တပတစာ သတငးေဆာငးပါးမား

ဧရာ၀တ

ေတာေတာငစမးမ ျမစေခာငးလမည...

Saturday, 19 December 2009 13:48 ၾကညေဝ

မးရာသကာလက စမးစခေသာ သတ႔ေသာကေရကနသည ေႏြမေရာကမမာပင ခမးလနးနး ေရနညးသြားၿပျဖစသည။ အနက ၃ ေပေကာသာ ရေတာေသာ ေရျပငသည အညေရာငသနးကာ ေနာကကေနသည။ မးတြငးကာလက ေပါကခေသာ ၾကာပငတ႔သညလညး ရးတမားသာ ကနခၿပး ေျခာကေသြ႕လကရသည။ ရနကနတငး၊ လႈငျမစကမးေဘး၊ ထနးတပငၿမ႕နယ၊ လညးဆပစျပေကးရြာရ သဘာ၀ ေသာကေရကနမာ ေႏြမေရာကခငကပင ေရနညးသြားၿပ ျဖစေသာေၾကာင ေႏြအခါတြင ေရခမးသြားမညက ရြာသားမားက စးရမေနၾကသည။ “တရြာလးမာ ဒေရကန တကနပ ရတာ။ ဒကနေရပ ေသာကၾကတာ။ မႏစကေတာ ဒအခနဆ ေရမနညးေသးဘး။ ေႏြကမ ေရနညးတာ။ ဒႏစေတာ ေတာေတာဆးတယ၊ ႏ၀ငဘာလေလာက ကတညးက ေရကသြားတာ” ဟ ထကနေရက မခေနရေသာ ရြာသားတဥးက ေျပာသည။ ေဘာလယျမစႏင လႈငျမစဆသညေနရာ၊ လယယာလပငနးႏင ေရလပငနး လပကငၾကေသာ ထေကးရြာႀကးတြင လဥးေရ ၁၀၀၀ ေကာခန႔ ေနထငၾကသည။ ရြာသားအားလး ျမစေရက သးၾကျပး သဘာ၀ေသာကေရကနမ ေရက ေသာကေရအျဖစ သးခၾကျခငးမာ ႏစေပါငးမားစြာ ၾကာၿပျဖစေၾကာငး ၎က ေျပာျပသည။ “အခေတာ ဒမာက ေနလ႔မေကာငးေတာဘး။ မးတြငးဆ ေရက ရြာျမပတယ၊ ေႏြဆ ေရေသာကဖ႔ ခကတယ၊ ေဆာငးတြငး ဆတာလညး မရေတာဘး” ဟ သက ဆကေျပာသည။ မးမားသညႏစမား၌ ျမစေရႀကးခနဆလင လႈငျမစ ကမးနားရြာမားအားလး ေရအလးအရငးႏင တရၾကမး စး၀ငတတရာ ရြာလးကၽြတေရျမပသညဟ အဆပါ ရြာသားက ရငးျပသည။ ယခကသ႔ေသာ ေဆာငးရာသတြင ေနမြနးတညခန မဟတပါဘႏင ေနေရာငမာ ပျပငးစးရေနၿပး သစပင သစရပမား မရ ေတာဘ၊ လယကြငးရးျပတမားႏငသာ ျပညေနေသာေၾကာင ေျခာကေသြ႕ကာ အပေငြ႕က ပမခစားရသညဟ သကဆသည။

“ရာသကလညး ျပငးေတာ ေရလညး ခမးကနတယ ထငပါရ႕၊ ကပတ႔ရြာမာလညး ဒေရကနကပ အားကးေနရေတာ ေရမခမးေအာင နတတငဖ႔ စဥးစားေနၾကတယ” ဟ သက ေျပာသည။ ထရြာႏင ရြာနးခငးျဖစေသာ ထနးတပငျမ႕နယ၊ ေညာင၀ငးေကးရြာရ ေသာကေရကနသညလညး ေရနညးကာ ေရမား ေနာကကေနၿပျဖစေၾကာငး၊ ေႏြမေရာကခင ေရခမးမညက စးရမေသာေၾကာင ေရကနေစာငနတမငးအား ကနေတာပြ ေပးေနၿပျဖစေၾကာငး သက ဆကေျပာျပသည။ လႈငျမစအတြငး၌လညး ေရနညးလာကာ ေရၾကညလငမႈ မရေတာသျဖင ငါးရရမႈမာ တႏစထကတႏစ ေလာနညးလာၿပး ယခႏစမာ အဆး၀ါးဆးျဖစေၾကာငး၊ ျမစရးတေလာက ငါးမား အပစလက သြားလာသညကလညး မေတြ႕ရေတာေၾကာငး တငါလပငနး လပကငေနသ တဥးက ေျပာသည။ “ဒႏစ ငါးက ရကမရတာ၊ ျပးခတႏစက တေန႔က ၄ ပာေလာကအထ ရေသးတယ။ ဒႏစေတာ ၅၀ သားေလာကပ ရတယ။ ဘယလမ အဆငမေျပေတာဘး” ဟ သက ဆသည။ ၂၀၀၆ ခႏစက လႈငျမစထတြင ငါးရာခစဥ တရက ၈ ပာခန႔ ေန႔စဥ နးပါး ရခေၾကာငး၊ ၂၀၀၇ ခႏစအထ တရကက ငါးပာခန ၅ ပာ၊ ၄ ပာ ခန႔ ရေသးေၾကာငး၊ သ႔ေသာ ၂၀၀၈ ခႏစ နာဂစမနတငး တကခတၿပးေနာကပငး ငါးအရ နညးသြားေၾကာငး၊ ယခဆလင တရကက ၁ ပာ ၀နးကငပင မရေတာေၾကာငး တငါလပငနး လပကငသ ကေအးထြနးက ေျပာသည။ ရနကနတငးအတြငးရ လႈငျမစ၊ ပနးလႈငျမစအပါအ၀င ျမစမားတြငသာ ေရနညးလာချခငး၊ ငါးမရေတာျခငး စသည ျပနာ တ႔ျဖင ရငဆငေနၾကရျခငး မဟတဘ ျမနမာႏငင၏ အထငကရ ျမစႀကးမား ျဖစၾကေသာ ဧရာ၀တ၊ ခငးတြငး၊ သလြင စသည ျမစမားတြငလညး ေရနညးျခငး၊ ငါးရရမႈနညးလာျခငး တ႔ေၾကာင အဆပါျမစႀကးမားက မတညလပကငစားေသာက ေနရေသာ ေဒသခမားမာ အခကအခမားျဖင ႀကေတြ႕ေနၾကရေၾကာငး သရသည။ ယခႏစ ႏ၀ငဘာလကတညးကပင ဧရာ၀တျမစႏင ခငးတြငးျမစတ႔၌ ေရ စတင ကဆငးလာခရာ၊ ယခအခါ ဧရာ၀တျမစေရ ကဆငးမႈမာ ဗနးေမာ - မႏေလးႏင ျပည ေရလမးတေလာကတြင အနမဆးေရမတ ၂ ေပ ခန႔သာရေတာေၾကာငး သေဘၤာမား၊ ေမာေတာမားသာမက ေရယာဥငယမားပါ သြားလာရန ခကခလကရေသာ အေနအထားအထ ကဆငးေန ေသာေၾကာင ခရးသညမားမာ ေလငယမားျဖငသာ သြားလာေနရေၾကာငး ၾကားသရသည။ “ဧရာ၀တျမစေရ နညးလာတာ လြနခတ ၈ ႏစေကာေလာက ကတညးကပါ။ ဒႏစမာေတာ မႏစကထက ပနညးလမမယ ထငတယ” ဟ ဧရာ၀တျမစေၾကာငးအတြငး ေရယာဥျဖင ပမနသြားလာေနက ကနသညတဥးက ေျပာဆသည။ ျမနမာႏငငအတြငးရ ျမစမားတြင ႏစစဥ ျမစေရနညးခနကာလအျဖစ ႏ၀ငဘာ ၁၅ ရကေန႔မ ေမလ ၁၅ ရကေန႔အထ သတမတ ထားၿပး ေရလမးအတမဆး အပငးမားမာ အနညးဆး ၃ ေပမ ၆ ေပအထ ရတတ၍

ထကာလ အတြငး ျမစတြငးသြား ေရယာဥ မား ေမာငးႏငရနအတြက ေရလမးေၾကာငးမားအား ႏစစဥ သတမတေပး ထားေၾကာငး ေရလမးေၾကာငး သတမတေရး ဌာန၏ အဆအရ သရသည။ ယခႏစ ဧရာ၀တ၊ ခငးတြငး၊ သလြင စသညျမစမား၏ ျမစေရကဆငးမႈသည ယခငႏစမားကထကပင ပဆး လာႏငေၾကာငး၊ ျမစေရႏင သဘာ၀ေရ ထြကေပါကရေသာ ေရကနမားမ ေရတ႔သည ဆကလက ကဆငးေနဥးမညျဖစေၾကာငး၊ ျမစေရက အမျပရငသနေနၾကရသမားအဖ႔ ျမစေရနညးသညထက နညးလာသညက ႀကေတြ႕လာႏငေၾကာငး ျမစေၾကာငးမား ေလလာေန ေသာ သဘာ၀ပတ၀နးကင ထနးသမးေရး ပညာရငတဥးက ေျပာသည။ “ဒႏစက မးနညးတအျပင ေရခလညး နညးသြားတယ။ အဒါေၾကာင ျမစေရ ျမငတကမႈ နညးမယ၊ ျမစေခာငးေတြမာ ေရနညးလာမာပ” ဟ သက ဆသည။ ေရခေတာငမား၏ ပကစးမႈ အေျခအေနႏင ျမစမား၏ အေျခအေနမာ ဆကစပလကရေၾကာငး၊ ျမနမာျပညေျမာကပငးေဒသရ ခါကာဘေဒသႏင ဖနကနရာဇေတာငေျခ ေဒသမား၌ သစပငသစေတာ ထတယသးစြမႈ မားလာျခငး၊ တျခား သဘာဝ အရငး အျမစ ထတယ အသးျပမႈမားေၾကာင ေဂဟစနစ ပကစးလာရာ ေရခမား ေလာပါးလာျခငး၊ ေရခအရညေပာ ေစာျခငးမား ျဖစေပၚလာရေၾကာငး အဆပါ ပညာရငက ရငးျပသည။ ႏစစဥ ေရခေတာငမားမ ေရခမားသည မတလကနပငးတြင စတငအရညေပာၿပး ေခာငးငယ၊ ျမစငယမား၊ ျမစလကတကမားမ တဆင ဧရာ၀တျမစထသ႔ စးဆငးသြားျခငး ျဖစေၾကာငး၊ ယခႏစတြင ေရခနညးပါးသညက ေတြ႕ရသညအျပင လာမည ဇနန၀ါရ လ ကတညးကပင အရညေပာႏငေသာ အေနအထား ေတြ႕ျမငေနရေသာေၾကာင ေရနညးႏငျခငး ျဖစေၾကာငး သရသည။ “ေရခနညးတာ၊ မးနညးတာေတြက ေရအရငးအျမစက ထပါးတယ၊ ဒၾကားထ ရာသဥတေတြကလညး ေဖာကျပနေနေတာ ပဆးလာႏငတယ” ဟ အဆပါ ပညာရငက ေျပာသည။ ၂၀၀၉ ခႏစသည အပခနျမငမားေသာႏစျဖစၿပး မးေခါငျခငး၊ မးေနာကကျခငးတ႔ ျဖစေပၚခေၾကာငး ၎က ဆသည။ ျမနမာအစးရ အေနႏင သစေတာက႑မ ျပညပ၀ငေငြ ရရေရး တခတညးကသာ ဥးတညခကထားၿပး သစထတလပေနျခငး၏ အကး သကေရာကမႈ မားေၾကာငလညး ေဂဟစနစက ပကစးေစချခငး ျဖစေၾကာငး၊ စစအစးရ အေနႏင ျမစေခာငးမားအား ကာကြယေစာငေရာကျခငး မရသညအျပင၊ သစေတာမားအား ဆကလက ထတယ သးစြေနပါက ျမစေခာငးမား၏ ေရ အရငး အျမစ မားအတြက ရငေလးစရာပင ျဖစေၾကာငး သက ေျပာသည။ ျမနမာႏငင၏ သဘာ၀သစေတာႀကးမား၏ ဧရယာအကယအ၀နးမာ ႏငငဧရယာ၏ ၅၂ ရာခငႏႈနးရေသာလညး

