede Kamer

In opleiding in 2019 gediplomeerd GZ-psycholoog 210 53 Klinisch psycholoog 59 12 Klinisch neuropsycholoog 4 - Psychotherapeut 54 15 Totaal 327 80

Medisch-specialistische opleidingen

Opleidingsplaatsen In 2019 waren er in totaal 111 artsen-assistenten in opleiding (aiorsquos) tot psychiater (PG en Antes samen inclusief externe aiorsquos voor een tijdelijke stage) verdeeld over de 3 regiorsquos inclusief de erkende stageplaatsen in Amsterdam en Utrecht Voor de opleiding tot geriater waren er in 2019 6 aiorsquos in opleiding voor het verplichte onderdeel GGZouderenpsychiatrie Er is grote behoefte aan vergroting van het aantal plaatsen voor de opleiding tot verslavingsarts (Master in Addiction Medicine MIAM) Daarvoor zetten wij ons landelijk mee in

Deel 4 Werken aan kennis

82

Instroom De regio Rijnmond heeft in oktober 2019 een succesvolle sollicitatieronde gehouden en de acht instroomplekken voor 2020 ingevuld De regio Haaglanden had in 2019 tien instroomplekken De sollicitatieronde was in november 2019 uit veel goede kandidaten zijn negen instroomplekken voor 2020 ingevuld Eeacuten instroomplek was in combinatie met Rivierduinen deze samenwerking is goed bevallen en wordt voor 2020 voortgezet De regio Noord-Holland heeft haar twee instroomplekken ingevuld met interne kandidaten

Uitstroom In 2019 zijn twaalf aiorsquos geregistreerd als psychiater Hiervan zijn er acht als psychiater binnen de organisatie werkzaam gebleven

Visitatie en opleidingsplan Zowel de opleiding geriatrie als de opleiding psychiatrie heeft in februari 2019 een rapportage aangeleverd naar aanleiding van de externe visitaties in 2016 Beide hebben in mei 2019 positief bericht ontvangen Voor beide opleidingen werd in december 2019 een nieuw opleidingsplan vastgesteld ingaande per 1 juli 2020 met een overgangsperiode tot 1 juli 2021

Opleiders Parnassia Groep

Hoofdopleider prof dr HW (Wijbrand) Hoek Plv opleider prof dr JD (Jan Dirk) Blom

Regio Haaglanden

Opleider aandachtsgebied volwassenen Plv opleider aandachtsgebied volwassenen Opleider aandachtsgebied ouderen Opleider aandachtsgebied kind en jeugd

prof dr JD (Jan Dirk) Blom dr CW (Karin) Slotema dr RM (Rob) Kok dr MC (Marianne) Kasius

Regio Rijnmond

Opleider aandachtsgebied volwassenen Opleider aandachtsgebied ouderen Opleider aandachtsgebied kind en jeugd

drof dr CL (Niels) Mulder dr I (Isis) Groeneweg drs P (Pety) So-de Bruin

Regio Noord-Holland

Opleider aandachtsgebied volwassenen Cooumlrdinator ouderenpsychiatrie

dr L (Lineke) Jongenelis dr S (Saskia) van Liempt

Opleiders Antes

Hoofdopleider Plv opleider

dr JM (Nico) van Beveren dr R (Rocco) Hoekstra

De bezetting van de opleiding klinische geriatrie staat al maanden onder hoge druk vanwege uitval van de opleider

-

83

Deel 5 WERKEN MET PARTNERS

Om mensen met psychische problemen zo goed mogelijke zorg te kunnen bieden werkt Parnassia Groep met talloze externe partners samen Wij hebben anderen veel te bieden en zij ons Samen met onze maatschappelijke partners vormen we een netwerk voor mensen die het zelf niet redden

Parnassia Groep en haar ruim 500 herstelgerichte zorgteams zoeken altijd actief de verbinding zowel in het informele als het formele netwerk Zodat de bijdragen van alle partners leiden tot een zo goed mogelijk resultaat bull Hieronder geven we in het eerste onderdeel Samen-

leving en belanghebbenden een beeld van hoe Parnas- sia Groep actief verbindingen met de samenleving legt en onderhoudt

bull Onder Samenwerk ingspartners (p 86 ev) belichten wij de uiteenlopende groepen partners met wie wij samen- werkingen onderhouden

Samenleving en belanghebbenden

We vervullen voor de samenleving een cruciale rol door zorg te bieden voor mensen met psychische problemen Samen met onze maatschappelijke partners vormen we een netwerk voor mensen die het zelf niet redden

Hieronder geven we een beeld van hoe Parnassia Groep actief verbindingen met de samenleving en belanghebben- den legt en onderhoudt en haar verantwoordelijkheid neemt als maatschappelijke onderneming

Laten zien wat we doen

Als er eacuteeacuten sector in Nederland is die een unieke plek heeft binnen de samenleving en een unieke inkijk in alle aspecten daarvan dan is het wel de GGZ De GGZ helpt mensen van elke leeftijd elk opleidingsniveau en ongeacht hun sekse of herkomst De GGZ maakt in veel levens het verschil We komen achter de voordeur kijken in de ziel van mensen en zien de zorgen en problemen die de samenleving kent We zien meer leed dan lief maar het is onze taak om de balans tussen die twee weer terug te brengen

Dat we daarin veel bereiken mag ook duidelijk zijn Jaarlijks maken meer dan een miljoen mensen gebruik van de GGZ Bijna de helft van de Nederlanders krijgt op enig moment in het leven te maken met een psychische aandoening De GGZ is van enorme publieke waarde Zonder de GGZ zou een vitale samenleving niet bestaan Gelet op het enorme aantal mensen met een psychische aandoening is het verbazingwekkend dat zij tot de meest gestigmatiseerde groepen in de maatschappij behoren

Het afgelopen jaar is de GGZ als sector regelmatig in het nieuws geweest Vaak ging het dan over wachtlijsten administratieve lasten incidenten of om personen met verward gedrag Themarsquos die direct bijdragen aan het stigma waar velen mee te maken hebben Veel minder ging het over het wezenlijke belang van een goede en vitale GGZ Bij 99 van de mensen die onder behandeling zijn in de GGZ doen zich helemaal geen incidenten voor en gelukkig hoeft niet iedereen met psychische problemen in de GGZ behandeld te worden

Parnassia Groep laat graag zien welke maatschappelijke waarde het heeft om psychische problemen te voorkomen tijdig en goed te behandelen en hoe dat bijdraagt aan een (ook in economisch opzicht) gezondere samenleving Dit is het uitgangspunt in onze contacten met journalisten redacteuren programma- en documentairemakers beleids- bepalers bestuurders en lokale en landelijke politici

Deel 5 Werken met partners

85

In de media In 2019 hebben Parnassia Groep en haar merken bijna 1000 vermeldingen gehad in journalis tieke artikelen opinie- stukken documentaires en actualiteitenprogrammarsquos op zowel radio als televisie of daaraan deelgenomen Vaak vanuit onze expertise of vanwege innovatieve ontwikkelingen en soms bij calamiteiten In alle gevallen streven wij naar transparantie en nuance

Een relatief nieuw medium waarvan wij gebruikmaken is de vlog Content die wordt gedeeld door vloggende collegarsquos heeft ruim 5 keer meer bereik dan de content vanuit een webpagina en wordt 24 keer zoveel gedeeld Parnassia Groep heeft nu 8 vloggers waarvan er 6 in 2019 zijn gestart Zij bereikten in 2019 130000 mensen De vloggers laten aan een groot publiek zien dat ze een expert zijn op hun vakgebied en vertellen wat bevlogenheid en passie voor je vak hebben eacutecht betekent JB 130000 mensen bereikt met vlogs

Public affairs Om mee richting te geven aan de ontwikkelingen in de zorg organiseerden we ook in 2019 weer tal van werk - bezoeken en voerden we gesprekken met beleidsbepalers Wij laten graag het dagelijks werk van onze teams zien en hoe we in de praktijk werken aan verbeteringen en vernieuwing Daarbij zetten we in op het opbouwen en versterken van relaties We willen benadrukken dat we gezamenlijk verantwoordelijk zijn voor het bereikbaar toegankelijk en betaalbaar houden van kwalitatief goede zorg en ondersteuning Behalve voor de inhoud van ons werk vragen we ook aandacht voor zaken die ons belemmeren zoals voor zorg die niet of onvoldoende wordt betaald administratieve lasten en arbeidsmarktproblematiek

In 2019 bezocht onder anderen Paul Blokhuis staatssecretaris van Volksgezondheid Welzijn en Sport de testservice van Youz Verslavingszorg in Rotterdam en in Den Haag psychiatrisch verpleeghuis Dorestad alsook FACT- en wijkteams Staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Tamara van Ark bezocht ons Centrum Autisme in Den Haag Joba van den Berg Tweede Kamerlid voor het CDA bezocht daar het Klinisch Centrum Acute Psychiatrie en Wim-Jan Renkema Tweede Kamerlid namens GroenLinks ons Klinisch Centrum Mangostraat voor ouderen

Vrijwilligers en vrienden

Vrijwilligers Bijna 800 vrijwilligers (inclusief Antes Zorg) dragen bij aan het werk van Parnassia Groep Zij ondersteunen bij de begeleiding van activiteiten hebben een-op-eencontacten met patieumlnten zijn gastheer of gastvrouw op een afdeling begeleiden patieumlnten naar de kerk of geven voorlichting over bijvoorbeeld drugsgebruik Daarnaast zijn er veel vrijwilligers actief in de medezeggenschap patieumlnten Al deze vrijwilligers zijn van zeer grote waarde voor de wijze waarop wij zorg kunnen leveren

Blijk van waardering voor vrijwilligers Op het gebied van vrijwilligerswerk werkt Parnassia Groep samen met Johanniter Nederland Vanuit deze orde stamt de traditie om een Hulpspeld uit te reiken aan vrijwilligers die minimaal eacuteeacuten jaar actief zijn Eind 2019 ontvingen onze vrijwilligers van Antes in Rotterdam deze heldenspeld JB Hulpspeld voor vrijwilligers

Vrienden Parnassia Groep De doelstelling van deze gelieerde stichting is het ondersteunen van de zorg van Parnassia Groep door patieumlnten extrarsquos te bieden op het gebied van wonen werken studeren en recreeumlren

Highlights in 2019 waren bull De vriendenstichting organiseerde in de drie kernregiorsquos (Haaglanden Rijnmond en Noord-Holland) een galadiner

voor ketenzorgpatieumlnten en hun mantelzorgers In Castricum en Den Haag voor de achtste keer in Rotterdam voor de dertiende keer Bij al deze galadiners werd er intensief samengewerkt met de gemeente cateraar Huuskes en zorgbedrijf Parnassia Het galadiner voor de regio Haaglanden werd vanwege een renovatie van het raadhuis in Wassenaar verhuisd naar het Atrium in het stadhuis van Den Haag Het concept van de galadiners staat na ruim dertien jaar lsquoals een huisrsquo en de diners worden bijzonder gewaar- deerd door patieumlnten en hun mantelzorgers

bull Dit jaar schonken 142 Parnassia Groep-collegarsquos hun kerstattentie aan de vriendenstichting hiervan worden in

2020 diverse activiteiten aangeboden bull De financieumlle middelen voor het Fonds Noodhulp kwamen uit op een totaal van euro 55000 Dit was mede te danken

aan Fonds DBL te Rotterdam Hiermee kon in maar liefst 906 aanvragen van patieumlnten worden voorzien bull Vanuit het voor de doelgroep kinderen en jeugd geoormerkte budget is ook in 2019 onderzoek gefinancierd voor

een bedrag van euro 60000

Deel 5 Werken met partners

86

bull In de zomermaanden hebben 12 afdelingen van Youz met in totaal 130 kinderenjongeren genoten van een zomeractiviteit zoals een dagje naar een pretpark bowlen of een muziekworkshop

bull Live Music Now organiseerde 10 live concerten op afdelingen voor patieumlnten die langdurig in zorg zijn bull In de zomermaanden werden aan meer dan 170 gezinnen (patieumlnten en hun kinderen) dagkaarten voor een dagje

uit in de eigen omgeving verstrekt naar een speeltuin als Drievliet of Linnaeushof bull Tijdens de drukbezochte relatiedag van Parnassia Groep op 29 mei 2019 werd met de goededoelenveiling ruim

euro 24000- opgehaald Hiervan zijn onder andere de activiteiten van het Annelies Fonds Sport4Health en het studiefonds gefinancierd

bull 22 clieumlnten kregen een bijdrage in een studie meer dan 90 clieumlnten kregen een financieumlle bijdrage voor de uitoefening van een sport

Kijk ook op vriendenparnassiagroepnl

Maatschappelijk verantwoord ondernemen

Parnassia Groep heeft aandacht voor people profit en planet hoog op de agenda staan Wij willen maatschappelijk verantwoord ondernemen en goede keuzes maken op het gebied van duurzaamheid op de korte en lange termijn

People Hoe wij zo verantwoord mogelijk werken voor en met mensen beschrijven we in Deel 2 Werken aan goede zorg dat is gewijd aan onze zorg- en dienstverlening aan patieumlnten en de samenleving Ons sociaal beleid en werkgeverschap worden besproken in Deel 3 Werken met collegarsquos Onder (veel) meer komen daar onze inspanningen op het gebied van Social Return on Investment (SROI) aan bod

Profit Als maatschappelijke onderneming zonder winstoogmerk laten we alle opbrengsten direct of indirect ten goede komen aan (verbetering van) de patieumlntenzorg De economische kant van ons werk bespreken we onder Geld ndash financieumlle middelen (p 86 ev)

Planet Onze ambitie is om onze ecologische voetafdruk zo klein mogelijk te laten zijn Onze inspanningen daartoe en de geboekte resultaten bespreken we onder Duurzaamheid en milieu (zie p 95)

Samenwerkingspartners

We willen in samenwerking met talloze externe partners optimale zorg aan onze patieumlnten bieden en de zorg verder verbeteren Daarbij hebben wij aan anderen veel te bieden maar zij ook aan ons

Onze groepsvisie zegt hierover bull We vervullen voor de samenleving een cruciale rol door zorg te bieden voor mensen met psychische problemen

Samen met onze maatschappelijke partners vormen we een netwerk voor mensen die het zelf niet redden

bull We stellen ons op als partner voor de patieumlnt en voor iedereen in zijn netwerk die hulp kan bieden zoals familie direct betrokkenen huisartsen ziekenhuizen en andere instellingen

bull We werken samen met werkgevers en maatschappelijke instellingen om de patieumlnt te steunen bij het (weer) oppakken van zijn maatschappelijke rollen

bull We spelen altijd in op de plaatselijke omstandigheden en wensen in de wijk of het werkgebied

bull We voelen ons samen met gemeenten verzekeraars en andere financiers en overheden verantwoordelijk om deze steun zo goed en dichtbij mogelijk te organiseren met onze lokale partners

Onze zorgbedrijven en de groep gingen ook in 2019 weer tal van samenwerkingen aan met partners binnen de geestelijke gezondheidszorg andere zorgsectoren en andere maatschappelijke sectoren Steeds gaat het om het scheppen van voorwaarden voor verdere verbetering van de zorg voor bepaalde doelgroepen enof in bepaalde werkgebieden

Ons streven hierbij is om wederzijds kennis te bundelen en ter beschikking te stellen Zo proberen we mensen met psychische problemen eerder dan voorheen te bereiken waardoor ernstigere problemen zo veel als mogelijk worden voorkomen

Focus op lokale samenwerking Steeds sterker komt de nadruk te liggen op lokale samenwerking in het gemeentelijk domein en in de regio (zie p 21 Maatschappelijk herstel p 40 ev Onze wijkgerichte GGZ en p 87 ev Financiers)

Deel 5 Werken met partners

87

Daar en ook op tal van andere plaatsen in dit jaarverslag wordt duidelijk hoe wij samen met uiteenlopende partners aan allerlei ontwikkelingen werken

Collega-aanbieders van zorg en dienstverlening

Lokale ketenpartners Een belangrijk deel van onze zorg voeren we uit in nauwe samenwerking met andere organisaties die met ons lsquozorgketensrsquo vormen Deze zijn gericht op continuiumlteit van zorg voor de patieumlnt in de tijd enof op afstemming van meerdere vormen van zorg die gelijktijdig nodig zijn Te denken valt aan instellingen in de verpleging verzorging en thuiszorg algemeen maatschappelijk werk maatschappelijke opvang jeugdzorg GGD politie algemene ziekenhuizen en niet in de laatste plaats de gezond- heidszorg door huisartsen en gezondheidscentra Door onze activiteiten in en rond de huisartsenpraktijk (zie p 36 ev) en de ontwikkeling van wijkgerichte GGZ (zie p 40 ev) zijn deze samenwerkingen verder geiumlntensiveerd

In de eerste plaats onze ketenzorgbedrijven maar ook onze andere zorgbedrijven zoeken actief de samenwerking op in lokale netwerken om zorgketens te smeden die zijn toegesneden op de plaatselijke omstandigheden Daar waar meerdere van onze zorgbedrijven in een plaats of regio actief zijn vindt uiteraard ook nauwe onderlinge afstemming plaats In onze drie kernregiorsquos ligt de regie daarop bij onze ketenzorgbedrijven respectievelijk Antes in Rijnmond en Parnassia in Noord-Holland en Den Haag

In alle drie de kernregiorsquos beschikken wij over regionale crisisdiensten die nauw samenwerken met politie GGD en andere zorgaanbieders Wij participeren in de drie kernregios in het ROAZ (het Regionaal Overleg Acute Zorgketen) Hier wordt in overleg met de somatische ziekenhuizen (de lsquowitte kolomrsquo) gekeken of er witte vlekken zijn in de acute keten

Verwijzers Een groot deel van onze patieumlnten wordt naar ons verwezen door de huisartsen maar tot onze verwijzers behoren ook andere GGZ-instellingen welzijnsorganisaties Bureau Jeugdzorg interne behandelaars en politie en justitie Zij hebben groot belang bij een goede samenwerking met en toegankelijkheid van Parnassia Groep Een sleutelrol daarbij speelt Zorgservice met de CAT de centrale aanmelding en toeleiding voor al onze zorgbedrijven

Een belangrijk deel van de psychische problematiek wordt door de patieumlnt als eerste aan de huisarts gepresenteerd Via onze basis-GGZ die we aanbieden onder het label Indigo zijn we aanwezig in veel huisartsenpraktijken en gezondheidscentra Indigo ondersteunt en lsquoontzorgtrsquo de huisarts door middel van een of meer praktijkondersteu- nershulpverleners werkzaam in of bij zijn praktijk

Om ook in de toekomst in staat te zijn om voldoende GGZ te leveren en deze zoveel mogelijk dicht bij de patieumlnt te bieden zetten we intensief in op het meer organiseren van onze zorg in en om de eerste lijn Zie p 36 ev

Algemene ziekenhuizen Bij veel patieumlnten is sprake van een (al dan niet onderkende) combinatie van somatische en psychische problematiek Om goede en doelmatige zorg te bieden aan deze patieumlnten is het van groot belang dat de GGZ en de somatische gezondheidszorgde ziekenhuizen goed met elkaar samenwerken Met vrijwel alle ziekenhuizen in onze regiorsquos hebben wij concrete samenwerkingsafspraken over somatische behandeling van onze patieumlnten

Andere partners in onze zorg voor kwaliteit

Financiers Parnassia Groep kent vijf financieringsstromen Zorgverzekeringswet (Zvw) Jeugdwet Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) Wet langdurige zorg (Wlz) en justitie Zie voor het relatieve aandeel in de omzet p 107

Zorgverzekeraars gemeenten zorgkantoren en het ministerie van Justitie en Veiligheid geven uitvoering aan de inkoop van deze zorg Fivoor sluit mede namens Parnassia Groep de contracten met justitie Antes Zorg behoudt in de komende jaren op verzoek van het ministerie van Justitie en Veiligheid haar eigen contract

In totaal sluit Parnassia Groep jaarlijks ruim 300 contracten af

Deel 5 Werken met partners

88

De contacten met onze financiers zijn intensief Onze accountmanagers zijn ondersteund door controllers en inhoudelijke collegarsquos erop gericht om deze contacten zo prettig efficieumlnt en doeltreffend mogelijk te laten verlopen Hierbij staat het belang van kwalitatief goede herstelondersteunende zorg en sluitende ketens van zorg voor patieumlnten steeds voorop

Regionale focus De organisatie van zorg begeleiding ondersteuning en preventie is regionaal georieumlnteerd Parnassia Groep organiseert of sluit aan bij regionale tafels met de verschillende financiers in onze kernregiorsquos Noord-Holland Haaglanden en Rijnmond om samen vorm te geven aan sluitende ketens van zorg en de knelpunten die ontstaan in de uitvoering van de verschillende wetten voor patieumlnten zoveel mogelijk op te lossen Samen bereiken we meer

Meerjarenovereenkomsten Met de verschillende financiers streven we zoveel mogelijk naar meerjarenovereenkomsten Deze geven ruimte en perspectief aan vernieuwing waarbij herstelondersteunende zorg en de betaalbaarheid van zorg steeds het uitgangspunt zijn Met een groot aantal gemeenten zijn inmiddels contracten voor drie jaar of langer afgesloten met verzekeraars zijn we in gesprek over het afsluiten van meerjarige contracten

Voorbereiding stelselwijziging Wlz Per 2021 is de directe toegang tot de Wlz voor mensen met een ernstige psychiatrische aandoening geregeld Waar nu eerst nog de Zorgverzekeringswet (voor drie jaar) of de Wmo-financiering werd ingezet gaat deze groep mensen per 2021 direct naar de Wlz In 2019 is in kaart gebracht welke patieumlnten het betreft en welke wijziging in financiering er verwacht wordt Samen met het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) wordt in 2020 aan de laatste voorbereiding vormgegeven

Voorbereiding nieuwe bekostiging Zvw In 2022 wordt er een nieuwe bekostiging voor de GGZ in de Zorgverzekeringswet ingevoerd In 2019 waren wij samen met GGZ Nederland zorgverzekeraars de NZa en beroepsverenigingen betrokken bij het ontwerp van de nieuwe bekostiging De nieuwe bekostiging is een versimpeling van de huidige DBC-systematiek en gaat naar financiering per kalenderjaar op basis van consulten en prestaties In de loop van 2020 wordt het definitieve besluit tot invoering verwacht

Aanbestedingen in het gemeentelijk domein In 2019 heeft Parnassia Groep aan 46 aanbestedingen binnen het gemeentelijk domein meegedaan Daarvan waren er 33 in het kader van de Jeugdwet en 13 in het kader van de Wmo Het is verheugend dat wij in staat werden gesteld de betreffende patieumlntenzorg te blijven of te gaan leveren doordat deze aanbestedingen succesvol waren voor Parnassia Groep Tegelijkertijd hebben zoals hieronder zal blijken de aanbestedingen veel impact op het partnerschap wat we zoeken met gemeenten en andere organisaties

De aanbestedingen voor de jeugd-GGZ voor 2019 en verder waren opnieuw complex en tijdrovend omdat vanaf 2018 de DBC-financiering is stopgezet en gemeenten andere bekostigingsvarianten hebben gekozen voor de jeugdzorg De tarieven binnen deze bekostigingsvarianten zijn vaak nog onontgonnen gebied met alle onzekerheden van dien Daarnaast staat vaak de harmonisatie van de tarieven voor de jeugd-GGZ de jeugdzorg en de zorg voor jeugd met een licht verstandelijke beperking centraal Dat betekent in de meeste gevallen voor de jeugd-GGZ een tarief dat lager is dan de disciplinemix en behandelverantwoordelijkheid vragen

De herorieumlntatie die volgt op de gunningen na aanbesteding brengt in bepaalde regiorsquos een arbeidsintensief proces op operationeel en bestuurlijk niveau met zich mee zowel met de gemeenten als met de nieuwe samenwerkings - partijen Een positieve ontwikkeling die beoogd wordt maar nog onvoldoende gerealiseerd is dat door de komst van de nieuwe bekostigingssystematiek in de jeugd enerzijds en een doorontwikkeling van de Wmo anderzijds de integraliteit van zorg meer centraal wordt gesteld De opdracht om bewoners integrale zorg te bieden dus op meerdere levensterreinen onder de verantwoordelijkheid van eacuteeacuten aanbieder als hoofdaannemer is een ontwikkeling die om voortdurende afstemming vraagt en die Parnassia Groep samen met andere aanbieders vorm en inhoud geeft

De gemeenten in onze kernregiorsquos hebben hun vertrouwen gesteld in Parnassia Groep zodat wij collegarsquos mogen leveren voor de gemeentelijke wijkteams voor zowel jeugdigen als volwassenen (zie p 40 ev) Ook hebben we opnieuw subsidie gekregen in de regiorsquos Haaglanden en Rijnmond om op basis van signalen van onder andere woningcorporaties en sociale diensten te proberen in contact te treden met (zorg mijdende) burgers die verborgen blijven voor de hulpverlening en andere instanties en bij hen lsquoachter de voordeurrsquo te komen (zie p 42)

Deel 5 Werken met partners

89

Training De gemeente als k lant en partner De directie van ons zorgbedrijf voor de jeugd Youz biedt per regio alle leidinggevenden een gezamenlijke training aan om optimaal het contact met de gemeenten te leggen en te onderhouden De aftrap was begin 2018 in de regio Haaglanden Het programma bood onder meer een ontmoeting en gedachtewisseling met een oud-wethouder uit Den Haag Deze training is in 2019 verder uitgevoerd in vijf regiorsquos Het ministerie van VWS heeft zijn interesse uitgesproken in de werkwijze Deze brengt gemeente en zorgaanbieder dichter bij elkaar door meer begrip voor elkaars uitgangspositie te kweken

Collega-GGZ-aanbieders en branchegenoten Op lokaal niveau is in sommige opzichten sprake van een (door overheid en financiers gestimuleerde) concurrentie- verhouding met andere GGZ-aanbieders Vaak echter is samenwerking met hen in het directe belang van patieumlnten In die gevallen zoeken wij die samenwerking dan ook actief op daar waar onze bijdragen en die van collegarsquos elkaar aanvullen en zo zorgketens kunnen versterken daar waar patieumlnten gebaat zijn bij onderlinge doorverwijzing en in uiteenlopende samenwerkingsverbanden gericht op verbetering en vernieuwing van het aanbod

Op landelijk niveau vervult Parnassia Groep een actieve rol binnen de brancheorganisatie GGZ Nederland (GGZ-N) om zo in samenwerking met collega-instellingen bij te dragen aan het versterken van de positie en de kwaliteit van de geestelijke gezondheidzorg in Nederland Wij waren in 2019 vertegenwoordigd in het verenigingsbestuur (dhr Stephan Valk) en in de regiegroepen Zorg amp Financiering (dhr Stephan Valk voorzitter dhr Marc Blom lid) Informatiebeleid (dhr Bas van der Hoorn) en Werkgevers- en Arbeidszaken (mw Betty Kooijman vanaf 1 januari 2020 dhr Aard Zoeteweij) In tal van werk - groepen dragen we ons steentje bij

Voorts dragen wij bij aan ontwikkelingen in de branche door onder meer bestuurslidmaatschappen van de Stichting Topklinische GGz (dhr Marc Blom) en de Gebruikersvereniging Psygis Quarant (mw Betty Kooijman)

Op persoonlijke titel leveren Parnassia Groep-collegarsquos actieve bijdragen in diverse beroepsverenigingen Zo trad mw Carla Hagestein in januari 2019 toe tot het bestuur van de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie

Patieumlnten- en familieorganisaties De belangen van onze patieumlnten worden in de eerste plaats behartigd door onze clieumlntenraden per zorgbedrijf en de Concernclieumlntenraad Deze raden onderhouden relaties met diverse regionale clieumlntenplatforms en landelijke patieumlntenorganisaties Ook kent Parnassia Groep regionale familieraden (zie p 155) De directies van onze zorgbedrijven onderhouden daarnaast contacten met de voor hun regiorsquos en specifieke patieumlntengroepen relevante (categorale) patieumlnten- en familieorganisaties

Partners in opleiding en onderzoek Parnassia Groep heeft tal van samenwerkingsverbanden op het gebied van (wetenschappelijk) onderzoek en opleiding Zie deel 4 Werken aan kennis

Externe toezichthouders Op de dienstverlening en het functioneren van Parnassia Groep wordt van overheidswege toezicht gehouden door verschillende instanties bull De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) houdt het staatstoezicht ter handhaving van de kwaliteit en

veiligheid van zorg In het kader van de Wet Bopz hebben de zorgbedrijven een directe verantwoordingsrelatie met de IGJ voor het overige worden de contacten met de Inspectie namens de raad van bestuur onderhouden door de geneesheer- directeur van de groep

bull Parnassia Groep levert ook door het ministerie van Veiligheid en Justitie gefinancierde zorg Dit betekent dat betreffende afdelingen in de toekomst te maken zullen krijgen met de Inspectie Veiligheid en Justitie GGZ Reclassering valt reeds onder het toezicht van deze inspectie

bull Voorts is er toezicht van de Inspectie SZW (voorheen Arbeidsinspectie) de Nederlandse Voedsel- en Waren- autoriteit (NVWA) en de provinciale en gemeentelijke milieu-inspecties

Overheden De contacten met de rijksoverheid (met name het ministerie van VWS en het ministerie van Veiligheid en Justitie) en diverse zelfstandige bestuursorganen (waaronder het College sanering zorginstellingen de Nederlandse Zorgautori - teit en de Autoriteit Consument amp Markt) worden namens de gehele Parnassia Groep onderhouden door de raad van bestuur

Deel 5 Werken met partners

90

Gemeentelijke overheden zijn niet alleen als financiers maar ook als samenwerkingspartners van groot belang voor ons gezien hun verantwoordelijkheden op het gebied van de kinder- en jeugd-GGZ en begeleidingstaken Ook hebben gemeenten en gemeentelijke instanties zoals de GGD van oudsher een centrale verantwoordelijkheid op het gebied van de openbare geestelijke gezondheidszorg (OGGZ) een gebied waarop meerdere zorgbedrijven samen met vele andere partijen bijdragen leveren In de grootste gemeenten in onze werkgebieden Rotterdam en Den Haag worden de gemeentelijke contacten gecooumlrdineerd door Antes ZorgBavo Europoort resp Parnassia De andere zorgbedrijven hebben (werk)contacten op hun specifieke terrein Antes Zorg en Brijder op het gebied van verslavingsproblematiek de ketenzorgbedrijven rond de OGGZ-problematiek Youz op het terrein van de jeugdhulp- verlening en Fivoor waar het openbare orde en veiligheid veelplegersproblematiek en dergelijke betreft Met het oog op de openbare orde en veiligheid zijn er reguliere contacten met lsquode driehoekrsquo (burgemeester politie en Openbaar Ministerie) De geneesheren-directeuren van de zorgbedrijven onderhouden in verband met hun verantwoordelijkheid in het kader van de Wet Bopz contacten met de burgemeesters in hun regio Op regionaal niveau zijn er via Zorgservice en de geneesheer-directeur contacten in het kader van de Geneeskundige Hulpverlening bij Ongevallen en Rampen (GHOR)

Banken Met het oog op de continuiumlteit van onze activiteiten vervullen banken een belangrijke rol Een consortium van drie banken (ING BNG Bank en Rabobank) financiert een aanzienlijk deel van onze investeringen in de modernisering van het vastgoed en stelt een rekening-courantkrediet beschikbaar Leningen zijn noodzakelijk om onze klinisch opgenomen patieumlnten goede huisvesting te kunnen bieden Antes Zorg beschikt nog over eigen financieringsarrangementen met ABN AMRO en Rabobank In 2020 zullen die naar verwachting worden samengevoegd met de kredietarrangementen van Parnassia Groep

-

91

Deel 6 MIDDELEN EN GELD

Huisvesting en facilitaire zaken

Voor de kwaliteit van de zorg voor onze patieumlnten en voor het werk van onze collegarsquos zijn goede duurzame en efficieumlnte huisvesting en facilitaire dienstverlening van groot belang

Parnassia Groep heeft een grote en diverse vastgoedportefeuille In 2019 waren er ruim 600 gebouwen in gebruik enof in bezit in met name de provincies Noord- en Zuid-Holland maar ook in Utrecht Zeeland Limburg de regio Arnhem en Noord-Brabant Eind 2019 hadden wij ongeveer 500000 m2 in gebruik

Kwaliteit en kosten huisvesting

De centrale opgave in ons huisvestingsbeleid is het bieden van kwalitatief optimale huisvesting voor onze patieumlnten en collegarsquos binnen de financieumlle ruimte die de tarieven ons bieden Flexibiliteit en duurzaamheid vormen de sleutel daartoe

Flexibiliteit is een belangrijk criterium voor de wijze waarop wij bouwen verbouwen en aanpassen Huren draagt bij aan flexibiliteit Van de panden is bijna 60 (gemeten in oppervlak) in eigendom Bij vrijwel al onze klinieken is hier sprake van Vervolg- en woonvoorzieningen zijn deels eigendom en worden deels gehuurd Onze ambulante locaties worden nagenoeg allemaal gehuurd

Onze inzet op duurzaamheid van onze vastgoedportefeuille (zie p 95) draagt bij aan de langetermijnwaarde van onze gebouwen en daardoor aan een gunstige kostenontwikkeling Tevens dragen wij ermee bij aan de kwaliteit van de omgeving

Casestudy sensoring Om een betere benutting van onze gebouwen te realiseren is in 2019 de pilot sensoring uitgebreid naar meerdere locaties In spreekkamers zijn sensoren opgehangen zodat we realtime kunnen zien welke kamers vrij zijn Het wordt op deze manier makkelijker voor de hulpverleners om een passende kamer te vinden maar ook om als organisatie efficieumlnter met kamers om te gaan Het voorkomt dat er een uitgebreide planning moet worden gemaakt en bijgehouden Doel is om sensoring standaard op nieuwe locaties toe te passen Tevens wordt gekeken naar de toepasbaarheid van slimme sensoren die meer meten dan enkel de bezetting van spreekkamers Te denken valt aan temperatuur luchtvochtigheid et cetera

Ontwikkelingen vastgoed 2019

Het jaar 2019 heeft in het teken gestaan van het integreren van de vastgoedportefeuilles van fusiepartners Antes en het dr Leo Kannerhuis Ook voor deze portefeuilles werken we hard aan het zo efficieumlnt mogelijk benutten van de beschikbare vierkante meters en het verder reduceren van de leegstaande vierkante meters

De vastgoedportefeuille is continu in ontwikkeling De belangrijkste ontwikkelingen in 2019 en verder

Regio Haaglanden Hier is nieuwbouw in voorbereiding van 80 sociale zorgappartementen op het woon-zorgpark Bloemendaal en 141 zorgappartementen op het woon-zorgpark Rosenburg beide in Den Haag Daarnaast verkopen we een deel van de grond voor de ontwikkeling van 200 vrijesectorwoningen met de opbrengst daarvan financieren wij de ontwikkelingen ten behoeve van de patieumlntenzorg De plannen die we samen met Arcade ontwikkelen zijn in een vergevorderd stadium De gemeente heeft laten weten onder een aantal voorwaarden haar medewerking te willen verlenen

Deel 6 Middelen en geld

93

Regio Noord-Holland Op onze locatie Castricum is alle verouderde patieumlntenhuisvesting inmiddels vervangen door prima nieuwbouw Daarnaast zijn er 225 nieuwbouwwoningen gerealiseerd Deze hebben dekking gegeven voor de kosten van de infrastructuur die moest worden aangelegd en om de kosten van de te slopen gebouwen te compenseren In de periode 2019-2021 ontwikkelen we de resterende kavels De stikstofproblematiek zorgt daarbij wel voor vertraging Het betreft de volgende projecten bull Luxe ouderenzorg

bull Herstellingsoord bull Zorg voor verstandelijk gehandicapte mensen bull De verkoop van een stuk grond aan woningcorporatie Kennemer Wonen die 48 sociale huurwoningen gaat

realiseren op deze locatie Dit plan is inmiddels door de gemeenteraad goedgekeurd

Regio Rijnmond In deze regio is het doel het realiseren van goede huisvesting voor de klinieken en woonvoorzieningen die resteren na de beddenafbouw We doen dit door bull Vermindering van het aantal klinische locaties (van 15 naar 4) Dit hebben we inmiddels gerealiseerd bull Terugbrengen van het aantal bedden (zie ook p 52 ev) bull Het combineren van klinieken zo komen we tot gespecialiseerde voorzieningen

Het regionale huisvestingsplan kent de volgende hoofdlijnen bull Een voorziening voor acute psychiatrie en daarnaast verslavingszorg in de Bouman Kliniek aan de Prins

Constantijnweg te Rotterdam (Noordoever) een deel van de kliniek zal worden gerenoveerd bull Zorgfuncties voor ouderen worden zoveel mogelijk aangeboden op de Zorgboulevard (Zuidoever) bull Op de locatie Poortugaal worden vier zones ingericht voor forensische psychiatrie (met name Fivoor) acute

psychiatrie gesloten vervolgbehandeling en wonen (Wmo enz)

bull Daarnaast worden de voorzieningen voor beschermd wonen elders in de regio Rijnmond uitgebreid

Ontwikkeling terrein Poortugaal In maart 2020 is op het terrein van Antes in Poortugaal de nieuwe kliniek langdurige zorg opgeleverd Deze is gebouwd voor patieumlnten die langer dan een jaar psychiatrische zorg nodig hebben De kliniek is ter vervanging van onder andere de bestaande klinieken aan de Charloisse Lagedijk in Hellevoetsluis en in Spijkenisse De oplevering van deze kliniek is een belangrijke stap op weg naar de vernieuwing van het terrein in Poortugaal Een bijzonderheid is dat het Albeda Zorgcollege dat al tientallen jaren op het terrein gevestigd is met tien leslokalen en een leerplein een plek heeft gekregen in de nieuwe kliniek

De plannen voor het realiseren van woningbouw op een deel van het terrein (woon-zorgpark Hof van Poortugaal) werden in 2019 verder ontwikkeld en zijn in februari gepresenteerd aan de gemeenteraad van de gemeente Albrandswaard De gemeente heeft besloten tot een vooronderzoek Dit onderzoek beslaat in deze fase het in kaart brengen van de veiligheid sociaal-maatschappelijke effecten en verkeerstechnische gevolgen zowel op het terrein zelf als in het dorp Poortugaal De gemeente streeft naar een beginseluitspraak over het initiatief van Antes door de gemeenteraad eind 2020

Ontwikkeling terrein Poortmolen toekomstig gebruik Bouman Kliniek Antes en YouzLucertis werken samen aan de doorontwikkeling van het terrein Poortmolen In 2019 werden scenariorsquos uitgewerkt voor de doorontwikkeling van het terrein en de aanpalende zorgvoorzieningen zoals de Bouman Kliniek de Evenaar en de Lupinestraat waarbij ook de belastbaarheid van het gebied werd meegenomen Aan de betreffende werkgroep namen deel vertegenwoordigers van onder meer het naastgelegen IJsselland Ziekenhuis en de gemeentes Capelle aan den IJssel en Rotterdam

In januari 2020 werden de plannen gepresenteerd De kliniek Prins Constantijnweg (Bouman Kliniek) zal worden gerenoveerd en daarna beschikken over maximaal 176 bedden voor volwassenen De oplevering wordt verwacht medio 2023 In het voorlopige ontwerp zijn op Poortmolen een nieuwbouwkliniek voor ouderen een nieuwbouwkliniek voor jeugd en de ontwikkeling van woningbouw voorzien De nieuwbouwkliniek voor ouderen bestaat uit 66 bedden Antes en 32 units voor een instelling voor ouderenzorg ndash met diverse organisaties zijn wij in gesprek om invulling te geven aan deze 32 units De oplevering is voorzien eind 2022 De nieuwbouwkliniek voor jeugd op te leveren op de middellange termijn zal maximaal 80 bedden tellen

Overige regiorsquos In Haarlem en in Leiden hebben we plannen ontwikkeld om alle ambulante voorzieningen van de diverse zorg- bedrijven onder eacuteeacuten dak te huisvesten Dit wordt in 2020 gerealiseerd

Deel 6 Middelen en geld

94

Veiligheid gebouwen en terreinen

De panden van Parnassia Groep voldoen aan de geldende wet- en regelgeving ten aanzien van brandveiligheid Vastgoed en het Facilitair Bedrijf zien hierop toe Onze locaties zijn onderwerp van continue monitoring en audits (klinische locaties worden jaarlijks geaudit en ambulante locaties eens per drie jaar) Hierbij hanteren we onze eigen criteria die uitgebreider en strenger zijn dan wettelijke normen alleen Ook in 2019 hebben we kunnen vaststellen dat al onze klinische en ambulante voorzieningen brandveilig zijn met uitzondering van enkele locaties die door recente fusies tot Parnassia Groep zijn gaan behoren Daar wordt op dit moment hard aan gewerkt

De beveiliging van de woon-zorgparken van Parnassia in Castricum en Den Haag wordt in eigen beheer uitgevoerd en is geharmoniseerd Het woon-zorgpark in Castricum bestaat deels uit zorggebouwen en deels uit een nog steeds groeiende woonwijk De organisatie van de beveiliging zoals die in Den Haag bleek daarbij beter te passen De collegarsquos beveiliging in Noord-Holland en Haaglanden zijn ondergebracht in eacuteeacuten organisatieonderdeel

Facilitaire zaken

Het Facilitair Bedrijf verzorgt facilitaire diensten voornamelijk op het gebied van patieumlntenvoeding beveiliging linnen- voorziening en schoonmaak In 2019 ging opnieuw veel aandacht uit naar het eerstgenoemde onderwerp

Culinaire zorg Het Facilitair Bedrijf regelt de voorwaarden voor goede culinaire zorg zoals voldoende budget en een leverancier die goede kwaliteit levert en een ruime en verantwoorde keuze aan voeding aanbiedt In 2019 ging onder meer aandacht uit naar de volgende zaken bull Informatievoorziening ndash Via de culinaire pagina op het portaal kunnen collegarsquos informatie vinden over de

maaltijden van het bestellen tot en met het bereiden daarvan over HACCP en over het melden van storingen bull Scholing ndash In samenwerking met de Parnassia Groep Academie wordt er via e-learning-modules scholing

gegeven aan collegarsquos die (dagelijks) zijn betrokken bij het eten en drinken van onze patieumlnten Voorbeelden van modules zijn gastvrije en culinaire zorg (een door onszelf ontwikkelde module) voedingsleer dieetleer en allergenenleer

bull Tevredenheidsonderzoeken ndash In samenwerking met en gefaciliteerd door onze leverancier Huuskes worden er onderzoeken naar clieumlnttevredenheid uitgevoerd door leden van de clieumlntenraden vrijwilligers teamleden

bull Coaching on the job ndash Deze heeft weer op diverse locaties plaatsgevonden Onze leverancier Huuskes heeft weer een aantal afdelingen overgezet naar de bestel-app Eten amp Zo Het voordeel van deze manier van bestellen is dat patieumlnten zo veel beter kunnen meebeslissen over het menu en alle andere verstrekkingen Deze worden in de app duidelijker zichtbaar en beter toegankelijk gemaakt voor hen Ook is men veel minder tijd kwijt aan het bestellen

Organisatie vastgoed en facilitaire zaken

In 2019 was er sprake van een aantal organisatorische ontwikkelingen binnen Vastgoed en Facilitair

Integratie Antes Medio 2019 zijn de collegarsquos van Antes Vastgoed en Services overgekomen naar Vastgoed en Facilitair Het onderdeel telt nu plm125 fte We zijn gestart met het integreren van processen en dienstverlening en daar waar mogelijk zijn contracten met leveranciers geharmoniseerd Dit loopt nog door in 2020

Gezamenlijk organiseren In het kader van het gezamenlijk organiseren zijn alle ondersteunende functies binnen de zorgbedrijven tegen het licht gehouden om te bezien op welke wijze zij onder te brengen zijn bij de (gezamenlijke) ondersteunende diensten Dit heeft tot gevolg gehad dat er vanuit de diverse zorgbedrijven medewerkers huishoudelijke dienst locatiebeheerders huismeester facilitaire medewerkers et cetera overgekomen zijn naar Vastgoed en Facilitair

Regieorganisatie Vastgoed en Facilitair Parnassia Groep werkt al deels volgens het regieprincipe Uitgangspunt daarbij is slechts die functies worden in eigen beheer uitgevoerd die aantoonbaar toegevoegde waarde hebben voor collegarsquos en patieumlnten juist doordat ze in eigen beheer zijn belegd Door zo de ondersteunende processen effectiever en efficieumlnter in te richten dragen we bij aan lagere kosten per patieumlnt zodat er meer geld voor de zorg beschikbaar komt

Deel 6 Middelen en geld

95

Vanuit de integratie met Antes is een manager bedrijfsvoering facilitair aangesteld die zich onder meer bezighoudt met de verdere doorontwikkeling naar een regieorganisatie Hierop is in 2019 een akkoord gegeven door de Centrale Ondernemingsraad

Duurzaamheid en milieu

Parnassia Groep heeft maatschappelijk verantwoord ondernemen hoog op de agenda s taan (zie p 86) Wij willen goede keuzes maken op het gebied van duurzaamheid op zowel de korte als de lange termijn Onze ambitie is om onze ecologische voetafdruk zo klein mogelijk te laten zijn

Wij hebben een actief duurzaamheidsbeleid dat zich richt op drie pijlers bull Gebouwen bouw en energieverbruik bull Processen en faciliteiten bull Mobiliteit en vervoersmanagement

We zijn aangesloten bij de 2e Green Deal lsquoDuurzame Zorg voor een Gezonde Toekomstrsquo die eind 2018 ondertekend is door 132 partijen Hierin werken de brancheorganisaties zorgverenigingen en VWS nauw samen Ons lid van de raad van bestuur met de portefeuille bedrijfsvoering is ambassadeur namens de GGZ

Zoveel mogelijk willen wij rsquogroenersquo energie gebruiken en daarmee de uitstoot van CO2 beperken Wij voldoen aan de verplichtingen van de Europese Energie-Efficiency Richtlijn (EED) aan de Wet milieubeheer et cetera

In 2019 hebben we vooral weer stappen gezet wat betreft de eerste pijler

Gebouwen bouw en energieverbruik Verduurzaming van de gebouwen of zij nu in eigendom zijn of worden gehuurd is binnen Vastgoed een speerpunt Met een energiebeleidsverklaring als uitgangspunt en een budget van 15 miljoen vindt doelgericht verduurzaming van onze gebouwen plaats en voldoen we aan steeds strengere wettelijke regelgeving Besluitvorming gericht op verduurzaming vindt plaats op basis van een passende terugverdientijd Doordat zowel interne als externe partners aan realisatie van onze duurzaamheidsambitie werken wordt onze vastgoedportefeuille toekomstproof De gebouwen van voormalig fusiepartner Antes werden in 2019 geiumlntegreerd in de verduurzamingsportefeuille

Onze inspanningen voortgang en resultaten in 2019 bull Naast renoveren kunnen we ons vastgoed ook met relatief kleine ingrepen (verder) verduurzamen In samen-

werking met een gespecialiseerd extern bureau is de vastgoedportefeuille geiumlnventariseerd op energie- besparende maatregelen (zoals ledverlichting hr-ketels hr++-glas zonnepanelen waterbesparende sanitaire voorzieningen etc) Een en ander wordt op gebouwniveau inzichtelijk gemaakt en gekoppeld aan het onderhoud in het Meerjarenonderhoudsplan (MJOP)

bull Renovatie vindt plaats op basis van de uitgangspunten die zijn vastgelegd in de lsquoEnergiebeleidsverklaring

Parnassia Groeprsquo bull Dit jaar is een pilot gestart (35 panden) gericht op het bundelen van duurzaamheidsinformatie in een Energie

Management Informatie Systeem (EMIS) Hiermee krijgen we op pand- en portefeuilleniveau zicht op de energie- prestatie van gebouwen Op basis van deze informatie wordt het duurzaamheidsbeleid uitgevoerd In 2020 wordt de pilot uitgebreid

bull Op basis van een positieve businesscases hebben we in 2019 voor euro 15 miljoen geiumlnvesteerd in verduurzaming van het vastgoed Een groot deel van de investering betreft zonnepanelen ledverlichting en de verduurzaming van gebouwen tijdens renovatieprojecten Slecht presterende gebouwen worden afgestoten

bull De elektriciteit die Parnassia Groep gebruikt komt van 100 Europese windenergie Dankzij subsidies hebben we nu ruim 6200 zonnepanelen geplaatst op 22 locaties Deze hebben 960000 kWh opgewekt Dat is zorsquon 15 van ons totale verbruik

bull Mede door de toepassing van ledverlichting op 14 locaties is het energieverbruik ondanks intensiever gebruik van deze locaties toch gedaald

bull We hebben in 2019 het aantal laadpunten voor het opladen van elektrische autorsquos uitgebreid van 14 naar 34

Deel 6 Middelen en geld

96

ICT

Informatie- en communicatietechnologie neemt zowel in de zorg als in de bedrijfsvoering een steeds belangrijkere plaats in De missie van het ICT-team is om te zorgen dat elke gebruiker van de Parnassia Groep-ICT-omgeving tevreden is omdat de juiste ICT-ondersteuning gerealiseerd en beschikbaar is

ICT-organisatie

In 2019 is gestart met de uitvoering van het organisatie-ontwikkelingsplan Samen voorbereid op een merkbaar betere toekoms op basis van een nieuwe en geactualiseerde visie op de organisatie van de IT-functie Behalve in de integratie van de IT-organisaties van Parnassia Groep en Antes wordt hiermee voorzien in onder meer het versterken van de regisserende IT-functies binnen de organisatie Daarnaast zijn de visie en het plan gericht op het verhogen van het adoptievermogen van de organisatie en het samenbrengen van gespecialiseerde kennis en kunde in twee afzonderlijke expertiseclusters E-health en Bedrijfsinformatie amp Data Science

Ter ondersteuning van het plan is een groot aantal IT-functies opnieuw beschreven en is de ICT-afdeling gereorgani- seerd De eerder losstaande IT-afdelingen van Antes en Parnassia Groep zijn door middel van deze reorganisatie in 2019 succesvol geiumlntegreerd

ICT-missie en -strategie

Informatietechnologie is inmiddels in alle haarvaten van de organisatie doorgedrongen en is niet meer weg te denken uit een moderne organisatie die volop inzet op innovatie van zorg en bedrijfsvoering Dit betekent dat de vanouds ondersteunende rol van ICT plaats dient te maken voor een proactieve inspirerende rol met oog voor de uitdagingen waarvoor onze zorgcollegarsquos zich voelen gesteld Als ICT-organisatie zetten we vol in op het samen ontwikkelen van intuiumltieve IT-oplossingen die leiden tot merkbaar betere zorg tegen marktconforme prijzen Tijd en eenvoud zijn hierin twee onderscheidende factoren

IT Services

Deze nieuwe afdeling is een samenvoeging van de afdeling ICT-Operations (Parnassia Groep) en de Functioneel Beheer-teams van zowel Parnassia Groep als Antes Door de centralisatie van deze beheereenheden beogen we een verdere integratie en professionalisering van de activiteiten De activiteiten van IT Services bestaan uit het leveren van eerste- en tweedelijns beheeractiviteiten waaronder het beantwoorden van vragen vanuit de organisatie het oplossen van verstoringen het uitvoeren van serviceaanvragen en het beheren van systemen en applicaties

Klanttevredenheid De ICT-Servicedesk behandelde in 2019 ruim 118000 vragen en serviceverzoeken per telefoon via e-mail en via het serviceportaal Deze aantallen lagen iets lager dan in 2018 toen er meer verzoeken voortvloeiden uit de fusie met Antes en de integratie van Virenze en het dr Leo Kannerhuis

De klanttevredenheid wordt gemeten met de Net Promotor Score-methodiek (NPS) De NPS is het verschil tussen het percentage lsquopromotorsrsquo en het percentage lsquoccedilriticastersrsquo In 2019 blijkt de tevredenheid aanmerkelijk verbeterd ten opzichte van 2018 Was in 2018 de NPS +18 voor de helpdesks van zowel Parnassia Groep als Antes in 2019 verbeterde deze aanzienlijk tot gemiddeld +30 (Parnassia Groep) resp + 39 (Antes) Dit ondanks de vele infrastructurele wijzigingen en het aantal verstoringen in de publieke infrastructuur (energie en telecom)

Informatiemanagement

De betreffende afdelingen bij Parnassia Groep en Antes zijn in 2019 omgevormd tot eacuteeacuten volledig nieuw vormgegeven afdeling Binnen de nieuwe afdeling zijn twee expertisecentra ingericht een op het gebied van e-health en een op het gebied van bedrijfsinformatie amp data science

Daarnaast is een start gemaakt met de inrichting van vier klantteams ter onders teuning van de zorgbedrijven Antes Parnassia en Youz en de combinatie i-psy-PsyQ-Brijder en een vijfde team ter ondersteuning van alle ondersteunen- de diensten

Deel 6 Middelen en geld

97

Projecten

In 2019 is er een groot aantal projecten uitgevoerd waaronder

ICT-ondersteuning zorgverlening ndash primair proces

Laboratoriumonderzoeken ndash In Noord-Holland zijn de laatste laboratoria aangesloten op het e-lab-systeem Alle behandelaars kunnen nu digitaal hun labonderzoeken aanvragen en uitslagen ontvangen

Diagnostiek ndash Met het implementeren van de webversie van het Roermond Score Programma (RSP) zijn de omgevingen van Parnassia Groep en Antes geharmoniseerd Met RSP kunnen uitkomsten van standaardvragenlijsten voor psychologische testen worden vertaald naar diagnostische conclusies De nieuwe versie kent diverse functionele verbeteringen en is AVG-proof

Harmonisatie applicaties ndash Naast RSP is in 2019 een groot aantal andere applicaties van Parnassia Groep en Antes geharmoniseerd dan wel in uitvoering gebracht De belangrijkste zijn het medicatievoorschrijfsysteem en het rooster- systeem en de conversie van het EPD voor gebruikers bij Bavo Europoort naar het EPD van Antes Met de vervanging van het Antes-medicatievoorschrijfsysteem FarMedRx door het Parnassia Groep-systeem Klinicom-Zamicom is er een verdergaande standaardisatie doorgevoerd De conversie van het EPD van Bavo Europoort naar de Antes-EPD-omgeving werd afgerond in april 2020

Bereikbaarheid ndash In samenwerking met Florence en Incluzio is gestart met het implementeren van FIP Zorgcontact Doel is om een telefonisch meldpunt voor de regio Haaglanden en Noord-Holland te realiseren dat 247 beschikbaar is voor aanmeldingen van verwijzers bij de ambulante acute keten van Parnassia Groep

ICT-ondersteuning ndash ondersteunende processen

VIPP GGZ ndash Parnassia Groep heeft subsidie toegekend gekregen in het kader van het VIPP GGZ (Versnellings- programma Informatie-uitwisseling Patieumlnt en Professional) De doelstellingen van dit programma zijn

bull Betere en gestandaardiseerde informatie-uitwisseling bull Grotere medicatieveiligheid

bull Meer gebruik van e-health De subsidieaanvraag is een resultaatverplichting In het kader van het VIPP GGZ zijn binnen Parnassia Groep diverse projecten gestart Eind 2020 wordt via een IT-audit bij zorgbedrijf Antes vastgesteld of Parnassia Groep aan haar verplichtingen heeft voldaan

Infrastructuur ndash In 2018 werd een aanvang gemaakt met de vervanging en integratie van de technische infrastructuren van Parnassia Groep en de Antes-omgeving Deze activiteiten worden uitgevoerd onder het vernieuwingsprogramma Bizon Nagenoeg de gehele ICT-infrastructuur (waaronder netwerk WANLANwifi datacenters centrale computer- systemen en telefonie) wordt vervangen Dit heeft in 2019 geleid tot de uitfasering van de vier bestaande (verouderde) datacenters en het in gebruik nemen van twee nieuwe Het programma Bizon wordt in 2020 afgerond De nieuwe betrouwbare schaalbare en robuuste ICT-infrastructuur voor Parnassia Groep die hiermee wordt bereikt biedt de capaciteit die nodig is voor ontwikkelingen zoals beeldbellen zorgdomotica en patieumlntgebonden omgevingen

Sensoring ndash Om een betere benutting van onze gebouwen te realiseren is in 2019 de pilot sensoring uitgebreid naar meerdere locaties (zie p 92)

Informatieveiligheid

Bij een toenemende digitalisering van zorg en bedrijfsvoering neemt het belang aan informatieveiligheid evenredig toe De ontwikkelingen in Parnassia Groep op dat gebied werden uitvoering besproken in deel 2 Werken aan goede zorg op p 28 ev

Deel 6 Middelen en geld

98

Geld ndash financieumlle middelen

We openden dit jaarverslag met een samenvatting met daarin een overzicht van de

belangrijkste resultaten van Parnassia Groep Ook gaven we aan welke factoren hebben

geleid tot die resultaten en gaven we een vooruitblik op 2020 en verder

Zoals we beschreven in het voorwoord en door dit jaarverslag heen boekten we in 2019 goede inhoudelijke resultaten door ruim 185000 patieumlnten te helpen bij hun herstel en

weer tal van verbeteringen en vernieuwingen tot stand te brengen Tegelijkertijd stond

2019 ook in het teken van financieel herstel van Parnassia Groep

Hieronder gaan we uitvoerig in op hoe wij in 2019 hebben gewerkt aan financieel herstel en toekomstperspectief en hoe wij in 2020 en verdere jaren daaraan verder werken Vervolgens geven we een nadere meer technische toelichting op het resultaat 2019 Ten slotte staan we stil bij aspecten van onze administratieve organisatie

Werken aan financieel herstel en toekomstperspectief

Ook in 2019 hebben onze ruim 13500 collegarsquos zich dagelijks weer volop ingezet om kwetsbare mensen te helpen herstellen lsquoWerken aan herstelrsquo is de kern van ons werk Maar ook zagen we ons voor een extra opgave gesteld zorgen voor ons eigen herstel als Parnassia Groep Herstel van de gevolgen van het zware jaar daarvoor waarin we voor het eerst rode cijfers schreven

Weer duurzaam gezond worden als organisatie dat was het centrale doel dat we ons stelden We wisten in 2019 weer de weg omhoog te vinden We bleven goede zorg leveren en bereikten ook weer verbeteringen op allerlei gebied Maatregelen die we zelf namen en betere afspraken met financiers droegen bij aan duurzaam herstel voor onze patieumlnten en collegarsquos We kunnen met trots terugkijken op de inhoudelijke organisatorische en financieumlle resultaten die we samen hebben bereikt Hierdoor hebben we ook kunnen voldoen aan de wensen van onze financiers voor hun verzekerden

Als gevolg van de coronacrisis die begin 2020 de hele wereld in haar greep nam staat onze samenleving in al haar geledingen voor de immense opgave om (verder) te herstellen van alle gevolgen Ook voor Parnassia Groep is het perspectief ingrijpend veranderd

Hieronder staan we achtereenvolgens stil bij bull Opnieuw doeltreffende en doelmatige zorg in 2019 bull Financieel gezonder in 2019

o Resultaat 2019 o Resultaat benodigd voor duurzame gezondheid

bull Verdere verbetering financieumlle gezondheid in 2020 ev o Afdelingen en zorgbedrijven duurzaam gezond o Zorg die niet of onvoldoende wordt betaald zullen wij niet meer leveren o De financieumlle gevolgen van corona in 2020 o Perspectief 2021 en verder

bull Nadere toelichting resultaat 2019 bull Administratieve organisatie

Opnieuw doeltreffende en doelmatige zorg in 2019

De zorginhoudelijke de prestaties die we leverden in 2019 op de basis die we in de jaren daarvoor hebben gelegd vatten we hieronder beknopt samen Ze worden in deel 2 Werken aan goede zorg uitvoeriger toegelicht

Deel 6 Middelen en geld

99

Aan het eind van dat deel staan we ook stil bij onze zorgverlening in 2020 waarop corona vanaf het voorjaar een zwaar stempel drukte Onder moeilijke omstandigheden hebben we onze zorg aan patieumlnten zo goed mogeli jk voortgezet De financieumlle gevolgen van corona bespreken we hieronder zie p 104

Onze zorginhoudelijke prestaties in 2019 We hebben in 2019 weer prestaties geleverd waar we trots op zijn De 13500 collegarsquos van Parnassia Groep hebben ruim 185000 mensen met psychische problemen geholpen bij hun herstel Daarbij hebben we weer tal van verbeteringen in onze zorg doorgevoerd In Deel 2 Werken aan goede zorg werd hierop uitvoerig ingegaan Enkele kernpunten

bull Patieumlnten geven de collegarsquos van Parnassia Groep gemiddeld een rapportcijfer van een 8 (ambulante zorg) en 88 van de patieumlnten zou ons aanbevelen bij anderen

bull Het effect van onze behandelingen is vergelijkbaar met of beter dan dat van andere GGZ-instellingen bull De duur van onze behandelingen is gemiddeld korter en daarmee ligt de prijs van onze behandelingen onder het

landelijk gemiddelde

Kijken we naar de ontwikkelingen van de afgelopen jaren dan zien we het volgende bull Onze zorg hebben we eerder en dichterbij georganiseerd door onder meer FACT-teams IBT (intensieve

behandeling thuis) en onze inzet op preventie en de kindcheck Ook werken we zeer actief mee in de gemeente- lijke wijkteams In 2019 ontwikkelden de het jaar daarvoor gestarte digitale polirsquos zich sterk

bull We hebben conform de landelijke afspraken het aantal Zvw-bedden de afgelopen jaren met 33 verminderd en hier een ambulant aanbod voor ontwikkeld Dit ambulante aanbod breiden we verder uit In 2019 brachten we het aantal Zvw bedden opnieuw met ruim 40 terug

bull Extra inzet op veiligheid samen met partners is er in onze kernregiorsquos een verbetering van de acute keten gerealiseerd De eerste extra hoogbeveiligde bedden zijn geopend We zijn meer directe zorg gaan leveren doordat we het aandeel indirecte collegarsquos in 9 jaar tijd met zorsquon 32 hebben verminderd We hebben hierdoor meer ruimte voor directe collegarsquos

bull Door onze schaalgrootte kunnen wij als groep extra inzet leveren om onze zorg nog beter te krijgen onder meer door opleidingen onderzoek innovaties en verbeterde huisvesting voor patieumlnten

bull De inhoudelijke doelen die we ons stelden met de fusies van de afgelopen jaren worden meer en meer gerealiseerd

Fusieresultaten bull De afgelopen jaren hebben we diverse fusies gerealiseerd om daarmee zowel inhoudelijke verbeteringen als

kostenvoordelen te bereiken De laatste grote fusie was die met Antes in Rijnmond in 2017 bull De resultaten van deze fusie worden stapsgewijs behaald In april 2020 konden we de elektronische patieumlnten-

dossiers samenvoegen een belangrijke voorwaarde om de inhoudelijke doelen te behalen bull Met de fusie hebben we toegezegd ten minste euro 16 miljoen aan structurele financieumlle voordelen te behalen door

de zorg efficieumlnter te maken Dit financieumlle resultaat hebben we inmiddels behaald Dit is besproken met de zorgverzekeraars en de gemeenten in Rijnmond

We vergelijken ons op verschillende manieren en leren van collega GGZ-aanbieders In vergelijking met andere GGZ-aanbieders leveren we kwalitatief goede zorg tegen gemiddeld lagere prijzen ndash zie p 60-61

Financieel gezonder in 2019

Na het buitengewoon lastige jaar 2018 dat we met rode cijfers afsloten zijn we er in 2019 in geslaagd de inkomsten en uitgaven in evenwicht te houden We presenteren hier de hoofdlijnen detailleringen worden gegeven onder Nadere toelichting resultaat 2019 (p 106)

Resultaat 2019

Het financieumlle resultaat 2019 bedroeg per saldo euro 213 miljoen Dit is als volgt opgebouwd bull resultaat uit gewone activiteiten (operationeel resultaat) euro 133 miljoen

bull eenmalige baten euro 217 miljoen bull eenmalige lasten euro 137 miljoen

Forse verbetering resultaat uit gewone activiteiten Het operationele resultaat over 2019 bedraagt euro 133 miljoen Dit betekent een verbetering van euro 442 miljoen ten opzichte van het negatieve operationele resultaat over 2018

Deel 6 Middelen en geld

100

Deze verbetering is de resultante van interne verbeteringen en beter passende afspraken met financiers

Ondanks deze verbetering is het resultaat 2019 ruim euro 6 miljoen lager dan gewenst en noodzakelijk is Wij lichten dit toe onder Resultaat benodigd voor duurzame gezondheid p hellip

De aanzienlijke verbetering van het operationele financieumlle resultaat ad euro 442 miljoen ten opzichte van 2018 kwam als volgt tot stand bull Een aantal financiers heeft na gesprekken onderhandelingen en in sommige gevallen helaas noodzakelijke

rechtszaken betere contracten met ons afgesloten Dit droeg bij aan een duurzaam herstel Nog niet alle problemen wat betreft het niet volledig betalen van geleverde zorg en ontoereikende tarieven zijn overigens opgelost ndash zie hieronder

bull We zijn er over het geheel genomen ook beter dan vorig jaar in geslaagd om de afgesproken resultaten wat betreft aantallen te behandelen patieumlnten en behandelintensiteit binnen de bij aanvang gemaakte afspraken te realiseren

bull We voerden verdere besparingen door op indirecte kosten ten bedrage van euro 2 miljoen Deze besparingen waren relatief beperkt door alle inzet voor de declaraties bij en contractering met onze financiers Ons huidige niveau van indirecte kosten behoort tot de lagere in de sector Het is goed dat we onze schaal - voordelen op deze manier kunnen benutten Verhoudingsgewijs kwam er de afgelopen jaren meer ruimte voor de directe zorgverlening beschikbaar (zie ook p 65)

Een negatieve invloed op het resultaat hadden de volgende factoren bull Door de vele vacatures en een toename (zoals in de gehele sector) van het ziekteverzuim was een forse inzet van

uitzendkrachten nodig teneinde de noodzakelijke zorg voor burgers en verzekerden doorgang te laten vinden De extra kosten van deze tijdelijke inzet boven de begroting namen toe met ongeveer euro 5 miljoen De moeilijke omstandigheden op de arbeidsmarkt gelden al langere tijd voor de sector en hebben deels een structureel karakter (zie ook p 69)

bull Ook geven de toegenomen veiligheidsrisicorsquos hogere kosten die onvoldoende worden gedekt in de tarieven (in 2018 geraamd op ten minste euro 35 miljoen) en zijn er nog altijd buitensporig hoge administratieve lasten Deze kosten lijken voor een groot deel een structureel karakter te hebben en moeten duurzaam worden bekostigd

Eenmalige baten De eenmalige baten bedroegen in 2019 euro 217 miljoen De grootste bate vloeide voort uit de verkoop van grond in Noordwijkerhout ad euro 184 miljoen Deze opbrengsten zijn nodig voor de financiering van de noodzakelijke nieuwbouw van de opnameklinieken in Rotterdam Voorts werd een schadevergoeding ontvangen van euro 26 miljoen voor geleden planschade inzake grond te Lansingerland

Eenmalige lasten De eenmalige lasten bedroegen in 2019 euro 137 miljoen Deze behelsden onder meer de geplande kosten voor de implementatie van de fusie in Rijnmond ad euro 44 miljoen (waarmee we ten minste euro 16 miljoen aan structurele financieumlle voordelen behalen door de zorg efficieumlnter te maken zie p 99) Daarnaast hebben eenmalige versnelde afschrijvingen en afwaarderingen plaatsgevonden van in totaal 77 miljoen

Leningen en kredieten banken

In 2019 hebben we onze investeringsplannen besproken met de banken Die plannen betreffen met name de nieuw- bouw en renovatie van een aantal klinieken alsmede reguliere instandhoudingsinvesteringen en investeringen in ICT In het verlengde hiervan is de banken gevraagd onder welke voorwaarden zij bereid zijn om financiering (leningen) te verstrekken Als uitvoering van de fusie moet het vastgoed van Antes en de bijhorende leningen worden samen- gevoegd met het vastgoed en leningen van Parnassia Groep Tot slot is de aandacht van de banken uitgegaan naar ons financieel herstel in 2019 naar aanleiding van ons negatieve resultaat 2018 In 2019 hebben de banken vanwege de complexiteit van deze drie onderwerpen samen bijzonder beheer ingesteld Parnassia Groep heeft in dit verband een meerjarenplan opgesteld waarin weergegeven is op welke wijze we het herstel van 2019 doorzetten in 2020 en de jaren daarna In het laatste kwartaal van 2020 zullen we deze plannen met de banken bespreken zodat zij besluiten kunnen nemen over de bovengenoemde onderwerpen Ondanks ons goede financieumlle resultaat 2019 hebben we niet voldaan aan alle bankconvenanten De banken hebben dit beoordeeld en voor dat verzuim de benodigde waivers afgegeven Op basis van die waivers heeft de accountant zijn verklaring afgegeven bij de jaarrekening We verwachten dat we na het samenvoegen van activa van Antes en van Parnassia Groep weer aan de bankconvenanten zullen voldoen

Deel 6 Middelen en geld

101

Resultaat benodigd voor duurzame gezondheid

De opbrengsten van Parnassia Groep bedroegen in 2019 euro 994 miljoen Het operationeel resultaat is nu euro 133 miljoen ofwel 135 van de omzet Ondanks de aanzienlijke verbetering van het resultaat ten opzichte van 2018 ligt dit ruim euro 6 miljoen lager dan gewenst en noodzakelijk is om financiering te kunnen krijgen voor nieuwbouw en onderhoudinstandhouding van gebouwen en om te zorgen voor een duurzaam gezonde organisatie met voldoende weerstandsvermogen om tegenvallers te kunnen opvangen gezien de financieumlle risicorsquos die we lopen in onze sector

Een resultaat van 2 is minimaal noodzakelijk voor een organisatie met een omvang als die van Parnassia Groep ofwel bijna euro 20 miljoen De resultaatsdoelstelling van 2 van de omzet hanteren we als basis voor ons financieel beleid in 2021 en verder

Ondanks betere afspraken met financiers werd in 2019 nog steeds een deel van de door ons geleverde zorg niet ver- goed Dit ondanks onze overtuigend aangetoonde en in de loop der jaren steeds toegenomen doelmatigheid Als onze financiers alle geleverde zorg volledig hadden betaald dan had dit een extra vergoeding van euro 149 miljoen betekend Hiermee zou het operationele resultaat dus ruim boven de doelstelling van 2 van de omzet zijn gekomen (immers dit lag ruim euro 6 miljoen te laag) en zou Parnassia Groep dus financieel gezond zijn

Voor 2020 hebben we verdere afspraken gemaakt om tot een meer volledige betaling te komen Dat blijft een lastige kwestie omdat de financiers er steeds naar streven hun risicorsquos te beperken Zo is er sprake van contractafspraken en contractplafonds per verzekeraar Op het totaalniveau van de Groep weten we vooraf wat voor en hoeveel zorg we als Parnassia Groep kunnen leveren aan verzekerden Echter de precieze verdeling tussen de verzekeraars is ieder jaar net anders Dat varieert ongeveer zorsquon 5 per jaar Dat komt omdat niet jaarlijks van elke verzekeraar dezelfde soorten verzekerden qua zorgzwaarte en problematiek worden verwezen Dat betekent dat de contracten met verzekeraars bij elkaar geteld kloppend zijn de daadwerkelijk geleverde zorg aan verzekerden per verzekeraar pakt echter jaarlijks verschillend uit De risicorsquos voor zulke lsquosnijvlakverliezenrsquo liggen te eenzijdig bij de aanbieder van zorg

Verdere verbetering financieumlle gezondheid in 2020 ev

Het uitgangspunt voor ons financieumlle meerjarenbeleid is vierledig bull Meer patieumlnten behandelen bij een gelijkblijvend budget bull Een positief financieel resultaat voor voldoende terugbetalingscapaciteit voor financieringen en weerstands-

vermogen bull Voldoende ruimte voor innovatie en ontwikkeling creeumlren bull De ondersteuning op een andere wijze organiseren met als resultaat minder indirecte kosten

Ter ondersteuning van de (zorg)bedrijven bij de uitvoering van hun bedrijfsplannen worden door de groep gezamenlijk middelen vrij gemaakt bull Innovatiemiddelen op groepsniveau ter ondersteuning van vernieuwend beleid

bull Managementruimte op groepsniveau ter ondersteuning van de zorgbedrijven in de reguliere bedrijfsvoering en de uitvoering van hun beleidsspeerpunten

We werken aan een verdere vergroting van de kostenflexibiliteit door een percentage van de begroting als variabele kosten in te zetten Mede als gevolg van de doorgevoerde bezuinigingen en administratieve lastenverzwaring als gevolg van onder andere de transitietransformatie Wmo en Jeugdwet kon in de begrotingen van de afgelopen jaren het nagestreefde percentage voor kostenflexibiliteit nog niet worden gerealiseerd

Hieronder gaan we achtereenvolgens in op de volgende onderwerpen

Afdelingen en zorgbedrijven duurzaam gezond In 2019 hebben we onder het motto Sturen op inhoud en bedrijfsvoering verder vormgegeven aan de manier waarop wij in Parnassia Groep werken en samenwerken Zodanig dat al onze teams duurzaam gezond zijn en we samen een duurzaam gezonde organisatie blijven (zie p 124 ev) In 2020 en 2021 zetten we daarin verdere stappen

Zorg die niet of onvoldoende wordt betaald zullen wij niet meer leveren Maar zoals gezegd kunnen we onze voorzieningen alleen openhouden voor burgers en verzekerden en hen goede zorg blijven bieden als we hiervoor reeumlle financieringsafspraken kunnen maken met gemeenten en verzekeraars Dat

Deel 6 Middelen en geld

102

wil zeggen structureel dekkende tarieven (onder meer voor stijgende cao-kosten) en betaling van alle geleverde noodzakelijke zorg

De financieumlle gevolgen van corona in 2020 In 2020 werden we ingrijpend geconfronteerd met alle gevolgen van corona ndash ook in financieel opzicht Voor een belangrijk deel konden die worden opgevangen door goede afspraken met financiers Er resteren echter nog diverse issues die bij elkaar genomen een financieel risico vormen en waarvoor hopelijk oplossingen gevonden kunnen worden

Perspectieven 2021 en verder We besluiten met een aantal ontwikkelingen op langere termijn waarmee Parnassia Groep rekening houdt en waar wij ons op voorbereiden Die ontwikkelingen brengen uiteraard risicorsquos en onzekerheden met zich mee maar ook kansen en nieuwe perspectieven

Verdere verbetering van onze financieumlle gezondheid in 2020 en verder is ook van belang om te kunnen voldoen aan de voorwaarden die de banken hebben gesteld in verband met aan ons verstrekte leningen - zie hierboven onder Leningen en kredieten banken

Afdelingen en zorgbedrijven duurzaam gezond

Veel van onze afdelingen doen het goed bij een aantal zijn noodzakelijke verbeteringen doorgevoerd op een aantal plaatsen is het aanbod beeumlindigd Sommige afdelingen werken stapsgewijs verder aan herstel Met name bij Youz en i-psy PsyQ Brijder is dit nog noodzakelijk Maar ook sommige afdelingen van de ketenzorgbedrijven zijn nog niet duurzaam gezond

Wij blijven ook de komende tijd al onze inzet erop richten om nog meer een duurzaam gezonde organisatie te worden die goede zorg blijft leveren financieel op orde is en voor onze collegarsquos een prettige werkomgeving is Dat doen we als volgt bull Alle teams blijven zich inzetten om effectieve en doelmatige behandelingen te bieden en beter herstel in minder

tijd te bereiken bull Alle teams werken op basis van een haalbaar plan met zowel zorginhoudelijke als bedrijfsvoeringsdoelen

waaraan de collegarsquos van deze teams zich enthousiast kunnen verbinden Vertaald naar afspraken voor uren dienstverlening en aantallen patieumlnten op basis van de afspraken met financiers

bull We blijven werken aan een zo doelmatig mogelijke inzet van middelen voor indirecte taken

bull We blijven werken aan een prettige werkomgeving waar collegarsquos graag komen en blijven werken

Zorg die niet of onvoldoende wordt betaald zullen wij voortaan niet meer leveren

De afgelopen jaren hebben we behandelingen geleverd die uiteindelijk niet werden betaald door verzekeraars en gemeenten omdat ze in het contract niet waren voorzien Ook leverden we zorg waarvoor de betaalde tarieven niet kostendekkend waren Met name dit was de oorzaak van het grote verlies in 2018

Met al onze financiers hebben we indringende gesprekken gevoerd om tot kostendekkende tarieven te komen

Dat is met veel financiers gelukt Helaas waren daar op een aantal plaatsen rechtszaken voor nodig of moesten de aantallen patieumlnten die we in behandeling konden nemen van die financier fors worden beperkt

Er was gelukkig bij veel financiers begrip voor de situatie en de bereidheid te komen tot kostendekkende tarieven Wat daarbij goed hielp is dat we goed konden laten zien wat wij zelf doen

a) Zorgen voor zo laag mogelijke indirecte kosten (beter dan de benchmark) b) Zorgen voor een lage inzet (en dus prijs per patieumlnt) met een in ieder geval gelijkblijvend resultaat c) Doorvoeren van vernieuwingen in de zorg waardoor de zorg effectiever en efficieumlnter wordt

Een deel van de risicorsquos is nog steeds niet evenwichtig verdeeld tussen financiers en Parnassia Groep We zijn blij dat hier meer aandacht voor is Bijvoorbeeld door de beweging naar sturen op gepast gebruik in de Zorgverzekeringswet

Echter ook over het kalenderjaar 2019 is als gezegd voor een bedrag aan geleverde zorg ad euro 149 miljoen niet betaald

Wat betreft de verzekeraars zou het wenselijk zijn om niet per verzekeraar maar voor alle verzekeraars samen een afspraak te maken over de klinische capaciteit We hebben bijvoorbeeld een bepaalde capaciteit aan klinische bedden

Deel 6 Middelen en geld

103

in een regio Per jaar behandelen we in totaal niet meer patieumlnten klinisch echter per jaar wisselen de aantallen per verzekeraar Gezien de relatief kleine aantallen is dit nooit goed te voorspellen We vinden dat deze zorg altijd moet worden betaald als wij maar niet groeien in capaciteit Deze capaciteit is in 2019 opnieuw gekrompen met per saldo 16 bedden (Zvw een krimp van 32 bedden) Dit na de reeds gerealiseerde reductie van 33 en dit terwijl de bevolking in onze kernregiorsquos groeit Zie ook p 52 ev

Met de verschillende verzekeraars hebben we intensief overleg gevoerd Met een deel van de verzekeraars zijn we tot goede afspraken gekomen Met andere lopen de gesprekken over de jaren 2018-2019 en 2020 nog We geven aan op geen enkele wijze een onevenredig risico te kunnen lopen doordat verzekeraars zelf niet kunnen voorspellen welke van hun verzekerden zware GGZ nodig hebben voor een komend jaar Ervaringscijfers zijn slecht voorspellend Ook moeten we op grond van de kwaliteitsstandaarden op sommige plaatsen onze zorg intensiveren Deze extra uren leiden tot hogere prijzen en moeten worden vergoed Aan de andere kant streven wij naar preventie zo kort mogelijke behandeling en brengen we onze klinische voorzieningen verder terug ondanks de groei van de bevolking Dit door een sluitend netwerk van ambulante behandelingen dagbesteding woonvormen enzovoort

We voeren met name nog zeer indringende gesprekken met

bull Verzekeraar CZ (met name over het verzekeringsjaar 2020) bull Verzekeraar Zilveren Kruis (met name over de vergoeding over 2019 en 2020 voor patieumlnten die zeer hoge

zorgkosten vergen vanwege hun psychische toestand) bull De gemeenten in Rijnmond (voor wat betreft de geleverde jeugdzorg over 2019)

De gezamenlijke stappen die we zetten met betrekking tot horizontaal toezicht en gepast gebruik versterken het onderlinge vertrouwen Graag blijven we streven naar meerjarenovereenkomsten met onze financiers Waarbij we zoveel mogelijk een samenhangend regionaal aanbod hebben van zorg die door verzekeraars gemeenten en justitie wordt gefinancierd

Voor de Wet langdurige zorg zijn er contracten gesloten voor 2019 en 2020 Echter de zorgkantoren korten minstens 4 op de kostprijs die door de NZa is vastgesteld Voor 2021 kunnen we hier niet meer mee akkoord gaan omdat we met te lage tarieven niet in staat zijn om te zorgen voor een goed behandel- begeleidings- en woonklimaat

Met de gemeenten hebben we voor de Wmo over het algemeen redelijke contracten gesloten Wel beoordelen we steeds of de tarieven nog voldoende kostendekkend zijn

Met de gemeenten hebben we voor de jeugdzorg over het algemeen betere contracten afgesloten Soms was hiervoor een rechtszaak noodzakelijk In een aantal gemeenten met wie wij kleinere contracten hadden hebben we onze activiteiten beeumlindigd vanwege te lage tarieven Voor enkele specifieke zware klinische functies hebben we een hoger tarief nodig De verwachting is dat hier landelijk afspraken over worden gemaakt Diezelfde afspraken moeten we maken met verzekeraars voor jongeren die ouder dan 18 jaar zijn De gemeenten in Rijnmond geven een specifieke situatie te zien Door de aanbestedingsresultaten groeien we wat betreft klinische voorzieningen maar moeten we krimpen in ambulante zorg Dit ondanks de veel te lange wachtlijsten in de regio Gezien onze financieumlle situatie hebben we besloten ons ambulante aanbod in Rijnmond te beperken tot het niveau van de contractering Hier is overleg over met de betrokken gemeenten Met de andere zorgaanbieders hebben we een rechtszaak tegen de regio Haaglanden moeten voeren omdat de tarieven ons inziens onder de kostprijs werden vastgesteld De rechter heeft ons in het gelijk gesteld De tarieven zijn aangepast In goed overleg met de gemeenten in Haaglanden proberen we de zorg de komende periode nog doel- matiger aan te bieden door onder meer de inzet van e-health preventieprogrammarsquos enzovoort

Een algemeen probleem is dat gezien de administratieve belasting door de complexe verantwoording en facturatie de dekking in de gemeentelijke tarieven hiervoor echt ontoereikend is

Met het ministerie van Justitie hebben we samen met andere instellingen een rechtszaak aangespannen tegen de Dienst Justitieumlle Inrichtingen (DJI) Dit omdat de tarieven onder de kostprijs werden vastgesteld en er onterecht een maximumdagprijs werd gehanteerd die redelijkerwijs niet kan worden beiumlnvloed De rechter heeft ons in het gelijk gesteld De tarieven voor deze zware zorgvormen zijn voor 2019 en 2020 nu kostendekkend Wel zullen we natuurlijk samen met DJI streven naar een zo efficieumlnt mogelijk aanbod

Per 1 juni 2019 werd de nieuwe CAO GGZ van kracht Deze heeft een looptijd tot 1 december 2021 In deze cao is een stijging van de schaalbedragen opgenomen (1 oktober 2019 3 1 augustus 2020 3 1 juni 2021 21) Deze stijging is lager dan in andere sectoren van de gezondheidszorg Echter de tarieven worden door de NZa met een nog lager bedrag verhoogd Hierdoor kunnen we de cao-kosten niet volledig betalen Niet alle financiers willen de loonontwikkeling compenseren met name in de uitvoering van de Zvw Wmo en forensische zorg We zijn hierover in

Deel 6 Middelen en geld

104

gesprek met die financiers Zonder deze compensatie zien we ons genoodzaakt de behandelingenbegeleiding te verkorten (of desnoods te staken) om zo kostendekkend te kunnen blijven werken

De financieumlle gevolgen van corona in 2020

De uitbraak van het coronavirus heeft grote gevolgen voor het werk van aanbieders van GGZ Niet alle behandelingen konden plaatsvinden door de 15 metermaatregelen Zorginstellingen hebben binnen de mogelijkheden veilig de zorg geboden die nodig was Waar mogelijk werd zorg digitaal aangeboden de digitalisering nam daarmee een vlucht

Zoals uiteengezet op p 62 lagen ondanks alle vervangende inzet de aantallen patieumlntencontacten lager dan normaal Door de daar geschetste factoren blijft onze urenproductie in 2020 fors achter vergeleken met voorgaande jaren

Wij hebben geprobeerd gedurende de crisis zoveel mogelijk onze kosten te verminderen Dit was echter slechts in beperkte mate mogelijk slechts een beperkt deel van de indirecte kosten is variabel en op korte termijn te reduceren

Met nagenoeg alle financiers zijn er generieke regelingen getroffen waardoor een deel van de kosten die zijn gemaakt wordt vergoed ook als er geen diensten zijn geleverd Zorginstellingen konden geen gebruikmaken van de regelingen voor bedrijven die bijvoorbeeld een groot deel van hun personeelskosten kregen vergoed

Wij hebben ons samen met de Nederlandse ggz hard gemaakt om als een publieke organisatie te worden beschouwd net als de gemeenten of de verzekeraars die hun eigen personeel ook voor 100 doorbetalen en dit vergoed krijgen Daar wilden de financiers niet aan

Het is nu nog zeer lastig in te schatten welke schade we uiteindelijk ondervinden door corona omdat een aantal regelingen een hardheidsclausule kennen waardoor we later mogelijk nog aanspraak kunnen maken op aanvullende vergoedingen en omdat vanaf het najaar 2020 sprake is van een tweede golf aan coronagevallen waarvan de uiteindelijke impact nog niet te voorspellen valt

Perspectief 2021 en verder

Hieronder benoemen we beknopt een aantal ontwikkelingen op langere termijn waarmee Parnassia Groep rekening houdt en waarop wij ons op voorbereiden Die ontwikkelingen brengen uiteraard (financieumlle) risicorsquos en onzekerheden met zich mee maar ook kansen en nieuwe perspectieven

De geestelijke gezondheidszorg zal de komende jaren sterk in beweging blijven De personeelstekorten zullen blijven bestaan de vraag naar zorg neemt toe er zijn en komen nieuwe wetten en een nieuw financieringsstelsel en technologische trends zullende de GGZ stap voor stap veranderen

Het RIVM berekende dat de zorguitgaven bij ongewijzigd beleid tot 2060 zullen blijven stijgen met ongeveer 28 per jaar In totaal komen de geschatte kosten op 291 miljard euro uit in 2060 De GGZ lijkt daarin het meest te groeien Dat is echter geheel onjuist omdat in deze groei ook met name die voor de extra zorg voor mensen met dementie wordt geraamd Deze zorg wordt voor het allergrootste deel door de verpleeg- huizen en thuiszorg geleverd en niet door de GGZ-instellingen De GGZ voor jeugdigen volwassenen en ouderen (zonder dementie) groeit alleen trendmatig

Gelukkig wordt door het stapsgewijs verdwijnen van het stigma op psychische aandoeningen de GGZ toegankelijker Maar ook wordt de maatschappij steeds individualistischer Mensen ervaren meer en meer psychische druk vanwege de hoge eisen die de maatschappij aan hen stelt Als antwoord hierop zullen we meer preventieve en digitale interventies moeten inzetten Een meer adequate financiering van met name preventieve activiteiten is daarvoor noodzakelijk

Uit een publicatie van de SER komt naar voren dat de personeelstekorten de komende jaren nog groter worden en dat daarmee de beschikbaarheid en toegankelijkheid van geestelijke gezondheidszorg verder onder druk komt te staan

De afgelopen jaren heeft Parnassia Groep samen met de opleidingsinstituten en de overheid stevig ingezet om de instroom en uitstroom van de GGZ-opleidingen fors te verhogen De eerste resultaten van die inspanningen zijn goed zichtbaar De instroom bij de opleidingen voor GGZ-beroepen (en andere zorgberoepen) is toegenomen

Deel 6 Middelen en geld

105

We verwachten echter niet dat dit voldoende zal zijn om het personeelstekort (in combinatie met stijgende vraag) te compenseren Daarom blijven we de komende jaren actief investeren in een vitale organisatie en het zoveel mogelijk behouden van onze collegarsquos bull We faciliteren een aantrekkelijke werkomgeving (op locatie en thuis) bull We hebben expliciet aandacht voor de oorzaken achter verzuim en stellen collegarsquos in staat om preventief te

handelen om verzuim te voorkomen bull We helpen teams om meer regie en autonomie te verkrijgen in het uitvoeren van hun werkzaamheden

bull We blijven ons actief inzetten om regeldruk te voorkomen en administratieve lasten terug te dringen

Het deel van de geestelijke gezondheidszorg dan vanuit de Zorgverzekeringswet (Zvw) wordt gefinancierd krijgt per 1 januari 2022 een nieuwe bekostiging Hiermee worden we verlost van de te complexe verantwoordingseisen Het verschil tussen schadelastjaren en boekjaren zal dan niet meer bestaan Dit zal leiden tot een enorme vereenvoudi - ging van onze verantwoording We verwachten dat er voor onze professionals meer aandacht kan uitgaan naar de behandeling van patieumlnten en minder naar de registratie en administratie Daarnaast is de doelstelling van de nieuwe bekostiging dat Parnassia Groep reeumlle vergoedingen ontvangt voor het behandelen van patieumlnten met een complexe zorgvraag Op dit moment zijn deze vergoedingen vaak niet kostendekkend Samen met haar partners (onder anderen leveranciers) bereidt Parnassia Groep zich in 2020 en 2021 voor op deze nieuwe bekostiging die in 2022 wordt ingevoerd

Met ingang van 1 januari 2021 is er nog een belangrijke wijziging Mensen die hun leven lang intensieve geestelijke gezondheidszorg nodig hebben kunnen vanaf die datum toegang krijgen tot de Wet langdurige zorg (Wlz) Op dit moment ontvangen mensen met een psychische stoornis zorg en ondersteuning van de gemeente op basis van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) Door in de indicatiestelling ook psychische problematiek mee te nemen komt de mens als geheel in beeld Directe toegang tot de Wlz geeft kwetsbare mensen voor een langere periode zekerheid over de zorg die zij nodig hebben Ze hoeven dan niet steeds opnieuw aan te tonen dat zij intensieve geestelijke gezondheidszorg nodig hebben Wel zijn er passende financieringsafspraken nodig zodat we geiumlndiceerde zorg waarop mensen recht hebben ook in voldoende mate en kwalitatief goed kunnen leveren

Mede door bovenvermelde ontwikkelingen zal de druk op de kosten per patieumlnt onverminderd hoog blijven de komende jaren We continueren onze inspanningen en maatregelen om met hetzelfde budget steeds meer mensen beter te helpen

Indien we niets zouden doen is de zorg onvoldoende toegerust om de groeiende zorgvraag op te vangen waardoor wachttijden en wachtlijsten nog verder zullen toenemen De sector kan de bestaande vraag niet aan en de vraag zal alleen maar groeien als we niets doen

Daarom willen we doorgaan met het vernieuwen van de geestelijke gezondheidzorg zodanig dat we mensen met een hulpvraag tijdiger en sneller kunnen helpen Tijdens de coronacrisis hebben we gezien (zie p 62 ev) dat we in staat zijn op meer flexibele wijze intensieve en passende zorg te (blijven) leveren Maar vooral ook dat het op grote schaal anders kan met de inzet van technologie en e-health-toepassingen Om de zorg te kunnen blijven bieden werden creatieve oplossingen gezocht en werd er in minder mate vanuit medisch perspectief naar zorgvragen gekeken

Op hoofdlijnen werken we de komende jaren aan

1 Meer focus op gezondheid Naast een goede behandeling is dit een randvoorwaarde voor herstel Nog sterker dan nu denken in termen van gezondheid en welzijn zien we als belangrijk speerpunt als het gaat om (vroeg)tijdige en snelle hulp

2 Verdere versterking van de reeds ingezette ontwikkeling van regionale samenwerking Regionaal zien we dat er ook door beleidsmakers steeds meer wordt uitgegaan van het functioneren van mensen en hun omgeving en de focus verschuift naar gedrag preventie en vroegsignalering Landelijk zijn we actief met Redesigning Psychiatry waar wordt gewerkt aan een nieuwe toekomstigbestendige ggz

3 Versnellen van de digitale transformatie waarbij digitaal aanbod in de zorg worden geiumlntegreerd met voldoende aandacht voor benodigde randvoorwaarden In 2021 realiseren we een verdere groei van onze (deels) digitale behandelingen en een verbeterde informatie-uitwisseling tussen clieumlnt en professional via ons clieumlntportaal en een zogenoemde persoonlijke gezondheidsomgeving (PGO) Samen met onze partners ontwikkelen we en implementeren we methoden voor het effectief en efficieumlnt benutten van slimme technologieeumln zoals kunstmatige intelligentie en big data

Een punt van grote zorg is de beperkte financieumlle weerbaarheid van de GGZ sector Door de aanhoudende druk op de tarieven zijn de financieumlle marges flinterdun Dat resulteert in (te) lage investeringen in vernieuwing en innovatie Dit geldt ook voor Parnassia Groep die door zijn omvang tot op zekere hoogte in staat is om onderzoek te financieren om

Deel 6 Middelen en geld

106

te innoveren Maar in relatieve zin zijn die investeringen volstrekt onvoldoende De financieumlle druk zorgt derhalve voor onvoldoende veranderkracht die we nu juist zo hard nodig hebben om de groeiende uitdagingen het hoofd te kunnen bieden Dat is een zeer groot risico dat door overheid en zorgverzekeraars onderkend zal moeten worden

Nadere toelichting resultaat 2019

Hieronder geven wij een nadere analyse van en toelichting op de in 2019 behaalde resultaten en beschrijven wij de wijze waarop wij het hierboven omschreven beleid en de doelstellingen hebben verwerkt in de begroting 2020

Verkorte resultatenrekening en begroting

De resultatenrekening geeft het onderstaande beeld Ter vergelijking hebben we de begrotingscijfers toegevoegd

Begroting Jaarrekening

bedragen x euro 1000 2020 2019 2019 2018 Baten

Zorgverzekeringswet 612201 568592 586685 527031

Wlz 75262 78264 76045 73787

Justitie 84654 86329 59524 57581

Jeugdwet 115915 105350 112207 90941

Wmo 98527 97171 99338 92901

Subsidies en overige zorgprestaties 36757 45147 65695 62145

Overig 24306 9657 38440 17064

Uitbesteed aan onderaannemers buiten de groep - - -43974 -27805 Totaal baten 1047622 990510 993960 893645

Lasten

Personeel 781566 737328 763321 722529

Afschrijvingen 34593 34844 35789 33529 Overige bedrijfskosten 198381 183948 163867 159932

Bijzondere waardeverminderingen van vaste activa - - 1367 896

Gerealiseerde herwaardering - - - -1509

Financieumlle baten en lasten 7104 7520 7209 8141

Managementruimtesup1 12278 16570 - -

Vennootschapsbelasting - - 214 99

Aandeel in resultaat van ondernemingen waarin wordt deelgenomen

-

-

832

-901

Minderheidsbelang derden - - 77 114 Totaal lasten 1033922 980210 972676 922830

Resultaat 13700 10300 21284 -29185

Resultaatratiosup2 13 10 21 -33

sup1 Managementruimte wordt begroot in de jaarrekening worden de gemaakte kosten verantwoord onder de betreffende kostengroep sup2 De resultaatratio is berekend over het geconsolideerde resultaat als percentage van de totale baten

Zoals gebruikelijk is in de begroting 2020 een afdracht door de zorgbedrijven opgenomen van 5 over hun omzet in totaal euro 435 miljoen Hiervan wordt euro 137 miljoen gereserveerd voor de versterking van het eigen vermogen Voor het project Bizon (vervanging verouderde ICT-infrastructuur) is een bedrag van euro 52 miljoen gereserveerd Voor innovatieprogrammarsquos en projecten is een bedrag gereserveerd van euro 42 miljoen Een bedrag van euro 12 miljoen is door de zorgbedrijven afgedragen ter compensatie van de kostenverhogingen van de ondersteunende bedrijven als gevolg van groei van de organisatie Het resterende bedrag (euro 192 miljoen) is bestemd om eventuele incidentele knelpunten bij de zorgbedrijven op te vangen en om verbeterplannen van de individuele zorgbedrijven te realiseren

Deel 6 Middelen en geld

107

Baten

De omzet bedroeg in 2019 euro 994 miljoen Dat is euro 100 miljoen hoger dan de omzet in 2018 Met name de opbrengsten Zvw en Jeugd zijn toegenomen

In de overige opbrengsten zijn eenmalige baten als gevolg van verkoop terreinen en schadevergoeding opgenomen Hiermee is een bedrag van circa euro 22 miljoen gemoeid Daarnaast is sprake van indexatie en ophoging van tarieven van circa euro 30 miljoen Resteert een autonome groei van circa euro 48 miljoen

De omzet in de Zvw nam toe ten opzichte van 2018 met euro 60 miljoen Deze toename is bij alle zorgbedrijven zichtbaar De toename wordt deels veroorzaakt door een tariefstijging een toename van het aantal patieumlnten met circa 2 en een vrijval reservering voor productierisico uit oude jaren

Voor productierisico over de schadelastjaren 2018 en 2019 was een reservering opgenomen welke gedeeltelijk is komen vervallen

Bij de Wlz-opbrengsten was er een toename van euro 23 miljoen (31) in 2019 ten opzichte van 2018 Dit ondanks de afname van het aantal bedden in Rijnmond De toename werd veroorzaakt door tariefstijgingen

De toename in de opbrengsten Jeugdwet ten opzichte van 2018 bedraagt euro 213 miljoen Dit wordt voornamelijk verklaard door verbeterde tarieven Daarnaast is meer werk verzet

De justitieopbrengsten zijn in 2019 met euro 19 miljoen toegenomen ten opzichte van 2018 deze toename wordt verklaard door indexatie van tarieven De subsidies en overige zorgprestaties namen toe met euro 36 miljoen ten opzichte van 2018 In 2018 was sprake van een toename in het aantal opleidingsplaatsen

Lasten

De personeelskosten namen ten opzichte van 2018 toe met euro 408 miljoen Dit wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door de toename van het aantal personeelsleden (zowel direct personeel als indirect personeel) De uitbreidingen bij alle zorgbedrijven zijn een direct gevolg van het aantrekken van meer regiebehandelaars om aan de verantwoordings - eisen van onder andere de verzekeraars te voldoen

Binnen de personeelskosten zien we met name ook een toename van de kosten voor personeel niet in loondienst Deze nemen ten opzichte van 2018 toe met euro 51 miljoen als gevolg van krapte op de arbeidsmarkt onder met name medisch specialisten en VOV-personeel Daar- naast heeft de cao-stijging ook een effect op de toename van de personeelskosten In 2017 en 2018 gestarte reorganisaties bij de zorgbedrijven lopen zijn bijna afgerond In 2019 werd gestart met de reorganisatie bij de afdeling ICT Hiervoor waren voorzieningen opgenomen

De overige bedrijfskosten zijn in 2019 ten opzichte van 2018 beperkt toegenomen met euro 39 miljoen Er is actief door de besturen van de zorgbedrijven en Raad van Bestuur gestuurd op het beheersen van de kosten

Deel 6 Middelen en geld

108

Resultaat

Voor 2019 werd aanvankelijk een resultaat begroot van euro 103 miljoen Het financieel resultaat 2019 bedroeg per saldo euro 213 miljoen Dit is als volgt opgebouwd bull resultaat uit gewone activiteiten (operationeel

resultaat) euro 133 miljoen bull eenmalige baten euro 217 miljoen bull eenmalige lasten euro 137 miljoen

Ten opzichte van het 2018 verbeterde het resultaat uit gewone activiteiten fors met euro 442 miljoen De factoren die hieraan bijdroegen werden toegelicht op p hellip Ook werd daar een toelichting gegeven op de eenmalige baten en lasten

Begroting 2020

Voor 2020 is Parnassia Groep uitgegaan van een geringe groei in de Zvw deze betreft met name een prijsstijging op basis van de CAO Bij de Jeugdwet wordt in de begroting 2020 gerekend met een indexatie van krap 5 ten opzichte van de begroting 2019 Door de zorgbedrijven zijn voor 2020 sluitende begrotingen opgesteld Op basis van de ingediende begrotingen zal de personeelsbezetting met name binnen de formatie van het ondersteunende personeel verder krimpen Net als in 2019 is in de begroting 2020 Fivoor voor 575 geconsolideerd opgenomen

De totale personeelskosten nemen in 2020 ten opzichte van de gerealiseerde personeelskosten 2019 met euro 19 miljoen Over de eerste maanden van 2020 zien we een kostenoverschrijding (met name bij Youz en i -psy PsyQ Brijder) en achterblijvende opbrengsten Vervolgens is de coronacrisis over ons allen heen gekomen met een groot verwacht financieel effect op Parnassia Groep Zie ook p 104 De financieumlle gevolgen van corona in 2020

Investeringen

De investeringen zijn gebaseerd op de meerjarige bouw- en renovatieplannen De bouwprojecten betreffen alle vervangende nieuwbouw en renovaties en passen binnen de kaders van het bestuurlijk akkoord die zich richten op een daling van de klinische capaciteit tot 2020 met 33 De ICT-investeringen zijn gebaseerd op het meerjaren-ICT- beleid De investeringen zijn verdeeld conform onderstaande tabel

Investeringen in immaterieumlle en materieumlle vaste activa

bedragen x euro 1000 Begroting Jaarrekening 2020 2019 2019 2018

Bedrijfsgebouwen en -terreinen 44700 22792 60205 13799

Andere vaste bedrijfsmiddelen technische en administratieve uitrusting

14950 16383 6086 17726

Subtotaal materieumlle vaste activa 59650 39175 66291 31525

Immaterieumlle vaste activa - 1000 1321 1693

Kosten goodwill van derden verkregen - - 90 1830

Subtotaal immaterieumlle vaste activa - 1000 1411 3523

Totaal materieumlle en immaterieumlle vaste activa 59650 40175 67855 35048

Het investeringsniveau was in 2019 euro 329 miljoen hoger dan in 2018 De investeringen in 2019 betreffen enerzijds de nieuwe kliniek in Poortugaal (nog niet gereed ultimo 2019) en bestedingen aan projecten die in 2019 gereedgekomen zijn In 2019 is er voor een bedrag van euro 197 miljoen aan projecten gereedgekomen Investeringen in 2019 in huisvesting hangen onder meer samen met diverse projecten ten aanzien van verbouwingen van diverse panden Daarnaast namen investeringen in ICT toe als gevolg van de vervanging van de verouderde infrastructuur (zie p 97) Dit loopt door naar 2020

De kosten goodwill van derden verkregen in 2019 ad euro 01 miljoen hebben betrekking op betaalde goodwill voor het verkrijgen van alle aandelen van New Health Group BV Na uitvoering van een impairmentanalyse is besloten om voor eerder betaalde goodwill voor New Health Group euro 10 miljoen als bijzondere waardevermindering te verwerken

Deel 6 Middelen en geld

109

De meerjaren-investeringsbegroting laat voor 2020 wat betreft de investeringen in duurzame roerende en onroerende zaken een hogere omvang zien dan begroot voor 2019 Dit heeft onder andere betrekking op de nieuwbouw Poortugaal

Eigen vermogen en solvabiliteit

Weerstandsvermogen is van belang gezien de toenemende risicorsquos voor zorginstellingen en de steeds hogere eisen die banken en financiers stellen aan de financieumlle positie van zorginstellingen

Na toevoeging van het postieve resultaat 2019 ad euro 213 miljoen aan het eigen vermogen bedroeg dit ultimo 2019 afgerond euro 204 miljoen Het weerstandsvermogen als percentage van de omzet nam echter af doordat de opbrengsten in grotere mate zijn toege- nomen dan het resultaat Het weerstandsvermogen nam af van 247 naar 205

De solvabiliteit het eigen vermogen ten opzichte van het totale vermogen is 315 (2018 279)

Onze bedrijven dragen uit hun resultaat bij aan het groepsver- mogen het staat hen vrij om daarnaast indien mogelijk een ei- gen vermogen aan te leggen om dit in latere jaren weer te kunnen inzetten voor onder andere innovatie

Liquiditeit en financieringsbehoefte

De liquiditeit op basis van de quick ratio (vlottende activa incl liquide middelen en excl voorraden versus kortlopende schulden) is in 2019 ten opzichte van 2018 afgenomen van 150 naar 144

Liquiditeitsrisico

Parnassia Groep bewaakt de liquiditeitspositie door middel van opeenvolgende liquiditeitsbegrotingen en -prognoses Het management ziet erop toe dat steeds voldoende liquiditeiten beschikbaar zijn om aan de verplichtingen van Parnassia Groep te kunnen voldoen en tevens dat er voldoende financieumlle ruimte beschikbaar blijft

Parnassia Groep ziet erop toe dat er voldoende opvraagbare tegoeden zijn om de verwachte operationele kosten te dekken inclusief het voldoen aan de financieumlle verplichtingen Hierin is geen rekening gehouden met het eventuele effect van extreme omstandigheden die redelijkerwijs niet kunnen worden voorspeld Tevens is geen rekening gehouden met de voortijdige afwikkeling van basisrenteleningen Daarnaast beschikt Parnassia Groep over de bij het onderdeel kredietovereenkomst beschreven kredietruimte

Parnassia Groep heeft ultimo 2019 geen derivaten en loopt hierop derhalve geen risicos

Reeumlle waarde

De reeumlle waarde van in de balans opgenomen financieumlle instrumenten verantwoord onder kasmiddelen kortlopende vorderingen en schulden en dergelijke benadert de boekwaarde daarvan Parnassia Groep heeft het beleid om langlopende leningen tot het einde van de looptijd aan te houden De reeumlle waarde van de langlopende leningen is bij een gehanteerde risico-opslag van 20 gering (38) hoger dan de boekwaarde eind 2019

Obligoverplichting

In verband met de deelname aan het Waarborgfonds voor de Zorgsector (WFZ) heeft Parnassia Groep een niet in de balans opgenomen obligoverplichting Deze verplichting houdt in dat wanneer het WFZ op zijn garantieverplichtingen wordt aangesproken en zijn vermogen zou onvoldoende blijken om aan deze verplichtingen te voldoen Parnassia Groep een renteloze lening van maximaal 3 (euro 339 miljoen) van de geborgde leningen aan het WFZ moet verstrekken (2018 euro 372 miljoen) De afname ten opzichte van 2018 is te verklaren door aflossingen van geborgde leningen op basis van het reguliere aflosschema

Deel 6 Middelen en geld

110

Kredietovereenkomst

In december 2014 heeft Parnassia Groep met een consortium van banken een overeenkomst afgesloten voor de langlopende financiering van vastgoedinvesteringen en de financiering van het werkkapitaal

De totale financiering bedraagt euro 180 miljoen (euro 120 miljoen lang en euro 60 miljoen kort) en is als volgt opgebouwd bull Langlopende leningen van in totaal euro 30 miljoen voor investeringen uitgevoerd in de jaren 2014 en 2015

bull Langlopende leningen van euro 60 miljoen voor investeringen uitgevoerd in de jaren 2010 tm 2013 bull Langlopende leningen van euro 30 miljoen voor investeringen uitgevoerd in de jaren 2015 tm 2017 waarvan euro 1225

mln niet wordt opgenomen bull Een werkkapitaalfaciliteit van euro 60 miljoen

De nieuwe faciliteiten zijn met ingang van 2015 ter beschikking gesteld

De verstrekte zekerheden luiden als volgt

bull 1e gedeelde hypotheek ten gunste van het bankenconsortium en het Waarborgfonds (WFZ) op alle onroerend goed behoudens het onroerende goed dat is of wordt betrokken in projectontwikkeling (Nieuw Koningsduin en Noordwijkerhout)

bull Positievenegatieve hypotheekverklaring op het onroerend goed van Nieuw Koningsduin en in Noordwijkerhout bull Aan het bankenconsortium en WFZ 1e gedeelde pandrecht op alle bedrijfsinventaris overige bedrijfsmiddelen

alle vorderingen op handelsdebiteuren zorgverzekeraars en zorgkantoren op alle voorraden verzekeringen en alle intercompany-vorderingen

Op 31 december 2019 had Parnassia Groep de beschikking over de volgende kredietfaciliteiten bull ING Bank ten behoeve van de exploitatie euro 30 miljoen bull Rabobank ten behoeve van de exploitatie euro 30 miljoen

Uit hoofde van deze faciliteiten waren per 31 december 2019 de volgende voorwaarden nog van kracht

Aan ING Bank verstrekte zekerheden

bull Negatieve pledge de vennootschap verklaart geen van de activa te zullen bezwaren ten behoeve van derden zonder voorafgaande toestemming van ING Bank

bull Pari-passu-verklaring de vennootschap verbindt zich voorwaardelijk aan het stellen van zekerheden aan ING

Bank namelijk indien en zodra de vennootschap zekerheden zou gaan stellen ten behoeve van andere geld- gevers

bull Cross-default-verklaring leningen zijn opeisbaar indien de vennootschap de rente en aflossingsverplichting aan

andere geldgevers niet nakomt

Aan Rabobank verstrekte zekerheden bull Negatieve pledge de vennootschap verklaart geen van de activa te zullen bezwaren ten behoeve van derden

zonder voorafgaande toestemming van Rabobank bull Pari-passu-verklaring de vennootschap verbindt zich voorwaardelijk aan het stellen van zekerheden aan Rabo-

bank namelijk indien en zodra de vennootschap zekerheden zou gaan stellen ten behoeve van andere geld- gevers

bull Cross-default-verklaring leningen zijn opeisbaar indien de vennootschap de rente en aflossingsverplichting aan andere geldgevers niet nakomt

Aan Rabobank en ING Bank gezamenlijk verstrekte zekerheden

bull Verhaalsregeling gezamenlijke zekerheden Rabobank en ING Bank (crediteurenregeling) bull Compte joint (gezamenlijke rekening) en mede-aansprakelijkheidsovereenkomst

Voor Antes Zorg zijn in het verleden separate (bilaterale) financieringen aangetrokken met ABN Amro Bank ING Bank en Rabobank De verstrekte zekerheden betreffen met name hypotheekverklaringen op diverse percelen en panden Voor de drie financiers geldt een cross-default bepaling leningen en rente zijn opeisbaar indien Antes Zorg de rente en aflossingsverplichting aan eacuteeacuten van deze drie financiers niet nakomt

Antes Zorg heeft ultimo 2019 een rekening-courantfaciliteit van euro 5 miljoen Per 1 januari 2020 is deze faciliteit opgeheven

Deel 6 Middelen en geld

111

Administratieve organisatie

In ons kwaliteitssysteem en dus onze administratieve organisatie (AO) willen we alleen die lsquospelregelsrsquo opnemen die echt nodig zijn voor het goed functioneren van teams zorgbedrijven of van de groep als geheel en die zaken zo slim en gebruiksvriendelijk mogelijk organiseren en inrichten

Tegelijkertijd moeten we onze AO en daarmee de inrichting van onze systemen afstemmen op uiteenlopende externe eisen die jaarlijks worden uitgebreid Het feit dat wij vier financieringsstromen kennen (zie hieronder) is daarbij een complicerende factor

De afgelopen jaren hebben wij veel geiumlnvesteerd in het verbeteren van de ondersteunende systemen en de administratieve organisatie Niettemin blijkt uit onze tevredenheidsmetingen dat in de beleving van medewerkers zij nog te weinig efficieumlnt en lsquogeruisloosrsquo door de systemen worden ondersteund Dit blijkt een zaak van lange adem en vereist verder investeren in het verbeteren van ICT en de performance ervan

Maar uit de analyse blijkt ook dat een groot deel van de problemen die medewerkers ondervinden te maken hebben met alle externe regels die de zorg niet beter maken maar wel te veel tijd kosten Er is begrip voor dat zorg- instellingen zich moeten verantwoorden maar de veelheid diversiteit dubbelingen en veranderende vraagstellingen maken dat onze medewerkers dit ervaren als overmatige bureaucratie die in sommige gevallen helaas ook niet voor patieumlnten onopgemerkt blijft We zullen dus met volle energie blijven pleiten samen met vele anderen voor forse vermindering van de externe bureaucratie

Vier financieringsstromen

In 2019 vroeg de splitsing van de activiteiten naar meerdere financieringsstromen opnieuw veel aandacht Er is

sprake van inkoop van zorg door verzekeraars (Zorgverzekeringswet) via specialistische DBCrsquos basis-GGZ-prestaties en ZZPrsquos (LGGZ) door justitie via DBBCrsquos ZZPrsquos en extramurale producten en reclassering door de zorgkantoren voor de langdurige klinische zorg via ZZPrsquos (Wlz vh AWBZ) en door de gemeenten in het kader van de zorg voor jeugdigen beschermd wonen en extramurale begeleiding alsmede de subsidieprojecten

Zvw DBCrsquos basis-GGZ-prestaties en ZZP-Brsquos De zorg binnen de Zvw wordt per verzekeraar ingekocht Naast de landelijke regelgeving worden per verzekeraar specifieke afspraken gemaakt over onder meer de gemiddelde kosten van een behandeling en de duur van de klinische opname Sinds 2016 maken het 2e en het 3e jaar verblijf onderdeel uit van de Zvw onder de noemer LGGZ Deze zorg kent een eigen registratie

Sinds 2014 worden de contracten per verzekeraar per onderdeel (SGGZ BGGZ LGGZ) gemonitord Aangezien de contracten met de verzekeraar hun weerslag hebben over meerdere jaren houdt dit in dat in een kalenderjaar de contractrealisatie van meerdere schadejaren wordt gevolgd De AO en IB (interne beheersing) zijn aangepast aan de monitoring van deze contracten Daarnaast is het zo dat het aantal registratie- en declaratieregels sinds 2014 is toegenomen Het bovenstaande kent een aantal complexe elementen bull Met de afrekening op DBCrsquos is ook het schadelastbegrip geiumlntroduceerd Met de verzekeraars is een afspraak

gemaakt voor het schadelastjaar 2019 Dit betreft de waarde van de DBCrsquos en BGGZ-prestaties die zijn geopend in 2019 De betreffende DBCrsquos en BGGZ-prestaties zijn voor een (beperkt) deel gesloten in 2019 het merendeel zal pas in 2020 worden gesloten en gefactureerd De contractwaarde respectievelijk de waarde van de DBCrsquos en BGGZ-prestaties moet toegerekend worden aan twee boekjaren voor deze toerekening zijn aanvullende analyses noodzakelijk

bull In navolging van het bovenstaande wordt ook de zorg verleend op de in 2018 geopende DBCrsquos deels verantwoord in het kalenderjaar 2018 deels in 2019 Verder is de finale afwikkeling van het schadejaar 2017 nog onderhanden in het kalenderjaar 2019 Dit impliceert dat ook de contracten van 2017 zijn gemonitord

bull Substitutie tussen contracten van verschillende verzekeraars is niet mogelijk Dit houdt in dat de overproductie bij de ene verzekeraar niet gecompenseerd kan worden met de onderproductie bij een andere verzekeraar het zogenaamde snijvlakverlies De contractafspraken wisselen per verzekeraar dit maakt dat de AO en de IB hierop moeten worden afgestemd

Volgend op de contractafspraken toetst de verzekeraar de verleende zorg op steeds meer aspecten Deze toetsing is verwoord in een controleplan dat de GGZ-aanbieder zelf uitvoert en waarover de GGZ-aanbieder zelf rapporteert

Deel 6 Middelen en geld

112

Zelfonderzoeken Parnassia Groep heeft de zelfonderzoeken inzake de schadejaren 2016 en 2017 uitgevoerd conform de daarvoor geldende Controleplannen Zelfonderzoek cGGZ (inclusief de functionele ontwerpen per controlepunt) voor de aansluitnummers Parnassia Groep Antes Zorg BV en Stichting dr Leo Kannerhuis Voor de schadejaren 2016 en 2017 heeft de accountant per aansluitnummer een rapport van feitelijke bevindingen opgesteld De werkzaamheden van de representerende verzekeraar zijn inmiddels afgerond en de conclusiebrieven ontvangen De bij de zelfonderzoeken geconstateerde issues waren reeds verwerkt in de betreffende jaarrekeningen Voor de schadejaren 2018 en 2019 is de omzet onderzocht in lijn met het schadejaar 2017 waarbij rekening is gehouden met de wijzigingen in de regelgeving hetgeen inhoudt dat de majeure risicorsquos ten aanzien van de verwijzing het hoofdbehandelaarschap en de verblijfsregistratie zijn onderzocht In de jaarrekening 2019 is een reservering opgenomen voor terug te betalen omzet naar aanleiding van dit onderzoek

Horizontaal toezicht In 2019 heeft Parnassia Groep de wens uitgesproken om per 2021 horizontaal toezicht te hebben ingevoerd ten aanzien van de rechtmatigheid van zorgkosten volgens landelijk vastgestelde richtlijnen Hiertoe is een intentieverkla- ring ondertekend met de verzekeraars CZ en Zilveren Kruis Dit betreft enerzijds het correct registreren en declareren en anderzijds het gepast gebruik van zorg Dit moet leiden tot een andere wijze van verantwoording waarbij een verschuiving plaatsvindt van achteraf controles naar beheersing van de registratie- en declaratieprocessen Parnassia Groep heeft inmiddels de verkenningsfase (fase A) en de inventarisatiefase (fase B) doorlopen en is gestart met de verbeterfase (fase C) In dit verband zal Parnassia Groep gebruikmaken van de regeling GGZ 2018 Deze voorziet in de mogelijkheid het zelfonderzoek 2018 en 2019 in eacuteeacuten keer uit te voeren in 2021 Dit biedt Parnassia Groep de mogelijkheid zich te focussen op de werkzaamheden betrekking hebbende op de invoering van horizontaal toez icht en voorkomt een dubbele belasting

Regeldruk in de GGZ In 2019 hebben zorgverzekeraars en GGZ-aanbieders samen met het ministerie van Volksgezondheid Welzijn en Sport en de Nederlandse Zorgautoriteit afspraken gemaakt om de regeldruk in de GGZ terug te dringen Partijen hebben vijf punten benoemd waarop het aantal regels in de GGZ moet gaan afnemen Zo moeten zorgprofessionals tot en met 2019 kiezen uit een lijst van 183 codes om hun tijd te verantwoorden Per 1 januari 2020 is dit teruggebracht naar 22 codes Zo wordt de kans dat er een registratiefout wordt gemaakt kleiner Zorgverzekeraars zijn erbij gebaat dat op een eenduidige wijze wordt geregistreerd Ook de verwijzing naar de GGZ is verbeterd De regels die hiervoor gelden zijn eenduidiger en duidelijker omschreven en sluiten nu beter aan op hoe een (door)verwijzing in de praktijk werkt De overbodige regels zijn geschrapt

Parnassia Groep heeft een stuurgroep ingericht om intern de (administratieve) regeldruk die de teams en de zorg- administratie ervaren waar dat kan te verminderen We willen hier verdere stappen in zetten temeer omdat de regeldruk sterk samenhangt met het werkplezier en de werkbeleving van de collegarsquos

De overgang naar een nieuwe bekostigingswijze van de GGZ en de forensische zorg wordt momenteel door partijen (VWS NZa brancheorganisaties van aanbieders (waaronder GGZ Nederland) en verzekeraars (ZN)) voorbereid Het voornemen is om in 2022 over te gaan op het zorgprestatiemodel Het streven is de registratie en verantwoording van de zorg te vereenvoudigen

Wmo ZZP-C extramurale zorg dagbesteding jeugd-DBCrsquos en wijkteams Sinds 2015 wordt de zorg van ZZP-Crsquos dagbesteding de extramurale zorg de jeugd en de wijkteams gecontracteerd door gemeenten Door de separate contractering is de registratielast sterk toegenomen Waar in het verleden contrac- ten werden afgesloten met verzekeraars en zorgkantoren worden de contracten nu afgesloten met meer dan tweehonderd gemeenten in Nederland Al deze contracten kennen eigen afspraken met eigen tarieven en separate verantwoordings- en facturatieafspraken Dit legt een groot beslag op onze capaciteit zowel in het account- management richting gemeenten als in de backoffice ten aanzien van registratie en verantwoording Een bijzonder- heid zijn hoofd- en onderaannemerconstructies Hierbij is Parnassia Groep de hoofdaannemer met een contract met de gemeente die delen van de zorg regelt met andere aanbieders respectievelijk onderaannemer die op verzoek van een andere aanbieder zorg verleent aan een inwoner Zowel voor onze organisatie als onze registratie en administratie zijn dit complexe constructies Hierdoor zijn de personele inzet en de administratieve lasten verder toegenomen

Wlz ZZP-B Het werken met de zogenaamde zorgzwaartepakketten (ZZPrsquos) in de Wlz is volledig geiumlmplementeerd Parnassia Groep heeft meerdere contracten ten aanzien van Wlz-zorg met de zorgkantoren De externe verantwoording aan de zorgkantoren heeft in 2019 plaatsgehad op patieumlntniveau via de zogenaamde AW319 het geautomatiseerde declara-

Deel 6 Middelen en geld

113

tieverkeer tussen zorgkantoor en zorginstelling Deze rapportage op patieumlntniveau is leidend in de externe productie- verantwoording Deze rapportage vereist een grote nauwkeurigheid zowel bij de zorgkantoren als bij ons als zorginstelling en is hierdoor arbeidsintensief

Justitie DBBCrsquos ZZPrsquos en extramurale producten Het ministerie van Veiligheid en Justitie is sinds 2008 financieel verantwoordelijk voor de inkoop van forensische zorg in strafrechtelijk kader en de plaatsing van patieumlnten (volwassenen) die naar aanleiding van een rechterlijke uitspraak psychiatrische zorg enof verslavingszorg nodig hebben In 2019 vond inkoop plaats van DBBCs ZZPrsquos en extramurale producten deels rechtstreeks als Parnassia Groep en deels als onderaannemer van Fivoor BV Aan het totale proces van inkoop indiceren en plaatsen is ook in 2019 veel aandacht besteed

114

Deel 7 DE BESTURING VAN ONZE GROEP

Bestuurlijk samenspel

Het besturen van een maatschappelijke organisatie als Parnassia Groep vergt een goed samenspel tussen bestuurlijke organen een uitgebalanceerd stelsel van werkwijzen en een consequente toepassing daarvan

Als eerste bespreken we in dit deel hoe op basis van algemene normen voor goed bestuur Parnassia Groep het samenspel heeft ingericht tussen raad van bestuur raad van commissarissen en het bestuur van de Stichting Parnassia en hoe dit in 2019 heeft gefunctioneerd

Vervolgens beschrijven we de inrichting en toepassing van onze werkwijzen op het gebied van besturing amp control en meer specifiek onze risicobeheersing en het kwaliteits- en veiligheidsmanagement

Cruciaal voor een goede uitoefening van de zeggenschap door het bestuur is de medezeggenschap van patieumlnten en van collegarsquos Daarmee besluiten we dit deel

Normen voor goed bestuur

Parnassia Groep beschikt over een Reglement Corporate Governance Dit voldoet aan de landelijk geldende Governancecode Zorg

Het Reglement Corporate Governance is van toepassing op de raad van commissarissen de raad van bestuur en de leden van het bestuur van de Stichting Parnassia

Enig aandeelhouder van Parnassia Groep BV is de Stichting Parnassia Het bestuur van de stichting vertegen- woordigt de aandeelhouder in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders (hierna AVA) Voor deze stichting is een apart bestuursreglement opgesteld dat onderdeel is van het Reglement Corporate Governance

De toepassing van belangrijke elementen van het Reglement Corporate Governance komt hierna aan de orde in de onderdelen Raad van bestuur en Raad van commissarissen van elementen van het bestuursreglement onder Bestuur Stichting ParnassiaAVA

Evaluatie werking governancestructuur Jaarlijks wordt de werking van de governancestructuur geeumlvalueerd in een vergadering van de AVA Op 23 mei 2019 bespraken de AVA de raad van commissarissen en de raad van bestuur de werking van de governancestructuur het samenspel tussen de drie organen en nieuwe ontwikkelingen ten aanzien van goed bestuur en toezicht in de zorg Dit mede tegen de achtergrond van de per 1 januari 2017 van kracht geworden Governancecode Zorg 2017 (hierna de Code) die de Zorgbrede Governancecode 2010 heeft vervangen

Er werd stilgestaan bij het samenspel tussen AVA raad van commissarissen en raad van bestuur en bij aspecten daarvan in het licht van de zeven principes van de nieuwe Code Ter voorbereiding van de evaluatie van de werking van de governance hebben de raad van commissarissen en de raad van bestuur hun (zelf)evaluatie met behulp van externe ondersteuning door het Instituut voor Governance amp Leiderschap gedaan De bevindingen uit de evaluatie werden besproken in de gemeenschappelijke vergadering De conclusie was dat de governance op een adequate manier heeft gewerkt Vastgesteld is welke onderwerpen verder verdiept cq uitgewerkt moeten worden waaronder de wijze waarop de raad van bestuur informatie verstrekt per zorgbedrijf aan de raad van commissarissen Op voorstel van de raad van commissarissen werd een afspraak gemaakt om de verdieping met elkaar te zoeken op een aantal themarsquos in de vorm van een strategiebijeenkomst Tevens werd een aantal technische aanpassingen in het reglement vastgesteld

Deel 7 De besturing van onze groep

116

Klokkenluidersregeling Parnassia Groep heeft een klokkenluidersregeling opgesteld op basis van het model van de Brancheorganisaties Zorg (BoZ) De regeling wordt vermeld in onze gedragscode en de toelichting daarop De regeling voorziet in een onafhankelijke externe lsquoadviseur klokkenluiderrsquo In 2019 is er geen melding geweest

Raad van bestuur

De raad van bestuur die het statutair bestuur vormt van Parnassia Groep bestuurt de groepin samenspraak met de bestuurders van de daartoe behorende zorgbedrijven Gezamenlijk vormen zij de Bestuursraad

Bestuursstructuur en samenstelling Op basis van de statuten stelt de raad van commissarissen het aantal posities binnen de raad van bestuur vast en benoemt de bestuurders

In het verslagjaar bestond de raad van bestuur uit de heer Stephan Valk (voorzitter) de heer Marc Blom (bestuurder zorg) mevrouw Betty Kooijman (bestuurder bedrijfsvoering en financieumln) Per 1 oktober 2019 trad de heer Sjoerd van Breda toe tot de raad van bestuur als opvolger van mevrouw Kooijman Na een overdrachtsperiode trad mevrouw Kooijman per 1 juni 2020 af

Het navolgende overzicht geeft de samenstelling van de raad van bestuur weer gedurende het verslagjaar met de verdeling van de aandachtsgebieden van de bestuurders

Samenstelling raad van bestuur

Naambestuursfunctie Aandachtsgebieden

Stephan Valk RA

voorzitter RvB

Governance strategisch groepsbeleid en portfolio marketing en communicatie

verkoop

dr Marc BJ Blom

lid RvB

Zorg opleiding en onderzoek veiligheidsmanagement

bestuurder Concernclieumlntenraad

drs Betty D Kooijman

lid RvB

Bedrijfsvoering incl f inancieumln besturing amp control HRM en ICT

bestuurder Centrale Ondernemingsraad

drs Sjoerd WG van Breda

lid RvB (vanaf 1 oktober 2019)

Bedrijfsvoering incl f inancieumln besturing amp control HRM en ICT

bestuurder Centrale Ondernemingsraad

Binnen Parnassia Groep functioneert ook een bestuursraad de vergadering van de bestuurders van de zorgbedrijven en de leden van de raad van bestuur We betrekken de samenstelling van de bestuursraad bij de verhouding tussen het aantal mannen en vrouwen in het bestuur van de groep De bestuursraad bestaat gemiddeld uit 14 personen waarvan 6 vrouwen en 8 mannen Met deze samenstelling voldeden wij aan de normen van artikel 276 van Boek 2 BW (ten minste 30 van de zetels wordt bezet door vrouwen en ten minste 30 door mannen)

Op basis van het beleid op het gebied van management development stelde de raad van commissarissen in 2019 de uitgangspunten voor de opvolgingsplanning voor de raad van bestuur vast alsmede die voor de werving en selectie van nieuwe leden De raad van bestuur deed dit voor de bestuurders en directeuren

Nevenfuncties Bij de benoeming en gedurende de arbeidsovereenkomst beziet de raad de nevenfunctie(s) van de kandidaat op mogelijke belangenverstrengelingverenigbaarheid met de bestuursfunctie Hiervoor moet voorafgaand schriftelijk toestemming zijn gegeven door de voorzitter van de raad van bestuur respectievelijk voor laatstgenoemde de voorzitter van de raad van commissarissen Hier zijn geen bijzonderheden uit voortgekomen Zie voor een overzicht van nevenfuncties van leden van de raad van bestuur bijlage 8

Deel 7 De besturing van onze groep

117

Reglement De relatie tussen de raad van bestuur en het toezicht is beschreven in het Reglement Corporate Governance Parnassia Groep de verdeling van bevoegdheden binnen de raad van bestuur en tussen de raad van bestuur en de bestuurders van de zorgbedrijven is beschreven in een bestuursreglement

Vergaderingen De raad van bestuur vergadert tweewekelijks Daarnaast zijn er enkele malen per jaar beleidsdagen De bestuursraad vergadert ook tweewekelijks

Bezoldiging raad van bestuur De leden van de raad van bestuur werden bezoldigd binnen de kaders van de beloningscode voor bestuurders in de zorg (BBZ)

Vanaf 2013 is de Wet Normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT) van kracht De bezoldiging van de leden van de raad van bestuur past binnen de Wet en bijbehorende regelgeving Dit is getoetst en vastgesteld door de RvC

De vertrekregeling van de bestuurders is mede gebaseerd op de rechten die voortvloeien uit de lengte van hun dienstverband bij Parnassia Groep

Beoordeling functioneren raad van bestuur De raad van commissarissen beoordeelt het functioneren van de raad van bestuur op basis van een beoordelings - methode die voorziet in (groepen van) criteria Bij onvoldoende functioneren volgt er een formeel beoordelingsgesprek met het desbetreffende lid dan wel met de voltallige raad van bestuur

Medio 2019 heeft de raad van commissarissen het functioneren van de raad van bestuur in zijn geheel besproken De raad van bestuur was niet bij de bespreking aanwezig Het functioneren van de individuele leden van de raad van bestuur is op basis van individuele functioneringsgesprek- ken besproken door de voorzitter de vicevoorzitter en een derde lid

De raad van commissarissen heeft gezien alle resultaten van de voorafgaande jaren zowel operationeel als in het realiseren van het bedrijfsplan de fusies en overnames en de rol in het landelijk netwerk het functioneren van de raad van bestuur in zijn geheel als goed beoordeeld

Deel 7 De besturing van onze groep

118

Raad van commissarissen1

De raad van commissarissen wil alvorens een beschrijving te geven van zijn werkwijzen

en hoe hij zijn taken heeft vervuld stilstaan bij het goede werk dat in 2019 ondanks de vele moeilijkheden die zich voordeden is verricht in Parnassia Groep

Tijdens het schrijven van dit verslag bevonden we ons midden in de coronacrisis De inzet en creativiteit van alle collegarsquos van Parnassia Groep om in deze ongekende omstandigheden de patieumlntenzorg zo goed mogelijk doorgang te laten vinden om bij te dragen aan het tegengaan van de verspreiding van de ziekte en om de organisatie te laten functioneren zijn indrukwekkend

De raad realiseert zich dat alle ontwikkelingen in 2019 en alle resultaten niet mogelijk zouden zijn geweest zonder de inspanningen van al onze collegarsquos die zich enorm hebben ingespannen om elke dag weer direct en indirect de kwaliteit van leven van onze patieumlnten te verbeteren Dit in nauwe samenwerking met tal van anderen binnen en buiten de organisatie

Hierdoor is Parnassia Groep in staat geweest weer goede prestaties te leveren op het gebied van de kwaliteit van de patieumlntenzorg Het jaar 2019 stond in het teken van herstel na het in financieel opzicht uitzonderlijk slechte jaar 2018 Dit herstel is nog niet voltooid en loopt door in 2020

Dit vergde grote inspanningen zeker in combinatie met de acties voor het behouden van een inspirerende werkomgeving en voor het ondanks tekorten aan collegarsquos zo veel mogelijk bekorten van de wachtlijsten

Daarnaast is het werk in de GGZ op zichzelf vaak al zwaar en belastend en worden collegarsquos (te) vaak geconfronteerd met agressief gedrag zowel verbaal als fysiek De raad constateert dat hier veel aandacht voor is en onderstreept het belang van een veilig en prettig werkklimaat voor iedereen

Het bestuur heeft in deze lastige omstandigheden Parnassia Groep optimistisch betrokken en koersvast geleid De collegarsquos van Parnassia Groep hebben door hun gezamenlijke inzet vele mooie resultaten tot stand gebracht waar dit jaarverslag vol mee staat De raad wil daarvoor zijn grote waardering uitspreken

Perspectief bij het vervullen van de toezichtstaken Uitgangspunt bij de taakvervulling door de raad is de statutaire doelstelling van Parnassia Groep BV en de nadere uitwerking in haar groepsvisie (zie p 11-12) Deze vat de bijzondere opdracht samen die Parnassia Groep zich als maatschappelijke onderneming stelt namelijk zo goed mogelijke hulp bieden aan mensen die psychisch lijden De concretisering hiervan in ons bedrijfsplan met de te behalen resultaten alsmede de toedeling van middelen hiervoor in de begroting bieden concrete criteria voor het toezicht en voor de beoordeling van de raad van bestuur Daarbij zijn uiteraard de kwaliteit van zorg de veiligheid de soliditeit van de bedrijfsvoering en als onderdeel daarvan de beheersing van risicorsquos in brede zin de centrale aandachtspunten

Onafhankelijkheid van de raad Het Reglement Corporate Governance van Parnassia Groep bevat de uitgangspunten die bij (her)benoeming van leden van de raad in aanmerking worden genomen Enkele daarvan beogen hun onafhankelijkheid te waarborgen Zo is in de raad geen plaats voor een voormalig bestuurder van Parnassia Groep heeft een lid van de raad geen (directe) familie werken bij Parnassia Groep ontvangt hij buiten de vergoeding in verband met het toezichthouder- schapcommissariaat geen enkele financieumlle vergoeding van Parnassia Groep en mag de betrokkenheid van de raad van bestuur bij de invulling van een vacature in de raad niet zodanig zijn dat de raad van bestuur een beslissende invloed kan uitoefenen De hoofd- en nevenfuncties van leden van de raad mogen hun onafhankelijk functioneren niet in de weg staan Zie voor een overzicht van deze hoofd- en nevenfuncties bijlage 8

Deskundigheid en aandachtsgebieden binnen de raad en commissies Het Reglement Corporate Governance beschrijft het profiel waaraan elk lid van de raad moet voldoen Elk lid moet onder meer beschikken over een combinatie van eigenschappen waaronder een lsquohelikopterviewrsquo kennis van en

1 Dit onderdeel is vastgesteld door de raad van commissarissen De overige inhoud van dit Jaarverslag 2019 is vastgesteld door de raad van be-

stuur van Parnassia Groep BV en goedgekeurd door de raad van commissarissen

Aandeelhouder van Parnassia Groep BV is de Stichting Parnassia Een verslag van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders zijnde het stichtingsbestuur is opgenomen na dit verslag van de raad van commissarissen

Deel 7 De besturing van onze groep

119

ervaring met bestuurlijke besluitvormingsprocessen en strategische afwegingsprocessen een actieve maatschap- pelijke orieumlntatie en meer in het bijzonder op de (geestelijke) gezondheidszorg kennis om de zorg de bedrijfsvoering en de financieumln te kunnen beoordelen het vermogen om een goed evenwicht te zoeken tussen de toezichthoudende rol van de raad en de uitvoerende rol van de raad van bestuur De kennisontwikkeling van de leden van de raad wordt jaarlijks geiumlnventariseerd waarna er in de gezamenlijke evaluatie wordt bezien of extra deskundigheidsbevordering noodzakelijk is

Het Reglement Corporate Governance beschrijft ook de functie van voorzitter en tevens de specifieke aandachts- gebieden binnen de raad In de raad van commissarissen zijn de volgende aandachtsgebieden vertegenwoordigd voorzitter financieumln medisch-inhoudelijk veiligheid bedrijfsvoering maatschappelijk veld en vastgoed Het reglement beschrijft voor elk aandachtsgebied een hierop toegesneden profiel met daarin de benodigde specifieke deskundigheidervaring

Informatiebronnen van de raad Gezien hun profiel (zie hierboven) beschikken de leden van de raad over de brede maatschappelijke orieumlntatie en de deskundigheid op specifieke gebieden die vereist zijn om zich een oordeel te kunnen vormen over het functioneren van de organisatie De wijze waarop zij hierover worden geiumlnformeerd wordt beschreven in het Reglement Corporate Governance alsmede in een jaarlijks overzicht van informatiedocumenten Het reglement bepaalt onder meer dat de voorzitter van de raad samen met de voorzitter van de raad van bestuur ervoor zorgt dat de leden van de raad tijdig alle relevante informatie ontvangen zodat zij hun taak goed kunnen uitoefenen Voorts voorziet het reglement in bepalingen over de frequentie van de overleggen tussen de beide raden en van bilaterale overleggen van de voorzitter van de raad met de voorzitter en de leden van de raad van bestuur Het reglement geeft een overzicht van de onderwerpen die in elke vergadering standaard worden geagendeerd alsmede van onderwerpen die op vastgestelde momenten in het jaar aan de orde komen De raad laat zich over de stand van zaken en de voortgang in Parnassia Groep informeren door de raad van bestuur mede aan de hand van geregeld terugkerende rapportages en notities over specifieke onderwerpen

Aan de hand van de besturing amp control-cyclus is vastgesteld welke periodieke informatie de raad ontvangt Een belangrijk element in de informatievoorziening is het risicoregister Hiermee houdt de raad van bestuur behalve op de strategische risicorsquos ook toezicht op de interne risicobeheersing op essentieumlle gebieden als veiligheid AOIC financiering vastgoed en ICT en rapporteert hij daarover aan de raad van commissarissen

Een belangrijke informatiebron is voorts de accountant in het bijzonder door middel van diens managementletter en het accountantsverslag Dit geldt ook voor rapportages van externe toezichthouders die met de raad worden gedeeld

Ook aan het contact met de medezeggenschap ontleent de raad informatie over de organisatie In 2019 is de commissaris met het profiel maatschappelijk veld twee keer bij een overlegvergadering met de Concernclieumlntenraad (CCR) aanwezig geweest Het lid dat contact onderhoudt met de Centrale Ondernemingsraad (COR) nam eenmaal deel aan de overleg- vergadering van de COR met de raad van bestuur

Om de raad ook vanuit de zorgbedrijven te informeren worden de vergaderingen geregeld besloten met een presentatie door bestuurder en directie van een van de (zorg)bedrijven

Ook is er een jaarlijkse ontmoeting van de raad met de bestuurders en directeuren van de zorg- en ondersteunende bedrijven van de groep Op 21 maart 2019 vond deze bijeenkomst plaats Voorts legden commissarissen in 2019 enkele werkbezoeken af aan zorgbedrijven waarbij zij zich lieten informeren door directie enof andere collegarsquos De bevindingen uit deze bezoeken werden besproken in een vergadering van de raad

Werving en selectie nieuwe leden van de raad Conform het Reglement Corporate Governance van Parnassia Groep worden leden van de raad van commissarissen benoemd en herbenoemd door de AVA van Parnassia Groep BV zijnde het bestuur van de Stichting Parnassia op voordracht van de raad van commissarissen De werving en selectie vinden plaats aan de hand van een door de raad van commissarissen vastgestelde profielschets die wordt besproken met de raad van bestuur en de AVA

Belangrijke selectiecriteria zijn het algemene profiel de aandachts-deskundigheidsgebieden die vertegenwoordigd moeten zijn en het hierop toegesneden profiel Zie hierboven bij Deskundigheid en aandachtsgebieden binnen de

Deel 7 De besturing van onze groep

120

raad en commissies Voor de leden met de aandachtsgebieden maatschappelijk veld en bedrijfsvoering hebben de Concernclieumlntenraad respectievelijk de Centrale Ondernemingsraad een versterkt aanbevelingsrecht

Benoeming en benoemingstermijn De AVA (het bestuur van de Stichting Parnassia) benoemt de commissarissen op voordracht van de raad van commissarissen De AVA de raad van bestuur en de (centrale) medezeggenschap kunnen aan de raad van commissarissen personen voor benoeming tot commissaris aanbevelen (dit is een algemeen aanbevelingsrecht) Conform de Governancecode Zorg staat in de statuten beschreven dat een lid van de raad van commissarissen voor een periode van vier jaar wordt benoemd met de mogelijkheid tot herbenoeming voor nog eens vier jaar

Samenstelling van de raad De personele samenstelling van de raad is zodanig dat alle deskundigheids- en aandachtsgebieden vertegen- woordigd zijn In het verslagjaar bestond de raad uit de volgende leden

Samenstelling raad van commissarissen

Naam en geboortejaar

Aandachtsgebiedfunctie in raad van

commissarissen

Eerste benoeming

einde termijn of

moment aftreden

Aantal

bijgewoonde

vergaderingen

mw drs MI (Marjolein) Verstappen

(1955)

Voorzitter

Contact Centrale Ondernemingsraad

1 november 2014

oktober 2022

7 7

dhr J (Coos) Rijsdijk

(1947)

Vicevoorzitter

Algemeen ndash integratie fusie Antes Zorg

2 oktober 2017

december 2020 5 7

dhr GR (Guy) Fransen

(1968)

Financieumln

Integratie fusie met Antes Zorg Lid auditcommissie

2 oktober 2017

oktober 2021

4 7

mw JC (Tineke) Huizinga-Heringa (1960)

Forensisch Politieke relaties

1 januari 2015

december 2020 6 7

mw prof dr PL (Pauline) Meurs

(1953)

Maatschappelijk veld

Contact Concernclieumlntenraad

1 januari 2018 januari 2022

(herbenoembaar)

3 7

mw prof dr FE (Floor) Scheepers

(1969)

Medisch-inhoudelijk

Patieumlntveiligheid

2 oktober 2017

november 2022 5 7

dhr mr J (Hans) van der Vlist

(1952)

Governance

Bedrijfsvoering Lid auditcommissie

1 januari 2016

november 2023

5 7

Met deze samenstelling voldeden wij aan de normen van artikel 276 van Boek 2 BW (ten minste 30 van de zetels wordt bezet door vrouwen en ten minste 30 door mannen)

Conform het rooster van herbenoeming en aftreden is de heer Van der Vlist voor een periode van 4 jaar herbenoemd als lid van de raad van commissarissen Zie voor de hoofd- en nevenfuncties van de leden van raad van commissarissen bijlage 8

Commissies

Auditcommissie De leden met als aandachtsgebied financieumln resp bedrijfsvoering vormen tezamen de auditcommissie In deze commissie participeren de financieel bestuurder en (met regelmaat) de externe accountant De commissie verzorgt de voorbereiding van de bespreking in de raad van bull de (financieumlle) informatieverschaffing waaronder de begroting en de jaarrekening

bull de opvolging van de aanbevelingen van de externe accountant bull de naleving van de relevante wet- en regelgeving bull de financiering (treasury) bull de administratieve organisatie en de daaraan ten grondslag liggende informatiesystemen

bull het functioneren van de externe accountant bull de werking van het interne risicobeheersingssysteem De auditcommissie bestond uit de heren Fransen en Van der Vlist onder voorzitterschap van eerstgenoemde

Deel 7 De besturing van onze groep

121

Alle onderwerpen worden ook in de raad zelf geagendeerd en besproken vanwege de gezamenlijke verantwoordelijk- heid In de commissie wordt op deelaspecten dieper op de materie ingedaan De commissie doet hierover verslag aan de raad

Kwaliteitscommissie De bestuurder zorg overlegt tweemaal per jaar met de leden van de raad van commissarissen die specifiek toezicht houden op de zorginhoudelijke aspecten (de kwaliteitscommissie) De commissie bestond uit de dames Meurs en Scheepers Alle onderwerpen worden ook in de raad zelf geagendeerd vanwege de gezamenlijke verantwoordelijk- heid In de bijeenkomst met genoemde leden wordt op deelaspecten dieper op de materie ingedaan Zij doen hier verslag over aan de raad

Remuneratie De raad kent geen formele remuneratiecommissie aangezien in- en externe kaders in acht te nemen bij het bepalen van het salaris en de regeling van de overige arbeidsvoorwaarden van de leden van de raad van bestuur voldoende helder zijn en deze in de gehele raad worden besproken Wel worden door de voorzitter en de vicevoorzitter de beoordelingsgesprekken met de leden van de raad van bestuur gevoerd Ook buigen zij zich over het beleid inzake management development en meer in het bijzonder de opvolgingsplanning In de praktijk vervullen zij de taken van een remuneratiecommissie Zie ook onder Bezoldiging van de leden van de raad en Beoordeling functioneren raad van bestuur (p 117)

Commissie fusie-integratie Naar aanleiding van afspraken die gemaakt zijn ten aanzien van de fusie met Stichting Antes kent de raad vanaf oktober 2017 een commissie die specifiek toezicht houdt op het integratieproject Antes Zorg-Parnassia Groep De commissie bestaat uit twee leden uit de voormalige raad van toezicht van Antes (de heren Rijsdijk en Fransen) en twee leden uit de raad van commissarissen van Parnassia Groep (mw Verstappen en dhr Van der Vlist) Mw Verstappen is voorzitter van deze commissie De commissie vergadert met de voorzitter van de raad van bestuur alsmede met de voorzitter en vicevoorzitter van het bestuur van Antes Holding (Antes Zorg en Bavo Europoort gezamenlijk) De commissie heeft haar toezicht- houdende taak eind 2019 beeumlindigd gelet op de voortgang van de integratie en het behalen van de gestelde fusie- resultaten

Bezoldiging van de leden van de raad De eisen die aan toezichthouders in de gezondheidszorg worden gesteld worden steeds hoger Dat betekent dat elke toezichthouder voldoende tijd moet vrijmaken om zijnhaar functie goed in te kunnen vullen Daarnaast zijn de leden van de raad hoofdelijk aansprakelijk

De beloning dient passend te zijn voor een organisatie met de complexiteit en omvang van Parnassia Groep Deze is conform de statuten vastgesteld door de AVA De bezoldiging wordt jaarlijks getoetst aan normen gesteld door de WNT (Wet Normering bezoldiging topfunctionaris- sen publieke en semipublieke sector) Deze geeft normen voor de vergoeding van toezichthouders Voor de voorzitter is de vergoeding vastgesteld op euro 16878 en voor de leden op euro 11614 Deze bedragen vallen ruim binnen de kaders van de WNT

Zelfevaluatie door de raad Conform het Reglement Corporate Governance bespreekt de raad jaarlijks het eigen functioneren Voorts bevat het reglement bepalingen over tussentijds aftreden bij onvoldoende functioneren In 2019 vond deze jaarlijkse evaluatie plaats in het kader van de bespreking van de werking van de governance in de AVA van 23 mei (zie p 115) Voorafgaand daaraan heeft de raad van commissarissen bij het evalueren van het eigen functioneren gebruikgemaakt van externe ondersteuning door het Instituut voor Governance amp Leiderschap Na elke vergadering wordt structureel kort stilgestaan bij de wijze waarop de vergadering is verlopen

Overleg tussen accountant en de raad De auditcommissie sprak in 2019 tweemaal met de accountant in mei naar aanleiding van de jaarverslaggeving en het accountantsverslag en in december naar aanleiding van de managementletter en bracht hierover verslag uit in vergaderingen van de raad De raad sprak eenmaal met de accountant in zijn mei-vergadering naar aanleiding van het jaarverslag en het accountantsverslag en de bevindingen van de auditcommissie

De aanbevelingen van de accountant worden conform de besturing amp control-cyclus opgenomen in het risicoregister van de groep van acties voorzien en over de resultaten wordt verantwoording afgelegd via dit register

Deel 7 De besturing van onze groep

122

Vergaderingen De raad vergadert in tegenwoordigheid van de raad van bestuur behoudens de bespreking van het eigen functioneren van de raad zijn relatie tot de raad van bestuur en het functioneren van de raad van bestuur en zijn leden In 2019 kwam de raad zevenmaal bijeen waarvan de bijeenkomst in december een zogenaamde strategie- bijeenkomst was waarin een aantal themarsquos werd besproken (oa de digitale transformatie preventie van GGZ en de vitaliteit van de organisatie) De auditcommissie vergaderde in 2019 tweemaal in aanwezigheid van de bestuurder bedrijfsvoering en financieumln van de raad van bestuur Naast hun reguliere vergaderingen hielden zowel de voltallige raad als de auditcommissie telefonische conference calls over de nasleep van de EPD-crisis in 2018 en naar aanleiding het waiver-traject met de banken De kwaliteitscommissie vergaderde in 2019 tweemaal in aanwezigheid van de bestuurder zorg van de raad van bestuur en de geneesheer-directeur De commissie fusie-integratie kwam in 2019 tweemaal bijeen en werd voorts geiumlnformeerd door tussentijdse rapportages over de voortgang van de fusie-integratie De voorzitter van de raad heeft maandelijks een overleg met de voorzitter van de raad van bestuur

Besluiten en besproken onderwerpen De raad wordt door de raad van bestuur systematisch op de hoogte gehouden door middel van geregelde voortgangs - rapportages en daarnaast door specifieke mededelingen over gebeurtenissen en ontwikkelingen

Naast vele volgens plan verlopende zaken en gunstige ontwikkelingen kregen vooral ook minder gunstige ontwikkelingen en kwetsbaarheden de aandacht In de gedachtewisseling over deze en andere kwesties kon de raad van bestuur de raad er steeds van overtuigen deze ontwikkelingen goed te overzien en adequaat tegemoet te treden

Door de raad werden in elke vergadering besproken bull De Management Informatieset (zowel de zorginformatie waaronder veiligheid als personele en financieumlle

informatie etc) bull Belangrijke ontwikkelingen binnen de organisatie en in de externe omgeving Met ingang van november 2018

gebeurt dit op basis van een integrale rapportage ingedeeld conform de speerpunten van het bedrijfsplan

bull Stand van zakenbijzonderheden ten aanzien van de afzonderlijke zorg- en ondersteunende bedrijven

Voorts werden meerdere malen besproken bull ICT-EPD-ontwikkeling bull Gezond werken ndash ontwikkeling ziekteverzuim bull De ontwikkelingen rond de wachtlijsten bull Begroting 2019 resultaatprognose en acties richting duurzaam herstel

bull Gemeentelijke aanbestedingen en contractering met de verzekeraars bull Voortgang fusie- en integratietraject met Antes bull Aspecten kwaliteitsbeleid primair proces bull Diverse samenwerkingen met externe partners

bull Risicomanagementbedrijfsrisicorsquos bull Verdere ontwikkeling van Fivoor (forensische zorg)

Ook kwamen onder meer aan de orde bull Evaluatie Herstelgericht Organiseren bull Incident- en calamiteitmeldingen bull Management-developmentprogramma bull Ontwikkelingen vastgoed (met name in Rijnmond)

bull E-health-ontwikkelingen bull Ontwikkelingen buitenlandbeleid

Besluiten van de raad in 2019 bull Goedkeuring begroting 2019 (241) bull Goedkeuring voordracht tot herbenoeming lid stichtingsbestuur (213) bull Goedkeuring overname Stichting dr Leo Kannerhuis (12) bull Goedkeuring klasse-indeling en maximale bezoldiging leden raad van bestuur (165)

bull Goedkeuring jaarverslag 2018 (165) bull Goedkeuring voorstel verlenging contract accountantsdienst KPMG (129) bull Goedkeuring verwerving onroerend goed Poortugaal (239)

bull Benoeming lid raad van bestuur (110)

Deel 7 De besturing van onze groep

123

bull Goedkeuring voordracht vierde lid stichtingsbestuur (1411) bull Goedkeuring verzoek opheffen Stichting Prioriteitsaandeel Antes (1411)

bull Goedkeuring evaluatie activiteiten in het buitenlandverkoop Triora International (1411)

Drie van de vergaderingen van de raad werden besloten met een presentatie door de bestuurder en directie van een van de (zorg)bedrijven (of combinatie van zorgbedrijven) en een gedachtewisseling naar aanleiding daarvan in januari i-psy PsyQ Brijder in september het Service Centrum en in november Antes Ook werd de jaarlijkse bijeenkomst met de bestuurders en directeuren belegd (21 maart 2019) waar de algemene gang van zaken in de groep en de sector werd besproken

Jaarverslag en jaarrekening

De jaarverslaggeving 2018 werd op 13 mei 2019 besproken door de auditcommissie in aanwezigheid van de accountant De raad keurde op 16 mei 2019 na bespreking met de accountant van het accountantsverslag en mede op basis van de bevindingen van de auditcommissie het jaarverslag 2018 goed en voorzag de jaarrekening 2018 van zijn goed- keurend advies aan de AVA

Stichtingsbestuur

De Stichting Parnassia houdt alle aandelen van Parnassia Groep BV waarin alle activiteiten van de groep zijn ondergebracht (zie p 137) Het bestuur van de stichting vormt derhalve de Algemene Vergadering van Aandeelhouders (AVA)

De statuten van de stichting bevatten een aantal bepalingen die hun uitwerking hebben gekregen in een Bestuurs- reglement Stichting Parnassia

Perspectief bij het vervullen van de bestuurstaken De stichting heeft als belangrijkste taak het bewaken van het profiel van de groep zodat de zorg aan de verschillende doelgroepen van GGZ-patieumlnten ook op de lange termijn wordt gerealiseerd Het gaat om continuiumlteit en duurzaam- heid van de organisatie Daarvoor heeft de stichting als aandeelhouder een aantal wettelijke bevoegdheden De stichting heeft vooral een scope gericht op de lange termijn en op de ontwikkelingen in de algemeen maatschap- pelijke context

Bevoegdheden bestuur Het bestuur is als AVA bevoegd tot bull het vaststellen van de jaarrekening

bull het benoemen van de leden van de raad van commissarissen bull het vaststellen van de meerjarenvisie van Parnassia Groep bull het besluiten tot statutenwijziging tot fusie (af)splitsing en ontbinding van de vennootschap (na gezamenlijke

goedkeuring van de raad van bestuur en raad van commissarissen)

bull het benoemen van de registeraccountant (op voordracht van de raad van bestuur en raad van commissarissen) Het bestuur ziet ook toe op de werking van de governancecode

Het bestuur in zijn hoedanigheid als AVA heeft ingevolge de statuten geacuteeacuten beschikking over de winst die Parnassia Groep BV in een boekjaar behaalt Een eventueel exploitatieoverschot wordt gereserveerd ten behoeve van de exploitatie van de vennootschap

Samenstelling onafhankelijkheid en benoeming bestuur Het bestuur bestond in 2019 uit drie leden De leden dienen over een zeer brede maatschappelijk relevante achter- grond te beschikken om daarmee de missie en doelstelling van Parnassia Groep te ondersteunen Zij mogen geen andere functies uitoefenen die hiermee conflicteren Hun onafhankelijkheid is en wordt getoetst op basis van criteria analoog aan die voor de leden van de raad van commissarissen

De leden van het bestuur worden benoemd voor een periode van vier jaar Het bestuur van de stichting verzoekt bij een vacature de raad van bestuur en raad van commissarissen om een gezamenlijke voordracht voor de benoeming door het bestuur De centrale medezeggenschapsorganen hebben recht van advies op een voorgenomen benoeming

Deel 7 De besturing van onze groep

124

Het bestuur heeft de mogelijkheid van herbenoeming voor nog eens vier jaar Deze behoeft de instemming van de raad van commissarissen en raad van bestuur

Het stichtingsbestuur bestond gedurende het verslagjaar uit drie leden te weten mevrouw M (Monika) Milz de heer prof dr E (Erik) Hoencamp en de heer (Kees) HJ Rutten waarbij laatstgenoemde het voorzitterschap vervulde Per 1 januari 2020 is mevrouw Marjet van Zuijlen benoemd tot (vierde) lid van het stichtingsbestuur

Bezoldiging leden bestuur De bezoldiging van de bestuursleden is vastgesteld op de helft van die voor de leden van de raad van commissaris- sen Daarmee bedroeg de vergoeding in 2018 voor de voorzitter euro 8439 en die voor de leden euro 5807

Vergaderingen besproken onderwerpen en besluiten Er wordt ten minste tweemaal per jaar een AVA uitgeschreven De vergadering vindt plaats in aanwezigheid van de raad van bestuur en de raad van commissarissen De raad van commissarissen en de raad van bestuur hebben een raadgevende stem

De raad van bestuur en de raad van commissarissen leggen verantwoording af aan de AVA over het door de raad van bestuur gevoerde beleid respectievelijk het door de raad van commissarissen uitgeoefende toezicht In 2019 kwam de AVA tweemaal in vergadering bijeen (23 mei en 12 december)

In haar vergadering van 23 mei 2019 nam de AVA kennis van het jaarverslag 2018 het verslag van de accountant het goedkeurend advies van de raad van commissarissen bij de jaarrekening en het besluit van de raad van bestuur tot resultaatbestemming De AVA stelde de jaarrekening 2018 vast onder enkele voorwaarden waaronder de afgifte door de accountant van zijn controleverklaring Zij verleende de leden van de raad van bestuur decharge voor het in 2018 gevoerde beleid en de commissarissen voor het door hen uitgeoefende toezicht Definitieve vaststelling van de jaarrekening vond plaats in een schriftelijke vergadering begin juli 2019 In genoemde vergadering werd eveneens de werking van de governance geeumlvalueerd met de raad van commissaris- sen en de raad van bestuur Zie voor de conclusies p 115 Tevens werd op voordracht van de raad van bestuur en raad van commissarissen mevrouw Milz herbenoemd als lid van het stichtingsbestuur voor een periode van drie jaar

In haar vergadering van 12 december 2019 besprak de AVA met de raad van commissarissen en de raad van bestuur de langetermijnvisie en -ontwikkelingen van de groep oa aan de hand van een drietal themarsquos regionalisering van de zorg de maatschappelijke en economische waarde van de groepde GGZ en de eigendomsverhouding van de groep ten aanzien van financiers bewoners en medewerkers ed (wie is eigenaar van de groep)

Tevens nam de AVA in een schriftelijke vergadering (september 2019) het besluit op voorstel van de raad van bestuur en raad van commissarissen om het contract met de accountantsdienst KPMG te verlengen tot en met de controle van het verslagjaar 2020

Besturing en bedrijfsvoering

Sturen op inhoud en bedrijfsvoering

In 2019 hebben we onder dit motto verder vormgegeven aan de manier waarop wij in Parnassia Groep werken en samenwerken Zodanig dat al onze teams duurzaam gezond zijn en we samen een duurzaam gezonde organisatie blijven

Een duurzaam gezond team kenmerkt zich door inhoudelijk goede en doelmatige zorg door een inspirerend werk- klimaat en door een financieel gezond resultaat Aan de manier om hieraan consequent met elkaar te werken gaven we vorm in het verlengde van de eerdere beweging naar Herstelgericht Organiseren (HGO) die we hebben ingezet in 2015

In het document Sturen op inhoud en bedrijfsvoering in Parnassia Groep hebben we onder meer op basis van geleerde lessen uit onze evaluaties van HGO de principes van onze besturing amp control-cyclus opnieuw beschreven en op onderdelen anders vormgegeven

Binnen algemene kaders die op het niveau van de groep en het zorgbedrijf zijn afgesproken maken zorgteams hun eigen keuzes en stellen zij hun eigen prioriteiten Zij geven ook aan welke zaken zij niet zelf kunnen oplossen en waarvoor dus voorwaarden geschapen moeten worden op het niveau van de groep of op een tussenliggend niveau Het dashboard is opnieuw ontworpen om deze wijze van resultaatgerichte sturing optimaal te ondersteunen

Deel 7 De besturing van onze groep

125

Sturingsprincipes Bij het sturen op inhoud en bedrijfsvoering laten we ons leiden door een paar eenvoudige principes Die hebben we in genoemde notitie als volgt beschreven

bull We laten ons leiden door onze drie kernwaarden deskundig respectvol en optimistisch bull Ons werk moet aantoonbaar leiden tot goede zorg Bij alles wat we doen moeten we ons afvragen ldquowat heeft de

patieumlnt hier aanrdquo Dit betreft ook de groep patieumlnten die nog niet in zorg is maar op de wachtlijst staat bull We zijn een betrouwbare partner voor elkaar en voor de buitenwereld Afspraak is afspraak

bull We zijn onsbewust dat de context waarin hulp gegeven wordt binnen Parnassia Groep kan verschillen Daarom zoeken we altijd naar oplossingen die passend zijn binnen de context waarin we werken

bull We voelen ons eigenaar van een probleem Als we het zelf niet kunnen oplossen dan leggen we het daar neer waar het wel op gelost kan worden Wij zorgen voor een warme overdracht van het probleem

De kernvragen bij het sturen op elk niveau luiden

In de wijze waarop we sturen maken we een onderscheid tussen bull ambities ndash lsquodit willen wijrsquo bull eisen ndash zo moet hetrsquo bull spelregels ndash lsquozo doen wij hetrsquo bull suggesties ndash lsquozo kan hetrsquo

Onze ambities en de (externe) eisen en (interne) spelregels geven duidelijkheid over WAT we willen maar ook over welke verwachtingen we daarbij hebben Dit is nodig om teams ruimte te geven maar ook om duidelijk te zijn waarop bijvoorbeeld onze financiers of de inspectie ons beoordelen HOE teams invulling geven aan de ambities en speerpunten van de groep hangt af van hun situatiecontext

Belangrijke instrumenten voor de dagelijkse sturing die ter beschikking staan van elke collega in een (behandel)team en van leidinggevenden zijn het Teamplan de Registratiemonitor en het Teamdashboard

Stap voor stap en consequent voeren wij de principes van Sturen op inhoud en bedrijfsvoering de komende tijd verder door in de werkwijzen en instrumenten waarmee wij sturing geven op alle niveaus van het individuele team tot de groep als geheel

Managementinformatie en -rapportage

Een Management Informatie Set (MIS) op groepsniveau is maandelijks beschikbaar Deze omvat informatie zowel betreffende het zorgproces (Zorg-MIS) als bedrijfsvoeringsparameters en wordt besproken in de bestuursraad en de maandelijkse overleggen op groepsniveau met directies

De informatie uit de dashboards van de teams is geaggregeerd beschikbaar als managementinformatie op alle bovenliggende niveaus ndash van de hoofdonderdelen van de zorgbedrijven (sector regio) de zorg- en ondersteunende bedrijven als geheel tot het niveau van de gehele groep

Elke vier maanden schrijft de bestuurderdirectie mede aan de hand van deze managementinformatie een rapportage over de eigen resultaten op het gebied van de reguliere zorg en bedrijfsvoering risicorsquos en afgesproken resultaten De rapportage wordt door controllers beoordeeld en vervolgens besproken in een overleg tussen de raad van bestuur (in zijn hoedanigheid van AVA van betreffend bedrijf) en bestuurderdirectie

