1

WENYI HTE HPRING TSUP NGA MU (Ehp. 5:15-18b)

I. Chyum Daw Hpe Lachyum Shaleng Ai Lam

Kaning rai hkawm nga myit dai gaw, azin ayang yu nga mu: (1) Anhte shawng e wenyi lam hta, n madat mara ai yubak a majaw chyasi rai nga ai. Mungkan a n hkru lam; K.K a ga n madat ai mungkan lam hpe up ai Satan a ga madat nna asak hkrung lai wa manit dai. Hkumshan marin marit ai lam hkan let, hkumshan hte kraw lawang na myit mang ai hku hkan galaw ai majaw, K.K a man e pawt sindawng ging ai kashu kasha ni rai ga ai (2:1-3). (2) Shingrai wenyi hta chyasi rai nga ga timung, K.K gaw nachying matsan dum chye ai hte tsawra ai myit kaba ai a marang e anhte hpe Hkristu hte hpawn jahkrung la ai re (2:4-10). K.K a samnang ai ni tai na matu re (try to be like Him) (5:1).Hpaji n rawng ai : Karai kata, mungga hpe ninghkap ai, tengman lam n chye ai, kyang lailen htenza ai.Hpaji rawng ai ni: K.K hpe kam sham ai, mungga hta awng nga ai, tengman lam chye ai hte dinghpring ai lam hpe shawng tam ai.Ya na nhtoi ladaw ni gaw n shawp nga ai majaw, dai ahkying aten hpe mari la mu: Satan hte mungkan a sat lawat ni gaw n shawp nga ai. Dai zawn re ai lapran hta K.K sharawng awng ai hku asak hkrung let tinang a wenyi lam hta n-gun ja nga hkra gawgap la ra ai, hkrung nga ai hkungga hkum hku K.K a man hta asak hkrung nga ra ai.Angawk angak re ai ni hkum tai myit: maigan masha ni gaw tinang a kaman lila myit hte hkawm nga ma ai hte maren, nanhte hkum hkawm nga myit. Shanhte a myit sin mak nga ai, shanhte hta rawng ai nchye nchyang ai myit hte, shanhte a kraw lawang ja nga malu ai majaw, K.K hte seng ai asak a shinggan de shanhte rai nga ma ai. Shanhte gaw hpa hkrit kaya ngu ai n dum ai majaw, nammak lawhpa ai hta n san n seng ai bungli amyu myu shachyen hkra, tinang a hkum hpe ngang kayut ai hta nawng kau mu ai (4:17-19).Dai Madu a myit ra ai lam, hpa rai nga ai gaw, chye ginhka nga mu: Mungga hte maren asak hkrung let, K.K a sharawng awng ai lam ni hpe wenyi myit chye myit chyang hte chye na la lu ai lam re.Chyaru hkum nang mu, dai hta kabring kabrawng sha rai nga ai: Karai Kasang gaw tsabyi hte chyaru lu len ai hpe n ra sharawng ai lam Chyum Laika shara law law kaw mu lu ga ai (Ga shagawp 23:29-35; 31:4-5; Esaia 5: 11-12; 28:7-8; I Korinhtu 5:11; I Petru 4:3). Raitim ndai Ehpesu 5:18 hta Kasa Pawlu tsun ai Chyaru hkum nang mu ngu ai gaw grau nna tara maigan nat hpara ni hte seng ai nawku daw jau ai poi lamang ni hta lu len ai hpe tsun mayu ai rai nga ai. Dai poi ni hta chyaru lu ai lam gaw nat hpara ni hte nat ni hte kanawn mazum ai lam rai nna, nat hpara ni jaw ai wenyi n-gun, atsam ningja ni lu la ai ngu kamsham ma ai. Dai majaw kasa Pawlu gaw nat ni hpe nawku ai nawku htung hte kapyawn nna asak hkrung ai lam hpe pat hkum ai lam rai re. Wenyi hte hpring tsup nga mu:Wenyi hte hpring tsup nga lu na matu gaw, (1) yubak mara hpe yin la tawng ban ai asak hkrung lam, (2) tinang hkum hpe nyet kau nna mungga hta maju jung let Karai Kasang a sharawng awng ai lam hta shakut sharang nna asak hkrung ai lam, (3) hkrung nga ai chyoi pra ai hkungga tai lu na matu arawn asam galai let asak hkrung ai lam, (4) lam shagu a matu Karai Kasang a hpung shingkang hpe manoi manat asak hkrung ai lam, (5) lam shagu hta Karai Kasang a hpung shingkang dan dawng na matu asak hkrung ai lam rai nga ai. Chyoi pra ai Wenyi a lam woi ai hpe tut nawng hkam la ai hku nna sha, tengman ai ngwi pyaw simsa lam hte, Satan hte mungkan hpe awng dang ai asak hkrung lam hpe hkam la lu na re.