အလြနအကၽြ ထတလပၿပး ျပညပႏငငမားသ႔ တငပ႔ေရာငးခေနျခငး၊ လယယာ စကပးေရး လပငနးမား တးခ႕ျခငးႏင တျခား စးပြားေရး လပငနးမား တးခ႕ျခငးတ႔ေၾကာင သစေတာျပနးတးမႈႏႈနးမာ အားေကာငးေနၿပး ေဂဟစနစ ပကစးလာရျခငးျဖစေၾကာငး အဆပါ သဘာဝ ပတဝနးကင ပညာရငက သးသပသည။ ျမနမာႏငငအေနျဖင ရာသဥတေဖာကျပနမႈမားေၾကာင ျဖစေပၚလာေသာ ဆးကးမားက ခစားေနရၿပျဖစေၾကာငး၊ ယခကသ႔ ေဆာငးရာသတြင ပျခငးမာ အပလႈငး (အယလနည) သကေရာကမႈႏင ရာသဥတ ေျပာငးလျခငးတ႔ေၾကာင ျဖစေၾကာငး မးေလ၀သ ပညာရင ေဒါကတာထြနးလြငက ရငးျပသည။ “ရာသဥတ ေဖာကျပနလာတအတြက မးတြငးကာလ ရညလာတယ၊ အခနအခါမဟတ မးရြာသလ၊ အထကပငးေဒသေတြမာ မးေခါငၿပး မးနညးတယ၊ ၿပးေတာ ေႏြရာသဘယႏလ၊ မးတြငးကာလ ဘယႏလ၊ ေဆာငးတြငးမာ ဘယႏလ ဆတာေတြ ေျပာရခကလာတယ။ ေဖာကျပနမႈေတြ မားလာလ႔ ခန႔မနးဖ႔ ေတာေတာခကလာတယ” ဟ သက ေျပာသည။ မးေလ၀သႏင ဇလေဗဒဌာနမ အမညမေဖာလသ အရာရ တဥးကလညး ယခႏစသည ရာသဥတ ေဖာကျပနျခငးမား ျဖစေပၚမည ႏစျဖစၿပး ျမနမာႏငငတြင အယလနညသကေရာကခသည ၿမ႕မားႏင ျပငးအားက ယခလကနတြင ဆးျဖတႏငမညျဖစေၾကာငး ေျပာဆသည။ “မးနညးခတာကလညး အဒအယလနညေၾကာငလ႔ ေျပာလ႔ရပါတယ။ ဥတရာသေတာကမဆတ အဆလညး ရေတာ ရာသဥတ ေကာငးေစခငရင သစပင သစေတာ မျပနးတးေအာင ေစာငေရာကဖ႔က အေရးႀကးတယ” ဟ အဆပါ အရာရက ဆသည။ ေဒါကတာထြနးလြငကလညး ရာသဥတေျပာငးလမႈမားမာ လတငးႏငသကဆငေသာ အေရးကစၥတရပ ျဖစလာၿပဟ ဆသည။ “ရာသတဥေျပာငးလေနၿပး လေတြအေပၚမာ သကေရာကေနတယ ဆတာက လတငး သနားလညၾကဖ႔ အေရးႀကးတယ။ ရာသဥတန႔ ပတသကတ အခကအလကမနက ရေအာင ျပစဖ႔ လအပတယ။ မဒယာဘကကလညး ရာသဥတန႔ ပတသကၿပး သတငးေပးဖ႔၊ ပညာေပးဖ႔ လတယ၊ အစးရဘကကလညး လထက ပညာေပးဖ႔၊ မဒယာက လြတလြတလပလပ ေရးသား ခြင ေပးဖ႔ အေရးႀကးပါတယ” ဟ ေျပာဆသည။ နယေဒသမားႏင ေကးရြာမားတြင မးေခါငၿပး ေသာကေရကနမား ေရခမးမညက စးရမကာ နတတငျခငး၊ လြနဆြျခငးတ႔ထက ပမ အေရးပါသညက ေဒသအနးတ၀ကရ သစပင သစေတာမားက ထနးသမးျခငးျဖစေၾကာငး လတငး နားလညသငၿပဟ သက ဆကေျပာသည။ ထငးခတျခငး၊ မးေသြးလပရန သစပငႏင ဒေရေတာမားအား ခတျခငး၊ အတဖတ လပငနး လပကငျခငး၊ သစထတလပေရး လပငနးမား လပကငျခငးတ႔ေၾကာင ျမနမာျပညတြင သဘာ၀ပတ၀နးကင ထခကပကစး ေနရေၾကာငး ေဒါကတာ ထြနးလြငက သးသပေျပာဆသည။

၂၀၀၉ ခႏစသည ကမၻာရာသဥတေျပာငးလမႈမား ႀကေတြ႔ခရၿပး ဇလငလသည သမငး၌ သမဒၵရာ အပခန အျမငဆး ျဖစခ ေၾကာငး သရသည။

အကဥးေထာငထက ေမြးေန႔ရင

Friday, 18 December 2009 20:17 ေအးခမးေျမ႕ ၈၈ မးဆက ေကာငးသား ေခါငးေဆာင ကကႀကးသည သ၏ ၄၈ ႏစျပည ေမြးေန႔ကလညး အကဥးေထာင ထတြငသာ ကနလြနခရ ျပနၿပ။ သသည ေမြးေန႔ေပါငး ၄၈ ႀကမအနက ၁၇ ႀကမမာ စစအစးရ၏

အကဥးေထာငထတြင ေကာလြန ျဖတသမးခရသျဖစသည။

ကကႀကးႏင ကမငးကႏငက ၂၀၀၇ ခႏစအတြငးက စာနယဇငးေတြ႕ဆပြ ကငးပစဥ ယခကသ႔ ျမငေတြ႕ရသည (ဓာတပ - Getty Images)

ယခလကရ သသည ျမနမာျပည၏ ေဝးလ ေခါငဖား ေဒသတေနရာျဖစသည ရမးျပညနယ မငးဆတ အကဥးေထာင၌ ေထာငဒဏ ၆၅ ႏစ ခစားေနရသည။ “ႏစ ၂၀ ကာလအတြငးမာ သ႔ေမြးေန႔က အကဥးေထာငျပငပမာ ကငးပခရတာဆလ႔ ၂၀၀၅ ခႏစမာ တႀကမပ ရမယ” ဟ သႏင လပေဖာကငဖက ဥးဘၾကညက ေျပာသည။ ဥးဘၾကညသည ထငးႏငင အေျခစက ႏငငေရးအကဥးသားမား ကည ေစာငေရာကေရးအသငး (AAPP) ၏ အတြငးေရးမႉးျဖစသည။ ကကႀကး၏ ေမြးေန႔ပြ အထမးအမတအျဖစ သ႔ညက ယေန႔ ေနအမတြင သဃာေတာမားအား ဆြမးကပခသည။ မခငေကာ ဘခငပါ ကြယလြနခၿပျဖစသည ကကႀကး၏ တဥးတညးေသာညျဖစသသည အစကႀကးက အလြနေဝးလေသာ

မငးဆတ ေထာငတြင ယခႏစ ေဖေဖာဝါရလက ေနာကဆး ေထာငဝငစာ သြားေတြ႕ခရသည။ “တကယတမးဆရင ကကႀကးသာ မကဘး ၈၈ မးဆကေခါငးေဆာငေတြအားလး ခခနမာ အကဥးေထာငေတြ ထမာ ရေနရမာ မဟတဘး၊ အစးရအဖြ႕အစညး အသးသးမာ တာဝနထမးေဆာငေနရမာပါ” ဟ ဥးဘၾကညက ဆသည။ ေဝဖနသးသပသမားကလညး ကကႀကးအပါအဝင ၈၈ မးဆက ေကာငးသားေခါငးေဆာငမားအားလးမာ

ယခအခနတြင အကဥးေထာငမားထတြင ရမေနသငဘ အစးရ ေခါငးေဆာငပငးေနရာတြင တာဝနထမးေဆာငေနသမား ျဖစသငသညဟ ဆသည။ အဘယေၾကာငဆေသာ ၎တ႔ႏင အသက မတမးမယမး ျဖစၾကေသာ မၾကာေသးခငက ႏဗလ ၿငမးခမးေရးဆ ရယခသည အေမရကနသမၼတအဘားမားႏင ထငးဝနႀကးခပ အဖဆစ ေဝခာခဝတ႔က ကမၻာတာဝန၊ ေဒသတြငးႏငငမား၏ တာဝန၊ တငးျပညတာဝနက တကကြစြာ ထမးေဆာငေနၾကေသာေၾကာင ျဖစသညဟ ႏႈငးယဥၾကသည။ ဥးဘၾကညက “ကမငးကႏငဆရင လထကစညးရးတေနရာ၊ စကားေျပာတေနရာမာ သပေတာတယ။ ကကႀကးကေတာ ႏငငေရးအရ စဥးစားတာ၊ ဥပေဒေၾကာငးအရ ေျပာဆတာေတြမာ အငမတနေကာငးတယ။ ကကႀကးပျဖစျဖစ၊ ကမငးကႏငပ ျဖစျဖစ၊ ကေဌးကြယပျဖစျဖစ တကယက တငးျပညက ေခါငးေဆာငႏငတသေတြပါ” ဟ ေျပာသည။ ဆကလက၍ ၎က ယခကသ႔ ၈၈ မးဆက ေခါငးေဆာငမားအားလး အကဥးေထာငမားထတြင ႏစရည ေထာငဒဏ ခစားေနရ ျခငးမာ တငးျပညအတြက ဆးရႈးနစနာမႈႀကးတခ ျဖစသညဟ ဆသည။ အဆပါ ၈၈ မးဆကေခါငးေဆာငမား အားလးတြင အားသာခက အားနညးခကမား ရေနၿပး ၎တ႔၏ အားသာခကမားက စစညးကာ ေပါငးစပ လပကငေသာအခါတြင အားေကာငးသည အငအားစတခ ျဖစေပၚလာေသာေၾကာင စစအစးရက ထတလန႔သညအထ ျဖစရသညဟ သးသပသည။ ၁၉၈၈ ခႏစ လထ လႈပရားမႈႀကး ေနာကပငးကာလ ကတညးက စတငေရတြကမညဆလင ကကႀကးသည ၁၉၈၉ ခႏစ ဧၿပလတြင တႀကမအဖမးအဆးခခရကာ ၄၄ ရကၾကာထနးသမးခခရသည။ ၎ေနာက ၁၉၉၁ တြင ထပမ အထနးသမး ခခရျပနသည။ ထတႀကမ အဖမးခခရၿပးေနာကတြငေတာ ၂၀၀၅ ခႏစမ ျပနလညလြတေျမာကခြင ရခသည။ ထ႔ေနာက ၂၀၀၆ စကတငဘာမ ၂၀၀၇ ဇနနဝါရလအထ အကဥးေထာငထတြင ေနရျပနသည။ ၂၀၀၇ ၾသဂတလတြင ေလာငစာဆ ေစးႏႈနးျမငတကမႈႏင ပတသက၍ ၿငမးခမးစြာ ဆႏၵျပခရာ တျခားေသာ ၈၈ မးဆက ေကာငးသား ေခါငးေဆာင မားႏငအတ အဖမးအဆးခခရျပနသည။ စစအစးရက ကကႀကးအပါအဝင တျခားေသာ ၈၈ မးဆက ေကာငးသား ေခါငးေဆာင မားက ႏစရညေထာငဒဏမား ခမတခသည။ ကကႀကး၏ ေမြးေန႔ပြ အထမးအမတအေနႏင AAPP က ၎အငတာနက စာမကႏာေပၚတြင ၂၀၀၆ ခႏစက ကကႀကး အဖမးအဆး မခရခင ေျပာခေသာ အမတတရ စကားမားႏငအတ ကကႀကး၏ အတပၸတ၊ ကကႀကးကယတင ေရးသား ထားသည “လားရာ” အမညရ ဝတတတပဒက တငထားသည။ ကကႀကး၏ ဝတတမာ ၎၏ အေမႏငပတသက၍ ေရးသားထားျခငးျဖစသည။ ျမနမာရးရာ ထးတမးစဥလာအရ ေမြးေန႔ဟ ဆလကလင ေမြးသမခငက အရငဆးသတရ၊ ဂါရဝ ျပၿမျဖစသည။ ကကႀကး၏ မခငကေတာ ဒမကေရစအေရးက ေဆာငရြကရငး စစအစးရအကဥးေထာငထတြင ႏစရည အကဥးကခေနရသည သားႀကးက ထားရစကာ ကြယလြနခၿပ။

“ကကႀကးက သ႔အေမအေၾကာငးေတာ အၿမေျပာတယ။ ငယငယကေလးဘဝက အထပအပးေတြ ရြကလာရတ အေမက ႀကခငလ႔ အမထအထ ေရာကေနတ အေမက ခပလမးလမးျပနသြားခငးၿပး အထပအပးေတြ ကထမးေပးတအေၾကာငးေပါ” ဟ ကကႀကးႏငအတ စစအစးရ အကဥးေထာငထတြင ႏစကာလ ရညၾကာစြာ ေနထငခဖးသ တဥးက ဆသည။ ကကႀကးသည ဗဒၶဘာသာက အလြနသကဝငယၾကညသျဖစၾကာငး၊ ႏငငေရးႏင ပတသက၍ အလြနစတအား ထကသနသ ျဖစေၾကာငး၊ ငယရြယသ လငယမားက ေနရာေပး ေဆြးေႏြးတတေၾကာငး၊ ႏငငေရး အျမငမတသမားႏငလညး အျငငးမပြား တတေၾကာငး သက ေျပာျပသည။ ဆကလက၍ သက “သက စညးစနစလညး အရမးကတယ၊ စညးကမးအရမးရသလ ကေနာတ႔ကလညး စညးကမးရဖ႔ ဆးမတယ။ ထမငးစားတာကအစ ဘယေတာမ မပေစရဘး၊ သ ဝမယ ထငသေလာကပ ယတယ။ ကကႀကးရ႕ ဆးမ ေျပာဆမႈေတြ၊ လမးညႊနမႈေတြက အခထ ကေနာအေပၚ လႊမးမးဆပါ၊ သက ကေနာရ႕ ဘာသာေရး ေခါငးေဆာင၊ ႏငငေရး ေခါငးေဆာင တဥးပါ” ဟေျပာသည။ ကကႀကးသည ၁၉၈၃ ခႏစတြင အငဂငနယာ ဒပလမာ (AGTI ) ရရခသည။ ၁၉၈၄၊ ၈၅ ပညာသငႏစတြင ရနကနတကသလ၌ ႏငငတကာ ဆကဆေရးပညာ ပထမအသတတြင တကေရာက သငၾကားခသည။ ၁၉၈၆ တြင အထကတနးေရ႕ေန စာေမးပြက အေျခခဥပေဒဘာသာရပ ဂဏထးျဖငေအာငျမငသည။ ၁၉၈၈ ခႏစ ၾသဂတလ ၂၈ ရကေန႔တြင ဖြ႕စညးေသာ ဗမာႏငငလး ဆငရာ ေကာငးသားမား သမဂၢ အဖြ႕ခပ ဒဥကဌအျဖစ ေဆာငရြကခသည။ “ကေနာတ႔ ေျပာေျပာေနတာက ျပညသေတြရ႕ အခနးက႑ အေရးႀကးတယဆတာ၊ ဒါ ကေနာတ႔ ထပခါတလလ လညး ေျပာပါတယ။ ဘာေၾကာငလဆေတာ ၅၄ သနးေသာ ျပညသေတြရ႕လေနမႈဘဝေတြ ဒ လ႔အဖြ႔အစညးႀကး တခလးေျပာငးလပစဖ႔ ဆတာ ႏငငေရးသမား ေထာငဂဏနးန႔ ႏငငေရးပါတ အစအဖြ႔ေတြဆတာ ေလာကန႔ ဘယလမ မလပႏငပါဘး။ ျပညသေတြန႔ ႏငငေရးပါတ၊ ႏငငေရးသမားဆတာ ေရန႔ၾကာ လပါပ။ ေရမရဘန႔ ၾကာလညး မရႏငဘး” ဟ ၂၀၀၆ ခႏစအတြငးက ကကႀကးက ေျပာခေၾကာငး AAPP ဝကဘဆကတြင တငထားသည။ ထငးႏငငအေျခစက လ႔ေဘာငသစပါတ ဥကဌ ဥးေအာငမးေဇာက “ဒလအေျခအေနမာ ကကႀကးတ႔လ လမးေတြ ရေနရင လပရကငရတာ ပေကာငးမယ။ လထကေကာ အဖြ႕အစညးေတြကပါ ေခါငးေဆာငမႈေပးႏငမယ၊ အခေတာ ေခါငးေဆာင ေပာကေနသလပ” ဟ ေျပာသည။ “သက တကယ ႏငငေရးေခါငးေဆာင၊ သအၿမစဥးစားေနတာက ျမနမာႏငငက ၿငမးၿငမးခမးခမးန႔ အေျပာငးအလ ျဖစေအာင လပဖ႔၊ ျမနမာႏငငရ႕ ျပနာကေျဖရငးဖ႔အတြက အမးသားျပနလညသငျမတေရးက အေရးႀကးတယလ႔ စြစြၿမၿမ ယၾကညတသ၊ တငးရငးသားအေရးက တငးျပညေျပာငးလေရးအတြက အဓကကတယလ႔ အၿမစဥးစားတသ။ အဖမးခရမာ ႀကသေပမယ ကမးရးထး ဘယေတာမမျဖစဘ ဘာကမဆ တညတညၿငမၿငမန႔ ရငဆငႏငတသ” ဟ ၁၉၈၈ အေရးေတာပ ကာလက ကကႀကးႏင အနးကပေနခဖးသ ဥးဘၾကညက ေျပာျပသည။