Deel 7 De besturing van onze groep

126

Risicobeheersing

De raad van bestuur en de bestuurders van de (zorg)bedrijven sturen actief op de risicorsquos die van invloed zijn op de realisatie van de ondernemingsdoelstellingen

Een belangrijk instrument in het kader van besturing amp control is het integraal overzicht van de risicorsquos per (zorg)bedrijf Zorsquon overzicht is er ook op groepsniveau inclusief risicorsquos van de (zorg)bedrijven die dusdanig groot zijn dat ze de groep als geheel kunnen beiumlnvloeden Driemaal per jaar worden de risicorsquos geiumlnventariseerd geclassificeerd op kans en impact en worden de acties om deze risicorsquos te minimaliseren gemonitord Op deze wijze wordt systematisch gewerkt aan het bereiken van de doelstellingen en het zoveel mogelijk beperken en beheersen van risicorsquos Groepscontrol is belast met de cooumlrdinatie en controle van het groepsbrede risicomanagement

De risicorsquos worden conform ons risicoregister onderscheiden in een drietal hoofdgroepen bull Externe en strategische risicorsquos

bull Veiligheidsrisicorsquos bull Andere operationele risicorsquos

Externe en strategische risicorsquos

Contracten ndash regelgeving en financiering Deze risicorsquos ontstaan onder meer door wijzigingen in wetgeving maatregelen en eisen van overheid en financiers van de zorg ten aanzien van de bekostiging de financiering (en de hoogte daarvan) en de verantwoording van de zorg

De GGZ wordt versnipperd gefinancierd vanuit de vier financieringsstelsels Zvw Wlz Jeugdwet en Wmo die op hun beurt weer versnipperd zijn over een aantal verzekeraars een twintigtal zorgkantoorregiorsquos een vijftiental jeugdregiorsquos en ruim 350 gemeentenDan is er nog de forensische zorg gefinancierd door justitie De Zvw is verder versnipperd over de specialistische GGZ generalistische basis-GGZ en langdurige GGZ met soms aparte omzetplafonds en afspraken over gemiddelde kosten per unieke clieumlnt en andere prestatie-indicatoren De samenhang integraliteit en praktische uitvoerbaarheid van de zorg staan door deze versnippering onder druk

De instroom van nieuwe clieumlnten per financier is onvoorspelbaar en dat geldt deels ook voor de behandelduur De totale behandelkosten per financier komen daardoor soms hoger uit dan het omzetplafond terwijl snijvlakverliezen door over- en onderproductie tussen verzekeraars zorgkantoren jeugdregiorsquos en gemeenten niet onderling verrekend kunnen worden

De afrekeningen met zorgverzekeraars zijn steeds ingewikkelder geworden deze vinden namelijk niet per boekjaar plaats maar per schadelastjaar Bij de langlopende behandeltrajecten zijn de uiteindelijke totale schadelasten moeilijk voorspelbaar en kan in volgende boekjaren blijken dat sprake is van budgetoverschrijdingen Dit is een fenomeen dat de laatste drie jaar ook daadwerkelijk optreedt de gemiddelde behandelduur loopt op en dat brengt hogere schadelasten met zich mee die voor een belangrijk deel ten laste van de exploitatie van Parnassia Groep komen

Door al deze factoren zijn de zorg en bedrijfsvoering steeds complexer geworden en zijn de onzekerheden en financieumlle risicorsquos fors toegenomen Het mitigeren van deze risicorsquos en het voldoen aan alle externe eisen die betrekking hebben op de rechtmatigheid de kwaliteit de verantwoording de prijs en het totale beschikbare budget van de zorg is een uitermate ingewikkeld en tijdrovend proces waar inzet van veel mankracht voor nodig is Dit alles leidt ook tot buitensporig hoge administratieve lasten en gaat dus ten koste van de doelmatigheid van de zorg die binnen de GGZ zo wordt nagestreefd In 2019 ging opnieuw veel aandacht uit naar het voldoen aan de eisen van het regiebehandelaarschap en het beperken van de schadelasten

Tekort aan professionals In de GGZ is een toenemend personeelstekort en in het bijzonder een tekort aan regiebehandelaars en verpleeg- kundigen Ook Parnassia Groep ondervindt hier grote hinder van Het leidt ertoe dat een deel van de zorg niet kan worden geleverd enof een deel van geleverde zorg niet wordt betaald omdat er geen regiebehandelaar bij die zorg is betrokken Op verschillende manieren trachten we tekorten aan personeel te voorkomen Zie p 69

Deel 7 De besturing van onze groep

127

Veiligheidsrisicorsquos De tweede hoofdgroep betreft risicorsquos met betrekking tot de veiligheid (van patieumlnten medewerkers gebouwen en informatie) Risicorsquos op dit gebied worden gemonitord aan de hand van de rapportages uit periodieke en incidentele externe en interne audits op de onderscheiden veiligheidsgebieden

In 2019 hebben we aanzienlijke verbeteringen in gang gezet in het systeem van interne audits Inhoudelijk lag opnieuw de focus op de onderwerpen dwang en drang suiumlcide (veiligheid patieumlnten) en informatieveiligheid Deze onderwerpen worden nader belicht op andere plaatsen Zie p 127 ev voor informatie over veiligheidsmanagement en -control Zie voor inhoudelijke ontwikkelingen op de deelgebieden van veiligheid bull Veiligheid patieumlnten p 25 ev bull Veiligheid informatie p 28 ev

bull Veiligheid collegarsquos p 66 ev bull Veiligheid gebouwen en terreinen p 94

Andere operationele risicorsquos De derde hoofdgroep bestaat uit andere operationele risicorsquos die veelal voortkomen uit de reguliere interne bedrijfs - processen bij de (zorg)bedrijven Zij worden door de bedrijven zelf geiumlnventariseerd en gemonitord en daarover wordt via de reguliere besturing amp control-cyclus gerapporteerd aan de raad van bestuur Hierbij worden ook de risicorsquos betrokken die zijn gerapporteerd in de managementletter van de externe accountant

In 2019 lag de focus in belangrijke mate op het realiseren van de financieumlle doelstellingen en het blijvend voldoen aan de vele criteria die door financiers worden gesteld De nadruk lag hierbij vooral op het beperken van de met verzekeraars afgesproken schadelasten

Risicorsquos in registratie- en declaratieproces Onjuist- of onvolledigheden in de administratieve vastleggingen in de zorgverlening kunnen ertoe leiden dat de hiermee gemoeide inzet niet vergoed wordt door de financiers Veel inzet hebben we ook in 2019 gepleegd om de complexe administratieve processen goed in te regelen en correct te doen uitvoeren Zie p 111 ev

Frauderisico Beheersing van het risico op fraude vindt plaats door een duidelijke bevoegdhedenstructuur controletechnische functiescheidingen en tal van organisatorische en interne controlemaatregelen Voor collegarsquos is er een gedragscode die is bedoeld als handreiking bij de eigen gedragsbepaling van de medewerker in voorkomende situaties In 2019 werd geen fraude geconstateerd

Kwaliteits- en veiligheidsmanagement

Kwaliteitsmanagement is het in de praktijk waarborgen van de kwaliteit van zorg Het doel van het kwali - teitsmanagementsysteem is het systematisch opsporen en uitvoeren van verbetermogelijkheden in onze processen

De sturing op kwaliteit en de verbetering daarvan vormen een integraal onderdeel van het besturing amp control-proces

Uitgangspunten voor de inrichting van het kwaliteitsmanagementsysteem zijn vertrouwen en gedeeld eigenaarschap Dit komt tot uiting in hoe wij kijken naar beheersing van kwaliteit De beheersing gebeurt op de volgende manieren bull Zelfmonitoring ndash 95 van de borging van de kwaliteit doet het team zelf in het dagelijkse proces van uitvoeren en

continu verbeteren Individueel en als team monitoren de professionals doen we het goed In het teamhandboek kwaliteit van zorg zijn de minimale eisen opgenomen Op deze eisen wordt bij de interne audits getoetst

bull Rapportageverantwoording ndash Het team rapporteert afwijkingen op kritische indicatoren uit het kwaliteitskader en zaken waarvan het team vindt dat de leidinggevende hierover geiumlnformeerd behoort te zijn

bull Control ndash In uitzonderlijke gevallen als er de noodzaak is tot het managen van afwijkingen en bijzondere risicorsquos

krijgt het team specifieke ondersteuning

Interne audits Een belangrijk instrument in het kwaliteitsmanagementsysteem is het interne auditsysteem Een auditteam bestaat uit deskundigen op elk kwaliteits-veiligheidsgebied waar een team mee te maken heeft Een klinische Bopz-afdeling wordt bijvoorbeeld bezocht door een auditteam bestaande uit een geneesheer-directeur een apotheker een brand- veiligheidsdeskundige een specialist somatiek een deskundige infectiepreventie en een kwaliteitsdeskundige De auditrapportage biedt teams een samenhangend overzicht van alle significante risicorsquos en verbetermogelijkheden

Deel 7 De besturing van onze groep

128

In 2019 hebben we een nieuwe wijze van auditing geiumlntroduceerd de patient tracer audit Op basis van het dossier en verhaal van een patieumlnt wordt gesproken met de patieumlnt en het behandelteam De audit wordt uitgevoerd door een procesbegeleider van de afdeling Kwaliteit en een peer een collega-professional uit een geheel andere zorgsetting ndash bijvoorbeeld een kinder- en jeugdpsychiater bij de audit bij Wonen volwassenen Zowel inhoudelijk als wat betreft enthousiasme bij collegarsquos (peer-)auditoren eacuten patieumlnten kunnen we deze manier van auditen een enorm groot succes noemen

Certificatie Parnassia Groep beschikt sinds 2007 over een HKZ-certificaat dat jaarlijks door externe onafhankelijke auditors wordt getoetst Parnassia Groep ziet de externe audits als waardevolle aanvulling op de eigen instrumenten ndash waar- onder interne audits ndash om de kwaliteit en veiligheid continu te verbeteren

Veiligheidsmanagement en -control Veiligheid is een van de drie pijlers van onze visie op kwaliteit van zorg Met onze visie op veiligheid en ons veiligheidsbeleid appelleren we aan het verantwoordelijkheidsbesef van de individuele medewerker ongeacht zijn of haar functie Conform de visie van de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) streven we naar een situatie waarin collegarsquos zich maximaal verantwoordelijk voelen voor de veiligheid en waarin zij elkaar aanspreken (horizontaal aanspreken) Dit gaat gepaard met duidelijke afspraken en regels met betrekking tot control (verticaal toezicht)

Het doel van het veiligheidsmanagement is beschreven in onze visie op veiligheid

Teams zijn steeds op zoek naar manieren om de veiligheid te verbeteren Periodiek wordt vastgesteld of het eigen team (nog) voldoet aan de veiligheidsvoorschriften en waar nodig worden verbeteracties in gang gezet

De onderdelen van ons veiligheidsmanagementsysteem

bull Prospectieve risicoanalyse Binnen alle teams wordt jaarlijks gezamenlijk de veiligheidsscan ingevuld De veiligheidsscan bevat de veiligheidsnormen waaraan voldaan moet worden De scan biedt een gestructureerd instrument om risicorsquos op te sporen en op te lossen

bull Veilig incidenten melden (VIM) Zie p 25 voor informatie over dit onderwerp bull Retrospectieve incidentanalyse We verwachten van teams dat ze ten minste eens per jaar een incidentanalyse

uitvoeren Acties worden opgenomen in het verbeterregister bull Verbeterregister Ten behoeve van een eenduidige registratie van de verbeterplannen op het gebied van kwaliteit

en veiligheid hanteren alle teams een eenduidig verbeterregister bull Het teamhandboek kwaliteit van zorg Het kwaliteitssysteem is ons digitale documentbeheersysteem met alle

informatie en richtlijnen op kwaliteits- en veiligheidsgebied dit wordt gebundeld gepresenteerd in het team- handboek kwaliteit van zorg

We onderscheiden op het gebied van veiligheid tien deelgebieden Elk deelgebied kent een eigenaar op directie- niveau die verantwoordelijk is voor het vertalen van externe eisen naar regels voor de teams Naast de eigenaren kent elk deelgebied inhoudsdeskundigen met control-taken Zij zijn aangesteld om control uit te voeren op hun eigen deelgebied (bijvoorbeeld in de vorm van een interne audit) Als een inhoudsdeskundige een afwijking constateert zal deze in eerste instantie gerapporteerd worden aan het betreffende team als verbeterinformatie Veiligheidscontrol is altijd gericht op de ondersteuning van het team niet op het aanwijzen van schuldigen Grotere afwijkingen die het team niet zelf op kan lossen worden gerapporteerd aan de directie In het geval dat de directie de afwijking niet kan oplossen of wanneer er sprake is van een acute bedreiging voor de veiligheid van patieumlnten of collegarsquos zal de inhoudsdeskundige rechtstreeks aan de raad van bestuur rapporteren Binnen de raad van bestuur is de bestuurder zorg aangewezen als portefeuillehouder kwaliteit van zorg

Eens per vier maanden maken de veiligheidsdeskundigen per deelgebied de balans op en schrijven een rapportage aan de geneesheer-directeur van Parnassia Groep De geneesheer-directeur is proceseigenaar van veiligheids- control De geneesheer-directeur bundelt de informatie en bespreekt deze indien nodig met de directies en bestuurders van de bedrijven Op basis hiervan stelt de geneesheer-directeur een overkoepelende rapportage op gericht aan de raad van bestuur met de staat van het veiligheidsbeleid van Parnassia Groep

Scholing op het gebied van veiligheid De Parnassia Groep Academie biedt scholing voor alle collegarsquos van Parnassia Groep gericht op veiligheid in de patieumlntenzorg zoals de trainingen Conflicthantering en vroegsignalering Omgaan met crisissituaties en PITSTOP voor suiumlcidepreventie (zie p 27-28) Voor teams die al geschoold zijn in de-escalerend werken bestaat een Opfristraining Veiligheid Behalve dat ze tools aangereikt krijgen om de veiligheid op de afdeling te vergroten leren collegarsquos hoe ze daarbij onze kernwaarden deskundigheid respect en optimisme inhoud kunnen geven in de begeleiding van patieumlnten

Deel 7 De besturing van onze groep

129

De trainingen sluiten aan bij projecten als lsquoGastvrije zorgrsquo en lsquoTerugdringen van dwang en drangrsquo en volgen de richtlijnen die GGZ Nederland hanteert met betrekking tot fysiek ingrijpen

Crisisbeheersing Alle directieleden en bestuurders zijn getraind om te kunnen handelen indien een ernstig incident ten aanzien van de patieumlntenzorg een crisissituatie veroorzaakt Indien de crisis dit vraagt neemt de raad van bestuur de leiding bij het beheersen van de (gevolgen van) de crisis

Helaas deed zich in november 2019 een ernstig veiligheidsincident in de patieumlntenzorg voor naar aanleiding waarvan een crisisteam onder leiding van de raad van bestuur werd ingesteld (zie p 25) In januari 2020 werd een crisisteam gevormd in verband met de (wereldwijde) hiaten in de beveiliging van Citrix en in maart 2020 uiteraard in verband met de coronapandemie

Medezeggenschap

Medezeggenschap patieumlnten ndash clieumlntenraad

Parnassia Groep wil haar patieumlnten de best mogelijke geestelijke gezondheidszorg bieden Daartoe zijn participatie en feedback van onze (potentieumlle) patieumlnten nodig Hun wensen en inzicht in hun beleving van de kwaliteit van onze dienstverlening zijn essentieel

Op het niveau van de individuele patieumlnt betekent dit dat (mede)zeggenschap in de eigen behandeling nodig is Het is van belang dat goede informatie wordt verstrekt over de behandelmogelijkheden en over te verwachten resultaten dat afspraken worden vastgelegd in een behandelplan en dat deze geregeld met de patieumlnt worden geeumlvalueerd

Op collectief niveau is het van belang de wensen van patieumlnten te betrekken bij het ontwikkelen en verbeteren van onze zorg en bij beleidsontwikkelingen die voor patieumlnten belangrijk zijn Alle zorgbedrijven beschikken hiertoe over clieumlntenraden zoals bedoeld in de Wet medezeggenschap clieumlnten zorginstellingen

Structuur en facilitering De medezeggenschap van onze patieumlnten is geregeld in de lsquoRaamregeling medezeggenschap clieumlnten Parnassia Groeprsquo Het zwaartepunt van de medezeggenschap ligt bij de zorgbedrijven die eigen clieumlntenraden hebben Daar- naast is er een Concernclieumlntenraad waarin de clieumlntenraad van elk zorgbedrijf een vertegenwoordiging heeft Deze is de gesprekspartner van de raad van bestuur voor groepsaangelegenheden

Ter ondersteuning van de werkzaamheden van de medezeggenschap is in goed overleg tussen de Concernclieumlnten- raad en de raad van bestuur een regeling getroffen voor de vergoeding van gemaakte (on)kosten door de leden Deze geldt voor alle leden van de medezeggenschap Ook zijn er door de zorgbedrijven met de eigen clieumlntenraden afspraken gemaakt over de ter beschikking staande faciliteiten waaronder het materieumlle budget en de ambtelijke ondersteuning De raad van bestuur heeft die afspraken op groepsniveau gemaakt met de Concernclieumlntenraad Parnassia Groep is aangesloten bij de Landelijke Commissie van Vertrouwenslieden Deze commissie bemiddelt bij geschillen tussen zorgaanbieder en clieumlntenraad

Zie voor de ontwikkeling van de medezeggenschapsstructuur p 141

Uitgebrachte adviezen besproken beleidsissues en invloed op het beleid in 2019 De Concernclieumlntenraad en de raad van bestuur zijn acht keer in (overleg)vergadering bijeengekomen waarbij twee keer een lid van de raad van commissarissen aanwezig was Ook heeft de raad vijf keer met de voorzitter van de raad van bestuur gesproken over onder andere de financieumlle ontwikkeling de jaarrekening 2018 en de verbeterplannen voor 2019 Daarnaast kwam de raad vijf keer bijeen met de bestuurder Vastgoed om de huisvesting van patieumlnten te bespreken Ten slotte is de raad vijf keer met de bestuurder van Indigo in vergadering bijeengekomen om de ontwikkelingen van dat zorgbedrijf te bespreken

Per 1 januari 2020 werd de heer Martin Nieuwstad door de raad van bestuur benoemd tot voorzitter van de Concern- clieumlntenraad als opvolger van de heer Simon Buijsman die sinds 1 mei 2012 het voorzitterschap vervulde

Leden van de Concernclieumlntenraad hebben ook in dit verslagjaar een actieve bijdrage geleverd aan de diverse specialismegroepen die de zorgteams helpen met informatie advies en consultatie over de beste behandeling voor hun patieumlnten

Deel 7 De besturing van onze groep

130

Adviesaanvragen In het verslagjaar 2019 heeft de Concernclieumlntenraad de volgende veertien adviesaanvragen in het kader van artikel 3 Wet medezeggenschap clieumlnten zorginstellingen behandeld bull Samenvoeging Antes College - Parnassia Academie

bull Samenvoeging afdelingen marketing en communicatie Antes - Parnassia Groep bull Samenvoeging ICT-organisaties Antes - Parnassia Groep bull Reglement cameratoezicht bull Samenwerkingsovereenkomst Florence - Incluzio - Parnassia Groep

bull Aanpassing Klachtenregeling Wkkgz patieumlnten bull Begroting 2019 bull Benoeming lid raad van bestuur bull Uitbreiding Triora Belgieuml bull Samenwerking NewHealth Group - Stichting mirro

bull Nieuwe Gedragscode Parnassia Groep bull Benoeming lid stichtingsbestuur bull Overdracht activiteiten Triora International bull Beleidsplan Wet verplichte ggz

Daarnaast heeft de Concernclieumlntenraad in 2019 op drie adviesaanvragen die in 2018 werden aangeboden een positief advies gegeven Dat betreft de volgende aanvragen bull Integratie vastgoedfacilitair Antes - Parnassia Groep bull Uitbreiding topstructuur (tijdelijk toegevoegde bestuurder) bull Gezamenlijk organiseren ondersteunende dienstenfuncties

De door de raad uitgebrachte adviezen zijn van wezenlijke invloed geweest op de te nemen besluiten

Behalve op de adviesaanvraag beleidsplan Wet verplichte ggz en de verschillende adviesaanvragen in het kader van de integratie Antes - Parnassia Groep heeft de Concernclieumlntenraad op alle aanvragen positief geadviseerd

Beleidsplan Wet verplichte ggz Ten aanzien van dit beleidsplan overwoog de raad dat het nog te vroeg was om de werking van de nieuwe wet in de praktijk en de gevolgen daarvan voor patieumlnten en afdelingen goed te kunnen beoordelen De nieuwe Wet verplichte ggz is op 1 januari 2020 in werking getreden De raad heeft daarom een voorlopig positief advies gegeven vooruit - lopend op zijn evaluatie later in 2020

Integratietrajecten Antes - Parnassia Groep De integratie van Antes en Parnassia Groep is tijdens diverse overlegvergaderingen aan de orde geweest De Concernclieumlntenraad heeft diverse adviesaanvragen in dat kader behandeld (integratie ICT Antes College - Parnassia Academie marketing en communicatie) De raad heeft zich bij de drie genoemde aanvragen uiteindelijk van advies onthouden omdat hij tot de conclusie kwam dat de onderwerpen weliswaar van belang zijn voor de organisatie Parnassia Groep maar dat er geen directe patieumlntenbelangen mee waren gemoeid En dat hij met het positief advies op de fusie in feite ook positief advies op de drie voorgenomen integraties had gegeven

Samenwerk ing met Florence en Incluzio De Concernclieumlntenraad kon zich goed vinden in de voorgenomen samenwerking die tot doel heeft de bereikbaarheid van de instellingen voor patieumlnten te verbeteren en mogelijkerwijs zal leiden tot het opzetten van een gezamenlijk medisch contactcentrum in de regio Haaglanden Hij overwoog daarbij dat persoonlijk contact met de behandelaar weliswaar belangrijk is voor de patieumlnt maar dat de moderne (digitale) hulpmiddelen veel aanvullende mogelijkheden voor de behandeling bieden Hij voorziet dat dit in de nabije toekomst alleen maar toe zal nemen en oordeelde het verstandig om daar goed op voorbereid te zijn De samenwerking is volgens de raad een stap in de goede richting

Andere belangrijke bespreekpunten met de raad van bestuur gedurende het verslagjaar waren bull De ontwikkeling van de wachtlijsten met name bij jeugd bull De financiering van de zorg en de onderhandelingen daarover met gemeenten en zorgverzekeraars bull De uitdaging met betrekking tot de personele bezetting als gevolg van het tekort van personeel en de inzet van

zzprsquoers of ander personeel niet in loondienst bull Woningnood binnen de sociale huisvesting waardoor ook de doorstroom van patieumlnten stagneert

bull Evaluatie Herstelgericht Organiseren (HGO) bull Het rookbeleid binnen Parnassia Groep De Concernclieumlntenraad heeft een enquecircte ingezet om de mening van

de achterban hierover te peilen De uitslag daarvan wordt in 2020 bekend

Deel 7 De besturing van onze groep

131

Medezeggenschap personeel ndash ondernemingsraad

Medezeggenschap van collegarsquos is van direct belang voor de kwaliteit van de besluitvorming en daarmee het functioneren van de organisatie op alle niveaus De medezeggenschap van collegarsquos vergroot de kwaliteit en effectiviteit van het beleid en het draagvlak daarvoor

Meedenken over en mee vormgeven aan het eigen werk is doorslaggevend voor slim werken en samenwerken en daarmee voor voldoening in en tevredenheid met het werk Zulke participatie moet zo dicht mogelijk bij de werkvloer gestalte krijgen Het werkoverleg op de afdeling is daarvoor bij uitstek de plek

Daarnaast en aanvullend daarop is er de formele medezeggenschap door middel van de ondernemingsraden in de (zorg)bedrijven en de centrale ondernemingsraad (COR) op groepsniveau De medezeggenschap is voor directies en raad van bestuur van groot belang om de inbreng vanuit medewerkers in de plannen die gevolgen voor collegarsquos hebben te borgen en signalen te ontvangen over zaken die vanuit het perspec tief van collegarsquos van belang zijn

Zie voor de ontwikkeling van de medezeggenschapsstructuur p 141

Uitgebrachte adviezen besproken beleidsissues en invloed op het beleid De COR en de raad van bestuur zijn negen keer bijeengekomen De overlegvergadering werd eenmaal bijgewoond door een lid van de raad van commissarissen De ontwikkeling van de financieumlle situatie van Parnassia Groep heeft daarbij als onderwerp continu op de agenda gestaan

Instemmingsaanvragen In 2019 heeft de raad van bestuur twaalf onderwerpen in het kader van artikel 27 Wet op de ondernemingsraden ter instemming aan de COR aangeboden te weten bull Actualisatie van de Gedragscode Parnassia Groep Respect voor grenzen bull Aanpassing regelingen opleidelingen bull Privacyverklaring voor collegarsquos en sollicitanten Parnassia Groep bull Reglement cameratoezicht

bull Aanpassing vergoedingspakket werkkostenregeling 20192020 en sportregeling bull Aanpassing klachtenregeling Wkkgz patieumlnten bull Aanpassing regeling eigen bijdrage opleidelingen bull Aanpassing regeling VOG

bull Reglement Klachtencommissie Personeelsamenvoeging klachtencommissies Antes - Parnassia Groep bull Richtlijnen inzet sensorsystemen bull Nieuwe Gedragscode Parnassia Groep bull Verlenging arbodienstverlening

Behalve op de instemmingsaanvraag reglement (digitaal) cameratoezicht heeft de COR op alle aanvragen positief gereageerd De instemming met het nieuwe reglement van de Klachtencommissie Personeel en de inzet van sensorsystemen in gebouwen werd begin 2020 verleend

Instemming inzake het reglement cameratoezicht werd niet verleend omdat er nog (analoge) camerasystemen zijn op locaties van de Parnassia Groep waar het oude reglement voor blijft gelden Beide reglementen zullen in eacuteeacuten reglement geharmoniseerd in 2020 aan de COR ter instemming worden aangeboden

In januari 2019 werd de geactualiseerde gedragscode aangeboden De gedragscode attendeert de collegarsquos van Parnassia Groep op een aantal grenzen aan gedrag die van belang zijn bij het voorkomen van grensoverschrijdend gedrag Vanwege de fusie met Antes was er behoefte aan een eenduidige regeling De COR verleende instemming onder de voorwaarde dat er uiterlijk in november een nieuwe gedragscode zou zijn Hij was van mening dat de geactualiseerde gedragscode verder gemoderniseerd diende te worden De COR heeft geparticipeerd in de werkgroep die de nieuwe gedragscode heeft geformuleerd in november is de nieuwe gemoderniseerde gedragscode van kracht geworden

Adviesaanvragen In 2019 heeft de COR de volgende twaalf adviesaanvragen in het kader van artikel 25 Wet op de ondernemingsraden behandeld bull Samenvoeging Parnassia Academie - Antes College bull Samenvoeging afdelingen marketing en communicatie Antes - Parnassia Groep

bull Samenvoeging ICT-organisaties Antes - Parnassia Groep bull Samenwerkingsovereenkomst Florence - Incluzio - Parnassia Groep

Deel 7 De besturing van onze groep

132

bull Integratie afdelingen verkoop Antes - Parnassia Groep bull Investeringsbegroting 2019

bull Benoeming lid raad van bestuur bull Uitbreiding Triora Belgieuml (hernieuwde adviesaanvraag) bull Integratie HR-afdelingen Antes - Parnassia Groep bull Samenwerking NewHealth Group - Stichting mirro

bull Benoeming lid stichtingsbestuur bull Overdracht activiteiten Triora International

Daarnaast heeft de COR in 2019 op vijf adviesaanvragen die in 2018 werden aangeboden een positief advies gegeven Dat betreft de volgende aanvragen bull Integratie vastgoedfacilitair Antes - Parnassia Groep bull Uitbreiding topstructuur

bull Gezamenlijk organiseren bull Samenvoeging Sprink Antes - Indigo Parnassia Groep bull Integratie control Antes - Parnassia Groep

De door de COR uitgebrachte adviezen zijn van wezenlijke invloed geweest op de te nemen besluiten

Antes Een aantal adviesaanvragen vloeit voort uit de fusieafspraken tussen Antes en Parnassia Groep In 2019 heeft de COR de verdere uitwerking van de fusie tussen Antes en Parnassia Groep middels verschillende adviesaanvragen ter advisering aangeboden gekregen Deze aanvragen werden door een commissie bestaande uit leden van de COR en de ondernemingsraden van Antes de Zorgholding en Indigo (ingeval van de adviesaanvraag Sprink - Indigo) behandeld Doordat deze commissie naast de COR-vergaderingen een eigen vergaderplanning hanteerde werden de adviestrajecten efficieumlnt en zorgvuldig doorlopen Bij de behandeling van de adviesaanvraag samenvoeging ICT-organisaties is de COR bijgestaan door een externe adviseur vanwege de complexiteit van de aanvraag De COR adviseerde om met de voorgenomen integratie verder te gaan en de medewerkers meer te betrekken bij het te doorlopen veranderproces Dat advies werd door de raad van bestuur overgenomen en resulteerde in een aanpassing van de uitvoering van het voornemen

Triora In 2018 had de COR geadviseerd het voorgenomen besluit om te investeren in uitbreiding van Triora in Belgieuml niet ten uitvoer te brengen Hier werd in 2019 een hernieuwde aanvraag voor ingediend waar de COR positief op adviseerde De voorgenomen overdracht van de buitenlandse activiteiten van Triora was eind 2019 nog niet afgerond Een deel van de adviesaanvraag betreffende een overname van Spaanse activiteiten werd via een spoedprocedure behandeld

Overige onderwerpen In 2019 heeft de COR in samenspraak met de raad van bestuur een poll onder de collegarsquos doen uitgaan om te peilen of er behoefte was aan een structureel verplichte vrije dag na Hemelvaartsdag Bijna 5000 collegarsquos gaven hun mening 40 van de collegarsquos wilde de regeling behouden om de vrijdag na Hemelvaartsdag verplicht vrij te nemen 60 van de collegarsquos was tegen Om die reden is de verplichte vrije dag ingetrokken Andere belangrijke onderwerpen van gesprek tussen de COR en raad van bestuur waren de fac iliteitenregeling voor de medezeggenschap het al of niet invoeren van een generatiepact en het management-development-programma in relatie tot de opvolgingsplanning van de raad van bestuur

133

Deel 8 DE STRUCTUUR VAN ONZE GROEP

Uitgangspunten voor de inrichting van de groep

Parnassia Groep wil haar zorg zo dicht mogelijk bij patieumlnten bieden Wij werken in kleinschalige teams van professionals samenwerkend met vele lokale partners

We bieden onze zorg zo mogelijk in de directe omgeving zo nodig thuis Een deel van de collegarsquos werkt in en om huisartsenpraktijken of in wijkteams De teams zijn gebundeld in zorgbedrijven en worden ondersteund door gezamenlijk georganiseerde diensten

Taken van de organisatie

In onze organisatie zijn vier taken te vervullen

De taak van behandelaars en hun teams is in drie woorden samengevat bull Herstelondersteunende zorg bieden

Zodanig dat de patieumlnten die zij behandelen en begeleiden ons van harte aanbevelen

De groep ondersteunt hen daarbij door het optimaal uitvoeren van de volgende taken bull Ondersteuning en ontwikkeling met betrekking tot kwaliteit

van zorg Door specialismegroepen en met werkwijzen en hulpmidde- len die de kwaliteit van zorg ondersteunen

bull Ondersteuning en ontwikkeling met betrekking tot bedrijfs- voering Door gemeenschappelijk georganiseerde dienstverlening aan teams uitgaande van hun behoeften

bull Verkoop en besturing

Door extern met financiers afspraken te maken over onze patieumlntenzorg inclusief registratie en declaratie En door intern de samenhang doeltreffendheid en doelma- tigheid te bevorderen

De organisatiestructuur moet deze vier taken zoveel mogelijk ondersteunen

Besluitvorming

De zorgbedrijven verschillen onderling sterk van elkaar hun doelgroepen zijn verschillend dus ook het soort gespecialiseerde zorg dat zij leveren en zij hebben verschillende werkgebieden Zij moeten om hun werk goed te kunnen doen een grote mate van zelfstandigheid hebben en zelf beslissingen kunnen nemen

Op groepsniveau worden die beslissingen genomen en die afspraken gemaakt die ervoor zorgen dat Parnassia Groep werkelijk toegevoegde waarde heeft voor de zorgbedrijven waardoor zij beter kunnen presteren dan wanneer ze zelfstandig zouden zijn Door op groepsniveau alleen besluiten te nemen die noodzakelijk zijn in het kader van de gezamenlijke strategie blijven de lijnen kort en kunnen de zorgbedrijven hun patieumlnten snel en goed bedienen De bestuursraad zijnde de vergadering van de raad van bestuur en bestuurders van de zorgbedrijven heeft tot taak zorg te dragen voor een samenhangend groepsbeleid

Ook dragen bestuurders en directeuren voor de gehele groep beleidsverantwoordelijkheid voor een of meer specifieke beleidsonderwerpen enof groepsbrede projecten

Tevens zijn er overleggen op het gebied van zorg en bedrijfsvoering waar overstijgende onderwerpen worden gedeeld Om de beleidsvoorbereiding gezamenlijk te doen en collegarsquos daarbij te betrekken worden er beleidsdagen georganiseerd met alle directeurenbestuurders en een jaarlijkse dag voor de leidinggevenden

Bijlagen

135

Omdat we vaak regionaal werken is er door samenwerkende zorgbedrijven in een regio een kalender opgesteld met de onderwerpen die in die regio in het belang van een goede patieumlntenzorg gezamenlijk worden uitgevoerd

Organisatiestructuur

De patieumlnt en zijn omgeving staan voor onze organisatie centraal De patieumlnt wordt behandeld en bij zijn herstel geholpen door onze gespecialiseerde doelgroepgerichte zorgbedrijven ondersteund door ondersteunende bedrijven

Zorgbedrijven

Voor de structurering van onze (zorg)organisatie is het bieden van specialistische zorg voor omschreven doelgroepen het vertrekpunt Parnassia Groep kent zorgbedrijven die onder eigen merken opereren In deze zorgbedrijven bundelen wij specialistische teams die gezien hun methode enof doelgroep aan elkaar verwant zijn samenhang vereisen en elkaar in de ontwikkeling en uitvoering van de zorg kunnen versterken

Bij aanvang van 2019 was sprake van combinaties van zorgbedrijven met een gezamenlijke directie de combinatie i-psy PsyQ en Brijder en de combinatie Parnassia Noord-Holland (voorheen Dijk en Duin) en Parnassia Haaglanden Ook functioneerden Antes Zorg en Bavo Europoort als twee zorgbedrijven onder een gezamenlijk bestuur Met de eerdere vorming van deze directiecombinaties werd met name beoogd de samenhangsynergie te versterken en daardoor verdere inhoudelijke kwaliteitswinst mogelijk te maken Ook konden (met name besturings)kosten erdoor worden teruggebracht

Begin 2019 werden vervolgstappen gezet door middel van juridische samenvoegingen van zorgbedrijven (zie p 138) De combinaties werden omgevormd tot eacuteeacuten zorgbedrijf met herziene organisatiestructuren en verdeling van directie- portefeuilles Dat leidde tot de volgende indeling van de zorgorganisatie

bull Indigo (basis-GGZ)

Per 1 januari 2019 is Sprink (voorheen onderdeel Antes) samengegaan met Indigo Rijnmond

bull 1nP (ambulante GGZ door zelfstandige behandelaars samenwerkend in resultaatverantwoordelijke eenheden)

Bijlagen

136

bull Youz (kinder- en jeugdpsychiatrie) Dit is sinds januari 2019 de naam van het zorgbedrijf waarin samengingen de voormalige zorgbedrijven Lucertis

en De Jutters alsmede het dr Leo Kannerhuis Deze zorgbedrijf- en merknamen zijn verdwenen met uitzondering van Dr Leo Kannerhuis Deze naam blijft gehandhaafd als lsquolabelrsquo onder de merknaam Youz voor alle afdelingen die gespecialiseerd zijn in autisme De organisatorische hoofdstructuur van Youz kenmerkt zich door een indeling in een zestal regiorsquos (Noord- HollandUtrecht Haaglanden Rijnmond GelderlandTwente Noord-BrabantNijmegen en Limburg)

i-psy PsyQ Brijder

Dit is sinds januari 2019 de naam van het zorgbedrijf waarin samengingen de voormalige zorgbedrijven o i-psy (interculturele psychiatrie) o PsyQ (gespecialiseerde behandeling van psychische klachten) o Brijder (verslavingszorg)

Deze namen duiden geen organisatie-eenheden meer aan zij fungeren alleen nog als merknaam Het werkgebied van het zorgbedrijf is ingedeeld in vier regiorsquos Haaglanden Rijnmond Noord-Holland en Overige regiorsquos

bull Parnassia (ketenzorg regiorsquos Noord-Holland en Haaglanden)

Dit is sinds januari 2019 de naam van het zorgbedrijf waarin samengingen de voormalige zorgbedrijven o Dijk en Duin (Noord-Holland) o Parnassia (Haaglanden)

De merknaam Dijk en Duin is verdwenen De organisatorische hoofdstructuur van Parnassia kent drie onderdelen Volwassenenpsychiatrie Noord-Holland Volwassenenpsychiatrie Haaglanden en Ouderenpsychiatrie (beide regiorsquos)

bull Antes (ketenzorg en verslavingszorg regio Rijnmond)

Dit is de naam van het zorgbedrijf waarin in 2017 samengingen de voormalige zorgbedrijven o Antes Zorg o Bavo Europoort

Per 1 januari 2019 is Antes overgegaan op een nieuwe divisiestructuur met een hoofdindeling naar typen zorg (klinisch en ambulant) De onderdelen van de moederbedrijven bewegen zich naar volledige integratie Ten gevolge van die integratie is de merknaam Bavo Europoort in maart 2020 verdwenen

Een bijzondere positie heeft onze joint venture met Altrecht bull Fivoor (forensische en intensieve zorg)

Gezien de langjarige problematiek van de meeste forensische patieumlnten werkt Fivoor intensief samen met andere onderdelen van de groep met name de ketenzorgbedrijven

Naast deze zorgbedrijven maken deel uit van Parnassia Groep bull Triora (verslavingszorg) bull Reakt (maatschappelijke opvang dagbesteding activering en participatie en re-integratie)

Naast de activiteiten van genoemde onderdelen participeren wij in diverse zorg- en andere activiteiten met partners door middel van PG Participaties Zie p 140

Aansturing zorgbedrijven De zorgbedrijven staan onder leiding van directies onder voorzitterschap van een bestuurbestuurder die samen met de directeuren verantwoording aflegt aan de raad van bestuur De bestuurders zijn eindverantwoordelijk voor het functioneren van hun bedrijf Ook dragen zij medeverantwoordelijk- heid voor het functioneren van de groep als geheel onder meer door te participeren in de bestuursraad

Ondersteuning

De ondersteunende functiesbedrijven zijn als volgt georganiseerd

bull De Parnassia Groep Academie vervult ondersteunende taken en verleent diensten op het gebied van opleiding en onderzoek en verzorgt de ondersteuning van de specialismegroepen (zie p 73 ev) De Parnassia Groep Academie kwam voort uit de samenvoeging van het Antes College en de Parnassia Academie die begin 2019 plaatsvond

Bijlagen

137

bull De teams Marketing en communicatie Verkoop Groepscontrol en de Groepsstaf ondersteunen het bestuur van de groep

In 2019 werden verdere voorbereidingen getroffen om de bestuursondersteuning te versterken door middel van bundeling van generalistische stafcapaciteit die nu nog deels in groepsstaf deels in de zorgbedrijven en deels in de ondersteunende bedrijven is gepositioneerd Dit zal in 2020 zijn definitieve beslag krijgen door de vorming van het Bureau Bestuursondersteuning

bull De geneesheer-directeur Parnassia Groep met zijn bureau is onderdeel van de groepsstaf Ook de regionaal voor de zorgbedrijven werkende geneesheren-directeuren zijn hier gepositioneerd

bull Het Service Centrum vervult een breed scala aan ondersteunende taken In 2018 werd een herstructurering doorgevoerd waarbij vijf clusters werden gevormd te weten Collegarsquos Patieumln- ten Financiers ICT en Financieumln

Deze ondersteunende functies maken deel uit van PG Zorgholding BV

bull Het Facilitair Bedrijf verzorgt facilitaire diensten met name op het gebied van patieumlnten voeding beveiliging en goederenlogistiek De dienstverlening is regionaal georganiseerd

bull Vastgoed vervult voor de zorg- en ondersteunende bedrijven de rol van verhuurder van het vastgoed Vastgoed Beheer PG BV vervult de externe huurders- en interne verhuurdersfunctie en draagt zorg voor ruimtebeheer projectontwikkeling en vastgoedmanagement (zie ook p 92 ev Huisvesting en facilitaire zaken)

Deze twee onderdelen werken onder eacuteeacuten directie Vastgoed en Facilitair Bedrijf

Integratie ondersteunende afdelingen naar aanleiding van aansluitingen Diverse aansluitingen van collega-zorgaanbieders bij Parnassia Groep werden in de eerste plaats ingegeven door zorginhoudelijke overwegingen (kwaliteitswinst synergie) Daarnaast zijn er synergievoordelen op ondersteunende processen te realiseren met zowel kwaliteits- als efficiencyvoordelen Zo werden in het Fusiedocument Antes - Parnassia Groep de resultaten vastgelegd die de fusie tussen 2017 en 2020 moet opleveren waaronder (resultaat 7) ldquoSynergievoordelen op secundaire processen (vastgoed inkoop onder- steunende functies) behalen door een gezamenlijke aanpak (hellip) Dit willen wij onder andere bereiken door het gezamenlijk organiseren van alle gezamenlijke (centrale) en regionale (lokale) ondersteunende dienstenrdquo

In 2019 werd veel inzet gepleegd om die beoogde voordelen stapsgewijs te behalen Zo werd in 2019 de integratie gerealiseerd voor onder meer verkoop marketing en communicatie de ICT-organisatie(s) control facilitair en vastgoed

Voacuteoacuter de aansluitingen werd al onderkend dat we bij de samenvoegingen vaak lastigheden te overwinnen hebben en soms ook investeringen gedaan moeten worden om de beoogde verbeteringen en besparingen ten volle te realiseren Gaat het om investeringen in systemen dan laten we deze zoveel als mogelijk samenvallen met verbeteringen vernieuwingen waartoe de noodzaak toch al aanwezig was

Juridische structuur

Parnassia Groep heeft haar activiteiten ondergebracht in diverse rechtspersonen (besloten vennootschappen) binnen een groep met een holdingstructuur

Vergeleken met de traditionele stichtingsstructuur biedt dit betere mogelijkheden tot bull heldere samenwerkingsvormen metparticipatie in activiteiten van andere organisaties

bull heldere positionering naar doelgroepen bull kleinschalig organiseren binnen een groep van relatief grote omvang bull transparantie in financierings- en geldstromen ten aanzien van zorgactiviteiten en vastgoed

bull participatie door partners in onze activiteiten bull de nodige checks and balances in het systeem van bestuur en toezicht (governance) bull risicospreiding en -reductie Door op een aantal themarsquos samen te werken binnen het grotere verband van de groep behalen de onderdelen kwaliteits- en kostenvoordelen voor patieumlnten (zoals een breed zorgaanbod synergie bij investeringen in verbetering en vernieuwing) en voor collegarsquos (zoals een grote interne arbeidsmarkt met een gemeenschappelijk sociaal plan)

Bij aanvang van het verslagjaar hield de Stichting Parnassia alle aandelen van PG Zorgholding BV drie vastgoed-bvrsquos en PG Participaties BV

Parnassia Groep is ingericht op basis van het structuurregime voor vennootschappen

Bijlagen

138

bull Aan het hoofd van de groep staat Parnassia Groep BV Deze bv is een structuurvennootschap met twee bestuur- lijke organen een raad van commissarissen en een raad van bestuur De raad van commissarissen heeft een actieve rol als toezichthouder Parnassia Groep BV houdt de aandelen van PG Zorgholding BV de vastgoed-bvrsquos en PG Participaties BV

bull De Stichting Parnassia houdt alle aandelen van de groep De stichting heeft als belangrijkste taak het bewaken van het profiel van de groep zodat de zorg aan de verschillende doelgroepen van GGZ-patieumlnten ook op de lange termijn wordt gerealiseerd Het gaat om continuiumlteit en duurzaamheid van de organisatie Daarvoor heeft de stichting als aandeelhouder een aantal wettelijke bevoegdheden De stichting heeft vooral een scope gericht op de lange termijn en op de ontwikkelingen in de algemeen maatschappelijke context

Zo ligt het primaire toezicht conform de relevante regelgeving in de zorg bij de raad van commissarissen en heeft de stichting als AVA een controlerende functie ten aanzien van de wijze waarop de governance daadwerkelijk wordt vormgegeven De verdeling van toezichtstaken kan als volgt worden samengevat enerzijds een toezicht op continuiumlteit en visie en missie door het stichtingsbestuur (waar sta je voor) en anderzijds een meer direct toezicht op het bestuur van de groep door de raad van commissarissen (waar gaan we voor)

In de statuten van Parnassia Groep BV is bepaald dat eventuele exploitatieoverschotten worden gereserveerd voor de exploitatie in bijzondere gevallen kan worden besloten deze gedeeltelijk aan te wenden ten behoeve van de Neder- landse gezondheidszorg in het algemeen Zo kunnen er door de groep geen uitkeringen worden gedaan aan derden met andere commercieumlle doelstellingen

Vereenvoudiging juridische hoofdstructuur De juridische hoofdstructuur van Parnassia Groep onderging in januari 2019 wijzigingen

Er vond een fusie plaats van dochtervennootschappen van PG Zorgholding BV die tezamen een combinatie van zorgbedrijven onder eacuteeacuten bestuurdirectie vormden bull De Jutters BV Lucertis BV en het dr Leo Kannerhuis BV fuseerden tot Youz BV bull i-psy BV PsyQ BV en Brijder Verslavingszorg BV fuseerden tot i-psy PsyQ Brijder BV

Voorts werd per 2 januari 2019 de naam van Dijk en Duin BV gewijzigd in Parnassia Noord-Holland BV en de naam van Parnassia BV in Parnassia Haaglanden BV

Dit leidde tot de volgende vereenvoudigde structuur Deze bleef ongewijzigd tot 31 december 2019

Een volledig overzicht van groepsmaatschappijen van Parnassia Groep per 31 december is opgenomen als toelich- ting bij de Jaarrekening 2019

Bijlagen

139

Fivoor Samen met Stichting FPC De Kijvelanden en Aventurijn hebben wij Fivoor opgericht

In het verslagjaar hield PG Zorgholding 575 van de aandelen en Altrecht 425 De Stichting Prioriteit Fivoor houdt vooralsnog een prioriteitsaandeel voor een beperkt aantal (juridische) onderwerpen Zie voor de implicaties die de deelname in Fivoor heeft voor de jaarverslaggeving bijlage 2 Uitgangspunten van de verslaglegging

Parnassia Groep BV exploiteert samen met Fivoor BV en Sodexo Belgieuml de Forensisch Psychiatrische Centra Gent NV (naar Belgisch recht) Deze NV heeft twee vestigingen in Gent en Antwerpen Parnassia Groep BV houdt samen met de Stichting FPC De Kijvelanden 60 van de aandelen van deze NV (35 Stichting FPC De Kijvelanden 25 Parnassia Groep)

PG Zorgholding BV PG Zorgholding BV houdt de aandelen van de bvrsquos waarin de zorgbedrijven zijn ondergebracht Zij voeren de zorg- verlening uit

Als volgt is gewaarborgd dat Parnassia Groep BV als beheerder van de toelating haar verantwoordelijkheid voor de geleverde zorg kan nakomen Parnassia Groep BV is de contractpartner voor de inkoop van zorg in het kader van de Zorgverzekeringswet (Zvw) de Wmo (in een aantal gevallen) en de Wlz Voor justitie contracteert Fivoor onderdelen van Parnassia Groep zijn onderaannemer Alleen Antes Zorg contracteert zelfstandig met het ministerie van Justitie en Veiligheid tot en met ten minste 2020 Parnassia Groep BV besteedt door middel van een lsquoovereenkomst tot uitbesteding van zorgrsquo de uitvoering van de zorg uit aan PG Zorgholding BV die op haar beurt zulke overeenkomsten sluit met de zorgbedrijven

Deelnemingen van zorgbedrijven bull Youz BV

o neemt samen met Stichting Emergis deel in Emergis-Lucertis kinder- en jeugdpsychiatrie BV o houdt aandelen in Schakenbosch Zorg voor Jeugdigen BV samen met Stichting Jeugdformaat en

Stichting Ipse de Bruggen ieder voor 333 o nam samen met Stichting Yulius deel in Yulius-Lucertis Combinatie BV (elk voor 50) Omdat de

beoogde samenwerking niet tot stand kwam werd deze vennootschap ontbonden op 26 februari 2019 o houdt 100 van de aandelen van het dr Leo Kannerhuis Nederland BV een samenwerkingsverband van

(GGZ-)instellingen Per 1 januari 2018 heeft de vennootschap de activiteiten in het door haar onder- houden franchiseconstruct afgerond De vennootschap wordt in 2020 ontbonden

bull i-psy BV kende een holdingstructuur met regionale i-psy-BVrsquos Deze zijn in januari 2019 overgenomen door de moeder-i-psy-BV voorafgaand aan de fusie per 23 januari 2019 van i-psy BV PsyQ BV en Brijder Verslavings- zorg BV tot i-psy PsyQ Brijder BV

bull Antes Zorg BV hield 100 van de aandelen van Sprink BV die korte behandelingen bood voor mensen met lichte psychische aandoeningen enof verslavingsproblemen De activiteiten van Sprink BV zijn begin 2019 overgegaan naar Indigo Rijnmond en werden voorgezet onder die merknaam De vennootschap is op 23 juli 2019 door fusie met de moeder verdwenen

bull Antes Zorg BV hield 100 van de aandelen van Antes Werkmaatschappij BV die werd opgericht om er personeel en activiteiten in het kader van de Wmo en gemeentelijke subsidies in onder te brengen Vanwege niet bij de oprichting voorziene ontwikkelingen had de vennootschap geen functie meer en is die op 23 juli 2019 door fusie met de moeder verdwenen

bull Parnassia Haaglanden BV houdt sinds 28 februari 2019 50 van de aandelen in Klinisch Centrum Nootdorp BV

Dit is een samenwerking met Ipse de Bruggen In het Klinisch Centrum worden volwassen clieumlnten met een verstandelijke beperking en een psychiatrische aandoening behandeld Het doel van deze samenwerking is het verbeteren van de zorg voor deze doelgroep

Tot PG Zorgholding BV behoren de organisatieonderdelen Parnassia Groep Academie Service Centrum Verkoop Marcom Groepscontrol en de groepsstaf Deze onderdelen hebben geen (eigen) rechtspersoonlijkheid

Het bestuur van PG Zorgholding BV bestaat uit Parnassia Groep BV en is een personele unie met de raad van bestuur van de groep

Vastgoed-bvrsquos Het vastgoed van Parnassia Groep is ondergebracht in twee bvrsquos waardoor er transparantie is ten aanzien van het WTZi-gefinancierde en het niet-WTZi-gefinancierde vastgoed In WTZi-Vastgoed PG BV en Vastgoed PG BV is al het WTZi- respectievelijk niet-WTZi-gefinancierde vastgoed van de groep ondergebracht

Bijlagen

140

In Vastgoed Beheer PG BV zijn de beheers- en ontwikkelingstaken ondergebracht Ook verzorgt Vastgoed Beheer de directievoering en het bestuur van genoemde vastgoed-bvrsquos alsmede van Nieuw Koningsduin BV

Het bestuur van Vastgoed Beheer PG BV en de daarmee verbonden vastgoed-bvrsquos is in handen van een bestuurder (03 fte)

PG Participaties BV Deelnemingen van Parnassia Groep in rechtspersonen die geen deel uitmaken van de werkorganisatie van de groep worden gehouden door PG Participaties BV Hierin zijn ondergebracht ondernemingen waarin Parnassia Groep een (aandelen)belang heeft genomen Het gaat om organisaties die onze missie rechtstreeks ondersteunen en waarvan wij menen dat het belangrijk is om ze weliswaar op afstand mede aan te sturen Na enige tijd zal er dan een besluit genomen worden om het belang in zo een organisatie verder uit te breiden structureel in de groep onder te brengen dan wel te verkopen

PG Participaties is er om de zorgbedrijven en de zorgholding te ondersteunen zodat zij hun missie kunnen realiseren Dit doet PG Participaties door bull het beheer van deelnemingen bull participatie in innovatieve bedrijven buiten de groep bull het bieden van een infrastructuur voor fusie of samenwerking met andere zorginstellingen

bull het stimuleren van intern ondernemerschap binnen de groep

Het bestuur van PG Participaties bestaat uit de raad van bestuur van de groep

Deelnemingen PG Participaties BV per 31 december 2019

Zorg organisaties die zorg bieden aan patieumlnten Belang Sinds

Parnassia International Holding BV Houdstermaatschappij voor internationale

zorgactiviteiten

100 mei 2013

Reakt BV Maatschappelijke opvang dagbesteding

activering amp participatie en re-integratie

100 januari 2014

Regionaal Instituut voor Dyslexie BV Dyslexiezorg 60 mei 2018

E-health organisaties voor innovaties op het gebied van e-health

New Health Group BV E-health-platform en -modules 100 september 2013

Sense Health BV E-health-modules 33 november 2014

Super Brains BV E-Mental Health Platform ADHD 51 mei 2016

Franchiseorganisaties

PsyQ Nederland BV Specialistische GGZ 42 april 2006

Indigo Service Organisatie BV Generalistische basis-GGZ 125 april 2008

Leveranciers van ondersteunende diensten

Carew ay BV ICT-applicaties 51 december 2007

SBA Interholding BV Bouw advies en -management 33 januari 2007 Study2Go E-learning-platform 60 december 2017

In januari 2020 werd besloten tot een voorgenomen samenwerking tussen PG Participaties en ORTEC BV waarbij laatstgenoemde partij een aandelenbelang krijgt in NewHealth Group BV van 55 en het belang van PG Participaties BV zal teruggaan van 100 naar 45

Parnassia International Holding BV houdt 100 van de aandelen van een verslavingskliniek in Alicante (Spanje) Deze richt zich op Spaanse patieumlnten en patieumlnten van elders uit Europa (niet Nederland) Tevens houdt zij 60 van de aandelen in een tweede kliniek voor verslavingszorg in Malaga die zich richt op dezelfde doelgroepen In maart 2020 werd besloten na evaluatie van de resultaten en gezien de perspectieven na de langdurige corona- crisis dat Parnassia International Holding BV de kliniek in Alicante zal sluiten en die in Malaga over zal dragen aan de medeaandeelhouder

Naast bovenstaande deelnemingen heeft PB Participaties BV ook de zeggenschap over bull Stichting 1nP en haar dochterbedrijf DataMedicare BV middels de benoeming van de leden van de raad van

toezicht 1nP levert ambulante GGZ aan volwassenen ouderen jeugdigen en kinderen door middel van een landelijk dekkend netwerk van plusminus 550 aangesloten zelfstandige behandelaars

Bijlagen

141

bull Stichting ActiefTalent Deze stichting zorgde voor sociale activering arbeidsactivering dagbesteding en arbeids - re-integratie van verslaafde mensen in het werkgebied van Brijder Per 23 januari 2019 is ActiefTalent gefuseerd met Reakt BV en daarbij verdwenen

De genoemde rechtspersonen zijn voor zover het meerderheidsbelangen betreft in de jaarrekening van Parnassia Groep BV meegeconsolideerd en daar vermeld in de bijlage Overige deelnemingen

Aan de groep gelieerde rechtspersonen Voorts is sprake van een aantal gelieerde stichtingen Deze stichtingen ondersteunen in beperkte mate de activiteiten van Parnassia Groep Deze stichtingen zijn niet in de consolidatie opgenomen aangezien Parnassia Groep er geen overwegende zeggen- schap in heeft Wel is zij vertegenwoordigd in de meeste van hun besturen Het betreft bull Stichting Vrienden van de Parnassia Groep De doelstelling van deze stichting is het ondersteunen van de zorg

van Parnassia Groep door extra activiteiten en faciliteiten te bieden voor patieumlnten op het gebied van wonen werken studeren en recreeumlren Zie ook p 85 Twee bestuurders worden benoemd door de raad van bestuur van Parnassia Groep

bull Stichting Fonds Noodhulp Patieumlnten die in ernstige financieumlle nood zitten kunnen een gift krijgen voor voedsel kleding inrichtingskosten en vervoersmiddelen uit het Fonds Noodhulp De voorzitter van het bestuur wordt door de raad van bestuur van Parnassia Groep benoemd

bull Stichting Buurt mv Deze werd in 2011 door Bouman GGZ opgezet als steuntje in de rug voor kwetsbare mensen die in een sociaal isolement terecht zijn gekomen Als uitvloeisel van de invoering van de Wmo stopte de subsidie in Rotterdam in 2016 en door het aantrekken van de economie verminderde de in- en doorstroom Het bestuur heeft moeten besluiten Buurt mv te beeumlindigen Deze Stichting is op 17 december 2019 ontbonden

bull Stichting Wonen PG De Stichting Wonen PG heeft als doel het verhuren van onzelfstandige en zelfstandige woonruimte aan (ex-)clieumlnten van Parnassia Groep De bestuurder van de stichting is Vastgoed Beheer PG BV

Medezeggenschapsstructuur

Medezeggenschap patieumlnten

De medezeggenschap patieumlnten kende eind 2019 vijftien clieumlntenraden Daarnaast is er een Concernclieumlntenraad waarin vertegenwoordigd zijn de clieumlntenraden van de zorgbedrijven Youz (zowel een jongerenraad als een clieumlnten- raad) i-psy PsyQ Brijder Antes Zorg Bavo Europoort Parnassia Noord-Holland en Parnassia Haaglanden Reakt en Fivoor Ook de Stichting 1nP en Triora hebben clieumlntenraden die afstemming onderhouden met de Concern- clieumlntenraad De raden van Antes Zorg en Bavo Europoort respectievelijk i-psy PsyQ en Brijder hebben ook tijdelijke (centrale) clieumlntenraden gevormd In 2020 zullen verdere stappen worden gezet naar de samenvoeging van die raden

De Concernclieumlntenraad is de gesprekspartner van de raad van bestuur voor zaken die de groep als geheel betreffen en vertegenwoordigt ook de belangen van de clieumlnten van Indigo

Eind 2019 heeft een brede commissie bestaande uit leden van de Concernclieumlntenraad haar opdracht om met een voorstel te komen voor de inrichting van de medezeggenschapsstructuur op groepsniveau afgerond Het voorstel van de commissie is door de raad van bestuur en Concernclieumlntenraad overgenomen Het voorstel zal in 2020 nader worden uitgewerkt in een regeling waarin de medezeggenschap van Parnassia Groep wordt beschreven en de bevoegdheden van de raden op de verschillende niveaus van de groep worden vastgelegd

Op p hellip beschrijven wij de ontwikkeling van de medezeggenschap in 2019 de door de Concernclieumlntenraad uitgebrachte adviezen en de met hem besproken beleidsvoornemens

Medezeggenschap personeel

Parnassia Groep kende eind 2019 acht ondernemingsraden en een Centrale Ondernemingsraad Alle zorgbedrijven en PG Zorgholding BV hebben een eigen ondernemingsraad Alle ondernemingsraden hebben een vertegenwoor- diging in de Centrale Ondernemingsraad die 15 zetels heeft Deze is de gesprekspartner van de raad van bestuur voor zaken die de groep als geheel betreffen

Het samengaan van de drie ondernemingsraden van Lucertis De Jutters en het dr Leo Kannerhuis tot eacuteeacuten onder- nemingsraad voor Youz is in 2019 gerealiseerd Zo ook het samengaan van de ondernemingsraden van Antes Zorg

Bijlagen

142

en Bavo Europoort tot eacuteeacuten ondernemingsraad voor Antes Beide ondernemingsraden (Antes en Youz) werken met onderdeelscommissies die zelfstandige bevoegdheden hebben

Op p 131 ev beschrijven wij de ontwikkeling van de medezeggenschap in 2019 de door de Centrale Ondernemings- raad uitgebrachte adviezen en de met hem besproken beleidsvoornemens

143

BIJLAGEN

Bijlage 1 Algemene identificatiegegevens

Naam verslagleggende rechtspersoon Parnassia Groep BV Adres Monsterseweg 93 Postcode 2553 RJ Plaats Den Haag Telefoonnummer 088 - 357 16 22 Nummer Kamer van Koophandel 24417607 E-mailadres rvb-secparnassiagroepnl Internetpagina wwwparnassiagroepnl

Bijlagen

145

Bijlage 2 Uitgangspunten van de verslaggeving

De jaarverantwoording van Parnassia Groep bestaat uit dit jaarverslag

de jaarrekening overige gegevens (opgenomen bij de jaarrekening)

Op bovengenoemde onderdelen heeft de controleverklaring van de accountant betrekking Daarnaast hebben wij kwantitatieve gegevens aangeleverd bij het CIBG via DigiMV

Van dit jaarverslag maken deel uit het verslag van de raad van commissarissen (zie p 118 ev) en het verslag van het bestuur van de Stichting Parnassia (AVA) (zie p 123 ev)

Zie voor nadere informatie over de formele aspecten van de jaarverslaggeving ook in de jaarrekening onder Grondslagen van waardering en resultaatbepaling

Parnassia Groep heeft de zorg aan haar patieumlnten kleinschalig georganiseerd in afdelingenbehandelteams Deze maken deel uit van zorgbedrijven Zie Juridische structuur p 137 ev Deze onderdelen hebben rechtspersoonlijkheid (besloten vennootschap) Zij publiceren een eigen jaarverslaggeving conform de voorschriften uit het Burgerlijk Wetboek

Dit geldt ook voor de tot de groep behorende vastgoedbedrijven en voor Parnassia Groep Participaties en daarin ondergebrachte onderdelen waaronder Reakt BV

Zoals vermeld onder Juridische structuur houdt Parnassia Groep 575 van Fivoor BV Parnassia Groep past een proportionele consolidatie toe van de balansposten en verlies - en winstposten van Fivoor BV in haar jaarrekening aangezien er sprake van een joint venture waarin op grond van de aandeelhouders- overeenkomst op belangrijke onderwerpen gezamenlijk wordt besloten door beide aandeelhouders Altrecht en Parnassia Groep In dit jaarverslag wordt Fivoor derhalve proportioneel meegeteld voor in elk geval de belangrijke indicatoren met een financieumlle componentimpact zoals zojuist genoemd met dezelfde restrictie

De jaarverslaggeving van alle genoemde onderdelen wordt geconsolideerd in de jaarverslaggeving van Parnassia Groep Dit geldt ook voor die van de Stichting 1nP die zich bij de groep aansloot in 2015 Stichting 1nP voldoet uit hoofde van haar toelating daarnaast aan de verplichting tot (beperkte) verantwoording via DigiMV

Verantwoordelijkheid voor de verslaggeving Het verslag van de raad van commissarissen (p 118 ev) is door de raad van commissarissen zelf vastgesteld De overige inhoud van dit jaarverslag is vastgesteld door de raad van bestuur en goedgekeurd door de raad van commissarissen De jaarrekening is voorzien van advies van de raad van commissarissen vastgesteld door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders (AVA) van Parnassia Groep BV zijnde het bestuur van de Stichting Parnassia De raad van bestuur is verantwoordelijk voor de kwantitatieve gegevens aangeleverd bij het CIBG via DigiMV

Niveau van verantwoording De verslaggeving heeft betrekking op Parnassia Groep als geheel Uitgangspunt bij de verslaggeving is verantwoor- ding op het niveau van de groep

In de via DigiMV aangeleverde verplichte bijlagen verantwoorden wij Parnassia Groep als eacuteeacuten organisatorische eenheid Met de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd zijn nog geen andere afspraken over het verantwoordingsni - veau gemaakt

Uitsplitsing naar onderliggende zorg- en ondersteunende bedrijven De financieumlle en niet-financieumlle informatie in ons jaarverslag wordt op een aantal onderdelen uitgesplitst cq verbijzonderd naar onze diverse zorg- en ondersteunende bedrijven Deze informatie sluit aan op de afzonderlijke jaarverslagen die onze zorg- en ondersteunende bedrijven met eigen rechtspersoonlijkheid (bvrsquos) publiceren conform de wettelijke voorschriften

Bijlagen

146

Gebeurtenissen na het verslagjaar Belangrijke gebeurtenissen die hebben plaatsgevonden na 31 december 2019 tot aan de vaststelling van dit jaar- verslag zijn in dit jaarverslag vermeld voor zover deze verband houden metin het verlengde liggen van beschreven ontwikkelingen in 2019

Bijlagen

147

Bijlage 3 Kerngegevens patieumlnten capaciteit personeel en opbrengsten

De tabel op de volgende pagina bevat de kerngegevens met betrekking tot bovenstaande onderwerpen uitgesplitst naar onze (zorg)bedrijven

Zie voor meer informatie over de betreffende onderwerpen bull Aantal patieumlntenclieumlnten p 62

bull Capaciteit p 52 ev bull Personeel p 64 ev bull Opbrengsten p 107

148

Bijlagen

Kerngegevens Parnassia Groep 2019

Parnassia Groep

totaal

Indigo

BV Youz

BV

i-psy PsyQ Brijder

BV

Parnassia Noord-

Holland BV

Parnassia Haag-

landen BV

Antes

Holding BV

Fivoor BV

(575)

Parnassia Groep

overig1

Patieumlntenclieumlnten2

Aantal in zorg op 1 januari van verslagjaar (a) 103419 4731 16737 37537 4497 6574 22772 2616 9811

Aantal nieuw ingeschreven in verslagjaar (b) 67205 7462 12011 25986 2839 5643 12362 1650 9495

Totaal aantal patieumlntenclieumlnten (c) 170624 12193 28748 63523 7336 12217 35134 4266 19306

Waarin niet inbegrepen clieumlnten POH 19386 19386

Totaal aantal patieumlntenclieumlnten inclusief clieumlnten POH 190010 31579

Aantal uitgeschreven in verslagjaar (d) 66921 7346 11408 26464 2904 4843 12508 2969 8720

Aantal patieumlntenclieumlnten in zorgbehandeling op 31-12 van

verslagjaar (e = c - d) 103703 4847 17340 37059 4432 7374

22626 1297 10586

Waarvan zorgzwaartepakket-patieumlnten-clieumlnten 1634 12 7 279 601 84 651

Capaciteit

Aantal gerealiseerde beddenplaatsen opnamesverblijf 3 3309 230 186 330 654 1585 292 32

Personeel

Aantal personeelsleden in loondienst per einde verslagjaar 12247 337 1847 2068 653 1246 3043 971 2083

Waarvan patieumlntgebonden 9571 286 1563 1677 552 1041 2594 759 1099

Waarvan niet-patieumlntgebonden 2676 51 284 391 101 205 449 212 984

Aantal fte personeelsleden in loondienst per einde verslagjaar 10053 266 1408 1695 466 958 2598 847 1814

Waarvan patieumlntgebonden 7779 223 1193 1366 400 784 2216 659 938

Waarvan niet-patieumlntgebonden 4 2274 43 215 329 66 174 382 188 877

Bedrijfsopbrengsten

Totaal bedrijfsopbrengsten in verslagjaar (x euro 1000) 993959 22593 126882 190843 59749 117554 280294 88919 107125

1 Deze kolom bevat het totaal van de overige onderdelen van Parnassia Groep Triora 1nP en Reakt PG Participaties en de ondersteunende bedrijven (excl onderaannemers)

2 Aantallen patieumlntenclieumlnten per zorgbedrijf l iggen opgeteld hoger dan voor Parnassia Groep totaal doordat sommige patieumlntenclieumlnten bij meerdere zorgbedrijven behandeling ontvingen Fivoor is excl

Stichting De Kijvelanden en Aventurijn 3 Conform definitie Monitor Intramurale GGZ van het Trimbos-instituut (aantal gerealiseerde verpleegdagen gedeeld door aantal dagen in het jaar) Bedden dr Leo Kannerhuis zijn meegeteld onder Youz

(anders dan op p hellip waar deze om reden van vergelijkbaarheid niet werden meegeteld) Aantal bedden Fivoor betreft het voorma lige Palier dus exclusief overige onderdelen Fivoor (Aventurijn Stichting

De Kijvelanden) 4 Inclusief medewerkers 1nP in loondienst

149

Bijlage 4 Toelatingen

Bijlagen

Parnassia Groep heeft WTZi-toelatingen voor de volgende zorgfuncties behandeling begeleiding verblijf

verpleging en persoonlijke verzorging

De toelatingen worden beheerd door Parnassia Groep BV Op basis van de toelatingen voeren onze zorgbedrijven de zorg uit Hieraan ten grondslag liggen overeenkomsten tot uitbesteding van zorg tussen de beheerder van de toelating en PG Zorgholding BV en vervolgens tussen PG Zorgholding BV en elk zorgbedrijf Door deze systematisch getrapte uitbestedingsovereenkomsten is gewaarborgd dat de beheerder van de toelating zijn verantwoordelijkheden voor de geleverde zorg kan nakomen

De WTZi-toelatingen van Antes in 2017 aangesloten bij Parnassia Groep zijn voorlopig in Antes Zorg BV gebleven De Zvw-activiteiten worden sinds 1 januari 2018 uitgevoerd via het contract van Parnassia Groep

Ook Youz en Stichting 1nP hebben nog een eigen toelating op grond van de WTZi Ook zij voeren de zorg uit als onderaannemer van de groep

150

Bijlage 5 Werkgebieden

Bijlagen

De werkgebieden van onze zorgmerken ultimo 2019 geven wij hieronder weer op basis van de GHOR-

regio-indeling

Werkgebieden Parnassia Groep

Nr GHOR-regio Indigo Youz i-psy PsyQ Brijder Parnassia Antes Fivoor

4 IJsselland x x

5 Tw ente x x

6 Noord- en Oost-Gelderland x

7 Gelderland-Midden x x

8 Gelderland-Zuid x x x

9 Utrecht x x x x

10 Noord-Holland-Noord x x x x x

11 Amsterdam-Amstelland x x x x

12 Kennemerland x x x x x x x

13 Zaanstreek-Waterland x x x x x x x

15 Haaglanden x x x x x x x

16 Hollands-Midden x x x x x x

17 Rotterdam-Rijnmond x x x x x x

18 Zuid-Holland-Zuid x x x x x

19 Zeeland x x

20 Midden- en West-Brabant x x x

21 Brabant-Noord x

22 Brabant-Zuidoost x x x x

23 Noord-Limburg x

24 Zuid-Limburg x

25 Flevoland x x x

Bijlagen

151

Bijlage 6 Externe strategie voldoen aan de vraag naar zorg

Kleinschalig zorg organiseren om optimaal te voldoen aan de vraag naar zorg dat is de kern van de

externe strategie die wij als grote organisatie al lange tijd uitvoeren

Onze groepsvisie zegt bull We werken in kleinschalige teams van professionals

bull We spelen altijd in op de plaatselijke omstandigheden en wensen in de wijk of het werkgebied bull We voelen ons samen met gemeenten verzekeraars en andere financiers en overheden verantwoordelijk om

deze steun zo goed en dichtbij mogelijk te organiseren met onze lokale partners

Om op kleinschalige wijze de beste specialistische zorg te kunnen realiseren is voldoende schaalgrootte nodig Deze hebben we de afgelopen jaren voor de meeste doelgroepen kunnen realiseren

Groei was altijd ingegeven door zorginhoudelijke overwegingen en heeft voor de patieumlnt geleid tot een breder en completer aanbod Schaalvergroting heeft het ook mogelijk gemaakt betere condities te scheppen voor deskundig- heidsbevordering wetenschappelijk onderzoek en aantrekkelijk werkgeverschap Tegelijkertijd was deze schaal - vergroting erop gericht de financieumlle risicorsquos te spreiden en beter te kunnen opvangen en ook om schaalvoordelen te behalen bij de ondersteunende functies

Onder het motto lsquoschoenmaker blijf bij je leestrsquo zijn we ons blijven concentreren op onze kernactiviteit het verlenen van gespecialiseerde geestelijke gezondheidszorg Wel zien we door de overhevelingen naar de gemeentes nieuwe samenwerkingen ontstaan met andere partners dan voorheen zoals de jeugdzorg Onze externe strategie in de door ons onderscheiden regiorsquos is de afgelopen jaren onveranderd gebleven

1 Kernregiorsquos

In drie regiorsquos zijn wij actief in de ketenzorg Rijnmond Den Haag en Noord-Holland Deze beschouwen we als onze kernregiorsquos Hier zijn wij in staat om voor elke GGZ-patieumlnt in beginsel passende zorg te bieden Wij willen garanderen dat er in deze regiorsquos geen GGZ-patieumlnten tussen wal en schip vallen Deze garantie kan gegeven worden als we in deze regiorsquos naast de regionale ketenzorg ook onze andere specialismen kunnen aanbieden Hetzij door sluitende afspraken met collega-aanbieders hetzij door deze zelf te verzorgen Onze ketenzorgbedrijven in de kernregiorsquos (resp Antes in Rijnmond Parnassia in Haaglanden en in Noord- Holland) zijn onze spelverdelers bij het voorbereiden en implementeren van onze marktstrategie in deze regiorsquos en het opereren van onze andere zorgbedrijven aldaar In de kernregiorsquos willen wij de nog bestaande lacunes in het GGZ-aanbod aanvullen om tot een volledig en sluitend aanbod te komen

2 Aangrenzende regioacutes

Dit zijn de regiorsquos die aan onze kernregiorsquos grenzen Hier zijn we met een deel van het aanbod actief De afstemming met andere GGZ-instellingen waaronder de daar aanwezige ketenzorg staat hier meer op de voorgrond We onderscheiden de volgende aangrenzende regiorsquos bull het noorden van Noord-Holland bull het zuiden van Noord-Holland

bull het noorden van Zuid-Holland bull Haaglanden (buiten de stad Den Haag) bull het gebied tussen Haaglanden en Rotterdam bull de Zuid-Hollandse Eilanden Per regio is eacuteeacuten zorgbedrijf de spelverdeler bij het opereren van onze andere zorgbedrijven aldaar

In de aangrenzende regiorsquos willen wij met onze specialistische GGZ-programmarsquos zoveel mogelijk bijdragen aan een volledig en sluitend aanbod

3 In andere regiorsquos zijn we aanwezig met een beperkt deel van ons aanbod van onze niet-ketenzorgbedrijven (mn de merken PsyQ i-psy Youz en soms Brijder ook zijn in vrijwel alle regiorsquos bij de groep aangesloten behandelaars van 1nP actief) We voorzien daarmee in de behoefte door het (keten)zorgaanbod van andere aanbieders aan te vullen met onze diverse gespecialiseerde programmarsquos Op deze wijze dragen wij zo mogelijk ook in deze regiorsquos verder bij aan een volledig en sluitend GGZ-aanbod Tegelijkertijd kunnen wij hierdoor de in- houdelijke en bedrijfsmatige basis van betreffende zorgprogrammarsquos versterken

4 Niet regionaal gebonden is een aantal van onze functies Deze bieden we bovenregionaallandelijk aan Met name onze internetbehandelingen die voor het hele Nederlandse taalgebied toegankelijk zijn Ook ontwikkelen wij op beperkte schaal activiteiten buiten de landsgrenzen Zie p 46

Bijlagen

152

Bijlage 7 Geconsolideerde balans en resultatenrekening

De jaarrekening 2019 is als afzonderlijk document te raadplegen op jaarverantwoordingzorgnl en op parnas- siagroepnl

Geconsolideerde balans per 31 december 2019

(voor resultaatsbestemming)

31-12-2019 31-12-2018

ACTIVA

Vaste activa

Immaterieumlle vaste activa 2347210 3305515 Materieumlle vaste activa 329633357 302739092 Financieumlle vaste activa 8616550 11353391 Totaal vaste activa 340597117 317397998

Vlottende activa

Voorraden 681899 446969 Onderhanden werk uit hoofde van DBCrsquos 85699239 73481913 Vorderingen uit hoofde van financieringstekort 1622139 1527247 Debiteuren en overige vorderingen 193225073 221129121 Liquide middelen 23278970 45023293 Totaal vlottende activa 304507320 341608543

Totaal activa 645104437 659006541

PASSIVA

Groepsvermogen

Eigen vermogen 204043664 182469103 Aandeel derden 83478 -66928 Totaal groepsvermogen 204127142 182402175

Voorzieningen 18087887 16145518

Langlopende schulden 200078681 220363786

Negatieve goodwill 11804535 12504152

Kortlopende schulden (ten hoogste 1 jaar) 211006192 227590910

Totaal passiva 645104437 659006541

Bijlagen

153

Geconsolideerde resultatenrekening 2019

2019 2018

BEDRIJFSOPBRENGSTEN

Opbrengsten zorgprestaties en maatschappelijke ondersteuning

914523860 839017477

Subsidies (exclusief Wmo en jeugdzorg) 40996282 37563485 Overige bedrijfsopbrengsten 38439697 17063697

Som der bedrijfsopbrengsten 993959839 893644659

BEDRIJFSLASTEN

Personeelskosten 763320831 722528450 Afschrijvingen op immaterieumlle en materieumlle vaste activa 35789304 33528993 Bijzondere waardeverminderingen van vaste activa 1366739 896021 Waardeveranderingen vastgoedbeleggingen 0 -1508788 Overige bedrijfskosten 163866869 159931698 Som der bedrijfslasten 964343743 915376374

BEDRIJFSRESULTAAT 29616096 -21731715

Financieumlle baten en lasten

-7209152

-8141348

RESULTAAT UIT GEWONE BEDRIJFSUITOEFENING 22406944 -29873063

Vennootschapsbelasting

-214442

-99256

Aandeel in resultaat van ondernemingen waarin wordt deelgenomen

-831508 901110

RESULTAAT NA BELASTINGEN 21360994 -29071209

Minderheidsbelang derden

-76946

-114080

RESULTAAT BOEKJAAR 21284048 -29185289

Bijlagen

154

Bijlage 8 Nevenfuncties leden RvB RvC en AVA in 2019

Nevenfuncties leden raad van bestuur

Stephan Valk RA (voorzitter) bull Lid bestuur GGZ Nederland bull Voorzitter regiegroep Zorg amp Financiering GGZ Nederland bull Voorzitter bestuur Stichting Kwaliteit in Basis GGZ (tot 21 november 2019) bull Lid ING Adviesraad Gezondheidszorg bull Lid ledenraad Vereniging Achmea

Drs Betty D Kooijman bull Voorzitter bestuur Gebruikersvereniging Psygis Quarant

bull Lid raad van advies MVO Nederland (Netwerk Zorg) bull Lid raad van toezicht Heliomare bull Lid raad van toezicht Lucas Onderwijs bull Lid commissie Werkgevers- en Arbeidszaken GGZ Nederland

Marc BJ Blom bull Lid bestuur Stichting TOPGGz

bull Lid commissie regiegroep Zorg amp Financiering GGZ Nederland bull Lid kamer psychiatrie van de Stichting BOLS bull Lid commissie Zorgvraagtypering NZa bull Lid Stuurgroep Convenant Werken aan wat werkt (namens GGZ Nederland)

bull Voorzitter Opleidings- en Onderwijsregio Zuidwest Nederland bull Voorzitter Opleidings- en Onderwijsregio Den HaagLeiden bull Ambassadeur GGZ Nederland voor IPS-trajecten in Nederland

Sjoerd WG van Breda bull Bestuurslid deRotterdamseZorg (tot 31-12-2019)

Nevenfuncties leden raad van commissarissen

De hoofdfunctie is cursief weergegeven

Dhr GR (Guy) Fransen bull CEO Andes Capital BV bull CFO The Idea Factory BV bull Lid bestuur Stichting Prioriteitsaandeel Antes

bull Lid expertgroep Trade Finance INSEAD-Singapore bull Voorzitter bestuur Office22 PTE Ltd

Mw JC (Tineke) Huizinga-Heringa bull Voorzitter Stichting Aandeelhouderschap De Kijvelanden bull Voorzitter raad van toezicht Dunamare Onderwijsgroep bull Voorzitter raad van commissarissen Movares (vanaf 1 juni 2018)

bull Voorzitter stuurgroep Dynamic Tidal Power bull Lid dagelijks bestuur van de Stichting Christelijke Pers (vanaf 1 februari 2018)

Mw prof dr PL (Pauline) Meurs

bull Hoogleraar bestuur van de gezondheidszorg EUR bull Voorzitter Raad voor Volksgezondheid en Samenleving (RVS) (tot 1 juni 2019) bull Lid raad van toezicht Amsterdam UMC bull Lid raad van toezicht UvA Universiteit van Amsterdam

bull Lid raad van toezicht ArtEZ hogeschool voor de kunsten bull Lid van het algemeen bestuur van Vereniging Aegon bull Voorzitter Prins Bernard Cultuurfonds (vanaf 1 januari 2019)

Bijlagen

155

Dhr J (Coos) Rijsdijk

bull Lid bestuur Stichting Prioriteitsaandeel Antes

Mw prof dr FE (Floor) Scheepers

bull Medisch afdelingshoofd afdeling psychiatrie hoogleraar innovatie plaatsvervangend opleider (KJ) psychiater UMC Utrecht hersencentrum

bull Voorzitter raad van toezicht Fritz Redlschool cluster IV onderwijs bull Lid stuurgroep Utrecht geestelijk gezond

bull Lid kwaliteitsraad Zorginstituut Nederland bull Lid wetenschappelijke raad Institute for Positive Health bull Lid programmacommissie van het FNO-programma GeestKracht bull Lid stuurgroep PHT (personal health train) community

Mw drs MI (Marjolein) Verstappen bull Directeur Achmea Foundation bull Lid raad van toezicht Amstelland Ziekenhuis

bull Lid raad van toezicht Isala Ziekenhuis bull Voorzitter auditcommissie bestuur ZonMW bull Lid adviesraad Fair Medicine bull Voorzitter Landelijke Stuurgroep Kwaliteit Forensische Zorg

Dhr mr J (Hans) Van der Vlist bull TOPConsultant bij het Rijk

bull Voorzitter raad van commissarissen Woonbron (tm 31 december 2019) bull Voorzitter auditcommissie Nationale Politie bull Voorzitter raad van advies Politie-academie bull Voorzitter auditadviescommissie UWV (miv 1 september 2019)

Nevenfuncties leden bestuur Stichting Parnassia (AVA)

De hoofdfunctie is cursief weergegeven

Dhr dr E (Erik) Hoencamp bull Emeritus hoogleraar klinische psychologie Universiteit Leiden

bull Lid wetenschappelijke adviesraad Zorginstituut Nederland bull Voorzitter commissie medicatiebeleid Nederlands Vereniging voor Psychiatrie

Mw MR (Monika) Milz MBA

bull Partner Governance Support bull DGA Rosaria BV bull Lid raad van commissarissen bij de Volksbank NV

bull Lid raad van commissarissen Handelsveem Beheer BV bull Lid bestuur Stichting Arbo Unie Nederland (voorzitter vanaf 2 december 2019) bull Lid raad van commissarissen Bureau Zuidema (tot december 2019)

Dhr mr HJ (Kees) Rutten (voorzitter) bull Lid raad van toezicht Hogeschool Utrecht bull Voorzitter raad van toezicht ziekenhuis Tergooi

Mw M (Marjet) van Zuijlen bull Consultant executive coach commissaris bull Voorzitter raad van toezicht The Hague amp Partners

bull Voorzitter selectie- en remuneratiecommissie PO-Raad bull Lid raad van commissarissen Holland Casino bull Lid raad van commissarissen Chasseacute bull Lid raad van toezicht Het Nationale Theater

bull Lid toetsingscommissie STIVA bull Lid raad van toezicht Rijksdienst Wegverkeer

Page 3: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep

3

Inhoud

VOORWOORD 6

Het jaar 2019 - Parnassia Groep in cijfers 8

Deel 1 ONZE VISIE EN AMBITIES10

Onze groepsvisie deskundig respectvol optimistisch 11 De waarde van ons werk 13 Ons bedrijfsplan ndash Merkbaar beter 14

Deel 2 WERKEN AAN GOEDE ZORG16

Goede zorgherstelondersteunend professioneel veilig18 Herstelondersteunende zorg18

Ervaringsdeskundigheid 18 Familie en naasten 20 Maatschappelijk herstel 21 Professionele zorg 23

Veilige zorg25 Veiligheid patieumlnten 25 Veiligheid informatie 28

Onze zorg zo vroeg en dichtbij als mogelijk30 Een breed palet aan hulpverlening 30 Eerder starten ndash korter wachten 31 E-health32 Bereikbaarheid 34 Vier segmenten 36

1 Onze GGZ in en om de huisartsenpraktijk 36 2 Onze wijkgerichte GGZ 40 3 Onze gespecialiseerde programmarsquos 45 4 Onze topspecialismen 48

Onze zorg zo kort en licht als mogelijk 51 Intensieve zorg blijft altijd nodig 51 Sleutels tot korter en lichter behandelen 51 Herstellen doe je thuis 52 Minder klinisch behandelen ndash minder bedden 52

Resultaten van en ervaringen met onze zorg 54 De kwaliteit van onze zorg54

Het resultaat van de behandeling54 Patieumlntervaringen 56 Klachten 57

Wachttijden en wachtlijsten 59 Kosten per patieumlnt 60

2020 onze zorgverlening in tijden van corona 62

Deel 3 WERKEN MET COLLEGArsquoS 64

Ruim 13500 collegarsquos 65 Werkklimaat welzijn en gezondheid 66 Aantrekkelijk en goed werkgeverschap68 Vacatures en arbeidsmarkt 69 Sociaal Plan reorganisatie en herplaatsing69 Organisatie HR-functie regelingen en voorzieningen voor collegarsquos70

4

Deel 4 WERKEN AAN KENNIS 71

Kennis ontwikkelen en kennis delen 72 Parnassia Groep Academie 72 Specialismegroepen 73 Onderzoek74 Scholing 77

Deel 5 WERKEN MET PARTNERS 83

Samenleving en belanghebbenden84 Laten zien wat we doen 84 Vrijwilligers en vrienden85 Maatschappelijk verantwoord ondernemen86

Samenwerkingspartners 86 Collega-aanbieders van zorg en dienstverlening 87 Andere partners in onze zorg voor kwaliteit 87

Deel 6 MIDDELEN EN GELD91

Huisvesting en facilitaire zaken 92 Kwaliteit en kosten huisvesting92 Ontwikkelingen vastgoed 201992 Veiligheid gebouwen en terreinen 94 Facilitaire zaken 94 Organisatie vastgoed en facilitaire zaken 94 Duurzaamheid en milieu 95

ICT 98 ICT-organisatie96 ICT-missie en -strategie 96

IT Services 96 Informatiemanagement 96 Projecten97 Informatieveiligheid 97

Geld ndash financieumlle middelen 98 Werken aan financieel herstel en toekomstperspectief 98 Nadere toelichting resultaat 2019 106 Administratieve organisatie 111

Deel 7 DE BESTURING VAN ONZE GROEP 114

Bestuurlijk samenspel 115 Normen voor goed bestuur 115 Raad van bestuur 116 Raad van commissarissen 118 Stichtingsbestuur 123 Besturing en bedrijfsvoering 124

Sturen op inhoud en bedrijfsvoering 124

Managementinformatie en -rapportage 125 Risicobeheersing 126 Kwaliteits- en veiligheidsmanagement 127

Medezeggenschap 129 Medezeggenschap patieumlnten ndash clieumlntenraad 129 Medezeggenschap personeel ndash ondernemingsraad 131

Deel 8 DE STRUCTUUR VAN ONZE GROEP 133

Uitgangspunten voor de inrichting van de groep 134 Organisatiestructuur 135 Juridische structuur 137

Medezeggenschapsstructuur 141

5

BIJLAGEN 143

Bijlage 1 Algemene identificatiegegevens 144 Bijlage 2 Uitgangspunten van de verslaggeving 145 Bijlage 3 Kerngegevens patieumlnten capaciteit personeel en opbrengsten 147 Bijlage 4 Toelatingen 149 Bijlage 5 Werkgebieden 150 Bijlage 6 Externe strategie voldoen aan de vraag naar zorg 151 Bijlage 7 Geconsolideerde balans en resultatenrekening 152 Bijlage 8 Nevenfuncties leden RvB RvC en AVA in 2019 154

VOORWOORD

Het jaar 2019 ligt alweer geruime tijd achter ons Dit jaarverslag publiceren wij aanzienlijk later dan gewoonlijk Oorzaken hiervan zijn de coronacrisis de wens om afrekeningen met financiers zo goed mogelijk af te ronden en het traject met de banken over de financiering Het (verder) herstellen van alle gevolgen van de pandemie is voor onze samen- leving in al haar geledingen een immense opgave Dat geldt ook voor Parnassia Groep Het is goed om ons daarbij te laten inspireren door wat we in 2019 tot stand brach- ten En om ons te realiseren dat de crisis in 2020 ook ontwikkelingen heeft versneld waarop we willen voortbouwen

lsquoWerken aan herstelrsquo is de kern van ons werk Ook in 2019 hebben onze ruim 13500 collegarsquos zich dagelijks weer volop ingezet om bij elkaar meer dan 185000 kwetsbare mensen te helpen herstellen Als professional of in een ondersteunende rol ndash in loondienst als vrijwilliger als stagiair of als aangesloten zelfstandige En daarbij brachten we ook weer verbeteringen tot stand op allerlei gebied Dit jaarverslag bevat een groot aantal aansprekende voorbeelden

Al eerder schreven we dat we mooi maar verre van eenvoudig werk doen Op zichzelf is het bieden van geestelijke gezondheidszorg intensief We hebben te maken met mensen met complexe problemen die vaak intensieve behande- ling nodig hebben Ondanks alle aandacht voor de veiligheid van patieumlnten collegarsquos en de samenleving deden zich helaas ook in 2019 weer incidenten en calamiteiten voor met vaak een grote impact Ons werk wordt er ook niet eenvoudiger op door maatschappelijke omstandigheden als een verhardend publiek klimaat agressie en stigmatise- ring En door aanhoudende druk op tarieven en hoge administratieve en verantwoordingseisen ndash al is voor dat laatste probleem de afgelopen tijd landelijk wel bredere aandacht ontstaan

Bij dat alles blijft de krapte op de arbeidsmarkt ook ons parten spelen Goede patieumlntenzorg is alleen maar mogelijk als voldoende collegarsquos bij Parnassia Groep willen blijven werken en willen komen werken Elke collega telt Daarom blijven we juist in lastige omstandigheden hoge prioriteit geven aan een goed werkklimaat Aan een inclusieve organisatie waarin iedereen kan zijn wie hij of zij is En daarom blijven we ook investeren in mensen door middel van scholing en opleiding ndash zie deel 4 van dit jaarverslag Werken aan kennis

We hebben hard gewerkt om zoveel mogelijk mensen van goede behandelingen te voorzien In 2019 boden we 2 meer patieumlnten een behandeling dan in 2018 Helaas zijn de wachtlijsten op veel plaatsen nog te lang gebleven Allerlei initiatieven zorgen ervoor dat we meer mensen kunnen helpen zoals meer deels digitale behandelingen groepsbehandelingen en samenwerking met tal van partners binnen en buiten het zorgdomein We doen wat we kunnen om ook de mensen op de wachtlijst de hulp te bieden die zij vaak zo hard nodig hebben We zeggen daar- over ldquomensen op de wachtlijst zijn ons net zo lief als de mensen die in behandeling zijnrdquo Maar de schaarste aan re- giebehandelaars vormt een belangrijke beperking van onze mogelijkheden

In 2019 zagen we ons voor een extra opgave gesteld zorgen voor ons eigen herstel als Parnassia Groep Herstel van de gevolgen van het zware jaar daarvoor waarin we voor het eerst rode cijfers schreven Voor veel collegarsquos zorgde dat voor extra druk en onzekerheid Met een gezamenlijke inzet en uiteenlopende acties en maatregelen wisten we de weg omhoog te vinden Uiteindelijk boekten we in 2019 weer een (nog te gering) positief financieel resultaat

Betere meer kostendekkende afspraken met financiers droegen daaraan bij De gesprekken met hen betreffen deels voorgaande jaren deels het lopende jaar en deels toekomstige jaren Mede daardoor en doordat er meerdere financiersstelsels zijn is de materie complex Vaak kwamen we in redelijkheid tot kostendekkende afspraken helaas was soms ook een gang naar de rechter samen met andere instellingen noodzakelijk We kunnen niet onder de kostprijs werken dit geeft te grote financieumlle risicorsquos

En dan werden we begin 2020 geconfronteerd met het coronavirus dat onze wereld in korte tijd een ander aanzien gaf Op alle mogelijke manieren hebben we met elkaar de vele uitdagingen als gevolg daarvan het hoofd proberen te bieden Het waarborgen van de gezondheid en veiligheid van patieumlnten bezoekers en collegarsquos en het zo goed mogelijk leveren van noodzakelijke zorg vergden een enorme inzet van velen In de klinische en ambulante patieumlnten- zorg in de ondersteuning op locatie of thuis Gebleken is dat we een vitale en flexibele organisatie vormen en samen

in staat zijn tot enorme prestaties De talloze collegarsquos die hiervoor extra inzet hebben geleverd eacuten de vele externen van wie we steun kregen willen op deze plaats graag bedanken

Onze investeringen van de afgelopen jaren in de ontwikkeling van e-health en in de hiervoor benodigde technische infrastructuur stelden ons in staat om tijdens de coronacrisis in zeer korte tijd veel grotere aantallen patieumlnten dan voorheen langs digitale weg te voorzien van noodzakelijke hulp In 2019 hadden we al een flinke toename gerealiseerd van het volledig online behandelen van patieumlnten Ook ontwik- kelden we de afgelopen tijd diverse apps die patieumlnten helpen om zelf de regie te nemen over hun herstel De kunst voor de komende jaren zal zijn om een optimaal evenwicht te bereiken tussen behandeling lsquoface-to-face-rsquo en online Voor een groot deel van de patieumlnten kan zorsquon lsquoblendedrsquo behandeling een goede manier van behandelen zijn

De coronacrisis heeft ons indringend herinnerd aan de kwetsbaarheid van mensen organisaties en onze samenle- ving Met volle inzet en vanuit onze kernwaarde optimisme zetten wij met alle collegarsquos en partners ons lsquowerken aan herstelrsquo voort

Met trots kijken we terug op wat we in 2019 gedaan en bereikt hebben en ook op hoe we in 2020 tot nu toe met elkaar alle moeilijkheden het hoofd hebben weten te bieden Samen met onze collegarsquos financiers en vele partners blijven we ons vol energie inzetten om zo goed mogelijk bij te dragen aan de kwaliteit van leven van patieumlnten en hun naasten en aan de kwaliteit van de samenleving Dat is waar- om we met vertrouwen naar de toekomst kijken

Namens de raad van bestuur en de bestuursraad Stephan Valk voorzitter raad van bestuur

7

Het jaar 2019 - Parnassia Groep in cij- fers

8

9

ONZE VISIE EN AMBITIES

-inhoudsopgave

10

Deel 1 ONZE VISIE EN AMBITIES

Onze groepsvisie deskundig respectvol optimistisch

Het uitgangspunt voor al ons handelen is onze groepsvisie met als titel onze drie kernwaarden Deskundig respectvol amp optimistisch

Onze groepsvisie verwoordt beknopt ons bestaansrecht en onze manier van werken

Begin 2019 introduceerden wij een nieuwe versie van de groepsvisie

Vervolgens hebben we verder vormgegeven aan de manier waarop wij in Parnassia Groep werken en samenwerken Wij doen dat zodanig dat al onze teams duurzaam gezond zijn om samen een duurzaam gezonde organisatie te blijven Een duurzaam gezond team kenmerkt zich door inhoudelijk goede en doelmatige zorg door een inspirerend werk- klimaat en door een financieel gezond resultaat Zie Sturen op inhoud en bedrijfsvoering p 124 ev

Onze groepsvisie hebben we als volgt samengevat onder het motto Samen grenzen verleggen

Samen grenzen verleggen

Parnassia Groep is er als jij professionele hulp nodig hebt om weer krachtig in het leven te kunnen

staan

Hulp bieden bij psychische problemen dat is waar alle collegarsquos van Parnassia Groep zich dagelijks met hart en ziel voor inzetten We bieden onze hulp kort en dichtbij als dat kan en intensiever en langer wanneer dat nodig is We willen een merkbaar beter resultaat voor patieumlnten bereiken Drie kernwaarden staan voorop bij al ons werk deskundig optimistisch en respectvol

Parnassia Groep biedt specialistische hulp bij alle psychische problemen Onze organisatie bestaat uit verschillende zorgmerken die zijn onderverdeeld in kleinschalige teams We werken intensief samen door onderling kennis te delen maar ook doordat specialisten van verschillende zorgmerken gezamenlijke teams vormen denk hierbij aan levenslooppolirsquos en wijkteams Omdat we op deze wijze samenwerken en steeds vernieuwen betekenen wij meer voor onze patieumlnten

We zijn professionals die zich constant inzetten om de kwaliteit en toegankelijkheid van de geestelijke

gezondheidszorg in Nederland vooruit te helpen Want we vinden dat de behandeling van psychische problemen altijd beter kan Met wetenschappelijk onderzoek professionele ontwikkeling via onze eigen academie en de ontwikkeling en innovatie van nieuwe behandelmethoden verleggen we grenzen en ontdek - ken we nieuwe mogelijkheden

Zo werken we iedere dag weer samen met patieumlnten en tal van partners aan merkbaar betere zorg Zodat elke patieumlnt volmondig ja antwoordt op de vraag raadt u een familielid of andere naaste de hulp van Parnassia Groep aan

Voor intern gebruik hebben we de inhoud van onze bestaande groepsvisie wat anders gestructureerd Na stil t e heb- ben gestaan bij ons bestaansrecht (ons waarom) geven wij uitwerking aan de manier waarop wij werken (ons hoe) op vier terreinen

Deel 1 Onze visie en ambities

12

Ons bestaansrecht

Hulp bieden aan mensen met psychische problemen dat is waar ons werk om draait

Een goede gezondheid is voor iedereen van onschatbare waarde Zowel een goede lichamelijke als een

goede geestelijke gezondheid Psychische klachten kunnen iedereen treffen en ernstig lijden veroorzaken Voor de patieumlnt en diens omgeving zijn ze vaak lastiger dan lichamelijke aandoeningen omdat ze minder zichtbaar zijn

Er kan veel gedaan worden om psychische problemen te voorkomen En om ze te overwinnen als ze toch ontstaan zijn Veel mensen komen er weer helemaal bovenop Anderen houden soms een (ernstige) psychische beperking of kwetsbaarheid

Geestelijke gezondheid herwinnen betekent herstel van wat was aangetast Verbinding met familie en naasten Autonomie en gevoel van eigenwaarde Het vermogen om te werken en deel te nemen aan de samenleving Zin en betekenis Kortom kwaliteit van leven

Een belangrijke sleutel tot herstel is de eigen kracht hervinden benutten versterken Steun van familie

vrienden collegarsquos werkgever en andere betrokkenen kan daarbij enorm helpen En natuurlijk moet er professionele hulp beschikbaar zijn als dat nodig is Hulp die aansluit bij het dagelijks leven van mensen en het netwerk om hen heen

Parnassia Groep biedt hulp bij het voorkomen en behandelen van geestelijke problemen Hulp bij en samen met de huisarts thuis of in de wijk in specialistische programmarsquos Hulp bij het werken aan de toekomst

Goede en tijdige hulp bij psychische problemen heeft een positieve invloed op de kwaliteit van leven van

patieumlnten en op hun omgeving Het verminderen van psychische problemen heeft een brede maatschappelij - ke waarde en kan arbeidsuitval en ontwrichtende sociale situaties voorkomen Soms kan ingrijpen bij ernstige psychische problematiek ook leiden tot een veiligere samenleving

De manier waarop wij werken

I De manier waarop wij onze zorg aanbieden Samen met de patieumlnt kijken we welke hulp nodig is voor het herstel van zijn geestelijke gezondheid We kijken wie die hulp het beste kan bieden en waar deze hulp plaats kan vinden Parnassia Groep is er voor iedereen Parnassia Groep heeft zorgonderdelen die gespecialiseerd zijn in hulp aan kinderen jongeren volwassenen gezinnen ouderen en mensen met een andere culturele achtergrond

II De manier waarop wij met onze partners omgaan We vervullen voor de samenleving een cruciale rol door zorg te bieden voor mensen met psychische proble- men Samen met onze maatschappelijke partners vormen we een netwerk voor mensen die het zelf niet red- den

III De manier waarop wij met elkaar omgaan We stellen hoge eisen aan onszelf en onze collegarsquos We gaan uit van onze eigen kracht We werken vanuit een optimistische instelling en denken in mogelijkheden Door elkaars deskundigheid in te zetten zijn we in staat antwoord te geven op de (complexe) problematiek van onze patieumlnten Vaak zijn collegarsquos van meerdere zorgonderdelen betrokken bij de zorg voor een patieumlnt We weten elkaar te vinden om onze kennis te bundelen verder te ontwikkelen en toe te passen in de praktijk

IV De manier waarop wij onze organisatie vormgeven Goede bedrijfsvoering is een voorwaarde voor goede hulpverlening We stellen hoge eisen aan onze organi- satie We willen een innovatieve en krachtige organisatie zijn Als maatschappelijke onderneming zonder winstoogmerk laten we alle opbrengsten direct of indirect ten goede komen aan (verbetering van) de zorg

Op diverse plaatsen in dit jaarverslag citeren we uit de nieuwe versie van de groepsvisie

Deel 1 Onze visie en ambities

13

De waarde van ons werk

Met ruim 13500 collegarsquos zetten wij ons elke dag weer in samen met vele partners voor het herstel van kwetsbare mensen en daarmee voor een gezondere samen- leving

De waarde van ons werk ligt in de bijdragen die wij dagelijks elke dag weer leveren aan de kwaliteit van leven van patieumlnten en aan de kwaliteit van de samenleving En ook in het rendement daarvan in economisch opzicht Hoe wij die waarde leveren en wat daarvoor nodig is maakt ons waardecreatiemodel op hoofdlijnen aanschouwe- lijk

Het model is opgebouwd uit vijf kolommen die het volgende laten zien bull Wat hebben wij nodig voor ons werk rarr voorwaarden

bull Wat doen we daarmee

rarr activiteiten - processen bull Wat biedenleveren wij rarr diensten

bull Wat levert dat op voor patieumlnten en voor de samenleving

rarr resultaten bull Wat draagt dat bij Wat heeft lsquomenrsquo daaraan rarr waarde

Doordat in het waardecreatiemodel onze zeer uiteenlopende partners zijn opgenomen geeft het ook een beeld van de groep in haar maatschappelijke context

Het model is in essentie jaar in jaar uit van toepassing het is dus weinig tijdgebonden Het helpt ons om met elkaar na te denken over onze strategie en over de concretisering daarvan in verbeterplannen en hierover te communiceren De diverse elementen van ons waardecreatiemodel komen aan bod in de diverse hoofdstukken van dit jaarverslag

Deel 1 Onze visie en ambities

14

Ons bedrijfsplan ndash Merkbaar beter

In ons bedrijfsplan Merkbaar beter hebben we beschreven hoe wij als Parnassia Groep onze zorg steeds weer verder blijven verbeteren samen met onze vele partners Merkbaar beter voor patieumlnten hun naasten verwijzers en financiers

We hebben het bedrijfsplan opgebouwd rond vijf speerpunten Binnen die speerpunten benoemden we een aantal prioriteiten onderwerpen waar we extra inspanningen op inzetten

Parnassia Groep biedt hulp aan zeer diverse groepen patieumlnten Veel patieumlnten hebben gedurende een relatief korte periode hulp nodig Andere patieumlnten zullen hun hele leven een beroep op onze ondersteuning doen Maar waar en hoe de hulp ook gegeven wordt deze moet altijd passend zijn en gericht op de persoonlijke vraagbehoefte van de patieumlnt en diens omgeving En altijd vormt onze groepsvisie met de kernwaarden deskundigheid respect en optimisme ons vertrekpunt

Ons bedrijfsplan gaat over de vraag hoe maken wij als groep onze zorg steeds weer merkbaar beter voor onze patieumlnten hun naasten verwijzers en financiers Welke prioriteiten hebben we daarbij Hoe werken we daarbij zo doeltreffend mogelijk samen met onze partners

De doelen die wij ons stellen om onze zorg telkens weer stap voor stap merkbaar beter te maken hebben we samengevat in eacuteeacuten hoofddoel

Beter herstel in minder tijd

Beter herstel ndash daarmee leggen we het accent op bull het eigen herstelproces van de patieumlnt bull met onze hulp specialistisch professioneel herstelondersteunend

bull een betere ervaring meer eigen regie samen beslissen

bull een merkbaar beter resultaat een menswaardig leven beter functioneren en participeren

Minder tijd ndash daarmee leggen we het accent op bull zo vroeg mogelijk problemen onderkennen en zo intensief als nodig aanpakken

bull daardoor voor de patieumlnt sneller herstel (in minder tijd) bull daardoor lichter enof korter behandelen mogelijk (maar zoveel als nodig) bull daardoor per saldo minder behandelinzet (behandeluren) en dus minder kosten

Deel 1 Onze visie en ambities

15

Om richting te geven aan onze inzet formuleerden we in het verlengde van het voorafgaande bedrijfsplan Een andere instelling een vijftal speerpunten voor de periode 2017-2019

Speerpunt 1 Patieumlnten die ons van harte aanbevelen Speerpunt 2 Onze hulpverlening eerder dichterbij en zo mogelijk korter en lichter

Speerpunt 3 Extern partnerschap ndash Parnassia Groep draagt merkbaar bij

Speerpunt 4 Interne verbinding ndash de kracht van de groep benutten

Speerpunt 5 Een gezond positief en uitdagend werkklimaat ndash elke collega telt

We werken lsquovan buiten naar binnenrsquo We stellen de behoeften van de patieumlnt en de samenleving en hoe wij daar samen met anderen in voorzien voorop Over onszelf onze organisatie en collegarsquos gaat het pas bij het laatste speerpunt Last but not least Immers zonder enthousiaste en deskundige collegarsquos geen zorg Zij zijn ons kapitaal ndash dat mag als een clicheacute klinken maar dat maakt het niet minder waar of minder belangrijk

WERKEN AAN GOEDE ZORG

-inhoudsopgave

16

Deel 2 WERKEN AAN GOEDE ZORG

Parnassia Groep biedt specialistische hulp bij alle soorten psychische problemen Met goede en betaalbare zorg wil zij bijdragen aan de kwaliteit van leven van patieumlnten en de kwaliteit van de samenleving als geheel

ldquoDe maatschappelijke doelstelling en legitimatie van de zorgorganisatie is het bieden van goede zorg aan clieumlntenrdquo zo zegt de Zorgbrede Governancecode

ldquoDe zorgorganisatie biedt zorg van goede kwaliteit die voldoet aan professionele standaarden en eigentijdse kwaliteits- en veiligheidseisen De behoeftes wensen ervaringen en belangen van de clieumlnt staan centraal en zijn richtinggevend voor de te bieden zorg De zorg- en dienstverlening komt tot stand in dialoog en samenwerk ing tussen zorgverlener en clieumlnt waar nodig samen met zijn verwanten enof naasten Zorgverleners handelen daarbij in overeenstemming met hun professionele verantwoordelijkheid De zorg vindt plaats binnen de gegeven financieumlle mogelijkhedenrdquo

Parnassia Groep zet dan ook in op meer en meer werken conform de landelijk vastgestelde kwaliteitsstandaarden (zie p 73) Zo zorgen we dat er sprake is van lsquogepast gebruikrsquo van onze zorg Wij werken ernaartoe dat financiers en andere stakeholders dit ook kunnen vaststellen op basis van horizontaal toezicht (zie p 112)

De opbouw van dit deel

Hieronder beschrijven we eerst onze visie op (de kwaliteit van) zorg Drie aspecten vormen daar de kern van

herstelgerichtheid professionaliteit en veiligheid

Vervolgens laten we zien welke zorg we leveren een breed pakket aan hulpverlening waarvan allerlei elementen elkaar versterken En hoe we die leveren zo vroeg en dichtbij als mogelijk Steeds met gebruikmaking van communicatietechnologie (e-health) en met veel aandacht voor onze bereikbaarheid

We beschrijven hoe we dagelijks onze zorg verlenen in vier segmenten GGZ in en om de huisartsenpraktijk wijk- gerichte GGZ gespecialiseerde programmarsquos en topspecialismen We laten zien hoe we onze zorg zo kort en licht als mogelijk en verantwoord laten zijn

We besluiten dit hoofdstuk met de resultaten die we bereiken met onze zorg het effect op de gezondheid en het welzijn van de patieumlnten en hoe zij onze zorg ervaren en waarderen En de effecten van onze inzet op het verminderen van de wachttijden en het verder verlagen van de kosten van onze behandelingen

Deel 2 Werken aan goede zorg

18

Goede zorg herstelondersteunend professioneel veilig

In onze visie op kwaliteit van zorg staat centraal de patieumlnt die goede en veilige zorg moet ervaren We onderscheiden drie aspecten van kwaliteit herstelondersteunend en op maat

professioneel veilig

In de volgende drie paragrafen beschrijven we ons beleid ten aanzien van die drie aspecten en welke stappen wij hierin de afgelopen periode hebben gezet

Het in de praktijk waarborgen van de kwaliteit van zorg vraagt kwaliteits- management Het doel daarvan is het systematisch opsporen en uitvoeren van verbetermogelijkheden in onze processen Onze collegarsquos worden hierbij onder- steund door teamadviseurs kwaliteit van zorg De sturing op kwaliteit en de ver- betering daarvan vormen een integraal onderdeel van het besturing amp control- proces Hoe wij dit hebben ingericht beschrijven wij op p hellip ev

Herstelondersteunende zorg

Een belangrijke sleutel tot herstel is je eigen kracht hervinden Weer regie krijgen over je eigen leven en je eigen herstelproces Steeds meer zetten we apps in die patieumlnten daarbij helpen Ook de inzet van ervaringsdeskundigheid naast specialistische en wetenschappelijke kennis is van grote waarde voor het verder ontwikkelen en bieden van herstelondersteunende zorg

Wij koppelen onze deskundigheid aan de eigen kracht van mensen Zo kunnen we de snelste weg vinden naar herstel Bij het werken daaraan gaan we uit van het con- cept positieve gezondheid (Machteld Huber)

Ook in 2019 heeft Parnassia Groep veel geiumlnvesteerd in het borgen en verder ont- wikkelen van het herstelgericht werken en zorg verlenen Dit komt onder andere tot uiting in de deskundigheidsbevordering in diverse vormen vanuit de Parnassia Groep Academie voor alle collegarsquos Kennisuitwisseling en beleidsontwikkeling vinden plaats binnen het Herstelplatform een ontmoetingsplek voor hersteldeskundigen en ervaringswerkers

Ervaringsdeskundigheid

Met name door samenwerkingsverbanden van de Parnassia Groep Academie met andere scholingsinstituten zijn meer mensen opgeleid tot ervaringsdeskundige en officieel als ervaringswerker in dienst getreden Begin 2020 had Parnassia Groep 96 ervaringswerkers in dienst (52 fte) Een jaar eerder waren dat er 74 (46 fte)

Ervaringsdeskundigen hebben op allerlei gebied een actieve inbreng in de totstandkoming van beleid rondom de zorginhoud Aan vrijwel al onze specialismegroepen (zie p 73) nemen ervaringsdeskundigen deel Dat geldt ook voor de stuurgroep suiumlcidepreventie In het Herstelplatform wisselen ervaringsdeskundige leden van specialismegroepen en hersteldeskundigen uit de zorgbedrijven onderling kennis en ervaringen uit waarmee ze hun positie verder verstevigen

Deel 2 Werken aan goede zorg

19

Scholing bull De Parnassia Groep Academie verzorgde in 2019 negenmaal de BEP (Basiscursus Ervaringsdeskundigheid PG)

in zowel Rotterdam als Den Haag 3 keer in Castricum 2 keer en daarnaast werd de BEP voor het eerst ook in de regio Dordrecht gegeven In totaal waren er 100 deelnemers

bull Ook eigen herstelervaringen van onze hulpverleners kunnen als welkome bron van ervaringsdeskundigheid worden ingezet in de behandeling In 2019 werd de BEP voor Zorgprofessionals gegeven aan 8 hulpverleners die leerden om hun eigen ervaringen professioneel in te zetten

bull In samenwerking met De Haagse Hogeschool is een BEP-variant met studenten (HEE Buddy) gestart 6 studenten Social Work en 6 (ex-)clieumlnten leerden van elkaar Via Yucel-trainingen hebben ongeveer 25 hulpver- leners geleerd hoe je letterlijk kunt bouwen aan het herstel van mensen door middel van blokken

bull In Den Haag werd voor het eerst de cursus WRAP (Wellness Recovery Action Plan) gegeven Hierbij leerden 8 clieumlnten welk gereedschap ze kunnen gebruiken om hun herstel te bevorderen In het najaar zijn 12 ervarings- werkers gestart met een opleidingstraject tot WRAP-facilitator

bull Verder is een pilot gestart met workshops over opstellingen Tijdens 4 workshops hebben in totaal 30 collegarsquos kunnen ervaren hoe je je herstel kunt bevorderen door elementen die onbewust je herstel belemmeren op te stellen in de ruimte

bull Ten slotte werd in 2019 een voorzichtige start gemaakt met het inzetten van familie-ervaringsdeskundigen (zie p 21)

Herstelondersteunende initiatieven en activiteiten Ervaringsdeskundigen hebben op allerlei gebied een actieve inbreng in herstelondersteunende initiatieven Een aantal voorbeelden uit 2019

bull Eetstoornissen ndash Om bij mensen met een eetstoornis de kans op terugval na een GGZ-behandeling te verkleinen

(nu 30 tot 50) zijn PsyQ en Stichting JIJ vorig jaar in Rotterdam een pilot gestart voor betere nazorg en herstel PsyQ verwijst clieumlnten sneller door naar een speciaal nazorgtraject bij Stichting JIJ waar ervaringsdeskundigen een belangrijke rol spelen Als iemand binnen een half jaar alsnog een terugval krijgt dan kan de behandeling bij PsyQ direct weer vervolgd worden zonder nieuwe wachttijd De eerste resultaten zijn positief

bull Verder herstel na behandeling ndash Bij PsyQ Zoetermeer is in samenwerking met Reakt en Indigo het herstelpad

Van zorgen naar morgenrsquo ontwikkeld Het is bedoeld voor mensen die reeds een specialistische behandeling ge- volgd hebben en nog verder willen werken aan hun maatschappelijke functionele of persoonlijke herstel Doel is om de eigen regie van mensen te bevorderen en om de uitstroom bij PsyQ te versnellen Patieumlnten kunnen diverse modules volgen bij Reakt Indigo of bij ervaringsdeskundigen van PsyQ waarbij ze verder werken aan hun herstel Voorbeelden zijn de zelfmanagementmodule PPEP4ALL de cursus lsquoVrienden maken kun je lerenrsquo of hulp bij het zoeken van vrijwilligerswerk of de aanpak van schulden In 2020 wordt dit herstelpad uitgerold in andere vestigingen

bull Voorlichting aan jongeren ndash Youz heeft in samenwerking met het project ExpEx (Experienced Experts) voorlich- ting over zelfbeschadiging en suiumlcidaliteit ontwikkeld Enkele ervaringsdeskundigen van ExpEx hebben deze vormgegeven en op meerdere locaties gepresenteerd zoals bij het Leger des Heils het JIT de GGD De Haagse Hogeschool en op de Voor de Jeugd Dag op 7 oktober 2019 Er is ook een filmpje over het project gemaakt

bull Roeiteam Antes wint herstelprijs JB ndash Het project lsquoRoeien in herstelrsquo van Antes waarbij (ex-)verslaafden een roeiteam vormen won in 2019 de Herstelspecial een GGZ-prijs voor initiatieven op het gebied van herstel en ervaringsdeskundigheid In Londen roeiden de mannen over de Thames tijdens de Great River Race Het team kwam als 41e van de 300 deelnemers over de meet Belangrijker nog het project lsquoRoeien in herstelrsquo geeft verslaafden een podium om beter te worden

bull Herstelacademies ndash Antes opende in samenwerking met ketenpartners Laurens Middin en PIT 010 twee Herstel-

academies eacuteeacuten in Rotterdam-IJsselmonde en eacuteeacuten in Dordrecht De Herstelacademie is een plek voor iedereen die na een levensontwrichtende ervaring met bijvoorbeeld verslaving psychiatrie enof dakloosheid in eigen regie en samen met lotgenoten (verder) wil werken aan herstel De Herstelacademie wordt gerund door ervaringsdeskundigen en biedt trainingen supportgroepen en andere herstelgerichte activiteiten aan Antes is in gesprek met de gemeente Rotterdam en andere partijen om meer Herstelacademies te openen

bull Herstelgerichte groepen ndash Bij Parnassia Noord-Holland dragen ervaringsdeskundigen bij aan uiteenlopende her- stelgerichte initiatieven Nieuw in 2019 waren de Acceptance and Commitment Therapy (ACT) die op een beschouwelijke manier naar de eigen gedachten laat kijken de zelfbeeldgroep waarbij geprobeerd wordt de

Deel 2 Werken aan goede zorg

20

waardering van lsquohet zelfrsquo te vergroten de Narrative Enhanced and Cognitive Therapy (NECT) voor het herstructu- reren van het eigen verhaal bijvoorbeeld inzake (zelf)stigma

bull Intensieve deeltijdtherapie ndash Bij PsyQ Bipolaire stoornissen werkt een ervaringswerker mee aan de intensieve deeltijdtherapie Ritme amp Balans Patieumlnten komen gedurende 16 weken 4 dagen per week naar de therapie om in het kader van hun herstel te stabiliseren en weer een goed ritme te krijgen Zij kiezen zelf de gespreksonderwer- pen De inbreng van de ervaringswerker wordt regelmatig als zeer nuttig ervaren de ervaringswerker wordt gezien als positief rolmodel waarbij herkenning en erkenning een belangrijke rol spelen

bull Dagelijks contact ndash Bij Brijder Gouda is een pilot gestart waarbij de ervaringswerker dagelijks (app)contact onder-

houdt met clieumlnten en hen drie vragen laat beantwoorden De vragen zijn gericht op wat al goed gaat bij de clieumlnt Het idee is om zo verbinding met de clieumlnt te houden met als doel dat de clieumlnt een commitment aangaat met zichzelf en de behandelaar begeleider

Familie en naasten

Voor veel patieumlnten is de steun van familie en naasten van groot belang voor hun herstel In onze groepsvisie hebben

wij dat als volgt verwoord We vragen de patieumlnt actief naar familie en naasten en betrekken hen graag bij de behandeling Zo voelen zij zich gehoord en gesteund als partner in het herstel

Ons uiteindelijke doel daarbij is het bevorderen van de kwaliteit van leven van de patieumlnt en zijnhaar familienaaste

Werken aan familiebeleid Leidraad hierbij vormen ons beleidsdocument lsquoUw naaste onze zorg visie richtlijnen en beleid voor familie Parnassia Groeprsquo en de generieke module lsquoSamenwerking en ondersteuning naasten van mensen met psychische problema- tiekrsquo Aan de hand hiervan werken de zorgbedrijven van Parnassia Groep aan het versterken van de samenwerking tussen patieumlnt professionals en familie en cultuuraspecten zoals bejegening van de naasten

Op de sites van onze zorgbedrijven staat wat Parnassia Groep familie te bieden heeft en informatie over het familie- beleid van Parnassia Groep over ondersteuningsmogelijkheden en over zaken als familieraden en familieklachtrecht Cooumlrdinatoren familiebeleid bij de verschillende zorgbedrijven hebben tweemaandelijks overleg om de voortgang op het gebied van het familiebeleid af te stemmen en verder te stimuleren Vertegenwoordigingen van de familieraad Rijnmond en de familieraad Haaglanden participeren in dit afstemmingsoverleg Zo kan de inbreng van familie mee- genomen worden bij mogelijke nieuwe initiatieven Ook Reakt is eind 2019 toegetreden tot het afstemmingsoverleg

Tevredenheidsonderzoek

In 2019 is als pilot op een aantal afdelingen gestart met de Quickscan GGZ Werken met familie Het doel van de pilot is te onderzoeken of we in de hele organisatie met de spiegelversie van de Quickscan kunnen werken Familie en hulpverleners vullen allemaal dezelfde vragen in Daarna worden de antwoorden vergeleken waar hebben hulp- verleners en familie dezelfde mening over en waar zou aan gewerkt moeten worden Het idee is om met elkaar in gesprek te komen over de resultaten en verbetervoorstellen te formuleren

Ook is een algemeen tevredenheidsonderzoek voor familie ontwikkeld dat in 2020 in een van de zorgbedrijven getest gaat worden

Afhankelijk van de resultaten van de pilot zal deze Quickscan of een andere manier van tevredenheidsmeting in 2020 breder uitgevoerd worden

Scholing Een belangrijk onderdeel van ons familiebeleid is dat alle collegarsquos van Parnassia Groep systemisch werken als ba- sisdeskundigheid hebben Om het systemisch werken meer nog dan nu ingang te laten vinden zijn scholing en bege- leiding lsquoon the jobrsquo nodig Hiertoe zijn gezamenlijke bijeenkomsten georganiseerd met systeemtherapeuten van i-psy PsyQ en Brijder en hebben zij een training systemisch werken ontwikkeld Hoe deze training ingezet gaat worden wordt verder onderzocht De benodigde tijdsinvestering van collegarsquos en de daarmee gemoeide kosten zijn daarbij overwegingen (overwegingen die gelden voor tal van onderdelen van te implementeren kwaliteitsstandaarden)

Om de collegarsquos te ondersteunen bij de samenwerking met familie en naasten heeft Antes in 2019 een start gemaakt met het organiseren van familiecommunityrsquos in elke divisie Een familiecommunity bestaat uit familieambassadeurs van de diverse teams die viermaal per jaar bijeenkomen voor intervisie en deskundigheidsbevordering

Deel 2 Werken aan goede zorg

21

Familieambassadeurs ondersteunen het eigen team bij het vergroten van de familiedeskundigheid zodat er op een juiste manier met familieleden wordt samengewerkt in de triade patieumlnt familie en zorgverlener

In samenwerking met de Parnassia Groep Academie wordt een training ontwikkeld voor de aandachtsfunctionaris- senambassadeurs familiebeleid Daarnaast wordt een handreiking Familiebeleid ontwikkeld waarin verschillende themarsquos worden uitgewerkt zoals familie bejegenen familie ondersteunen privacywetgeving familie en suiumlcidepreventie Deze handreiking wordt met informatie over deze themarsquos geplaatst op een pagina op ons portaal die door hulpverleners eenvoudig te raadplegen is

Familie-ervaringsdeskundigen Er is een voorzichtige start gemaakt met het inzetten van familie-ervaringsdeskundigen Zo heeft een familie- ervaringsdeskundige haar ervaringen op papier gezet waarbij zij diverse tips formuleert voor familie en naasten Daarnaast wordt in de regio Rijnmond gewerkt aan een handreiking Familie-ervaringsdeskundigheid

De specialismegroep EPA nam het initiatief om een visiedocument te ontwikkelen over de inzet van familie- ervaringsdeskundigheid binnen Parnassia Groep

Familieraad In onze kernregiorsquos Haaglanden en Rijnmond heeft Parnassia Groep een regionale familieraad Voor de kernregio Noord-Holland werd in 2019 de start van een regionale familieraad voorbereid deze familieraad zal naar verwachting in 2020 geiumlnstalleerd worden Zowel in Haaglanden als in Rijnmond wordt een aantal keer per jaar een bijeenkomst georganiseerd met de familie- raad en vertegenwoordigers van alle zorgbedrijven van Parnassia Groep in de regio Zo wordt er vorm gegeven aan de samenwerking en worden de doelstellingen van het beleid besproken en opgepakt Voorbeelden hiervan zijn gezamenlijk familieavonden beleggen familieraad die referaten verzorgt en samenwerken aan de werving van leden voor de familieraad

De regionale familieraden kunnen over alle zaken met betrekking tot het familiebeleid gevraagd en ongevraagd advies uitbrengen aan de bestuurder van het regionale ketenzorgbedrijf De familieraden kunnen de wensen zorgen en problemen van familie (en patieumlnten) signaleren en meewerken aan de structurele oplossing daarvan Belangrijk doel van de familieraden is ook het verbeteren van de betrokkenheid en bejegening van familie bij de behandeling van patieumlnten

Familievertrouwenspersonen en klachtenbehandeling In de drie kernregiorsquos van Parnassia Groep zijn onafhankelijke familievertrouwenspersonen actief via de Landelijke Stichting Familievertrouwenspersonen Zij ondersteunen en adviseren familieleden en naasten bij vragen over de situatie van hun familielidpatieumlnt contact met de hulpverlening en persoonlijke vragen De familievertrouwenspersonen staan in nauw contact met de familieraden de aandachtsfunctionaris- senambassadeurs familiebeleid collegarsquos en het bestuurde directies van de zorgbedrijven Op basis van het Reglement klachtencommissie patieumlnten Parnassia Groep hebben familieleden en naasten ook de mogelijkheid om hun eventuele klacht(en) ter beoordeling voor te leggen aan de onafhankelijke klachtencommissie van Parnassia Groep

Familieorganisaties De directies van de zorgbedrijven onderhouden contacten met de voor hun regiorsquos en specifieke patieumlntengroepen relevante (categorale) patieumlnten- en familieorganisaties

Maatschappelijk herstel

Sociaal-maatschappelijk participeren is een van de pijlers van positieve gezondheid Een deel van onze patieumlnten woont in omstandigheden die hun dagelijks functioneren en herstel ernstig belemmeren of heeft niet eens een woning Behoorlijk wonen een zinvolle dagbesteding werk maatschappelijke ondersteuning wij kunnen dit allemaal niet zelf bieden maar wel de verantwoordelijkheid nemen om partners in onze kernregiorsquos Noord-Holland Haaglanden en Rijnmond te mobiliseren om de maatschappelijke situatie van patieumlnten te verbeteren

Zelf zetten we vooral in op het bieden van tal van vormen van activeringbegeleiding door Reakt Ook bieden we diverse vormen van beschermd en begeleid wonen en werken we hard aan uitbreiding van de mogelijkheden

Deel 2 Werken aan goede zorg

22

Activeringbegeleiding Bij Reakt werken clieumlnten aan hun toekomst Dat kan op allerlei manieren bijvoorbeeld door mee te doen aan activiteiten op onze woon-zorgparken of in de wijk of door onder begeleiding van een van de consulenten aan het werk te gaan Ook bieden we individuele begeleiding bij sociale contacten wonen leren en financieumln Met alles wat we doen willen we de clieumlnt helpen bij het vinden van structuur zelfvertrouwen en voldoening

Met haar brede palet aan activiteiten bereikte Reakt in 2019 ruim 8500 patieumlnten Het betreft zowel patieumlnten met een EPA als andere patieumlnten

De ordening van het aanbod van Reakt in de Bouwstenen en de communicatie daarover bleken in 2019 succesvol De Bouwstenen zijn enthousiast ontvangen door gemeentes samenwerkingspartners en clieumlnten Ze blijken een duidelijk beeld te geven van de mogelijkheden van Reakt en daar doorgerichte instroom te bevorderen

Enkele bijzondere ontwikkelingen in 2019

bull Reakt app JB ndash In oktober 2019 is de Reakt App gelanceerd Alle activiteiten die Reakt aanbiedt zijn daarin te vinden per locatie en datum Clieumlnten kunnen op hun eigen telefoon of computer precies zien wat er in de buurt te doen is Maar ook verwijzers bieden we op deze manier gemakkelijk inzicht in de mogelijkheden voor herstel van hun clieumlntenpatieumlnten De activiteiten per locatie zijn duidelijk gekoppeld aan de Bouwstenen Je kunt in de app zoeken op soort activiteit en op plaats De verschillende vormen van begeleiding helpen clieumlnten bij het vinden van structuur zelfvertrouwen en voldoening

bull Kijk op de Wijk ndash In dit initiatief krijgt een clieumlnt een strippenkaart waarmee hij diverse instanties kan bezoeken om zijn horizon te verbreden nieuwe mensen te leren kennen en kennis op te doen van het aanbod in de wijk Het doel is het vergroten van het sociale netwerk het verlagen van drempels en het openen van nieuwe deuren tot dagbesteding en werk Wanneer de clieumlnt vijf bezoeken heeft laten afstempelen kan hij de strippenkaart verzilveren bijvoorbeeld in de vorm van een gratis maaltijd of rondvaart Kijk op de W ijk startte in 2018 in Rotter- dam en werd op 18 april 2019 uitgeroepen tot Echt Rotterdams Erfgoed Inmiddels is het ook geiumlntroduceerd in de gemeentes Zaandam Haarlem en Den Haag Purmerend en andere gemeentes volgen

bull Buurtambassade ndash In dit project met de gemeente Leidschendam-Voorburg nemen we een aantal mensen met

een grote afstand tot de arbeidsmarkt in dienst voor een periode van eacuteeacuten jaar Zij krijgen een training van Reakt en begeleiding bij hun taak om andere mensen uit hun sociale isolement te halen en toe te leiden naar onder andere locaties van Reakt en Welzijn In totaal zijn er vijf buurtambassadeurs gestart die allen zelf ook aan het einde van het traject succesvol zijn uitgestroomd naar een opleiding een betaalde baan of eigen bedrijf In 2020 zijn we gestart met een nieuwe groep ambassadeurs

bull Samenwerken ndash Het lukt steeds beter om in samenwerking met andere organisaties in het sociaal-

maatschappelijk domein aan de vraag van onze clieumlnten te voldoen Als voorbeeld noemen we graag de intensie- ve samenwerking in Zoetermeer met Pieumlzo een sociaal-maatschappelijke organisatie Door een op elkaar afgestemd aanboden een gezamenlijke intake ontvangt een clieumlnt precies de begeleiding die hij of zij op dat mo- ment nodig heeft

bull Individuele Plaatsing en Steun (IPS) ndash Wij geloven dat arbeid een grote bijdrage levert aan het duurzame herstel van onze clieumlnten Hiernaast wordt door deelname aan de maatschappij en (gedeeltelijke) uitkeringsonafhankelijk- heid het gevoel van eigenwaarde behoorlijk versterkt Daarom blijft Reakt onverminderd inzetten op IPS en zijn ook in 2019 weer acht collegarsquos opgeleid tot gediplomeerd IPS-trajectbegeleider

Deel 2 Werken aan goede zorg

23

bull Penitentiaire inrichting (PI) Zaanstad ndash In november 2019 zijn wij een samenwerking gestart met de PI in Zaan- stad waarbij een trajectbegeleider in de PI met clieumlnten in gesprek gaat die onder de ISD-maatregel (inrichting voor stelselmatige daders) vallen Binnen die maatregel hebben mensen de mogelijkheid om hun dagstructuur buiten de instelling op te bouwen De trajectbegeleider bespreekt met hen de mogelijkheden en bemiddelt voor een plaatsing op de dagbestedingslocaties van Reakt Een maand na de start had de trajectbegeleider tien mensen in begeleiding waarvan er al zes geplaatst waren op een van onze locaties Dit alles in het kader van hun resocialisatie herstel en terugkeer naar de maatschappij

Wonen In samenwerking met gemeentes woningcorporaties en collega-aanbieders van beschermd wonen doen wij er alles aan om het aantal marginaal wonende patieumlnten te verminderen onder meer door het entameren van verdere uitbreiding van geschikte ambulante woonvormen met verschillende gradaties van begeleiding enof bescherming

We bieden in onze kernregiorsquos diverse vormen van beschermd wonen momenteel aan zorsquon 835 patieumlnten Het aantal plaatsen groeide in 3 jaar tijd met ruim 70 De wachtlijsten bij de beschermde woonvormen zijn lang we streven daarom actief naar verdere uitbreiding van het aantal plaatsen Daarnaast verblijven ruim 680 patieumlnten langdurig bij ons op basis van de Wet langdurige zorg (Wlz) in 3 jaar tijd nam het aantal af met ruim 170

We hebben in de afgelopen jaren al grote stappen gezet in het transformeren van onze voormalige klinische terreinen in Castricum Den Haag en Rotterdam tot lsquowoon-zorgparkenrsquo met zowel koopwoningen als huurappartementen met begeleiding voor patieumlnten Zowel op deze terreinen als in de wijken blijven we de komende jaren inzetten op het verbeteren van de woonom- standigheden van kwetsbare patieumlnten en het lsquoscheiden van wonen en zorgrsquo Samen met genoemde partners willen we een verdere uitbreiding realiseren van geschikte ambulante woonvormen met begeleiding enof bescherming

Een voorbeeld van de vruchtbare samenwerking met woningcorporaties in de wijken is die met Havensteder een van de corporaties waarmee Antes al jaren samenwerkt JB 700 woonplekken Een van de locaties waar Antes kwetsbare Rotterdammers onderbrengt is De Baan in hartje centrum In het pand dat wordt gehuurd van Havensteder wonen momenteel dertig clieumlnten met verslavingsproblematiek Eind van het jaar wordt het gebouw gesloopt omdat het plaats moet maken voor een nieuwe woontoren Met Havensteder is overeen- gekomen dat onze 30 patieumlnten daar een mooie nieuwe kamer met eigen sanitair en kookgelegenheid in krijgen In hartje Rotterdam waar ze letterlijk midden in de samenleving wonen

Ook zijn nieuwe appartementen voor patieumlnten in ontwikkeling op onze woon-zorgparken Albardastraat en Monsterseweg (Den Haag) en ons woon-zorgpark in Poortugaal (Rijnmond) (zie p 23)

Professionele zorg

Professionele zorg vereist deskundigheid ndash niet voor niets een van onze drie kernwaarden Veel van onze inspanningen zijn erop gericht onze professionaliteit op een hoog niveau te brengen en te houden

Deze inspanningen belichten we op andere plaatsen in dit jaarverslag

Opleiding en scholing We investeren in de deskundigheid van onze collegarsquos met initieumlle opleidingen vervolgopleidingen bij - en nascholing Zie p 71 ev

Specialisatie Door ons te specialiseren kunnen we een hoger niveau van deskundig- heid bereiken en daarmee een hogere kwaliteit van zorg Onze zorgbedrijven bieden een scala van gespecialiseerde programmarsquos onder verschillende merken Zie p 45 ev We kennen negentien groepsbrede specialismegroepen die zich richten op verschillende groepen stoornissen of specifieke patieumlntengroepen en gezamenlijk op de diagnostiek en behandeling van comorbiditeit die zo vaak bij patieumlnten aan de orde is Zie p 73 ev

Deel 2 Werken aan goede zorg

24

Richtlijnenkwaliteitsstandaarden Professioneel werken veronderstelt onder meer goede kennis van de geldende richtlijnen Belangrijk in dit verband is de ontwikkeling van de landelijke GGZ-kwaliteitsstandaarden die gaandeweg beschikbaar komen Onze specialisme- groepen stellen zich als doel om de kennis en het gebruik van de kwaliteitstandaarden bij onze collegarsquos te vergroten Zie p 73 ev

Binden en boeien Voor professionals is het aantrekkelijk te werken bij een organisatie die in hun vakgebied tot de top behoort en die mogelijkheden biedt te participeren in wetenschappelijk onderzoek Door ons brede aanbod aan beroepsopleidingen zijn we ook aantrekkelijk voor stagiairs en professionals in opleiding van wie velen vervolgens graag bij ons blijven werken Zie ook p 77 ev

Beleidsadvisering en -beiumlnvloeding door professionals Onze professionals vormen de kern van ons bedrijf en hun deskundige inbreng bij het bepalen van ons beleid is dan ook essentieel Die inbreng waarborgen wij op verschillende manieren

Professionals in bestuur en management Het lsquoduaal managementrsquo is een belangrijke succesfactor voor Parnassia Groep Een leidinggevende zorg en een leidinggevende bedrijfsvoering zijn gezamenlijk integraal verantwoordelijk voor en aanspreekbaar op het functioneren en de resultaten van lsquohunrsquo teams De leidinggevende zorg is een psychiater of klinisch psycholoog De leidinggevende bedrijfsvoering heeft in meer dan twee derde van de gevallen een achtergrond als verpleegkundige en heeft daarnaast aanvullende managementopleidingen gevolgd Deze verdeling geldt ook op het niveau van de directeuren

Overleg Zorg Het Overleg Zorg vervult een belangrijke rol bij het vormgeven van een samenhangend zorgbeleid in de groep Over tal van aspecten van zorg met een zorgbedrijfoverstijgend karakter vinden hier afstemming en besluitvorming plaats Het overleg staat onder voorzitterschap van het lid raad van bestuur met aandachtsgebied zorg Deelnemers zijn directeuren zorg van de zorgbedrijven de voorzitter van het Overleg Specialismeleiders de A-opleiders en de geneesheer-directeur Parnassia Groep Sinds maart 2019 nemen vertegenwoordigers van de Verpleegkundige Adviesraad deel en vanaf december 2019 ook vertegenwoordigers van de medische staf Tweemaal per jaar wordt een gezamenlijke bijeenkomst gehouden van het Overleg Specialismeleiders en het Overleg Zorg

Verpleegkundige Adviesraad De Verpleegkundige Adviesraad (VAR) vertegenwoordigt alle verpleegkundige en verzorgende beroepsgroepen binnen Parnassia Groep De VAR is als adviserend partner in de rol betrokken bij de totstandkoming van kwaliteits- beleid met betrekking tot patieumlntenzorg binnen Parnassia Groep De VAR is actief betrokken bij implementatie speci- fiek door advisering gericht op draagvlak ontwikkeling deskundigheidsbevordering en borging Ook in 2019 droeg de VAR weer actief bij aan een groot aantal zorginhoudelijke ontwikkelingen in de groep De raad organiseerde op 14 mei 2019 het symposium lsquoOns werk onze trotsrsquo om de Dag van de Verpleging te vieren Deze dag stond in 2019 in het teken van het zichtbaar maken van verpleegkundig en agogisch leiderschap Het 10-jarig bestaan van de VAR werd gevierd met een lsquoglossyrsquo jubileumuitgave Hart voor de GGZ JB

Medische staf Sinds december 2019 neemt de Vereniging Medische Staf (VMS) Parnassia Groep waarin vertegenwoordigd zijn de regiorsquos Haaglanden en Rijnmond deel aan het Overleg Zorg De VMS heeft zich als doel gesteld om onder gemeen- schappelijke verantwoordelijkheid van haar leden te weten medisch specialisten (psychiaters maar onder meer ook artsen voor verstandelijk gehandicapten internisten specialisten ouderengeneeskunde geriaters en verslavings- artsen) werkzaam binnen Parnassia Groep de medisch-specialistische zorg aan de patieumlnten te optimaliseren Dit door het aanmoedigen van cohesie tussen de specialisten onderling het bevorderen van (somatische) deskundigheid en het verbeteren van de kwaliteit van zorg door actieve deelname aan beleidsmatige besprekingen vanuit een inhoudelijk perspectief In 2019 zijn de reeds bestaande regionale staven van Haaglanden en Rijnmond een samenwerking aangegaan en werd de vereniging formeel opgericht Hiermee is een fundament gelegd voor een overkoepelende medische staf voor de hele Parnassia Groep Het komende jaar zal dit verder worden uitgewerkt Tevens zullen nu nog bestaande regionale verschillen zoveel mogelijk gelijkgetrokken worden

Deel 2 Werken aan goede zorg

25

Veilige zorg

Met onze visie op veiligheid en ons veiligheidsbeleid appelleren we aan het verantwoordelijkheidsbesef van de individuele medewerker ongeacht zijn of haar functie

In onze visie op veiligheid onderscheiden we een viertal deelgebieden van veiligheid bull Veiligheid patieumlnten ndash zie hieronder

bull Veiligheid informatie ndash zie p 28 ev bull Veiligheid collegarsquos ndash zie p 66 ev bull Veiligheid gebouwen en terreinen ndash zie p 94

Zie voor nadere informatie over onze methodiek van veiligheidsmanagement en -control p 127 ev

Veiligheid patieumlnten

Op het gebied van veiligheid in de zorgverlening hebben we in 2019 vooral ingezet op drie speerpunten namelijk suiumlcidepreventie de reductie van dwang en drang en medicatieveiligheid

Ondanks al onze inzet en maatregelen zoals risicotaxaties bij individuele patieumlnten doen zich in de patieumlntenzorg geregeld incidenten en ook calamiteiten voor Daar gaan we als eerste op in

Incidenten

Incidenten hebben veelal grote impact op direct betrokken patieumlnten familie en naasten collegarsquos en soms ook breder in de samenleving

Ernstig incident In 2019 werden we geconfronteerd met een incident dat ook in de landelijke media aandacht kreeg Vrijdag 29 november 2019 werden schijnbaar uit het niets drie willekeurige voorbijgangers met een mes gestoken Dit was een ingrijpende gebeurtenis met veel impact op de betrokkenen De verdachte bleek een patieumlnt van Parnassia en dit was voor ons aanleiding om een melding te doen bij de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) en om opdracht te geven voor een onafhankelijk onderzoek De onderzoekscommissie concludeerde dat zorgverleners de zorg hebben geleverd die nodig was bij deze patieumlnt Men heeft zorgvuldig en met veel betrokkenheid bij de patieumlnt gehandeld De commissie kwam tot de conclusie dat tekortkomingen in de geboden zorg niet van een dusdanige aard zijn geweest dat er een relatie bestaat tussen de geboden zorg en het incident

Incidentmeldingen Een belangrijke informatiebron voor de verbetering van de veiligheid vormen de meldingen in ons systeem Veilig incidenten melden (VIM) Uit cijfers over incidenten op groepsniveau valt niet zoveel af te leiden Het gaat om grote gemiddelden er moet echt een grote verandering plaatsvinden om een trend omhoog of omlaag te krijgen Op afdelingsniveau zijn meldingen nuttiger Daar kunnen ze de effecten zichtbaar maken van verbeterinspanningen of verslechteringen zijn oorzaken te benoemen en ligt meteen ook het aangrijpingspunt voor sturing Vandaar dat we onverminderd inzetten op het gebruik van het incidentmeldsysteem op lokaal afdelings- en teamniveau Het systeem is in de kern bedoeld om het structureel verbeteren van de veiligheid op lokaal niveau te ondersteunen

Antes Antes heeft op dit moment een eigen meldsysteem De hier getoonde cijfers over 2019 zijn daarom exclusief Antes In 2020 worden de meldsystemen samengevoegd met het oog hierop hebben we de meldprocedure bij Antes en de andere zorgbedrijven grondig geeumlvalueerd Op basis hiervan stellen we in 2020 eacuteeacuten procedure vast die het beste van beide instellingen bevat

Deel 2 Werken aan goede zorg

26

Soorten incidenten De meest voorkomende incidenten betreffen agressie medicatie en vallen

Voor de GGZ is een bijzonderheid dat bij een (beperkt) deel van de patieumlnten de stoornis gepaard kan gaan met vor- men van agressie die gevaar opleveren Voor henzelf voor medepatieumlnten en voor onze collegarsquos of buiten onze deuren voor hun naasten of anderen Ondanks onze grote inspanningen op dit gebied blijven de agressiemeldingen de grootste groep meldingen (44 van het totaal) Zij betreffen vooral agressie van patieumlnten zowel naar andere patieumlnten als naar collegarsquos

Over de afgelopen vijf jaar is het aantal agressiemeldingen en medicatie-incidenten licht toegenomen ongeveer in gelijke mate met de groei van het aantal patieumlnten Het aantal valincidenten nam af Mogelijk is de aandacht voor dit onderwerp verslapt doordat dat valcalamiteiten niet meer gemeld hoeven worden bij de IGJ

Na deze drie categorieeumln zijn het meest talrijk suiumlcidepogingen (zie p 27) en incidenten betreffende informatieveilig- heid (zie p 28 ev)

Incidenten naar setting Het aantal meldingen in de klinische setting is veel groter dan dat in de ambulante setting Dit is te verklaren omdat er klinisch meer incidenten plaatsvinden Maar het aantal patieumlntcontacten in de ambulante setting is zoveel groter dat dit verschil veel kleiner zou moeten zijn De meldingsbereidheid is in de ambulante setting echter veel geringer Uit onderzoek blijkt ook dat de incidenten die vanuit de ambulante setting gemeld worden gemiddeld ernstiger zijn dan die die vanuit de klinische setting worden gemeld Oftewel er moet meer gebeuren voordat er gemeld wordt Zoals hiervoor beschreven is in 2019 het incidentmeldsysteem geeumlvalueerd een van de aandachtspunten hierbij was hoe we het melden vanuit de ambulante en poliklinische setting kunnen verbeteren In 2020 wordt een nieuwe geharmo- niseerde werkwijze Parnassia Groep-breed ingevoerd

Deel 2 Werken aan goede zorg

27

Dwang en drang

Het verder terugdringen van dwang en drang in het algemeen en separeren in het bijzonder blijft een belangrijk aandachtspunt In 2016 zijn we gestart met een meerjarig traject waarbij alle klinieken waar gesepareerd wordt direct betrokken zijn Ook de clieumlntenraden zijn hierbij betrokken In 2019 hebben we in verband met de nieuwe wetgeving (zie hieronder) het traject uitgebreid naar het ambulante veld

We hebben de rol van de directeuren zorg in het traject versterkt We merkten dat teams en hun leidinggevenden veel stappen kunnen zetten maar dat hier een grens aan zit Met hulp van de directeuren zorg en de raad van bestuur kunnen we nog meer bereiken Ons motto hebben we gewijzigd van Separeervrij in Wij willen niet separeren Feitelijk dezelfde boodschap maar actiever en meer waardevrij geformuleerd

Scholing de Safewards-methodiek In de regio Rijnmond werd binnen Antes en Youzdr Leo Kannerhuis een pilot lsquoVeiligheidstrainingenrsquo gestart waarin afdelingen worden getraind in de Safewards-methodiek Deze methode helpt bij het anders omgaan met oplopende spanning bij patieumlnten waardoor het gebruik van dwang en drang kan worden teruggedrongen De trainingen worden verzorgd door de specialismegroep Acuut Er wordt aandacht besteed aan het borgen van de toepassing van de methode op de afdelingen door het aanstellen van trainers fysieke vaardigheden en aandachtsfunctionarissen De eerste reacties op deze pilot zijn positief

Nieuwe wetgeving gedwongen zorg Per 1 januari 2020 werd de Wet bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen (Wet BOPZ) vervangen door de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (Wvggz) en de Wet zorg en dwang (Wzd) In 2019 hebben we veel inspanningen moeten leveren ons zo goed mogelijk voor te bereiden op de invoering van met name de Wvggz

Door ons bureau Geneesheer-Directeur is hard gewerkt om informatie ter beschikking te krijgen voor iedereen die met de wet te maken krijgt Onder meer werden handige lsquosnelkaartenrsquo vervaardigd waarop de verschillende disciplines snel informatie kunnen vinden In alle regiorsquos werden informatiebijeenkomsten gehouden door onze geneesheren- directeuren (GD-en) en juristen die goed bezocht werden Daarnaast kwam er e-learning beschikbaar voor iedereen en in meer uitgebreide vorm voor onze psychiaters

De GD-formatie is iets uitgebreid met het oog op een hogere belasting van de GD als gevolg van de nieuwe wet - geving Veel zal nog in de praktijk vorm moeten krijgen deels via jurisprudentie die zal ontstaan Inmiddels is duidelijk dat de nieuwe wet zoals al werd gevreesd leidt tot een onacceptabele toename van administra- tieve lasten Psychiaters klagen dat ze niet meer aan patieumlntenzorg toekomen Voor vrijwel alles moet een brief geschreven worden die naar allerlei betrokkenen (denk aan patieumlnt familie zorgverantwoordelijke GD advocaat OM etc) gestuurd moeten worden Samen met andere zorgbestuurders van grote instellingen en GGZ Nederland hebben wij bij de staatssecretaris aangedrongen op ingrijpen Deze heeft aangekondigd in 2021 met een aanpassing te komen maar dat is voor ons te ver weg Ook sluiten we ons aan bij het pamflet hierover van de NVvP

Suiumlcides

Tijdens de behandeling van psychiatrische ziekten komt het thema suiumlcidaliteit geregeld ter sprake Een belangrijk

deel van de mensen die in Nederland suiumlcide plegen is nog niet in behandeling geweest bij de GGZ Het aantal suiumlcides onder patieumlnten in behandeling bij Parnassia Groep blijkt de afgelopen jaren vrijwel constant rond de 60 te liggen Het aantal geregistreerde suiumlcidepogingen nam echter flink toe over de afgelopen jaren van circa 180 in 2015 tot bijna 300 in 2019 In beperkte mate hangt dit samen met de groei van het aantal patieumlnten voor het grootste deel is dit te verklaren door de grote aandacht die we hebben besteed aan het melden van deze pogingen

Ons beleidsplan Suiumlcidepreventie vastgesteld in 2019 bevat onder meer de volgende elementen

Algemene suiumlcidepreventietraining Belangrijk onderdeel van het plan is het blijven aanbieden en stimuleren van de suiumlcidepreventietraining voor teams Hulpverleners van Parnassia Groep worden samen in het eigen team getraind in de PITSTOP-methode om signalen bij patieumlnten te herkennen en bespreekbaar te maken

CAMS suiumlcidepreventie in de behandeling Verder is gestart met de introductie van de CAMS-behandeling (Collaborative Assessment and Management of Suicidality) waarvoor binnen Parnassia Groep een cursus is ontwikkeld De CAMS-behandeling is als enig behandel- programma opgenomen in de generieke module diagnostiek en behandeling van suiumlcidaal gedrag en is een van de

Deel 2 Werken aan goede zorg

28

weinige internationaal evidente behandelmethoden De CAMS-procedure is door de specialismeleider Acute psychia- trie van Parnassia Groep vertaald en geiumlntroduceerd in Nederland De CAMS is onderdeel van het beleidsplan en wordt ingezet als verdieping van de algemene training

Landelijk initiatief Supranet Parnassia Groep blijft actief in Supranet GGZ dat wij samen met twaalf andere grote GGZ-aanbieders onder leiding van 113 Zelfmoordpreventie zijn gestart Dit is een landelijk netwerk van GGZ-instellingen dat suiumlcides en suiumlcide- pogingen bij de instellingen registreert waarbij ook werkprocessen tegen het licht gehouden worden De bedoeling is dat instellingen van elkaar kunnen leren en kunnen onderzoeken hoe binnen de GGZ de optimale diagnostiek en behandeling kunnen plaatsvinden om uiteindelijk het aantal suiumlcides in de GGZ te verminderen

Betrekken naasten In samenwerking met 113 Zelfmoordpreventie zijn we gestart met een scholing in het betrekken van naasten bij suiumlcidepreventie In 2019 volgde een tiental teams deze training

Medicatieveiligheid

Incidenten rond de toepassing van medicatie vormen na grensoverschrijdend gedragagressie (44) de grootste categorie gemelde incidenten (17)

Geneesmiddelencommissie De Geneesmiddelencommissie (GMC) fungeert als spreekbuis op groepsniveau voor voorschri jvers en apothekers Gezien de wet- en regelgeving had zowel Antes als Parnassia Groep een GMC in 2019 werd vormgegeven aan de bundeling tot eacuteeacuten GMC die begin 2020 haar beslag kreeg De commissie bevordert rationele farmacotherapie en de doelmatigheid en veiligheid van de toegepaste geneesmiddelen stelt richtlijnen vast en bewaakt de naleving van het formularium en assortimentsafspraken De commissie adviseert aan het Overleg Zorg

Formularium - Alii Parnassia Groep ontwikkelde de applicatie Alii waarin het formularium is opgenomen Deze is gevuld voor veertien stoornissen De app bevat alle geactualiseerde protocollen op het gebied van de behandeling van ziekten en aandoeningen met geneesmiddelen de zogenoemde farmacotherapie Dit moderne formularium is tot stand gekomen door een nauwe samenwerking van de specialismeleiders met onze apotheek

Veiligheid informatie

Informatieveiligheid is een steeds belangrijker punt van aandacht geworden Allereers t moet persoonlijke

informatie van elke patieumlnt bij ons volstrekt in veilige handen zijn Maar uiteraard geldt dat ook voor die van collegarsquos en voor bedrijfsinformatie van allerlei aard

Met de komst van steeds meer informatieveiligheidsrisicorsquos zoals nieuwe soorten virussen ransomware en social engineering maar ook met de toenemende complexiteit van onze informatiesystemen neemt de aandacht voor dit onderwerp steeds verder toe Van groot belang voor de informatieveiligheid is de controlerende en sturende rol van de security officer en met het oog op de bescherming van persoonsgegevens die van de privacy officer

Bij een toenemende digitalisering van zorg en bedrijfsvoering neemt het belang van informatiebeveiliging evenredig toe Met het oog hierop hebben we de security-officer-functie in 2019 versterkt door de bestaande formatie uit te breiden met een Chief Information Security Officer (CISO)

We zetten vol in op het direct in de ontwerpfase van nieuwe trajecten inbedden van security - en privacyaspecten Achteraf toetsen we stelselmatig de werking van de maatregelen door het uitvoeren van allerlei assessments

Algemene verordening gegevensbescherming (AVG)

De wijze waarop Parnassia Groep de verplichtingen krachtens de AVG nakomt hebben wij in 2019 nader geeumlvalueerd en vervolmaakt

Privacyverklaringen ndash De privacyverklaringen op alle websites worden meerdere keren per jaar geeumlvalueerd en waar nodig geactualiseerd In samenwerking met HRM en na goedkeuring door de Centrale Ondernemingsraad werd een aparte Privacyverklaring Medewerkers vastgesteld

Deel 2 Werken aan goede zorg

29

AVG-registers ndash We implementeerden in 2018 reeds de verplichte registers voor de verantwoording die over de AVG aan de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) afgelegd moet worden In 2019 hebben we onder meer het AVG- verwerkingsregister verder aangevuld en verbeterd Tevens zijn het proces en het model voor het uitvoeren van verplichte DPIArsquos (Data Protection Impact Assessments op verwerkingen van persoonsgegevens) geoptimaliseerd In 2019 zijn door Parnassia Groep tientallen DPIArsquos uitgevoerd Ook worden alle (potentieumlle) datalekken die vanuit de meldplicht datalekken worden beoordeeld en gemeld geadministreerd in een datalekregister Dit in het kader van de meldplicht van datalekken aan de AP en de analyse daarvan conform de nieuwe wetgeving De gevraagde tijdsinvestering is zeer aanzienlijk

Bewustwording AVG ndash Veel tijd is gestoken in de continue bewustmaking van de medewerkers op het gebied van informatieveiligheid Er is in 2019 een nieuwe interne AVG-communicatiecampagne geweest en de functionaris gegevensbescherming heeft bij veel zorgteams presentaties over de AVG verzorgd

In oktober 2019 werd een zogeheten phishing-campagne uitgevoerd Ondanks alle campagnes en voorlichtings- materiaal blijkt dat het bewustzijn rondom informatieveiligheid blijvend aandacht behoeft Minimaal een keer per jaar voeren we daarom een dergelijke campagne uit

Datalekken

Volgens de AVG hebben organisaties die persoonsgegevens verwerken de verplichting datalekken (inbreuk op de privacy in verband met persoonsgegevens) te melden bij de Autoriteit Persoonsgegevens als het waarschijnlijk is dat de inbreuk een hoog risico inhoudt voor de rechten en vrijheden van natuurlijke personen (lsquomeldplicht datalekkenrsquo)

Binnen Parnassia Groep worden dergelijke incidenten gemeld op drie manieren bull Veilig incidenten melden (VIM Informatieveiligheid)

bull Security Incidenten via de Servicedesk ICT (verloren of kwijtgeraakte devices met persoonsgegevens) bull Meldingen via e-mail bij meldpunt-datalekkenparnassiagroepnl

Onderstaand een overzicht van de in 2018 en 2019 beoordeelde datalekken en de aan de Autoriteit Persoons- gegevens gemelde datalekken

Datalekken Parnassia Groep

2019 2018

Meldingen informatieveiligheid (inclusief spamphishing)

381 100 405 100

Waarvan potentieel datalek 122 32 114 28 Waarvan gemeld bij AP 30 8 18 4

In 2019 is een groter deel van de meldingen als datalek aan de AP gemeld dan in 2018 doordat we bij twijfel data- lekken eerder gemeld hebben mede vanwege de strengere handhaving op het melden van datalekken door de AP in 2019 De meeste datalekken gemeld in 2019 behoorden tot twee categorieeumln

bull Persoonsgegevens verstuurd of afgegeven aan verkeerde ontvanger (46)

bull Apparaat gegevensdrager enof papier met persoonsgegevens kwijtgeraakt of gestolen (33)

In juli 2019 gaf de AP ons een formele waarschuwing naar aanleiding van meerdere klachten over mails met persoonsgegevens onveilig verzonden door medewerkers van Parnassia Groep Bij een volgende klacht hierover zal de AP een onderzoek instellen met als mogelijk gevolg een sanctie

Technische informatieveiligheid

Autorisatiebeheer ndash In november 2019 heeft Parnassia Groep het project Autorisatiebeheer opgestart Doel van dit project is om als organisatie te voldoen aan de huidige wet- en regelgeving rondom autorisatiebeheer zoals opgeno- men in de NEN 7510 en in het project Horizontaal Toezicht Tevens worden met dit project de adviespunten ICT vanuit de managementletter van onze accountant meegenomen ten aanzien van autorisatiebeheer Een van de be- oogde resultaten van het project is verminderde lsquoregeldrukrsquo voor leidinggevenden

Segmenteringfirewalls ndash Binnen het programma Bizon (zie p 97) zijn bij het uitfaseren van de rekencentra de firewalls vervangen door apparatuur die betere bescherming biedt tegen kwaadwillenden (Intrusion Prevention Sys- tem) Vanuit veiligheidsoogpunt is het interne netwerkverkeer beter gesegmenteerd waardoor er een scheiding is aangebracht tussen diverse datastromen Deze kunnen elkaar niet meer beiumlnvloeden of besmetten De ICT-infrastructuur wordt periodiek gescand op (nieuwe) kwetsbaarheden die kunnen worden misbruikt door kwaadwillenden Deze scans worden uitgevoerd door een externe partij die gespecialiseerd is in ICT-security

Deel 2 Werken aan goede zorg

30

Cyberpolis ndash In augustus 2019 heeft Parnassia Groep bij verzekeraar AON een cyberpolis afgesloten Deze polis verzekert bij digitale risicorsquos naast de aansprakelijkheid van Parnassia Groep voor door derden geleden schade ook de eigen kosten waaronder verdedigingskosten verweerkosten en de kosten voor forensische ICT-onderzoeken Digitale risicorsquos kunnen bestaan uit het verloren gaan van gegevens door een cyberincident (hacking) maar ook uit het verlies of diefstal van bijvoorbeeld laptops tablets of USB-sticks

Veilig mailen ndash In oktober 2019 heeft Parnassia Groep besloten om de huidige tool voor veilig mailen MOVEit binnen Parnassia Groep te vervangen door ZorgMail Dit is een van de veilige-mailoplossingen die (op termijn) voldoen aan de nieuwe norm voor veilig mailen de NTA 7516

Beveiligingslek Citrix ndash Eind december 2019 ontving Parnassia Groep bericht van het Z-Cert het expertisecentrum voor cybersecurity in de zorg dat er een zeer ernstige kwetsbaarheid zat in de Citrix Gateway Hierop zijn direct mitigerende maatregelen getroffen met als doel misbruik te voorkomen

Begin januari 2020 werd op advies van het Ministerie van Volksgezondheid Welzijn en Sport de Citrix Gateway helemaal uitgezet met als gevolg dat niemand meer van buitenaf kon werken in onze Citrix omgeving Omdat op bepaalde locaties er totaal niet gewerkt kon worden is de Citrix-omgeving deels opgestart en opengesteld voor een zeer beperkte groep onder zeer strikte voorwaarden en beveiliging Op 20 januari 2020 kwam er een herstelprogramma (patch) voor de apparatuur van Antes en op 24 januari 2020 voor die van Parnassia Groep Na installatie van deze patches kon de normale bedrijfssituatie weer worden hersteld

Onze zorg zo vroeg en dichtbij als mogelijk

We blijven zoeken naar manieren om eerder lsquoerbij te zijnrsquo en eerder hulp te kunnen bieden Nieuwe vormen van preventie snelle behandeling in startgroepen volledig online behandelen allemaal ontwikkelingen die bijdragen aan sneller herstel Meer toegesneden op de behoefte van patieumlnten met kortere wachttijden minder kosten en goed resultaat

Als het kan bieden wij hulp dicht in de buurt bij de huisarts via internet in de wijk op school in het bedrijf Als er intensievere en langdurige hulp nodig is bieden wij ambulante hulp op een van onze locaties of opname in een van onze klinieken Thuis herstellen heeft altijd de voorkeur

Een breed palet aan hulpverlening

Parnassia Groep kenmerkt zich door de grote verscheidenheid van haar aanbod waarvan allerlei elementen elkaar versterken Dit is onder meer van belang omdat veel patieumlnten niet behoren tot de lsquozuivere doelgroeprsquo van een specialistisch zorgprogramma

Expertise vanuit andere programmarsquos kan worden benut om zulke patieumlnten zoveel mogelijk op maat de zorg te geven die zij nodig hebben

Onze unieke positie dat alle specialismen in eacuteeacuten organisatie aanwezig zijn is een belangrijke overweging voor patieumlnten verwijzers en financiers om voor ons te kiezen Vele patieumlnten hebben gelijktijdig dan wel volgtijdelijk behoefte aan diverse vormen van zorg Onze specialismen versterken elkaar en komen tot een doeltreffende en doelmatige behandeling waarbij de patieumlnt zich weet verzekerd van de best mogelijke zorg ook als hij voor meerdere problemen behandeling nodig heeft

Ons complete pakket aan kennis en kunde kunnen wij ook aanbieden aan zorgverleners -aanbieders in andere sectoren huisartsen verpleging en verzorging gehandicaptenzorg ziekenhuizen en revalidatie

Deel 2 Werken aan goede zorg

31

Wat wij bieden

Parnassia Groep kan hulp bieden bij alle mogelijke psychische problematiek Van preventie hulp bij en samen met de huisarts thuis bij de patieumlnt of in de wijk tot indien nodig in een specialis- tisch programma op een van onze driehonderd locaties Steeds vaker met behulp van internet (zie E-health p 32 ev)