II. Karai Masa Mungga

Ga shaka dingsa aten hta, Yehowa gaw, laksan masha ni hpe, laksan mabyin masa hta, laksan magam lit a matu Wenyi jahpring ya ai lam hpe mu mada lu ga ai. Myihtoi htoi lu ai atsam (I samuela 10:6; Esai 61:1; Mihka 3:8); lak lai ai hkumhkrang n-gun atsam (Tara agyi 14:6); Hpaji byeng-ya hte atsam marai (Pru 31:3-5); hpyen majan hta woi awn ningshawng lu ai atsam (Tara Agyi 6:34) ni lu la shangun ai hpe mu lu ga ai. Myihtoi ni mung Yehowa a Wenyi ru jaw ya hkrum ai asak hkrung lam she, Yehowa sharawng awng ai asak hkrung lam hpe asan sha chye na hkawn hkrang lu ai hte chyeju hpring ai asak hkrung lam lu la na re ngu Israela myu ni hpe dingyang tsun sharin ai lam mu mada lu ga ai. Ga shadawn - Myihtoi Yoela tsun ai hta aten du jang Yehowa a nhtoi du na ra ai. Shaloi Yehowa a Wenyi ashan yawng a ntsa e ru jaw nna, shayi shadang sha ni myihtoi htoi na mara ai, brang-ram ni shingran mu na ra ai, dingla ni yupmang mu na ra ai ngu Karai Kasang a Wenyi ru jaw ya hkrum ai ni gaw, asak kaji kaba n nga, Karai Kasang a lam hte Shi a sharawng awng ai lam ni hpe, asan apra mu mada chye na hkawn hkrang lu na ngu htawn tsun ai hpe mu mada lu ga ai (Yoela 2:28). Zehkari laika hta mung Israela ni Babelon de bawng dung ai kaw nna Yerusalem de bai du wa lu let Yerusalem htingnu hpe gawgap ai shaloi, shani shagu yak hkak ai lam ni, tara maigan ni a dingbai dingna jaw ai lam ni hkrum sha ma ai re. Shaloi myihtoi wa gaw, ya tatut aten na hkrum sha ai lam ni gaw kaji kajaw re ai lam sha rai nna, du na ra ai aten na Yehowa a shaman chyeju hte Meshia a mungdan hpe myit mada let, Yerusalem nawku htingnu hpe gawgap ra ai. Raitim, shinggyim masha a hpung dagu, n-gun atsam, sutgan ja gumhpraw hte gawgap lu na n rai, chyoi pra ai Wenyi a daru magam n-gun hte she gawgap lu na re ngu, Yehowa a Wenyi e jaw ya ai daru magam hpung shingkang hte mayak mahkak yawng hpe kawt lai lu nna, awng dang ai lam ni lu na re ngu n-gun jaw ai hpe mu mada lu ga ai (Zahkari 4:6). Yesu Hkristu a asak hkrung lam hpe yu ai shaloi mung, Chyoi Pra ai Wenyi hte she shi a sasana bungli galaw ai re. Hkalup hkam la ai shaloi Chyoi Pra ai Wenyi gaw Yesu a ntsa e hkrudu zawn yu hkrat wa nna Karai Kasang sharawng awng ai wa re lam sakse hkam ya ai (Luka 3:22); Yesu gaw Chyoi Pra ai Wenyi hte hpring let nat e gunglau lam ma'hkra hpe dang manga lu ai (Luka 4:1-13); Karai Kasang a Wenyi shi a ntsa e nga nga ai hte matsan mayan ni hpe