ႏဗလၿငမးခမးေရးဆႏင ၁၉၉၁ ေကာငးသား လႈပရားမႈ

Friday, 11 December 2009 18:30 ခငၿငမးသစ

၁၉၉၁ ခႏစ၊ ေအာကတဘာ လထမာ ျပညပ သတငးမဒယာ ေတြကေန ေဒၚေအာငဆနးစၾကည ႏဗလ ၿငမးခမးေရး ဆရရေၾကာငး ေၾကညာခပါတယ။ ဒသတငးက ေဒၚေအာငဆနး စၾကညက ေထာကခတ ျပညသေတြက လႈကလႈက လလ ႀကဆခပါတယ။ ေဒၚေအာငဆနးစၾကညက ေလးစားခစခငတ ျပညသထမာ ကမလညး အပါအ၀င ျဖစပါတယ။ ေဒၚေအာငဆနးစၾကညက ေလးစားတာက သ႔ရ႕ အမားအကးအတြက ကယကးစြန႔ႏငတာေတြ၊ ပညာဉာဏျမငမားတာေတြ စတ သ႔ရ႕ အရညအခငးေတြ ေၾကာငပါ။ ခစခငတာကေတာ သဟာ ျမနမာ ပသျပး ကကသေရရတ အမးသမး တဥး ျဖစတ အျပင ဗလခပရ႕သမး ျဖစတာေၾကာငလညး ပါ၀ငပါတယ။ ကမ ခပငယငယက ဇလင ၁၉ ရကေန႔ ေရာကတငး ကမအေဖက တာ၀ါလနးလမးမာရတ ဗလခပေအာငဆနး ျပတကက ေခၚသြားေလရပါတယ။ ေရာကတငးလညး သ ဘယက ၾကားလာမနးမသတ စကားတခြနးက ေျပာျပေလရပါတယ။ အေဖက “ဗလခပက ေျပာဖးတယ ေရနစၿပးေသသြားတ ေအာငဆနးလငးက အထကဆး၊ ၿပးရင ေအာငဆနးစၾကညပ” လ႔ ေျပာတတပါတယ။ ၁၉၈၈ ၾသဂတလ ၂၆ ရက ေန႔က ေရႊတဂ ေစတ အေနာကေျမာကဘက လထအစညးအေ၀းပြမာ ေဒၚေအာငဆနးစၾကည တရားေဟာေတာ ဗမာျပည လငယလြတေျမာကေရးတပဥး (BYLF) က ဒဥက႒ ကေအာငဒင က ကမန႔ မတငတငဥးက အနတရ႕ လၿခေရး ယဖ႔ ေခၚသြားခပါတယ။ အဒတနးကမ အနတက အနးကပ ေတြ႕ခဖးတာပါ။ ကမ က အနတက ျမနမာ အမးသမး တဥးအေနန႔ သပက သေဘာကခ ပါတယ။ ကမရ႕ ဘႀကးက ဥးသန႔ရ႕ တတယ ကယေရးအတြငး၀န အျဖစန႔ ကလသမဂၢမာ တာ၀န ထမးေဆာငစဥက ေဒၚေအာငဆနး စၾကညန႔ ဆခဖးတယလ႔ ဘႀကးက ေျပာျပပါတယ။ အနတက ႏငငရပျခားမာ ေနရေပမယ ျမနမာ အ၀တအစားက ခမငသလ ရးရာ ယဥေကးမႈ ဓေလထးစ ကလညး အျမတတႏး ကငသးတယလ႔ ဘႀကးက ေျပာတယ။ ကမတ႔ ခစခင ေလးစားရတ လထေခါငးေဆာင ႏဗလဆ ရတ အတြက ၀မးသာတအျပင ႏငငေရး အေျခအေန ဘယလ ေျပာငးလသြားႏငမလ ဆတာကပါ စတ၀ငစားမပါတယ။ အဒအခနက အမးသားဒမကေရစ အဖြ႕ခပ (NLD) က အျပတအသတ အႏငရထားေပမယ အာဏာက မလႊအပေသးပါဘး။ တခနတညးမာပ ေကာလာဟလ သတငးက ထြကလာျပနပါတယ။ အနတ ဆယမယဆရင

သြားခြငျပမယ၊ ျပနလာခြငေတာ မျပဘးတ၊ ဒ ေကာလာဟလေၾကာင တခ႕လေတြ စတပၾကပါတယ။ ကမ ကေတာ စတမပပါဘး။ တကယလ႔ အဒါအမန ျဖစခတယဆရငေတာင ေဒၚေအာငဆနးစၾကညက ထြကသြားမာ မဟတဘးလ႔ ကမ ယၾကညလ႔ပါ။ တခ႕ လႀကးေတြက ျမနမာျပညရ႕ ပထမဥးဆး ႏဗယဆရငျဖစတ အနတက ေနအမ အကယခပကေန မျဖစမေန လႊတေပး ႏငတယလ႔ ယၾကညၾကပါတယ။ တခ႕ကေတာ လႊတေပးဖ႔ ေမာလငတာပါ။ ေနာကတႀကမလညး ထပမဖမး ေလာကေတာဘး လ႔ တြကၾကပါတယ။ ျမနမာ ဒမကေရစ အေရးဟာ ပၿပးတးတကလာဖ႔ကလညး ေမာလငၾကပါတယ။ တျခား ႏဗလဆရငေတြ စေပါငးျပး ေဒၚေအာငဆနးစၾကညက လႊတေပးဖ႔ ကယကယေလာငေလာင ေတာငးဆလာၾကပါတယ။ ဖမးဆးထားတ ႏငငေရး သမားေတြကလညး ႁခြငးခကမရ ျပနလႊတေပးဖ႔ ျပငးျပငးထနထန ေတာငးဆ လာၾကပါတယ။ တကမာၻလးကလညး ျမနမာ ဒမကေရစေရး က ပျပး အာရ စကလာပါတယ။ ကမတ႔ရေဘာေတြရ႕ မသားစ၀ငေတြကလညး အနတ လြတေျမာကျပး ႏငငေရး အေျခအေန တးတကလာဖ႔၊ ႏငငေရး အကဥးသားေတြ အျမနဆး ျပနလြတလာဖ႔က ေမာလငေစာငစား ေနၾကပါတယ။ အဆး ျမငတတတယလ႔ ေခၚရမလား၊ စစအစးရက ကြကတျမငတတတယလ႔ ေျပာရမလား မသပါဘး။ တခ႕ လေတြက ဘာမ ပထးျခားမာ မဟတဘးလ႔ ခန႔မနးၾကပါတယ။ စစအစးရရ႕ သတငးစာေတြကေတာ ႏဗယဆေရြးခယေရး အဖြ႔က အႀကး အကယ ေ၀ဖန ပတခတ ေနပါတယ။ တကသလ ေကာငးသား ေကာငးသ အမားစ ကလညး စတ၀ငစားၾကပါတယ။ ႏငငေရးက စတမ၀ငစားတ သေတြေတာင အနတ ႏဗလဆ ရတအေၾကာငးက တဖြဖြ ေျပာေနၾကပါတယ။ ကမ ႏငငေရးက စတ၀ငစားမနး သတ သငယခငးေတြက ေမးပါတယ။ “ ေဒၚေအာငဆနးစၾကညက လႊတေပးမာလား” တ။ ကမ ကလညး “ လႊတ ေပးဖ႔ေတာ ေမာလငပါတယ” လ႔ပ ျပနေျဖခပါတယ။ တခ႕က အျပငမာၾကားေနတ ေကာလာဟလ အတငး အနတ ျပနသြားရင ဘာလပၾကမာလတ။ ဒေတာ ကမက “ ျပနခငရင အစကတညးက ႏငငေရး ဘယလပပါမလ။ ျပနမာေပါ။ ငါေတာ အနတက ယတယ၊ တကပြ မၿပးေသးဘ ဘယေတာမျပညသက ေကာခငးမာ မဟတဘး” လ႔ပ ျပနေျဖခပါတယ။ ကမလပ ယၾကညတသေတြ အေတာမားမား ရပါတယ။ ႏဗလဆ ရျခငးရ႕ အကးဆကက ဘယသမ ေသခာမသပါဘး၊ အမးမးေသာ ခန႔မနးခက၊ ေမာလငခကေတြန႔ ျပညသေတြဟာ ရငခနလႈပရား ခၾကပါတယ။ ၁၉၉၁ ခႏစ ႏ၀ငဘာလမာ ရနကနတကသလ အားကစားျပငပြေတြက ေကာငးသားမား နားေနေဆာင (RC) ထမာကငးပေပးခပါတယ။ ဘတစကတေဘာျပငပြက ေမဂာအလက ၿပငၾကပါတယ။ တကသလရ႕ ေပာရြငဖြယေတြထမာ အားကစားပြ ေတြလညးပါ၀ငပါတယ။

ကယေမဂာျပငမယေန႔ဆရင အငတကအားတက သြား အားေပးၾကေလရပါတယ။ ေအာၾက ဟစၾက မခႏငေအာငေျပာၾကန႔ ဆညေနပါတယ။ ဒါေပမယ ခစစရာ ေကာငးတာက ပြျပးရင ၿပးသြားတာပါပ။ တဥးန႔တဥး ေဗြမယၾကပါဘး။ ဒလန႔ RC ထမာ ေန႔တငး လေတြစညကားေနပါတယ။ အဒအခနမာ အားကစားပြေတြ လပတယဆတာ ေကာငးသေကာငးသားေတြရ႕ အာရက လႊတ လပရပပါ။ ဒါေပမယ စစအစးရက ေကာငးသားထရ႕ ႏငငေရး အျမငအေပၚ ေလာတြကတာပါ။ ဒဇငဘာ ၃ ရကေန႔မာ BYLF က ေအးေကာက ေျပာပါတယ။ “RC ထမာ စာေ၀လမမယ၊ နငတ႔ေစာငေန” တ။ ကမက “ဘယေန႔လ” လ႔ေမးေတာ သက “၁၀ရကေန႔ ပတ၀နးကငေပါ” တ။ ဒါေၾကာင ကမလညး RC ထကေန႔တငးေရာကပါတယ။ စာေ၀တာန႔ မႀကခပါဘး။ ဒဇငဘာ ၉ ရက ညေနပငးမာ ကမတ႔ သခ ၤာ တတယႏစ Section 1လကေတြ႕ခနးဝငရပါတယ။ လကေတြ႕ လပေနတနး သရပျပ ဆရာမေတြ အခငးခငး တးတး၊ တးတး ျဖစေနၾကတာက ေတြ႕ရပါတယ။ ဘာျဖစတယဆတာ ေသခာမသရပါဘး။ ခဏေနေတာ “စာအပထပ၊ လကမတထး၊ ၿပးရင ျပနလ႔ရၿပ” လ႔ အခနးေစာငတ ဆရာမကေျပာပါတယ။ ကမတ႔ ေကာငးသားေတြက “လကေတြ႕ မၿပးေသးဘး။ ဘယလလပမာလ” ဆျပး ၀ငးေမးၾကပါတယ။ ဆရာမက “လကမတထးရင အမတျပညေပးမယ” ဆလ႔ လကမတထးျပး ထြကလာၾကပါတယ။ ကမက ဘာျဖစလ သခငလ႔ RC ဘကက ထြကလာပါတယ။ RC ေရ႕ မာ ျမငသနး (တကပြ၀ငေကာမတ) န႔ေတြ႕ပါတယ။ ျမငသနးက “ပထမဥးဆး RC အေပၚထပကေန ပြၾကညစငဘကက စာေတြေ၀ခလကတယ၊ ၿပးတာန႔ စာေ၀တ ဘဘဟနန႔ မငးလႈင (ေမာငမႈငး) က ထြကသြားတယ၊ ေထာကလမးေရးက ေနာကကလကသြားတယ၊ သတ႔ ၂ ေယာက ၀ဇၨာ ခနးမဘကမာ စာကပတ အခန ေထာကလမးေရးက ခါးပကႏႈကလ႔ ေအာျပး ဖမးတယ၊ ဘဘဟနက အဓအတ လမးမဘကက ထြကေျပး တယ၊ သ႔ ေနာကက ေတာကေလာက ခါးပကႏႈက ဆျပး ေအာလကတယ၊ ဘဘဟနက အဓပတ လမးမာ သြားေနတ ကားက လမးတားၿပး တကလကတ အခနမာ ကားပငရငက ေထာကလမးေရးက အပလကတယ၊ ေထာကလမးေရးက ဘဘဟနက ရကႏက ဖမးဆး သြားတယ” လ႔ ေျပာပါတယ။ အဒေန႔က အားကစားပြ ေတြကလညး ရပပစလကတယ။ ဒဇငဘာ ၁၀ရက၊ မနက ၁၀ နာရ ေလာကမာ ကမ သငယခငးရန႔ ျမငသနး၊ ကမတ႔ သခ ၤာေဆာင (ULB) က ေရာကလာ ပါတယ။ ရက“ဒေန႔ ခနးပြရတယ လကမလား” ဆျပး လာေခၚပါတယ။ အတနးထက လေတြက ဘာခနးပြလ ဆၿပး ၀ငးေမး ၾကပါတယ။ ဒါန႔ ကမက သခငရင လကခဆျပး ေခၚလကပါတယ။ တခ႕လညး စတ၀ငစားလ႔ လကလာၾကပါတယ။ ကမတ႔ အေပၚထပကတကျပး ထပေခၚေတာ သခ ၤာ တတယႏစ section 2 က ၾကၾကန႔ တျခားေကာငးသားေတြလညး လကလာၾကပါတယ။