Ons brede palet aan hulpverlening bij psychische problematiek bestaat uit

Preventie bull preventie van psychische aandoeningen en verslaving

bull vroegdetectie en -interventie

Behandeling bull diagnostiek

bull kortdurende generalistische behandeling

bull specialistische psychomedische behandeling voor men- sen met psychische stoornissen waaronder verslaving ndash waar mogelijk ambulant zo nodig intensief thuis ter voorkoming van opnames en waar noodzakelijk klinisch

bull niet door de patieumlnt gevraagde maar noodzakelijke hulp om hem enof de omgeving te behoeden voor ernstige ontregeling en teloorgang (bemoeizorg) enof voor gevaar (drang en dwang)

Begeleiding bull psychiatrische thuiszorg en verpleeghuiszorg

bull activiteiten specifiek voor onze doelgroepen gericht op maatschappelijke (re-)integratie zoals (woon)begeleiding reclassering maatschappelijke dienstverlening werkbegeleiding en dagbesteding

bull ondersteuning waaronder psycho-educatie voor mantelzorgers en andere naasten

Nazorg en terugvalpreventie bull voorkomen van hernieuwde problemen

bull als deze toch optreden ze tijdig herkennen en verdere schade beperken

Tot onze verantwoordelijkheden op het gebied van preventie rekenen we ook diverse vormen van maatschappelijke dienstverlening zoals voorlichting advisering en gericht opkomen voor onze patieumlnten (destigmatisering)

Eerder starten ndash korter wachten

Vroeg lsquoerbij zijnrsquo met preventieve activiteiten en als het nodig blijkt snel behandeling inzetten kan voorkomen dat problemen verergeren en zwaardere zorg nodig wordt

Bij veel van onze afdelingen zijn de wachtlijsten en -tijden nog altijd te lang Een hardnekkig probleem dat verschilleden oorzaken heeft (zie ook p 59 ev) In 2019 waren er opnieuw allerlei initiatieven om patieumlnten sneller zorg te kunnen bieden

Weg van de Wachtlijst Samen met huisartsen clieumlnten- en familieorganisaties andere zorgaanbieders zorgverzekeraars gemeenten en sociale wijkteams nam Parnassia Groep in 2019 deel aan het initiatief lsquoWeg van de Wachtlijstrsquo van het ministerie van VWS Parnassia Groep participeert in de regionale taskforces wachttijden van Haaglanden Rijnmond Zaanstreek- Waterland Midden-Holland en Centraal-Gelderland De plannen van deze regionale taskforces zijn gepubliceerd op wwwwegvandewachtlijstnl

Hulp tijdens het wachten Een mooi samenwerkingsproject in dit verband is de wachttijdondersteuning voor mensen met persoonlijkheids- problematiek van Stichting Kompassie in samenwerking met PsyQ Vrijwilligers staan hulpbehoevende mensen bij tijdens de wachtperiode Doel van de begeleiding is de wachtenden te helpen bij het verminderen van schade die tijdens wachttijden kan ontstaan De vrijwilligers zijn op de eerste plaats

Deel 2 Werken aan goede zorg

32

een maatje zij vervangen niet de professionele hulp of ondersteuning Maar ze kunnen mensen wel op weg helpen of dit nu intern gebeurt of bijvoorbeeld door hen te begeleiden naar een schuldhulpverlener of een sociaal raadsman

Startgroepen Eind 2019 zijn we gestart met een vernieuwde wachtlijstaanpak Mensen die op de wachtlijst kwamen na een aanmelding voor een behandeling bij een van de zorgbedrijven van Parnassia Groep konden in een startgroep al aan de slag met hun problemen De startgroepen JB krijgen gedurende twaalf weken wekelijkse groepsbehandelingen Deelnemers hebben heel verschillende achtergronden Of het nu gaat om enkelvoudige angstklachten borderline alcoholproblemen of depressie dat maakt voor de groepsbehandeling niet uit Eenzaamheid angst en somberheid zijn bijvoorbeeld klachten die je vanuit meerdere diagnoses kan ervaren en heel vaak het leven ernstig negatief beiumlnvloeden Daar gaan we mee aan de slag we zorgen dat mensen handvatten krijgen om die klachten te verminderen De startgroepen worden gegeven door ervaren behandelaars en ervaringswerkers Met name bij Antes zijn de start- groepen goed van de grond gekomen Helaas hebben we door het coronavirus de startgroepen tijdelijk stil moeten leggen maar we pakken deze in de toekomst zeker weer op

Transfertafels In sommige regiorsquos zien we dat de genoemde regionale taskforces wachttijden ook gebruikt worden om actief te sturen op casuiumlstiek Zo is er in Rotterdam gestart met een lsquotransfertafelrsquo waarbij alle aanbieders gezamenlijk kijken hoe de capaciteit in de regio optimaal benut kan worden Patieumlnten die wachten bij de ene instelling kunnen in sommige gevallen een aanbod krijgen van een andere zorgaanbieder

E-health

lsquoSteeds vaker met behulp van internetrsquo schreven we hierboven Communicatie- technologie en digitalisering spelen een steeds grotere rol in de behandeling (e-health) Meer en meer kan de patieumlnt behalve door gesprekken met de hulpverlener ook in de eigen situatie met zijn herstel bezig zijn

De laatste tijd wordt dit steeds aantrekkelijker en gemakkelijker onder meer door slimme apps

Ook in 2019 hebben we veel inspanningen geleverd om onze basisinfrastructuur voor het toepassen van e-health te optimaliseren en om veilige informatie-uitwisseling tussen patieumlnt en hulpverlener te kunnen garanderen Zie p 97

Online behandelen is volwassen geworden

Een start met volledig online behandelen maakten we in 2018 met de lsquodigitale polirsquosrsquo van PsyQ Indigo en Youz Hiermee bieden we volledige digitale behandeling in de generalistische basis-GGZ (GBGGZ) en de specialistische GGZ (SGGZ) JB Online behandelen in 2019

Toegenomen aantallen In 2019 nam deze ontwikkeling een flinke vlucht Voor 2250 patieumlnten verzorgden we volledig online behandeling enof psycho-educatie Bij PsyQ en i-psy ging het om ruim 500 patieumlnten die volledig online behandeld werden door 45 behandelaars Bij Indigo ontvingen 300 patieumlnten een volledige online behandeling door 15 behandelaars Youz verzorgde met 11 behandelaars in 2019 volledig online groepsbehandeling enof psycho-educatie voor bijna 1750 patieumlnten Het aantal volledig digitaal behandelde patieumlnten nam in 2020 in korte tijd aanmerkelijk toe als gevolg van corona hellip zie p 62 ev

Voordelen van volledig online voor patieumlnt en behandelaar Met de mogelijkheden van online behandelen ervaart een patieumlnt dat een hulplijn heel dichtbij is Deze nieuwe vorm van zorg verlenen is erop gericht dat een patieumlnt meer regie krijgt over de stappen die hij zet In het online behandeltraject kan je bijvoorbeeld afspraken maken dat je iets gaat ondernemen wat spannend is In de app vul je in welke emotie daarbij komt kijken en als het puntje bij het paaltje komt maak je via je telefoon verbinding met de behandelaar die jou in moeilijke situaties kan coachen

We zien dat meer patieumlnten openstaan voor een volledige online behandeling Ook het aantal behandelaren dat enthousiast is over deze werkwijze groeit gestaag Naast videobellen kan er ook worden gechat met een behandelaar

Deel 2 Werken aan goede zorg

33

en kan je (online) oefeningen doen De diverse contactmomenten zorgen ervoor dat patieumlnten regelmatig persoonlijke aandacht krijgen ook tussen de afspraken door

Patieumlnten die een online behandeling hebben gevolgd zijn verrast over de kwaliteit van de behandeling maar ook over de flexibiliteit ervan Sommige patieumlnten zijn bijvoorbeeld gewoon op vakantie als ze een afspraak hebben Deze vrijheid maakt zorg een stuk toegankelijker dan wanneer je naar een fysieke locatie toe moet

Per saldo kan het online behandelen de totale tijdsinzet van de behandelaar verminderen wat een gunstig effect heeft op de kosten per patieumlnt en op de wachtlijsten Maar zeker niet voor alle patieumlnten is volledig online behandeling geschikt Voor het merendeel van de patieumlnten zal een lsquoblendedrsquo behandeling lsquohet nieuwe normaalrsquo worden met een mix van lsquoface tot facersquo en online behandeling

Aanbod Bij PsyQ online volgen volwassenen met angst- enof depressieve klachten een 100 online behandeling De behan- deling wordt ondersteund door de app NiceDay Regionale digitale teams zijn multidisciplinair samengesteld uit basispsychologen regiebehandelaars een psychiater enof een verpleegkundig specialist Ook bij i-psy is het sinds 2019 mogelijk om de behandeling volledig of deels online te doen Vaak in de taal waar de voorkeur van de patieumlnt naar uitgaat Zij moeten wel voldoende Nederlands spreken om de app te begrijpen

Bij Indigo online volgen volwassenen met trauma angst enof depressieve klachten een 100 online behandeling Gewerkt wordt evenals bij 1nP met de app en de online omgeving Karify De content is op maat gemaakt voor de kortdurende generalistische en oplossingsgerichte methodiek van Indigo

Youz biedt online behandeling aan kinderen en jongeren met ADHD autisme stemmingsproblemen trauma en angstproblematiek en hun ouders Via het Live Online Leren-platform waar Youz gebruik van maakt volgen deel- nemers interactieve (groeps-)behandelingen Het voordeel hiervan is dat we dankzij een landelijke dekking mensen sneller bij elkaar kunnen brengen Er wordt tenslotte locatieonafhankelijk gewerkt

Apps die helpen om zelf de regie te nemen

Als professionals proberen wij de zelfregie van patieumlnten zoveel mogelijk te stimuleren In 2019 hebben we een aantal mooie apps (verder) ontwikkeld die patieumlnten kunnen helpen zelf de regie (terug) te pakken JB

Superbrains Een van onze meest opvallende digitale ontwikkelingen van het afgelopen jaar is Super Brains de app die ADHDrsquoers helpt de regie over hun leven te houden De app gaat uit van kleine stapjes die patieumlnten kunnen helpen om hun gedrag te veranderen De app werkt op basis van een spelelement Veel ADHDers zijn gevoelig voor de beloningen die het spel geeft De app kan je waarschuwen als je een afspraak hebt als je je medicatie moet nemen of als je een moodcheck voor je behandeling moet invullen Er zit ook een community op waar je met elkaar en met je behandelaar kunt chattenrdquo De ontwikkeling van de app duurde een aantal jaren maar de light versie kon in 2019 gaan proefdraaien

Op basis van de ervaringen hebben we Super Brains verbeterd Belangrijkste issue was de beveiliging Deze is in lijn met AVG en privacy-regelgeving gebracht Begin 2020 is de app getest en goed bevonden Maart 2020 startten behandelaren en patieumlnten met hun training Eind juni 2020 waren inmiddels 30 behandelaren en 1000 patieumlnten actief De eerste ervaringen zijn dat de patieumlnten tijdens de start dagelijks contact zoeken met behandelaar Dit is nodig om routine in het gebruik op te bouwen Het behandelproces wordt hier op aangepast

TemStem Niet nieuw maar in 2019 wel opnieuw gebouwd is de app Temstem Temstem is gecreeumlerd voor mensen die last hebben van stemmen in hun hoofd en in hun dagelijks leven minder door stemmen gehinderd willen worden

Na succesvolle introductie van Temstem hebben we tegenslag ervaren Patieumlnten en behandelaren gebruiken de app onvoldoende op eigen initiatief Evaluatie leert dat continue aandacht promotie verbeteringen en training nodig zijn Parnassia Groep is in gesprek met verzekeraars om Temstem onderdeel te maken van de psychosebehandeling De inzet van deze gesprekken is om de benodigde training verbeteringen en promotie te financieren vanuit DBC- inkomsten

Reakt app Ook de Reakt App die in oktober 2019 feestelijk gelanceerd werd helpt clieumlnten bij het vinden van st ructuur zelf- vertrouwen en voldoening Zie p 22

Deel 2 Werken aan goede zorg

34

E-health en blended behandeling grote vlucht door corona

Sinds op 27 februari de eerste besmetting met het coronavirus in Nederland werd vastgesteld hebben we op alle mogelijke manieren met elkaar de vele uitdagingen als gevolg daarvan het hoofd weten te bieden Onder meer door de toepassing van e-health fors op te schalen

Onze investeringen in e-health de afgelopen jaren onder meer in volledig online behandelen in diverse onder- steunende apps en de voor dit alles benodigde technische infrastructuur stelden ons in staat om tijdens de corona- crisis in zeer korte tijd veel grotere aantallen patieumlnten dan voorheen langs digitale weg te voorzien van noodzakelijke hulp via (beeld)bellen en online behandelen Daarnaast nam ook het aantal telefonische contacten toe

Dit zorgde ervoor dat collegarsquos hun werk voor een belangrijk deel vanuit huis konden continueren zoals dringend geadviseerd door het RIVM en de overheid Digitaal behandelden bleek in veel gevallen een goed alternatief voor het ontvangen van patieumlnten op onze ambulante locaties en ook voor het bezoeken van patieumlnten thuis We zagen ook een sterke toename van beeldbellen als alternatief voor traditioneel telefonisch contact

Patieumlnten voor wie digitale behandeling niet voldoende geschikt of voldoende veilig was bleven we lsquoface to facersquo zien thuis of op onze (aangepaste) locaties Met veel patieumlnten viel uiteindelijk de keus op een bepaalde combinatie van lsquoface to facersquo en digitaal

Onze inzet voor de komende jaren zal zijn om een optimaal evenwicht te bereiken tussen lsquoface to facersquo en behande- ling online enof via (beeld)bellen Voor een groot deel van de patieumlnten kan zorsquon lsquoblendedrsquo behandeling een goede manier van behandelen zijn We streven de komende jaren naar een verhouding van 25-30 digitale en telefonische contacten en 75-70 face to face contacten

Bereikbaarheid

We willen zorgen dat patieumlnten familieleden verwijzers en andere bij de patieumlnt betrokken professionals ons zo nodig 7 x 24 uur kunnen bereiken Iedereen die contact met ons zoekt moet zo snel mogelijk bij de juiste collega(rsquos) terechtkomen en een goed antwoord krijgen

We weten dat de bereikbaarheid van behandelaars behandelteams en andere onderdelen van Parnassia Groep vaak te wensen overlaat en werken hard aan verbetering daarvan In 2019 hebben we daar opnieuw belangrijke stappen in gezet

Telefonie ndash Team Klantcontact Vanaf 1 januari 2019 zijn onze Centrale Aanmelding en Toeleiding (CAT) Informatie Service ons Verwijzerspunt en de afdeling telefonie gebundeld tot het Team Klantcontact Zij vormen gezamenlijk de voordeur voor verwijzers clieumln- ten en andere mensen die contact zoeken Voor de meeste clieumlnten en verwijzers verzorgen zij het eerste contact met onze organisatie Het gehele Team Klantcontact werd gehuisvest aan de President Kennedylaan in Den Haag Hier zit ook de 24- uursdienst van de samenwerkende huisartsen in de regio Hadoks Ook het contactcentrum van Florence (gezondheid en zorg voor ouderen) verhuisde in 2019 hiernaartoe Hierdoor is op deze locatie in Den Haag een lsquo247- bereikbaarheidshubrsquo ontstaan voor de hele regio

7 x 24-uursbereikbaarheid FIP Zorgcontact Met Incluzio en Florence in Den Haag werkten we in 2019 verder aan de voorbereidingen voor een zorgcentrale met GGZ als speciaal aandachtsgebied FIP Zorgcontact FIP staat voor Florence Incluzio en Parnassia Groep Incluzio heeft al een zeer actieve zorgcentrale draaiende Door samen te werken met Florence wordt schaalvoordeel beoogd en kunnen we aan innovatieve dienstverlening werken De gezamenlijk op te zetten nieuwe zorgcentrale heeft meerdere taken Ten eerste het optimaal uitvoeren van 7 x 24-uursbereikbaarheidsdiensten voor Florence Incluzio en Parnassia Groep met name met het oog op de bereikbaarheid buiten kantooruren Hiervoor worden naast telefonisten ook direct bereikbare hulpverleners ingeschakeld Ten tweede het ontwikkelen van vernieuwende (digi - tale) diensten op het snijvlak van GGZ verpleging en verzorging en welzijnhet gemeentelijk domein

In 2019 heeft deze zorgcentrale extra dienstverlening geleverd aan onze zorgbedrijven waaronder het verzorgen van een 247-achterwachtdienst voor de Wmo in Haaglanden In de regio Rijnmond is gestart met een pilot waarbij psychiaters op afstand meekijken bij crisisdienstcontacten

Deel 2 Werken aan goede zorg

35

Voorbereidingen zijn getroffen om de nieuwe triagefunctie vanuit de nieuwe Wet verplichte ggz vorm te geven vanuit FIP Zorgcontact In de loop van 2020 zal dit zijn beslag krijgen

De bereikbaarheidsfuncties van Florence werden geheel ingericht via het platform van Incluzio genaamd Facman Vanaf begin 2020 wordt ook de bereikbaarheid van Parnassia Groep door dit platform ondersteund Met Florence en het samenwerkingsverband van huisartsen Hadoks in Haaglanden lopen in 2020 diverse lijnen om de samenwerking in de regio te verbeteren Voor Parnassia Groep zelf zal de zorgcentrale in 2020 nieuwe diensten uitrollen vooral gericht op het leveren van online zorg voor de complexere doelgroep

Regionale serviceteams Wat betreft de ontwikkeling van regionale serviceteams binnen zorgbedrijven met name de combinatie i -psy PsyQ en Brijder constateerden we helaas dat deze stagneerde door diverse oorzaken Een pilot bij twee teams van Brijder waarbij we gebruikmaakten van een integratie van vaste en mobiele telefonie en een koppeling van secretariaten liet zien dat de functionaliteit nog niet voldoende volwassen was maar ook dat onze leidinggevenden en teams niet klaar waren om een dergelijke functionaliteit op dit moment te implementeren In 2020 bezien we opnieuw of we deze volgende stap in bereikbaarheid van onze teams en professionals kunnen zetten

Verbeterde chatfunctie Bezoekers van onze websites waaronder patieumlnten en hun familie en naasten kunnen via de chat op een snelle laagdrempelige manier vragen stellen en snel en deskundig antwoord krijgen Iedereen kan op werkdagen tot 2000 uur via de chat bij ons terecht met zorginhoudelijke en algemene vragen die worden beantwoord door een psycho- loog of een voorlichter Wanneer iemand vragen heeft over de eigen behandeling wordt hij of zij doorverwezen naar de eigen behandelaar In 2019 werd duidelijk dat het chatpakket niet voldeed aan onze wensen Begin 2020 is een nieuwe chatfunctie live gegaan In de loop van het jaar worden alle websites van Parnassia Groep voorzien van deze chatfunctionaliteit

Inzet kunstmatige intelligentie Parnassia Groep heeft inmiddels ervaring met het gebruik van een artificieel intelligent algoritme genaamd Tess dat in staat is responsief te reageren op vragen of signalen die het krijgt Het gaat om chatbottechnologie die vaak lsquoachterrsquo chat wordt ingezet In 2020 wordt Tess klaargemaakt om anonieme e-healthmodules voor clieumlnten te ondersteunen maar ook om vragen die binnenkomen via de chatfunctie op onze websites op een passende en lerende wijze te beantwoorden Dit wordt opgepakt samen met New Health Collective en Indigo

Deel 2 Werken aan goede zorg

36

Vier segmenten

In onze hulpverlening aan patieumlnten onderscheiden wij een viertal segmenten Als het kan bieden wij de hulp zo dicht bij de patieumlnt als mogelijk

1 Onze GGZ in en om de huisartsenpraktijk ndash zie hieronder 2 Onze wijkgerichte GGZ ndash zie p 40 ev 3 Onze gespecialiseerde programmarsquos ndash zie p 45 ev 4 Onze topspecialismen ndash zie p 48 ev

Het zoveel mogelijk dicht bij de patieumlnt bieden van zowel generalistische basis-GGZ als wijkgerichte GGZ draagt aanzienlijk bij aan de toegankelijkheid van zorg aan grotere effectiviteit en aan kostenreductie

1 Onze GGZ in en om de huisartsenpraktijk

Patieumlnten met psychische problemen worden in eerste instantie geholpen door de huisarts en zijn praktijk -

ondersteuner GGZ (POH-GGZ) Parnassia Groep kan die ondersteuner leveren Preventie en e-health maken deel uit van het zorgaanbod We bieden generalistische en relatief kortdurende behandelingen in de generalistische basis-GGZ (GBGGZ)

Zo nodig kan worden terugverwezen naar de huisartsPOH-GGZ of doorverwezen naar specialistische GGZ (SGGZ) Ook wanneer een patieumlnt door de huisarts wordt doorverwezen naar de specialistische GGZ bekijken we binnen Parnassia Groep eerst of een patieumlnt toch in de generalistische basis-GGZ behandeld kan worden Daarmee worden patieumlnten bij wie dat mogelijk is sneller geholpen en korter behandeld met goed resultaat

Wij zetten onze collegarsquos waar mogelijk in en om de huisartsenpraktijk in Voor patieumlnten maar ook voor de huisarts (en andere verwijzers) levert dit veel meerwaarde op De basis-GGZ bestaat uit twee onderdelen

bull Huisartsenzorg met GGZ-ondersteuning (POH-GGZ en preventie) bull Generalistische basis-GGZ (GBGGZ)

Wij kunnen de huisarts op deze twee onderdelen in samenhang ondersteunen

Met Indigo Service Organisatie (landelijke franchise) zijn zorginhoudelijke standaarden voor het behandelen in de basis-GGZ doorontwikkeld

Deel 2 Werken aan goede zorg

37

Alle Indigo-collegarsquos zijn opgeleid met behulp van het Indigo-handboek Focus in de Basis-GGZ met daarin beschreven behandeltrajecten voor lichte en matig ernstige stoornissen en vaardigheidstrajecten voor chronische GGZ-patieumlnten In 2019 is er een vernieuwde versie van het handboek Kortdurende GGZ uitgebracht

Praktijkondersteuner GGZ (POH-GGZ)

Een belangrijke rol wordt vervuld door de POH-GGZ die de huisarts ondersteunt en lsquoontzorgtrsquo Parnassia Groep levert deze ondersteuner in 195 huisartsenpraktijken in de kernregiorsquos Het betreft zowel gezondheidscentra als lsquosolopraktijkenrsquo Bij elkaar worden ongeveer 600 huisartsen door onze 120 POHrsquos-GGZ ondersteund

Na een sterke groei in de afgelopen jaren treedt er een stabilisatie op in het aantal patieumlnten dat door de POHrsquos -GGZ van Indigo wordt gezien In 2019 zijn er door onze POHrsquos-GGZ 19386 nieuwe patieumlnten gezien nagenoeg hetzelfde aantal als in 2018 (19244)

Hieronder een overzicht van ons bereik in en om de huisartsenpraktijken in de kernregiorsquos

Parnassia Groep in de huisartsenpraktijk

Totaal

Noord- Holland

Haaglanden Rijnmond

Huisartsenpraktijkengezondheidscentra met POH-GGZ van IndigoPG

195 praktijken 39 74 93

Aantal huisartsen binnen die praktijken plm 600 plm 160 plm 220 plm 220 Aantal POH-GGZ-collegarsquos 120 31 35 54 Fte POHrsquos-GGZ 7154 fte 140 fte 1985 fte 3769 fte

GBGGZ door IndigoParnassia Groep in huis- artsenpraktijkengezondheidscentra of in de nabijheid op eigen locaties in de wijken

47 praktijken

16

11

20

Preventie

Investeren in preventie komt ten goede aan de volksgezondheid ons welzijn en onze productiviteit en aan de betaal- baarheid van onze gezondheidszorg Ook gemeenten en andere organisaties zien in toenemende mate het belang van preventie en zijn bereid daarin extra te investeren

We werken samen met verschillende ketenpartners en op verschillende niveaus om optimale resultaten te behalen Dat doen we met universele preventieprogrammarsquos gericht op destigmatisering het vergroten van vaardigheden en bewustwording En verder met vroegsignalering van kinderen en jongeren met (een verhoogd risico op) psychische klachten gevolgd door het reduceren ervan met geiumlndiceerde preventieprogrammarsquos In contact met ouders kinderen en jongeren werken wij vanuit een oplossingsgerichte benadering en houden rekening met systeem- en omgevingsfactoren We maken gebruik van beschikbare interventies wetenschappelijke kennis en nieuwe digitale middelen

Een ontwikkeling op het gebied van preventie die een steeds hogere vlucht neemt is de inzet van webinars Zie p 77

GGZ-preventie Onze teams van Indigo Preventie verzorgen een breed scala aan preventieactiviteiten Naast de teams in Haaglanden en Rijnmond is in 2019 ook in Noord-Holland opnieuw met een preventieteam gestart In 2019 hebben de teams ruim 22000 personen bereikt met preventieve interventies

GGZ-preventie jeugd Indigo en Youz verzorgen ook een breed scala aan preventieactiviteiten voor kinderen en jeugdigen In de keten van de jeugdzorg vormen de preventieteams een essentieel onderdeel lsquoaan de voorkantrsquo Youz bestrijkt zo het gehele gebied van preventie tot en met de gesloten jeugdzorg

In 2019 hebben we naast alle reguliere jeugdactiviteiten gewerkt aan de verdere implementatie van KOPPKOV (hulp aan kinderen van ouders met psychische problemenkinderen van ouders met verslavingsproblemen) in het bijzonder in de BGGZ en SGGZ

De activiteiten konden in 2019 een aanmerkelijke groei doormaken doordat gemeentes er meer middelen voor be- schikbaar stelden In 2019 ontvingen de preventieafdelingen van Indigo en Youz van de gemeenten Den Haag Rijswijk Leidschendam-Voorburg en Pijnacker-Nootdorp ruim euro 26 miljoen subsidie voor jeugdpreventieactiviteiten een verdubbeling ten opzichte van 2018

Deel 2 Werken aan goede zorg

38

Ook gemeentes in Rijnmond investeren in het bijzonder in de aanpak van jeugdproblematiek door het inzetten van interventies op sociaal-emotionele ontwikkeling en KOPP In Rijnmond was er een groei van euro 17 miljoen naar euro 26 miljoen omzet

Verslavingspreventie In Midden-Holland en Noord-Holland heeft Brijder verslavingspreventie in 2019 ook grote groepen bereikt Dit betreft

zorsquon 52000 mensen ndash jongeren ouders familieleden professionals uit diverse werkvelden en consumenten Met vele verschillende soorten interventies wordt voorlichting gegeven en worden mogelijke risicorsquos en problemen rondom middelengebruik enof gamen tijdig gesignaleerd

Daarnaast bereiken we ook nog landelijk vele consumenten via ons online platform wwwdrugsinfoteamnl Het Drugs- infoteam geeft persoonlijk advies aan gebruikers van partydrugs zoals xtc speed en cannabis Het richt zich op het verhogen van kennis en het beperken van risicos Bezoekers van de site kunnen informatie vinden en actief vragen stellen aan het team Gemiddeld heeft de website rond de 8500 bezoekers per dag in het weekend of tijdens feestdagen vaak meer waarmee het aantal ten opzichte van 2018 ruim verdubbelde In 2019 heeft dat tot bijna 2290000 bezoeken geleid Er werden ruim 2880 vragen gesteld via de website de Facebookpagina en e-mail en zorsquon 1600 serieuze chatge- sprekken gevoerd Van de bezoekers komt slechts 15 agrave 20 uit het werkgebied van Brijder

Mental Health First Aid (MHFA) Parnassia Groep neemt deel aan een landelijk initiatief van GGZ-instellingen om een cursus lsquoeerste hulp bij psychi- sche problemenrsquo breed aan te bieden Oorspronkelijk komt deze internationaal erkende cursus uit Australieuml Deelnemers krijgen informatie over psychische aandoeningen en leren hoe je het gesprek kunt aangaan met iemand die (beginnende) psychische problemen heeft Ook leer je hoe je kunt handelen wanneer iemand in een crisis verkeert Na deze cursus kun je iemand de helpende hand reiken MHFA draagt bij aan het verkleinen van de sociale afstand tussen mensen met en zonder een psychische kwetsbaar- heid en aan destigmatisering van mensen met psychische problemen

Het initiatief wordt regionaal door ZonMw gefinancierd Daarnaast kon gebruikgemaakt worden van een landelijke subsidie van het ministerie van Justitie en Veiligheid toegekend aan MHFA Nederland waarmee deelnemers van Veiligheidshuizen getraind konden worden Licentiekosten konden gedragen worden met behulp van cofinanciering van Parnassia Groep

Inmiddels hebben we 5 gecertificeerde trainers In 2019 gaven we 25 cursussen met ruim 270 deelnemers We kunnen concluderen dat er een groeiende vraag is naar de cursus MHFA en dat deze bijdraagt aan de kennis en kunde van mensen in de omgang met anderen die psychische problematiek ervaren en al dan niet verward gedrag laten zien

Generalistische basis-GGZ

Parnassia Groep biedt GBGGZ aan op ruim 65 locaties verspreid over onze kernregiorsquos in huisartsenpraktijken gezondheidscentra of in de nabijheid daarvan en op eigen locaties in de wijk

Een welkome ontwikkeling voor patieumlnten die zich wat betreft zorgzwaarte bevinden op het grensvlak van BGGZ en SGGZ zijn de in 2019 geiumlntroduceerde innovatieve financieringsvormen zoals Umami en Eleo Deze maken een behandeling in de BGGZ met een inzet van 1300 tot 1800 minuten mogelijk Het meest omvangrijke product in de BGGZ tot dusverre (Intensief) ging uit van een gemiddelde behandeltijd van 750 minuten oftewel 11 sessies Umami en Eleo maken het mogelijk om in de BGGZ een behandeling te bieden die 15 tot 25 sessies duurt Hiermee wordt gestimuleerd dat het aantal sessies zo veel mogelijk vooraf wordt overeengekomen We zullen deze producten ook benutten voor behandeltrajecten in de SGGZ die langer dan een jaar duren

Werden er in 2018 15100 BGGZ-trajecten geopend in 2019 is dit aantal gestegen naar 23481 trajecten De stijging is met name te zien bij onze specialistische zorgbedrijven en is een direct gevolg van de introductie van Umami en Eleo Bij de producten kort middel en intensief ligt de gemiddelde behandeltijd van Parnassia Groep rond de NZa-rekentijd Bij het product chronisch ligt de behandeltijd 17 onder de NZa-rekentijd

Online behandelen GGZ In 2019 groeide het aantal volledig digitale behandelingen voor volwassenen in de GBGGZ waarmee Indigo in 2018 van start ging Zie p 33-34

Deel 2 Werken aan goede zorg

39

Samenwerking en communicatie met verwijzers

Goede samenwerking met verwijzers is van groot belang voor de beste zorg voor de patieumlnt op de juiste plek De verwijzers hebben steeds de regie over de zorg aan hun patieumlnten Samen met hen willen we de best mogelijke zorg leveren In samenspraak met huisartsen ontwikkelen we nieuwe werkwijzen om onze processen op het vlak van communicatie en toeleiding zo goed mogelijk af te stemmen en soepel te laten verlopen Inzet is een naadloze aansluiting tussen onze zorg en de zorg van de verwijzer zodat patieumlnten optimaal bediend worden

Niet-patieumlntgebonden communicatie verloopt vanuit eacuteeacuten centrale afzender namelijk Parnassia Groep Dit maakt onze organisatie (met meerdere merken) overzichtelijker voor huisartsen en vergemakkelijkt doeltreffende communicatie We sturen vier keer per jaar een nieuwsbrief aan verwijzers om hen te informeren over relevante ontwikkelingen

Consultatie De huisarts heeft behoefte aan overleg over een patieumlnt Voor een bekende patieumlnt is de regiebehandelaar aan- spreekpunt voor de huisarts In het geval van een onbekende patieumlnt of bij overige vragen geeft een psychiater van de Psychiatrische Consultatielijn Huisartsen (PCH) binnen 24 uur antwoord op een vraag van de huisarts Via het Parnassia Groep-portaal kan de huisarts direct vanuit zijn HIS digitaal een consultatievraag stellen We streven ernaar om consultatievragen zoveel mogelijk via het portaal te laten verlopen met het oog op een zorg- vuldige zorginhoudelijke en administratieve verslaglegging en verwerking en om inzicht te krijgen in de hoeveelheid en het soort vragen De consultatievragen die digitaal worden gesteld worden dagelijks direct en veilig via het Parnassia Groep-portaal beantwoord door de PCH die wordt bemand door psychiaters van Indigo We streven ernaar de dienstverlening te verstevigen door aan elke huisartsenpraktijk een vaste psychiater te koppelen

GGZ Adviesraden (huisartsen) In alle drie onze kernregiorsquos hebben we GGZ Adviesraden ingesteld Deze bestaan uit zes agrave acht huisartsen per regio die drie tot vier keer per jaar samenkomen met als doel om te spreken en afspraken te maken over het verbeteren van de GGZ in de regio en over wat Parnassia Groep beter kan doen in het werken met de huisarts (welke knelpunten moeten we oplossen) De bijeenkomsten worden door de huisartsen zeer gewaardeerd en zijn voor Parnassia Groep van belang voor het continu verbeteren van de zorg

Verwijzerspunt Huisartsen en andere verwijzers die vragen hebben over de organisatie (hun) patieumlnten die in zorg zijnkomen of contact zoeken met een medewerker of afdeling maken graag gebruik van de mogelijkheid om contact op te nemen met ons Verwijzerspunt Het Verwijzerspunt zorgt er samen met het Verwijzersportaal voor dat verwijzers makkelijker hun weg vinden binnen Parnassia Groep Onder andere door het aandragen van verbeterpunten draagt het Verwijzerspunt bij aan een optimale samenwerking tussen verwijzers en Parnassia Groep In 2019 werden 6594 vragen van verwijzers behandeld

Parnassia Groep-portaal voor huisartsen Het Parnassia Groep-portaal biedt via het HIS van de huisarts actuele patieumlnteninformatie uit ons EPD MijnQuarant Huisartsen en POHrsquos-GGZ kunnen met het portaal digitaal transparant en beveiligd

bull de status van hun patieumlnt in zorg bij Parnassia Groep zien (diagnose medicatie behandeldata naam regie- behandelaar en behandelafdeling en telefoonnummer)

bull een patieumlnt digitaal verwijzen naar Parnassia Groep

bull een consultatievraag stellen aan een Parnassia Groep-psychiater bull patieumlnten aanmelden voor zelfhulpmodules of preventiecursussen

In 2019 is het portaal ook beschikbaar gesteld voor huisartsen van de zorgbedrijven Antes en 1nP Daardoor is het aantal aangesloten huisartsen in 2019 gegroeid van 800 tot ongeveer 1000

E-health In totaal zijn er in 2019 via het Parnassia Groep-portaal ongeveer 1600 zelfhulpmodules uitgezet door POHrsquos-GGZ in de huisartsenpraktijk De verwachting is dat dit aantal in 2020 verder zal groeien gezien de stijgende trend in het gebruik in de laatste maanden van 2019

Deel 2 Werken aan goede zorg

40

2 Onze wijkgerichte GGZ

Een belangrijk deel van onze zorg bieden we in de woonomgeving van de patieumlnt georganiseerd op wijkniveau in nauwe samenwerking met tal van partners Met hen smeden we zorgketens die zijn toegesneden op de plaatselijke omstandigheden

Gedurende een reeks van jaren hebben we gewerkt aan een sterke lsquoambulantiseringrsquo door het opbouwen van meer ambulante zorg in de wijk en intensieve behandeling thuis waardoor het aantal klinische bedden kon worden afgebouwd

We nemen deel in gemeentelijke jeugdteams en hebben gespecialiseerde GGZ-teams voor kinderen en jeugdigen Voor met name patieumlnten met ernstige psychiatrische aandoeningen (EPArsquos) is er in de wijk het GGZ-(FACT-)team We bieden bemoeizorg voor zorgwekkende patieumlnten die nog geen zorg ontvangen

We bieden Intensief Behandelen Thuis (IBT) om klinische opname te voorkomen of te bekorten Het heeft immers altijd de voorkeur om patieumlnten in hun eigen vertrouwde leefomgeving te behandelen Het IBT-aanbod zijn we verder aan het uitbouwen (zie Herstellen doe je thuis p 52)

Hoe beter we erin slagen patieumlnten in hun eigen omgeving ambulant te behandelen hoe minder bedden er nodig zijn We slaagden er de afgelopen jaren in om in lijn met de landelijke afspraken het aantal bedden aanzienlijk te reduceren (zie p 52 ev)

GGZ-teams in de wijk voor kinderen en jeugdigen

In de drie kernregiorsquos van Parnassia Groep zijn teams van zorgbedrijf Youz actief voor kinderen jongeren en gezin- nen Deze teams werken samen met lokale partners om zo goed mogelijk onderling afgestemde hulp te bieden Zo participeren onze collegarsquos in gemeentelijke wijkteams en werken samen met onder andere huisartsen scholen en Centra voor Jeugd en Gezin (CJGrsquos)

Noord-Holland

Youz werkt in de regio Zaanstreek-Waterland-Amsterdam met drie poliklinieken Daarnaast is er een team Transvisie Zorg (betreft transgenderzorg) zijn we actief in twee jeugdteams in Zaandam en werken we met twee FACT-teams Jeugd in Purmerend en Zaandam In 2019 werden circa 1000 clieumlnten behandeld en begeleid

In de regio Velsen-Hoofddorp-Haarlem is de polikliniek Hoofddorp fors gegroeid en begin 2019 is er ook hier gestart met een FACT-team In genoemde regiorsquos zijn bij elkaar ruim 1000 clieumlnten in behandeling

In heel het werkgebied van Noord-Holland werken alle teams samen met collega-zorgaanbieders zoals de forensische hulpverlening de zorg voor licht verstandelijk beperkten jeugd- en opvoedhulp verslavingszorg en trajectbegeleiding en jobcoaching

Haaglanden

In de regio Haaglanden zijn voor circa 25 fte collegarsquos van Youz werkzaam in de jeugdteams in Den Haag en Rijswijk Zij participeren in samengestelde teams met collegarsquos van andere hulpverlenende organisaties als Middin Extra Jeugdformaat en Ipse de Bruggen In de tien CJGrsquos verzorgen zij consultaties en korte behandeltrajecten Op detacheringsbasis werken vanuit Youz psychologen (ortho)pedagogen maatschappelijk werkers systeemthera- peuten en ouderbegeleiders in de jeugdteams Door de CJGrsquos wordt laagdrempelig hulp geboden in de wijk en de directe leefomgeving van kinderen jongeren en gezinnen In de wijk wordt nauw samengewerkt met andere voor- zieningen zoals huisartspraktijken en jeugdgezondheidszorg (consultatiebureaus)

Ook is sprake van een specialistisch team van circa vijftien collegarsquos die bij verschillende CJGrsquos werken en zich richten op de doelgroep van 0- tot 6-jarigen (IMH Infant Mental Health) In dit team wordt ook samengewerkt met collegarsquos van Ipse de Bruggen (LVB) en Jeugdformaat (jeugdzorg) zodat zo integraal mogelijke zorg kan worden geboden

Ook werken wij met FACT-teams Jeugd in Den Haag Zoetermeer en Gouda FACT staat voor Flexible Assertive Community Treatment Door onze collegarsquos in deze teams worden jongeren begeleid met ernstige psychische en psychiatrische problemen die op meerdere leefgebieden vastlopen Vanuit een outreachende werkwijze richt onze inzet zich op het verminderen van klachten en symptomen en het leren omgaan met een beperking Tevens is het

Deel 2 Werken aan goede zorg

41

doel jongeren toe te leiden naar passende reguliere behandeling dan wel andere hulp bij het herstel op het gebied van bijvoorbeeld school dagactiviteiten et cetera

Rijnmond

In regio Rijnmond participeert Youz in de wijkteams van 12 gemeenten Deze 12 gemeenten geven op verschillende manieren invulling aan de inzet van onze collegarsquos in de wijkteams In alle gevallen ligt de nadruk op het vanuit onze GGZ-expertise ondersteunen van kinderen jongeren en gezinnen in hun directe leefomgeving Van de gemeenten krijgen wij terug dat men over het algemeen positief is over onze bijdrage in het hulptraject voor kinderen jongeren en gezinnen Dit heeft betrekking op zowel onze preventieve als onze curatieve interventies Ons werk in de wijkteams in Rijnmond doen wij met 137 collegarsquos die daarnaast ook deels in onze poliklinieken werkzaam zijn

In deze regio zijn 4 FACT-teams Jeugd actief (circa 9 fte per team) In totaal behandelden en begeleidden zij circa 360 clieumlnten in 2019 Deze teams opereren naast de poliklinieken het IBT-team (intensieve behandeling thuis) en de spoedpoli Gekeken wordt of de FACT-teams Jeugd meer in samenhang met de poliklinieken georganiseerd kunnen worden om zo de wederzijdse inzet van expertise te verbeteren

GGZ-teams in de wijk voor patieumlnten met een EPA

Meerdere zorgbedrijven binnen Parnassia Groep bieden zorg aan mensen met complexe psychiatrische problemen veelal in combinatie met problemen op meerdere levensgebieden Het betreft vooral mensen met een ernstige psychiatrische aandoening (EPA)

In onze drie kernregiorsquos worden de ambulante zorg en ondersteuning voor deze complexe en kwetsbare doelgroep geboden door onze GGZ-teams in de wijk in samenwerking met vele lokale partners waaronder de gemeentelijke sociale wijkteams (ook wel JMO-teams ndash Jeugd en Maatschappelijke Ondersteuning) Meer en meer wordt daarbij uitgegaan van participatie van mensen en het versterken van hun eigen kracht en van het sociale netwerk

In elke wijkdeelgemeente in onze drie kernregiorsquos hebben wij nu een FACT-gecertificeerd GGZ-team operationeel voor de daar wonende EPA-patieumlnten Met deze wijkgerichte benadering wordt klinische behandeling waar mogelijk voorkomen of verkort

Onze GGZ-teams vervullen meerdere belangrijke rollen bull Zij bieden ambulante behandeling voor en begeleiding aan patieumlnten die zelfstandig wonen in de wijk En aan

patieumlnten in beschermende woonvormen ndash deels die van de groep maar ook die van collega-aanbieders bull Als ambulante zorg tijdelijk niet volstaat dan dragen zij zorg voor de nodige intensivering van de zorg zo mogelijk

intensieve behandeling thuis (IBT zie p 52) anders een ndash zo nodig acute ndash klinische opname in een van onze klinieken eventueel in deeltijd

bull Collegarsquos van onze GGZ-teams werken actief in of met de sociale wijkteamsJMO-teams van gemeenten samen met verschillende experts uit andere sectoren om gezamenlijk de meest passende hulp te organiseren

bull Bij elk GGZ-team is een aantal lsquovastersquo patieumlnten ingeschreven voor meer of minder intensieve behandeling enof begeleiding gedurende een langere periode

Daarnaast vervullen de GGZ-teams in toenemende mate een rol op het gebied van lsquobemoeizorgrsquo voor die mensen die zorg behoeven maar nog geen zorg vragenkrijgen lsquoAchter de voordeur komenrsquo is een cruciale stap om hen deze te kunnen aanbieden Deze uitbreiding van de rol van de GGZ-teams met een persoonsgerichte aanpak is een belang- rijke bijdrage aan een sluitende aanpak voor het verminderen van de problematiek van personen met verward gedrag (zie hieronder op p 44 ev)

De GGZ-teams maken deel uit van onze ketenzorgbedrijven in onze kernregiorsquos Parnassia in Noord-Holland en Haaglanden en Antes ZorgBavo Europoort in de regio Rijnmond Samenwerking met andere zorgbedrijven wordt gezocht als het gaat om specifieke zorgprogrammarsquos zoals traumabehandeling en behandeling van angststoornissen

Over de zorg voor de EPA-doelgroep maken we afspraken met zowel gemeentes als zorgverzekeraars Met hen zetten wij in elke regio in op een zo goed mogelijk onderling afgestemde inzet van middelen voor deze doelgroep De verzekeraars bekostigen de behandeling (Zvw) de gemeentes zijn verantwoordelijk voor ambulante begeleiding en dagbesteding (Wmo) Wat betreft beschermd wonen hangt het af van de zwaarte van de indicatie wie dit bekostigt Voor sommige patieumlnten is er sprake van bekostiging door justitie Zie wat betreft de gecompliceerde financiering verder op p 111 ev

Deel 2 Werken aan goede zorg

42

Net als op het terrein van de jeugd-GGZ geldt ook in dit domein dat financiers steeds meer eisen stellen aan goede samenwerking en afstemming tussen zorg- en dienstverleners veelal op basis van gezamenlijke contracten met een van de aanbieders als hoofdaannemer

Noord-Holland

EPA-patieumlnten worden ambulant behandeld en begeleid door zes GGZ-teams die samen het gehele werkgebied van Parnassia Noord-Holland bestrijken Daarnaast is er het regionale specialismeteam het Centrum Autisme Door de aansluiting van het dr Leo Kannerhuis (LKH) bij Parnassia Groep is een goede samenwerking tot stand gekomen tussen het Centrum Autisme en de poli voor volwassenen (Amsterdam) van het LHK Het VIP-team (Vroege Interventie bij Psychose) kon niet langer als zelfstandig team blijven bestaan Clieumlnten zijn overgedragen aan een van de GGZ-teams van Parnassia Noord-Holland of aan een jeugdteam van Youz

Haaglanden

Er zijn veertien GGZ-teams binnen Den Haag en er is eacuteeacuten GGZ-team in Zoetermeer Daarnaast zijn er ook ambulante specialismeteams die in de wijk werken het Centrum Eerste Psychose het Jong Volwassenen Team het team Verstandelijke Beperkingen amp Psychiatrie het Centrum Autisme Haaglanden het team Toeleiding Consultatie en Advies het specialistische team Ouderenpsychiatrie en het Geriatrieteam

In 2019 zijn de proeftuinen die eerder met subsidie van de gemeente Den Haag waren gestart vanuit het GGZ-team Moerwijk en het GGZ-team Bohemen-Waldeck verder uitgerold binnen GGZ-teams Spoorwijk-Laak en Transvaal Het doel van deze proeftuinen is om zonder schotten tussen wetten en financieringsstromen een verbinding te leggen tussen ons medische domein en het sociale domein van de gemeente De betreffende GGZ-teams werken nauw sa- men met de JMO-teams in hun wijk en andere relevante partners De proeftuinen vormen een vliegwiel om op termijn in alle wijken van Den Haag geiumlntegreerde zorg aan te kunnen bieden

Achter de voordeur GGZ-begeleiding in de wijk In Den Haag is met gemeentelijke subsidie het team Achter de Voordeur ofwel lsquoGGZ-begeleiding in de wijkrsquo actief sinds 2016 De collegarsquos die gekoppeld zijn aan de GGZ-teams bieden laagdrempelige GGZ-begeleiding en -ondersteuning aan Haagse burgers die niet in behandeling zijn of uit beeld geraakt zijn van de professionele hulpver- lening waarbij sprake is van ernstige psychosociale problemen en waarbij GGZ-problematiek enof verslaving vermoed wordt Wanneer het vermoeden juist is wordt zorg gedragen voor toeleiding naar passende (GGZ-)zorg begeleiding dagbesteding en maatschappelijke deelname Het systeem van de betrokkene wordt hierbij waar moge- lijk actief betrokken Het aanbod vormt een maatschappelijk vangnet evenals een netwerk dat verschillende (maat- schappelijke) organisaties en instanties met elkaar verbindt In 2019 werden er via lsquoAchter de Voordeurrsquo bijna 1200 mensen in zorg genomen ndash een flinke groei ten opzichte van 2018 (1020)

Rijnmond

Begin 2019 had Bavo Europoort negentien wijkteams actief daarnaast zijn er nog drie specialismeteams die meer regionaal werken Sarr Autisme en de VIP-teams (Vroege Interventie bij Psychose) waarin collegarsquos van Bavo Europoort en Lucertis nauw samenwerken Antes Zorg had eveneens negentien wijkteams actief waaronder enkele specialistische teams zoals Zwanger amp Verslaafd In de loop van 2019 werden een extra IBT-team een extra VIP-team en een team Detox Thuis operationeel Per 1 februari 2020 is het Noord-team opgesplitst in twee teams Noordoost en Noordwest Zo is een extra team ontstaan waardoor we kunnen zorgen voor een betere spreiding in de omgeving We kunnen hierdoor meer patieumlnten in de thuissituatie behandelen en ziekenhuisopnames voorkomen Het team Detox Thuis werkt voor patieumlnten met verslavingsproblematiek Het bestaat uit zorgprofessionals met verschillende achtergronden Zo zijn er leden met veel ervaring in de verslavingszorg Andere leden hebben vooral ervaring in de psychiatrie en de somatiek Doordat het team in de leefomgeving van de patieumlnt werkt kunnen klinische opnames worden voorkomen

Fusie-integratie In het kader van de fusie-integratie realiseren we in de periode 2019-2020 een geiumlntegreerd ambulant zorgaanbod In 2018 en 2019 zijn hiertoe de nodige voorbereidingen getroffen In mei of juni 2020 zal de feitelijke transitie worden gerealiseerd De huidige ambulante teams voor volwassenpsychiatrie van Antes en Bavo Europoort gaan verder als wijkgerichte GGZ-teams Deze teams zullen actief zijn in zeven regiorsquos

Deel 2 Werken aan goede zorg

43

Naast deze wijkgerichte GGZ-teams wordt een wijkoverstijgend aanbod gerealiseerd gericht op specifieke diagnos- tiek interventies en programmarsquos die bijvoorbeeld vanwege de lage prevalentie en het efficieumlnt inzetten van kennis en capaciteit bij voorkeur niet-wijkgericht worden georganiseerd Ook zullen er expertteams worden gerealiseerd die werkzaam zijn op het gebied van onder meer neurobiologische ontwikkelingsstoornissen (autisme ADHD) vroege interventie bij een psychose en verslaving

In samenhang met de versterking van het ambulante aanbod zullen we in Rijnmond nog 159 Wlz-bedden afbouwen en voor de resterende bedden een ingrijpend vernieuwingsplan uitvoeren (zie p 93)

Bemoeizorg Het Antes Team Bemoeizorg (ATB) is een ambulant team van Antes werkzaam binnen de gehele gemeente Rotter- dam en in Barendrecht Ridderkerk en Capelle aan den IJssel dat wijkoverstijgend te werk gaat Het team richt zich specifiek op het helpen van burgers die zich in kwetsbare situaties bevinden en complexe problematiek hebben op het gebied van psychiatrie enof verslaving Doel van het ATB is om mensen toe te leiden naar de juiste hulp onder- steuning of zorg Het team is gespecialiseerd in het toeleiden van zorgwekkende zorgmijders waarbij de OGGZ-inzet onvoldoende blijkt Het ATB krijgt de financiering via het Lokaal Zorgnetwerk (Barendrecht Ridderkerk Capelle aan den IJssel) of een Wmo-bemoeizorgarrangement van de gemeente Rotterdam In 2019 kreeg het ATB bijna 160 aanmeldingen waarbij gemiddeld 20 uur per casus werd besteed

Personen met verward gedrag

Ook in 2019 was er landelijk weer veel aandacht voor de problematiek rond personen met verward gedrag en daarmee samenhangend de versterking van de acute keten en de samenwerking met de politie

Noord-Holland

Vroegsignalering In de regio Midden-Kennemerland en in de regio Zaanstreek-Waterland zijn er samenwerkingsovereenkomsten gesloten ten behoeve van de vroegsignalering van verwarde personen In Midden-Kennemerland werken Parnassia Noord-Holland en Brijder hiertoe samen met GGZ inGeest GGD Haarlem en de politie In Zaanstreek-Waterland met het Meldpunt Opvang en Bemoeizorg (MOB) van GGD Zaan- streek-Waterland en de politie Doelstelling is het op basis van meldingen bij de politie van mensen met verward enof overlast gevend gedrag vroegtijdig oppakken van deze signalen en het inzetten van hulp cq toeleiden naar zorg De werkwijze kenmerkt zich door korte lijnen snel schakelen en direct contact In 2019 werd in de regio Zaanstreek-Waterland samen met de GGD de ZonMw-aanvraag voor alternatief vervoer van verwarde personen bij semi-acute meldingen gehonoreerd De zogeheten meditaxi een mobiele triage- en vervoers- unit werd operationeel Het is een pilot die tot voorjaar 2020 loopt

Samenwerken in de wijk Onder deze titel wordt met subsidie van ZonMw een project uitgevoerd rond de opvang van mensen met verward gedrag in de wijken Oude Haven en Pelders- en Hoornseveld (Zaanstad) en de wijken Wheermolen en Purmer (Purmerend) Het betreft een gezamenlijk project van GGD Zaanstreek-Waterland en Parnassia waarbij ook clieumlnten- organisaties en ervaringsdeskundigen zijn betrokken Na een moeizame startperiode vanaf 2017 weten de verschil - lende partijen elkaar nu goed te vinden en elkaars expertise goed in te zetten

Noodteam De gemeenten Beverwijk Uitgeest en Heemskerk kennen al een aantal jaren het zogeheten noodteam en het Noodteam Convenant Samenwerkende partners hier zijn niet alleen zorginstellingen waaronder Parnassia Noord- Holland Brijder en RIBW KAM maar ook woningcorporaties MEE en maatschappelijke dienstverlening De samen- werking wordt jaarlijks geeumlvalueerd en is verlengd De verschillende partijen weten elkaar goed te vinden en zijn tevreden over deze werkwijze

Haaglanden

Opvang Verwarde Personen (OVP) Sinds 2014 is een zorgteam van Parnassia Haaglanden gehuisvest in het hoofdbureau van de politie Deze voorziening maakt een korte opvang mogelijk voor personen met verward gedrag die hiernaartoe gebracht worden door de politie Het unieke concept van de OVP kwam tot stand in samenwerking met de gemeente Den Haag de politie-eenheid Den Haag de reclassering en het Openbaar Ministerie Het concept voorziet in het nemen van een

Deel 2 Werken aan goede zorg

44

gezamenlijke verantwoordelijkheid voor acute zorg dan wel strafrechtinterventies bij verwarde personen Op de opvang zijn 24 uur per dag collegarsquos van ons aanwezig die direct bij binnenkomst kunnen beoordelen of iemand met verward gedrag zorg nodig heeft en zo ja hoe deze het beste kan worden georganiseerd Met deze werkwijze wordt voorkomen dat personen met verward gedrag die geen strafrechtelijk feit gepleegd hebben in een politiecel belanden en zonder hulp weer op straat terechtkomen Tegelijkertijd krijgen zij sneller zorg en neemt deze werkwijze politie- agenten veel werk uit handen Meerdere randgemeenten hebben zich aangesloten bij de OVP Den Haag Het betreft Rijswijk Wassenaar Leidschendam-Voorburg en Zoetermeer Daarnaast vervult de OVP Den Haag een lsquooverloop- functiersquo voor de OVP van GGZ Delfland

In 2019 kwamen 1552 personen met verward gedrag bij de OVP binnen in 2018 waren dat er 1745 Dat betekent dat de daling die we zagen na de piek in 2015 kort na de start zich voortzet Ook het aantal meldingen bij onze crisisdienst vertoont een dalende tendens Het lijkt erop dat de opbouw van de wijkgerichte GGZ en onze nazorgprogrammarsquos gaandeweg hun vruchten beginnen af te werpen wat betreft de zorg aan bekende patieumlnten Bedacht moet worden dat de helft van de crisismeldingen nieuwe patieumlnten betreft die nog geen behandelrelatie met Parnassia Groep hebben

Haagse Spoed Met behulp van subsidie van ZonMw werd in 2017 gestart met het project Haagse Spoed een gecombineerde somatische en psychiatrische spoedeisende hulp (SEH) onder het dak van het Haags Medisch Centrum (HMC) loca- tie Westeinde Een arts en verpleegkundige van onze crisisdienst zijn hierbij tijdens de piekuren op de SEH aanwezig Met deze gecombineerde aanpak vond geiumlntegreerde diagnostiek op eacuteeacuten locatie plaats van zowel somatische als psychische oorzaken van acute lsquoverwardheidrsquo Beoogd werd een afname van wachttijden voor psychiatrische beoor- deling op de SEH een verbetering van de doorlooptijden van de SEH en minder stigmatisering van psychiatrische patieumlnten nu zij op een lsquogewonersquo SEH terechtkunnen met hun psychische probleem De ervaringen werden positief geeumlvalueerd Helaas moest het project in 2019 vanwege een verbouwing van de SEH in het HMC worden stopgezet doordat er geen ruimte meer aanwezig was waar vanuit het crisisdienstkoppel kon werken De wens om het project weer op te pakken is er nog steeds

Triage en passend vervoer Samen met netwerkpartners Regionale Ambulancevoorziening (RAV) Haaglanden de gemeente Den Haag en de gemeente Delft de politie huisartsenpost Smash GGZ Rivierduinen en GGZ Delfland werd in 2018 met subsidie van ZonMw gestart met een pilot voor triage en passend vervoer voor personen met verward gedrag in de regio Haag- landen De Mobiele Interventie en Preventie Unit (MIPU) wordt ingezet na 112-meldingen over personen met verward gedrag Een gespecialiseerde verpleegkundige bezoekt de persoon als eerste zo veel mogelijk in de thuissi tuatie Is vervoer naar een beoordelingslocatie of GGZ-instelling nodig dan wordt de betreffende persoon niet langer in een politiewagen vervoerd maar in de MIPU een onopvallend voertuig De pilot liep tot eind 2019 evaluatie vindt in 2020 plaats

Rijnmond

Aanjaagteam In de regio Rotterdam (ingebed in de VeiligheidsAlliantie regio Rotterdam) is sinds 2017 een regionaal aanjaagteam lsquoaanpak personen met verward gedragrsquo actief In dit aanjaagteam zijn 32 gemeenten Veiligheidshuis Rotterdam - Rijnmond Veiligheidshuis Zuid-Holland Zuid politie Openbaar Ministerie en een groot aantal zorg- en sociale instellingen uit dit gebied vertegenwoordigd In 2019 zijn in het kader van het invoeren van de Generieke Module Acute Psychiatrie (GMAP) beoordelingslocaties op onze locaties Poortmolen en Poortugaal ingericht

Doorontwikkeling Convenant Acute Psychiatrie Het Convenant Acute Psychiatrie regio Rotterdam-Rijnmond en Zuid-Hollandse Eilanden kent als convenantpartijen Antes Yulius kinder- en jeugdpsychiatrie GGZ Delfland en Erasmus MC Het Regioplan Acute Psychiatrie voor de regio Rotterdam-Rijnmond vormt de context voor de specifieke afspraken die in dit convenant zijn opgenomen De basis wordt gevormd door de Generieke Module Acute Psychiatrie (GMAP)

In het convenant hebben de genoemde instellingen in het verleden afspraken gemaakt over het altijd kunnen plaatsen van acute opnames binnen de regio In 2019 zijn deze gezien de ontwikkeling van de GMAP-structuur opnieuw bevestigd Er zijn heldere afspraken gemaakt over de diverse beoordelingslocaties waaronder die van Antes op de terreinen Poortmolen en Poortugaal

Deel 2 Werken aan goede zorg

45

3 Onze gespecialiseerde programmarsquos

Begin 2019 brachten wij wijzigingen aan in de merken waaronder wij onze hulp aanbieden Merken die voor meerdere doelgroepen werkten hebben we onder eacuteeacuten merk gebracht Dit vergroot de duidelijkheid en we besparen er kosten mee

Hieronder geven we per merk een korte typering van de aangeboden programmarsquos

Indigo mentale ondersteuning direct en dichtbij Voorkomen en kortdurend behandelen van lichte tot matige psychische klachten zoals angst paniek depressie of trauma maar ook behandeling van chronische klachten Direct en dichtbij voor jeugd volwassenen en ouderen

Sprink onderdeel van Antes Zorg is begin 2019 overgegaan naar Indigo Rijnmond en werk t voortaan onder die merknaam

1nP GGZ persoonlijk en dichtbij 1nP is een landelijk netwerk van GGZ-professionals Deze professionals helpen mensen met psychiatrische problemen op persoonlijke wijze in hun directe omgeving

Youz specialist in kinder- en jeugdpsychiatrie Youz behandelt en ondersteunt kinderen en jongeren tot 23 jaar en begeleidt hun ouders Youz werkt in diverse gemeentes in wijkteams en heeft specialistische polis

Lucertis De Jutters en Youz Verslavingszorg presenteren zich sinds januari 2019 gezamenlijk onder de naam Youz Het dr Leo Kannerhuis behandel- en kenniscentrum voor autisme is organisatorisch onderdeel van het zorgbedrijf Youz Werkt onder eigen label onder de merknaam Youz

i-psy specialist in interculturele psychiatrie i-psy voorkomt en behandelt problemen die samenhangen met migratie en het leven in twee culturen Heimwee eenzaamheid en onverwerkt verdriet kunnen veel invloed hebben op het psychisch welzijn

PsyQ specialist bij psychische problemen PsyQ biedt specialistische behandelingen bij psychische problemen zoals angststoornissen depressie ADHD bij volwassenen persoonlijkheidsproblematiek trauma en PTSS seksuologie en eetstoornissen

Brijder specialist in verslavingszorg Brijder voorkomt en behandelt problemen met alcohol drugs medicijnen gokken gamen en bijkomende problematiek

Parnassia specialist in psychiatrie Parnassia behandelt en begeleidt volwassenen met ernstige psychiatrische aandoeningen en ouderen met psychiatrische problemen of dementie in de regios Haaglanden en Noord-Holland Parnassia helpt mensen op een respectvolle en resultaatgerichte manier bij het te boven komen van de gevolgen van hun aandoening

In Noord-Holland heette Parnassia voorheen Dijk en Duin

Antes specialist in psychiatrie en verslaving Antes behandelt en begeleidt mensen met ernstige psychiatrische problemen en verslavings- problemen in de regio Rijnmond Ook biedt zij zorg en begeleiding aan mensen met niet - aangeboren hersenletsel (NAH) en ouderen met psychiatrische problemen en dementie

Tot 20 april 2020 werd nog voor een deel van Antes de naam Bavo Europoort gevoerd

Reakt werken aan je toekomst Reakt helpt mensen met psychische problemen of een verslavingsachtergrond op weg in hun dagelijks leven Bijvoorbeeld bij het vinden en behouden van werk bij het vergroten van het sociale netwerk of bij het leiden van een gezonder leven

Deel 2 Werken aan goede zorg

46

Fivoor forensische en intensieve psychiatrische zorg De forensische zorgonderdelen van Parnassia Groep (het voormalige Palier) Altrecht en de Kijvelanden zijn verenigd eacuteeacuten organisatie te weten Fivoor Het streven van Fivoor is om een sterke keten van behandeling begeleiding en beveiliging te bieden

Triora ndash Specialist in verslavingszorg Intensieve klinische behandeling voor mensen met een verslaving Triora biedt ook ambulante verslavingszorg in de poliklinieken

Enkele programmarsquos bieden we sinds enige jaren ook aan in het buitenland bull Met Fivoor en Sodexo biedt Parnassia Groep in Belgieuml (Gent en Antwerpen) forensische zorg aan Belgische

gedetineerden In 2020 nemen we deel aan de aanbesteding voor twee forensische behandelcentra in Wallonieuml bull Triora biedt in Spanje (Alicante en Malaga) verslavingszorg volgens het Minnesotamodel voor (niet -

Nederlandse) patieumlnten Na evaluatie van de resultaten en de perspectieven na de langdurige coronacrisis hebben we moeten besluiten de kliniek in Alicante te sluiten en die in Malaga over te dragen aan de mede- aandeelhouder

Enkele bijzondere doelgroepen uitgelicht

Gezinnen sterker maken

Veel van onze patieumlnten leven in een gezin Met een gezin bedoelen we ouder(s) en kind(eren) ongeacht de samenlevingsvorm Een psychische ziekte legt meestal een groot beslag op alle gezinsleden Als een gezinslid psychische problemen heeft dan is door omgevings- en genetische factoren de kans relatief groot dat ook andere gezinsleden zulke problemen hebben of krijgen Daarom streven we naar een integrale gezinsaanpak

Integrale hulpverlening aan gezinnen in Haaglanden De hulpverlening vanuit jeugdzorg en de zorg voor mensen met een licht verstandelijke beperking (LVB) is nog vaak gescheiden van de hulp vanuit de kinder- en jeugdpsychiatrie Samen met Jeugdformaat en Ipse de Bruggen werkt Youz sinds 2018 in Haaglanden aan een gericht aanbod van integrale hulp voor gezinnen met meervoudige problematiek In 2019 zijn twee nieuwe integrale teams toegevoegd aan het al bestaande aanbod van InVerbinding Haaglanden eo namelijk InVerbinding Zoetermeer en het 0-6 integrale IMH-team in de wijk in Den Haag De teams InVerbinding richten zich op gezinnen met kinderen tussen de 6 en 18 jaar

Het IMH-team richt zich op de gezinnen met jonge kinderen en werkt vanuit de Centra voor Jeugd en Gezin in Den Haag Zij hebben daardoor laagdrempelig aansluiting bij het consultatiebureau en de jeugdverpleegkundige Alle teams werken vaak outreachend en maken met het gezin een integraal ondersteunings- en behandelplan

Gedurende 2019 is gebleken dat er bij ongeveer 75 van de gezinnen waar deze teams komen sprake is van gezinsproblematiek psychiatrische problemen of verslaving bij de ouders of echtscheidingsproblematiek Dit heeft ertoe geleid dat wij een subsidie van de gemeente hebben ontvangen met als doel om de volwassenpsychiatrie beter aan te haken bij de hulpverlening aan kinderen Een speerpunt is dat de kinderen en ouders niet enkel apart worden gezien maar ook gezamenlijk En dat er ruimte ontstaat om het met deze ouders ook over het ouderschap te hebben naast de behandeling van de eigen problematiek Ook werd subsidie toegekend voor het doen van praktijkonderzoek waarbij de eerste stap doelgroeponderzoek is De resultaten hiervan worden in juni 2020 verwacht Deze teams zullen verder worden gemonitord en effecten van geboden hulp worden in kaart gebracht

Unieke samenwerking sociaal gebiedsteam Hellevoetsluis-Westvoorne In 2019 hebben de gemeenten Hellevoetsluis en Westvoorne en acht zorgaanbieders met elkaar een uniek team opgezet het sociaal gebiedsteam Het team ondersteunt professionals bij hun vragen over bijvoorbeeld gezins - problematiek of specialistische zorg In het team werken collegarsquos vanuit Antes en Youz samen met die van CJG Rijnmond Enver Kwadraad M4Care MEE Plus Pameijer en de gemeentes Hellevoetsluis en Westvoorne Zij zijn de vraagbaak voor professionals in de wijk die te maken krijgen met (complexe) hulp- of zorgvragen van jongeren volwassenen of gezinnen De collegarsquos van het team zorgen ervoor dat de vraag van de professional snel goed en integraal wordt opgepakt JB Team van zorgaanbieders

Deel 2 Werken aan goede zorg

47

Vroegtijdig signaleren kind- en gezinscheck We willen systematischer nagaan of bij gezinsleden van patieumlnten sprake is van (een risico op) psychische problemen die ernstige vormen kunnen aannemen als daar niet de goede aandacht aan wordt gegeven In de volwassenenzorg blijft het consequent bij alle patieumlnten uitvoeren van de kindcheck die we de afgelopen jaren invoerden doorlopend aandacht vergen Voor de kinder- en jeugd-GGZ hebben we een lsquogezinscheckrsquo ontwikkeld Deze hebben we ingebouwd in het Onderzoek Algemeen Jeugd en is vanaf begin 2018 beschikbaar in het EPD De implementatie ervan is in 2019 steeds beter op gang gekomen De gezinscheck vindt inmiddels plaats bij gemiddeld bijna 20 van de intakes Ook is in 2019 gewerkt aan het versterken van en de aandacht vestigen (zowel in- als extern) op ons uitgebreide aanbod aan (vroeg)interventies als het ouder-kindprogramma het programma Verslaving en Ouderschap en KOPP KOV-programmarsquos In deze programmarsquos werken Indigo Brijder en Youz nauw samen ter ondersteuning van patieumlnten in de volwassenenzorg Aandacht voor opvoeding en kinderen komt zo in de hulpverlening aan volwassenen beter op de samenwerkingsagenda van hulpverleners in de volwassenzorg jeugd-GGZ en preventie

Melden huiselijk geweld mishandeling en misbruik We zetten onze inzet voort op het systematischer melden evenals op een multidisciplinaire aanpak met relevante samenwerkingspartners in de diverse regiorsquos In 2018 en 2019 hebben we de aanpassingen in de meldcode door- gevoerd in Parnassia Groep en alle interne documentatie daaraan aangepast Ook het dr Leo Kannerhuis en andere recent aangesloten onderdelen van Parnassia Groep zijn daarin meegenomen Door de ondersteuning van teams door aandachtsfunctionarissen per zorgbedrijf blijkt het onderwerp goed bij de teams op de agenda te komen Door de gewijzigde meldcode is de samenwerking met Veilig Thuis nog belangrijker geworden Daarom zijn we in 2019 gestart met casuiumlstiekoverleggen met Veilig Thuis in Haaglanden Rijnmond en de Zuid-Hollandse Eilanden Onze inzet is dit uit te breiden naar andere regiorsquos in 2020

Samenwerk ing met scholen In het kader van de behandeling van kinderen hebben wij oog voor de omgeving van het kind waaronder de scholen Wij zoeken actief contact met de school indien dit in het belang is van de behandeling van het kind Los hiervan zetten wij ons beleid voort om de samenwerking met scholen te zoeken en te verstevigen vanwege de vroegdetectie van psychische problemen bij kinderen Dit doen wij onder andere door het aanbieden van voorlichting trainingen en deskundigheidsbevordering zowel gericht op leerkrachten als op ouders Vermeldenswaard is de inzet op scholen van RIDRIOzorg (Regionaal Instituut voor Ontwikkelingsproblemen) waarvan Parnassia Groep voor 60 eigenaar is RIOzorg onderzoekt en behandelt kinderen en jongeren tussen de 4 en 18 jaar oud bij signalen die wijzen op een ontwikkelingsstoornis (bv ADHD autisme gedragsproblemen angst)

Multiprobleemgezinnen Gezinnen waarin sprake is van psychischepsychiatrische problematiek in combinatie met ernstige sociaal - maatschappelijke problemen waaronder vaak schulden kunnen we kenmerken als multiprobleemgezinnen Wi j willen er in onze kernregiorsquos voor zorgen dat bij een dergelijk gezin onze hulp en die van andere partners integraal en gecooumlrdineerd wordt geboden op basis van eacuteeacuten gezamenlijk gezinsplan Een voorbeeld is Zoetermeer waar veel gezinnen met meervoudige problematiek in zorg zijn Hier zijn we met Jeugdformaat en Ipse de Bruggen in 2018 een project gestart om te komen tot een integraal ambulant team dat zorg biedt aan deze gezinnen De bedoeling is de integrale behandeling in zes tot maximaal negen maanden aan te bieden Aan het eind van de behandeling dient de stress in het gezin tot op een hanteerbaar niveau gedaald te zijn en een vervolghulpverleningstraject te zijn ingezet waarbij de betrokkenheid van het integrale team niet meer nodig is In 2019 hebben wij zestien gezinnen behandeling geboden waarbij sprake was van de behandeling van negentien kinderen

Ouderen integrale benadering van psychische aandoeningen

De zorg voor de doelgroep ouderen met psychiatrische en psychogeriatrische problematiek wordt in onze drie kern- regiorsquos geleverd door Antes en Parnassia In alle drie de regiorsquos werken we steeds meer samen met regionale keten- partners in het bijzonder met de VVT-instellingen (verzorgings- en verpleeghuizen en thuiszorg)

Ouderen met verslavingsproblematiek In de regio Rijnmond zetten wij specifiek sterk in op het verbeteren van de behandeling van ouderen met verslavings - problematiek In 2019 heeft een inventarisatie plaatsgevonden van het huidige aanbod binnen alle onderdelen van Antes Dit heeft geresulteerd in een nieuw behandelaanbod dat we gefaseerd uitrollen Sinds begin 2020 rollen we fase 1 en 2 uit Op beide oevers (Noord en Zuid) zijn aandachtsfunctionarissen verslaving aangesteld Dit zijn verpleegkundig specialisten werkzaam binnen de divisie ouderen Zij adviseren de ouderenteams over de juiste vragen tijdens een intake en over zinvolle deeltijdprogrammarsquos en zij trainen hen op het gebied van verslavingsproblematiek Daarnaast vormen zij de verbinding met onze expertiseteams verslaving in de regio In 2021 volgen fase 3 en 4 waarin een (hernieuwd) deeltijdprogramma wordt uitgerold en alle medewerkers over voldoende

Deel 2 Werken aan goede zorg

48

kennis van verslavingsproblematiek zullen beschikken Hierdoor kunnen wij een optimaal behandelaanbod voor ouderen met een verslaving creeumlren

Psychiatrische verpleeghuiszorg In de regio Haaglanden staat de doorontwikkeling van Dorestad als psychiatrisch verpleeghuis hoog op de agenda Dorestad is een klinische voorziening waar behandeling en zorg worden geboden aan patieumlnten met ernstige psychiatrische stoornissen in combinatie met forse somatische problematiek Externe ketenpartners in de ouderen- zorg de RIBW interne afdelingen binnen de GGZ en de regionale zorgverzekeraar vinden in Dorestad een netwerk- partner voor een doelgroep die gemakkelijk tussen wal en schip valt of die niet de juiste zorg op niet de juiste plek ontvangt De zorg aan deze complexe doelgroep vraagt om modernisering van het gebouw en de faciliteiten en van het verdere uitbouwen van veilige zorg door voldoende en kundige professionals In het plan van aanpak richten wij ons op werving van collegarsquos vastgoed hygieumlne- en infectiepreventie domeinoverstijgende samenwerking en dito financiering

Consultatie In alle drie de kernregiorsquos bouwen wij onze consultatie voor ketenpartners steeds verder uit Uitgangspunt is dat waar een oudere patieumlnt zich ook bevindt hijzij onze expertise en zorg laagdrempelig kan ontvangen Vooral vanuit de verpleeghuizen neemt de vraag naar onze kennis steeds verder toe Wij bieden hen naast consultatie en advies ook coaching on the job en scholing

Innovatie In de regio Rijnmond wordt momenteel het digitaal behandelen van ouderen ingevoerd We doen dit met Super Brains Dit is een app waarin behandelaars en patieumlnten samenwerken De behandelaar kan opdrachten klaarzetten chatten en beeldbellen De behandelaar kan dagelijks controleren of patieumlnt opdrachten ook uitvoert De patieumlnt schrijft in de app zijn eigen verslag van het contact met de behandelaar In de regiorsquos Noord-Holland en Haaglanden is gestart met Video Interventie Ouderenzorg (VIO) VIO leert zorgverle- ners en mantelzorgers van kwetsbare ouderen via videofeedback om met moeilijk te begrijpen gedrag om te gaan Oorzaken van het gedrag kunnen bij dementie liggen maar er kan ook sprake zijn van andere problematiek

Ontwikkelingen wetgeving Per 1 januari 2020 hebben we te maken met de invoering van nieuwe wetgeving rond gedwongen zorg de Wet verplichte ggz (Wvggz) en de Wet zorg en dwang (Wzd) (zie p 27) Binnen de ouderenpsychiatrie is een groep patieumlnten in zorg die vanwege hun problematiek op het ene moment onder de Wvggz kan vallen en op een ander moment onder de Wzd Het jaar 2019 heeft dan ook in het teken gestaan van een nauwgezette uitwerking ten aanzien van crisiszorg en overplaatsingen in de samenwerking met andere partners in de regio De wijze waarop wij dat vanuit Parnassia Groep met de ketenpartners zijn aangegaan en de positieve uitkomsten blijken een goed voorbeeld in Nederland te zijn waarover wij ook specifiek bevraagd zijn door VWS

4 Onze topspecialismen

We willen de beste zorg voor onze patieumlnten Dat is doorgaans zorg conform de GGZ- kwaliteitsstandaarden Soms echter zijn de klachten van onze patieumlnten zo complex en moeilijk behandelbaar dat standaarden tekortschieten en hoogspecialistische diagnostiek en behandeling nodig zijn Dan gaat het om patieumlnten voor wie in beginsel geen doorverwijzing mogelijk is

De beste zorg vraagt om een afgewogen combinatie van reguliere teams die bekend zijn met de kwaliteitsstandaar- den en daarnaar kunnen handelen en een netwerk van experts en hoogspecialistische teams dat als vangnet fungeert en zorg draagt voor de ontwikkeling en verspreiding van kennis Zo garanderen we dat geen patieumlnt tussen wal en schip raakt en er goede zorg is voor iedereen Wij willen deze hoogspecialistische (lsquoderdelijnsrsquo) zorg voor de belangrijkste psychische ziektebeelden kunnen bieden

In maart 2019 verkregen de afdelingen psychotrauma en EDIT het keurmerk TOPGGz na een succesvolle visitatie in november 2018 Dat brengt het aantal TOPGGz-afdelingen binnen Parnassia Groep op zeven

Op de paginarsquos hierna geven wij een overzicht van al onze hoogspecialistische afdelingen Daarvan beschikken er nu dus zeven over het landelijke keurmerk TOPGGz

Deel 2 Werken aan goede zorg

49

Hoogspecialistische afdelingen Parnassia Groep

Specialisme Naam programma ndash doelgroep

Locatie Zorgbedrijf Toelichting Erkenning

Angst en dw ang Angststoornissen Den Haag PsyQ Centrum voor de ambulante behande-

ling van complexe angststoornissen

en dw ang Ontw ikkelen en innovatie

nieuw aanbod w etenschappelijk

onderzoek en landelijk opleidings- centrum

Keurmerk

TOPGGz

Neurobiologische

ontw ikkelings-

stoornissen

ADHD bij volw assenen

en ouderen

Den Haag PsyQ Centrum voor de ambulante behande-

ling van volw assenen en ouderen met

een aandachtstekortstoornis Ontw ik-

kelen en innovatie nieuw aanbod

w etenschappelijk onderzoek en landelijk opleidingscentrum

Keurmerk

TOPGGz

Verslaving

psychotische

stoornissen

Centrum Dubbele Pro-

blematiek (CDP) ndash Verslaving en psychia-

trie

Den Haag Fivoor Opnamecentrum voor de behandeling

van patieumlnten die kampen met

ernstige psychiatrische problemen en

verslaving Ontw ikkelen en innovatie

(nieuw ) aanbod w etenschappelijk onderzoek en landelijk opleidings-

centrum

Keurmerk

TOPGGz

Stemmingsstoor-

nissen

Therapieresistente

depressie

Den Haag PsyQ Centrum voor de ambulante behande-

ling van therapieresistente depressie

Ontw ikkelen en innovatie (nieuw )

aanbod w etenschappelijk onderzoek en landelijk opleidingscentrum

Keurmerk

TOPGGz

Autismespec-

trumstoornis

Dr Leo Kannerhuis ndash ASS

Alle regiorsquos Youz Ambulante en klinische behandeling

van kinderen jeugdigen en volw as- senen met een stoornis in het autis- mespectrum

Keurmerk

TOPGGz

Trauma en disso-

ciatie

Psychotrauma Den Haag PsyQ Centrum voor de ambulante behande-

ling van therapieresistente patieumlnten

met klachten door vroegkinderlijke

traumatisering

Keurmerk

TOPGGz toegekend

in maart

2019

Psychotische

stoornissen

EDIT ndash preventie psy-

chose

Alle regios PsyQ Meerdere teams die na screening

patieumlnten behandelen met een ultra-

hoog risico op het ontw ikkelen van

een psychose

Keurmerk

TOPGGz toegekend

in maart

2019

Stemmingsstoor-

nissen

Bipolair Rijnmond Rotterdam

Den Haag

Beverw ijk

PsyQ Centrum voor de ambulante behande-

ling van patieumlnten met een bipolaire

stoornis Nauw e samenw erking op

gebied van zorg programmering en w etenschappelijk onderzoek

Streeft

naar

keurmerk

Voedings- en

eetstoornissen

Eetstoornissen Den Haag

Rotterdam

Zeeland

PsyQYouz

Emergis

Ketensamenw erking tussen de

ambulante programmas van PsyQ en

Youz en de kliniek Emergis voor de behandeling van eetstoornissen

(anorexia nervosa en boulimie)

Streeft

naar

keurmerk

Neurobiologische

ontw ikkelings-

stoornissen

kind en jeugd

De Banjaard ndash kinderen

en jeugdigen met com-

binatie van psychische stoornissen en ver-

standelijke beperking

Den Haag Youz Klinische en ambulant aanbod Voor-

namelijk kinderen maar ook voor 18+

Streeft

naar

keurmerk

Neurobiologische

ontw ikkelings-

stoornissen kind en jeugd

Sarr Autisme

Rotterdam en

Centrum Autisme Haaglanden

Rotterdam

Den Haag

Youz en Antes Centrum voor de ambulante behande-

ling van kinderen en jongeren met

een stoornis in het autismespectrum

Streeft

naar

keurmerk

Kind en jeugd De Fjord ndash Kinderen

met psychiatrische problemen en gedrags-

problemen

Rotterdam Youz Klinisch aanbod voor kinderen en

jongeren met psychiatrische

problematiek verstandelijke

beperking en gedragsproblemen

Orieumlnteert

zich op

keurmerk

Kind en jeugd De Albatros ndash Jongeren

met angst depressie

trauma of persoonlijk- heidsstoornissen

Den Haag Youz Klinisch en ambulant aanbod Voor-

namelijk kinderen maar ook voor

18+

Deel 2 Werken aan goede zorg

50

Kind en jeugd Schakenbosch Den Haag Youz

Jeugdformaat Ipse de Brug-

gen

Geiumlntegreerd zorgaanbod voor

jongeren met moeilijk gedrag en

psychiatrische problemen

Neurocognitieve

stoornissen

Afdeling Niet-

aangeboren hersenlet- sel

Rotterdam Antes Klinisch centrum voor de behandeling

van NAH Tevens expertisecentrum en second opinion

Stemmingsstoor-

nissen

ECT-centrum Haag-

landen

Den Haag PsyQ

Parnassia

Behandelafdeling voor het geven van

elektroconvulsietherapie (ECT)

Trauma en disso-

ciatie

Centrum Intensieve

Behandeling ndash Dissociatieve stoornis-

senTrauma

Den Haag Fivoor Gespecialiseerd aanbod klinisch en

poliklinisch voor patieumlnten met

dissociatieve stoornissen veroorzaakt door ernstige langdurige vroegkinder-

lijke traumatisering

Verslaving Brijder Kliniek Ouder amp

Kind

Den Haag Brijder Gezinskliniek voor de behandeling

van verslaafde ouders met kinderen

nadat zij zijn ontgift

Voedings- en

eetstoornissen

Regionaal centrum

Eetstoornissen

Beverw ijk PsyQ Regionaal programma ambulant en

deeltijd voor de behandeling van

anorexia en boulimia nervosa

Samenw erking met Elizabeth Gast-

huis voor opname bij ernstig onder- gew icht

Verstandelijke

beperking

psychiatrische problematiek

Klinisch Centrum

Nootdorp

Nootdorp Parnassia

Ipse de Brug-

gen

Topzorg aan mensen met een combi-

natie van een verstandelijke beper-

king en psychiatrische problematiek

Deel 2 Werken aan goede zorg

51

Onze zorg zo kort en licht als mogelijk

We willen onze hulp zo kort en licht bieden als verantwoord langer en zwaarder indien nodig Dat vergt een juiste inzet van hulp bij aanvang van een behandeling en ook dat we tijdens een lopend traject de behandeling op het juiste moment meer of minder intensief maken

Hierboven hebben we al laten zien dat we door preventie en het bieden van zorg zo vroeg en dichtbij als mogelijk ervoor willen zorgen dat problemen tijdig worden onderkend en aangepakt waardoor een goed resultaat kan worden bereikt met relatief lichte en korte zorg

Intensieve zorg blijft altijd nodig

Er zal altijd een groep ernstig zieke psychiatrische patieumlnten zijn voor wie intensieve klinische enof ambulante zorg nodig is Een deel van deze patieumlnten woont bij ons met intensieve begeleiding Dat is en blijft een belangrijke kern- activiteit van Parnassia Groep Wij blijven staan voor en investeren in goede voorzieningen voor deze patieumlnten en in gemotiveerde hoog- gespecialiseerde collegarsquos om hen de zorg te kunnen bieden die zij nodig hebben

Hieronder staan we stil bij een kwestie die landelijk vanaf eind 2019 veel aandacht kreeg de problemen rond de hoogcomplexe zorg

Zie verder ook bull Wijkgerichte GGZ-teams - langdurige begeleiding ndash zie p 40 ev bull Intensieve behandeling thuis ndash zie p 52 bull Maatschappelijk herstel en wonen ndash zie p 21 ev

bull Onze topspecialismen ndash zie p 48 ev

Hoogcomplexe zorg

Bij een beperkte groep mensen is sprake van een behoefte aan lsquohoogcomplexe zorgrsquo Parnassia Groep is landelijk een van de aanbieders die deze (kunnen) bieden Eind 2019 werd landelijk de aandacht gevraagd voor het feit dat voor sommige van deze mensen het ondanks hulp van aanbieders en zorgbemiddeling van de zorgverzekeraar niet lukte om een passende plek te vinden Bijvoorbeeld omdat ze meerdere aandoeningen hebben of verschillende typen zorg nodig hebben Soms komen daar ook nog problemen bij op het gebied van wonen en werk Het gaat landelijk naar schatting om 250 tot 300 mensen

In maart 2020 kwam een plan tot stand opgesteld door zorgverzekeraars en -aanbieders om mensen met een hoog- complexe zorgvraag beter te helpen Er werd een nieuwe werkwijze afgesproken voor een passende behandeling op maat voor deze groep patieumlnten met steun van GGZ Nederland en Zorgverzekeraars Nederland Vanaf 1 april 2020 werd van start gegaan met een landelijk sluitend netwerk van aanbieders en financiers in de vorm van regiotafels De zorgbehoefte van mensen met een hoogcomplexe zorgvraag wordt ingebracht bij een regiotafel als deze niet adequaat via de reguliere route kan worden opgepakt Parnassia Groep neemt deel aan de regiotafels voor haar drie kernregiorsquos Noord-Holland Haaglanden en Rijnmond

Sleutels tot korter en lichter behandelen

Belangrijke sleutels tot korter en lichter behandelen beschreven we elders bull Investeren in preventie ndash zie p 36 ev bull Het bieden van GGZ in en om de huisartsenpraktijk ndash zie p 38 ev hellip bull De inzet van e-health ndash zie p 32 ev

bull Activiteiten gericht op maatschappelijk herstel ndash zie p 21 ev

Verder is van belang het ontwikkelen en toepassen van richtlijnen en werkwijzen die gericht zijn op bull direct de juiste intensiteit van zorg (matched care) specialistisch als het moet generalistisch als het kan

bull minder intensief behandelen en afronden zodra mogelijk bull nazorg en terugvalpreventie Onze specialismegroepen vervullen een sleutelrol in het bepalen op welke wijze we beschikbare kwaliteits- standaarden hierbij kunnen benutten en waar de tekortkomingen wat betreft de huidige zorg zitten (zie p 73 ev)

Deel 2 Werken aan goede zorg

52

Door de behandeling tijdig minder intensief te maken en af te ronden kunnen we lsquoaan de voorkantrsquo het aantal wachtenden beperken en wachttijden verkorten (zie p 59) en houden we ook de kosten aanvaardbaar (zie p 60 ev)

Herstellen doe je thuis

Klinische opnames willen we zoveel mogelijk voorkomen en aacutels ze nodig zijn niet langer laten duren dan nood- zakelijk Zowel vanuit het oogpunt van kwaliteit als dat van kosten verdient thuis herstellen in het algemeen de voorkeur Dat geldt ook als er sprake is van een crisissituatie

Het heeft altijd de voorkeur om patieumlnten in hun eigen vertrouwde leefomgeving te behandelen Daarom behandelen we ambulant tenzij klinische behandeling noodzakelijk is Hoe beter we erin slagen patieumlnten in hun eigen omgeving ambulant te behandelen hoe minder bedden er nodig zijn

Van ons totale aantal patieumlnten wordt overigens het overgrote deel uitsluitend ambulant behandeld Een klein deel van onze patieumlnten (ongeveer 4) wordt gedurende een deel van de behandeling k linisch opgenomen twee derde van het aantal opnames duurt korter dan een maand

In onze drie kernregiorsquos hebben we daarom het concept Intensief Behandelen Thuis (IBT) doorgevoerd (elders bekend als IHT) Door patieumlnten die voor opname worden aangemeld intensief (drie keer per dag gedurende maxi- maal zes weken) te behandelen en begeleiden worden opnames voorkomen Daarnaast kunnen opnames worden verkort door een intensievere begeleiding na opname We hebben nu IBT-teams actief in alle drie onze kernregiorsquos

Behandeling via IBT kan niet als er sprake is van te veel agressie te veel verslavingsproblemen het ontbreken van een steunsysteem en huisvesting en dergelijke De IBT-teams werken in een keten samen met onze spoedzorg GGZ-teams in de wijk klinieken enzovoort In 2020 zal de invoering van de Generieke Module Acute Psychiatrie (GMAP) veel aandacht vergen

Noord-Holland Er is eacuteeacuten IBT-team actief in de regiorsquos Zaanstreek-Waterland en Midden-Kennemerland Er werden in 2019 479 pati- enten geholpen Het IBT-team vormt met de crisisdienst en twee teams voor acute deeltijdbehandeling (ADB) de acute keten Het IBT- team vervult een belangrijke spin-in-het-webfunctie en wordt steeds meer de poortwachter van de bedden In dat kader is er ook een intensieve samenwerking met de High amp Intensive Care-units (HIC-units) op het terrein in Castricum die op hun beurt in 2019 tot eacuteeacuten gezamenlijk team werden omgevormd

Haaglanden In de regio Haaglanden zijn 2 IBT-teams actief Zij hielpen 519 patieumlnten in 2019 Patieumlnten die worden aangemeld voor hulp door een IBT-team worden alleen in behandeling genomen als er een indicatie voor opname is De teams werken dus altijd opnamevoorkomend of opnamebeperkend Patieumlnten kunnen in een aantal gevallen eerder naar huis door de inzet van IBT

Rijnmond Het aantal IBT-teams werd per 1 maart 2019 uitgebreid naar 3 In totaal werden 449 patieumlnten geholpen in 2019 Een vierde team is in voorbereiding en zal in 2020 starten In 2019 is ook een team gestart dat zich richt op het voorkomen van klinische detox door patieumlnten in de eigen omgeving te behandelen Dit team Detox Thuis is succesvol gestart en uitbereiding van het team is in voorbereiding

Minder klinisch behandelen ndash minder bedden

Het heeft altijd de voorkeur om patieumlnten in hun eigen vertrouwde leefomgeving te behandelen Hoe beter we hierin slagen hoe minder bedden er nodig zijn

Het aantal bedden voor klinisch verblijf Zvw 1e jaar was eind 2016 33 lager (748) dan in 2008 (1111) Dit was exclusief De Jutters aangesloten in 2016 Antes Zorg en het dr Leo Kannerhuis aangesloten in 2017 resp 2018 Hiermee realiseerde Parnassia Groep de landelijke afspraken uit het bestuurlijk akkoord (juni 2012) om tot 2020 circa 13 van de bedden af te bouwen ten opzichte van 2008 Overigens werd daarin geen rekening gehouden met de ontwikkeling van de omvang van de bevolking In de jaren 2008-2019 bedroeg de bevolkingstoename in onze drie kernregiorsquos gemiddeld 11

Deel 2 Werken aan goede zorg

53

Voor de komende 20 jaar wordt voor deze regiorsquos een bevolkingstoename met nog eens 10 tot 15 voorzien Zulke gegevens dienen in aanmerking genomen te worden bij de beoordeling van de gerealiseerde en toekomstige ontwikkeling van de klinische capaciteit deze zou moeten worden uitgedrukt in aantal bedden per 100000 inwonersverzekerden

Het gegeven dat de behoefte aan bedden voor met name de acute (niet-planbare) psychiatrische hulpverlening flinke pieken en daken vertoont blijft een punt van aandacht in de (verdere) bewegingen die we maken binnen de ambu- lantisering In de Generieke Module Acute Psychiatrie (GMAP) de standaard voor de acute GGZ wordt bij voorkeur ook uitgegaan van outreachende crisisbehandeling De komende jaren gaan uitwijzen of het werken volgens deze standaard het beroep op klinische capaciteit gaat beiumlnvloeden

Ontwikkeling klinische capaciteit Hieronder wordt een overzicht gegeven van de opbouw van onze beddencapaciteit en de ontwikkeling daarvan sinds 2016 De aantallen zijn berekend op basis van de gerealiseerde productie in verpleegdagen Voor vergelijkingsdoeleinden zijn de bedden van het in oktober 2018 aangesloten dr Leo Kannerhuis niet meegeteld

De beddencapaciteit van Parnassia Groep wordt gefinancierd uit diverse stelsels te weten de Zvw de Wlz de Wfz de Jeugdwet en de Wmo

Beddencapaciteit Parnassia Groep

2019 2018 2017 2016

Zvw-SGGZ

1076

1125

1139

1249

Jeugd 89 70 79 84 Subtotaal kortdurende zorg 1165 1195 1218 1333

Zvw-LGGZ

212

195

193

200

Wlz 683 723 745 854 Wmo beschermd wonen 747 720 693 692 Subtotaal langdurige zorg 1642 1638 1631 1746

Justitie DBBC

84

88

91

96

Justitie beschermd wonen 88 91 78 72 Subtotaal justitie 171 179 169 168

Overige 35 19 19 15

Parnassia Groep TOTAAL 3014 3030 3037 3262

Aantallen in alle vier de jaren zijn vanwege de vergelijkbaarheid vanaf 2016 - inclusief De Jutters (onderdeel van de groep per januari 2016)

- inclusief Antes (onderdeel van de groep per oktober 2017) - inclusief volledig aantal bedden voormalig Palier dus exclusief overige onderdelen Fivoor (Aventurijn Stichting De Kijvelanden)

- exclusief de bedden die per augustus 2017 werden overgedragen aan GGZ Delfland ivm remedie fusie Antes

- exclusief het dr Leo Kannerhuis (onderdeel van de groep per oktober 2018) in 2019 betrof dit 131 bedden 26 Zvw-SGGZ 51 Jeugd 38 Wlz 16 overige

- exclusief Klinisch Centrum Nootdorp waarin Parnassia miv 1 maart 2019 voor 50 deelneemt (zie p 139) het betrof in 2019

gerekend naar rato van dit belang 8 bedden Zvw en 4 bedden Wlz

We zagen in 2019 over het geheel genomen een afname met 16 bedden

bull De klinische capaciteit in de Zvw-SGGZ nam af met 49

bull In de Zvw-jeugd nam deze toe met 19 bull In de LGGZ (langdurige GGZ) was er een toename van 17 bedden in de Wlz een afname van 40 bull Het aantal plaatsen in de Wmo (beschermd wonen) groeide met 27 bull Bij Justitie werden 7 plaatsen minder gerealiseerd

Het uitstel van de toegang van de GGZ tot de Wlz naar 2021 zorgde binnen de Zvw voor een toename van het aantal plaatsen dat in de Zvw benut werd voor de LGGZ Voor een deel is dit ook de verklaring van de daling van 40 plaatsen in de Zvw-SGGZ) De verwachting is nog steeds dat het aantal LGGZ-plaatsen gaat dalen als de toegang tot de Wlz voor de GGZ in 2021 een feit is

Deel 2 Werken aan goede zorg

54

In de regio Rotterdam heeft na de fusie met Antes een herijking van de in die regio benodigde klinische capaciteit plaatsgevonden Dit heeft daar geresulteerd in een afname van capaciteit in de Zvw-SGGZ en de Wlz Hiertegenover staat een toename van het aantal Wmo-plaatsen In de andere regiorsquos waren er in dit verslagjaar geen grote verschuivingen van klinische capaciteit

Parnassia Groep blijft haar klinische capaciteit in alle financieringsstromen kritisch bezien Wanneer per 1 januari 2021 de Wlz toegankelijk wordt voor GGZ-patieumlnten zullen in iedere regio de invloeden op de benutting van de capaciteit voor langdurige behandeling duidelijk worden De ontwikkeling van de klinische capaciteit ten gevolge hiervan laat zich nu nog moeilijk voorspellen

Nog altijd vormt het gebrek aan uitstroommogelijkheden een probleem de wachtlijsten bij de beschermde woon- vormen zijn lang Naast een voldoende aansluiting van ambulante behandel- en begeleidingsmogelijkheden op een (langdurige) klinische opname is beschikbaarheid van voldoende betaalbare woningen een belangrijke randvoor- waarde voor de uitstroom

Verder zijn de wachtlijsten bij VampV-instellingen ook lang waardoor clieumlnten die bij ons zijn uitbehandeld en naar een VampV-instelling kunnen uitstromen veel langer bij ons moeten verblijven dan noodzakelijk is

Resultaten van en ervaringen met onze zorg

We beschreven in dit deel Werken aan goede zorg hoe wij dag in dag uit zo goed mogelijke zorg leveren aan onze patieumlnten hoe we met minder behandelinzet en dus minder kosten een zo goed mogelijk resultaat proberen te bereiken en hoe wij tal van veranderingen en vernieuwingen hebben gerealiseerd

Het is lastig om het effect te bepalen van een specifieke verbetering of vernieuwing op bijvoorbeeld de waardering van patieumlnten of de kosten per patieumlnt Wel hebben we aanwijzingen voor de effecten van al onze inspanningen tezamen De belangrijkste indicatoren daar- voor zijn bull Kwaliteit effectiviteit van onze zorg en de ervaringen daarmee (de beleefde kwaliteit) bull Wachtlijstenwachttijden

bull Kosten per patieumlnt Deze drie indicatoren bespreken we hieronder

Overigens verwachten we dat we in de nabije toekomst gemakkelijker en beter inzicht kunnen krijgen in de effecten van onze inspanningen en de factoren waarmee deze verband houden Apps en digitale zorgondersteuning die we meer en meer gaan toepassen genereren grote hoeveelheden data Hieruit proberen we nieuwe inzichten te verkrijgen Denk aan waarom voltooien bepaalde groepen patieumlnten hun behandeling wel en andere niet wat is de relatie tussen woonsituatie en mentale kwetsbaarheid

De kwaliteit van onze zorg

De twee essentieumlle indicatoren voor kwaliteit van zorg zijn Het behandelresultaat ndash de effectiviteit van onze zorg De beleefde kwaliteit ndash de ervaringen met en tevredenheid over onze zorg

Ook klachten complimenten en suggesties zijn een belangrijke bron voor het verbeteren van de kwaliteit van de zorg en de service aan patieumlnten

Het resultaat van de behandeling

Om de effectiviteit van onze zorg na te gaan monitoren we de behandeling Dit doen we met generieke en specifieke lijsten passend bij de doelgroep op meerdere momenten tijdens de behandeling

Deel 2 Werken aan goede zorg

55

ROM (Routine Outcome Monitoring) ondersteunt het individuele behandelproces De behandelaar en de patieumlnt krijgen feedback over de ontwikkeling van de gezondheidstoestand van de patieumlnt en bespreken samen of het resultaat van de behandeling naar wens is Het samen vergelijken van de informatie verkregen uit de tussenmetingen is een goed uitgangspunt voor tussentijdse evaluatie van de behandeling

Daarnaast kunnen we via ROM-gegevens informatie krijgen voor kwaliteitsverbetering onder meer door interne benchmarking en wetenschappelijk onderzoek Voor gebruik van ROM-gegevens voor interne benchmarking is binnen Parnassia Groep toestemming vereist van de functionaris gegevensbescherming op basis van een Data Protection Impact Assessment (DPIA) Binnen wetenschappelijk onderzoek wordt gewerkt met een informed consent van de clieumlnt

Afnamepercentages In een aantal jaren groeide het percentage afgesloten DBCrsquos voorzien van een voormeting en nameting in onze specialistische GGZ tot 50 en in de basis-GGZ tot 45 Sinds 2017 laten de percentages een dalende trend zien Begin 2017 ontstonden twijfels rond de anonimiteit van de gegevens die aangeleverd werden aan de Stichting Benchmark GGZ (SBG) Op advies van GGZ Nederland zijn we gestopt met de aanlevering aan SBG

We zijn de ROM-metingen wel blijven doen maar we zien in de afgelopen jaren een daling van het aantal DBCrsquos en BGGZ-trajecten met een voor- en nameting De landelijke beperking in keuze van meetinstrumenten met verplichte meetmomenten-marges evenals de twijfels rondom privacy hebben daarin een rol gespeeld Daarnaast vraagt de start van ROM bij onderdelen die in de afgelopen jaren bij de groep aansloten implementatietijd

Het afgelopen jaar is veel gedaan om het monitoren van de behandeling een nieuwe impuls te geven Met het Overleg Zorg en alle specialismegroepen zijn ten behoeve van kwaliteit van de behandeling en gepast gebruik nieuwe afspraken gemaakt over de keuze van meetinstrumenten meetmomenten-marges en privacyregels De verwachting is dan ook dat het percentage voor- en nametingen in 2020 zal gaan stijgen

DBCrsquos en BGGZ met voor- en nameting ROM

2019 2018 2017 2016 2015 Specialistische GGZ 376 398 449 504 476 Basis-GGZ 353 410 447 461 389 Jeugd 259 182

(Interne) benchmarking Gezien de grootte van onze instelling hebben we veel mogelijkheden om intern te benchmarken Daarnaast hebben Indigo en PsyQ de mogelijkheid om te benchmarken met partnerorganisaties Hieronder geven we voorbeelden van benchmarking

ROM bij PsyQ Bij PsyQ wordt aan ROM een belangrijke plek gegeven in de individuele behandeling en in de kwaliteitsverbetering van de zorg Er wordt gebruikgemaakt van een generieke klachtgerichte vragenlijst (OQ-45) en stoornisspecifieke lijsten Drie keer per jaar voert PsyQ een benchmark uit met de drie andere partners in PsyQ Nederland

Behandelaars gebruiken ROM-gegevens voor de evaluatie van behandelingen en om een gestructureerd gesprek aan te knopen met de patieumlnt over gebieden die reden van zorg kunnen zijn Ook voor het bepalen van de ernst van de klachten het bijstellen van het behandelbeleid en het op tijd stoppen van behandelingen is ROM een nuttig hulp- middel gebleken

De interne ROM-benchmark wordt steeds beter ingezet voor het verbeteren van het aanbod binnen afdelingen Het vergelijken met andere vestigingen en behandelprogrammarsquos blijkt vaak nuttige informatie op te leveren voor aanpassingen in het beleid waardoor de kwaliteit van zorg verbeterd kan worden We stimuleren teams om hun ROM-resultaten (zowel respons als uitkomsten) in het team te bespreken Leiding- gevenden bespreken de resultaten met de directie Het doel hiervan is vooral om van de resultaten te leren en onszelf te verbeteren

ROM bij patieumlnten met een EPA We zijn gestart met het vergelijken van behandelresultaten van onze drie regionale ketenzorgbedrijven bij volwasse- nen met een ernstige psychiatrische aandoening (EPA) Deze worden gemeten met de HoNOS een schaal die het psychosociale functioneren meet We vergelijken de resultaten van afgeronde zorgtrajecten Er kan geselecteerd worden op diagnose en behandelduur om meer inzicht in de cijfers te krijgen Deze cijfers zijn natuurlijk ook per team

Deel 2 Werken aan goede zorg

56

beschikbaar We zien duidelijke verschillen tussen de drie ketenzorgbedrijven en dit geeft aanleiding tot discussie over wat er goed gaat in de behandeling en wat er mogelijk verbeterd zou kunnen worden Op vergelijkbare wijze vergelijken we de effecten van behandelingen bij jeugdigen en ook bij ouderen bij wie aangepaste varianten van de HoNOS worden gebruikt

ROM bij Indigo Voor Indigo is het mogelijk om te benchmarken met de Indigo-afdelingen van andere GGZ-instellingen via het samenwerkingsverband Indigo Service Organisatie Dit verzamelt en vergelijkt onder meer resultaten van de verschil - lende Indigorsquos in het land In onderstaande tabel staan de resultaten van 2019 gemeten met de OQ-45 (delta T) Over het geheel genomen behalen we een relatief hoog behandeleffect Alleen bij het product Umami scoren we onder het gemiddelde van Indigo landelijk Bij Umami gaat het nog om kleine aantallen omdat dit pas vanaf 2019 wordt ingezet

Behandeleffecten Indigo

Kort Middel Intensief Chronisch Umami Totaal Indigo Parnassia Groep 79 88 95 25 77 89 Indigo landelijk 79 86 89 22 83 77

Leren uit onze registraties Doordat wij grote aantallen patieumlnten behandelen kunnen we veel leren van het analyseren van de daarbij vast-gelegde informatie Daarbij zorgen we dat de gebruikte gegevens niet te herleiden zijn tot individuele patieumlnten Door gegevens over behandeleffecten bij groepen patieumlnten (afkomstig uit ROM) te combineren met patieumlnt - kenmerken en informatie over de in- door- en uitstroom kunnen we kennis opdoen die we intern gebruiken om zorgprogrammarsquos te verbeteren We pasten bijvoorbeeld zulke lsquobig datarsquo-analyses toe na de fusie met Antes bij het opzetten van nieuwe klinische paden In besprekingen met financiers gebruiken we zulke informatie om onderscheid te maken binnen doelgroepen bijvoorbeeld welke categorieeumln jongeren na hun behandeling terugkeren in de volwassenenzorg

De behandeluitkomsten van de meeste lijsten zijn inmiddels opgenomen in het teamdashboard Daarin kunnen teams bijvoorbeeld de mate van herstel en verbetering zien van de patieumlnten die door het team behandeld zijn

Patieumlntervaringen

De ervaringen van de patieumlnt en de mate van zijn tevredenheid over onze zorg zijn een belangrijke graadmeter voor de kwaliteit van zorg We willen graag dat elke patieumlnt volmondig ja antwoordt op de vraag raadt u een familielid of andere naaste de hulp van Parnassia Groep aan

We meten de patieumlntervaringen ndash de beleefde kwaliteit ndash met de CQi GGZ en Verslavingszorg De huidige versie in 2017 geiumlntroduceerd bestaat uit een beknopte set van vijftien algemene vragen die voor de gehele GGZ-populatie relevant zijn (een generieke ambulante module) Voor klinische patieumlnten zijn zes aanvullende vragen toegevoegd (klinische module)

Daarnaast hechten we veel waarde aan de waardering en de ervaringen die patieumlnten rapporteren via Zorgkaart - Nederland Die worden sinds 2015 op de website van ZorgkaartNederland gemonitord Patieumlnten kunnen op zes verschillende punten een cijfer geven aan de instelling en dit resulteert in een gemiddeld rapportcijfer Wij stimuleren patieumlnten actief om hun ervaringen op ZorgkaartNederland te melden

Het geregeld meten van de ervaringen van patieumlnten geeft ons veel welkome informatie over wat wij verder kunnen verbeteren

Uitkomsten meting CQi Ambulante patieumlnten geven de behandeling bij ons een gemiddeld rapportcijfer van een 78 in 2019 Bij de verschillende zorgbedrijven varieert dit cijfer van een 69 tot een 88 Het gemiddelde rapportcijfer is iets lager dan de 80 in 2018 Onderstaand enkele specifieke uitkomsten waarbij de schaalscore is omgerekend naar een rapportcijfer

bull Ambulante patieumlnten geven een 92 voor de bejegening door hun behandelaar bull Ambulante patieumlnten geven een 79 voor het samen kunnen beslissen over de behandeling

bull Ambulante patieumlnten geven een 82 voor de uitvoering van de behandeling

De tevredenheid onder klinische patieumlnten werd tot nu toe elk jaar gemeten In 2019 is echter geen meting gedaan

Deel 2 Werken aan goede zorg

57

In onze kinder- en jeugd-GGZ werd in 2018 gestart met een nieuwe methode voor tevredenheidsmeting de CEM De behandelaar vraagt aan het einde van de behandeling aan de patieumlnt enof ouder hoe nuttig de geboden hulp was Er kan geantwoord worden met een rapportcijfer De patieumlnten gaven in 2019 een 73 en de ouders gemiddeld een 75 Dat is een lichte verbetering ten opzichte van 2018 toen de patieumlnten een 71 en de ouders een 73 gaven Voor de jeugd is de nieuwe tevredenheidsvragenlijst toegevoegd aan de behandelmonitor waarmee we in de toekomst nog beter inzicht krijgen in de tevredenheid van onze jeugdpatieumlnten

ZorgkaartNederland Uit de waarderingen van patieumlnten op de website van ZorgkaartNederland blijkt dat 88 van de patieumlnten in 2019 Parnassia Groep zou aanbevelen aan anderen Dit is gelijk aan het percentage in 2018 Ook het gemiddelde rapportcijfer voor Parnassia Groep is met een 82 in 2019 gelijk aan dat in 2018

Teamdashboard Sinds eind 2017 zijn de resultaten van de CQi op teamniveau in het teamdashboard te zien Op de hoofdpagina is het gemiddelde rapportcijfer te zien op de teampaginarsquos is detailinformatie te vinden over alle vragen van de CQi Dit maakt het voor teams eenvoudiger de resultaten van de metingen actief te benutten bij het verbeteren van hun zorg

Klachten

Voor patieumlnten of hun familie die een klacht hebben is het van groot belang dat zij zich goed gehoord voelen Ook voor onszelf zijn klachten belangrijk als bron van informatie Elke klacht beschouwen wij als een mogelijkheid om te leren en de kwaliteit van de zorg en onze service te verbeteren

Er bestaan diverse manieren voor patieumlnten en familie om hun klachten complimenten of suggesties kenbaar te maken Dit kan mondeling schriftelijk of digitaal Rechtstreeks aan de betrokken hulpverlener of leidinggevende via onze website of direct aan de onafhankelijke klachtencommissie van Parnassia Groep

Het beleid is erop gericht klachten zo laag mogelijk in de organisatie af te handelen Wanneer dat nodig en mogelijk is wordt gebruikgemaakt van bemiddeling Het doel daarvan is om onder voorzitterschap van een neutrale bemiddelaar partijen (weer) tot elkaar te brengen en de onderlinge relatie te herstellen

Een groot deel van de klachten wordt dan ook binnen Parnassia Groep naar tevredenheid afgehandeld maar we zien ook een landelijke trend dat patieumlnten klachten tegen hulpverleners direct indienen bij een Tuchtcollege voor de Gezondheidszorg In 2019 waren er 17 tuchtklachten Dit betreft het aantal klagers in een tuchtklacht kunnen meerdere behandelaars worden aangeklaagd In de 17 klachten werden door klagers 48 behandelaars aangeklaagd dus gemiddeld bijna 3 per tuchtklacht

Daarnaast kunnen sinds enkele jaren klachten worden ingediend bij de Geschillencommissie Geestelijke Gezond- heidszorg Aanvankelijk betrof het slechts enkele gevallen vanaf 2018 werd meer gebruikgemaakt van deze mogelijkheid In 2019 gebeurde dit tien keer

Externe tuchtklachten en geschillen

2019 2018 2017 2016 Aantal tuchtklachten 17 20 16 20 Aantal zaken bij Geschillencommissie 10 11 2 2

2019 inclusief 3 tuchtklachten resp 2 zaken bij Geschillencommissie bij Antes Eerdere jaren exclusief Antes

Klachten complimenten en suggesties Feedback van patieumlnten familie verwijzers en collegarsquos is van harte welkom Klanten van Parnassia Groep kunnen hun klacht compliment of suggestie digitaal of schriftelijk melden bij ons meldpunt Klantenreacties Onze collegarsquos zorgen ervoor dat alle klantenreacties vlot op de juiste plek terechtkomen Klantenreacties worden afgehandeld door de teams In 2019 ontvingen we 1401 klachten 26 complimenten en 44 suggesties De meest voorkomende onderwerpen van de klachten waren facturering van zorgkosten kwaliteit van behandeling en communicatie Complimenten hadden betrekking op goede behandeling en attente dienstverlening De suggesties bevatten waardevolle tips om onze processen te verbeteren

In het kader van de Wet kwaliteit klachten en geschillen zorg beschikt Parnassia Groep ook over een klachten- functionaris In 2019 werd voor de regiorsquos Haaglanden en Noord-Holland een nieuwe klachtenfunctionaris aangesteld

Deel 2 Werken aan goede zorg

58

De regio Rijnmond beschikte reeds over een klachtenfunctionaris Het team Klantenreacties vervult de rol van klach- tenondersteuner en brengt klagers in contact met de klachtenfunctionaris Patieumlnten weten de klachtenfunctionaris steeds beter te vinden Dit heeft geresulteerd in een stijging van het aantal klachten dat door de klachtenfunctionaris is behandeldbegeleid in 2019 waren dat er 221 (2018 136)

Klachtencommissie De zorgbedrijven beschikken over een gemeenschappelijke onafhankelijke klachtencommissie In 2019 hebben we de klachtencommissie van Antes Zorg geiumlntegreerd in die van Parnassia Groep Aan de drie regionale kamers van de commissie werd in 2019 een vierde toegevoegd voor de regio Oost-Nederland waarmee de klachtencommissie van het dr Leo Kannerhuis werd geiumlntegreerd in die van Parnassia Groep In onze drie kernregiorsquos is de bestuurder van het ketenzorgbedrijf aanspreekpunt voor algemene zaken met betrekking tot de betreffende kamer voor de kamer Oost-Nederland is dit de bestuurder van Youz

Aantal klachten In 2019 was het totale aantal klachten bij de klachtencommissie hoger dan dat in 2018 de toename deed zich vrijwel geheel voor in Rijnmond In vrijwel alle gevallen werden de klachten afgehandeld binnen de daarvoor gestelde termijn Wanneer duidelijk werd dat de termijn voor schriftelijke afhandeling niet gehaald werd dan werden de betrokkenen schriftelijk hierover ingelicht Altijd was de uitspraak van de klachtencommissie wel telefonisch aan betrokkenen gemeld

Strekking van de oordelen adviezen en maatregelen Hierbij moet onderscheid worden gemaakt tussen klachten op grond van de Wet Bopz en klachten op grond van de Wkkgz De Bopz-gerelateerde klachten van 2019 betroffen opnieuw in vrijwel alle gevallen een klacht tegen een (voor- genomen) beslissing tot dwangbehandeling het ligt in de rede dat de patieumlnt die tegen zijn wil wordt behandeld hier- tegen relatief vaak bezwaar aantekent In het overgrote deel van deze klachten beslist de commissie dat de klacht niet gegrond is Wanneer dit niet het geval is heeft dat vaak als grond dat de commissie ter zitting concludeert dat er nog onderhandelingsruimte is om te komen tot instemming met het behandelplan Uiteraard wordt in deze gevallen het oordeel van de commissie altijd overgenomen

De klachten op grond van de Wkkgz beslaan een veel ruimer terrein vaak is er bovendien sprake van meerdere klachtonderdelen Klachten over informatieverstrekking rond no-show facturering hiervan en huisvesting kwamen het meest voor Ook zien we vaker dat ook familieleden van clieumlnten de weg naar de klachtencommissie gaan bewandelen In de meeste gevallen zijn de aanbevelingen overgenomen en zijn (of waren al voor de zitting) passende maatregelen getroffen

Klachten bij klachtencommissie Parnassia Groep

Noord- Holland Midden

Haag- landen

Rijn- mond

Oost Neder- land

totaal 2019

totaal 2018

totaal 2017

Aantal klachten ingediend bij de klachtencommissie 1

44 91 198 0 333 254 255

Aantal hoorzittingen 2 36 46 92 0 174 154 158

Aantal klachten waarover de klachten- commissie aanbevelingen uitbracht

0 4 14 0 15 20 21

Aantal klachten dat gegrond is verklaard 11 9 22 0 42 52 52

1 Eeacuten klachtbrief kan meerdere klachten bevatten

2 Niet alle klachtbrieven leiden tot een hoorzitting Soms wordt een klacht opgelost door bemiddeling wordt deze ingetrokken of is deze

niet ontvankelijk

Deel 2 Werken aan goede zorg

59

Wachttijden en wachtlijsten

Bij veel van onze afdelingen zijn de wachtlijsten en -tijden nog te lang Dat is slecht voor de gezondheid en de herstelkansen van mensen die dringend hulp nodig hebben

Normen voor maximale wachttijden

Landelijk wordt uitgegaan van de zogenaamde Treeknormen die inhouden dat in de specialistische GGZ een patieumlnt

binnen 4 weken na eerste aanmelding beoordeeld moet worden en dat binnen uiterlijk 14 weken na eerste aan- melding de behandeling feitelijk moet starten Wij vinden deze tijd te lang omdat nu meer patieumlnten in de basis-GGZ behandeld worden dan ten tijde van het vast- stellen van de Treeknormen zijn patieumlnten die doorverwezen worden voor SGGZ nu gemiddeld ernstiger ziek waardoor lang wachten schadelijker is Voorlopig echter komen onze wachttijden voor een deel van onze programmarsquos helaas nog aanzienlijk boven de Treeknormen uit Aan Vektis worden maandelijks de wachttijden aangeleverd uitgesplitst naar BGGZ en SGGZ Vanaf begin 2019 doen wij dit op het niveau van onze 305 vestigingen

Wij leggen de focus op de gemiddelde wachttijd Uiteraard is ook het aantal wachtenden in beeld

Ontwikkelingen in 2019

Wachttijden op onze websites Al jaren publiceren wij op onze websites de wachttijden van onze vestigingen Zorgbedrijven vulden daarvoor cijfers in die zij kregen van onze afdeling Bedrijfsinformatie Om de administratieve lasten van zorgbedrijven te verminderen organiseren wij dit vanaf eind januari 2019 centraal en eenduidig

Wachtlijsten (aantal wachtenden) Het aantal wachtenden dat op een wachtlijst staat fluctueert Het aantal wachtenden (met wachttijden zowel onder als boven de Treeknorm) bleef in 2019 lang lsquoschommelenrsquo rond de 15000 Echter in het laatste kwartaal zagen we dat aantal toenemen tot rond de 17000

Een probleem is dat de aantallen wachtenden lsquovervuildrsquo zijn door administratieve oorzaken Mensen zoeken bijvoor- beeld alternatieven ze schrijven zich in bij meerdere aanbieders en komen soms niet meer in behandeling bij ons Een inhoudelijke steekproef halverwege 2019 liet deze lsquovervuilingrsquo duidelijk zien In onze interne regionale overleggen en in de regionale taskforces werken we in de verschillende regiorsquos samen met andere aanbieders aan het hier meer grip op krijgen

Wachttijden Volgens de Treeknormen mag de totale wachttijd maximaal 14 weken zijn maximaal 4 weken voor intake en 10 weken behandelwachttijd Voor al onze afdelingen geldt dat voor 50 van de teams de wachttijd binnen de Treeknormen ligt Dit is gebaseerd op de cijfers van al onze teams waarover wij wachttijdinformatie aanleveren bij Vektis We zien wel grote verschillen tussen de diverse doelgroepen en regiorsquos Voor de zorg voor ouderen mensen met ernstige psychiatrische aandoeningen (EPArsquos) zoa ls psychotische stoornis- sen maar ook voor de zorg voor mensen met een verslaving liggen de wachttijden redelijk laag en bieden wij zorg dus relatief snel Voor spoedzorg is altijd directe toegang Voor een ander deel van de patieumlnten is de wachttijd helaas boven de norm Dat geldt onder meer voor patieumlnten uit de volgende diagnosegroepen autisme persoonlijkheidsstoornissen depressie ADHD en trauma Dit beeld zien wij landelijk ook bij andere GGZ-aanbieders

Aanpak Wij sturen afdelingen op eenduidige wijze aan Per afdeling bepalen wij waar de focus op moet liggen op de instroom doorstroom enof uitstroom Een heldere focus blijkt sterk bepalend voor het succes van een teamafdeling bij het terugdringen van de wachttijden en -lijsten In onze interne regionale overleggen worden de plannen en ervaringen van de teams met betrekking tot wachtlijsten in de regio gedeeld en samengevoegd tot een regionaal plan dit wordt drie keer per jaar van een update voorzien

In 2019 zijn er op tal van afdelingen in de verschillende regiorsquos initiatieven gestart Zo worden nu patieumlnten boven de 65 die bij PsyQ op de wachtlijst staan behandeld door de ouderenteams van Parnassia en Antes

Deel 2 Werken aan goede zorg

60

Een belangrijke ontwikkeling om wachttijden en wachtlijsten terug te brengen zijn onze digitale polirsquos (zie p 32 ev)

Regionale taskforces In 2019 is er veel aandacht geweest voor het initiatief van VWS Weg van de Wachtlijst waarbij gestart is met regio- nale taskforces In de 31 regiorsquos van het land zijn overleggen gestart waarbij alle partijen die een rol spelen in de aanpak van wachttijd voor de GGZ samen aan de slag zijn gegaan om voor de desbetreffende regio een plan van aanpak op te stellen Vertegenwoordigd zijn onder andere clieumlnten- en familieorganisaties huisartsen zorgaanbieders (zoals GGZ-instellingen en vrijgevestigde psychiaters psychologen en psychotherapeuten) zorgverzekeraars gemeenten en sociale wijkteams Afhankelijk van de regionale situatie worden ook andere belanghebbenden betrokken Parnassia Groep neemt deel aan de volgende regionale taskforces wachttijden

bull Haaglanden

bull Rijnmond bull Zaanstreek-Waterland bull Midden-Holland bull Centraal-Gelderland

De plannen met aandacht voor alle goede initiatieven van deze regionale taskforces zijn gepubliceerd op wwwwegvandewachtlijstnl Enkele van onze initiatieven werden belicht onder Eerder starten ndash korter wachten op p hellip

Belemmerende factoren

Onze inzet op het bieden van lichtere en kortere zorg en het tijdig minder intensief maken en afronden van de behandeling (zie p51 ev) moet onder meer bijdragen aan het beperken van wachtlijsten en wachttijden Duidelijk is dat dit effect vooralsnog over het geheel genomen nog niet voldoende zichtbaar is

Daarbij bemoeilijkt een aantal factoren het terugdringen van de wachttijden en wachtlijsten aanzienlijk Met name de volgende zaken spelen ons parten bull Arbeidsmarktproblematiek

Dit is landelijk een klemmend probleem We blijven kampen met grote aantallen moeilijk vervulbare vacatures voor diverse zorgfuncties (zie p 69)

bull Uitstroommogelijkheden In de praktijk zijn soms nog onvoldoende mogelijkheden voorhanden enof afspraken gemaakt om patieumlnten op verantwoorde wijze te laten doorstromen vanuit een behandelprogramma naar lichtere minder intensieve vormen van zorg en zo ruimte te scheppen in het programma voor nieuwe patieumlnten Dat bemoeilijkt het eerder genoemde lsquosturen op uitstroomrsquo soms aanzienlijk Er is ook sprake van tekorten aan collegarsquos in de basis-GGZ en soms onvoldoende ruimte bij de POH-GGZ of de huisarts om de patieumlnt vanuit de SGGZ over te nemen Ook is dit soms niet goed mogelijk vanwege bijvoorbeeld specifieke medicatie- of gedragsproblemen

Kosten per patieumlnt

Onze inspanningen om goede en zo effectief mogelijke zorg te bieden en deze verder te verbeteren werden in dit hoofdstuk Werken aan goede zorg uitgebreid belicht

We willen onze hulp zo kort en licht mogelijk bieden als verantwoord en alleen indien nodig langer en zwaarder Ons streven is om de kosten per patieumlnt verder te verlagen zonder de kwaliteit van zorg aan te tasten Ofwel we willen de kosteneffectiviteit (het lsquoeffect per eurorsquo) verder vergroten

We kunnen onze kosten per patieumlnt beoordelen door enerzijds te kijken hoe deze zich verhouden tot die van collega- instellingen en anderzijds hoe ze zich in de loop de jaren ontwikkeld hebben

Vergelijking met andere instellingen Voor wat betreft de Zorgverzekeringswet (Zvw) vergelijken we onszelf met andere instellingen op basis van de landelijke cijfers die jaarlijks door Vektis ter beschikking worden gesteld Deze cijfers worden door zowel verzekeraars als instellingen aangeleverd en zijn daardoor aan te merken als betrouwbaar

Deel 2 Werken aan goede zorg

61

Uit de Vektis-cijfers blijkt jaar op jaar dat de kosten per Zvw-patieumlnt bij Parnassia Groep lager liggen dan het gemiddelde van alle aanbieders in het land Dit is inclusief alle kleine aanbieders die patieumlnten met relatief eenvoudige problematiek behandelen en daardoor dus tegen relatief lage kosten per patieumlnt Vergeleken wordt op basis van de gedeclareerde zorgkosten van de aanbieders die geen rekening houden met onder meer budgetplafonds

In 2018 lagen de door verzekeraars aan ons vergoede kosten per patieumlnt ruim 65 lager dan gemiddeld Dat is bijna euro 25 miljoen minder dan wanneer ons kostenniveau op het landelijk gemiddelde zou liggen

Overigens was de feitelijke besparing voor verzekeraars nog veel groter doordat zij een deel van de door ons geleverde Zvw-zorg niet hebben betaald ndash in 2018 ruim euro 20 miljoen in 2019 plm euro 95 miljoen

Uit de Vektis-cijfers komt dus eenzelfde beeld naar voren als uit andere vergelijkingen die we in eerdere jaarverslagen aanhaalden Zoals de studie van Gupta Strategists (2016) waaruit bleek dat wij in relatie tot andere geiumlntegreerde instellingen we een relatief groot effect tegen lagere kosten bereikten Ook in een bedrijfsvergelijking betreffende de Zvw door GGZ Nederland geiumlnitieerd (2017) waaraan 25 GGZ- instellingen deelnamen bleek Parnassia Groep zeer gunstig af te steken wat betreft de gemiddelde prijs van alle soorten behandelingen tezamen In een onderzoek in opdracht van VWS werd een benchmark uitgevoerd onder instellingen naar de prevalentie en gemiddelde kosten van Bopz-maatregelenParnassia Groep liet op betreffende doelgroep van 2013 tot en met 2015 gemiddeld lagere kosten zien

Ook verzekeraars vergelijken Parnassia Groep met andere aanbieders Soms in totaliteit soms voor wat betreft specifieke doelgroepen zoals mensen met een psychotische stoornis die vaak zorgintensieve en dus relatief kostba- re behandelingen nodig hebben Ook uit zulke onderzoeken blijkt dat we relatief kort en met lage kosten deze patieumln- ten behandelen

Vergelijking met voorgaande jaren Onze kosten per patieumlnt liggen in de Zvw dus over het geheel genomen lager dan gemiddeld We hebben ze in de loop der jaren aanzienlijk weten terug te brengen Dat geldt voor alle financieringsstromen tezamen In de jaren 2007 tot en met 2015 dus in 9 jaar tijd realiseerden wij een daling van de kosten per patieumlnt van in totaal 27 Dit resultaat konden we bereiken doordat we patieumlnten eerder dan voorheen in behandeling kregen door zoveel als mogelijk minder intensief en korter te behandelen en door de indirecte kosten terug te brengen Dit resultaat werd ook herkend door de verzekeraars in door hen uitge- voerde benchmarks

Daarna werd het echter lastiger om de kosten per patieumlnt verder terug te brengen We zien hiervoor drie belangrijke oorzaken bull De in de afgelopen jaren sterk toegenomen registratie- en verantwoordingseisen en de diversiteit hierin met

name binnen de Jeugdwet (zie p 111 ev) Deze zorgen voor een forse toename van administratieve lasten Die leiden weer tot hogere kosten per patieumlnt

bull Er is een toegenomen aantal kleine aanbieders die patieumlnten met relatief eenvoudige problematiek behandelen In toenemende mate dragen wij patieumlnten na de diagnosefase over aan zulke aanbieders wat leidt tot een hogere gemiddelde behandelduur en hogere gemiddelde kosten voor de patieumlnten die wij zelf behandelen

bull De afgelopen jaren hebben wij onze activiteiten op het gebied van hoogbeveiligde zorg uitgebreid Deze is relatief duur zodat de gemiddelde kosten per patieumlnt hierdoor toenemen

Evenals in 2016 droegen deze factoren in 2019 bij aan een toename van de gemiddelde kosten per patieumlnt

Verder speelde uiteraard een rol dat dat wij voor 2019 in veel gevallen meer kostendekkende tarieven met financiers hebben kunnen afspreken (zie p 99 ev)

Deel 2 Werken aan goede zorg

62

Uit onderstaand overzicht blijkt dat wij in 2019 over het geheel genomen aan 20 meer patieumlnten zorg verleenden dan in 2018 Dit is het gevolg van pro-actief sturen op het behandelen van meer patieumlnten

Na een daling van 38 in 2017 respectievelijk 19 in 2018 zagen wij in 2019 een toename van de gemiddelde kosten per patieumlnt van 28 Alles bijeen genomen wij van 2006 tm 2019 de kosten per patieumlnt met in totaal circa 265 kunnen terugbrengen

Ontwikkeling prijs per patieumlnt Parnassia Groep

2019 2018 2017 2016 Omzet

(Wlz Zvw FZ Wmo Jeugdwet POH) x euro 1000 812409 739645 705509 768222

Niet door financiers vergoede zorg (zie p 101) 14930 20700 16000 0 Totale kosten gecorrigeerde omzet 827339 760345 721000 768222 Omzet tegen prijspeil 2019

(index 2019 375) 827339 788858 770049 835647

Aantal patieumlnten in zorg waarvan behandeld door de POH

185744 19386

182146 20691

174478 20720

182230 20342

Prijs per patieumlnt euro 4454 euro 4331 euro 4413 euro 4586

Prijsstijging-daling per patieumlnt euro 123 - euro 83 - euro 172

Prijsstijging-daling tov vorig jaar in 28 -19 -38

Ter toelichting

bull Vertrekpunt is het aantal patieumlnten in zorg zoals ook verantwoord in DigiMV Het betreft alle patieumlnten die in zorg waren op basis

van een basis-GGZ-product DBC DBBC ZZP Wmo of jeugdzorg Alleen hoofdclieumlnten worden geteld

bull Om de beleidsdoelstelling (verlaging gemiddelde kosten per patieumlnt) goed te kunnen volgen tellen wij mee de patieumlnten geholpen door onze POHrsquos-GGZ (praktijkondersteuners bij de huisarts) Immers aan de verlaging van kosten per patieumlnt draagt bij dat wij

meer en meer patieumlnten in en rondom de huisartsenpraktijk behandelen

bull Niet meegeteld zijn clieumlnten preventie en reclassering

bull Voor alle jaren geldt inclusief patieumlnten en omzet Antes en het dr Leo Kannerhuis Exclusief Fivoor

bull Op de totale bedrijfsopbrengsten hebben wij in mindering gebracht de baten die geen betrekking hebben op getelde patieumlnten -

categorieeumln waaronder opbrengsten welzijn reclassering en diensten geleverd aan derden en incidentele nabetalingen en lasten betrekking hebbend op voorgaande jaren

2020 onze zorgverlening in tijden van corona

Op alle mogelijke manieren hebben we met elkaar de vele uitdagingen als gevolg van corona het hoofd weten te bieden Het waarborgen van de gezondheid en veiligheid van patieumlnten bezoekers en collegarsquos vergde enorme inzet van velen

In de klinische en ambulante patieumlntenzorg in de ondersteuning op locatie of thuis Gebleken is dat we een vitale en

flexibele organisatie vormen en samen in staat zijn tot enorme prestaties Talloze collegarsquos hebben hiervoor extra inzet geleverd eacuten van vele externen kregen we steun

Hier staan we stil bij met name de gevolgen voor de patieumlntenzorg en collegarsquos in de wetenschap dat er in het najaar 2020 opnieuw een relatief grote uitbraak kan plaatsvinden met alle gevolgen van dien De financieumlle gevolgen van corona bespreken we elders (p 104 ev)

Onder moeilijke omstandigheden hebben we onze zorg aan patieumlnten zo goed mogelijk voortgezet en elkaar gesteund Daar mogen we trots op zijn bull Waar mogelijk behandelden we patieumlnten digitaal via (beeld)bellen en online behandelen We vroegen alle

collegas om zoveel mogelijk thuis te werken Onze ICT-collegas maakten het allemaal technisch mogelijk zorg- bedrijven stelden hun platforms voor online behandelen beschikbaar voor andere zorgbedrijven

bull Onze crisisdiensten en IBT-teams bleven patieumlnten zien waar dat nodig was

bull De klinische zorg hebben we grotendeels weten te continueren waar dit verantwoord was vond tijdelijk enige afschaling plaats

bull Ondanks het grootschalig overgaan op digitaal werken bleven we ook waar nodig onze patieumlnten op locatie of thuis face to face zien

Deel 2 Werken aan goede zorg

63

bull We stelden richtlijnen op voor veilige zorg in klinieken en woonvormen voor dagbesteding en voor huisbezoeken ambulante zorg en crisiszorg

bull We moesten soms moeilijke beslissingen nemen waardoor familie en naasten niet op bezoek konden komen en patieumlnten niet met verlof konden

bull We richtten speciale cohortafdelingen in om patieumlnten met het coronavirus zo veilig mogelijk te behandelen Gelukkig hebben we deze afdelingen weer kunnen afbouwen

bull We namen beschermende maatregelen van handzeep handschoenen schorten spatschermen tot mondkapjes en we maakten ons sterk voor goede testmogelijkheden voor zorgmedewerkers

bull Collegas van de pool voor professionele begeleiding en collega-hulpverleners boden zich aan om collegas professionals van andere organisaties en burgers te ondersteunen met een luisterend oor coaching en hulp- verlening via het drie-gesprekkenmodel

bull Bijna 200 collegas die vanwege corona zelf minder werk hadden boden zich aan om bij te springen in de zorg of ondersteuning een deel van hen is ingezet als extra paar handen in onze klinieken

bull Het centrale crisisteam van bestuurders en ondersteuners vergaderde tweemaal per dag via beeldbellen over alle te nemen maatregelen en zorgde er daarna voor dat iedereen werd geiumlnformeerd via mails en nieuws de portaalsite Corona en het Kwaliteitssysteem

Steun van buiten Het was hartverwarmend om te zien dat we van allerlei kanten steun kregen in deze periode Collegas die al met pensioen waren kwamen een handje helpen Een oud-collega schonk vanuit haar bedrijf bloemen die verspreid werden over afdelingen Paul de Leeuw stak de collegas van Reakt een hart onder de riem in een filmpje er was een drogisterijfiliaal dat handcregravemes kwam brengen de Vrienden van Parnassia Groep werden overladen met boeken voor patieumlnten na een oproep op Yammer Het zijn maar een paar voorbeelden van alle acties waaruit bleek dat velen zich betrokken voelen bij de zorg

Weinig besmettingen Gelukkig is het aantal bevestigde besmettingen met het coronavirus onder onze collegas en patieumlnten beperkt gebleven Uit onze registratie blijkt dat in de maanden maart tm juli ruim 140 collegas vermoedden dat ze corona hadden Bij 13 werd inderdaad het virus vastgesteld Er was slechts eacuteeacuten ziekenhuisopname Besmettingen van patieumlnten in onze klinieken en woonafdelingen hebben we door gerichte maatregelen verspreiding kunnen voorkomen bij geen enkele patieumlntbewoner werd het virus vastgesteld (tm juli) Over betrouwbare cijfers wat betreft onze ambulante patieumlnten beschikken we niet deze lijken globaal conform de regionale incidentiecijfers

Gevolgen voor patieumlntencontacten en opnames Met het oog op de veiligheid van patieumlnten werden opnames bekort of uitgesteld Ook zijn er klinische afdelingen tijdelijk leeggemaakt om zo nodig te kunnen dienen als cohortafdelingen Een aantal bedden heeft daarom leeg gestaan Eind juli waren deze weer bezet

Ondanks alle vervangende inzet lagen de aantallen patieumlntencontacten lager dan normaal Dit werd voor een groot deel veroorzaakt doordat veel groepsbehandelingen preventiebijeenkomsten en dagactiviteiten geen doorgang konden vinden of in veel kleinere groepen Daarnaast zagen we dat in de periode maart tot halverwege mei het aantal aanmeldingen vanuit huisartsen fors terug liep Daardoor namen de wachtlijsten enigszins af echter veel minder dan verwacht doordat we ook minder nieuwe patieumlnten in zorg konden nemen Na half mei trad geleidelijk herstel in en herstelde het aantal verwijzingen zich geleidelijk naar het gebruikelijke niveau We namen zoveel mogelijk ook nieuwe patieumlnten in zorg maar dat waren wel lagere aantallen doordat een deel van de patieumlnten zelf wilde wachten of we tijdelijk minder mogelijkheden hadden

Vanaf 1 juli hebben we geprobeerd de zorgverlening zo volledig mogelijk te laten plaatsvinden al dan niet in aangepaste vorm (meer digitaal in plaats van face to face) Maar dat gaat op een aantal plaatsen niet of zeer lastig Groepsgebonden activiteiten zoals hierboven genoemd moeten plaatsvinden met veel minder deelnemers als gevolg van de coronarichtlijnen van de overheid

Dit alles heeft tot gevolg dit dat onze urenproductie in 2020 fors achterblijft vergeleken met voorgaande jaren Zie ook p 62 ev

-

64

Medewerkers per 31 december 2019

aantal fte

Medewerkers in loondienst (excl Fivoor incl dr Leo Kannerhuis)

11276 9206

Idem Fivoor (575 van totaalaantal)1 971 847

Medewerkers in loondienst totaal 12247 10053

Aangesloten zelfstandigen (1nP) 468 150

Stagiairs 513 316

Vrijwilligers (inclusief medezeggenschap clieumlnten) 788 158

Medewerkers totaal per 31 december 2019 14016 10676

Deel 3 WERKEN MET COLLEGArsquoS

Alleen met enthousiaste betrokken en deskundige collegarsquos kunnen we goede zorg bieden Elke collega telt Op allerlei manieren werkten we daarom ook in 2019 aan een goed werkklimaat Zodat professionals graag bij Parnassia Groep komen werken en ook willen blijven werken

Ruim 13500 collegarsquos

Tot onze collegarsquos rekenen wij naast medewerkers in loon- dienst ook vrijwilligers stagiairs en aangesloten zelfstandige behandelaars

Eind 2019 telde Parnassia Groep 12247 collegarsquos in loon- dienst (10053 fte) Dat zijn er 339 (311 fte) meer dan eind 2018

1 Op basis van aandelenverhouding

De afgelopen jaren hebben we consequent erop ingezet om het rela- tieve aandeel van collegarsquos dat de zorg uitvoert (patieumlntgebonden direct personeel) te vergroten en het aandeel van niet- patieumlntgebonden (ondersteunende indirecte) collegarsquos en de daarmee gemoeide indirecte kosten te beperken

Was de verhouding tussen direct en indirect personeel in 2012 68 32 eind 2019 lag deze op 776 224 Dat betekent dus dat we erin zijn geslaagd om ondanks de grote toename van de administra- tieve belasting in de afgelopen jaren het aandeel indirecte collegarsquos in 7 jaar tijd met zorsquon 30 te verminderen

Deel 3 Werken met collegarsquos

66

Werkklimaat welzijn en gezondheid

Ondanks alle inzet voor een goed werkklimaat zijn de afgelopen jaren veel collegarsquos het werk in toenemende mate als belastend gaan ervaren Vaak door externe oorzaken zoals administratieve lasten moeilijk vervulbare vacatures in de teams en verzwaring van de zorg Maar ook noodzakelijke interne veranderingen worden wel ervaren als bron van onzekerheid en extra belasting Tegen deze achtergrond zagen we de laatste jaren een relatief hoog ziekteverzuim We hebben daarom onze acties gericht op een gezond positief en uitdagend werkklimaat voor alle collegarsquos verder geiumlntensiveerd

Werkbelevingsonderzoek Het werkbelevingsonderzoek (WBO) focust op inzetbaarheid organisatie van het werk en het functioneren van het team Op groepsniveau geeft het inzicht in de vitaliteit van de collegarsquos en hoe deze samenhangt met de verschillende kenmerken van het werk Daarnaast activeert het collegarsquos en teams om ook zelf met de resultaten aan de slag te gaan doordat ook op individueel en op teamniveau rapportages beschikbaar worden gesteld Voor de individuele collega is op basis van de ingevoerde gegevens direct een individuele rapportage beschikbaar met daarin tips en doorverwijzingen naar concrete ondersteuning en coaching binnen Parnassia Groep

In maart 2019 is het WBO groepsbreed uitgevoerd Van alle collegarsquos nam 57 eraan deel Vanaf april zijn de resultaten gedeeld en zijn op basis daarvan verbetertrajecten opgestart Sommige trajecten zijn op teamniveau opgepakt en sommige op zorgbedrijf- of concernniveau Door de gedifferentieerde aanpak op teamniveau tot op concernniveau is een veelheid aan kleine en grote verbeterplannen ontstaan Een aantal van de hoofdonderwerpen waarvoor in die verbeterplannen aandacht is zijn

bull verlaging werkdruk en administratieve lasten bull communicatie onderling tussen collegarsquos en van de organisatie naar de collegarsquos

bull financieumlle druk en verandermoeheid bull persoonlijke ontwikkeling

Gezondheid en veiligheid

Veilig werken In 2019 is een Parnassia Groep-breed programma opgezet voor de ondersteuning van collegarsquos om het werk veiliger te maken In samenwerking met de zorgbedrijven de specialismegroep Trauma en dissociatie de Parnassia Groep Academie en de afdelingen ARBO HR en Kwaliteit is een programma ontwikkeld dat bestaat uit drie onderdelen

bull Beschikbaar stellen van een noodnummer voor 24 x 7 uursopvang en -nazorg van collegarsquos bij ernstige incidenten Dit nummer werd in 2019 gerealiseerd en is operationeel

bull Begeleiden van een teamdialoog over veiligheid door team leidinggevenden en bestuur bull Training Peer support een training waarin teams geleerd wordt hoe collegarsquos elkaar kunnen opvangen en

begeleiden Het programma wordt gefaseerd ingevoerd Wat betreft de twee laatstgenoemde onderdelen hebben de bestuurders van de zorgbedrijven aangegeven waar zij vinden dat de behoefte het grootst is en waar we dus gaan starten

Site Gezond Werken De interne website Gezond Werken waarmee we in 2018 een start maakten heeft als doelstelling het aanbod van Parnassia Groep op het gebied van (het voorkomen van) psychische klachten toegankelijk en inzichtelijk te maken en inzetbaarheid te bevorderen Op de site is informat ie te vinden over de hulp die we aan collegarsquos bieden bij stress werkdruk een (dreigende) burn-out enof lichamelijke klachten Ook bieden we inspiratie tips en ondersteuning om klachten te voorkomen en mentaal en lichamelijk fit te blijven Tot april 2020 werd de website door 6500 collegarsquos bezocht (in totaal ruim 28000 bezoeken) De reacties op de website van de collegarsquos zijn positief Men vindt het fijn alle informatie overzichtelijk op een site te kunnen terugvinden Op basis van ontwikkelingen en de behoefte van gebruikers wordt de site regelmatig aangepastaangevuld

In de individuele rapportages van het eerder genoemde werkbelevingsonderzoek is waar relevant gelinkt naar de site zodat hiermee de bekendheid nog verder vergroot wordt Collegarsquos die in de gevarenzone zitten krijgen zo informatie over onder meer trainingen en mogelijkheden voor hulp en ondersteuning

Preventie hulp en ondersteuning Parnassia Groep heeft een contract met inhouse-psychologen die beschikbaar zijn voor kortdurende psychologische ondersteuning van collegarsquos Via Indigo bieden we daarnaast aan onze collegarsquos lifecoaching aan In 2019 is hier gebruik van gemaakt door 25 collegarsquos die gemiddeld 2 gesprekken met een lifecoach hadden Via de Parnassia Groep Academie zijn meerdere online modules beschikbaar voor zelfhulp en het verbeteren van de persoonlijke effectiviteit

Deel 3 Werken met collegarsquos

67

Vanuit het individuele rapport van het werkbelevingsonderzoek is er direct de mogelijkheid om via links zulke laag- drempelige hulp in te zetten

CiEP Het interne CiEP-trainingstraject met financieumlle steun vanuit het ESF in 2018 gestart heeft in 2019 goede voortgang geboekt Via de Parnassia Groep Academie hebben de intern opgeleide facilitators in 2019 in totaal 5 trainingsseries gegeven waaraan 39 collegarsquos deelnamen die zijn getraind in de CiEP-werkmethodiek Deze methodiek draagt bij aan planmatig werken een betere organisatie van het werk en het effectiever communiceren over (on)mogelijkheden Daarmee is CiEP een hulpmiddel dat bijdraagt aan meer werkplezier het minder ervaren van werkdruk en minder uitval De deelnemers zijn zeer positief over de hulp en inzichten die zij aangereikt krijgen Dit programma sluit heel goed aan bij de verschillende verbeterplannen vanuit het eerder genoemde werkbelevingsonderzoek

Vermindering werkdruk door inzet robots Een ontwikkeling die op verschillende plaatsen de werkdruk kan verlichten is robotisering Binnen de zorgadministratie maakten we in 2019 gebruik van de diensten van een innovatieve lsquonieuwe collegarsquo Een robot technisch genaamd Robotic Process Automation (RPA) nam een aantal administratieve handelingen uit handen van de collegarsquos op de secretariaten De robot verstuurde onder andere de zorgberichten voor clieumlnten automatisch naar de gemeentes wat de mede- werkers een hoop werk scheelde Ook voerde de robot voor 30000 patieumlnten een COV (controle op verzekerings gegevens) uit De repetitieve handelingen worden uitgevoerd door software dus niet door een werkelijke robot Collegarsquos kunnen zich nu meer richten op de kern van hun functie en specialisme maar RPA draagt ook bij aan foutloos declareren factureren en registreren Al met al een bijzondere technologische ontwikkeling die naadloos aansluit bij het streven naar vermindering van de administratieve lastendruk JB Werken met een robot

Organisatieklimaat Gedurende 2019 is in samenwerking met IZZ en met financieumlle steun van het OampO-fonds voortgang gegeven aan een in 2018 gestarte pilot om te komen tot een gezond en veilig leefklimaat waarbij ziekteverzuim en veiligheids - beleving positief beiumlnvloed worden De teams hebben in dit traject een cyclus van drie stappen doorlopen beantwoording van individuele stellingen een teamdialoog tijdens werkoverleg en een gesprek met de bestuurder De ervaring wijst uit dat mensen hierna gemakkelijker met elkaar de dialoog over hun eigen gezondheid voeren collegarsquos gezonder en veiliger werken en het verzuim significant lager is Deze lsquoaanpak organisatieklimaatrsquo zal vanaf 2020 onderdeel worden van het reguliere aanbod van de Parnassia Groep Academie

Trots op werken bij Parnassia Groep We doen mooi en dankbaar werk dat gewaardeerd wordt door onze patieumlnten En daar mogen we trots op zijn Uitspreken dat we trots zijn op elkaar en de organisatie en elkaar een complimentje geven dat doen we te weinig Parnassia Groep blies daarom in 2019 de campagne lsquoTrots oprsquo nieuw leven in Met een nieuwe reeks posters met lsquoParnassia Groep dat zijn wijrsquo als uithangbord en ter inspiratie van de collegarsquos JB lsquoTrots oprsquo-campagne

Ziekteverzuim en -begeleiding Ondanks dat ook in 2019 ziekteverzuim de volle aandacht in de groep had en er meerdere gespecialiseerde case- managers verzuim amp re-integratie ingezet zijn was wederom een stijgend ziekteverzuim te zien (65) Het verzuim bij Parnassia Groep ligt daarmee boven het landelijk gemiddelde van de GGZ (62) wat ook een stijging laat zien Ook is er sprake van een toenemende meldingsfrequentie (129) Er is met name sprake van toenemend langdurig verzuim

In 2020 wordt de aanpak van het ziekteverzuim verder geiumlntensiveerd met aanpassingen in het ziekteverzuim- en re-integratiebeleid

Ontwikkeling ziekteverzuim

2019 2018 2017 2016 2015 Ziekteverzuim 650 630 580 510 540 Meldingsfrequentie 129 123 113 109 109

Tm 2017 exclusief Antes Zorg en Fivoor inclusief Palier

Vanaf 2018 inclusief Antes Zorg en het dr Leo Kannerhuis exclusief Fivoor en Palier

Casemanagement Medio 2019 is na een grondige evaluatie geconcludeerd dat het in 2018 ingezette verzuimbeleid aangepast diende te worden De inzet van casemanagers verzuim amp re-integratie die bij een ziekteperiode van langer dan twee weken de volledige verzuimdossiers oppakken en de verzuimbegeleiding van zieke collegarsquos uitvoeren leverde niet het

Deel 3 Werken met collegarsquos

68

gewenste effect Daarop is besloten om ten behoeve van de verzuimbegeleiding op zoek te gaan naar een externe arbodienstverleningspartner Na een intensief aanbestedingstraject door een team bestaande uit inkopers HR- specialisten managers en medezeggenschap is begin 2020 een partij gevonden die met inzet van bedrijfsartsen en van POBrsquoers (praktijkondersteuners bedrijfsartsen) vanaf juli ondersteuning gaat bieden in de verzuimbegeleiding

Aantrekkelijk en goed werkgeverschap

Parnassia Groep biedt hoogwaardige werkgelegenheid aan inmiddels ruim 13500 collegarsquos en is daarmee in met name haar kernregiorsquos een werkgever die een belangrijke rol in de lokale economie vervult

Ontwikkelingsmogelijkheden Veel collegarsquos ervaren het als inspirerend om zij het in klein teamverband te kunnen werken in juist onze grote organisatie met haar grote diversiteit aan activiteiten De veelheid aan ontwikkelingen binnen Parnassia Groep en de mogelijkheden om bij te dragen aan verbeteringen en om jezelf te ontplooien worden door velen ervaren als belangrijke lsquobronnen van arbeidsvreugdersquo Voor professionals is het aantrekkelijk te werken bij een organisatie die in hun vakgebied tot de top behoort en die mogelijkheden biedt te participeren in wetenschappelijk onderzoek Door ons brede aanbod aan beroepsopleidingen zijn we ook aantrekkelijk voor stagiairs en professionals in opleiding van wie velen vervolgens graag bij ons blijven werken Zie onder Scholing p 77 ev De ontwikkelingsmogelijkheden bij Parnassia Groep zijn van vitaal belang zeker in de huidige krappe arbeidsmarkt om schaarse professionals duurzaam te kunnen lsquobinden en boeienrsquo

Mobiliteit en loopbaanontwikkeling Switch Loopbaanadvies biedt ondersteuning aan alle collegarsquos van Parnassia Groep en heeft een aanbod voor interne begeleiding van loopbaankandidaten herplaatsingskandidaten en re-integratiekandidaten Ook is Switch gespreks- partner voor externe outplacementbureaus en participeert zij in diverse mobiliteitsnetwerken Het aantal collegarsquos dat werd begeleid groeide in 2019 verder tot 287 (2018 259 2017 222 2016 202) De belangrijkste categorieeumln

Dienstverlening Switch in 2019

aantal Loopbaanbegeleiding 167 60 Persoonlijkheidstest (Birkman) 27 9 DeRotterdamseZorg project Sterk in je Werk 3 1 CiEP 29 10 Re-integratie na ziekte 40 14 Herplaatsing vanwege reorganisatie 17 6 Totaal 287 100

Ook professionele begeleiding door coaches van de Parnassia Groep Academie (zie p 78) kan een belangrijke bijdrage betekenen aan de loopbaanontwikkeling van collegarsquos

Social Return on Investment (SROI) Voor zorg betaald uit de Wmo en Jeugdwet wordt door veel gemeenten een Social Return on Investment-verplichting (SROI-verplichting) aan Parnassia Groep opgelegd al dan niet als inspanningsverplichting Dit houdt kort gezegd in dat een deel van het aanbestedingsbedrag ingezet moet worden voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt Dit sluit aan bij onze visie dat wij streven naar een samenleving waarin iedereen meedoet wat zich onder meer vertaalt in de inzet van ervaringsdeskundigen

Ook in 2019 hebben wij bij grote inkoopcontracten SROI opgenomen in het contract en met de leverancier de diverse mogelijkheden voor invulling hiervan besproken Op deze manier wordt nadere invulling gegeven aan zowel onze SROI-verplichtingen als aan het uitdragen van onze visie op een inclusieve samenleving Daarnaast z ijn we binnen Parnassia Groep in 2019 gestart met een Bureau Werkervaringsplaatsen om ook als organisatie door het beschik- baar stellen van werkervaringsplaatsen zelf meer ruimte te bieden aan mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt Het doel daarvan is mensen relevante werkervaring op te laten doen zodat zij hun kans op een reguliere baan vergroten

Onze inspanningen hebben geleid tot een verdubbeling van het aantal collegarsquos met een afstand tot de arbeidsmarkt dat Parnassia Groep heeft ingezet Het waren er in 2019 in totaal 381 onder wie 113 leerlingen en 225 stagiairs In 2018 waren het er in totaal 182 en in 2017 52

Deel 3 Werken met collegarsquos

69

Vacatures en arbeidsmarkt

Al een aantal jaren achtereen is een toename in het aantal vacatures zichtbaar Ook in 2019 heeft de stijging onverminderd doorgezet tot bijna 1200 vacatures gedurende het jaar Een groot deel van de patieumlntgebonden vacatures is moeilijk vervulbaar Ruim twee derde daarvan (674) stond eind 2019 langer dan 3 maanden open Het betreft voor ongeveer de helft (regie-)behandelaarsfuncties en ongeveer de helft verpleegkundigen en verzorgenden (VOV) Als gevolg van de vele vacatures konden wij minder patieumlnten behandelen dan bij een volledige bezetting en is onze omzet in 2019 achtergebleven bij de begroting

Vacatures per 31 december 2019

Aantal

vacatures

Waarvan moeilijk

vervulbaar

moeilijk vervulbaar

Patieumlnt-clieumlntgebonden functies 564 380 674

Overige functies 52 4 77

Totaal alle functies 616 384 62

Ook in 2019 moesten wij om voldoende psychiaters in te kunnen zetten vaak een beroep doen op psychiaters die als zzprsquoer actief zijn Veel psychiaters kiezen niet langer voor een loondienstverhouding Wij hebben een grote voorkeur voor psychiaters in loondienst met het oog op een grotere binding met de organisatie en de beduidend lagere kosten Wij nemen diverse gerichte acties om ons als aantrekkelijke grote werkgever beter naar deze beroepsgroep te profileren Ook in de klinieken zagen we ons om met voldoende bezetting te werken en de veiligheid te waarborgen genood- zaakt veelvuldig een beroep te doen op inhuur van VOV-personeel Dit heeft een groter beslag gelegd op de kosten dan was begroot

In 2020 wordt in gezamenlijkheid met andere zorginstellingen die deelnemen aan deRotterdamseZorg een project opgestart om tot regulering en vermindering van de inzet van zzprsquoers te komen De komende jaren zullen wij ons onverminderd inspannen om alle vacatures vervuld te krijgen

Medio 2019 hebben we besloten om ondanks de druk op arbeidsmarkt niet langer met externe headhunters op zoek te gaan naar kandidaten voor onze moeilijk vervulbare vacatures In plaats daarvan namen we hiervoor zelf iemand dienst Verder is ons wervingsteam actief bij congressen en seminars en zetten we steeds sterker in op online campagnes op verschillende social media

Sociaal Plan reorganisatie en herplaatsing

De wijze waarop de geestelijke gezondheidszorg wordt aangeboden is en blijft aan grote veranderingen onderhevig Dit doet zich voor op alle terreinen de financiering de plaats waar wij onze zorg verlenen (meer en meer dicht bij de patieumlnt) en de inhoud van onze behandelingen

Door de bezuinigingen die de overheid heeft doorgevoerd was en blijft er een grote druk om onze behandelingen in prijs te verlagen Onze inzet is en blijft om dit vooral te realiseren door het verminderen van het aantal indirecte ondersteunende collegarsquos zodat zoveel mogelijk collegarsquos beschikbaar zijn voor de directe zorgverlening Hierdoor en als gevolg van de noodzakelijke aanpassing van onderdelen van de zorgorganisatie aan veranderende patieumlnten- stromen moesten we ook in 2019 in beperkte mate reorganisaties doorvoeren

Sociaal Plan en Addendum In 2019 waren het lopende Sociaal Plan 2016-2020 en een Addendum 2018-2019 van kracht De nadruk in het Sociaal Plan en het Addendum ligt vooral op het uitgangspunt lsquovan werk naar werkrsquo De in het Addendum opgenomen maatregelen dragen bij aan het vergroten van de herplaatsingsmogelijkheden en ondersteunen indien noodzakelijk een goed vertrek van boventallige collegarsquos Daarmee zorgt het voor een evenwicht tussen het belang om gezond te blijven als organisatie en de individuele situatie van collegarsquos In september 2019 werd na uitvoerig overleg met de vakorganisaties een Addendum 2020-2021 overeengekomen In dit nieuwe Addendum zijn geen grote veranderingen aangebracht Het ingezette beleid blijft onverkort van toepassing

Reorganisaties en herplaatsing Reducties van het personeelsbestand in onderdelen van de organisatie kwamen bijna volledig tot stand door natuurlijk verloop een vacaturestop en terugdringing van het aantal flexibele contracten Op beperkte schaal waren reorgani - saties in enkele bedrijfsonderdelen nodig Een deel van deze reorganisaties was gerelateerd aan de uitvoering van de

Deel 3 Werken met collegarsquos

70

integratieplannen Antes Zorg - Parnassia Groep en had daarmee vooral betrekking op ondersteunende functies met name op de afdeling ICT waar een ingrijpende reorganisatie plaatsvond

Het lukte nog goed om boventallige collegarsquos binnen Parnassia Groep te (her)plaatsen gebruikmakend van aflopende contracten en door de inzet van ons Reorganisatiebijstandsteam beroepskeuzeadvies scholing loopbaantraining tijdelijke inzet werkbemiddeling en outplacement begeleiding en ondersteuning en deelname aan verschillende mobiliteitsnetwerken Een aantal collegarsquos kon een nieuwe uitdaging worden geboden buiten de organisatie enof maakte gebruik van vertrekregelingen

Organisatie HR-functie regelingen en voorzieningen voor collegarsquos

Organisatie HR Na het akkoord van de Centrale Ondernemingsraad op de samenvoeging van HR Antes Zorg en HR Parnassia Groep nog voortvloeiend uit de fusie met Antes is in 2019 gestart met de vorming van gezamenlijk georganiseerde HR-teams die nauwer verbonden zijn aan de zorgbedrijven Na een succesvolle pilot bij zorgbedrijf Antes wordt vanaf eind 2019 en doorlopend in 2020 gewerkt aan de verdere invoering van de nieuwe HR-structuur Deze zal bestaan uit rond de zorgbedrijvenclusters georganiseerde teams die zich vooral richten op bedrijfsspecifieke ondersteuning aan directies en management daarnaast regionale overleg- vormen om in te kunnen spelen op de regionale arbeidsmarkten en een centraal gepositioneerd team van HR- specialisten op gebieden als wet- en regelgeving arbeidsrecht verzuim en cao die concernbrede en onderwerp- specifieke problematiek kunnen omzetten in regelingen en beleid

Harmonisatie personele regelingen Met ingang van 2019 is voor alle collegarsquos van Parnassia Groep een en hetzelfde arbeidsvoorwaardenpakket van toepassing Dit na de harmonisatie personele regelingen vanwege de fusie tussen Antes en Parnassia Groep Gedurende 2019 zijn op enige uitbreidingen van de mogelijkheden in het MeerKeuze Arbeidsvoorwaarden-pakket na geen grote wijzigingen in de personele regelingen doorgevoerd

Medewerkersvertrouwenspersonen Parnassia Groep kent een lsquonetwerkrsquo van medewerkersvertrouwenspersonen (MVPrsquoen) Bij hen kunnen collegarsquos in vertrouwen terecht in situaties van (dreigend) ongewenst gedrag Hieronder vallen onder andere (dreigende) conflic - ten met collegarsquos of leidinggevenden (seksuele) intimidatie discriminatie en pesten De MVPrsquoen zijn primair toegewe- zen aan de verschillende zorgbedrijven maar desgewenst kunnen collegarsquos bij een MVP naar eigen voorkeur terecht

Het totale aantal meldingen is in 2019 gestegen naar 112 Dit is hoger dan in de afgelopen 4 jaren waarin het aantal fluctueerde rond de 80 Er is een toename te zien in het aantal meldingen over (dreigende) conflicten met leiding- gevenden waaronder arbeidsconflicten (seksuele) intimidatie en pesten deze betreffen meer dan de helft van het totale aantal meldingen

Klachtencommissie Personeel Collegarsquos van Parnassia Groep kunnen bij de Klachtencommissie Personeel terecht als zij een klacht of bezwaar hebben tegen gedragingen of besluiten die hen lsquorechtstreeks rakenrsquo als er onenigheid bestaat over de toepassing van het Sociaal Plan en bij bezwaar tegen de functiebeschrijving enof indeling van de aangeboden functie Met het oog op deze verschillende kwesties waarvoor men terechtkan bij de commissie bestaat deze uit een tweetal kamers de gecombineerde kamer Algemene klachten (AK) en Sociaal Plan (SP) en de kamer Functiewaardering GGZ (FWG) De voorzitters van de kamers zijn niet werkzaam bij Parnassia Groep

Er is al een aantal jaren sprake van een licht dalende trend in de ingediende en behandelde klachten bij de Klachten- commissie Personeel gecombineerde kamer AK en SP In 2019 behandelde de kamer acht algemene klachten waarvan er twee gegrond werden verklaard terwijl bij de kamer dit jaar wederom geen klachten Sociaal Plan ingediend zijn

Bij de kamer FWG is na de dalende trend van de afgelopen jaren na een piek in het aantal bezwaren in 2015 tot 2016 samenhangend met de invoering van nieuwe functiebeschrijvingen sprake van een toegenomen aantal ingediende bezwaren De toename is volledig toe te schrijven aan het samenbrengen van het functiehuis Antes en het functiehuis Parnassia Groep Op 3 bezwaren na kwamen alle in 2019 ingediende bezwaren vanuit Antes Er werden in totaal 84 bezwaren behandeld waarvan 45 tegen de functiebeschrijving en 39 tegen de functie-indeling De bezwaren werden via 8 collectieve en 2 individuele bezwaren ingediend

71

Deel 4 WERKEN AAN KENNIS

Deskundigheid is een van onze drie kernwaarden Wij zijn dan ook specialist in geestelijke gezondheid Wij investeren voortdurend in het waarborgen en vergroten van de kennis en vaardigheden van onze professionals