kabu gara shiga hkaw tsun na matu, bawngdung ai ni hpe shalawt na matu, myi kyaw ai ni hpe myi bai mu na lam hkaw tsun na matu, zingri zingrat hkrum ai ni hpe dat dat shangun na hte Madu a sharawng awng ai shaning hkaw tsun dan na matu Karai Kasng shangun dat hkrum ai wa re ngu tsun let sasana magam gunhpai lai wa sai re (Luka 4:18-19). Yesu Hkristu a aten na makam masham ningbaw ningla ni (Hparishe, Zaduke, tara sara, laika ka sara ni), mung masa ningbaw ningla ni (eg. Herod hkawhkam), mung shawa ni (Yesu hpe Wudang hta jen sat na matu jahtau ai ni) Chyoi Pra ai Wenyi a lam woi ai hpe n tam n hkam la ai majaw Yesu Hkristu hku nna Karai Kasang hpaw shadan dan ai lam ni hpe n chye na lu, n hkap la lu ma ai re. Jep ai tara ni hpe hti hkaja tim lachyum madung hpe n chye na ma ai. Yesu tsun dan ai lam ni hpe mung n chye na ma ai. Yesu madun dan ai mauhpa lamik kumla ni hpe mu tim, Yesu hpe Meshia hku n kamsham ai sha wudang hta jawm jen sat kau ma ai. Yesu hpe jen sat kau lu ai hpe jaw dum taw ai. Karai Kasang nnang nawn hte jan a ahtoi nip mat ai hku nna lamik kumla hte shadum timung, myit malai n lu ma ai. Dai majaw, Yesu daru magam hpung shingkang hte bai hkrung rawt timung Karai Kasang a kasha hku n chye kau dat ma ai.Kasa ni a lam hpe yu ai shaloi mung, Yesu hpe rim zingri sat hkrum ai shaloi, Yesu a makau kaw na hprawng ai ni, koi ai ni rai ma ai. Petru nga yang masum lang pyi Yesu hpe nyet kau ai wa re. Raitim, Pentikoti shani Chyoi Pra ai Wenyi hpring shajang ai shaloi, Karai Kasang jaw ai n-gun atsam hte gwi gwi Yesu Hkristu a lam, sakse hkam ma ai. Yesu HKristu jaw ai daru magam hpung shingkang hte mauhpa lamik kumla ni hpe shadan dan lu ma ai, mungkan lam hte wenyi lam hpe chye ginhka lu ma ai, tengman ai lam a matu asak nawng nna gwi gwi hkaw tsun sakse hkam lu ma ai re (Kasa 2:16f).

Ga HpumdimAnhte Chyurum Wunpawng sha ni a shawng lam hpe mungkan lam hte hkumshan lam hta n gat hkai ai sha, Wenyi hta gat hkai yang chyu sha lam shagu hta mungkan lahkam dep let ngang ngang kang kang rawt jat galu kaba wa na ga ai. Shaloi I Petru 2:9-10 hta tsun da ai mungga hte maren, Karai Kasang a amyu, hkawhkam hkinjawng ni, chyoi pra ai amyu, Karai Kasang lahku la ang ai amyu, Karai Kasang a chyeju hpring ai amyu hku mungkan hta grau grau dan hkung wa na ga ai law. Wenyi hte hpring tsup nga hkra Karai Kasang hta tut nawng kamhpa manoi manat nga ga!

Ginlen shalai ai - Rev. Dr.Lahpai Awng Li (MIT).