ကမတ႔ ULB က ထြကလာတ လအပစက RC ထမာ ၀ငၿပးဖြေနၾကပါတယ။ RC ထမာလညး ေကာငးသား အေတာမားမား ရ ေနၾကပါတယ။ တခ႕က အားကစားပြမား ျပနစမလား ဆၿပး လာေစာငတာပါ။ တခ႕ကလညး မေန႔က ျဖစထားတ ျပနာ ဆကျဖစမလား သခငလ႔ပါ။ အဒအထမာ ေထာကလမးေရး ေတြလညး ပါပါတယ။ ရက အေမရကန အလပါတ တရပက ၀တထားပါတယ။ ကမတ႔လစ R.C ထေရာကတအခနမာ ပ ၀ဇၨာ ခနးမေရ႕မာ လစေနတ ထြနးထြနးသနး (စးမး၊ လ႕ေဘာငသစ ဒမကရကတစ ပါတ)၊ မးျမင (အညာသား) တ႔က R.C ဘကက လမးေလာက လာပါတယ၊ ကမ တ႕လ R.C ထက ထြကျပး ပလကေဖာငးေပၚအေရာကမာ လကခပေတြ စ တးၾကပါတယ၊ ကမတ႔ လကခပတးရငပ ထြနးထြနးသနးတ႔က မကႏာဖးေတြစြပၿပး ခြပေဒါငးအလက စေထာငလကပါတယ။ အဒ ခြပေဒါငး အလေတြ အားလးက ကျမငေဆြကေရးဆြေပးခတာပါ၊ သလ ေထာင ၁၅ ႏစ ကခပါတယ။ ထြနးထြနးသနးက R.C ေရ႕က အတခေပၚတကၿပး “ေကာငးသားရေဘာအေပါငးတ႔၊ တျခားႏငငေတြက တကသလေကာငးသား ေတြဟာ ကြနပတာေတြန႔ ေခတမ သငခနးစာက သငယေနတအခနမာ ကေနာတ႔ေတြက ေခတေနာကကေနတ သငခနးစာ ေတြကပ သငၾကားခြငရၾကပါတယ၊ ဒါေတာငမ ျမနမာျပညရ႕ အျမငဆး သငခနးစာေတြထက ကြမတမသအရက ေလလာေနတ ေကာငးသား ဘဘဟနက ခါးပကႏႈကဆၿပး ရကႏကဖမးဆးသြားတအတြက ကေနာတ႔ ေကာငးသားေတြ အခကစၥက လး၀ ဆန႔ကငပါတယ၊ ဒါဟာ လး၀မျဖစသငတ ကစၥ ျဖစပါတယ” ဆၿပး တရား စေဟာပါတယ။ ဘဘဟနက အခလ ဖမးလကတာက ေကာငးသားေတြ မေကနပၾကပါဘး။ စာၾကညတကေရ႕ ကြငးျပငက ကေကာပငေတြ ေအာကမာ ေကာငးသားေတြ အပစလက ရပျပး ေထာကခေၾကာငး ျပသေနပါတယ။ ကားေတြက ျဖတသြားျဖတလာ လပေနလ႔ ရက ကမက “တ႔တေတြ လမးပတၾကရေအာင” ဆျပး ေျပာလ႔ ကမန႔ ရ အဓပတ လမးမေပၚက လြယအတေတြန႔ လမးပတ လကပါတယ။ ဆကၿပး ရက “ကမတ႔က ေထာကခတယဆရင အဓပတလမးေပၚကဆငးခၾကပါ” လ႔ ေအာလကပါတယ။ ခကခငးဘ ခကမာန႔ ရာသကပန (ေတာငငေဆာင) တ႔ အဓပတလမးေပၚ ဆငးလာၾကပါတယ။ ထပၿပး ကမတ႔ေတြက “ေကာငးသားေသြး နတယ ဆတာ ျပၾကစ႔” ဆၿပးထပေအာတ အခါမာေတာ ကေကာပငေတြ ေအာကမာရေနတ ေကာငးသားေတြ လမးေပၚက ဆငးလာၾက ပါတယ။ အဓပတလမးေပၚမာလေတြ ေတာေတာမားမား စမေတာ သဟသ (ကဆနန) က “က၊ ကဆးသြားတ သရေကာငး ေတြက အေလးျပၾကမယ၊ ၿပးရင ၁ မနစၿငမၾကမယ” လ႔ ေျပာေတာ ကမတ႔ေတြလညး အေလးျပၿပး ၁ မနစၿငမၾကပါတယ။ ၿပးေတာ “ကမာၻမေၾကဘး” သခငး က သျပငသဆ ၾကပါတယ။ သခငးဆျပးေတာ …. “ေကာငးသား သမဂၢ ဖြ႕ စညးေရး………………….တ႔အေရး” “ဖမးဆးထားေသာ ႏငငေရး အကဥးသားမားအား ႁခြငးခကမရ ျပနလႊတေပးေရး…………..တ႔အေရး ”

“၉၀ ေရြး ေကာကပြ ရလဒက အတညျပေပးေရး……………တ႔အေရး ” “ေတြ႕ဆေဆြးေႏြး အေျဖရာေရး………………………….တ႔အေရး” ဆၿပး သၿပငေကြးေၾကာၾကပါတယ။ ကမတ႔ ေကာငးသားေတြမာ အစြအလမး တခရပါတယ။ ဘြ႕ႏငးသဘငခနးမ ေရ႕က စတ ေတာလနေရးဟာ ေသြးေျမ ကတတတယတ၊ ဒါေၾကာင ကမတ႔ အဒေနရာကေရာငပါတယ။ ဒေနာကမာ ခတကဆႏၵျပတအေနန႔ R.C ေရ႕ကေန အဓပတလမးမအတငး ခတကၿပး ရာမည၊ ေတာငငေဆာငေတြက လညပတၾကပါတယ၊ ခတကစဥ လမးေတာကေလာကမာ ေကြးေၾကာသ ေတြက ဟစေကြးခ ၾကပါတယ။ အဒ ဆႏၵျပပြမာ ေကာငးသားထဟာ ေထာငန႔ချပး ပါ၀ငခပါတယ။ ေကာငးထမာ ဆႏၵျပေနၾကတနးမာပ ေကာငးတခါးေတြက ပတလကပါတယ။ ေကာငးရ႕ အျပငဘကမာလညး ေကာငးသား တအပက ေကာငးထ၀ငဖ႔ ႀကးစားအားထတ ေနၾကပါတယ။ အဒ ေကာငးသားေတြက သကထြနး (လေဘာငသစ) က ဥးေဆာငပါတယ။ ခတက ဆႏၵျပျပးေတာ R.C ေရ႕က ျပနအေရာကမာ သပတစခနးဖြငလကပါတယ။ ထြနးထြနးသနး၊ မးျမင၊ ဆနန၊ ေမာငမႈငး တ႔ တရားေဟာေနၾကပါတယ။ ခဏေနေတာ အဒအဖြ႕ထက တေယာကက “ဒေန႔ဟာ ေဒၚေအာငဆနးစၾကည ႏဗလၿငမးခမးေရးဆ ရတေန႔ျဖစတယ၊ ဒေတာ ေဒၚေအာငဆနးစၾကညက ဂဏျပတအေနန႔ အမးသမး တဥး တရားေဟာပါ” လ႔ ေတာငးဆ ပါတယ။ ကမတ႔ အမးသမးအပစ ေခါငးခငးဆငလကၾက ေပမယ ေဟာမယသ ထြကမလာပါဘး။ ဒေတာ ေအးေကာန႔ အငယေကာငက ကမက နငေဟာလကဆၿပး ေျပာၾကပါတယ။ တကယက ကမ ဘာမ ၾကတငျပငဆင ထားတာ မရပါဘး။ ဒါေပမယ ကမ ေဟာမယလ႔ ဆးျဖတလကျပး ေရ႕က ထြကလကပါတယ။ ကမ R.C ေပၚတကဖ႔ အရပမမေတာ ေကာငးသားတေယာကက ေဆာငေၾကာင ထငျပး သ႔ပခးေပၚတက မတတပ ရပခငး ပါတယ။ ျပးေတာ သက တျဖညးျဖညး မတတပ ရပေပးပါတယ။ အေပၚက တေယာကက ဆြတင ေပးပါတယ။ အေပၚက ေရာကေတာ “ကမတ႔ျမနမာျပည အေနန႔ ကမာၻမာ အျမငဆးဆ တခ ျဖစတ ႏဗလၿငမးခမးေရးဆက ေဒၚေအာငဆနးစၾကည ရတအတြက အားလး ဂဏယၾကပါတယ၊ ကမတ႔ဟာ အမးသားေခါငးေဆာင ေဒၚေအာငဆနးစၾကညန႔အတ ဒမကေရစေရး အတြက ဆကလကတကပြ၀ငၾကမာပါ၊ အခလ တကပြ၀ငဖ႔အတြက ေကာငးသားထက စစညးဖ႔ ေကာငးသား သမဂၢဟာ လအပခကျဖစပါတယ၊ ဒါေၾကာင သမဂၢ ဖြ႕စညးခြငက ေလးေလးနကနက ေတာငးဆပါတယ” ဆၿပး ေျပာခပါတယ။ ၿပးေတာ ေကြးေၾကာသေတြ က ဆကၿပး ဟစေကြးၾက ျပနပါတယ။ ကမ ေအာကျပနေရာကေတာ မငနနေအာငက “နငျပနေတာ၊ ၾကာရငမေကာငးဘး” လ႔ ေျပာပါတယ။ ကမန႔ မငနနေအာင (အနဂယ) တ႔ သန႔စငခနးထမာ အ၀တလ၀တျပး ကမရ႕ ဆပငေတြက အတျဖစသြားေအာင ကလစန႔ ညႇပလကပါတယ။ ေကာငးအ၀င၀ မာေတာ ဆရာေတြက ေကာငးသားကတေတြက စစေဆးၿပး ကတျပႏငမ အျပငထြကခြငေပးပါတယ

ေကာငးသား ေတြကေတာ ခတကဆႏၵျပေနတနးပါ။ ကမတ႔ R.C ထက မာလာေဆာငအဝအထ ေပါကတ ေရႏတေျမာငး အေဟာငးထကေန လမးေလာက ထြကလာပါတယ။ မာလာေပါကေရာကေတာ ေျမာငးေပါက၀မာေစာငေနတ စစသားက ကမ ေနမေကာငးလ႔ ျပနခြငေပးပါ၊ အထမာ ေကာငးသားေတြ ဆႏၵျပေနေတာ ဆရာေတြကတစစေနတယ၊ ကမ ေကာငးသားကတ ေမခလ႔ပါ ဆျပး သရပေဆာင ၾကပါတယ။ စစသားက ကမန႔ အနဂယက ထြကခြငေပးလကပါတယ။ ကမတ႔ ၂ ေယာက လညးတနးအထ ကားတခါစး၊ လညးတနးကေန ျမ႕ထက ကားတခါထပစး၊ ျမ႕ထေရာကေတာ အနဂယက အေမရကန စငတာက၀င သတငးေပးပါတယ။ ကမကေတာ ကားငားျပး အမျပနပါတယ။

စစသား၊ စစကြ နႏင ကြ န၀ယရာ အဆစပါသမား ...