De Parnassia Groep Academie vervult hierbij een centrale rol als opleidings- onderzoeks- en kennisorganisatie voor al onze collegarsquos en onze zorgpartners

Kennis ontwikkelen en kennis delen

Parnassia Groep zet op drie manieren erop in om de

kennis die binnen onze organisatie aanwezig is verder te ontwikkelen en te delen met alle collegarsquos zowel bin- nen de zorgbedrijven als zorgbedrijfoverstijgend

bull We hebben een dekkend netwerk van specialisme- groepen ontwikkeld Zij spelen een belangrijke rol in de verdere ontwikkeling en verspreiding van kennis ndash zie p 73 ev

bull Afdelingen worden gestimuleerd om het TOPGGz- keurmerk te verwerven of te behouden Zij kunnen daarbij rekenen op ondersteuning ndash zie p 48 ev

bull Er zijn bijzondere hoogleraren verbonden aan Parnassia Groep met leeropdrachten op het gebied van de geestelijke gezondheidszorg ndash zie p 75 ev

De Parnassia Groep Academie faciliteert het wetenschappelijk onderzoek dat binnen de zorgbedrijven wordt uitgevoerd De specialismegroepen benutten ons SharePoint-intranet lsquoMijn PG-portaalrsquo om kennis te verspreiden te adviseren bij hoogcomplexe zorgvragen en consultatie te geven aan teams die daar behoefte aan hebben Daarbij wordt ook meer en meer gebruikgemaakt van andere digitale middelen van Yammer tot online webinars

Met deze veelzijdige inzet boeken we succes maar tevreden zijn we nog lang niet Onze ambitie is om bull De kennis en het gebruik van kwaliteitsstandaarden verder te vergroten ndash zie p 73 bull De aanwezige expertise beter beschikbaar te maken voor de teams waar mogelijk met inzet van digitale

middelen ndash zie p 77-78

bull Patieumlnten die complexe zorg nodig hebben snel te signaleren en door te verwijzen naar hoogspecialistische teams ndash zie p 48 ev

Verdere afstemming en bundeling van krachten van specialismegroepen hoogspecialistische teams (waaronder TOPGGz-afdelingen) en hoogleraren leveren daar een wezenlijke bijdrage aan

In 2025 willen we voor elke patieumlntgroep een combinatie hebben van een hoogleraar een specialismegroep en hoogspecialistische zorg Voor steeds meer groepen geldt dat dit al is gerealiseerd Zo bereiken we dat innovatie onderzoek kennisdisseminatie en hoogspecialistische behandeling in elkaars verlengde komen te liggen

Parnassia Groep Academie

De Parnassia Groep Academie organiseert en faciliteert het proces van leren kennisdeling en onderzoek

doen voor onze collegarsquos in de zorgbedrijven Dat zijn noodzakelijke voorwaarden om blijvend goed zorg te kunnen leveren blijvende ontwikkeling te zien en deskundige collegarsquos te krijgen en te houden

De Parnassia Groep Academie bedient de hele Parnassia Groep in alle regiorsquos op het gebied van opleiding onder- zoek en kennis Daarmee levert de Academie belangrijke bijdragen aan het werven en het behoud van collegarsquos aan

Deel 4 Werken aan kennis

73

de patieumlntenzorg en aan de resultaten van Parnassia Groep De onder druk staande arbeidsmarkt en de vraag naar verregaande professionalisering van de zorg zijn belangrijke speerpunten voor de dienstverlening van de Academie

Onze aanpak is erop gericht om alle regiorsquos te bedienen en aan te sluiten bij de vragen van de zorgbedrijven

Specialismegroepen

Parnassia Groep biedt specialistische hulp voor alle psychische problemen Negentien specialismegroepen helpen de professionals in onze teams daarbij door het verbreiden van specialistische kennis ervaringen en nieuwe inzichten Ook als het gaat om de diagnostiek en goede behandeling van patieumlnten die kampen met meerdere psychische problemen

De specialismegroepen ondersteunen de behandelteams van Parnassia Groep met kennis en consultatie zodat behandelaars hun patieumlnten steeds betere en passende diagnostiek en behandelingbegeleiding kunnen bieden In elke specialismegroep zijn ervaringskennis professionele kennis en wetenschappelijke kennis vertegenwoordigd

Specialismegroepen en specialismeleiders Parnassia Groep

Specialismegroep Specialismeleider(s)

Acuut dr R (Roland) van de Sande en

drs AFRR (Aram) van Reijsen

Angst en dw ang vacature

Autisme dr AJJ (Audrey) Mol en

drs FL (Floor) Oosterw ijk

Culturele psychiatrie dr S (Samrad) Ghane PhD MSc

Eetstoornissen en voedingsstoornissen drs M (Martie) de Jong

Ernstige Psychiatrische Aandoeningen (EPA) prof dr CL (Niels) Mulder

Forensische problematiek SLM (Sarah) van IJzendoorn MSc

Kind en Jeugd dr JE (Joeumllle) Ratsma

Neurobiologische ontw ikkelingsstoornissen dr JJS (Sandra) Kooij MD PhD

Neurocognitieve stoornissen drs HC (Henk) Kruithof

Ouderen dr I (Isis) Groenew eg-Koolhoven

Persoonlijkheidsstoornissen drs EMC (Ellen) Willemsen

Psychosen dr DPG (David) van den Berg

Seks en Gender drs JA (Jos) Vroege

Somatiek dr EJ (Evert Jan) Mookhoek

Somatische symptoomstoornissen dr SM (Saskia) van Es

Stemmingsstoornissen dr ThM (Michael) van den Boogaard MD PhD en

drs E (Elvira) Boere

Trauma en dissociatie drs IG (Ingrid) Wigard en

drs JP (Joop) de Jong

Verslaving dr HO (Hein) Sigling

In 2019 vonden enkele wisselingen plaats Er werd een specialismeleider benoemd voor de specialismegroep Forensische problematiek en voor de specialismegroep Acuut een duo van twee specialismeleiders Ook zijn er twee specialismeleiders aangetrokken voor de specialismegroep Autisme die per 1 januari 2020 van start is gegaan De specialismeleider van de specialismegroep Angst en dwang is eind 2019 gestopt deze positie is nog vacant

Dagen van de Inhoud In 2019 vond de vierde editie van de lsquoDagen van de Inhoudrsquo plaats Deze dagen worden hoog gewaardeerd en het aantal deelnemers eraan neemt elk jaar toe Dit jaar waren het er in totaal ruim 750 Voor het eerst werd een vierde dag in de regio Zuid georganiseerd in Den Bosch Het thema comorbiditeit stond centraal Er was een grote diversiteit aan bijdragen van specialismeleiders ervaringsdeskundigen experts uit de organisatie en de raad van bes tuur in plenaire lezingen en workshops Op deze dagen is stilgestaan bij wat comorbiditeit nu eigenlijk is en hoe hiermee om te gaan in de behandelkamer

Kwaliteitsstandaarden In 2019 is aandacht geweest voor de landelijke kwaliteitsstandaarden De kwaliteitsstandaarden voor de meest voorkomende stoornissen zijn door de specialismegroepen geeumlvalueerd op hun implementatie in de praktijk Hun conclusies worden door de raad van bestuur onder meer benut bij de zorginkoopgesprekken met financiers Naast de

Deel 4 Werken aan kennis

74

wenselijkheid uit kwalitatief oogpunt van het voldoen aan de kwaliteitsstandaarden is daarbij ook het kostenaspect een punt van aandacht zowel de kosten van invoering (oa voor scholing) als van toepassing in de praktijk (indien deze extra inzet vergt) Ook is voor de meest voorkomende stoornissen een factsheet over het behandelaanbod gemaakt door de betreffende specialismegroepen

Er is ook een advies opgeleverd vanuit de specialismegroepen met betrekking tot de verantwoording van Parnassia Groep over het gepast gebruik van zorg zoveel als nodig maar niet meer ndash dus conform de kwaliteitsstandaarden

Ten slotte is in 2019 gestart met het opstellen van een advies over de basisscholing op het gebied van de kwaliteits- standaarden Dit is erop gericht de na- en bijscholing over de standaarden die voor een team van toepassing zijn te waarborgen als noodzakelijk voorwaarde voor het kunnen werken conform de standaarden

Resultaten In 2019 hebben de specialismegroepen

bull meer dan 3500 consultatievragen beantwoord

bull meer dan 300 teamcontacten gehad bull bijna 200 scholingsactiviteiten georganiseerd bull 8 goed gewaardeerde congressen georganiseerd met in totaal ruim 1300 deelnemers bull 4 goed gewaardeerde lsquoDagen van de Inhoudrsquo georganiseerd met 48 workshops en in totaal meer dan 750

deelnemers bull meer dan 180 werkplanpunten onderhanden genomen bij een kwart daarvan waren meerdere specialisme-

groepen betrokken

Enkele ontwikkelingen waar onze specialismegroepen trots op zijn bull Parnassia Groep ontwikkelde de applicatie Alii waarin het formularium is opgenomen Deze is gevuld voor

veertien stoornissen Dit moderne formularium is tot stand gekomen door een nauwe samenwerking van de specialismeleiders met onze apotheek Zie p 28 medicatieveiligheid

bull De specialismegroep Psychosen heeft aan de hand van de resultaten van een enquecircte het belang van psychologische behandeling van EPA-patieumlnten bij de GGZ-teams op de kaart gezet De resultaten uit het promotieonderzoek uit 2017 van David van de Berg worden gebruikt voor het beschikbaar maken van traumabehandeling voor EPA-patieumlnten

bull De specialismegroep Acuut heeft in het kader van kritisch omgaan met drang en dwang en separeervrije zorg

training gegeven in het Safewards-model aan teams van Antes en Youzdr Leo Kannerhuis De eerste reacties op deze pilot zijn positief (zie p 27 dwang en drang)

bull In de specialismegroep Verslaving is met het toetreden van collegarsquos van AntesBouman een vruchtbare

samenwerking ontstaan bull Dankzij de specialismegroep EPA is er bij de ketenzorgbedrijven in toenemende mate aandacht voor de

behandeling in de triade dat wil zeggen met de patieumlnt de naaste(n) en de professional bull De specialismegroep Seks en Gender heeft PsyQ Amsterdam ondersteund om de patieumlntenstop op het

gebied van transgenderzorg goed te kunnen opvangen Zie ook JB Werken aan kennisspecialismegroepen

Onderzoek

Het faciliteren en ondersteunen van wetenschappelijk onderzoek vanuit de Parnassia Groep Academie is onderdeel van de specialisme-ontwikkeling De specialismegroepen verzamelen kennis zetten de standaard en dragen zorg voor verspreiding van kennis zodat alle teams toegang daartoe hebben

Wetenschappelijk onderzoek is belangrijk om de patieumlntenzorg te verbeteren Een goed wetenschappelijk klimaat draagt bij aan een aantrekkelijk werkklimaat voor onze professionals Bij de diverse opleidingen is het uitvoeren van wetenschappelijk onderzoek een verplicht onderdeel Voor elke TOP- GGz-afdeling geldt dat er een hoogleraar aan verbonden is en er onderzoek wordt gedaan gericht op het verbeteren van de zorg aan patieumlnten in de topklinische doelgroep Maar ook buiten deze afdelingen loopt wetenschappelijk onderzoek binnen diverse zorgbedrijven zowel geiumlnitieerd vanuit de universiteiten waarmee we samenwerken als geiumlnitieerd vanuit de instelling zelf Onze hoogleraren zijn betrokken bij verschillende promotieonderzoeken en regelmatig zijn er collegarsquos die promoveren

Deel 4 Werken aan kennis

75

Organisatie en ondersteuning onderzoek De Parnassia Groep Academie is verantwoordelijk voor overstijgende themarsquos zoals (bijzondere) leerstoelen onder- steuning (METC de Research Manager bibliotheek statistiek) en nieuwe onderzoeksvormen (bijvoorbeeld big data) Onderzoek kan op de werkvloer vanuit de specialismegroep of door een hoogleraar geiumlnitieerd worden De directie van de Academie zorgt voor het bij elkaar brengen van het wetenschappelijk onderzoek en zorgt ervoor dat dit in samenhang tot stand komt Ook de commissie Onderzoek amp Innovatie (OampI)van de specialismegroepen vervult hierin in toenemende mate een actieve en verantwoordelijke rol

Er worden vier zorgbedrijfgebonden commissies wetenschappelijk onderzoek (CWOrsquos) gevormd Twee daarvan (An- tes Youz) gingen in 2019 van start De startbijeenkomsten van de CWOrsquos Parnassia en de combinatie i -psy-PsyQ- Brijder vonden begin 2020 plaats Daarnaast zal de commissie Onderzoek amp Innovatie breder van opzet worden Door vertegenwoordiging in deze commissie van de zorgbedrijfgebonden CWOrsquos de specialismegroepen hoogleraren zorginnovatie data-experts en TOPGGz-afdelingen vindt Parnassia Groep-breed verbinding plaats en afstemming over overkoepelende aan onder- zoek gerelateerde onderwerpen

In de loop van 2020 zal het gezamenlijk organiseren van de ondersteuning van het onderzoek op onderdelen nog gepositioneerd binnen zorgbedrijven worden afgerond

Training onderzoek Voor Parnassia Groep-onderzoekers is sinds september 2019 een scholingsaanbod beschikbaar voor de module Data Management van het softwareprogramma Research Manager Via het medewerkersportaal wordt gecommuni- ceerd over de mogelijkheden die het programma onderzoekers biedt en er worden trainingen in deze module gegeven Aan het inrichten van de module Study Management van Research Manager werd begin 2020 de laatste hand gelegd deze kwam in februari 2020 beschikbaar Via het leerportaal van de Academie zijn in 2019 vijftig evaluatielicenties voor een online training Good Clinical Practice GCP (verplicht voor het uitvoeren van onderzoek) aangeschaft Deze waren eind 2019 allemaal benut

Route onderzoek In het najaar van 2019 werd een nieuw stroomschema rsquoRoute onderzoekrsquo vastgesteld Het bevat de goedkeurings - stappen die genomen moeten worden voordat een onderzoeker mag starten met de uitvoering van patieumlntgebonden onderzoek met patieumlntenpatieumlntgegevens van Parnassia Groep Die stappen komen terug in de eerder genoemde module Study Management van Research Manager

Bijzondere leerstoelenhoogleraren Er zijn (medio 2020) twaalf bijzondere leerstoelen ingesteld (mede) vanwege Parnassia Groep bekleed door elf hoogleraren Een aantal van hen is betrokken bij een van onze (aspirant-)TOPGGz-afdelingen

Hoogleraren Parnassia Groep Zie ook hier

Prof dr HJA (Hedw ig) van Bakel Bijzondere leerstoel Infant Mental Health Tilburg University Tilburg School of

Social and Behavioral Sciences

Prof dr JD (Jan Dirk) Blom Bijzondere leerstoel klinische psychopathologie Universiteit Leiden Faculteit Sociale

Wetenschappen Klinische psychologie

Prof dr M (Mark) van der Gaag Bijzondere leerstoel cognitieve gedragstherapie

bij psychotische stoornissen

Vrije Universiteit Amsterdam EMGO

Instituut afdeling Klinische Psychologie

Prof dr C (Colin) van der Heiden Bijzondere leerstoel klinische psychologie in het

bijzonder de geestelijke gezondheidszorg

Erasmus Universiteit Rotterdam Eras-

mus School of Social and Behavioral

Sciences

Prof dr V (Vincent) Hendriks Bijzondere leerstoel verslaving en psychiatrische

comorbiditeit bij jeugdigen

Leids Universitair Medisch Centrum

afdeling Kinder- en Jeugdpsychiatrie

Prof dr HW (Wijbrand) Hoek Bijzondere leerstoel epidemiologie

Leerstoel psychiatrie

Columbia University New York

Mailman School of Public Health Rijks-

universiteit Groningen UMCG

Universitair Centrum Psychiatrie

Prof dr JJS (Sandra) Kooij

(per 1 juni 2020)

Bijzondere leerstoel ADHD bij volw assenen Amsterdam UMC afdeling Psychiatrie

(locatie VUmc)

Prof dr CW (Kees) Korrelboom Bijzondere leerstoel translationele en

transdiagnostische psychologische interventies

in de (geestelijke) gezondheidszorg

Tilburg University Tilburg School of

Social and Behavioral Sciences

Prof dr B (Berno) van Meijel Bijzondere leerstoel GGZ-verpleegkunde Amsterdam UMC afdeling Psychiatrie

Deel 4 Werken aan kennis

76

(locatie VUmc)

Prof dr CL (Niels) Mulder Bijzondere leerstoel openbare geestelijke

gezondheidszorg

Erasmus Universiteit Rotterdam

Erasmus MC afdeling Psychiatrie

Prof dr CW (Karin) Slotema

(per 1 juli 2019)

Bijzonder leerstoel persoonlijkheidsstoornissen Erasmus Universiteit Rotterdam

Erasmus School of Social and Behav-

ioral Sciences

Prof dr J (Jaap) van Weeghel

(tot 14 april 2020)

Bijzondere leerstoel rehabilitatie en participatie

van mensen met ernstige psychische

aandoeningen

Tilburg University Tilburg School of

Social and Behavioral Sciences

Karin Slotema (psychiater bij PsyQ) werd per 1 juli 2019 benoemd tot bijzonder hoogleraar persoonlijkheidsstoornis- sen aan de Erasmus Universiteit Rotterdam Zij was de eerste vrouwelijke hoogleraar op een door Parnassia Groep ingestelde leerstoel

Sandra Kooij psychiater bij PsyQ werd per 1 juni 2020 benoemd tot bijzonder hoogleraar ADHD bij volwassenen De bijzondere leerstoel is namens Parnassia Groep ingesteld aan Amsterdam UMC afdeling Psychiatrie (locatie VUmc)

Verder zijn wij betrokken bij de volgende leerstoelen deze leerstoelen zijn niet ingesteld door Parnassia Groep en staan daarom apart vermeld bull Parnassia Groep draagt via Indigo Service Organisatie bij aan de financiering van de bijzondere leerstoel

Evidence based practice in mental health care aan de Faculteit der Sociale Wetenschappen van de Radboud Universiteit Deze leerstoel wordt bekleed door mw prof dr BG (Bea) Tiemens

bull Parnassia Groep LUMC en Curium-LUMC zijn overeengekomen om samen te werken in wetenschappelijk

onderzoek op het gebied van de kinder- en jeugdpsychiatrie Uit dat oogpunt is prof dr RRJM (Robert) Vermeiren hoogleraar kinder- en jeugdpsychiatrie en directeur patieumlntenzorg bij Curium-LUMC voor zes uur per week gedetacheerd bij Youz

Bijzonder hoogleraar Mark van der Gaag (psycholoog bij Parnassia) werd benoemd tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw vanwege zijn enorme betekenis voor het onderzoek naar en de behandeling van psychosen Dit gebeurde op 10 oktober 2019 na afloop van het congres lsquoGoede psychosezorg gehouden ter gelegenheid van zijn pensionering De heer Van der Gaag blijft deze leerstoel bekleden voor de resterende termijn tot 1 augustus 2021

Bijzonder hoogleraar Jaap van Weeghel ging per 14 april 2020 met pensioen Per die datum is de betreffende bijzondere leerstoel opgehouden te bestaan

Data science bij Parnassia Groep Onze behandelaars leggen bij de zorgverlening aan patieumlnten veel gegevens vast Denk hierbij aan informatie over de diagnosestelling de zorgcontacten de rapportage over de behandeling en het behandelresultaat Deze data gaan inmiddels jaren terug en bevatten een schat aan bedrijfs- en zorginformatie Het ontdekken van relevante trends en patronen in deze data is de kernactiviteit van onze data-science-specialisten onderdeel van ons team Bedrijfs- informatie De data-science-specialisten voeren inhoudelijke analyses uit in de GGZ Denk hierbij aan het inzicht geven in patieumlntprofielen het voorkomen van over- en onderbehandeling vrijwillige vs gedwongen zorg het inrichten van effectievere zorgprocessen en het ondersteunen van behandelaars bij het inzetten van de meest effectieve behandeling voor individuele patieumlnten (precision medicine)

Daarbij wordt rekening gehouden met vragen van technische en ethische aard bull Techniek Welke data zijn beschikbaar Wat is de kwaliteit ervan Welke analysemethoden kunnen er ingezet

worden

bull Ethiek Welke data mogen en willen we koppelen Welke uitspraken kunnen we doen op basis van de beschikbare data Welke plaats krijgen algoritmes in het behandelproces Zulke vragen worden beantwoord in nauwe samenwerking met de Medisch Ethische Toetsings Commissie en de functionaris gegevensbe- scherming

Parnassia Groep ziet veel mogelijkheden in het toepassen van data science voor een betere behandeling en bedrijfs - voering Om daadwerkelijke inbedding van data science in het (zorg)proces te kunnen garanderen zien wij dat een gedegen en robuuste stapsgewijze aanpak van groot belang is

Deel 4 Werken aan kennis

77

Scholing

De Parnassia Groep Academie verzorgt een uitgebreid aanbod aan bij- en nascholing op thema gebundelde leerpaden het leiderschapsprogramma (team)coaching en professionele begeleiding en bibliotheekdiensten

Een belangrijk deel van het scholingsaanbod is online te volgen denk aan online cursussen (e-learning) webinars virtual classrooms e-colleges en vlogs Zowel zorgprofessionals en collegarsquos in de ondersteuning als collegarsquos met een leidinggevende functie kunnen bij de Academie terecht voor hun persoonlijke en professionele ontwikkeling Ook externe partners hebben toegang tot het scholingsaanbod van de Parnassia Groep Academie

Met het ontwikkelen en aanbieden van scholing is de Parnassia Groep Academie betrokken bij veel ontwikkelingen in de organisatie In 2019 leverden we onder andere een bijdrage aan

bull Stichting Kwaliteitsregister Jeugd (SKJ) bull werving en behoud bull duurzame inzetbaarheid

bull Wet bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen (Bopz) bull veiligheid

Bedrijfsscholing

In 2019 heeft de afdeling Bedrijfsscholing het zeer diverse aanbod van leerproducten verder uitgebreid De leer- producten worden aangeboden aan alle collegarsquos van Parnassia Groep via het leerportaal

Leerportaal Naast online cursussen trainingen gemengde leervormen en congressen zijn wij gestart met het aanbieden van livestreams (die ook achteraf teruggekeken kunnen worden) en online groepstrainingen Hiermee wordt leren nog meer plaats- en tijdsonafhankelijk voor alle circa 13500 Parnassia Groep-collegarsquos

In 2019 werden 18852 online cursus deelnames afgerond en er zijn 13751 inschrijvingen geweest op trainingen die in deze periode hebben plaatsgevonden

Er wordt hard gewerkt aan het vergroten van de overzichtelijkheid van het scholingsaanbod voor de collegarsquos en aan het realiseren van rapportagemogelijkheden en de presentatie van lsquoverplichtersquo leeractiviteiten op het teamdashboard

Begin 2020 is een groot aantal online cursussen uit het aanbod van de GGZ Ecademy en GoodHabitz aan ons aanbod toegevoegd

Enkele voorbeelden van actuele ontwikkelingen in het scholingsaanbod bull Met het oog op de invoering van de Wet verplichte ggz (Wvggz) is een scholingspagina op het portaal inge-

richt De scholingen voor onze psychiaters Bopz-administraties en crisisdiensten zijn in 2019 afgerond In februari 2020 is de online training lsquoWvggz voor leidinggevenden zorgrsquo live gegaan

bull Met Antes en Youzdr Leo Kannerhuis is een pilot lsquoveiligheidstrainingenrsquo gestart De pilotafdelingen werden getraind in het kritisch omgaan met drang en dwang en separeervrije zorg met de Safewards-methodiek (zie p 27 Dwang en drang)

bull Herstel Ondersteunende Zorg (HOZ) na een pilot in 2018 werd in 2019 een Basistraining Ervarings- deskundigheid Parnassia Groep (BEP) voor zorgprofessionals verzorgd waarin hulpverleners leren om hun eigen ervaringen professioneel in te zetten

bull De Leergang nieuwe medewerkers Antes is aangepast in het kader van de integratie van voormalig Antes Zorg met Bavo Europoort

bull Ook wordt hard gewerkt aan een scholingsaanbod om binnen Antes de kennis en kunde op het gebied van verslaving en psychiatrie te verbreiden en te versterken

Webinars en referaten In totaal hebben we in 2019 met 10 webinars (inclusief 2 verpleegkundige referaten) 3104 deelnemers bereikt met onze expertise De webinars werden gemiddeld beoordeeld met een 79 en men keek gemiddeld 42 van de 60 minuten Ook een pilot met het live uitzenden van twee verpleegkundige referaten is succesvol verlopen De referaten zijn ook voor online kijkers geaccrediteerd bij de beroepsverenigingen JB Kennis delen via webinars

Deel 4 Werken aan kennis

78

Uitgezonden webinars en verpleegkundige referaten 2019

Mijn ouders hebben problemen en wie kijkt er om naar mij Omgaan met een eetstoornis van je kind In gesprek met mijn kind over gamen en sociale media Het puberbrein Stress in het gezin Wat kan ik doen als mijn kind boos bang of verdrietig is Bijscholing over drugs en psychiatrie Hoezo te veel Voor familie en naasten van iemand met een verslaving Verpleegkundig referaat Behandeling en begeleiding van mensen met ADHD en bipolaire stoornis Verpleegkundig referaat Zorg voor gezonde slaap en zorg bij slaapproblemen

Leiderschapsontwikkeling

De vraag naar scholing van onze leidinggevenden is onverminderd groot Parnassia Groep heeft een programma voor leiderschaps- en talentontwikkeling voor de eigen collegarsquos Leidinggevenden en (top)management worden voor het grootste deel uit de eigen gelederen gerekruteerd dat is een bewuste keuze Zo heeft het talent in onze organisatie volop doorgroeimogelijkheden en werken we samen aan het realiseren van onze visie op leiderschap en professione- le ontwikkeling

Het programma bestaat uit de volgende onderdelen

bull Programma Herstelgericht Leidinggeven ndash voor alle leidinggevenden en gericht op herstelgericht en coachend

leidinggeven Voor de komende twee jaar wordt een nieuw leiderschapsprogramma Sturen op inhoud en bedrijfsvoering ontwikkeld (zie p 124-125)

bull Leerroute Herstelgericht Leiderschap ndash voor collegarsquos die graag leidinggevende willen worden of startend leidinggevende zijn

bull Talent voor Zorg ndash voor talentvolle verpleegkundigen en agogen die verdieping willen op hun vakgebied en

een voortrekkersrol op de afdeling willen vervullen bull Talentenclub Hoger Kader ndash voor leidinggevenden die de stap naar een directiefunctie willen maken bull Leergang Leiderschap voor Zorgprofessionals ndash een orieumlnterende leergang voor zorgprofessionals met de

ambitie leidinggevende taken uit te voeren zoals GZ-psychologen klinisch psychologen of verpleegkundig specialisten

Professionele begeleiding De Academie voorziet in de vraag naar begeleiding voor collegarsquos van Parnassia Groep Zij behandelt de aanvragen en verzorgt de matching van

bull teamcoaching bull individuele coaching

bull supervisie bull intervisiebegeleiding bull mediation bull mentorschap (voorheen managementcoaching)

bull procesbegeleiding (denk aan thema- of teamdagen en veranderingstrajecten)

Professionele begeleiding kan een belangrijke bijdrage betekenen aan de duurzame inzetbaarheid en loopbaan- ontwikkeling van collegarsquos (zie p 68)

Een groep coaches is in 2019 getraind in het geven van mentale weerbaarheidstrainingen als instrument om verzuim en uitval van collegarsquos als gevolg van overbelasting en (morele) stress terug te dringen Coaches leveren ook bijdragen aan het leiderschapsprogramma door onderdelen te verzorgen in diverse leerlijnen

We hebben een stroom van nieuwe aanmeldingen gekregen in 2019 Opvallend is de toename van de vragen vanuit onze recente fusiepartners Antes en het dr Leo Kannerhuis Ook de vraag naar mediation neemt toe

Professionele begeleiding in 2019

Aangevraagd Afgesloten Teamcoachingintervisiebegeleiding 85 60 Individuele coachingmentorschap 112 20

Deel 4 Werken aan kennis

79

Bibliotheek De bibliotheek van de Parnassia Groep Academie speelt een belangrijke rol in de ontsluiting en distributie van kennis Specialistische en professionele kennisontwikkeling en ondersteuning bieden zijn daarbij speerpunten Enkele vermeldenswaardige ontwikkelingen uit 2019

Collectievorming De bibliotheek is een dienstverleningsovereenkomst voor langere tijd aangegaan met Fivoor Hiertoe zijn de fysieke tijdschriftabonnementen op het gebied van de forensische psychiatrie en jurisprudentie van De Kijvelanden omgezet in digitale abonnementen en toegevoegd aan de collectie De boekencollectie van Antes is uit Poortugaal over- gebracht naar de bibliotheek in Den Haag De gezamenlijke tijdschriftencollectie is digitaal toegankelijk voor de gehele organisatie

Dienstverlening Curaccedilao Een aantal collegarsquos (psychiaters psychologen) van de afdelingen volwassenpsychiatrie en k inder- en jeugd- psychiatrie van GGZ Curaccedilao zijn bij de bibliotheek geregistreerd als collegarsquos van Parnassia Groep Zij kunnen via thuistoegang gebruikmaken van de producten en diensten van de bibliotheek

Opleidingen

De Parnassia Groep Academie verzorgt als het opleidingsinstituut van Parnassia Groep initieumlle opleidingen (beroeps- opleidingen) zoals die tot verpleegkundige of agoog Verder bieden we specialistische opleidingen aan zoals die tot GZ-psycholoog klinisch psycholoog psychotherapeut psychiater (voor volwassenen kinderen en jeugd en ouderen) en verpleegkundig specialist Ook organiseert de Academie nascholing in samenwerking met diverse opleidings - instellingen

Parnassia Groep heeft bij elkaar ruim 880 opleidingsplaatsen Opleidelingen worden tijdens hun opleiding gesupervi- seerd en begeleid door erkende opleiders Daarnaast kunnen beroepsopleidingen buiten Parnassia Groep zoals tot systeemtherapeut of EMDR-practitioner worden gevolgd

Om opleidelingen als zorgprofessionals voor Parnassia Groep te behouden bespreken we vroegtijdig in het laatste opleidingsjaar het loopbaanperspectief met hen en organiseren we zorgbedrijfoverstijgende netwerkbijeenkomsten

Leerwerktrajecten en stages De Parnassia Groep Academie draagt bij aan het opleiden tot verpleegkundige (mbo hbo en master) of agogische medewerkers door middel van leerwerktrajecten en stages Daarnaast bieden wij stageplaatsen voor andere professi- onals in opleiding zoals ervaringsdeskundigen en secretarieumlle medewerkers

Het kennismaken met de GGZ via een stageplaats is een belangrijke manier om jonge mensen voor de GGZ te interesseren In 2019 zijn er ruim 1650 stageplaatsen (inclusief werkveldbezoeken en maatschappelijke stages) gerealiseerd

Ontwikkelingen en mijlpalen in 2019 per regio

Regio Noord-Holland bull Start Flexicurity-project bij Parnassia HR-studenten van de Hogeschool van Amsterdam onderzoeken de

probleemstelling hoe zorgen (en behouden) we dat we voldoende inzet hebben van verpleegkundigen ge- bruikmakend van de flexibele inzet met beheersbare kosten

bull Start buddyproject bij Brijder Verslavingszorg acht eerstejaarsstudenten Social Work zijn als lsquomaatjersquo gekoppeld aan een clieumlnt van Brijder en hebben wekelijks een dagdeel contact met die clieumlnt

bull Start Unity Project bij Brijder Jeugd Preventie vijf stagiairs zetten zich gedurende dit studiejaar in bij festivals met als doel de risicorsquos van het gebruik van uitgaansdrugs zoveel mogelijk te beperken

bull Bijeenkomsten voor eerste- en tweedejaars stagiairs verpleegkunde met als thema lsquobredere kijk op GGZrsquo Doel enthousiasmeren voor volgende stages en om te gaan werken in de GGZ

bull Informele bijeenkomsten in samenwerking met de directie van Parnassia voor derde- en vierdejaars verpleeg- kundige en agogische stagiairs en bijna gediplomeerde leerlingen met als doel het peilen van de belang- stelling om te werken bij Parnassia Groep en het promoten van Parnassia Groep als toekomstige werkgever

Regio Rijnmond bull Binnen Antes was voorheen geen stagebureau De stagefunctionarissen hebben zich gericht op het bezoeken

van alle locaties in de regio het kennismaken en het toelichten van de (voor Antes) nieuwe werkwijze

Deel 4 Werken aan kennis

80

bull Er is een nauwe samenwerking opgestart met de afdeling Recruitment van Antes om de krachten te bundelen waarbij het erom gaat leerlingenstagiairs die hun studie afronden en beschikbaar zijn voor de arbeidsmarkt te interesseren voor werken bij Parnassia Groep

bull De samenwerking met JINC is hervat in de vorm van bliksemstages voor vmbo-studenten die komen kennis- maken met de GGZ Er is gewerkt aan sollicitatietrainingen voor vmbo-studenten en het project Baas van Morgen uit te voeren in 2020

bull Er wordt nauw samengewerkt met deRotterdamseZorg (zie p 69)

Regio Haaglanden bull Er zijn 55 maatschappelijke stagiairs geplaatst in de regio Haaglanden

bull 37 eerstejaars hbo-v-stagiairs van De Haagse Hogeschool zijn op snuffelstage geweest bull Er werden stagedagen gehouden voor 4 groepen politieagenten bull In Haaglanden startten in februari en september opnieuw groepen stagiairs in een ZIC (Zorg Innovatie

Centrum) (zie p 81)

Regio Zuid-Oost bull Er werd een start gemaakt met de samenwerking met het dr Leo Kannerhuis Afdelingen zijn bezocht en

stagemogelijkheden zijn geiumlnventariseerd Ook werden contacten gelegd met verschillende onderwijs- instellingen in de regio Inmiddels zijn de eerste zestig stagiairs met succes geplaatst

bull Ook de contacten met Youz en PsyQ in de regio Zuid-Oost zijn geiumlntensiveerd Het is mooi om te zien dat het stagebureau ook vanuit deze regio steeds vaker wordt gevonden

In alle regiorsquos hebben veel selectiegesprekken plaatsgevonden met studenten van diverse opleidingen om steeds alle beschikbare stageplaatsen in te vullen Daarnaast zijn er doorlopend externe activiteiten in de vorm van lsquoeventsrsquo als stage-orieumlntatiemarkten beroepen- beurzen en werkveldbezoeken voor verpleegkundigen in opleiding maar ook voor zij-instromers

bull Totale aantal lsquoeventsrsquo 2019 29 bull Totale aantal werkveldbezoeken in 2019 544

Verpleegkundige en agogische opleidingen

Algemeen De werving van nieuwe leerlingen verliep in 2019 voorspoedig alle bestaande opleidingsplaatsen konden ingevuld worden Het creeumlren van extra opleidingsplekken bleek helaas nauwelijks haalbaar met als oorzaak onvoldoende werk- begeleiders Het vinden van voldoende geschikte afdelingen als opleidingsplaatsen was daardoor een grotere uitdaging dan het vinden van nieuwe leerlingen Er zijn slechts enkele tijdelijke extra plaatsen gerealiseerd

De opleidingen duren meerdere jaren Voacuteoacuter 2019 zijn 327 leerlingen gestart met hun opleiding en in dienst genomen maar deze zijn nog niet allemaal gediplomeerd Er zijn 129 nieuwe leerlingen aangenomen in 2019 In de regio Noord-Holland zijn extra opleidingsplaatsen gecreeumlerd voor studenten hbo-v duaal en hbo-v duaal verkort Deze plaatsen zijn ook voor externe sollicitanten

Verpleegkundige en agogische opleidingen 2019

Leerlingen in dienst per 1-1-2019

Leerlingen aangenomen in 2019

Leerlingen gediplomeerd in 2019

Noord-Holland 56 25 13 Haaglanden 122 58 20 Rijnmond 149 46 26 Totaal 327 129 59

In het kader van de samenwerkingsovereenkomst tussen Parnassia Groep en SBB (Samenwerkingsorganisatie Beroepsonderwijs Bedrijfsleven) zijn in 2019 drie speerpunten geformuleerd

bull Het verbeteren van de registratie van de erkenningen bull Het monitoren van de beroepspraktijkvorming door middel van het uitvoeren van audits SBB heeft als taak de

kwaliteit van het praktijkleren te controleren en zet hiervoor audits met werkbegeleiders in bull Het komen tot eacuteeacuten tevredenheidsmeting waarvan zowel SBB als Parnassia Groep profijt heeft zonder extra

administratieve rompslomp

Enkele ontwikkelingen en mijlpalen in 2019 per regio

Deel 4 Werken aan kennis

81

Regio Noord-Holland bull Het projectteam Breehorn Innovatie Kliniek (BIK) is gestart BIK wil mbo- en hbo-studenten verbinden en

aankomende professionals enthousiast maken over het werk in de GGZ BIK biedt ruimte aan tien studenten en negen stagiairs

Regio Rijnmond bull De samenwerking met het Albeda College heeft op alle portefeuilles een doorstart gekregen Uitbreiding van

de Learning Communities is in voorbereiding waarin ook plaatsen gerealiseerd worden voor hborsquoers vanuit de Hogeschool Rotterdam

bull Er is een contactpersoonopleidingsfunctionaris aangesteld voor deRotterdamseZorg de organisatie die de personeelsbezetting van zorg- en welzijnsorganisaties in Rotterdam-Rijnmond bevordert

Regio Haaglanden bull Een groep enthousiaste studenten en docenten verpleegkunde uit China heeft een bezoek gebracht aan

Parnassia Groep De studenten en docenten waren erg onder de indruk van onze visie en onze omgang met patieumlnten

bull Zowel in februari als in september heeft een groep mbo- en hbo-studenten verpleegkunde deelgenomen aan het bovengenoemde Zorg Innovatie Centrum (ZIC) Beide groepen hebben hun praktijkleerperiode afgerond met een symposium In de twintig weken daarvoor hebben de studenten onderzoek gedaan en verschillende afdelingen van Parnassia Groep bezocht

bull Naast de al langer bestaande Zorg Innovatie Centra is een soortgelijk traject gestart voor dertien studenten van de opleiding Maatschappelijke zorg van ROC Mondriaan de GGZ Experience Deze studenten lopen stage bij Reakt Tijdens hun stageperiode worden tien bijeenkomsten georganiseerd die in het teken staan van kennis vergroten Daarnaast bezoeken de studenten verschillende afdelingen binnen en buiten Reakt

Opleiding verpleegkundig specialist GGZ De praktijkopleiders kijken terug op een jaar waarin de integratie tussen Parnassia Groep en Antes goed is verlopen

In 2019 is de opleiding gestart met een vernieuwd curriculum Dit leverde een aantal kinderziektes op Los hiervan zijn praktijkopleiders werkbegeleiders en opleidelingen na een jaar enthousiast over de vernieuwing Uit een evaluatie blijkt dat het nieuwe curriculum beter aansluit bij de beroepspraktijk

In opleiding in 2019 gediplomeerd

Verpleegkundig specialist GGZ 47 10

Opleiding gedragswetenschappen In het kader van het bestuurlijk akkoord 2019-2022 heeft het ministerie van VWS in 2019 extra geld beschikbaar gesteld voor opleidingen die het meeste kunnen bijdragen aan het verkorten van de wachttijden in de GGZ Een groot deel van dit geld is besteed aan extra plaatsen voor de opleiding tot GZ-psycholoog Parnassia Groep heeft 79 extra opleidingsplaatsen toegekend gekregen Deze zijn gerealiseerd in 2019 Wij hebben 9 extra GZ-opleidingsplaatsen aangevraagd voor 2020 van de landelijk 100 extra beschikbaar gekomen plaatsen naar aanleiding van het aangenomen amendement in de Tweede Kamer

In opleiding in 2019 gediplomeerd GZ-psycholoog 210 53 Klinisch psycholoog 59 12 Klinisch neuropsycholoog 4 - Psychotherapeut 54 15 Totaal 327 80

Medisch-specialistische opleidingen

Opleidingsplaatsen In 2019 waren er in totaal 111 artsen-assistenten in opleiding (aiorsquos) tot psychiater (PG en Antes samen inclusief externe aiorsquos voor een tijdelijke stage) verdeeld over de 3 regiorsquos inclusief de erkende stageplaatsen in Amsterdam en Utrecht Voor de opleiding tot geriater waren er in 2019 6 aiorsquos in opleiding voor het verplichte onderdeel GGZouderenpsychiatrie Er is grote behoefte aan vergroting van het aantal plaatsen voor de opleiding tot verslavingsarts (Master in Addiction Medicine MIAM) Daarvoor zetten wij ons landelijk mee in

Deel 4 Werken aan kennis

82

Instroom De regio Rijnmond heeft in oktober 2019 een succesvolle sollicitatieronde gehouden en de acht instroomplekken voor 2020 ingevuld De regio Haaglanden had in 2019 tien instroomplekken De sollicitatieronde was in november 2019 uit veel goede kandidaten zijn negen instroomplekken voor 2020 ingevuld Eeacuten instroomplek was in combinatie met Rivierduinen deze samenwerking is goed bevallen en wordt voor 2020 voortgezet De regio Noord-Holland heeft haar twee instroomplekken ingevuld met interne kandidaten

Uitstroom In 2019 zijn twaalf aiorsquos geregistreerd als psychiater Hiervan zijn er acht als psychiater binnen de organisatie werkzaam gebleven

Visitatie en opleidingsplan Zowel de opleiding geriatrie als de opleiding psychiatrie heeft in februari 2019 een rapportage aangeleverd naar aanleiding van de externe visitaties in 2016 Beide hebben in mei 2019 positief bericht ontvangen Voor beide opleidingen werd in december 2019 een nieuw opleidingsplan vastgesteld ingaande per 1 juli 2020 met een overgangsperiode tot 1 juli 2021

Opleiders Parnassia Groep

Hoofdopleider prof dr HW (Wijbrand) Hoek Plv opleider prof dr JD (Jan Dirk) Blom

Regio Haaglanden

Opleider aandachtsgebied volwassenen Plv opleider aandachtsgebied volwassenen Opleider aandachtsgebied ouderen Opleider aandachtsgebied kind en jeugd

prof dr JD (Jan Dirk) Blom dr CW (Karin) Slotema dr RM (Rob) Kok dr MC (Marianne) Kasius

Regio Rijnmond

Opleider aandachtsgebied volwassenen Opleider aandachtsgebied ouderen Opleider aandachtsgebied kind en jeugd

drof dr CL (Niels) Mulder dr I (Isis) Groeneweg drs P (Pety) So-de Bruin

Regio Noord-Holland

Opleider aandachtsgebied volwassenen Cooumlrdinator ouderenpsychiatrie

dr L (Lineke) Jongenelis dr S (Saskia) van Liempt

Opleiders Antes

Hoofdopleider Plv opleider

dr JM (Nico) van Beveren dr R (Rocco) Hoekstra

De bezetting van de opleiding klinische geriatrie staat al maanden onder hoge druk vanwege uitval van de opleider

-

83

Deel 5 WERKEN MET PARTNERS

Om mensen met psychische problemen zo goed mogelijke zorg te kunnen bieden werkt Parnassia Groep met talloze externe partners samen Wij hebben anderen veel te bieden en zij ons Samen met onze maatschappelijke partners vormen we een netwerk voor mensen die het zelf niet redden

Parnassia Groep en haar ruim 500 herstelgerichte zorgteams zoeken altijd actief de verbinding zowel in het informele als het formele netwerk Zodat de bijdragen van alle partners leiden tot een zo goed mogelijk resultaat bull Hieronder geven we in het eerste onderdeel Samen-

leving en belanghebbenden een beeld van hoe Parnas- sia Groep actief verbindingen met de samenleving legt en onderhoudt

bull Onder Samenwerk ingspartners (p 86 ev) belichten wij de uiteenlopende groepen partners met wie wij samen- werkingen onderhouden

Samenleving en belanghebbenden

We vervullen voor de samenleving een cruciale rol door zorg te bieden voor mensen met psychische problemen Samen met onze maatschappelijke partners vormen we een netwerk voor mensen die het zelf niet redden

Hieronder geven we een beeld van hoe Parnassia Groep actief verbindingen met de samenleving en belanghebben- den legt en onderhoudt en haar verantwoordelijkheid neemt als maatschappelijke onderneming

Laten zien wat we doen

Als er eacuteeacuten sector in Nederland is die een unieke plek heeft binnen de samenleving en een unieke inkijk in alle aspecten daarvan dan is het wel de GGZ De GGZ helpt mensen van elke leeftijd elk opleidingsniveau en ongeacht hun sekse of herkomst De GGZ maakt in veel levens het verschil We komen achter de voordeur kijken in de ziel van mensen en zien de zorgen en problemen die de samenleving kent We zien meer leed dan lief maar het is onze taak om de balans tussen die twee weer terug te brengen

Dat we daarin veel bereiken mag ook duidelijk zijn Jaarlijks maken meer dan een miljoen mensen gebruik van de GGZ Bijna de helft van de Nederlanders krijgt op enig moment in het leven te maken met een psychische aandoening De GGZ is van enorme publieke waarde Zonder de GGZ zou een vitale samenleving niet bestaan Gelet op het enorme aantal mensen met een psychische aandoening is het verbazingwekkend dat zij tot de meest gestigmatiseerde groepen in de maatschappij behoren

Het afgelopen jaar is de GGZ als sector regelmatig in het nieuws geweest Vaak ging het dan over wachtlijsten administratieve lasten incidenten of om personen met verward gedrag Themarsquos die direct bijdragen aan het stigma waar velen mee te maken hebben Veel minder ging het over het wezenlijke belang van een goede en vitale GGZ Bij 99 van de mensen die onder behandeling zijn in de GGZ doen zich helemaal geen incidenten voor en gelukkig hoeft niet iedereen met psychische problemen in de GGZ behandeld te worden

Parnassia Groep laat graag zien welke maatschappelijke waarde het heeft om psychische problemen te voorkomen tijdig en goed te behandelen en hoe dat bijdraagt aan een (ook in economisch opzicht) gezondere samenleving Dit is het uitgangspunt in onze contacten met journalisten redacteuren programma- en documentairemakers beleids- bepalers bestuurders en lokale en landelijke politici

Deel 5 Werken met partners

85

In de media In 2019 hebben Parnassia Groep en haar merken bijna 1000 vermeldingen gehad in journalis tieke artikelen opinie- stukken documentaires en actualiteitenprogrammarsquos op zowel radio als televisie of daaraan deelgenomen Vaak vanuit onze expertise of vanwege innovatieve ontwikkelingen en soms bij calamiteiten In alle gevallen streven wij naar transparantie en nuance

Een relatief nieuw medium waarvan wij gebruikmaken is de vlog Content die wordt gedeeld door vloggende collegarsquos heeft ruim 5 keer meer bereik dan de content vanuit een webpagina en wordt 24 keer zoveel gedeeld Parnassia Groep heeft nu 8 vloggers waarvan er 6 in 2019 zijn gestart Zij bereikten in 2019 130000 mensen De vloggers laten aan een groot publiek zien dat ze een expert zijn op hun vakgebied en vertellen wat bevlogenheid en passie voor je vak hebben eacutecht betekent JB 130000 mensen bereikt met vlogs

Public affairs Om mee richting te geven aan de ontwikkelingen in de zorg organiseerden we ook in 2019 weer tal van werk - bezoeken en voerden we gesprekken met beleidsbepalers Wij laten graag het dagelijks werk van onze teams zien en hoe we in de praktijk werken aan verbeteringen en vernieuwing Daarbij zetten we in op het opbouwen en versterken van relaties We willen benadrukken dat we gezamenlijk verantwoordelijk zijn voor het bereikbaar toegankelijk en betaalbaar houden van kwalitatief goede zorg en ondersteuning Behalve voor de inhoud van ons werk vragen we ook aandacht voor zaken die ons belemmeren zoals voor zorg die niet of onvoldoende wordt betaald administratieve lasten en arbeidsmarktproblematiek

In 2019 bezocht onder anderen Paul Blokhuis staatssecretaris van Volksgezondheid Welzijn en Sport de testservice van Youz Verslavingszorg in Rotterdam en in Den Haag psychiatrisch verpleeghuis Dorestad alsook FACT- en wijkteams Staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Tamara van Ark bezocht ons Centrum Autisme in Den Haag Joba van den Berg Tweede Kamerlid voor het CDA bezocht daar het Klinisch Centrum Acute Psychiatrie en Wim-Jan Renkema Tweede Kamerlid namens GroenLinks ons Klinisch Centrum Mangostraat voor ouderen

Vrijwilligers en vrienden

Vrijwilligers Bijna 800 vrijwilligers (inclusief Antes Zorg) dragen bij aan het werk van Parnassia Groep Zij ondersteunen bij de begeleiding van activiteiten hebben een-op-eencontacten met patieumlnten zijn gastheer of gastvrouw op een afdeling begeleiden patieumlnten naar de kerk of geven voorlichting over bijvoorbeeld drugsgebruik Daarnaast zijn er veel vrijwilligers actief in de medezeggenschap patieumlnten Al deze vrijwilligers zijn van zeer grote waarde voor de wijze waarop wij zorg kunnen leveren

Blijk van waardering voor vrijwilligers Op het gebied van vrijwilligerswerk werkt Parnassia Groep samen met Johanniter Nederland Vanuit deze orde stamt de traditie om een Hulpspeld uit te reiken aan vrijwilligers die minimaal eacuteeacuten jaar actief zijn Eind 2019 ontvingen onze vrijwilligers van Antes in Rotterdam deze heldenspeld JB Hulpspeld voor vrijwilligers

Vrienden Parnassia Groep De doelstelling van deze gelieerde stichting is het ondersteunen van de zorg van Parnassia Groep door patieumlnten extrarsquos te bieden op het gebied van wonen werken studeren en recreeumlren

Highlights in 2019 waren bull De vriendenstichting organiseerde in de drie kernregiorsquos (Haaglanden Rijnmond en Noord-Holland) een galadiner

voor ketenzorgpatieumlnten en hun mantelzorgers In Castricum en Den Haag voor de achtste keer in Rotterdam voor de dertiende keer Bij al deze galadiners werd er intensief samengewerkt met de gemeente cateraar Huuskes en zorgbedrijf Parnassia Het galadiner voor de regio Haaglanden werd vanwege een renovatie van het raadhuis in Wassenaar verhuisd naar het Atrium in het stadhuis van Den Haag Het concept van de galadiners staat na ruim dertien jaar lsquoals een huisrsquo en de diners worden bijzonder gewaar- deerd door patieumlnten en hun mantelzorgers

bull Dit jaar schonken 142 Parnassia Groep-collegarsquos hun kerstattentie aan de vriendenstichting hiervan worden in

2020 diverse activiteiten aangeboden bull De financieumlle middelen voor het Fonds Noodhulp kwamen uit op een totaal van euro 55000 Dit was mede te danken

aan Fonds DBL te Rotterdam Hiermee kon in maar liefst 906 aanvragen van patieumlnten worden voorzien bull Vanuit het voor de doelgroep kinderen en jeugd geoormerkte budget is ook in 2019 onderzoek gefinancierd voor

een bedrag van euro 60000

Deel 5 Werken met partners

86

bull In de zomermaanden hebben 12 afdelingen van Youz met in totaal 130 kinderenjongeren genoten van een zomeractiviteit zoals een dagje naar een pretpark bowlen of een muziekworkshop

bull Live Music Now organiseerde 10 live concerten op afdelingen voor patieumlnten die langdurig in zorg zijn bull In de zomermaanden werden aan meer dan 170 gezinnen (patieumlnten en hun kinderen) dagkaarten voor een dagje

uit in de eigen omgeving verstrekt naar een speeltuin als Drievliet of Linnaeushof bull Tijdens de drukbezochte relatiedag van Parnassia Groep op 29 mei 2019 werd met de goededoelenveiling ruim

euro 24000- opgehaald Hiervan zijn onder andere de activiteiten van het Annelies Fonds Sport4Health en het studiefonds gefinancierd

bull 22 clieumlnten kregen een bijdrage in een studie meer dan 90 clieumlnten kregen een financieumlle bijdrage voor de uitoefening van een sport

Kijk ook op vriendenparnassiagroepnl

Maatschappelijk verantwoord ondernemen

Parnassia Groep heeft aandacht voor people profit en planet hoog op de agenda staan Wij willen maatschappelijk verantwoord ondernemen en goede keuzes maken op het gebied van duurzaamheid op de korte en lange termijn

People Hoe wij zo verantwoord mogelijk werken voor en met mensen beschrijven we in Deel 2 Werken aan goede zorg dat is gewijd aan onze zorg- en dienstverlening aan patieumlnten en de samenleving Ons sociaal beleid en werkgeverschap worden besproken in Deel 3 Werken met collegarsquos Onder (veel) meer komen daar onze inspanningen op het gebied van Social Return on Investment (SROI) aan bod

Profit Als maatschappelijke onderneming zonder winstoogmerk laten we alle opbrengsten direct of indirect ten goede komen aan (verbetering van) de patieumlntenzorg De economische kant van ons werk bespreken we onder Geld ndash financieumlle middelen (p 86 ev)

Planet Onze ambitie is om onze ecologische voetafdruk zo klein mogelijk te laten zijn Onze inspanningen daartoe en de geboekte resultaten bespreken we onder Duurzaamheid en milieu (zie p 95)

Samenwerkingspartners

We willen in samenwerking met talloze externe partners optimale zorg aan onze patieumlnten bieden en de zorg verder verbeteren Daarbij hebben wij aan anderen veel te bieden maar zij ook aan ons

Onze groepsvisie zegt hierover bull We vervullen voor de samenleving een cruciale rol door zorg te bieden voor mensen met psychische problemen

Samen met onze maatschappelijke partners vormen we een netwerk voor mensen die het zelf niet redden

bull We stellen ons op als partner voor de patieumlnt en voor iedereen in zijn netwerk die hulp kan bieden zoals familie direct betrokkenen huisartsen ziekenhuizen en andere instellingen

bull We werken samen met werkgevers en maatschappelijke instellingen om de patieumlnt te steunen bij het (weer) oppakken van zijn maatschappelijke rollen

bull We spelen altijd in op de plaatselijke omstandigheden en wensen in de wijk of het werkgebied

bull We voelen ons samen met gemeenten verzekeraars en andere financiers en overheden verantwoordelijk om deze steun zo goed en dichtbij mogelijk te organiseren met onze lokale partners

Onze zorgbedrijven en de groep gingen ook in 2019 weer tal van samenwerkingen aan met partners binnen de geestelijke gezondheidszorg andere zorgsectoren en andere maatschappelijke sectoren Steeds gaat het om het scheppen van voorwaarden voor verdere verbetering van de zorg voor bepaalde doelgroepen enof in bepaalde werkgebieden

Ons streven hierbij is om wederzijds kennis te bundelen en ter beschikking te stellen Zo proberen we mensen met psychische problemen eerder dan voorheen te bereiken waardoor ernstigere problemen zo veel als mogelijk worden voorkomen

Focus op lokale samenwerking Steeds sterker komt de nadruk te liggen op lokale samenwerking in het gemeentelijk domein en in de regio (zie p 21 Maatschappelijk herstel p 40 ev Onze wijkgerichte GGZ en p 87 ev Financiers)

Deel 5 Werken met partners

87

Daar en ook op tal van andere plaatsen in dit jaarverslag wordt duidelijk hoe wij samen met uiteenlopende partners aan allerlei ontwikkelingen werken

Collega-aanbieders van zorg en dienstverlening

Lokale ketenpartners Een belangrijk deel van onze zorg voeren we uit in nauwe samenwerking met andere organisaties die met ons lsquozorgketensrsquo vormen Deze zijn gericht op continuiumlteit van zorg voor de patieumlnt in de tijd enof op afstemming van meerdere vormen van zorg die gelijktijdig nodig zijn Te denken valt aan instellingen in de verpleging verzorging en thuiszorg algemeen maatschappelijk werk maatschappelijke opvang jeugdzorg GGD politie algemene ziekenhuizen en niet in de laatste plaats de gezond- heidszorg door huisartsen en gezondheidscentra Door onze activiteiten in en rond de huisartsenpraktijk (zie p 36 ev) en de ontwikkeling van wijkgerichte GGZ (zie p 40 ev) zijn deze samenwerkingen verder geiumlntensiveerd

In de eerste plaats onze ketenzorgbedrijven maar ook onze andere zorgbedrijven zoeken actief de samenwerking op in lokale netwerken om zorgketens te smeden die zijn toegesneden op de plaatselijke omstandigheden Daar waar meerdere van onze zorgbedrijven in een plaats of regio actief zijn vindt uiteraard ook nauwe onderlinge afstemming plaats In onze drie kernregiorsquos ligt de regie daarop bij onze ketenzorgbedrijven respectievelijk Antes in Rijnmond en Parnassia in Noord-Holland en Den Haag

In alle drie de kernregiorsquos beschikken wij over regionale crisisdiensten die nauw samenwerken met politie GGD en andere zorgaanbieders Wij participeren in de drie kernregios in het ROAZ (het Regionaal Overleg Acute Zorgketen) Hier wordt in overleg met de somatische ziekenhuizen (de lsquowitte kolomrsquo) gekeken of er witte vlekken zijn in de acute keten

Verwijzers Een groot deel van onze patieumlnten wordt naar ons verwezen door de huisartsen maar tot onze verwijzers behoren ook andere GGZ-instellingen welzijnsorganisaties Bureau Jeugdzorg interne behandelaars en politie en justitie Zij hebben groot belang bij een goede samenwerking met en toegankelijkheid van Parnassia Groep Een sleutelrol daarbij speelt Zorgservice met de CAT de centrale aanmelding en toeleiding voor al onze zorgbedrijven

Een belangrijk deel van de psychische problematiek wordt door de patieumlnt als eerste aan de huisarts gepresenteerd Via onze basis-GGZ die we aanbieden onder het label Indigo zijn we aanwezig in veel huisartsenpraktijken en gezondheidscentra Indigo ondersteunt en lsquoontzorgtrsquo de huisarts door middel van een of meer praktijkondersteu- nershulpverleners werkzaam in of bij zijn praktijk

Om ook in de toekomst in staat te zijn om voldoende GGZ te leveren en deze zoveel mogelijk dicht bij de patieumlnt te bieden zetten we intensief in op het meer organiseren van onze zorg in en om de eerste lijn Zie p 36 ev

Algemene ziekenhuizen Bij veel patieumlnten is sprake van een (al dan niet onderkende) combinatie van somatische en psychische problematiek Om goede en doelmatige zorg te bieden aan deze patieumlnten is het van groot belang dat de GGZ en de somatische gezondheidszorgde ziekenhuizen goed met elkaar samenwerken Met vrijwel alle ziekenhuizen in onze regiorsquos hebben wij concrete samenwerkingsafspraken over somatische behandeling van onze patieumlnten

Andere partners in onze zorg voor kwaliteit

Financiers Parnassia Groep kent vijf financieringsstromen Zorgverzekeringswet (Zvw) Jeugdwet Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) Wet langdurige zorg (Wlz) en justitie Zie voor het relatieve aandeel in de omzet p 107

Zorgverzekeraars gemeenten zorgkantoren en het ministerie van Justitie en Veiligheid geven uitvoering aan de inkoop van deze zorg Fivoor sluit mede namens Parnassia Groep de contracten met justitie Antes Zorg behoudt in de komende jaren op verzoek van het ministerie van Justitie en Veiligheid haar eigen contract

In totaal sluit Parnassia Groep jaarlijks ruim 300 contracten af

Deel 5 Werken met partners

88

De contacten met onze financiers zijn intensief Onze accountmanagers zijn ondersteund door controllers en inhoudelijke collegarsquos erop gericht om deze contacten zo prettig efficieumlnt en doeltreffend mogelijk te laten verlopen Hierbij staat het belang van kwalitatief goede herstelondersteunende zorg en sluitende ketens van zorg voor patieumlnten steeds voorop

Regionale focus De organisatie van zorg begeleiding ondersteuning en preventie is regionaal georieumlnteerd Parnassia Groep organiseert of sluit aan bij regionale tafels met de verschillende financiers in onze kernregiorsquos Noord-Holland Haaglanden en Rijnmond om samen vorm te geven aan sluitende ketens van zorg en de knelpunten die ontstaan in de uitvoering van de verschillende wetten voor patieumlnten zoveel mogelijk op te lossen Samen bereiken we meer

Meerjarenovereenkomsten Met de verschillende financiers streven we zoveel mogelijk naar meerjarenovereenkomsten Deze geven ruimte en perspectief aan vernieuwing waarbij herstelondersteunende zorg en de betaalbaarheid van zorg steeds het uitgangspunt zijn Met een groot aantal gemeenten zijn inmiddels contracten voor drie jaar of langer afgesloten met verzekeraars zijn we in gesprek over het afsluiten van meerjarige contracten

Voorbereiding stelselwijziging Wlz Per 2021 is de directe toegang tot de Wlz voor mensen met een ernstige psychiatrische aandoening geregeld Waar nu eerst nog de Zorgverzekeringswet (voor drie jaar) of de Wmo-financiering werd ingezet gaat deze groep mensen per 2021 direct naar de Wlz In 2019 is in kaart gebracht welke patieumlnten het betreft en welke wijziging in financiering er verwacht wordt Samen met het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) wordt in 2020 aan de laatste voorbereiding vormgegeven

Voorbereiding nieuwe bekostiging Zvw In 2022 wordt er een nieuwe bekostiging voor de GGZ in de Zorgverzekeringswet ingevoerd In 2019 waren wij samen met GGZ Nederland zorgverzekeraars de NZa en beroepsverenigingen betrokken bij het ontwerp van de nieuwe bekostiging De nieuwe bekostiging is een versimpeling van de huidige DBC-systematiek en gaat naar financiering per kalenderjaar op basis van consulten en prestaties In de loop van 2020 wordt het definitieve besluit tot invoering verwacht

Aanbestedingen in het gemeentelijk domein In 2019 heeft Parnassia Groep aan 46 aanbestedingen binnen het gemeentelijk domein meegedaan Daarvan waren er 33 in het kader van de Jeugdwet en 13 in het kader van de Wmo Het is verheugend dat wij in staat werden gesteld de betreffende patieumlntenzorg te blijven of te gaan leveren doordat deze aanbestedingen succesvol waren voor Parnassia Groep Tegelijkertijd hebben zoals hieronder zal blijken de aanbestedingen veel impact op het partnerschap wat we zoeken met gemeenten en andere organisaties

De aanbestedingen voor de jeugd-GGZ voor 2019 en verder waren opnieuw complex en tijdrovend omdat vanaf 2018 de DBC-financiering is stopgezet en gemeenten andere bekostigingsvarianten hebben gekozen voor de jeugdzorg De tarieven binnen deze bekostigingsvarianten zijn vaak nog onontgonnen gebied met alle onzekerheden van dien Daarnaast staat vaak de harmonisatie van de tarieven voor de jeugd-GGZ de jeugdzorg en de zorg voor jeugd met een licht verstandelijke beperking centraal Dat betekent in de meeste gevallen voor de jeugd-GGZ een tarief dat lager is dan de disciplinemix en behandelverantwoordelijkheid vragen

De herorieumlntatie die volgt op de gunningen na aanbesteding brengt in bepaalde regiorsquos een arbeidsintensief proces op operationeel en bestuurlijk niveau met zich mee zowel met de gemeenten als met de nieuwe samenwerkings - partijen Een positieve ontwikkeling die beoogd wordt maar nog onvoldoende gerealiseerd is dat door de komst van de nieuwe bekostigingssystematiek in de jeugd enerzijds en een doorontwikkeling van de Wmo anderzijds de integraliteit van zorg meer centraal wordt gesteld De opdracht om bewoners integrale zorg te bieden dus op meerdere levensterreinen onder de verantwoordelijkheid van eacuteeacuten aanbieder als hoofdaannemer is een ontwikkeling die om voortdurende afstemming vraagt en die Parnassia Groep samen met andere aanbieders vorm en inhoud geeft

De gemeenten in onze kernregiorsquos hebben hun vertrouwen gesteld in Parnassia Groep zodat wij collegarsquos mogen leveren voor de gemeentelijke wijkteams voor zowel jeugdigen als volwassenen (zie p 40 ev) Ook hebben we opnieuw subsidie gekregen in de regiorsquos Haaglanden en Rijnmond om op basis van signalen van onder andere woningcorporaties en sociale diensten te proberen in contact te treden met (zorg mijdende) burgers die verborgen blijven voor de hulpverlening en andere instanties en bij hen lsquoachter de voordeurrsquo te komen (zie p 42)

Deel 5 Werken met partners

89

Training De gemeente als k lant en partner De directie van ons zorgbedrijf voor de jeugd Youz biedt per regio alle leidinggevenden een gezamenlijke training aan om optimaal het contact met de gemeenten te leggen en te onderhouden De aftrap was begin 2018 in de regio Haaglanden Het programma bood onder meer een ontmoeting en gedachtewisseling met een oud-wethouder uit Den Haag Deze training is in 2019 verder uitgevoerd in vijf regiorsquos Het ministerie van VWS heeft zijn interesse uitgesproken in de werkwijze Deze brengt gemeente en zorgaanbieder dichter bij elkaar door meer begrip voor elkaars uitgangspositie te kweken

Collega-GGZ-aanbieders en branchegenoten Op lokaal niveau is in sommige opzichten sprake van een (door overheid en financiers gestimuleerde) concurrentie- verhouding met andere GGZ-aanbieders Vaak echter is samenwerking met hen in het directe belang van patieumlnten In die gevallen zoeken wij die samenwerking dan ook actief op daar waar onze bijdragen en die van collegarsquos elkaar aanvullen en zo zorgketens kunnen versterken daar waar patieumlnten gebaat zijn bij onderlinge doorverwijzing en in uiteenlopende samenwerkingsverbanden gericht op verbetering en vernieuwing van het aanbod

Op landelijk niveau vervult Parnassia Groep een actieve rol binnen de brancheorganisatie GGZ Nederland (GGZ-N) om zo in samenwerking met collega-instellingen bij te dragen aan het versterken van de positie en de kwaliteit van de geestelijke gezondheidzorg in Nederland Wij waren in 2019 vertegenwoordigd in het verenigingsbestuur (dhr Stephan Valk) en in de regiegroepen Zorg amp Financiering (dhr Stephan Valk voorzitter dhr Marc Blom lid) Informatiebeleid (dhr Bas van der Hoorn) en Werkgevers- en Arbeidszaken (mw Betty Kooijman vanaf 1 januari 2020 dhr Aard Zoeteweij) In tal van werk - groepen dragen we ons steentje bij

Voorts dragen wij bij aan ontwikkelingen in de branche door onder meer bestuurslidmaatschappen van de Stichting Topklinische GGz (dhr Marc Blom) en de Gebruikersvereniging Psygis Quarant (mw Betty Kooijman)

Op persoonlijke titel leveren Parnassia Groep-collegarsquos actieve bijdragen in diverse beroepsverenigingen Zo trad mw Carla Hagestein in januari 2019 toe tot het bestuur van de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie

Patieumlnten- en familieorganisaties De belangen van onze patieumlnten worden in de eerste plaats behartigd door onze clieumlntenraden per zorgbedrijf en de Concernclieumlntenraad Deze raden onderhouden relaties met diverse regionale clieumlntenplatforms en landelijke patieumlntenorganisaties Ook kent Parnassia Groep regionale familieraden (zie p 155) De directies van onze zorgbedrijven onderhouden daarnaast contacten met de voor hun regiorsquos en specifieke patieumlntengroepen relevante (categorale) patieumlnten- en familieorganisaties

Partners in opleiding en onderzoek Parnassia Groep heeft tal van samenwerkingsverbanden op het gebied van (wetenschappelijk) onderzoek en opleiding Zie deel 4 Werken aan kennis

Externe toezichthouders Op de dienstverlening en het functioneren van Parnassia Groep wordt van overheidswege toezicht gehouden door verschillende instanties bull De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) houdt het staatstoezicht ter handhaving van de kwaliteit en

veiligheid van zorg In het kader van de Wet Bopz hebben de zorgbedrijven een directe verantwoordingsrelatie met de IGJ voor het overige worden de contacten met de Inspectie namens de raad van bestuur onderhouden door de geneesheer- directeur van de groep

bull Parnassia Groep levert ook door het ministerie van Veiligheid en Justitie gefinancierde zorg Dit betekent dat betreffende afdelingen in de toekomst te maken zullen krijgen met de Inspectie Veiligheid en Justitie GGZ Reclassering valt reeds onder het toezicht van deze inspectie

bull Voorts is er toezicht van de Inspectie SZW (voorheen Arbeidsinspectie) de Nederlandse Voedsel- en Waren- autoriteit (NVWA) en de provinciale en gemeentelijke milieu-inspecties

Overheden De contacten met de rijksoverheid (met name het ministerie van VWS en het ministerie van Veiligheid en Justitie) en diverse zelfstandige bestuursorganen (waaronder het College sanering zorginstellingen de Nederlandse Zorgautori - teit en de Autoriteit Consument amp Markt) worden namens de gehele Parnassia Groep onderhouden door de raad van bestuur

Deel 5 Werken met partners

90

Gemeentelijke overheden zijn niet alleen als financiers maar ook als samenwerkingspartners van groot belang voor ons gezien hun verantwoordelijkheden op het gebied van de kinder- en jeugd-GGZ en begeleidingstaken Ook hebben gemeenten en gemeentelijke instanties zoals de GGD van oudsher een centrale verantwoordelijkheid op het gebied van de openbare geestelijke gezondheidszorg (OGGZ) een gebied waarop meerdere zorgbedrijven samen met vele andere partijen bijdragen leveren In de grootste gemeenten in onze werkgebieden Rotterdam en Den Haag worden de gemeentelijke contacten gecooumlrdineerd door Antes ZorgBavo Europoort resp Parnassia De andere zorgbedrijven hebben (werk)contacten op hun specifieke terrein Antes Zorg en Brijder op het gebied van verslavingsproblematiek de ketenzorgbedrijven rond de OGGZ-problematiek Youz op het terrein van de jeugdhulp- verlening en Fivoor waar het openbare orde en veiligheid veelplegersproblematiek en dergelijke betreft Met het oog op de openbare orde en veiligheid zijn er reguliere contacten met lsquode driehoekrsquo (burgemeester politie en Openbaar Ministerie) De geneesheren-directeuren van de zorgbedrijven onderhouden in verband met hun verantwoordelijkheid in het kader van de Wet Bopz contacten met de burgemeesters in hun regio Op regionaal niveau zijn er via Zorgservice en de geneesheer-directeur contacten in het kader van de Geneeskundige Hulpverlening bij Ongevallen en Rampen (GHOR)

Banken Met het oog op de continuiumlteit van onze activiteiten vervullen banken een belangrijke rol Een consortium van drie banken (ING BNG Bank en Rabobank) financiert een aanzienlijk deel van onze investeringen in de modernisering van het vastgoed en stelt een rekening-courantkrediet beschikbaar Leningen zijn noodzakelijk om onze klinisch opgenomen patieumlnten goede huisvesting te kunnen bieden Antes Zorg beschikt nog over eigen financieringsarrangementen met ABN AMRO en Rabobank In 2020 zullen die naar verwachting worden samengevoegd met de kredietarrangementen van Parnassia Groep

-

91

Deel 6 MIDDELEN EN GELD

Huisvesting en facilitaire zaken

Voor de kwaliteit van de zorg voor onze patieumlnten en voor het werk van onze collegarsquos zijn goede duurzame en efficieumlnte huisvesting en facilitaire dienstverlening van groot belang

Parnassia Groep heeft een grote en diverse vastgoedportefeuille In 2019 waren er ruim 600 gebouwen in gebruik enof in bezit in met name de provincies Noord- en Zuid-Holland maar ook in Utrecht Zeeland Limburg de regio Arnhem en Noord-Brabant Eind 2019 hadden wij ongeveer 500000 m2 in gebruik

Kwaliteit en kosten huisvesting

De centrale opgave in ons huisvestingsbeleid is het bieden van kwalitatief optimale huisvesting voor onze patieumlnten en collegarsquos binnen de financieumlle ruimte die de tarieven ons bieden Flexibiliteit en duurzaamheid vormen de sleutel daartoe

Flexibiliteit is een belangrijk criterium voor de wijze waarop wij bouwen verbouwen en aanpassen Huren draagt bij aan flexibiliteit Van de panden is bijna 60 (gemeten in oppervlak) in eigendom Bij vrijwel al onze klinieken is hier sprake van Vervolg- en woonvoorzieningen zijn deels eigendom en worden deels gehuurd Onze ambulante locaties worden nagenoeg allemaal gehuurd

Onze inzet op duurzaamheid van onze vastgoedportefeuille (zie p 95) draagt bij aan de langetermijnwaarde van onze gebouwen en daardoor aan een gunstige kostenontwikkeling Tevens dragen wij ermee bij aan de kwaliteit van de omgeving

Casestudy sensoring Om een betere benutting van onze gebouwen te realiseren is in 2019 de pilot sensoring uitgebreid naar meerdere locaties In spreekkamers zijn sensoren opgehangen zodat we realtime kunnen zien welke kamers vrij zijn Het wordt op deze manier makkelijker voor de hulpverleners om een passende kamer te vinden maar ook om als organisatie efficieumlnter met kamers om te gaan Het voorkomt dat er een uitgebreide planning moet worden gemaakt en bijgehouden Doel is om sensoring standaard op nieuwe locaties toe te passen Tevens wordt gekeken naar de toepasbaarheid van slimme sensoren die meer meten dan enkel de bezetting van spreekkamers Te denken valt aan temperatuur luchtvochtigheid et cetera

Ontwikkelingen vastgoed 2019

Het jaar 2019 heeft in het teken gestaan van het integreren van de vastgoedportefeuilles van fusiepartners Antes en het dr Leo Kannerhuis Ook voor deze portefeuilles werken we hard aan het zo efficieumlnt mogelijk benutten van de beschikbare vierkante meters en het verder reduceren van de leegstaande vierkante meters

De vastgoedportefeuille is continu in ontwikkeling De belangrijkste ontwikkelingen in 2019 en verder

Regio Haaglanden Hier is nieuwbouw in voorbereiding van 80 sociale zorgappartementen op het woon-zorgpark Bloemendaal en 141 zorgappartementen op het woon-zorgpark Rosenburg beide in Den Haag Daarnaast verkopen we een deel van de grond voor de ontwikkeling van 200 vrijesectorwoningen met de opbrengst daarvan financieren wij de ontwikkelingen ten behoeve van de patieumlntenzorg De plannen die we samen met Arcade ontwikkelen zijn in een vergevorderd stadium De gemeente heeft laten weten onder een aantal voorwaarden haar medewerking te willen verlenen

Deel 6 Middelen en geld

93

Regio Noord-Holland Op onze locatie Castricum is alle verouderde patieumlntenhuisvesting inmiddels vervangen door prima nieuwbouw Daarnaast zijn er 225 nieuwbouwwoningen gerealiseerd Deze hebben dekking gegeven voor de kosten van de infrastructuur die moest worden aangelegd en om de kosten van de te slopen gebouwen te compenseren In de periode 2019-2021 ontwikkelen we de resterende kavels De stikstofproblematiek zorgt daarbij wel voor vertraging Het betreft de volgende projecten bull Luxe ouderenzorg

bull Herstellingsoord bull Zorg voor verstandelijk gehandicapte mensen bull De verkoop van een stuk grond aan woningcorporatie Kennemer Wonen die 48 sociale huurwoningen gaat

realiseren op deze locatie Dit plan is inmiddels door de gemeenteraad goedgekeurd

Regio Rijnmond In deze regio is het doel het realiseren van goede huisvesting voor de klinieken en woonvoorzieningen die resteren na de beddenafbouw We doen dit door bull Vermindering van het aantal klinische locaties (van 15 naar 4) Dit hebben we inmiddels gerealiseerd bull Terugbrengen van het aantal bedden (zie ook p 52 ev) bull Het combineren van klinieken zo komen we tot gespecialiseerde voorzieningen

Het regionale huisvestingsplan kent de volgende hoofdlijnen bull Een voorziening voor acute psychiatrie en daarnaast verslavingszorg in de Bouman Kliniek aan de Prins

Constantijnweg te Rotterdam (Noordoever) een deel van de kliniek zal worden gerenoveerd bull Zorgfuncties voor ouderen worden zoveel mogelijk aangeboden op de Zorgboulevard (Zuidoever) bull Op de locatie Poortugaal worden vier zones ingericht voor forensische psychiatrie (met name Fivoor) acute

psychiatrie gesloten vervolgbehandeling en wonen (Wmo enz)

bull Daarnaast worden de voorzieningen voor beschermd wonen elders in de regio Rijnmond uitgebreid

Ontwikkeling terrein Poortugaal In maart 2020 is op het terrein van Antes in Poortugaal de nieuwe kliniek langdurige zorg opgeleverd Deze is gebouwd voor patieumlnten die langer dan een jaar psychiatrische zorg nodig hebben De kliniek is ter vervanging van onder andere de bestaande klinieken aan de Charloisse Lagedijk in Hellevoetsluis en in Spijkenisse De oplevering van deze kliniek is een belangrijke stap op weg naar de vernieuwing van het terrein in Poortugaal Een bijzonderheid is dat het Albeda Zorgcollege dat al tientallen jaren op het terrein gevestigd is met tien leslokalen en een leerplein een plek heeft gekregen in de nieuwe kliniek

De plannen voor het realiseren van woningbouw op een deel van het terrein (woon-zorgpark Hof van Poortugaal) werden in 2019 verder ontwikkeld en zijn in februari gepresenteerd aan de gemeenteraad van de gemeente Albrandswaard De gemeente heeft besloten tot een vooronderzoek Dit onderzoek beslaat in deze fase het in kaart brengen van de veiligheid sociaal-maatschappelijke effecten en verkeerstechnische gevolgen zowel op het terrein zelf als in het dorp Poortugaal De gemeente streeft naar een beginseluitspraak over het initiatief van Antes door de gemeenteraad eind 2020

Ontwikkeling terrein Poortmolen toekomstig gebruik Bouman Kliniek Antes en YouzLucertis werken samen aan de doorontwikkeling van het terrein Poortmolen In 2019 werden scenariorsquos uitgewerkt voor de doorontwikkeling van het terrein en de aanpalende zorgvoorzieningen zoals de Bouman Kliniek de Evenaar en de Lupinestraat waarbij ook de belastbaarheid van het gebied werd meegenomen Aan de betreffende werkgroep namen deel vertegenwoordigers van onder meer het naastgelegen IJsselland Ziekenhuis en de gemeentes Capelle aan den IJssel en Rotterdam

In januari 2020 werden de plannen gepresenteerd De kliniek Prins Constantijnweg (Bouman Kliniek) zal worden gerenoveerd en daarna beschikken over maximaal 176 bedden voor volwassenen De oplevering wordt verwacht medio 2023 In het voorlopige ontwerp zijn op Poortmolen een nieuwbouwkliniek voor ouderen een nieuwbouwkliniek voor jeugd en de ontwikkeling van woningbouw voorzien De nieuwbouwkliniek voor ouderen bestaat uit 66 bedden Antes en 32 units voor een instelling voor ouderenzorg ndash met diverse organisaties zijn wij in gesprek om invulling te geven aan deze 32 units De oplevering is voorzien eind 2022 De nieuwbouwkliniek voor jeugd op te leveren op de middellange termijn zal maximaal 80 bedden tellen

Overige regiorsquos In Haarlem en in Leiden hebben we plannen ontwikkeld om alle ambulante voorzieningen van de diverse zorg- bedrijven onder eacuteeacuten dak te huisvesten Dit wordt in 2020 gerealiseerd

Deel 6 Middelen en geld

94

Veiligheid gebouwen en terreinen

De panden van Parnassia Groep voldoen aan de geldende wet- en regelgeving ten aanzien van brandveiligheid Vastgoed en het Facilitair Bedrijf zien hierop toe Onze locaties zijn onderwerp van continue monitoring en audits (klinische locaties worden jaarlijks geaudit en ambulante locaties eens per drie jaar) Hierbij hanteren we onze eigen criteria die uitgebreider en strenger zijn dan wettelijke normen alleen Ook in 2019 hebben we kunnen vaststellen dat al onze klinische en ambulante voorzieningen brandveilig zijn met uitzondering van enkele locaties die door recente fusies tot Parnassia Groep zijn gaan behoren Daar wordt op dit moment hard aan gewerkt

De beveiliging van de woon-zorgparken van Parnassia in Castricum en Den Haag wordt in eigen beheer uitgevoerd en is geharmoniseerd Het woon-zorgpark in Castricum bestaat deels uit zorggebouwen en deels uit een nog steeds groeiende woonwijk De organisatie van de beveiliging zoals die in Den Haag bleek daarbij beter te passen De collegarsquos beveiliging in Noord-Holland en Haaglanden zijn ondergebracht in eacuteeacuten organisatieonderdeel

Facilitaire zaken

Het Facilitair Bedrijf verzorgt facilitaire diensten voornamelijk op het gebied van patieumlntenvoeding beveiliging linnen- voorziening en schoonmaak In 2019 ging opnieuw veel aandacht uit naar het eerstgenoemde onderwerp

Culinaire zorg Het Facilitair Bedrijf regelt de voorwaarden voor goede culinaire zorg zoals voldoende budget en een leverancier die goede kwaliteit levert en een ruime en verantwoorde keuze aan voeding aanbiedt In 2019 ging onder meer aandacht uit naar de volgende zaken bull Informatievoorziening ndash Via de culinaire pagina op het portaal kunnen collegarsquos informatie vinden over de

maaltijden van het bestellen tot en met het bereiden daarvan over HACCP en over het melden van storingen bull Scholing ndash In samenwerking met de Parnassia Groep Academie wordt er via e-learning-modules scholing

gegeven aan collegarsquos die (dagelijks) zijn betrokken bij het eten en drinken van onze patieumlnten Voorbeelden van modules zijn gastvrije en culinaire zorg (een door onszelf ontwikkelde module) voedingsleer dieetleer en allergenenleer

bull Tevredenheidsonderzoeken ndash In samenwerking met en gefaciliteerd door onze leverancier Huuskes worden er onderzoeken naar clieumlnttevredenheid uitgevoerd door leden van de clieumlntenraden vrijwilligers teamleden

bull Coaching on the job ndash Deze heeft weer op diverse locaties plaatsgevonden Onze leverancier Huuskes heeft weer een aantal afdelingen overgezet naar de bestel-app Eten amp Zo Het voordeel van deze manier van bestellen is dat patieumlnten zo veel beter kunnen meebeslissen over het menu en alle andere verstrekkingen Deze worden in de app duidelijker zichtbaar en beter toegankelijk gemaakt voor hen Ook is men veel minder tijd kwijt aan het bestellen

Organisatie vastgoed en facilitaire zaken

In 2019 was er sprake van een aantal organisatorische ontwikkelingen binnen Vastgoed en Facilitair

Integratie Antes Medio 2019 zijn de collegarsquos van Antes Vastgoed en Services overgekomen naar Vastgoed en Facilitair Het onderdeel telt nu plm125 fte We zijn gestart met het integreren van processen en dienstverlening en daar waar mogelijk zijn contracten met leveranciers geharmoniseerd Dit loopt nog door in 2020

Gezamenlijk organiseren In het kader van het gezamenlijk organiseren zijn alle ondersteunende functies binnen de zorgbedrijven tegen het licht gehouden om te bezien op welke wijze zij onder te brengen zijn bij de (gezamenlijke) ondersteunende diensten Dit heeft tot gevolg gehad dat er vanuit de diverse zorgbedrijven medewerkers huishoudelijke dienst locatiebeheerders huismeester facilitaire medewerkers et cetera overgekomen zijn naar Vastgoed en Facilitair

Regieorganisatie Vastgoed en Facilitair Parnassia Groep werkt al deels volgens het regieprincipe Uitgangspunt daarbij is slechts die functies worden in eigen beheer uitgevoerd die aantoonbaar toegevoegde waarde hebben voor collegarsquos en patieumlnten juist doordat ze in eigen beheer zijn belegd Door zo de ondersteunende processen effectiever en efficieumlnter in te richten dragen we bij aan lagere kosten per patieumlnt zodat er meer geld voor de zorg beschikbaar komt

Deel 6 Middelen en geld

95

Vanuit de integratie met Antes is een manager bedrijfsvoering facilitair aangesteld die zich onder meer bezighoudt met de verdere doorontwikkeling naar een regieorganisatie Hierop is in 2019 een akkoord gegeven door de Centrale Ondernemingsraad

Duurzaamheid en milieu

Parnassia Groep heeft maatschappelijk verantwoord ondernemen hoog op de agenda s taan (zie p 86) Wij willen goede keuzes maken op het gebied van duurzaamheid op zowel de korte als de lange termijn Onze ambitie is om onze ecologische voetafdruk zo klein mogelijk te laten zijn

Wij hebben een actief duurzaamheidsbeleid dat zich richt op drie pijlers bull Gebouwen bouw en energieverbruik bull Processen en faciliteiten bull Mobiliteit en vervoersmanagement

We zijn aangesloten bij de 2e Green Deal lsquoDuurzame Zorg voor een Gezonde Toekomstrsquo die eind 2018 ondertekend is door 132 partijen Hierin werken de brancheorganisaties zorgverenigingen en VWS nauw samen Ons lid van de raad van bestuur met de portefeuille bedrijfsvoering is ambassadeur namens de GGZ

Zoveel mogelijk willen wij rsquogroenersquo energie gebruiken en daarmee de uitstoot van CO2 beperken Wij voldoen aan de verplichtingen van de Europese Energie-Efficiency Richtlijn (EED) aan de Wet milieubeheer et cetera

In 2019 hebben we vooral weer stappen gezet wat betreft de eerste pijler

Gebouwen bouw en energieverbruik Verduurzaming van de gebouwen of zij nu in eigendom zijn of worden gehuurd is binnen Vastgoed een speerpunt Met een energiebeleidsverklaring als uitgangspunt en een budget van 15 miljoen vindt doelgericht verduurzaming van onze gebouwen plaats en voldoen we aan steeds strengere wettelijke regelgeving Besluitvorming gericht op verduurzaming vindt plaats op basis van een passende terugverdientijd Doordat zowel interne als externe partners aan realisatie van onze duurzaamheidsambitie werken wordt onze vastgoedportefeuille toekomstproof De gebouwen van voormalig fusiepartner Antes werden in 2019 geiumlntegreerd in de verduurzamingsportefeuille

Onze inspanningen voortgang en resultaten in 2019 bull Naast renoveren kunnen we ons vastgoed ook met relatief kleine ingrepen (verder) verduurzamen In samen-

werking met een gespecialiseerd extern bureau is de vastgoedportefeuille geiumlnventariseerd op energie- besparende maatregelen (zoals ledverlichting hr-ketels hr++-glas zonnepanelen waterbesparende sanitaire voorzieningen etc) Een en ander wordt op gebouwniveau inzichtelijk gemaakt en gekoppeld aan het onderhoud in het Meerjarenonderhoudsplan (MJOP)

bull Renovatie vindt plaats op basis van de uitgangspunten die zijn vastgelegd in de lsquoEnergiebeleidsverklaring

Parnassia Groeprsquo bull Dit jaar is een pilot gestart (35 panden) gericht op het bundelen van duurzaamheidsinformatie in een Energie

Management Informatie Systeem (EMIS) Hiermee krijgen we op pand- en portefeuilleniveau zicht op de energie- prestatie van gebouwen Op basis van deze informatie wordt het duurzaamheidsbeleid uitgevoerd In 2020 wordt de pilot uitgebreid

bull Op basis van een positieve businesscases hebben we in 2019 voor euro 15 miljoen geiumlnvesteerd in verduurzaming van het vastgoed Een groot deel van de investering betreft zonnepanelen ledverlichting en de verduurzaming van gebouwen tijdens renovatieprojecten Slecht presterende gebouwen worden afgestoten

bull De elektriciteit die Parnassia Groep gebruikt komt van 100 Europese windenergie Dankzij subsidies hebben we nu ruim 6200 zonnepanelen geplaatst op 22 locaties Deze hebben 960000 kWh opgewekt Dat is zorsquon 15 van ons totale verbruik

bull Mede door de toepassing van ledverlichting op 14 locaties is het energieverbruik ondanks intensiever gebruik van deze locaties toch gedaald

bull We hebben in 2019 het aantal laadpunten voor het opladen van elektrische autorsquos uitgebreid van 14 naar 34

Deel 6 Middelen en geld

96

ICT

Informatie- en communicatietechnologie neemt zowel in de zorg als in de bedrijfsvoering een steeds belangrijkere plaats in De missie van het ICT-team is om te zorgen dat elke gebruiker van de Parnassia Groep-ICT-omgeving tevreden is omdat de juiste ICT-ondersteuning gerealiseerd en beschikbaar is

ICT-organisatie

In 2019 is gestart met de uitvoering van het organisatie-ontwikkelingsplan Samen voorbereid op een merkbaar betere toekoms op basis van een nieuwe en geactualiseerde visie op de organisatie van de IT-functie Behalve in de integratie van de IT-organisaties van Parnassia Groep en Antes wordt hiermee voorzien in onder meer het versterken van de regisserende IT-functies binnen de organisatie Daarnaast zijn de visie en het plan gericht op het verhogen van het adoptievermogen van de organisatie en het samenbrengen van gespecialiseerde kennis en kunde in twee afzonderlijke expertiseclusters E-health en Bedrijfsinformatie amp Data Science

Ter ondersteuning van het plan is een groot aantal IT-functies opnieuw beschreven en is de ICT-afdeling gereorgani- seerd De eerder losstaande IT-afdelingen van Antes en Parnassia Groep zijn door middel van deze reorganisatie in 2019 succesvol geiumlntegreerd

ICT-missie en -strategie

Informatietechnologie is inmiddels in alle haarvaten van de organisatie doorgedrongen en is niet meer weg te denken uit een moderne organisatie die volop inzet op innovatie van zorg en bedrijfsvoering Dit betekent dat de vanouds ondersteunende rol van ICT plaats dient te maken voor een proactieve inspirerende rol met oog voor de uitdagingen waarvoor onze zorgcollegarsquos zich voelen gesteld Als ICT-organisatie zetten we vol in op het samen ontwikkelen van intuiumltieve IT-oplossingen die leiden tot merkbaar betere zorg tegen marktconforme prijzen Tijd en eenvoud zijn hierin twee onderscheidende factoren

IT Services

Deze nieuwe afdeling is een samenvoeging van de afdeling ICT-Operations (Parnassia Groep) en de Functioneel Beheer-teams van zowel Parnassia Groep als Antes Door de centralisatie van deze beheereenheden beogen we een verdere integratie en professionalisering van de activiteiten De activiteiten van IT Services bestaan uit het leveren van eerste- en tweedelijns beheeractiviteiten waaronder het beantwoorden van vragen vanuit de organisatie het oplossen van verstoringen het uitvoeren van serviceaanvragen en het beheren van systemen en applicaties

Klanttevredenheid De ICT-Servicedesk behandelde in 2019 ruim 118000 vragen en serviceverzoeken per telefoon via e-mail en via het serviceportaal Deze aantallen lagen iets lager dan in 2018 toen er meer verzoeken voortvloeiden uit de fusie met Antes en de integratie van Virenze en het dr Leo Kannerhuis

De klanttevredenheid wordt gemeten met de Net Promotor Score-methodiek (NPS) De NPS is het verschil tussen het percentage lsquopromotorsrsquo en het percentage lsquoccedilriticastersrsquo In 2019 blijkt de tevredenheid aanmerkelijk verbeterd ten opzichte van 2018 Was in 2018 de NPS +18 voor de helpdesks van zowel Parnassia Groep als Antes in 2019 verbeterde deze aanzienlijk tot gemiddeld +30 (Parnassia Groep) resp + 39 (Antes) Dit ondanks de vele infrastructurele wijzigingen en het aantal verstoringen in de publieke infrastructuur (energie en telecom)

Informatiemanagement

De betreffende afdelingen bij Parnassia Groep en Antes zijn in 2019 omgevormd tot eacuteeacuten volledig nieuw vormgegeven afdeling Binnen de nieuwe afdeling zijn twee expertisecentra ingericht een op het gebied van e-health en een op het gebied van bedrijfsinformatie amp data science

Daarnaast is een start gemaakt met de inrichting van vier klantteams ter onders teuning van de zorgbedrijven Antes Parnassia en Youz en de combinatie i-psy-PsyQ-Brijder en een vijfde team ter ondersteuning van alle ondersteunen- de diensten

Deel 6 Middelen en geld

97

Projecten

In 2019 is er een groot aantal projecten uitgevoerd waaronder

ICT-ondersteuning zorgverlening ndash primair proces

Laboratoriumonderzoeken ndash In Noord-Holland zijn de laatste laboratoria aangesloten op het e-lab-systeem Alle behandelaars kunnen nu digitaal hun labonderzoeken aanvragen en uitslagen ontvangen

Diagnostiek ndash Met het implementeren van de webversie van het Roermond Score Programma (RSP) zijn de omgevingen van Parnassia Groep en Antes geharmoniseerd Met RSP kunnen uitkomsten van standaardvragenlijsten voor psychologische testen worden vertaald naar diagnostische conclusies De nieuwe versie kent diverse functionele verbeteringen en is AVG-proof

Harmonisatie applicaties ndash Naast RSP is in 2019 een groot aantal andere applicaties van Parnassia Groep en Antes geharmoniseerd dan wel in uitvoering gebracht De belangrijkste zijn het medicatievoorschrijfsysteem en het rooster- systeem en de conversie van het EPD voor gebruikers bij Bavo Europoort naar het EPD van Antes Met de vervanging van het Antes-medicatievoorschrijfsysteem FarMedRx door het Parnassia Groep-systeem Klinicom-Zamicom is er een verdergaande standaardisatie doorgevoerd De conversie van het EPD van Bavo Europoort naar de Antes-EPD-omgeving werd afgerond in april 2020

Bereikbaarheid ndash In samenwerking met Florence en Incluzio is gestart met het implementeren van FIP Zorgcontact Doel is om een telefonisch meldpunt voor de regio Haaglanden en Noord-Holland te realiseren dat 247 beschikbaar is voor aanmeldingen van verwijzers bij de ambulante acute keten van Parnassia Groep

ICT-ondersteuning ndash ondersteunende processen

VIPP GGZ ndash Parnassia Groep heeft subsidie toegekend gekregen in het kader van het VIPP GGZ (Versnellings- programma Informatie-uitwisseling Patieumlnt en Professional) De doelstellingen van dit programma zijn

bull Betere en gestandaardiseerde informatie-uitwisseling bull Grotere medicatieveiligheid

bull Meer gebruik van e-health De subsidieaanvraag is een resultaatverplichting In het kader van het VIPP GGZ zijn binnen Parnassia Groep diverse projecten gestart Eind 2020 wordt via een IT-audit bij zorgbedrijf Antes vastgesteld of Parnassia Groep aan haar verplichtingen heeft voldaan

Infrastructuur ndash In 2018 werd een aanvang gemaakt met de vervanging en integratie van de technische infrastructuren van Parnassia Groep en de Antes-omgeving Deze activiteiten worden uitgevoerd onder het vernieuwingsprogramma Bizon Nagenoeg de gehele ICT-infrastructuur (waaronder netwerk WANLANwifi datacenters centrale computer- systemen en telefonie) wordt vervangen Dit heeft in 2019 geleid tot de uitfasering van de vier bestaande (verouderde) datacenters en het in gebruik nemen van twee nieuwe Het programma Bizon wordt in 2020 afgerond De nieuwe betrouwbare schaalbare en robuuste ICT-infrastructuur voor Parnassia Groep die hiermee wordt bereikt biedt de capaciteit die nodig is voor ontwikkelingen zoals beeldbellen zorgdomotica en patieumlntgebonden omgevingen

Sensoring ndash Om een betere benutting van onze gebouwen te realiseren is in 2019 de pilot sensoring uitgebreid naar meerdere locaties (zie p 92)

Informatieveiligheid

Bij een toenemende digitalisering van zorg en bedrijfsvoering neemt het belang aan informatieveiligheid evenredig toe De ontwikkelingen in Parnassia Groep op dat gebied werden uitvoering besproken in deel 2 Werken aan goede zorg op p 28 ev

Deel 6 Middelen en geld

98

Geld ndash financieumlle middelen

We openden dit jaarverslag met een samenvatting met daarin een overzicht van de

belangrijkste resultaten van Parnassia Groep Ook gaven we aan welke factoren hebben

geleid tot die resultaten en gaven we een vooruitblik op 2020 en verder

Zoals we beschreven in het voorwoord en door dit jaarverslag heen boekten we in 2019 goede inhoudelijke resultaten door ruim 185000 patieumlnten te helpen bij hun herstel en

weer tal van verbeteringen en vernieuwingen tot stand te brengen Tegelijkertijd stond

2019 ook in het teken van financieel herstel van Parnassia Groep

Hieronder gaan we uitvoerig in op hoe wij in 2019 hebben gewerkt aan financieel herstel en toekomstperspectief en hoe wij in 2020 en verdere jaren daaraan verder werken Vervolgens geven we een nadere meer technische toelichting op het resultaat 2019 Ten slotte staan we stil bij aspecten van onze administratieve organisatie

Werken aan financieel herstel en toekomstperspectief

Ook in 2019 hebben onze ruim 13500 collegarsquos zich dagelijks weer volop ingezet om kwetsbare mensen te helpen herstellen lsquoWerken aan herstelrsquo is de kern van ons werk Maar ook zagen we ons voor een extra opgave gesteld zorgen voor ons eigen herstel als Parnassia Groep Herstel van de gevolgen van het zware jaar daarvoor waarin we voor het eerst rode cijfers schreven

Weer duurzaam gezond worden als organisatie dat was het centrale doel dat we ons stelden We wisten in 2019 weer de weg omhoog te vinden We bleven goede zorg leveren en bereikten ook weer verbeteringen op allerlei gebied Maatregelen die we zelf namen en betere afspraken met financiers droegen bij aan duurzaam herstel voor onze patieumlnten en collegarsquos We kunnen met trots terugkijken op de inhoudelijke organisatorische en financieumlle resultaten die we samen hebben bereikt Hierdoor hebben we ook kunnen voldoen aan de wensen van onze financiers voor hun verzekerden

Als gevolg van de coronacrisis die begin 2020 de hele wereld in haar greep nam staat onze samenleving in al haar geledingen voor de immense opgave om (verder) te herstellen van alle gevolgen Ook voor Parnassia Groep is het perspectief ingrijpend veranderd

Hieronder staan we achtereenvolgens stil bij bull Opnieuw doeltreffende en doelmatige zorg in 2019 bull Financieel gezonder in 2019

o Resultaat 2019 o Resultaat benodigd voor duurzame gezondheid

bull Verdere verbetering financieumlle gezondheid in 2020 ev o Afdelingen en zorgbedrijven duurzaam gezond o Zorg die niet of onvoldoende wordt betaald zullen wij niet meer leveren o De financieumlle gevolgen van corona in 2020 o Perspectief 2021 en verder

bull Nadere toelichting resultaat 2019 bull Administratieve organisatie

Opnieuw doeltreffende en doelmatige zorg in 2019

De zorginhoudelijke de prestaties die we leverden in 2019 op de basis die we in de jaren daarvoor hebben gelegd vatten we hieronder beknopt samen Ze worden in deel 2 Werken aan goede zorg uitvoeriger toegelicht

Deel 6 Middelen en geld

99

Aan het eind van dat deel staan we ook stil bij onze zorgverlening in 2020 waarop corona vanaf het voorjaar een zwaar stempel drukte Onder moeilijke omstandigheden hebben we onze zorg aan patieumlnten zo goed mogeli jk voortgezet De financieumlle gevolgen van corona bespreken we hieronder zie p 104

Onze zorginhoudelijke prestaties in 2019 We hebben in 2019 weer prestaties geleverd waar we trots op zijn De 13500 collegarsquos van Parnassia Groep hebben ruim 185000 mensen met psychische problemen geholpen bij hun herstel Daarbij hebben we weer tal van verbeteringen in onze zorg doorgevoerd In Deel 2 Werken aan goede zorg werd hierop uitvoerig ingegaan Enkele kernpunten

bull Patieumlnten geven de collegarsquos van Parnassia Groep gemiddeld een rapportcijfer van een 8 (ambulante zorg) en 88 van de patieumlnten zou ons aanbevelen bij anderen

bull Het effect van onze behandelingen is vergelijkbaar met of beter dan dat van andere GGZ-instellingen bull De duur van onze behandelingen is gemiddeld korter en daarmee ligt de prijs van onze behandelingen onder het

landelijk gemiddelde

Kijken we naar de ontwikkelingen van de afgelopen jaren dan zien we het volgende bull Onze zorg hebben we eerder en dichterbij georganiseerd door onder meer FACT-teams IBT (intensieve

behandeling thuis) en onze inzet op preventie en de kindcheck Ook werken we zeer actief mee in de gemeente- lijke wijkteams In 2019 ontwikkelden de het jaar daarvoor gestarte digitale polirsquos zich sterk

bull We hebben conform de landelijke afspraken het aantal Zvw-bedden de afgelopen jaren met 33 verminderd en hier een ambulant aanbod voor ontwikkeld Dit ambulante aanbod breiden we verder uit In 2019 brachten we het aantal Zvw bedden opnieuw met ruim 40 terug

bull Extra inzet op veiligheid samen met partners is er in onze kernregiorsquos een verbetering van de acute keten gerealiseerd De eerste extra hoogbeveiligde bedden zijn geopend We zijn meer directe zorg gaan leveren doordat we het aandeel indirecte collegarsquos in 9 jaar tijd met zorsquon 32 hebben verminderd We hebben hierdoor meer ruimte voor directe collegarsquos

bull Door onze schaalgrootte kunnen wij als groep extra inzet leveren om onze zorg nog beter te krijgen onder meer door opleidingen onderzoek innovaties en verbeterde huisvesting voor patieumlnten

bull De inhoudelijke doelen die we ons stelden met de fusies van de afgelopen jaren worden meer en meer gerealiseerd

Fusieresultaten bull De afgelopen jaren hebben we diverse fusies gerealiseerd om daarmee zowel inhoudelijke verbeteringen als

kostenvoordelen te bereiken De laatste grote fusie was die met Antes in Rijnmond in 2017 bull De resultaten van deze fusie worden stapsgewijs behaald In april 2020 konden we de elektronische patieumlnten-

dossiers samenvoegen een belangrijke voorwaarde om de inhoudelijke doelen te behalen bull Met de fusie hebben we toegezegd ten minste euro 16 miljoen aan structurele financieumlle voordelen te behalen door

de zorg efficieumlnter te maken Dit financieumlle resultaat hebben we inmiddels behaald Dit is besproken met de zorgverzekeraars en de gemeenten in Rijnmond

We vergelijken ons op verschillende manieren en leren van collega GGZ-aanbieders In vergelijking met andere GGZ-aanbieders leveren we kwalitatief goede zorg tegen gemiddeld lagere prijzen ndash zie p 60-61

Financieel gezonder in 2019

Na het buitengewoon lastige jaar 2018 dat we met rode cijfers afsloten zijn we er in 2019 in geslaagd de inkomsten en uitgaven in evenwicht te houden We presenteren hier de hoofdlijnen detailleringen worden gegeven onder Nadere toelichting resultaat 2019 (p 106)

Resultaat 2019

Het financieumlle resultaat 2019 bedroeg per saldo euro 213 miljoen Dit is als volgt opgebouwd bull resultaat uit gewone activiteiten (operationeel resultaat) euro 133 miljoen

bull eenmalige baten euro 217 miljoen bull eenmalige lasten euro 137 miljoen

Forse verbetering resultaat uit gewone activiteiten Het operationele resultaat over 2019 bedraagt euro 133 miljoen Dit betekent een verbetering van euro 442 miljoen ten opzichte van het negatieve operationele resultaat over 2018

Deel 6 Middelen en geld

100

Deze verbetering is de resultante van interne verbeteringen en beter passende afspraken met financiers

Ondanks deze verbetering is het resultaat 2019 ruim euro 6 miljoen lager dan gewenst en noodzakelijk is Wij lichten dit toe onder Resultaat benodigd voor duurzame gezondheid p hellip

De aanzienlijke verbetering van het operationele financieumlle resultaat ad euro 442 miljoen ten opzichte van 2018 kwam als volgt tot stand bull Een aantal financiers heeft na gesprekken onderhandelingen en in sommige gevallen helaas noodzakelijke

rechtszaken betere contracten met ons afgesloten Dit droeg bij aan een duurzaam herstel Nog niet alle problemen wat betreft het niet volledig betalen van geleverde zorg en ontoereikende tarieven zijn overigens opgelost ndash zie hieronder

bull We zijn er over het geheel genomen ook beter dan vorig jaar in geslaagd om de afgesproken resultaten wat betreft aantallen te behandelen patieumlnten en behandelintensiteit binnen de bij aanvang gemaakte afspraken te realiseren

bull We voerden verdere besparingen door op indirecte kosten ten bedrage van euro 2 miljoen Deze besparingen waren relatief beperkt door alle inzet voor de declaraties bij en contractering met onze financiers Ons huidige niveau van indirecte kosten behoort tot de lagere in de sector Het is goed dat we onze schaal - voordelen op deze manier kunnen benutten Verhoudingsgewijs kwam er de afgelopen jaren meer ruimte voor de directe zorgverlening beschikbaar (zie ook p 65)

Een negatieve invloed op het resultaat hadden de volgende factoren bull Door de vele vacatures en een toename (zoals in de gehele sector) van het ziekteverzuim was een forse inzet van

uitzendkrachten nodig teneinde de noodzakelijke zorg voor burgers en verzekerden doorgang te laten vinden De extra kosten van deze tijdelijke inzet boven de begroting namen toe met ongeveer euro 5 miljoen De moeilijke omstandigheden op de arbeidsmarkt gelden al langere tijd voor de sector en hebben deels een structureel karakter (zie ook p 69)

bull Ook geven de toegenomen veiligheidsrisicorsquos hogere kosten die onvoldoende worden gedekt in de tarieven (in 2018 geraamd op ten minste euro 35 miljoen) en zijn er nog altijd buitensporig hoge administratieve lasten Deze kosten lijken voor een groot deel een structureel karakter te hebben en moeten duurzaam worden bekostigd

Eenmalige baten De eenmalige baten bedroegen in 2019 euro 217 miljoen De grootste bate vloeide voort uit de verkoop van grond in Noordwijkerhout ad euro 184 miljoen Deze opbrengsten zijn nodig voor de financiering van de noodzakelijke nieuwbouw van de opnameklinieken in Rotterdam Voorts werd een schadevergoeding ontvangen van euro 26 miljoen voor geleden planschade inzake grond te Lansingerland

Eenmalige lasten De eenmalige lasten bedroegen in 2019 euro 137 miljoen Deze behelsden onder meer de geplande kosten voor de implementatie van de fusie in Rijnmond ad euro 44 miljoen (waarmee we ten minste euro 16 miljoen aan structurele financieumlle voordelen behalen door de zorg efficieumlnter te maken zie p 99) Daarnaast hebben eenmalige versnelde afschrijvingen en afwaarderingen plaatsgevonden van in totaal 77 miljoen

Leningen en kredieten banken

In 2019 hebben we onze investeringsplannen besproken met de banken Die plannen betreffen met name de nieuw- bouw en renovatie van een aantal klinieken alsmede reguliere instandhoudingsinvesteringen en investeringen in ICT In het verlengde hiervan is de banken gevraagd onder welke voorwaarden zij bereid zijn om financiering (leningen) te verstrekken Als uitvoering van de fusie moet het vastgoed van Antes en de bijhorende leningen worden samen- gevoegd met het vastgoed en leningen van Parnassia Groep Tot slot is de aandacht van de banken uitgegaan naar ons financieel herstel in 2019 naar aanleiding van ons negatieve resultaat 2018 In 2019 hebben de banken vanwege de complexiteit van deze drie onderwerpen samen bijzonder beheer ingesteld Parnassia Groep heeft in dit verband een meerjarenplan opgesteld waarin weergegeven is op welke wijze we het herstel van 2019 doorzetten in 2020 en de jaren daarna In het laatste kwartaal van 2020 zullen we deze plannen met de banken bespreken zodat zij besluiten kunnen nemen over de bovengenoemde onderwerpen Ondanks ons goede financieumlle resultaat 2019 hebben we niet voldaan aan alle bankconvenanten De banken hebben dit beoordeeld en voor dat verzuim de benodigde waivers afgegeven Op basis van die waivers heeft de accountant zijn verklaring afgegeven bij de jaarrekening We verwachten dat we na het samenvoegen van activa van Antes en van Parnassia Groep weer aan de bankconvenanten zullen voldoen

Deel 6 Middelen en geld

101

Resultaat benodigd voor duurzame gezondheid

De opbrengsten van Parnassia Groep bedroegen in 2019 euro 994 miljoen Het operationeel resultaat is nu euro 133 miljoen ofwel 135 van de omzet Ondanks de aanzienlijke verbetering van het resultaat ten opzichte van 2018 ligt dit ruim euro 6 miljoen lager dan gewenst en noodzakelijk is om financiering te kunnen krijgen voor nieuwbouw en onderhoudinstandhouding van gebouwen en om te zorgen voor een duurzaam gezonde organisatie met voldoende weerstandsvermogen om tegenvallers te kunnen opvangen gezien de financieumlle risicorsquos die we lopen in onze sector

Een resultaat van 2 is minimaal noodzakelijk voor een organisatie met een omvang als die van Parnassia Groep ofwel bijna euro 20 miljoen De resultaatsdoelstelling van 2 van de omzet hanteren we als basis voor ons financieel beleid in 2021 en verder

Ondanks betere afspraken met financiers werd in 2019 nog steeds een deel van de door ons geleverde zorg niet ver- goed Dit ondanks onze overtuigend aangetoonde en in de loop der jaren steeds toegenomen doelmatigheid Als onze financiers alle geleverde zorg volledig hadden betaald dan had dit een extra vergoeding van euro 149 miljoen betekend Hiermee zou het operationele resultaat dus ruim boven de doelstelling van 2 van de omzet zijn gekomen (immers dit lag ruim euro 6 miljoen te laag) en zou Parnassia Groep dus financieel gezond zijn

Voor 2020 hebben we verdere afspraken gemaakt om tot een meer volledige betaling te komen Dat blijft een lastige kwestie omdat de financiers er steeds naar streven hun risicorsquos te beperken Zo is er sprake van contractafspraken en contractplafonds per verzekeraar Op het totaalniveau van de Groep weten we vooraf wat voor en hoeveel zorg we als Parnassia Groep kunnen leveren aan verzekerden Echter de precieze verdeling tussen de verzekeraars is ieder jaar net anders Dat varieert ongeveer zorsquon 5 per jaar Dat komt omdat niet jaarlijks van elke verzekeraar dezelfde soorten verzekerden qua zorgzwaarte en problematiek worden verwezen Dat betekent dat de contracten met verzekeraars bij elkaar geteld kloppend zijn de daadwerkelijk geleverde zorg aan verzekerden per verzekeraar pakt echter jaarlijks verschillend uit De risicorsquos voor zulke lsquosnijvlakverliezenrsquo liggen te eenzijdig bij de aanbieder van zorg

Verdere verbetering financieumlle gezondheid in 2020 ev

Het uitgangspunt voor ons financieumlle meerjarenbeleid is vierledig bull Meer patieumlnten behandelen bij een gelijkblijvend budget bull Een positief financieel resultaat voor voldoende terugbetalingscapaciteit voor financieringen en weerstands-

vermogen bull Voldoende ruimte voor innovatie en ontwikkeling creeumlren bull De ondersteuning op een andere wijze organiseren met als resultaat minder indirecte kosten

Ter ondersteuning van de (zorg)bedrijven bij de uitvoering van hun bedrijfsplannen worden door de groep gezamenlijk middelen vrij gemaakt bull Innovatiemiddelen op groepsniveau ter ondersteuning van vernieuwend beleid

bull Managementruimte op groepsniveau ter ondersteuning van de zorgbedrijven in de reguliere bedrijfsvoering en de uitvoering van hun beleidsspeerpunten

We werken aan een verdere vergroting van de kostenflexibiliteit door een percentage van de begroting als variabele kosten in te zetten Mede als gevolg van de doorgevoerde bezuinigingen en administratieve lastenverzwaring als gevolg van onder andere de transitietransformatie Wmo en Jeugdwet kon in de begrotingen van de afgelopen jaren het nagestreefde percentage voor kostenflexibiliteit nog niet worden gerealiseerd

Hieronder gaan we achtereenvolgens in op de volgende onderwerpen

Afdelingen en zorgbedrijven duurzaam gezond In 2019 hebben we onder het motto Sturen op inhoud en bedrijfsvoering verder vormgegeven aan de manier waarop wij in Parnassia Groep werken en samenwerken Zodanig dat al onze teams duurzaam gezond zijn en we samen een duurzaam gezonde organisatie blijven (zie p 124 ev) In 2020 en 2021 zetten we daarin verdere stappen

Zorg die niet of onvoldoende wordt betaald zullen wij niet meer leveren Maar zoals gezegd kunnen we onze voorzieningen alleen openhouden voor burgers en verzekerden en hen goede zorg blijven bieden als we hiervoor reeumlle financieringsafspraken kunnen maken met gemeenten en verzekeraars Dat

Deel 6 Middelen en geld

102

wil zeggen structureel dekkende tarieven (onder meer voor stijgende cao-kosten) en betaling van alle geleverde noodzakelijke zorg

De financieumlle gevolgen van corona in 2020 In 2020 werden we ingrijpend geconfronteerd met alle gevolgen van corona ndash ook in financieel opzicht Voor een belangrijk deel konden die worden opgevangen door goede afspraken met financiers Er resteren echter nog diverse issues die bij elkaar genomen een financieel risico vormen en waarvoor hopelijk oplossingen gevonden kunnen worden

Perspectieven 2021 en verder We besluiten met een aantal ontwikkelingen op langere termijn waarmee Parnassia Groep rekening houdt en waar wij ons op voorbereiden Die ontwikkelingen brengen uiteraard risicorsquos en onzekerheden met zich mee maar ook kansen en nieuwe perspectieven

Verdere verbetering van onze financieumlle gezondheid in 2020 en verder is ook van belang om te kunnen voldoen aan de voorwaarden die de banken hebben gesteld in verband met aan ons verstrekte leningen - zie hierboven onder Leningen en kredieten banken

Afdelingen en zorgbedrijven duurzaam gezond

Veel van onze afdelingen doen het goed bij een aantal zijn noodzakelijke verbeteringen doorgevoerd op een aantal plaatsen is het aanbod beeumlindigd Sommige afdelingen werken stapsgewijs verder aan herstel Met name bij Youz en i-psy PsyQ Brijder is dit nog noodzakelijk Maar ook sommige afdelingen van de ketenzorgbedrijven zijn nog niet duurzaam gezond

Wij blijven ook de komende tijd al onze inzet erop richten om nog meer een duurzaam gezonde organisatie te worden die goede zorg blijft leveren financieel op orde is en voor onze collegarsquos een prettige werkomgeving is Dat doen we als volgt bull Alle teams blijven zich inzetten om effectieve en doelmatige behandelingen te bieden en beter herstel in minder

tijd te bereiken bull Alle teams werken op basis van een haalbaar plan met zowel zorginhoudelijke als bedrijfsvoeringsdoelen

waaraan de collegarsquos van deze teams zich enthousiast kunnen verbinden Vertaald naar afspraken voor uren dienstverlening en aantallen patieumlnten op basis van de afspraken met financiers

bull We blijven werken aan een zo doelmatig mogelijke inzet van middelen voor indirecte taken

bull We blijven werken aan een prettige werkomgeving waar collegarsquos graag komen en blijven werken

Zorg die niet of onvoldoende wordt betaald zullen wij voortaan niet meer leveren

De afgelopen jaren hebben we behandelingen geleverd die uiteindelijk niet werden betaald door verzekeraars en gemeenten omdat ze in het contract niet waren voorzien Ook leverden we zorg waarvoor de betaalde tarieven niet kostendekkend waren Met name dit was de oorzaak van het grote verlies in 2018

Met al onze financiers hebben we indringende gesprekken gevoerd om tot kostendekkende tarieven te komen

Dat is met veel financiers gelukt Helaas waren daar op een aantal plaatsen rechtszaken voor nodig of moesten de aantallen patieumlnten die we in behandeling konden nemen van die financier fors worden beperkt

Er was gelukkig bij veel financiers begrip voor de situatie en de bereidheid te komen tot kostendekkende tarieven Wat daarbij goed hielp is dat we goed konden laten zien wat wij zelf doen

a) Zorgen voor zo laag mogelijke indirecte kosten (beter dan de benchmark) b) Zorgen voor een lage inzet (en dus prijs per patieumlnt) met een in ieder geval gelijkblijvend resultaat c) Doorvoeren van vernieuwingen in de zorg waardoor de zorg effectiever en efficieumlnter wordt

Een deel van de risicorsquos is nog steeds niet evenwichtig verdeeld tussen financiers en Parnassia Groep We zijn blij dat hier meer aandacht voor is Bijvoorbeeld door de beweging naar sturen op gepast gebruik in de Zorgverzekeringswet

Echter ook over het kalenderjaar 2019 is als gezegd voor een bedrag aan geleverde zorg ad euro 149 miljoen niet betaald

Wat betreft de verzekeraars zou het wenselijk zijn om niet per verzekeraar maar voor alle verzekeraars samen een afspraak te maken over de klinische capaciteit We hebben bijvoorbeeld een bepaalde capaciteit aan klinische bedden

Deel 6 Middelen en geld

103

in een regio Per jaar behandelen we in totaal niet meer patieumlnten klinisch echter per jaar wisselen de aantallen per verzekeraar Gezien de relatief kleine aantallen is dit nooit goed te voorspellen We vinden dat deze zorg altijd moet worden betaald als wij maar niet groeien in capaciteit Deze capaciteit is in 2019 opnieuw gekrompen met per saldo 16 bedden (Zvw een krimp van 32 bedden) Dit na de reeds gerealiseerde reductie van 33 en dit terwijl de bevolking in onze kernregiorsquos groeit Zie ook p 52 ev

Met de verschillende verzekeraars hebben we intensief overleg gevoerd Met een deel van de verzekeraars zijn we tot goede afspraken gekomen Met andere lopen de gesprekken over de jaren 2018-2019 en 2020 nog We geven aan op geen enkele wijze een onevenredig risico te kunnen lopen doordat verzekeraars zelf niet kunnen voorspellen welke van hun verzekerden zware GGZ nodig hebben voor een komend jaar Ervaringscijfers zijn slecht voorspellend Ook moeten we op grond van de kwaliteitsstandaarden op sommige plaatsen onze zorg intensiveren Deze extra uren leiden tot hogere prijzen en moeten worden vergoed Aan de andere kant streven wij naar preventie zo kort mogelijke behandeling en brengen we onze klinische voorzieningen verder terug ondanks de groei van de bevolking Dit door een sluitend netwerk van ambulante behandelingen dagbesteding woonvormen enzovoort

We voeren met name nog zeer indringende gesprekken met

bull Verzekeraar CZ (met name over het verzekeringsjaar 2020) bull Verzekeraar Zilveren Kruis (met name over de vergoeding over 2019 en 2020 voor patieumlnten die zeer hoge

zorgkosten vergen vanwege hun psychische toestand) bull De gemeenten in Rijnmond (voor wat betreft de geleverde jeugdzorg over 2019)

De gezamenlijke stappen die we zetten met betrekking tot horizontaal toezicht en gepast gebruik versterken het onderlinge vertrouwen Graag blijven we streven naar meerjarenovereenkomsten met onze financiers Waarbij we zoveel mogelijk een samenhangend regionaal aanbod hebben van zorg die door verzekeraars gemeenten en justitie wordt gefinancierd

Voor de Wet langdurige zorg zijn er contracten gesloten voor 2019 en 2020 Echter de zorgkantoren korten minstens 4 op de kostprijs die door de NZa is vastgesteld Voor 2021 kunnen we hier niet meer mee akkoord gaan omdat we met te lage tarieven niet in staat zijn om te zorgen voor een goed behandel- begeleidings- en woonklimaat

Met de gemeenten hebben we voor de Wmo over het algemeen redelijke contracten gesloten Wel beoordelen we steeds of de tarieven nog voldoende kostendekkend zijn

Met de gemeenten hebben we voor de jeugdzorg over het algemeen betere contracten afgesloten Soms was hiervoor een rechtszaak noodzakelijk In een aantal gemeenten met wie wij kleinere contracten hadden hebben we onze activiteiten beeumlindigd vanwege te lage tarieven Voor enkele specifieke zware klinische functies hebben we een hoger tarief nodig De verwachting is dat hier landelijk afspraken over worden gemaakt Diezelfde afspraken moeten we maken met verzekeraars voor jongeren die ouder dan 18 jaar zijn De gemeenten in Rijnmond geven een specifieke situatie te zien Door de aanbestedingsresultaten groeien we wat betreft klinische voorzieningen maar moeten we krimpen in ambulante zorg Dit ondanks de veel te lange wachtlijsten in de regio Gezien onze financieumlle situatie hebben we besloten ons ambulante aanbod in Rijnmond te beperken tot het niveau van de contractering Hier is overleg over met de betrokken gemeenten Met de andere zorgaanbieders hebben we een rechtszaak tegen de regio Haaglanden moeten voeren omdat de tarieven ons inziens onder de kostprijs werden vastgesteld De rechter heeft ons in het gelijk gesteld De tarieven zijn aangepast In goed overleg met de gemeenten in Haaglanden proberen we de zorg de komende periode nog doel- matiger aan te bieden door onder meer de inzet van e-health preventieprogrammarsquos enzovoort

Een algemeen probleem is dat gezien de administratieve belasting door de complexe verantwoording en facturatie de dekking in de gemeentelijke tarieven hiervoor echt ontoereikend is

Met het ministerie van Justitie hebben we samen met andere instellingen een rechtszaak aangespannen tegen de Dienst Justitieumlle Inrichtingen (DJI) Dit omdat de tarieven onder de kostprijs werden vastgesteld en er onterecht een maximumdagprijs werd gehanteerd die redelijkerwijs niet kan worden beiumlnvloed De rechter heeft ons in het gelijk gesteld De tarieven voor deze zware zorgvormen zijn voor 2019 en 2020 nu kostendekkend Wel zullen we natuurlijk samen met DJI streven naar een zo efficieumlnt mogelijk aanbod

Per 1 juni 2019 werd de nieuwe CAO GGZ van kracht Deze heeft een looptijd tot 1 december 2021 In deze cao is een stijging van de schaalbedragen opgenomen (1 oktober 2019 3 1 augustus 2020 3 1 juni 2021 21) Deze stijging is lager dan in andere sectoren van de gezondheidszorg Echter de tarieven worden door de NZa met een nog lager bedrag verhoogd Hierdoor kunnen we de cao-kosten niet volledig betalen Niet alle financiers willen de loonontwikkeling compenseren met name in de uitvoering van de Zvw Wmo en forensische zorg We zijn hierover in

Deel 6 Middelen en geld

104

gesprek met die financiers Zonder deze compensatie zien we ons genoodzaakt de behandelingenbegeleiding te verkorten (of desnoods te staken) om zo kostendekkend te kunnen blijven werken

De financieumlle gevolgen van corona in 2020

De uitbraak van het coronavirus heeft grote gevolgen voor het werk van aanbieders van GGZ Niet alle behandelingen konden plaatsvinden door de 15 metermaatregelen Zorginstellingen hebben binnen de mogelijkheden veilig de zorg geboden die nodig was Waar mogelijk werd zorg digitaal aangeboden de digitalisering nam daarmee een vlucht

Zoals uiteengezet op p 62 lagen ondanks alle vervangende inzet de aantallen patieumlntencontacten lager dan normaal Door de daar geschetste factoren blijft onze urenproductie in 2020 fors achter vergeleken met voorgaande jaren

Wij hebben geprobeerd gedurende de crisis zoveel mogelijk onze kosten te verminderen Dit was echter slechts in beperkte mate mogelijk slechts een beperkt deel van de indirecte kosten is variabel en op korte termijn te reduceren

Met nagenoeg alle financiers zijn er generieke regelingen getroffen waardoor een deel van de kosten die zijn gemaakt wordt vergoed ook als er geen diensten zijn geleverd Zorginstellingen konden geen gebruikmaken van de regelingen voor bedrijven die bijvoorbeeld een groot deel van hun personeelskosten kregen vergoed

Wij hebben ons samen met de Nederlandse ggz hard gemaakt om als een publieke organisatie te worden beschouwd net als de gemeenten of de verzekeraars die hun eigen personeel ook voor 100 doorbetalen en dit vergoed krijgen Daar wilden de financiers niet aan

Het is nu nog zeer lastig in te schatten welke schade we uiteindelijk ondervinden door corona omdat een aantal regelingen een hardheidsclausule kennen waardoor we later mogelijk nog aanspraak kunnen maken op aanvullende vergoedingen en omdat vanaf het najaar 2020 sprake is van een tweede golf aan coronagevallen waarvan de uiteindelijke impact nog niet te voorspellen valt

Perspectief 2021 en verder

Hieronder benoemen we beknopt een aantal ontwikkelingen op langere termijn waarmee Parnassia Groep rekening houdt en waarop wij ons op voorbereiden Die ontwikkelingen brengen uiteraard (financieumlle) risicorsquos en onzekerheden met zich mee maar ook kansen en nieuwe perspectieven

De geestelijke gezondheidszorg zal de komende jaren sterk in beweging blijven De personeelstekorten zullen blijven bestaan de vraag naar zorg neemt toe er zijn en komen nieuwe wetten en een nieuw financieringsstelsel en technologische trends zullende de GGZ stap voor stap veranderen

Het RIVM berekende dat de zorguitgaven bij ongewijzigd beleid tot 2060 zullen blijven stijgen met ongeveer 28 per jaar In totaal komen de geschatte kosten op 291 miljard euro uit in 2060 De GGZ lijkt daarin het meest te groeien Dat is echter geheel onjuist omdat in deze groei ook met name die voor de extra zorg voor mensen met dementie wordt geraamd Deze zorg wordt voor het allergrootste deel door de verpleeg- huizen en thuiszorg geleverd en niet door de GGZ-instellingen De GGZ voor jeugdigen volwassenen en ouderen (zonder dementie) groeit alleen trendmatig

Gelukkig wordt door het stapsgewijs verdwijnen van het stigma op psychische aandoeningen de GGZ toegankelijker Maar ook wordt de maatschappij steeds individualistischer Mensen ervaren meer en meer psychische druk vanwege de hoge eisen die de maatschappij aan hen stelt Als antwoord hierop zullen we meer preventieve en digitale interventies moeten inzetten Een meer adequate financiering van met name preventieve activiteiten is daarvoor noodzakelijk

Uit een publicatie van de SER komt naar voren dat de personeelstekorten de komende jaren nog groter worden en dat daarmee de beschikbaarheid en toegankelijkheid van geestelijke gezondheidszorg verder onder druk komt te staan

De afgelopen jaren heeft Parnassia Groep samen met de opleidingsinstituten en de overheid stevig ingezet om de instroom en uitstroom van de GGZ-opleidingen fors te verhogen De eerste resultaten van die inspanningen zijn goed zichtbaar De instroom bij de opleidingen voor GGZ-beroepen (en andere zorgberoepen) is toegenomen

Deel 6 Middelen en geld

105

We verwachten echter niet dat dit voldoende zal zijn om het personeelstekort (in combinatie met stijgende vraag) te compenseren Daarom blijven we de komende jaren actief investeren in een vitale organisatie en het zoveel mogelijk behouden van onze collegarsquos bull We faciliteren een aantrekkelijke werkomgeving (op locatie en thuis) bull We hebben expliciet aandacht voor de oorzaken achter verzuim en stellen collegarsquos in staat om preventief te

handelen om verzuim te voorkomen bull We helpen teams om meer regie en autonomie te verkrijgen in het uitvoeren van hun werkzaamheden

bull We blijven ons actief inzetten om regeldruk te voorkomen en administratieve lasten terug te dringen

Het deel van de geestelijke gezondheidszorg dan vanuit de Zorgverzekeringswet (Zvw) wordt gefinancierd krijgt per 1 januari 2022 een nieuwe bekostiging Hiermee worden we verlost van de te complexe verantwoordingseisen Het verschil tussen schadelastjaren en boekjaren zal dan niet meer bestaan Dit zal leiden tot een enorme vereenvoudi - ging van onze verantwoording We verwachten dat er voor onze professionals meer aandacht kan uitgaan naar de behandeling van patieumlnten en minder naar de registratie en administratie Daarnaast is de doelstelling van de nieuwe bekostiging dat Parnassia Groep reeumlle vergoedingen ontvangt voor het behandelen van patieumlnten met een complexe zorgvraag Op dit moment zijn deze vergoedingen vaak niet kostendekkend Samen met haar partners (onder anderen leveranciers) bereidt Parnassia Groep zich in 2020 en 2021 voor op deze nieuwe bekostiging die in 2022 wordt ingevoerd

Met ingang van 1 januari 2021 is er nog een belangrijke wijziging Mensen die hun leven lang intensieve geestelijke gezondheidszorg nodig hebben kunnen vanaf die datum toegang krijgen tot de Wet langdurige zorg (Wlz) Op dit moment ontvangen mensen met een psychische stoornis zorg en ondersteuning van de gemeente op basis van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) Door in de indicatiestelling ook psychische problematiek mee te nemen komt de mens als geheel in beeld Directe toegang tot de Wlz geeft kwetsbare mensen voor een langere periode zekerheid over de zorg die zij nodig hebben Ze hoeven dan niet steeds opnieuw aan te tonen dat zij intensieve geestelijke gezondheidszorg nodig hebben Wel zijn er passende financieringsafspraken nodig zodat we geiumlndiceerde zorg waarop mensen recht hebben ook in voldoende mate en kwalitatief goed kunnen leveren

Mede door bovenvermelde ontwikkelingen zal de druk op de kosten per patieumlnt onverminderd hoog blijven de komende jaren We continueren onze inspanningen en maatregelen om met hetzelfde budget steeds meer mensen beter te helpen

Indien we niets zouden doen is de zorg onvoldoende toegerust om de groeiende zorgvraag op te vangen waardoor wachttijden en wachtlijsten nog verder zullen toenemen De sector kan de bestaande vraag niet aan en de vraag zal alleen maar groeien als we niets doen

Daarom willen we doorgaan met het vernieuwen van de geestelijke gezondheidzorg zodanig dat we mensen met een hulpvraag tijdiger en sneller kunnen helpen Tijdens de coronacrisis hebben we gezien (zie p 62 ev) dat we in staat zijn op meer flexibele wijze intensieve en passende zorg te (blijven) leveren Maar vooral ook dat het op grote schaal anders kan met de inzet van technologie en e-health-toepassingen Om de zorg te kunnen blijven bieden werden creatieve oplossingen gezocht en werd er in minder mate vanuit medisch perspectief naar zorgvragen gekeken

Op hoofdlijnen werken we de komende jaren aan

1 Meer focus op gezondheid Naast een goede behandeling is dit een randvoorwaarde voor herstel Nog sterker dan nu denken in termen van gezondheid en welzijn zien we als belangrijk speerpunt als het gaat om (vroeg)tijdige en snelle hulp

2 Verdere versterking van de reeds ingezette ontwikkeling van regionale samenwerking Regionaal zien we dat er ook door beleidsmakers steeds meer wordt uitgegaan van het functioneren van mensen en hun omgeving en de focus verschuift naar gedrag preventie en vroegsignalering Landelijk zijn we actief met Redesigning Psychiatry waar wordt gewerkt aan een nieuwe toekomstigbestendige ggz

3 Versnellen van de digitale transformatie waarbij digitaal aanbod in de zorg worden geiumlntegreerd met voldoende aandacht voor benodigde randvoorwaarden In 2021 realiseren we een verdere groei van onze (deels) digitale behandelingen en een verbeterde informatie-uitwisseling tussen clieumlnt en professional via ons clieumlntportaal en een zogenoemde persoonlijke gezondheidsomgeving (PGO) Samen met onze partners ontwikkelen we en implementeren we methoden voor het effectief en efficieumlnt benutten van slimme technologieeumln zoals kunstmatige intelligentie en big data

Een punt van grote zorg is de beperkte financieumlle weerbaarheid van de GGZ sector Door de aanhoudende druk op de tarieven zijn de financieumlle marges flinterdun Dat resulteert in (te) lage investeringen in vernieuwing en innovatie Dit geldt ook voor Parnassia Groep die door zijn omvang tot op zekere hoogte in staat is om onderzoek te financieren om

Deel 6 Middelen en geld

106

te innoveren Maar in relatieve zin zijn die investeringen volstrekt onvoldoende De financieumlle druk zorgt derhalve voor onvoldoende veranderkracht die we nu juist zo hard nodig hebben om de groeiende uitdagingen het hoofd te kunnen bieden Dat is een zeer groot risico dat door overheid en zorgverzekeraars onderkend zal moeten worden

Nadere toelichting resultaat 2019

Hieronder geven wij een nadere analyse van en toelichting op de in 2019 behaalde resultaten en beschrijven wij de wijze waarop wij het hierboven omschreven beleid en de doelstellingen hebben verwerkt in de begroting 2020

Verkorte resultatenrekening en begroting

De resultatenrekening geeft het onderstaande beeld Ter vergelijking hebben we de begrotingscijfers toegevoegd

Begroting Jaarrekening

bedragen x euro 1000 2020 2019 2019 2018 Baten

Zorgverzekeringswet 612201 568592 586685 527031

Wlz 75262 78264 76045 73787

Justitie 84654 86329 59524 57581

Jeugdwet 115915 105350 112207 90941

Wmo 98527 97171 99338 92901

Subsidies en overige zorgprestaties 36757 45147 65695 62145

Overig 24306 9657 38440 17064

Uitbesteed aan onderaannemers buiten de groep - - -43974 -27805 Totaal baten 1047622 990510 993960 893645

Lasten

Personeel 781566 737328 763321 722529

Afschrijvingen 34593 34844 35789 33529 Overige bedrijfskosten 198381 183948 163867 159932

Bijzondere waardeverminderingen van vaste activa - - 1367 896

Gerealiseerde herwaardering - - - -1509

Financieumlle baten en lasten 7104 7520 7209 8141

Managementruimtesup1 12278 16570 - -

Vennootschapsbelasting - - 214 99

Aandeel in resultaat van ondernemingen waarin wordt deelgenomen

-

-

832

-901

Minderheidsbelang derden - - 77 114 Totaal lasten 1033922 980210 972676 922830

Resultaat 13700 10300 21284 -29185

Resultaatratiosup2 13 10 21 -33

sup1 Managementruimte wordt begroot in de jaarrekening worden de gemaakte kosten verantwoord onder de betreffende kostengroep sup2 De resultaatratio is berekend over het geconsolideerde resultaat als percentage van de totale baten

Zoals gebruikelijk is in de begroting 2020 een afdracht door de zorgbedrijven opgenomen van 5 over hun omzet in totaal euro 435 miljoen Hiervan wordt euro 137 miljoen gereserveerd voor de versterking van het eigen vermogen Voor het project Bizon (vervanging verouderde ICT-infrastructuur) is een bedrag van euro 52 miljoen gereserveerd Voor innovatieprogrammarsquos en projecten is een bedrag gereserveerd van euro 42 miljoen Een bedrag van euro 12 miljoen is door de zorgbedrijven afgedragen ter compensatie van de kostenverhogingen van de ondersteunende bedrijven als gevolg van groei van de organisatie Het resterende bedrag (euro 192 miljoen) is bestemd om eventuele incidentele knelpunten bij de zorgbedrijven op te vangen en om verbeterplannen van de individuele zorgbedrijven te realiseren

Deel 6 Middelen en geld

107

Baten

De omzet bedroeg in 2019 euro 994 miljoen Dat is euro 100 miljoen hoger dan de omzet in 2018 Met name de opbrengsten Zvw en Jeugd zijn toegenomen

In de overige opbrengsten zijn eenmalige baten als gevolg van verkoop terreinen en schadevergoeding opgenomen Hiermee is een bedrag van circa euro 22 miljoen gemoeid Daarnaast is sprake van indexatie en ophoging van tarieven van circa euro 30 miljoen Resteert een autonome groei van circa euro 48 miljoen

De omzet in de Zvw nam toe ten opzichte van 2018 met euro 60 miljoen Deze toename is bij alle zorgbedrijven zichtbaar De toename wordt deels veroorzaakt door een tariefstijging een toename van het aantal patieumlnten met circa 2 en een vrijval reservering voor productierisico uit oude jaren

Voor productierisico over de schadelastjaren 2018 en 2019 was een reservering opgenomen welke gedeeltelijk is komen vervallen

Bij de Wlz-opbrengsten was er een toename van euro 23 miljoen (31) in 2019 ten opzichte van 2018 Dit ondanks de afname van het aantal bedden in Rijnmond De toename werd veroorzaakt door tariefstijgingen

De toename in de opbrengsten Jeugdwet ten opzichte van 2018 bedraagt euro 213 miljoen Dit wordt voornamelijk verklaard door verbeterde tarieven Daarnaast is meer werk verzet

De justitieopbrengsten zijn in 2019 met euro 19 miljoen toegenomen ten opzichte van 2018 deze toename wordt verklaard door indexatie van tarieven De subsidies en overige zorgprestaties namen toe met euro 36 miljoen ten opzichte van 2018 In 2018 was sprake van een toename in het aantal opleidingsplaatsen

Lasten

De personeelskosten namen ten opzichte van 2018 toe met euro 408 miljoen Dit wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door de toename van het aantal personeelsleden (zowel direct personeel als indirect personeel) De uitbreidingen bij alle zorgbedrijven zijn een direct gevolg van het aantrekken van meer regiebehandelaars om aan de verantwoordings - eisen van onder andere de verzekeraars te voldoen

Binnen de personeelskosten zien we met name ook een toename van de kosten voor personeel niet in loondienst Deze nemen ten opzichte van 2018 toe met euro 51 miljoen als gevolg van krapte op de arbeidsmarkt onder met name medisch specialisten en VOV-personeel Daar- naast heeft de cao-stijging ook een effect op de toename van de personeelskosten In 2017 en 2018 gestarte reorganisaties bij de zorgbedrijven lopen zijn bijna afgerond In 2019 werd gestart met de reorganisatie bij de afdeling ICT Hiervoor waren voorzieningen opgenomen

De overige bedrijfskosten zijn in 2019 ten opzichte van 2018 beperkt toegenomen met euro 39 miljoen Er is actief door de besturen van de zorgbedrijven en Raad van Bestuur gestuurd op het beheersen van de kosten

Deel 6 Middelen en geld

108

Resultaat

Voor 2019 werd aanvankelijk een resultaat begroot van euro 103 miljoen Het financieel resultaat 2019 bedroeg per saldo euro 213 miljoen Dit is als volgt opgebouwd bull resultaat uit gewone activiteiten (operationeel

resultaat) euro 133 miljoen bull eenmalige baten euro 217 miljoen bull eenmalige lasten euro 137 miljoen

Ten opzichte van het 2018 verbeterde het resultaat uit gewone activiteiten fors met euro 442 miljoen De factoren die hieraan bijdroegen werden toegelicht op p hellip Ook werd daar een toelichting gegeven op de eenmalige baten en lasten

Begroting 2020

Voor 2020 is Parnassia Groep uitgegaan van een geringe groei in de Zvw deze betreft met name een prijsstijging op basis van de CAO Bij de Jeugdwet wordt in de begroting 2020 gerekend met een indexatie van krap 5 ten opzichte van de begroting 2019 Door de zorgbedrijven zijn voor 2020 sluitende begrotingen opgesteld Op basis van de ingediende begrotingen zal de personeelsbezetting met name binnen de formatie van het ondersteunende personeel verder krimpen Net als in 2019 is in de begroting 2020 Fivoor voor 575 geconsolideerd opgenomen

De totale personeelskosten nemen in 2020 ten opzichte van de gerealiseerde personeelskosten 2019 met euro 19 miljoen Over de eerste maanden van 2020 zien we een kostenoverschrijding (met name bij Youz en i -psy PsyQ Brijder) en achterblijvende opbrengsten Vervolgens is de coronacrisis over ons allen heen gekomen met een groot verwacht financieel effect op Parnassia Groep Zie ook p 104 De financieumlle gevolgen van corona in 2020

Investeringen

De investeringen zijn gebaseerd op de meerjarige bouw- en renovatieplannen De bouwprojecten betreffen alle vervangende nieuwbouw en renovaties en passen binnen de kaders van het bestuurlijk akkoord die zich richten op een daling van de klinische capaciteit tot 2020 met 33 De ICT-investeringen zijn gebaseerd op het meerjaren-ICT- beleid De investeringen zijn verdeeld conform onderstaande tabel

Investeringen in immaterieumlle en materieumlle vaste activa

bedragen x euro 1000 Begroting Jaarrekening 2020 2019 2019 2018

Bedrijfsgebouwen en -terreinen 44700 22792 60205 13799

Andere vaste bedrijfsmiddelen technische en administratieve uitrusting

14950 16383 6086 17726

Subtotaal materieumlle vaste activa 59650 39175 66291 31525

Immaterieumlle vaste activa - 1000 1321 1693

Kosten goodwill van derden verkregen - - 90 1830

Subtotaal immaterieumlle vaste activa - 1000 1411 3523

Totaal materieumlle en immaterieumlle vaste activa 59650 40175 67855 35048

Het investeringsniveau was in 2019 euro 329 miljoen hoger dan in 2018 De investeringen in 2019 betreffen enerzijds de nieuwe kliniek in Poortugaal (nog niet gereed ultimo 2019) en bestedingen aan projecten die in 2019 gereedgekomen zijn In 2019 is er voor een bedrag van euro 197 miljoen aan projecten gereedgekomen Investeringen in 2019 in huisvesting hangen onder meer samen met diverse projecten ten aanzien van verbouwingen van diverse panden Daarnaast namen investeringen in ICT toe als gevolg van de vervanging van de verouderde infrastructuur (zie p 97) Dit loopt door naar 2020

De kosten goodwill van derden verkregen in 2019 ad euro 01 miljoen hebben betrekking op betaalde goodwill voor het verkrijgen van alle aandelen van New Health Group BV Na uitvoering van een impairmentanalyse is besloten om voor eerder betaalde goodwill voor New Health Group euro 10 miljoen als bijzondere waardevermindering te verwerken

Deel 6 Middelen en geld

109

De meerjaren-investeringsbegroting laat voor 2020 wat betreft de investeringen in duurzame roerende en onroerende zaken een hogere omvang zien dan begroot voor 2019 Dit heeft onder andere betrekking op de nieuwbouw Poortugaal

Eigen vermogen en solvabiliteit

Weerstandsvermogen is van belang gezien de toenemende risicorsquos voor zorginstellingen en de steeds hogere eisen die banken en financiers stellen aan de financieumlle positie van zorginstellingen

Na toevoeging van het postieve resultaat 2019 ad euro 213 miljoen aan het eigen vermogen bedroeg dit ultimo 2019 afgerond euro 204 miljoen Het weerstandsvermogen als percentage van de omzet nam echter af doordat de opbrengsten in grotere mate zijn toege- nomen dan het resultaat Het weerstandsvermogen nam af van 247 naar 205

De solvabiliteit het eigen vermogen ten opzichte van het totale vermogen is 315 (2018 279)

Onze bedrijven dragen uit hun resultaat bij aan het groepsver- mogen het staat hen vrij om daarnaast indien mogelijk een ei- gen vermogen aan te leggen om dit in latere jaren weer te kunnen inzetten voor onder andere innovatie

Liquiditeit en financieringsbehoefte

De liquiditeit op basis van de quick ratio (vlottende activa incl liquide middelen en excl voorraden versus kortlopende schulden) is in 2019 ten opzichte van 2018 afgenomen van 150 naar 144

Liquiditeitsrisico

Parnassia Groep bewaakt de liquiditeitspositie door middel van opeenvolgende liquiditeitsbegrotingen en -prognoses Het management ziet erop toe dat steeds voldoende liquiditeiten beschikbaar zijn om aan de verplichtingen van Parnassia Groep te kunnen voldoen en tevens dat er voldoende financieumlle ruimte beschikbaar blijft

Parnassia Groep ziet erop toe dat er voldoende opvraagbare tegoeden zijn om de verwachte operationele kosten te dekken inclusief het voldoen aan de financieumlle verplichtingen Hierin is geen rekening gehouden met het eventuele effect van extreme omstandigheden die redelijkerwijs niet kunnen worden voorspeld Tevens is geen rekening gehouden met de voortijdige afwikkeling van basisrenteleningen Daarnaast beschikt Parnassia Groep over de bij het onderdeel kredietovereenkomst beschreven kredietruimte

Parnassia Groep heeft ultimo 2019 geen derivaten en loopt hierop derhalve geen risicos

Reeumlle waarde

De reeumlle waarde van in de balans opgenomen financieumlle instrumenten verantwoord onder kasmiddelen kortlopende vorderingen en schulden en dergelijke benadert de boekwaarde daarvan Parnassia Groep heeft het beleid om langlopende leningen tot het einde van de looptijd aan te houden De reeumlle waarde van de langlopende leningen is bij een gehanteerde risico-opslag van 20 gering (38) hoger dan de boekwaarde eind 2019

Obligoverplichting

In verband met de deelname aan het Waarborgfonds voor de Zorgsector (WFZ) heeft Parnassia Groep een niet in de balans opgenomen obligoverplichting Deze verplichting houdt in dat wanneer het WFZ op zijn garantieverplichtingen wordt aangesproken en zijn vermogen zou onvoldoende blijken om aan deze verplichtingen te voldoen Parnassia Groep een renteloze lening van maximaal 3 (euro 339 miljoen) van de geborgde leningen aan het WFZ moet verstrekken (2018 euro 372 miljoen) De afname ten opzichte van 2018 is te verklaren door aflossingen van geborgde leningen op basis van het reguliere aflosschema

Deel 6 Middelen en geld

110

Kredietovereenkomst

In december 2014 heeft Parnassia Groep met een consortium van banken een overeenkomst afgesloten voor de langlopende financiering van vastgoedinvesteringen en de financiering van het werkkapitaal

De totale financiering bedraagt euro 180 miljoen (euro 120 miljoen lang en euro 60 miljoen kort) en is als volgt opgebouwd bull Langlopende leningen van in totaal euro 30 miljoen voor investeringen uitgevoerd in de jaren 2014 en 2015

bull Langlopende leningen van euro 60 miljoen voor investeringen uitgevoerd in de jaren 2010 tm 2013 bull Langlopende leningen van euro 30 miljoen voor investeringen uitgevoerd in de jaren 2015 tm 2017 waarvan euro 1225

mln niet wordt opgenomen bull Een werkkapitaalfaciliteit van euro 60 miljoen

De nieuwe faciliteiten zijn met ingang van 2015 ter beschikking gesteld

De verstrekte zekerheden luiden als volgt

bull 1e gedeelde hypotheek ten gunste van het bankenconsortium en het Waarborgfonds (WFZ) op alle onroerend goed behoudens het onroerende goed dat is of wordt betrokken in projectontwikkeling (Nieuw Koningsduin en Noordwijkerhout)

bull Positievenegatieve hypotheekverklaring op het onroerend goed van Nieuw Koningsduin en in Noordwijkerhout bull Aan het bankenconsortium en WFZ 1e gedeelde pandrecht op alle bedrijfsinventaris overige bedrijfsmiddelen

alle vorderingen op handelsdebiteuren zorgverzekeraars en zorgkantoren op alle voorraden verzekeringen en alle intercompany-vorderingen

Op 31 december 2019 had Parnassia Groep de beschikking over de volgende kredietfaciliteiten bull ING Bank ten behoeve van de exploitatie euro 30 miljoen bull Rabobank ten behoeve van de exploitatie euro 30 miljoen

Uit hoofde van deze faciliteiten waren per 31 december 2019 de volgende voorwaarden nog van kracht

Aan ING Bank verstrekte zekerheden

bull Negatieve pledge de vennootschap verklaart geen van de activa te zullen bezwaren ten behoeve van derden zonder voorafgaande toestemming van ING Bank

bull Pari-passu-verklaring de vennootschap verbindt zich voorwaardelijk aan het stellen van zekerheden aan ING

Bank namelijk indien en zodra de vennootschap zekerheden zou gaan stellen ten behoeve van andere geld- gevers

bull Cross-default-verklaring leningen zijn opeisbaar indien de vennootschap de rente en aflossingsverplichting aan

andere geldgevers niet nakomt

Aan Rabobank verstrekte zekerheden bull Negatieve pledge de vennootschap verklaart geen van de activa te zullen bezwaren ten behoeve van derden

zonder voorafgaande toestemming van Rabobank bull Pari-passu-verklaring de vennootschap verbindt zich voorwaardelijk aan het stellen van zekerheden aan Rabo-

bank namelijk indien en zodra de vennootschap zekerheden zou gaan stellen ten behoeve van andere geld- gevers

bull Cross-default-verklaring leningen zijn opeisbaar indien de vennootschap de rente en aflossingsverplichting aan andere geldgevers niet nakomt

Aan Rabobank en ING Bank gezamenlijk verstrekte zekerheden

bull Verhaalsregeling gezamenlijke zekerheden Rabobank en ING Bank (crediteurenregeling) bull Compte joint (gezamenlijke rekening) en mede-aansprakelijkheidsovereenkomst

Voor Antes Zorg zijn in het verleden separate (bilaterale) financieringen aangetrokken met ABN Amro Bank ING Bank en Rabobank De verstrekte zekerheden betreffen met name hypotheekverklaringen op diverse percelen en panden Voor de drie financiers geldt een cross-default bepaling leningen en rente zijn opeisbaar indien Antes Zorg de rente en aflossingsverplichting aan eacuteeacuten van deze drie financiers niet nakomt

Antes Zorg heeft ultimo 2019 een rekening-courantfaciliteit van euro 5 miljoen Per 1 januari 2020 is deze faciliteit opgeheven

Deel 6 Middelen en geld

111

Administratieve organisatie

In ons kwaliteitssysteem en dus onze administratieve organisatie (AO) willen we alleen die lsquospelregelsrsquo opnemen die echt nodig zijn voor het goed functioneren van teams zorgbedrijven of van de groep als geheel en die zaken zo slim en gebruiksvriendelijk mogelijk organiseren en inrichten

Tegelijkertijd moeten we onze AO en daarmee de inrichting van onze systemen afstemmen op uiteenlopende externe eisen die jaarlijks worden uitgebreid Het feit dat wij vier financieringsstromen kennen (zie hieronder) is daarbij een complicerende factor

De afgelopen jaren hebben wij veel geiumlnvesteerd in het verbeteren van de ondersteunende systemen en de administratieve organisatie Niettemin blijkt uit onze tevredenheidsmetingen dat in de beleving van medewerkers zij nog te weinig efficieumlnt en lsquogeruisloosrsquo door de systemen worden ondersteund Dit blijkt een zaak van lange adem en vereist verder investeren in het verbeteren van ICT en de performance ervan

Maar uit de analyse blijkt ook dat een groot deel van de problemen die medewerkers ondervinden te maken hebben met alle externe regels die de zorg niet beter maken maar wel te veel tijd kosten Er is begrip voor dat zorg- instellingen zich moeten verantwoorden maar de veelheid diversiteit dubbelingen en veranderende vraagstellingen maken dat onze medewerkers dit ervaren als overmatige bureaucratie die in sommige gevallen helaas ook niet voor patieumlnten onopgemerkt blijft We zullen dus met volle energie blijven pleiten samen met vele anderen voor forse vermindering van de externe bureaucratie

Vier financieringsstromen

In 2019 vroeg de splitsing van de activiteiten naar meerdere financieringsstromen opnieuw veel aandacht Er is

sprake van inkoop van zorg door verzekeraars (Zorgverzekeringswet) via specialistische DBCrsquos basis-GGZ-prestaties en ZZPrsquos (LGGZ) door justitie via DBBCrsquos ZZPrsquos en extramurale producten en reclassering door de zorgkantoren voor de langdurige klinische zorg via ZZPrsquos (Wlz vh AWBZ) en door de gemeenten in het kader van de zorg voor jeugdigen beschermd wonen en extramurale begeleiding alsmede de subsidieprojecten

Zvw DBCrsquos basis-GGZ-prestaties en ZZP-Brsquos De zorg binnen de Zvw wordt per verzekeraar ingekocht Naast de landelijke regelgeving worden per verzekeraar specifieke afspraken gemaakt over onder meer de gemiddelde kosten van een behandeling en de duur van de klinische opname Sinds 2016 maken het 2e en het 3e jaar verblijf onderdeel uit van de Zvw onder de noemer LGGZ Deze zorg kent een eigen registratie

Sinds 2014 worden de contracten per verzekeraar per onderdeel (SGGZ BGGZ LGGZ) gemonitord Aangezien de contracten met de verzekeraar hun weerslag hebben over meerdere jaren houdt dit in dat in een kalenderjaar de contractrealisatie van meerdere schadejaren wordt gevolgd De AO en IB (interne beheersing) zijn aangepast aan de monitoring van deze contracten Daarnaast is het zo dat het aantal registratie- en declaratieregels sinds 2014 is toegenomen Het bovenstaande kent een aantal complexe elementen bull Met de afrekening op DBCrsquos is ook het schadelastbegrip geiumlntroduceerd Met de verzekeraars is een afspraak

gemaakt voor het schadelastjaar 2019 Dit betreft de waarde van de DBCrsquos en BGGZ-prestaties die zijn geopend in 2019 De betreffende DBCrsquos en BGGZ-prestaties zijn voor een (beperkt) deel gesloten in 2019 het merendeel zal pas in 2020 worden gesloten en gefactureerd De contractwaarde respectievelijk de waarde van de DBCrsquos en BGGZ-prestaties moet toegerekend worden aan twee boekjaren voor deze toerekening zijn aanvullende analyses noodzakelijk

bull In navolging van het bovenstaande wordt ook de zorg verleend op de in 2018 geopende DBCrsquos deels verantwoord in het kalenderjaar 2018 deels in 2019 Verder is de finale afwikkeling van het schadejaar 2017 nog onderhanden in het kalenderjaar 2019 Dit impliceert dat ook de contracten van 2017 zijn gemonitord

bull Substitutie tussen contracten van verschillende verzekeraars is niet mogelijk Dit houdt in dat de overproductie bij de ene verzekeraar niet gecompenseerd kan worden met de onderproductie bij een andere verzekeraar het zogenaamde snijvlakverlies De contractafspraken wisselen per verzekeraar dit maakt dat de AO en de IB hierop moeten worden afgestemd

Volgend op de contractafspraken toetst de verzekeraar de verleende zorg op steeds meer aspecten Deze toetsing is verwoord in een controleplan dat de GGZ-aanbieder zelf uitvoert en waarover de GGZ-aanbieder zelf rapporteert

Deel 6 Middelen en geld

112

Zelfonderzoeken Parnassia Groep heeft de zelfonderzoeken inzake de schadejaren 2016 en 2017 uitgevoerd conform de daarvoor geldende Controleplannen Zelfonderzoek cGGZ (inclusief de functionele ontwerpen per controlepunt) voor de aansluitnummers Parnassia Groep Antes Zorg BV en Stichting dr Leo Kannerhuis Voor de schadejaren 2016 en 2017 heeft de accountant per aansluitnummer een rapport van feitelijke bevindingen opgesteld De werkzaamheden van de representerende verzekeraar zijn inmiddels afgerond en de conclusiebrieven ontvangen De bij de zelfonderzoeken geconstateerde issues waren reeds verwerkt in de betreffende jaarrekeningen Voor de schadejaren 2018 en 2019 is de omzet onderzocht in lijn met het schadejaar 2017 waarbij rekening is gehouden met de wijzigingen in de regelgeving hetgeen inhoudt dat de majeure risicorsquos ten aanzien van de verwijzing het hoofdbehandelaarschap en de verblijfsregistratie zijn onderzocht In de jaarrekening 2019 is een reservering opgenomen voor terug te betalen omzet naar aanleiding van dit onderzoek

Horizontaal toezicht In 2019 heeft Parnassia Groep de wens uitgesproken om per 2021 horizontaal toezicht te hebben ingevoerd ten aanzien van de rechtmatigheid van zorgkosten volgens landelijk vastgestelde richtlijnen Hiertoe is een intentieverkla- ring ondertekend met de verzekeraars CZ en Zilveren Kruis Dit betreft enerzijds het correct registreren en declareren en anderzijds het gepast gebruik van zorg Dit moet leiden tot een andere wijze van verantwoording waarbij een verschuiving plaatsvindt van achteraf controles naar beheersing van de registratie- en declaratieprocessen Parnassia Groep heeft inmiddels de verkenningsfase (fase A) en de inventarisatiefase (fase B) doorlopen en is gestart met de verbeterfase (fase C) In dit verband zal Parnassia Groep gebruikmaken van de regeling GGZ 2018 Deze voorziet in de mogelijkheid het zelfonderzoek 2018 en 2019 in eacuteeacuten keer uit te voeren in 2021 Dit biedt Parnassia Groep de mogelijkheid zich te focussen op de werkzaamheden betrekking hebbende op de invoering van horizontaal toez icht en voorkomt een dubbele belasting

Regeldruk in de GGZ In 2019 hebben zorgverzekeraars en GGZ-aanbieders samen met het ministerie van Volksgezondheid Welzijn en Sport en de Nederlandse Zorgautoriteit afspraken gemaakt om de regeldruk in de GGZ terug te dringen Partijen hebben vijf punten benoemd waarop het aantal regels in de GGZ moet gaan afnemen Zo moeten zorgprofessionals tot en met 2019 kiezen uit een lijst van 183 codes om hun tijd te verantwoorden Per 1 januari 2020 is dit teruggebracht naar 22 codes Zo wordt de kans dat er een registratiefout wordt gemaakt kleiner Zorgverzekeraars zijn erbij gebaat dat op een eenduidige wijze wordt geregistreerd Ook de verwijzing naar de GGZ is verbeterd De regels die hiervoor gelden zijn eenduidiger en duidelijker omschreven en sluiten nu beter aan op hoe een (door)verwijzing in de praktijk werkt De overbodige regels zijn geschrapt

Parnassia Groep heeft een stuurgroep ingericht om intern de (administratieve) regeldruk die de teams en de zorg- administratie ervaren waar dat kan te verminderen We willen hier verdere stappen in zetten temeer omdat de regeldruk sterk samenhangt met het werkplezier en de werkbeleving van de collegarsquos

De overgang naar een nieuwe bekostigingswijze van de GGZ en de forensische zorg wordt momenteel door partijen (VWS NZa brancheorganisaties van aanbieders (waaronder GGZ Nederland) en verzekeraars (ZN)) voorbereid Het voornemen is om in 2022 over te gaan op het zorgprestatiemodel Het streven is de registratie en verantwoording van de zorg te vereenvoudigen

Wmo ZZP-C extramurale zorg dagbesteding jeugd-DBCrsquos en wijkteams Sinds 2015 wordt de zorg van ZZP-Crsquos dagbesteding de extramurale zorg de jeugd en de wijkteams gecontracteerd door gemeenten Door de separate contractering is de registratielast sterk toegenomen Waar in het verleden contrac- ten werden afgesloten met verzekeraars en zorgkantoren worden de contracten nu afgesloten met meer dan tweehonderd gemeenten in Nederland Al deze contracten kennen eigen afspraken met eigen tarieven en separate verantwoordings- en facturatieafspraken Dit legt een groot beslag op onze capaciteit zowel in het account- management richting gemeenten als in de backoffice ten aanzien van registratie en verantwoording Een bijzonder- heid zijn hoofd- en onderaannemerconstructies Hierbij is Parnassia Groep de hoofdaannemer met een contract met de gemeente die delen van de zorg regelt met andere aanbieders respectievelijk onderaannemer die op verzoek van een andere aanbieder zorg verleent aan een inwoner Zowel voor onze organisatie als onze registratie en administratie zijn dit complexe constructies Hierdoor zijn de personele inzet en de administratieve lasten verder toegenomen

Wlz ZZP-B Het werken met de zogenaamde zorgzwaartepakketten (ZZPrsquos) in de Wlz is volledig geiumlmplementeerd Parnassia Groep heeft meerdere contracten ten aanzien van Wlz-zorg met de zorgkantoren De externe verantwoording aan de zorgkantoren heeft in 2019 plaatsgehad op patieumlntniveau via de zogenaamde AW319 het geautomatiseerde declara-

Deel 6 Middelen en geld

113

tieverkeer tussen zorgkantoor en zorginstelling Deze rapportage op patieumlntniveau is leidend in de externe productie- verantwoording Deze rapportage vereist een grote nauwkeurigheid zowel bij de zorgkantoren als bij ons als zorginstelling en is hierdoor arbeidsintensief

Justitie DBBCrsquos ZZPrsquos en extramurale producten Het ministerie van Veiligheid en Justitie is sinds 2008 financieel verantwoordelijk voor de inkoop van forensische zorg in strafrechtelijk kader en de plaatsing van patieumlnten (volwassenen) die naar aanleiding van een rechterlijke uitspraak psychiatrische zorg enof verslavingszorg nodig hebben In 2019 vond inkoop plaats van DBBCs ZZPrsquos en extramurale producten deels rechtstreeks als Parnassia Groep en deels als onderaannemer van Fivoor BV Aan het totale proces van inkoop indiceren en plaatsen is ook in 2019 veel aandacht besteed

114

Deel 7 DE BESTURING VAN ONZE GROEP

Bestuurlijk samenspel

Het besturen van een maatschappelijke organisatie als Parnassia Groep vergt een goed samenspel tussen bestuurlijke organen een uitgebalanceerd stelsel van werkwijzen en een consequente toepassing daarvan

Als eerste bespreken we in dit deel hoe op basis van algemene normen voor goed bestuur Parnassia Groep het samenspel heeft ingericht tussen raad van bestuur raad van commissarissen en het bestuur van de Stichting Parnassia en hoe dit in 2019 heeft gefunctioneerd

Vervolgens beschrijven we de inrichting en toepassing van onze werkwijzen op het gebied van besturing amp control en meer specifiek onze risicobeheersing en het kwaliteits- en veiligheidsmanagement

Cruciaal voor een goede uitoefening van de zeggenschap door het bestuur is de medezeggenschap van patieumlnten en van collegarsquos Daarmee besluiten we dit deel

Normen voor goed bestuur

Parnassia Groep beschikt over een Reglement Corporate Governance Dit voldoet aan de landelijk geldende Governancecode Zorg

Het Reglement Corporate Governance is van toepassing op de raad van commissarissen de raad van bestuur en de leden van het bestuur van de Stichting Parnassia

Enig aandeelhouder van Parnassia Groep BV is de Stichting Parnassia Het bestuur van de stichting vertegen- woordigt de aandeelhouder in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders (hierna AVA) Voor deze stichting is een apart bestuursreglement opgesteld dat onderdeel is van het Reglement Corporate Governance