Thursday, 10 December 2009 16:57 ၾကညေဝ

မဂၤလာဒေစးက တပတပတျပးခနမာေတာ သ႔စတက ေသေသခာခာ ပငးျဖတႏငလကၿပ ျဖစေၾကာငး တပၾကပႀကး ေအာငက (အမညရငး မဟတပါ) က ေျပာျပသည။ တပထမ ေစးသ႔လာခရသည ရညရြယခကမာ သ ေငြလစဥက ရရာေစးျဖငေရာငးခေသာ ကညကပဘးက

ျပန၀ယျဖညရန ျဖစသည။

ဂတဝတခမ တာဝနက တပၾကပတဥး

စစအကႌ၊ ေဘာငးဘကအစ ဥးထပ၊ ခါးပတ၊ မတခြက၊ ေရဘး စသည စစသားသးပစၥညးအမးမး ေရာငးခလကရေသာ ဆငမားရသည။ ဆငတခ႕တြင ကညဆ၊ ကညကပဘး၊ ေသနတ စသညျဖင ၀ယယႏငသကသ႔၊ ျပနေရာငးႏငေသာ ဆငတခ႕လညးရသည။ မဂၤလာဒေစးတြင သာမက ေထာကႀကေစး၊

လညးကးေစး၊ ေမာဘေစး စသည ေစးမားတြငလညး စစအသးအေဆာင ပစၥညး အေရာငးဆငမားရကာ ထဆငအမားစတြင စစသားသးပစၥညးအမးမးက ၀ယယႏငသလ ေရာငးခငလညး ေရာငးလ႔ ရႏငသည။ တပထရ ေငြလသမားက မတခြက၊ ေရဘး၊ ခါးပတကအစ ကညဆန၊ ကညကပပါမကန သ႔အဆကအသြယႏငသ ေရာငးခ လကၾက၊ ေငြလကထ ျပနရလာသညအခါ ထဆငမားတြငပင ျပန၀ယျဖညလကၾကႏင သသရာ လညေနၾကသည။ လြနခေသာ ၆ လခန႔က ေငြလသညအတြက ကညကပဘးတဘးက တပၾကပႀကးေအာငက ထတေရာငးခသည။

ထစဥက ကပ ၈ ေထာငေစး ရခၿပး ယချပန၀ယျဖညမည ဆေသာအခါ ကပ ၁ ေသာငးခြ ေစးျဖစေနၿပ။ ေဖာကသညဆင ျဖစေသာေၾကာင ကပ ၁ ေသာငး ၂ ေထာင ၅ ရာ ႏငျပနေရာငးေပးမညဟ ဆငရငက ေျပာေသာလညး ျပန၀ယျဖညရန လကတြန႔သြားခသည။ တလလင လစာေငြကပ ၃ ေသာငးခြေကာသာ ရေသာ သလလအေနႏင ကပ ၁ ေသာငးေကာခန႔ ျပနသးရန ဆသညမာ လြယကလသည မဟတေပ။၊ ထ႔ေၾကာင ေစးထ တပတပတရငး စဥးစားခသည။ ေနာကဆးေတာ ျပနမ၀ယႏငေသး ဟသာ အေျဖထြကခသည။ ဒၾကားထ ကဆးၿပး စစလငေတာ သျပစဒဏခရမည။ ေထာငခမညဆလငလညး အခခလကေတာမည။ ရာထးခမည ဆလင လညး ခပါေစေတာဟ သစတဆးျဖတခၿပးၿပ ျဖစေၾကာငး တပၾကပႀကးေအာငကက ေျပာျပသည။ “အရပသားေတြ ဆငးရတယဆတာ ကေနာတ႔ စစသားေတြက မမပါဘးဗာ၊ ကေနာတ႔ တေတြက ေရ႕တနးမာတင ဆငးရၾကတာ မဟတဘး၊ ေနာကတနးမာလညး ငတေနၾကတာပါပ၊ ပကဆဆတာကေတာ ကငစရာက မရတာပါ” ဟ သက ညညးညသည။ တပၾကပႀကးတေယာကအေနႏင သ႔လစာမာ ကပ ၃ ေသာငး ၉ ေထာငျဖစသည။ ထ႔အျပင သကစြန႔ဆဖား ေၾကးအေနႏင တလလင ကပ ၅ ေထာငရရၿပး ရကၡာတခ႕က ေရာငးရေငြလညး အနညးငယမ ရရေၾကာငး သရရသည။ သ႔ေသာလညး ထ၀ငေငြသည ယေန႔ေခတတြင မသားစ၀င ၄ ဥးမသာ ရေသာ သတ႔က မငတရတမယပင မနညး စားေသာက ေနရေၾကာငး၊ ထ၀ငေငြ အနညးငယျဖင သတ႔ မသားစသည ဆငးရပငပနးမႈ ဒဏက ခါးစညးၿပး ခလာခသညမာ ၾကာၿပ ျဖစေၾကာငး တပၾကပႀကး ေအာငကက ဆကလက ေျပာျပသည။ ၂၀၀၇ ခႏစေနာကပငးကတညးက သရသည လစာေငြႏင မညသ႔မပင မေလာကငေတာဘ လေငြ အၿမျပေနခေၾကာငး၊ မသားစ၀ငမား သညလညး ၿခးၿခေခၽြတာရ လြနးေသာေၾကာင ကနးမာေရးခၽြတယြငးမႈမားလညး ရလာေၾကာငး၊ ၎တ႔ မသားစ ၀ငမားအေနနင ေစးအေပါဆး သြားပြတတ၊ သြားတကေဆး စသည အေျခခ အသးအေဆာငမားကပင ၀ယယ မသးစြ ႏငေတာသည အေျခအေနမး ျဖစေနေၾကာငး ေျပာဆသည။ သ၀တထားေသာ စစယနေဖာငးႏင ဥးထပမာ အလြနေဟာငးႏြမးေနၿပး သ႔မကလးမားကလညး ညႇးငယႏြမးလေနသည။ မကႏာသညလညး ေျခာကကပ ပနခးလကရသျဖင ပါးရးမားပင ေငါထြကေနၾကသည။ သယခ စးထားေသာ ေရာဘာဖနပ၏ သညးႀကး အႀကမမညမ လတပထားရသညကပင မမတမေတာဘ အေစးမားပင ေပါကကာ စးလကတငး သ႔ေျခေထာကတြင ကပလကရသညက ေတြ႕ျမငရသည။

တပၾကပႀကးေအာငကကသ႔ပင ဒ တပၾကပႀကးတဥးကလညး သ႔မသားစမာ ဆငးရလြနးလေသာေၾကာင ရပတညရန ခကခလေၾကာငး ေျပာျပသည။ “ရတ လခ၊ သကစြန႔ဆဖားေၾကး၊ ေထာကပေၾကးအပါအ၀င အားလးေပါငးရင တလက ေငြ ကပေလးေသာငးေတာင မျပညဘး။ အဒေလာကေငြန႔ ကေနာတ႔ ဘယလမ မရပတညႏငေတာဘး၊ ရသမေတြ ထတေရာငးစားတာလညး ကနၿပ၊ ေနာကဆး ကေလးေကာငး စရတေတာင မတကႏငေတာလ႔ မနးမဘကက အမးေတြဆပ႔ၿပး ေကာငးထားေပးဖ႔ ေျပာရတယ” ဟ အဆပါ ဒတပၾကပက ေျပာျပသည။ တပထတြင ေကာငးသားရေသာ တပမသားစမားအတြက ေကာငးသားတဥးလင ပညာသငေထာကပေၾကးအျဖစ တႏစလင ကပ ၃ ေထာငႏႈနးႏင ေပးေၾကာငး၊ သ႔ေသာလညး ထေငြကပ ၃ ေထာငႏင ယေန႔ေခတ ပညာသငစရတမာ မကာမ လေသာေၾကာင အဆငမေျပေၾကာငး သက ဆသည။ စစသားမားအေနနင ျပငပ စးပြားေရး မလပႏငေသာလညး စစသားမနးမမား ရာေဖြတတပါက မသားစ စးပြားေရးမာ အနညးငယ ေျပလညႏငေသာလညး ယခအခါတြင သတ႔၏ ဇနးသညမားကပင စစသမးအျဖစ ခငးေစလကရေသာေၾကာင စးပြားေရး လပရန အခန အခကအခမား ျဖစလာေၾကာငး၊ ထ႔ျပင မသားတစလးမာ တပတြငးလပငနးမားတြင အခနျပည နးပါး ၀ငေရာကလပကငေပးေနရေၾကာငး၊ လစာႏငေလာကငပါက ေျပာစရာမရေသာလညး တပတြငး စညကမးျဖစသညအတြက အဆငမေျပသညၾကားကပင လပကငေပးေနရေၾကာငး ၎က ဆကေျပာသည။ “ကၽြန၀ယရာ အဆစပါတယဆတာက တပမေတာသားေတြရ႕ မသားစ ၀ငေတြပ။ ကေနာတ႔ ေတြသာ တာ၀န ထမးေဆာင ေနရတာ မဟတဘး။၊ ကေနာတ႔ မနးမေတြန႔ ကေလးေတြလညး ဝငၿပး တာ၀နထမးေဆာင ေပးေနရပါတယ” ဟ သက ေျပာျပသည။ စစသားအမားစမာ ဆငးရကပတညး လေသာလညး အဆငေျပသည မသားစမားလညး စစတပထတြင ရသညက ေတြ႕ျမငရသည။ လစာေငြႏင မေလာကငၾကေသာေၾကာင တပတြငးမသားစ၀ငမားက တႏငတပင စးပြားေရးလပငနးမား လပကငခြင ေပးထားေၾကာငးလညး သရသည။ တပမားတြင ၾကကေမြး၊ ၀ကေမြးသညလပငနးမာ တပမားအတြက အျပေကာငးေသာ လပငနးတချဖစျပး အျပမေကာငးေသာ တျခားလပငနးမားလညး ရေသးေၾကာငး သရသည။ “ကေနာတ႔ တပထမာ ႏစလးထလညး ထးလ႔ရတယ၊ ခလညး ထးလ႔ရတယ၊ တပမသားစေတြထကပ ဒငျပနကငတာပါ၊ ေဘာလးပြေလာငးခငရငေတာ တပထကေန အျပငက လမးၿပး တငေပးပါတယ” ဟ မဂၤလာဒၿမ႕နယ တပရငး တခမ ရေဘာတဥးက ေျပာသည။

တပထတြင လကဖကရညဆင၊ မန႔ဆင၊ ထမငးဆင၊ ကနေျခာကဆင၊ ကနစဆငကအစ လငစငမ အရကဆငမားပင ရေၾကာငး၊ တခ႕ကလညး နးစပရာ ဆငကယစးခြငရေသာ ၿမ႕နယမားအတြငး ဆငကယတကစေျပးဆြၾကေၾကာငး သရသည။ ၂၀၀၆ ခႏစ ဧၿပလ ၁ ရကေန႔မစ၍ ေအာကဆးအဆင တပသား တေယာက၏ လစမာ ကပ ၁၆၀၀၀ ခန႔သာရၿပး ဗလခပႀကး တဥး၏ လစာမာ ကပ ၈ သနးခန႔သတမတထားသညဟ သရသည။ တပသားအဆငမ ဗလမႉးႀကးအဆငထ သကစြန႔ဆဖားေၾကး အေနႏင တလလင ကပ ၅ ေထာင ေထာကပေၾကး ရရသည။ “ဗလခပႀကးေတြန႔ ကေနာတ႔ရ႕ လစာက ေတာေတာကြာသလ၊ ရပငခြငေတြလညး ကြာပါတယ။ ကေနာတ႔မာ သကစြန႔ ဆဖားေၾကးဆျပး တလ ၅ ေထာငကပ ရတယ၊ ဗလခပၾကးေတြကေတာ ႏငငေတာ ကာကြယ အပခပေရးဆတ ေခါငးစဥန႔ တလက တေယာကက ကပ ၁၀ သနးစ သးသန႔ရၾကတာမး ရတယ” ဟ မဂၤလာဒ တပရငးတခမ အမညမေဖာလေသာ ဗလမႉးႀကး တဥးက ေျပာသည။ စစအစးရ အပခပလကရေသာ သကတမးအတြငး ကနေစးနႈနး ျမငတကလာျခငးႏင ေငြေၾကးေဖာငးပြျခငးတ႔ေၾကာင အစးရ ၀နထမးမားႏင တပမေတာသားမားက လစာ ေလးၾကမတငတင တးျမႇငေပးခရသည။ ၁၉၈၉ ခႏစ ဧၿပ ၁ ရကေန႔တြင ပထမအႀကမ၊ ၁၉၉၃ ခႏစ ဧၿပ ၁ ရကေန႔တြင ဒတယအႀကမ၊ ၂၀၀၀ ျပညႏစ ဧၿပ ၁ ရက ေန႔တြင တတယအႀကမ၊ ၂၀၀၆ ခႏစ ဧၿပ ၁ ရကေန႔တြင စတတအႀကမအေနႏင ၄ ႀကမတငတင လစာတးျမႇငေပးခသည။ ရမးျပညနယေျမာကပငးတြင အေျခစကေနရေသာ တပရငးတခအတြက လအပေသာ တပစရတမားက ကယနညး ကယဟနျဖငသာ ရာေဖြရမညဟ တငးမႉးက ႏႈတမန႔ေပးခရာ တပအေျခစကရာ ေဒသရ သစေတာမားက ခတယေရာငးစား ေနၾကရေၾကာငး အဆပါတပမ တာ၀နရသ တဥးက ေျပာသည။ “ကေနာတ႔ တပတငမကဘး ဒက တပေတြအားလး သစခတၿပး စားၾကရတာပ။ လစာန႔ ရကၡာတခ႕ပ ရေတာ အဆငမေျပ ၾကဘး။ ဒနယတ၀ကက သစေတြကနရငေတာ ဘယလလပၾကမလ မသဘး” ဟ အဆပါ ဗလၾကးက ဆသည။ တပမားမ လပရေဘာမားအပါအ၀င လပစစဗလမားအား ေငြေၾကး ခမးသာေတာငတငးသမား၏ သမးပမားကသာ ရာေဖြ ယရမညဟလညး ႏႈတမန႔ထတထားေၾကာငး၊ ေနာကခေငြေၾကးေတာငတငးမသာ တပမေတာသားမားက ပပးေပးႏငမည ဟ ဆေၾကာငး သက ဆကေျပာျပသည။

“ကေနာတ႔ စစဗလေတြဆရင ပညာတတတမနးမ၊ ခမးသာတမနးမကပ ယရမယဆတာ စညးကမးတခလက ျဖစေနျပ” ဟ အဆပါ ဗလၾကးက ေျပာသည။ တပအတြငး ေအာကေျခစစသားမားထမ ဘပး၊ HIV ပး ေတြ႕ရသမားႏင တကပြတြင ထခကဒဏရာ ရရသမားက

တပအတြငးမ ထတပစလက ရေၾကာငးလညး သရသည။

ယခေခတ ျမနမာစစသားတဥးက ေတြ႔ျမငရစဥ

ဘပးရေသာ ရေဘာမားႏင HIVပးကးစကခရေသာ ရေဘာမားထမ တခ႕မာ တပမ ထတခရၿပးေနာကပငးတြင ေနရပေဒသရငး မားသ႔ပင မျပနၾကေတာဘ ကယကယက ေသေၾကာငးႀကစညၾကသည ျဖစရပမားစြာရလာေၾကာငး တပတြငး ေဆးမႉးတဥးက ေျပာျပသည။ “အရာရဆရငေတာ အရပဘက ေျပာငးေပးတယ။

သာမန ရေဘာဆရငေတာ အဒလ ေရာဂါေတြ ေတြ႕တယဆရင တပထကေန ထတလကတာပ။ တကပြမာ ထတရေဘာကေတာ အမးသားျပနလညသနစြမးေရး ေဆးရမာ ကသခြငေပးျပးမ ပငစင ေပးတာ” ဟ အဆပါ ေဆးမႉးက ေျပာသည။ “လမးေလာကႏငေသးတ ရေဘာေတြက စာအပလညေရာငးတယ၊ ေစးေရာငးတယေပါဗာ၊ လမးမေလာကႏငေတာတ ကေနာတ႔လ ရေဘာေတြကေတာ ႀကမထးျပး စားတသက စားတယ၊ လကသမား အလပလပစားတသလညး ရတယ၊ ေတာငးစားတသလညး ေတာငးစားတယ၊ အစးရဆကေတာ ဘာအေထာကအပမ မရတအျပင ကေနာတ႔က ရေဘာေဟာငး လ႔က မသတမတေတာပါဘး၊ တပမေတာရ႕ ဂဏသေရက ထခကေစလ႔တဗာ” ဟ ေျခတဘက ျပတလကရေသာ ရေဘာေဟာငးတဥးက ဆသည။ အငးစနပနးၿခေရ႕တြင ပမနေတာငးရမးစားေသာကေနေသာ ရေဘာေဟာငးတဥးအား စစအာဏာပငမားက စစဘကဆငရာ အသးအေဆာငမားႏင မေတာငးစားရန၊ ရေဘာေဟာငးတဥးအေနႏင ေတာငးစားျခငးမျပရန၊ သတေပးခကက မလကနာပါက လကရေတာငးရမးေနသည ေနရာမ ဖယရားရန လာေရာက အမန႔ေပးခေၾကာငး အဆပါ ရေဘာေဟာငးက ေျပာျပသည။ သနလငအေျခစက တပရငးတခမ ဒတပၾကပတဥးကမ “တပကထြကျပး သတ႔လ ေတာငးစားတာကမ ခထကပျပး စား၀တေနေရး ေျပလညႏငဥးမယ၊ ၿပးေတာ ပကဆလညး ျမငရမယ” ဟ ေျပာဆသည။

လကရ စစအစးရေပးေနေသာ တပတြငး လစာမား

တပသား တဥးလင ၀င၀ငျခငး ကပ ၁၆၀၀၀ ဟ သတမတထားျပး ၂ ႏစလပသကရလာပါက ၂၁၀၀၀၊ ဒတပၾကပတဥးလင ၂၂၀၀၀ မ လပသကရလာပါက ၂၇၀၀၀၊ တပၾကပ တဥးလင ၂၈၀၀၀ မ လပသကရလာပါက ၃၃၀၀၀၊ တပၾကပႀကး တဥးလင ၃၄၀၀၀ မ ၃၉၀၀၀၊ တပခြတပၾကပၾကးတဥးလင ၄၀၀၀၀ မ ၄၅၀၀၀၊ ဒအရာခ ဗလတဥးလင ၄၆၀၀၀ မ ၅၁၀၀၀၊အရာခဗလ တဥးလင ၅၂၀၀၀ မ ၅၇၀၀၀၊ ဒဗလတဥးလင ၁ သနး၊ ဗလတဥးလင ၁ သနး ႏစေသာငး၊ သးပြငအဆငရ ဗလႀကးတဥးလင ၁ သနး ၃ ေသာငးမ ႏစႏစသကတမးရပါက ၁ သနး ၄ ေသာငး၊ ဗလမႉးတဥးလင ၁ သနး ၅ ေသာငးမ ၁ သနး ၆ ေသာငး၊ ဒဗလမႉးႀကး တဥးလင ၁ သနး ၇ ေသာငးမ ၁ သနး ၈ ေသာငး၊ ဗလမႉးႀကး တဥးလင ၁ သနး ၉ ေသာငးမ ၂ သနး၊ ဗလမႉးခပ တဥးလင ၃ သနး၊ ဗလခပ တဥးလင ၄ သနး၊ ဒဗလခပၾကးတဥးလင ၆ သနး၊ ဗလခပႀကး တဥးလင ကပ ၈ သနး၊ ဒတယဗလခပမႉးႀကး တဥးလင ကပ ၁၀ သနးႏင ဗလခပမႉးၾကးအတြက ကပ ၁၂ သနး သတမတထားသည။ အဆပါ လစာမားက ၁ ရက ဧၿပလ ၂၀၀၆ ခႏစမ စၿပး ယေန႔အထ ခစားေစချခငးျဖစေၾကာငး သရရသည။ ကမ ကားမတတငမာပ ဆငးလကေတာ ကမေမာငေလးက လာေစာငၿပး “ေျပးေတာ၊ အမမာ ေထာကလမးေရး ေရာကေနတယ” တ။ ဒါေၾကာင ကမလညး သးခြျမ႕က ကမရ႕ အေဒၚအမက တနးေျပးပါတယ။ ေနာကမ ၾကၾက႕က ၁၀ ရကေန႔မာပ ရပေဗဒ ဌာနထအထ ၀ငဖမးခတယလ႔ သရတယ။ တျခား ေကာငးသေတြကလညး မာလာေပါကမာ ကားတစး ရပျပး “အမျပနပ႔မယ ကားေပၚတက” လ႔ ေခၚလ႔ ေကာငးသေတြ ကားေပၚကတကၾကေတာ၊လညးတနးလညး ေရာကေရာ အခပကားန႔ ေျပာငးတငေပးလကျပး အငးစနေထာငက ပ႔လကတယလ႔ သရတယ။ ကမက မမေတာ မသြားတ ၾကၾက႕ကပ ဂပဆငေပၚတက တရားေဟာတယ ဆၿပး တရားစြပါတယ။ ေရ႕ေနငားၿပး ေလာကလခြင မရေတာ ၾကၾကက သကယတငပ ေလာကလပါတယ။ “ဒေလာကျမငတ ဂပဆငေပၚက ကမ တကရေအာင၊ ကမက Superwoman မ မဟတတာ” လ႔ ေလာကလခပါတယ။ ျမငသနးကလညး ၁၀ရကေန႔မာပ ေကာငးကအျပန ၄၈ ဟငးလက(စ) က စးလာတနး သစးလာတကားက လမးမေတာ ရစခနးထ ေမာငးခငးျပး ဖမးလကပါတယ။ ၁၀ရကေန႔ညမာ ေကာငးထမေရာကလကတ ကကၾကးန႔ ေကာငးသားေခါငးေဆာင တခ႕က လကဖကရညဆငမာ ေအးေကာန႔ တငပငၾကပါတယ။ ေနာကတေန႔ ေကာငးထက၀ငၿပး အားျဖညဖ႔ပါ။ တငပငၿပး ေအးေကာက သ႔အမသ ျပနသြားပါတယ ကနတသေတြ ကကႀကး အမမာအပဖ႔ လကအသြားမာ အားလး အဖမးခရပါတယ။ ၁၁ ရကေန႔ မာေတာ အဓပတလမး ၀ငေပါကက လး၀ ပတထားပါတယ၊ ကနတ တခါးေပါကေတြမာေတာ လ၀ငသာ ရေလာကပ ဖြငေပးျပး ဆရာေတြက ပကစပတက စစေဆးပါတယ။ စးပြားေရးတကသလ ဝငေပါက တေပါကတညးပ ဘာမ မစစေဆးဘ ၀ငခြငေပးထားပါတယ။

မနက ၁၀ နာရေလာကမာ လစမၾကပါတယ၊ လစမမခငးပ ေကာငးတခါးေတြက ပတလကပါတယ။ ပါေမာကၡခပက ဘြ႕ႏငးသဘင ခနးမထကေန ေကာငးသားေတြက လစခြဖ႔၊ လစမခြရင တပမေတာက အၾကမးဖက ျဖခြရလမမယ ဆျပး ေလာစပကာန႔ ေအာပါတယ။ အျပငမာရေနတ ေကာငးသားေတြလညး ေကာငးထ၀ငဖ႔ အတငးႀကးစားၾကပါတယ။ လငးေပါက မတတငမာ ရရထြနး တရားေဟာေနတနး ေထာကလမးေရးက ၀ငဖမးတာ ကေဇာမငး (အာၿပ) န႔ တးတးျမင (ဖးသာထး) တ႔ ကယလကလ႔ ရရ အဖမးမခခရတာပါ။ ေကာငးသားေတြရ႕ ေတာငးဆခကေတြက ကယစားလယေရြးခယၿပး ပါေမာကၡခပဆ တငျပၾကပါတယ။ ေန႔လယပငးေလာကမာ ရနကနတငး တငးမႉး ဗလခပမးညြန႔ ကယတင ဥးေဆာငၿပး ရနကနတကသလထက ၀ငေရာက စးနငးခပါတယ။ ေကာငးသား အေယာက ၄၀၀ ေကာက ဖမးဆးေခၚေဆာငသြားပါတယ၊ ၁၁ ရကေန႔မာပ ေကာကတတား ၿမ႕နယမာေနတ ရရထြနးန႔ ကျမတစတ႔က ၀ငဖမးေတာ အမမာရေနတ ကျမတစက မသြားပါတယ။ ေနာက ၂ ရကအၾကာမာ ခငမးေအး ကလညး ဖမးမသြားပါတယ။ အငးစန အပစ အကနလး နးပါး ဖမးဆး ခခရပါတယ။ ၁၉၉၁ ခ ဒဇငဘာ ၁၀ ရကေန႔မာ ျဖစခတ ေကာငးသားလႈပရားမႈဟာ ေကာငးသားေတြ အမားႀကး အဖမးခခရတ ၁၉၈၈ ေနာကပငး အေတာႀကးမားတ ေကာငးသားလႈပရားမႈ တချဖစပါတယ။ အဒ လႈပရားမႈဟာ ျပညသေတြရ႕ လလားခကက ထငဟပတ ေကာငးသားေတြရ႕တကပြ တပြလညး ျဖစပါတယ။ ျမနမာျပညရ႕ ေကာငးသား သမငးဟာ ေတာကပၿမ ေတာကပ ေနပါတယ။ ၁၉၉၁ ခ ဒဇငဘာလ ၁၀ ရကေန႔မာ ေဒၚေအာငဆနးစၾကည ႏဗလဆက ရခေပမယ စစအစးရကေတာ ဂရမစကခပါဘး။ ေဒၚေအာငဆနးစၾကညက ျပနမလႊတတအျပင ေနာကထပ ႏငငေရး လႈပရားသေတြက ရာန႔ခၿပး ဖမးဆးခပါတယ။ အမးသား ညလာခက တေမတေမာ အခနဆြ ကငးပချပး ျမနမာႏငငက ဆကလကခပကငဖ႔ စစအာဏာရင ဥပေဒက အသကသြငး ခၾကပါတယ။ ဒါကေတာ ျပညသေတြရ လကေတြ႕ဘ၀ပ ျဖစပါတယ။ ။