De toepassing van belangrijke elementen van het Reglement Corporate Governance komt hierna aan de orde in de onderdelen Raad van bestuur en Raad van commissarissen van elementen van het bestuursreglement onder Bestuur Stichting ParnassiaAVA

Evaluatie werking governancestructuur Jaarlijks wordt de werking van de governancestructuur geeumlvalueerd in een vergadering van de AVA Op 23 mei 2019 bespraken de AVA de raad van commissarissen en de raad van bestuur de werking van de governancestructuur het samenspel tussen de drie organen en nieuwe ontwikkelingen ten aanzien van goed bestuur en toezicht in de zorg Dit mede tegen de achtergrond van de per 1 januari 2017 van kracht geworden Governancecode Zorg 2017 (hierna de Code) die de Zorgbrede Governancecode 2010 heeft vervangen

Er werd stilgestaan bij het samenspel tussen AVA raad van commissarissen en raad van bestuur en bij aspecten daarvan in het licht van de zeven principes van de nieuwe Code Ter voorbereiding van de evaluatie van de werking van de governance hebben de raad van commissarissen en de raad van bestuur hun (zelf)evaluatie met behulp van externe ondersteuning door het Instituut voor Governance amp Leiderschap gedaan De bevindingen uit de evaluatie werden besproken in de gemeenschappelijke vergadering De conclusie was dat de governance op een adequate manier heeft gewerkt Vastgesteld is welke onderwerpen verder verdiept cq uitgewerkt moeten worden waaronder de wijze waarop de raad van bestuur informatie verstrekt per zorgbedrijf aan de raad van commissarissen Op voorstel van de raad van commissarissen werd een afspraak gemaakt om de verdieping met elkaar te zoeken op een aantal themarsquos in de vorm van een strategiebijeenkomst Tevens werd een aantal technische aanpassingen in het reglement vastgesteld

Deel 7 De besturing van onze groep

116

Klokkenluidersregeling Parnassia Groep heeft een klokkenluidersregeling opgesteld op basis van het model van de Brancheorganisaties Zorg (BoZ) De regeling wordt vermeld in onze gedragscode en de toelichting daarop De regeling voorziet in een onafhankelijke externe lsquoadviseur klokkenluiderrsquo In 2019 is er geen melding geweest

Raad van bestuur

De raad van bestuur die het statutair bestuur vormt van Parnassia Groep bestuurt de groepin samenspraak met de bestuurders van de daartoe behorende zorgbedrijven Gezamenlijk vormen zij de Bestuursraad

Bestuursstructuur en samenstelling Op basis van de statuten stelt de raad van commissarissen het aantal posities binnen de raad van bestuur vast en benoemt de bestuurders

In het verslagjaar bestond de raad van bestuur uit de heer Stephan Valk (voorzitter) de heer Marc Blom (bestuurder zorg) mevrouw Betty Kooijman (bestuurder bedrijfsvoering en financieumln) Per 1 oktober 2019 trad de heer Sjoerd van Breda toe tot de raad van bestuur als opvolger van mevrouw Kooijman Na een overdrachtsperiode trad mevrouw Kooijman per 1 juni 2020 af

Het navolgende overzicht geeft de samenstelling van de raad van bestuur weer gedurende het verslagjaar met de verdeling van de aandachtsgebieden van de bestuurders

Samenstelling raad van bestuur

Naambestuursfunctie Aandachtsgebieden

Stephan Valk RA

voorzitter RvB

Governance strategisch groepsbeleid en portfolio marketing en communicatie

verkoop

dr Marc BJ Blom

lid RvB

Zorg opleiding en onderzoek veiligheidsmanagement

bestuurder Concernclieumlntenraad

drs Betty D Kooijman

lid RvB

Bedrijfsvoering incl f inancieumln besturing amp control HRM en ICT

bestuurder Centrale Ondernemingsraad

drs Sjoerd WG van Breda

lid RvB (vanaf 1 oktober 2019)

Bedrijfsvoering incl f inancieumln besturing amp control HRM en ICT

bestuurder Centrale Ondernemingsraad

Binnen Parnassia Groep functioneert ook een bestuursraad de vergadering van de bestuurders van de zorgbedrijven en de leden van de raad van bestuur We betrekken de samenstelling van de bestuursraad bij de verhouding tussen het aantal mannen en vrouwen in het bestuur van de groep De bestuursraad bestaat gemiddeld uit 14 personen waarvan 6 vrouwen en 8 mannen Met deze samenstelling voldeden wij aan de normen van artikel 276 van Boek 2 BW (ten minste 30 van de zetels wordt bezet door vrouwen en ten minste 30 door mannen)

Op basis van het beleid op het gebied van management development stelde de raad van commissarissen in 2019 de uitgangspunten voor de opvolgingsplanning voor de raad van bestuur vast alsmede die voor de werving en selectie van nieuwe leden De raad van bestuur deed dit voor de bestuurders en directeuren

Nevenfuncties Bij de benoeming en gedurende de arbeidsovereenkomst beziet de raad de nevenfunctie(s) van de kandidaat op mogelijke belangenverstrengelingverenigbaarheid met de bestuursfunctie Hiervoor moet voorafgaand schriftelijk toestemming zijn gegeven door de voorzitter van de raad van bestuur respectievelijk voor laatstgenoemde de voorzitter van de raad van commissarissen Hier zijn geen bijzonderheden uit voortgekomen Zie voor een overzicht van nevenfuncties van leden van de raad van bestuur bijlage 8

Deel 7 De besturing van onze groep

117

Reglement De relatie tussen de raad van bestuur en het toezicht is beschreven in het Reglement Corporate Governance Parnassia Groep de verdeling van bevoegdheden binnen de raad van bestuur en tussen de raad van bestuur en de bestuurders van de zorgbedrijven is beschreven in een bestuursreglement

Vergaderingen De raad van bestuur vergadert tweewekelijks Daarnaast zijn er enkele malen per jaar beleidsdagen De bestuursraad vergadert ook tweewekelijks

Bezoldiging raad van bestuur De leden van de raad van bestuur werden bezoldigd binnen de kaders van de beloningscode voor bestuurders in de zorg (BBZ)

Vanaf 2013 is de Wet Normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT) van kracht De bezoldiging van de leden van de raad van bestuur past binnen de Wet en bijbehorende regelgeving Dit is getoetst en vastgesteld door de RvC

De vertrekregeling van de bestuurders is mede gebaseerd op de rechten die voortvloeien uit de lengte van hun dienstverband bij Parnassia Groep

Beoordeling functioneren raad van bestuur De raad van commissarissen beoordeelt het functioneren van de raad van bestuur op basis van een beoordelings - methode die voorziet in (groepen van) criteria Bij onvoldoende functioneren volgt er een formeel beoordelingsgesprek met het desbetreffende lid dan wel met de voltallige raad van bestuur

Medio 2019 heeft de raad van commissarissen het functioneren van de raad van bestuur in zijn geheel besproken De raad van bestuur was niet bij de bespreking aanwezig Het functioneren van de individuele leden van de raad van bestuur is op basis van individuele functioneringsgesprek- ken besproken door de voorzitter de vicevoorzitter en een derde lid

De raad van commissarissen heeft gezien alle resultaten van de voorafgaande jaren zowel operationeel als in het realiseren van het bedrijfsplan de fusies en overnames en de rol in het landelijk netwerk het functioneren van de raad van bestuur in zijn geheel als goed beoordeeld

Deel 7 De besturing van onze groep

118

Raad van commissarissen1

De raad van commissarissen wil alvorens een beschrijving te geven van zijn werkwijzen

en hoe hij zijn taken heeft vervuld stilstaan bij het goede werk dat in 2019 ondanks de vele moeilijkheden die zich voordeden is verricht in Parnassia Groep

Tijdens het schrijven van dit verslag bevonden we ons midden in de coronacrisis De inzet en creativiteit van alle collegarsquos van Parnassia Groep om in deze ongekende omstandigheden de patieumlntenzorg zo goed mogelijk doorgang te laten vinden om bij te dragen aan het tegengaan van de verspreiding van de ziekte en om de organisatie te laten functioneren zijn indrukwekkend

De raad realiseert zich dat alle ontwikkelingen in 2019 en alle resultaten niet mogelijk zouden zijn geweest zonder de inspanningen van al onze collegarsquos die zich enorm hebben ingespannen om elke dag weer direct en indirect de kwaliteit van leven van onze patieumlnten te verbeteren Dit in nauwe samenwerking met tal van anderen binnen en buiten de organisatie

Hierdoor is Parnassia Groep in staat geweest weer goede prestaties te leveren op het gebied van de kwaliteit van de patieumlntenzorg Het jaar 2019 stond in het teken van herstel na het in financieel opzicht uitzonderlijk slechte jaar 2018 Dit herstel is nog niet voltooid en loopt door in 2020

Dit vergde grote inspanningen zeker in combinatie met de acties voor het behouden van een inspirerende werkomgeving en voor het ondanks tekorten aan collegarsquos zo veel mogelijk bekorten van de wachtlijsten

Daarnaast is het werk in de GGZ op zichzelf vaak al zwaar en belastend en worden collegarsquos (te) vaak geconfronteerd met agressief gedrag zowel verbaal als fysiek De raad constateert dat hier veel aandacht voor is en onderstreept het belang van een veilig en prettig werkklimaat voor iedereen

Het bestuur heeft in deze lastige omstandigheden Parnassia Groep optimistisch betrokken en koersvast geleid De collegarsquos van Parnassia Groep hebben door hun gezamenlijke inzet vele mooie resultaten tot stand gebracht waar dit jaarverslag vol mee staat De raad wil daarvoor zijn grote waardering uitspreken

Perspectief bij het vervullen van de toezichtstaken Uitgangspunt bij de taakvervulling door de raad is de statutaire doelstelling van Parnassia Groep BV en de nadere uitwerking in haar groepsvisie (zie p 11-12) Deze vat de bijzondere opdracht samen die Parnassia Groep zich als maatschappelijke onderneming stelt namelijk zo goed mogelijke hulp bieden aan mensen die psychisch lijden De concretisering hiervan in ons bedrijfsplan met de te behalen resultaten alsmede de toedeling van middelen hiervoor in de begroting bieden concrete criteria voor het toezicht en voor de beoordeling van de raad van bestuur Daarbij zijn uiteraard de kwaliteit van zorg de veiligheid de soliditeit van de bedrijfsvoering en als onderdeel daarvan de beheersing van risicorsquos in brede zin de centrale aandachtspunten

Onafhankelijkheid van de raad Het Reglement Corporate Governance van Parnassia Groep bevat de uitgangspunten die bij (her)benoeming van leden van de raad in aanmerking worden genomen Enkele daarvan beogen hun onafhankelijkheid te waarborgen Zo is in de raad geen plaats voor een voormalig bestuurder van Parnassia Groep heeft een lid van de raad geen (directe) familie werken bij Parnassia Groep ontvangt hij buiten de vergoeding in verband met het toezichthouder- schapcommissariaat geen enkele financieumlle vergoeding van Parnassia Groep en mag de betrokkenheid van de raad van bestuur bij de invulling van een vacature in de raad niet zodanig zijn dat de raad van bestuur een beslissende invloed kan uitoefenen De hoofd- en nevenfuncties van leden van de raad mogen hun onafhankelijk functioneren niet in de weg staan Zie voor een overzicht van deze hoofd- en nevenfuncties bijlage 8

Deskundigheid en aandachtsgebieden binnen de raad en commissies Het Reglement Corporate Governance beschrijft het profiel waaraan elk lid van de raad moet voldoen Elk lid moet onder meer beschikken over een combinatie van eigenschappen waaronder een lsquohelikopterviewrsquo kennis van en

1 Dit onderdeel is vastgesteld door de raad van commissarissen De overige inhoud van dit Jaarverslag 2019 is vastgesteld door de raad van be-

stuur van Parnassia Groep BV en goedgekeurd door de raad van commissarissen

Aandeelhouder van Parnassia Groep BV is de Stichting Parnassia Een verslag van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders zijnde het stichtingsbestuur is opgenomen na dit verslag van de raad van commissarissen

Deel 7 De besturing van onze groep

119

ervaring met bestuurlijke besluitvormingsprocessen en strategische afwegingsprocessen een actieve maatschap- pelijke orieumlntatie en meer in het bijzonder op de (geestelijke) gezondheidszorg kennis om de zorg de bedrijfsvoering en de financieumln te kunnen beoordelen het vermogen om een goed evenwicht te zoeken tussen de toezichthoudende rol van de raad en de uitvoerende rol van de raad van bestuur De kennisontwikkeling van de leden van de raad wordt jaarlijks geiumlnventariseerd waarna er in de gezamenlijke evaluatie wordt bezien of extra deskundigheidsbevordering noodzakelijk is

Het Reglement Corporate Governance beschrijft ook de functie van voorzitter en tevens de specifieke aandachts- gebieden binnen de raad In de raad van commissarissen zijn de volgende aandachtsgebieden vertegenwoordigd voorzitter financieumln medisch-inhoudelijk veiligheid bedrijfsvoering maatschappelijk veld en vastgoed Het reglement beschrijft voor elk aandachtsgebied een hierop toegesneden profiel met daarin de benodigde specifieke deskundigheidervaring

Informatiebronnen van de raad Gezien hun profiel (zie hierboven) beschikken de leden van de raad over de brede maatschappelijke orieumlntatie en de deskundigheid op specifieke gebieden die vereist zijn om zich een oordeel te kunnen vormen over het functioneren van de organisatie De wijze waarop zij hierover worden geiumlnformeerd wordt beschreven in het Reglement Corporate Governance alsmede in een jaarlijks overzicht van informatiedocumenten Het reglement bepaalt onder meer dat de voorzitter van de raad samen met de voorzitter van de raad van bestuur ervoor zorgt dat de leden van de raad tijdig alle relevante informatie ontvangen zodat zij hun taak goed kunnen uitoefenen Voorts voorziet het reglement in bepalingen over de frequentie van de overleggen tussen de beide raden en van bilaterale overleggen van de voorzitter van de raad met de voorzitter en de leden van de raad van bestuur Het reglement geeft een overzicht van de onderwerpen die in elke vergadering standaard worden geagendeerd alsmede van onderwerpen die op vastgestelde momenten in het jaar aan de orde komen De raad laat zich over de stand van zaken en de voortgang in Parnassia Groep informeren door de raad van bestuur mede aan de hand van geregeld terugkerende rapportages en notities over specifieke onderwerpen

Aan de hand van de besturing amp control-cyclus is vastgesteld welke periodieke informatie de raad ontvangt Een belangrijk element in de informatievoorziening is het risicoregister Hiermee houdt de raad van bestuur behalve op de strategische risicorsquos ook toezicht op de interne risicobeheersing op essentieumlle gebieden als veiligheid AOIC financiering vastgoed en ICT en rapporteert hij daarover aan de raad van commissarissen

Een belangrijke informatiebron is voorts de accountant in het bijzonder door middel van diens managementletter en het accountantsverslag Dit geldt ook voor rapportages van externe toezichthouders die met de raad worden gedeeld

Ook aan het contact met de medezeggenschap ontleent de raad informatie over de organisatie In 2019 is de commissaris met het profiel maatschappelijk veld twee keer bij een overlegvergadering met de Concernclieumlntenraad (CCR) aanwezig geweest Het lid dat contact onderhoudt met de Centrale Ondernemingsraad (COR) nam eenmaal deel aan de overleg- vergadering van de COR met de raad van bestuur

Om de raad ook vanuit de zorgbedrijven te informeren worden de vergaderingen geregeld besloten met een presentatie door bestuurder en directie van een van de (zorg)bedrijven

Ook is er een jaarlijkse ontmoeting van de raad met de bestuurders en directeuren van de zorg- en ondersteunende bedrijven van de groep Op 21 maart 2019 vond deze bijeenkomst plaats Voorts legden commissarissen in 2019 enkele werkbezoeken af aan zorgbedrijven waarbij zij zich lieten informeren door directie enof andere collegarsquos De bevindingen uit deze bezoeken werden besproken in een vergadering van de raad

Werving en selectie nieuwe leden van de raad Conform het Reglement Corporate Governance van Parnassia Groep worden leden van de raad van commissarissen benoemd en herbenoemd door de AVA van Parnassia Groep BV zijnde het bestuur van de Stichting Parnassia op voordracht van de raad van commissarissen De werving en selectie vinden plaats aan de hand van een door de raad van commissarissen vastgestelde profielschets die wordt besproken met de raad van bestuur en de AVA

Belangrijke selectiecriteria zijn het algemene profiel de aandachts-deskundigheidsgebieden die vertegenwoordigd moeten zijn en het hierop toegesneden profiel Zie hierboven bij Deskundigheid en aandachtsgebieden binnen de

Deel 7 De besturing van onze groep

120

raad en commissies Voor de leden met de aandachtsgebieden maatschappelijk veld en bedrijfsvoering hebben de Concernclieumlntenraad respectievelijk de Centrale Ondernemingsraad een versterkt aanbevelingsrecht

Benoeming en benoemingstermijn De AVA (het bestuur van de Stichting Parnassia) benoemt de commissarissen op voordracht van de raad van commissarissen De AVA de raad van bestuur en de (centrale) medezeggenschap kunnen aan de raad van commissarissen personen voor benoeming tot commissaris aanbevelen (dit is een algemeen aanbevelingsrecht) Conform de Governancecode Zorg staat in de statuten beschreven dat een lid van de raad van commissarissen voor een periode van vier jaar wordt benoemd met de mogelijkheid tot herbenoeming voor nog eens vier jaar

Samenstelling van de raad De personele samenstelling van de raad is zodanig dat alle deskundigheids- en aandachtsgebieden vertegen- woordigd zijn In het verslagjaar bestond de raad uit de volgende leden

Samenstelling raad van commissarissen

Naam en geboortejaar

Aandachtsgebiedfunctie in raad van

commissarissen

Eerste benoeming

einde termijn of

moment aftreden

Aantal

bijgewoonde

vergaderingen

mw drs MI (Marjolein) Verstappen

(1955)

Voorzitter

Contact Centrale Ondernemingsraad

1 november 2014

oktober 2022

7 7

dhr J (Coos) Rijsdijk

(1947)

Vicevoorzitter

Algemeen ndash integratie fusie Antes Zorg

2 oktober 2017

december 2020 5 7

dhr GR (Guy) Fransen

(1968)

Financieumln

Integratie fusie met Antes Zorg Lid auditcommissie

2 oktober 2017

oktober 2021

4 7

mw JC (Tineke) Huizinga-Heringa (1960)

Forensisch Politieke relaties

1 januari 2015

december 2020 6 7

mw prof dr PL (Pauline) Meurs

(1953)

Maatschappelijk veld

Contact Concernclieumlntenraad

1 januari 2018 januari 2022

(herbenoembaar)

3 7

mw prof dr FE (Floor) Scheepers

(1969)

Medisch-inhoudelijk

Patieumlntveiligheid

2 oktober 2017

november 2022 5 7

dhr mr J (Hans) van der Vlist

(1952)

Governance

Bedrijfsvoering Lid auditcommissie

1 januari 2016

november 2023

5 7

Met deze samenstelling voldeden wij aan de normen van artikel 276 van Boek 2 BW (ten minste 30 van de zetels wordt bezet door vrouwen en ten minste 30 door mannen)

Conform het rooster van herbenoeming en aftreden is de heer Van der Vlist voor een periode van 4 jaar herbenoemd als lid van de raad van commissarissen Zie voor de hoofd- en nevenfuncties van de leden van raad van commissarissen bijlage 8

Commissies

Auditcommissie De leden met als aandachtsgebied financieumln resp bedrijfsvoering vormen tezamen de auditcommissie In deze commissie participeren de financieel bestuurder en (met regelmaat) de externe accountant De commissie verzorgt de voorbereiding van de bespreking in de raad van bull de (financieumlle) informatieverschaffing waaronder de begroting en de jaarrekening

bull de opvolging van de aanbevelingen van de externe accountant bull de naleving van de relevante wet- en regelgeving bull de financiering (treasury) bull de administratieve organisatie en de daaraan ten grondslag liggende informatiesystemen

bull het functioneren van de externe accountant bull de werking van het interne risicobeheersingssysteem De auditcommissie bestond uit de heren Fransen en Van der Vlist onder voorzitterschap van eerstgenoemde

Deel 7 De besturing van onze groep

121

Alle onderwerpen worden ook in de raad zelf geagendeerd en besproken vanwege de gezamenlijke verantwoordelijk- heid In de commissie wordt op deelaspecten dieper op de materie ingedaan De commissie doet hierover verslag aan de raad

Kwaliteitscommissie De bestuurder zorg overlegt tweemaal per jaar met de leden van de raad van commissarissen die specifiek toezicht houden op de zorginhoudelijke aspecten (de kwaliteitscommissie) De commissie bestond uit de dames Meurs en Scheepers Alle onderwerpen worden ook in de raad zelf geagendeerd vanwege de gezamenlijke verantwoordelijk- heid In de bijeenkomst met genoemde leden wordt op deelaspecten dieper op de materie ingedaan Zij doen hier verslag over aan de raad

Remuneratie De raad kent geen formele remuneratiecommissie aangezien in- en externe kaders in acht te nemen bij het bepalen van het salaris en de regeling van de overige arbeidsvoorwaarden van de leden van de raad van bestuur voldoende helder zijn en deze in de gehele raad worden besproken Wel worden door de voorzitter en de vicevoorzitter de beoordelingsgesprekken met de leden van de raad van bestuur gevoerd Ook buigen zij zich over het beleid inzake management development en meer in het bijzonder de opvolgingsplanning In de praktijk vervullen zij de taken van een remuneratiecommissie Zie ook onder Bezoldiging van de leden van de raad en Beoordeling functioneren raad van bestuur (p 117)

Commissie fusie-integratie Naar aanleiding van afspraken die gemaakt zijn ten aanzien van de fusie met Stichting Antes kent de raad vanaf oktober 2017 een commissie die specifiek toezicht houdt op het integratieproject Antes Zorg-Parnassia Groep De commissie bestaat uit twee leden uit de voormalige raad van toezicht van Antes (de heren Rijsdijk en Fransen) en twee leden uit de raad van commissarissen van Parnassia Groep (mw Verstappen en dhr Van der Vlist) Mw Verstappen is voorzitter van deze commissie De commissie vergadert met de voorzitter van de raad van bestuur alsmede met de voorzitter en vicevoorzitter van het bestuur van Antes Holding (Antes Zorg en Bavo Europoort gezamenlijk) De commissie heeft haar toezicht- houdende taak eind 2019 beeumlindigd gelet op de voortgang van de integratie en het behalen van de gestelde fusie- resultaten

Bezoldiging van de leden van de raad De eisen die aan toezichthouders in de gezondheidszorg worden gesteld worden steeds hoger Dat betekent dat elke toezichthouder voldoende tijd moet vrijmaken om zijnhaar functie goed in te kunnen vullen Daarnaast zijn de leden van de raad hoofdelijk aansprakelijk

De beloning dient passend te zijn voor een organisatie met de complexiteit en omvang van Parnassia Groep Deze is conform de statuten vastgesteld door de AVA De bezoldiging wordt jaarlijks getoetst aan normen gesteld door de WNT (Wet Normering bezoldiging topfunctionaris- sen publieke en semipublieke sector) Deze geeft normen voor de vergoeding van toezichthouders Voor de voorzitter is de vergoeding vastgesteld op euro 16878 en voor de leden op euro 11614 Deze bedragen vallen ruim binnen de kaders van de WNT

Zelfevaluatie door de raad Conform het Reglement Corporate Governance bespreekt de raad jaarlijks het eigen functioneren Voorts bevat het reglement bepalingen over tussentijds aftreden bij onvoldoende functioneren In 2019 vond deze jaarlijkse evaluatie plaats in het kader van de bespreking van de werking van de governance in de AVA van 23 mei (zie p 115) Voorafgaand daaraan heeft de raad van commissarissen bij het evalueren van het eigen functioneren gebruikgemaakt van externe ondersteuning door het Instituut voor Governance amp Leiderschap Na elke vergadering wordt structureel kort stilgestaan bij de wijze waarop de vergadering is verlopen

Overleg tussen accountant en de raad De auditcommissie sprak in 2019 tweemaal met de accountant in mei naar aanleiding van de jaarverslaggeving en het accountantsverslag en in december naar aanleiding van de managementletter en bracht hierover verslag uit in vergaderingen van de raad De raad sprak eenmaal met de accountant in zijn mei-vergadering naar aanleiding van het jaarverslag en het accountantsverslag en de bevindingen van de auditcommissie

De aanbevelingen van de accountant worden conform de besturing amp control-cyclus opgenomen in het risicoregister van de groep van acties voorzien en over de resultaten wordt verantwoording afgelegd via dit register

Deel 7 De besturing van onze groep

122

Vergaderingen De raad vergadert in tegenwoordigheid van de raad van bestuur behoudens de bespreking van het eigen functioneren van de raad zijn relatie tot de raad van bestuur en het functioneren van de raad van bestuur en zijn leden In 2019 kwam de raad zevenmaal bijeen waarvan de bijeenkomst in december een zogenaamde strategie- bijeenkomst was waarin een aantal themarsquos werd besproken (oa de digitale transformatie preventie van GGZ en de vitaliteit van de organisatie) De auditcommissie vergaderde in 2019 tweemaal in aanwezigheid van de bestuurder bedrijfsvoering en financieumln van de raad van bestuur Naast hun reguliere vergaderingen hielden zowel de voltallige raad als de auditcommissie telefonische conference calls over de nasleep van de EPD-crisis in 2018 en naar aanleiding het waiver-traject met de banken De kwaliteitscommissie vergaderde in 2019 tweemaal in aanwezigheid van de bestuurder zorg van de raad van bestuur en de geneesheer-directeur De commissie fusie-integratie kwam in 2019 tweemaal bijeen en werd voorts geiumlnformeerd door tussentijdse rapportages over de voortgang van de fusie-integratie De voorzitter van de raad heeft maandelijks een overleg met de voorzitter van de raad van bestuur

Besluiten en besproken onderwerpen De raad wordt door de raad van bestuur systematisch op de hoogte gehouden door middel van geregelde voortgangs - rapportages en daarnaast door specifieke mededelingen over gebeurtenissen en ontwikkelingen

Naast vele volgens plan verlopende zaken en gunstige ontwikkelingen kregen vooral ook minder gunstige ontwikkelingen en kwetsbaarheden de aandacht In de gedachtewisseling over deze en andere kwesties kon de raad van bestuur de raad er steeds van overtuigen deze ontwikkelingen goed te overzien en adequaat tegemoet te treden

Door de raad werden in elke vergadering besproken bull De Management Informatieset (zowel de zorginformatie waaronder veiligheid als personele en financieumlle

informatie etc) bull Belangrijke ontwikkelingen binnen de organisatie en in de externe omgeving Met ingang van november 2018

gebeurt dit op basis van een integrale rapportage ingedeeld conform de speerpunten van het bedrijfsplan

bull Stand van zakenbijzonderheden ten aanzien van de afzonderlijke zorg- en ondersteunende bedrijven

Voorts werden meerdere malen besproken bull ICT-EPD-ontwikkeling bull Gezond werken ndash ontwikkeling ziekteverzuim bull De ontwikkelingen rond de wachtlijsten bull Begroting 2019 resultaatprognose en acties richting duurzaam herstel

bull Gemeentelijke aanbestedingen en contractering met de verzekeraars bull Voortgang fusie- en integratietraject met Antes bull Aspecten kwaliteitsbeleid primair proces bull Diverse samenwerkingen met externe partners

bull Risicomanagementbedrijfsrisicorsquos bull Verdere ontwikkeling van Fivoor (forensische zorg)

Ook kwamen onder meer aan de orde bull Evaluatie Herstelgericht Organiseren bull Incident- en calamiteitmeldingen bull Management-developmentprogramma bull Ontwikkelingen vastgoed (met name in Rijnmond)

bull E-health-ontwikkelingen bull Ontwikkelingen buitenlandbeleid

Besluiten van de raad in 2019 bull Goedkeuring begroting 2019 (241) bull Goedkeuring voordracht tot herbenoeming lid stichtingsbestuur (213) bull Goedkeuring overname Stichting dr Leo Kannerhuis (12) bull Goedkeuring klasse-indeling en maximale bezoldiging leden raad van bestuur (165)

bull Goedkeuring jaarverslag 2018 (165) bull Goedkeuring voorstel verlenging contract accountantsdienst KPMG (129) bull Goedkeuring verwerving onroerend goed Poortugaal (239)

bull Benoeming lid raad van bestuur (110)

Deel 7 De besturing van onze groep

123

bull Goedkeuring voordracht vierde lid stichtingsbestuur (1411) bull Goedkeuring verzoek opheffen Stichting Prioriteitsaandeel Antes (1411)

bull Goedkeuring evaluatie activiteiten in het buitenlandverkoop Triora International (1411)

Drie van de vergaderingen van de raad werden besloten met een presentatie door de bestuurder en directie van een van de (zorg)bedrijven (of combinatie van zorgbedrijven) en een gedachtewisseling naar aanleiding daarvan in januari i-psy PsyQ Brijder in september het Service Centrum en in november Antes Ook werd de jaarlijkse bijeenkomst met de bestuurders en directeuren belegd (21 maart 2019) waar de algemene gang van zaken in de groep en de sector werd besproken

Jaarverslag en jaarrekening

De jaarverslaggeving 2018 werd op 13 mei 2019 besproken door de auditcommissie in aanwezigheid van de accountant De raad keurde op 16 mei 2019 na bespreking met de accountant van het accountantsverslag en mede op basis van de bevindingen van de auditcommissie het jaarverslag 2018 goed en voorzag de jaarrekening 2018 van zijn goed- keurend advies aan de AVA

Stichtingsbestuur

De Stichting Parnassia houdt alle aandelen van Parnassia Groep BV waarin alle activiteiten van de groep zijn ondergebracht (zie p 137) Het bestuur van de stichting vormt derhalve de Algemene Vergadering van Aandeelhouders (AVA)

De statuten van de stichting bevatten een aantal bepalingen die hun uitwerking hebben gekregen in een Bestuurs- reglement Stichting Parnassia

Perspectief bij het vervullen van de bestuurstaken De stichting heeft als belangrijkste taak het bewaken van het profiel van de groep zodat de zorg aan de verschillende doelgroepen van GGZ-patieumlnten ook op de lange termijn wordt gerealiseerd Het gaat om continuiumlteit en duurzaam- heid van de organisatie Daarvoor heeft de stichting als aandeelhouder een aantal wettelijke bevoegdheden De stichting heeft vooral een scope gericht op de lange termijn en op de ontwikkelingen in de algemeen maatschap- pelijke context

Bevoegdheden bestuur Het bestuur is als AVA bevoegd tot bull het vaststellen van de jaarrekening

bull het benoemen van de leden van de raad van commissarissen bull het vaststellen van de meerjarenvisie van Parnassia Groep bull het besluiten tot statutenwijziging tot fusie (af)splitsing en ontbinding van de vennootschap (na gezamenlijke

goedkeuring van de raad van bestuur en raad van commissarissen)

bull het benoemen van de registeraccountant (op voordracht van de raad van bestuur en raad van commissarissen) Het bestuur ziet ook toe op de werking van de governancecode

Het bestuur in zijn hoedanigheid als AVA heeft ingevolge de statuten geacuteeacuten beschikking over de winst die Parnassia Groep BV in een boekjaar behaalt Een eventueel exploitatieoverschot wordt gereserveerd ten behoeve van de exploitatie van de vennootschap

Samenstelling onafhankelijkheid en benoeming bestuur Het bestuur bestond in 2019 uit drie leden De leden dienen over een zeer brede maatschappelijk relevante achter- grond te beschikken om daarmee de missie en doelstelling van Parnassia Groep te ondersteunen Zij mogen geen andere functies uitoefenen die hiermee conflicteren Hun onafhankelijkheid is en wordt getoetst op basis van criteria analoog aan die voor de leden van de raad van commissarissen

De leden van het bestuur worden benoemd voor een periode van vier jaar Het bestuur van de stichting verzoekt bij een vacature de raad van bestuur en raad van commissarissen om een gezamenlijke voordracht voor de benoeming door het bestuur De centrale medezeggenschapsorganen hebben recht van advies op een voorgenomen benoeming

Deel 7 De besturing van onze groep

124

Het bestuur heeft de mogelijkheid van herbenoeming voor nog eens vier jaar Deze behoeft de instemming van de raad van commissarissen en raad van bestuur

Het stichtingsbestuur bestond gedurende het verslagjaar uit drie leden te weten mevrouw M (Monika) Milz de heer prof dr E (Erik) Hoencamp en de heer (Kees) HJ Rutten waarbij laatstgenoemde het voorzitterschap vervulde Per 1 januari 2020 is mevrouw Marjet van Zuijlen benoemd tot (vierde) lid van het stichtingsbestuur

Bezoldiging leden bestuur De bezoldiging van de bestuursleden is vastgesteld op de helft van die voor de leden van de raad van commissaris- sen Daarmee bedroeg de vergoeding in 2018 voor de voorzitter euro 8439 en die voor de leden euro 5807

Vergaderingen besproken onderwerpen en besluiten Er wordt ten minste tweemaal per jaar een AVA uitgeschreven De vergadering vindt plaats in aanwezigheid van de raad van bestuur en de raad van commissarissen De raad van commissarissen en de raad van bestuur hebben een raadgevende stem

De raad van bestuur en de raad van commissarissen leggen verantwoording af aan de AVA over het door de raad van bestuur gevoerde beleid respectievelijk het door de raad van commissarissen uitgeoefende toezicht In 2019 kwam de AVA tweemaal in vergadering bijeen (23 mei en 12 december)

In haar vergadering van 23 mei 2019 nam de AVA kennis van het jaarverslag 2018 het verslag van de accountant het goedkeurend advies van de raad van commissarissen bij de jaarrekening en het besluit van de raad van bestuur tot resultaatbestemming De AVA stelde de jaarrekening 2018 vast onder enkele voorwaarden waaronder de afgifte door de accountant van zijn controleverklaring Zij verleende de leden van de raad van bestuur decharge voor het in 2018 gevoerde beleid en de commissarissen voor het door hen uitgeoefende toezicht Definitieve vaststelling van de jaarrekening vond plaats in een schriftelijke vergadering begin juli 2019 In genoemde vergadering werd eveneens de werking van de governance geeumlvalueerd met de raad van commissaris- sen en de raad van bestuur Zie voor de conclusies p 115 Tevens werd op voordracht van de raad van bestuur en raad van commissarissen mevrouw Milz herbenoemd als lid van het stichtingsbestuur voor een periode van drie jaar

In haar vergadering van 12 december 2019 besprak de AVA met de raad van commissarissen en de raad van bestuur de langetermijnvisie en -ontwikkelingen van de groep oa aan de hand van een drietal themarsquos regionalisering van de zorg de maatschappelijke en economische waarde van de groepde GGZ en de eigendomsverhouding van de groep ten aanzien van financiers bewoners en medewerkers ed (wie is eigenaar van de groep)

Tevens nam de AVA in een schriftelijke vergadering (september 2019) het besluit op voorstel van de raad van bestuur en raad van commissarissen om het contract met de accountantsdienst KPMG te verlengen tot en met de controle van het verslagjaar 2020

Besturing en bedrijfsvoering

Sturen op inhoud en bedrijfsvoering

In 2019 hebben we onder dit motto verder vormgegeven aan de manier waarop wij in Parnassia Groep werken en samenwerken Zodanig dat al onze teams duurzaam gezond zijn en we samen een duurzaam gezonde organisatie blijven

Een duurzaam gezond team kenmerkt zich door inhoudelijk goede en doelmatige zorg door een inspirerend werk- klimaat en door een financieel gezond resultaat Aan de manier om hieraan consequent met elkaar te werken gaven we vorm in het verlengde van de eerdere beweging naar Herstelgericht Organiseren (HGO) die we hebben ingezet in 2015

In het document Sturen op inhoud en bedrijfsvoering in Parnassia Groep hebben we onder meer op basis van geleerde lessen uit onze evaluaties van HGO de principes van onze besturing amp control-cyclus opnieuw beschreven en op onderdelen anders vormgegeven

Binnen algemene kaders die op het niveau van de groep en het zorgbedrijf zijn afgesproken maken zorgteams hun eigen keuzes en stellen zij hun eigen prioriteiten Zij geven ook aan welke zaken zij niet zelf kunnen oplossen en waarvoor dus voorwaarden geschapen moeten worden op het niveau van de groep of op een tussenliggend niveau Het dashboard is opnieuw ontworpen om deze wijze van resultaatgerichte sturing optimaal te ondersteunen

Deel 7 De besturing van onze groep

125

Sturingsprincipes Bij het sturen op inhoud en bedrijfsvoering laten we ons leiden door een paar eenvoudige principes Die hebben we in genoemde notitie als volgt beschreven

bull We laten ons leiden door onze drie kernwaarden deskundig respectvol en optimistisch bull Ons werk moet aantoonbaar leiden tot goede zorg Bij alles wat we doen moeten we ons afvragen ldquowat heeft de

patieumlnt hier aanrdquo Dit betreft ook de groep patieumlnten die nog niet in zorg is maar op de wachtlijst staat bull We zijn een betrouwbare partner voor elkaar en voor de buitenwereld Afspraak is afspraak

bull We zijn onsbewust dat de context waarin hulp gegeven wordt binnen Parnassia Groep kan verschillen Daarom zoeken we altijd naar oplossingen die passend zijn binnen de context waarin we werken

bull We voelen ons eigenaar van een probleem Als we het zelf niet kunnen oplossen dan leggen we het daar neer waar het wel op gelost kan worden Wij zorgen voor een warme overdracht van het probleem

De kernvragen bij het sturen op elk niveau luiden

In de wijze waarop we sturen maken we een onderscheid tussen bull ambities ndash lsquodit willen wijrsquo bull eisen ndash zo moet hetrsquo bull spelregels ndash lsquozo doen wij hetrsquo bull suggesties ndash lsquozo kan hetrsquo

Onze ambities en de (externe) eisen en (interne) spelregels geven duidelijkheid over WAT we willen maar ook over welke verwachtingen we daarbij hebben Dit is nodig om teams ruimte te geven maar ook om duidelijk te zijn waarop bijvoorbeeld onze financiers of de inspectie ons beoordelen HOE teams invulling geven aan de ambities en speerpunten van de groep hangt af van hun situatiecontext

Belangrijke instrumenten voor de dagelijkse sturing die ter beschikking staan van elke collega in een (behandel)team en van leidinggevenden zijn het Teamplan de Registratiemonitor en het Teamdashboard

Stap voor stap en consequent voeren wij de principes van Sturen op inhoud en bedrijfsvoering de komende tijd verder door in de werkwijzen en instrumenten waarmee wij sturing geven op alle niveaus van het individuele team tot de groep als geheel

Managementinformatie en -rapportage

Een Management Informatie Set (MIS) op groepsniveau is maandelijks beschikbaar Deze omvat informatie zowel betreffende het zorgproces (Zorg-MIS) als bedrijfsvoeringsparameters en wordt besproken in de bestuursraad en de maandelijkse overleggen op groepsniveau met directies

De informatie uit de dashboards van de teams is geaggregeerd beschikbaar als managementinformatie op alle bovenliggende niveaus ndash van de hoofdonderdelen van de zorgbedrijven (sector regio) de zorg- en ondersteunende bedrijven als geheel tot het niveau van de gehele groep

Elke vier maanden schrijft de bestuurderdirectie mede aan de hand van deze managementinformatie een rapportage over de eigen resultaten op het gebied van de reguliere zorg en bedrijfsvoering risicorsquos en afgesproken resultaten De rapportage wordt door controllers beoordeeld en vervolgens besproken in een overleg tussen de raad van bestuur (in zijn hoedanigheid van AVA van betreffend bedrijf) en bestuurderdirectie

Deel 7 De besturing van onze groep

126

Risicobeheersing

De raad van bestuur en de bestuurders van de (zorg)bedrijven sturen actief op de risicorsquos die van invloed zijn op de realisatie van de ondernemingsdoelstellingen

Een belangrijk instrument in het kader van besturing amp control is het integraal overzicht van de risicorsquos per (zorg)bedrijf Zorsquon overzicht is er ook op groepsniveau inclusief risicorsquos van de (zorg)bedrijven die dusdanig groot zijn dat ze de groep als geheel kunnen beiumlnvloeden Driemaal per jaar worden de risicorsquos geiumlnventariseerd geclassificeerd op kans en impact en worden de acties om deze risicorsquos te minimaliseren gemonitord Op deze wijze wordt systematisch gewerkt aan het bereiken van de doelstellingen en het zoveel mogelijk beperken en beheersen van risicorsquos Groepscontrol is belast met de cooumlrdinatie en controle van het groepsbrede risicomanagement

De risicorsquos worden conform ons risicoregister onderscheiden in een drietal hoofdgroepen bull Externe en strategische risicorsquos

bull Veiligheidsrisicorsquos bull Andere operationele risicorsquos

Externe en strategische risicorsquos

Contracten ndash regelgeving en financiering Deze risicorsquos ontstaan onder meer door wijzigingen in wetgeving maatregelen en eisen van overheid en financiers van de zorg ten aanzien van de bekostiging de financiering (en de hoogte daarvan) en de verantwoording van de zorg

De GGZ wordt versnipperd gefinancierd vanuit de vier financieringsstelsels Zvw Wlz Jeugdwet en Wmo die op hun beurt weer versnipperd zijn over een aantal verzekeraars een twintigtal zorgkantoorregiorsquos een vijftiental jeugdregiorsquos en ruim 350 gemeentenDan is er nog de forensische zorg gefinancierd door justitie De Zvw is verder versnipperd over de specialistische GGZ generalistische basis-GGZ en langdurige GGZ met soms aparte omzetplafonds en afspraken over gemiddelde kosten per unieke clieumlnt en andere prestatie-indicatoren De samenhang integraliteit en praktische uitvoerbaarheid van de zorg staan door deze versnippering onder druk

De instroom van nieuwe clieumlnten per financier is onvoorspelbaar en dat geldt deels ook voor de behandelduur De totale behandelkosten per financier komen daardoor soms hoger uit dan het omzetplafond terwijl snijvlakverliezen door over- en onderproductie tussen verzekeraars zorgkantoren jeugdregiorsquos en gemeenten niet onderling verrekend kunnen worden

De afrekeningen met zorgverzekeraars zijn steeds ingewikkelder geworden deze vinden namelijk niet per boekjaar plaats maar per schadelastjaar Bij de langlopende behandeltrajecten zijn de uiteindelijke totale schadelasten moeilijk voorspelbaar en kan in volgende boekjaren blijken dat sprake is van budgetoverschrijdingen Dit is een fenomeen dat de laatste drie jaar ook daadwerkelijk optreedt de gemiddelde behandelduur loopt op en dat brengt hogere schadelasten met zich mee die voor een belangrijk deel ten laste van de exploitatie van Parnassia Groep komen

Door al deze factoren zijn de zorg en bedrijfsvoering steeds complexer geworden en zijn de onzekerheden en financieumlle risicorsquos fors toegenomen Het mitigeren van deze risicorsquos en het voldoen aan alle externe eisen die betrekking hebben op de rechtmatigheid de kwaliteit de verantwoording de prijs en het totale beschikbare budget van de zorg is een uitermate ingewikkeld en tijdrovend proces waar inzet van veel mankracht voor nodig is Dit alles leidt ook tot buitensporig hoge administratieve lasten en gaat dus ten koste van de doelmatigheid van de zorg die binnen de GGZ zo wordt nagestreefd In 2019 ging opnieuw veel aandacht uit naar het voldoen aan de eisen van het regiebehandelaarschap en het beperken van de schadelasten

Tekort aan professionals In de GGZ is een toenemend personeelstekort en in het bijzonder een tekort aan regiebehandelaars en verpleeg- kundigen Ook Parnassia Groep ondervindt hier grote hinder van Het leidt ertoe dat een deel van de zorg niet kan worden geleverd enof een deel van geleverde zorg niet wordt betaald omdat er geen regiebehandelaar bij die zorg is betrokken Op verschillende manieren trachten we tekorten aan personeel te voorkomen Zie p 69

Deel 7 De besturing van onze groep

127

Veiligheidsrisicorsquos De tweede hoofdgroep betreft risicorsquos met betrekking tot de veiligheid (van patieumlnten medewerkers gebouwen en informatie) Risicorsquos op dit gebied worden gemonitord aan de hand van de rapportages uit periodieke en incidentele externe en interne audits op de onderscheiden veiligheidsgebieden

In 2019 hebben we aanzienlijke verbeteringen in gang gezet in het systeem van interne audits Inhoudelijk lag opnieuw de focus op de onderwerpen dwang en drang suiumlcide (veiligheid patieumlnten) en informatieveiligheid Deze onderwerpen worden nader belicht op andere plaatsen Zie p 127 ev voor informatie over veiligheidsmanagement en -control Zie voor inhoudelijke ontwikkelingen op de deelgebieden van veiligheid bull Veiligheid patieumlnten p 25 ev bull Veiligheid informatie p 28 ev

bull Veiligheid collegarsquos p 66 ev bull Veiligheid gebouwen en terreinen p 94

Andere operationele risicorsquos De derde hoofdgroep bestaat uit andere operationele risicorsquos die veelal voortkomen uit de reguliere interne bedrijfs - processen bij de (zorg)bedrijven Zij worden door de bedrijven zelf geiumlnventariseerd en gemonitord en daarover wordt via de reguliere besturing amp control-cyclus gerapporteerd aan de raad van bestuur Hierbij worden ook de risicorsquos betrokken die zijn gerapporteerd in de managementletter van de externe accountant

In 2019 lag de focus in belangrijke mate op het realiseren van de financieumlle doelstellingen en het blijvend voldoen aan de vele criteria die door financiers worden gesteld De nadruk lag hierbij vooral op het beperken van de met verzekeraars afgesproken schadelasten

Risicorsquos in registratie- en declaratieproces Onjuist- of onvolledigheden in de administratieve vastleggingen in de zorgverlening kunnen ertoe leiden dat de hiermee gemoeide inzet niet vergoed wordt door de financiers Veel inzet hebben we ook in 2019 gepleegd om de complexe administratieve processen goed in te regelen en correct te doen uitvoeren Zie p 111 ev

Frauderisico Beheersing van het risico op fraude vindt plaats door een duidelijke bevoegdhedenstructuur controletechnische functiescheidingen en tal van organisatorische en interne controlemaatregelen Voor collegarsquos is er een gedragscode die is bedoeld als handreiking bij de eigen gedragsbepaling van de medewerker in voorkomende situaties In 2019 werd geen fraude geconstateerd

Kwaliteits- en veiligheidsmanagement

Kwaliteitsmanagement is het in de praktijk waarborgen van de kwaliteit van zorg Het doel van het kwali - teitsmanagementsysteem is het systematisch opsporen en uitvoeren van verbetermogelijkheden in onze processen

De sturing op kwaliteit en de verbetering daarvan vormen een integraal onderdeel van het besturing amp control-proces

Uitgangspunten voor de inrichting van het kwaliteitsmanagementsysteem zijn vertrouwen en gedeeld eigenaarschap Dit komt tot uiting in hoe wij kijken naar beheersing van kwaliteit De beheersing gebeurt op de volgende manieren bull Zelfmonitoring ndash 95 van de borging van de kwaliteit doet het team zelf in het dagelijkse proces van uitvoeren en

continu verbeteren Individueel en als team monitoren de professionals doen we het goed In het teamhandboek kwaliteit van zorg zijn de minimale eisen opgenomen Op deze eisen wordt bij de interne audits getoetst

bull Rapportageverantwoording ndash Het team rapporteert afwijkingen op kritische indicatoren uit het kwaliteitskader en zaken waarvan het team vindt dat de leidinggevende hierover geiumlnformeerd behoort te zijn

bull Control ndash In uitzonderlijke gevallen als er de noodzaak is tot het managen van afwijkingen en bijzondere risicorsquos

krijgt het team specifieke ondersteuning

Interne audits Een belangrijk instrument in het kwaliteitsmanagementsysteem is het interne auditsysteem Een auditteam bestaat uit deskundigen op elk kwaliteits-veiligheidsgebied waar een team mee te maken heeft Een klinische Bopz-afdeling wordt bijvoorbeeld bezocht door een auditteam bestaande uit een geneesheer-directeur een apotheker een brand- veiligheidsdeskundige een specialist somatiek een deskundige infectiepreventie en een kwaliteitsdeskundige De auditrapportage biedt teams een samenhangend overzicht van alle significante risicorsquos en verbetermogelijkheden

Deel 7 De besturing van onze groep

128

In 2019 hebben we een nieuwe wijze van auditing geiumlntroduceerd de patient tracer audit Op basis van het dossier en verhaal van een patieumlnt wordt gesproken met de patieumlnt en het behandelteam De audit wordt uitgevoerd door een procesbegeleider van de afdeling Kwaliteit en een peer een collega-professional uit een geheel andere zorgsetting ndash bijvoorbeeld een kinder- en jeugdpsychiater bij de audit bij Wonen volwassenen Zowel inhoudelijk als wat betreft enthousiasme bij collegarsquos (peer-)auditoren eacuten patieumlnten kunnen we deze manier van auditen een enorm groot succes noemen

Certificatie Parnassia Groep beschikt sinds 2007 over een HKZ-certificaat dat jaarlijks door externe onafhankelijke auditors wordt getoetst Parnassia Groep ziet de externe audits als waardevolle aanvulling op de eigen instrumenten ndash waar- onder interne audits ndash om de kwaliteit en veiligheid continu te verbeteren

Veiligheidsmanagement en -control Veiligheid is een van de drie pijlers van onze visie op kwaliteit van zorg Met onze visie op veiligheid en ons veiligheidsbeleid appelleren we aan het verantwoordelijkheidsbesef van de individuele medewerker ongeacht zijn of haar functie Conform de visie van de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) streven we naar een situatie waarin collegarsquos zich maximaal verantwoordelijk voelen voor de veiligheid en waarin zij elkaar aanspreken (horizontaal aanspreken) Dit gaat gepaard met duidelijke afspraken en regels met betrekking tot control (verticaal toezicht)

Het doel van het veiligheidsmanagement is beschreven in onze visie op veiligheid

Teams zijn steeds op zoek naar manieren om de veiligheid te verbeteren Periodiek wordt vastgesteld of het eigen team (nog) voldoet aan de veiligheidsvoorschriften en waar nodig worden verbeteracties in gang gezet

De onderdelen van ons veiligheidsmanagementsysteem

bull Prospectieve risicoanalyse Binnen alle teams wordt jaarlijks gezamenlijk de veiligheidsscan ingevuld De veiligheidsscan bevat de veiligheidsnormen waaraan voldaan moet worden De scan biedt een gestructureerd instrument om risicorsquos op te sporen en op te lossen

bull Veilig incidenten melden (VIM) Zie p 25 voor informatie over dit onderwerp bull Retrospectieve incidentanalyse We verwachten van teams dat ze ten minste eens per jaar een incidentanalyse

uitvoeren Acties worden opgenomen in het verbeterregister bull Verbeterregister Ten behoeve van een eenduidige registratie van de verbeterplannen op het gebied van kwaliteit

en veiligheid hanteren alle teams een eenduidig verbeterregister bull Het teamhandboek kwaliteit van zorg Het kwaliteitssysteem is ons digitale documentbeheersysteem met alle

informatie en richtlijnen op kwaliteits- en veiligheidsgebied dit wordt gebundeld gepresenteerd in het team- handboek kwaliteit van zorg

We onderscheiden op het gebied van veiligheid tien deelgebieden Elk deelgebied kent een eigenaar op directie- niveau die verantwoordelijk is voor het vertalen van externe eisen naar regels voor de teams Naast de eigenaren kent elk deelgebied inhoudsdeskundigen met control-taken Zij zijn aangesteld om control uit te voeren op hun eigen deelgebied (bijvoorbeeld in de vorm van een interne audit) Als een inhoudsdeskundige een afwijking constateert zal deze in eerste instantie gerapporteerd worden aan het betreffende team als verbeterinformatie Veiligheidscontrol is altijd gericht op de ondersteuning van het team niet op het aanwijzen van schuldigen Grotere afwijkingen die het team niet zelf op kan lossen worden gerapporteerd aan de directie In het geval dat de directie de afwijking niet kan oplossen of wanneer er sprake is van een acute bedreiging voor de veiligheid van patieumlnten of collegarsquos zal de inhoudsdeskundige rechtstreeks aan de raad van bestuur rapporteren Binnen de raad van bestuur is de bestuurder zorg aangewezen als portefeuillehouder kwaliteit van zorg

Eens per vier maanden maken de veiligheidsdeskundigen per deelgebied de balans op en schrijven een rapportage aan de geneesheer-directeur van Parnassia Groep De geneesheer-directeur is proceseigenaar van veiligheids- control De geneesheer-directeur bundelt de informatie en bespreekt deze indien nodig met de directies en bestuurders van de bedrijven Op basis hiervan stelt de geneesheer-directeur een overkoepelende rapportage op gericht aan de raad van bestuur met de staat van het veiligheidsbeleid van Parnassia Groep

Scholing op het gebied van veiligheid De Parnassia Groep Academie biedt scholing voor alle collegarsquos van Parnassia Groep gericht op veiligheid in de patieumlntenzorg zoals de trainingen Conflicthantering en vroegsignalering Omgaan met crisissituaties en PITSTOP voor suiumlcidepreventie (zie p 27-28) Voor teams die al geschoold zijn in de-escalerend werken bestaat een Opfristraining Veiligheid Behalve dat ze tools aangereikt krijgen om de veiligheid op de afdeling te vergroten leren collegarsquos hoe ze daarbij onze kernwaarden deskundigheid respect en optimisme inhoud kunnen geven in de begeleiding van patieumlnten

Deel 7 De besturing van onze groep

129

De trainingen sluiten aan bij projecten als lsquoGastvrije zorgrsquo en lsquoTerugdringen van dwang en drangrsquo en volgen de richtlijnen die GGZ Nederland hanteert met betrekking tot fysiek ingrijpen

Crisisbeheersing Alle directieleden en bestuurders zijn getraind om te kunnen handelen indien een ernstig incident ten aanzien van de patieumlntenzorg een crisissituatie veroorzaakt Indien de crisis dit vraagt neemt de raad van bestuur de leiding bij het beheersen van de (gevolgen van) de crisis

Helaas deed zich in november 2019 een ernstig veiligheidsincident in de patieumlntenzorg voor naar aanleiding waarvan een crisisteam onder leiding van de raad van bestuur werd ingesteld (zie p 25) In januari 2020 werd een crisisteam gevormd in verband met de (wereldwijde) hiaten in de beveiliging van Citrix en in maart 2020 uiteraard in verband met de coronapandemie

Medezeggenschap

Medezeggenschap patieumlnten ndash clieumlntenraad

Parnassia Groep wil haar patieumlnten de best mogelijke geestelijke gezondheidszorg bieden Daartoe zijn participatie en feedback van onze (potentieumlle) patieumlnten nodig Hun wensen en inzicht in hun beleving van de kwaliteit van onze dienstverlening zijn essentieel

Op het niveau van de individuele patieumlnt betekent dit dat (mede)zeggenschap in de eigen behandeling nodig is Het is van belang dat goede informatie wordt verstrekt over de behandelmogelijkheden en over te verwachten resultaten dat afspraken worden vastgelegd in een behandelplan en dat deze geregeld met de patieumlnt worden geeumlvalueerd

Op collectief niveau is het van belang de wensen van patieumlnten te betrekken bij het ontwikkelen en verbeteren van onze zorg en bij beleidsontwikkelingen die voor patieumlnten belangrijk zijn Alle zorgbedrijven beschikken hiertoe over clieumlntenraden zoals bedoeld in de Wet medezeggenschap clieumlnten zorginstellingen

Structuur en facilitering De medezeggenschap van onze patieumlnten is geregeld in de lsquoRaamregeling medezeggenschap clieumlnten Parnassia Groeprsquo Het zwaartepunt van de medezeggenschap ligt bij de zorgbedrijven die eigen clieumlntenraden hebben Daar- naast is er een Concernclieumlntenraad waarin de clieumlntenraad van elk zorgbedrijf een vertegenwoordiging heeft Deze is de gesprekspartner van de raad van bestuur voor groepsaangelegenheden

Ter ondersteuning van de werkzaamheden van de medezeggenschap is in goed overleg tussen de Concernclieumlnten- raad en de raad van bestuur een regeling getroffen voor de vergoeding van gemaakte (on)kosten door de leden Deze geldt voor alle leden van de medezeggenschap Ook zijn er door de zorgbedrijven met de eigen clieumlntenraden afspraken gemaakt over de ter beschikking staande faciliteiten waaronder het materieumlle budget en de ambtelijke ondersteuning De raad van bestuur heeft die afspraken op groepsniveau gemaakt met de Concernclieumlntenraad Parnassia Groep is aangesloten bij de Landelijke Commissie van Vertrouwenslieden Deze commissie bemiddelt bij geschillen tussen zorgaanbieder en clieumlntenraad

Zie voor de ontwikkeling van de medezeggenschapsstructuur p 141

Uitgebrachte adviezen besproken beleidsissues en invloed op het beleid in 2019 De Concernclieumlntenraad en de raad van bestuur zijn acht keer in (overleg)vergadering bijeengekomen waarbij twee keer een lid van de raad van commissarissen aanwezig was Ook heeft de raad vijf keer met de voorzitter van de raad van bestuur gesproken over onder andere de financieumlle ontwikkeling de jaarrekening 2018 en de verbeterplannen voor 2019 Daarnaast kwam de raad vijf keer bijeen met de bestuurder Vastgoed om de huisvesting van patieumlnten te bespreken Ten slotte is de raad vijf keer met de bestuurder van Indigo in vergadering bijeengekomen om de ontwikkelingen van dat zorgbedrijf te bespreken

Per 1 januari 2020 werd de heer Martin Nieuwstad door de raad van bestuur benoemd tot voorzitter van de Concern- clieumlntenraad als opvolger van de heer Simon Buijsman die sinds 1 mei 2012 het voorzitterschap vervulde

Leden van de Concernclieumlntenraad hebben ook in dit verslagjaar een actieve bijdrage geleverd aan de diverse specialismegroepen die de zorgteams helpen met informatie advies en consultatie over de beste behandeling voor hun patieumlnten

Deel 7 De besturing van onze groep

130

Adviesaanvragen In het verslagjaar 2019 heeft de Concernclieumlntenraad de volgende veertien adviesaanvragen in het kader van artikel 3 Wet medezeggenschap clieumlnten zorginstellingen behandeld bull Samenvoeging Antes College - Parnassia Academie

bull Samenvoeging afdelingen marketing en communicatie Antes - Parnassia Groep bull Samenvoeging ICT-organisaties Antes - Parnassia Groep bull Reglement cameratoezicht bull Samenwerkingsovereenkomst Florence - Incluzio - Parnassia Groep

bull Aanpassing Klachtenregeling Wkkgz patieumlnten bull Begroting 2019 bull Benoeming lid raad van bestuur bull Uitbreiding Triora Belgieuml bull Samenwerking NewHealth Group - Stichting mirro

bull Nieuwe Gedragscode Parnassia Groep bull Benoeming lid stichtingsbestuur bull Overdracht activiteiten Triora International bull Beleidsplan Wet verplichte ggz

Daarnaast heeft de Concernclieumlntenraad in 2019 op drie adviesaanvragen die in 2018 werden aangeboden een positief advies gegeven Dat betreft de volgende aanvragen bull Integratie vastgoedfacilitair Antes - Parnassia Groep bull Uitbreiding topstructuur (tijdelijk toegevoegde bestuurder) bull Gezamenlijk organiseren ondersteunende dienstenfuncties

De door de raad uitgebrachte adviezen zijn van wezenlijke invloed geweest op de te nemen besluiten

Behalve op de adviesaanvraag beleidsplan Wet verplichte ggz en de verschillende adviesaanvragen in het kader van de integratie Antes - Parnassia Groep heeft de Concernclieumlntenraad op alle aanvragen positief geadviseerd

Beleidsplan Wet verplichte ggz Ten aanzien van dit beleidsplan overwoog de raad dat het nog te vroeg was om de werking van de nieuwe wet in de praktijk en de gevolgen daarvan voor patieumlnten en afdelingen goed te kunnen beoordelen De nieuwe Wet verplichte ggz is op 1 januari 2020 in werking getreden De raad heeft daarom een voorlopig positief advies gegeven vooruit - lopend op zijn evaluatie later in 2020

Integratietrajecten Antes - Parnassia Groep De integratie van Antes en Parnassia Groep is tijdens diverse overlegvergaderingen aan de orde geweest De Concernclieumlntenraad heeft diverse adviesaanvragen in dat kader behandeld (integratie ICT Antes College - Parnassia Academie marketing en communicatie) De raad heeft zich bij de drie genoemde aanvragen uiteindelijk van advies onthouden omdat hij tot de conclusie kwam dat de onderwerpen weliswaar van belang zijn voor de organisatie Parnassia Groep maar dat er geen directe patieumlntenbelangen mee waren gemoeid En dat hij met het positief advies op de fusie in feite ook positief advies op de drie voorgenomen integraties had gegeven

Samenwerk ing met Florence en Incluzio De Concernclieumlntenraad kon zich goed vinden in de voorgenomen samenwerking die tot doel heeft de bereikbaarheid van de instellingen voor patieumlnten te verbeteren en mogelijkerwijs zal leiden tot het opzetten van een gezamenlijk medisch contactcentrum in de regio Haaglanden Hij overwoog daarbij dat persoonlijk contact met de behandelaar weliswaar belangrijk is voor de patieumlnt maar dat de moderne (digitale) hulpmiddelen veel aanvullende mogelijkheden voor de behandeling bieden Hij voorziet dat dit in de nabije toekomst alleen maar toe zal nemen en oordeelde het verstandig om daar goed op voorbereid te zijn De samenwerking is volgens de raad een stap in de goede richting

Andere belangrijke bespreekpunten met de raad van bestuur gedurende het verslagjaar waren bull De ontwikkeling van de wachtlijsten met name bij jeugd bull De financiering van de zorg en de onderhandelingen daarover met gemeenten en zorgverzekeraars bull De uitdaging met betrekking tot de personele bezetting als gevolg van het tekort van personeel en de inzet van

zzprsquoers of ander personeel niet in loondienst bull Woningnood binnen de sociale huisvesting waardoor ook de doorstroom van patieumlnten stagneert

bull Evaluatie Herstelgericht Organiseren (HGO) bull Het rookbeleid binnen Parnassia Groep De Concernclieumlntenraad heeft een enquecircte ingezet om de mening van

de achterban hierover te peilen De uitslag daarvan wordt in 2020 bekend

Deel 7 De besturing van onze groep

131

Medezeggenschap personeel ndash ondernemingsraad

Medezeggenschap van collegarsquos is van direct belang voor de kwaliteit van de besluitvorming en daarmee het functioneren van de organisatie op alle niveaus De medezeggenschap van collegarsquos vergroot de kwaliteit en effectiviteit van het beleid en het draagvlak daarvoor

Meedenken over en mee vormgeven aan het eigen werk is doorslaggevend voor slim werken en samenwerken en daarmee voor voldoening in en tevredenheid met het werk Zulke participatie moet zo dicht mogelijk bij de werkvloer gestalte krijgen Het werkoverleg op de afdeling is daarvoor bij uitstek de plek

Daarnaast en aanvullend daarop is er de formele medezeggenschap door middel van de ondernemingsraden in de (zorg)bedrijven en de centrale ondernemingsraad (COR) op groepsniveau De medezeggenschap is voor directies en raad van bestuur van groot belang om de inbreng vanuit medewerkers in de plannen die gevolgen voor collegarsquos hebben te borgen en signalen te ontvangen over zaken die vanuit het perspec tief van collegarsquos van belang zijn

Zie voor de ontwikkeling van de medezeggenschapsstructuur p 141

Uitgebrachte adviezen besproken beleidsissues en invloed op het beleid De COR en de raad van bestuur zijn negen keer bijeengekomen De overlegvergadering werd eenmaal bijgewoond door een lid van de raad van commissarissen De ontwikkeling van de financieumlle situatie van Parnassia Groep heeft daarbij als onderwerp continu op de agenda gestaan

Instemmingsaanvragen In 2019 heeft de raad van bestuur twaalf onderwerpen in het kader van artikel 27 Wet op de ondernemingsraden ter instemming aan de COR aangeboden te weten bull Actualisatie van de Gedragscode Parnassia Groep Respect voor grenzen bull Aanpassing regelingen opleidelingen bull Privacyverklaring voor collegarsquos en sollicitanten Parnassia Groep bull Reglement cameratoezicht

bull Aanpassing vergoedingspakket werkkostenregeling 20192020 en sportregeling bull Aanpassing klachtenregeling Wkkgz patieumlnten bull Aanpassing regeling eigen bijdrage opleidelingen bull Aanpassing regeling VOG

bull Reglement Klachtencommissie Personeelsamenvoeging klachtencommissies Antes - Parnassia Groep bull Richtlijnen inzet sensorsystemen bull Nieuwe Gedragscode Parnassia Groep bull Verlenging arbodienstverlening

Behalve op de instemmingsaanvraag reglement (digitaal) cameratoezicht heeft de COR op alle aanvragen positief gereageerd De instemming met het nieuwe reglement van de Klachtencommissie Personeel en de inzet van sensorsystemen in gebouwen werd begin 2020 verleend

Instemming inzake het reglement cameratoezicht werd niet verleend omdat er nog (analoge) camerasystemen zijn op locaties van de Parnassia Groep waar het oude reglement voor blijft gelden Beide reglementen zullen in eacuteeacuten reglement geharmoniseerd in 2020 aan de COR ter instemming worden aangeboden

In januari 2019 werd de geactualiseerde gedragscode aangeboden De gedragscode attendeert de collegarsquos van Parnassia Groep op een aantal grenzen aan gedrag die van belang zijn bij het voorkomen van grensoverschrijdend gedrag Vanwege de fusie met Antes was er behoefte aan een eenduidige regeling De COR verleende instemming onder de voorwaarde dat er uiterlijk in november een nieuwe gedragscode zou zijn Hij was van mening dat de geactualiseerde gedragscode verder gemoderniseerd diende te worden De COR heeft geparticipeerd in de werkgroep die de nieuwe gedragscode heeft geformuleerd in november is de nieuwe gemoderniseerde gedragscode van kracht geworden

Adviesaanvragen In 2019 heeft de COR de volgende twaalf adviesaanvragen in het kader van artikel 25 Wet op de ondernemingsraden behandeld bull Samenvoeging Parnassia Academie - Antes College bull Samenvoeging afdelingen marketing en communicatie Antes - Parnassia Groep

bull Samenvoeging ICT-organisaties Antes - Parnassia Groep bull Samenwerkingsovereenkomst Florence - Incluzio - Parnassia Groep

Deel 7 De besturing van onze groep

132

bull Integratie afdelingen verkoop Antes - Parnassia Groep bull Investeringsbegroting 2019

bull Benoeming lid raad van bestuur bull Uitbreiding Triora Belgieuml (hernieuwde adviesaanvraag) bull Integratie HR-afdelingen Antes - Parnassia Groep bull Samenwerking NewHealth Group - Stichting mirro

bull Benoeming lid stichtingsbestuur bull Overdracht activiteiten Triora International

Daarnaast heeft de COR in 2019 op vijf adviesaanvragen die in 2018 werden aangeboden een positief advies gegeven Dat betreft de volgende aanvragen bull Integratie vastgoedfacilitair Antes - Parnassia Groep bull Uitbreiding topstructuur

bull Gezamenlijk organiseren bull Samenvoeging Sprink Antes - Indigo Parnassia Groep bull Integratie control Antes - Parnassia Groep

De door de COR uitgebrachte adviezen zijn van wezenlijke invloed geweest op de te nemen besluiten

Antes Een aantal adviesaanvragen vloeit voort uit de fusieafspraken tussen Antes en Parnassia Groep In 2019 heeft de COR de verdere uitwerking van de fusie tussen Antes en Parnassia Groep middels verschillende adviesaanvragen ter advisering aangeboden gekregen Deze aanvragen werden door een commissie bestaande uit leden van de COR en de ondernemingsraden van Antes de Zorgholding en Indigo (ingeval van de adviesaanvraag Sprink - Indigo) behandeld Doordat deze commissie naast de COR-vergaderingen een eigen vergaderplanning hanteerde werden de adviestrajecten efficieumlnt en zorgvuldig doorlopen Bij de behandeling van de adviesaanvraag samenvoeging ICT-organisaties is de COR bijgestaan door een externe adviseur vanwege de complexiteit van de aanvraag De COR adviseerde om met de voorgenomen integratie verder te gaan en de medewerkers meer te betrekken bij het te doorlopen veranderproces Dat advies werd door de raad van bestuur overgenomen en resulteerde in een aanpassing van de uitvoering van het voornemen

Triora In 2018 had de COR geadviseerd het voorgenomen besluit om te investeren in uitbreiding van Triora in Belgieuml niet ten uitvoer te brengen Hier werd in 2019 een hernieuwde aanvraag voor ingediend waar de COR positief op adviseerde De voorgenomen overdracht van de buitenlandse activiteiten van Triora was eind 2019 nog niet afgerond Een deel van de adviesaanvraag betreffende een overname van Spaanse activiteiten werd via een spoedprocedure behandeld

Overige onderwerpen In 2019 heeft de COR in samenspraak met de raad van bestuur een poll onder de collegarsquos doen uitgaan om te peilen of er behoefte was aan een structureel verplichte vrije dag na Hemelvaartsdag Bijna 5000 collegarsquos gaven hun mening 40 van de collegarsquos wilde de regeling behouden om de vrijdag na Hemelvaartsdag verplicht vrij te nemen 60 van de collegarsquos was tegen Om die reden is de verplichte vrije dag ingetrokken Andere belangrijke onderwerpen van gesprek tussen de COR en raad van bestuur waren de fac iliteitenregeling voor de medezeggenschap het al of niet invoeren van een generatiepact en het management-development-programma in relatie tot de opvolgingsplanning van de raad van bestuur

133

Deel 8 DE STRUCTUUR VAN ONZE GROEP

Uitgangspunten voor de inrichting van de groep

Parnassia Groep wil haar zorg zo dicht mogelijk bij patieumlnten bieden Wij werken in kleinschalige teams van professionals samenwerkend met vele lokale partners

We bieden onze zorg zo mogelijk in de directe omgeving zo nodig thuis Een deel van de collegarsquos werkt in en om huisartsenpraktijken of in wijkteams De teams zijn gebundeld in zorgbedrijven en worden ondersteund door gezamenlijk georganiseerde diensten

Taken van de organisatie

In onze organisatie zijn vier taken te vervullen

De taak van behandelaars en hun teams is in drie woorden samengevat bull Herstelondersteunende zorg bieden

Zodanig dat de patieumlnten die zij behandelen en begeleiden ons van harte aanbevelen

De groep ondersteunt hen daarbij door het optimaal uitvoeren van de volgende taken bull Ondersteuning en ontwikkeling met betrekking tot kwaliteit

van zorg Door specialismegroepen en met werkwijzen en hulpmidde- len die de kwaliteit van zorg ondersteunen

bull Ondersteuning en ontwikkeling met betrekking tot bedrijfs- voering Door gemeenschappelijk georganiseerde dienstverlening aan teams uitgaande van hun behoeften

bull Verkoop en besturing

Door extern met financiers afspraken te maken over onze patieumlntenzorg inclusief registratie en declaratie En door intern de samenhang doeltreffendheid en doelma- tigheid te bevorderen

De organisatiestructuur moet deze vier taken zoveel mogelijk ondersteunen

Besluitvorming

De zorgbedrijven verschillen onderling sterk van elkaar hun doelgroepen zijn verschillend dus ook het soort gespecialiseerde zorg dat zij leveren en zij hebben verschillende werkgebieden Zij moeten om hun werk goed te kunnen doen een grote mate van zelfstandigheid hebben en zelf beslissingen kunnen nemen

Op groepsniveau worden die beslissingen genomen en die afspraken gemaakt die ervoor zorgen dat Parnassia Groep werkelijk toegevoegde waarde heeft voor de zorgbedrijven waardoor zij beter kunnen presteren dan wanneer ze zelfstandig zouden zijn Door op groepsniveau alleen besluiten te nemen die noodzakelijk zijn in het kader van de gezamenlijke strategie blijven de lijnen kort en kunnen de zorgbedrijven hun patieumlnten snel en goed bedienen De bestuursraad zijnde de vergadering van de raad van bestuur en bestuurders van de zorgbedrijven heeft tot taak zorg te dragen voor een samenhangend groepsbeleid

Ook dragen bestuurders en directeuren voor de gehele groep beleidsverantwoordelijkheid voor een of meer specifieke beleidsonderwerpen enof groepsbrede projecten

Tevens zijn er overleggen op het gebied van zorg en bedrijfsvoering waar overstijgende onderwerpen worden gedeeld Om de beleidsvoorbereiding gezamenlijk te doen en collegarsquos daarbij te betrekken worden er beleidsdagen georganiseerd met alle directeurenbestuurders en een jaarlijkse dag voor de leidinggevenden

Bijlagen

135

Omdat we vaak regionaal werken is er door samenwerkende zorgbedrijven in een regio een kalender opgesteld met de onderwerpen die in die regio in het belang van een goede patieumlntenzorg gezamenlijk worden uitgevoerd

Organisatiestructuur

De patieumlnt en zijn omgeving staan voor onze organisatie centraal De patieumlnt wordt behandeld en bij zijn herstel geholpen door onze gespecialiseerde doelgroepgerichte zorgbedrijven ondersteund door ondersteunende bedrijven

Zorgbedrijven

Voor de structurering van onze (zorg)organisatie is het bieden van specialistische zorg voor omschreven doelgroepen het vertrekpunt Parnassia Groep kent zorgbedrijven die onder eigen merken opereren In deze zorgbedrijven bundelen wij specialistische teams die gezien hun methode enof doelgroep aan elkaar verwant zijn samenhang vereisen en elkaar in de ontwikkeling en uitvoering van de zorg kunnen versterken

Bij aanvang van 2019 was sprake van combinaties van zorgbedrijven met een gezamenlijke directie de combinatie i-psy PsyQ en Brijder en de combinatie Parnassia Noord-Holland (voorheen Dijk en Duin) en Parnassia Haaglanden Ook functioneerden Antes Zorg en Bavo Europoort als twee zorgbedrijven onder een gezamenlijk bestuur Met de eerdere vorming van deze directiecombinaties werd met name beoogd de samenhangsynergie te versterken en daardoor verdere inhoudelijke kwaliteitswinst mogelijk te maken Ook konden (met name besturings)kosten erdoor worden teruggebracht

Begin 2019 werden vervolgstappen gezet door middel van juridische samenvoegingen van zorgbedrijven (zie p 138) De combinaties werden omgevormd tot eacuteeacuten zorgbedrijf met herziene organisatiestructuren en verdeling van directie- portefeuilles Dat leidde tot de volgende indeling van de zorgorganisatie

bull Indigo (basis-GGZ)

Per 1 januari 2019 is Sprink (voorheen onderdeel Antes) samengegaan met Indigo Rijnmond

bull 1nP (ambulante GGZ door zelfstandige behandelaars samenwerkend in resultaatverantwoordelijke eenheden)

Bijlagen

136

bull Youz (kinder- en jeugdpsychiatrie) Dit is sinds januari 2019 de naam van het zorgbedrijf waarin samengingen de voormalige zorgbedrijven Lucertis

en De Jutters alsmede het dr Leo Kannerhuis Deze zorgbedrijf- en merknamen zijn verdwenen met uitzondering van Dr Leo Kannerhuis Deze naam blijft gehandhaafd als lsquolabelrsquo onder de merknaam Youz voor alle afdelingen die gespecialiseerd zijn in autisme De organisatorische hoofdstructuur van Youz kenmerkt zich door een indeling in een zestal regiorsquos (Noord- HollandUtrecht Haaglanden Rijnmond GelderlandTwente Noord-BrabantNijmegen en Limburg)

i-psy PsyQ Brijder

Dit is sinds januari 2019 de naam van het zorgbedrijf waarin samengingen de voormalige zorgbedrijven o i-psy (interculturele psychiatrie) o PsyQ (gespecialiseerde behandeling van psychische klachten) o Brijder (verslavingszorg)

Deze namen duiden geen organisatie-eenheden meer aan zij fungeren alleen nog als merknaam Het werkgebied van het zorgbedrijf is ingedeeld in vier regiorsquos Haaglanden Rijnmond Noord-Holland en Overige regiorsquos

bull Parnassia (ketenzorg regiorsquos Noord-Holland en Haaglanden)

Dit is sinds januari 2019 de naam van het zorgbedrijf waarin samengingen de voormalige zorgbedrijven o Dijk en Duin (Noord-Holland) o Parnassia (Haaglanden)

De merknaam Dijk en Duin is verdwenen De organisatorische hoofdstructuur van Parnassia kent drie onderdelen Volwassenenpsychiatrie Noord-Holland Volwassenenpsychiatrie Haaglanden en Ouderenpsychiatrie (beide regiorsquos)

bull Antes (ketenzorg en verslavingszorg regio Rijnmond)

Dit is de naam van het zorgbedrijf waarin in 2017 samengingen de voormalige zorgbedrijven o Antes Zorg o Bavo Europoort

Per 1 januari 2019 is Antes overgegaan op een nieuwe divisiestructuur met een hoofdindeling naar typen zorg (klinisch en ambulant) De onderdelen van de moederbedrijven bewegen zich naar volledige integratie Ten gevolge van die integratie is de merknaam Bavo Europoort in maart 2020 verdwenen

Een bijzondere positie heeft onze joint venture met Altrecht bull Fivoor (forensische en intensieve zorg)

Gezien de langjarige problematiek van de meeste forensische patieumlnten werkt Fivoor intensief samen met andere onderdelen van de groep met name de ketenzorgbedrijven

Naast deze zorgbedrijven maken deel uit van Parnassia Groep bull Triora (verslavingszorg) bull Reakt (maatschappelijke opvang dagbesteding activering en participatie en re-integratie)

Naast de activiteiten van genoemde onderdelen participeren wij in diverse zorg- en andere activiteiten met partners door middel van PG Participaties Zie p 140

Aansturing zorgbedrijven De zorgbedrijven staan onder leiding van directies onder voorzitterschap van een bestuurbestuurder die samen met de directeuren verantwoording aflegt aan de raad van bestuur De bestuurders zijn eindverantwoordelijk voor het functioneren van hun bedrijf Ook dragen zij medeverantwoordelijk- heid voor het functioneren van de groep als geheel onder meer door te participeren in de bestuursraad

Ondersteuning

De ondersteunende functiesbedrijven zijn als volgt georganiseerd

bull De Parnassia Groep Academie vervult ondersteunende taken en verleent diensten op het gebied van opleiding en onderzoek en verzorgt de ondersteuning van de specialismegroepen (zie p 73 ev) De Parnassia Groep Academie kwam voort uit de samenvoeging van het Antes College en de Parnassia Academie die begin 2019 plaatsvond

Bijlagen

137

bull De teams Marketing en communicatie Verkoop Groepscontrol en de Groepsstaf ondersteunen het bestuur van de groep

In 2019 werden verdere voorbereidingen getroffen om de bestuursondersteuning te versterken door middel van bundeling van generalistische stafcapaciteit die nu nog deels in groepsstaf deels in de zorgbedrijven en deels in de ondersteunende bedrijven is gepositioneerd Dit zal in 2020 zijn definitieve beslag krijgen door de vorming van het Bureau Bestuursondersteuning

bull De geneesheer-directeur Parnassia Groep met zijn bureau is onderdeel van de groepsstaf Ook de regionaal voor de zorgbedrijven werkende geneesheren-directeuren zijn hier gepositioneerd

bull Het Service Centrum vervult een breed scala aan ondersteunende taken In 2018 werd een herstructurering doorgevoerd waarbij vijf clusters werden gevormd te weten Collegarsquos Patieumln- ten Financiers ICT en Financieumln

Deze ondersteunende functies maken deel uit van PG Zorgholding BV

bull Het Facilitair Bedrijf verzorgt facilitaire diensten met name op het gebied van patieumlnten voeding beveiliging en goederenlogistiek De dienstverlening is regionaal georganiseerd

bull Vastgoed vervult voor de zorg- en ondersteunende bedrijven de rol van verhuurder van het vastgoed Vastgoed Beheer PG BV vervult de externe huurders- en interne verhuurdersfunctie en draagt zorg voor ruimtebeheer projectontwikkeling en vastgoedmanagement (zie ook p 92 ev Huisvesting en facilitaire zaken)

Deze twee onderdelen werken onder eacuteeacuten directie Vastgoed en Facilitair Bedrijf

Integratie ondersteunende afdelingen naar aanleiding van aansluitingen Diverse aansluitingen van collega-zorgaanbieders bij Parnassia Groep werden in de eerste plaats ingegeven door zorginhoudelijke overwegingen (kwaliteitswinst synergie) Daarnaast zijn er synergievoordelen op ondersteunende processen te realiseren met zowel kwaliteits- als efficiencyvoordelen Zo werden in het Fusiedocument Antes - Parnassia Groep de resultaten vastgelegd die de fusie tussen 2017 en 2020 moet opleveren waaronder (resultaat 7) ldquoSynergievoordelen op secundaire processen (vastgoed inkoop onder- steunende functies) behalen door een gezamenlijke aanpak (hellip) Dit willen wij onder andere bereiken door het gezamenlijk organiseren van alle gezamenlijke (centrale) en regionale (lokale) ondersteunende dienstenrdquo

In 2019 werd veel inzet gepleegd om die beoogde voordelen stapsgewijs te behalen Zo werd in 2019 de integratie gerealiseerd voor onder meer verkoop marketing en communicatie de ICT-organisatie(s) control facilitair en vastgoed

Voacuteoacuter de aansluitingen werd al onderkend dat we bij de samenvoegingen vaak lastigheden te overwinnen hebben en soms ook investeringen gedaan moeten worden om de beoogde verbeteringen en besparingen ten volle te realiseren Gaat het om investeringen in systemen dan laten we deze zoveel als mogelijk samenvallen met verbeteringen vernieuwingen waartoe de noodzaak toch al aanwezig was

Juridische structuur

Parnassia Groep heeft haar activiteiten ondergebracht in diverse rechtspersonen (besloten vennootschappen) binnen een groep met een holdingstructuur

Vergeleken met de traditionele stichtingsstructuur biedt dit betere mogelijkheden tot bull heldere samenwerkingsvormen metparticipatie in activiteiten van andere organisaties

bull heldere positionering naar doelgroepen bull kleinschalig organiseren binnen een groep van relatief grote omvang bull transparantie in financierings- en geldstromen ten aanzien van zorgactiviteiten en vastgoed

bull participatie door partners in onze activiteiten bull de nodige checks and balances in het systeem van bestuur en toezicht (governance) bull risicospreiding en -reductie Door op een aantal themarsquos samen te werken binnen het grotere verband van de groep behalen de onderdelen kwaliteits- en kostenvoordelen voor patieumlnten (zoals een breed zorgaanbod synergie bij investeringen in verbetering en vernieuwing) en voor collegarsquos (zoals een grote interne arbeidsmarkt met een gemeenschappelijk sociaal plan)

Bij aanvang van het verslagjaar hield de Stichting Parnassia alle aandelen van PG Zorgholding BV drie vastgoed-bvrsquos en PG Participaties BV

Parnassia Groep is ingericht op basis van het structuurregime voor vennootschappen

Bijlagen

138

bull Aan het hoofd van de groep staat Parnassia Groep BV Deze bv is een structuurvennootschap met twee bestuur- lijke organen een raad van commissarissen en een raad van bestuur De raad van commissarissen heeft een actieve rol als toezichthouder Parnassia Groep BV houdt de aandelen van PG Zorgholding BV de vastgoed-bvrsquos en PG Participaties BV

bull De Stichting Parnassia houdt alle aandelen van de groep De stichting heeft als belangrijkste taak het bewaken van het profiel van de groep zodat de zorg aan de verschillende doelgroepen van GGZ-patieumlnten ook op de lange termijn wordt gerealiseerd Het gaat om continuiumlteit en duurzaamheid van de organisatie Daarvoor heeft de stichting als aandeelhouder een aantal wettelijke bevoegdheden De stichting heeft vooral een scope gericht op de lange termijn en op de ontwikkelingen in de algemeen maatschappelijke context

Zo ligt het primaire toezicht conform de relevante regelgeving in de zorg bij de raad van commissarissen en heeft de stichting als AVA een controlerende functie ten aanzien van de wijze waarop de governance daadwerkelijk wordt vormgegeven De verdeling van toezichtstaken kan als volgt worden samengevat enerzijds een toezicht op continuiumlteit en visie en missie door het stichtingsbestuur (waar sta je voor) en anderzijds een meer direct toezicht op het bestuur van de groep door de raad van commissarissen (waar gaan we voor)

In de statuten van Parnassia Groep BV is bepaald dat eventuele exploitatieoverschotten worden gereserveerd voor de exploitatie in bijzondere gevallen kan worden besloten deze gedeeltelijk aan te wenden ten behoeve van de Neder- landse gezondheidszorg in het algemeen Zo kunnen er door de groep geen uitkeringen worden gedaan aan derden met andere commercieumlle doelstellingen

Vereenvoudiging juridische hoofdstructuur De juridische hoofdstructuur van Parnassia Groep onderging in januari 2019 wijzigingen

Er vond een fusie plaats van dochtervennootschappen van PG Zorgholding BV die tezamen een combinatie van zorgbedrijven onder eacuteeacuten bestuurdirectie vormden bull De Jutters BV Lucertis BV en het dr Leo Kannerhuis BV fuseerden tot Youz BV bull i-psy BV PsyQ BV en Brijder Verslavingszorg BV fuseerden tot i-psy PsyQ Brijder BV

Voorts werd per 2 januari 2019 de naam van Dijk en Duin BV gewijzigd in Parnassia Noord-Holland BV en de naam van Parnassia BV in Parnassia Haaglanden BV

Dit leidde tot de volgende vereenvoudigde structuur Deze bleef ongewijzigd tot 31 december 2019

Een volledig overzicht van groepsmaatschappijen van Parnassia Groep per 31 december is opgenomen als toelich- ting bij de Jaarrekening 2019

Bijlagen

139

Fivoor Samen met Stichting FPC De Kijvelanden en Aventurijn hebben wij Fivoor opgericht

In het verslagjaar hield PG Zorgholding 575 van de aandelen en Altrecht 425 De Stichting Prioriteit Fivoor houdt vooralsnog een prioriteitsaandeel voor een beperkt aantal (juridische) onderwerpen Zie voor de implicaties die de deelname in Fivoor heeft voor de jaarverslaggeving bijlage 2 Uitgangspunten van de verslaglegging

Parnassia Groep BV exploiteert samen met Fivoor BV en Sodexo Belgieuml de Forensisch Psychiatrische Centra Gent NV (naar Belgisch recht) Deze NV heeft twee vestigingen in Gent en Antwerpen Parnassia Groep BV houdt samen met de Stichting FPC De Kijvelanden 60 van de aandelen van deze NV (35 Stichting FPC De Kijvelanden 25 Parnassia Groep)

PG Zorgholding BV PG Zorgholding BV houdt de aandelen van de bvrsquos waarin de zorgbedrijven zijn ondergebracht Zij voeren de zorg- verlening uit

Als volgt is gewaarborgd dat Parnassia Groep BV als beheerder van de toelating haar verantwoordelijkheid voor de geleverde zorg kan nakomen Parnassia Groep BV is de contractpartner voor de inkoop van zorg in het kader van de Zorgverzekeringswet (Zvw) de Wmo (in een aantal gevallen) en de Wlz Voor justitie contracteert Fivoor onderdelen van Parnassia Groep zijn onderaannemer Alleen Antes Zorg contracteert zelfstandig met het ministerie van Justitie en Veiligheid tot en met ten minste 2020 Parnassia Groep BV besteedt door middel van een lsquoovereenkomst tot uitbesteding van zorgrsquo de uitvoering van de zorg uit aan PG Zorgholding BV die op haar beurt zulke overeenkomsten sluit met de zorgbedrijven

Deelnemingen van zorgbedrijven bull Youz BV

o neemt samen met Stichting Emergis deel in Emergis-Lucertis kinder- en jeugdpsychiatrie BV o houdt aandelen in Schakenbosch Zorg voor Jeugdigen BV samen met Stichting Jeugdformaat en

Stichting Ipse de Bruggen ieder voor 333 o nam samen met Stichting Yulius deel in Yulius-Lucertis Combinatie BV (elk voor 50) Omdat de

beoogde samenwerking niet tot stand kwam werd deze vennootschap ontbonden op 26 februari 2019 o houdt 100 van de aandelen van het dr Leo Kannerhuis Nederland BV een samenwerkingsverband van

(GGZ-)instellingen Per 1 januari 2018 heeft de vennootschap de activiteiten in het door haar onder- houden franchiseconstruct afgerond De vennootschap wordt in 2020 ontbonden

bull i-psy BV kende een holdingstructuur met regionale i-psy-BVrsquos Deze zijn in januari 2019 overgenomen door de moeder-i-psy-BV voorafgaand aan de fusie per 23 januari 2019 van i-psy BV PsyQ BV en Brijder Verslavings- zorg BV tot i-psy PsyQ Brijder BV

bull Antes Zorg BV hield 100 van de aandelen van Sprink BV die korte behandelingen bood voor mensen met lichte psychische aandoeningen enof verslavingsproblemen De activiteiten van Sprink BV zijn begin 2019 overgegaan naar Indigo Rijnmond en werden voorgezet onder die merknaam De vennootschap is op 23 juli 2019 door fusie met de moeder verdwenen

bull Antes Zorg BV hield 100 van de aandelen van Antes Werkmaatschappij BV die werd opgericht om er personeel en activiteiten in het kader van de Wmo en gemeentelijke subsidies in onder te brengen Vanwege niet bij de oprichting voorziene ontwikkelingen had de vennootschap geen functie meer en is die op 23 juli 2019 door fusie met de moeder verdwenen

bull Parnassia Haaglanden BV houdt sinds 28 februari 2019 50 van de aandelen in Klinisch Centrum Nootdorp BV

Dit is een samenwerking met Ipse de Bruggen In het Klinisch Centrum worden volwassen clieumlnten met een verstandelijke beperking en een psychiatrische aandoening behandeld Het doel van deze samenwerking is het verbeteren van de zorg voor deze doelgroep

Tot PG Zorgholding BV behoren de organisatieonderdelen Parnassia Groep Academie Service Centrum Verkoop Marcom Groepscontrol en de groepsstaf Deze onderdelen hebben geen (eigen) rechtspersoonlijkheid

Het bestuur van PG Zorgholding BV bestaat uit Parnassia Groep BV en is een personele unie met de raad van bestuur van de groep

Vastgoed-bvrsquos Het vastgoed van Parnassia Groep is ondergebracht in twee bvrsquos waardoor er transparantie is ten aanzien van het WTZi-gefinancierde en het niet-WTZi-gefinancierde vastgoed In WTZi-Vastgoed PG BV en Vastgoed PG BV is al het WTZi- respectievelijk niet-WTZi-gefinancierde vastgoed van de groep ondergebracht

Bijlagen

140

In Vastgoed Beheer PG BV zijn de beheers- en ontwikkelingstaken ondergebracht Ook verzorgt Vastgoed Beheer de directievoering en het bestuur van genoemde vastgoed-bvrsquos alsmede van Nieuw Koningsduin BV

Het bestuur van Vastgoed Beheer PG BV en de daarmee verbonden vastgoed-bvrsquos is in handen van een bestuurder (03 fte)

PG Participaties BV Deelnemingen van Parnassia Groep in rechtspersonen die geen deel uitmaken van de werkorganisatie van de groep worden gehouden door PG Participaties BV Hierin zijn ondergebracht ondernemingen waarin Parnassia Groep een (aandelen)belang heeft genomen Het gaat om organisaties die onze missie rechtstreeks ondersteunen en waarvan wij menen dat het belangrijk is om ze weliswaar op afstand mede aan te sturen Na enige tijd zal er dan een besluit genomen worden om het belang in zo een organisatie verder uit te breiden structureel in de groep onder te brengen dan wel te verkopen

PG Participaties is er om de zorgbedrijven en de zorgholding te ondersteunen zodat zij hun missie kunnen realiseren Dit doet PG Participaties door bull het beheer van deelnemingen bull participatie in innovatieve bedrijven buiten de groep bull het bieden van een infrastructuur voor fusie of samenwerking met andere zorginstellingen

bull het stimuleren van intern ondernemerschap binnen de groep

Het bestuur van PG Participaties bestaat uit de raad van bestuur van de groep

Deelnemingen PG Participaties BV per 31 december 2019

Zorg organisaties die zorg bieden aan patieumlnten Belang Sinds

Parnassia International Holding BV Houdstermaatschappij voor internationale

zorgactiviteiten

100 mei 2013

Reakt BV Maatschappelijke opvang dagbesteding

activering amp participatie en re-integratie

100 januari 2014

Regionaal Instituut voor Dyslexie BV Dyslexiezorg 60 mei 2018

E-health organisaties voor innovaties op het gebied van e-health

New Health Group BV E-health-platform en -modules 100 september 2013

Sense Health BV E-health-modules 33 november 2014

Super Brains BV E-Mental Health Platform ADHD 51 mei 2016

Franchiseorganisaties

PsyQ Nederland BV Specialistische GGZ 42 april 2006

Indigo Service Organisatie BV Generalistische basis-GGZ 125 april 2008

Leveranciers van ondersteunende diensten

Carew ay BV ICT-applicaties 51 december 2007

SBA Interholding BV Bouw advies en -management 33 januari 2007 Study2Go E-learning-platform 60 december 2017

In januari 2020 werd besloten tot een voorgenomen samenwerking tussen PG Participaties en ORTEC BV waarbij laatstgenoemde partij een aandelenbelang krijgt in NewHealth Group BV van 55 en het belang van PG Participaties BV zal teruggaan van 100 naar 45

Parnassia International Holding BV houdt 100 van de aandelen van een verslavingskliniek in Alicante (Spanje) Deze richt zich op Spaanse patieumlnten en patieumlnten van elders uit Europa (niet Nederland) Tevens houdt zij 60 van de aandelen in een tweede kliniek voor verslavingszorg in Malaga die zich richt op dezelfde doelgroepen In maart 2020 werd besloten na evaluatie van de resultaten en gezien de perspectieven na de langdurige corona- crisis dat Parnassia International Holding BV de kliniek in Alicante zal sluiten en die in Malaga over zal dragen aan de medeaandeelhouder

Naast bovenstaande deelnemingen heeft PB Participaties BV ook de zeggenschap over bull Stichting 1nP en haar dochterbedrijf DataMedicare BV middels de benoeming van de leden van de raad van

toezicht 1nP levert ambulante GGZ aan volwassenen ouderen jeugdigen en kinderen door middel van een landelijk dekkend netwerk van plusminus 550 aangesloten zelfstandige behandelaars

Bijlagen

141

bull Stichting ActiefTalent Deze stichting zorgde voor sociale activering arbeidsactivering dagbesteding en arbeids - re-integratie van verslaafde mensen in het werkgebied van Brijder Per 23 januari 2019 is ActiefTalent gefuseerd met Reakt BV en daarbij verdwenen

De genoemde rechtspersonen zijn voor zover het meerderheidsbelangen betreft in de jaarrekening van Parnassia Groep BV meegeconsolideerd en daar vermeld in de bijlage Overige deelnemingen

Aan de groep gelieerde rechtspersonen Voorts is sprake van een aantal gelieerde stichtingen Deze stichtingen ondersteunen in beperkte mate de activiteiten van Parnassia Groep Deze stichtingen zijn niet in de consolidatie opgenomen aangezien Parnassia Groep er geen overwegende zeggen- schap in heeft Wel is zij vertegenwoordigd in de meeste van hun besturen Het betreft bull Stichting Vrienden van de Parnassia Groep De doelstelling van deze stichting is het ondersteunen van de zorg

van Parnassia Groep door extra activiteiten en faciliteiten te bieden voor patieumlnten op het gebied van wonen werken studeren en recreeumlren Zie ook p 85 Twee bestuurders worden benoemd door de raad van bestuur van Parnassia Groep

bull Stichting Fonds Noodhulp Patieumlnten die in ernstige financieumlle nood zitten kunnen een gift krijgen voor voedsel kleding inrichtingskosten en vervoersmiddelen uit het Fonds Noodhulp De voorzitter van het bestuur wordt door de raad van bestuur van Parnassia Groep benoemd

bull Stichting Buurt mv Deze werd in 2011 door Bouman GGZ opgezet als steuntje in de rug voor kwetsbare mensen die in een sociaal isolement terecht zijn gekomen Als uitvloeisel van de invoering van de Wmo stopte de subsidie in Rotterdam in 2016 en door het aantrekken van de economie verminderde de in- en doorstroom Het bestuur heeft moeten besluiten Buurt mv te beeumlindigen Deze Stichting is op 17 december 2019 ontbonden

bull Stichting Wonen PG De Stichting Wonen PG heeft als doel het verhuren van onzelfstandige en zelfstandige woonruimte aan (ex-)clieumlnten van Parnassia Groep De bestuurder van de stichting is Vastgoed Beheer PG BV

Medezeggenschapsstructuur

Medezeggenschap patieumlnten

De medezeggenschap patieumlnten kende eind 2019 vijftien clieumlntenraden Daarnaast is er een Concernclieumlntenraad waarin vertegenwoordigd zijn de clieumlntenraden van de zorgbedrijven Youz (zowel een jongerenraad als een clieumlnten- raad) i-psy PsyQ Brijder Antes Zorg Bavo Europoort Parnassia Noord-Holland en Parnassia Haaglanden Reakt en Fivoor Ook de Stichting 1nP en Triora hebben clieumlntenraden die afstemming onderhouden met de Concern- clieumlntenraad De raden van Antes Zorg en Bavo Europoort respectievelijk i-psy PsyQ en Brijder hebben ook tijdelijke (centrale) clieumlntenraden gevormd In 2020 zullen verdere stappen worden gezet naar de samenvoeging van die raden

De Concernclieumlntenraad is de gesprekspartner van de raad van bestuur voor zaken die de groep als geheel betreffen en vertegenwoordigt ook de belangen van de clieumlnten van Indigo

Eind 2019 heeft een brede commissie bestaande uit leden van de Concernclieumlntenraad haar opdracht om met een voorstel te komen voor de inrichting van de medezeggenschapsstructuur op groepsniveau afgerond Het voorstel van de commissie is door de raad van bestuur en Concernclieumlntenraad overgenomen Het voorstel zal in 2020 nader worden uitgewerkt in een regeling waarin de medezeggenschap van Parnassia Groep wordt beschreven en de bevoegdheden van de raden op de verschillende niveaus van de groep worden vastgelegd

Op p hellip beschrijven wij de ontwikkeling van de medezeggenschap in 2019 de door de Concernclieumlntenraad uitgebrachte adviezen en de met hem besproken beleidsvoornemens

Medezeggenschap personeel

Parnassia Groep kende eind 2019 acht ondernemingsraden en een Centrale Ondernemingsraad Alle zorgbedrijven en PG Zorgholding BV hebben een eigen ondernemingsraad Alle ondernemingsraden hebben een vertegenwoor- diging in de Centrale Ondernemingsraad die 15 zetels heeft Deze is de gesprekspartner van de raad van bestuur voor zaken die de groep als geheel betreffen

Het samengaan van de drie ondernemingsraden van Lucertis De Jutters en het dr Leo Kannerhuis tot eacuteeacuten onder- nemingsraad voor Youz is in 2019 gerealiseerd Zo ook het samengaan van de ondernemingsraden van Antes Zorg

Bijlagen

142

en Bavo Europoort tot eacuteeacuten ondernemingsraad voor Antes Beide ondernemingsraden (Antes en Youz) werken met onderdeelscommissies die zelfstandige bevoegdheden hebben

Op p 131 ev beschrijven wij de ontwikkeling van de medezeggenschap in 2019 de door de Centrale Ondernemings- raad uitgebrachte adviezen en de met hem besproken beleidsvoornemens

143

BIJLAGEN

Bijlage 1 Algemene identificatiegegevens

Naam verslagleggende rechtspersoon Parnassia Groep BV Adres Monsterseweg 93 Postcode 2553 RJ Plaats Den Haag Telefoonnummer 088 - 357 16 22 Nummer Kamer van Koophandel 24417607 E-mailadres rvb-secparnassiagroepnl Internetpagina wwwparnassiagroepnl

Bijlagen

145

Bijlage 2 Uitgangspunten van de verslaggeving

De jaarverantwoording van Parnassia Groep bestaat uit dit jaarverslag

de jaarrekening overige gegevens (opgenomen bij de jaarrekening)

Op bovengenoemde onderdelen heeft de controleverklaring van de accountant betrekking Daarnaast hebben wij kwantitatieve gegevens aangeleverd bij het CIBG via DigiMV

Van dit jaarverslag maken deel uit het verslag van de raad van commissarissen (zie p 118 ev) en het verslag van het bestuur van de Stichting Parnassia (AVA) (zie p 123 ev)

Zie voor nadere informatie over de formele aspecten van de jaarverslaggeving ook in de jaarrekening onder Grondslagen van waardering en resultaatbepaling

Parnassia Groep heeft de zorg aan haar patieumlnten kleinschalig georganiseerd in afdelingenbehandelteams Deze maken deel uit van zorgbedrijven Zie Juridische structuur p 137 ev Deze onderdelen hebben rechtspersoonlijkheid (besloten vennootschap) Zij publiceren een eigen jaarverslaggeving conform de voorschriften uit het Burgerlijk Wetboek

Dit geldt ook voor de tot de groep behorende vastgoedbedrijven en voor Parnassia Groep Participaties en daarin ondergebrachte onderdelen waaronder Reakt BV

Zoals vermeld onder Juridische structuur houdt Parnassia Groep 575 van Fivoor BV Parnassia Groep past een proportionele consolidatie toe van de balansposten en verlies - en winstposten van Fivoor BV in haar jaarrekening aangezien er sprake van een joint venture waarin op grond van de aandeelhouders- overeenkomst op belangrijke onderwerpen gezamenlijk wordt besloten door beide aandeelhouders Altrecht en Parnassia Groep In dit jaarverslag wordt Fivoor derhalve proportioneel meegeteld voor in elk geval de belangrijke indicatoren met een financieumlle componentimpact zoals zojuist genoemd met dezelfde restrictie

De jaarverslaggeving van alle genoemde onderdelen wordt geconsolideerd in de jaarverslaggeving van Parnassia Groep Dit geldt ook voor die van de Stichting 1nP die zich bij de groep aansloot in 2015 Stichting 1nP voldoet uit hoofde van haar toelating daarnaast aan de verplichting tot (beperkte) verantwoording via DigiMV

Verantwoordelijkheid voor de verslaggeving Het verslag van de raad van commissarissen (p 118 ev) is door de raad van commissarissen zelf vastgesteld De overige inhoud van dit jaarverslag is vastgesteld door de raad van bestuur en goedgekeurd door de raad van commissarissen De jaarrekening is voorzien van advies van de raad van commissarissen vastgesteld door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders (AVA) van Parnassia Groep BV zijnde het bestuur van de Stichting Parnassia De raad van bestuur is verantwoordelijk voor de kwantitatieve gegevens aangeleverd bij het CIBG via DigiMV

Niveau van verantwoording De verslaggeving heeft betrekking op Parnassia Groep als geheel Uitgangspunt bij de verslaggeving is verantwoor- ding op het niveau van de groep

In de via DigiMV aangeleverde verplichte bijlagen verantwoorden wij Parnassia Groep als eacuteeacuten organisatorische eenheid Met de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd zijn nog geen andere afspraken over het verantwoordingsni - veau gemaakt

Uitsplitsing naar onderliggende zorg- en ondersteunende bedrijven De financieumlle en niet-financieumlle informatie in ons jaarverslag wordt op een aantal onderdelen uitgesplitst cq verbijzonderd naar onze diverse zorg- en ondersteunende bedrijven Deze informatie sluit aan op de afzonderlijke jaarverslagen die onze zorg- en ondersteunende bedrijven met eigen rechtspersoonlijkheid (bvrsquos) publiceren conform de wettelijke voorschriften

Bijlagen

146

Gebeurtenissen na het verslagjaar Belangrijke gebeurtenissen die hebben plaatsgevonden na 31 december 2019 tot aan de vaststelling van dit jaar- verslag zijn in dit jaarverslag vermeld voor zover deze verband houden metin het verlengde liggen van beschreven ontwikkelingen in 2019

Bijlagen

147

Bijlage 3 Kerngegevens patieumlnten capaciteit personeel en opbrengsten

De tabel op de volgende pagina bevat de kerngegevens met betrekking tot bovenstaande onderwerpen uitgesplitst naar onze (zorg)bedrijven

Zie voor meer informatie over de betreffende onderwerpen bull Aantal patieumlntenclieumlnten p 62

bull Capaciteit p 52 ev bull Personeel p 64 ev bull Opbrengsten p 107

148

Bijlagen

Kerngegevens Parnassia Groep 2019

Parnassia Groep

totaal

Indigo

BV Youz

BV

i-psy PsyQ Brijder

BV

Parnassia Noord-

Holland BV

Parnassia Haag-

landen BV

Antes

Holding BV

Fivoor BV

(575)

Parnassia Groep

overig1

Patieumlntenclieumlnten2

Aantal in zorg op 1 januari van verslagjaar (a) 103419 4731 16737 37537 4497 6574 22772 2616 9811

Aantal nieuw ingeschreven in verslagjaar (b) 67205 7462 12011 25986 2839 5643 12362 1650 9495

Totaal aantal patieumlntenclieumlnten (c) 170624 12193 28748 63523 7336 12217 35134 4266 19306

Waarin niet inbegrepen clieumlnten POH 19386 19386

Totaal aantal patieumlntenclieumlnten inclusief clieumlnten POH 190010 31579

Aantal uitgeschreven in verslagjaar (d) 66921 7346 11408 26464 2904 4843 12508 2969 8720

Aantal patieumlntenclieumlnten in zorgbehandeling op 31-12 van

verslagjaar (e = c - d) 103703 4847 17340 37059 4432 7374

22626 1297 10586

Waarvan zorgzwaartepakket-patieumlnten-clieumlnten 1634 12 7 279 601 84 651

Capaciteit

Aantal gerealiseerde beddenplaatsen opnamesverblijf 3 3309 230 186 330 654 1585 292 32

Personeel

Aantal personeelsleden in loondienst per einde verslagjaar 12247 337 1847 2068 653 1246 3043 971 2083

Waarvan patieumlntgebonden 9571 286 1563 1677 552 1041 2594 759 1099

Waarvan niet-patieumlntgebonden 2676 51 284 391 101 205 449 212 984

Aantal fte personeelsleden in loondienst per einde verslagjaar 10053 266 1408 1695 466 958 2598 847 1814

Waarvan patieumlntgebonden 7779 223 1193 1366 400 784 2216 659 938

Waarvan niet-patieumlntgebonden 4 2274 43 215 329 66 174 382 188 877

Bedrijfsopbrengsten

Totaal bedrijfsopbrengsten in verslagjaar (x euro 1000) 993959 22593 126882 190843 59749 117554 280294 88919 107125

1 Deze kolom bevat het totaal van de overige onderdelen van Parnassia Groep Triora 1nP en Reakt PG Participaties en de ondersteunende bedrijven (excl onderaannemers)

2 Aantallen patieumlntenclieumlnten per zorgbedrijf l iggen opgeteld hoger dan voor Parnassia Groep totaal doordat sommige patieumlntenclieumlnten bij meerdere zorgbedrijven behandeling ontvingen Fivoor is excl

Stichting De Kijvelanden en Aventurijn 3 Conform definitie Monitor Intramurale GGZ van het Trimbos-instituut (aantal gerealiseerde verpleegdagen gedeeld door aantal dagen in het jaar) Bedden dr Leo Kannerhuis zijn meegeteld onder Youz

(anders dan op p hellip waar deze om reden van vergelijkbaarheid niet werden meegeteld) Aantal bedden Fivoor betreft het voorma lige Palier dus exclusief overige onderdelen Fivoor (Aventurijn Stichting

De Kijvelanden) 4 Inclusief medewerkers 1nP in loondienst

149

Bijlage 4 Toelatingen

Bijlagen

Parnassia Groep heeft WTZi-toelatingen voor de volgende zorgfuncties behandeling begeleiding verblijf

verpleging en persoonlijke verzorging

De toelatingen worden beheerd door Parnassia Groep BV Op basis van de toelatingen voeren onze zorgbedrijven de zorg uit Hieraan ten grondslag liggen overeenkomsten tot uitbesteding van zorg tussen de beheerder van de toelating en PG Zorgholding BV en vervolgens tussen PG Zorgholding BV en elk zorgbedrijf Door deze systematisch getrapte uitbestedingsovereenkomsten is gewaarborgd dat de beheerder van de toelating zijn verantwoordelijkheden voor de geleverde zorg kan nakomen

De WTZi-toelatingen van Antes in 2017 aangesloten bij Parnassia Groep zijn voorlopig in Antes Zorg BV gebleven De Zvw-activiteiten worden sinds 1 januari 2018 uitgevoerd via het contract van Parnassia Groep

Ook Youz en Stichting 1nP hebben nog een eigen toelating op grond van de WTZi Ook zij voeren de zorg uit als onderaannemer van de groep

150

Bijlage 5 Werkgebieden

Bijlagen

De werkgebieden van onze zorgmerken ultimo 2019 geven wij hieronder weer op basis van de GHOR-

regio-indeling

Werkgebieden Parnassia Groep

Nr GHOR-regio Indigo Youz i-psy PsyQ Brijder Parnassia Antes Fivoor

4 IJsselland x x

5 Tw ente x x

6 Noord- en Oost-Gelderland x

7 Gelderland-Midden x x

8 Gelderland-Zuid x x x

9 Utrecht x x x x

10 Noord-Holland-Noord x x x x x

11 Amsterdam-Amstelland x x x x

12 Kennemerland x x x x x x x

13 Zaanstreek-Waterland x x x x x x x

15 Haaglanden x x x x x x x

16 Hollands-Midden x x x x x x

17 Rotterdam-Rijnmond x x x x x x

18 Zuid-Holland-Zuid x x x x x

19 Zeeland x x

20 Midden- en West-Brabant x x x

21 Brabant-Noord x

22 Brabant-Zuidoost x x x x

23 Noord-Limburg x

24 Zuid-Limburg x

25 Flevoland x x x

Bijlagen

151

Bijlage 6 Externe strategie voldoen aan de vraag naar zorg

Kleinschalig zorg organiseren om optimaal te voldoen aan de vraag naar zorg dat is de kern van de

externe strategie die wij als grote organisatie al lange tijd uitvoeren

Onze groepsvisie zegt bull We werken in kleinschalige teams van professionals

bull We spelen altijd in op de plaatselijke omstandigheden en wensen in de wijk of het werkgebied bull We voelen ons samen met gemeenten verzekeraars en andere financiers en overheden verantwoordelijk om

deze steun zo goed en dichtbij mogelijk te organiseren met onze lokale partners

Om op kleinschalige wijze de beste specialistische zorg te kunnen realiseren is voldoende schaalgrootte nodig Deze hebben we de afgelopen jaren voor de meeste doelgroepen kunnen realiseren

Groei was altijd ingegeven door zorginhoudelijke overwegingen en heeft voor de patieumlnt geleid tot een breder en completer aanbod Schaalvergroting heeft het ook mogelijk gemaakt betere condities te scheppen voor deskundig- heidsbevordering wetenschappelijk onderzoek en aantrekkelijk werkgeverschap Tegelijkertijd was deze schaal - vergroting erop gericht de financieumlle risicorsquos te spreiden en beter te kunnen opvangen en ook om schaalvoordelen te behalen bij de ondersteunende functies

Onder het motto lsquoschoenmaker blijf bij je leestrsquo zijn we ons blijven concentreren op onze kernactiviteit het verlenen van gespecialiseerde geestelijke gezondheidszorg Wel zien we door de overhevelingen naar de gemeentes nieuwe samenwerkingen ontstaan met andere partners dan voorheen zoals de jeugdzorg Onze externe strategie in de door ons onderscheiden regiorsquos is de afgelopen jaren onveranderd gebleven

1 Kernregiorsquos

In drie regiorsquos zijn wij actief in de ketenzorg Rijnmond Den Haag en Noord-Holland Deze beschouwen we als onze kernregiorsquos Hier zijn wij in staat om voor elke GGZ-patieumlnt in beginsel passende zorg te bieden Wij willen garanderen dat er in deze regiorsquos geen GGZ-patieumlnten tussen wal en schip vallen Deze garantie kan gegeven worden als we in deze regiorsquos naast de regionale ketenzorg ook onze andere specialismen kunnen aanbieden Hetzij door sluitende afspraken met collega-aanbieders hetzij door deze zelf te verzorgen Onze ketenzorgbedrijven in de kernregiorsquos (resp Antes in Rijnmond Parnassia in Haaglanden en in Noord- Holland) zijn onze spelverdelers bij het voorbereiden en implementeren van onze marktstrategie in deze regiorsquos en het opereren van onze andere zorgbedrijven aldaar In de kernregiorsquos willen wij de nog bestaande lacunes in het GGZ-aanbod aanvullen om tot een volledig en sluitend aanbod te komen

2 Aangrenzende regioacutes

Dit zijn de regiorsquos die aan onze kernregiorsquos grenzen Hier zijn we met een deel van het aanbod actief De afstemming met andere GGZ-instellingen waaronder de daar aanwezige ketenzorg staat hier meer op de voorgrond We onderscheiden de volgende aangrenzende regiorsquos bull het noorden van Noord-Holland bull het zuiden van Noord-Holland

bull het noorden van Zuid-Holland bull Haaglanden (buiten de stad Den Haag) bull het gebied tussen Haaglanden en Rotterdam bull de Zuid-Hollandse Eilanden Per regio is eacuteeacuten zorgbedrijf de spelverdeler bij het opereren van onze andere zorgbedrijven aldaar

In de aangrenzende regiorsquos willen wij met onze specialistische GGZ-programmarsquos zoveel mogelijk bijdragen aan een volledig en sluitend aanbod

3 In andere regiorsquos zijn we aanwezig met een beperkt deel van ons aanbod van onze niet-ketenzorgbedrijven (mn de merken PsyQ i-psy Youz en soms Brijder ook zijn in vrijwel alle regiorsquos bij de groep aangesloten behandelaars van 1nP actief) We voorzien daarmee in de behoefte door het (keten)zorgaanbod van andere aanbieders aan te vullen met onze diverse gespecialiseerde programmarsquos Op deze wijze dragen wij zo mogelijk ook in deze regiorsquos verder bij aan een volledig en sluitend GGZ-aanbod Tegelijkertijd kunnen wij hierdoor de in- houdelijke en bedrijfsmatige basis van betreffende zorgprogrammarsquos versterken

4 Niet regionaal gebonden is een aantal van onze functies Deze bieden we bovenregionaallandelijk aan Met name onze internetbehandelingen die voor het hele Nederlandse taalgebied toegankelijk zijn Ook ontwikkelen wij op beperkte schaal activiteiten buiten de landsgrenzen Zie p 46

Bijlagen

152

Bijlage 7 Geconsolideerde balans en resultatenrekening

De jaarrekening 2019 is als afzonderlijk document te raadplegen op jaarverantwoordingzorgnl en op parnas- siagroepnl

Geconsolideerde balans per 31 december 2019

(voor resultaatsbestemming)

31-12-2019 31-12-2018

ACTIVA

Vaste activa

Immaterieumlle vaste activa 2347210 3305515 Materieumlle vaste activa 329633357 302739092 Financieumlle vaste activa 8616550 11353391 Totaal vaste activa 340597117 317397998

Vlottende activa

Voorraden 681899 446969 Onderhanden werk uit hoofde van DBCrsquos 85699239 73481913 Vorderingen uit hoofde van financieringstekort 1622139 1527247 Debiteuren en overige vorderingen 193225073 221129121 Liquide middelen 23278970 45023293 Totaal vlottende activa 304507320 341608543

Totaal activa 645104437 659006541

PASSIVA

Groepsvermogen

Eigen vermogen 204043664 182469103 Aandeel derden 83478 -66928 Totaal groepsvermogen 204127142 182402175

Voorzieningen 18087887 16145518

Langlopende schulden 200078681 220363786

Negatieve goodwill 11804535 12504152

Kortlopende schulden (ten hoogste 1 jaar) 211006192 227590910

Totaal passiva 645104437 659006541

Bijlagen

153

Geconsolideerde resultatenrekening 2019

2019 2018

BEDRIJFSOPBRENGSTEN

Opbrengsten zorgprestaties en maatschappelijke ondersteuning

914523860 839017477

Subsidies (exclusief Wmo en jeugdzorg) 40996282 37563485 Overige bedrijfsopbrengsten 38439697 17063697

Som der bedrijfsopbrengsten 993959839 893644659

BEDRIJFSLASTEN

Personeelskosten 763320831 722528450 Afschrijvingen op immaterieumlle en materieumlle vaste activa 35789304 33528993 Bijzondere waardeverminderingen van vaste activa 1366739 896021 Waardeveranderingen vastgoedbeleggingen 0 -1508788 Overige bedrijfskosten 163866869 159931698 Som der bedrijfslasten 964343743 915376374

BEDRIJFSRESULTAAT 29616096 -21731715

Financieumlle baten en lasten

-7209152

-8141348

RESULTAAT UIT GEWONE BEDRIJFSUITOEFENING 22406944 -29873063

Vennootschapsbelasting

-214442

-99256

Aandeel in resultaat van ondernemingen waarin wordt deelgenomen

-831508 901110

RESULTAAT NA BELASTINGEN 21360994 -29071209

Minderheidsbelang derden

-76946

-114080

RESULTAAT BOEKJAAR 21284048 -29185289

Bijlagen

154

Bijlage 8 Nevenfuncties leden RvB RvC en AVA in 2019

Nevenfuncties leden raad van bestuur

Stephan Valk RA (voorzitter) bull Lid bestuur GGZ Nederland bull Voorzitter regiegroep Zorg amp Financiering GGZ Nederland bull Voorzitter bestuur Stichting Kwaliteit in Basis GGZ (tot 21 november 2019) bull Lid ING Adviesraad Gezondheidszorg bull Lid ledenraad Vereniging Achmea

Drs Betty D Kooijman bull Voorzitter bestuur Gebruikersvereniging Psygis Quarant

bull Lid raad van advies MVO Nederland (Netwerk Zorg) bull Lid raad van toezicht Heliomare bull Lid raad van toezicht Lucas Onderwijs bull Lid commissie Werkgevers- en Arbeidszaken GGZ Nederland

Marc BJ Blom bull Lid bestuur Stichting TOPGGz

bull Lid commissie regiegroep Zorg amp Financiering GGZ Nederland bull Lid kamer psychiatrie van de Stichting BOLS bull Lid commissie Zorgvraagtypering NZa bull Lid Stuurgroep Convenant Werken aan wat werkt (namens GGZ Nederland)

bull Voorzitter Opleidings- en Onderwijsregio Zuidwest Nederland bull Voorzitter Opleidings- en Onderwijsregio Den HaagLeiden bull Ambassadeur GGZ Nederland voor IPS-trajecten in Nederland

Sjoerd WG van Breda bull Bestuurslid deRotterdamseZorg (tot 31-12-2019)

Nevenfuncties leden raad van commissarissen

De hoofdfunctie is cursief weergegeven

Dhr GR (Guy) Fransen bull CEO Andes Capital BV bull CFO The Idea Factory BV bull Lid bestuur Stichting Prioriteitsaandeel Antes

bull Lid expertgroep Trade Finance INSEAD-Singapore bull Voorzitter bestuur Office22 PTE Ltd

Mw JC (Tineke) Huizinga-Heringa bull Voorzitter Stichting Aandeelhouderschap De Kijvelanden bull Voorzitter raad van toezicht Dunamare Onderwijsgroep bull Voorzitter raad van commissarissen Movares (vanaf 1 juni 2018)

bull Voorzitter stuurgroep Dynamic Tidal Power bull Lid dagelijks bestuur van de Stichting Christelijke Pers (vanaf 1 februari 2018)

Mw prof dr PL (Pauline) Meurs

bull Hoogleraar bestuur van de gezondheidszorg EUR bull Voorzitter Raad voor Volksgezondheid en Samenleving (RVS) (tot 1 juni 2019) bull Lid raad van toezicht Amsterdam UMC bull Lid raad van toezicht UvA Universiteit van Amsterdam

bull Lid raad van toezicht ArtEZ hogeschool voor de kunsten bull Lid van het algemeen bestuur van Vereniging Aegon bull Voorzitter Prins Bernard Cultuurfonds (vanaf 1 januari 2019)

Bijlagen

155

Dhr J (Coos) Rijsdijk

bull Lid bestuur Stichting Prioriteitsaandeel Antes

Mw prof dr FE (Floor) Scheepers

bull Medisch afdelingshoofd afdeling psychiatrie hoogleraar innovatie plaatsvervangend opleider (KJ) psychiater UMC Utrecht hersencentrum

bull Voorzitter raad van toezicht Fritz Redlschool cluster IV onderwijs bull Lid stuurgroep Utrecht geestelijk gezond

bull Lid kwaliteitsraad Zorginstituut Nederland bull Lid wetenschappelijke raad Institute for Positive Health bull Lid programmacommissie van het FNO-programma GeestKracht bull Lid stuurgroep PHT (personal health train) community

Mw drs MI (Marjolein) Verstappen bull Directeur Achmea Foundation bull Lid raad van toezicht Amstelland Ziekenhuis

bull Lid raad van toezicht Isala Ziekenhuis bull Voorzitter auditcommissie bestuur ZonMW bull Lid adviesraad Fair Medicine bull Voorzitter Landelijke Stuurgroep Kwaliteit Forensische Zorg

Dhr mr J (Hans) Van der Vlist bull TOPConsultant bij het Rijk

bull Voorzitter raad van commissarissen Woonbron (tm 31 december 2019) bull Voorzitter auditcommissie Nationale Politie bull Voorzitter raad van advies Politie-academie bull Voorzitter auditadviescommissie UWV (miv 1 september 2019)

Nevenfuncties leden bestuur Stichting Parnassia (AVA)

De hoofdfunctie is cursief weergegeven

Dhr dr E (Erik) Hoencamp bull Emeritus hoogleraar klinische psychologie Universiteit Leiden

bull Lid wetenschappelijke adviesraad Zorginstituut Nederland bull Voorzitter commissie medicatiebeleid Nederlands Vereniging voor Psychiatrie

Mw MR (Monika) Milz MBA

bull Partner Governance Support bull DGA Rosaria BV bull Lid raad van commissarissen bij de Volksbank NV

bull Lid raad van commissarissen Handelsveem Beheer BV bull Lid bestuur Stichting Arbo Unie Nederland (voorzitter vanaf 2 december 2019) bull Lid raad van commissarissen Bureau Zuidema (tot december 2019)

Dhr mr HJ (Kees) Rutten (voorzitter) bull Lid raad van toezicht Hogeschool Utrecht bull Voorzitter raad van toezicht ziekenhuis Tergooi

Mw M (Marjet) van Zuijlen bull Consultant executive coach commissaris bull Voorzitter raad van toezicht The Hague amp Partners

bull Voorzitter selectie- en remuneratiecommissie PO-Raad bull Lid raad van commissarissen Holland Casino bull Lid raad van commissarissen Chasseacute bull Lid raad van toezicht Het Nationale Theater

bull Lid toetsingscommissie STIVA bull Lid raad van toezicht Rijksdienst Wegverkeer

Page 4: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep

4

Deel 4 WERKEN AAN KENNIS 71

Kennis ontwikkelen en kennis delen 72 Parnassia Groep Academie 72 Specialismegroepen 73 Onderzoek74 Scholing 77

Deel 5 WERKEN MET PARTNERS 83

Samenleving en belanghebbenden84 Laten zien wat we doen 84 Vrijwilligers en vrienden85 Maatschappelijk verantwoord ondernemen86

Samenwerkingspartners 86 Collega-aanbieders van zorg en dienstverlening 87 Andere partners in onze zorg voor kwaliteit 87

Deel 6 MIDDELEN EN GELD91

Huisvesting en facilitaire zaken 92 Kwaliteit en kosten huisvesting92 Ontwikkelingen vastgoed 201992 Veiligheid gebouwen en terreinen 94 Facilitaire zaken 94 Organisatie vastgoed en facilitaire zaken 94 Duurzaamheid en milieu 95

ICT 98 ICT-organisatie96 ICT-missie en -strategie 96

IT Services 96 Informatiemanagement 96 Projecten97 Informatieveiligheid 97

Geld ndash financieumlle middelen 98 Werken aan financieel herstel en toekomstperspectief 98 Nadere toelichting resultaat 2019 106 Administratieve organisatie 111

Deel 7 DE BESTURING VAN ONZE GROEP 114

Bestuurlijk samenspel 115 Normen voor goed bestuur 115 Raad van bestuur 116 Raad van commissarissen 118 Stichtingsbestuur 123 Besturing en bedrijfsvoering 124

Sturen op inhoud en bedrijfsvoering 124

Managementinformatie en -rapportage 125 Risicobeheersing 126 Kwaliteits- en veiligheidsmanagement 127

Medezeggenschap 129 Medezeggenschap patieumlnten ndash clieumlntenraad 129 Medezeggenschap personeel ndash ondernemingsraad 131

Deel 8 DE STRUCTUUR VAN ONZE GROEP 133

Uitgangspunten voor de inrichting van de groep 134 Organisatiestructuur 135 Juridische structuur 137

Medezeggenschapsstructuur 141

5

BIJLAGEN 143

Bijlage 1 Algemene identificatiegegevens 144 Bijlage 2 Uitgangspunten van de verslaggeving 145 Bijlage 3 Kerngegevens patieumlnten capaciteit personeel en opbrengsten 147 Bijlage 4 Toelatingen 149 Bijlage 5 Werkgebieden 150 Bijlage 6 Externe strategie voldoen aan de vraag naar zorg 151 Bijlage 7 Geconsolideerde balans en resultatenrekening 152 Bijlage 8 Nevenfuncties leden RvB RvC en AVA in 2019 154

VOORWOORD

Het jaar 2019 ligt alweer geruime tijd achter ons Dit jaarverslag publiceren wij aanzienlijk later dan gewoonlijk Oorzaken hiervan zijn de coronacrisis de wens om afrekeningen met financiers zo goed mogelijk af te ronden en het traject met de banken over de financiering Het (verder) herstellen van alle gevolgen van de pandemie is voor onze samen- leving in al haar geledingen een immense opgave Dat geldt ook voor Parnassia Groep Het is goed om ons daarbij te laten inspireren door wat we in 2019 tot stand brach- ten En om ons te realiseren dat de crisis in 2020 ook ontwikkelingen heeft versneld waarop we willen voortbouwen

lsquoWerken aan herstelrsquo is de kern van ons werk Ook in 2019 hebben onze ruim 13500 collegarsquos zich dagelijks weer volop ingezet om bij elkaar meer dan 185000 kwetsbare mensen te helpen herstellen Als professional of in een ondersteunende rol ndash in loondienst als vrijwilliger als stagiair of als aangesloten zelfstandige En daarbij brachten we ook weer verbeteringen tot stand op allerlei gebied Dit jaarverslag bevat een groot aantal aansprekende voorbeelden

Al eerder schreven we dat we mooi maar verre van eenvoudig werk doen Op zichzelf is het bieden van geestelijke gezondheidszorg intensief We hebben te maken met mensen met complexe problemen die vaak intensieve behande- ling nodig hebben Ondanks alle aandacht voor de veiligheid van patieumlnten collegarsquos en de samenleving deden zich helaas ook in 2019 weer incidenten en calamiteiten voor met vaak een grote impact Ons werk wordt er ook niet eenvoudiger op door maatschappelijke omstandigheden als een verhardend publiek klimaat agressie en stigmatise- ring En door aanhoudende druk op tarieven en hoge administratieve en verantwoordingseisen ndash al is voor dat laatste probleem de afgelopen tijd landelijk wel bredere aandacht ontstaan

Bij dat alles blijft de krapte op de arbeidsmarkt ook ons parten spelen Goede patieumlntenzorg is alleen maar mogelijk als voldoende collegarsquos bij Parnassia Groep willen blijven werken en willen komen werken Elke collega telt Daarom blijven we juist in lastige omstandigheden hoge prioriteit geven aan een goed werkklimaat Aan een inclusieve organisatie waarin iedereen kan zijn wie hij of zij is En daarom blijven we ook investeren in mensen door middel van scholing en opleiding ndash zie deel 4 van dit jaarverslag Werken aan kennis

We hebben hard gewerkt om zoveel mogelijk mensen van goede behandelingen te voorzien In 2019 boden we 2 meer patieumlnten een behandeling dan in 2018 Helaas zijn de wachtlijsten op veel plaatsen nog te lang gebleven Allerlei initiatieven zorgen ervoor dat we meer mensen kunnen helpen zoals meer deels digitale behandelingen groepsbehandelingen en samenwerking met tal van partners binnen en buiten het zorgdomein We doen wat we kunnen om ook de mensen op de wachtlijst de hulp te bieden die zij vaak zo hard nodig hebben We zeggen daar- over ldquomensen op de wachtlijst zijn ons net zo lief als de mensen die in behandeling zijnrdquo Maar de schaarste aan re- giebehandelaars vormt een belangrijke beperking van onze mogelijkheden

In 2019 zagen we ons voor een extra opgave gesteld zorgen voor ons eigen herstel als Parnassia Groep Herstel van de gevolgen van het zware jaar daarvoor waarin we voor het eerst rode cijfers schreven Voor veel collegarsquos zorgde dat voor extra druk en onzekerheid Met een gezamenlijke inzet en uiteenlopende acties en maatregelen wisten we de weg omhoog te vinden Uiteindelijk boekten we in 2019 weer een (nog te gering) positief financieel resultaat

Betere meer kostendekkende afspraken met financiers droegen daaraan bij De gesprekken met hen betreffen deels voorgaande jaren deels het lopende jaar en deels toekomstige jaren Mede daardoor en doordat er meerdere financiersstelsels zijn is de materie complex Vaak kwamen we in redelijkheid tot kostendekkende afspraken helaas was soms ook een gang naar de rechter samen met andere instellingen noodzakelijk We kunnen niet onder de kostprijs werken dit geeft te grote financieumlle risicorsquos

En dan werden we begin 2020 geconfronteerd met het coronavirus dat onze wereld in korte tijd een ander aanzien gaf Op alle mogelijke manieren hebben we met elkaar de vele uitdagingen als gevolg daarvan het hoofd proberen te bieden Het waarborgen van de gezondheid en veiligheid van patieumlnten bezoekers en collegarsquos en het zo goed mogelijk leveren van noodzakelijke zorg vergden een enorme inzet van velen In de klinische en ambulante patieumlnten- zorg in de ondersteuning op locatie of thuis Gebleken is dat we een vitale en flexibele organisatie vormen en samen

in staat zijn tot enorme prestaties De talloze collegarsquos die hiervoor extra inzet hebben geleverd eacuten de vele externen van wie we steun kregen willen op deze plaats graag bedanken

Onze investeringen van de afgelopen jaren in de ontwikkeling van e-health en in de hiervoor benodigde technische infrastructuur stelden ons in staat om tijdens de coronacrisis in zeer korte tijd veel grotere aantallen patieumlnten dan voorheen langs digitale weg te voorzien van noodzakelijke hulp In 2019 hadden we al een flinke toename gerealiseerd van het volledig online behandelen van patieumlnten Ook ontwik- kelden we de afgelopen tijd diverse apps die patieumlnten helpen om zelf de regie te nemen over hun herstel De kunst voor de komende jaren zal zijn om een optimaal evenwicht te bereiken tussen behandeling lsquoface-to-face-rsquo en online Voor een groot deel van de patieumlnten kan zorsquon lsquoblendedrsquo behandeling een goede manier van behandelen zijn

De coronacrisis heeft ons indringend herinnerd aan de kwetsbaarheid van mensen organisaties en onze samenle- ving Met volle inzet en vanuit onze kernwaarde optimisme zetten wij met alle collegarsquos en partners ons lsquowerken aan herstelrsquo voort

Met trots kijken we terug op wat we in 2019 gedaan en bereikt hebben en ook op hoe we in 2020 tot nu toe met elkaar alle moeilijkheden het hoofd hebben weten te bieden Samen met onze collegarsquos financiers en vele partners blijven we ons vol energie inzetten om zo goed mogelijk bij te dragen aan de kwaliteit van leven van patieumlnten en hun naasten en aan de kwaliteit van de samenleving Dat is waar- om we met vertrouwen naar de toekomst kijken

Namens de raad van bestuur en de bestuursraad Stephan Valk voorzitter raad van bestuur

7

Het jaar 2019 - Parnassia Groep in cij- fers

8

9

ONZE VISIE EN AMBITIES

-inhoudsopgave

10

Deel 1 ONZE VISIE EN AMBITIES

Onze groepsvisie deskundig respectvol optimistisch

Het uitgangspunt voor al ons handelen is onze groepsvisie met als titel onze drie kernwaarden Deskundig respectvol amp optimistisch

Onze groepsvisie verwoordt beknopt ons bestaansrecht en onze manier van werken

Begin 2019 introduceerden wij een nieuwe versie van de groepsvisie

Vervolgens hebben we verder vormgegeven aan de manier waarop wij in Parnassia Groep werken en samenwerken Wij doen dat zodanig dat al onze teams duurzaam gezond zijn om samen een duurzaam gezonde organisatie te blijven Een duurzaam gezond team kenmerkt zich door inhoudelijk goede en doelmatige zorg door een inspirerend werk- klimaat en door een financieel gezond resultaat Zie Sturen op inhoud en bedrijfsvoering p 124 ev

Onze groepsvisie hebben we als volgt samengevat onder het motto Samen grenzen verleggen

Samen grenzen verleggen

Parnassia Groep is er als jij professionele hulp nodig hebt om weer krachtig in het leven te kunnen

staan

Hulp bieden bij psychische problemen dat is waar alle collegarsquos van Parnassia Groep zich dagelijks met hart en ziel voor inzetten We bieden onze hulp kort en dichtbij als dat kan en intensiever en langer wanneer dat nodig is We willen een merkbaar beter resultaat voor patieumlnten bereiken Drie kernwaarden staan voorop bij al ons werk deskundig optimistisch en respectvol

Parnassia Groep biedt specialistische hulp bij alle psychische problemen Onze organisatie bestaat uit verschillende zorgmerken die zijn onderverdeeld in kleinschalige teams We werken intensief samen door onderling kennis te delen maar ook doordat specialisten van verschillende zorgmerken gezamenlijke teams vormen denk hierbij aan levenslooppolirsquos en wijkteams Omdat we op deze wijze samenwerken en steeds vernieuwen betekenen wij meer voor onze patieumlnten

We zijn professionals die zich constant inzetten om de kwaliteit en toegankelijkheid van de geestelijke

gezondheidszorg in Nederland vooruit te helpen Want we vinden dat de behandeling van psychische problemen altijd beter kan Met wetenschappelijk onderzoek professionele ontwikkeling via onze eigen academie en de ontwikkeling en innovatie van nieuwe behandelmethoden verleggen we grenzen en ontdek - ken we nieuwe mogelijkheden

Zo werken we iedere dag weer samen met patieumlnten en tal van partners aan merkbaar betere zorg Zodat elke patieumlnt volmondig ja antwoordt op de vraag raadt u een familielid of andere naaste de hulp van Parnassia Groep aan

Voor intern gebruik hebben we de inhoud van onze bestaande groepsvisie wat anders gestructureerd Na stil t e heb- ben gestaan bij ons bestaansrecht (ons waarom) geven wij uitwerking aan de manier waarop wij werken (ons hoe) op vier terreinen

Deel 1 Onze visie en ambities

12

Ons bestaansrecht

Hulp bieden aan mensen met psychische problemen dat is waar ons werk om draait

Een goede gezondheid is voor iedereen van onschatbare waarde Zowel een goede lichamelijke als een

goede geestelijke gezondheid Psychische klachten kunnen iedereen treffen en ernstig lijden veroorzaken Voor de patieumlnt en diens omgeving zijn ze vaak lastiger dan lichamelijke aandoeningen omdat ze minder zichtbaar zijn

Er kan veel gedaan worden om psychische problemen te voorkomen En om ze te overwinnen als ze toch ontstaan zijn Veel mensen komen er weer helemaal bovenop Anderen houden soms een (ernstige) psychische beperking of kwetsbaarheid

Geestelijke gezondheid herwinnen betekent herstel van wat was aangetast Verbinding met familie en naasten Autonomie en gevoel van eigenwaarde Het vermogen om te werken en deel te nemen aan de samenleving Zin en betekenis Kortom kwaliteit van leven

Een belangrijke sleutel tot herstel is de eigen kracht hervinden benutten versterken Steun van familie

vrienden collegarsquos werkgever en andere betrokkenen kan daarbij enorm helpen En natuurlijk moet er professionele hulp beschikbaar zijn als dat nodig is Hulp die aansluit bij het dagelijks leven van mensen en het netwerk om hen heen

Parnassia Groep biedt hulp bij het voorkomen en behandelen van geestelijke problemen Hulp bij en samen met de huisarts thuis of in de wijk in specialistische programmarsquos Hulp bij het werken aan de toekomst

Goede en tijdige hulp bij psychische problemen heeft een positieve invloed op de kwaliteit van leven van

patieumlnten en op hun omgeving Het verminderen van psychische problemen heeft een brede maatschappelij - ke waarde en kan arbeidsuitval en ontwrichtende sociale situaties voorkomen Soms kan ingrijpen bij ernstige psychische problematiek ook leiden tot een veiligere samenleving

De manier waarop wij werken

I De manier waarop wij onze zorg aanbieden Samen met de patieumlnt kijken we welke hulp nodig is voor het herstel van zijn geestelijke gezondheid We kijken wie die hulp het beste kan bieden en waar deze hulp plaats kan vinden Parnassia Groep is er voor iedereen Parnassia Groep heeft zorgonderdelen die gespecialiseerd zijn in hulp aan kinderen jongeren volwassenen gezinnen ouderen en mensen met een andere culturele achtergrond

II De manier waarop wij met onze partners omgaan We vervullen voor de samenleving een cruciale rol door zorg te bieden voor mensen met psychische proble- men Samen met onze maatschappelijke partners vormen we een netwerk voor mensen die het zelf niet red- den

III De manier waarop wij met elkaar omgaan We stellen hoge eisen aan onszelf en onze collegarsquos We gaan uit van onze eigen kracht We werken vanuit een optimistische instelling en denken in mogelijkheden Door elkaars deskundigheid in te zetten zijn we in staat antwoord te geven op de (complexe) problematiek van onze patieumlnten Vaak zijn collegarsquos van meerdere zorgonderdelen betrokken bij de zorg voor een patieumlnt We weten elkaar te vinden om onze kennis te bundelen verder te ontwikkelen en toe te passen in de praktijk

IV De manier waarop wij onze organisatie vormgeven Goede bedrijfsvoering is een voorwaarde voor goede hulpverlening We stellen hoge eisen aan onze organi- satie We willen een innovatieve en krachtige organisatie zijn Als maatschappelijke onderneming zonder winstoogmerk laten we alle opbrengsten direct of indirect ten goede komen aan (verbetering van) de zorg

Op diverse plaatsen in dit jaarverslag citeren we uit de nieuwe versie van de groepsvisie

Deel 1 Onze visie en ambities

13

De waarde van ons werk

Met ruim 13500 collegarsquos zetten wij ons elke dag weer in samen met vele partners voor het herstel van kwetsbare mensen en daarmee voor een gezondere samen- leving

De waarde van ons werk ligt in de bijdragen die wij dagelijks elke dag weer leveren aan de kwaliteit van leven van patieumlnten en aan de kwaliteit van de samenleving En ook in het rendement daarvan in economisch opzicht Hoe wij die waarde leveren en wat daarvoor nodig is maakt ons waardecreatiemodel op hoofdlijnen aanschouwe- lijk

Het model is opgebouwd uit vijf kolommen die het volgende laten zien bull Wat hebben wij nodig voor ons werk rarr voorwaarden

bull Wat doen we daarmee

rarr activiteiten - processen bull Wat biedenleveren wij rarr diensten

bull Wat levert dat op voor patieumlnten en voor de samenleving

rarr resultaten bull Wat draagt dat bij Wat heeft lsquomenrsquo daaraan rarr waarde

Doordat in het waardecreatiemodel onze zeer uiteenlopende partners zijn opgenomen geeft het ook een beeld van de groep in haar maatschappelijke context

Het model is in essentie jaar in jaar uit van toepassing het is dus weinig tijdgebonden Het helpt ons om met elkaar na te denken over onze strategie en over de concretisering daarvan in verbeterplannen en hierover te communiceren De diverse elementen van ons waardecreatiemodel komen aan bod in de diverse hoofdstukken van dit jaarverslag

Deel 1 Onze visie en ambities

14

Ons bedrijfsplan ndash Merkbaar beter

In ons bedrijfsplan Merkbaar beter hebben we beschreven hoe wij als Parnassia Groep onze zorg steeds weer verder blijven verbeteren samen met onze vele partners Merkbaar beter voor patieumlnten hun naasten verwijzers en financiers

We hebben het bedrijfsplan opgebouwd rond vijf speerpunten Binnen die speerpunten benoemden we een aantal prioriteiten onderwerpen waar we extra inspanningen op inzetten

Parnassia Groep biedt hulp aan zeer diverse groepen patieumlnten Veel patieumlnten hebben gedurende een relatief korte periode hulp nodig Andere patieumlnten zullen hun hele leven een beroep op onze ondersteuning doen Maar waar en hoe de hulp ook gegeven wordt deze moet altijd passend zijn en gericht op de persoonlijke vraagbehoefte van de patieumlnt en diens omgeving En altijd vormt onze groepsvisie met de kernwaarden deskundigheid respect en optimisme ons vertrekpunt

Ons bedrijfsplan gaat over de vraag hoe maken wij als groep onze zorg steeds weer merkbaar beter voor onze patieumlnten hun naasten verwijzers en financiers Welke prioriteiten hebben we daarbij Hoe werken we daarbij zo doeltreffend mogelijk samen met onze partners

De doelen die wij ons stellen om onze zorg telkens weer stap voor stap merkbaar beter te maken hebben we samengevat in eacuteeacuten hoofddoel

Beter herstel in minder tijd

Beter herstel ndash daarmee leggen we het accent op bull het eigen herstelproces van de patieumlnt bull met onze hulp specialistisch professioneel herstelondersteunend

bull een betere ervaring meer eigen regie samen beslissen

bull een merkbaar beter resultaat een menswaardig leven beter functioneren en participeren

Minder tijd ndash daarmee leggen we het accent op bull zo vroeg mogelijk problemen onderkennen en zo intensief als nodig aanpakken

bull daardoor voor de patieumlnt sneller herstel (in minder tijd) bull daardoor lichter enof korter behandelen mogelijk (maar zoveel als nodig) bull daardoor per saldo minder behandelinzet (behandeluren) en dus minder kosten

Deel 1 Onze visie en ambities

15

Om richting te geven aan onze inzet formuleerden we in het verlengde van het voorafgaande bedrijfsplan Een andere instelling een vijftal speerpunten voor de periode 2017-2019

Speerpunt 1 Patieumlnten die ons van harte aanbevelen Speerpunt 2 Onze hulpverlening eerder dichterbij en zo mogelijk korter en lichter

Speerpunt 3 Extern partnerschap ndash Parnassia Groep draagt merkbaar bij

Speerpunt 4 Interne verbinding ndash de kracht van de groep benutten

Speerpunt 5 Een gezond positief en uitdagend werkklimaat ndash elke collega telt

We werken lsquovan buiten naar binnenrsquo We stellen de behoeften van de patieumlnt en de samenleving en hoe wij daar samen met anderen in voorzien voorop Over onszelf onze organisatie en collegarsquos gaat het pas bij het laatste speerpunt Last but not least Immers zonder enthousiaste en deskundige collegarsquos geen zorg Zij zijn ons kapitaal ndash dat mag als een clicheacute klinken maar dat maakt het niet minder waar of minder belangrijk

WERKEN AAN GOEDE ZORG

-inhoudsopgave

16

Deel 2 WERKEN AAN GOEDE ZORG

Parnassia Groep biedt specialistische hulp bij alle soorten psychische problemen Met goede en betaalbare zorg wil zij bijdragen aan de kwaliteit van leven van patieumlnten en de kwaliteit van de samenleving als geheel

ldquoDe maatschappelijke doelstelling en legitimatie van de zorgorganisatie is het bieden van goede zorg aan clieumlntenrdquo zo zegt de Zorgbrede Governancecode

ldquoDe zorgorganisatie biedt zorg van goede kwaliteit die voldoet aan professionele standaarden en eigentijdse kwaliteits- en veiligheidseisen De behoeftes wensen ervaringen en belangen van de clieumlnt staan centraal en zijn richtinggevend voor de te bieden zorg De zorg- en dienstverlening komt tot stand in dialoog en samenwerk ing tussen zorgverlener en clieumlnt waar nodig samen met zijn verwanten enof naasten Zorgverleners handelen daarbij in overeenstemming met hun professionele verantwoordelijkheid De zorg vindt plaats binnen de gegeven financieumlle mogelijkhedenrdquo

Parnassia Groep zet dan ook in op meer en meer werken conform de landelijk vastgestelde kwaliteitsstandaarden (zie p 73) Zo zorgen we dat er sprake is van lsquogepast gebruikrsquo van onze zorg Wij werken ernaartoe dat financiers en andere stakeholders dit ook kunnen vaststellen op basis van horizontaal toezicht (zie p 112)

De opbouw van dit deel

Hieronder beschrijven we eerst onze visie op (de kwaliteit van) zorg Drie aspecten vormen daar de kern van

herstelgerichtheid professionaliteit en veiligheid

Vervolgens laten we zien welke zorg we leveren een breed pakket aan hulpverlening waarvan allerlei elementen elkaar versterken En hoe we die leveren zo vroeg en dichtbij als mogelijk Steeds met gebruikmaking van communicatietechnologie (e-health) en met veel aandacht voor onze bereikbaarheid

We beschrijven hoe we dagelijks onze zorg verlenen in vier segmenten GGZ in en om de huisartsenpraktijk wijk- gerichte GGZ gespecialiseerde programmarsquos en topspecialismen We laten zien hoe we onze zorg zo kort en licht als mogelijk en verantwoord laten zijn

We besluiten dit hoofdstuk met de resultaten die we bereiken met onze zorg het effect op de gezondheid en het welzijn van de patieumlnten en hoe zij onze zorg ervaren en waarderen En de effecten van onze inzet op het verminderen van de wachttijden en het verder verlagen van de kosten van onze behandelingen

Deel 2 Werken aan goede zorg

18

Goede zorg herstelondersteunend professioneel veilig

In onze visie op kwaliteit van zorg staat centraal de patieumlnt die goede en veilige zorg moet ervaren We onderscheiden drie aspecten van kwaliteit herstelondersteunend en op maat

professioneel veilig

In de volgende drie paragrafen beschrijven we ons beleid ten aanzien van die drie aspecten en welke stappen wij hierin de afgelopen periode hebben gezet

Het in de praktijk waarborgen van de kwaliteit van zorg vraagt kwaliteits- management Het doel daarvan is het systematisch opsporen en uitvoeren van verbetermogelijkheden in onze processen Onze collegarsquos worden hierbij onder- steund door teamadviseurs kwaliteit van zorg De sturing op kwaliteit en de ver- betering daarvan vormen een integraal onderdeel van het besturing amp control- proces Hoe wij dit hebben ingericht beschrijven wij op p hellip ev

Herstelondersteunende zorg

Een belangrijke sleutel tot herstel is je eigen kracht hervinden Weer regie krijgen over je eigen leven en je eigen herstelproces Steeds meer zetten we apps in die patieumlnten daarbij helpen Ook de inzet van ervaringsdeskundigheid naast specialistische en wetenschappelijke kennis is van grote waarde voor het verder ontwikkelen en bieden van herstelondersteunende zorg

Wij koppelen onze deskundigheid aan de eigen kracht van mensen Zo kunnen we de snelste weg vinden naar herstel Bij het werken daaraan gaan we uit van het con- cept positieve gezondheid (Machteld Huber)

Ook in 2019 heeft Parnassia Groep veel geiumlnvesteerd in het borgen en verder ont- wikkelen van het herstelgericht werken en zorg verlenen Dit komt onder andere tot uiting in de deskundigheidsbevordering in diverse vormen vanuit de Parnassia Groep Academie voor alle collegarsquos Kennisuitwisseling en beleidsontwikkeling vinden plaats binnen het Herstelplatform een ontmoetingsplek voor hersteldeskundigen en ervaringswerkers

Ervaringsdeskundigheid

Met name door samenwerkingsverbanden van de Parnassia Groep Academie met andere scholingsinstituten zijn meer mensen opgeleid tot ervaringsdeskundige en officieel als ervaringswerker in dienst getreden Begin 2020 had Parnassia Groep 96 ervaringswerkers in dienst (52 fte) Een jaar eerder waren dat er 74 (46 fte)

Ervaringsdeskundigen hebben op allerlei gebied een actieve inbreng in de totstandkoming van beleid rondom de zorginhoud Aan vrijwel al onze specialismegroepen (zie p 73) nemen ervaringsdeskundigen deel Dat geldt ook voor de stuurgroep suiumlcidepreventie In het Herstelplatform wisselen ervaringsdeskundige leden van specialismegroepen en hersteldeskundigen uit de zorgbedrijven onderling kennis en ervaringen uit waarmee ze hun positie verder verstevigen

Deel 2 Werken aan goede zorg

19

Scholing bull De Parnassia Groep Academie verzorgde in 2019 negenmaal de BEP (Basiscursus Ervaringsdeskundigheid PG)

in zowel Rotterdam als Den Haag 3 keer in Castricum 2 keer en daarnaast werd de BEP voor het eerst ook in de regio Dordrecht gegeven In totaal waren er 100 deelnemers

bull Ook eigen herstelervaringen van onze hulpverleners kunnen als welkome bron van ervaringsdeskundigheid worden ingezet in de behandeling In 2019 werd de BEP voor Zorgprofessionals gegeven aan 8 hulpverleners die leerden om hun eigen ervaringen professioneel in te zetten

bull In samenwerking met De Haagse Hogeschool is een BEP-variant met studenten (HEE Buddy) gestart 6 studenten Social Work en 6 (ex-)clieumlnten leerden van elkaar Via Yucel-trainingen hebben ongeveer 25 hulpver- leners geleerd hoe je letterlijk kunt bouwen aan het herstel van mensen door middel van blokken

bull In Den Haag werd voor het eerst de cursus WRAP (Wellness Recovery Action Plan) gegeven Hierbij leerden 8 clieumlnten welk gereedschap ze kunnen gebruiken om hun herstel te bevorderen In het najaar zijn 12 ervarings- werkers gestart met een opleidingstraject tot WRAP-facilitator

bull Verder is een pilot gestart met workshops over opstellingen Tijdens 4 workshops hebben in totaal 30 collegarsquos kunnen ervaren hoe je je herstel kunt bevorderen door elementen die onbewust je herstel belemmeren op te stellen in de ruimte

bull Ten slotte werd in 2019 een voorzichtige start gemaakt met het inzetten van familie-ervaringsdeskundigen (zie p 21)

Herstelondersteunende initiatieven en activiteiten Ervaringsdeskundigen hebben op allerlei gebied een actieve inbreng in herstelondersteunende initiatieven Een aantal voorbeelden uit 2019

bull Eetstoornissen ndash Om bij mensen met een eetstoornis de kans op terugval na een GGZ-behandeling te verkleinen

(nu 30 tot 50) zijn PsyQ en Stichting JIJ vorig jaar in Rotterdam een pilot gestart voor betere nazorg en herstel PsyQ verwijst clieumlnten sneller door naar een speciaal nazorgtraject bij Stichting JIJ waar ervaringsdeskundigen een belangrijke rol spelen Als iemand binnen een half jaar alsnog een terugval krijgt dan kan de behandeling bij PsyQ direct weer vervolgd worden zonder nieuwe wachttijd De eerste resultaten zijn positief

bull Verder herstel na behandeling ndash Bij PsyQ Zoetermeer is in samenwerking met Reakt en Indigo het herstelpad

Van zorgen naar morgenrsquo ontwikkeld Het is bedoeld voor mensen die reeds een specialistische behandeling ge- volgd hebben en nog verder willen werken aan hun maatschappelijke functionele of persoonlijke herstel Doel is om de eigen regie van mensen te bevorderen en om de uitstroom bij PsyQ te versnellen Patieumlnten kunnen diverse modules volgen bij Reakt Indigo of bij ervaringsdeskundigen van PsyQ waarbij ze verder werken aan hun herstel Voorbeelden zijn de zelfmanagementmodule PPEP4ALL de cursus lsquoVrienden maken kun je lerenrsquo of hulp bij het zoeken van vrijwilligerswerk of de aanpak van schulden In 2020 wordt dit herstelpad uitgerold in andere vestigingen

bull Voorlichting aan jongeren ndash Youz heeft in samenwerking met het project ExpEx (Experienced Experts) voorlich- ting over zelfbeschadiging en suiumlcidaliteit ontwikkeld Enkele ervaringsdeskundigen van ExpEx hebben deze vormgegeven en op meerdere locaties gepresenteerd zoals bij het Leger des Heils het JIT de GGD De Haagse Hogeschool en op de Voor de Jeugd Dag op 7 oktober 2019 Er is ook een filmpje over het project gemaakt

bull Roeiteam Antes wint herstelprijs JB ndash Het project lsquoRoeien in herstelrsquo van Antes waarbij (ex-)verslaafden een roeiteam vormen won in 2019 de Herstelspecial een GGZ-prijs voor initiatieven op het gebied van herstel en ervaringsdeskundigheid In Londen roeiden de mannen over de Thames tijdens de Great River Race Het team kwam als 41e van de 300 deelnemers over de meet Belangrijker nog het project lsquoRoeien in herstelrsquo geeft verslaafden een podium om beter te worden

bull Herstelacademies ndash Antes opende in samenwerking met ketenpartners Laurens Middin en PIT 010 twee Herstel-

academies eacuteeacuten in Rotterdam-IJsselmonde en eacuteeacuten in Dordrecht De Herstelacademie is een plek voor iedereen die na een levensontwrichtende ervaring met bijvoorbeeld verslaving psychiatrie enof dakloosheid in eigen regie en samen met lotgenoten (verder) wil werken aan herstel De Herstelacademie wordt gerund door ervaringsdeskundigen en biedt trainingen supportgroepen en andere herstelgerichte activiteiten aan Antes is in gesprek met de gemeente Rotterdam en andere partijen om meer Herstelacademies te openen

bull Herstelgerichte groepen ndash Bij Parnassia Noord-Holland dragen ervaringsdeskundigen bij aan uiteenlopende her- stelgerichte initiatieven Nieuw in 2019 waren de Acceptance and Commitment Therapy (ACT) die op een beschouwelijke manier naar de eigen gedachten laat kijken de zelfbeeldgroep waarbij geprobeerd wordt de

Deel 2 Werken aan goede zorg

20

waardering van lsquohet zelfrsquo te vergroten de Narrative Enhanced and Cognitive Therapy (NECT) voor het herstructu- reren van het eigen verhaal bijvoorbeeld inzake (zelf)stigma

bull Intensieve deeltijdtherapie ndash Bij PsyQ Bipolaire stoornissen werkt een ervaringswerker mee aan de intensieve deeltijdtherapie Ritme amp Balans Patieumlnten komen gedurende 16 weken 4 dagen per week naar de therapie om in het kader van hun herstel te stabiliseren en weer een goed ritme te krijgen Zij kiezen zelf de gespreksonderwer- pen De inbreng van de ervaringswerker wordt regelmatig als zeer nuttig ervaren de ervaringswerker wordt gezien als positief rolmodel waarbij herkenning en erkenning een belangrijke rol spelen

bull Dagelijks contact ndash Bij Brijder Gouda is een pilot gestart waarbij de ervaringswerker dagelijks (app)contact onder-

houdt met clieumlnten en hen drie vragen laat beantwoorden De vragen zijn gericht op wat al goed gaat bij de clieumlnt Het idee is om zo verbinding met de clieumlnt te houden met als doel dat de clieumlnt een commitment aangaat met zichzelf en de behandelaar begeleider

Familie en naasten

Voor veel patieumlnten is de steun van familie en naasten van groot belang voor hun herstel In onze groepsvisie hebben

wij dat als volgt verwoord We vragen de patieumlnt actief naar familie en naasten en betrekken hen graag bij de behandeling Zo voelen zij zich gehoord en gesteund als partner in het herstel

Ons uiteindelijke doel daarbij is het bevorderen van de kwaliteit van leven van de patieumlnt en zijnhaar familienaaste

Werken aan familiebeleid Leidraad hierbij vormen ons beleidsdocument lsquoUw naaste onze zorg visie richtlijnen en beleid voor familie Parnassia Groeprsquo en de generieke module lsquoSamenwerking en ondersteuning naasten van mensen met psychische problema- tiekrsquo Aan de hand hiervan werken de zorgbedrijven van Parnassia Groep aan het versterken van de samenwerking tussen patieumlnt professionals en familie en cultuuraspecten zoals bejegening van de naasten

Op de sites van onze zorgbedrijven staat wat Parnassia Groep familie te bieden heeft en informatie over het familie- beleid van Parnassia Groep over ondersteuningsmogelijkheden en over zaken als familieraden en familieklachtrecht Cooumlrdinatoren familiebeleid bij de verschillende zorgbedrijven hebben tweemaandelijks overleg om de voortgang op het gebied van het familiebeleid af te stemmen en verder te stimuleren Vertegenwoordigingen van de familieraad Rijnmond en de familieraad Haaglanden participeren in dit afstemmingsoverleg Zo kan de inbreng van familie mee- genomen worden bij mogelijke nieuwe initiatieven Ook Reakt is eind 2019 toegetreden tot het afstemmingsoverleg

Tevredenheidsonderzoek

In 2019 is als pilot op een aantal afdelingen gestart met de Quickscan GGZ Werken met familie Het doel van de pilot is te onderzoeken of we in de hele organisatie met de spiegelversie van de Quickscan kunnen werken Familie en hulpverleners vullen allemaal dezelfde vragen in Daarna worden de antwoorden vergeleken waar hebben hulp- verleners en familie dezelfde mening over en waar zou aan gewerkt moeten worden Het idee is om met elkaar in gesprek te komen over de resultaten en verbetervoorstellen te formuleren

Ook is een algemeen tevredenheidsonderzoek voor familie ontwikkeld dat in 2020 in een van de zorgbedrijven getest gaat worden

Afhankelijk van de resultaten van de pilot zal deze Quickscan of een andere manier van tevredenheidsmeting in 2020 breder uitgevoerd worden

Scholing Een belangrijk onderdeel van ons familiebeleid is dat alle collegarsquos van Parnassia Groep systemisch werken als ba- sisdeskundigheid hebben Om het systemisch werken meer nog dan nu ingang te laten vinden zijn scholing en bege- leiding lsquoon the jobrsquo nodig Hiertoe zijn gezamenlijke bijeenkomsten georganiseerd met systeemtherapeuten van i-psy PsyQ en Brijder en hebben zij een training systemisch werken ontwikkeld Hoe deze training ingezet gaat worden wordt verder onderzocht De benodigde tijdsinvestering van collegarsquos en de daarmee gemoeide kosten zijn daarbij overwegingen (overwegingen die gelden voor tal van onderdelen van te implementeren kwaliteitsstandaarden)

Om de collegarsquos te ondersteunen bij de samenwerking met familie en naasten heeft Antes in 2019 een start gemaakt met het organiseren van familiecommunityrsquos in elke divisie Een familiecommunity bestaat uit familieambassadeurs van de diverse teams die viermaal per jaar bijeenkomen voor intervisie en deskundigheidsbevordering

Deel 2 Werken aan goede zorg

21

Familieambassadeurs ondersteunen het eigen team bij het vergroten van de familiedeskundigheid zodat er op een juiste manier met familieleden wordt samengewerkt in de triade patieumlnt familie en zorgverlener

In samenwerking met de Parnassia Groep Academie wordt een training ontwikkeld voor de aandachtsfunctionaris- senambassadeurs familiebeleid Daarnaast wordt een handreiking Familiebeleid ontwikkeld waarin verschillende themarsquos worden uitgewerkt zoals familie bejegenen familie ondersteunen privacywetgeving familie en suiumlcidepreventie Deze handreiking wordt met informatie over deze themarsquos geplaatst op een pagina op ons portaal die door hulpverleners eenvoudig te raadplegen is

Familie-ervaringsdeskundigen Er is een voorzichtige start gemaakt met het inzetten van familie-ervaringsdeskundigen Zo heeft een familie- ervaringsdeskundige haar ervaringen op papier gezet waarbij zij diverse tips formuleert voor familie en naasten Daarnaast wordt in de regio Rijnmond gewerkt aan een handreiking Familie-ervaringsdeskundigheid

De specialismegroep EPA nam het initiatief om een visiedocument te ontwikkelen over de inzet van familie- ervaringsdeskundigheid binnen Parnassia Groep

Familieraad In onze kernregiorsquos Haaglanden en Rijnmond heeft Parnassia Groep een regionale familieraad Voor de kernregio Noord-Holland werd in 2019 de start van een regionale familieraad voorbereid deze familieraad zal naar verwachting in 2020 geiumlnstalleerd worden Zowel in Haaglanden als in Rijnmond wordt een aantal keer per jaar een bijeenkomst georganiseerd met de familie- raad en vertegenwoordigers van alle zorgbedrijven van Parnassia Groep in de regio Zo wordt er vorm gegeven aan de samenwerking en worden de doelstellingen van het beleid besproken en opgepakt Voorbeelden hiervan zijn gezamenlijk familieavonden beleggen familieraad die referaten verzorgt en samenwerken aan de werving van leden voor de familieraad

De regionale familieraden kunnen over alle zaken met betrekking tot het familiebeleid gevraagd en ongevraagd advies uitbrengen aan de bestuurder van het regionale ketenzorgbedrijf De familieraden kunnen de wensen zorgen en problemen van familie (en patieumlnten) signaleren en meewerken aan de structurele oplossing daarvan Belangrijk doel van de familieraden is ook het verbeteren van de betrokkenheid en bejegening van familie bij de behandeling van patieumlnten

Familievertrouwenspersonen en klachtenbehandeling In de drie kernregiorsquos van Parnassia Groep zijn onafhankelijke familievertrouwenspersonen actief via de Landelijke Stichting Familievertrouwenspersonen Zij ondersteunen en adviseren familieleden en naasten bij vragen over de situatie van hun familielidpatieumlnt contact met de hulpverlening en persoonlijke vragen De familievertrouwenspersonen staan in nauw contact met de familieraden de aandachtsfunctionaris- senambassadeurs familiebeleid collegarsquos en het bestuurde directies van de zorgbedrijven Op basis van het Reglement klachtencommissie patieumlnten Parnassia Groep hebben familieleden en naasten ook de mogelijkheid om hun eventuele klacht(en) ter beoordeling voor te leggen aan de onafhankelijke klachtencommissie van Parnassia Groep

Familieorganisaties De directies van de zorgbedrijven onderhouden contacten met de voor hun regiorsquos en specifieke patieumlntengroepen relevante (categorale) patieumlnten- en familieorganisaties

Maatschappelijk herstel

Sociaal-maatschappelijk participeren is een van de pijlers van positieve gezondheid Een deel van onze patieumlnten woont in omstandigheden die hun dagelijks functioneren en herstel ernstig belemmeren of heeft niet eens een woning Behoorlijk wonen een zinvolle dagbesteding werk maatschappelijke ondersteuning wij kunnen dit allemaal niet zelf bieden maar wel de verantwoordelijkheid nemen om partners in onze kernregiorsquos Noord-Holland Haaglanden en Rijnmond te mobiliseren om de maatschappelijke situatie van patieumlnten te verbeteren

Zelf zetten we vooral in op het bieden van tal van vormen van activeringbegeleiding door Reakt Ook bieden we diverse vormen van beschermd en begeleid wonen en werken we hard aan uitbreiding van de mogelijkheden

Deel 2 Werken aan goede zorg

22

Activeringbegeleiding Bij Reakt werken clieumlnten aan hun toekomst Dat kan op allerlei manieren bijvoorbeeld door mee te doen aan activiteiten op onze woon-zorgparken of in de wijk of door onder begeleiding van een van de consulenten aan het werk te gaan Ook bieden we individuele begeleiding bij sociale contacten wonen leren en financieumln Met alles wat we doen willen we de clieumlnt helpen bij het vinden van structuur zelfvertrouwen en voldoening

Met haar brede palet aan activiteiten bereikte Reakt in 2019 ruim 8500 patieumlnten Het betreft zowel patieumlnten met een EPA als andere patieumlnten

De ordening van het aanbod van Reakt in de Bouwstenen en de communicatie daarover bleken in 2019 succesvol De Bouwstenen zijn enthousiast ontvangen door gemeentes samenwerkingspartners en clieumlnten Ze blijken een duidelijk beeld te geven van de mogelijkheden van Reakt en daar doorgerichte instroom te bevorderen

Enkele bijzondere ontwikkelingen in 2019

bull Reakt app JB ndash In oktober 2019 is de Reakt App gelanceerd Alle activiteiten die Reakt aanbiedt zijn daarin te vinden per locatie en datum Clieumlnten kunnen op hun eigen telefoon of computer precies zien wat er in de buurt te doen is Maar ook verwijzers bieden we op deze manier gemakkelijk inzicht in de mogelijkheden voor herstel van hun clieumlntenpatieumlnten De activiteiten per locatie zijn duidelijk gekoppeld aan de Bouwstenen Je kunt in de app zoeken op soort activiteit en op plaats De verschillende vormen van begeleiding helpen clieumlnten bij het vinden van structuur zelfvertrouwen en voldoening

bull Kijk op de Wijk ndash In dit initiatief krijgt een clieumlnt een strippenkaart waarmee hij diverse instanties kan bezoeken om zijn horizon te verbreden nieuwe mensen te leren kennen en kennis op te doen van het aanbod in de wijk Het doel is het vergroten van het sociale netwerk het verlagen van drempels en het openen van nieuwe deuren tot dagbesteding en werk Wanneer de clieumlnt vijf bezoeken heeft laten afstempelen kan hij de strippenkaart verzilveren bijvoorbeeld in de vorm van een gratis maaltijd of rondvaart Kijk op de W ijk startte in 2018 in Rotter- dam en werd op 18 april 2019 uitgeroepen tot Echt Rotterdams Erfgoed Inmiddels is het ook geiumlntroduceerd in de gemeentes Zaandam Haarlem en Den Haag Purmerend en andere gemeentes volgen

bull Buurtambassade ndash In dit project met de gemeente Leidschendam-Voorburg nemen we een aantal mensen met

een grote afstand tot de arbeidsmarkt in dienst voor een periode van eacuteeacuten jaar Zij krijgen een training van Reakt en begeleiding bij hun taak om andere mensen uit hun sociale isolement te halen en toe te leiden naar onder andere locaties van Reakt en Welzijn In totaal zijn er vijf buurtambassadeurs gestart die allen zelf ook aan het einde van het traject succesvol zijn uitgestroomd naar een opleiding een betaalde baan of eigen bedrijf In 2020 zijn we gestart met een nieuwe groep ambassadeurs

bull Samenwerken ndash Het lukt steeds beter om in samenwerking met andere organisaties in het sociaal-

maatschappelijk domein aan de vraag van onze clieumlnten te voldoen Als voorbeeld noemen we graag de intensie- ve samenwerking in Zoetermeer met Pieumlzo een sociaal-maatschappelijke organisatie Door een op elkaar afgestemd aanboden een gezamenlijke intake ontvangt een clieumlnt precies de begeleiding die hij of zij op dat mo- ment nodig heeft

bull Individuele Plaatsing en Steun (IPS) ndash Wij geloven dat arbeid een grote bijdrage levert aan het duurzame herstel van onze clieumlnten Hiernaast wordt door deelname aan de maatschappij en (gedeeltelijke) uitkeringsonafhankelijk- heid het gevoel van eigenwaarde behoorlijk versterkt Daarom blijft Reakt onverminderd inzetten op IPS en zijn ook in 2019 weer acht collegarsquos opgeleid tot gediplomeerd IPS-trajectbegeleider

Deel 2 Werken aan goede zorg

23

bull Penitentiaire inrichting (PI) Zaanstad ndash In november 2019 zijn wij een samenwerking gestart met de PI in Zaan- stad waarbij een trajectbegeleider in de PI met clieumlnten in gesprek gaat die onder de ISD-maatregel (inrichting voor stelselmatige daders) vallen Binnen die maatregel hebben mensen de mogelijkheid om hun dagstructuur buiten de instelling op te bouwen De trajectbegeleider bespreekt met hen de mogelijkheden en bemiddelt voor een plaatsing op de dagbestedingslocaties van Reakt Een maand na de start had de trajectbegeleider tien mensen in begeleiding waarvan er al zes geplaatst waren op een van onze locaties Dit alles in het kader van hun resocialisatie herstel en terugkeer naar de maatschappij

Wonen In samenwerking met gemeentes woningcorporaties en collega-aanbieders van beschermd wonen doen wij er alles aan om het aantal marginaal wonende patieumlnten te verminderen onder meer door het entameren van verdere uitbreiding van geschikte ambulante woonvormen met verschillende gradaties van begeleiding enof bescherming

We bieden in onze kernregiorsquos diverse vormen van beschermd wonen momenteel aan zorsquon 835 patieumlnten Het aantal plaatsen groeide in 3 jaar tijd met ruim 70 De wachtlijsten bij de beschermde woonvormen zijn lang we streven daarom actief naar verdere uitbreiding van het aantal plaatsen Daarnaast verblijven ruim 680 patieumlnten langdurig bij ons op basis van de Wet langdurige zorg (Wlz) in 3 jaar tijd nam het aantal af met ruim 170

We hebben in de afgelopen jaren al grote stappen gezet in het transformeren van onze voormalige klinische terreinen in Castricum Den Haag en Rotterdam tot lsquowoon-zorgparkenrsquo met zowel koopwoningen als huurappartementen met begeleiding voor patieumlnten Zowel op deze terreinen als in de wijken blijven we de komende jaren inzetten op het verbeteren van de woonom- standigheden van kwetsbare patieumlnten en het lsquoscheiden van wonen en zorgrsquo Samen met genoemde partners willen we een verdere uitbreiding realiseren van geschikte ambulante woonvormen met begeleiding enof bescherming

Een voorbeeld van de vruchtbare samenwerking met woningcorporaties in de wijken is die met Havensteder een van de corporaties waarmee Antes al jaren samenwerkt JB 700 woonplekken Een van de locaties waar Antes kwetsbare Rotterdammers onderbrengt is De Baan in hartje centrum In het pand dat wordt gehuurd van Havensteder wonen momenteel dertig clieumlnten met verslavingsproblematiek Eind van het jaar wordt het gebouw gesloopt omdat het plaats moet maken voor een nieuwe woontoren Met Havensteder is overeen- gekomen dat onze 30 patieumlnten daar een mooie nieuwe kamer met eigen sanitair en kookgelegenheid in krijgen In hartje Rotterdam waar ze letterlijk midden in de samenleving wonen

Ook zijn nieuwe appartementen voor patieumlnten in ontwikkeling op onze woon-zorgparken Albardastraat en Monsterseweg (Den Haag) en ons woon-zorgpark in Poortugaal (Rijnmond) (zie p 23)

Professionele zorg

Professionele zorg vereist deskundigheid ndash niet voor niets een van onze drie kernwaarden Veel van onze inspanningen zijn erop gericht onze professionaliteit op een hoog niveau te brengen en te houden

Deze inspanningen belichten we op andere plaatsen in dit jaarverslag

Opleiding en scholing We investeren in de deskundigheid van onze collegarsquos met initieumlle opleidingen vervolgopleidingen bij - en nascholing Zie p 71 ev

Specialisatie Door ons te specialiseren kunnen we een hoger niveau van deskundig- heid bereiken en daarmee een hogere kwaliteit van zorg Onze zorgbedrijven bieden een scala van gespecialiseerde programmarsquos onder verschillende merken Zie p 45 ev We kennen negentien groepsbrede specialismegroepen die zich richten op verschillende groepen stoornissen of specifieke patieumlntengroepen en gezamenlijk op de diagnostiek en behandeling van comorbiditeit die zo vaak bij patieumlnten aan de orde is Zie p 73 ev

Deel 2 Werken aan goede zorg

24

Richtlijnenkwaliteitsstandaarden Professioneel werken veronderstelt onder meer goede kennis van de geldende richtlijnen Belangrijk in dit verband is de ontwikkeling van de landelijke GGZ-kwaliteitsstandaarden die gaandeweg beschikbaar komen Onze specialisme- groepen stellen zich als doel om de kennis en het gebruik van de kwaliteitstandaarden bij onze collegarsquos te vergroten Zie p 73 ev

Binden en boeien Voor professionals is het aantrekkelijk te werken bij een organisatie die in hun vakgebied tot de top behoort en die mogelijkheden biedt te participeren in wetenschappelijk onderzoek Door ons brede aanbod aan beroepsopleidingen zijn we ook aantrekkelijk voor stagiairs en professionals in opleiding van wie velen vervolgens graag bij ons blijven werken Zie ook p 77 ev

Beleidsadvisering en -beiumlnvloeding door professionals Onze professionals vormen de kern van ons bedrijf en hun deskundige inbreng bij het bepalen van ons beleid is dan ook essentieel Die inbreng waarborgen wij op verschillende manieren

Professionals in bestuur en management Het lsquoduaal managementrsquo is een belangrijke succesfactor voor Parnassia Groep Een leidinggevende zorg en een leidinggevende bedrijfsvoering zijn gezamenlijk integraal verantwoordelijk voor en aanspreekbaar op het functioneren en de resultaten van lsquohunrsquo teams De leidinggevende zorg is een psychiater of klinisch psycholoog De leidinggevende bedrijfsvoering heeft in meer dan twee derde van de gevallen een achtergrond als verpleegkundige en heeft daarnaast aanvullende managementopleidingen gevolgd Deze verdeling geldt ook op het niveau van de directeuren

Overleg Zorg Het Overleg Zorg vervult een belangrijke rol bij het vormgeven van een samenhangend zorgbeleid in de groep Over tal van aspecten van zorg met een zorgbedrijfoverstijgend karakter vinden hier afstemming en besluitvorming plaats Het overleg staat onder voorzitterschap van het lid raad van bestuur met aandachtsgebied zorg Deelnemers zijn directeuren zorg van de zorgbedrijven de voorzitter van het Overleg Specialismeleiders de A-opleiders en de geneesheer-directeur Parnassia Groep Sinds maart 2019 nemen vertegenwoordigers van de Verpleegkundige Adviesraad deel en vanaf december 2019 ook vertegenwoordigers van de medische staf Tweemaal per jaar wordt een gezamenlijke bijeenkomst gehouden van het Overleg Specialismeleiders en het Overleg Zorg

Verpleegkundige Adviesraad De Verpleegkundige Adviesraad (VAR) vertegenwoordigt alle verpleegkundige en verzorgende beroepsgroepen binnen Parnassia Groep De VAR is als adviserend partner in de rol betrokken bij de totstandkoming van kwaliteits- beleid met betrekking tot patieumlntenzorg binnen Parnassia Groep De VAR is actief betrokken bij implementatie speci- fiek door advisering gericht op draagvlak ontwikkeling deskundigheidsbevordering en borging Ook in 2019 droeg de VAR weer actief bij aan een groot aantal zorginhoudelijke ontwikkelingen in de groep De raad organiseerde op 14 mei 2019 het symposium lsquoOns werk onze trotsrsquo om de Dag van de Verpleging te vieren Deze dag stond in 2019 in het teken van het zichtbaar maken van verpleegkundig en agogisch leiderschap Het 10-jarig bestaan van de VAR werd gevierd met een lsquoglossyrsquo jubileumuitgave Hart voor de GGZ JB

Medische staf Sinds december 2019 neemt de Vereniging Medische Staf (VMS) Parnassia Groep waarin vertegenwoordigd zijn de regiorsquos Haaglanden en Rijnmond deel aan het Overleg Zorg De VMS heeft zich als doel gesteld om onder gemeen- schappelijke verantwoordelijkheid van haar leden te weten medisch specialisten (psychiaters maar onder meer ook artsen voor verstandelijk gehandicapten internisten specialisten ouderengeneeskunde geriaters en verslavings- artsen) werkzaam binnen Parnassia Groep de medisch-specialistische zorg aan de patieumlnten te optimaliseren Dit door het aanmoedigen van cohesie tussen de specialisten onderling het bevorderen van (somatische) deskundigheid en het verbeteren van de kwaliteit van zorg door actieve deelname aan beleidsmatige besprekingen vanuit een inhoudelijk perspectief In 2019 zijn de reeds bestaande regionale staven van Haaglanden en Rijnmond een samenwerking aangegaan en werd de vereniging formeel opgericht Hiermee is een fundament gelegd voor een overkoepelende medische staf voor de hele Parnassia Groep Het komende jaar zal dit verder worden uitgewerkt Tevens zullen nu nog bestaande regionale verschillen zoveel mogelijk gelijkgetrokken worden

Deel 2 Werken aan goede zorg

25

Veilige zorg

Met onze visie op veiligheid en ons veiligheidsbeleid appelleren we aan het verantwoordelijkheidsbesef van de individuele medewerker ongeacht zijn of haar functie

In onze visie op veiligheid onderscheiden we een viertal deelgebieden van veiligheid bull Veiligheid patieumlnten ndash zie hieronder

bull Veiligheid informatie ndash zie p 28 ev bull Veiligheid collegarsquos ndash zie p 66 ev bull Veiligheid gebouwen en terreinen ndash zie p 94

Zie voor nadere informatie over onze methodiek van veiligheidsmanagement en -control p 127 ev

Veiligheid patieumlnten

Op het gebied van veiligheid in de zorgverlening hebben we in 2019 vooral ingezet op drie speerpunten namelijk suiumlcidepreventie de reductie van dwang en drang en medicatieveiligheid

Ondanks al onze inzet en maatregelen zoals risicotaxaties bij individuele patieumlnten doen zich in de patieumlntenzorg geregeld incidenten en ook calamiteiten voor Daar gaan we als eerste op in

Incidenten

Incidenten hebben veelal grote impact op direct betrokken patieumlnten familie en naasten collegarsquos en soms ook breder in de samenleving

Ernstig incident In 2019 werden we geconfronteerd met een incident dat ook in de landelijke media aandacht kreeg Vrijdag 29 november 2019 werden schijnbaar uit het niets drie willekeurige voorbijgangers met een mes gestoken Dit was een ingrijpende gebeurtenis met veel impact op de betrokkenen De verdachte bleek een patieumlnt van Parnassia en dit was voor ons aanleiding om een melding te doen bij de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) en om opdracht te geven voor een onafhankelijk onderzoek De onderzoekscommissie concludeerde dat zorgverleners de zorg hebben geleverd die nodig was bij deze patieumlnt Men heeft zorgvuldig en met veel betrokkenheid bij de patieumlnt gehandeld De commissie kwam tot de conclusie dat tekortkomingen in de geboden zorg niet van een dusdanige aard zijn geweest dat er een relatie bestaat tussen de geboden zorg en het incident

Incidentmeldingen Een belangrijke informatiebron voor de verbetering van de veiligheid vormen de meldingen in ons systeem Veilig incidenten melden (VIM) Uit cijfers over incidenten op groepsniveau valt niet zoveel af te leiden Het gaat om grote gemiddelden er moet echt een grote verandering plaatsvinden om een trend omhoog of omlaag te krijgen Op afdelingsniveau zijn meldingen nuttiger Daar kunnen ze de effecten zichtbaar maken van verbeterinspanningen of verslechteringen zijn oorzaken te benoemen en ligt meteen ook het aangrijpingspunt voor sturing Vandaar dat we onverminderd inzetten op het gebruik van het incidentmeldsysteem op lokaal afdelings- en teamniveau Het systeem is in de kern bedoeld om het structureel verbeteren van de veiligheid op lokaal niveau te ondersteunen

Antes Antes heeft op dit moment een eigen meldsysteem De hier getoonde cijfers over 2019 zijn daarom exclusief Antes In 2020 worden de meldsystemen samengevoegd met het oog hierop hebben we de meldprocedure bij Antes en de andere zorgbedrijven grondig geeumlvalueerd Op basis hiervan stellen we in 2020 eacuteeacuten procedure vast die het beste van beide instellingen bevat

Deel 2 Werken aan goede zorg

26

Soorten incidenten De meest voorkomende incidenten betreffen agressie medicatie en vallen

Voor de GGZ is een bijzonderheid dat bij een (beperkt) deel van de patieumlnten de stoornis gepaard kan gaan met vor- men van agressie die gevaar opleveren Voor henzelf voor medepatieumlnten en voor onze collegarsquos of buiten onze deuren voor hun naasten of anderen Ondanks onze grote inspanningen op dit gebied blijven de agressiemeldingen de grootste groep meldingen (44 van het totaal) Zij betreffen vooral agressie van patieumlnten zowel naar andere patieumlnten als naar collegarsquos

Over de afgelopen vijf jaar is het aantal agressiemeldingen en medicatie-incidenten licht toegenomen ongeveer in gelijke mate met de groei van het aantal patieumlnten Het aantal valincidenten nam af Mogelijk is de aandacht voor dit onderwerp verslapt doordat dat valcalamiteiten niet meer gemeld hoeven worden bij de IGJ

Na deze drie categorieeumln zijn het meest talrijk suiumlcidepogingen (zie p 27) en incidenten betreffende informatieveilig- heid (zie p 28 ev)

Incidenten naar setting Het aantal meldingen in de klinische setting is veel groter dan dat in de ambulante setting Dit is te verklaren omdat er klinisch meer incidenten plaatsvinden Maar het aantal patieumlntcontacten in de ambulante setting is zoveel groter dat dit verschil veel kleiner zou moeten zijn De meldingsbereidheid is in de ambulante setting echter veel geringer Uit onderzoek blijkt ook dat de incidenten die vanuit de ambulante setting gemeld worden gemiddeld ernstiger zijn dan die die vanuit de klinische setting worden gemeld Oftewel er moet meer gebeuren voordat er gemeld wordt Zoals hiervoor beschreven is in 2019 het incidentmeldsysteem geeumlvalueerd een van de aandachtspunten hierbij was hoe we het melden vanuit de ambulante en poliklinische setting kunnen verbeteren In 2020 wordt een nieuwe geharmo- niseerde werkwijze Parnassia Groep-breed ingevoerd

Deel 2 Werken aan goede zorg

27

Dwang en drang

Het verder terugdringen van dwang en drang in het algemeen en separeren in het bijzonder blijft een belangrijk aandachtspunt In 2016 zijn we gestart met een meerjarig traject waarbij alle klinieken waar gesepareerd wordt direct betrokken zijn Ook de clieumlntenraden zijn hierbij betrokken In 2019 hebben we in verband met de nieuwe wetgeving (zie hieronder) het traject uitgebreid naar het ambulante veld

We hebben de rol van de directeuren zorg in het traject versterkt We merkten dat teams en hun leidinggevenden veel stappen kunnen zetten maar dat hier een grens aan zit Met hulp van de directeuren zorg en de raad van bestuur kunnen we nog meer bereiken Ons motto hebben we gewijzigd van Separeervrij in Wij willen niet separeren Feitelijk dezelfde boodschap maar actiever en meer waardevrij geformuleerd

Scholing de Safewards-methodiek In de regio Rijnmond werd binnen Antes en Youzdr Leo Kannerhuis een pilot lsquoVeiligheidstrainingenrsquo gestart waarin afdelingen worden getraind in de Safewards-methodiek Deze methode helpt bij het anders omgaan met oplopende spanning bij patieumlnten waardoor het gebruik van dwang en drang kan worden teruggedrongen De trainingen worden verzorgd door de specialismegroep Acuut Er wordt aandacht besteed aan het borgen van de toepassing van de methode op de afdelingen door het aanstellen van trainers fysieke vaardigheden en aandachtsfunctionarissen De eerste reacties op deze pilot zijn positief

Nieuwe wetgeving gedwongen zorg Per 1 januari 2020 werd de Wet bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen (Wet BOPZ) vervangen door de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (Wvggz) en de Wet zorg en dwang (Wzd) In 2019 hebben we veel inspanningen moeten leveren ons zo goed mogelijk voor te bereiden op de invoering van met name de Wvggz

Door ons bureau Geneesheer-Directeur is hard gewerkt om informatie ter beschikking te krijgen voor iedereen die met de wet te maken krijgt Onder meer werden handige lsquosnelkaartenrsquo vervaardigd waarop de verschillende disciplines snel informatie kunnen vinden In alle regiorsquos werden informatiebijeenkomsten gehouden door onze geneesheren- directeuren (GD-en) en juristen die goed bezocht werden Daarnaast kwam er e-learning beschikbaar voor iedereen en in meer uitgebreide vorm voor onze psychiaters

De GD-formatie is iets uitgebreid met het oog op een hogere belasting van de GD als gevolg van de nieuwe wet - geving Veel zal nog in de praktijk vorm moeten krijgen deels via jurisprudentie die zal ontstaan Inmiddels is duidelijk dat de nieuwe wet zoals al werd gevreesd leidt tot een onacceptabele toename van administra- tieve lasten Psychiaters klagen dat ze niet meer aan patieumlntenzorg toekomen Voor vrijwel alles moet een brief geschreven worden die naar allerlei betrokkenen (denk aan patieumlnt familie zorgverantwoordelijke GD advocaat OM etc) gestuurd moeten worden Samen met andere zorgbestuurders van grote instellingen en GGZ Nederland hebben wij bij de staatssecretaris aangedrongen op ingrijpen Deze heeft aangekondigd in 2021 met een aanpassing te komen maar dat is voor ons te ver weg Ook sluiten we ons aan bij het pamflet hierover van de NVvP

Suiumlcides

Tijdens de behandeling van psychiatrische ziekten komt het thema suiumlcidaliteit geregeld ter sprake Een belangrijk

deel van de mensen die in Nederland suiumlcide plegen is nog niet in behandeling geweest bij de GGZ Het aantal suiumlcides onder patieumlnten in behandeling bij Parnassia Groep blijkt de afgelopen jaren vrijwel constant rond de 60 te liggen Het aantal geregistreerde suiumlcidepogingen nam echter flink toe over de afgelopen jaren van circa 180 in 2015 tot bijna 300 in 2019 In beperkte mate hangt dit samen met de groei van het aantal patieumlnten voor het grootste deel is dit te verklaren door de grote aandacht die we hebben besteed aan het melden van deze pogingen

Ons beleidsplan Suiumlcidepreventie vastgesteld in 2019 bevat onder meer de volgende elementen

Algemene suiumlcidepreventietraining Belangrijk onderdeel van het plan is het blijven aanbieden en stimuleren van de suiumlcidepreventietraining voor teams Hulpverleners van Parnassia Groep worden samen in het eigen team getraind in de PITSTOP-methode om signalen bij patieumlnten te herkennen en bespreekbaar te maken

CAMS suiumlcidepreventie in de behandeling Verder is gestart met de introductie van de CAMS-behandeling (Collaborative Assessment and Management of Suicidality) waarvoor binnen Parnassia Groep een cursus is ontwikkeld De CAMS-behandeling is als enig behandel- programma opgenomen in de generieke module diagnostiek en behandeling van suiumlcidaal gedrag en is een van de

Deel 2 Werken aan goede zorg

28

weinige internationaal evidente behandelmethoden De CAMS-procedure is door de specialismeleider Acute psychia- trie van Parnassia Groep vertaald en geiumlntroduceerd in Nederland De CAMS is onderdeel van het beleidsplan en wordt ingezet als verdieping van de algemene training

Landelijk initiatief Supranet Parnassia Groep blijft actief in Supranet GGZ dat wij samen met twaalf andere grote GGZ-aanbieders onder leiding van 113 Zelfmoordpreventie zijn gestart Dit is een landelijk netwerk van GGZ-instellingen dat suiumlcides en suiumlcide- pogingen bij de instellingen registreert waarbij ook werkprocessen tegen het licht gehouden worden De bedoeling is dat instellingen van elkaar kunnen leren en kunnen onderzoeken hoe binnen de GGZ de optimale diagnostiek en behandeling kunnen plaatsvinden om uiteindelijk het aantal suiumlcides in de GGZ te verminderen

Betrekken naasten In samenwerking met 113 Zelfmoordpreventie zijn we gestart met een scholing in het betrekken van naasten bij suiumlcidepreventie In 2019 volgde een tiental teams deze training

Medicatieveiligheid

Incidenten rond de toepassing van medicatie vormen na grensoverschrijdend gedragagressie (44) de grootste categorie gemelde incidenten (17)

Geneesmiddelencommissie De Geneesmiddelencommissie (GMC) fungeert als spreekbuis op groepsniveau voor voorschri jvers en apothekers Gezien de wet- en regelgeving had zowel Antes als Parnassia Groep een GMC in 2019 werd vormgegeven aan de bundeling tot eacuteeacuten GMC die begin 2020 haar beslag kreeg De commissie bevordert rationele farmacotherapie en de doelmatigheid en veiligheid van de toegepaste geneesmiddelen stelt richtlijnen vast en bewaakt de naleving van het formularium en assortimentsafspraken De commissie adviseert aan het Overleg Zorg

Formularium - Alii Parnassia Groep ontwikkelde de applicatie Alii waarin het formularium is opgenomen Deze is gevuld voor veertien stoornissen De app bevat alle geactualiseerde protocollen op het gebied van de behandeling van ziekten en aandoeningen met geneesmiddelen de zogenoemde farmacotherapie Dit moderne formularium is tot stand gekomen door een nauwe samenwerking van de specialismeleiders met onze apotheek

Veiligheid informatie

Informatieveiligheid is een steeds belangrijker punt van aandacht geworden Allereers t moet persoonlijke

informatie van elke patieumlnt bij ons volstrekt in veilige handen zijn Maar uiteraard geldt dat ook voor die van collegarsquos en voor bedrijfsinformatie van allerlei aard

Met de komst van steeds meer informatieveiligheidsrisicorsquos zoals nieuwe soorten virussen ransomware en social engineering maar ook met de toenemende complexiteit van onze informatiesystemen neemt de aandacht voor dit onderwerp steeds verder toe Van groot belang voor de informatieveiligheid is de controlerende en sturende rol van de security officer en met het oog op de bescherming van persoonsgegevens die van de privacy officer

Bij een toenemende digitalisering van zorg en bedrijfsvoering neemt het belang van informatiebeveiliging evenredig toe Met het oog hierop hebben we de security-officer-functie in 2019 versterkt door de bestaande formatie uit te breiden met een Chief Information Security Officer (CISO)

We zetten vol in op het direct in de ontwerpfase van nieuwe trajecten inbedden van security - en privacyaspecten Achteraf toetsen we stelselmatig de werking van de maatregelen door het uitvoeren van allerlei assessments

Algemene verordening gegevensbescherming (AVG)

De wijze waarop Parnassia Groep de verplichtingen krachtens de AVG nakomt hebben wij in 2019 nader geeumlvalueerd en vervolmaakt

Privacyverklaringen ndash De privacyverklaringen op alle websites worden meerdere keren per jaar geeumlvalueerd en waar nodig geactualiseerd In samenwerking met HRM en na goedkeuring door de Centrale Ondernemingsraad werd een aparte Privacyverklaring Medewerkers vastgesteld

Deel 2 Werken aan goede zorg

29

AVG-registers ndash We implementeerden in 2018 reeds de verplichte registers voor de verantwoording die over de AVG aan de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) afgelegd moet worden In 2019 hebben we onder meer het AVG- verwerkingsregister verder aangevuld en verbeterd Tevens zijn het proces en het model voor het uitvoeren van verplichte DPIArsquos (Data Protection Impact Assessments op verwerkingen van persoonsgegevens) geoptimaliseerd In 2019 zijn door Parnassia Groep tientallen DPIArsquos uitgevoerd Ook worden alle (potentieumlle) datalekken die vanuit de meldplicht datalekken worden beoordeeld en gemeld geadministreerd in een datalekregister Dit in het kader van de meldplicht van datalekken aan de AP en de analyse daarvan conform de nieuwe wetgeving De gevraagde tijdsinvestering is zeer aanzienlijk

Bewustwording AVG ndash Veel tijd is gestoken in de continue bewustmaking van de medewerkers op het gebied van informatieveiligheid Er is in 2019 een nieuwe interne AVG-communicatiecampagne geweest en de functionaris gegevensbescherming heeft bij veel zorgteams presentaties over de AVG verzorgd

In oktober 2019 werd een zogeheten phishing-campagne uitgevoerd Ondanks alle campagnes en voorlichtings- materiaal blijkt dat het bewustzijn rondom informatieveiligheid blijvend aandacht behoeft Minimaal een keer per jaar voeren we daarom een dergelijke campagne uit

Datalekken

Volgens de AVG hebben organisaties die persoonsgegevens verwerken de verplichting datalekken (inbreuk op de privacy in verband met persoonsgegevens) te melden bij de Autoriteit Persoonsgegevens als het waarschijnlijk is dat de inbreuk een hoog risico inhoudt voor de rechten en vrijheden van natuurlijke personen (lsquomeldplicht datalekkenrsquo)

Binnen Parnassia Groep worden dergelijke incidenten gemeld op drie manieren bull Veilig incidenten melden (VIM Informatieveiligheid)

bull Security Incidenten via de Servicedesk ICT (verloren of kwijtgeraakte devices met persoonsgegevens) bull Meldingen via e-mail bij meldpunt-datalekkenparnassiagroepnl

Onderstaand een overzicht van de in 2018 en 2019 beoordeelde datalekken en de aan de Autoriteit Persoons- gegevens gemelde datalekken

Datalekken Parnassia Groep

2019 2018

Meldingen informatieveiligheid (inclusief spamphishing)

381 100 405 100

Waarvan potentieel datalek 122 32 114 28 Waarvan gemeld bij AP 30 8 18 4

In 2019 is een groter deel van de meldingen als datalek aan de AP gemeld dan in 2018 doordat we bij twijfel data- lekken eerder gemeld hebben mede vanwege de strengere handhaving op het melden van datalekken door de AP in 2019 De meeste datalekken gemeld in 2019 behoorden tot twee categorieeumln

bull Persoonsgegevens verstuurd of afgegeven aan verkeerde ontvanger (46)

bull Apparaat gegevensdrager enof papier met persoonsgegevens kwijtgeraakt of gestolen (33)

In juli 2019 gaf de AP ons een formele waarschuwing naar aanleiding van meerdere klachten over mails met persoonsgegevens onveilig verzonden door medewerkers van Parnassia Groep Bij een volgende klacht hierover zal de AP een onderzoek instellen met als mogelijk gevolg een sanctie

Technische informatieveiligheid

Autorisatiebeheer ndash In november 2019 heeft Parnassia Groep het project Autorisatiebeheer opgestart Doel van dit project is om als organisatie te voldoen aan de huidige wet- en regelgeving rondom autorisatiebeheer zoals opgeno- men in de NEN 7510 en in het project Horizontaal Toezicht Tevens worden met dit project de adviespunten ICT vanuit de managementletter van onze accountant meegenomen ten aanzien van autorisatiebeheer Een van de be- oogde resultaten van het project is verminderde lsquoregeldrukrsquo voor leidinggevenden

Segmenteringfirewalls ndash Binnen het programma Bizon (zie p 97) zijn bij het uitfaseren van de rekencentra de firewalls vervangen door apparatuur die betere bescherming biedt tegen kwaadwillenden (Intrusion Prevention Sys- tem) Vanuit veiligheidsoogpunt is het interne netwerkverkeer beter gesegmenteerd waardoor er een scheiding is aangebracht tussen diverse datastromen Deze kunnen elkaar niet meer beiumlnvloeden of besmetten De ICT-infrastructuur wordt periodiek gescand op (nieuwe) kwetsbaarheden die kunnen worden misbruikt door kwaadwillenden Deze scans worden uitgevoerd door een externe partij die gespecialiseerd is in ICT-security

Deel 2 Werken aan goede zorg

30

Cyberpolis ndash In augustus 2019 heeft Parnassia Groep bij verzekeraar AON een cyberpolis afgesloten Deze polis verzekert bij digitale risicorsquos naast de aansprakelijkheid van Parnassia Groep voor door derden geleden schade ook de eigen kosten waaronder verdedigingskosten verweerkosten en de kosten voor forensische ICT-onderzoeken Digitale risicorsquos kunnen bestaan uit het verloren gaan van gegevens door een cyberincident (hacking) maar ook uit het verlies of diefstal van bijvoorbeeld laptops tablets of USB-sticks

Veilig mailen ndash In oktober 2019 heeft Parnassia Groep besloten om de huidige tool voor veilig mailen MOVEit binnen Parnassia Groep te vervangen door ZorgMail Dit is een van de veilige-mailoplossingen die (op termijn) voldoen aan de nieuwe norm voor veilig mailen de NTA 7516

Beveiligingslek Citrix ndash Eind december 2019 ontving Parnassia Groep bericht van het Z-Cert het expertisecentrum voor cybersecurity in de zorg dat er een zeer ernstige kwetsbaarheid zat in de Citrix Gateway Hierop zijn direct mitigerende maatregelen getroffen met als doel misbruik te voorkomen

Begin januari 2020 werd op advies van het Ministerie van Volksgezondheid Welzijn en Sport de Citrix Gateway helemaal uitgezet met als gevolg dat niemand meer van buitenaf kon werken in onze Citrix omgeving Omdat op bepaalde locaties er totaal niet gewerkt kon worden is de Citrix-omgeving deels opgestart en opengesteld voor een zeer beperkte groep onder zeer strikte voorwaarden en beveiliging Op 20 januari 2020 kwam er een herstelprogramma (patch) voor de apparatuur van Antes en op 24 januari 2020 voor die van Parnassia Groep Na installatie van deze patches kon de normale bedrijfssituatie weer worden hersteld

Onze zorg zo vroeg en dichtbij als mogelijk

We blijven zoeken naar manieren om eerder lsquoerbij te zijnrsquo en eerder hulp te kunnen bieden Nieuwe vormen van preventie snelle behandeling in startgroepen volledig online behandelen allemaal ontwikkelingen die bijdragen aan sneller herstel Meer toegesneden op de behoefte van patieumlnten met kortere wachttijden minder kosten en goed resultaat

Als het kan bieden wij hulp dicht in de buurt bij de huisarts via internet in de wijk op school in het bedrijf Als er intensievere en langdurige hulp nodig is bieden wij ambulante hulp op een van onze locaties of opname in een van onze klinieken Thuis herstellen heeft altijd de voorkeur

Een breed palet aan hulpverlening

Parnassia Groep kenmerkt zich door de grote verscheidenheid van haar aanbod waarvan allerlei elementen elkaar versterken Dit is onder meer van belang omdat veel patieumlnten niet behoren tot de lsquozuivere doelgroeprsquo van een specialistisch zorgprogramma

Expertise vanuit andere programmarsquos kan worden benut om zulke patieumlnten zoveel mogelijk op maat de zorg te geven die zij nodig hebben

Onze unieke positie dat alle specialismen in eacuteeacuten organisatie aanwezig zijn is een belangrijke overweging voor patieumlnten verwijzers en financiers om voor ons te kiezen Vele patieumlnten hebben gelijktijdig dan wel volgtijdelijk behoefte aan diverse vormen van zorg Onze specialismen versterken elkaar en komen tot een doeltreffende en doelmatige behandeling waarbij de patieumlnt zich weet verzekerd van de best mogelijke zorg ook als hij voor meerdere problemen behandeling nodig heeft

Ons complete pakket aan kennis en kunde kunnen wij ook aanbieden aan zorgverleners -aanbieders in andere sectoren huisartsen verpleging en verzorging gehandicaptenzorg ziekenhuizen en revalidatie

Deel 2 Werken aan goede zorg

31

Wat wij bieden

Parnassia Groep kan hulp bieden bij alle mogelijke psychische problematiek Van preventie hulp bij en samen met de huisarts thuis bij de patieumlnt of in de wijk tot indien nodig in een specialis- tisch programma op een van onze driehonderd locaties Steeds vaker met behulp van internet (zie E-health p 32 ev)

Ons brede palet aan hulpverlening bij psychische problematiek bestaat uit

Preventie bull preventie van psychische aandoeningen en verslaving

bull vroegdetectie en -interventie

Behandeling bull diagnostiek

bull kortdurende generalistische behandeling

bull specialistische psychomedische behandeling voor men- sen met psychische stoornissen waaronder verslaving ndash waar mogelijk ambulant zo nodig intensief thuis ter voorkoming van opnames en waar noodzakelijk klinisch

bull niet door de patieumlnt gevraagde maar noodzakelijke hulp om hem enof de omgeving te behoeden voor ernstige ontregeling en teloorgang (bemoeizorg) enof voor gevaar (drang en dwang)

Begeleiding bull psychiatrische thuiszorg en verpleeghuiszorg

bull activiteiten specifiek voor onze doelgroepen gericht op maatschappelijke (re-)integratie zoals (woon)begeleiding reclassering maatschappelijke dienstverlening werkbegeleiding en dagbesteding

bull ondersteuning waaronder psycho-educatie voor mantelzorgers en andere naasten

Nazorg en terugvalpreventie bull voorkomen van hernieuwde problemen

bull als deze toch optreden ze tijdig herkennen en verdere schade beperken

Tot onze verantwoordelijkheden op het gebied van preventie rekenen we ook diverse vormen van maatschappelijke dienstverlening zoals voorlichting advisering en gericht opkomen voor onze patieumlnten (destigmatisering)

Eerder starten ndash korter wachten

Vroeg lsquoerbij zijnrsquo met preventieve activiteiten en als het nodig blijkt snel behandeling inzetten kan voorkomen dat problemen verergeren en zwaardere zorg nodig wordt

Bij veel van onze afdelingen zijn de wachtlijsten en -tijden nog altijd te lang Een hardnekkig probleem dat verschilleden oorzaken heeft (zie ook p 59 ev) In 2019 waren er opnieuw allerlei initiatieven om patieumlnten sneller zorg te kunnen bieden

Weg van de Wachtlijst Samen met huisartsen clieumlnten- en familieorganisaties andere zorgaanbieders zorgverzekeraars gemeenten en sociale wijkteams nam Parnassia Groep in 2019 deel aan het initiatief lsquoWeg van de Wachtlijstrsquo van het ministerie van VWS Parnassia Groep participeert in de regionale taskforces wachttijden van Haaglanden Rijnmond Zaanstreek- Waterland Midden-Holland en Centraal-Gelderland De plannen van deze regionale taskforces zijn gepubliceerd op wwwwegvandewachtlijstnl

Hulp tijdens het wachten Een mooi samenwerkingsproject in dit verband is de wachttijdondersteuning voor mensen met persoonlijkheids- problematiek van Stichting Kompassie in samenwerking met PsyQ Vrijwilligers staan hulpbehoevende mensen bij tijdens de wachtperiode Doel van de begeleiding is de wachtenden te helpen bij het verminderen van schade die tijdens wachttijden kan ontstaan De vrijwilligers zijn op de eerste plaats

Deel 2 Werken aan goede zorg

32

een maatje zij vervangen niet de professionele hulp of ondersteuning Maar ze kunnen mensen wel op weg helpen of dit nu intern gebeurt of bijvoorbeeld door hen te begeleiden naar een schuldhulpverlener of een sociaal raadsman

Startgroepen Eind 2019 zijn we gestart met een vernieuwde wachtlijstaanpak Mensen die op de wachtlijst kwamen na een aanmelding voor een behandeling bij een van de zorgbedrijven van Parnassia Groep konden in een startgroep al aan de slag met hun problemen De startgroepen JB krijgen gedurende twaalf weken wekelijkse groepsbehandelingen Deelnemers hebben heel verschillende achtergronden Of het nu gaat om enkelvoudige angstklachten borderline alcoholproblemen of depressie dat maakt voor de groepsbehandeling niet uit Eenzaamheid angst en somberheid zijn bijvoorbeeld klachten die je vanuit meerdere diagnoses kan ervaren en heel vaak het leven ernstig negatief beiumlnvloeden Daar gaan we mee aan de slag we zorgen dat mensen handvatten krijgen om die klachten te verminderen De startgroepen worden gegeven door ervaren behandelaars en ervaringswerkers Met name bij Antes zijn de start- groepen goed van de grond gekomen Helaas hebben we door het coronavirus de startgroepen tijdelijk stil moeten leggen maar we pakken deze in de toekomst zeker weer op

Transfertafels In sommige regiorsquos zien we dat de genoemde regionale taskforces wachttijden ook gebruikt worden om actief te sturen op casuiumlstiek Zo is er in Rotterdam gestart met een lsquotransfertafelrsquo waarbij alle aanbieders gezamenlijk kijken hoe de capaciteit in de regio optimaal benut kan worden Patieumlnten die wachten bij de ene instelling kunnen in sommige gevallen een aanbod krijgen van een andere zorgaanbieder

E-health

lsquoSteeds vaker met behulp van internetrsquo schreven we hierboven Communicatie- technologie en digitalisering spelen een steeds grotere rol in de behandeling (e-health) Meer en meer kan de patieumlnt behalve door gesprekken met de hulpverlener ook in de eigen situatie met zijn herstel bezig zijn

De laatste tijd wordt dit steeds aantrekkelijker en gemakkelijker onder meer door slimme apps

Ook in 2019 hebben we veel inspanningen geleverd om onze basisinfrastructuur voor het toepassen van e-health te optimaliseren en om veilige informatie-uitwisseling tussen patieumlnt en hulpverlener te kunnen garanderen Zie p 97

Online behandelen is volwassen geworden

Een start met volledig online behandelen maakten we in 2018 met de lsquodigitale polirsquosrsquo van PsyQ Indigo en Youz Hiermee bieden we volledige digitale behandeling in de generalistische basis-GGZ (GBGGZ) en de specialistische GGZ (SGGZ) JB Online behandelen in 2019

Toegenomen aantallen In 2019 nam deze ontwikkeling een flinke vlucht Voor 2250 patieumlnten verzorgden we volledig online behandeling enof psycho-educatie Bij PsyQ en i-psy ging het om ruim 500 patieumlnten die volledig online behandeld werden door 45 behandelaars Bij Indigo ontvingen 300 patieumlnten een volledige online behandeling door 15 behandelaars Youz verzorgde met 11 behandelaars in 2019 volledig online groepsbehandeling enof psycho-educatie voor bijna 1750 patieumlnten Het aantal volledig digitaal behandelde patieumlnten nam in 2020 in korte tijd aanmerkelijk toe als gevolg van corona hellip zie p 62 ev

Voordelen van volledig online voor patieumlnt en behandelaar Met de mogelijkheden van online behandelen ervaart een patieumlnt dat een hulplijn heel dichtbij is Deze nieuwe vorm van zorg verlenen is erop gericht dat een patieumlnt meer regie krijgt over de stappen die hij zet In het online behandeltraject kan je bijvoorbeeld afspraken maken dat je iets gaat ondernemen wat spannend is In de app vul je in welke emotie daarbij komt kijken en als het puntje bij het paaltje komt maak je via je telefoon verbinding met de behandelaar die jou in moeilijke situaties kan coachen

We zien dat meer patieumlnten openstaan voor een volledige online behandeling Ook het aantal behandelaren dat enthousiast is over deze werkwijze groeit gestaag Naast videobellen kan er ook worden gechat met een behandelaar

Deel 2 Werken aan goede zorg

33

en kan je (online) oefeningen doen De diverse contactmomenten zorgen ervoor dat patieumlnten regelmatig persoonlijke aandacht krijgen ook tussen de afspraken door

Patieumlnten die een online behandeling hebben gevolgd zijn verrast over de kwaliteit van de behandeling maar ook over de flexibiliteit ervan Sommige patieumlnten zijn bijvoorbeeld gewoon op vakantie als ze een afspraak hebben Deze vrijheid maakt zorg een stuk toegankelijker dan wanneer je naar een fysieke locatie toe moet

Per saldo kan het online behandelen de totale tijdsinzet van de behandelaar verminderen wat een gunstig effect heeft op de kosten per patieumlnt en op de wachtlijsten Maar zeker niet voor alle patieumlnten is volledig online behandeling geschikt Voor het merendeel van de patieumlnten zal een lsquoblendedrsquo behandeling lsquohet nieuwe normaalrsquo worden met een mix van lsquoface tot facersquo en online behandeling

Aanbod Bij PsyQ online volgen volwassenen met angst- enof depressieve klachten een 100 online behandeling De behan- deling wordt ondersteund door de app NiceDay Regionale digitale teams zijn multidisciplinair samengesteld uit basispsychologen regiebehandelaars een psychiater enof een verpleegkundig specialist Ook bij i-psy is het sinds 2019 mogelijk om de behandeling volledig of deels online te doen Vaak in de taal waar de voorkeur van de patieumlnt naar uitgaat Zij moeten wel voldoende Nederlands spreken om de app te begrijpen

Bij Indigo online volgen volwassenen met trauma angst enof depressieve klachten een 100 online behandeling Gewerkt wordt evenals bij 1nP met de app en de online omgeving Karify De content is op maat gemaakt voor de kortdurende generalistische en oplossingsgerichte methodiek van Indigo

Youz biedt online behandeling aan kinderen en jongeren met ADHD autisme stemmingsproblemen trauma en angstproblematiek en hun ouders Via het Live Online Leren-platform waar Youz gebruik van maakt volgen deel- nemers interactieve (groeps-)behandelingen Het voordeel hiervan is dat we dankzij een landelijke dekking mensen sneller bij elkaar kunnen brengen Er wordt tenslotte locatieonafhankelijk gewerkt

Apps die helpen om zelf de regie te nemen

Als professionals proberen wij de zelfregie van patieumlnten zoveel mogelijk te stimuleren In 2019 hebben we een aantal mooie apps (verder) ontwikkeld die patieumlnten kunnen helpen zelf de regie (terug) te pakken JB

Superbrains Een van onze meest opvallende digitale ontwikkelingen van het afgelopen jaar is Super Brains de app die ADHDrsquoers helpt de regie over hun leven te houden De app gaat uit van kleine stapjes die patieumlnten kunnen helpen om hun gedrag te veranderen De app werkt op basis van een spelelement Veel ADHDers zijn gevoelig voor de beloningen die het spel geeft De app kan je waarschuwen als je een afspraak hebt als je je medicatie moet nemen of als je een moodcheck voor je behandeling moet invullen Er zit ook een community op waar je met elkaar en met je behandelaar kunt chattenrdquo De ontwikkeling van de app duurde een aantal jaren maar de light versie kon in 2019 gaan proefdraaien

Op basis van de ervaringen hebben we Super Brains verbeterd Belangrijkste issue was de beveiliging Deze is in lijn met AVG en privacy-regelgeving gebracht Begin 2020 is de app getest en goed bevonden Maart 2020 startten behandelaren en patieumlnten met hun training Eind juni 2020 waren inmiddels 30 behandelaren en 1000 patieumlnten actief De eerste ervaringen zijn dat de patieumlnten tijdens de start dagelijks contact zoeken met behandelaar Dit is nodig om routine in het gebruik op te bouwen Het behandelproces wordt hier op aangepast

TemStem Niet nieuw maar in 2019 wel opnieuw gebouwd is de app Temstem Temstem is gecreeumlerd voor mensen die last hebben van stemmen in hun hoofd en in hun dagelijks leven minder door stemmen gehinderd willen worden

Na succesvolle introductie van Temstem hebben we tegenslag ervaren Patieumlnten en behandelaren gebruiken de app onvoldoende op eigen initiatief Evaluatie leert dat continue aandacht promotie verbeteringen en training nodig zijn Parnassia Groep is in gesprek met verzekeraars om Temstem onderdeel te maken van de psychosebehandeling De inzet van deze gesprekken is om de benodigde training verbeteringen en promotie te financieren vanuit DBC- inkomsten

Reakt app Ook de Reakt App die in oktober 2019 feestelijk gelanceerd werd helpt clieumlnten bij het vinden van st ructuur zelf- vertrouwen en voldoening Zie p 22

Deel 2 Werken aan goede zorg

34

E-health en blended behandeling grote vlucht door corona

Sinds op 27 februari de eerste besmetting met het coronavirus in Nederland werd vastgesteld hebben we op alle mogelijke manieren met elkaar de vele uitdagingen als gevolg daarvan het hoofd weten te bieden Onder meer door de toepassing van e-health fors op te schalen

Onze investeringen in e-health de afgelopen jaren onder meer in volledig online behandelen in diverse onder- steunende apps en de voor dit alles benodigde technische infrastructuur stelden ons in staat om tijdens de corona- crisis in zeer korte tijd veel grotere aantallen patieumlnten dan voorheen langs digitale weg te voorzien van noodzakelijke hulp via (beeld)bellen en online behandelen Daarnaast nam ook het aantal telefonische contacten toe

Dit zorgde ervoor dat collegarsquos hun werk voor een belangrijk deel vanuit huis konden continueren zoals dringend geadviseerd door het RIVM en de overheid Digitaal behandelden bleek in veel gevallen een goed alternatief voor het ontvangen van patieumlnten op onze ambulante locaties en ook voor het bezoeken van patieumlnten thuis We zagen ook een sterke toename van beeldbellen als alternatief voor traditioneel telefonisch contact

Patieumlnten voor wie digitale behandeling niet voldoende geschikt of voldoende veilig was bleven we lsquoface to facersquo zien thuis of op onze (aangepaste) locaties Met veel patieumlnten viel uiteindelijk de keus op een bepaalde combinatie van lsquoface to facersquo en digitaal

Onze inzet voor de komende jaren zal zijn om een optimaal evenwicht te bereiken tussen lsquoface to facersquo en behande- ling online enof via (beeld)bellen Voor een groot deel van de patieumlnten kan zorsquon lsquoblendedrsquo behandeling een goede manier van behandelen zijn We streven de komende jaren naar een verhouding van 25-30 digitale en telefonische contacten en 75-70 face to face contacten

Bereikbaarheid

We willen zorgen dat patieumlnten familieleden verwijzers en andere bij de patieumlnt betrokken professionals ons zo nodig 7 x 24 uur kunnen bereiken Iedereen die contact met ons zoekt moet zo snel mogelijk bij de juiste collega(rsquos) terechtkomen en een goed antwoord krijgen

We weten dat de bereikbaarheid van behandelaars behandelteams en andere onderdelen van Parnassia Groep vaak te wensen overlaat en werken hard aan verbetering daarvan In 2019 hebben we daar opnieuw belangrijke stappen in gezet

Telefonie ndash Team Klantcontact Vanaf 1 januari 2019 zijn onze Centrale Aanmelding en Toeleiding (CAT) Informatie Service ons Verwijzerspunt en de afdeling telefonie gebundeld tot het Team Klantcontact Zij vormen gezamenlijk de voordeur voor verwijzers clieumln- ten en andere mensen die contact zoeken Voor de meeste clieumlnten en verwijzers verzorgen zij het eerste contact met onze organisatie Het gehele Team Klantcontact werd gehuisvest aan de President Kennedylaan in Den Haag Hier zit ook de 24- uursdienst van de samenwerkende huisartsen in de regio Hadoks Ook het contactcentrum van Florence (gezondheid en zorg voor ouderen) verhuisde in 2019 hiernaartoe Hierdoor is op deze locatie in Den Haag een lsquo247- bereikbaarheidshubrsquo ontstaan voor de hele regio

7 x 24-uursbereikbaarheid FIP Zorgcontact Met Incluzio en Florence in Den Haag werkten we in 2019 verder aan de voorbereidingen voor een zorgcentrale met GGZ als speciaal aandachtsgebied FIP Zorgcontact FIP staat voor Florence Incluzio en Parnassia Groep Incluzio heeft al een zeer actieve zorgcentrale draaiende Door samen te werken met Florence wordt schaalvoordeel beoogd en kunnen we aan innovatieve dienstverlening werken De gezamenlijk op te zetten nieuwe zorgcentrale heeft meerdere taken Ten eerste het optimaal uitvoeren van 7 x 24-uursbereikbaarheidsdiensten voor Florence Incluzio en Parnassia Groep met name met het oog op de bereikbaarheid buiten kantooruren Hiervoor worden naast telefonisten ook direct bereikbare hulpverleners ingeschakeld Ten tweede het ontwikkelen van vernieuwende (digi - tale) diensten op het snijvlak van GGZ verpleging en verzorging en welzijnhet gemeentelijk domein

In 2019 heeft deze zorgcentrale extra dienstverlening geleverd aan onze zorgbedrijven waaronder het verzorgen van een 247-achterwachtdienst voor de Wmo in Haaglanden In de regio Rijnmond is gestart met een pilot waarbij psychiaters op afstand meekijken bij crisisdienstcontacten

Deel 2 Werken aan goede zorg

35

Voorbereidingen zijn getroffen om de nieuwe triagefunctie vanuit de nieuwe Wet verplichte ggz vorm te geven vanuit FIP Zorgcontact In de loop van 2020 zal dit zijn beslag krijgen

De bereikbaarheidsfuncties van Florence werden geheel ingericht via het platform van Incluzio genaamd Facman Vanaf begin 2020 wordt ook de bereikbaarheid van Parnassia Groep door dit platform ondersteund Met Florence en het samenwerkingsverband van huisartsen Hadoks in Haaglanden lopen in 2020 diverse lijnen om de samenwerking in de regio te verbeteren Voor Parnassia Groep zelf zal de zorgcentrale in 2020 nieuwe diensten uitrollen vooral gericht op het leveren van online zorg voor de complexere doelgroep

Regionale serviceteams Wat betreft de ontwikkeling van regionale serviceteams binnen zorgbedrijven met name de combinatie i -psy PsyQ en Brijder constateerden we helaas dat deze stagneerde door diverse oorzaken Een pilot bij twee teams van Brijder waarbij we gebruikmaakten van een integratie van vaste en mobiele telefonie en een koppeling van secretariaten liet zien dat de functionaliteit nog niet voldoende volwassen was maar ook dat onze leidinggevenden en teams niet klaar waren om een dergelijke functionaliteit op dit moment te implementeren In 2020 bezien we opnieuw of we deze volgende stap in bereikbaarheid van onze teams en professionals kunnen zetten

Verbeterde chatfunctie Bezoekers van onze websites waaronder patieumlnten en hun familie en naasten kunnen via de chat op een snelle laagdrempelige manier vragen stellen en snel en deskundig antwoord krijgen Iedereen kan op werkdagen tot 2000 uur via de chat bij ons terecht met zorginhoudelijke en algemene vragen die worden beantwoord door een psycho- loog of een voorlichter Wanneer iemand vragen heeft over de eigen behandeling wordt hij of zij doorverwezen naar de eigen behandelaar In 2019 werd duidelijk dat het chatpakket niet voldeed aan onze wensen Begin 2020 is een nieuwe chatfunctie live gegaan In de loop van het jaar worden alle websites van Parnassia Groep voorzien van deze chatfunctionaliteit

Inzet kunstmatige intelligentie Parnassia Groep heeft inmiddels ervaring met het gebruik van een artificieel intelligent algoritme genaamd Tess dat in staat is responsief te reageren op vragen of signalen die het krijgt Het gaat om chatbottechnologie die vaak lsquoachterrsquo chat wordt ingezet In 2020 wordt Tess klaargemaakt om anonieme e-healthmodules voor clieumlnten te ondersteunen maar ook om vragen die binnenkomen via de chatfunctie op onze websites op een passende en lerende wijze te beantwoorden Dit wordt opgepakt samen met New Health Collective en Indigo

Deel 2 Werken aan goede zorg

36

Vier segmenten

In onze hulpverlening aan patieumlnten onderscheiden wij een viertal segmenten Als het kan bieden wij de hulp zo dicht bij de patieumlnt als mogelijk

1 Onze GGZ in en om de huisartsenpraktijk ndash zie hieronder 2 Onze wijkgerichte GGZ ndash zie p 40 ev 3 Onze gespecialiseerde programmarsquos ndash zie p 45 ev 4 Onze topspecialismen ndash zie p 48 ev

Het zoveel mogelijk dicht bij de patieumlnt bieden van zowel generalistische basis-GGZ als wijkgerichte GGZ draagt aanzienlijk bij aan de toegankelijkheid van zorg aan grotere effectiviteit en aan kostenreductie

1 Onze GGZ in en om de huisartsenpraktijk

Patieumlnten met psychische problemen worden in eerste instantie geholpen door de huisarts en zijn praktijk -

ondersteuner GGZ (POH-GGZ) Parnassia Groep kan die ondersteuner leveren Preventie en e-health maken deel uit van het zorgaanbod We bieden generalistische en relatief kortdurende behandelingen in de generalistische basis-GGZ (GBGGZ)

Zo nodig kan worden terugverwezen naar de huisartsPOH-GGZ of doorverwezen naar specialistische GGZ (SGGZ) Ook wanneer een patieumlnt door de huisarts wordt doorverwezen naar de specialistische GGZ bekijken we binnen Parnassia Groep eerst of een patieumlnt toch in de generalistische basis-GGZ behandeld kan worden Daarmee worden patieumlnten bij wie dat mogelijk is sneller geholpen en korter behandeld met goed resultaat

Wij zetten onze collegarsquos waar mogelijk in en om de huisartsenpraktijk in Voor patieumlnten maar ook voor de huisarts (en andere verwijzers) levert dit veel meerwaarde op De basis-GGZ bestaat uit twee onderdelen

bull Huisartsenzorg met GGZ-ondersteuning (POH-GGZ en preventie) bull Generalistische basis-GGZ (GBGGZ)

Wij kunnen de huisarts op deze twee onderdelen in samenhang ondersteunen

Met Indigo Service Organisatie (landelijke franchise) zijn zorginhoudelijke standaarden voor het behandelen in de basis-GGZ doorontwikkeld

Deel 2 Werken aan goede zorg

37

Alle Indigo-collegarsquos zijn opgeleid met behulp van het Indigo-handboek Focus in de Basis-GGZ met daarin beschreven behandeltrajecten voor lichte en matig ernstige stoornissen en vaardigheidstrajecten voor chronische GGZ-patieumlnten In 2019 is er een vernieuwde versie van het handboek Kortdurende GGZ uitgebracht

Praktijkondersteuner GGZ (POH-GGZ)

Een belangrijke rol wordt vervuld door de POH-GGZ die de huisarts ondersteunt en lsquoontzorgtrsquo Parnassia Groep levert deze ondersteuner in 195 huisartsenpraktijken in de kernregiorsquos Het betreft zowel gezondheidscentra als lsquosolopraktijkenrsquo Bij elkaar worden ongeveer 600 huisartsen door onze 120 POHrsquos-GGZ ondersteund

Na een sterke groei in de afgelopen jaren treedt er een stabilisatie op in het aantal patieumlnten dat door de POHrsquos -GGZ van Indigo wordt gezien In 2019 zijn er door onze POHrsquos-GGZ 19386 nieuwe patieumlnten gezien nagenoeg hetzelfde aantal als in 2018 (19244)

Hieronder een overzicht van ons bereik in en om de huisartsenpraktijken in de kernregiorsquos

Parnassia Groep in de huisartsenpraktijk

Totaal

Noord- Holland

Haaglanden Rijnmond

Huisartsenpraktijkengezondheidscentra met POH-GGZ van IndigoPG

195 praktijken 39 74 93

Aantal huisartsen binnen die praktijken plm 600 plm 160 plm 220 plm 220 Aantal POH-GGZ-collegarsquos 120 31 35 54 Fte POHrsquos-GGZ 7154 fte 140 fte 1985 fte 3769 fte

GBGGZ door IndigoParnassia Groep in huis- artsenpraktijkengezondheidscentra of in de nabijheid op eigen locaties in de wijken

47 praktijken

16

11

20

Preventie

Investeren in preventie komt ten goede aan de volksgezondheid ons welzijn en onze productiviteit en aan de betaal- baarheid van onze gezondheidszorg Ook gemeenten en andere organisaties zien in toenemende mate het belang van preventie en zijn bereid daarin extra te investeren

We werken samen met verschillende ketenpartners en op verschillende niveaus om optimale resultaten te behalen Dat doen we met universele preventieprogrammarsquos gericht op destigmatisering het vergroten van vaardigheden en bewustwording En verder met vroegsignalering van kinderen en jongeren met (een verhoogd risico op) psychische klachten gevolgd door het reduceren ervan met geiumlndiceerde preventieprogrammarsquos In contact met ouders kinderen en jongeren werken wij vanuit een oplossingsgerichte benadering en houden rekening met systeem- en omgevingsfactoren We maken gebruik van beschikbare interventies wetenschappelijke kennis en nieuwe digitale middelen

Een ontwikkeling op het gebied van preventie die een steeds hogere vlucht neemt is de inzet van webinars Zie p 77

GGZ-preventie Onze teams van Indigo Preventie verzorgen een breed scala aan preventieactiviteiten Naast de teams in Haaglanden en Rijnmond is in 2019 ook in Noord-Holland opnieuw met een preventieteam gestart In 2019 hebben de teams ruim 22000 personen bereikt met preventieve interventies

GGZ-preventie jeugd Indigo en Youz verzorgen ook een breed scala aan preventieactiviteiten voor kinderen en jeugdigen In de keten van de jeugdzorg vormen de preventieteams een essentieel onderdeel lsquoaan de voorkantrsquo Youz bestrijkt zo het gehele gebied van preventie tot en met de gesloten jeugdzorg

In 2019 hebben we naast alle reguliere jeugdactiviteiten gewerkt aan de verdere implementatie van KOPPKOV (hulp aan kinderen van ouders met psychische problemenkinderen van ouders met verslavingsproblemen) in het bijzonder in de BGGZ en SGGZ

De activiteiten konden in 2019 een aanmerkelijke groei doormaken doordat gemeentes er meer middelen voor be- schikbaar stelden In 2019 ontvingen de preventieafdelingen van Indigo en Youz van de gemeenten Den Haag Rijswijk Leidschendam-Voorburg en Pijnacker-Nootdorp ruim euro 26 miljoen subsidie voor jeugdpreventieactiviteiten een verdubbeling ten opzichte van 2018

Deel 2 Werken aan goede zorg

38

Ook gemeentes in Rijnmond investeren in het bijzonder in de aanpak van jeugdproblematiek door het inzetten van interventies op sociaal-emotionele ontwikkeling en KOPP In Rijnmond was er een groei van euro 17 miljoen naar euro 26 miljoen omzet

Verslavingspreventie In Midden-Holland en Noord-Holland heeft Brijder verslavingspreventie in 2019 ook grote groepen bereikt Dit betreft

zorsquon 52000 mensen ndash jongeren ouders familieleden professionals uit diverse werkvelden en consumenten Met vele verschillende soorten interventies wordt voorlichting gegeven en worden mogelijke risicorsquos en problemen rondom middelengebruik enof gamen tijdig gesignaleerd

Daarnaast bereiken we ook nog landelijk vele consumenten via ons online platform wwwdrugsinfoteamnl Het Drugs- infoteam geeft persoonlijk advies aan gebruikers van partydrugs zoals xtc speed en cannabis Het richt zich op het verhogen van kennis en het beperken van risicos Bezoekers van de site kunnen informatie vinden en actief vragen stellen aan het team Gemiddeld heeft de website rond de 8500 bezoekers per dag in het weekend of tijdens feestdagen vaak meer waarmee het aantal ten opzichte van 2018 ruim verdubbelde In 2019 heeft dat tot bijna 2290000 bezoeken geleid Er werden ruim 2880 vragen gesteld via de website de Facebookpagina en e-mail en zorsquon 1600 serieuze chatge- sprekken gevoerd Van de bezoekers komt slechts 15 agrave 20 uit het werkgebied van Brijder

Mental Health First Aid (MHFA) Parnassia Groep neemt deel aan een landelijk initiatief van GGZ-instellingen om een cursus lsquoeerste hulp bij psychi- sche problemenrsquo breed aan te bieden Oorspronkelijk komt deze internationaal erkende cursus uit Australieuml Deelnemers krijgen informatie over psychische aandoeningen en leren hoe je het gesprek kunt aangaan met iemand die (beginnende) psychische problemen heeft Ook leer je hoe je kunt handelen wanneer iemand in een crisis verkeert Na deze cursus kun je iemand de helpende hand reiken MHFA draagt bij aan het verkleinen van de sociale afstand tussen mensen met en zonder een psychische kwetsbaar- heid en aan destigmatisering van mensen met psychische problemen

Het initiatief wordt regionaal door ZonMw gefinancierd Daarnaast kon gebruikgemaakt worden van een landelijke subsidie van het ministerie van Justitie en Veiligheid toegekend aan MHFA Nederland waarmee deelnemers van Veiligheidshuizen getraind konden worden Licentiekosten konden gedragen worden met behulp van cofinanciering van Parnassia Groep

Inmiddels hebben we 5 gecertificeerde trainers In 2019 gaven we 25 cursussen met ruim 270 deelnemers We kunnen concluderen dat er een groeiende vraag is naar de cursus MHFA en dat deze bijdraagt aan de kennis en kunde van mensen in de omgang met anderen die psychische problematiek ervaren en al dan niet verward gedrag laten zien

Generalistische basis-GGZ

Parnassia Groep biedt GBGGZ aan op ruim 65 locaties verspreid over onze kernregiorsquos in huisartsenpraktijken gezondheidscentra of in de nabijheid daarvan en op eigen locaties in de wijk

Een welkome ontwikkeling voor patieumlnten die zich wat betreft zorgzwaarte bevinden op het grensvlak van BGGZ en SGGZ zijn de in 2019 geiumlntroduceerde innovatieve financieringsvormen zoals Umami en Eleo Deze maken een behandeling in de BGGZ met een inzet van 1300 tot 1800 minuten mogelijk Het meest omvangrijke product in de BGGZ tot dusverre (Intensief) ging uit van een gemiddelde behandeltijd van 750 minuten oftewel 11 sessies Umami en Eleo maken het mogelijk om in de BGGZ een behandeling te bieden die 15 tot 25 sessies duurt Hiermee wordt gestimuleerd dat het aantal sessies zo veel mogelijk vooraf wordt overeengekomen We zullen deze producten ook benutten voor behandeltrajecten in de SGGZ die langer dan een jaar duren

Werden er in 2018 15100 BGGZ-trajecten geopend in 2019 is dit aantal gestegen naar 23481 trajecten De stijging is met name te zien bij onze specialistische zorgbedrijven en is een direct gevolg van de introductie van Umami en Eleo Bij de producten kort middel en intensief ligt de gemiddelde behandeltijd van Parnassia Groep rond de NZa-rekentijd Bij het product chronisch ligt de behandeltijd 17 onder de NZa-rekentijd

Online behandelen GGZ In 2019 groeide het aantal volledig digitale behandelingen voor volwassenen in de GBGGZ waarmee Indigo in 2018 van start ging Zie p 33-34

Deel 2 Werken aan goede zorg

39

Samenwerking en communicatie met verwijzers

Goede samenwerking met verwijzers is van groot belang voor de beste zorg voor de patieumlnt op de juiste plek De verwijzers hebben steeds de regie over de zorg aan hun patieumlnten Samen met hen willen we de best mogelijke zorg leveren In samenspraak met huisartsen ontwikkelen we nieuwe werkwijzen om onze processen op het vlak van communicatie en toeleiding zo goed mogelijk af te stemmen en soepel te laten verlopen Inzet is een naadloze aansluiting tussen onze zorg en de zorg van de verwijzer zodat patieumlnten optimaal bediend worden

Niet-patieumlntgebonden communicatie verloopt vanuit eacuteeacuten centrale afzender namelijk Parnassia Groep Dit maakt onze organisatie (met meerdere merken) overzichtelijker voor huisartsen en vergemakkelijkt doeltreffende communicatie We sturen vier keer per jaar een nieuwsbrief aan verwijzers om hen te informeren over relevante ontwikkelingen

Consultatie De huisarts heeft behoefte aan overleg over een patieumlnt Voor een bekende patieumlnt is de regiebehandelaar aan- spreekpunt voor de huisarts In het geval van een onbekende patieumlnt of bij overige vragen geeft een psychiater van de Psychiatrische Consultatielijn Huisartsen (PCH) binnen 24 uur antwoord op een vraag van de huisarts Via het Parnassia Groep-portaal kan de huisarts direct vanuit zijn HIS digitaal een consultatievraag stellen We streven ernaar om consultatievragen zoveel mogelijk via het portaal te laten verlopen met het oog op een zorg- vuldige zorginhoudelijke en administratieve verslaglegging en verwerking en om inzicht te krijgen in de hoeveelheid en het soort vragen De consultatievragen die digitaal worden gesteld worden dagelijks direct en veilig via het Parnassia Groep-portaal beantwoord door de PCH die wordt bemand door psychiaters van Indigo We streven ernaar de dienstverlening te verstevigen door aan elke huisartsenpraktijk een vaste psychiater te koppelen

GGZ Adviesraden (huisartsen) In alle drie onze kernregiorsquos hebben we GGZ Adviesraden ingesteld Deze bestaan uit zes agrave acht huisartsen per regio die drie tot vier keer per jaar samenkomen met als doel om te spreken en afspraken te maken over het verbeteren van de GGZ in de regio en over wat Parnassia Groep beter kan doen in het werken met de huisarts (welke knelpunten moeten we oplossen) De bijeenkomsten worden door de huisartsen zeer gewaardeerd en zijn voor Parnassia Groep van belang voor het continu verbeteren van de zorg

Verwijzerspunt Huisartsen en andere verwijzers die vragen hebben over de organisatie (hun) patieumlnten die in zorg zijnkomen of contact zoeken met een medewerker of afdeling maken graag gebruik van de mogelijkheid om contact op te nemen met ons Verwijzerspunt Het Verwijzerspunt zorgt er samen met het Verwijzersportaal voor dat verwijzers makkelijker hun weg vinden binnen Parnassia Groep Onder andere door het aandragen van verbeterpunten draagt het Verwijzerspunt bij aan een optimale samenwerking tussen verwijzers en Parnassia Groep In 2019 werden 6594 vragen van verwijzers behandeld

Parnassia Groep-portaal voor huisartsen Het Parnassia Groep-portaal biedt via het HIS van de huisarts actuele patieumlnteninformatie uit ons EPD MijnQuarant Huisartsen en POHrsquos-GGZ kunnen met het portaal digitaal transparant en beveiligd

bull de status van hun patieumlnt in zorg bij Parnassia Groep zien (diagnose medicatie behandeldata naam regie- behandelaar en behandelafdeling en telefoonnummer)

bull een patieumlnt digitaal verwijzen naar Parnassia Groep

bull een consultatievraag stellen aan een Parnassia Groep-psychiater bull patieumlnten aanmelden voor zelfhulpmodules of preventiecursussen

In 2019 is het portaal ook beschikbaar gesteld voor huisartsen van de zorgbedrijven Antes en 1nP Daardoor is het aantal aangesloten huisartsen in 2019 gegroeid van 800 tot ongeveer 1000

E-health In totaal zijn er in 2019 via het Parnassia Groep-portaal ongeveer 1600 zelfhulpmodules uitgezet door POHrsquos-GGZ in de huisartsenpraktijk De verwachting is dat dit aantal in 2020 verder zal groeien gezien de stijgende trend in het gebruik in de laatste maanden van 2019

Deel 2 Werken aan goede zorg

40

2 Onze wijkgerichte GGZ

Een belangrijk deel van onze zorg bieden we in de woonomgeving van de patieumlnt georganiseerd op wijkniveau in nauwe samenwerking met tal van partners Met hen smeden we zorgketens die zijn toegesneden op de plaatselijke omstandigheden

Gedurende een reeks van jaren hebben we gewerkt aan een sterke lsquoambulantiseringrsquo door het opbouwen van meer ambulante zorg in de wijk en intensieve behandeling thuis waardoor het aantal klinische bedden kon worden afgebouwd

We nemen deel in gemeentelijke jeugdteams en hebben gespecialiseerde GGZ-teams voor kinderen en jeugdigen Voor met name patieumlnten met ernstige psychiatrische aandoeningen (EPArsquos) is er in de wijk het GGZ-(FACT-)team We bieden bemoeizorg voor zorgwekkende patieumlnten die nog geen zorg ontvangen

We bieden Intensief Behandelen Thuis (IBT) om klinische opname te voorkomen of te bekorten Het heeft immers altijd de voorkeur om patieumlnten in hun eigen vertrouwde leefomgeving te behandelen Het IBT-aanbod zijn we verder aan het uitbouwen (zie Herstellen doe je thuis p 52)

Hoe beter we erin slagen patieumlnten in hun eigen omgeving ambulant te behandelen hoe minder bedden er nodig zijn We slaagden er de afgelopen jaren in om in lijn met de landelijke afspraken het aantal bedden aanzienlijk te reduceren (zie p 52 ev)

GGZ-teams in de wijk voor kinderen en jeugdigen

In de drie kernregiorsquos van Parnassia Groep zijn teams van zorgbedrijf Youz actief voor kinderen jongeren en gezin- nen Deze teams werken samen met lokale partners om zo goed mogelijk onderling afgestemde hulp te bieden Zo participeren onze collegarsquos in gemeentelijke wijkteams en werken samen met onder andere huisartsen scholen en Centra voor Jeugd en Gezin (CJGrsquos)

Noord-Holland

Youz werkt in de regio Zaanstreek-Waterland-Amsterdam met drie poliklinieken Daarnaast is er een team Transvisie Zorg (betreft transgenderzorg) zijn we actief in twee jeugdteams in Zaandam en werken we met twee FACT-teams Jeugd in Purmerend en Zaandam In 2019 werden circa 1000 clieumlnten behandeld en begeleid

In de regio Velsen-Hoofddorp-Haarlem is de polikliniek Hoofddorp fors gegroeid en begin 2019 is er ook hier gestart met een FACT-team In genoemde regiorsquos zijn bij elkaar ruim 1000 clieumlnten in behandeling

In heel het werkgebied van Noord-Holland werken alle teams samen met collega-zorgaanbieders zoals de forensische hulpverlening de zorg voor licht verstandelijk beperkten jeugd- en opvoedhulp verslavingszorg en trajectbegeleiding en jobcoaching

Haaglanden

In de regio Haaglanden zijn voor circa 25 fte collegarsquos van Youz werkzaam in de jeugdteams in Den Haag en Rijswijk Zij participeren in samengestelde teams met collegarsquos van andere hulpverlenende organisaties als Middin Extra Jeugdformaat en Ipse de Bruggen In de tien CJGrsquos verzorgen zij consultaties en korte behandeltrajecten Op detacheringsbasis werken vanuit Youz psychologen (ortho)pedagogen maatschappelijk werkers systeemthera- peuten en ouderbegeleiders in de jeugdteams Door de CJGrsquos wordt laagdrempelig hulp geboden in de wijk en de directe leefomgeving van kinderen jongeren en gezinnen In de wijk wordt nauw samengewerkt met andere voor- zieningen zoals huisartspraktijken en jeugdgezondheidszorg (consultatiebureaus)

Ook is sprake van een specialistisch team van circa vijftien collegarsquos die bij verschillende CJGrsquos werken en zich richten op de doelgroep van 0- tot 6-jarigen (IMH Infant Mental Health) In dit team wordt ook samengewerkt met collegarsquos van Ipse de Bruggen (LVB) en Jeugdformaat (jeugdzorg) zodat zo integraal mogelijke zorg kan worden geboden

Ook werken wij met FACT-teams Jeugd in Den Haag Zoetermeer en Gouda FACT staat voor Flexible Assertive Community Treatment Door onze collegarsquos in deze teams worden jongeren begeleid met ernstige psychische en psychiatrische problemen die op meerdere leefgebieden vastlopen Vanuit een outreachende werkwijze richt onze inzet zich op het verminderen van klachten en symptomen en het leren omgaan met een beperking Tevens is het

Deel 2 Werken aan goede zorg

41

doel jongeren toe te leiden naar passende reguliere behandeling dan wel andere hulp bij het herstel op het gebied van bijvoorbeeld school dagactiviteiten et cetera

Rijnmond

In regio Rijnmond participeert Youz in de wijkteams van 12 gemeenten Deze 12 gemeenten geven op verschillende manieren invulling aan de inzet van onze collegarsquos in de wijkteams In alle gevallen ligt de nadruk op het vanuit onze GGZ-expertise ondersteunen van kinderen jongeren en gezinnen in hun directe leefomgeving Van de gemeenten krijgen wij terug dat men over het algemeen positief is over onze bijdrage in het hulptraject voor kinderen jongeren en gezinnen Dit heeft betrekking op zowel onze preventieve als onze curatieve interventies Ons werk in de wijkteams in Rijnmond doen wij met 137 collegarsquos die daarnaast ook deels in onze poliklinieken werkzaam zijn

In deze regio zijn 4 FACT-teams Jeugd actief (circa 9 fte per team) In totaal behandelden en begeleidden zij circa 360 clieumlnten in 2019 Deze teams opereren naast de poliklinieken het IBT-team (intensieve behandeling thuis) en de spoedpoli Gekeken wordt of de FACT-teams Jeugd meer in samenhang met de poliklinieken georganiseerd kunnen worden om zo de wederzijdse inzet van expertise te verbeteren

GGZ-teams in de wijk voor patieumlnten met een EPA

Meerdere zorgbedrijven binnen Parnassia Groep bieden zorg aan mensen met complexe psychiatrische problemen veelal in combinatie met problemen op meerdere levensgebieden Het betreft vooral mensen met een ernstige psychiatrische aandoening (EPA)

In onze drie kernregiorsquos worden de ambulante zorg en ondersteuning voor deze complexe en kwetsbare doelgroep geboden door onze GGZ-teams in de wijk in samenwerking met vele lokale partners waaronder de gemeentelijke sociale wijkteams (ook wel JMO-teams ndash Jeugd en Maatschappelijke Ondersteuning) Meer en meer wordt daarbij uitgegaan van participatie van mensen en het versterken van hun eigen kracht en van het sociale netwerk

In elke wijkdeelgemeente in onze drie kernregiorsquos hebben wij nu een FACT-gecertificeerd GGZ-team operationeel voor de daar wonende EPA-patieumlnten Met deze wijkgerichte benadering wordt klinische behandeling waar mogelijk voorkomen of verkort

Onze GGZ-teams vervullen meerdere belangrijke rollen bull Zij bieden ambulante behandeling voor en begeleiding aan patieumlnten die zelfstandig wonen in de wijk En aan

patieumlnten in beschermende woonvormen ndash deels die van de groep maar ook die van collega-aanbieders bull Als ambulante zorg tijdelijk niet volstaat dan dragen zij zorg voor de nodige intensivering van de zorg zo mogelijk

intensieve behandeling thuis (IBT zie p 52) anders een ndash zo nodig acute ndash klinische opname in een van onze klinieken eventueel in deeltijd

bull Collegarsquos van onze GGZ-teams werken actief in of met de sociale wijkteamsJMO-teams van gemeenten samen met verschillende experts uit andere sectoren om gezamenlijk de meest passende hulp te organiseren

bull Bij elk GGZ-team is een aantal lsquovastersquo patieumlnten ingeschreven voor meer of minder intensieve behandeling enof begeleiding gedurende een langere periode

Daarnaast vervullen de GGZ-teams in toenemende mate een rol op het gebied van lsquobemoeizorgrsquo voor die mensen die zorg behoeven maar nog geen zorg vragenkrijgen lsquoAchter de voordeur komenrsquo is een cruciale stap om hen deze te kunnen aanbieden Deze uitbreiding van de rol van de GGZ-teams met een persoonsgerichte aanpak is een belang- rijke bijdrage aan een sluitende aanpak voor het verminderen van de problematiek van personen met verward gedrag (zie hieronder op p 44 ev)

De GGZ-teams maken deel uit van onze ketenzorgbedrijven in onze kernregiorsquos Parnassia in Noord-Holland en Haaglanden en Antes ZorgBavo Europoort in de regio Rijnmond Samenwerking met andere zorgbedrijven wordt gezocht als het gaat om specifieke zorgprogrammarsquos zoals traumabehandeling en behandeling van angststoornissen

Over de zorg voor de EPA-doelgroep maken we afspraken met zowel gemeentes als zorgverzekeraars Met hen zetten wij in elke regio in op een zo goed mogelijk onderling afgestemde inzet van middelen voor deze doelgroep De verzekeraars bekostigen de behandeling (Zvw) de gemeentes zijn verantwoordelijk voor ambulante begeleiding en dagbesteding (Wmo) Wat betreft beschermd wonen hangt het af van de zwaarte van de indicatie wie dit bekostigt Voor sommige patieumlnten is er sprake van bekostiging door justitie Zie wat betreft de gecompliceerde financiering verder op p 111 ev

Deel 2 Werken aan goede zorg

42

Net als op het terrein van de jeugd-GGZ geldt ook in dit domein dat financiers steeds meer eisen stellen aan goede samenwerking en afstemming tussen zorg- en dienstverleners veelal op basis van gezamenlijke contracten met een van de aanbieders als hoofdaannemer

Noord-Holland

EPA-patieumlnten worden ambulant behandeld en begeleid door zes GGZ-teams die samen het gehele werkgebied van Parnassia Noord-Holland bestrijken Daarnaast is er het regionale specialismeteam het Centrum Autisme Door de aansluiting van het dr Leo Kannerhuis (LKH) bij Parnassia Groep is een goede samenwerking tot stand gekomen tussen het Centrum Autisme en de poli voor volwassenen (Amsterdam) van het LHK Het VIP-team (Vroege Interventie bij Psychose) kon niet langer als zelfstandig team blijven bestaan Clieumlnten zijn overgedragen aan een van de GGZ-teams van Parnassia Noord-Holland of aan een jeugdteam van Youz

Haaglanden

Er zijn veertien GGZ-teams binnen Den Haag en er is eacuteeacuten GGZ-team in Zoetermeer Daarnaast zijn er ook ambulante specialismeteams die in de wijk werken het Centrum Eerste Psychose het Jong Volwassenen Team het team Verstandelijke Beperkingen amp Psychiatrie het Centrum Autisme Haaglanden het team Toeleiding Consultatie en Advies het specialistische team Ouderenpsychiatrie en het Geriatrieteam

In 2019 zijn de proeftuinen die eerder met subsidie van de gemeente Den Haag waren gestart vanuit het GGZ-team Moerwijk en het GGZ-team Bohemen-Waldeck verder uitgerold binnen GGZ-teams Spoorwijk-Laak en Transvaal Het doel van deze proeftuinen is om zonder schotten tussen wetten en financieringsstromen een verbinding te leggen tussen ons medische domein en het sociale domein van de gemeente De betreffende GGZ-teams werken nauw sa- men met de JMO-teams in hun wijk en andere relevante partners De proeftuinen vormen een vliegwiel om op termijn in alle wijken van Den Haag geiumlntegreerde zorg aan te kunnen bieden

Achter de voordeur GGZ-begeleiding in de wijk In Den Haag is met gemeentelijke subsidie het team Achter de Voordeur ofwel lsquoGGZ-begeleiding in de wijkrsquo actief sinds 2016 De collegarsquos die gekoppeld zijn aan de GGZ-teams bieden laagdrempelige GGZ-begeleiding en -ondersteuning aan Haagse burgers die niet in behandeling zijn of uit beeld geraakt zijn van de professionele hulpver- lening waarbij sprake is van ernstige psychosociale problemen en waarbij GGZ-problematiek enof verslaving vermoed wordt Wanneer het vermoeden juist is wordt zorg gedragen voor toeleiding naar passende (GGZ-)zorg begeleiding dagbesteding en maatschappelijke deelname Het systeem van de betrokkene wordt hierbij waar moge- lijk actief betrokken Het aanbod vormt een maatschappelijk vangnet evenals een netwerk dat verschillende (maat- schappelijke) organisaties en instanties met elkaar verbindt In 2019 werden er via lsquoAchter de Voordeurrsquo bijna 1200 mensen in zorg genomen ndash een flinke groei ten opzichte van 2018 (1020)

Rijnmond

Begin 2019 had Bavo Europoort negentien wijkteams actief daarnaast zijn er nog drie specialismeteams die meer regionaal werken Sarr Autisme en de VIP-teams (Vroege Interventie bij Psychose) waarin collegarsquos van Bavo Europoort en Lucertis nauw samenwerken Antes Zorg had eveneens negentien wijkteams actief waaronder enkele specialistische teams zoals Zwanger amp Verslaafd In de loop van 2019 werden een extra IBT-team een extra VIP-team en een team Detox Thuis operationeel Per 1 februari 2020 is het Noord-team opgesplitst in twee teams Noordoost en Noordwest Zo is een extra team ontstaan waardoor we kunnen zorgen voor een betere spreiding in de omgeving We kunnen hierdoor meer patieumlnten in de thuissituatie behandelen en ziekenhuisopnames voorkomen Het team Detox Thuis werkt voor patieumlnten met verslavingsproblematiek Het bestaat uit zorgprofessionals met verschillende achtergronden Zo zijn er leden met veel ervaring in de verslavingszorg Andere leden hebben vooral ervaring in de psychiatrie en de somatiek Doordat het team in de leefomgeving van de patieumlnt werkt kunnen klinische opnames worden voorkomen

Fusie-integratie In het kader van de fusie-integratie realiseren we in de periode 2019-2020 een geiumlntegreerd ambulant zorgaanbod In 2018 en 2019 zijn hiertoe de nodige voorbereidingen getroffen In mei of juni 2020 zal de feitelijke transitie worden gerealiseerd De huidige ambulante teams voor volwassenpsychiatrie van Antes en Bavo Europoort gaan verder als wijkgerichte GGZ-teams Deze teams zullen actief zijn in zeven regiorsquos

Deel 2 Werken aan goede zorg

43

Naast deze wijkgerichte GGZ-teams wordt een wijkoverstijgend aanbod gerealiseerd gericht op specifieke diagnos- tiek interventies en programmarsquos die bijvoorbeeld vanwege de lage prevalentie en het efficieumlnt inzetten van kennis en capaciteit bij voorkeur niet-wijkgericht worden georganiseerd Ook zullen er expertteams worden gerealiseerd die werkzaam zijn op het gebied van onder meer neurobiologische ontwikkelingsstoornissen (autisme ADHD) vroege interventie bij een psychose en verslaving

In samenhang met de versterking van het ambulante aanbod zullen we in Rijnmond nog 159 Wlz-bedden afbouwen en voor de resterende bedden een ingrijpend vernieuwingsplan uitvoeren (zie p 93)

Bemoeizorg Het Antes Team Bemoeizorg (ATB) is een ambulant team van Antes werkzaam binnen de gehele gemeente Rotter- dam en in Barendrecht Ridderkerk en Capelle aan den IJssel dat wijkoverstijgend te werk gaat Het team richt zich specifiek op het helpen van burgers die zich in kwetsbare situaties bevinden en complexe problematiek hebben op het gebied van psychiatrie enof verslaving Doel van het ATB is om mensen toe te leiden naar de juiste hulp onder- steuning of zorg Het team is gespecialiseerd in het toeleiden van zorgwekkende zorgmijders waarbij de OGGZ-inzet onvoldoende blijkt Het ATB krijgt de financiering via het Lokaal Zorgnetwerk (Barendrecht Ridderkerk Capelle aan den IJssel) of een Wmo-bemoeizorgarrangement van de gemeente Rotterdam In 2019 kreeg het ATB bijna 160 aanmeldingen waarbij gemiddeld 20 uur per casus werd besteed

Personen met verward gedrag

Ook in 2019 was er landelijk weer veel aandacht voor de problematiek rond personen met verward gedrag en daarmee samenhangend de versterking van de acute keten en de samenwerking met de politie

Noord-Holland

Vroegsignalering In de regio Midden-Kennemerland en in de regio Zaanstreek-Waterland zijn er samenwerkingsovereenkomsten gesloten ten behoeve van de vroegsignalering van verwarde personen In Midden-Kennemerland werken Parnassia Noord-Holland en Brijder hiertoe samen met GGZ inGeest GGD Haarlem en de politie In Zaanstreek-Waterland met het Meldpunt Opvang en Bemoeizorg (MOB) van GGD Zaan- streek-Waterland en de politie Doelstelling is het op basis van meldingen bij de politie van mensen met verward enof overlast gevend gedrag vroegtijdig oppakken van deze signalen en het inzetten van hulp cq toeleiden naar zorg De werkwijze kenmerkt zich door korte lijnen snel schakelen en direct contact In 2019 werd in de regio Zaanstreek-Waterland samen met de GGD de ZonMw-aanvraag voor alternatief vervoer van verwarde personen bij semi-acute meldingen gehonoreerd De zogeheten meditaxi een mobiele triage- en vervoers- unit werd operationeel Het is een pilot die tot voorjaar 2020 loopt

Samenwerken in de wijk Onder deze titel wordt met subsidie van ZonMw een project uitgevoerd rond de opvang van mensen met verward gedrag in de wijken Oude Haven en Pelders- en Hoornseveld (Zaanstad) en de wijken Wheermolen en Purmer (Purmerend) Het betreft een gezamenlijk project van GGD Zaanstreek-Waterland en Parnassia waarbij ook clieumlnten- organisaties en ervaringsdeskundigen zijn betrokken Na een moeizame startperiode vanaf 2017 weten de verschil - lende partijen elkaar nu goed te vinden en elkaars expertise goed in te zetten

Noodteam De gemeenten Beverwijk Uitgeest en Heemskerk kennen al een aantal jaren het zogeheten noodteam en het Noodteam Convenant Samenwerkende partners hier zijn niet alleen zorginstellingen waaronder Parnassia Noord- Holland Brijder en RIBW KAM maar ook woningcorporaties MEE en maatschappelijke dienstverlening De samen- werking wordt jaarlijks geeumlvalueerd en is verlengd De verschillende partijen weten elkaar goed te vinden en zijn tevreden over deze werkwijze

Haaglanden

Opvang Verwarde Personen (OVP) Sinds 2014 is een zorgteam van Parnassia Haaglanden gehuisvest in het hoofdbureau van de politie Deze voorziening maakt een korte opvang mogelijk voor personen met verward gedrag die hiernaartoe gebracht worden door de politie Het unieke concept van de OVP kwam tot stand in samenwerking met de gemeente Den Haag de politie-eenheid Den Haag de reclassering en het Openbaar Ministerie Het concept voorziet in het nemen van een

Deel 2 Werken aan goede zorg

44

gezamenlijke verantwoordelijkheid voor acute zorg dan wel strafrechtinterventies bij verwarde personen Op de opvang zijn 24 uur per dag collegarsquos van ons aanwezig die direct bij binnenkomst kunnen beoordelen of iemand met verward gedrag zorg nodig heeft en zo ja hoe deze het beste kan worden georganiseerd Met deze werkwijze wordt voorkomen dat personen met verward gedrag die geen strafrechtelijk feit gepleegd hebben in een politiecel belanden en zonder hulp weer op straat terechtkomen Tegelijkertijd krijgen zij sneller zorg en neemt deze werkwijze politie- agenten veel werk uit handen Meerdere randgemeenten hebben zich aangesloten bij de OVP Den Haag Het betreft Rijswijk Wassenaar Leidschendam-Voorburg en Zoetermeer Daarnaast vervult de OVP Den Haag een lsquooverloop- functiersquo voor de OVP van GGZ Delfland

In 2019 kwamen 1552 personen met verward gedrag bij de OVP binnen in 2018 waren dat er 1745 Dat betekent dat de daling die we zagen na de piek in 2015 kort na de start zich voortzet Ook het aantal meldingen bij onze crisisdienst vertoont een dalende tendens Het lijkt erop dat de opbouw van de wijkgerichte GGZ en onze nazorgprogrammarsquos gaandeweg hun vruchten beginnen af te werpen wat betreft de zorg aan bekende patieumlnten Bedacht moet worden dat de helft van de crisismeldingen nieuwe patieumlnten betreft die nog geen behandelrelatie met Parnassia Groep hebben

Haagse Spoed Met behulp van subsidie van ZonMw werd in 2017 gestart met het project Haagse Spoed een gecombineerde somatische en psychiatrische spoedeisende hulp (SEH) onder het dak van het Haags Medisch Centrum (HMC) loca- tie Westeinde Een arts en verpleegkundige van onze crisisdienst zijn hierbij tijdens de piekuren op de SEH aanwezig Met deze gecombineerde aanpak vond geiumlntegreerde diagnostiek op eacuteeacuten locatie plaats van zowel somatische als psychische oorzaken van acute lsquoverwardheidrsquo Beoogd werd een afname van wachttijden voor psychiatrische beoor- deling op de SEH een verbetering van de doorlooptijden van de SEH en minder stigmatisering van psychiatrische patieumlnten nu zij op een lsquogewonersquo SEH terechtkunnen met hun psychische probleem De ervaringen werden positief geeumlvalueerd Helaas moest het project in 2019 vanwege een verbouwing van de SEH in het HMC worden stopgezet doordat er geen ruimte meer aanwezig was waar vanuit het crisisdienstkoppel kon werken De wens om het project weer op te pakken is er nog steeds

Triage en passend vervoer Samen met netwerkpartners Regionale Ambulancevoorziening (RAV) Haaglanden de gemeente Den Haag en de gemeente Delft de politie huisartsenpost Smash GGZ Rivierduinen en GGZ Delfland werd in 2018 met subsidie van ZonMw gestart met een pilot voor triage en passend vervoer voor personen met verward gedrag in de regio Haag- landen De Mobiele Interventie en Preventie Unit (MIPU) wordt ingezet na 112-meldingen over personen met verward gedrag Een gespecialiseerde verpleegkundige bezoekt de persoon als eerste zo veel mogelijk in de thuissi tuatie Is vervoer naar een beoordelingslocatie of GGZ-instelling nodig dan wordt de betreffende persoon niet langer in een politiewagen vervoerd maar in de MIPU een onopvallend voertuig De pilot liep tot eind 2019 evaluatie vindt in 2020 plaats

Rijnmond

Aanjaagteam In de regio Rotterdam (ingebed in de VeiligheidsAlliantie regio Rotterdam) is sinds 2017 een regionaal aanjaagteam lsquoaanpak personen met verward gedragrsquo actief In dit aanjaagteam zijn 32 gemeenten Veiligheidshuis Rotterdam - Rijnmond Veiligheidshuis Zuid-Holland Zuid politie Openbaar Ministerie en een groot aantal zorg- en sociale instellingen uit dit gebied vertegenwoordigd In 2019 zijn in het kader van het invoeren van de Generieke Module Acute Psychiatrie (GMAP) beoordelingslocaties op onze locaties Poortmolen en Poortugaal ingericht

Doorontwikkeling Convenant Acute Psychiatrie Het Convenant Acute Psychiatrie regio Rotterdam-Rijnmond en Zuid-Hollandse Eilanden kent als convenantpartijen Antes Yulius kinder- en jeugdpsychiatrie GGZ Delfland en Erasmus MC Het Regioplan Acute Psychiatrie voor de regio Rotterdam-Rijnmond vormt de context voor de specifieke afspraken die in dit convenant zijn opgenomen De basis wordt gevormd door de Generieke Module Acute Psychiatrie (GMAP)

In het convenant hebben de genoemde instellingen in het verleden afspraken gemaakt over het altijd kunnen plaatsen van acute opnames binnen de regio In 2019 zijn deze gezien de ontwikkeling van de GMAP-structuur opnieuw bevestigd Er zijn heldere afspraken gemaakt over de diverse beoordelingslocaties waaronder die van Antes op de terreinen Poortmolen en Poortugaal

Deel 2 Werken aan goede zorg

45

3 Onze gespecialiseerde programmarsquos

Begin 2019 brachten wij wijzigingen aan in de merken waaronder wij onze hulp aanbieden Merken die voor meerdere doelgroepen werkten hebben we onder eacuteeacuten merk gebracht Dit vergroot de duidelijkheid en we besparen er kosten mee

Hieronder geven we per merk een korte typering van de aangeboden programmarsquos

Indigo mentale ondersteuning direct en dichtbij Voorkomen en kortdurend behandelen van lichte tot matige psychische klachten zoals angst paniek depressie of trauma maar ook behandeling van chronische klachten Direct en dichtbij voor jeugd volwassenen en ouderen

Sprink onderdeel van Antes Zorg is begin 2019 overgegaan naar Indigo Rijnmond en werk t voortaan onder die merknaam

1nP GGZ persoonlijk en dichtbij 1nP is een landelijk netwerk van GGZ-professionals Deze professionals helpen mensen met psychiatrische problemen op persoonlijke wijze in hun directe omgeving

Youz specialist in kinder- en jeugdpsychiatrie Youz behandelt en ondersteunt kinderen en jongeren tot 23 jaar en begeleidt hun ouders Youz werkt in diverse gemeentes in wijkteams en heeft specialistische polis

Lucertis De Jutters en Youz Verslavingszorg presenteren zich sinds januari 2019 gezamenlijk onder de naam Youz Het dr Leo Kannerhuis behandel- en kenniscentrum voor autisme is organisatorisch onderdeel van het zorgbedrijf Youz Werkt onder eigen label onder de merknaam Youz

i-psy specialist in interculturele psychiatrie i-psy voorkomt en behandelt problemen die samenhangen met migratie en het leven in twee culturen Heimwee eenzaamheid en onverwerkt verdriet kunnen veel invloed hebben op het psychisch welzijn

PsyQ specialist bij psychische problemen PsyQ biedt specialistische behandelingen bij psychische problemen zoals angststoornissen depressie ADHD bij volwassenen persoonlijkheidsproblematiek trauma en PTSS seksuologie en eetstoornissen

Brijder specialist in verslavingszorg Brijder voorkomt en behandelt problemen met alcohol drugs medicijnen gokken gamen en bijkomende problematiek

Parnassia specialist in psychiatrie Parnassia behandelt en begeleidt volwassenen met ernstige psychiatrische aandoeningen en ouderen met psychiatrische problemen of dementie in de regios Haaglanden en Noord-Holland Parnassia helpt mensen op een respectvolle en resultaatgerichte manier bij het te boven komen van de gevolgen van hun aandoening

In Noord-Holland heette Parnassia voorheen Dijk en Duin

Antes specialist in psychiatrie en verslaving Antes behandelt en begeleidt mensen met ernstige psychiatrische problemen en verslavings- problemen in de regio Rijnmond Ook biedt zij zorg en begeleiding aan mensen met niet - aangeboren hersenletsel (NAH) en ouderen met psychiatrische problemen en dementie

Tot 20 april 2020 werd nog voor een deel van Antes de naam Bavo Europoort gevoerd

Reakt werken aan je toekomst Reakt helpt mensen met psychische problemen of een verslavingsachtergrond op weg in hun dagelijks leven Bijvoorbeeld bij het vinden en behouden van werk bij het vergroten van het sociale netwerk of bij het leiden van een gezonder leven

Deel 2 Werken aan goede zorg

46

Fivoor forensische en intensieve psychiatrische zorg De forensische zorgonderdelen van Parnassia Groep (het voormalige Palier) Altrecht en de Kijvelanden zijn verenigd eacuteeacuten organisatie te weten Fivoor Het streven van Fivoor is om een sterke keten van behandeling begeleiding en beveiliging te bieden

Triora ndash Specialist in verslavingszorg Intensieve klinische behandeling voor mensen met een verslaving Triora biedt ook ambulante verslavingszorg in de poliklinieken

Enkele programmarsquos bieden we sinds enige jaren ook aan in het buitenland bull Met Fivoor en Sodexo biedt Parnassia Groep in Belgieuml (Gent en Antwerpen) forensische zorg aan Belgische

gedetineerden In 2020 nemen we deel aan de aanbesteding voor twee forensische behandelcentra in Wallonieuml bull Triora biedt in Spanje (Alicante en Malaga) verslavingszorg volgens het Minnesotamodel voor (niet -

Nederlandse) patieumlnten Na evaluatie van de resultaten en de perspectieven na de langdurige coronacrisis hebben we moeten besluiten de kliniek in Alicante te sluiten en die in Malaga over te dragen aan de mede- aandeelhouder

Enkele bijzondere doelgroepen uitgelicht

Gezinnen sterker maken

Veel van onze patieumlnten leven in een gezin Met een gezin bedoelen we ouder(s) en kind(eren) ongeacht de samenlevingsvorm Een psychische ziekte legt meestal een groot beslag op alle gezinsleden Als een gezinslid psychische problemen heeft dan is door omgevings- en genetische factoren de kans relatief groot dat ook andere gezinsleden zulke problemen hebben of krijgen Daarom streven we naar een integrale gezinsaanpak

Integrale hulpverlening aan gezinnen in Haaglanden De hulpverlening vanuit jeugdzorg en de zorg voor mensen met een licht verstandelijke beperking (LVB) is nog vaak gescheiden van de hulp vanuit de kinder- en jeugdpsychiatrie Samen met Jeugdformaat en Ipse de Bruggen werkt Youz sinds 2018 in Haaglanden aan een gericht aanbod van integrale hulp voor gezinnen met meervoudige problematiek In 2019 zijn twee nieuwe integrale teams toegevoegd aan het al bestaande aanbod van InVerbinding Haaglanden eo namelijk InVerbinding Zoetermeer en het 0-6 integrale IMH-team in de wijk in Den Haag De teams InVerbinding richten zich op gezinnen met kinderen tussen de 6 en 18 jaar

Het IMH-team richt zich op de gezinnen met jonge kinderen en werkt vanuit de Centra voor Jeugd en Gezin in Den Haag Zij hebben daardoor laagdrempelig aansluiting bij het consultatiebureau en de jeugdverpleegkundige Alle teams werken vaak outreachend en maken met het gezin een integraal ondersteunings- en behandelplan

Gedurende 2019 is gebleken dat er bij ongeveer 75 van de gezinnen waar deze teams komen sprake is van gezinsproblematiek psychiatrische problemen of verslaving bij de ouders of echtscheidingsproblematiek Dit heeft ertoe geleid dat wij een subsidie van de gemeente hebben ontvangen met als doel om de volwassenpsychiatrie beter aan te haken bij de hulpverlening aan kinderen Een speerpunt is dat de kinderen en ouders niet enkel apart worden gezien maar ook gezamenlijk En dat er ruimte ontstaat om het met deze ouders ook over het ouderschap te hebben naast de behandeling van de eigen problematiek Ook werd subsidie toegekend voor het doen van praktijkonderzoek waarbij de eerste stap doelgroeponderzoek is De resultaten hiervan worden in juni 2020 verwacht Deze teams zullen verder worden gemonitord en effecten van geboden hulp worden in kaart gebracht

Unieke samenwerking sociaal gebiedsteam Hellevoetsluis-Westvoorne In 2019 hebben de gemeenten Hellevoetsluis en Westvoorne en acht zorgaanbieders met elkaar een uniek team opgezet het sociaal gebiedsteam Het team ondersteunt professionals bij hun vragen over bijvoorbeeld gezins - problematiek of specialistische zorg In het team werken collegarsquos vanuit Antes en Youz samen met die van CJG Rijnmond Enver Kwadraad M4Care MEE Plus Pameijer en de gemeentes Hellevoetsluis en Westvoorne Zij zijn de vraagbaak voor professionals in de wijk die te maken krijgen met (complexe) hulp- of zorgvragen van jongeren volwassenen of gezinnen De collegarsquos van het team zorgen ervoor dat de vraag van de professional snel goed en integraal wordt opgepakt JB Team van zorgaanbieders

Deel 2 Werken aan goede zorg

47

Vroegtijdig signaleren kind- en gezinscheck We willen systematischer nagaan of bij gezinsleden van patieumlnten sprake is van (een risico op) psychische problemen die ernstige vormen kunnen aannemen als daar niet de goede aandacht aan wordt gegeven In de volwassenenzorg blijft het consequent bij alle patieumlnten uitvoeren van de kindcheck die we de afgelopen jaren invoerden doorlopend aandacht vergen Voor de kinder- en jeugd-GGZ hebben we een lsquogezinscheckrsquo ontwikkeld Deze hebben we ingebouwd in het Onderzoek Algemeen Jeugd en is vanaf begin 2018 beschikbaar in het EPD De implementatie ervan is in 2019 steeds beter op gang gekomen De gezinscheck vindt inmiddels plaats bij gemiddeld bijna 20 van de intakes Ook is in 2019 gewerkt aan het versterken van en de aandacht vestigen (zowel in- als extern) op ons uitgebreide aanbod aan (vroeg)interventies als het ouder-kindprogramma het programma Verslaving en Ouderschap en KOPP KOV-programmarsquos In deze programmarsquos werken Indigo Brijder en Youz nauw samen ter ondersteuning van patieumlnten in de volwassenenzorg Aandacht voor opvoeding en kinderen komt zo in de hulpverlening aan volwassenen beter op de samenwerkingsagenda van hulpverleners in de volwassenzorg jeugd-GGZ en preventie

Melden huiselijk geweld mishandeling en misbruik We zetten onze inzet voort op het systematischer melden evenals op een multidisciplinaire aanpak met relevante samenwerkingspartners in de diverse regiorsquos In 2018 en 2019 hebben we de aanpassingen in de meldcode door- gevoerd in Parnassia Groep en alle interne documentatie daaraan aangepast Ook het dr Leo Kannerhuis en andere recent aangesloten onderdelen van Parnassia Groep zijn daarin meegenomen Door de ondersteuning van teams door aandachtsfunctionarissen per zorgbedrijf blijkt het onderwerp goed bij de teams op de agenda te komen Door de gewijzigde meldcode is de samenwerking met Veilig Thuis nog belangrijker geworden Daarom zijn we in 2019 gestart met casuiumlstiekoverleggen met Veilig Thuis in Haaglanden Rijnmond en de Zuid-Hollandse Eilanden Onze inzet is dit uit te breiden naar andere regiorsquos in 2020

Samenwerk ing met scholen In het kader van de behandeling van kinderen hebben wij oog voor de omgeving van het kind waaronder de scholen Wij zoeken actief contact met de school indien dit in het belang is van de behandeling van het kind Los hiervan zetten wij ons beleid voort om de samenwerking met scholen te zoeken en te verstevigen vanwege de vroegdetectie van psychische problemen bij kinderen Dit doen wij onder andere door het aanbieden van voorlichting trainingen en deskundigheidsbevordering zowel gericht op leerkrachten als op ouders Vermeldenswaard is de inzet op scholen van RIDRIOzorg (Regionaal Instituut voor Ontwikkelingsproblemen) waarvan Parnassia Groep voor 60 eigenaar is RIOzorg onderzoekt en behandelt kinderen en jongeren tussen de 4 en 18 jaar oud bij signalen die wijzen op een ontwikkelingsstoornis (bv ADHD autisme gedragsproblemen angst)

Multiprobleemgezinnen Gezinnen waarin sprake is van psychischepsychiatrische problematiek in combinatie met ernstige sociaal - maatschappelijke problemen waaronder vaak schulden kunnen we kenmerken als multiprobleemgezinnen Wi j willen er in onze kernregiorsquos voor zorgen dat bij een dergelijk gezin onze hulp en die van andere partners integraal en gecooumlrdineerd wordt geboden op basis van eacuteeacuten gezamenlijk gezinsplan Een voorbeeld is Zoetermeer waar veel gezinnen met meervoudige problematiek in zorg zijn Hier zijn we met Jeugdformaat en Ipse de Bruggen in 2018 een project gestart om te komen tot een integraal ambulant team dat zorg biedt aan deze gezinnen De bedoeling is de integrale behandeling in zes tot maximaal negen maanden aan te bieden Aan het eind van de behandeling dient de stress in het gezin tot op een hanteerbaar niveau gedaald te zijn en een vervolghulpverleningstraject te zijn ingezet waarbij de betrokkenheid van het integrale team niet meer nodig is In 2019 hebben wij zestien gezinnen behandeling geboden waarbij sprake was van de behandeling van negentien kinderen

Ouderen integrale benadering van psychische aandoeningen

De zorg voor de doelgroep ouderen met psychiatrische en psychogeriatrische problematiek wordt in onze drie kern- regiorsquos geleverd door Antes en Parnassia In alle drie de regiorsquos werken we steeds meer samen met regionale keten- partners in het bijzonder met de VVT-instellingen (verzorgings- en verpleeghuizen en thuiszorg)

Ouderen met verslavingsproblematiek In de regio Rijnmond zetten wij specifiek sterk in op het verbeteren van de behandeling van ouderen met verslavings - problematiek In 2019 heeft een inventarisatie plaatsgevonden van het huidige aanbod binnen alle onderdelen van Antes Dit heeft geresulteerd in een nieuw behandelaanbod dat we gefaseerd uitrollen Sinds begin 2020 rollen we fase 1 en 2 uit Op beide oevers (Noord en Zuid) zijn aandachtsfunctionarissen verslaving aangesteld Dit zijn verpleegkundig specialisten werkzaam binnen de divisie ouderen Zij adviseren de ouderenteams over de juiste vragen tijdens een intake en over zinvolle deeltijdprogrammarsquos en zij trainen hen op het gebied van verslavingsproblematiek Daarnaast vormen zij de verbinding met onze expertiseteams verslaving in de regio In 2021 volgen fase 3 en 4 waarin een (hernieuwd) deeltijdprogramma wordt uitgerold en alle medewerkers over voldoende

Deel 2 Werken aan goede zorg

48

kennis van verslavingsproblematiek zullen beschikken Hierdoor kunnen wij een optimaal behandelaanbod voor ouderen met een verslaving creeumlren

Psychiatrische verpleeghuiszorg In de regio Haaglanden staat de doorontwikkeling van Dorestad als psychiatrisch verpleeghuis hoog op de agenda Dorestad is een klinische voorziening waar behandeling en zorg worden geboden aan patieumlnten met ernstige psychiatrische stoornissen in combinatie met forse somatische problematiek Externe ketenpartners in de ouderen- zorg de RIBW interne afdelingen binnen de GGZ en de regionale zorgverzekeraar vinden in Dorestad een netwerk- partner voor een doelgroep die gemakkelijk tussen wal en schip valt of die niet de juiste zorg op niet de juiste plek ontvangt De zorg aan deze complexe doelgroep vraagt om modernisering van het gebouw en de faciliteiten en van het verdere uitbouwen van veilige zorg door voldoende en kundige professionals In het plan van aanpak richten wij ons op werving van collegarsquos vastgoed hygieumlne- en infectiepreventie domeinoverstijgende samenwerking en dito financiering

Consultatie In alle drie de kernregiorsquos bouwen wij onze consultatie voor ketenpartners steeds verder uit Uitgangspunt is dat waar een oudere patieumlnt zich ook bevindt hijzij onze expertise en zorg laagdrempelig kan ontvangen Vooral vanuit de verpleeghuizen neemt de vraag naar onze kennis steeds verder toe Wij bieden hen naast consultatie en advies ook coaching on the job en scholing

Innovatie In de regio Rijnmond wordt momenteel het digitaal behandelen van ouderen ingevoerd We doen dit met Super Brains Dit is een app waarin behandelaars en patieumlnten samenwerken De behandelaar kan opdrachten klaarzetten chatten en beeldbellen De behandelaar kan dagelijks controleren of patieumlnt opdrachten ook uitvoert De patieumlnt schrijft in de app zijn eigen verslag van het contact met de behandelaar In de regiorsquos Noord-Holland en Haaglanden is gestart met Video Interventie Ouderenzorg (VIO) VIO leert zorgverle- ners en mantelzorgers van kwetsbare ouderen via videofeedback om met moeilijk te begrijpen gedrag om te gaan Oorzaken van het gedrag kunnen bij dementie liggen maar er kan ook sprake zijn van andere problematiek

Ontwikkelingen wetgeving Per 1 januari 2020 hebben we te maken met de invoering van nieuwe wetgeving rond gedwongen zorg de Wet verplichte ggz (Wvggz) en de Wet zorg en dwang (Wzd) (zie p 27) Binnen de ouderenpsychiatrie is een groep patieumlnten in zorg die vanwege hun problematiek op het ene moment onder de Wvggz kan vallen en op een ander moment onder de Wzd Het jaar 2019 heeft dan ook in het teken gestaan van een nauwgezette uitwerking ten aanzien van crisiszorg en overplaatsingen in de samenwerking met andere partners in de regio De wijze waarop wij dat vanuit Parnassia Groep met de ketenpartners zijn aangegaan en de positieve uitkomsten blijken een goed voorbeeld in Nederland te zijn waarover wij ook specifiek bevraagd zijn door VWS

4 Onze topspecialismen

We willen de beste zorg voor onze patieumlnten Dat is doorgaans zorg conform de GGZ- kwaliteitsstandaarden Soms echter zijn de klachten van onze patieumlnten zo complex en moeilijk behandelbaar dat standaarden tekortschieten en hoogspecialistische diagnostiek en behandeling nodig zijn Dan gaat het om patieumlnten voor wie in beginsel geen doorverwijzing mogelijk is

De beste zorg vraagt om een afgewogen combinatie van reguliere teams die bekend zijn met de kwaliteitsstandaar- den en daarnaar kunnen handelen en een netwerk van experts en hoogspecialistische teams dat als vangnet fungeert en zorg draagt voor de ontwikkeling en verspreiding van kennis Zo garanderen we dat geen patieumlnt tussen wal en schip raakt en er goede zorg is voor iedereen Wij willen deze hoogspecialistische (lsquoderdelijnsrsquo) zorg voor de belangrijkste psychische ziektebeelden kunnen bieden

In maart 2019 verkregen de afdelingen psychotrauma en EDIT het keurmerk TOPGGz na een succesvolle visitatie in november 2018 Dat brengt het aantal TOPGGz-afdelingen binnen Parnassia Groep op zeven

Op de paginarsquos hierna geven wij een overzicht van al onze hoogspecialistische afdelingen Daarvan beschikken er nu dus zeven over het landelijke keurmerk TOPGGz

Deel 2 Werken aan goede zorg

49

Hoogspecialistische afdelingen Parnassia Groep

Specialisme Naam programma ndash doelgroep

Locatie Zorgbedrijf Toelichting Erkenning

Angst en dw ang Angststoornissen Den Haag PsyQ Centrum voor de ambulante behande-

ling van complexe angststoornissen

en dw ang Ontw ikkelen en innovatie

nieuw aanbod w etenschappelijk

onderzoek en landelijk opleidings- centrum

Keurmerk

TOPGGz

Neurobiologische

ontw ikkelings-

stoornissen

ADHD bij volw assenen

en ouderen

Den Haag PsyQ Centrum voor de ambulante behande-

ling van volw assenen en ouderen met

een aandachtstekortstoornis Ontw ik-

kelen en innovatie nieuw aanbod

w etenschappelijk onderzoek en landelijk opleidingscentrum

Keurmerk

TOPGGz

Verslaving

psychotische

stoornissen

Centrum Dubbele Pro-

blematiek (CDP) ndash Verslaving en psychia-

trie

Den Haag Fivoor Opnamecentrum voor de behandeling

van patieumlnten die kampen met

ernstige psychiatrische problemen en

verslaving Ontw ikkelen en innovatie

(nieuw ) aanbod w etenschappelijk onderzoek en landelijk opleidings-

centrum

Keurmerk

TOPGGz

Stemmingsstoor-

nissen

Therapieresistente

depressie

Den Haag PsyQ Centrum voor de ambulante behande-

ling van therapieresistente depressie

Ontw ikkelen en innovatie (nieuw )

aanbod w etenschappelijk onderzoek en landelijk opleidingscentrum

Keurmerk

TOPGGz

Autismespec-

trumstoornis

Dr Leo Kannerhuis ndash ASS

Alle regiorsquos Youz Ambulante en klinische behandeling

van kinderen jeugdigen en volw as- senen met een stoornis in het autis- mespectrum

Keurmerk

TOPGGz

Trauma en disso-

ciatie

Psychotrauma Den Haag PsyQ Centrum voor de ambulante behande-

ling van therapieresistente patieumlnten

met klachten door vroegkinderlijke

traumatisering

Keurmerk

TOPGGz toegekend

in maart

2019

Psychotische

stoornissen

EDIT ndash preventie psy-

chose

Alle regios PsyQ Meerdere teams die na screening

patieumlnten behandelen met een ultra-

hoog risico op het ontw ikkelen van

een psychose

Keurmerk

TOPGGz toegekend

in maart

2019

Stemmingsstoor-

nissen

Bipolair Rijnmond Rotterdam

Den Haag

Beverw ijk

PsyQ Centrum voor de ambulante behande-

ling van patieumlnten met een bipolaire

stoornis Nauw e samenw erking op

gebied van zorg programmering en w etenschappelijk onderzoek

Streeft

naar

keurmerk

Voedings- en

eetstoornissen

Eetstoornissen Den Haag

Rotterdam

Zeeland

PsyQYouz

Emergis

Ketensamenw erking tussen de

ambulante programmas van PsyQ en

Youz en de kliniek Emergis voor de behandeling van eetstoornissen

(anorexia nervosa en boulimie)

Streeft

naar

keurmerk

Neurobiologische

ontw ikkelings-

stoornissen

kind en jeugd

De Banjaard ndash kinderen

en jeugdigen met com-

binatie van psychische stoornissen en ver-

standelijke beperking

Den Haag Youz Klinische en ambulant aanbod Voor-

namelijk kinderen maar ook voor 18+

Streeft

naar

keurmerk

Neurobiologische

ontw ikkelings-

stoornissen kind en jeugd

Sarr Autisme

Rotterdam en

Centrum Autisme Haaglanden

Rotterdam

Den Haag

Youz en Antes Centrum voor de ambulante behande-

ling van kinderen en jongeren met

een stoornis in het autismespectrum

Streeft

naar

keurmerk

Kind en jeugd De Fjord ndash Kinderen

met psychiatrische problemen en gedrags-

problemen

Rotterdam Youz Klinisch aanbod voor kinderen en

jongeren met psychiatrische

problematiek verstandelijke

beperking en gedragsproblemen

Orieumlnteert

zich op

keurmerk

Kind en jeugd De Albatros ndash Jongeren

met angst depressie

trauma of persoonlijk- heidsstoornissen

Den Haag Youz Klinisch en ambulant aanbod Voor-

namelijk kinderen maar ook voor

18+

Deel 2 Werken aan goede zorg

50

Kind en jeugd Schakenbosch Den Haag Youz

Jeugdformaat Ipse de Brug-

gen

Geiumlntegreerd zorgaanbod voor

jongeren met moeilijk gedrag en

psychiatrische problemen

Neurocognitieve

stoornissen

Afdeling Niet-

aangeboren hersenlet- sel

Rotterdam Antes Klinisch centrum voor de behandeling

van NAH Tevens expertisecentrum en second opinion

Stemmingsstoor-

nissen

ECT-centrum Haag-

landen

Den Haag PsyQ

Parnassia

Behandelafdeling voor het geven van

elektroconvulsietherapie (ECT)

Trauma en disso-

ciatie

Centrum Intensieve

Behandeling ndash Dissociatieve stoornis-

senTrauma

Den Haag Fivoor Gespecialiseerd aanbod klinisch en

poliklinisch voor patieumlnten met

dissociatieve stoornissen veroorzaakt door ernstige langdurige vroegkinder-

lijke traumatisering

Verslaving Brijder Kliniek Ouder amp

Kind

Den Haag Brijder Gezinskliniek voor de behandeling

van verslaafde ouders met kinderen

nadat zij zijn ontgift

Voedings- en

eetstoornissen

Regionaal centrum

Eetstoornissen

Beverw ijk PsyQ Regionaal programma ambulant en

deeltijd voor de behandeling van

anorexia en boulimia nervosa

Samenw erking met Elizabeth Gast-

huis voor opname bij ernstig onder- gew icht

Verstandelijke

beperking

psychiatrische problematiek

Klinisch Centrum

Nootdorp

Nootdorp Parnassia

Ipse de Brug-

gen

Topzorg aan mensen met een combi-

natie van een verstandelijke beper-

king en psychiatrische problematiek

Deel 2 Werken aan goede zorg

51

Onze zorg zo kort en licht als mogelijk

We willen onze hulp zo kort en licht bieden als verantwoord langer en zwaarder indien nodig Dat vergt een juiste inzet van hulp bij aanvang van een behandeling en ook dat we tijdens een lopend traject de behandeling op het juiste moment meer of minder intensief maken

Hierboven hebben we al laten zien dat we door preventie en het bieden van zorg zo vroeg en dichtbij als mogelijk ervoor willen zorgen dat problemen tijdig worden onderkend en aangepakt waardoor een goed resultaat kan worden bereikt met relatief lichte en korte zorg

Intensieve zorg blijft altijd nodig

Er zal altijd een groep ernstig zieke psychiatrische patieumlnten zijn voor wie intensieve klinische enof ambulante zorg nodig is Een deel van deze patieumlnten woont bij ons met intensieve begeleiding Dat is en blijft een belangrijke kern- activiteit van Parnassia Groep Wij blijven staan voor en investeren in goede voorzieningen voor deze patieumlnten en in gemotiveerde hoog- gespecialiseerde collegarsquos om hen de zorg te kunnen bieden die zij nodig hebben

Hieronder staan we stil bij een kwestie die landelijk vanaf eind 2019 veel aandacht kreeg de problemen rond de hoogcomplexe zorg

Zie verder ook bull Wijkgerichte GGZ-teams - langdurige begeleiding ndash zie p 40 ev bull Intensieve behandeling thuis ndash zie p 52 bull Maatschappelijk herstel en wonen ndash zie p 21 ev

bull Onze topspecialismen ndash zie p 48 ev

Hoogcomplexe zorg

Bij een beperkte groep mensen is sprake van een behoefte aan lsquohoogcomplexe zorgrsquo Parnassia Groep is landelijk een van de aanbieders die deze (kunnen) bieden Eind 2019 werd landelijk de aandacht gevraagd voor het feit dat voor sommige van deze mensen het ondanks hulp van aanbieders en zorgbemiddeling van de zorgverzekeraar niet lukte om een passende plek te vinden Bijvoorbeeld omdat ze meerdere aandoeningen hebben of verschillende typen zorg nodig hebben Soms komen daar ook nog problemen bij op het gebied van wonen en werk Het gaat landelijk naar schatting om 250 tot 300 mensen

In maart 2020 kwam een plan tot stand opgesteld door zorgverzekeraars en -aanbieders om mensen met een hoog- complexe zorgvraag beter te helpen Er werd een nieuwe werkwijze afgesproken voor een passende behandeling op maat voor deze groep patieumlnten met steun van GGZ Nederland en Zorgverzekeraars Nederland Vanaf 1 april 2020 werd van start gegaan met een landelijk sluitend netwerk van aanbieders en financiers in de vorm van regiotafels De zorgbehoefte van mensen met een hoogcomplexe zorgvraag wordt ingebracht bij een regiotafel als deze niet adequaat via de reguliere route kan worden opgepakt Parnassia Groep neemt deel aan de regiotafels voor haar drie kernregiorsquos Noord-Holland Haaglanden en Rijnmond

Sleutels tot korter en lichter behandelen

Belangrijke sleutels tot korter en lichter behandelen beschreven we elders bull Investeren in preventie ndash zie p 36 ev bull Het bieden van GGZ in en om de huisartsenpraktijk ndash zie p 38 ev hellip bull De inzet van e-health ndash zie p 32 ev

bull Activiteiten gericht op maatschappelijk herstel ndash zie p 21 ev

Verder is van belang het ontwikkelen en toepassen van richtlijnen en werkwijzen die gericht zijn op bull direct de juiste intensiteit van zorg (matched care) specialistisch als het moet generalistisch als het kan

bull minder intensief behandelen en afronden zodra mogelijk bull nazorg en terugvalpreventie Onze specialismegroepen vervullen een sleutelrol in het bepalen op welke wijze we beschikbare kwaliteits- standaarden hierbij kunnen benutten en waar de tekortkomingen wat betreft de huidige zorg zitten (zie p 73 ev)

Deel 2 Werken aan goede zorg

52

Door de behandeling tijdig minder intensief te maken en af te ronden kunnen we lsquoaan de voorkantrsquo het aantal wachtenden beperken en wachttijden verkorten (zie p 59) en houden we ook de kosten aanvaardbaar (zie p 60 ev)

Herstellen doe je thuis

Klinische opnames willen we zoveel mogelijk voorkomen en aacutels ze nodig zijn niet langer laten duren dan nood- zakelijk Zowel vanuit het oogpunt van kwaliteit als dat van kosten verdient thuis herstellen in het algemeen de voorkeur Dat geldt ook als er sprake is van een crisissituatie

Het heeft altijd de voorkeur om patieumlnten in hun eigen vertrouwde leefomgeving te behandelen Daarom behandelen we ambulant tenzij klinische behandeling noodzakelijk is Hoe beter we erin slagen patieumlnten in hun eigen omgeving ambulant te behandelen hoe minder bedden er nodig zijn

Van ons totale aantal patieumlnten wordt overigens het overgrote deel uitsluitend ambulant behandeld Een klein deel van onze patieumlnten (ongeveer 4) wordt gedurende een deel van de behandeling k linisch opgenomen twee derde van het aantal opnames duurt korter dan een maand

In onze drie kernregiorsquos hebben we daarom het concept Intensief Behandelen Thuis (IBT) doorgevoerd (elders bekend als IHT) Door patieumlnten die voor opname worden aangemeld intensief (drie keer per dag gedurende maxi- maal zes weken) te behandelen en begeleiden worden opnames voorkomen Daarnaast kunnen opnames worden verkort door een intensievere begeleiding na opname We hebben nu IBT-teams actief in alle drie onze kernregiorsquos

Behandeling via IBT kan niet als er sprake is van te veel agressie te veel verslavingsproblemen het ontbreken van een steunsysteem en huisvesting en dergelijke De IBT-teams werken in een keten samen met onze spoedzorg GGZ-teams in de wijk klinieken enzovoort In 2020 zal de invoering van de Generieke Module Acute Psychiatrie (GMAP) veel aandacht vergen

Noord-Holland Er is eacuteeacuten IBT-team actief in de regiorsquos Zaanstreek-Waterland en Midden-Kennemerland Er werden in 2019 479 pati- enten geholpen Het IBT-team vormt met de crisisdienst en twee teams voor acute deeltijdbehandeling (ADB) de acute keten Het IBT- team vervult een belangrijke spin-in-het-webfunctie en wordt steeds meer de poortwachter van de bedden In dat kader is er ook een intensieve samenwerking met de High amp Intensive Care-units (HIC-units) op het terrein in Castricum die op hun beurt in 2019 tot eacuteeacuten gezamenlijk team werden omgevormd

Haaglanden In de regio Haaglanden zijn 2 IBT-teams actief Zij hielpen 519 patieumlnten in 2019 Patieumlnten die worden aangemeld voor hulp door een IBT-team worden alleen in behandeling genomen als er een indicatie voor opname is De teams werken dus altijd opnamevoorkomend of opnamebeperkend Patieumlnten kunnen in een aantal gevallen eerder naar huis door de inzet van IBT

Rijnmond Het aantal IBT-teams werd per 1 maart 2019 uitgebreid naar 3 In totaal werden 449 patieumlnten geholpen in 2019 Een vierde team is in voorbereiding en zal in 2020 starten In 2019 is ook een team gestart dat zich richt op het voorkomen van klinische detox door patieumlnten in de eigen omgeving te behandelen Dit team Detox Thuis is succesvol gestart en uitbereiding van het team is in voorbereiding

Minder klinisch behandelen ndash minder bedden

Het heeft altijd de voorkeur om patieumlnten in hun eigen vertrouwde leefomgeving te behandelen Hoe beter we hierin slagen hoe minder bedden er nodig zijn

Het aantal bedden voor klinisch verblijf Zvw 1e jaar was eind 2016 33 lager (748) dan in 2008 (1111) Dit was exclusief De Jutters aangesloten in 2016 Antes Zorg en het dr Leo Kannerhuis aangesloten in 2017 resp 2018 Hiermee realiseerde Parnassia Groep de landelijke afspraken uit het bestuurlijk akkoord (juni 2012) om tot 2020 circa 13 van de bedden af te bouwen ten opzichte van 2008 Overigens werd daarin geen rekening gehouden met de ontwikkeling van de omvang van de bevolking In de jaren 2008-2019 bedroeg de bevolkingstoename in onze drie kernregiorsquos gemiddeld 11

Deel 2 Werken aan goede zorg

53

Voor de komende 20 jaar wordt voor deze regiorsquos een bevolkingstoename met nog eens 10 tot 15 voorzien Zulke gegevens dienen in aanmerking genomen te worden bij de beoordeling van de gerealiseerde en toekomstige ontwikkeling van de klinische capaciteit deze zou moeten worden uitgedrukt in aantal bedden per 100000 inwonersverzekerden

Het gegeven dat de behoefte aan bedden voor met name de acute (niet-planbare) psychiatrische hulpverlening flinke pieken en daken vertoont blijft een punt van aandacht in de (verdere) bewegingen die we maken binnen de ambu- lantisering In de Generieke Module Acute Psychiatrie (GMAP) de standaard voor de acute GGZ wordt bij voorkeur ook uitgegaan van outreachende crisisbehandeling De komende jaren gaan uitwijzen of het werken volgens deze standaard het beroep op klinische capaciteit gaat beiumlnvloeden

Ontwikkeling klinische capaciteit Hieronder wordt een overzicht gegeven van de opbouw van onze beddencapaciteit en de ontwikkeling daarvan sinds 2016 De aantallen zijn berekend op basis van de gerealiseerde productie in verpleegdagen Voor vergelijkingsdoeleinden zijn de bedden van het in oktober 2018 aangesloten dr Leo Kannerhuis niet meegeteld

De beddencapaciteit van Parnassia Groep wordt gefinancierd uit diverse stelsels te weten de Zvw de Wlz de Wfz de Jeugdwet en de Wmo

Beddencapaciteit Parnassia Groep

2019 2018 2017 2016

Zvw-SGGZ

1076

1125

1139

1249

Jeugd 89 70 79 84 Subtotaal kortdurende zorg 1165 1195 1218 1333

Zvw-LGGZ

212

195

193

200

Wlz 683 723 745 854 Wmo beschermd wonen 747 720 693 692 Subtotaal langdurige zorg 1642 1638 1631 1746

Justitie DBBC

84

88

91

96

Justitie beschermd wonen 88 91 78 72 Subtotaal justitie 171 179 169 168

Overige 35 19 19 15

Parnassia Groep TOTAAL 3014 3030 3037 3262

Aantallen in alle vier de jaren zijn vanwege de vergelijkbaarheid vanaf 2016 - inclusief De Jutters (onderdeel van de groep per januari 2016)

- inclusief Antes (onderdeel van de groep per oktober 2017) - inclusief volledig aantal bedden voormalig Palier dus exclusief overige onderdelen Fivoor (Aventurijn Stichting De Kijvelanden)

- exclusief de bedden die per augustus 2017 werden overgedragen aan GGZ Delfland ivm remedie fusie Antes

- exclusief het dr Leo Kannerhuis (onderdeel van de groep per oktober 2018) in 2019 betrof dit 131 bedden 26 Zvw-SGGZ 51 Jeugd 38 Wlz 16 overige

- exclusief Klinisch Centrum Nootdorp waarin Parnassia miv 1 maart 2019 voor 50 deelneemt (zie p 139) het betrof in 2019

gerekend naar rato van dit belang 8 bedden Zvw en 4 bedden Wlz

We zagen in 2019 over het geheel genomen een afname met 16 bedden

bull De klinische capaciteit in de Zvw-SGGZ nam af met 49

bull In de Zvw-jeugd nam deze toe met 19 bull In de LGGZ (langdurige GGZ) was er een toename van 17 bedden in de Wlz een afname van 40 bull Het aantal plaatsen in de Wmo (beschermd wonen) groeide met 27 bull Bij Justitie werden 7 plaatsen minder gerealiseerd

Het uitstel van de toegang van de GGZ tot de Wlz naar 2021 zorgde binnen de Zvw voor een toename van het aantal plaatsen dat in de Zvw benut werd voor de LGGZ Voor een deel is dit ook de verklaring van de daling van 40 plaatsen in de Zvw-SGGZ) De verwachting is nog steeds dat het aantal LGGZ-plaatsen gaat dalen als de toegang tot de Wlz voor de GGZ in 2021 een feit is

Deel 2 Werken aan goede zorg

54

In de regio Rotterdam heeft na de fusie met Antes een herijking van de in die regio benodigde klinische capaciteit plaatsgevonden Dit heeft daar geresulteerd in een afname van capaciteit in de Zvw-SGGZ en de Wlz Hiertegenover staat een toename van het aantal Wmo-plaatsen In de andere regiorsquos waren er in dit verslagjaar geen grote verschuivingen van klinische capaciteit

Parnassia Groep blijft haar klinische capaciteit in alle financieringsstromen kritisch bezien Wanneer per 1 januari 2021 de Wlz toegankelijk wordt voor GGZ-patieumlnten zullen in iedere regio de invloeden op de benutting van de capaciteit voor langdurige behandeling duidelijk worden De ontwikkeling van de klinische capaciteit ten gevolge hiervan laat zich nu nog moeilijk voorspellen

Nog altijd vormt het gebrek aan uitstroommogelijkheden een probleem de wachtlijsten bij de beschermde woon- vormen zijn lang Naast een voldoende aansluiting van ambulante behandel- en begeleidingsmogelijkheden op een (langdurige) klinische opname is beschikbaarheid van voldoende betaalbare woningen een belangrijke randvoor- waarde voor de uitstroom

Verder zijn de wachtlijsten bij VampV-instellingen ook lang waardoor clieumlnten die bij ons zijn uitbehandeld en naar een VampV-instelling kunnen uitstromen veel langer bij ons moeten verblijven dan noodzakelijk is

Resultaten van en ervaringen met onze zorg

We beschreven in dit deel Werken aan goede zorg hoe wij dag in dag uit zo goed mogelijke zorg leveren aan onze patieumlnten hoe we met minder behandelinzet en dus minder kosten een zo goed mogelijk resultaat proberen te bereiken en hoe wij tal van veranderingen en vernieuwingen hebben gerealiseerd

Het is lastig om het effect te bepalen van een specifieke verbetering of vernieuwing op bijvoorbeeld de waardering van patieumlnten of de kosten per patieumlnt Wel hebben we aanwijzingen voor de effecten van al onze inspanningen tezamen De belangrijkste indicatoren daar- voor zijn bull Kwaliteit effectiviteit van onze zorg en de ervaringen daarmee (de beleefde kwaliteit) bull Wachtlijstenwachttijden

bull Kosten per patieumlnt Deze drie indicatoren bespreken we hieronder

Overigens verwachten we dat we in de nabije toekomst gemakkelijker en beter inzicht kunnen krijgen in de effecten van onze inspanningen en de factoren waarmee deze verband houden Apps en digitale zorgondersteuning die we meer en meer gaan toepassen genereren grote hoeveelheden data Hieruit proberen we nieuwe inzichten te verkrijgen Denk aan waarom voltooien bepaalde groepen patieumlnten hun behandeling wel en andere niet wat is de relatie tussen woonsituatie en mentale kwetsbaarheid

De kwaliteit van onze zorg

De twee essentieumlle indicatoren voor kwaliteit van zorg zijn Het behandelresultaat ndash de effectiviteit van onze zorg De beleefde kwaliteit ndash de ervaringen met en tevredenheid over onze zorg

Ook klachten complimenten en suggesties zijn een belangrijke bron voor het verbeteren van de kwaliteit van de zorg en de service aan patieumlnten

Het resultaat van de behandeling

Om de effectiviteit van onze zorg na te gaan monitoren we de behandeling Dit doen we met generieke en specifieke lijsten passend bij de doelgroep op meerdere momenten tijdens de behandeling

Deel 2 Werken aan goede zorg

55

ROM (Routine Outcome Monitoring) ondersteunt het individuele behandelproces De behandelaar en de patieumlnt krijgen feedback over de ontwikkeling van de gezondheidstoestand van de patieumlnt en bespreken samen of het resultaat van de behandeling naar wens is Het samen vergelijken van de informatie verkregen uit de tussenmetingen is een goed uitgangspunt voor tussentijdse evaluatie van de behandeling

Daarnaast kunnen we via ROM-gegevens informatie krijgen voor kwaliteitsverbetering onder meer door interne benchmarking en wetenschappelijk onderzoek Voor gebruik van ROM-gegevens voor interne benchmarking is binnen Parnassia Groep toestemming vereist van de functionaris gegevensbescherming op basis van een Data Protection Impact Assessment (DPIA) Binnen wetenschappelijk onderzoek wordt gewerkt met een informed consent van de clieumlnt

Afnamepercentages In een aantal jaren groeide het percentage afgesloten DBCrsquos voorzien van een voormeting en nameting in onze specialistische GGZ tot 50 en in de basis-GGZ tot 45 Sinds 2017 laten de percentages een dalende trend zien Begin 2017 ontstonden twijfels rond de anonimiteit van de gegevens die aangeleverd werden aan de Stichting Benchmark GGZ (SBG) Op advies van GGZ Nederland zijn we gestopt met de aanlevering aan SBG

We zijn de ROM-metingen wel blijven doen maar we zien in de afgelopen jaren een daling van het aantal DBCrsquos en BGGZ-trajecten met een voor- en nameting De landelijke beperking in keuze van meetinstrumenten met verplichte meetmomenten-marges evenals de twijfels rondom privacy hebben daarin een rol gespeeld Daarnaast vraagt de start van ROM bij onderdelen die in de afgelopen jaren bij de groep aansloten implementatietijd

Het afgelopen jaar is veel gedaan om het monitoren van de behandeling een nieuwe impuls te geven Met het Overleg Zorg en alle specialismegroepen zijn ten behoeve van kwaliteit van de behandeling en gepast gebruik nieuwe afspraken gemaakt over de keuze van meetinstrumenten meetmomenten-marges en privacyregels De verwachting is dan ook dat het percentage voor- en nametingen in 2020 zal gaan stijgen

DBCrsquos en BGGZ met voor- en nameting ROM

2019 2018 2017 2016 2015 Specialistische GGZ 376 398 449 504 476 Basis-GGZ 353 410 447 461 389 Jeugd 259 182

(Interne) benchmarking Gezien de grootte van onze instelling hebben we veel mogelijkheden om intern te benchmarken Daarnaast hebben Indigo en PsyQ de mogelijkheid om te benchmarken met partnerorganisaties Hieronder geven we voorbeelden van benchmarking

ROM bij PsyQ Bij PsyQ wordt aan ROM een belangrijke plek gegeven in de individuele behandeling en in de kwaliteitsverbetering van de zorg Er wordt gebruikgemaakt van een generieke klachtgerichte vragenlijst (OQ-45) en stoornisspecifieke lijsten Drie keer per jaar voert PsyQ een benchmark uit met de drie andere partners in PsyQ Nederland

Behandelaars gebruiken ROM-gegevens voor de evaluatie van behandelingen en om een gestructureerd gesprek aan te knopen met de patieumlnt over gebieden die reden van zorg kunnen zijn Ook voor het bepalen van de ernst van de klachten het bijstellen van het behandelbeleid en het op tijd stoppen van behandelingen is ROM een nuttig hulp- middel gebleken

De interne ROM-benchmark wordt steeds beter ingezet voor het verbeteren van het aanbod binnen afdelingen Het vergelijken met andere vestigingen en behandelprogrammarsquos blijkt vaak nuttige informatie op te leveren voor aanpassingen in het beleid waardoor de kwaliteit van zorg verbeterd kan worden We stimuleren teams om hun ROM-resultaten (zowel respons als uitkomsten) in het team te bespreken Leiding- gevenden bespreken de resultaten met de directie Het doel hiervan is vooral om van de resultaten te leren en onszelf te verbeteren

ROM bij patieumlnten met een EPA We zijn gestart met het vergelijken van behandelresultaten van onze drie regionale ketenzorgbedrijven bij volwasse- nen met een ernstige psychiatrische aandoening (EPA) Deze worden gemeten met de HoNOS een schaal die het psychosociale functioneren meet We vergelijken de resultaten van afgeronde zorgtrajecten Er kan geselecteerd worden op diagnose en behandelduur om meer inzicht in de cijfers te krijgen Deze cijfers zijn natuurlijk ook per team

Deel 2 Werken aan goede zorg

56

beschikbaar We zien duidelijke verschillen tussen de drie ketenzorgbedrijven en dit geeft aanleiding tot discussie over wat er goed gaat in de behandeling en wat er mogelijk verbeterd zou kunnen worden Op vergelijkbare wijze vergelijken we de effecten van behandelingen bij jeugdigen en ook bij ouderen bij wie aangepaste varianten van de HoNOS worden gebruikt

ROM bij Indigo Voor Indigo is het mogelijk om te benchmarken met de Indigo-afdelingen van andere GGZ-instellingen via het samenwerkingsverband Indigo Service Organisatie Dit verzamelt en vergelijkt onder meer resultaten van de verschil - lende Indigorsquos in het land In onderstaande tabel staan de resultaten van 2019 gemeten met de OQ-45 (delta T) Over het geheel genomen behalen we een relatief hoog behandeleffect Alleen bij het product Umami scoren we onder het gemiddelde van Indigo landelijk Bij Umami gaat het nog om kleine aantallen omdat dit pas vanaf 2019 wordt ingezet

Behandeleffecten Indigo

Kort Middel Intensief Chronisch Umami Totaal Indigo Parnassia Groep 79 88 95 25 77 89 Indigo landelijk 79 86 89 22 83 77

Leren uit onze registraties Doordat wij grote aantallen patieumlnten behandelen kunnen we veel leren van het analyseren van de daarbij vast-gelegde informatie Daarbij zorgen we dat de gebruikte gegevens niet te herleiden zijn tot individuele patieumlnten Door gegevens over behandeleffecten bij groepen patieumlnten (afkomstig uit ROM) te combineren met patieumlnt - kenmerken en informatie over de in- door- en uitstroom kunnen we kennis opdoen die we intern gebruiken om zorgprogrammarsquos te verbeteren We pasten bijvoorbeeld zulke lsquobig datarsquo-analyses toe na de fusie met Antes bij het opzetten van nieuwe klinische paden In besprekingen met financiers gebruiken we zulke informatie om onderscheid te maken binnen doelgroepen bijvoorbeeld welke categorieeumln jongeren na hun behandeling terugkeren in de volwassenenzorg

De behandeluitkomsten van de meeste lijsten zijn inmiddels opgenomen in het teamdashboard Daarin kunnen teams bijvoorbeeld de mate van herstel en verbetering zien van de patieumlnten die door het team behandeld zijn

Patieumlntervaringen

De ervaringen van de patieumlnt en de mate van zijn tevredenheid over onze zorg zijn een belangrijke graadmeter voor de kwaliteit van zorg We willen graag dat elke patieumlnt volmondig ja antwoordt op de vraag raadt u een familielid of andere naaste de hulp van Parnassia Groep aan

We meten de patieumlntervaringen ndash de beleefde kwaliteit ndash met de CQi GGZ en Verslavingszorg De huidige versie in 2017 geiumlntroduceerd bestaat uit een beknopte set van vijftien algemene vragen die voor de gehele GGZ-populatie relevant zijn (een generieke ambulante module) Voor klinische patieumlnten zijn zes aanvullende vragen toegevoegd (klinische module)

Daarnaast hechten we veel waarde aan de waardering en de ervaringen die patieumlnten rapporteren via Zorgkaart - Nederland Die worden sinds 2015 op de website van ZorgkaartNederland gemonitord Patieumlnten kunnen op zes verschillende punten een cijfer geven aan de instelling en dit resulteert in een gemiddeld rapportcijfer Wij stimuleren patieumlnten actief om hun ervaringen op ZorgkaartNederland te melden

Het geregeld meten van de ervaringen van patieumlnten geeft ons veel welkome informatie over wat wij verder kunnen verbeteren

Uitkomsten meting CQi Ambulante patieumlnten geven de behandeling bij ons een gemiddeld rapportcijfer van een 78 in 2019 Bij de verschillende zorgbedrijven varieert dit cijfer van een 69 tot een 88 Het gemiddelde rapportcijfer is iets lager dan de 80 in 2018 Onderstaand enkele specifieke uitkomsten waarbij de schaalscore is omgerekend naar een rapportcijfer

bull Ambulante patieumlnten geven een 92 voor de bejegening door hun behandelaar bull Ambulante patieumlnten geven een 79 voor het samen kunnen beslissen over de behandeling

bull Ambulante patieumlnten geven een 82 voor de uitvoering van de behandeling

De tevredenheid onder klinische patieumlnten werd tot nu toe elk jaar gemeten In 2019 is echter geen meting gedaan

Deel 2 Werken aan goede zorg

57

In onze kinder- en jeugd-GGZ werd in 2018 gestart met een nieuwe methode voor tevredenheidsmeting de CEM De behandelaar vraagt aan het einde van de behandeling aan de patieumlnt enof ouder hoe nuttig de geboden hulp was Er kan geantwoord worden met een rapportcijfer De patieumlnten gaven in 2019 een 73 en de ouders gemiddeld een 75 Dat is een lichte verbetering ten opzichte van 2018 toen de patieumlnten een 71 en de ouders een 73 gaven Voor de jeugd is de nieuwe tevredenheidsvragenlijst toegevoegd aan de behandelmonitor waarmee we in de toekomst nog beter inzicht krijgen in de tevredenheid van onze jeugdpatieumlnten

ZorgkaartNederland Uit de waarderingen van patieumlnten op de website van ZorgkaartNederland blijkt dat 88 van de patieumlnten in 2019 Parnassia Groep zou aanbevelen aan anderen Dit is gelijk aan het percentage in 2018 Ook het gemiddelde rapportcijfer voor Parnassia Groep is met een 82 in 2019 gelijk aan dat in 2018

Teamdashboard Sinds eind 2017 zijn de resultaten van de CQi op teamniveau in het teamdashboard te zien Op de hoofdpagina is het gemiddelde rapportcijfer te zien op de teampaginarsquos is detailinformatie te vinden over alle vragen van de CQi Dit maakt het voor teams eenvoudiger de resultaten van de metingen actief te benutten bij het verbeteren van hun zorg

Klachten

Voor patieumlnten of hun familie die een klacht hebben is het van groot belang dat zij zich goed gehoord voelen Ook voor onszelf zijn klachten belangrijk als bron van informatie Elke klacht beschouwen wij als een mogelijkheid om te leren en de kwaliteit van de zorg en onze service te verbeteren

Er bestaan diverse manieren voor patieumlnten en familie om hun klachten complimenten of suggesties kenbaar te maken Dit kan mondeling schriftelijk of digitaal Rechtstreeks aan de betrokken hulpverlener of leidinggevende via onze website of direct aan de onafhankelijke klachtencommissie van Parnassia Groep

Het beleid is erop gericht klachten zo laag mogelijk in de organisatie af te handelen Wanneer dat nodig en mogelijk is wordt gebruikgemaakt van bemiddeling Het doel daarvan is om onder voorzitterschap van een neutrale bemiddelaar partijen (weer) tot elkaar te brengen en de onderlinge relatie te herstellen

Een groot deel van de klachten wordt dan ook binnen Parnassia Groep naar tevredenheid afgehandeld maar we zien ook een landelijke trend dat patieumlnten klachten tegen hulpverleners direct indienen bij een Tuchtcollege voor de Gezondheidszorg In 2019 waren er 17 tuchtklachten Dit betreft het aantal klagers in een tuchtklacht kunnen meerdere behandelaars worden aangeklaagd In de 17 klachten werden door klagers 48 behandelaars aangeklaagd dus gemiddeld bijna 3 per tuchtklacht

Daarnaast kunnen sinds enkele jaren klachten worden ingediend bij de Geschillencommissie Geestelijke Gezond- heidszorg Aanvankelijk betrof het slechts enkele gevallen vanaf 2018 werd meer gebruikgemaakt van deze mogelijkheid In 2019 gebeurde dit tien keer

Externe tuchtklachten en geschillen

2019 2018 2017 2016 Aantal tuchtklachten 17 20 16 20 Aantal zaken bij Geschillencommissie 10 11 2 2

2019 inclusief 3 tuchtklachten resp 2 zaken bij Geschillencommissie bij Antes Eerdere jaren exclusief Antes

Klachten complimenten en suggesties Feedback van patieumlnten familie verwijzers en collegarsquos is van harte welkom Klanten van Parnassia Groep kunnen hun klacht compliment of suggestie digitaal of schriftelijk melden bij ons meldpunt Klantenreacties Onze collegarsquos zorgen ervoor dat alle klantenreacties vlot op de juiste plek terechtkomen Klantenreacties worden afgehandeld door de teams In 2019 ontvingen we 1401 klachten 26 complimenten en 44 suggesties De meest voorkomende onderwerpen van de klachten waren facturering van zorgkosten kwaliteit van behandeling en communicatie Complimenten hadden betrekking op goede behandeling en attente dienstverlening De suggesties bevatten waardevolle tips om onze processen te verbeteren

In het kader van de Wet kwaliteit klachten en geschillen zorg beschikt Parnassia Groep ook over een klachten- functionaris In 2019 werd voor de regiorsquos Haaglanden en Noord-Holland een nieuwe klachtenfunctionaris aangesteld

Deel 2 Werken aan goede zorg

58

De regio Rijnmond beschikte reeds over een klachtenfunctionaris Het team Klantenreacties vervult de rol van klach- tenondersteuner en brengt klagers in contact met de klachtenfunctionaris Patieumlnten weten de klachtenfunctionaris steeds beter te vinden Dit heeft geresulteerd in een stijging van het aantal klachten dat door de klachtenfunctionaris is behandeldbegeleid in 2019 waren dat er 221 (2018 136)

Klachtencommissie De zorgbedrijven beschikken over een gemeenschappelijke onafhankelijke klachtencommissie In 2019 hebben we de klachtencommissie van Antes Zorg geiumlntegreerd in die van Parnassia Groep Aan de drie regionale kamers van de commissie werd in 2019 een vierde toegevoegd voor de regio Oost-Nederland waarmee de klachtencommissie van het dr Leo Kannerhuis werd geiumlntegreerd in die van Parnassia Groep In onze drie kernregiorsquos is de bestuurder van het ketenzorgbedrijf aanspreekpunt voor algemene zaken met betrekking tot de betreffende kamer voor de kamer Oost-Nederland is dit de bestuurder van Youz

Aantal klachten In 2019 was het totale aantal klachten bij de klachtencommissie hoger dan dat in 2018 de toename deed zich vrijwel geheel voor in Rijnmond In vrijwel alle gevallen werden de klachten afgehandeld binnen de daarvoor gestelde termijn Wanneer duidelijk werd dat de termijn voor schriftelijke afhandeling niet gehaald werd dan werden de betrokkenen schriftelijk hierover ingelicht Altijd was de uitspraak van de klachtencommissie wel telefonisch aan betrokkenen gemeld

Strekking van de oordelen adviezen en maatregelen Hierbij moet onderscheid worden gemaakt tussen klachten op grond van de Wet Bopz en klachten op grond van de Wkkgz De Bopz-gerelateerde klachten van 2019 betroffen opnieuw in vrijwel alle gevallen een klacht tegen een (voor- genomen) beslissing tot dwangbehandeling het ligt in de rede dat de patieumlnt die tegen zijn wil wordt behandeld hier- tegen relatief vaak bezwaar aantekent In het overgrote deel van deze klachten beslist de commissie dat de klacht niet gegrond is Wanneer dit niet het geval is heeft dat vaak als grond dat de commissie ter zitting concludeert dat er nog onderhandelingsruimte is om te komen tot instemming met het behandelplan Uiteraard wordt in deze gevallen het oordeel van de commissie altijd overgenomen

De klachten op grond van de Wkkgz beslaan een veel ruimer terrein vaak is er bovendien sprake van meerdere klachtonderdelen Klachten over informatieverstrekking rond no-show facturering hiervan en huisvesting kwamen het meest voor Ook zien we vaker dat ook familieleden van clieumlnten de weg naar de klachtencommissie gaan bewandelen In de meeste gevallen zijn de aanbevelingen overgenomen en zijn (of waren al voor de zitting) passende maatregelen getroffen

Klachten bij klachtencommissie Parnassia Groep

Noord- Holland Midden

Haag- landen

Rijn- mond

Oost Neder- land

totaal 2019

totaal 2018

totaal 2017

Aantal klachten ingediend bij de klachtencommissie 1

44 91 198 0 333 254 255

Aantal hoorzittingen 2 36 46 92 0 174 154 158

Aantal klachten waarover de klachten- commissie aanbevelingen uitbracht

0 4 14 0 15 20 21

Aantal klachten dat gegrond is verklaard 11 9 22 0 42 52 52

1 Eeacuten klachtbrief kan meerdere klachten bevatten

2 Niet alle klachtbrieven leiden tot een hoorzitting Soms wordt een klacht opgelost door bemiddeling wordt deze ingetrokken of is deze

niet ontvankelijk

Deel 2 Werken aan goede zorg

59

Wachttijden en wachtlijsten

Bij veel van onze afdelingen zijn de wachtlijsten en -tijden nog te lang Dat is slecht voor de gezondheid en de herstelkansen van mensen die dringend hulp nodig hebben

Normen voor maximale wachttijden

Landelijk wordt uitgegaan van de zogenaamde Treeknormen die inhouden dat in de specialistische GGZ een patieumlnt

binnen 4 weken na eerste aanmelding beoordeeld moet worden en dat binnen uiterlijk 14 weken na eerste aan- melding de behandeling feitelijk moet starten Wij vinden deze tijd te lang omdat nu meer patieumlnten in de basis-GGZ behandeld worden dan ten tijde van het vast- stellen van de Treeknormen zijn patieumlnten die doorverwezen worden voor SGGZ nu gemiddeld ernstiger ziek waardoor lang wachten schadelijker is Voorlopig echter komen onze wachttijden voor een deel van onze programmarsquos helaas nog aanzienlijk boven de Treeknormen uit Aan Vektis worden maandelijks de wachttijden aangeleverd uitgesplitst naar BGGZ en SGGZ Vanaf begin 2019 doen wij dit op het niveau van onze 305 vestigingen

Wij leggen de focus op de gemiddelde wachttijd Uiteraard is ook het aantal wachtenden in beeld

Ontwikkelingen in 2019

Wachttijden op onze websites Al jaren publiceren wij op onze websites de wachttijden van onze vestigingen Zorgbedrijven vulden daarvoor cijfers in die zij kregen van onze afdeling Bedrijfsinformatie Om de administratieve lasten van zorgbedrijven te verminderen organiseren wij dit vanaf eind januari 2019 centraal en eenduidig

Wachtlijsten (aantal wachtenden) Het aantal wachtenden dat op een wachtlijst staat fluctueert Het aantal wachtenden (met wachttijden zowel onder als boven de Treeknorm) bleef in 2019 lang lsquoschommelenrsquo rond de 15000 Echter in het laatste kwartaal zagen we dat aantal toenemen tot rond de 17000

Een probleem is dat de aantallen wachtenden lsquovervuildrsquo zijn door administratieve oorzaken Mensen zoeken bijvoor- beeld alternatieven ze schrijven zich in bij meerdere aanbieders en komen soms niet meer in behandeling bij ons Een inhoudelijke steekproef halverwege 2019 liet deze lsquovervuilingrsquo duidelijk zien In onze interne regionale overleggen en in de regionale taskforces werken we in de verschillende regiorsquos samen met andere aanbieders aan het hier meer grip op krijgen

Wachttijden Volgens de Treeknormen mag de totale wachttijd maximaal 14 weken zijn maximaal 4 weken voor intake en 10 weken behandelwachttijd Voor al onze afdelingen geldt dat voor 50 van de teams de wachttijd binnen de Treeknormen ligt Dit is gebaseerd op de cijfers van al onze teams waarover wij wachttijdinformatie aanleveren bij Vektis We zien wel grote verschillen tussen de diverse doelgroepen en regiorsquos Voor de zorg voor ouderen mensen met ernstige psychiatrische aandoeningen (EPArsquos) zoa ls psychotische stoornis- sen maar ook voor de zorg voor mensen met een verslaving liggen de wachttijden redelijk laag en bieden wij zorg dus relatief snel Voor spoedzorg is altijd directe toegang Voor een ander deel van de patieumlnten is de wachttijd helaas boven de norm Dat geldt onder meer voor patieumlnten uit de volgende diagnosegroepen autisme persoonlijkheidsstoornissen depressie ADHD en trauma Dit beeld zien wij landelijk ook bij andere GGZ-aanbieders

Aanpak Wij sturen afdelingen op eenduidige wijze aan Per afdeling bepalen wij waar de focus op moet liggen op de instroom doorstroom enof uitstroom Een heldere focus blijkt sterk bepalend voor het succes van een teamafdeling bij het terugdringen van de wachttijden en -lijsten In onze interne regionale overleggen worden de plannen en ervaringen van de teams met betrekking tot wachtlijsten in de regio gedeeld en samengevoegd tot een regionaal plan dit wordt drie keer per jaar van een update voorzien

In 2019 zijn er op tal van afdelingen in de verschillende regiorsquos initiatieven gestart Zo worden nu patieumlnten boven de 65 die bij PsyQ op de wachtlijst staan behandeld door de ouderenteams van Parnassia en Antes

Deel 2 Werken aan goede zorg

60

Een belangrijke ontwikkeling om wachttijden en wachtlijsten terug te brengen zijn onze digitale polirsquos (zie p 32 ev)

Regionale taskforces In 2019 is er veel aandacht geweest voor het initiatief van VWS Weg van de Wachtlijst waarbij gestart is met regio- nale taskforces In de 31 regiorsquos van het land zijn overleggen gestart waarbij alle partijen die een rol spelen in de aanpak van wachttijd voor de GGZ samen aan de slag zijn gegaan om voor de desbetreffende regio een plan van aanpak op te stellen Vertegenwoordigd zijn onder andere clieumlnten- en familieorganisaties huisartsen zorgaanbieders (zoals GGZ-instellingen en vrijgevestigde psychiaters psychologen en psychotherapeuten) zorgverzekeraars gemeenten en sociale wijkteams Afhankelijk van de regionale situatie worden ook andere belanghebbenden betrokken Parnassia Groep neemt deel aan de volgende regionale taskforces wachttijden

bull Haaglanden

bull Rijnmond bull Zaanstreek-Waterland bull Midden-Holland bull Centraal-Gelderland

De plannen met aandacht voor alle goede initiatieven van deze regionale taskforces zijn gepubliceerd op wwwwegvandewachtlijstnl Enkele van onze initiatieven werden belicht onder Eerder starten ndash korter wachten op p hellip

Belemmerende factoren

Onze inzet op het bieden van lichtere en kortere zorg en het tijdig minder intensief maken en afronden van de behandeling (zie p51 ev) moet onder meer bijdragen aan het beperken van wachtlijsten en wachttijden Duidelijk is dat dit effect vooralsnog over het geheel genomen nog niet voldoende zichtbaar is

Daarbij bemoeilijkt een aantal factoren het terugdringen van de wachttijden en wachtlijsten aanzienlijk Met name de volgende zaken spelen ons parten bull Arbeidsmarktproblematiek

Dit is landelijk een klemmend probleem We blijven kampen met grote aantallen moeilijk vervulbare vacatures voor diverse zorgfuncties (zie p 69)

bull Uitstroommogelijkheden In de praktijk zijn soms nog onvoldoende mogelijkheden voorhanden enof afspraken gemaakt om patieumlnten op verantwoorde wijze te laten doorstromen vanuit een behandelprogramma naar lichtere minder intensieve vormen van zorg en zo ruimte te scheppen in het programma voor nieuwe patieumlnten Dat bemoeilijkt het eerder genoemde lsquosturen op uitstroomrsquo soms aanzienlijk Er is ook sprake van tekorten aan collegarsquos in de basis-GGZ en soms onvoldoende ruimte bij de POH-GGZ of de huisarts om de patieumlnt vanuit de SGGZ over te nemen Ook is dit soms niet goed mogelijk vanwege bijvoorbeeld specifieke medicatie- of gedragsproblemen

Kosten per patieumlnt

Onze inspanningen om goede en zo effectief mogelijke zorg te bieden en deze verder te verbeteren werden in dit hoofdstuk Werken aan goede zorg uitgebreid belicht

We willen onze hulp zo kort en licht mogelijk bieden als verantwoord en alleen indien nodig langer en zwaarder Ons streven is om de kosten per patieumlnt verder te verlagen zonder de kwaliteit van zorg aan te tasten Ofwel we willen de kosteneffectiviteit (het lsquoeffect per eurorsquo) verder vergroten

We kunnen onze kosten per patieumlnt beoordelen door enerzijds te kijken hoe deze zich verhouden tot die van collega- instellingen en anderzijds hoe ze zich in de loop de jaren ontwikkeld hebben

Vergelijking met andere instellingen Voor wat betreft de Zorgverzekeringswet (Zvw) vergelijken we onszelf met andere instellingen op basis van de landelijke cijfers die jaarlijks door Vektis ter beschikking worden gesteld Deze cijfers worden door zowel verzekeraars als instellingen aangeleverd en zijn daardoor aan te merken als betrouwbaar

Deel 2 Werken aan goede zorg

61

Uit de Vektis-cijfers blijkt jaar op jaar dat de kosten per Zvw-patieumlnt bij Parnassia Groep lager liggen dan het gemiddelde van alle aanbieders in het land Dit is inclusief alle kleine aanbieders die patieumlnten met relatief eenvoudige problematiek behandelen en daardoor dus tegen relatief lage kosten per patieumlnt Vergeleken wordt op basis van de gedeclareerde zorgkosten van de aanbieders die geen rekening houden met onder meer budgetplafonds

In 2018 lagen de door verzekeraars aan ons vergoede kosten per patieumlnt ruim 65 lager dan gemiddeld Dat is bijna euro 25 miljoen minder dan wanneer ons kostenniveau op het landelijk gemiddelde zou liggen