From MIZZIMA.COM

အရညအခငး အဓက ေရြးခယပါ NLD

ျမတစး | စေနေန႔၊ ဒဇငဘာလ ၁၉ ရက ၂၀၀၉ ခႏစ ၁၃ နာရ ၁၈ မနစ ေဆာငးပါး

ျမနမာႏငငမာ အငအားအေကာငးဆး ပါတ ၿဖစတ အမးသား ဒမကေရစ အဖြ႔ခပ (NLD) မာ လကရ အႏစ ၂၀ ေကာၾကာ တာဝနထမးေဆာငခၾကတ ပါတထပတနး ေခါငးေဆာငမားက ေခါငးေဆာငမႈ အေၿပာငးအလ ၿပလပဖ႔ ဆးၿဖတခကခခတာဟာ မနကနတသငေလာတ လပရပၿဖစပါတယ။ ပါတ ေသြးသစေလာငးမႈ လ႔ေခၚေခၚ၊ မးဆကသစ လငယမားက စတခ ယၾကညမႈရရ လကဆငကမး ပခးေၿပာငး တာဝနေပးမႈ လ႔ပေခၚေခၚ ဒဆးၿဖတခကက အေရးပါပါတယ။ ဒေနရာမာ အသကအရြယႀကးရင လာၾကၿပၿဖစတ ပါတထပတနး ေခါငးေဆာငမားဟာ ပါတက အႏစ ၂၀ ေကာ ဘကေပါငးစက ဝငးဝနး တကခကေနသညၾကားမ မနကနတ လမးေၾကာငးေပၚမာရေအာင ထနးသမး ေပးထားႏငခသလ၊ အနာဂတ ေခါငးေဆာငမႈသစ ေအာကမာလညး ပါတက ဆကလကရငသန ေအာင တာဝန ထမးေဆာငေရးဟာလညး ႀကးမားတ စနေခၚမႈႀကးတခ ျဖစပါတယ။ လႀကးပငးမားက တာဝနေကခသလ NLD မးဆကသစ ေခါငးေဆာငမား တာဝနေကရေတာမည အခနအခါ ျဖစပါတယ။ ဒေတာ တာဝနန႔ ထကတနေအာင အသငအေနအထား ျပငဆငမႈမားက ျပလပ ၾကရေတာမာပါ။ အရညအခငးရတ လငယမား အေနျဖင ေနာကကြယ မာေနမညအစား၊ ယဥၿပင အေရြးခယခလသမားဟာ မမတ႔ ကယတင ရရဝဝေ႔ရထြကကာ လကရပါတ ထပတနး ေခါငးေဆာငမားထသ႔ အမညစာရငး တငသြငး သငပါတယ။ မဝါဒမားချပၿပး ပါတအတြငး မဆြယ စညး႐းသငတယ။ သ႔ေပေသာျငားလညး ေလာေလာဆယ ပါတ ေခါငးေဆာငသစမားက ေရြးခယမႈ အပငးမာ အခကအခမားစြာ ရေနေပမယဆတာက သပါတယ။ NLD ျပနၾကားေရး တာဝနခ ဥးခငေမာငေဆြက လကရ CEC အဖြ႕အား ျပနလညဖြ႔စညးမည ဆရင ေအာကေျခမ ပါတဝငေတြကေန ေရြးေကာကတငေျမႇာကျခငးႏင ဗဟအဆငကေနျပး ေရြးခယ ယာယ တာဝနေပးျခငးဟ ႏစမးရေၾကာငး၊ ယခ လကရအေျခ အေနတြင ေအာကေျခမ ေရြးခယတငေျမႇာကျခငးသည မျဖစႏငေၾကာငး ေျပာၾကားထားသည။ သေျပာတာက ျငငးဖ႔ရာ ခကပါတယ။ တဖကက အတကအခ အငအားက မကေျခမျပတ ေစာငၾကည ေလလာျပး နညးမးစသး ၿဖခြခတ ေအာကမာ ေနခရတ ခါးသးတ အေတြ႔အႀကက ရေနပါတယ။ အခကအခမားအရ မညသ႔ပင ေရြးခယေစမႈ အရညအခငးရေသာ ေခါငးေဆာငသစမား ေပၚေပါကလာေရးသည ပဓာန ကပါတယ။ ျမနမာ ႏငငေရး ထးတမးစဥလာအရ ေခါငးေဆာင ေရြးခယမႈပငးက စးပြားေရး ရႉ႕ေထာငၿဖင ၾကညလင Inputs ကသာ ဥးစားေပး ၾကညေလ ရၾကသည။ ဆလသညမာ ဘယသ႔သားသမး (သ႔) ေဆြမး၊ ႏငငေရး အကဥးသားေဟာငး၊ အရာရေဟာငး စသညၿဖင စသျဖင

မနရာဟငးေကာငး၊ ခငရာေဆြမး စကားပလ ၾကညၿပးဆးၿဖတေလ ရၾကသည။ Outputs လ႔ေခၚသည ရလာဒထြကေပၚမႈ၊ ေအာငၿမငခမႈ၊ လပေဆာငႏငမႈကၾကညၿပး ေရြးခယမႈ အားနညးတတသည။ အရညအခငး ရေသာ မနမနကနကန ေခါငးေဆာငမႈမး ေပၚေပါကဖ႔ ဆးၿဖတေရြးခယ ေပးသငပါသည။ NLD ထပတနးေခါငးေဆာငမားအေနၿဖင ဆယစႏစ ၂ ခအတြငး ျပညတြငးျပညပ၌ ႀကေတြ႔ခမႈမား၊ မားယြငးခမႈမားက သငခနးစာ ယသငပါသည။ ပါတရ႕ ေခါငးေဆာငမားဟာ ႏငငတကာ သတမနမား၊ ေခါငးေဆာငမားႏင ထေတြ႔ ဆကဆၾကရမာမ႔ တကၾကြမႈရေနယၿဖင မလေလာကပါ။ ႏငငေရး၊ စးပြားေရး၊ သတမန ဆကဆေရး၊ လထ ဆကဆေရးမား၌ပါ အရညအခငးမား ရၾကရပါလမမည။ တနညးအားၿဖင အျမင ကယကယျပန႔ၿပန႔ ရရနက ဆလျခငး ျဖစသည။ အမား ျပညသ၏ ေလးစား ယၾကညမႈ ရဖ႔လညး လပါသည။ အရညအခငးရရၿဖင မနကနစြာေတြးေခၚပါမ အခနအခါ အေျခအေန ႏင လကေလာညစြာ ျပျပင ေျပာငးလႏငေပလမမည။ မနကနေသာ လပေဆာငမႈမား၊ ဆးၿဖတခကမား ႏင မဝါဒမား က ခမတႏင ေပလမမည။ NLD ဝငမား၊ မးဆကသစမား အေနၿဖင ေအာငၿမငၿခငး တခါးက တြနးဖြငၾကဖ႔ မနကနေသာ ေခါငးေဆာငမႈ ေရြးခယေပးဖ႔ လေပသည။ NLD ၏ အနာဂတ သည NLD အဖြ႔ဝငမား ေရြးခယေပးမည ေခါငးေဆာငမႈအသစ အေပၚတြငသာ မႈတညေနသည။

ေကာကသစေပၚဥး ကရငႏစသစကး

ႏငးပနးအမ | ၾကာသပေတးေန႔၊ ဒဇငဘာလ ၁၇ ရက ၂၀၀၉ ခႏစ ၁၆ နာရ ၁၀ မနစ ေဆာငးပါး

ေရႊေရာငလႊမးေနတ ေကာကသစစပါးေတြန႔ စပါးခငး တေမာတေခၚၾကးက ကမ လြမးမပါရ႕။ စပါးခငးရတ လယကြငးထမာ ေျမေျပာငေျပာငက ေနာကေခး၊ ႏြားေခးန႔ မ၊ တလငးလပၿပး အခလအခနဆ ရတသမးထားတ

ေကာကသစစပါးေတြက အေစေခြ ၿပး ေျမာကေလန႔အတ စပါးေလ႔ေနၾကေရာမယ။ စကမႈႏငငေတာသစၾကးလ႔ စစအစးရက ဘယေလာကပ ေၾကြးေၾကာေနၾကပါေစ။ ကမတ႔ ျမနမာႏငငရ႕ လယကြငးထမာ လ႔ခြနအားန႔ လယထြနပးက၊ ေကာကစက စပါးရတ စပါးေလ႔ေနရတနးပါ။ ဆနစပါးန႔ အသကေမြးရတ ေတာငသဥးၾကးေတြက သတ႔ စပါးအထြကတးဖ႔ စပါးမပကစးဖ႔ သတ႔ယၾကညရာ ဆငရာပငရာ ႐းရာနတေတြက ပေဇာပသရတ ယဥေကးမႈလညး အခထ ရေနတနးပါပ။ ႐းသားတ ေတာငသလယသမားမားအဖ႔ မးေခါငလ႔၊ မးၾကးလ႔ဆတာ စပါးအထြကမားတာ၊ စပါးအထြကနညးတာ၊ နတေတြဖနဆငးတာလ႔ သကဝငယၾကညမႈ ရၾကတယ။ ဒါေၾကာင စပါးအထြကမားေအာငလ႔ ဆေတာငးရတ နတေတြကလညး လမးအလက အမးမးရခတယ။ မႏေလးတငး အမရပရဘကမာေတာ ပနးမၾကညနတ (အသထြကေတာ ပနးမဂေပါ)၊ မရြာတနယလးန႔ ဂန႔ေဂါတခြငမာေတာ အေမၾကး (အေမယဥ)၊ ကမေဆြမးမားဘကမာေတာ လယေစာငအဖး၊ အစရတ နတေတြက ပေဇာၾကတယ။ ေကးရြာရရင ႐းရာရတယ။ ႐းရာရရင ယဥေကးမႈရတယ။ ယဥေကးမႈရရင အဆငအတနးရတယလ႔ ဆၾကတယ။ ျမနမာႏငငအတြငးက တငးရငးသား လမးတငးမာလညး ကယ႐းရာ ကယပငယဥေကးမႈ ဓေလထးစေတြ အမားၾကး ရပါတယ။ ဒဓေလထးစေတြက စတဝငစားဖ႔လညး ေကာငး၊ ေပာရႊငစရာလညး ေကာငး၊ ဂဏယစရာလညး ေကာငးလပါတယ။ ဒထကမ ကရငႏစသစကးဟာ ပလ႔ေပာရႊငစရာ ေကာငးခပါတယ။ ျပာသလဆနး ၁ ရကေန႔ဟာ ကရငႏစသစကးပြေတာပါ။ ေကာကသစစားပြေတာလ႔လညး ဆၾကပါတယ။ ဒပြေတာမာ စေပါငးေဆာငရြကၾကတယ။ ႏစသစကးမာ လၾကးမဘေတြက ကနေတာၾကတယ။ လၾကးမဘေတြရ႕ ဆးမၾသဝါဒက ခယၾကတယ။ ရပေဝးရပနးမတေဆြေတြက ျပနလညဆဆညးေစတယ။ ေရ႕ႏစမာ ဘာေတြလပမယဆတာ တငပငၾကတယ။ ဒလ အႏစအရသာရတ ကရငႏစသစကးပြေတာက ကမ ဒတယၾကမေျမာက ပါဝငဆငႏႊခရပါတယ။ ႏစသစကးပြအတြက ၾကတငဒးအကေတြက တကေနတအသက တလၾကၿပး ၾကားေနရတာပါ။ မနကေစာေစာဆ ႏ႔ဖးရြာထမာ ဒးသေတြန႔ ၿမငေနတတပါတယ။ စခနး႐းထမာ ေျမကယကယျပန႔ျပန႔ရတ ကြငးျပငမာ ေကာငးအားကစားကြငးမာ ေခြ းတရႊရႊန႔ ဒးတကေနတ သေတြက ေတြ႔ရပါတယ။ ကရငလမးေတြန႔ေရာၿပး ကမတ႔ပါ ႏစသစကးက ေမာခရတာ။ ႏစသစကးပြေတာအတြက တလၾကတငၿပး ေဘာလး၊ ေဘာလေဘာ၊ ျခငးလးၿပငပြေတြ ကငးပၾကပါတယ။ ေဘာလးပြကေတာ ပရသတအမားဆးပါပ။ အသငးေတြဖြ႔ၿပး အနယနယအရပအရပက ဒကၡသညစခနးထက ေရာကလာတသေတြထက ပးေပါငးပါဝငကစားၾကတာ။ အနးအနားရြာေတြက ပါဝငေရာကယဥၿပငၾကပါတယ။ စညးၾကပဒင၊ ကြငးလယဒငအတြက ၃ ရကသငတနး ေပးၾကတယ။ အသငး ၃0 ေလာက ယဥၿပငကစားတအခါ ကြငးထမာ ေျခေထာကန႔ ကနေနတ ေဘာလးသမားထက ပါးစပန႔ကနတ ပြၾကညပရသတရ႕ ေဘာလးေတြက ပၿပး ထမပါတယ။ သတ႔ေၾကာင စညးၾကပဒငေတြ အေယာငေယာငအမားမားျဖစ၊ အလက ညာျပရာကေန ဘယျပ၊ ေဟးခန ညာသေပးေအာသ၊ အးစညဒးပတသက ေပာစရာရႊငစရာ၊ ၿပးစရာ။