Overigens was de feitelijke besparing voor verzekeraars nog veel groter doordat zij een deel van de door ons geleverde Zvw-zorg niet hebben betaald ndash in 2018 ruim euro 20 miljoen in 2019 plm euro 95 miljoen

Uit de Vektis-cijfers komt dus eenzelfde beeld naar voren als uit andere vergelijkingen die we in eerdere jaarverslagen aanhaalden Zoals de studie van Gupta Strategists (2016) waaruit bleek dat wij in relatie tot andere geiumlntegreerde instellingen we een relatief groot effect tegen lagere kosten bereikten Ook in een bedrijfsvergelijking betreffende de Zvw door GGZ Nederland geiumlnitieerd (2017) waaraan 25 GGZ- instellingen deelnamen bleek Parnassia Groep zeer gunstig af te steken wat betreft de gemiddelde prijs van alle soorten behandelingen tezamen In een onderzoek in opdracht van VWS werd een benchmark uitgevoerd onder instellingen naar de prevalentie en gemiddelde kosten van Bopz-maatregelenParnassia Groep liet op betreffende doelgroep van 2013 tot en met 2015 gemiddeld lagere kosten zien

Ook verzekeraars vergelijken Parnassia Groep met andere aanbieders Soms in totaliteit soms voor wat betreft specifieke doelgroepen zoals mensen met een psychotische stoornis die vaak zorgintensieve en dus relatief kostba- re behandelingen nodig hebben Ook uit zulke onderzoeken blijkt dat we relatief kort en met lage kosten deze patieumln- ten behandelen

Vergelijking met voorgaande jaren Onze kosten per patieumlnt liggen in de Zvw dus over het geheel genomen lager dan gemiddeld We hebben ze in de loop der jaren aanzienlijk weten terug te brengen Dat geldt voor alle financieringsstromen tezamen In de jaren 2007 tot en met 2015 dus in 9 jaar tijd realiseerden wij een daling van de kosten per patieumlnt van in totaal 27 Dit resultaat konden we bereiken doordat we patieumlnten eerder dan voorheen in behandeling kregen door zoveel als mogelijk minder intensief en korter te behandelen en door de indirecte kosten terug te brengen Dit resultaat werd ook herkend door de verzekeraars in door hen uitge- voerde benchmarks

Daarna werd het echter lastiger om de kosten per patieumlnt verder terug te brengen We zien hiervoor drie belangrijke oorzaken bull De in de afgelopen jaren sterk toegenomen registratie- en verantwoordingseisen en de diversiteit hierin met

name binnen de Jeugdwet (zie p 111 ev) Deze zorgen voor een forse toename van administratieve lasten Die leiden weer tot hogere kosten per patieumlnt

bull Er is een toegenomen aantal kleine aanbieders die patieumlnten met relatief eenvoudige problematiek behandelen In toenemende mate dragen wij patieumlnten na de diagnosefase over aan zulke aanbieders wat leidt tot een hogere gemiddelde behandelduur en hogere gemiddelde kosten voor de patieumlnten die wij zelf behandelen

bull De afgelopen jaren hebben wij onze activiteiten op het gebied van hoogbeveiligde zorg uitgebreid Deze is relatief duur zodat de gemiddelde kosten per patieumlnt hierdoor toenemen

Evenals in 2016 droegen deze factoren in 2019 bij aan een toename van de gemiddelde kosten per patieumlnt

Verder speelde uiteraard een rol dat dat wij voor 2019 in veel gevallen meer kostendekkende tarieven met financiers hebben kunnen afspreken (zie p 99 ev)

Deel 2 Werken aan goede zorg

62

Uit onderstaand overzicht blijkt dat wij in 2019 over het geheel genomen aan 20 meer patieumlnten zorg verleenden dan in 2018 Dit is het gevolg van pro-actief sturen op het behandelen van meer patieumlnten

Na een daling van 38 in 2017 respectievelijk 19 in 2018 zagen wij in 2019 een toename van de gemiddelde kosten per patieumlnt van 28 Alles bijeen genomen wij van 2006 tm 2019 de kosten per patieumlnt met in totaal circa 265 kunnen terugbrengen

Ontwikkeling prijs per patieumlnt Parnassia Groep

2019 2018 2017 2016 Omzet

(Wlz Zvw FZ Wmo Jeugdwet POH) x euro 1000 812409 739645 705509 768222

Niet door financiers vergoede zorg (zie p 101) 14930 20700 16000 0 Totale kosten gecorrigeerde omzet 827339 760345 721000 768222 Omzet tegen prijspeil 2019

(index 2019 375) 827339 788858 770049 835647

Aantal patieumlnten in zorg waarvan behandeld door de POH

185744 19386

182146 20691

174478 20720

182230 20342

Prijs per patieumlnt euro 4454 euro 4331 euro 4413 euro 4586

Prijsstijging-daling per patieumlnt euro 123 - euro 83 - euro 172

Prijsstijging-daling tov vorig jaar in 28 -19 -38

Ter toelichting

bull Vertrekpunt is het aantal patieumlnten in zorg zoals ook verantwoord in DigiMV Het betreft alle patieumlnten die in zorg waren op basis

van een basis-GGZ-product DBC DBBC ZZP Wmo of jeugdzorg Alleen hoofdclieumlnten worden geteld

bull Om de beleidsdoelstelling (verlaging gemiddelde kosten per patieumlnt) goed te kunnen volgen tellen wij mee de patieumlnten geholpen door onze POHrsquos-GGZ (praktijkondersteuners bij de huisarts) Immers aan de verlaging van kosten per patieumlnt draagt bij dat wij

meer en meer patieumlnten in en rondom de huisartsenpraktijk behandelen

bull Niet meegeteld zijn clieumlnten preventie en reclassering

bull Voor alle jaren geldt inclusief patieumlnten en omzet Antes en het dr Leo Kannerhuis Exclusief Fivoor

bull Op de totale bedrijfsopbrengsten hebben wij in mindering gebracht de baten die geen betrekking hebben op getelde patieumlnten -

categorieeumln waaronder opbrengsten welzijn reclassering en diensten geleverd aan derden en incidentele nabetalingen en lasten betrekking hebbend op voorgaande jaren

2020 onze zorgverlening in tijden van corona

Op alle mogelijke manieren hebben we met elkaar de vele uitdagingen als gevolg van corona het hoofd weten te bieden Het waarborgen van de gezondheid en veiligheid van patieumlnten bezoekers en collegarsquos vergde enorme inzet van velen

In de klinische en ambulante patieumlntenzorg in de ondersteuning op locatie of thuis Gebleken is dat we een vitale en

flexibele organisatie vormen en samen in staat zijn tot enorme prestaties Talloze collegarsquos hebben hiervoor extra inzet geleverd eacuten van vele externen kregen we steun

Hier staan we stil bij met name de gevolgen voor de patieumlntenzorg en collegarsquos in de wetenschap dat er in het najaar 2020 opnieuw een relatief grote uitbraak kan plaatsvinden met alle gevolgen van dien De financieumlle gevolgen van corona bespreken we elders (p 104 ev)

Onder moeilijke omstandigheden hebben we onze zorg aan patieumlnten zo goed mogelijk voortgezet en elkaar gesteund Daar mogen we trots op zijn bull Waar mogelijk behandelden we patieumlnten digitaal via (beeld)bellen en online behandelen We vroegen alle

collegas om zoveel mogelijk thuis te werken Onze ICT-collegas maakten het allemaal technisch mogelijk zorg- bedrijven stelden hun platforms voor online behandelen beschikbaar voor andere zorgbedrijven

bull Onze crisisdiensten en IBT-teams bleven patieumlnten zien waar dat nodig was

bull De klinische zorg hebben we grotendeels weten te continueren waar dit verantwoord was vond tijdelijk enige afschaling plaats

bull Ondanks het grootschalig overgaan op digitaal werken bleven we ook waar nodig onze patieumlnten op locatie of thuis face to face zien

Deel 2 Werken aan goede zorg

63

bull We stelden richtlijnen op voor veilige zorg in klinieken en woonvormen voor dagbesteding en voor huisbezoeken ambulante zorg en crisiszorg

bull We moesten soms moeilijke beslissingen nemen waardoor familie en naasten niet op bezoek konden komen en patieumlnten niet met verlof konden

bull We richtten speciale cohortafdelingen in om patieumlnten met het coronavirus zo veilig mogelijk te behandelen Gelukkig hebben we deze afdelingen weer kunnen afbouwen

bull We namen beschermende maatregelen van handzeep handschoenen schorten spatschermen tot mondkapjes en we maakten ons sterk voor goede testmogelijkheden voor zorgmedewerkers

bull Collegas van de pool voor professionele begeleiding en collega-hulpverleners boden zich aan om collegas professionals van andere organisaties en burgers te ondersteunen met een luisterend oor coaching en hulp- verlening via het drie-gesprekkenmodel

bull Bijna 200 collegas die vanwege corona zelf minder werk hadden boden zich aan om bij te springen in de zorg of ondersteuning een deel van hen is ingezet als extra paar handen in onze klinieken

bull Het centrale crisisteam van bestuurders en ondersteuners vergaderde tweemaal per dag via beeldbellen over alle te nemen maatregelen en zorgde er daarna voor dat iedereen werd geiumlnformeerd via mails en nieuws de portaalsite Corona en het Kwaliteitssysteem

Steun van buiten Het was hartverwarmend om te zien dat we van allerlei kanten steun kregen in deze periode Collegas die al met pensioen waren kwamen een handje helpen Een oud-collega schonk vanuit haar bedrijf bloemen die verspreid werden over afdelingen Paul de Leeuw stak de collegas van Reakt een hart onder de riem in een filmpje er was een drogisterijfiliaal dat handcregravemes kwam brengen de Vrienden van Parnassia Groep werden overladen met boeken voor patieumlnten na een oproep op Yammer Het zijn maar een paar voorbeelden van alle acties waaruit bleek dat velen zich betrokken voelen bij de zorg

Weinig besmettingen Gelukkig is het aantal bevestigde besmettingen met het coronavirus onder onze collegas en patieumlnten beperkt gebleven Uit onze registratie blijkt dat in de maanden maart tm juli ruim 140 collegas vermoedden dat ze corona hadden Bij 13 werd inderdaad het virus vastgesteld Er was slechts eacuteeacuten ziekenhuisopname Besmettingen van patieumlnten in onze klinieken en woonafdelingen hebben we door gerichte maatregelen verspreiding kunnen voorkomen bij geen enkele patieumlntbewoner werd het virus vastgesteld (tm juli) Over betrouwbare cijfers wat betreft onze ambulante patieumlnten beschikken we niet deze lijken globaal conform de regionale incidentiecijfers

Gevolgen voor patieumlntencontacten en opnames Met het oog op de veiligheid van patieumlnten werden opnames bekort of uitgesteld Ook zijn er klinische afdelingen tijdelijk leeggemaakt om zo nodig te kunnen dienen als cohortafdelingen Een aantal bedden heeft daarom leeg gestaan Eind juli waren deze weer bezet

Ondanks alle vervangende inzet lagen de aantallen patieumlntencontacten lager dan normaal Dit werd voor een groot deel veroorzaakt doordat veel groepsbehandelingen preventiebijeenkomsten en dagactiviteiten geen doorgang konden vinden of in veel kleinere groepen Daarnaast zagen we dat in de periode maart tot halverwege mei het aantal aanmeldingen vanuit huisartsen fors terug liep Daardoor namen de wachtlijsten enigszins af echter veel minder dan verwacht doordat we ook minder nieuwe patieumlnten in zorg konden nemen Na half mei trad geleidelijk herstel in en herstelde het aantal verwijzingen zich geleidelijk naar het gebruikelijke niveau We namen zoveel mogelijk ook nieuwe patieumlnten in zorg maar dat waren wel lagere aantallen doordat een deel van de patieumlnten zelf wilde wachten of we tijdelijk minder mogelijkheden hadden

Vanaf 1 juli hebben we geprobeerd de zorgverlening zo volledig mogelijk te laten plaatsvinden al dan niet in aangepaste vorm (meer digitaal in plaats van face to face) Maar dat gaat op een aantal plaatsen niet of zeer lastig Groepsgebonden activiteiten zoals hierboven genoemd moeten plaatsvinden met veel minder deelnemers als gevolg van de coronarichtlijnen van de overheid

Dit alles heeft tot gevolg dit dat onze urenproductie in 2020 fors achterblijft vergeleken met voorgaande jaren Zie ook p 62 ev

-

64

Medewerkers per 31 december 2019

aantal fte

Medewerkers in loondienst (excl Fivoor incl dr Leo Kannerhuis)

11276 9206

Idem Fivoor (575 van totaalaantal)1 971 847

Medewerkers in loondienst totaal 12247 10053

Aangesloten zelfstandigen (1nP) 468 150

Stagiairs 513 316

Vrijwilligers (inclusief medezeggenschap clieumlnten) 788 158

Medewerkers totaal per 31 december 2019 14016 10676

Deel 3 WERKEN MET COLLEGArsquoS

Alleen met enthousiaste betrokken en deskundige collegarsquos kunnen we goede zorg bieden Elke collega telt Op allerlei manieren werkten we daarom ook in 2019 aan een goed werkklimaat Zodat professionals graag bij Parnassia Groep komen werken en ook willen blijven werken

Ruim 13500 collegarsquos

Tot onze collegarsquos rekenen wij naast medewerkers in loon- dienst ook vrijwilligers stagiairs en aangesloten zelfstandige behandelaars

Eind 2019 telde Parnassia Groep 12247 collegarsquos in loon- dienst (10053 fte) Dat zijn er 339 (311 fte) meer dan eind 2018

1 Op basis van aandelenverhouding

De afgelopen jaren hebben we consequent erop ingezet om het rela- tieve aandeel van collegarsquos dat de zorg uitvoert (patieumlntgebonden direct personeel) te vergroten en het aandeel van niet- patieumlntgebonden (ondersteunende indirecte) collegarsquos en de daarmee gemoeide indirecte kosten te beperken

Was de verhouding tussen direct en indirect personeel in 2012 68 32 eind 2019 lag deze op 776 224 Dat betekent dus dat we erin zijn geslaagd om ondanks de grote toename van de administra- tieve belasting in de afgelopen jaren het aandeel indirecte collegarsquos in 7 jaar tijd met zorsquon 30 te verminderen

Deel 3 Werken met collegarsquos

66

Werkklimaat welzijn en gezondheid

Ondanks alle inzet voor een goed werkklimaat zijn de afgelopen jaren veel collegarsquos het werk in toenemende mate als belastend gaan ervaren Vaak door externe oorzaken zoals administratieve lasten moeilijk vervulbare vacatures in de teams en verzwaring van de zorg Maar ook noodzakelijke interne veranderingen worden wel ervaren als bron van onzekerheid en extra belasting Tegen deze achtergrond zagen we de laatste jaren een relatief hoog ziekteverzuim We hebben daarom onze acties gericht op een gezond positief en uitdagend werkklimaat voor alle collegarsquos verder geiumlntensiveerd

Werkbelevingsonderzoek Het werkbelevingsonderzoek (WBO) focust op inzetbaarheid organisatie van het werk en het functioneren van het team Op groepsniveau geeft het inzicht in de vitaliteit van de collegarsquos en hoe deze samenhangt met de verschillende kenmerken van het werk Daarnaast activeert het collegarsquos en teams om ook zelf met de resultaten aan de slag te gaan doordat ook op individueel en op teamniveau rapportages beschikbaar worden gesteld Voor de individuele collega is op basis van de ingevoerde gegevens direct een individuele rapportage beschikbaar met daarin tips en doorverwijzingen naar concrete ondersteuning en coaching binnen Parnassia Groep

In maart 2019 is het WBO groepsbreed uitgevoerd Van alle collegarsquos nam 57 eraan deel Vanaf april zijn de resultaten gedeeld en zijn op basis daarvan verbetertrajecten opgestart Sommige trajecten zijn op teamniveau opgepakt en sommige op zorgbedrijf- of concernniveau Door de gedifferentieerde aanpak op teamniveau tot op concernniveau is een veelheid aan kleine en grote verbeterplannen ontstaan Een aantal van de hoofdonderwerpen waarvoor in die verbeterplannen aandacht is zijn

bull verlaging werkdruk en administratieve lasten bull communicatie onderling tussen collegarsquos en van de organisatie naar de collegarsquos

bull financieumlle druk en verandermoeheid bull persoonlijke ontwikkeling

Gezondheid en veiligheid

Veilig werken In 2019 is een Parnassia Groep-breed programma opgezet voor de ondersteuning van collegarsquos om het werk veiliger te maken In samenwerking met de zorgbedrijven de specialismegroep Trauma en dissociatie de Parnassia Groep Academie en de afdelingen ARBO HR en Kwaliteit is een programma ontwikkeld dat bestaat uit drie onderdelen

bull Beschikbaar stellen van een noodnummer voor 24 x 7 uursopvang en -nazorg van collegarsquos bij ernstige incidenten Dit nummer werd in 2019 gerealiseerd en is operationeel

bull Begeleiden van een teamdialoog over veiligheid door team leidinggevenden en bestuur bull Training Peer support een training waarin teams geleerd wordt hoe collegarsquos elkaar kunnen opvangen en

begeleiden Het programma wordt gefaseerd ingevoerd Wat betreft de twee laatstgenoemde onderdelen hebben de bestuurders van de zorgbedrijven aangegeven waar zij vinden dat de behoefte het grootst is en waar we dus gaan starten

Site Gezond Werken De interne website Gezond Werken waarmee we in 2018 een start maakten heeft als doelstelling het aanbod van Parnassia Groep op het gebied van (het voorkomen van) psychische klachten toegankelijk en inzichtelijk te maken en inzetbaarheid te bevorderen Op de site is informat ie te vinden over de hulp die we aan collegarsquos bieden bij stress werkdruk een (dreigende) burn-out enof lichamelijke klachten Ook bieden we inspiratie tips en ondersteuning om klachten te voorkomen en mentaal en lichamelijk fit te blijven Tot april 2020 werd de website door 6500 collegarsquos bezocht (in totaal ruim 28000 bezoeken) De reacties op de website van de collegarsquos zijn positief Men vindt het fijn alle informatie overzichtelijk op een site te kunnen terugvinden Op basis van ontwikkelingen en de behoefte van gebruikers wordt de site regelmatig aangepastaangevuld

In de individuele rapportages van het eerder genoemde werkbelevingsonderzoek is waar relevant gelinkt naar de site zodat hiermee de bekendheid nog verder vergroot wordt Collegarsquos die in de gevarenzone zitten krijgen zo informatie over onder meer trainingen en mogelijkheden voor hulp en ondersteuning

Preventie hulp en ondersteuning Parnassia Groep heeft een contract met inhouse-psychologen die beschikbaar zijn voor kortdurende psychologische ondersteuning van collegarsquos Via Indigo bieden we daarnaast aan onze collegarsquos lifecoaching aan In 2019 is hier gebruik van gemaakt door 25 collegarsquos die gemiddeld 2 gesprekken met een lifecoach hadden Via de Parnassia Groep Academie zijn meerdere online modules beschikbaar voor zelfhulp en het verbeteren van de persoonlijke effectiviteit

Deel 3 Werken met collegarsquos

67

Vanuit het individuele rapport van het werkbelevingsonderzoek is er direct de mogelijkheid om via links zulke laag- drempelige hulp in te zetten

CiEP Het interne CiEP-trainingstraject met financieumlle steun vanuit het ESF in 2018 gestart heeft in 2019 goede voortgang geboekt Via de Parnassia Groep Academie hebben de intern opgeleide facilitators in 2019 in totaal 5 trainingsseries gegeven waaraan 39 collegarsquos deelnamen die zijn getraind in de CiEP-werkmethodiek Deze methodiek draagt bij aan planmatig werken een betere organisatie van het werk en het effectiever communiceren over (on)mogelijkheden Daarmee is CiEP een hulpmiddel dat bijdraagt aan meer werkplezier het minder ervaren van werkdruk en minder uitval De deelnemers zijn zeer positief over de hulp en inzichten die zij aangereikt krijgen Dit programma sluit heel goed aan bij de verschillende verbeterplannen vanuit het eerder genoemde werkbelevingsonderzoek

Vermindering werkdruk door inzet robots Een ontwikkeling die op verschillende plaatsen de werkdruk kan verlichten is robotisering Binnen de zorgadministratie maakten we in 2019 gebruik van de diensten van een innovatieve lsquonieuwe collegarsquo Een robot technisch genaamd Robotic Process Automation (RPA) nam een aantal administratieve handelingen uit handen van de collegarsquos op de secretariaten De robot verstuurde onder andere de zorgberichten voor clieumlnten automatisch naar de gemeentes wat de mede- werkers een hoop werk scheelde Ook voerde de robot voor 30000 patieumlnten een COV (controle op verzekerings gegevens) uit De repetitieve handelingen worden uitgevoerd door software dus niet door een werkelijke robot Collegarsquos kunnen zich nu meer richten op de kern van hun functie en specialisme maar RPA draagt ook bij aan foutloos declareren factureren en registreren Al met al een bijzondere technologische ontwikkeling die naadloos aansluit bij het streven naar vermindering van de administratieve lastendruk JB Werken met een robot

Organisatieklimaat Gedurende 2019 is in samenwerking met IZZ en met financieumlle steun van het OampO-fonds voortgang gegeven aan een in 2018 gestarte pilot om te komen tot een gezond en veilig leefklimaat waarbij ziekteverzuim en veiligheids - beleving positief beiumlnvloed worden De teams hebben in dit traject een cyclus van drie stappen doorlopen beantwoording van individuele stellingen een teamdialoog tijdens werkoverleg en een gesprek met de bestuurder De ervaring wijst uit dat mensen hierna gemakkelijker met elkaar de dialoog over hun eigen gezondheid voeren collegarsquos gezonder en veiliger werken en het verzuim significant lager is Deze lsquoaanpak organisatieklimaatrsquo zal vanaf 2020 onderdeel worden van het reguliere aanbod van de Parnassia Groep Academie

Trots op werken bij Parnassia Groep We doen mooi en dankbaar werk dat gewaardeerd wordt door onze patieumlnten En daar mogen we trots op zijn Uitspreken dat we trots zijn op elkaar en de organisatie en elkaar een complimentje geven dat doen we te weinig Parnassia Groep blies daarom in 2019 de campagne lsquoTrots oprsquo nieuw leven in Met een nieuwe reeks posters met lsquoParnassia Groep dat zijn wijrsquo als uithangbord en ter inspiratie van de collegarsquos JB lsquoTrots oprsquo-campagne

Ziekteverzuim en -begeleiding Ondanks dat ook in 2019 ziekteverzuim de volle aandacht in de groep had en er meerdere gespecialiseerde case- managers verzuim amp re-integratie ingezet zijn was wederom een stijgend ziekteverzuim te zien (65) Het verzuim bij Parnassia Groep ligt daarmee boven het landelijk gemiddelde van de GGZ (62) wat ook een stijging laat zien Ook is er sprake van een toenemende meldingsfrequentie (129) Er is met name sprake van toenemend langdurig verzuim

In 2020 wordt de aanpak van het ziekteverzuim verder geiumlntensiveerd met aanpassingen in het ziekteverzuim- en re-integratiebeleid

Ontwikkeling ziekteverzuim

2019 2018 2017 2016 2015 Ziekteverzuim 650 630 580 510 540 Meldingsfrequentie 129 123 113 109 109

Tm 2017 exclusief Antes Zorg en Fivoor inclusief Palier

Vanaf 2018 inclusief Antes Zorg en het dr Leo Kannerhuis exclusief Fivoor en Palier

Casemanagement Medio 2019 is na een grondige evaluatie geconcludeerd dat het in 2018 ingezette verzuimbeleid aangepast diende te worden De inzet van casemanagers verzuim amp re-integratie die bij een ziekteperiode van langer dan twee weken de volledige verzuimdossiers oppakken en de verzuimbegeleiding van zieke collegarsquos uitvoeren leverde niet het

Deel 3 Werken met collegarsquos

68

gewenste effect Daarop is besloten om ten behoeve van de verzuimbegeleiding op zoek te gaan naar een externe arbodienstverleningspartner Na een intensief aanbestedingstraject door een team bestaande uit inkopers HR- specialisten managers en medezeggenschap is begin 2020 een partij gevonden die met inzet van bedrijfsartsen en van POBrsquoers (praktijkondersteuners bedrijfsartsen) vanaf juli ondersteuning gaat bieden in de verzuimbegeleiding

Aantrekkelijk en goed werkgeverschap

Parnassia Groep biedt hoogwaardige werkgelegenheid aan inmiddels ruim 13500 collegarsquos en is daarmee in met name haar kernregiorsquos een werkgever die een belangrijke rol in de lokale economie vervult

Ontwikkelingsmogelijkheden Veel collegarsquos ervaren het als inspirerend om zij het in klein teamverband te kunnen werken in juist onze grote organisatie met haar grote diversiteit aan activiteiten De veelheid aan ontwikkelingen binnen Parnassia Groep en de mogelijkheden om bij te dragen aan verbeteringen en om jezelf te ontplooien worden door velen ervaren als belangrijke lsquobronnen van arbeidsvreugdersquo Voor professionals is het aantrekkelijk te werken bij een organisatie die in hun vakgebied tot de top behoort en die mogelijkheden biedt te participeren in wetenschappelijk onderzoek Door ons brede aanbod aan beroepsopleidingen zijn we ook aantrekkelijk voor stagiairs en professionals in opleiding van wie velen vervolgens graag bij ons blijven werken Zie onder Scholing p 77 ev De ontwikkelingsmogelijkheden bij Parnassia Groep zijn van vitaal belang zeker in de huidige krappe arbeidsmarkt om schaarse professionals duurzaam te kunnen lsquobinden en boeienrsquo

Mobiliteit en loopbaanontwikkeling Switch Loopbaanadvies biedt ondersteuning aan alle collegarsquos van Parnassia Groep en heeft een aanbod voor interne begeleiding van loopbaankandidaten herplaatsingskandidaten en re-integratiekandidaten Ook is Switch gespreks- partner voor externe outplacementbureaus en participeert zij in diverse mobiliteitsnetwerken Het aantal collegarsquos dat werd begeleid groeide in 2019 verder tot 287 (2018 259 2017 222 2016 202) De belangrijkste categorieeumln

Dienstverlening Switch in 2019

aantal Loopbaanbegeleiding 167 60 Persoonlijkheidstest (Birkman) 27 9 DeRotterdamseZorg project Sterk in je Werk 3 1 CiEP 29 10 Re-integratie na ziekte 40 14 Herplaatsing vanwege reorganisatie 17 6 Totaal 287 100

Ook professionele begeleiding door coaches van de Parnassia Groep Academie (zie p 78) kan een belangrijke bijdrage betekenen aan de loopbaanontwikkeling van collegarsquos

Social Return on Investment (SROI) Voor zorg betaald uit de Wmo en Jeugdwet wordt door veel gemeenten een Social Return on Investment-verplichting (SROI-verplichting) aan Parnassia Groep opgelegd al dan niet als inspanningsverplichting Dit houdt kort gezegd in dat een deel van het aanbestedingsbedrag ingezet moet worden voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt Dit sluit aan bij onze visie dat wij streven naar een samenleving waarin iedereen meedoet wat zich onder meer vertaalt in de inzet van ervaringsdeskundigen

Ook in 2019 hebben wij bij grote inkoopcontracten SROI opgenomen in het contract en met de leverancier de diverse mogelijkheden voor invulling hiervan besproken Op deze manier wordt nadere invulling gegeven aan zowel onze SROI-verplichtingen als aan het uitdragen van onze visie op een inclusieve samenleving Daarnaast z ijn we binnen Parnassia Groep in 2019 gestart met een Bureau Werkervaringsplaatsen om ook als organisatie door het beschik- baar stellen van werkervaringsplaatsen zelf meer ruimte te bieden aan mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt Het doel daarvan is mensen relevante werkervaring op te laten doen zodat zij hun kans op een reguliere baan vergroten

Onze inspanningen hebben geleid tot een verdubbeling van het aantal collegarsquos met een afstand tot de arbeidsmarkt dat Parnassia Groep heeft ingezet Het waren er in 2019 in totaal 381 onder wie 113 leerlingen en 225 stagiairs In 2018 waren het er in totaal 182 en in 2017 52

Deel 3 Werken met collegarsquos

69

Vacatures en arbeidsmarkt

Al een aantal jaren achtereen is een toename in het aantal vacatures zichtbaar Ook in 2019 heeft de stijging onverminderd doorgezet tot bijna 1200 vacatures gedurende het jaar Een groot deel van de patieumlntgebonden vacatures is moeilijk vervulbaar Ruim twee derde daarvan (674) stond eind 2019 langer dan 3 maanden open Het betreft voor ongeveer de helft (regie-)behandelaarsfuncties en ongeveer de helft verpleegkundigen en verzorgenden (VOV) Als gevolg van de vele vacatures konden wij minder patieumlnten behandelen dan bij een volledige bezetting en is onze omzet in 2019 achtergebleven bij de begroting

Vacatures per 31 december 2019

Aantal

vacatures

Waarvan moeilijk

vervulbaar

moeilijk vervulbaar

Patieumlnt-clieumlntgebonden functies 564 380 674

Overige functies 52 4 77

Totaal alle functies 616 384 62

Ook in 2019 moesten wij om voldoende psychiaters in te kunnen zetten vaak een beroep doen op psychiaters die als zzprsquoer actief zijn Veel psychiaters kiezen niet langer voor een loondienstverhouding Wij hebben een grote voorkeur voor psychiaters in loondienst met het oog op een grotere binding met de organisatie en de beduidend lagere kosten Wij nemen diverse gerichte acties om ons als aantrekkelijke grote werkgever beter naar deze beroepsgroep te profileren Ook in de klinieken zagen we ons om met voldoende bezetting te werken en de veiligheid te waarborgen genood- zaakt veelvuldig een beroep te doen op inhuur van VOV-personeel Dit heeft een groter beslag gelegd op de kosten dan was begroot

In 2020 wordt in gezamenlijkheid met andere zorginstellingen die deelnemen aan deRotterdamseZorg een project opgestart om tot regulering en vermindering van de inzet van zzprsquoers te komen De komende jaren zullen wij ons onverminderd inspannen om alle vacatures vervuld te krijgen

Medio 2019 hebben we besloten om ondanks de druk op arbeidsmarkt niet langer met externe headhunters op zoek te gaan naar kandidaten voor onze moeilijk vervulbare vacatures In plaats daarvan namen we hiervoor zelf iemand dienst Verder is ons wervingsteam actief bij congressen en seminars en zetten we steeds sterker in op online campagnes op verschillende social media

Sociaal Plan reorganisatie en herplaatsing

De wijze waarop de geestelijke gezondheidszorg wordt aangeboden is en blijft aan grote veranderingen onderhevig Dit doet zich voor op alle terreinen de financiering de plaats waar wij onze zorg verlenen (meer en meer dicht bij de patieumlnt) en de inhoud van onze behandelingen

Door de bezuinigingen die de overheid heeft doorgevoerd was en blijft er een grote druk om onze behandelingen in prijs te verlagen Onze inzet is en blijft om dit vooral te realiseren door het verminderen van het aantal indirecte ondersteunende collegarsquos zodat zoveel mogelijk collegarsquos beschikbaar zijn voor de directe zorgverlening Hierdoor en als gevolg van de noodzakelijke aanpassing van onderdelen van de zorgorganisatie aan veranderende patieumlnten- stromen moesten we ook in 2019 in beperkte mate reorganisaties doorvoeren

Sociaal Plan en Addendum In 2019 waren het lopende Sociaal Plan 2016-2020 en een Addendum 2018-2019 van kracht De nadruk in het Sociaal Plan en het Addendum ligt vooral op het uitgangspunt lsquovan werk naar werkrsquo De in het Addendum opgenomen maatregelen dragen bij aan het vergroten van de herplaatsingsmogelijkheden en ondersteunen indien noodzakelijk een goed vertrek van boventallige collegarsquos Daarmee zorgt het voor een evenwicht tussen het belang om gezond te blijven als organisatie en de individuele situatie van collegarsquos In september 2019 werd na uitvoerig overleg met de vakorganisaties een Addendum 2020-2021 overeengekomen In dit nieuwe Addendum zijn geen grote veranderingen aangebracht Het ingezette beleid blijft onverkort van toepassing

Reorganisaties en herplaatsing Reducties van het personeelsbestand in onderdelen van de organisatie kwamen bijna volledig tot stand door natuurlijk verloop een vacaturestop en terugdringing van het aantal flexibele contracten Op beperkte schaal waren reorgani - saties in enkele bedrijfsonderdelen nodig Een deel van deze reorganisaties was gerelateerd aan de uitvoering van de

Deel 3 Werken met collegarsquos

70

integratieplannen Antes Zorg - Parnassia Groep en had daarmee vooral betrekking op ondersteunende functies met name op de afdeling ICT waar een ingrijpende reorganisatie plaatsvond

Het lukte nog goed om boventallige collegarsquos binnen Parnassia Groep te (her)plaatsen gebruikmakend van aflopende contracten en door de inzet van ons Reorganisatiebijstandsteam beroepskeuzeadvies scholing loopbaantraining tijdelijke inzet werkbemiddeling en outplacement begeleiding en ondersteuning en deelname aan verschillende mobiliteitsnetwerken Een aantal collegarsquos kon een nieuwe uitdaging worden geboden buiten de organisatie enof maakte gebruik van vertrekregelingen

Organisatie HR-functie regelingen en voorzieningen voor collegarsquos

Organisatie HR Na het akkoord van de Centrale Ondernemingsraad op de samenvoeging van HR Antes Zorg en HR Parnassia Groep nog voortvloeiend uit de fusie met Antes is in 2019 gestart met de vorming van gezamenlijk georganiseerde HR-teams die nauwer verbonden zijn aan de zorgbedrijven Na een succesvolle pilot bij zorgbedrijf Antes wordt vanaf eind 2019 en doorlopend in 2020 gewerkt aan de verdere invoering van de nieuwe HR-structuur Deze zal bestaan uit rond de zorgbedrijvenclusters georganiseerde teams die zich vooral richten op bedrijfsspecifieke ondersteuning aan directies en management daarnaast regionale overleg- vormen om in te kunnen spelen op de regionale arbeidsmarkten en een centraal gepositioneerd team van HR- specialisten op gebieden als wet- en regelgeving arbeidsrecht verzuim en cao die concernbrede en onderwerp- specifieke problematiek kunnen omzetten in regelingen en beleid

Harmonisatie personele regelingen Met ingang van 2019 is voor alle collegarsquos van Parnassia Groep een en hetzelfde arbeidsvoorwaardenpakket van toepassing Dit na de harmonisatie personele regelingen vanwege de fusie tussen Antes en Parnassia Groep Gedurende 2019 zijn op enige uitbreidingen van de mogelijkheden in het MeerKeuze Arbeidsvoorwaarden-pakket na geen grote wijzigingen in de personele regelingen doorgevoerd

Medewerkersvertrouwenspersonen Parnassia Groep kent een lsquonetwerkrsquo van medewerkersvertrouwenspersonen (MVPrsquoen) Bij hen kunnen collegarsquos in vertrouwen terecht in situaties van (dreigend) ongewenst gedrag Hieronder vallen onder andere (dreigende) conflic - ten met collegarsquos of leidinggevenden (seksuele) intimidatie discriminatie en pesten De MVPrsquoen zijn primair toegewe- zen aan de verschillende zorgbedrijven maar desgewenst kunnen collegarsquos bij een MVP naar eigen voorkeur terecht

Het totale aantal meldingen is in 2019 gestegen naar 112 Dit is hoger dan in de afgelopen 4 jaren waarin het aantal fluctueerde rond de 80 Er is een toename te zien in het aantal meldingen over (dreigende) conflicten met leiding- gevenden waaronder arbeidsconflicten (seksuele) intimidatie en pesten deze betreffen meer dan de helft van het totale aantal meldingen

Klachtencommissie Personeel Collegarsquos van Parnassia Groep kunnen bij de Klachtencommissie Personeel terecht als zij een klacht of bezwaar hebben tegen gedragingen of besluiten die hen lsquorechtstreeks rakenrsquo als er onenigheid bestaat over de toepassing van het Sociaal Plan en bij bezwaar tegen de functiebeschrijving enof indeling van de aangeboden functie Met het oog op deze verschillende kwesties waarvoor men terechtkan bij de commissie bestaat deze uit een tweetal kamers de gecombineerde kamer Algemene klachten (AK) en Sociaal Plan (SP) en de kamer Functiewaardering GGZ (FWG) De voorzitters van de kamers zijn niet werkzaam bij Parnassia Groep

Er is al een aantal jaren sprake van een licht dalende trend in de ingediende en behandelde klachten bij de Klachten- commissie Personeel gecombineerde kamer AK en SP In 2019 behandelde de kamer acht algemene klachten waarvan er twee gegrond werden verklaard terwijl bij de kamer dit jaar wederom geen klachten Sociaal Plan ingediend zijn

Bij de kamer FWG is na de dalende trend van de afgelopen jaren na een piek in het aantal bezwaren in 2015 tot 2016 samenhangend met de invoering van nieuwe functiebeschrijvingen sprake van een toegenomen aantal ingediende bezwaren De toename is volledig toe te schrijven aan het samenbrengen van het functiehuis Antes en het functiehuis Parnassia Groep Op 3 bezwaren na kwamen alle in 2019 ingediende bezwaren vanuit Antes Er werden in totaal 84 bezwaren behandeld waarvan 45 tegen de functiebeschrijving en 39 tegen de functie-indeling De bezwaren werden via 8 collectieve en 2 individuele bezwaren ingediend

71

Deel 4 WERKEN AAN KENNIS

Deskundigheid is een van onze drie kernwaarden Wij zijn dan ook specialist in geestelijke gezondheid Wij investeren voortdurend in het waarborgen en vergroten van de kennis en vaardigheden van onze professionals

De Parnassia Groep Academie vervult hierbij een centrale rol als opleidings- onderzoeks- en kennisorganisatie voor al onze collegarsquos en onze zorgpartners

Kennis ontwikkelen en kennis delen

Parnassia Groep zet op drie manieren erop in om de

kennis die binnen onze organisatie aanwezig is verder te ontwikkelen en te delen met alle collegarsquos zowel bin- nen de zorgbedrijven als zorgbedrijfoverstijgend

bull We hebben een dekkend netwerk van specialisme- groepen ontwikkeld Zij spelen een belangrijke rol in de verdere ontwikkeling en verspreiding van kennis ndash zie p 73 ev

bull Afdelingen worden gestimuleerd om het TOPGGz- keurmerk te verwerven of te behouden Zij kunnen daarbij rekenen op ondersteuning ndash zie p 48 ev

bull Er zijn bijzondere hoogleraren verbonden aan Parnassia Groep met leeropdrachten op het gebied van de geestelijke gezondheidszorg ndash zie p 75 ev

De Parnassia Groep Academie faciliteert het wetenschappelijk onderzoek dat binnen de zorgbedrijven wordt uitgevoerd De specialismegroepen benutten ons SharePoint-intranet lsquoMijn PG-portaalrsquo om kennis te verspreiden te adviseren bij hoogcomplexe zorgvragen en consultatie te geven aan teams die daar behoefte aan hebben Daarbij wordt ook meer en meer gebruikgemaakt van andere digitale middelen van Yammer tot online webinars

Met deze veelzijdige inzet boeken we succes maar tevreden zijn we nog lang niet Onze ambitie is om bull De kennis en het gebruik van kwaliteitsstandaarden verder te vergroten ndash zie p 73 bull De aanwezige expertise beter beschikbaar te maken voor de teams waar mogelijk met inzet van digitale

middelen ndash zie p 77-78

bull Patieumlnten die complexe zorg nodig hebben snel te signaleren en door te verwijzen naar hoogspecialistische teams ndash zie p 48 ev

Verdere afstemming en bundeling van krachten van specialismegroepen hoogspecialistische teams (waaronder TOPGGz-afdelingen) en hoogleraren leveren daar een wezenlijke bijdrage aan

In 2025 willen we voor elke patieumlntgroep een combinatie hebben van een hoogleraar een specialismegroep en hoogspecialistische zorg Voor steeds meer groepen geldt dat dit al is gerealiseerd Zo bereiken we dat innovatie onderzoek kennisdisseminatie en hoogspecialistische behandeling in elkaars verlengde komen te liggen

Parnassia Groep Academie

De Parnassia Groep Academie organiseert en faciliteert het proces van leren kennisdeling en onderzoek

doen voor onze collegarsquos in de zorgbedrijven Dat zijn noodzakelijke voorwaarden om blijvend goed zorg te kunnen leveren blijvende ontwikkeling te zien en deskundige collegarsquos te krijgen en te houden

De Parnassia Groep Academie bedient de hele Parnassia Groep in alle regiorsquos op het gebied van opleiding onder- zoek en kennis Daarmee levert de Academie belangrijke bijdragen aan het werven en het behoud van collegarsquos aan

Deel 4 Werken aan kennis

73

de patieumlntenzorg en aan de resultaten van Parnassia Groep De onder druk staande arbeidsmarkt en de vraag naar verregaande professionalisering van de zorg zijn belangrijke speerpunten voor de dienstverlening van de Academie

Onze aanpak is erop gericht om alle regiorsquos te bedienen en aan te sluiten bij de vragen van de zorgbedrijven

Specialismegroepen

Parnassia Groep biedt specialistische hulp voor alle psychische problemen Negentien specialismegroepen helpen de professionals in onze teams daarbij door het verbreiden van specialistische kennis ervaringen en nieuwe inzichten Ook als het gaat om de diagnostiek en goede behandeling van patieumlnten die kampen met meerdere psychische problemen

De specialismegroepen ondersteunen de behandelteams van Parnassia Groep met kennis en consultatie zodat behandelaars hun patieumlnten steeds betere en passende diagnostiek en behandelingbegeleiding kunnen bieden In elke specialismegroep zijn ervaringskennis professionele kennis en wetenschappelijke kennis vertegenwoordigd

Specialismegroepen en specialismeleiders Parnassia Groep

Specialismegroep Specialismeleider(s)

Acuut dr R (Roland) van de Sande en

drs AFRR (Aram) van Reijsen

Angst en dw ang vacature

Autisme dr AJJ (Audrey) Mol en

drs FL (Floor) Oosterw ijk

Culturele psychiatrie dr S (Samrad) Ghane PhD MSc

Eetstoornissen en voedingsstoornissen drs M (Martie) de Jong

Ernstige Psychiatrische Aandoeningen (EPA) prof dr CL (Niels) Mulder

Forensische problematiek SLM (Sarah) van IJzendoorn MSc

Kind en Jeugd dr JE (Joeumllle) Ratsma

Neurobiologische ontw ikkelingsstoornissen dr JJS (Sandra) Kooij MD PhD

Neurocognitieve stoornissen drs HC (Henk) Kruithof

Ouderen dr I (Isis) Groenew eg-Koolhoven

Persoonlijkheidsstoornissen drs EMC (Ellen) Willemsen

Psychosen dr DPG (David) van den Berg

Seks en Gender drs JA (Jos) Vroege

Somatiek dr EJ (Evert Jan) Mookhoek

Somatische symptoomstoornissen dr SM (Saskia) van Es

Stemmingsstoornissen dr ThM (Michael) van den Boogaard MD PhD en

drs E (Elvira) Boere

Trauma en dissociatie drs IG (Ingrid) Wigard en

drs JP (Joop) de Jong

Verslaving dr HO (Hein) Sigling

In 2019 vonden enkele wisselingen plaats Er werd een specialismeleider benoemd voor de specialismegroep Forensische problematiek en voor de specialismegroep Acuut een duo van twee specialismeleiders Ook zijn er twee specialismeleiders aangetrokken voor de specialismegroep Autisme die per 1 januari 2020 van start is gegaan De specialismeleider van de specialismegroep Angst en dwang is eind 2019 gestopt deze positie is nog vacant

Dagen van de Inhoud In 2019 vond de vierde editie van de lsquoDagen van de Inhoudrsquo plaats Deze dagen worden hoog gewaardeerd en het aantal deelnemers eraan neemt elk jaar toe Dit jaar waren het er in totaal ruim 750 Voor het eerst werd een vierde dag in de regio Zuid georganiseerd in Den Bosch Het thema comorbiditeit stond centraal Er was een grote diversiteit aan bijdragen van specialismeleiders ervaringsdeskundigen experts uit de organisatie en de raad van bes tuur in plenaire lezingen en workshops Op deze dagen is stilgestaan bij wat comorbiditeit nu eigenlijk is en hoe hiermee om te gaan in de behandelkamer

Kwaliteitsstandaarden In 2019 is aandacht geweest voor de landelijke kwaliteitsstandaarden De kwaliteitsstandaarden voor de meest voorkomende stoornissen zijn door de specialismegroepen geeumlvalueerd op hun implementatie in de praktijk Hun conclusies worden door de raad van bestuur onder meer benut bij de zorginkoopgesprekken met financiers Naast de

Deel 4 Werken aan kennis

74

wenselijkheid uit kwalitatief oogpunt van het voldoen aan de kwaliteitsstandaarden is daarbij ook het kostenaspect een punt van aandacht zowel de kosten van invoering (oa voor scholing) als van toepassing in de praktijk (indien deze extra inzet vergt) Ook is voor de meest voorkomende stoornissen een factsheet over het behandelaanbod gemaakt door de betreffende specialismegroepen

Er is ook een advies opgeleverd vanuit de specialismegroepen met betrekking tot de verantwoording van Parnassia Groep over het gepast gebruik van zorg zoveel als nodig maar niet meer ndash dus conform de kwaliteitsstandaarden

Ten slotte is in 2019 gestart met het opstellen van een advies over de basisscholing op het gebied van de kwaliteits- standaarden Dit is erop gericht de na- en bijscholing over de standaarden die voor een team van toepassing zijn te waarborgen als noodzakelijk voorwaarde voor het kunnen werken conform de standaarden

Resultaten In 2019 hebben de specialismegroepen

bull meer dan 3500 consultatievragen beantwoord

bull meer dan 300 teamcontacten gehad bull bijna 200 scholingsactiviteiten georganiseerd bull 8 goed gewaardeerde congressen georganiseerd met in totaal ruim 1300 deelnemers bull 4 goed gewaardeerde lsquoDagen van de Inhoudrsquo georganiseerd met 48 workshops en in totaal meer dan 750

deelnemers bull meer dan 180 werkplanpunten onderhanden genomen bij een kwart daarvan waren meerdere specialisme-

groepen betrokken

Enkele ontwikkelingen waar onze specialismegroepen trots op zijn bull Parnassia Groep ontwikkelde de applicatie Alii waarin het formularium is opgenomen Deze is gevuld voor

veertien stoornissen Dit moderne formularium is tot stand gekomen door een nauwe samenwerking van de specialismeleiders met onze apotheek Zie p 28 medicatieveiligheid

bull De specialismegroep Psychosen heeft aan de hand van de resultaten van een enquecircte het belang van psychologische behandeling van EPA-patieumlnten bij de GGZ-teams op de kaart gezet De resultaten uit het promotieonderzoek uit 2017 van David van de Berg worden gebruikt voor het beschikbaar maken van traumabehandeling voor EPA-patieumlnten

bull De specialismegroep Acuut heeft in het kader van kritisch omgaan met drang en dwang en separeervrije zorg

training gegeven in het Safewards-model aan teams van Antes en Youzdr Leo Kannerhuis De eerste reacties op deze pilot zijn positief (zie p 27 dwang en drang)

bull In de specialismegroep Verslaving is met het toetreden van collegarsquos van AntesBouman een vruchtbare

samenwerking ontstaan bull Dankzij de specialismegroep EPA is er bij de ketenzorgbedrijven in toenemende mate aandacht voor de

behandeling in de triade dat wil zeggen met de patieumlnt de naaste(n) en de professional bull De specialismegroep Seks en Gender heeft PsyQ Amsterdam ondersteund om de patieumlntenstop op het

gebied van transgenderzorg goed te kunnen opvangen Zie ook JB Werken aan kennisspecialismegroepen

Onderzoek

Het faciliteren en ondersteunen van wetenschappelijk onderzoek vanuit de Parnassia Groep Academie is onderdeel van de specialisme-ontwikkeling De specialismegroepen verzamelen kennis zetten de standaard en dragen zorg voor verspreiding van kennis zodat alle teams toegang daartoe hebben

Wetenschappelijk onderzoek is belangrijk om de patieumlntenzorg te verbeteren Een goed wetenschappelijk klimaat draagt bij aan een aantrekkelijk werkklimaat voor onze professionals Bij de diverse opleidingen is het uitvoeren van wetenschappelijk onderzoek een verplicht onderdeel Voor elke TOP- GGz-afdeling geldt dat er een hoogleraar aan verbonden is en er onderzoek wordt gedaan gericht op het verbeteren van de zorg aan patieumlnten in de topklinische doelgroep Maar ook buiten deze afdelingen loopt wetenschappelijk onderzoek binnen diverse zorgbedrijven zowel geiumlnitieerd vanuit de universiteiten waarmee we samenwerken als geiumlnitieerd vanuit de instelling zelf Onze hoogleraren zijn betrokken bij verschillende promotieonderzoeken en regelmatig zijn er collegarsquos die promoveren

Deel 4 Werken aan kennis

75

Organisatie en ondersteuning onderzoek De Parnassia Groep Academie is verantwoordelijk voor overstijgende themarsquos zoals (bijzondere) leerstoelen onder- steuning (METC de Research Manager bibliotheek statistiek) en nieuwe onderzoeksvormen (bijvoorbeeld big data) Onderzoek kan op de werkvloer vanuit de specialismegroep of door een hoogleraar geiumlnitieerd worden De directie van de Academie zorgt voor het bij elkaar brengen van het wetenschappelijk onderzoek en zorgt ervoor dat dit in samenhang tot stand komt Ook de commissie Onderzoek amp Innovatie (OampI)van de specialismegroepen vervult hierin in toenemende mate een actieve en verantwoordelijke rol

Er worden vier zorgbedrijfgebonden commissies wetenschappelijk onderzoek (CWOrsquos) gevormd Twee daarvan (An- tes Youz) gingen in 2019 van start De startbijeenkomsten van de CWOrsquos Parnassia en de combinatie i -psy-PsyQ- Brijder vonden begin 2020 plaats Daarnaast zal de commissie Onderzoek amp Innovatie breder van opzet worden Door vertegenwoordiging in deze commissie van de zorgbedrijfgebonden CWOrsquos de specialismegroepen hoogleraren zorginnovatie data-experts en TOPGGz-afdelingen vindt Parnassia Groep-breed verbinding plaats en afstemming over overkoepelende aan onder- zoek gerelateerde onderwerpen

In de loop van 2020 zal het gezamenlijk organiseren van de ondersteuning van het onderzoek op onderdelen nog gepositioneerd binnen zorgbedrijven worden afgerond

Training onderzoek Voor Parnassia Groep-onderzoekers is sinds september 2019 een scholingsaanbod beschikbaar voor de module Data Management van het softwareprogramma Research Manager Via het medewerkersportaal wordt gecommuni- ceerd over de mogelijkheden die het programma onderzoekers biedt en er worden trainingen in deze module gegeven Aan het inrichten van de module Study Management van Research Manager werd begin 2020 de laatste hand gelegd deze kwam in februari 2020 beschikbaar Via het leerportaal van de Academie zijn in 2019 vijftig evaluatielicenties voor een online training Good Clinical Practice GCP (verplicht voor het uitvoeren van onderzoek) aangeschaft Deze waren eind 2019 allemaal benut

Route onderzoek In het najaar van 2019 werd een nieuw stroomschema rsquoRoute onderzoekrsquo vastgesteld Het bevat de goedkeurings - stappen die genomen moeten worden voordat een onderzoeker mag starten met de uitvoering van patieumlntgebonden onderzoek met patieumlntenpatieumlntgegevens van Parnassia Groep Die stappen komen terug in de eerder genoemde module Study Management van Research Manager

Bijzondere leerstoelenhoogleraren Er zijn (medio 2020) twaalf bijzondere leerstoelen ingesteld (mede) vanwege Parnassia Groep bekleed door elf hoogleraren Een aantal van hen is betrokken bij een van onze (aspirant-)TOPGGz-afdelingen

Hoogleraren Parnassia Groep Zie ook hier

Prof dr HJA (Hedw ig) van Bakel Bijzondere leerstoel Infant Mental Health Tilburg University Tilburg School of

Social and Behavioral Sciences

Prof dr JD (Jan Dirk) Blom Bijzondere leerstoel klinische psychopathologie Universiteit Leiden Faculteit Sociale

Wetenschappen Klinische psychologie

Prof dr M (Mark) van der Gaag Bijzondere leerstoel cognitieve gedragstherapie

bij psychotische stoornissen

Vrije Universiteit Amsterdam EMGO

Instituut afdeling Klinische Psychologie

Prof dr C (Colin) van der Heiden Bijzondere leerstoel klinische psychologie in het

bijzonder de geestelijke gezondheidszorg

Erasmus Universiteit Rotterdam Eras-

mus School of Social and Behavioral

Sciences

Prof dr V (Vincent) Hendriks Bijzondere leerstoel verslaving en psychiatrische

comorbiditeit bij jeugdigen

Leids Universitair Medisch Centrum

afdeling Kinder- en Jeugdpsychiatrie

Prof dr HW (Wijbrand) Hoek Bijzondere leerstoel epidemiologie

Leerstoel psychiatrie

Columbia University New York

Mailman School of Public Health Rijks-

universiteit Groningen UMCG

Universitair Centrum Psychiatrie

Prof dr JJS (Sandra) Kooij

(per 1 juni 2020)

Bijzondere leerstoel ADHD bij volw assenen Amsterdam UMC afdeling Psychiatrie

(locatie VUmc)

Prof dr CW (Kees) Korrelboom Bijzondere leerstoel translationele en

transdiagnostische psychologische interventies

in de (geestelijke) gezondheidszorg

Tilburg University Tilburg School of

Social and Behavioral Sciences

Prof dr B (Berno) van Meijel Bijzondere leerstoel GGZ-verpleegkunde Amsterdam UMC afdeling Psychiatrie

Deel 4 Werken aan kennis

76

(locatie VUmc)

Prof dr CL (Niels) Mulder Bijzondere leerstoel openbare geestelijke

gezondheidszorg

Erasmus Universiteit Rotterdam

Erasmus MC afdeling Psychiatrie

Prof dr CW (Karin) Slotema

(per 1 juli 2019)

Bijzonder leerstoel persoonlijkheidsstoornissen Erasmus Universiteit Rotterdam

Erasmus School of Social and Behav-

ioral Sciences

Prof dr J (Jaap) van Weeghel

(tot 14 april 2020)

Bijzondere leerstoel rehabilitatie en participatie

van mensen met ernstige psychische

aandoeningen

Tilburg University Tilburg School of

Social and Behavioral Sciences

Karin Slotema (psychiater bij PsyQ) werd per 1 juli 2019 benoemd tot bijzonder hoogleraar persoonlijkheidsstoornis- sen aan de Erasmus Universiteit Rotterdam Zij was de eerste vrouwelijke hoogleraar op een door Parnassia Groep ingestelde leerstoel

Sandra Kooij psychiater bij PsyQ werd per 1 juni 2020 benoemd tot bijzonder hoogleraar ADHD bij volwassenen De bijzondere leerstoel is namens Parnassia Groep ingesteld aan Amsterdam UMC afdeling Psychiatrie (locatie VUmc)

Verder zijn wij betrokken bij de volgende leerstoelen deze leerstoelen zijn niet ingesteld door Parnassia Groep en staan daarom apart vermeld bull Parnassia Groep draagt via Indigo Service Organisatie bij aan de financiering van de bijzondere leerstoel

Evidence based practice in mental health care aan de Faculteit der Sociale Wetenschappen van de Radboud Universiteit Deze leerstoel wordt bekleed door mw prof dr BG (Bea) Tiemens

bull Parnassia Groep LUMC en Curium-LUMC zijn overeengekomen om samen te werken in wetenschappelijk

onderzoek op het gebied van de kinder- en jeugdpsychiatrie Uit dat oogpunt is prof dr RRJM (Robert) Vermeiren hoogleraar kinder- en jeugdpsychiatrie en directeur patieumlntenzorg bij Curium-LUMC voor zes uur per week gedetacheerd bij Youz

Bijzonder hoogleraar Mark van der Gaag (psycholoog bij Parnassia) werd benoemd tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw vanwege zijn enorme betekenis voor het onderzoek naar en de behandeling van psychosen Dit gebeurde op 10 oktober 2019 na afloop van het congres lsquoGoede psychosezorg gehouden ter gelegenheid van zijn pensionering De heer Van der Gaag blijft deze leerstoel bekleden voor de resterende termijn tot 1 augustus 2021

Bijzonder hoogleraar Jaap van Weeghel ging per 14 april 2020 met pensioen Per die datum is de betreffende bijzondere leerstoel opgehouden te bestaan

Data science bij Parnassia Groep Onze behandelaars leggen bij de zorgverlening aan patieumlnten veel gegevens vast Denk hierbij aan informatie over de diagnosestelling de zorgcontacten de rapportage over de behandeling en het behandelresultaat Deze data gaan inmiddels jaren terug en bevatten een schat aan bedrijfs- en zorginformatie Het ontdekken van relevante trends en patronen in deze data is de kernactiviteit van onze data-science-specialisten onderdeel van ons team Bedrijfs- informatie De data-science-specialisten voeren inhoudelijke analyses uit in de GGZ Denk hierbij aan het inzicht geven in patieumlntprofielen het voorkomen van over- en onderbehandeling vrijwillige vs gedwongen zorg het inrichten van effectievere zorgprocessen en het ondersteunen van behandelaars bij het inzetten van de meest effectieve behandeling voor individuele patieumlnten (precision medicine)

Daarbij wordt rekening gehouden met vragen van technische en ethische aard bull Techniek Welke data zijn beschikbaar Wat is de kwaliteit ervan Welke analysemethoden kunnen er ingezet

worden

bull Ethiek Welke data mogen en willen we koppelen Welke uitspraken kunnen we doen op basis van de beschikbare data Welke plaats krijgen algoritmes in het behandelproces Zulke vragen worden beantwoord in nauwe samenwerking met de Medisch Ethische Toetsings Commissie en de functionaris gegevensbe- scherming

Parnassia Groep ziet veel mogelijkheden in het toepassen van data science voor een betere behandeling en bedrijfs - voering Om daadwerkelijke inbedding van data science in het (zorg)proces te kunnen garanderen zien wij dat een gedegen en robuuste stapsgewijze aanpak van groot belang is

Deel 4 Werken aan kennis

77

Scholing

De Parnassia Groep Academie verzorgt een uitgebreid aanbod aan bij- en nascholing op thema gebundelde leerpaden het leiderschapsprogramma (team)coaching en professionele begeleiding en bibliotheekdiensten

Een belangrijk deel van het scholingsaanbod is online te volgen denk aan online cursussen (e-learning) webinars virtual classrooms e-colleges en vlogs Zowel zorgprofessionals en collegarsquos in de ondersteuning als collegarsquos met een leidinggevende functie kunnen bij de Academie terecht voor hun persoonlijke en professionele ontwikkeling Ook externe partners hebben toegang tot het scholingsaanbod van de Parnassia Groep Academie

Met het ontwikkelen en aanbieden van scholing is de Parnassia Groep Academie betrokken bij veel ontwikkelingen in de organisatie In 2019 leverden we onder andere een bijdrage aan

bull Stichting Kwaliteitsregister Jeugd (SKJ) bull werving en behoud bull duurzame inzetbaarheid

bull Wet bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen (Bopz) bull veiligheid

Bedrijfsscholing

In 2019 heeft de afdeling Bedrijfsscholing het zeer diverse aanbod van leerproducten verder uitgebreid De leer- producten worden aangeboden aan alle collegarsquos van Parnassia Groep via het leerportaal

Leerportaal Naast online cursussen trainingen gemengde leervormen en congressen zijn wij gestart met het aanbieden van livestreams (die ook achteraf teruggekeken kunnen worden) en online groepstrainingen Hiermee wordt leren nog meer plaats- en tijdsonafhankelijk voor alle circa 13500 Parnassia Groep-collegarsquos

In 2019 werden 18852 online cursus deelnames afgerond en er zijn 13751 inschrijvingen geweest op trainingen die in deze periode hebben plaatsgevonden

Er wordt hard gewerkt aan het vergroten van de overzichtelijkheid van het scholingsaanbod voor de collegarsquos en aan het realiseren van rapportagemogelijkheden en de presentatie van lsquoverplichtersquo leeractiviteiten op het teamdashboard

Begin 2020 is een groot aantal online cursussen uit het aanbod van de GGZ Ecademy en GoodHabitz aan ons aanbod toegevoegd

Enkele voorbeelden van actuele ontwikkelingen in het scholingsaanbod bull Met het oog op de invoering van de Wet verplichte ggz (Wvggz) is een scholingspagina op het portaal inge-

richt De scholingen voor onze psychiaters Bopz-administraties en crisisdiensten zijn in 2019 afgerond In februari 2020 is de online training lsquoWvggz voor leidinggevenden zorgrsquo live gegaan

bull Met Antes en Youzdr Leo Kannerhuis is een pilot lsquoveiligheidstrainingenrsquo gestart De pilotafdelingen werden getraind in het kritisch omgaan met drang en dwang en separeervrije zorg met de Safewards-methodiek (zie p 27 Dwang en drang)

bull Herstel Ondersteunende Zorg (HOZ) na een pilot in 2018 werd in 2019 een Basistraining Ervarings- deskundigheid Parnassia Groep (BEP) voor zorgprofessionals verzorgd waarin hulpverleners leren om hun eigen ervaringen professioneel in te zetten

bull De Leergang nieuwe medewerkers Antes is aangepast in het kader van de integratie van voormalig Antes Zorg met Bavo Europoort

bull Ook wordt hard gewerkt aan een scholingsaanbod om binnen Antes de kennis en kunde op het gebied van verslaving en psychiatrie te verbreiden en te versterken

Webinars en referaten In totaal hebben we in 2019 met 10 webinars (inclusief 2 verpleegkundige referaten) 3104 deelnemers bereikt met onze expertise De webinars werden gemiddeld beoordeeld met een 79 en men keek gemiddeld 42 van de 60 minuten Ook een pilot met het live uitzenden van twee verpleegkundige referaten is succesvol verlopen De referaten zijn ook voor online kijkers geaccrediteerd bij de beroepsverenigingen JB Kennis delen via webinars

Deel 4 Werken aan kennis

78

Uitgezonden webinars en verpleegkundige referaten 2019

Mijn ouders hebben problemen en wie kijkt er om naar mij Omgaan met een eetstoornis van je kind In gesprek met mijn kind over gamen en sociale media Het puberbrein Stress in het gezin Wat kan ik doen als mijn kind boos bang of verdrietig is Bijscholing over drugs en psychiatrie Hoezo te veel Voor familie en naasten van iemand met een verslaving Verpleegkundig referaat Behandeling en begeleiding van mensen met ADHD en bipolaire stoornis Verpleegkundig referaat Zorg voor gezonde slaap en zorg bij slaapproblemen

Leiderschapsontwikkeling

De vraag naar scholing van onze leidinggevenden is onverminderd groot Parnassia Groep heeft een programma voor leiderschaps- en talentontwikkeling voor de eigen collegarsquos Leidinggevenden en (top)management worden voor het grootste deel uit de eigen gelederen gerekruteerd dat is een bewuste keuze Zo heeft het talent in onze organisatie volop doorgroeimogelijkheden en werken we samen aan het realiseren van onze visie op leiderschap en professione- le ontwikkeling

Het programma bestaat uit de volgende onderdelen

bull Programma Herstelgericht Leidinggeven ndash voor alle leidinggevenden en gericht op herstelgericht en coachend

leidinggeven Voor de komende twee jaar wordt een nieuw leiderschapsprogramma Sturen op inhoud en bedrijfsvoering ontwikkeld (zie p 124-125)

bull Leerroute Herstelgericht Leiderschap ndash voor collegarsquos die graag leidinggevende willen worden of startend leidinggevende zijn

bull Talent voor Zorg ndash voor talentvolle verpleegkundigen en agogen die verdieping willen op hun vakgebied en

een voortrekkersrol op de afdeling willen vervullen bull Talentenclub Hoger Kader ndash voor leidinggevenden die de stap naar een directiefunctie willen maken bull Leergang Leiderschap voor Zorgprofessionals ndash een orieumlnterende leergang voor zorgprofessionals met de

ambitie leidinggevende taken uit te voeren zoals GZ-psychologen klinisch psychologen of verpleegkundig specialisten

Professionele begeleiding De Academie voorziet in de vraag naar begeleiding voor collegarsquos van Parnassia Groep Zij behandelt de aanvragen en verzorgt de matching van

bull teamcoaching bull individuele coaching

bull supervisie bull intervisiebegeleiding bull mediation bull mentorschap (voorheen managementcoaching)

bull procesbegeleiding (denk aan thema- of teamdagen en veranderingstrajecten)

Professionele begeleiding kan een belangrijke bijdrage betekenen aan de duurzame inzetbaarheid en loopbaan- ontwikkeling van collegarsquos (zie p 68)

Een groep coaches is in 2019 getraind in het geven van mentale weerbaarheidstrainingen als instrument om verzuim en uitval van collegarsquos als gevolg van overbelasting en (morele) stress terug te dringen Coaches leveren ook bijdragen aan het leiderschapsprogramma door onderdelen te verzorgen in diverse leerlijnen

We hebben een stroom van nieuwe aanmeldingen gekregen in 2019 Opvallend is de toename van de vragen vanuit onze recente fusiepartners Antes en het dr Leo Kannerhuis Ook de vraag naar mediation neemt toe

Professionele begeleiding in 2019

Aangevraagd Afgesloten Teamcoachingintervisiebegeleiding 85 60 Individuele coachingmentorschap 112 20

Deel 4 Werken aan kennis

79

Bibliotheek De bibliotheek van de Parnassia Groep Academie speelt een belangrijke rol in de ontsluiting en distributie van kennis Specialistische en professionele kennisontwikkeling en ondersteuning bieden zijn daarbij speerpunten Enkele vermeldenswaardige ontwikkelingen uit 2019

Collectievorming De bibliotheek is een dienstverleningsovereenkomst voor langere tijd aangegaan met Fivoor Hiertoe zijn de fysieke tijdschriftabonnementen op het gebied van de forensische psychiatrie en jurisprudentie van De Kijvelanden omgezet in digitale abonnementen en toegevoegd aan de collectie De boekencollectie van Antes is uit Poortugaal over- gebracht naar de bibliotheek in Den Haag De gezamenlijke tijdschriftencollectie is digitaal toegankelijk voor de gehele organisatie

Dienstverlening Curaccedilao Een aantal collegarsquos (psychiaters psychologen) van de afdelingen volwassenpsychiatrie en k inder- en jeugd- psychiatrie van GGZ Curaccedilao zijn bij de bibliotheek geregistreerd als collegarsquos van Parnassia Groep Zij kunnen via thuistoegang gebruikmaken van de producten en diensten van de bibliotheek

Opleidingen

De Parnassia Groep Academie verzorgt als het opleidingsinstituut van Parnassia Groep initieumlle opleidingen (beroeps- opleidingen) zoals die tot verpleegkundige of agoog Verder bieden we specialistische opleidingen aan zoals die tot GZ-psycholoog klinisch psycholoog psychotherapeut psychiater (voor volwassenen kinderen en jeugd en ouderen) en verpleegkundig specialist Ook organiseert de Academie nascholing in samenwerking met diverse opleidings - instellingen

Parnassia Groep heeft bij elkaar ruim 880 opleidingsplaatsen Opleidelingen worden tijdens hun opleiding gesupervi- seerd en begeleid door erkende opleiders Daarnaast kunnen beroepsopleidingen buiten Parnassia Groep zoals tot systeemtherapeut of EMDR-practitioner worden gevolgd

Om opleidelingen als zorgprofessionals voor Parnassia Groep te behouden bespreken we vroegtijdig in het laatste opleidingsjaar het loopbaanperspectief met hen en organiseren we zorgbedrijfoverstijgende netwerkbijeenkomsten

Leerwerktrajecten en stages De Parnassia Groep Academie draagt bij aan het opleiden tot verpleegkundige (mbo hbo en master) of agogische medewerkers door middel van leerwerktrajecten en stages Daarnaast bieden wij stageplaatsen voor andere professi- onals in opleiding zoals ervaringsdeskundigen en secretarieumlle medewerkers

Het kennismaken met de GGZ via een stageplaats is een belangrijke manier om jonge mensen voor de GGZ te interesseren In 2019 zijn er ruim 1650 stageplaatsen (inclusief werkveldbezoeken en maatschappelijke stages) gerealiseerd

Ontwikkelingen en mijlpalen in 2019 per regio

Regio Noord-Holland bull Start Flexicurity-project bij Parnassia HR-studenten van de Hogeschool van Amsterdam onderzoeken de

probleemstelling hoe zorgen (en behouden) we dat we voldoende inzet hebben van verpleegkundigen ge- bruikmakend van de flexibele inzet met beheersbare kosten

bull Start buddyproject bij Brijder Verslavingszorg acht eerstejaarsstudenten Social Work zijn als lsquomaatjersquo gekoppeld aan een clieumlnt van Brijder en hebben wekelijks een dagdeel contact met die clieumlnt

bull Start Unity Project bij Brijder Jeugd Preventie vijf stagiairs zetten zich gedurende dit studiejaar in bij festivals met als doel de risicorsquos van het gebruik van uitgaansdrugs zoveel mogelijk te beperken

bull Bijeenkomsten voor eerste- en tweedejaars stagiairs verpleegkunde met als thema lsquobredere kijk op GGZrsquo Doel enthousiasmeren voor volgende stages en om te gaan werken in de GGZ

bull Informele bijeenkomsten in samenwerking met de directie van Parnassia voor derde- en vierdejaars verpleeg- kundige en agogische stagiairs en bijna gediplomeerde leerlingen met als doel het peilen van de belang- stelling om te werken bij Parnassia Groep en het promoten van Parnassia Groep als toekomstige werkgever

Regio Rijnmond bull Binnen Antes was voorheen geen stagebureau De stagefunctionarissen hebben zich gericht op het bezoeken

van alle locaties in de regio het kennismaken en het toelichten van de (voor Antes) nieuwe werkwijze

Deel 4 Werken aan kennis

80

bull Er is een nauwe samenwerking opgestart met de afdeling Recruitment van Antes om de krachten te bundelen waarbij het erom gaat leerlingenstagiairs die hun studie afronden en beschikbaar zijn voor de arbeidsmarkt te interesseren voor werken bij Parnassia Groep

bull De samenwerking met JINC is hervat in de vorm van bliksemstages voor vmbo-studenten die komen kennis- maken met de GGZ Er is gewerkt aan sollicitatietrainingen voor vmbo-studenten en het project Baas van Morgen uit te voeren in 2020

bull Er wordt nauw samengewerkt met deRotterdamseZorg (zie p 69)

Regio Haaglanden bull Er zijn 55 maatschappelijke stagiairs geplaatst in de regio Haaglanden

bull 37 eerstejaars hbo-v-stagiairs van De Haagse Hogeschool zijn op snuffelstage geweest bull Er werden stagedagen gehouden voor 4 groepen politieagenten bull In Haaglanden startten in februari en september opnieuw groepen stagiairs in een ZIC (Zorg Innovatie

Centrum) (zie p 81)

Regio Zuid-Oost bull Er werd een start gemaakt met de samenwerking met het dr Leo Kannerhuis Afdelingen zijn bezocht en

stagemogelijkheden zijn geiumlnventariseerd Ook werden contacten gelegd met verschillende onderwijs- instellingen in de regio Inmiddels zijn de eerste zestig stagiairs met succes geplaatst

bull Ook de contacten met Youz en PsyQ in de regio Zuid-Oost zijn geiumlntensiveerd Het is mooi om te zien dat het stagebureau ook vanuit deze regio steeds vaker wordt gevonden

In alle regiorsquos hebben veel selectiegesprekken plaatsgevonden met studenten van diverse opleidingen om steeds alle beschikbare stageplaatsen in te vullen Daarnaast zijn er doorlopend externe activiteiten in de vorm van lsquoeventsrsquo als stage-orieumlntatiemarkten beroepen- beurzen en werkveldbezoeken voor verpleegkundigen in opleiding maar ook voor zij-instromers

bull Totale aantal lsquoeventsrsquo 2019 29 bull Totale aantal werkveldbezoeken in 2019 544

Verpleegkundige en agogische opleidingen

Algemeen De werving van nieuwe leerlingen verliep in 2019 voorspoedig alle bestaande opleidingsplaatsen konden ingevuld worden Het creeumlren van extra opleidingsplekken bleek helaas nauwelijks haalbaar met als oorzaak onvoldoende werk- begeleiders Het vinden van voldoende geschikte afdelingen als opleidingsplaatsen was daardoor een grotere uitdaging dan het vinden van nieuwe leerlingen Er zijn slechts enkele tijdelijke extra plaatsen gerealiseerd

De opleidingen duren meerdere jaren Voacuteoacuter 2019 zijn 327 leerlingen gestart met hun opleiding en in dienst genomen maar deze zijn nog niet allemaal gediplomeerd Er zijn 129 nieuwe leerlingen aangenomen in 2019 In de regio Noord-Holland zijn extra opleidingsplaatsen gecreeumlerd voor studenten hbo-v duaal en hbo-v duaal verkort Deze plaatsen zijn ook voor externe sollicitanten

Verpleegkundige en agogische opleidingen 2019

Leerlingen in dienst per 1-1-2019

Leerlingen aangenomen in 2019

Leerlingen gediplomeerd in 2019

Noord-Holland 56 25 13 Haaglanden 122 58 20 Rijnmond 149 46 26 Totaal 327 129 59

In het kader van de samenwerkingsovereenkomst tussen Parnassia Groep en SBB (Samenwerkingsorganisatie Beroepsonderwijs Bedrijfsleven) zijn in 2019 drie speerpunten geformuleerd

bull Het verbeteren van de registratie van de erkenningen bull Het monitoren van de beroepspraktijkvorming door middel van het uitvoeren van audits SBB heeft als taak de

kwaliteit van het praktijkleren te controleren en zet hiervoor audits met werkbegeleiders in bull Het komen tot eacuteeacuten tevredenheidsmeting waarvan zowel SBB als Parnassia Groep profijt heeft zonder extra

administratieve rompslomp

Enkele ontwikkelingen en mijlpalen in 2019 per regio

Deel 4 Werken aan kennis

81

Regio Noord-Holland bull Het projectteam Breehorn Innovatie Kliniek (BIK) is gestart BIK wil mbo- en hbo-studenten verbinden en

aankomende professionals enthousiast maken over het werk in de GGZ BIK biedt ruimte aan tien studenten en negen stagiairs

Regio Rijnmond bull De samenwerking met het Albeda College heeft op alle portefeuilles een doorstart gekregen Uitbreiding van

de Learning Communities is in voorbereiding waarin ook plaatsen gerealiseerd worden voor hborsquoers vanuit de Hogeschool Rotterdam

bull Er is een contactpersoonopleidingsfunctionaris aangesteld voor deRotterdamseZorg de organisatie die de personeelsbezetting van zorg- en welzijnsorganisaties in Rotterdam-Rijnmond bevordert

Regio Haaglanden bull Een groep enthousiaste studenten en docenten verpleegkunde uit China heeft een bezoek gebracht aan

Parnassia Groep De studenten en docenten waren erg onder de indruk van onze visie en onze omgang met patieumlnten

bull Zowel in februari als in september heeft een groep mbo- en hbo-studenten verpleegkunde deelgenomen aan het bovengenoemde Zorg Innovatie Centrum (ZIC) Beide groepen hebben hun praktijkleerperiode afgerond met een symposium In de twintig weken daarvoor hebben de studenten onderzoek gedaan en verschillende afdelingen van Parnassia Groep bezocht

bull Naast de al langer bestaande Zorg Innovatie Centra is een soortgelijk traject gestart voor dertien studenten van de opleiding Maatschappelijke zorg van ROC Mondriaan de GGZ Experience Deze studenten lopen stage bij Reakt Tijdens hun stageperiode worden tien bijeenkomsten georganiseerd die in het teken staan van kennis vergroten Daarnaast bezoeken de studenten verschillende afdelingen binnen en buiten Reakt

Opleiding verpleegkundig specialist GGZ De praktijkopleiders kijken terug op een jaar waarin de integratie tussen Parnassia Groep en Antes goed is verlopen

In 2019 is de opleiding gestart met een vernieuwd curriculum Dit leverde een aantal kinderziektes op Los hiervan zijn praktijkopleiders werkbegeleiders en opleidelingen na een jaar enthousiast over de vernieuwing Uit een evaluatie blijkt dat het nieuwe curriculum beter aansluit bij de beroepspraktijk

In opleiding in 2019 gediplomeerd

Verpleegkundig specialist GGZ 47 10

Opleiding gedragswetenschappen In het kader van het bestuurlijk akkoord 2019-2022 heeft het ministerie van VWS in 2019 extra geld beschikbaar gesteld voor opleidingen die het meeste kunnen bijdragen aan het verkorten van de wachttijden in de GGZ Een groot deel van dit geld is besteed aan extra plaatsen voor de opleiding tot GZ-psycholoog Parnassia Groep heeft 79 extra opleidingsplaatsen toegekend gekregen Deze zijn gerealiseerd in 2019 Wij hebben 9 extra GZ-opleidingsplaatsen aangevraagd voor 2020 van de landelijk 100 extra beschikbaar gekomen plaatsen naar aanleiding van het aangenomen amendement in de Tweede Kamer

In opleiding in 2019 gediplomeerd GZ-psycholoog 210 53 Klinisch psycholoog 59 12 Klinisch neuropsycholoog 4 - Psychotherapeut 54 15 Totaal 327 80

Medisch-specialistische opleidingen

Opleidingsplaatsen In 2019 waren er in totaal 111 artsen-assistenten in opleiding (aiorsquos) tot psychiater (PG en Antes samen inclusief externe aiorsquos voor een tijdelijke stage) verdeeld over de 3 regiorsquos inclusief de erkende stageplaatsen in Amsterdam en Utrecht Voor de opleiding tot geriater waren er in 2019 6 aiorsquos in opleiding voor het verplichte onderdeel GGZouderenpsychiatrie Er is grote behoefte aan vergroting van het aantal plaatsen voor de opleiding tot verslavingsarts (Master in Addiction Medicine MIAM) Daarvoor zetten wij ons landelijk mee in

Deel 4 Werken aan kennis

82

Instroom De regio Rijnmond heeft in oktober 2019 een succesvolle sollicitatieronde gehouden en de acht instroomplekken voor 2020 ingevuld De regio Haaglanden had in 2019 tien instroomplekken De sollicitatieronde was in november 2019 uit veel goede kandidaten zijn negen instroomplekken voor 2020 ingevuld Eeacuten instroomplek was in combinatie met Rivierduinen deze samenwerking is goed bevallen en wordt voor 2020 voortgezet De regio Noord-Holland heeft haar twee instroomplekken ingevuld met interne kandidaten

Uitstroom In 2019 zijn twaalf aiorsquos geregistreerd als psychiater Hiervan zijn er acht als psychiater binnen de organisatie werkzaam gebleven

Visitatie en opleidingsplan Zowel de opleiding geriatrie als de opleiding psychiatrie heeft in februari 2019 een rapportage aangeleverd naar aanleiding van de externe visitaties in 2016 Beide hebben in mei 2019 positief bericht ontvangen Voor beide opleidingen werd in december 2019 een nieuw opleidingsplan vastgesteld ingaande per 1 juli 2020 met een overgangsperiode tot 1 juli 2021

Opleiders Parnassia Groep

Hoofdopleider prof dr HW (Wijbrand) Hoek Plv opleider prof dr JD (Jan Dirk) Blom

Regio Haaglanden

Opleider aandachtsgebied volwassenen Plv opleider aandachtsgebied volwassenen Opleider aandachtsgebied ouderen Opleider aandachtsgebied kind en jeugd

prof dr JD (Jan Dirk) Blom dr CW (Karin) Slotema dr RM (Rob) Kok dr MC (Marianne) Kasius

Regio Rijnmond

Opleider aandachtsgebied volwassenen Opleider aandachtsgebied ouderen Opleider aandachtsgebied kind en jeugd

drof dr CL (Niels) Mulder dr I (Isis) Groeneweg drs P (Pety) So-de Bruin

Regio Noord-Holland

Opleider aandachtsgebied volwassenen Cooumlrdinator ouderenpsychiatrie

dr L (Lineke) Jongenelis dr S (Saskia) van Liempt

Opleiders Antes

Hoofdopleider Plv opleider

dr JM (Nico) van Beveren dr R (Rocco) Hoekstra

De bezetting van de opleiding klinische geriatrie staat al maanden onder hoge druk vanwege uitval van de opleider

-

83

Deel 5 WERKEN MET PARTNERS

Om mensen met psychische problemen zo goed mogelijke zorg te kunnen bieden werkt Parnassia Groep met talloze externe partners samen Wij hebben anderen veel te bieden en zij ons Samen met onze maatschappelijke partners vormen we een netwerk voor mensen die het zelf niet redden

Parnassia Groep en haar ruim 500 herstelgerichte zorgteams zoeken altijd actief de verbinding zowel in het informele als het formele netwerk Zodat de bijdragen van alle partners leiden tot een zo goed mogelijk resultaat bull Hieronder geven we in het eerste onderdeel Samen-

leving en belanghebbenden een beeld van hoe Parnas- sia Groep actief verbindingen met de samenleving legt en onderhoudt

bull Onder Samenwerk ingspartners (p 86 ev) belichten wij de uiteenlopende groepen partners met wie wij samen- werkingen onderhouden

Samenleving en belanghebbenden

We vervullen voor de samenleving een cruciale rol door zorg te bieden voor mensen met psychische problemen Samen met onze maatschappelijke partners vormen we een netwerk voor mensen die het zelf niet redden

Hieronder geven we een beeld van hoe Parnassia Groep actief verbindingen met de samenleving en belanghebben- den legt en onderhoudt en haar verantwoordelijkheid neemt als maatschappelijke onderneming

Laten zien wat we doen

Als er eacuteeacuten sector in Nederland is die een unieke plek heeft binnen de samenleving en een unieke inkijk in alle aspecten daarvan dan is het wel de GGZ De GGZ helpt mensen van elke leeftijd elk opleidingsniveau en ongeacht hun sekse of herkomst De GGZ maakt in veel levens het verschil We komen achter de voordeur kijken in de ziel van mensen en zien de zorgen en problemen die de samenleving kent We zien meer leed dan lief maar het is onze taak om de balans tussen die twee weer terug te brengen

Dat we daarin veel bereiken mag ook duidelijk zijn Jaarlijks maken meer dan een miljoen mensen gebruik van de GGZ Bijna de helft van de Nederlanders krijgt op enig moment in het leven te maken met een psychische aandoening De GGZ is van enorme publieke waarde Zonder de GGZ zou een vitale samenleving niet bestaan Gelet op het enorme aantal mensen met een psychische aandoening is het verbazingwekkend dat zij tot de meest gestigmatiseerde groepen in de maatschappij behoren

Het afgelopen jaar is de GGZ als sector regelmatig in het nieuws geweest Vaak ging het dan over wachtlijsten administratieve lasten incidenten of om personen met verward gedrag Themarsquos die direct bijdragen aan het stigma waar velen mee te maken hebben Veel minder ging het over het wezenlijke belang van een goede en vitale GGZ Bij 99 van de mensen die onder behandeling zijn in de GGZ doen zich helemaal geen incidenten voor en gelukkig hoeft niet iedereen met psychische problemen in de GGZ behandeld te worden

Parnassia Groep laat graag zien welke maatschappelijke waarde het heeft om psychische problemen te voorkomen tijdig en goed te behandelen en hoe dat bijdraagt aan een (ook in economisch opzicht) gezondere samenleving Dit is het uitgangspunt in onze contacten met journalisten redacteuren programma- en documentairemakers beleids- bepalers bestuurders en lokale en landelijke politici

Deel 5 Werken met partners

85

In de media In 2019 hebben Parnassia Groep en haar merken bijna 1000 vermeldingen gehad in journalis tieke artikelen opinie- stukken documentaires en actualiteitenprogrammarsquos op zowel radio als televisie of daaraan deelgenomen Vaak vanuit onze expertise of vanwege innovatieve ontwikkelingen en soms bij calamiteiten In alle gevallen streven wij naar transparantie en nuance

Een relatief nieuw medium waarvan wij gebruikmaken is de vlog Content die wordt gedeeld door vloggende collegarsquos heeft ruim 5 keer meer bereik dan de content vanuit een webpagina en wordt 24 keer zoveel gedeeld Parnassia Groep heeft nu 8 vloggers waarvan er 6 in 2019 zijn gestart Zij bereikten in 2019 130000 mensen De vloggers laten aan een groot publiek zien dat ze een expert zijn op hun vakgebied en vertellen wat bevlogenheid en passie voor je vak hebben eacutecht betekent JB 130000 mensen bereikt met vlogs

Public affairs Om mee richting te geven aan de ontwikkelingen in de zorg organiseerden we ook in 2019 weer tal van werk - bezoeken en voerden we gesprekken met beleidsbepalers Wij laten graag het dagelijks werk van onze teams zien en hoe we in de praktijk werken aan verbeteringen en vernieuwing Daarbij zetten we in op het opbouwen en versterken van relaties We willen benadrukken dat we gezamenlijk verantwoordelijk zijn voor het bereikbaar toegankelijk en betaalbaar houden van kwalitatief goede zorg en ondersteuning Behalve voor de inhoud van ons werk vragen we ook aandacht voor zaken die ons belemmeren zoals voor zorg die niet of onvoldoende wordt betaald administratieve lasten en arbeidsmarktproblematiek

In 2019 bezocht onder anderen Paul Blokhuis staatssecretaris van Volksgezondheid Welzijn en Sport de testservice van Youz Verslavingszorg in Rotterdam en in Den Haag psychiatrisch verpleeghuis Dorestad alsook FACT- en wijkteams Staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Tamara van Ark bezocht ons Centrum Autisme in Den Haag Joba van den Berg Tweede Kamerlid voor het CDA bezocht daar het Klinisch Centrum Acute Psychiatrie en Wim-Jan Renkema Tweede Kamerlid namens GroenLinks ons Klinisch Centrum Mangostraat voor ouderen

Vrijwilligers en vrienden

Vrijwilligers Bijna 800 vrijwilligers (inclusief Antes Zorg) dragen bij aan het werk van Parnassia Groep Zij ondersteunen bij de begeleiding van activiteiten hebben een-op-eencontacten met patieumlnten zijn gastheer of gastvrouw op een afdeling begeleiden patieumlnten naar de kerk of geven voorlichting over bijvoorbeeld drugsgebruik Daarnaast zijn er veel vrijwilligers actief in de medezeggenschap patieumlnten Al deze vrijwilligers zijn van zeer grote waarde voor de wijze waarop wij zorg kunnen leveren

Blijk van waardering voor vrijwilligers Op het gebied van vrijwilligerswerk werkt Parnassia Groep samen met Johanniter Nederland Vanuit deze orde stamt de traditie om een Hulpspeld uit te reiken aan vrijwilligers die minimaal eacuteeacuten jaar actief zijn Eind 2019 ontvingen onze vrijwilligers van Antes in Rotterdam deze heldenspeld JB Hulpspeld voor vrijwilligers

Vrienden Parnassia Groep De doelstelling van deze gelieerde stichting is het ondersteunen van de zorg van Parnassia Groep door patieumlnten extrarsquos te bieden op het gebied van wonen werken studeren en recreeumlren

Highlights in 2019 waren bull De vriendenstichting organiseerde in de drie kernregiorsquos (Haaglanden Rijnmond en Noord-Holland) een galadiner

voor ketenzorgpatieumlnten en hun mantelzorgers In Castricum en Den Haag voor de achtste keer in Rotterdam voor de dertiende keer Bij al deze galadiners werd er intensief samengewerkt met de gemeente cateraar Huuskes en zorgbedrijf Parnassia Het galadiner voor de regio Haaglanden werd vanwege een renovatie van het raadhuis in Wassenaar verhuisd naar het Atrium in het stadhuis van Den Haag Het concept van de galadiners staat na ruim dertien jaar lsquoals een huisrsquo en de diners worden bijzonder gewaar- deerd door patieumlnten en hun mantelzorgers

bull Dit jaar schonken 142 Parnassia Groep-collegarsquos hun kerstattentie aan de vriendenstichting hiervan worden in

2020 diverse activiteiten aangeboden bull De financieumlle middelen voor het Fonds Noodhulp kwamen uit op een totaal van euro 55000 Dit was mede te danken

aan Fonds DBL te Rotterdam Hiermee kon in maar liefst 906 aanvragen van patieumlnten worden voorzien bull Vanuit het voor de doelgroep kinderen en jeugd geoormerkte budget is ook in 2019 onderzoek gefinancierd voor

een bedrag van euro 60000

Deel 5 Werken met partners

86

bull In de zomermaanden hebben 12 afdelingen van Youz met in totaal 130 kinderenjongeren genoten van een zomeractiviteit zoals een dagje naar een pretpark bowlen of een muziekworkshop

bull Live Music Now organiseerde 10 live concerten op afdelingen voor patieumlnten die langdurig in zorg zijn bull In de zomermaanden werden aan meer dan 170 gezinnen (patieumlnten en hun kinderen) dagkaarten voor een dagje

uit in de eigen omgeving verstrekt naar een speeltuin als Drievliet of Linnaeushof bull Tijdens de drukbezochte relatiedag van Parnassia Groep op 29 mei 2019 werd met de goededoelenveiling ruim

euro 24000- opgehaald Hiervan zijn onder andere de activiteiten van het Annelies Fonds Sport4Health en het studiefonds gefinancierd

bull 22 clieumlnten kregen een bijdrage in een studie meer dan 90 clieumlnten kregen een financieumlle bijdrage voor de uitoefening van een sport

Kijk ook op vriendenparnassiagroepnl

Maatschappelijk verantwoord ondernemen

Parnassia Groep heeft aandacht voor people profit en planet hoog op de agenda staan Wij willen maatschappelijk verantwoord ondernemen en goede keuzes maken op het gebied van duurzaamheid op de korte en lange termijn

People Hoe wij zo verantwoord mogelijk werken voor en met mensen beschrijven we in Deel 2 Werken aan goede zorg dat is gewijd aan onze zorg- en dienstverlening aan patieumlnten en de samenleving Ons sociaal beleid en werkgeverschap worden besproken in Deel 3 Werken met collegarsquos Onder (veel) meer komen daar onze inspanningen op het gebied van Social Return on Investment (SROI) aan bod

Profit Als maatschappelijke onderneming zonder winstoogmerk laten we alle opbrengsten direct of indirect ten goede komen aan (verbetering van) de patieumlntenzorg De economische kant van ons werk bespreken we onder Geld ndash financieumlle middelen (p 86 ev)

Planet Onze ambitie is om onze ecologische voetafdruk zo klein mogelijk te laten zijn Onze inspanningen daartoe en de geboekte resultaten bespreken we onder Duurzaamheid en milieu (zie p 95)

Samenwerkingspartners

We willen in samenwerking met talloze externe partners optimale zorg aan onze patieumlnten bieden en de zorg verder verbeteren Daarbij hebben wij aan anderen veel te bieden maar zij ook aan ons

Onze groepsvisie zegt hierover bull We vervullen voor de samenleving een cruciale rol door zorg te bieden voor mensen met psychische problemen

Samen met onze maatschappelijke partners vormen we een netwerk voor mensen die het zelf niet redden

bull We stellen ons op als partner voor de patieumlnt en voor iedereen in zijn netwerk die hulp kan bieden zoals familie direct betrokkenen huisartsen ziekenhuizen en andere instellingen

bull We werken samen met werkgevers en maatschappelijke instellingen om de patieumlnt te steunen bij het (weer) oppakken van zijn maatschappelijke rollen

bull We spelen altijd in op de plaatselijke omstandigheden en wensen in de wijk of het werkgebied

bull We voelen ons samen met gemeenten verzekeraars en andere financiers en overheden verantwoordelijk om deze steun zo goed en dichtbij mogelijk te organiseren met onze lokale partners

Onze zorgbedrijven en de groep gingen ook in 2019 weer tal van samenwerkingen aan met partners binnen de geestelijke gezondheidszorg andere zorgsectoren en andere maatschappelijke sectoren Steeds gaat het om het scheppen van voorwaarden voor verdere verbetering van de zorg voor bepaalde doelgroepen enof in bepaalde werkgebieden

Ons streven hierbij is om wederzijds kennis te bundelen en ter beschikking te stellen Zo proberen we mensen met psychische problemen eerder dan voorheen te bereiken waardoor ernstigere problemen zo veel als mogelijk worden voorkomen

Focus op lokale samenwerking Steeds sterker komt de nadruk te liggen op lokale samenwerking in het gemeentelijk domein en in de regio (zie p 21 Maatschappelijk herstel p 40 ev Onze wijkgerichte GGZ en p 87 ev Financiers)

Deel 5 Werken met partners

87

Daar en ook op tal van andere plaatsen in dit jaarverslag wordt duidelijk hoe wij samen met uiteenlopende partners aan allerlei ontwikkelingen werken

Collega-aanbieders van zorg en dienstverlening

Lokale ketenpartners Een belangrijk deel van onze zorg voeren we uit in nauwe samenwerking met andere organisaties die met ons lsquozorgketensrsquo vormen Deze zijn gericht op continuiumlteit van zorg voor de patieumlnt in de tijd enof op afstemming van meerdere vormen van zorg die gelijktijdig nodig zijn Te denken valt aan instellingen in de verpleging verzorging en thuiszorg algemeen maatschappelijk werk maatschappelijke opvang jeugdzorg GGD politie algemene ziekenhuizen en niet in de laatste plaats de gezond- heidszorg door huisartsen en gezondheidscentra Door onze activiteiten in en rond de huisartsenpraktijk (zie p 36 ev) en de ontwikkeling van wijkgerichte GGZ (zie p 40 ev) zijn deze samenwerkingen verder geiumlntensiveerd

In de eerste plaats onze ketenzorgbedrijven maar ook onze andere zorgbedrijven zoeken actief de samenwerking op in lokale netwerken om zorgketens te smeden die zijn toegesneden op de plaatselijke omstandigheden Daar waar meerdere van onze zorgbedrijven in een plaats of regio actief zijn vindt uiteraard ook nauwe onderlinge afstemming plaats In onze drie kernregiorsquos ligt de regie daarop bij onze ketenzorgbedrijven respectievelijk Antes in Rijnmond en Parnassia in Noord-Holland en Den Haag

In alle drie de kernregiorsquos beschikken wij over regionale crisisdiensten die nauw samenwerken met politie GGD en andere zorgaanbieders Wij participeren in de drie kernregios in het ROAZ (het Regionaal Overleg Acute Zorgketen) Hier wordt in overleg met de somatische ziekenhuizen (de lsquowitte kolomrsquo) gekeken of er witte vlekken zijn in de acute keten

Verwijzers Een groot deel van onze patieumlnten wordt naar ons verwezen door de huisartsen maar tot onze verwijzers behoren ook andere GGZ-instellingen welzijnsorganisaties Bureau Jeugdzorg interne behandelaars en politie en justitie Zij hebben groot belang bij een goede samenwerking met en toegankelijkheid van Parnassia Groep Een sleutelrol daarbij speelt Zorgservice met de CAT de centrale aanmelding en toeleiding voor al onze zorgbedrijven

Een belangrijk deel van de psychische problematiek wordt door de patieumlnt als eerste aan de huisarts gepresenteerd Via onze basis-GGZ die we aanbieden onder het label Indigo zijn we aanwezig in veel huisartsenpraktijken en gezondheidscentra Indigo ondersteunt en lsquoontzorgtrsquo de huisarts door middel van een of meer praktijkondersteu- nershulpverleners werkzaam in of bij zijn praktijk

Om ook in de toekomst in staat te zijn om voldoende GGZ te leveren en deze zoveel mogelijk dicht bij de patieumlnt te bieden zetten we intensief in op het meer organiseren van onze zorg in en om de eerste lijn Zie p 36 ev

Algemene ziekenhuizen Bij veel patieumlnten is sprake van een (al dan niet onderkende) combinatie van somatische en psychische problematiek Om goede en doelmatige zorg te bieden aan deze patieumlnten is het van groot belang dat de GGZ en de somatische gezondheidszorgde ziekenhuizen goed met elkaar samenwerken Met vrijwel alle ziekenhuizen in onze regiorsquos hebben wij concrete samenwerkingsafspraken over somatische behandeling van onze patieumlnten

Andere partners in onze zorg voor kwaliteit

Financiers Parnassia Groep kent vijf financieringsstromen Zorgverzekeringswet (Zvw) Jeugdwet Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) Wet langdurige zorg (Wlz) en justitie Zie voor het relatieve aandeel in de omzet p 107

Zorgverzekeraars gemeenten zorgkantoren en het ministerie van Justitie en Veiligheid geven uitvoering aan de inkoop van deze zorg Fivoor sluit mede namens Parnassia Groep de contracten met justitie Antes Zorg behoudt in de komende jaren op verzoek van het ministerie van Justitie en Veiligheid haar eigen contract

In totaal sluit Parnassia Groep jaarlijks ruim 300 contracten af

Deel 5 Werken met partners

88

De contacten met onze financiers zijn intensief Onze accountmanagers zijn ondersteund door controllers en inhoudelijke collegarsquos erop gericht om deze contacten zo prettig efficieumlnt en doeltreffend mogelijk te laten verlopen Hierbij staat het belang van kwalitatief goede herstelondersteunende zorg en sluitende ketens van zorg voor patieumlnten steeds voorop

Regionale focus De organisatie van zorg begeleiding ondersteuning en preventie is regionaal georieumlnteerd Parnassia Groep organiseert of sluit aan bij regionale tafels met de verschillende financiers in onze kernregiorsquos Noord-Holland Haaglanden en Rijnmond om samen vorm te geven aan sluitende ketens van zorg en de knelpunten die ontstaan in de uitvoering van de verschillende wetten voor patieumlnten zoveel mogelijk op te lossen Samen bereiken we meer

Meerjarenovereenkomsten Met de verschillende financiers streven we zoveel mogelijk naar meerjarenovereenkomsten Deze geven ruimte en perspectief aan vernieuwing waarbij herstelondersteunende zorg en de betaalbaarheid van zorg steeds het uitgangspunt zijn Met een groot aantal gemeenten zijn inmiddels contracten voor drie jaar of langer afgesloten met verzekeraars zijn we in gesprek over het afsluiten van meerjarige contracten

Voorbereiding stelselwijziging Wlz Per 2021 is de directe toegang tot de Wlz voor mensen met een ernstige psychiatrische aandoening geregeld Waar nu eerst nog de Zorgverzekeringswet (voor drie jaar) of de Wmo-financiering werd ingezet gaat deze groep mensen per 2021 direct naar de Wlz In 2019 is in kaart gebracht welke patieumlnten het betreft en welke wijziging in financiering er verwacht wordt Samen met het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) wordt in 2020 aan de laatste voorbereiding vormgegeven

Voorbereiding nieuwe bekostiging Zvw In 2022 wordt er een nieuwe bekostiging voor de GGZ in de Zorgverzekeringswet ingevoerd In 2019 waren wij samen met GGZ Nederland zorgverzekeraars de NZa en beroepsverenigingen betrokken bij het ontwerp van de nieuwe bekostiging De nieuwe bekostiging is een versimpeling van de huidige DBC-systematiek en gaat naar financiering per kalenderjaar op basis van consulten en prestaties In de loop van 2020 wordt het definitieve besluit tot invoering verwacht

Aanbestedingen in het gemeentelijk domein In 2019 heeft Parnassia Groep aan 46 aanbestedingen binnen het gemeentelijk domein meegedaan Daarvan waren er 33 in het kader van de Jeugdwet en 13 in het kader van de Wmo Het is verheugend dat wij in staat werden gesteld de betreffende patieumlntenzorg te blijven of te gaan leveren doordat deze aanbestedingen succesvol waren voor Parnassia Groep Tegelijkertijd hebben zoals hieronder zal blijken de aanbestedingen veel impact op het partnerschap wat we zoeken met gemeenten en andere organisaties

De aanbestedingen voor de jeugd-GGZ voor 2019 en verder waren opnieuw complex en tijdrovend omdat vanaf 2018 de DBC-financiering is stopgezet en gemeenten andere bekostigingsvarianten hebben gekozen voor de jeugdzorg De tarieven binnen deze bekostigingsvarianten zijn vaak nog onontgonnen gebied met alle onzekerheden van dien Daarnaast staat vaak de harmonisatie van de tarieven voor de jeugd-GGZ de jeugdzorg en de zorg voor jeugd met een licht verstandelijke beperking centraal Dat betekent in de meeste gevallen voor de jeugd-GGZ een tarief dat lager is dan de disciplinemix en behandelverantwoordelijkheid vragen

De herorieumlntatie die volgt op de gunningen na aanbesteding brengt in bepaalde regiorsquos een arbeidsintensief proces op operationeel en bestuurlijk niveau met zich mee zowel met de gemeenten als met de nieuwe samenwerkings - partijen Een positieve ontwikkeling die beoogd wordt maar nog onvoldoende gerealiseerd is dat door de komst van de nieuwe bekostigingssystematiek in de jeugd enerzijds en een doorontwikkeling van de Wmo anderzijds de integraliteit van zorg meer centraal wordt gesteld De opdracht om bewoners integrale zorg te bieden dus op meerdere levensterreinen onder de verantwoordelijkheid van eacuteeacuten aanbieder als hoofdaannemer is een ontwikkeling die om voortdurende afstemming vraagt en die Parnassia Groep samen met andere aanbieders vorm en inhoud geeft

De gemeenten in onze kernregiorsquos hebben hun vertrouwen gesteld in Parnassia Groep zodat wij collegarsquos mogen leveren voor de gemeentelijke wijkteams voor zowel jeugdigen als volwassenen (zie p 40 ev) Ook hebben we opnieuw subsidie gekregen in de regiorsquos Haaglanden en Rijnmond om op basis van signalen van onder andere woningcorporaties en sociale diensten te proberen in contact te treden met (zorg mijdende) burgers die verborgen blijven voor de hulpverlening en andere instanties en bij hen lsquoachter de voordeurrsquo te komen (zie p 42)

Deel 5 Werken met partners

89

Training De gemeente als k lant en partner De directie van ons zorgbedrijf voor de jeugd Youz biedt per regio alle leidinggevenden een gezamenlijke training aan om optimaal het contact met de gemeenten te leggen en te onderhouden De aftrap was begin 2018 in de regio Haaglanden Het programma bood onder meer een ontmoeting en gedachtewisseling met een oud-wethouder uit Den Haag Deze training is in 2019 verder uitgevoerd in vijf regiorsquos Het ministerie van VWS heeft zijn interesse uitgesproken in de werkwijze Deze brengt gemeente en zorgaanbieder dichter bij elkaar door meer begrip voor elkaars uitgangspositie te kweken

Collega-GGZ-aanbieders en branchegenoten Op lokaal niveau is in sommige opzichten sprake van een (door overheid en financiers gestimuleerde) concurrentie- verhouding met andere GGZ-aanbieders Vaak echter is samenwerking met hen in het directe belang van patieumlnten In die gevallen zoeken wij die samenwerking dan ook actief op daar waar onze bijdragen en die van collegarsquos elkaar aanvullen en zo zorgketens kunnen versterken daar waar patieumlnten gebaat zijn bij onderlinge doorverwijzing en in uiteenlopende samenwerkingsverbanden gericht op verbetering en vernieuwing van het aanbod

Op landelijk niveau vervult Parnassia Groep een actieve rol binnen de brancheorganisatie GGZ Nederland (GGZ-N) om zo in samenwerking met collega-instellingen bij te dragen aan het versterken van de positie en de kwaliteit van de geestelijke gezondheidzorg in Nederland Wij waren in 2019 vertegenwoordigd in het verenigingsbestuur (dhr Stephan Valk) en in de regiegroepen Zorg amp Financiering (dhr Stephan Valk voorzitter dhr Marc Blom lid) Informatiebeleid (dhr Bas van der Hoorn) en Werkgevers- en Arbeidszaken (mw Betty Kooijman vanaf 1 januari 2020 dhr Aard Zoeteweij) In tal van werk - groepen dragen we ons steentje bij

Voorts dragen wij bij aan ontwikkelingen in de branche door onder meer bestuurslidmaatschappen van de Stichting Topklinische GGz (dhr Marc Blom) en de Gebruikersvereniging Psygis Quarant (mw Betty Kooijman)

Op persoonlijke titel leveren Parnassia Groep-collegarsquos actieve bijdragen in diverse beroepsverenigingen Zo trad mw Carla Hagestein in januari 2019 toe tot het bestuur van de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie

Patieumlnten- en familieorganisaties De belangen van onze patieumlnten worden in de eerste plaats behartigd door onze clieumlntenraden per zorgbedrijf en de Concernclieumlntenraad Deze raden onderhouden relaties met diverse regionale clieumlntenplatforms en landelijke patieumlntenorganisaties Ook kent Parnassia Groep regionale familieraden (zie p 155) De directies van onze zorgbedrijven onderhouden daarnaast contacten met de voor hun regiorsquos en specifieke patieumlntengroepen relevante (categorale) patieumlnten- en familieorganisaties

Partners in opleiding en onderzoek Parnassia Groep heeft tal van samenwerkingsverbanden op het gebied van (wetenschappelijk) onderzoek en opleiding Zie deel 4 Werken aan kennis

Externe toezichthouders Op de dienstverlening en het functioneren van Parnassia Groep wordt van overheidswege toezicht gehouden door verschillende instanties bull De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) houdt het staatstoezicht ter handhaving van de kwaliteit en

veiligheid van zorg In het kader van de Wet Bopz hebben de zorgbedrijven een directe verantwoordingsrelatie met de IGJ voor het overige worden de contacten met de Inspectie namens de raad van bestuur onderhouden door de geneesheer- directeur van de groep

bull Parnassia Groep levert ook door het ministerie van Veiligheid en Justitie gefinancierde zorg Dit betekent dat betreffende afdelingen in de toekomst te maken zullen krijgen met de Inspectie Veiligheid en Justitie GGZ Reclassering valt reeds onder het toezicht van deze inspectie

bull Voorts is er toezicht van de Inspectie SZW (voorheen Arbeidsinspectie) de Nederlandse Voedsel- en Waren- autoriteit (NVWA) en de provinciale en gemeentelijke milieu-inspecties

Overheden De contacten met de rijksoverheid (met name het ministerie van VWS en het ministerie van Veiligheid en Justitie) en diverse zelfstandige bestuursorganen (waaronder het College sanering zorginstellingen de Nederlandse Zorgautori - teit en de Autoriteit Consument amp Markt) worden namens de gehele Parnassia Groep onderhouden door de raad van bestuur

Deel 5 Werken met partners

90

Gemeentelijke overheden zijn niet alleen als financiers maar ook als samenwerkingspartners van groot belang voor ons gezien hun verantwoordelijkheden op het gebied van de kinder- en jeugd-GGZ en begeleidingstaken Ook hebben gemeenten en gemeentelijke instanties zoals de GGD van oudsher een centrale verantwoordelijkheid op het gebied van de openbare geestelijke gezondheidszorg (OGGZ) een gebied waarop meerdere zorgbedrijven samen met vele andere partijen bijdragen leveren In de grootste gemeenten in onze werkgebieden Rotterdam en Den Haag worden de gemeentelijke contacten gecooumlrdineerd door Antes ZorgBavo Europoort resp Parnassia De andere zorgbedrijven hebben (werk)contacten op hun specifieke terrein Antes Zorg en Brijder op het gebied van verslavingsproblematiek de ketenzorgbedrijven rond de OGGZ-problematiek Youz op het terrein van de jeugdhulp- verlening en Fivoor waar het openbare orde en veiligheid veelplegersproblematiek en dergelijke betreft Met het oog op de openbare orde en veiligheid zijn er reguliere contacten met lsquode driehoekrsquo (burgemeester politie en Openbaar Ministerie) De geneesheren-directeuren van de zorgbedrijven onderhouden in verband met hun verantwoordelijkheid in het kader van de Wet Bopz contacten met de burgemeesters in hun regio Op regionaal niveau zijn er via Zorgservice en de geneesheer-directeur contacten in het kader van de Geneeskundige Hulpverlening bij Ongevallen en Rampen (GHOR)

Banken Met het oog op de continuiumlteit van onze activiteiten vervullen banken een belangrijke rol Een consortium van drie banken (ING BNG Bank en Rabobank) financiert een aanzienlijk deel van onze investeringen in de modernisering van het vastgoed en stelt een rekening-courantkrediet beschikbaar Leningen zijn noodzakelijk om onze klinisch opgenomen patieumlnten goede huisvesting te kunnen bieden Antes Zorg beschikt nog over eigen financieringsarrangementen met ABN AMRO en Rabobank In 2020 zullen die naar verwachting worden samengevoegd met de kredietarrangementen van Parnassia Groep

-

91

Deel 6 MIDDELEN EN GELD

Huisvesting en facilitaire zaken

Voor de kwaliteit van de zorg voor onze patieumlnten en voor het werk van onze collegarsquos zijn goede duurzame en efficieumlnte huisvesting en facilitaire dienstverlening van groot belang

Parnassia Groep heeft een grote en diverse vastgoedportefeuille In 2019 waren er ruim 600 gebouwen in gebruik enof in bezit in met name de provincies Noord- en Zuid-Holland maar ook in Utrecht Zeeland Limburg de regio Arnhem en Noord-Brabant Eind 2019 hadden wij ongeveer 500000 m2 in gebruik

Kwaliteit en kosten huisvesting

De centrale opgave in ons huisvestingsbeleid is het bieden van kwalitatief optimale huisvesting voor onze patieumlnten en collegarsquos binnen de financieumlle ruimte die de tarieven ons bieden Flexibiliteit en duurzaamheid vormen de sleutel daartoe

Flexibiliteit is een belangrijk criterium voor de wijze waarop wij bouwen verbouwen en aanpassen Huren draagt bij aan flexibiliteit Van de panden is bijna 60 (gemeten in oppervlak) in eigendom Bij vrijwel al onze klinieken is hier sprake van Vervolg- en woonvoorzieningen zijn deels eigendom en worden deels gehuurd Onze ambulante locaties worden nagenoeg allemaal gehuurd

Onze inzet op duurzaamheid van onze vastgoedportefeuille (zie p 95) draagt bij aan de langetermijnwaarde van onze gebouwen en daardoor aan een gunstige kostenontwikkeling Tevens dragen wij ermee bij aan de kwaliteit van de omgeving

Casestudy sensoring Om een betere benutting van onze gebouwen te realiseren is in 2019 de pilot sensoring uitgebreid naar meerdere locaties In spreekkamers zijn sensoren opgehangen zodat we realtime kunnen zien welke kamers vrij zijn Het wordt op deze manier makkelijker voor de hulpverleners om een passende kamer te vinden maar ook om als organisatie efficieumlnter met kamers om te gaan Het voorkomt dat er een uitgebreide planning moet worden gemaakt en bijgehouden Doel is om sensoring standaard op nieuwe locaties toe te passen Tevens wordt gekeken naar de toepasbaarheid van slimme sensoren die meer meten dan enkel de bezetting van spreekkamers Te denken valt aan temperatuur luchtvochtigheid et cetera

Ontwikkelingen vastgoed 2019

Het jaar 2019 heeft in het teken gestaan van het integreren van de vastgoedportefeuilles van fusiepartners Antes en het dr Leo Kannerhuis Ook voor deze portefeuilles werken we hard aan het zo efficieumlnt mogelijk benutten van de beschikbare vierkante meters en het verder reduceren van de leegstaande vierkante meters

De vastgoedportefeuille is continu in ontwikkeling De belangrijkste ontwikkelingen in 2019 en verder

Regio Haaglanden Hier is nieuwbouw in voorbereiding van 80 sociale zorgappartementen op het woon-zorgpark Bloemendaal en 141 zorgappartementen op het woon-zorgpark Rosenburg beide in Den Haag Daarnaast verkopen we een deel van de grond voor de ontwikkeling van 200 vrijesectorwoningen met de opbrengst daarvan financieren wij de ontwikkelingen ten behoeve van de patieumlntenzorg De plannen die we samen met Arcade ontwikkelen zijn in een vergevorderd stadium De gemeente heeft laten weten onder een aantal voorwaarden haar medewerking te willen verlenen

Deel 6 Middelen en geld

93

Regio Noord-Holland Op onze locatie Castricum is alle verouderde patieumlntenhuisvesting inmiddels vervangen door prima nieuwbouw Daarnaast zijn er 225 nieuwbouwwoningen gerealiseerd Deze hebben dekking gegeven voor de kosten van de infrastructuur die moest worden aangelegd en om de kosten van de te slopen gebouwen te compenseren In de periode 2019-2021 ontwikkelen we de resterende kavels De stikstofproblematiek zorgt daarbij wel voor vertraging Het betreft de volgende projecten bull Luxe ouderenzorg

bull Herstellingsoord bull Zorg voor verstandelijk gehandicapte mensen bull De verkoop van een stuk grond aan woningcorporatie Kennemer Wonen die 48 sociale huurwoningen gaat

realiseren op deze locatie Dit plan is inmiddels door de gemeenteraad goedgekeurd

Regio Rijnmond In deze regio is het doel het realiseren van goede huisvesting voor de klinieken en woonvoorzieningen die resteren na de beddenafbouw We doen dit door bull Vermindering van het aantal klinische locaties (van 15 naar 4) Dit hebben we inmiddels gerealiseerd bull Terugbrengen van het aantal bedden (zie ook p 52 ev) bull Het combineren van klinieken zo komen we tot gespecialiseerde voorzieningen

Het regionale huisvestingsplan kent de volgende hoofdlijnen bull Een voorziening voor acute psychiatrie en daarnaast verslavingszorg in de Bouman Kliniek aan de Prins

Constantijnweg te Rotterdam (Noordoever) een deel van de kliniek zal worden gerenoveerd bull Zorgfuncties voor ouderen worden zoveel mogelijk aangeboden op de Zorgboulevard (Zuidoever) bull Op de locatie Poortugaal worden vier zones ingericht voor forensische psychiatrie (met name Fivoor) acute

psychiatrie gesloten vervolgbehandeling en wonen (Wmo enz)

bull Daarnaast worden de voorzieningen voor beschermd wonen elders in de regio Rijnmond uitgebreid

Ontwikkeling terrein Poortugaal In maart 2020 is op het terrein van Antes in Poortugaal de nieuwe kliniek langdurige zorg opgeleverd Deze is gebouwd voor patieumlnten die langer dan een jaar psychiatrische zorg nodig hebben De kliniek is ter vervanging van onder andere de bestaande klinieken aan de Charloisse Lagedijk in Hellevoetsluis en in Spijkenisse De oplevering van deze kliniek is een belangrijke stap op weg naar de vernieuwing van het terrein in Poortugaal Een bijzonderheid is dat het Albeda Zorgcollege dat al tientallen jaren op het terrein gevestigd is met tien leslokalen en een leerplein een plek heeft gekregen in de nieuwe kliniek

De plannen voor het realiseren van woningbouw op een deel van het terrein (woon-zorgpark Hof van Poortugaal) werden in 2019 verder ontwikkeld en zijn in februari gepresenteerd aan de gemeenteraad van de gemeente Albrandswaard De gemeente heeft besloten tot een vooronderzoek Dit onderzoek beslaat in deze fase het in kaart brengen van de veiligheid sociaal-maatschappelijke effecten en verkeerstechnische gevolgen zowel op het terrein zelf als in het dorp Poortugaal De gemeente streeft naar een beginseluitspraak over het initiatief van Antes door de gemeenteraad eind 2020

Ontwikkeling terrein Poortmolen toekomstig gebruik Bouman Kliniek Antes en YouzLucertis werken samen aan de doorontwikkeling van het terrein Poortmolen In 2019 werden scenariorsquos uitgewerkt voor de doorontwikkeling van het terrein en de aanpalende zorgvoorzieningen zoals de Bouman Kliniek de Evenaar en de Lupinestraat waarbij ook de belastbaarheid van het gebied werd meegenomen Aan de betreffende werkgroep namen deel vertegenwoordigers van onder meer het naastgelegen IJsselland Ziekenhuis en de gemeentes Capelle aan den IJssel en Rotterdam

In januari 2020 werden de plannen gepresenteerd De kliniek Prins Constantijnweg (Bouman Kliniek) zal worden gerenoveerd en daarna beschikken over maximaal 176 bedden voor volwassenen De oplevering wordt verwacht medio 2023 In het voorlopige ontwerp zijn op Poortmolen een nieuwbouwkliniek voor ouderen een nieuwbouwkliniek voor jeugd en de ontwikkeling van woningbouw voorzien De nieuwbouwkliniek voor ouderen bestaat uit 66 bedden Antes en 32 units voor een instelling voor ouderenzorg ndash met diverse organisaties zijn wij in gesprek om invulling te geven aan deze 32 units De oplevering is voorzien eind 2022 De nieuwbouwkliniek voor jeugd op te leveren op de middellange termijn zal maximaal 80 bedden tellen

Overige regiorsquos In Haarlem en in Leiden hebben we plannen ontwikkeld om alle ambulante voorzieningen van de diverse zorg- bedrijven onder eacuteeacuten dak te huisvesten Dit wordt in 2020 gerealiseerd

Deel 6 Middelen en geld

94

Veiligheid gebouwen en terreinen

De panden van Parnassia Groep voldoen aan de geldende wet- en regelgeving ten aanzien van brandveiligheid Vastgoed en het Facilitair Bedrijf zien hierop toe Onze locaties zijn onderwerp van continue monitoring en audits (klinische locaties worden jaarlijks geaudit en ambulante locaties eens per drie jaar) Hierbij hanteren we onze eigen criteria die uitgebreider en strenger zijn dan wettelijke normen alleen Ook in 2019 hebben we kunnen vaststellen dat al onze klinische en ambulante voorzieningen brandveilig zijn met uitzondering van enkele locaties die door recente fusies tot Parnassia Groep zijn gaan behoren Daar wordt op dit moment hard aan gewerkt

De beveiliging van de woon-zorgparken van Parnassia in Castricum en Den Haag wordt in eigen beheer uitgevoerd en is geharmoniseerd Het woon-zorgpark in Castricum bestaat deels uit zorggebouwen en deels uit een nog steeds groeiende woonwijk De organisatie van de beveiliging zoals die in Den Haag bleek daarbij beter te passen De collegarsquos beveiliging in Noord-Holland en Haaglanden zijn ondergebracht in eacuteeacuten organisatieonderdeel

Facilitaire zaken

Het Facilitair Bedrijf verzorgt facilitaire diensten voornamelijk op het gebied van patieumlntenvoeding beveiliging linnen- voorziening en schoonmaak In 2019 ging opnieuw veel aandacht uit naar het eerstgenoemde onderwerp

Culinaire zorg Het Facilitair Bedrijf regelt de voorwaarden voor goede culinaire zorg zoals voldoende budget en een leverancier die goede kwaliteit levert en een ruime en verantwoorde keuze aan voeding aanbiedt In 2019 ging onder meer aandacht uit naar de volgende zaken bull Informatievoorziening ndash Via de culinaire pagina op het portaal kunnen collegarsquos informatie vinden over de

maaltijden van het bestellen tot en met het bereiden daarvan over HACCP en over het melden van storingen bull Scholing ndash In samenwerking met de Parnassia Groep Academie wordt er via e-learning-modules scholing

gegeven aan collegarsquos die (dagelijks) zijn betrokken bij het eten en drinken van onze patieumlnten Voorbeelden van modules zijn gastvrije en culinaire zorg (een door onszelf ontwikkelde module) voedingsleer dieetleer en allergenenleer

bull Tevredenheidsonderzoeken ndash In samenwerking met en gefaciliteerd door onze leverancier Huuskes worden er onderzoeken naar clieumlnttevredenheid uitgevoerd door leden van de clieumlntenraden vrijwilligers teamleden

bull Coaching on the job ndash Deze heeft weer op diverse locaties plaatsgevonden Onze leverancier Huuskes heeft weer een aantal afdelingen overgezet naar de bestel-app Eten amp Zo Het voordeel van deze manier van bestellen is dat patieumlnten zo veel beter kunnen meebeslissen over het menu en alle andere verstrekkingen Deze worden in de app duidelijker zichtbaar en beter toegankelijk gemaakt voor hen Ook is men veel minder tijd kwijt aan het bestellen

Organisatie vastgoed en facilitaire zaken

In 2019 was er sprake van een aantal organisatorische ontwikkelingen binnen Vastgoed en Facilitair

Integratie Antes Medio 2019 zijn de collegarsquos van Antes Vastgoed en Services overgekomen naar Vastgoed en Facilitair Het onderdeel telt nu plm125 fte We zijn gestart met het integreren van processen en dienstverlening en daar waar mogelijk zijn contracten met leveranciers geharmoniseerd Dit loopt nog door in 2020

Gezamenlijk organiseren In het kader van het gezamenlijk organiseren zijn alle ondersteunende functies binnen de zorgbedrijven tegen het licht gehouden om te bezien op welke wijze zij onder te brengen zijn bij de (gezamenlijke) ondersteunende diensten Dit heeft tot gevolg gehad dat er vanuit de diverse zorgbedrijven medewerkers huishoudelijke dienst locatiebeheerders huismeester facilitaire medewerkers et cetera overgekomen zijn naar Vastgoed en Facilitair

Regieorganisatie Vastgoed en Facilitair Parnassia Groep werkt al deels volgens het regieprincipe Uitgangspunt daarbij is slechts die functies worden in eigen beheer uitgevoerd die aantoonbaar toegevoegde waarde hebben voor collegarsquos en patieumlnten juist doordat ze in eigen beheer zijn belegd Door zo de ondersteunende processen effectiever en efficieumlnter in te richten dragen we bij aan lagere kosten per patieumlnt zodat er meer geld voor de zorg beschikbaar komt

Deel 6 Middelen en geld

95

Vanuit de integratie met Antes is een manager bedrijfsvoering facilitair aangesteld die zich onder meer bezighoudt met de verdere doorontwikkeling naar een regieorganisatie Hierop is in 2019 een akkoord gegeven door de Centrale Ondernemingsraad

Duurzaamheid en milieu

Parnassia Groep heeft maatschappelijk verantwoord ondernemen hoog op de agenda s taan (zie p 86) Wij willen goede keuzes maken op het gebied van duurzaamheid op zowel de korte als de lange termijn Onze ambitie is om onze ecologische voetafdruk zo klein mogelijk te laten zijn

Wij hebben een actief duurzaamheidsbeleid dat zich richt op drie pijlers bull Gebouwen bouw en energieverbruik bull Processen en faciliteiten bull Mobiliteit en vervoersmanagement

We zijn aangesloten bij de 2e Green Deal lsquoDuurzame Zorg voor een Gezonde Toekomstrsquo die eind 2018 ondertekend is door 132 partijen Hierin werken de brancheorganisaties zorgverenigingen en VWS nauw samen Ons lid van de raad van bestuur met de portefeuille bedrijfsvoering is ambassadeur namens de GGZ

Zoveel mogelijk willen wij rsquogroenersquo energie gebruiken en daarmee de uitstoot van CO2 beperken Wij voldoen aan de verplichtingen van de Europese Energie-Efficiency Richtlijn (EED) aan de Wet milieubeheer et cetera

In 2019 hebben we vooral weer stappen gezet wat betreft de eerste pijler

Gebouwen bouw en energieverbruik Verduurzaming van de gebouwen of zij nu in eigendom zijn of worden gehuurd is binnen Vastgoed een speerpunt Met een energiebeleidsverklaring als uitgangspunt en een budget van 15 miljoen vindt doelgericht verduurzaming van onze gebouwen plaats en voldoen we aan steeds strengere wettelijke regelgeving Besluitvorming gericht op verduurzaming vindt plaats op basis van een passende terugverdientijd Doordat zowel interne als externe partners aan realisatie van onze duurzaamheidsambitie werken wordt onze vastgoedportefeuille toekomstproof De gebouwen van voormalig fusiepartner Antes werden in 2019 geiumlntegreerd in de verduurzamingsportefeuille

Onze inspanningen voortgang en resultaten in 2019 bull Naast renoveren kunnen we ons vastgoed ook met relatief kleine ingrepen (verder) verduurzamen In samen-

werking met een gespecialiseerd extern bureau is de vastgoedportefeuille geiumlnventariseerd op energie- besparende maatregelen (zoals ledverlichting hr-ketels hr++-glas zonnepanelen waterbesparende sanitaire voorzieningen etc) Een en ander wordt op gebouwniveau inzichtelijk gemaakt en gekoppeld aan het onderhoud in het Meerjarenonderhoudsplan (MJOP)

bull Renovatie vindt plaats op basis van de uitgangspunten die zijn vastgelegd in de lsquoEnergiebeleidsverklaring

Parnassia Groeprsquo bull Dit jaar is een pilot gestart (35 panden) gericht op het bundelen van duurzaamheidsinformatie in een Energie

Management Informatie Systeem (EMIS) Hiermee krijgen we op pand- en portefeuilleniveau zicht op de energie- prestatie van gebouwen Op basis van deze informatie wordt het duurzaamheidsbeleid uitgevoerd In 2020 wordt de pilot uitgebreid

bull Op basis van een positieve businesscases hebben we in 2019 voor euro 15 miljoen geiumlnvesteerd in verduurzaming van het vastgoed Een groot deel van de investering betreft zonnepanelen ledverlichting en de verduurzaming van gebouwen tijdens renovatieprojecten Slecht presterende gebouwen worden afgestoten

bull De elektriciteit die Parnassia Groep gebruikt komt van 100 Europese windenergie Dankzij subsidies hebben we nu ruim 6200 zonnepanelen geplaatst op 22 locaties Deze hebben 960000 kWh opgewekt Dat is zorsquon 15 van ons totale verbruik

bull Mede door de toepassing van ledverlichting op 14 locaties is het energieverbruik ondanks intensiever gebruik van deze locaties toch gedaald

bull We hebben in 2019 het aantal laadpunten voor het opladen van elektrische autorsquos uitgebreid van 14 naar 34

Deel 6 Middelen en geld

96

ICT

Informatie- en communicatietechnologie neemt zowel in de zorg als in de bedrijfsvoering een steeds belangrijkere plaats in De missie van het ICT-team is om te zorgen dat elke gebruiker van de Parnassia Groep-ICT-omgeving tevreden is omdat de juiste ICT-ondersteuning gerealiseerd en beschikbaar is

ICT-organisatie

In 2019 is gestart met de uitvoering van het organisatie-ontwikkelingsplan Samen voorbereid op een merkbaar betere toekoms op basis van een nieuwe en geactualiseerde visie op de organisatie van de IT-functie Behalve in de integratie van de IT-organisaties van Parnassia Groep en Antes wordt hiermee voorzien in onder meer het versterken van de regisserende IT-functies binnen de organisatie Daarnaast zijn de visie en het plan gericht op het verhogen van het adoptievermogen van de organisatie en het samenbrengen van gespecialiseerde kennis en kunde in twee afzonderlijke expertiseclusters E-health en Bedrijfsinformatie amp Data Science

Ter ondersteuning van het plan is een groot aantal IT-functies opnieuw beschreven en is de ICT-afdeling gereorgani- seerd De eerder losstaande IT-afdelingen van Antes en Parnassia Groep zijn door middel van deze reorganisatie in 2019 succesvol geiumlntegreerd

ICT-missie en -strategie

Informatietechnologie is inmiddels in alle haarvaten van de organisatie doorgedrongen en is niet meer weg te denken uit een moderne organisatie die volop inzet op innovatie van zorg en bedrijfsvoering Dit betekent dat de vanouds ondersteunende rol van ICT plaats dient te maken voor een proactieve inspirerende rol met oog voor de uitdagingen waarvoor onze zorgcollegarsquos zich voelen gesteld Als ICT-organisatie zetten we vol in op het samen ontwikkelen van intuiumltieve IT-oplossingen die leiden tot merkbaar betere zorg tegen marktconforme prijzen Tijd en eenvoud zijn hierin twee onderscheidende factoren

IT Services

Deze nieuwe afdeling is een samenvoeging van de afdeling ICT-Operations (Parnassia Groep) en de Functioneel Beheer-teams van zowel Parnassia Groep als Antes Door de centralisatie van deze beheereenheden beogen we een verdere integratie en professionalisering van de activiteiten De activiteiten van IT Services bestaan uit het leveren van eerste- en tweedelijns beheeractiviteiten waaronder het beantwoorden van vragen vanuit de organisatie het oplossen van verstoringen het uitvoeren van serviceaanvragen en het beheren van systemen en applicaties

Klanttevredenheid De ICT-Servicedesk behandelde in 2019 ruim 118000 vragen en serviceverzoeken per telefoon via e-mail en via het serviceportaal Deze aantallen lagen iets lager dan in 2018 toen er meer verzoeken voortvloeiden uit de fusie met Antes en de integratie van Virenze en het dr Leo Kannerhuis

De klanttevredenheid wordt gemeten met de Net Promotor Score-methodiek (NPS) De NPS is het verschil tussen het percentage lsquopromotorsrsquo en het percentage lsquoccedilriticastersrsquo In 2019 blijkt de tevredenheid aanmerkelijk verbeterd ten opzichte van 2018 Was in 2018 de NPS +18 voor de helpdesks van zowel Parnassia Groep als Antes in 2019 verbeterde deze aanzienlijk tot gemiddeld +30 (Parnassia Groep) resp + 39 (Antes) Dit ondanks de vele infrastructurele wijzigingen en het aantal verstoringen in de publieke infrastructuur (energie en telecom)

Informatiemanagement

De betreffende afdelingen bij Parnassia Groep en Antes zijn in 2019 omgevormd tot eacuteeacuten volledig nieuw vormgegeven afdeling Binnen de nieuwe afdeling zijn twee expertisecentra ingericht een op het gebied van e-health en een op het gebied van bedrijfsinformatie amp data science

Daarnaast is een start gemaakt met de inrichting van vier klantteams ter onders teuning van de zorgbedrijven Antes Parnassia en Youz en de combinatie i-psy-PsyQ-Brijder en een vijfde team ter ondersteuning van alle ondersteunen- de diensten

Deel 6 Middelen en geld

97

Projecten

In 2019 is er een groot aantal projecten uitgevoerd waaronder

ICT-ondersteuning zorgverlening ndash primair proces

Laboratoriumonderzoeken ndash In Noord-Holland zijn de laatste laboratoria aangesloten op het e-lab-systeem Alle behandelaars kunnen nu digitaal hun labonderzoeken aanvragen en uitslagen ontvangen

Diagnostiek ndash Met het implementeren van de webversie van het Roermond Score Programma (RSP) zijn de omgevingen van Parnassia Groep en Antes geharmoniseerd Met RSP kunnen uitkomsten van standaardvragenlijsten voor psychologische testen worden vertaald naar diagnostische conclusies De nieuwe versie kent diverse functionele verbeteringen en is AVG-proof

Harmonisatie applicaties ndash Naast RSP is in 2019 een groot aantal andere applicaties van Parnassia Groep en Antes geharmoniseerd dan wel in uitvoering gebracht De belangrijkste zijn het medicatievoorschrijfsysteem en het rooster- systeem en de conversie van het EPD voor gebruikers bij Bavo Europoort naar het EPD van Antes Met de vervanging van het Antes-medicatievoorschrijfsysteem FarMedRx door het Parnassia Groep-systeem Klinicom-Zamicom is er een verdergaande standaardisatie doorgevoerd De conversie van het EPD van Bavo Europoort naar de Antes-EPD-omgeving werd afgerond in april 2020

Bereikbaarheid ndash In samenwerking met Florence en Incluzio is gestart met het implementeren van FIP Zorgcontact Doel is om een telefonisch meldpunt voor de regio Haaglanden en Noord-Holland te realiseren dat 247 beschikbaar is voor aanmeldingen van verwijzers bij de ambulante acute keten van Parnassia Groep

ICT-ondersteuning ndash ondersteunende processen

VIPP GGZ ndash Parnassia Groep heeft subsidie toegekend gekregen in het kader van het VIPP GGZ (Versnellings- programma Informatie-uitwisseling Patieumlnt en Professional) De doelstellingen van dit programma zijn

bull Betere en gestandaardiseerde informatie-uitwisseling bull Grotere medicatieveiligheid

bull Meer gebruik van e-health De subsidieaanvraag is een resultaatverplichting In het kader van het VIPP GGZ zijn binnen Parnassia Groep diverse projecten gestart Eind 2020 wordt via een IT-audit bij zorgbedrijf Antes vastgesteld of Parnassia Groep aan haar verplichtingen heeft voldaan

Infrastructuur ndash In 2018 werd een aanvang gemaakt met de vervanging en integratie van de technische infrastructuren van Parnassia Groep en de Antes-omgeving Deze activiteiten worden uitgevoerd onder het vernieuwingsprogramma Bizon Nagenoeg de gehele ICT-infrastructuur (waaronder netwerk WANLANwifi datacenters centrale computer- systemen en telefonie) wordt vervangen Dit heeft in 2019 geleid tot de uitfasering van de vier bestaande (verouderde) datacenters en het in gebruik nemen van twee nieuwe Het programma Bizon wordt in 2020 afgerond De nieuwe betrouwbare schaalbare en robuuste ICT-infrastructuur voor Parnassia Groep die hiermee wordt bereikt biedt de capaciteit die nodig is voor ontwikkelingen zoals beeldbellen zorgdomotica en patieumlntgebonden omgevingen

Sensoring ndash Om een betere benutting van onze gebouwen te realiseren is in 2019 de pilot sensoring uitgebreid naar meerdere locaties (zie p 92)

Informatieveiligheid

Bij een toenemende digitalisering van zorg en bedrijfsvoering neemt het belang aan informatieveiligheid evenredig toe De ontwikkelingen in Parnassia Groep op dat gebied werden uitvoering besproken in deel 2 Werken aan goede zorg op p 28 ev

Deel 6 Middelen en geld

98

Geld ndash financieumlle middelen

We openden dit jaarverslag met een samenvatting met daarin een overzicht van de

belangrijkste resultaten van Parnassia Groep Ook gaven we aan welke factoren hebben

geleid tot die resultaten en gaven we een vooruitblik op 2020 en verder

Zoals we beschreven in het voorwoord en door dit jaarverslag heen boekten we in 2019 goede inhoudelijke resultaten door ruim 185000 patieumlnten te helpen bij hun herstel en

weer tal van verbeteringen en vernieuwingen tot stand te brengen Tegelijkertijd stond

2019 ook in het teken van financieel herstel van Parnassia Groep

Hieronder gaan we uitvoerig in op hoe wij in 2019 hebben gewerkt aan financieel herstel en toekomstperspectief en hoe wij in 2020 en verdere jaren daaraan verder werken Vervolgens geven we een nadere meer technische toelichting op het resultaat 2019 Ten slotte staan we stil bij aspecten van onze administratieve organisatie

Werken aan financieel herstel en toekomstperspectief

Ook in 2019 hebben onze ruim 13500 collegarsquos zich dagelijks weer volop ingezet om kwetsbare mensen te helpen herstellen lsquoWerken aan herstelrsquo is de kern van ons werk Maar ook zagen we ons voor een extra opgave gesteld zorgen voor ons eigen herstel als Parnassia Groep Herstel van de gevolgen van het zware jaar daarvoor waarin we voor het eerst rode cijfers schreven

Weer duurzaam gezond worden als organisatie dat was het centrale doel dat we ons stelden We wisten in 2019 weer de weg omhoog te vinden We bleven goede zorg leveren en bereikten ook weer verbeteringen op allerlei gebied Maatregelen die we zelf namen en betere afspraken met financiers droegen bij aan duurzaam herstel voor onze patieumlnten en collegarsquos We kunnen met trots terugkijken op de inhoudelijke organisatorische en financieumlle resultaten die we samen hebben bereikt Hierdoor hebben we ook kunnen voldoen aan de wensen van onze financiers voor hun verzekerden

Als gevolg van de coronacrisis die begin 2020 de hele wereld in haar greep nam staat onze samenleving in al haar geledingen voor de immense opgave om (verder) te herstellen van alle gevolgen Ook voor Parnassia Groep is het perspectief ingrijpend veranderd

Hieronder staan we achtereenvolgens stil bij bull Opnieuw doeltreffende en doelmatige zorg in 2019 bull Financieel gezonder in 2019

o Resultaat 2019 o Resultaat benodigd voor duurzame gezondheid

bull Verdere verbetering financieumlle gezondheid in 2020 ev o Afdelingen en zorgbedrijven duurzaam gezond o Zorg die niet of onvoldoende wordt betaald zullen wij niet meer leveren o De financieumlle gevolgen van corona in 2020 o Perspectief 2021 en verder

bull Nadere toelichting resultaat 2019 bull Administratieve organisatie

Opnieuw doeltreffende en doelmatige zorg in 2019

De zorginhoudelijke de prestaties die we leverden in 2019 op de basis die we in de jaren daarvoor hebben gelegd vatten we hieronder beknopt samen Ze worden in deel 2 Werken aan goede zorg uitvoeriger toegelicht

Deel 6 Middelen en geld

99

Aan het eind van dat deel staan we ook stil bij onze zorgverlening in 2020 waarop corona vanaf het voorjaar een zwaar stempel drukte Onder moeilijke omstandigheden hebben we onze zorg aan patieumlnten zo goed mogeli jk voortgezet De financieumlle gevolgen van corona bespreken we hieronder zie p 104

Onze zorginhoudelijke prestaties in 2019 We hebben in 2019 weer prestaties geleverd waar we trots op zijn De 13500 collegarsquos van Parnassia Groep hebben ruim 185000 mensen met psychische problemen geholpen bij hun herstel Daarbij hebben we weer tal van verbeteringen in onze zorg doorgevoerd In Deel 2 Werken aan goede zorg werd hierop uitvoerig ingegaan Enkele kernpunten

bull Patieumlnten geven de collegarsquos van Parnassia Groep gemiddeld een rapportcijfer van een 8 (ambulante zorg) en 88 van de patieumlnten zou ons aanbevelen bij anderen

bull Het effect van onze behandelingen is vergelijkbaar met of beter dan dat van andere GGZ-instellingen bull De duur van onze behandelingen is gemiddeld korter en daarmee ligt de prijs van onze behandelingen onder het

landelijk gemiddelde

Kijken we naar de ontwikkelingen van de afgelopen jaren dan zien we het volgende bull Onze zorg hebben we eerder en dichterbij georganiseerd door onder meer FACT-teams IBT (intensieve

behandeling thuis) en onze inzet op preventie en de kindcheck Ook werken we zeer actief mee in de gemeente- lijke wijkteams In 2019 ontwikkelden de het jaar daarvoor gestarte digitale polirsquos zich sterk

bull We hebben conform de landelijke afspraken het aantal Zvw-bedden de afgelopen jaren met 33 verminderd en hier een ambulant aanbod voor ontwikkeld Dit ambulante aanbod breiden we verder uit In 2019 brachten we het aantal Zvw bedden opnieuw met ruim 40 terug

bull Extra inzet op veiligheid samen met partners is er in onze kernregiorsquos een verbetering van de acute keten gerealiseerd De eerste extra hoogbeveiligde bedden zijn geopend We zijn meer directe zorg gaan leveren doordat we het aandeel indirecte collegarsquos in 9 jaar tijd met zorsquon 32 hebben verminderd We hebben hierdoor meer ruimte voor directe collegarsquos

bull Door onze schaalgrootte kunnen wij als groep extra inzet leveren om onze zorg nog beter te krijgen onder meer door opleidingen onderzoek innovaties en verbeterde huisvesting voor patieumlnten

bull De inhoudelijke doelen die we ons stelden met de fusies van de afgelopen jaren worden meer en meer gerealiseerd

Fusieresultaten bull De afgelopen jaren hebben we diverse fusies gerealiseerd om daarmee zowel inhoudelijke verbeteringen als

kostenvoordelen te bereiken De laatste grote fusie was die met Antes in Rijnmond in 2017 bull De resultaten van deze fusie worden stapsgewijs behaald In april 2020 konden we de elektronische patieumlnten-

dossiers samenvoegen een belangrijke voorwaarde om de inhoudelijke doelen te behalen bull Met de fusie hebben we toegezegd ten minste euro 16 miljoen aan structurele financieumlle voordelen te behalen door

de zorg efficieumlnter te maken Dit financieumlle resultaat hebben we inmiddels behaald Dit is besproken met de zorgverzekeraars en de gemeenten in Rijnmond

We vergelijken ons op verschillende manieren en leren van collega GGZ-aanbieders In vergelijking met andere GGZ-aanbieders leveren we kwalitatief goede zorg tegen gemiddeld lagere prijzen ndash zie p 60-61

Financieel gezonder in 2019

Na het buitengewoon lastige jaar 2018 dat we met rode cijfers afsloten zijn we er in 2019 in geslaagd de inkomsten en uitgaven in evenwicht te houden We presenteren hier de hoofdlijnen detailleringen worden gegeven onder Nadere toelichting resultaat 2019 (p 106)

Resultaat 2019

Het financieumlle resultaat 2019 bedroeg per saldo euro 213 miljoen Dit is als volgt opgebouwd bull resultaat uit gewone activiteiten (operationeel resultaat) euro 133 miljoen

bull eenmalige baten euro 217 miljoen bull eenmalige lasten euro 137 miljoen

Forse verbetering resultaat uit gewone activiteiten Het operationele resultaat over 2019 bedraagt euro 133 miljoen Dit betekent een verbetering van euro 442 miljoen ten opzichte van het negatieve operationele resultaat over 2018

Deel 6 Middelen en geld

100

Deze verbetering is de resultante van interne verbeteringen en beter passende afspraken met financiers

Ondanks deze verbetering is het resultaat 2019 ruim euro 6 miljoen lager dan gewenst en noodzakelijk is Wij lichten dit toe onder Resultaat benodigd voor duurzame gezondheid p hellip

De aanzienlijke verbetering van het operationele financieumlle resultaat ad euro 442 miljoen ten opzichte van 2018 kwam als volgt tot stand bull Een aantal financiers heeft na gesprekken onderhandelingen en in sommige gevallen helaas noodzakelijke

rechtszaken betere contracten met ons afgesloten Dit droeg bij aan een duurzaam herstel Nog niet alle problemen wat betreft het niet volledig betalen van geleverde zorg en ontoereikende tarieven zijn overigens opgelost ndash zie hieronder

bull We zijn er over het geheel genomen ook beter dan vorig jaar in geslaagd om de afgesproken resultaten wat betreft aantallen te behandelen patieumlnten en behandelintensiteit binnen de bij aanvang gemaakte afspraken te realiseren

bull We voerden verdere besparingen door op indirecte kosten ten bedrage van euro 2 miljoen Deze besparingen waren relatief beperkt door alle inzet voor de declaraties bij en contractering met onze financiers Ons huidige niveau van indirecte kosten behoort tot de lagere in de sector Het is goed dat we onze schaal - voordelen op deze manier kunnen benutten Verhoudingsgewijs kwam er de afgelopen jaren meer ruimte voor de directe zorgverlening beschikbaar (zie ook p 65)

Een negatieve invloed op het resultaat hadden de volgende factoren bull Door de vele vacatures en een toename (zoals in de gehele sector) van het ziekteverzuim was een forse inzet van

uitzendkrachten nodig teneinde de noodzakelijke zorg voor burgers en verzekerden doorgang te laten vinden De extra kosten van deze tijdelijke inzet boven de begroting namen toe met ongeveer euro 5 miljoen De moeilijke omstandigheden op de arbeidsmarkt gelden al langere tijd voor de sector en hebben deels een structureel karakter (zie ook p 69)

bull Ook geven de toegenomen veiligheidsrisicorsquos hogere kosten die onvoldoende worden gedekt in de tarieven (in 2018 geraamd op ten minste euro 35 miljoen) en zijn er nog altijd buitensporig hoge administratieve lasten Deze kosten lijken voor een groot deel een structureel karakter te hebben en moeten duurzaam worden bekostigd

Eenmalige baten De eenmalige baten bedroegen in 2019 euro 217 miljoen De grootste bate vloeide voort uit de verkoop van grond in Noordwijkerhout ad euro 184 miljoen Deze opbrengsten zijn nodig voor de financiering van de noodzakelijke nieuwbouw van de opnameklinieken in Rotterdam Voorts werd een schadevergoeding ontvangen van euro 26 miljoen voor geleden planschade inzake grond te Lansingerland

Eenmalige lasten De eenmalige lasten bedroegen in 2019 euro 137 miljoen Deze behelsden onder meer de geplande kosten voor de implementatie van de fusie in Rijnmond ad euro 44 miljoen (waarmee we ten minste euro 16 miljoen aan structurele financieumlle voordelen behalen door de zorg efficieumlnter te maken zie p 99) Daarnaast hebben eenmalige versnelde afschrijvingen en afwaarderingen plaatsgevonden van in totaal 77 miljoen

Leningen en kredieten banken

In 2019 hebben we onze investeringsplannen besproken met de banken Die plannen betreffen met name de nieuw- bouw en renovatie van een aantal klinieken alsmede reguliere instandhoudingsinvesteringen en investeringen in ICT In het verlengde hiervan is de banken gevraagd onder welke voorwaarden zij bereid zijn om financiering (leningen) te verstrekken Als uitvoering van de fusie moet het vastgoed van Antes en de bijhorende leningen worden samen- gevoegd met het vastgoed en leningen van Parnassia Groep Tot slot is de aandacht van de banken uitgegaan naar ons financieel herstel in 2019 naar aanleiding van ons negatieve resultaat 2018 In 2019 hebben de banken vanwege de complexiteit van deze drie onderwerpen samen bijzonder beheer ingesteld Parnassia Groep heeft in dit verband een meerjarenplan opgesteld waarin weergegeven is op welke wijze we het herstel van 2019 doorzetten in 2020 en de jaren daarna In het laatste kwartaal van 2020 zullen we deze plannen met de banken bespreken zodat zij besluiten kunnen nemen over de bovengenoemde onderwerpen Ondanks ons goede financieumlle resultaat 2019 hebben we niet voldaan aan alle bankconvenanten De banken hebben dit beoordeeld en voor dat verzuim de benodigde waivers afgegeven Op basis van die waivers heeft de accountant zijn verklaring afgegeven bij de jaarrekening We verwachten dat we na het samenvoegen van activa van Antes en van Parnassia Groep weer aan de bankconvenanten zullen voldoen

Deel 6 Middelen en geld

101

Resultaat benodigd voor duurzame gezondheid

De opbrengsten van Parnassia Groep bedroegen in 2019 euro 994 miljoen Het operationeel resultaat is nu euro 133 miljoen ofwel 135 van de omzet Ondanks de aanzienlijke verbetering van het resultaat ten opzichte van 2018 ligt dit ruim euro 6 miljoen lager dan gewenst en noodzakelijk is om financiering te kunnen krijgen voor nieuwbouw en onderhoudinstandhouding van gebouwen en om te zorgen voor een duurzaam gezonde organisatie met voldoende weerstandsvermogen om tegenvallers te kunnen opvangen gezien de financieumlle risicorsquos die we lopen in onze sector

Een resultaat van 2 is minimaal noodzakelijk voor een organisatie met een omvang als die van Parnassia Groep ofwel bijna euro 20 miljoen De resultaatsdoelstelling van 2 van de omzet hanteren we als basis voor ons financieel beleid in 2021 en verder

Ondanks betere afspraken met financiers werd in 2019 nog steeds een deel van de door ons geleverde zorg niet ver- goed Dit ondanks onze overtuigend aangetoonde en in de loop der jaren steeds toegenomen doelmatigheid Als onze financiers alle geleverde zorg volledig hadden betaald dan had dit een extra vergoeding van euro 149 miljoen betekend Hiermee zou het operationele resultaat dus ruim boven de doelstelling van 2 van de omzet zijn gekomen (immers dit lag ruim euro 6 miljoen te laag) en zou Parnassia Groep dus financieel gezond zijn

Voor 2020 hebben we verdere afspraken gemaakt om tot een meer volledige betaling te komen Dat blijft een lastige kwestie omdat de financiers er steeds naar streven hun risicorsquos te beperken Zo is er sprake van contractafspraken en contractplafonds per verzekeraar Op het totaalniveau van de Groep weten we vooraf wat voor en hoeveel zorg we als Parnassia Groep kunnen leveren aan verzekerden Echter de precieze verdeling tussen de verzekeraars is ieder jaar net anders Dat varieert ongeveer zorsquon 5 per jaar Dat komt omdat niet jaarlijks van elke verzekeraar dezelfde soorten verzekerden qua zorgzwaarte en problematiek worden verwezen Dat betekent dat de contracten met verzekeraars bij elkaar geteld kloppend zijn de daadwerkelijk geleverde zorg aan verzekerden per verzekeraar pakt echter jaarlijks verschillend uit De risicorsquos voor zulke lsquosnijvlakverliezenrsquo liggen te eenzijdig bij de aanbieder van zorg

Verdere verbetering financieumlle gezondheid in 2020 ev

Het uitgangspunt voor ons financieumlle meerjarenbeleid is vierledig bull Meer patieumlnten behandelen bij een gelijkblijvend budget bull Een positief financieel resultaat voor voldoende terugbetalingscapaciteit voor financieringen en weerstands-

vermogen bull Voldoende ruimte voor innovatie en ontwikkeling creeumlren bull De ondersteuning op een andere wijze organiseren met als resultaat minder indirecte kosten

Ter ondersteuning van de (zorg)bedrijven bij de uitvoering van hun bedrijfsplannen worden door de groep gezamenlijk middelen vrij gemaakt bull Innovatiemiddelen op groepsniveau ter ondersteuning van vernieuwend beleid

bull Managementruimte op groepsniveau ter ondersteuning van de zorgbedrijven in de reguliere bedrijfsvoering en de uitvoering van hun beleidsspeerpunten

We werken aan een verdere vergroting van de kostenflexibiliteit door een percentage van de begroting als variabele kosten in te zetten Mede als gevolg van de doorgevoerde bezuinigingen en administratieve lastenverzwaring als gevolg van onder andere de transitietransformatie Wmo en Jeugdwet kon in de begrotingen van de afgelopen jaren het nagestreefde percentage voor kostenflexibiliteit nog niet worden gerealiseerd

Hieronder gaan we achtereenvolgens in op de volgende onderwerpen

Afdelingen en zorgbedrijven duurzaam gezond In 2019 hebben we onder het motto Sturen op inhoud en bedrijfsvoering verder vormgegeven aan de manier waarop wij in Parnassia Groep werken en samenwerken Zodanig dat al onze teams duurzaam gezond zijn en we samen een duurzaam gezonde organisatie blijven (zie p 124 ev) In 2020 en 2021 zetten we daarin verdere stappen

Zorg die niet of onvoldoende wordt betaald zullen wij niet meer leveren Maar zoals gezegd kunnen we onze voorzieningen alleen openhouden voor burgers en verzekerden en hen goede zorg blijven bieden als we hiervoor reeumlle financieringsafspraken kunnen maken met gemeenten en verzekeraars Dat

Deel 6 Middelen en geld

102

wil zeggen structureel dekkende tarieven (onder meer voor stijgende cao-kosten) en betaling van alle geleverde noodzakelijke zorg

De financieumlle gevolgen van corona in 2020 In 2020 werden we ingrijpend geconfronteerd met alle gevolgen van corona ndash ook in financieel opzicht Voor een belangrijk deel konden die worden opgevangen door goede afspraken met financiers Er resteren echter nog diverse issues die bij elkaar genomen een financieel risico vormen en waarvoor hopelijk oplossingen gevonden kunnen worden

Perspectieven 2021 en verder We besluiten met een aantal ontwikkelingen op langere termijn waarmee Parnassia Groep rekening houdt en waar wij ons op voorbereiden Die ontwikkelingen brengen uiteraard risicorsquos en onzekerheden met zich mee maar ook kansen en nieuwe perspectieven

Verdere verbetering van onze financieumlle gezondheid in 2020 en verder is ook van belang om te kunnen voldoen aan de voorwaarden die de banken hebben gesteld in verband met aan ons verstrekte leningen - zie hierboven onder Leningen en kredieten banken

Afdelingen en zorgbedrijven duurzaam gezond

Veel van onze afdelingen doen het goed bij een aantal zijn noodzakelijke verbeteringen doorgevoerd op een aantal plaatsen is het aanbod beeumlindigd Sommige afdelingen werken stapsgewijs verder aan herstel Met name bij Youz en i-psy PsyQ Brijder is dit nog noodzakelijk Maar ook sommige afdelingen van de ketenzorgbedrijven zijn nog niet duurzaam gezond

Wij blijven ook de komende tijd al onze inzet erop richten om nog meer een duurzaam gezonde organisatie te worden die goede zorg blijft leveren financieel op orde is en voor onze collegarsquos een prettige werkomgeving is Dat doen we als volgt bull Alle teams blijven zich inzetten om effectieve en doelmatige behandelingen te bieden en beter herstel in minder

tijd te bereiken bull Alle teams werken op basis van een haalbaar plan met zowel zorginhoudelijke als bedrijfsvoeringsdoelen

waaraan de collegarsquos van deze teams zich enthousiast kunnen verbinden Vertaald naar afspraken voor uren dienstverlening en aantallen patieumlnten op basis van de afspraken met financiers

bull We blijven werken aan een zo doelmatig mogelijke inzet van middelen voor indirecte taken

bull We blijven werken aan een prettige werkomgeving waar collegarsquos graag komen en blijven werken

Zorg die niet of onvoldoende wordt betaald zullen wij voortaan niet meer leveren

De afgelopen jaren hebben we behandelingen geleverd die uiteindelijk niet werden betaald door verzekeraars en gemeenten omdat ze in het contract niet waren voorzien Ook leverden we zorg waarvoor de betaalde tarieven niet kostendekkend waren Met name dit was de oorzaak van het grote verlies in 2018

Met al onze financiers hebben we indringende gesprekken gevoerd om tot kostendekkende tarieven te komen

Dat is met veel financiers gelukt Helaas waren daar op een aantal plaatsen rechtszaken voor nodig of moesten de aantallen patieumlnten die we in behandeling konden nemen van die financier fors worden beperkt

Er was gelukkig bij veel financiers begrip voor de situatie en de bereidheid te komen tot kostendekkende tarieven Wat daarbij goed hielp is dat we goed konden laten zien wat wij zelf doen

a) Zorgen voor zo laag mogelijke indirecte kosten (beter dan de benchmark) b) Zorgen voor een lage inzet (en dus prijs per patieumlnt) met een in ieder geval gelijkblijvend resultaat c) Doorvoeren van vernieuwingen in de zorg waardoor de zorg effectiever en efficieumlnter wordt

Een deel van de risicorsquos is nog steeds niet evenwichtig verdeeld tussen financiers en Parnassia Groep We zijn blij dat hier meer aandacht voor is Bijvoorbeeld door de beweging naar sturen op gepast gebruik in de Zorgverzekeringswet

Echter ook over het kalenderjaar 2019 is als gezegd voor een bedrag aan geleverde zorg ad euro 149 miljoen niet betaald

Wat betreft de verzekeraars zou het wenselijk zijn om niet per verzekeraar maar voor alle verzekeraars samen een afspraak te maken over de klinische capaciteit We hebben bijvoorbeeld een bepaalde capaciteit aan klinische bedden

Deel 6 Middelen en geld

103

in een regio Per jaar behandelen we in totaal niet meer patieumlnten klinisch echter per jaar wisselen de aantallen per verzekeraar Gezien de relatief kleine aantallen is dit nooit goed te voorspellen We vinden dat deze zorg altijd moet worden betaald als wij maar niet groeien in capaciteit Deze capaciteit is in 2019 opnieuw gekrompen met per saldo 16 bedden (Zvw een krimp van 32 bedden) Dit na de reeds gerealiseerde reductie van 33 en dit terwijl de bevolking in onze kernregiorsquos groeit Zie ook p 52 ev

Met de verschillende verzekeraars hebben we intensief overleg gevoerd Met een deel van de verzekeraars zijn we tot goede afspraken gekomen Met andere lopen de gesprekken over de jaren 2018-2019 en 2020 nog We geven aan op geen enkele wijze een onevenredig risico te kunnen lopen doordat verzekeraars zelf niet kunnen voorspellen welke van hun verzekerden zware GGZ nodig hebben voor een komend jaar Ervaringscijfers zijn slecht voorspellend Ook moeten we op grond van de kwaliteitsstandaarden op sommige plaatsen onze zorg intensiveren Deze extra uren leiden tot hogere prijzen en moeten worden vergoed Aan de andere kant streven wij naar preventie zo kort mogelijke behandeling en brengen we onze klinische voorzieningen verder terug ondanks de groei van de bevolking Dit door een sluitend netwerk van ambulante behandelingen dagbesteding woonvormen enzovoort

We voeren met name nog zeer indringende gesprekken met

bull Verzekeraar CZ (met name over het verzekeringsjaar 2020) bull Verzekeraar Zilveren Kruis (met name over de vergoeding over 2019 en 2020 voor patieumlnten die zeer hoge

zorgkosten vergen vanwege hun psychische toestand) bull De gemeenten in Rijnmond (voor wat betreft de geleverde jeugdzorg over 2019)

De gezamenlijke stappen die we zetten met betrekking tot horizontaal toezicht en gepast gebruik versterken het onderlinge vertrouwen Graag blijven we streven naar meerjarenovereenkomsten met onze financiers Waarbij we zoveel mogelijk een samenhangend regionaal aanbod hebben van zorg die door verzekeraars gemeenten en justitie wordt gefinancierd

Voor de Wet langdurige zorg zijn er contracten gesloten voor 2019 en 2020 Echter de zorgkantoren korten minstens 4 op de kostprijs die door de NZa is vastgesteld Voor 2021 kunnen we hier niet meer mee akkoord gaan omdat we met te lage tarieven niet in staat zijn om te zorgen voor een goed behandel- begeleidings- en woonklimaat

Met de gemeenten hebben we voor de Wmo over het algemeen redelijke contracten gesloten Wel beoordelen we steeds of de tarieven nog voldoende kostendekkend zijn

Met de gemeenten hebben we voor de jeugdzorg over het algemeen betere contracten afgesloten Soms was hiervoor een rechtszaak noodzakelijk In een aantal gemeenten met wie wij kleinere contracten hadden hebben we onze activiteiten beeumlindigd vanwege te lage tarieven Voor enkele specifieke zware klinische functies hebben we een hoger tarief nodig De verwachting is dat hier landelijk afspraken over worden gemaakt Diezelfde afspraken moeten we maken met verzekeraars voor jongeren die ouder dan 18 jaar zijn De gemeenten in Rijnmond geven een specifieke situatie te zien Door de aanbestedingsresultaten groeien we wat betreft klinische voorzieningen maar moeten we krimpen in ambulante zorg Dit ondanks de veel te lange wachtlijsten in de regio Gezien onze financieumlle situatie hebben we besloten ons ambulante aanbod in Rijnmond te beperken tot het niveau van de contractering Hier is overleg over met de betrokken gemeenten Met de andere zorgaanbieders hebben we een rechtszaak tegen de regio Haaglanden moeten voeren omdat de tarieven ons inziens onder de kostprijs werden vastgesteld De rechter heeft ons in het gelijk gesteld De tarieven zijn aangepast In goed overleg met de gemeenten in Haaglanden proberen we de zorg de komende periode nog doel- matiger aan te bieden door onder meer de inzet van e-health preventieprogrammarsquos enzovoort

Een algemeen probleem is dat gezien de administratieve belasting door de complexe verantwoording en facturatie de dekking in de gemeentelijke tarieven hiervoor echt ontoereikend is

Met het ministerie van Justitie hebben we samen met andere instellingen een rechtszaak aangespannen tegen de Dienst Justitieumlle Inrichtingen (DJI) Dit omdat de tarieven onder de kostprijs werden vastgesteld en er onterecht een maximumdagprijs werd gehanteerd die redelijkerwijs niet kan worden beiumlnvloed De rechter heeft ons in het gelijk gesteld De tarieven voor deze zware zorgvormen zijn voor 2019 en 2020 nu kostendekkend Wel zullen we natuurlijk samen met DJI streven naar een zo efficieumlnt mogelijk aanbod

Per 1 juni 2019 werd de nieuwe CAO GGZ van kracht Deze heeft een looptijd tot 1 december 2021 In deze cao is een stijging van de schaalbedragen opgenomen (1 oktober 2019 3 1 augustus 2020 3 1 juni 2021 21) Deze stijging is lager dan in andere sectoren van de gezondheidszorg Echter de tarieven worden door de NZa met een nog lager bedrag verhoogd Hierdoor kunnen we de cao-kosten niet volledig betalen Niet alle financiers willen de loonontwikkeling compenseren met name in de uitvoering van de Zvw Wmo en forensische zorg We zijn hierover in

Deel 6 Middelen en geld

104

gesprek met die financiers Zonder deze compensatie zien we ons genoodzaakt de behandelingenbegeleiding te verkorten (of desnoods te staken) om zo kostendekkend te kunnen blijven werken

De financieumlle gevolgen van corona in 2020

De uitbraak van het coronavirus heeft grote gevolgen voor het werk van aanbieders van GGZ Niet alle behandelingen konden plaatsvinden door de 15 metermaatregelen Zorginstellingen hebben binnen de mogelijkheden veilig de zorg geboden die nodig was Waar mogelijk werd zorg digitaal aangeboden de digitalisering nam daarmee een vlucht

Zoals uiteengezet op p 62 lagen ondanks alle vervangende inzet de aantallen patieumlntencontacten lager dan normaal Door de daar geschetste factoren blijft onze urenproductie in 2020 fors achter vergeleken met voorgaande jaren

Wij hebben geprobeerd gedurende de crisis zoveel mogelijk onze kosten te verminderen Dit was echter slechts in beperkte mate mogelijk slechts een beperkt deel van de indirecte kosten is variabel en op korte termijn te reduceren

Met nagenoeg alle financiers zijn er generieke regelingen getroffen waardoor een deel van de kosten die zijn gemaakt wordt vergoed ook als er geen diensten zijn geleverd Zorginstellingen konden geen gebruikmaken van de regelingen voor bedrijven die bijvoorbeeld een groot deel van hun personeelskosten kregen vergoed

Wij hebben ons samen met de Nederlandse ggz hard gemaakt om als een publieke organisatie te worden beschouwd net als de gemeenten of de verzekeraars die hun eigen personeel ook voor 100 doorbetalen en dit vergoed krijgen Daar wilden de financiers niet aan

Het is nu nog zeer lastig in te schatten welke schade we uiteindelijk ondervinden door corona omdat een aantal regelingen een hardheidsclausule kennen waardoor we later mogelijk nog aanspraak kunnen maken op aanvullende vergoedingen en omdat vanaf het najaar 2020 sprake is van een tweede golf aan coronagevallen waarvan de uiteindelijke impact nog niet te voorspellen valt

Perspectief 2021 en verder

Hieronder benoemen we beknopt een aantal ontwikkelingen op langere termijn waarmee Parnassia Groep rekening houdt en waarop wij ons op voorbereiden Die ontwikkelingen brengen uiteraard (financieumlle) risicorsquos en onzekerheden met zich mee maar ook kansen en nieuwe perspectieven

De geestelijke gezondheidszorg zal de komende jaren sterk in beweging blijven De personeelstekorten zullen blijven bestaan de vraag naar zorg neemt toe er zijn en komen nieuwe wetten en een nieuw financieringsstelsel en technologische trends zullende de GGZ stap voor stap veranderen

Het RIVM berekende dat de zorguitgaven bij ongewijzigd beleid tot 2060 zullen blijven stijgen met ongeveer 28 per jaar In totaal komen de geschatte kosten op 291 miljard euro uit in 2060 De GGZ lijkt daarin het meest te groeien Dat is echter geheel onjuist omdat in deze groei ook met name die voor de extra zorg voor mensen met dementie wordt geraamd Deze zorg wordt voor het allergrootste deel door de verpleeg- huizen en thuiszorg geleverd en niet door de GGZ-instellingen De GGZ voor jeugdigen volwassenen en ouderen (zonder dementie) groeit alleen trendmatig

Gelukkig wordt door het stapsgewijs verdwijnen van het stigma op psychische aandoeningen de GGZ toegankelijker Maar ook wordt de maatschappij steeds individualistischer Mensen ervaren meer en meer psychische druk vanwege de hoge eisen die de maatschappij aan hen stelt Als antwoord hierop zullen we meer preventieve en digitale interventies moeten inzetten Een meer adequate financiering van met name preventieve activiteiten is daarvoor noodzakelijk

Uit een publicatie van de SER komt naar voren dat de personeelstekorten de komende jaren nog groter worden en dat daarmee de beschikbaarheid en toegankelijkheid van geestelijke gezondheidszorg verder onder druk komt te staan

De afgelopen jaren heeft Parnassia Groep samen met de opleidingsinstituten en de overheid stevig ingezet om de instroom en uitstroom van de GGZ-opleidingen fors te verhogen De eerste resultaten van die inspanningen zijn goed zichtbaar De instroom bij de opleidingen voor GGZ-beroepen (en andere zorgberoepen) is toegenomen

Deel 6 Middelen en geld

105

We verwachten echter niet dat dit voldoende zal zijn om het personeelstekort (in combinatie met stijgende vraag) te compenseren Daarom blijven we de komende jaren actief investeren in een vitale organisatie en het zoveel mogelijk behouden van onze collegarsquos bull We faciliteren een aantrekkelijke werkomgeving (op locatie en thuis) bull We hebben expliciet aandacht voor de oorzaken achter verzuim en stellen collegarsquos in staat om preventief te

handelen om verzuim te voorkomen bull We helpen teams om meer regie en autonomie te verkrijgen in het uitvoeren van hun werkzaamheden

bull We blijven ons actief inzetten om regeldruk te voorkomen en administratieve lasten terug te dringen

Het deel van de geestelijke gezondheidszorg dan vanuit de Zorgverzekeringswet (Zvw) wordt gefinancierd krijgt per 1 januari 2022 een nieuwe bekostiging Hiermee worden we verlost van de te complexe verantwoordingseisen Het verschil tussen schadelastjaren en boekjaren zal dan niet meer bestaan Dit zal leiden tot een enorme vereenvoudi - ging van onze verantwoording We verwachten dat er voor onze professionals meer aandacht kan uitgaan naar de behandeling van patieumlnten en minder naar de registratie en administratie Daarnaast is de doelstelling van de nieuwe bekostiging dat Parnassia Groep reeumlle vergoedingen ontvangt voor het behandelen van patieumlnten met een complexe zorgvraag Op dit moment zijn deze vergoedingen vaak niet kostendekkend Samen met haar partners (onder anderen leveranciers) bereidt Parnassia Groep zich in 2020 en 2021 voor op deze nieuwe bekostiging die in 2022 wordt ingevoerd

Met ingang van 1 januari 2021 is er nog een belangrijke wijziging Mensen die hun leven lang intensieve geestelijke gezondheidszorg nodig hebben kunnen vanaf die datum toegang krijgen tot de Wet langdurige zorg (Wlz) Op dit moment ontvangen mensen met een psychische stoornis zorg en ondersteuning van de gemeente op basis van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) Door in de indicatiestelling ook psychische problematiek mee te nemen komt de mens als geheel in beeld Directe toegang tot de Wlz geeft kwetsbare mensen voor een langere periode zekerheid over de zorg die zij nodig hebben Ze hoeven dan niet steeds opnieuw aan te tonen dat zij intensieve geestelijke gezondheidszorg nodig hebben Wel zijn er passende financieringsafspraken nodig zodat we geiumlndiceerde zorg waarop mensen recht hebben ook in voldoende mate en kwalitatief goed kunnen leveren

Mede door bovenvermelde ontwikkelingen zal de druk op de kosten per patieumlnt onverminderd hoog blijven de komende jaren We continueren onze inspanningen en maatregelen om met hetzelfde budget steeds meer mensen beter te helpen

Indien we niets zouden doen is de zorg onvoldoende toegerust om de groeiende zorgvraag op te vangen waardoor wachttijden en wachtlijsten nog verder zullen toenemen De sector kan de bestaande vraag niet aan en de vraag zal alleen maar groeien als we niets doen

Daarom willen we doorgaan met het vernieuwen van de geestelijke gezondheidzorg zodanig dat we mensen met een hulpvraag tijdiger en sneller kunnen helpen Tijdens de coronacrisis hebben we gezien (zie p 62 ev) dat we in staat zijn op meer flexibele wijze intensieve en passende zorg te (blijven) leveren Maar vooral ook dat het op grote schaal anders kan met de inzet van technologie en e-health-toepassingen Om de zorg te kunnen blijven bieden werden creatieve oplossingen gezocht en werd er in minder mate vanuit medisch perspectief naar zorgvragen gekeken

Op hoofdlijnen werken we de komende jaren aan

1 Meer focus op gezondheid Naast een goede behandeling is dit een randvoorwaarde voor herstel Nog sterker dan nu denken in termen van gezondheid en welzijn zien we als belangrijk speerpunt als het gaat om (vroeg)tijdige en snelle hulp

2 Verdere versterking van de reeds ingezette ontwikkeling van regionale samenwerking Regionaal zien we dat er ook door beleidsmakers steeds meer wordt uitgegaan van het functioneren van mensen en hun omgeving en de focus verschuift naar gedrag preventie en vroegsignalering Landelijk zijn we actief met Redesigning Psychiatry waar wordt gewerkt aan een nieuwe toekomstigbestendige ggz

3 Versnellen van de digitale transformatie waarbij digitaal aanbod in de zorg worden geiumlntegreerd met voldoende aandacht voor benodigde randvoorwaarden In 2021 realiseren we een verdere groei van onze (deels) digitale behandelingen en een verbeterde informatie-uitwisseling tussen clieumlnt en professional via ons clieumlntportaal en een zogenoemde persoonlijke gezondheidsomgeving (PGO) Samen met onze partners ontwikkelen we en implementeren we methoden voor het effectief en efficieumlnt benutten van slimme technologieeumln zoals kunstmatige intelligentie en big data

Een punt van grote zorg is de beperkte financieumlle weerbaarheid van de GGZ sector Door de aanhoudende druk op de tarieven zijn de financieumlle marges flinterdun Dat resulteert in (te) lage investeringen in vernieuwing en innovatie Dit geldt ook voor Parnassia Groep die door zijn omvang tot op zekere hoogte in staat is om onderzoek te financieren om

Deel 6 Middelen en geld

106

te innoveren Maar in relatieve zin zijn die investeringen volstrekt onvoldoende De financieumlle druk zorgt derhalve voor onvoldoende veranderkracht die we nu juist zo hard nodig hebben om de groeiende uitdagingen het hoofd te kunnen bieden Dat is een zeer groot risico dat door overheid en zorgverzekeraars onderkend zal moeten worden

Nadere toelichting resultaat 2019

Hieronder geven wij een nadere analyse van en toelichting op de in 2019 behaalde resultaten en beschrijven wij de wijze waarop wij het hierboven omschreven beleid en de doelstellingen hebben verwerkt in de begroting 2020

Verkorte resultatenrekening en begroting

De resultatenrekening geeft het onderstaande beeld Ter vergelijking hebben we de begrotingscijfers toegevoegd

Begroting Jaarrekening

bedragen x euro 1000 2020 2019 2019 2018 Baten

Zorgverzekeringswet 612201 568592 586685 527031

Wlz 75262 78264 76045 73787

Justitie 84654 86329 59524 57581

Jeugdwet 115915 105350 112207 90941

Wmo 98527 97171 99338 92901

Subsidies en overige zorgprestaties 36757 45147 65695 62145

Overig 24306 9657 38440 17064

Uitbesteed aan onderaannemers buiten de groep - - -43974 -27805 Totaal baten 1047622 990510 993960 893645

Lasten

Personeel 781566 737328 763321 722529

Afschrijvingen 34593 34844 35789 33529 Overige bedrijfskosten 198381 183948 163867 159932

Bijzondere waardeverminderingen van vaste activa - - 1367 896

Gerealiseerde herwaardering - - - -1509

Financieumlle baten en lasten 7104 7520 7209 8141

Managementruimtesup1 12278 16570 - -

Vennootschapsbelasting - - 214 99

Aandeel in resultaat van ondernemingen waarin wordt deelgenomen

-

-

832

-901

Minderheidsbelang derden - - 77 114 Totaal lasten 1033922 980210 972676 922830

Resultaat 13700 10300 21284 -29185

Resultaatratiosup2 13 10 21 -33

sup1 Managementruimte wordt begroot in de jaarrekening worden de gemaakte kosten verantwoord onder de betreffende kostengroep sup2 De resultaatratio is berekend over het geconsolideerde resultaat als percentage van de totale baten

Zoals gebruikelijk is in de begroting 2020 een afdracht door de zorgbedrijven opgenomen van 5 over hun omzet in totaal euro 435 miljoen Hiervan wordt euro 137 miljoen gereserveerd voor de versterking van het eigen vermogen Voor het project Bizon (vervanging verouderde ICT-infrastructuur) is een bedrag van euro 52 miljoen gereserveerd Voor innovatieprogrammarsquos en projecten is een bedrag gereserveerd van euro 42 miljoen Een bedrag van euro 12 miljoen is door de zorgbedrijven afgedragen ter compensatie van de kostenverhogingen van de ondersteunende bedrijven als gevolg van groei van de organisatie Het resterende bedrag (euro 192 miljoen) is bestemd om eventuele incidentele knelpunten bij de zorgbedrijven op te vangen en om verbeterplannen van de individuele zorgbedrijven te realiseren

Deel 6 Middelen en geld

107

Baten

De omzet bedroeg in 2019 euro 994 miljoen Dat is euro 100 miljoen hoger dan de omzet in 2018 Met name de opbrengsten Zvw en Jeugd zijn toegenomen

In de overige opbrengsten zijn eenmalige baten als gevolg van verkoop terreinen en schadevergoeding opgenomen Hiermee is een bedrag van circa euro 22 miljoen gemoeid Daarnaast is sprake van indexatie en ophoging van tarieven van circa euro 30 miljoen Resteert een autonome groei van circa euro 48 miljoen

De omzet in de Zvw nam toe ten opzichte van 2018 met euro 60 miljoen Deze toename is bij alle zorgbedrijven zichtbaar De toename wordt deels veroorzaakt door een tariefstijging een toename van het aantal patieumlnten met circa 2 en een vrijval reservering voor productierisico uit oude jaren

Voor productierisico over de schadelastjaren 2018 en 2019 was een reservering opgenomen welke gedeeltelijk is komen vervallen

Bij de Wlz-opbrengsten was er een toename van euro 23 miljoen (31) in 2019 ten opzichte van 2018 Dit ondanks de afname van het aantal bedden in Rijnmond De toename werd veroorzaakt door tariefstijgingen

De toename in de opbrengsten Jeugdwet ten opzichte van 2018 bedraagt euro 213 miljoen Dit wordt voornamelijk verklaard door verbeterde tarieven Daarnaast is meer werk verzet

De justitieopbrengsten zijn in 2019 met euro 19 miljoen toegenomen ten opzichte van 2018 deze toename wordt verklaard door indexatie van tarieven De subsidies en overige zorgprestaties namen toe met euro 36 miljoen ten opzichte van 2018 In 2018 was sprake van een toename in het aantal opleidingsplaatsen

Lasten

De personeelskosten namen ten opzichte van 2018 toe met euro 408 miljoen Dit wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door de toename van het aantal personeelsleden (zowel direct personeel als indirect personeel) De uitbreidingen bij alle zorgbedrijven zijn een direct gevolg van het aantrekken van meer regiebehandelaars om aan de verantwoordings - eisen van onder andere de verzekeraars te voldoen

Binnen de personeelskosten zien we met name ook een toename van de kosten voor personeel niet in loondienst Deze nemen ten opzichte van 2018 toe met euro 51 miljoen als gevolg van krapte op de arbeidsmarkt onder met name medisch specialisten en VOV-personeel Daar- naast heeft de cao-stijging ook een effect op de toename van de personeelskosten In 2017 en 2018 gestarte reorganisaties bij de zorgbedrijven lopen zijn bijna afgerond In 2019 werd gestart met de reorganisatie bij de afdeling ICT Hiervoor waren voorzieningen opgenomen

De overige bedrijfskosten zijn in 2019 ten opzichte van 2018 beperkt toegenomen met euro 39 miljoen Er is actief door de besturen van de zorgbedrijven en Raad van Bestuur gestuurd op het beheersen van de kosten

Deel 6 Middelen en geld

108

Resultaat

Voor 2019 werd aanvankelijk een resultaat begroot van euro 103 miljoen Het financieel resultaat 2019 bedroeg per saldo euro 213 miljoen Dit is als volgt opgebouwd bull resultaat uit gewone activiteiten (operationeel

resultaat) euro 133 miljoen bull eenmalige baten euro 217 miljoen bull eenmalige lasten euro 137 miljoen

Ten opzichte van het 2018 verbeterde het resultaat uit gewone activiteiten fors met euro 442 miljoen De factoren die hieraan bijdroegen werden toegelicht op p hellip Ook werd daar een toelichting gegeven op de eenmalige baten en lasten

Begroting 2020

Voor 2020 is Parnassia Groep uitgegaan van een geringe groei in de Zvw deze betreft met name een prijsstijging op basis van de CAO Bij de Jeugdwet wordt in de begroting 2020 gerekend met een indexatie van krap 5 ten opzichte van de begroting 2019 Door de zorgbedrijven zijn voor 2020 sluitende begrotingen opgesteld Op basis van de ingediende begrotingen zal de personeelsbezetting met name binnen de formatie van het ondersteunende personeel verder krimpen Net als in 2019 is in de begroting 2020 Fivoor voor 575 geconsolideerd opgenomen

De totale personeelskosten nemen in 2020 ten opzichte van de gerealiseerde personeelskosten 2019 met euro 19 miljoen Over de eerste maanden van 2020 zien we een kostenoverschrijding (met name bij Youz en i -psy PsyQ Brijder) en achterblijvende opbrengsten Vervolgens is de coronacrisis over ons allen heen gekomen met een groot verwacht financieel effect op Parnassia Groep Zie ook p 104 De financieumlle gevolgen van corona in 2020

Investeringen

De investeringen zijn gebaseerd op de meerjarige bouw- en renovatieplannen De bouwprojecten betreffen alle vervangende nieuwbouw en renovaties en passen binnen de kaders van het bestuurlijk akkoord die zich richten op een daling van de klinische capaciteit tot 2020 met 33 De ICT-investeringen zijn gebaseerd op het meerjaren-ICT- beleid De investeringen zijn verdeeld conform onderstaande tabel

Investeringen in immaterieumlle en materieumlle vaste activa

bedragen x euro 1000 Begroting Jaarrekening 2020 2019 2019 2018

Bedrijfsgebouwen en -terreinen 44700 22792 60205 13799

Andere vaste bedrijfsmiddelen technische en administratieve uitrusting

14950 16383 6086 17726

Subtotaal materieumlle vaste activa 59650 39175 66291 31525

Immaterieumlle vaste activa - 1000 1321 1693

Kosten goodwill van derden verkregen - - 90 1830

Subtotaal immaterieumlle vaste activa - 1000 1411 3523

Totaal materieumlle en immaterieumlle vaste activa 59650 40175 67855 35048

Het investeringsniveau was in 2019 euro 329 miljoen hoger dan in 2018 De investeringen in 2019 betreffen enerzijds de nieuwe kliniek in Poortugaal (nog niet gereed ultimo 2019) en bestedingen aan projecten die in 2019 gereedgekomen zijn In 2019 is er voor een bedrag van euro 197 miljoen aan projecten gereedgekomen Investeringen in 2019 in huisvesting hangen onder meer samen met diverse projecten ten aanzien van verbouwingen van diverse panden Daarnaast namen investeringen in ICT toe als gevolg van de vervanging van de verouderde infrastructuur (zie p 97) Dit loopt door naar 2020

De kosten goodwill van derden verkregen in 2019 ad euro 01 miljoen hebben betrekking op betaalde goodwill voor het verkrijgen van alle aandelen van New Health Group BV Na uitvoering van een impairmentanalyse is besloten om voor eerder betaalde goodwill voor New Health Group euro 10 miljoen als bijzondere waardevermindering te verwerken

Deel 6 Middelen en geld

109

De meerjaren-investeringsbegroting laat voor 2020 wat betreft de investeringen in duurzame roerende en onroerende zaken een hogere omvang zien dan begroot voor 2019 Dit heeft onder andere betrekking op de nieuwbouw Poortugaal

Eigen vermogen en solvabiliteit

Weerstandsvermogen is van belang gezien de toenemende risicorsquos voor zorginstellingen en de steeds hogere eisen die banken en financiers stellen aan de financieumlle positie van zorginstellingen

Na toevoeging van het postieve resultaat 2019 ad euro 213 miljoen aan het eigen vermogen bedroeg dit ultimo 2019 afgerond euro 204 miljoen Het weerstandsvermogen als percentage van de omzet nam echter af doordat de opbrengsten in grotere mate zijn toege- nomen dan het resultaat Het weerstandsvermogen nam af van 247 naar 205

De solvabiliteit het eigen vermogen ten opzichte van het totale vermogen is 315 (2018 279)

Onze bedrijven dragen uit hun resultaat bij aan het groepsver- mogen het staat hen vrij om daarnaast indien mogelijk een ei- gen vermogen aan te leggen om dit in latere jaren weer te kunnen inzetten voor onder andere innovatie

Liquiditeit en financieringsbehoefte

De liquiditeit op basis van de quick ratio (vlottende activa incl liquide middelen en excl voorraden versus kortlopende schulden) is in 2019 ten opzichte van 2018 afgenomen van 150 naar 144

Liquiditeitsrisico

Parnassia Groep bewaakt de liquiditeitspositie door middel van opeenvolgende liquiditeitsbegrotingen en -prognoses Het management ziet erop toe dat steeds voldoende liquiditeiten beschikbaar zijn om aan de verplichtingen van Parnassia Groep te kunnen voldoen en tevens dat er voldoende financieumlle ruimte beschikbaar blijft

Parnassia Groep ziet erop toe dat er voldoende opvraagbare tegoeden zijn om de verwachte operationele kosten te dekken inclusief het voldoen aan de financieumlle verplichtingen Hierin is geen rekening gehouden met het eventuele effect van extreme omstandigheden die redelijkerwijs niet kunnen worden voorspeld Tevens is geen rekening gehouden met de voortijdige afwikkeling van basisrenteleningen Daarnaast beschikt Parnassia Groep over de bij het onderdeel kredietovereenkomst beschreven kredietruimte

Parnassia Groep heeft ultimo 2019 geen derivaten en loopt hierop derhalve geen risicos

Reeumlle waarde

De reeumlle waarde van in de balans opgenomen financieumlle instrumenten verantwoord onder kasmiddelen kortlopende vorderingen en schulden en dergelijke benadert de boekwaarde daarvan Parnassia Groep heeft het beleid om langlopende leningen tot het einde van de looptijd aan te houden De reeumlle waarde van de langlopende leningen is bij een gehanteerde risico-opslag van 20 gering (38) hoger dan de boekwaarde eind 2019

Obligoverplichting

In verband met de deelname aan het Waarborgfonds voor de Zorgsector (WFZ) heeft Parnassia Groep een niet in de balans opgenomen obligoverplichting Deze verplichting houdt in dat wanneer het WFZ op zijn garantieverplichtingen wordt aangesproken en zijn vermogen zou onvoldoende blijken om aan deze verplichtingen te voldoen Parnassia Groep een renteloze lening van maximaal 3 (euro 339 miljoen) van de geborgde leningen aan het WFZ moet verstrekken (2018 euro 372 miljoen) De afname ten opzichte van 2018 is te verklaren door aflossingen van geborgde leningen op basis van het reguliere aflosschema

Deel 6 Middelen en geld

110

Kredietovereenkomst

In december 2014 heeft Parnassia Groep met een consortium van banken een overeenkomst afgesloten voor de langlopende financiering van vastgoedinvesteringen en de financiering van het werkkapitaal

De totale financiering bedraagt euro 180 miljoen (euro 120 miljoen lang en euro 60 miljoen kort) en is als volgt opgebouwd bull Langlopende leningen van in totaal euro 30 miljoen voor investeringen uitgevoerd in de jaren 2014 en 2015

bull Langlopende leningen van euro 60 miljoen voor investeringen uitgevoerd in de jaren 2010 tm 2013 bull Langlopende leningen van euro 30 miljoen voor investeringen uitgevoerd in de jaren 2015 tm 2017 waarvan euro 1225

mln niet wordt opgenomen bull Een werkkapitaalfaciliteit van euro 60 miljoen

De nieuwe faciliteiten zijn met ingang van 2015 ter beschikking gesteld

De verstrekte zekerheden luiden als volgt

bull 1e gedeelde hypotheek ten gunste van het bankenconsortium en het Waarborgfonds (WFZ) op alle onroerend goed behoudens het onroerende goed dat is of wordt betrokken in projectontwikkeling (Nieuw Koningsduin en Noordwijkerhout)

bull Positievenegatieve hypotheekverklaring op het onroerend goed van Nieuw Koningsduin en in Noordwijkerhout bull Aan het bankenconsortium en WFZ 1e gedeelde pandrecht op alle bedrijfsinventaris overige bedrijfsmiddelen

alle vorderingen op handelsdebiteuren zorgverzekeraars en zorgkantoren op alle voorraden verzekeringen en alle intercompany-vorderingen

Op 31 december 2019 had Parnassia Groep de beschikking over de volgende kredietfaciliteiten bull ING Bank ten behoeve van de exploitatie euro 30 miljoen bull Rabobank ten behoeve van de exploitatie euro 30 miljoen

Uit hoofde van deze faciliteiten waren per 31 december 2019 de volgende voorwaarden nog van kracht

Aan ING Bank verstrekte zekerheden

bull Negatieve pledge de vennootschap verklaart geen van de activa te zullen bezwaren ten behoeve van derden zonder voorafgaande toestemming van ING Bank

bull Pari-passu-verklaring de vennootschap verbindt zich voorwaardelijk aan het stellen van zekerheden aan ING

Bank namelijk indien en zodra de vennootschap zekerheden zou gaan stellen ten behoeve van andere geld- gevers

bull Cross-default-verklaring leningen zijn opeisbaar indien de vennootschap de rente en aflossingsverplichting aan

andere geldgevers niet nakomt

Aan Rabobank verstrekte zekerheden bull Negatieve pledge de vennootschap verklaart geen van de activa te zullen bezwaren ten behoeve van derden

zonder voorafgaande toestemming van Rabobank bull Pari-passu-verklaring de vennootschap verbindt zich voorwaardelijk aan het stellen van zekerheden aan Rabo-

bank namelijk indien en zodra de vennootschap zekerheden zou gaan stellen ten behoeve van andere geld- gevers

bull Cross-default-verklaring leningen zijn opeisbaar indien de vennootschap de rente en aflossingsverplichting aan andere geldgevers niet nakomt

Aan Rabobank en ING Bank gezamenlijk verstrekte zekerheden

bull Verhaalsregeling gezamenlijke zekerheden Rabobank en ING Bank (crediteurenregeling) bull Compte joint (gezamenlijke rekening) en mede-aansprakelijkheidsovereenkomst

Voor Antes Zorg zijn in het verleden separate (bilaterale) financieringen aangetrokken met ABN Amro Bank ING Bank en Rabobank De verstrekte zekerheden betreffen met name hypotheekverklaringen op diverse percelen en panden Voor de drie financiers geldt een cross-default bepaling leningen en rente zijn opeisbaar indien Antes Zorg de rente en aflossingsverplichting aan eacuteeacuten van deze drie financiers niet nakomt

Antes Zorg heeft ultimo 2019 een rekening-courantfaciliteit van euro 5 miljoen Per 1 januari 2020 is deze faciliteit opgeheven

Deel 6 Middelen en geld

111

Administratieve organisatie

In ons kwaliteitssysteem en dus onze administratieve organisatie (AO) willen we alleen die lsquospelregelsrsquo opnemen die echt nodig zijn voor het goed functioneren van teams zorgbedrijven of van de groep als geheel en die zaken zo slim en gebruiksvriendelijk mogelijk organiseren en inrichten

Tegelijkertijd moeten we onze AO en daarmee de inrichting van onze systemen afstemmen op uiteenlopende externe eisen die jaarlijks worden uitgebreid Het feit dat wij vier financieringsstromen kennen (zie hieronder) is daarbij een complicerende factor

De afgelopen jaren hebben wij veel geiumlnvesteerd in het verbeteren van de ondersteunende systemen en de administratieve organisatie Niettemin blijkt uit onze tevredenheidsmetingen dat in de beleving van medewerkers zij nog te weinig efficieumlnt en lsquogeruisloosrsquo door de systemen worden ondersteund Dit blijkt een zaak van lange adem en vereist verder investeren in het verbeteren van ICT en de performance ervan

Maar uit de analyse blijkt ook dat een groot deel van de problemen die medewerkers ondervinden te maken hebben met alle externe regels die de zorg niet beter maken maar wel te veel tijd kosten Er is begrip voor dat zorg- instellingen zich moeten verantwoorden maar de veelheid diversiteit dubbelingen en veranderende vraagstellingen maken dat onze medewerkers dit ervaren als overmatige bureaucratie die in sommige gevallen helaas ook niet voor patieumlnten onopgemerkt blijft We zullen dus met volle energie blijven pleiten samen met vele anderen voor forse vermindering van de externe bureaucratie

Vier financieringsstromen

In 2019 vroeg de splitsing van de activiteiten naar meerdere financieringsstromen opnieuw veel aandacht Er is

sprake van inkoop van zorg door verzekeraars (Zorgverzekeringswet) via specialistische DBCrsquos basis-GGZ-prestaties en ZZPrsquos (LGGZ) door justitie via DBBCrsquos ZZPrsquos en extramurale producten en reclassering door de zorgkantoren voor de langdurige klinische zorg via ZZPrsquos (Wlz vh AWBZ) en door de gemeenten in het kader van de zorg voor jeugdigen beschermd wonen en extramurale begeleiding alsmede de subsidieprojecten

Zvw DBCrsquos basis-GGZ-prestaties en ZZP-Brsquos De zorg binnen de Zvw wordt per verzekeraar ingekocht Naast de landelijke regelgeving worden per verzekeraar specifieke afspraken gemaakt over onder meer de gemiddelde kosten van een behandeling en de duur van de klinische opname Sinds 2016 maken het 2e en het 3e jaar verblijf onderdeel uit van de Zvw onder de noemer LGGZ Deze zorg kent een eigen registratie

Sinds 2014 worden de contracten per verzekeraar per onderdeel (SGGZ BGGZ LGGZ) gemonitord Aangezien de contracten met de verzekeraar hun weerslag hebben over meerdere jaren houdt dit in dat in een kalenderjaar de contractrealisatie van meerdere schadejaren wordt gevolgd De AO en IB (interne beheersing) zijn aangepast aan de monitoring van deze contracten Daarnaast is het zo dat het aantal registratie- en declaratieregels sinds 2014 is toegenomen Het bovenstaande kent een aantal complexe elementen bull Met de afrekening op DBCrsquos is ook het schadelastbegrip geiumlntroduceerd Met de verzekeraars is een afspraak

gemaakt voor het schadelastjaar 2019 Dit betreft de waarde van de DBCrsquos en BGGZ-prestaties die zijn geopend in 2019 De betreffende DBCrsquos en BGGZ-prestaties zijn voor een (beperkt) deel gesloten in 2019 het merendeel zal pas in 2020 worden gesloten en gefactureerd De contractwaarde respectievelijk de waarde van de DBCrsquos en BGGZ-prestaties moet toegerekend worden aan twee boekjaren voor deze toerekening zijn aanvullende analyses noodzakelijk

bull In navolging van het bovenstaande wordt ook de zorg verleend op de in 2018 geopende DBCrsquos deels verantwoord in het kalenderjaar 2018 deels in 2019 Verder is de finale afwikkeling van het schadejaar 2017 nog onderhanden in het kalenderjaar 2019 Dit impliceert dat ook de contracten van 2017 zijn gemonitord

bull Substitutie tussen contracten van verschillende verzekeraars is niet mogelijk Dit houdt in dat de overproductie bij de ene verzekeraar niet gecompenseerd kan worden met de onderproductie bij een andere verzekeraar het zogenaamde snijvlakverlies De contractafspraken wisselen per verzekeraar dit maakt dat de AO en de IB hierop moeten worden afgestemd

Volgend op de contractafspraken toetst de verzekeraar de verleende zorg op steeds meer aspecten Deze toetsing is verwoord in een controleplan dat de GGZ-aanbieder zelf uitvoert en waarover de GGZ-aanbieder zelf rapporteert

Deel 6 Middelen en geld

112

Zelfonderzoeken Parnassia Groep heeft de zelfonderzoeken inzake de schadejaren 2016 en 2017 uitgevoerd conform de daarvoor geldende Controleplannen Zelfonderzoek cGGZ (inclusief de functionele ontwerpen per controlepunt) voor de aansluitnummers Parnassia Groep Antes Zorg BV en Stichting dr Leo Kannerhuis Voor de schadejaren 2016 en 2017 heeft de accountant per aansluitnummer een rapport van feitelijke bevindingen opgesteld De werkzaamheden van de representerende verzekeraar zijn inmiddels afgerond en de conclusiebrieven ontvangen De bij de zelfonderzoeken geconstateerde issues waren reeds verwerkt in de betreffende jaarrekeningen Voor de schadejaren 2018 en 2019 is de omzet onderzocht in lijn met het schadejaar 2017 waarbij rekening is gehouden met de wijzigingen in de regelgeving hetgeen inhoudt dat de majeure risicorsquos ten aanzien van de verwijzing het hoofdbehandelaarschap en de verblijfsregistratie zijn onderzocht In de jaarrekening 2019 is een reservering opgenomen voor terug te betalen omzet naar aanleiding van dit onderzoek

Horizontaal toezicht In 2019 heeft Parnassia Groep de wens uitgesproken om per 2021 horizontaal toezicht te hebben ingevoerd ten aanzien van de rechtmatigheid van zorgkosten volgens landelijk vastgestelde richtlijnen Hiertoe is een intentieverkla- ring ondertekend met de verzekeraars CZ en Zilveren Kruis Dit betreft enerzijds het correct registreren en declareren en anderzijds het gepast gebruik van zorg Dit moet leiden tot een andere wijze van verantwoording waarbij een verschuiving plaatsvindt van achteraf controles naar beheersing van de registratie- en declaratieprocessen Parnassia Groep heeft inmiddels de verkenningsfase (fase A) en de inventarisatiefase (fase B) doorlopen en is gestart met de verbeterfase (fase C) In dit verband zal Parnassia Groep gebruikmaken van de regeling GGZ 2018 Deze voorziet in de mogelijkheid het zelfonderzoek 2018 en 2019 in eacuteeacuten keer uit te voeren in 2021 Dit biedt Parnassia Groep de mogelijkheid zich te focussen op de werkzaamheden betrekking hebbende op de invoering van horizontaal toez icht en voorkomt een dubbele belasting

Regeldruk in de GGZ In 2019 hebben zorgverzekeraars en GGZ-aanbieders samen met het ministerie van Volksgezondheid Welzijn en Sport en de Nederlandse Zorgautoriteit afspraken gemaakt om de regeldruk in de GGZ terug te dringen Partijen hebben vijf punten benoemd waarop het aantal regels in de GGZ moet gaan afnemen Zo moeten zorgprofessionals tot en met 2019 kiezen uit een lijst van 183 codes om hun tijd te verantwoorden Per 1 januari 2020 is dit teruggebracht naar 22 codes Zo wordt de kans dat er een registratiefout wordt gemaakt kleiner Zorgverzekeraars zijn erbij gebaat dat op een eenduidige wijze wordt geregistreerd Ook de verwijzing naar de GGZ is verbeterd De regels die hiervoor gelden zijn eenduidiger en duidelijker omschreven en sluiten nu beter aan op hoe een (door)verwijzing in de praktijk werkt De overbodige regels zijn geschrapt

Parnassia Groep heeft een stuurgroep ingericht om intern de (administratieve) regeldruk die de teams en de zorg- administratie ervaren waar dat kan te verminderen We willen hier verdere stappen in zetten temeer omdat de regeldruk sterk samenhangt met het werkplezier en de werkbeleving van de collegarsquos

De overgang naar een nieuwe bekostigingswijze van de GGZ en de forensische zorg wordt momenteel door partijen (VWS NZa brancheorganisaties van aanbieders (waaronder GGZ Nederland) en verzekeraars (ZN)) voorbereid Het voornemen is om in 2022 over te gaan op het zorgprestatiemodel Het streven is de registratie en verantwoording van de zorg te vereenvoudigen

Wmo ZZP-C extramurale zorg dagbesteding jeugd-DBCrsquos en wijkteams Sinds 2015 wordt de zorg van ZZP-Crsquos dagbesteding de extramurale zorg de jeugd en de wijkteams gecontracteerd door gemeenten Door de separate contractering is de registratielast sterk toegenomen Waar in het verleden contrac- ten werden afgesloten met verzekeraars en zorgkantoren worden de contracten nu afgesloten met meer dan tweehonderd gemeenten in Nederland Al deze contracten kennen eigen afspraken met eigen tarieven en separate verantwoordings- en facturatieafspraken Dit legt een groot beslag op onze capaciteit zowel in het account- management richting gemeenten als in de backoffice ten aanzien van registratie en verantwoording Een bijzonder- heid zijn hoofd- en onderaannemerconstructies Hierbij is Parnassia Groep de hoofdaannemer met een contract met de gemeente die delen van de zorg regelt met andere aanbieders respectievelijk onderaannemer die op verzoek van een andere aanbieder zorg verleent aan een inwoner Zowel voor onze organisatie als onze registratie en administratie zijn dit complexe constructies Hierdoor zijn de personele inzet en de administratieve lasten verder toegenomen

Wlz ZZP-B Het werken met de zogenaamde zorgzwaartepakketten (ZZPrsquos) in de Wlz is volledig geiumlmplementeerd Parnassia Groep heeft meerdere contracten ten aanzien van Wlz-zorg met de zorgkantoren De externe verantwoording aan de zorgkantoren heeft in 2019 plaatsgehad op patieumlntniveau via de zogenaamde AW319 het geautomatiseerde declara-

Deel 6 Middelen en geld

113

tieverkeer tussen zorgkantoor en zorginstelling Deze rapportage op patieumlntniveau is leidend in de externe productie- verantwoording Deze rapportage vereist een grote nauwkeurigheid zowel bij de zorgkantoren als bij ons als zorginstelling en is hierdoor arbeidsintensief

Justitie DBBCrsquos ZZPrsquos en extramurale producten Het ministerie van Veiligheid en Justitie is sinds 2008 financieel verantwoordelijk voor de inkoop van forensische zorg in strafrechtelijk kader en de plaatsing van patieumlnten (volwassenen) die naar aanleiding van een rechterlijke uitspraak psychiatrische zorg enof verslavingszorg nodig hebben In 2019 vond inkoop plaats van DBBCs ZZPrsquos en extramurale producten deels rechtstreeks als Parnassia Groep en deels als onderaannemer van Fivoor BV Aan het totale proces van inkoop indiceren en plaatsen is ook in 2019 veel aandacht besteed

114

Deel 7 DE BESTURING VAN ONZE GROEP

Bestuurlijk samenspel

Het besturen van een maatschappelijke organisatie als Parnassia Groep vergt een goed samenspel tussen bestuurlijke organen een uitgebalanceerd stelsel van werkwijzen en een consequente toepassing daarvan

Als eerste bespreken we in dit deel hoe op basis van algemene normen voor goed bestuur Parnassia Groep het samenspel heeft ingericht tussen raad van bestuur raad van commissarissen en het bestuur van de Stichting Parnassia en hoe dit in 2019 heeft gefunctioneerd

Vervolgens beschrijven we de inrichting en toepassing van onze werkwijzen op het gebied van besturing amp control en meer specifiek onze risicobeheersing en het kwaliteits- en veiligheidsmanagement

Cruciaal voor een goede uitoefening van de zeggenschap door het bestuur is de medezeggenschap van patieumlnten en van collegarsquos Daarmee besluiten we dit deel

Normen voor goed bestuur

Parnassia Groep beschikt over een Reglement Corporate Governance Dit voldoet aan de landelijk geldende Governancecode Zorg

Het Reglement Corporate Governance is van toepassing op de raad van commissarissen de raad van bestuur en de leden van het bestuur van de Stichting Parnassia

Enig aandeelhouder van Parnassia Groep BV is de Stichting Parnassia Het bestuur van de stichting vertegen- woordigt de aandeelhouder in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders (hierna AVA) Voor deze stichting is een apart bestuursreglement opgesteld dat onderdeel is van het Reglement Corporate Governance

De toepassing van belangrijke elementen van het Reglement Corporate Governance komt hierna aan de orde in de onderdelen Raad van bestuur en Raad van commissarissen van elementen van het bestuursreglement onder Bestuur Stichting ParnassiaAVA

Evaluatie werking governancestructuur Jaarlijks wordt de werking van de governancestructuur geeumlvalueerd in een vergadering van de AVA Op 23 mei 2019 bespraken de AVA de raad van commissarissen en de raad van bestuur de werking van de governancestructuur het samenspel tussen de drie organen en nieuwe ontwikkelingen ten aanzien van goed bestuur en toezicht in de zorg Dit mede tegen de achtergrond van de per 1 januari 2017 van kracht geworden Governancecode Zorg 2017 (hierna de Code) die de Zorgbrede Governancecode 2010 heeft vervangen

Er werd stilgestaan bij het samenspel tussen AVA raad van commissarissen en raad van bestuur en bij aspecten daarvan in het licht van de zeven principes van de nieuwe Code Ter voorbereiding van de evaluatie van de werking van de governance hebben de raad van commissarissen en de raad van bestuur hun (zelf)evaluatie met behulp van externe ondersteuning door het Instituut voor Governance amp Leiderschap gedaan De bevindingen uit de evaluatie werden besproken in de gemeenschappelijke vergadering De conclusie was dat de governance op een adequate manier heeft gewerkt Vastgesteld is welke onderwerpen verder verdiept cq uitgewerkt moeten worden waaronder de wijze waarop de raad van bestuur informatie verstrekt per zorgbedrijf aan de raad van commissarissen Op voorstel van de raad van commissarissen werd een afspraak gemaakt om de verdieping met elkaar te zoeken op een aantal themarsquos in de vorm van een strategiebijeenkomst Tevens werd een aantal technische aanpassingen in het reglement vastgesteld

Deel 7 De besturing van onze groep

116

Klokkenluidersregeling Parnassia Groep heeft een klokkenluidersregeling opgesteld op basis van het model van de Brancheorganisaties Zorg (BoZ) De regeling wordt vermeld in onze gedragscode en de toelichting daarop De regeling voorziet in een onafhankelijke externe lsquoadviseur klokkenluiderrsquo In 2019 is er geen melding geweest

Raad van bestuur

De raad van bestuur die het statutair bestuur vormt van Parnassia Groep bestuurt de groepin samenspraak met de bestuurders van de daartoe behorende zorgbedrijven Gezamenlijk vormen zij de Bestuursraad

Bestuursstructuur en samenstelling Op basis van de statuten stelt de raad van commissarissen het aantal posities binnen de raad van bestuur vast en benoemt de bestuurders

In het verslagjaar bestond de raad van bestuur uit de heer Stephan Valk (voorzitter) de heer Marc Blom (bestuurder zorg) mevrouw Betty Kooijman (bestuurder bedrijfsvoering en financieumln) Per 1 oktober 2019 trad de heer Sjoerd van Breda toe tot de raad van bestuur als opvolger van mevrouw Kooijman Na een overdrachtsperiode trad mevrouw Kooijman per 1 juni 2020 af

Het navolgende overzicht geeft de samenstelling van de raad van bestuur weer gedurende het verslagjaar met de verdeling van de aandachtsgebieden van de bestuurders

Samenstelling raad van bestuur

Naambestuursfunctie Aandachtsgebieden

Stephan Valk RA

voorzitter RvB

Governance strategisch groepsbeleid en portfolio marketing en communicatie

verkoop

dr Marc BJ Blom

lid RvB

Zorg opleiding en onderzoek veiligheidsmanagement

bestuurder Concernclieumlntenraad

drs Betty D Kooijman

lid RvB

Bedrijfsvoering incl f inancieumln besturing amp control HRM en ICT

bestuurder Centrale Ondernemingsraad

drs Sjoerd WG van Breda

lid RvB (vanaf 1 oktober 2019)

Bedrijfsvoering incl f inancieumln besturing amp control HRM en ICT

bestuurder Centrale Ondernemingsraad

Binnen Parnassia Groep functioneert ook een bestuursraad de vergadering van de bestuurders van de zorgbedrijven en de leden van de raad van bestuur We betrekken de samenstelling van de bestuursraad bij de verhouding tussen het aantal mannen en vrouwen in het bestuur van de groep De bestuursraad bestaat gemiddeld uit 14 personen waarvan 6 vrouwen en 8 mannen Met deze samenstelling voldeden wij aan de normen van artikel 276 van Boek 2 BW (ten minste 30 van de zetels wordt bezet door vrouwen en ten minste 30 door mannen)

Op basis van het beleid op het gebied van management development stelde de raad van commissarissen in 2019 de uitgangspunten voor de opvolgingsplanning voor de raad van bestuur vast alsmede die voor de werving en selectie van nieuwe leden De raad van bestuur deed dit voor de bestuurders en directeuren

Nevenfuncties Bij de benoeming en gedurende de arbeidsovereenkomst beziet de raad de nevenfunctie(s) van de kandidaat op mogelijke belangenverstrengelingverenigbaarheid met de bestuursfunctie Hiervoor moet voorafgaand schriftelijk toestemming zijn gegeven door de voorzitter van de raad van bestuur respectievelijk voor laatstgenoemde de voorzitter van de raad van commissarissen Hier zijn geen bijzonderheden uit voortgekomen Zie voor een overzicht van nevenfuncties van leden van de raad van bestuur bijlage 8

Deel 7 De besturing van onze groep

117

Reglement De relatie tussen de raad van bestuur en het toezicht is beschreven in het Reglement Corporate Governance Parnassia Groep de verdeling van bevoegdheden binnen de raad van bestuur en tussen de raad van bestuur en de bestuurders van de zorgbedrijven is beschreven in een bestuursreglement

Vergaderingen De raad van bestuur vergadert tweewekelijks Daarnaast zijn er enkele malen per jaar beleidsdagen De bestuursraad vergadert ook tweewekelijks

Bezoldiging raad van bestuur De leden van de raad van bestuur werden bezoldigd binnen de kaders van de beloningscode voor bestuurders in de zorg (BBZ)

Vanaf 2013 is de Wet Normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT) van kracht De bezoldiging van de leden van de raad van bestuur past binnen de Wet en bijbehorende regelgeving Dit is getoetst en vastgesteld door de RvC

De vertrekregeling van de bestuurders is mede gebaseerd op de rechten die voortvloeien uit de lengte van hun dienstverband bij Parnassia Groep

Beoordeling functioneren raad van bestuur De raad van commissarissen beoordeelt het functioneren van de raad van bestuur op basis van een beoordelings - methode die voorziet in (groepen van) criteria Bij onvoldoende functioneren volgt er een formeel beoordelingsgesprek met het desbetreffende lid dan wel met de voltallige raad van bestuur

Medio 2019 heeft de raad van commissarissen het functioneren van de raad van bestuur in zijn geheel besproken De raad van bestuur was niet bij de bespreking aanwezig Het functioneren van de individuele leden van de raad van bestuur is op basis van individuele functioneringsgesprek- ken besproken door de voorzitter de vicevoorzitter en een derde lid

De raad van commissarissen heeft gezien alle resultaten van de voorafgaande jaren zowel operationeel als in het realiseren van het bedrijfsplan de fusies en overnames en de rol in het landelijk netwerk het functioneren van de raad van bestuur in zijn geheel als goed beoordeeld

Deel 7 De besturing van onze groep

118

Raad van commissarissen1

De raad van commissarissen wil alvorens een beschrijving te geven van zijn werkwijzen

en hoe hij zijn taken heeft vervuld stilstaan bij het goede werk dat in 2019 ondanks de vele moeilijkheden die zich voordeden is verricht in Parnassia Groep

Tijdens het schrijven van dit verslag bevonden we ons midden in de coronacrisis De inzet en creativiteit van alle collegarsquos van Parnassia Groep om in deze ongekende omstandigheden de patieumlntenzorg zo goed mogelijk doorgang te laten vinden om bij te dragen aan het tegengaan van de verspreiding van de ziekte en om de organisatie te laten functioneren zijn indrukwekkend

De raad realiseert zich dat alle ontwikkelingen in 2019 en alle resultaten niet mogelijk zouden zijn geweest zonder de inspanningen van al onze collegarsquos die zich enorm hebben ingespannen om elke dag weer direct en indirect de kwaliteit van leven van onze patieumlnten te verbeteren Dit in nauwe samenwerking met tal van anderen binnen en buiten de organisatie

Hierdoor is Parnassia Groep in staat geweest weer goede prestaties te leveren op het gebied van de kwaliteit van de patieumlntenzorg Het jaar 2019 stond in het teken van herstel na het in financieel opzicht uitzonderlijk slechte jaar 2018 Dit herstel is nog niet voltooid en loopt door in 2020

Dit vergde grote inspanningen zeker in combinatie met de acties voor het behouden van een inspirerende werkomgeving en voor het ondanks tekorten aan collegarsquos zo veel mogelijk bekorten van de wachtlijsten

Daarnaast is het werk in de GGZ op zichzelf vaak al zwaar en belastend en worden collegarsquos (te) vaak geconfronteerd met agressief gedrag zowel verbaal als fysiek De raad constateert dat hier veel aandacht voor is en onderstreept het belang van een veilig en prettig werkklimaat voor iedereen

Het bestuur heeft in deze lastige omstandigheden Parnassia Groep optimistisch betrokken en koersvast geleid De collegarsquos van Parnassia Groep hebben door hun gezamenlijke inzet vele mooie resultaten tot stand gebracht waar dit jaarverslag vol mee staat De raad wil daarvoor zijn grote waardering uitspreken

Perspectief bij het vervullen van de toezichtstaken Uitgangspunt bij de taakvervulling door de raad is de statutaire doelstelling van Parnassia Groep BV en de nadere uitwerking in haar groepsvisie (zie p 11-12) Deze vat de bijzondere opdracht samen die Parnassia Groep zich als maatschappelijke onderneming stelt namelijk zo goed mogelijke hulp bieden aan mensen die psychisch lijden De concretisering hiervan in ons bedrijfsplan met de te behalen resultaten alsmede de toedeling van middelen hiervoor in de begroting bieden concrete criteria voor het toezicht en voor de beoordeling van de raad van bestuur Daarbij zijn uiteraard de kwaliteit van zorg de veiligheid de soliditeit van de bedrijfsvoering en als onderdeel daarvan de beheersing van risicorsquos in brede zin de centrale aandachtspunten

Onafhankelijkheid van de raad Het Reglement Corporate Governance van Parnassia Groep bevat de uitgangspunten die bij (her)benoeming van leden van de raad in aanmerking worden genomen Enkele daarvan beogen hun onafhankelijkheid te waarborgen Zo is in de raad geen plaats voor een voormalig bestuurder van Parnassia Groep heeft een lid van de raad geen (directe) familie werken bij Parnassia Groep ontvangt hij buiten de vergoeding in verband met het toezichthouder- schapcommissariaat geen enkele financieumlle vergoeding van Parnassia Groep en mag de betrokkenheid van de raad van bestuur bij de invulling van een vacature in de raad niet zodanig zijn dat de raad van bestuur een beslissende invloed kan uitoefenen De hoofd- en nevenfuncties van leden van de raad mogen hun onafhankelijk functioneren niet in de weg staan Zie voor een overzicht van deze hoofd- en nevenfuncties bijlage 8

Deskundigheid en aandachtsgebieden binnen de raad en commissies Het Reglement Corporate Governance beschrijft het profiel waaraan elk lid van de raad moet voldoen Elk lid moet onder meer beschikken over een combinatie van eigenschappen waaronder een lsquohelikopterviewrsquo kennis van en

1 Dit onderdeel is vastgesteld door de raad van commissarissen De overige inhoud van dit Jaarverslag 2019 is vastgesteld door de raad van be-

stuur van Parnassia Groep BV en goedgekeurd door de raad van commissarissen

Aandeelhouder van Parnassia Groep BV is de Stichting Parnassia Een verslag van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders zijnde het stichtingsbestuur is opgenomen na dit verslag van de raad van commissarissen

Deel 7 De besturing van onze groep

119

ervaring met bestuurlijke besluitvormingsprocessen en strategische afwegingsprocessen een actieve maatschap- pelijke orieumlntatie en meer in het bijzonder op de (geestelijke) gezondheidszorg kennis om de zorg de bedrijfsvoering en de financieumln te kunnen beoordelen het vermogen om een goed evenwicht te zoeken tussen de toezichthoudende rol van de raad en de uitvoerende rol van de raad van bestuur De kennisontwikkeling van de leden van de raad wordt jaarlijks geiumlnventariseerd waarna er in de gezamenlijke evaluatie wordt bezien of extra deskundigheidsbevordering noodzakelijk is

Het Reglement Corporate Governance beschrijft ook de functie van voorzitter en tevens de specifieke aandachts- gebieden binnen de raad In de raad van commissarissen zijn de volgende aandachtsgebieden vertegenwoordigd voorzitter financieumln medisch-inhoudelijk veiligheid bedrijfsvoering maatschappelijk veld en vastgoed Het reglement beschrijft voor elk aandachtsgebied een hierop toegesneden profiel met daarin de benodigde specifieke deskundigheidervaring

Informatiebronnen van de raad Gezien hun profiel (zie hierboven) beschikken de leden van de raad over de brede maatschappelijke orieumlntatie en de deskundigheid op specifieke gebieden die vereist zijn om zich een oordeel te kunnen vormen over het functioneren van de organisatie De wijze waarop zij hierover worden geiumlnformeerd wordt beschreven in het Reglement Corporate Governance alsmede in een jaarlijks overzicht van informatiedocumenten Het reglement bepaalt onder meer dat de voorzitter van de raad samen met de voorzitter van de raad van bestuur ervoor zorgt dat de leden van de raad tijdig alle relevante informatie ontvangen zodat zij hun taak goed kunnen uitoefenen Voorts voorziet het reglement in bepalingen over de frequentie van de overleggen tussen de beide raden en van bilaterale overleggen van de voorzitter van de raad met de voorzitter en de leden van de raad van bestuur Het reglement geeft een overzicht van de onderwerpen die in elke vergadering standaard worden geagendeerd alsmede van onderwerpen die op vastgestelde momenten in het jaar aan de orde komen De raad laat zich over de stand van zaken en de voortgang in Parnassia Groep informeren door de raad van bestuur mede aan de hand van geregeld terugkerende rapportages en notities over specifieke onderwerpen

Aan de hand van de besturing amp control-cyclus is vastgesteld welke periodieke informatie de raad ontvangt Een belangrijk element in de informatievoorziening is het risicoregister Hiermee houdt de raad van bestuur behalve op de strategische risicorsquos ook toezicht op de interne risicobeheersing op essentieumlle gebieden als veiligheid AOIC financiering vastgoed en ICT en rapporteert hij daarover aan de raad van commissarissen

Een belangrijke informatiebron is voorts de accountant in het bijzonder door middel van diens managementletter en het accountantsverslag Dit geldt ook voor rapportages van externe toezichthouders die met de raad worden gedeeld

Ook aan het contact met de medezeggenschap ontleent de raad informatie over de organisatie In 2019 is de commissaris met het profiel maatschappelijk veld twee keer bij een overlegvergadering met de Concernclieumlntenraad (CCR) aanwezig geweest Het lid dat contact onderhoudt met de Centrale Ondernemingsraad (COR) nam eenmaal deel aan de overleg- vergadering van de COR met de raad van bestuur

Om de raad ook vanuit de zorgbedrijven te informeren worden de vergaderingen geregeld besloten met een presentatie door bestuurder en directie van een van de (zorg)bedrijven

Ook is er een jaarlijkse ontmoeting van de raad met de bestuurders en directeuren van de zorg- en ondersteunende bedrijven van de groep Op 21 maart 2019 vond deze bijeenkomst plaats Voorts legden commissarissen in 2019 enkele werkbezoeken af aan zorgbedrijven waarbij zij zich lieten informeren door directie enof andere collegarsquos De bevindingen uit deze bezoeken werden besproken in een vergadering van de raad

Werving en selectie nieuwe leden van de raad Conform het Reglement Corporate Governance van Parnassia Groep worden leden van de raad van commissarissen benoemd en herbenoemd door de AVA van Parnassia Groep BV zijnde het bestuur van de Stichting Parnassia op voordracht van de raad van commissarissen De werving en selectie vinden plaats aan de hand van een door de raad van commissarissen vastgestelde profielschets die wordt besproken met de raad van bestuur en de AVA

Belangrijke selectiecriteria zijn het algemene profiel de aandachts-deskundigheidsgebieden die vertegenwoordigd moeten zijn en het hierop toegesneden profiel Zie hierboven bij Deskundigheid en aandachtsgebieden binnen de

Deel 7 De besturing van onze groep

120

raad en commissies Voor de leden met de aandachtsgebieden maatschappelijk veld en bedrijfsvoering hebben de Concernclieumlntenraad respectievelijk de Centrale Ondernemingsraad een versterkt aanbevelingsrecht

Benoeming en benoemingstermijn De AVA (het bestuur van de Stichting Parnassia) benoemt de commissarissen op voordracht van de raad van commissarissen De AVA de raad van bestuur en de (centrale) medezeggenschap kunnen aan de raad van commissarissen personen voor benoeming tot commissaris aanbevelen (dit is een algemeen aanbevelingsrecht) Conform de Governancecode Zorg staat in de statuten beschreven dat een lid van de raad van commissarissen voor een periode van vier jaar wordt benoemd met de mogelijkheid tot herbenoeming voor nog eens vier jaar

Samenstelling van de raad De personele samenstelling van de raad is zodanig dat alle deskundigheids- en aandachtsgebieden vertegen- woordigd zijn In het verslagjaar bestond de raad uit de volgende leden

Samenstelling raad van commissarissen

Naam en geboortejaar

Aandachtsgebiedfunctie in raad van

commissarissen

Eerste benoeming

einde termijn of

moment aftreden

Aantal

bijgewoonde

vergaderingen

mw drs MI (Marjolein) Verstappen

(1955)

Voorzitter

Contact Centrale Ondernemingsraad

1 november 2014

oktober 2022

7 7

dhr J (Coos) Rijsdijk

(1947)

Vicevoorzitter

Algemeen ndash integratie fusie Antes Zorg

2 oktober 2017

december 2020 5 7

dhr GR (Guy) Fransen

(1968)

Financieumln

Integratie fusie met Antes Zorg Lid auditcommissie

2 oktober 2017

oktober 2021

4 7

mw JC (Tineke) Huizinga-Heringa (1960)

Forensisch Politieke relaties

1 januari 2015

december 2020 6 7

mw prof dr PL (Pauline) Meurs

(1953)

Maatschappelijk veld

Contact Concernclieumlntenraad

1 januari 2018 januari 2022

(herbenoembaar)

3 7

mw prof dr FE (Floor) Scheepers

(1969)

Medisch-inhoudelijk

Patieumlntveiligheid

2 oktober 2017

november 2022 5 7

dhr mr J (Hans) van der Vlist

(1952)

Governance

Bedrijfsvoering Lid auditcommissie

1 januari 2016

november 2023

5 7

Met deze samenstelling voldeden wij aan de normen van artikel 276 van Boek 2 BW (ten minste 30 van de zetels wordt bezet door vrouwen en ten minste 30 door mannen)

Conform het rooster van herbenoeming en aftreden is de heer Van der Vlist voor een periode van 4 jaar herbenoemd als lid van de raad van commissarissen Zie voor de hoofd- en nevenfuncties van de leden van raad van commissarissen bijlage 8

Commissies

Auditcommissie De leden met als aandachtsgebied financieumln resp bedrijfsvoering vormen tezamen de auditcommissie In deze commissie participeren de financieel bestuurder en (met regelmaat) de externe accountant De commissie verzorgt de voorbereiding van de bespreking in de raad van bull de (financieumlle) informatieverschaffing waaronder de begroting en de jaarrekening

bull de opvolging van de aanbevelingen van de externe accountant bull de naleving van de relevante wet- en regelgeving bull de financiering (treasury) bull de administratieve organisatie en de daaraan ten grondslag liggende informatiesystemen

bull het functioneren van de externe accountant bull de werking van het interne risicobeheersingssysteem De auditcommissie bestond uit de heren Fransen en Van der Vlist onder voorzitterschap van eerstgenoemde

Deel 7 De besturing van onze groep

121

Alle onderwerpen worden ook in de raad zelf geagendeerd en besproken vanwege de gezamenlijke verantwoordelijk- heid In de commissie wordt op deelaspecten dieper op de materie ingedaan De commissie doet hierover verslag aan de raad

Kwaliteitscommissie De bestuurder zorg overlegt tweemaal per jaar met de leden van de raad van commissarissen die specifiek toezicht houden op de zorginhoudelijke aspecten (de kwaliteitscommissie) De commissie bestond uit de dames Meurs en Scheepers Alle onderwerpen worden ook in de raad zelf geagendeerd vanwege de gezamenlijke verantwoordelijk- heid In de bijeenkomst met genoemde leden wordt op deelaspecten dieper op de materie ingedaan Zij doen hier verslag over aan de raad

Remuneratie De raad kent geen formele remuneratiecommissie aangezien in- en externe kaders in acht te nemen bij het bepalen van het salaris en de regeling van de overige arbeidsvoorwaarden van de leden van de raad van bestuur voldoende helder zijn en deze in de gehele raad worden besproken Wel worden door de voorzitter en de vicevoorzitter de beoordelingsgesprekken met de leden van de raad van bestuur gevoerd Ook buigen zij zich over het beleid inzake management development en meer in het bijzonder de opvolgingsplanning In de praktijk vervullen zij de taken van een remuneratiecommissie Zie ook onder Bezoldiging van de leden van de raad en Beoordeling functioneren raad van bestuur (p 117)

Commissie fusie-integratie Naar aanleiding van afspraken die gemaakt zijn ten aanzien van de fusie met Stichting Antes kent de raad vanaf oktober 2017 een commissie die specifiek toezicht houdt op het integratieproject Antes Zorg-Parnassia Groep De commissie bestaat uit twee leden uit de voormalige raad van toezicht van Antes (de heren Rijsdijk en Fransen) en twee leden uit de raad van commissarissen van Parnassia Groep (mw Verstappen en dhr Van der Vlist) Mw Verstappen is voorzitter van deze commissie De commissie vergadert met de voorzitter van de raad van bestuur alsmede met de voorzitter en vicevoorzitter van het bestuur van Antes Holding (Antes Zorg en Bavo Europoort gezamenlijk) De commissie heeft haar toezicht- houdende taak eind 2019 beeumlindigd gelet op de voortgang van de integratie en het behalen van de gestelde fusie- resultaten

Bezoldiging van de leden van de raad De eisen die aan toezichthouders in de gezondheidszorg worden gesteld worden steeds hoger Dat betekent dat elke toezichthouder voldoende tijd moet vrijmaken om zijnhaar functie goed in te kunnen vullen Daarnaast zijn de leden van de raad hoofdelijk aansprakelijk

De beloning dient passend te zijn voor een organisatie met de complexiteit en omvang van Parnassia Groep Deze is conform de statuten vastgesteld door de AVA De bezoldiging wordt jaarlijks getoetst aan normen gesteld door de WNT (Wet Normering bezoldiging topfunctionaris- sen publieke en semipublieke sector) Deze geeft normen voor de vergoeding van toezichthouders Voor de voorzitter is de vergoeding vastgesteld op euro 16878 en voor de leden op euro 11614 Deze bedragen vallen ruim binnen de kaders van de WNT

Zelfevaluatie door de raad Conform het Reglement Corporate Governance bespreekt de raad jaarlijks het eigen functioneren Voorts bevat het reglement bepalingen over tussentijds aftreden bij onvoldoende functioneren In 2019 vond deze jaarlijkse evaluatie plaats in het kader van de bespreking van de werking van de governance in de AVA van 23 mei (zie p 115) Voorafgaand daaraan heeft de raad van commissarissen bij het evalueren van het eigen functioneren gebruikgemaakt van externe ondersteuning door het Instituut voor Governance amp Leiderschap Na elke vergadering wordt structureel kort stilgestaan bij de wijze waarop de vergadering is verlopen

Overleg tussen accountant en de raad De auditcommissie sprak in 2019 tweemaal met de accountant in mei naar aanleiding van de jaarverslaggeving en het accountantsverslag en in december naar aanleiding van de managementletter en bracht hierover verslag uit in vergaderingen van de raad De raad sprak eenmaal met de accountant in zijn mei-vergadering naar aanleiding van het jaarverslag en het accountantsverslag en de bevindingen van de auditcommissie

De aanbevelingen van de accountant worden conform de besturing amp control-cyclus opgenomen in het risicoregister van de groep van acties voorzien en over de resultaten wordt verantwoording afgelegd via dit register

Deel 7 De besturing van onze groep

122

Vergaderingen De raad vergadert in tegenwoordigheid van de raad van bestuur behoudens de bespreking van het eigen functioneren van de raad zijn relatie tot de raad van bestuur en het functioneren van de raad van bestuur en zijn leden In 2019 kwam de raad zevenmaal bijeen waarvan de bijeenkomst in december een zogenaamde strategie- bijeenkomst was waarin een aantal themarsquos werd besproken (oa de digitale transformatie preventie van GGZ en de vitaliteit van de organisatie) De auditcommissie vergaderde in 2019 tweemaal in aanwezigheid van de bestuurder bedrijfsvoering en financieumln van de raad van bestuur Naast hun reguliere vergaderingen hielden zowel de voltallige raad als de auditcommissie telefonische conference calls over de nasleep van de EPD-crisis in 2018 en naar aanleiding het waiver-traject met de banken De kwaliteitscommissie vergaderde in 2019 tweemaal in aanwezigheid van de bestuurder zorg van de raad van bestuur en de geneesheer-directeur De commissie fusie-integratie kwam in 2019 tweemaal bijeen en werd voorts geiumlnformeerd door tussentijdse rapportages over de voortgang van de fusie-integratie De voorzitter van de raad heeft maandelijks een overleg met de voorzitter van de raad van bestuur

Besluiten en besproken onderwerpen De raad wordt door de raad van bestuur systematisch op de hoogte gehouden door middel van geregelde voortgangs - rapportages en daarnaast door specifieke mededelingen over gebeurtenissen en ontwikkelingen

Naast vele volgens plan verlopende zaken en gunstige ontwikkelingen kregen vooral ook minder gunstige ontwikkelingen en kwetsbaarheden de aandacht In de gedachtewisseling over deze en andere kwesties kon de raad van bestuur de raad er steeds van overtuigen deze ontwikkelingen goed te overzien en adequaat tegemoet te treden

Door de raad werden in elke vergadering besproken bull De Management Informatieset (zowel de zorginformatie waaronder veiligheid als personele en financieumlle

informatie etc) bull Belangrijke ontwikkelingen binnen de organisatie en in de externe omgeving Met ingang van november 2018

gebeurt dit op basis van een integrale rapportage ingedeeld conform de speerpunten van het bedrijfsplan

bull Stand van zakenbijzonderheden ten aanzien van de afzonderlijke zorg- en ondersteunende bedrijven

Voorts werden meerdere malen besproken bull ICT-EPD-ontwikkeling bull Gezond werken ndash ontwikkeling ziekteverzuim bull De ontwikkelingen rond de wachtlijsten bull Begroting 2019 resultaatprognose en acties richting duurzaam herstel

bull Gemeentelijke aanbestedingen en contractering met de verzekeraars bull Voortgang fusie- en integratietraject met Antes bull Aspecten kwaliteitsbeleid primair proces bull Diverse samenwerkingen met externe partners

bull Risicomanagementbedrijfsrisicorsquos bull Verdere ontwikkeling van Fivoor (forensische zorg)

Ook kwamen onder meer aan de orde bull Evaluatie Herstelgericht Organiseren bull Incident- en calamiteitmeldingen bull Management-developmentprogramma bull Ontwikkelingen vastgoed (met name in Rijnmond)

bull E-health-ontwikkelingen bull Ontwikkelingen buitenlandbeleid

Besluiten van de raad in 2019 bull Goedkeuring begroting 2019 (241) bull Goedkeuring voordracht tot herbenoeming lid stichtingsbestuur (213) bull Goedkeuring overname Stichting dr Leo Kannerhuis (12) bull Goedkeuring klasse-indeling en maximale bezoldiging leden raad van bestuur (165)

bull Goedkeuring jaarverslag 2018 (165) bull Goedkeuring voorstel verlenging contract accountantsdienst KPMG (129) bull Goedkeuring verwerving onroerend goed Poortugaal (239)

bull Benoeming lid raad van bestuur (110)

Deel 7 De besturing van onze groep

123

bull Goedkeuring voordracht vierde lid stichtingsbestuur (1411) bull Goedkeuring verzoek opheffen Stichting Prioriteitsaandeel Antes (1411)

bull Goedkeuring evaluatie activiteiten in het buitenlandverkoop Triora International (1411)

Drie van de vergaderingen van de raad werden besloten met een presentatie door de bestuurder en directie van een van de (zorg)bedrijven (of combinatie van zorgbedrijven) en een gedachtewisseling naar aanleiding daarvan in januari i-psy PsyQ Brijder in september het Service Centrum en in november Antes Ook werd de jaarlijkse bijeenkomst met de bestuurders en directeuren belegd (21 maart 2019) waar de algemene gang van zaken in de groep en de sector werd besproken

Jaarverslag en jaarrekening

De jaarverslaggeving 2018 werd op 13 mei 2019 besproken door de auditcommissie in aanwezigheid van de accountant De raad keurde op 16 mei 2019 na bespreking met de accountant van het accountantsverslag en mede op basis van de bevindingen van de auditcommissie het jaarverslag 2018 goed en voorzag de jaarrekening 2018 van zijn goed- keurend advies aan de AVA

Stichtingsbestuur

De Stichting Parnassia houdt alle aandelen van Parnassia Groep BV waarin alle activiteiten van de groep zijn ondergebracht (zie p 137) Het bestuur van de stichting vormt derhalve de Algemene Vergadering van Aandeelhouders (AVA)

De statuten van de stichting bevatten een aantal bepalingen die hun uitwerking hebben gekregen in een Bestuurs- reglement Stichting Parnassia

Perspectief bij het vervullen van de bestuurstaken De stichting heeft als belangrijkste taak het bewaken van het profiel van de groep zodat de zorg aan de verschillende doelgroepen van GGZ-patieumlnten ook op de lange termijn wordt gerealiseerd Het gaat om continuiumlteit en duurzaam- heid van de organisatie Daarvoor heeft de stichting als aandeelhouder een aantal wettelijke bevoegdheden De stichting heeft vooral een scope gericht op de lange termijn en op de ontwikkelingen in de algemeen maatschap- pelijke context

Bevoegdheden bestuur Het bestuur is als AVA bevoegd tot bull het vaststellen van de jaarrekening

bull het benoemen van de leden van de raad van commissarissen bull het vaststellen van de meerjarenvisie van Parnassia Groep bull het besluiten tot statutenwijziging tot fusie (af)splitsing en ontbinding van de vennootschap (na gezamenlijke

goedkeuring van de raad van bestuur en raad van commissarissen)

bull het benoemen van de registeraccountant (op voordracht van de raad van bestuur en raad van commissarissen) Het bestuur ziet ook toe op de werking van de governancecode

Het bestuur in zijn hoedanigheid als AVA heeft ingevolge de statuten geacuteeacuten beschikking over de winst die Parnassia Groep BV in een boekjaar behaalt Een eventueel exploitatieoverschot wordt gereserveerd ten behoeve van de exploitatie van de vennootschap

Samenstelling onafhankelijkheid en benoeming bestuur Het bestuur bestond in 2019 uit drie leden De leden dienen over een zeer brede maatschappelijk relevante achter- grond te beschikken om daarmee de missie en doelstelling van Parnassia Groep te ondersteunen Zij mogen geen andere functies uitoefenen die hiermee conflicteren Hun onafhankelijkheid is en wordt getoetst op basis van criteria analoog aan die voor de leden van de raad van commissarissen

De leden van het bestuur worden benoemd voor een periode van vier jaar Het bestuur van de stichting verzoekt bij een vacature de raad van bestuur en raad van commissarissen om een gezamenlijke voordracht voor de benoeming door het bestuur De centrale medezeggenschapsorganen hebben recht van advies op een voorgenomen benoeming

Deel 7 De besturing van onze groep

124

Het bestuur heeft de mogelijkheid van herbenoeming voor nog eens vier jaar Deze behoeft de instemming van de raad van commissarissen en raad van bestuur

Het stichtingsbestuur bestond gedurende het verslagjaar uit drie leden te weten mevrouw M (Monika) Milz de heer prof dr E (Erik) Hoencamp en de heer (Kees) HJ Rutten waarbij laatstgenoemde het voorzitterschap vervulde Per 1 januari 2020 is mevrouw Marjet van Zuijlen benoemd tot (vierde) lid van het stichtingsbestuur

Bezoldiging leden bestuur De bezoldiging van de bestuursleden is vastgesteld op de helft van die voor de leden van de raad van commissaris- sen Daarmee bedroeg de vergoeding in 2018 voor de voorzitter euro 8439 en die voor de leden euro 5807

Vergaderingen besproken onderwerpen en besluiten Er wordt ten minste tweemaal per jaar een AVA uitgeschreven De vergadering vindt plaats in aanwezigheid van de raad van bestuur en de raad van commissarissen De raad van commissarissen en de raad van bestuur hebben een raadgevende stem

De raad van bestuur en de raad van commissarissen leggen verantwoording af aan de AVA over het door de raad van bestuur gevoerde beleid respectievelijk het door de raad van commissarissen uitgeoefende toezicht In 2019 kwam de AVA tweemaal in vergadering bijeen (23 mei en 12 december)

In haar vergadering van 23 mei 2019 nam de AVA kennis van het jaarverslag 2018 het verslag van de accountant het goedkeurend advies van de raad van commissarissen bij de jaarrekening en het besluit van de raad van bestuur tot resultaatbestemming De AVA stelde de jaarrekening 2018 vast onder enkele voorwaarden waaronder de afgifte door de accountant van zijn controleverklaring Zij verleende de leden van de raad van bestuur decharge voor het in 2018 gevoerde beleid en de commissarissen voor het door hen uitgeoefende toezicht Definitieve vaststelling van de jaarrekening vond plaats in een schriftelijke vergadering begin juli 2019 In genoemde vergadering werd eveneens de werking van de governance geeumlvalueerd met de raad van commissaris- sen en de raad van bestuur Zie voor de conclusies p 115 Tevens werd op voordracht van de raad van bestuur en raad van commissarissen mevrouw Milz herbenoemd als lid van het stichtingsbestuur voor een periode van drie jaar

In haar vergadering van 12 december 2019 besprak de AVA met de raad van commissarissen en de raad van bestuur de langetermijnvisie en -ontwikkelingen van de groep oa aan de hand van een drietal themarsquos regionalisering van de zorg de maatschappelijke en economische waarde van de groepde GGZ en de eigendomsverhouding van de groep ten aanzien van financiers bewoners en medewerkers ed (wie is eigenaar van de groep)

Tevens nam de AVA in een schriftelijke vergadering (september 2019) het besluit op voorstel van de raad van bestuur en raad van commissarissen om het contract met de accountantsdienst KPMG te verlengen tot en met de controle van het verslagjaar 2020

Besturing en bedrijfsvoering

Sturen op inhoud en bedrijfsvoering

In 2019 hebben we onder dit motto verder vormgegeven aan de manier waarop wij in Parnassia Groep werken en samenwerken Zodanig dat al onze teams duurzaam gezond zijn en we samen een duurzaam gezonde organisatie blijven

Een duurzaam gezond team kenmerkt zich door inhoudelijk goede en doelmatige zorg door een inspirerend werk- klimaat en door een financieel gezond resultaat Aan de manier om hieraan consequent met elkaar te werken gaven we vorm in het verlengde van de eerdere beweging naar Herstelgericht Organiseren (HGO) die we hebben ingezet in 2015

In het document Sturen op inhoud en bedrijfsvoering in Parnassia Groep hebben we onder meer op basis van geleerde lessen uit onze evaluaties van HGO de principes van onze besturing amp control-cyclus opnieuw beschreven en op onderdelen anders vormgegeven

Binnen algemene kaders die op het niveau van de groep en het zorgbedrijf zijn afgesproken maken zorgteams hun eigen keuzes en stellen zij hun eigen prioriteiten Zij geven ook aan welke zaken zij niet zelf kunnen oplossen en waarvoor dus voorwaarden geschapen moeten worden op het niveau van de groep of op een tussenliggend niveau Het dashboard is opnieuw ontworpen om deze wijze van resultaatgerichte sturing optimaal te ondersteunen

Deel 7 De besturing van onze groep

125

Sturingsprincipes Bij het sturen op inhoud en bedrijfsvoering laten we ons leiden door een paar eenvoudige principes Die hebben we in genoemde notitie als volgt beschreven

bull We laten ons leiden door onze drie kernwaarden deskundig respectvol en optimistisch bull Ons werk moet aantoonbaar leiden tot goede zorg Bij alles wat we doen moeten we ons afvragen ldquowat heeft de

patieumlnt hier aanrdquo Dit betreft ook de groep patieumlnten die nog niet in zorg is maar op de wachtlijst staat bull We zijn een betrouwbare partner voor elkaar en voor de buitenwereld Afspraak is afspraak

bull We zijn onsbewust dat de context waarin hulp gegeven wordt binnen Parnassia Groep kan verschillen Daarom zoeken we altijd naar oplossingen die passend zijn binnen de context waarin we werken

bull We voelen ons eigenaar van een probleem Als we het zelf niet kunnen oplossen dan leggen we het daar neer waar het wel op gelost kan worden Wij zorgen voor een warme overdracht van het probleem

De kernvragen bij het sturen op elk niveau luiden

In de wijze waarop we sturen maken we een onderscheid tussen bull ambities ndash lsquodit willen wijrsquo bull eisen ndash zo moet hetrsquo bull spelregels ndash lsquozo doen wij hetrsquo bull suggesties ndash lsquozo kan hetrsquo

Onze ambities en de (externe) eisen en (interne) spelregels geven duidelijkheid over WAT we willen maar ook over welke verwachtingen we daarbij hebben Dit is nodig om teams ruimte te geven maar ook om duidelijk te zijn waarop bijvoorbeeld onze financiers of de inspectie ons beoordelen HOE teams invulling geven aan de ambities en speerpunten van de groep hangt af van hun situatiecontext

Belangrijke instrumenten voor de dagelijkse sturing die ter beschikking staan van elke collega in een (behandel)team en van leidinggevenden zijn het Teamplan de Registratiemonitor en het Teamdashboard

Stap voor stap en consequent voeren wij de principes van Sturen op inhoud en bedrijfsvoering de komende tijd verder door in de werkwijzen en instrumenten waarmee wij sturing geven op alle niveaus van het individuele team tot de groep als geheel

Managementinformatie en -rapportage

Een Management Informatie Set (MIS) op groepsniveau is maandelijks beschikbaar Deze omvat informatie zowel betreffende het zorgproces (Zorg-MIS) als bedrijfsvoeringsparameters en wordt besproken in de bestuursraad en de maandelijkse overleggen op groepsniveau met directies

De informatie uit de dashboards van de teams is geaggregeerd beschikbaar als managementinformatie op alle bovenliggende niveaus ndash van de hoofdonderdelen van de zorgbedrijven (sector regio) de zorg- en ondersteunende bedrijven als geheel tot het niveau van de gehele groep

Elke vier maanden schrijft de bestuurderdirectie mede aan de hand van deze managementinformatie een rapportage over de eigen resultaten op het gebied van de reguliere zorg en bedrijfsvoering risicorsquos en afgesproken resultaten De rapportage wordt door controllers beoordeeld en vervolgens besproken in een overleg tussen de raad van bestuur (in zijn hoedanigheid van AVA van betreffend bedrijf) en bestuurderdirectie

Deel 7 De besturing van onze groep

126

Risicobeheersing

De raad van bestuur en de bestuurders van de (zorg)bedrijven sturen actief op de risicorsquos die van invloed zijn op de realisatie van de ondernemingsdoelstellingen

Een belangrijk instrument in het kader van besturing amp control is het integraal overzicht van de risicorsquos per (zorg)bedrijf Zorsquon overzicht is er ook op groepsniveau inclusief risicorsquos van de (zorg)bedrijven die dusdanig groot zijn dat ze de groep als geheel kunnen beiumlnvloeden Driemaal per jaar worden de risicorsquos geiumlnventariseerd geclassificeerd op kans en impact en worden de acties om deze risicorsquos te minimaliseren gemonitord Op deze wijze wordt systematisch gewerkt aan het bereiken van de doelstellingen en het zoveel mogelijk beperken en beheersen van risicorsquos Groepscontrol is belast met de cooumlrdinatie en controle van het groepsbrede risicomanagement

De risicorsquos worden conform ons risicoregister onderscheiden in een drietal hoofdgroepen bull Externe en strategische risicorsquos

bull Veiligheidsrisicorsquos bull Andere operationele risicorsquos

Externe en strategische risicorsquos

Contracten ndash regelgeving en financiering Deze risicorsquos ontstaan onder meer door wijzigingen in wetgeving maatregelen en eisen van overheid en financiers van de zorg ten aanzien van de bekostiging de financiering (en de hoogte daarvan) en de verantwoording van de zorg

De GGZ wordt versnipperd gefinancierd vanuit de vier financieringsstelsels Zvw Wlz Jeugdwet en Wmo die op hun beurt weer versnipperd zijn over een aantal verzekeraars een twintigtal zorgkantoorregiorsquos een vijftiental jeugdregiorsquos en ruim 350 gemeentenDan is er nog de forensische zorg gefinancierd door justitie De Zvw is verder versnipperd over de specialistische GGZ generalistische basis-GGZ en langdurige GGZ met soms aparte omzetplafonds en afspraken over gemiddelde kosten per unieke clieumlnt en andere prestatie-indicatoren De samenhang integraliteit en praktische uitvoerbaarheid van de zorg staan door deze versnippering onder druk

De instroom van nieuwe clieumlnten per financier is onvoorspelbaar en dat geldt deels ook voor de behandelduur De totale behandelkosten per financier komen daardoor soms hoger uit dan het omzetplafond terwijl snijvlakverliezen door over- en onderproductie tussen verzekeraars zorgkantoren jeugdregiorsquos en gemeenten niet onderling verrekend kunnen worden

De afrekeningen met zorgverzekeraars zijn steeds ingewikkelder geworden deze vinden namelijk niet per boekjaar plaats maar per schadelastjaar Bij de langlopende behandeltrajecten zijn de uiteindelijke totale schadelasten moeilijk voorspelbaar en kan in volgende boekjaren blijken dat sprake is van budgetoverschrijdingen Dit is een fenomeen dat de laatste drie jaar ook daadwerkelijk optreedt de gemiddelde behandelduur loopt op en dat brengt hogere schadelasten met zich mee die voor een belangrijk deel ten laste van de exploitatie van Parnassia Groep komen

Door al deze factoren zijn de zorg en bedrijfsvoering steeds complexer geworden en zijn de onzekerheden en financieumlle risicorsquos fors toegenomen Het mitigeren van deze risicorsquos en het voldoen aan alle externe eisen die betrekking hebben op de rechtmatigheid de kwaliteit de verantwoording de prijs en het totale beschikbare budget van de zorg is een uitermate ingewikkeld en tijdrovend proces waar inzet van veel mankracht voor nodig is Dit alles leidt ook tot buitensporig hoge administratieve lasten en gaat dus ten koste van de doelmatigheid van de zorg die binnen de GGZ zo wordt nagestreefd In 2019 ging opnieuw veel aandacht uit naar het voldoen aan de eisen van het regiebehandelaarschap en het beperken van de schadelasten

Tekort aan professionals In de GGZ is een toenemend personeelstekort en in het bijzonder een tekort aan regiebehandelaars en verpleeg- kundigen Ook Parnassia Groep ondervindt hier grote hinder van Het leidt ertoe dat een deel van de zorg niet kan worden geleverd enof een deel van geleverde zorg niet wordt betaald omdat er geen regiebehandelaar bij die zorg is betrokken Op verschillende manieren trachten we tekorten aan personeel te voorkomen Zie p 69

Deel 7 De besturing van onze groep

127

Veiligheidsrisicorsquos De tweede hoofdgroep betreft risicorsquos met betrekking tot de veiligheid (van patieumlnten medewerkers gebouwen en informatie) Risicorsquos op dit gebied worden gemonitord aan de hand van de rapportages uit periodieke en incidentele externe en interne audits op de onderscheiden veiligheidsgebieden

In 2019 hebben we aanzienlijke verbeteringen in gang gezet in het systeem van interne audits Inhoudelijk lag opnieuw de focus op de onderwerpen dwang en drang suiumlcide (veiligheid patieumlnten) en informatieveiligheid Deze onderwerpen worden nader belicht op andere plaatsen Zie p 127 ev voor informatie over veiligheidsmanagement en -control Zie voor inhoudelijke ontwikkelingen op de deelgebieden van veiligheid bull Veiligheid patieumlnten p 25 ev bull Veiligheid informatie p 28 ev

bull Veiligheid collegarsquos p 66 ev bull Veiligheid gebouwen en terreinen p 94

Andere operationele risicorsquos De derde hoofdgroep bestaat uit andere operationele risicorsquos die veelal voortkomen uit de reguliere interne bedrijfs - processen bij de (zorg)bedrijven Zij worden door de bedrijven zelf geiumlnventariseerd en gemonitord en daarover wordt via de reguliere besturing amp control-cyclus gerapporteerd aan de raad van bestuur Hierbij worden ook de risicorsquos betrokken die zijn gerapporteerd in de managementletter van de externe accountant

In 2019 lag de focus in belangrijke mate op het realiseren van de financieumlle doelstellingen en het blijvend voldoen aan de vele criteria die door financiers worden gesteld De nadruk lag hierbij vooral op het beperken van de met verzekeraars afgesproken schadelasten

Risicorsquos in registratie- en declaratieproces Onjuist- of onvolledigheden in de administratieve vastleggingen in de zorgverlening kunnen ertoe leiden dat de hiermee gemoeide inzet niet vergoed wordt door de financiers Veel inzet hebben we ook in 2019 gepleegd om de complexe administratieve processen goed in te regelen en correct te doen uitvoeren Zie p 111 ev

Frauderisico Beheersing van het risico op fraude vindt plaats door een duidelijke bevoegdhedenstructuur controletechnische functiescheidingen en tal van organisatorische en interne controlemaatregelen Voor collegarsquos is er een gedragscode die is bedoeld als handreiking bij de eigen gedragsbepaling van de medewerker in voorkomende situaties In 2019 werd geen fraude geconstateerd

Kwaliteits- en veiligheidsmanagement

Kwaliteitsmanagement is het in de praktijk waarborgen van de kwaliteit van zorg Het doel van het kwali - teitsmanagementsysteem is het systematisch opsporen en uitvoeren van verbetermogelijkheden in onze processen

De sturing op kwaliteit en de verbetering daarvan vormen een integraal onderdeel van het besturing amp control-proces

Uitgangspunten voor de inrichting van het kwaliteitsmanagementsysteem zijn vertrouwen en gedeeld eigenaarschap Dit komt tot uiting in hoe wij kijken naar beheersing van kwaliteit De beheersing gebeurt op de volgende manieren bull Zelfmonitoring ndash 95 van de borging van de kwaliteit doet het team zelf in het dagelijkse proces van uitvoeren en

continu verbeteren Individueel en als team monitoren de professionals doen we het goed In het teamhandboek kwaliteit van zorg zijn de minimale eisen opgenomen Op deze eisen wordt bij de interne audits getoetst

bull Rapportageverantwoording ndash Het team rapporteert afwijkingen op kritische indicatoren uit het kwaliteitskader en zaken waarvan het team vindt dat de leidinggevende hierover geiumlnformeerd behoort te zijn

bull Control ndash In uitzonderlijke gevallen als er de noodzaak is tot het managen van afwijkingen en bijzondere risicorsquos

krijgt het team specifieke ondersteuning

Interne audits Een belangrijk instrument in het kwaliteitsmanagementsysteem is het interne auditsysteem Een auditteam bestaat uit deskundigen op elk kwaliteits-veiligheidsgebied waar een team mee te maken heeft Een klinische Bopz-afdeling wordt bijvoorbeeld bezocht door een auditteam bestaande uit een geneesheer-directeur een apotheker een brand- veiligheidsdeskundige een specialist somatiek een deskundige infectiepreventie en een kwaliteitsdeskundige De auditrapportage biedt teams een samenhangend overzicht van alle significante risicorsquos en verbetermogelijkheden

Deel 7 De besturing van onze groep

128

In 2019 hebben we een nieuwe wijze van auditing geiumlntroduceerd de patient tracer audit Op basis van het dossier en verhaal van een patieumlnt wordt gesproken met de patieumlnt en het behandelteam De audit wordt uitgevoerd door een procesbegeleider van de afdeling Kwaliteit en een peer een collega-professional uit een geheel andere zorgsetting ndash bijvoorbeeld een kinder- en jeugdpsychiater bij de audit bij Wonen volwassenen Zowel inhoudelijk als wat betreft enthousiasme bij collegarsquos (peer-)auditoren eacuten patieumlnten kunnen we deze manier van auditen een enorm groot succes noemen

Certificatie Parnassia Groep beschikt sinds 2007 over een HKZ-certificaat dat jaarlijks door externe onafhankelijke auditors wordt getoetst Parnassia Groep ziet de externe audits als waardevolle aanvulling op de eigen instrumenten ndash waar- onder interne audits ndash om de kwaliteit en veiligheid continu te verbeteren

Veiligheidsmanagement en -control Veiligheid is een van de drie pijlers van onze visie op kwaliteit van zorg Met onze visie op veiligheid en ons veiligheidsbeleid appelleren we aan het verantwoordelijkheidsbesef van de individuele medewerker ongeacht zijn of haar functie Conform de visie van de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) streven we naar een situatie waarin collegarsquos zich maximaal verantwoordelijk voelen voor de veiligheid en waarin zij elkaar aanspreken (horizontaal aanspreken) Dit gaat gepaard met duidelijke afspraken en regels met betrekking tot control (verticaal toezicht)

Het doel van het veiligheidsmanagement is beschreven in onze visie op veiligheid

Teams zijn steeds op zoek naar manieren om de veiligheid te verbeteren Periodiek wordt vastgesteld of het eigen team (nog) voldoet aan de veiligheidsvoorschriften en waar nodig worden verbeteracties in gang gezet

De onderdelen van ons veiligheidsmanagementsysteem

bull Prospectieve risicoanalyse Binnen alle teams wordt jaarlijks gezamenlijk de veiligheidsscan ingevuld De veiligheidsscan bevat de veiligheidsnormen waaraan voldaan moet worden De scan biedt een gestructureerd instrument om risicorsquos op te sporen en op te lossen

bull Veilig incidenten melden (VIM) Zie p 25 voor informatie over dit onderwerp bull Retrospectieve incidentanalyse We verwachten van teams dat ze ten minste eens per jaar een incidentanalyse

uitvoeren Acties worden opgenomen in het verbeterregister bull Verbeterregister Ten behoeve van een eenduidige registratie van de verbeterplannen op het gebied van kwaliteit

en veiligheid hanteren alle teams een eenduidig verbeterregister bull Het teamhandboek kwaliteit van zorg Het kwaliteitssysteem is ons digitale documentbeheersysteem met alle

informatie en richtlijnen op kwaliteits- en veiligheidsgebied dit wordt gebundeld gepresenteerd in het team- handboek kwaliteit van zorg

We onderscheiden op het gebied van veiligheid tien deelgebieden Elk deelgebied kent een eigenaar op directie- niveau die verantwoordelijk is voor het vertalen van externe eisen naar regels voor de teams Naast de eigenaren kent elk deelgebied inhoudsdeskundigen met control-taken Zij zijn aangesteld om control uit te voeren op hun eigen deelgebied (bijvoorbeeld in de vorm van een interne audit) Als een inhoudsdeskundige een afwijking constateert zal deze in eerste instantie gerapporteerd worden aan het betreffende team als verbeterinformatie Veiligheidscontrol is altijd gericht op de ondersteuning van het team niet op het aanwijzen van schuldigen Grotere afwijkingen die het team niet zelf op kan lossen worden gerapporteerd aan de directie In het geval dat de directie de afwijking niet kan oplossen of wanneer er sprake is van een acute bedreiging voor de veiligheid van patieumlnten of collegarsquos zal de inhoudsdeskundige rechtstreeks aan de raad van bestuur rapporteren Binnen de raad van bestuur is de bestuurder zorg aangewezen als portefeuillehouder kwaliteit van zorg

Eens per vier maanden maken de veiligheidsdeskundigen per deelgebied de balans op en schrijven een rapportage aan de geneesheer-directeur van Parnassia Groep De geneesheer-directeur is proceseigenaar van veiligheids- control De geneesheer-directeur bundelt de informatie en bespreekt deze indien nodig met de directies en bestuurders van de bedrijven Op basis hiervan stelt de geneesheer-directeur een overkoepelende rapportage op gericht aan de raad van bestuur met de staat van het veiligheidsbeleid van Parnassia Groep

Scholing op het gebied van veiligheid De Parnassia Groep Academie biedt scholing voor alle collegarsquos van Parnassia Groep gericht op veiligheid in de patieumlntenzorg zoals de trainingen Conflicthantering en vroegsignalering Omgaan met crisissituaties en PITSTOP voor suiumlcidepreventie (zie p 27-28) Voor teams die al geschoold zijn in de-escalerend werken bestaat een Opfristraining Veiligheid Behalve dat ze tools aangereikt krijgen om de veiligheid op de afdeling te vergroten leren collegarsquos hoe ze daarbij onze kernwaarden deskundigheid respect en optimisme inhoud kunnen geven in de begeleiding van patieumlnten

Deel 7 De besturing van onze groep

129

De trainingen sluiten aan bij projecten als lsquoGastvrije zorgrsquo en lsquoTerugdringen van dwang en drangrsquo en volgen de richtlijnen die GGZ Nederland hanteert met betrekking tot fysiek ingrijpen

Crisisbeheersing Alle directieleden en bestuurders zijn getraind om te kunnen handelen indien een ernstig incident ten aanzien van de patieumlntenzorg een crisissituatie veroorzaakt Indien de crisis dit vraagt neemt de raad van bestuur de leiding bij het beheersen van de (gevolgen van) de crisis

Helaas deed zich in november 2019 een ernstig veiligheidsincident in de patieumlntenzorg voor naar aanleiding waarvan een crisisteam onder leiding van de raad van bestuur werd ingesteld (zie p 25) In januari 2020 werd een crisisteam gevormd in verband met de (wereldwijde) hiaten in de beveiliging van Citrix en in maart 2020 uiteraard in verband met de coronapandemie

Medezeggenschap

Medezeggenschap patieumlnten ndash clieumlntenraad

Parnassia Groep wil haar patieumlnten de best mogelijke geestelijke gezondheidszorg bieden Daartoe zijn participatie en feedback van onze (potentieumlle) patieumlnten nodig Hun wensen en inzicht in hun beleving van de kwaliteit van onze dienstverlening zijn essentieel

Op het niveau van de individuele patieumlnt betekent dit dat (mede)zeggenschap in de eigen behandeling nodig is Het is van belang dat goede informatie wordt verstrekt over de behandelmogelijkheden en over te verwachten resultaten dat afspraken worden vastgelegd in een behandelplan en dat deze geregeld met de patieumlnt worden geeumlvalueerd

Op collectief niveau is het van belang de wensen van patieumlnten te betrekken bij het ontwikkelen en verbeteren van onze zorg en bij beleidsontwikkelingen die voor patieumlnten belangrijk zijn Alle zorgbedrijven beschikken hiertoe over clieumlntenraden zoals bedoeld in de Wet medezeggenschap clieumlnten zorginstellingen

Structuur en facilitering De medezeggenschap van onze patieumlnten is geregeld in de lsquoRaamregeling medezeggenschap clieumlnten Parnassia Groeprsquo Het zwaartepunt van de medezeggenschap ligt bij de zorgbedrijven die eigen clieumlntenraden hebben Daar- naast is er een Concernclieumlntenraad waarin de clieumlntenraad van elk zorgbedrijf een vertegenwoordiging heeft Deze is de gesprekspartner van de raad van bestuur voor groepsaangelegenheden

Ter ondersteuning van de werkzaamheden van de medezeggenschap is in goed overleg tussen de Concernclieumlnten- raad en de raad van bestuur een regeling getroffen voor de vergoeding van gemaakte (on)kosten door de leden Deze geldt voor alle leden van de medezeggenschap Ook zijn er door de zorgbedrijven met de eigen clieumlntenraden afspraken gemaakt over de ter beschikking staande faciliteiten waaronder het materieumlle budget en de ambtelijke ondersteuning De raad van bestuur heeft die afspraken op groepsniveau gemaakt met de Concernclieumlntenraad Parnassia Groep is aangesloten bij de Landelijke Commissie van Vertrouwenslieden Deze commissie bemiddelt bij geschillen tussen zorgaanbieder en clieumlntenraad

Zie voor de ontwikkeling van de medezeggenschapsstructuur p 141

Uitgebrachte adviezen besproken beleidsissues en invloed op het beleid in 2019 De Concernclieumlntenraad en de raad van bestuur zijn acht keer in (overleg)vergadering bijeengekomen waarbij twee keer een lid van de raad van commissarissen aanwezig was Ook heeft de raad vijf keer met de voorzitter van de raad van bestuur gesproken over onder andere de financieumlle ontwikkeling de jaarrekening 2018 en de verbeterplannen voor 2019 Daarnaast kwam de raad vijf keer bijeen met de bestuurder Vastgoed om de huisvesting van patieumlnten te bespreken Ten slotte is de raad vijf keer met de bestuurder van Indigo in vergadering bijeengekomen om de ontwikkelingen van dat zorgbedrijf te bespreken

Per 1 januari 2020 werd de heer Martin Nieuwstad door de raad van bestuur benoemd tot voorzitter van de Concern- clieumlntenraad als opvolger van de heer Simon Buijsman die sinds 1 mei 2012 het voorzitterschap vervulde

Leden van de Concernclieumlntenraad hebben ook in dit verslagjaar een actieve bijdrage geleverd aan de diverse specialismegroepen die de zorgteams helpen met informatie advies en consultatie over de beste behandeling voor hun patieumlnten

Deel 7 De besturing van onze groep

130

Adviesaanvragen In het verslagjaar 2019 heeft de Concernclieumlntenraad de volgende veertien adviesaanvragen in het kader van artikel 3 Wet medezeggenschap clieumlnten zorginstellingen behandeld bull Samenvoeging Antes College - Parnassia Academie

bull Samenvoeging afdelingen marketing en communicatie Antes - Parnassia Groep bull Samenvoeging ICT-organisaties Antes - Parnassia Groep bull Reglement cameratoezicht bull Samenwerkingsovereenkomst Florence - Incluzio - Parnassia Groep

bull Aanpassing Klachtenregeling Wkkgz patieumlnten bull Begroting 2019 bull Benoeming lid raad van bestuur bull Uitbreiding Triora Belgieuml bull Samenwerking NewHealth Group - Stichting mirro

bull Nieuwe Gedragscode Parnassia Groep bull Benoeming lid stichtingsbestuur bull Overdracht activiteiten Triora International bull Beleidsplan Wet verplichte ggz

Daarnaast heeft de Concernclieumlntenraad in 2019 op drie adviesaanvragen die in 2018 werden aangeboden een positief advies gegeven Dat betreft de volgende aanvragen bull Integratie vastgoedfacilitair Antes - Parnassia Groep bull Uitbreiding topstructuur (tijdelijk toegevoegde bestuurder) bull Gezamenlijk organiseren ondersteunende dienstenfuncties

De door de raad uitgebrachte adviezen zijn van wezenlijke invloed geweest op de te nemen besluiten

Behalve op de adviesaanvraag beleidsplan Wet verplichte ggz en de verschillende adviesaanvragen in het kader van de integratie Antes - Parnassia Groep heeft de Concernclieumlntenraad op alle aanvragen positief geadviseerd

Beleidsplan Wet verplichte ggz Ten aanzien van dit beleidsplan overwoog de raad dat het nog te vroeg was om de werking van de nieuwe wet in de praktijk en de gevolgen daarvan voor patieumlnten en afdelingen goed te kunnen beoordelen De nieuwe Wet verplichte ggz is op 1 januari 2020 in werking getreden De raad heeft daarom een voorlopig positief advies gegeven vooruit - lopend op zijn evaluatie later in 2020

Integratietrajecten Antes - Parnassia Groep De integratie van Antes en Parnassia Groep is tijdens diverse overlegvergaderingen aan de orde geweest De Concernclieumlntenraad heeft diverse adviesaanvragen in dat kader behandeld (integratie ICT Antes College - Parnassia Academie marketing en communicatie) De raad heeft zich bij de drie genoemde aanvragen uiteindelijk van advies onthouden omdat hij tot de conclusie kwam dat de onderwerpen weliswaar van belang zijn voor de organisatie Parnassia Groep maar dat er geen directe patieumlntenbelangen mee waren gemoeid En dat hij met het positief advies op de fusie in feite ook positief advies op de drie voorgenomen integraties had gegeven

Samenwerk ing met Florence en Incluzio De Concernclieumlntenraad kon zich goed vinden in de voorgenomen samenwerking die tot doel heeft de bereikbaarheid van de instellingen voor patieumlnten te verbeteren en mogelijkerwijs zal leiden tot het opzetten van een gezamenlijk medisch contactcentrum in de regio Haaglanden Hij overwoog daarbij dat persoonlijk contact met de behandelaar weliswaar belangrijk is voor de patieumlnt maar dat de moderne (digitale) hulpmiddelen veel aanvullende mogelijkheden voor de behandeling bieden Hij voorziet dat dit in de nabije toekomst alleen maar toe zal nemen en oordeelde het verstandig om daar goed op voorbereid te zijn De samenwerking is volgens de raad een stap in de goede richting

Andere belangrijke bespreekpunten met de raad van bestuur gedurende het verslagjaar waren bull De ontwikkeling van de wachtlijsten met name bij jeugd bull De financiering van de zorg en de onderhandelingen daarover met gemeenten en zorgverzekeraars bull De uitdaging met betrekking tot de personele bezetting als gevolg van het tekort van personeel en de inzet van

zzprsquoers of ander personeel niet in loondienst bull Woningnood binnen de sociale huisvesting waardoor ook de doorstroom van patieumlnten stagneert

bull Evaluatie Herstelgericht Organiseren (HGO) bull Het rookbeleid binnen Parnassia Groep De Concernclieumlntenraad heeft een enquecircte ingezet om de mening van

de achterban hierover te peilen De uitslag daarvan wordt in 2020 bekend

Deel 7 De besturing van onze groep

131

Medezeggenschap personeel ndash ondernemingsraad

Medezeggenschap van collegarsquos is van direct belang voor de kwaliteit van de besluitvorming en daarmee het functioneren van de organisatie op alle niveaus De medezeggenschap van collegarsquos vergroot de kwaliteit en effectiviteit van het beleid en het draagvlak daarvoor

Meedenken over en mee vormgeven aan het eigen werk is doorslaggevend voor slim werken en samenwerken en daarmee voor voldoening in en tevredenheid met het werk Zulke participatie moet zo dicht mogelijk bij de werkvloer gestalte krijgen Het werkoverleg op de afdeling is daarvoor bij uitstek de plek

Daarnaast en aanvullend daarop is er de formele medezeggenschap door middel van de ondernemingsraden in de (zorg)bedrijven en de centrale ondernemingsraad (COR) op groepsniveau De medezeggenschap is voor directies en raad van bestuur van groot belang om de inbreng vanuit medewerkers in de plannen die gevolgen voor collegarsquos hebben te borgen en signalen te ontvangen over zaken die vanuit het perspec tief van collegarsquos van belang zijn

Zie voor de ontwikkeling van de medezeggenschapsstructuur p 141

Uitgebrachte adviezen besproken beleidsissues en invloed op het beleid De COR en de raad van bestuur zijn negen keer bijeengekomen De overlegvergadering werd eenmaal bijgewoond door een lid van de raad van commissarissen De ontwikkeling van de financieumlle situatie van Parnassia Groep heeft daarbij als onderwerp continu op de agenda gestaan

Instemmingsaanvragen In 2019 heeft de raad van bestuur twaalf onderwerpen in het kader van artikel 27 Wet op de ondernemingsraden ter instemming aan de COR aangeboden te weten bull Actualisatie van de Gedragscode Parnassia Groep Respect voor grenzen bull Aanpassing regelingen opleidelingen bull Privacyverklaring voor collegarsquos en sollicitanten Parnassia Groep bull Reglement cameratoezicht

bull Aanpassing vergoedingspakket werkkostenregeling 20192020 en sportregeling bull Aanpassing klachtenregeling Wkkgz patieumlnten bull Aanpassing regeling eigen bijdrage opleidelingen bull Aanpassing regeling VOG

bull Reglement Klachtencommissie Personeelsamenvoeging klachtencommissies Antes - Parnassia Groep bull Richtlijnen inzet sensorsystemen bull Nieuwe Gedragscode Parnassia Groep bull Verlenging arbodienstverlening

Behalve op de instemmingsaanvraag reglement (digitaal) cameratoezicht heeft de COR op alle aanvragen positief gereageerd De instemming met het nieuwe reglement van de Klachtencommissie Personeel en de inzet van sensorsystemen in gebouwen werd begin 2020 verleend

Instemming inzake het reglement cameratoezicht werd niet verleend omdat er nog (analoge) camerasystemen zijn op locaties van de Parnassia Groep waar het oude reglement voor blijft gelden Beide reglementen zullen in eacuteeacuten reglement geharmoniseerd in 2020 aan de COR ter instemming worden aangeboden

In januari 2019 werd de geactualiseerde gedragscode aangeboden De gedragscode attendeert de collegarsquos van Parnassia Groep op een aantal grenzen aan gedrag die van belang zijn bij het voorkomen van grensoverschrijdend gedrag Vanwege de fusie met Antes was er behoefte aan een eenduidige regeling De COR verleende instemming onder de voorwaarde dat er uiterlijk in november een nieuwe gedragscode zou zijn Hij was van mening dat de geactualiseerde gedragscode verder gemoderniseerd diende te worden De COR heeft geparticipeerd in de werkgroep die de nieuwe gedragscode heeft geformuleerd in november is de nieuwe gemoderniseerde gedragscode van kracht geworden

Adviesaanvragen In 2019 heeft de COR de volgende twaalf adviesaanvragen in het kader van artikel 25 Wet op de ondernemingsraden behandeld bull Samenvoeging Parnassia Academie - Antes College bull Samenvoeging afdelingen marketing en communicatie Antes - Parnassia Groep

bull Samenvoeging ICT-organisaties Antes - Parnassia Groep bull Samenwerkingsovereenkomst Florence - Incluzio - Parnassia Groep

Deel 7 De besturing van onze groep

132

bull Integratie afdelingen verkoop Antes - Parnassia Groep bull Investeringsbegroting 2019

bull Benoeming lid raad van bestuur bull Uitbreiding Triora Belgieuml (hernieuwde adviesaanvraag) bull Integratie HR-afdelingen Antes - Parnassia Groep bull Samenwerking NewHealth Group - Stichting mirro

bull Benoeming lid stichtingsbestuur bull Overdracht activiteiten Triora International

Daarnaast heeft de COR in 2019 op vijf adviesaanvragen die in 2018 werden aangeboden een positief advies gegeven Dat betreft de volgende aanvragen bull Integratie vastgoedfacilitair Antes - Parnassia Groep bull Uitbreiding topstructuur

bull Gezamenlijk organiseren bull Samenvoeging Sprink Antes - Indigo Parnassia Groep bull Integratie control Antes - Parnassia Groep

De door de COR uitgebrachte adviezen zijn van wezenlijke invloed geweest op de te nemen besluiten

Antes Een aantal adviesaanvragen vloeit voort uit de fusieafspraken tussen Antes en Parnassia Groep In 2019 heeft de COR de verdere uitwerking van de fusie tussen Antes en Parnassia Groep middels verschillende adviesaanvragen ter advisering aangeboden gekregen Deze aanvragen werden door een commissie bestaande uit leden van de COR en de ondernemingsraden van Antes de Zorgholding en Indigo (ingeval van de adviesaanvraag Sprink - Indigo) behandeld Doordat deze commissie naast de COR-vergaderingen een eigen vergaderplanning hanteerde werden de adviestrajecten efficieumlnt en zorgvuldig doorlopen Bij de behandeling van de adviesaanvraag samenvoeging ICT-organisaties is de COR bijgestaan door een externe adviseur vanwege de complexiteit van de aanvraag De COR adviseerde om met de voorgenomen integratie verder te gaan en de medewerkers meer te betrekken bij het te doorlopen veranderproces Dat advies werd door de raad van bestuur overgenomen en resulteerde in een aanpassing van de uitvoering van het voornemen

Triora In 2018 had de COR geadviseerd het voorgenomen besluit om te investeren in uitbreiding van Triora in Belgieuml niet ten uitvoer te brengen Hier werd in 2019 een hernieuwde aanvraag voor ingediend waar de COR positief op adviseerde De voorgenomen overdracht van de buitenlandse activiteiten van Triora was eind 2019 nog niet afgerond Een deel van de adviesaanvraag betreffende een overname van Spaanse activiteiten werd via een spoedprocedure behandeld

Overige onderwerpen In 2019 heeft de COR in samenspraak met de raad van bestuur een poll onder de collegarsquos doen uitgaan om te peilen of er behoefte was aan een structureel verplichte vrije dag na Hemelvaartsdag Bijna 5000 collegarsquos gaven hun mening 40 van de collegarsquos wilde de regeling behouden om de vrijdag na Hemelvaartsdag verplicht vrij te nemen 60 van de collegarsquos was tegen Om die reden is de verplichte vrije dag ingetrokken Andere belangrijke onderwerpen van gesprek tussen de COR en raad van bestuur waren de fac iliteitenregeling voor de medezeggenschap het al of niet invoeren van een generatiepact en het management-development-programma in relatie tot de opvolgingsplanning van de raad van bestuur

133

Deel 8 DE STRUCTUUR VAN ONZE GROEP

Uitgangspunten voor de inrichting van de groep

Parnassia Groep wil haar zorg zo dicht mogelijk bij patieumlnten bieden Wij werken in kleinschalige teams van professionals samenwerkend met vele lokale partners

We bieden onze zorg zo mogelijk in de directe omgeving zo nodig thuis Een deel van de collegarsquos werkt in en om huisartsenpraktijken of in wijkteams De teams zijn gebundeld in zorgbedrijven en worden ondersteund door gezamenlijk georganiseerde diensten

Taken van de organisatie

In onze organisatie zijn vier taken te vervullen

De taak van behandelaars en hun teams is in drie woorden samengevat bull Herstelondersteunende zorg bieden

Zodanig dat de patieumlnten die zij behandelen en begeleiden ons van harte aanbevelen

De groep ondersteunt hen daarbij door het optimaal uitvoeren van de volgende taken bull Ondersteuning en ontwikkeling met betrekking tot kwaliteit

van zorg Door specialismegroepen en met werkwijzen en hulpmidde- len die de kwaliteit van zorg ondersteunen

bull Ondersteuning en ontwikkeling met betrekking tot bedrijfs- voering Door gemeenschappelijk georganiseerde dienstverlening aan teams uitgaande van hun behoeften

bull Verkoop en besturing

Door extern met financiers afspraken te maken over onze patieumlntenzorg inclusief registratie en declaratie En door intern de samenhang doeltreffendheid en doelma- tigheid te bevorderen

De organisatiestructuur moet deze vier taken zoveel mogelijk ondersteunen

Besluitvorming

De zorgbedrijven verschillen onderling sterk van elkaar hun doelgroepen zijn verschillend dus ook het soort gespecialiseerde zorg dat zij leveren en zij hebben verschillende werkgebieden Zij moeten om hun werk goed te kunnen doen een grote mate van zelfstandigheid hebben en zelf beslissingen kunnen nemen

Op groepsniveau worden die beslissingen genomen en die afspraken gemaakt die ervoor zorgen dat Parnassia Groep werkelijk toegevoegde waarde heeft voor de zorgbedrijven waardoor zij beter kunnen presteren dan wanneer ze zelfstandig zouden zijn Door op groepsniveau alleen besluiten te nemen die noodzakelijk zijn in het kader van de gezamenlijke strategie blijven de lijnen kort en kunnen de zorgbedrijven hun patieumlnten snel en goed bedienen De bestuursraad zijnde de vergadering van de raad van bestuur en bestuurders van de zorgbedrijven heeft tot taak zorg te dragen voor een samenhangend groepsbeleid

Ook dragen bestuurders en directeuren voor de gehele groep beleidsverantwoordelijkheid voor een of meer specifieke beleidsonderwerpen enof groepsbrede projecten

Tevens zijn er overleggen op het gebied van zorg en bedrijfsvoering waar overstijgende onderwerpen worden gedeeld Om de beleidsvoorbereiding gezamenlijk te doen en collegarsquos daarbij te betrekken worden er beleidsdagen georganiseerd met alle directeurenbestuurders en een jaarlijkse dag voor de leidinggevenden

Bijlagen

135

Omdat we vaak regionaal werken is er door samenwerkende zorgbedrijven in een regio een kalender opgesteld met de onderwerpen die in die regio in het belang van een goede patieumlntenzorg gezamenlijk worden uitgevoerd

Organisatiestructuur

De patieumlnt en zijn omgeving staan voor onze organisatie centraal De patieumlnt wordt behandeld en bij zijn herstel geholpen door onze gespecialiseerde doelgroepgerichte zorgbedrijven ondersteund door ondersteunende bedrijven

Zorgbedrijven

Voor de structurering van onze (zorg)organisatie is het bieden van specialistische zorg voor omschreven doelgroepen het vertrekpunt Parnassia Groep kent zorgbedrijven die onder eigen merken opereren In deze zorgbedrijven bundelen wij specialistische teams die gezien hun methode enof doelgroep aan elkaar verwant zijn samenhang vereisen en elkaar in de ontwikkeling en uitvoering van de zorg kunnen versterken

Bij aanvang van 2019 was sprake van combinaties van zorgbedrijven met een gezamenlijke directie de combinatie i-psy PsyQ en Brijder en de combinatie Parnassia Noord-Holland (voorheen Dijk en Duin) en Parnassia Haaglanden Ook functioneerden Antes Zorg en Bavo Europoort als twee zorgbedrijven onder een gezamenlijk bestuur Met de eerdere vorming van deze directiecombinaties werd met name beoogd de samenhangsynergie te versterken en daardoor verdere inhoudelijke kwaliteitswinst mogelijk te maken Ook konden (met name besturings)kosten erdoor worden teruggebracht

Begin 2019 werden vervolgstappen gezet door middel van juridische samenvoegingen van zorgbedrijven (zie p 138) De combinaties werden omgevormd tot eacuteeacuten zorgbedrijf met herziene organisatiestructuren en verdeling van directie- portefeuilles Dat leidde tot de volgende indeling van de zorgorganisatie

bull Indigo (basis-GGZ)

Per 1 januari 2019 is Sprink (voorheen onderdeel Antes) samengegaan met Indigo Rijnmond

bull 1nP (ambulante GGZ door zelfstandige behandelaars samenwerkend in resultaatverantwoordelijke eenheden)

Bijlagen

136

bull Youz (kinder- en jeugdpsychiatrie) Dit is sinds januari 2019 de naam van het zorgbedrijf waarin samengingen de voormalige zorgbedrijven Lucertis

en De Jutters alsmede het dr Leo Kannerhuis Deze zorgbedrijf- en merknamen zijn verdwenen met uitzondering van Dr Leo Kannerhuis Deze naam blijft gehandhaafd als lsquolabelrsquo onder de merknaam Youz voor alle afdelingen die gespecialiseerd zijn in autisme De organisatorische hoofdstructuur van Youz kenmerkt zich door een indeling in een zestal regiorsquos (Noord- HollandUtrecht Haaglanden Rijnmond GelderlandTwente Noord-BrabantNijmegen en Limburg)

i-psy PsyQ Brijder

Dit is sinds januari 2019 de naam van het zorgbedrijf waarin samengingen de voormalige zorgbedrijven o i-psy (interculturele psychiatrie) o PsyQ (gespecialiseerde behandeling van psychische klachten) o Brijder (verslavingszorg)

Deze namen duiden geen organisatie-eenheden meer aan zij fungeren alleen nog als merknaam Het werkgebied van het zorgbedrijf is ingedeeld in vier regiorsquos Haaglanden Rijnmond Noord-Holland en Overige regiorsquos

bull Parnassia (ketenzorg regiorsquos Noord-Holland en Haaglanden)

Dit is sinds januari 2019 de naam van het zorgbedrijf waarin samengingen de voormalige zorgbedrijven o Dijk en Duin (Noord-Holland) o Parnassia (Haaglanden)

De merknaam Dijk en Duin is verdwenen De organisatorische hoofdstructuur van Parnassia kent drie onderdelen Volwassenenpsychiatrie Noord-Holland Volwassenenpsychiatrie Haaglanden en Ouderenpsychiatrie (beide regiorsquos)

bull Antes (ketenzorg en verslavingszorg regio Rijnmond)

Dit is de naam van het zorgbedrijf waarin in 2017 samengingen de voormalige zorgbedrijven o Antes Zorg o Bavo Europoort

Per 1 januari 2019 is Antes overgegaan op een nieuwe divisiestructuur met een hoofdindeling naar typen zorg (klinisch en ambulant) De onderdelen van de moederbedrijven bewegen zich naar volledige integratie Ten gevolge van die integratie is de merknaam Bavo Europoort in maart 2020 verdwenen

Een bijzondere positie heeft onze joint venture met Altrecht bull Fivoor (forensische en intensieve zorg)

Gezien de langjarige problematiek van de meeste forensische patieumlnten werkt Fivoor intensief samen met andere onderdelen van de groep met name de ketenzorgbedrijven

Naast deze zorgbedrijven maken deel uit van Parnassia Groep bull Triora (verslavingszorg) bull Reakt (maatschappelijke opvang dagbesteding activering en participatie en re-integratie)

Naast de activiteiten van genoemde onderdelen participeren wij in diverse zorg- en andere activiteiten met partners door middel van PG Participaties Zie p 140

Aansturing zorgbedrijven De zorgbedrijven staan onder leiding van directies onder voorzitterschap van een bestuurbestuurder die samen met de directeuren verantwoording aflegt aan de raad van bestuur De bestuurders zijn eindverantwoordelijk voor het functioneren van hun bedrijf Ook dragen zij medeverantwoordelijk- heid voor het functioneren van de groep als geheel onder meer door te participeren in de bestuursraad

Ondersteuning

De ondersteunende functiesbedrijven zijn als volgt georganiseerd

bull De Parnassia Groep Academie vervult ondersteunende taken en verleent diensten op het gebied van opleiding en onderzoek en verzorgt de ondersteuning van de specialismegroepen (zie p 73 ev) De Parnassia Groep Academie kwam voort uit de samenvoeging van het Antes College en de Parnassia Academie die begin 2019 plaatsvond

Bijlagen

137

bull De teams Marketing en communicatie Verkoop Groepscontrol en de Groepsstaf ondersteunen het bestuur van de groep

In 2019 werden verdere voorbereidingen getroffen om de bestuursondersteuning te versterken door middel van bundeling van generalistische stafcapaciteit die nu nog deels in groepsstaf deels in de zorgbedrijven en deels in de ondersteunende bedrijven is gepositioneerd Dit zal in 2020 zijn definitieve beslag krijgen door de vorming van het Bureau Bestuursondersteuning

bull De geneesheer-directeur Parnassia Groep met zijn bureau is onderdeel van de groepsstaf Ook de regionaal voor de zorgbedrijven werkende geneesheren-directeuren zijn hier gepositioneerd

bull Het Service Centrum vervult een breed scala aan ondersteunende taken In 2018 werd een herstructurering doorgevoerd waarbij vijf clusters werden gevormd te weten Collegarsquos Patieumln- ten Financiers ICT en Financieumln

Deze ondersteunende functies maken deel uit van PG Zorgholding BV

bull Het Facilitair Bedrijf verzorgt facilitaire diensten met name op het gebied van patieumlnten voeding beveiliging en goederenlogistiek De dienstverlening is regionaal georganiseerd

bull Vastgoed vervult voor de zorg- en ondersteunende bedrijven de rol van verhuurder van het vastgoed Vastgoed Beheer PG BV vervult de externe huurders- en interne verhuurdersfunctie en draagt zorg voor ruimtebeheer projectontwikkeling en vastgoedmanagement (zie ook p 92 ev Huisvesting en facilitaire zaken)

Deze twee onderdelen werken onder eacuteeacuten directie Vastgoed en Facilitair Bedrijf

Integratie ondersteunende afdelingen naar aanleiding van aansluitingen Diverse aansluitingen van collega-zorgaanbieders bij Parnassia Groep werden in de eerste plaats ingegeven door zorginhoudelijke overwegingen (kwaliteitswinst synergie) Daarnaast zijn er synergievoordelen op ondersteunende processen te realiseren met zowel kwaliteits- als efficiencyvoordelen Zo werden in het Fusiedocument Antes - Parnassia Groep de resultaten vastgelegd die de fusie tussen 2017 en 2020 moet opleveren waaronder (resultaat 7) ldquoSynergievoordelen op secundaire processen (vastgoed inkoop onder- steunende functies) behalen door een gezamenlijke aanpak (hellip) Dit willen wij onder andere bereiken door het gezamenlijk organiseren van alle gezamenlijke (centrale) en regionale (lokale) ondersteunende dienstenrdquo

In 2019 werd veel inzet gepleegd om die beoogde voordelen stapsgewijs te behalen Zo werd in 2019 de integratie gerealiseerd voor onder meer verkoop marketing en communicatie de ICT-organisatie(s) control facilitair en vastgoed

Voacuteoacuter de aansluitingen werd al onderkend dat we bij de samenvoegingen vaak lastigheden te overwinnen hebben en soms ook investeringen gedaan moeten worden om de beoogde verbeteringen en besparingen ten volle te realiseren Gaat het om investeringen in systemen dan laten we deze zoveel als mogelijk samenvallen met verbeteringen vernieuwingen waartoe de noodzaak toch al aanwezig was

Juridische structuur

Parnassia Groep heeft haar activiteiten ondergebracht in diverse rechtspersonen (besloten vennootschappen) binnen een groep met een holdingstructuur

Vergeleken met de traditionele stichtingsstructuur biedt dit betere mogelijkheden tot bull heldere samenwerkingsvormen metparticipatie in activiteiten van andere organisaties

bull heldere positionering naar doelgroepen bull kleinschalig organiseren binnen een groep van relatief grote omvang bull transparantie in financierings- en geldstromen ten aanzien van zorgactiviteiten en vastgoed

bull participatie door partners in onze activiteiten bull de nodige checks and balances in het systeem van bestuur en toezicht (governance) bull risicospreiding en -reductie Door op een aantal themarsquos samen te werken binnen het grotere verband van de groep behalen de onderdelen kwaliteits- en kostenvoordelen voor patieumlnten (zoals een breed zorgaanbod synergie bij investeringen in verbetering en vernieuwing) en voor collegarsquos (zoals een grote interne arbeidsmarkt met een gemeenschappelijk sociaal plan)

Bij aanvang van het verslagjaar hield de Stichting Parnassia alle aandelen van PG Zorgholding BV drie vastgoed-bvrsquos en PG Participaties BV

Parnassia Groep is ingericht op basis van het structuurregime voor vennootschappen

Bijlagen

138

bull Aan het hoofd van de groep staat Parnassia Groep BV Deze bv is een structuurvennootschap met twee bestuur- lijke organen een raad van commissarissen en een raad van bestuur De raad van commissarissen heeft een actieve rol als toezichthouder Parnassia Groep BV houdt de aandelen van PG Zorgholding BV de vastgoed-bvrsquos en PG Participaties BV

bull De Stichting Parnassia houdt alle aandelen van de groep De stichting heeft als belangrijkste taak het bewaken van het profiel van de groep zodat de zorg aan de verschillende doelgroepen van GGZ-patieumlnten ook op de lange termijn wordt gerealiseerd Het gaat om continuiumlteit en duurzaamheid van de organisatie Daarvoor heeft de stichting als aandeelhouder een aantal wettelijke bevoegdheden De stichting heeft vooral een scope gericht op de lange termijn en op de ontwikkelingen in de algemeen maatschappelijke context

Zo ligt het primaire toezicht conform de relevante regelgeving in de zorg bij de raad van commissarissen en heeft de stichting als AVA een controlerende functie ten aanzien van de wijze waarop de governance daadwerkelijk wordt vormgegeven De verdeling van toezichtstaken kan als volgt worden samengevat enerzijds een toezicht op continuiumlteit en visie en missie door het stichtingsbestuur (waar sta je voor) en anderzijds een meer direct toezicht op het bestuur van de groep door de raad van commissarissen (waar gaan we voor)

In de statuten van Parnassia Groep BV is bepaald dat eventuele exploitatieoverschotten worden gereserveerd voor de exploitatie in bijzondere gevallen kan worden besloten deze gedeeltelijk aan te wenden ten behoeve van de Neder- landse gezondheidszorg in het algemeen Zo kunnen er door de groep geen uitkeringen worden gedaan aan derden met andere commercieumlle doelstellingen

Vereenvoudiging juridische hoofdstructuur De juridische hoofdstructuur van Parnassia Groep onderging in januari 2019 wijzigingen

Er vond een fusie plaats van dochtervennootschappen van PG Zorgholding BV die tezamen een combinatie van zorgbedrijven onder eacuteeacuten bestuurdirectie vormden bull De Jutters BV Lucertis BV en het dr Leo Kannerhuis BV fuseerden tot Youz BV bull i-psy BV PsyQ BV en Brijder Verslavingszorg BV fuseerden tot i-psy PsyQ Brijder BV

Voorts werd per 2 januari 2019 de naam van Dijk en Duin BV gewijzigd in Parnassia Noord-Holland BV en de naam van Parnassia BV in Parnassia Haaglanden BV

Dit leidde tot de volgende vereenvoudigde structuur Deze bleef ongewijzigd tot 31 december 2019

Een volledig overzicht van groepsmaatschappijen van Parnassia Groep per 31 december is opgenomen als toelich- ting bij de Jaarrekening 2019

Bijlagen

139

Fivoor Samen met Stichting FPC De Kijvelanden en Aventurijn hebben wij Fivoor opgericht

In het verslagjaar hield PG Zorgholding 575 van de aandelen en Altrecht 425 De Stichting Prioriteit Fivoor houdt vooralsnog een prioriteitsaandeel voor een beperkt aantal (juridische) onderwerpen Zie voor de implicaties die de deelname in Fivoor heeft voor de jaarverslaggeving bijlage 2 Uitgangspunten van de verslaglegging

Parnassia Groep BV exploiteert samen met Fivoor BV en Sodexo Belgieuml de Forensisch Psychiatrische Centra Gent NV (naar Belgisch recht) Deze NV heeft twee vestigingen in Gent en Antwerpen Parnassia Groep BV houdt samen met de Stichting FPC De Kijvelanden 60 van de aandelen van deze NV (35 Stichting FPC De Kijvelanden 25 Parnassia Groep)

PG Zorgholding BV PG Zorgholding BV houdt de aandelen van de bvrsquos waarin de zorgbedrijven zijn ondergebracht Zij voeren de zorg- verlening uit

Als volgt is gewaarborgd dat Parnassia Groep BV als beheerder van de toelating haar verantwoordelijkheid voor de geleverde zorg kan nakomen Parnassia Groep BV is de contractpartner voor de inkoop van zorg in het kader van de Zorgverzekeringswet (Zvw) de Wmo (in een aantal gevallen) en de Wlz Voor justitie contracteert Fivoor onderdelen van Parnassia Groep zijn onderaannemer Alleen Antes Zorg contracteert zelfstandig met het ministerie van Justitie en Veiligheid tot en met ten minste 2020 Parnassia Groep BV besteedt door middel van een lsquoovereenkomst tot uitbesteding van zorgrsquo de uitvoering van de zorg uit aan PG Zorgholding BV die op haar beurt zulke overeenkomsten sluit met de zorgbedrijven

Deelnemingen van zorgbedrijven bull Youz BV

o neemt samen met Stichting Emergis deel in Emergis-Lucertis kinder- en jeugdpsychiatrie BV o houdt aandelen in Schakenbosch Zorg voor Jeugdigen BV samen met Stichting Jeugdformaat en

Stichting Ipse de Bruggen ieder voor 333 o nam samen met Stichting Yulius deel in Yulius-Lucertis Combinatie BV (elk voor 50) Omdat de

beoogde samenwerking niet tot stand kwam werd deze vennootschap ontbonden op 26 februari 2019 o houdt 100 van de aandelen van het dr Leo Kannerhuis Nederland BV een samenwerkingsverband van

(GGZ-)instellingen Per 1 januari 2018 heeft de vennootschap de activiteiten in het door haar onder- houden franchiseconstruct afgerond De vennootschap wordt in 2020 ontbonden

bull i-psy BV kende een holdingstructuur met regionale i-psy-BVrsquos Deze zijn in januari 2019 overgenomen door de moeder-i-psy-BV voorafgaand aan de fusie per 23 januari 2019 van i-psy BV PsyQ BV en Brijder Verslavings- zorg BV tot i-psy PsyQ Brijder BV

bull Antes Zorg BV hield 100 van de aandelen van Sprink BV die korte behandelingen bood voor mensen met lichte psychische aandoeningen enof verslavingsproblemen De activiteiten van Sprink BV zijn begin 2019 overgegaan naar Indigo Rijnmond en werden voorgezet onder die merknaam De vennootschap is op 23 juli 2019 door fusie met de moeder verdwenen

bull Antes Zorg BV hield 100 van de aandelen van Antes Werkmaatschappij BV die werd opgericht om er personeel en activiteiten in het kader van de Wmo en gemeentelijke subsidies in onder te brengen Vanwege niet bij de oprichting voorziene ontwikkelingen had de vennootschap geen functie meer en is die op 23 juli 2019 door fusie met de moeder verdwenen

bull Parnassia Haaglanden BV houdt sinds 28 februari 2019 50 van de aandelen in Klinisch Centrum Nootdorp BV

Dit is een samenwerking met Ipse de Bruggen In het Klinisch Centrum worden volwassen clieumlnten met een verstandelijke beperking en een psychiatrische aandoening behandeld Het doel van deze samenwerking is het verbeteren van de zorg voor deze doelgroep

Tot PG Zorgholding BV behoren de organisatieonderdelen Parnassia Groep Academie Service Centrum Verkoop Marcom Groepscontrol en de groepsstaf Deze onderdelen hebben geen (eigen) rechtspersoonlijkheid

Het bestuur van PG Zorgholding BV bestaat uit Parnassia Groep BV en is een personele unie met de raad van bestuur van de groep

Vastgoed-bvrsquos Het vastgoed van Parnassia Groep is ondergebracht in twee bvrsquos waardoor er transparantie is ten aanzien van het WTZi-gefinancierde en het niet-WTZi-gefinancierde vastgoed In WTZi-Vastgoed PG BV en Vastgoed PG BV is al het WTZi- respectievelijk niet-WTZi-gefinancierde vastgoed van de groep ondergebracht

Bijlagen

140

In Vastgoed Beheer PG BV zijn de beheers- en ontwikkelingstaken ondergebracht Ook verzorgt Vastgoed Beheer de directievoering en het bestuur van genoemde vastgoed-bvrsquos alsmede van Nieuw Koningsduin BV

Het bestuur van Vastgoed Beheer PG BV en de daarmee verbonden vastgoed-bvrsquos is in handen van een bestuurder (03 fte)

PG Participaties BV Deelnemingen van Parnassia Groep in rechtspersonen die geen deel uitmaken van de werkorganisatie van de groep worden gehouden door PG Participaties BV Hierin zijn ondergebracht ondernemingen waarin Parnassia Groep een (aandelen)belang heeft genomen Het gaat om organisaties die onze missie rechtstreeks ondersteunen en waarvan wij menen dat het belangrijk is om ze weliswaar op afstand mede aan te sturen Na enige tijd zal er dan een besluit genomen worden om het belang in zo een organisatie verder uit te breiden structureel in de groep onder te brengen dan wel te verkopen

PG Participaties is er om de zorgbedrijven en de zorgholding te ondersteunen zodat zij hun missie kunnen realiseren Dit doet PG Participaties door bull het beheer van deelnemingen bull participatie in innovatieve bedrijven buiten de groep bull het bieden van een infrastructuur voor fusie of samenwerking met andere zorginstellingen

bull het stimuleren van intern ondernemerschap binnen de groep

Het bestuur van PG Participaties bestaat uit de raad van bestuur van de groep

Deelnemingen PG Participaties BV per 31 december 2019

Zorg organisaties die zorg bieden aan patieumlnten Belang Sinds

Parnassia International Holding BV Houdstermaatschappij voor internationale

zorgactiviteiten

100 mei 2013

Reakt BV Maatschappelijke opvang dagbesteding

activering amp participatie en re-integratie

100 januari 2014

Regionaal Instituut voor Dyslexie BV Dyslexiezorg 60 mei 2018

E-health organisaties voor innovaties op het gebied van e-health

New Health Group BV E-health-platform en -modules 100 september 2013

Sense Health BV E-health-modules 33 november 2014

Super Brains BV E-Mental Health Platform ADHD 51 mei 2016

Franchiseorganisaties

PsyQ Nederland BV Specialistische GGZ 42 april 2006

Indigo Service Organisatie BV Generalistische basis-GGZ 125 april 2008

Leveranciers van ondersteunende diensten

Carew ay BV ICT-applicaties 51 december 2007

SBA Interholding BV Bouw advies en -management 33 januari 2007 Study2Go E-learning-platform 60 december 2017

In januari 2020 werd besloten tot een voorgenomen samenwerking tussen PG Participaties en ORTEC BV waarbij laatstgenoemde partij een aandelenbelang krijgt in NewHealth Group BV van 55 en het belang van PG Participaties BV zal teruggaan van 100 naar 45

Parnassia International Holding BV houdt 100 van de aandelen van een verslavingskliniek in Alicante (Spanje) Deze richt zich op Spaanse patieumlnten en patieumlnten van elders uit Europa (niet Nederland) Tevens houdt zij 60 van de aandelen in een tweede kliniek voor verslavingszorg in Malaga die zich richt op dezelfde doelgroepen In maart 2020 werd besloten na evaluatie van de resultaten en gezien de perspectieven na de langdurige corona- crisis dat Parnassia International Holding BV de kliniek in Alicante zal sluiten en die in Malaga over zal dragen aan de medeaandeelhouder

Naast bovenstaande deelnemingen heeft PB Participaties BV ook de zeggenschap over bull Stichting 1nP en haar dochterbedrijf DataMedicare BV middels de benoeming van de leden van de raad van

toezicht 1nP levert ambulante GGZ aan volwassenen ouderen jeugdigen en kinderen door middel van een landelijk dekkend netwerk van plusminus 550 aangesloten zelfstandige behandelaars

Bijlagen

141

bull Stichting ActiefTalent Deze stichting zorgde voor sociale activering arbeidsactivering dagbesteding en arbeids - re-integratie van verslaafde mensen in het werkgebied van Brijder Per 23 januari 2019 is ActiefTalent gefuseerd met Reakt BV en daarbij verdwenen

De genoemde rechtspersonen zijn voor zover het meerderheidsbelangen betreft in de jaarrekening van Parnassia Groep BV meegeconsolideerd en daar vermeld in de bijlage Overige deelnemingen

Aan de groep gelieerde rechtspersonen Voorts is sprake van een aantal gelieerde stichtingen Deze stichtingen ondersteunen in beperkte mate de activiteiten van Parnassia Groep Deze stichtingen zijn niet in de consolidatie opgenomen aangezien Parnassia Groep er geen overwegende zeggen- schap in heeft Wel is zij vertegenwoordigd in de meeste van hun besturen Het betreft bull Stichting Vrienden van de Parnassia Groep De doelstelling van deze stichting is het ondersteunen van de zorg

van Parnassia Groep door extra activiteiten en faciliteiten te bieden voor patieumlnten op het gebied van wonen werken studeren en recreeumlren Zie ook p 85 Twee bestuurders worden benoemd door de raad van bestuur van Parnassia Groep

bull Stichting Fonds Noodhulp Patieumlnten die in ernstige financieumlle nood zitten kunnen een gift krijgen voor voedsel kleding inrichtingskosten en vervoersmiddelen uit het Fonds Noodhulp De voorzitter van het bestuur wordt door de raad van bestuur van Parnassia Groep benoemd

bull Stichting Buurt mv Deze werd in 2011 door Bouman GGZ opgezet als steuntje in de rug voor kwetsbare mensen die in een sociaal isolement terecht zijn gekomen Als uitvloeisel van de invoering van de Wmo stopte de subsidie in Rotterdam in 2016 en door het aantrekken van de economie verminderde de in- en doorstroom Het bestuur heeft moeten besluiten Buurt mv te beeumlindigen Deze Stichting is op 17 december 2019 ontbonden

bull Stichting Wonen PG De Stichting Wonen PG heeft als doel het verhuren van onzelfstandige en zelfstandige woonruimte aan (ex-)clieumlnten van Parnassia Groep De bestuurder van de stichting is Vastgoed Beheer PG BV

Medezeggenschapsstructuur

Medezeggenschap patieumlnten

De medezeggenschap patieumlnten kende eind 2019 vijftien clieumlntenraden Daarnaast is er een Concernclieumlntenraad waarin vertegenwoordigd zijn de clieumlntenraden van de zorgbedrijven Youz (zowel een jongerenraad als een clieumlnten- raad) i-psy PsyQ Brijder Antes Zorg Bavo Europoort Parnassia Noord-Holland en Parnassia Haaglanden Reakt en Fivoor Ook de Stichting 1nP en Triora hebben clieumlntenraden die afstemming onderhouden met de Concern- clieumlntenraad De raden van Antes Zorg en Bavo Europoort respectievelijk i-psy PsyQ en Brijder hebben ook tijdelijke (centrale) clieumlntenraden gevormd In 2020 zullen verdere stappen worden gezet naar de samenvoeging van die raden

De Concernclieumlntenraad is de gesprekspartner van de raad van bestuur voor zaken die de groep als geheel betreffen en vertegenwoordigt ook de belangen van de clieumlnten van Indigo

Eind 2019 heeft een brede commissie bestaande uit leden van de Concernclieumlntenraad haar opdracht om met een voorstel te komen voor de inrichting van de medezeggenschapsstructuur op groepsniveau afgerond Het voorstel van de commissie is door de raad van bestuur en Concernclieumlntenraad overgenomen Het voorstel zal in 2020 nader worden uitgewerkt in een regeling waarin de medezeggenschap van Parnassia Groep wordt beschreven en de bevoegdheden van de raden op de verschillende niveaus van de groep worden vastgelegd

Op p hellip beschrijven wij de ontwikkeling van de medezeggenschap in 2019 de door de Concernclieumlntenraad uitgebrachte adviezen en de met hem besproken beleidsvoornemens

Medezeggenschap personeel

Parnassia Groep kende eind 2019 acht ondernemingsraden en een Centrale Ondernemingsraad Alle zorgbedrijven en PG Zorgholding BV hebben een eigen ondernemingsraad Alle ondernemingsraden hebben een vertegenwoor- diging in de Centrale Ondernemingsraad die 15 zetels heeft Deze is de gesprekspartner van de raad van bestuur voor zaken die de groep als geheel betreffen

Het samengaan van de drie ondernemingsraden van Lucertis De Jutters en het dr Leo Kannerhuis tot eacuteeacuten onder- nemingsraad voor Youz is in 2019 gerealiseerd Zo ook het samengaan van de ondernemingsraden van Antes Zorg

Bijlagen

142

en Bavo Europoort tot eacuteeacuten ondernemingsraad voor Antes Beide ondernemingsraden (Antes en Youz) werken met onderdeelscommissies die zelfstandige bevoegdheden hebben

Op p 131 ev beschrijven wij de ontwikkeling van de medezeggenschap in 2019 de door de Centrale Ondernemings- raad uitgebrachte adviezen en de met hem besproken beleidsvoornemens

143

BIJLAGEN

Bijlage 1 Algemene identificatiegegevens

Naam verslagleggende rechtspersoon Parnassia Groep BV Adres Monsterseweg 93 Postcode 2553 RJ Plaats Den Haag Telefoonnummer 088 - 357 16 22 Nummer Kamer van Koophandel 24417607 E-mailadres rvb-secparnassiagroepnl Internetpagina wwwparnassiagroepnl

Bijlagen

145

Bijlage 2 Uitgangspunten van de verslaggeving

De jaarverantwoording van Parnassia Groep bestaat uit dit jaarverslag

de jaarrekening overige gegevens (opgenomen bij de jaarrekening)

Op bovengenoemde onderdelen heeft de controleverklaring van de accountant betrekking Daarnaast hebben wij kwantitatieve gegevens aangeleverd bij het CIBG via DigiMV

Van dit jaarverslag maken deel uit het verslag van de raad van commissarissen (zie p 118 ev) en het verslag van het bestuur van de Stichting Parnassia (AVA) (zie p 123 ev)

Zie voor nadere informatie over de formele aspecten van de jaarverslaggeving ook in de jaarrekening onder Grondslagen van waardering en resultaatbepaling

Parnassia Groep heeft de zorg aan haar patieumlnten kleinschalig georganiseerd in afdelingenbehandelteams Deze maken deel uit van zorgbedrijven Zie Juridische structuur p 137 ev Deze onderdelen hebben rechtspersoonlijkheid (besloten vennootschap) Zij publiceren een eigen jaarverslaggeving conform de voorschriften uit het Burgerlijk Wetboek

Dit geldt ook voor de tot de groep behorende vastgoedbedrijven en voor Parnassia Groep Participaties en daarin ondergebrachte onderdelen waaronder Reakt BV

Zoals vermeld onder Juridische structuur houdt Parnassia Groep 575 van Fivoor BV Parnassia Groep past een proportionele consolidatie toe van de balansposten en verlies - en winstposten van Fivoor BV in haar jaarrekening aangezien er sprake van een joint venture waarin op grond van de aandeelhouders- overeenkomst op belangrijke onderwerpen gezamenlijk wordt besloten door beide aandeelhouders Altrecht en Parnassia Groep In dit jaarverslag wordt Fivoor derhalve proportioneel meegeteld voor in elk geval de belangrijke indicatoren met een financieumlle componentimpact zoals zojuist genoemd met dezelfde restrictie

De jaarverslaggeving van alle genoemde onderdelen wordt geconsolideerd in de jaarverslaggeving van Parnassia Groep Dit geldt ook voor die van de Stichting 1nP die zich bij de groep aansloot in 2015 Stichting 1nP voldoet uit hoofde van haar toelating daarnaast aan de verplichting tot (beperkte) verantwoording via DigiMV

Verantwoordelijkheid voor de verslaggeving Het verslag van de raad van commissarissen (p 118 ev) is door de raad van commissarissen zelf vastgesteld De overige inhoud van dit jaarverslag is vastgesteld door de raad van bestuur en goedgekeurd door de raad van commissarissen De jaarrekening is voorzien van advies van de raad van commissarissen vastgesteld door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders (AVA) van Parnassia Groep BV zijnde het bestuur van de Stichting Parnassia De raad van bestuur is verantwoordelijk voor de kwantitatieve gegevens aangeleverd bij het CIBG via DigiMV

Niveau van verantwoording De verslaggeving heeft betrekking op Parnassia Groep als geheel Uitgangspunt bij de verslaggeving is verantwoor- ding op het niveau van de groep

In de via DigiMV aangeleverde verplichte bijlagen verantwoorden wij Parnassia Groep als eacuteeacuten organisatorische eenheid Met de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd zijn nog geen andere afspraken over het verantwoordingsni - veau gemaakt

Uitsplitsing naar onderliggende zorg- en ondersteunende bedrijven De financieumlle en niet-financieumlle informatie in ons jaarverslag wordt op een aantal onderdelen uitgesplitst cq verbijzonderd naar onze diverse zorg- en ondersteunende bedrijven Deze informatie sluit aan op de afzonderlijke jaarverslagen die onze zorg- en ondersteunende bedrijven met eigen rechtspersoonlijkheid (bvrsquos) publiceren conform de wettelijke voorschriften

Bijlagen

146

Gebeurtenissen na het verslagjaar Belangrijke gebeurtenissen die hebben plaatsgevonden na 31 december 2019 tot aan de vaststelling van dit jaar- verslag zijn in dit jaarverslag vermeld voor zover deze verband houden metin het verlengde liggen van beschreven ontwikkelingen in 2019

Bijlagen

147

Bijlage 3 Kerngegevens patieumlnten capaciteit personeel en opbrengsten

De tabel op de volgende pagina bevat de kerngegevens met betrekking tot bovenstaande onderwerpen uitgesplitst naar onze (zorg)bedrijven

Zie voor meer informatie over de betreffende onderwerpen bull Aantal patieumlntenclieumlnten p 62

bull Capaciteit p 52 ev bull Personeel p 64 ev bull Opbrengsten p 107

148

Bijlagen

Kerngegevens Parnassia Groep 2019

Parnassia Groep

totaal

Indigo

BV Youz

BV

i-psy PsyQ Brijder

BV

Parnassia Noord-

Holland BV

Parnassia Haag-

landen BV

Antes

Holding BV

Fivoor BV

(575)

Parnassia Groep

overig1

Patieumlntenclieumlnten2

Aantal in zorg op 1 januari van verslagjaar (a) 103419 4731 16737 37537 4497 6574 22772 2616 9811

Aantal nieuw ingeschreven in verslagjaar (b) 67205 7462 12011 25986 2839 5643 12362 1650 9495

Totaal aantal patieumlntenclieumlnten (c) 170624 12193 28748 63523 7336 12217 35134 4266 19306

Waarin niet inbegrepen clieumlnten POH 19386 19386

Totaal aantal patieumlntenclieumlnten inclusief clieumlnten POH 190010 31579

Aantal uitgeschreven in verslagjaar (d) 66921 7346 11408 26464 2904 4843 12508 2969 8720

Aantal patieumlntenclieumlnten in zorgbehandeling op 31-12 van

verslagjaar (e = c - d) 103703 4847 17340 37059 4432 7374

22626 1297 10586

Waarvan zorgzwaartepakket-patieumlnten-clieumlnten 1634 12 7 279 601 84 651

Capaciteit

Aantal gerealiseerde beddenplaatsen opnamesverblijf 3 3309 230 186 330 654 1585 292 32

Personeel

Aantal personeelsleden in loondienst per einde verslagjaar 12247 337 1847 2068 653 1246 3043 971 2083

Waarvan patieumlntgebonden 9571 286 1563 1677 552 1041 2594 759 1099

Waarvan niet-patieumlntgebonden 2676 51 284 391 101 205 449 212 984

Aantal fte personeelsleden in loondienst per einde verslagjaar 10053 266 1408 1695 466 958 2598 847 1814

Waarvan patieumlntgebonden 7779 223 1193 1366 400 784 2216 659 938

Waarvan niet-patieumlntgebonden 4 2274 43 215 329 66 174 382 188 877

Bedrijfsopbrengsten

Totaal bedrijfsopbrengsten in verslagjaar (x euro 1000) 993959 22593 126882 190843 59749 117554 280294 88919 107125

1 Deze kolom bevat het totaal van de overige onderdelen van Parnassia Groep Triora 1nP en Reakt PG Participaties en de ondersteunende bedrijven (excl onderaannemers)

2 Aantallen patieumlntenclieumlnten per zorgbedrijf l iggen opgeteld hoger dan voor Parnassia Groep totaal doordat sommige patieumlntenclieumlnten bij meerdere zorgbedrijven behandeling ontvingen Fivoor is excl

Stichting De Kijvelanden en Aventurijn 3 Conform definitie Monitor Intramurale GGZ van het Trimbos-instituut (aantal gerealiseerde verpleegdagen gedeeld door aantal dagen in het jaar) Bedden dr Leo Kannerhuis zijn meegeteld onder Youz

(anders dan op p hellip waar deze om reden van vergelijkbaarheid niet werden meegeteld) Aantal bedden Fivoor betreft het voorma lige Palier dus exclusief overige onderdelen Fivoor (Aventurijn Stichting

De Kijvelanden) 4 Inclusief medewerkers 1nP in loondienst

149

Bijlage 4 Toelatingen

Bijlagen

Parnassia Groep heeft WTZi-toelatingen voor de volgende zorgfuncties behandeling begeleiding verblijf

verpleging en persoonlijke verzorging

De toelatingen worden beheerd door Parnassia Groep BV Op basis van de toelatingen voeren onze zorgbedrijven de zorg uit Hieraan ten grondslag liggen overeenkomsten tot uitbesteding van zorg tussen de beheerder van de toelating en PG Zorgholding BV en vervolgens tussen PG Zorgholding BV en elk zorgbedrijf Door deze systematisch getrapte uitbestedingsovereenkomsten is gewaarborgd dat de beheerder van de toelating zijn verantwoordelijkheden voor de geleverde zorg kan nakomen

De WTZi-toelatingen van Antes in 2017 aangesloten bij Parnassia Groep zijn voorlopig in Antes Zorg BV gebleven De Zvw-activiteiten worden sinds 1 januari 2018 uitgevoerd via het contract van Parnassia Groep

Ook Youz en Stichting 1nP hebben nog een eigen toelating op grond van de WTZi Ook zij voeren de zorg uit als onderaannemer van de groep

150

Bijlage 5 Werkgebieden

Bijlagen

De werkgebieden van onze zorgmerken ultimo 2019 geven wij hieronder weer op basis van de GHOR-

regio-indeling

Werkgebieden Parnassia Groep

Nr GHOR-regio Indigo Youz i-psy PsyQ Brijder Parnassia Antes Fivoor

4 IJsselland x x

5 Tw ente x x

6 Noord- en Oost-Gelderland x

7 Gelderland-Midden x x

8 Gelderland-Zuid x x x

9 Utrecht x x x x

10 Noord-Holland-Noord x x x x x

11 Amsterdam-Amstelland x x x x

12 Kennemerland x x x x x x x

13 Zaanstreek-Waterland x x x x x x x

15 Haaglanden x x x x x x x

16 Hollands-Midden x x x x x x

17 Rotterdam-Rijnmond x x x x x x

18 Zuid-Holland-Zuid x x x x x

19 Zeeland x x

20 Midden- en West-Brabant x x x

21 Brabant-Noord x

22 Brabant-Zuidoost x x x x

23 Noord-Limburg x

24 Zuid-Limburg x

25 Flevoland x x x

Bijlagen

151

Bijlage 6 Externe strategie voldoen aan de vraag naar zorg

Kleinschalig zorg organiseren om optimaal te voldoen aan de vraag naar zorg dat is de kern van de

externe strategie die wij als grote organisatie al lange tijd uitvoeren

Onze groepsvisie zegt bull We werken in kleinschalige teams van professionals

bull We spelen altijd in op de plaatselijke omstandigheden en wensen in de wijk of het werkgebied bull We voelen ons samen met gemeenten verzekeraars en andere financiers en overheden verantwoordelijk om

deze steun zo goed en dichtbij mogelijk te organiseren met onze lokale partners

Om op kleinschalige wijze de beste specialistische zorg te kunnen realiseren is voldoende schaalgrootte nodig Deze hebben we de afgelopen jaren voor de meeste doelgroepen kunnen realiseren

Groei was altijd ingegeven door zorginhoudelijke overwegingen en heeft voor de patieumlnt geleid tot een breder en completer aanbod Schaalvergroting heeft het ook mogelijk gemaakt betere condities te scheppen voor deskundig- heidsbevordering wetenschappelijk onderzoek en aantrekkelijk werkgeverschap Tegelijkertijd was deze schaal - vergroting erop gericht de financieumlle risicorsquos te spreiden en beter te kunnen opvangen en ook om schaalvoordelen te behalen bij de ondersteunende functies

Onder het motto lsquoschoenmaker blijf bij je leestrsquo zijn we ons blijven concentreren op onze kernactiviteit het verlenen van gespecialiseerde geestelijke gezondheidszorg Wel zien we door de overhevelingen naar de gemeentes nieuwe samenwerkingen ontstaan met andere partners dan voorheen zoals de jeugdzorg Onze externe strategie in de door ons onderscheiden regiorsquos is de afgelopen jaren onveranderd gebleven

1 Kernregiorsquos

In drie regiorsquos zijn wij actief in de ketenzorg Rijnmond Den Haag en Noord-Holland Deze beschouwen we als onze kernregiorsquos Hier zijn wij in staat om voor elke GGZ-patieumlnt in beginsel passende zorg te bieden Wij willen garanderen dat er in deze regiorsquos geen GGZ-patieumlnten tussen wal en schip vallen Deze garantie kan gegeven worden als we in deze regiorsquos naast de regionale ketenzorg ook onze andere specialismen kunnen aanbieden Hetzij door sluitende afspraken met collega-aanbieders hetzij door deze zelf te verzorgen Onze ketenzorgbedrijven in de kernregiorsquos (resp Antes in Rijnmond Parnassia in Haaglanden en in Noord- Holland) zijn onze spelverdelers bij het voorbereiden en implementeren van onze marktstrategie in deze regiorsquos en het opereren van onze andere zorgbedrijven aldaar In de kernregiorsquos willen wij de nog bestaande lacunes in het GGZ-aanbod aanvullen om tot een volledig en sluitend aanbod te komen

2 Aangrenzende regioacutes

Dit zijn de regiorsquos die aan onze kernregiorsquos grenzen Hier zijn we met een deel van het aanbod actief De afstemming met andere GGZ-instellingen waaronder de daar aanwezige ketenzorg staat hier meer op de voorgrond We onderscheiden de volgende aangrenzende regiorsquos bull het noorden van Noord-Holland bull het zuiden van Noord-Holland

bull het noorden van Zuid-Holland bull Haaglanden (buiten de stad Den Haag) bull het gebied tussen Haaglanden en Rotterdam bull de Zuid-Hollandse Eilanden Per regio is eacuteeacuten zorgbedrijf de spelverdeler bij het opereren van onze andere zorgbedrijven aldaar

In de aangrenzende regiorsquos willen wij met onze specialistische GGZ-programmarsquos zoveel mogelijk bijdragen aan een volledig en sluitend aanbod

3 In andere regiorsquos zijn we aanwezig met een beperkt deel van ons aanbod van onze niet-ketenzorgbedrijven (mn de merken PsyQ i-psy Youz en soms Brijder ook zijn in vrijwel alle regiorsquos bij de groep aangesloten behandelaars van 1nP actief) We voorzien daarmee in de behoefte door het (keten)zorgaanbod van andere aanbieders aan te vullen met onze diverse gespecialiseerde programmarsquos Op deze wijze dragen wij zo mogelijk ook in deze regiorsquos verder bij aan een volledig en sluitend GGZ-aanbod Tegelijkertijd kunnen wij hierdoor de in- houdelijke en bedrijfsmatige basis van betreffende zorgprogrammarsquos versterken

4 Niet regionaal gebonden is een aantal van onze functies Deze bieden we bovenregionaallandelijk aan Met name onze internetbehandelingen die voor het hele Nederlandse taalgebied toegankelijk zijn Ook ontwikkelen wij op beperkte schaal activiteiten buiten de landsgrenzen Zie p 46

Bijlagen

152

Bijlage 7 Geconsolideerde balans en resultatenrekening

De jaarrekening 2019 is als afzonderlijk document te raadplegen op jaarverantwoordingzorgnl en op parnas- siagroepnl

Geconsolideerde balans per 31 december 2019

(voor resultaatsbestemming)

31-12-2019 31-12-2018

ACTIVA

Vaste activa

Immaterieumlle vaste activa 2347210 3305515 Materieumlle vaste activa 329633357 302739092 Financieumlle vaste activa 8616550 11353391 Totaal vaste activa 340597117 317397998

Vlottende activa

Voorraden 681899 446969 Onderhanden werk uit hoofde van DBCrsquos 85699239 73481913 Vorderingen uit hoofde van financieringstekort 1622139 1527247 Debiteuren en overige vorderingen 193225073 221129121 Liquide middelen 23278970 45023293 Totaal vlottende activa 304507320 341608543

Totaal activa 645104437 659006541

PASSIVA

Groepsvermogen

Eigen vermogen 204043664 182469103 Aandeel derden 83478 -66928 Totaal groepsvermogen 204127142 182402175

Voorzieningen 18087887 16145518

Langlopende schulden 200078681 220363786

Negatieve goodwill 11804535 12504152

Kortlopende schulden (ten hoogste 1 jaar) 211006192 227590910

Totaal passiva 645104437 659006541

Bijlagen

153

Geconsolideerde resultatenrekening 2019

2019 2018

BEDRIJFSOPBRENGSTEN

Opbrengsten zorgprestaties en maatschappelijke ondersteuning

914523860 839017477

Subsidies (exclusief Wmo en jeugdzorg) 40996282 37563485 Overige bedrijfsopbrengsten 38439697 17063697

Som der bedrijfsopbrengsten 993959839 893644659

BEDRIJFSLASTEN

Personeelskosten 763320831 722528450 Afschrijvingen op immaterieumlle en materieumlle vaste activa 35789304 33528993 Bijzondere waardeverminderingen van vaste activa 1366739 896021 Waardeveranderingen vastgoedbeleggingen 0 -1508788 Overige bedrijfskosten 163866869 159931698 Som der bedrijfslasten 964343743 915376374

BEDRIJFSRESULTAAT 29616096 -21731715

Financieumlle baten en lasten

-7209152

-8141348

RESULTAAT UIT GEWONE BEDRIJFSUITOEFENING 22406944 -29873063

Vennootschapsbelasting

-214442

-99256

Aandeel in resultaat van ondernemingen waarin wordt deelgenomen

-831508 901110

RESULTAAT NA BELASTINGEN 21360994 -29071209

Minderheidsbelang derden

-76946

-114080

RESULTAAT BOEKJAAR 21284048 -29185289

Bijlagen

154

Bijlage 8 Nevenfuncties leden RvB RvC en AVA in 2019

Nevenfuncties leden raad van bestuur

Stephan Valk RA (voorzitter) bull Lid bestuur GGZ Nederland bull Voorzitter regiegroep Zorg amp Financiering GGZ Nederland bull Voorzitter bestuur Stichting Kwaliteit in Basis GGZ (tot 21 november 2019) bull Lid ING Adviesraad Gezondheidszorg bull Lid ledenraad Vereniging Achmea

Drs Betty D Kooijman bull Voorzitter bestuur Gebruikersvereniging Psygis Quarant

bull Lid raad van advies MVO Nederland (Netwerk Zorg) bull Lid raad van toezicht Heliomare bull Lid raad van toezicht Lucas Onderwijs bull Lid commissie Werkgevers- en Arbeidszaken GGZ Nederland

Marc BJ Blom bull Lid bestuur Stichting TOPGGz

bull Lid commissie regiegroep Zorg amp Financiering GGZ Nederland bull Lid kamer psychiatrie van de Stichting BOLS bull Lid commissie Zorgvraagtypering NZa bull Lid Stuurgroep Convenant Werken aan wat werkt (namens GGZ Nederland)

bull Voorzitter Opleidings- en Onderwijsregio Zuidwest Nederland bull Voorzitter Opleidings- en Onderwijsregio Den HaagLeiden bull Ambassadeur GGZ Nederland voor IPS-trajecten in Nederland

Sjoerd WG van Breda bull Bestuurslid deRotterdamseZorg (tot 31-12-2019)

Nevenfuncties leden raad van commissarissen

De hoofdfunctie is cursief weergegeven

Dhr GR (Guy) Fransen bull CEO Andes Capital BV bull CFO The Idea Factory BV bull Lid bestuur Stichting Prioriteitsaandeel Antes

bull Lid expertgroep Trade Finance INSEAD-Singapore bull Voorzitter bestuur Office22 PTE Ltd

Mw JC (Tineke) Huizinga-Heringa bull Voorzitter Stichting Aandeelhouderschap De Kijvelanden bull Voorzitter raad van toezicht Dunamare Onderwijsgroep bull Voorzitter raad van commissarissen Movares (vanaf 1 juni 2018)

bull Voorzitter stuurgroep Dynamic Tidal Power bull Lid dagelijks bestuur van de Stichting Christelijke Pers (vanaf 1 februari 2018)

Mw prof dr PL (Pauline) Meurs

bull Hoogleraar bestuur van de gezondheidszorg EUR bull Voorzitter Raad voor Volksgezondheid en Samenleving (RVS) (tot 1 juni 2019) bull Lid raad van toezicht Amsterdam UMC bull Lid raad van toezicht UvA Universiteit van Amsterdam

bull Lid raad van toezicht ArtEZ hogeschool voor de kunsten bull Lid van het algemeen bestuur van Vereniging Aegon bull Voorzitter Prins Bernard Cultuurfonds (vanaf 1 januari 2019)

Bijlagen

155

Dhr J (Coos) Rijsdijk

bull Lid bestuur Stichting Prioriteitsaandeel Antes

Mw prof dr FE (Floor) Scheepers

bull Medisch afdelingshoofd afdeling psychiatrie hoogleraar innovatie plaatsvervangend opleider (KJ) psychiater UMC Utrecht hersencentrum

bull Voorzitter raad van toezicht Fritz Redlschool cluster IV onderwijs bull Lid stuurgroep Utrecht geestelijk gezond

bull Lid kwaliteitsraad Zorginstituut Nederland bull Lid wetenschappelijke raad Institute for Positive Health bull Lid programmacommissie van het FNO-programma GeestKracht bull Lid stuurgroep PHT (personal health train) community

Mw drs MI (Marjolein) Verstappen bull Directeur Achmea Foundation bull Lid raad van toezicht Amstelland Ziekenhuis

bull Lid raad van toezicht Isala Ziekenhuis bull Voorzitter auditcommissie bestuur ZonMW bull Lid adviesraad Fair Medicine bull Voorzitter Landelijke Stuurgroep Kwaliteit Forensische Zorg

Dhr mr J (Hans) Van der Vlist bull TOPConsultant bij het Rijk

bull Voorzitter raad van commissarissen Woonbron (tm 31 december 2019) bull Voorzitter auditcommissie Nationale Politie bull Voorzitter raad van advies Politie-academie bull Voorzitter auditadviescommissie UWV (miv 1 september 2019)

Nevenfuncties leden bestuur Stichting Parnassia (AVA)

De hoofdfunctie is cursief weergegeven

Dhr dr E (Erik) Hoencamp bull Emeritus hoogleraar klinische psychologie Universiteit Leiden

bull Lid wetenschappelijke adviesraad Zorginstituut Nederland bull Voorzitter commissie medicatiebeleid Nederlands Vereniging voor Psychiatrie

Mw MR (Monika) Milz MBA

bull Partner Governance Support bull DGA Rosaria BV bull Lid raad van commissarissen bij de Volksbank NV

bull Lid raad van commissarissen Handelsveem Beheer BV bull Lid bestuur Stichting Arbo Unie Nederland (voorzitter vanaf 2 december 2019) bull Lid raad van commissarissen Bureau Zuidema (tot december 2019)

Dhr mr HJ (Kees) Rutten (voorzitter) bull Lid raad van toezicht Hogeschool Utrecht bull Voorzitter raad van toezicht ziekenhuis Tergooi

Mw M (Marjet) van Zuijlen bull Consultant executive coach commissaris bull Voorzitter raad van toezicht The Hague amp Partners

bull Voorzitter selectie- en remuneratiecommissie PO-Raad bull Lid raad van commissarissen Holland Casino bull Lid raad van commissarissen Chasseacute bull Lid raad van toezicht Het Nationale Theater

bull Lid toetsingscommissie STIVA bull Lid raad van toezicht Rijksdienst Wegverkeer

Page 5: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 6: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 7: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 8: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 9: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 10: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 11: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 12: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 13: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 14: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 15: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 16: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 17: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 18: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 19: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 20: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 21: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 22: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 23: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 24: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 25: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 26: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 27: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 28: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 29: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 30: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 31: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 32: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 33: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 34: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 35: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 36: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 37: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 38: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 39: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 40: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 41: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 42: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 43: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 44: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 45: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 46: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 47: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 48: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 49: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 50: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 51: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 52: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 53: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 54: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 55: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 56: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 57: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 58: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 59: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 60: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 61: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 62: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 63: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 64: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 65: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 66: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 67: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 68: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 69: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 70: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 71: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 72: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 73: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 74: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 75: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 76: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 77: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 78: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 79: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 80: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 81: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 82: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 83: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 84: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 85: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 86: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 87: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 88: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 89: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 90: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 91: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 92: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 93: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 94: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 95: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 96: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 97: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 98: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 99: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 100: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 101: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 102: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 103: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 104: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 105: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 106: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 107: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 108: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 109: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 110: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 111: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 112: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 113: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 114: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 115: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 116: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 117: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 118: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 119: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 120: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 121: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 122: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 123: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 124: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 125: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 126: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 127: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 128: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 129: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 130: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 131: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 132: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 133: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 134: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 135: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 136: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 137: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 138: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 139: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 140: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 141: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 142: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 143: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 144: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 145: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 146: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 147: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 148: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 149: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 150: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 151: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 152: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 153: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 154: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep
Page 155: WERKEN AAN HERSTEL Jaarverslag 2019 - Parnassia Groep