ႏးဖးေတာငၾကးေဘး ေကာကေတာငက၊ ကမေတြေပၚမာ ငတတပထငအားေပးေနသေတြက အထးတနးပြၾကညစငထက သာပါတယ။ ေဘာလးကြငးက အေပၚက ဆးၾကညၿပး ေဘာလးသမားေတြက အားမလအားမရျဖစၿပး တငလကပါလားဆ ေဘးကလေတြက ''ဆြမးေတာၾကး''၊ ေျမႇာကလကပါလားဆ ''ဥးရငၾကး'' လ႔ ညာသေပးၾကတယ။ ဒၾကားထက ကစားပနညးမကရင ''ေဟေကာင … အမျပနအပလက'' လ႔ ၾသဘာေပးေနတတေသးတယ။ ကမကေတာ ေဘာလးပြထက ပြၾကညပရသတရ႕ အသက ပၿပးနားေထာငခငတာ။ ကမတမ မးမးကေတာ ေဘာလးပြက နညးပညာေရာ၊ ေဘာလးဥပေဒပါ နားလညသ။ သကေတာ ေဘာလးကြငးထက ကြငးလယဒင၊ စညးၾကပဒငထက အခနမနမန ေရာကတတသ။ ဒါေၾကာင သ႔က “မးမး … ဘယသ႔ဘယအသငးက အားေပးလ” ေမးရင သက ျပနေျဖတတတယ။ “ဘယသ႔မ အားမေပးဘး ကယကယက အားေပးဖ႔ ေဘာလးကြငးထသြားတာ၊ ရငထမာ မြနးၾကပေနတာ ေဘာလးပြေရာကလ႔ ေအာဟစၿပးရင သကသာသြားတယ” တ။ ဒါေၾကာင ထငပါရ႕ ေဘာလးပြအားေပးတ ပရသတအသက ဟနးဟနးထြကလာတာ။ ဒလန႔ ကမတ႔အားလး ေမာလငေနတ ကရငႏစသစကးပြေတာ ေရာကရလ႔လာခတယ။ ျပာသလဆနး ၁ ရကေန႔ မနကအ႐ဏက ၾကကတြနသန႔တင ႏးရတာမဟတဘ ကၽြခမႈတသ၊ ဖားစညသန႔ ႏးခရပါတယ။ ႏ႔ဖးေတာင ေဘာလးကြငးေဘးက စငျမငေပၚမာေတာ ကရငအမးသားအလက ေလမာ တဖပဖပလြငလ႔၊ ေဘာလးကြငးမာ ကရငအမးသား ဝတစဝတ ကရငအလလႊငထထားတ ကရငအမးသားေတြအျပင တငးရငးသားဝတစအျပညန႔ ဒကၡသညေတြ ေနရာယထားၾကတယ။ စငျမငေပၚမာေတာ ကရငအမးသား ေတာလနေရးေခါငးေဆာငေတြန႔ တငးရငးသားကယစားလယေတြ ထငေနၾကပါတယ။ ႏ႔ဖးေတာငၾကးက ဇြကပငေတာငၾကးသာ ျဖစခရင ကမတ႔အားလး သပကေပာၾကမာ။ ဒါေပမ စတဆတာ ႐ပကဥးေဆာငတာမ႔ ႏ႔ဖးေတာငဟာ ဇြကပငေတာင ျဖစသြားရတယ။ ကရငျပညနယရ႕ သေကၤတ ဇြကပငေတာငၾကးေဘးမာ လထေတြ။ ကရငလထ ေခါငးေဆာငေတြ ကရငအမးသား လငယေတြ။ တငးရငးသား ညအကေမာငႏမေတြ စေပါငးတကေရာကလာတ ကရငႏစသစကးပြေတာက ဖားစညသ၊ ကၽြခသေပးၿပး ဖြငလစလကပါတယ။ ကရငႏငငေတာ သခငးကဆၿပး ကရငအမးသား အလက ဥးညႊတၾကတယ။ ဒေနာကမာ ကရငေတာလနေရး ေခါငးေဆာငေတြ အဖြငအမာစကား ေျပာသလ စခနးအပခပသ ေလာငးပလာကလညး ကရငလ ေျပာပါတယ။ ကမရ႕ မတေဆြ ကေစာျမငေထြးတ႔ ဇနးေမာငႏက ပးကရငေတြ။ သတ႔က မသေဝါထးစစေၾကာင ဒကၡသညစခနးထ ေရာကလာသ။ ေလာငးပလာက ကရငလေျပာေတာ သတ႔က သေဘာကတယ။ “ကမတ႔ စစေျပးဒကၡသညေတြက ထငးႏငငေရာကရင ထငးကရင ျဖစသြားတယ။ ထငးႏငငမာ ဘဝေပးအေျခအေနေၾကာင ေနရေပမယ ကယဘာသာစကားက ႏစေပါငးၾကာၾကာ ထနးသမးႏငၾကတယ” တ။ ေလာငးပလာ ေျပာတာကေတာ “ႏစသစကးမာ မေကာငးတ စတကးအညစအေၾကးေတြက ေဆးေၾကာလက။ ေမပစလက။ ႏစသစကးမာ စတကးသစ၊ အေတြးသစေတြန႔ သြားရမယ။ ႏစေဟာငးကပ ေမခငးတာ။ ဇနးခငပြနးက ေမခငးတာ မဟတဘး” တ။

ေကအနယ ဗဟေကာမတ ပဒမနးၿငမးေမာငကေတာ ျမငျမတမႈန႔ ရကစကမႈ ေဘးခငးယဥေနတ ထငးႏငငန႔ ျမနမာႏငငက အခလ ခြျခားျပသြားပါတယ။ “ကရငႏစသစကးပြေတာက ကငးပခြငေပးတ ထငးဘရငမငးျမတက ဒေနရာကေန ေကးဇးတငေၾကာငး ေျပာခငပါတယ။ တငးသျပညသားေတြကလညး ရငဝယသားကသ႔ သနားၾကငနာေစာငေရာကခတ ထငးဘရငမငးျမတ သကေတာရာေကာ ရညပါေစလ႔ ႏႈတခြနးဆကပါတယ။ ျမနမာျပည အဖႏပခဘဝတ တငးရငးသားညအကေတြ ကရငႏစသစကးပြေတာက ၾကြေရာကလာၾကတအတြက ေကးဇးတငေၾကာငး ေျပာၾကားလပါတယ။” ” ကယအမးသားပြေတာက၊ ကယယဥေကးမႈ ပြေတာက ကယႏငငမာ ဘာေၾကာင မကငးပႏငရတာလ။ ကေနာတ႔ ကရငႏစသစကးပြေတာက အမနတကယ ကငးပရမာက ျမနမာျပညမာပါ။ ကယလမးရ႕ ႐းရာပြက သမားႏငငထမာ ဒကၡသညအျဖစန႔ ကငးပရတာ သပကေၾကကြစရာေကာငးပါတယ။ မငးေကာငးမငးျမတသည မငးကငတရား ၁ဝ ပါးန႔ ျပညစရပါတယ။ ဒါန၊ သလ ရရမယ။ ေပးကမးရမယ။ ေျဖာငမနရမယ။ ေဒါသမကမာနမရရဘး။ မညႇဥးဆရဘး။ ႏးညေပာေျပာငးရမယ။ ျပညသလထရ႕ အလဆႏၵန႔ မဆန႔ကငရဘး။ ဒမငးကငတရားေတြက စစအာဏာရငက မကကြယျပခတယ။” ” စစအာဏာရငရ႕ ဖႏပမႈေၾကာင ထငးႏငငမာ ဒကၡသညေတြ ခလႈေနရတယ။ ဒဒကၡသညေတြဟာ ထငးဘရငမငးျမတရ႕ ေစတနာေၾကာင႔သာ ခလႈခြင ရခတာပါ။ ၁၉၉ဝ ျပည ေရြးေကာကပြမာ အမးသား ဒမကေရစအဖြ႔ခပက ၈ဝ ရာခငႏႈနးေကာန႔ မအျပတအသတႏငခေတာ တရားေစာငတမငး ေပၚလာၿပ။ ဒ႔ႏငင ဒ႔ျပနလ႔ရၿပ။ ဒ႔ဇာတ ဒ႔ျပနလ႔ရၿပလ႔ ေမာလငခပါတယ။ ဒါေပမ ကေနာတ႔ ေမာလငသလ ျဖစမလာခပါဘး။ ေစာဘဥးၾကး ေျပာတ စကားက ႏစသစကးလကေဆာငအျဖစ ေပးပါရေစ။” ”ကရငလမးေတြဟာ ေတာလနေရး တခါမ မလပခဘး။ အခေတာလနေရးက ပထမဥးဆးန႔ ေနာကဆးျဖစတယ။ ကရငေတြဟာ အပခပတ လတနးစား တခါမ မျဖစခဘး။ အဖႏပခလမးတမးအျဖစန႔ပ ေနခရတယ။ ကရငေတာလနေရးဟာ မရႈးဘး။ ကရငေတြဟာ ရနကနသြားၿပး လညဆငးမခခဘး။ ကေနာတ႔ေတြ အခလ ကရငႏစသစကးပြက ကငးပေနခနမာ ကေနာတ႔ရ႕ ျပညသေတြ၊ ကရငအမးသားေတြဟာ ေတာငင၊ ေညာငေလးပင ေရ႕တနးစစမကႏာျပငမာ စစအစးရရ႕ ဖႏပ၊ ရကစကမႈေၾကာင အသကရငရပတညဖ႔အတြက တရစာၦနေတြလ ေျပးလႊားတမးေရာင၊ ပနးေအာငးေနရပါတယ။ စစမနတ တငးရငးသား စညးလးညညႊတေရးက အသအမတျပမ၊ လမးတမးရ႕ ႐းရာဓေလထးစေတြက အျပနအလန ေလးစားမႈ ရမသာ စစမနတ ဒမကေရစ ရရမာ ျဖစပါလမမယ'' ပဒမနးၿငမးေမာင စကားအဆးမာ လကခပသမား ဆညသြားပါတယ။ ရငထမာ ေၾကကြမႈ၊ နာကငမႈ၊ တကၾကြမႈေတြက ေလထမာ လြငေနတ ကရငအမးသားအလလ တဖတဖတန႔။ ၇၁ ၾကမေျမာက ကရငႏစသစကးပြက ကမတ႔တင ဆငႏႊရတာ မဟတဘ ကမၻာ႔ႏငငအသးသးက ႏငငျခားသားေတြပါ ပါဝငဆငႏႊၾကပါတယ။ သတ႔လ ဘာသာ၊ ယဥေကးမႈ အေရ႕အေနာက ျဖစရသေတြတင

စတဝငစားရတ ပြမဟတဘ ကမတ႔လ ႏငငတခထမာ အတေနခရတသေတြပါ စတဝငစားရတပြပါ။ အခမးအနားျပးေတာ ဒးယမးအဖြ႔ေတြက “ဖဖေယာ” ဆတ ႐းရာနတက ျပနပ႔ဖ႔ နတစငဘကမာ စ႐းေနၾကပါၿပ။ အခမးအနား လာသေတြက ေကာကသစေကာကညႇငးန႔ လပထားတ ေကာကညႇငးကညေတာက ကရငလ (ဝါပေလာ) ေတြက လကေဆာငေပးပါတယ။ ေကာကညႇငးကညေတာကေတြက ႏငငျခားသားေတြ စားေသာကၾကၿပး ဖဖေယာနတစငေဘးက စ႐းသြားၾကပါတယ။ “ဖဖေယာ” ဆတ နတက ပြေတာမကငးပခင ညေနမာ တရကၾကၿပး ပငဖတထားတ နတကြနးေလး ရပါတယ။ နတပငတအခါမာ ဒးယမးအဖြ႔အားလး အကန႔ ပငၾကရပါတယ။ ျပနပ႔တအခါမာလညး ဒးယမးန႔ ျပနပ႔ရပါတယ။ စငျမငေဘးက ဝါးညႇပကကကာထားတ နတကြနးေလးထမာ ေကာကသစစပါးပေလး ရပါတယ။ ဝါးညႇပန႔ လပထားတ နတကြနးတငေဒါင ၄ ခမာ ေတာပနးေတာငပနးေလးေတြက ႏးန႔ခညၿပး ပေဆာထားပါတယ။ ဝငးထမာ ေစာငး၊ ဗရည၊ ေမာငး၊ လကြငး၊ ကၽြခတးမႈတေနသ ကရငအမးသားၾကးေတြ ရပါတယ။ ဒါအျပင ညႊတကငးေနတ တငးဝါးရ႕ ဝါးပငအတငး ဝါးရြကအခကအလကေတြ မခတဘ ေကာကသစစပါးန႔ လပထားတ ေခါျပင၊ ျပာေရထပ၊ ေကာကညႇငးမန႔ေတြက ခတဆြၿပး ပေဆာထားပါတယ။ အနးသး၊ ငကေပာသးလညး ပါပါတယ။ “ဖဖေယာ” နတျပနပ႔မသေတြ ဒနအးမမ ၂ လးထက ထမငးဟငးေတြက ဝါးန႔လပထားတ ပနးကန ၄ ခထက ထမငးထညပါတယ။ ဝါးပနးကနတခထက ဟငးထညၿပး လ ၄ ေယာကက ဝါးထမငးဟငးခြကက ေယာငးမန႔ ေခါကပါတယ။ ထမငးဟငးကေတာ ေကာကသစစပါးန႔ ခကထားတ ထမငး၊ ၾကကမဒနး အထးတေကာင၊ အမတေကာငျပတၿပး ဂဏနး၊ ခ႐ခကထညထားတ ဟငးန႔ ပေဇာတာပါ။ “ဖဖေယာ” နတျပနၿပလ႔ ယဆတအခနမာ နတကြနးဝနးထမာ ရေနတ တးမႈတေနသေတြ နတက တငေျမႇာကထားတ ထမငးက အားရပါးရစားၾကေတာတယ။ ဒအခနမာ ကရငဒးယမးအဖြ႔အားလး ကၾကပါၿပ။ ရပၾကညေနတ ကရငအမးသမးၾကးေတြက နတကြနးက ပနးေတြျဖတၿပး တယတရ သမးသြားၾကတယ။ ကေလးငယေတြက နတကြနးထက သေတြက ခ႐ေတြ၊ ဂဏနးေတြ ခြန႔ၾကတယ။ အဒအခနက အေပာရဆးအခနပါပ။ ဒးယမးရ႕ အကစညးခကန႔အတ နတစငေဘးက ေခာတငတကပြရ႕ လကြငးသကလညး ၾကညေနသေတြေရာ၊ ကခနေနၾကသေတြကပါ ခြနးအားျဖစေစပါတယ။ ဆရႊၿပး ေျဖာငတနးေနတ႔ ဝါးလးထပက အလက ယေဆာငေနသ ကရငအမးသားက ပဆး ၃ ထညက အသးျပၿပး ကၽြမးကငစြာ တကသြားပါတယ။ အလကယၿပး ေအာကကခလကတ အခနမာ ေစာငၾကညေနတ ပရသတေတြက ဥးထပေျမႇာက၊ ပဆးေျမႇာကၿပး ဂဏျပၾကတယ။ ကရငဒးယမးတဖြ႔မာ ေယာကား၊ မနးမ ၃၆ ေယာကက ကမယသ။ ေယာကား ၅ ေယာက၊ မနးမ ၅ ေယာကက သခငးဆမယ တးမယ သေတြ။ ဒးတဖြ႔ရ႕ ကရတ အခနက မနစ ၃ဝ ကေန ၄၅ မနစထရပါတယ။ ဒးမကခငမာ မနးကေလးတေယာကက ပထမဆး သခငးဆၿပး ဆေတာငးပါတယ။ ႏစသစကးအတြက ဆေတာငးတာပါ။ ”ၾကငသရေထာငေထာ မႈလကနာ” “ဆးခလတလာ” ျမနမာလ အားလးခမးေျမ႕ပါေစ၊ ေအးျမျခငး

ျဖစပါေစလ႔ အဓပၸာယရပါတယ။ ကရငဒးယမးက ေကာကသစစားပြက ျပနလာဖ႔ “ဖဖေယာ” နတက ဖတလကတယ။ ဒနတက ေတာထေတာငထမာ ေနတာမ႔ သဘာဝအသေပးၿပး “ေဟး…..ေဟး” လ႔ ဖတေခၚလကတယ။ သခငးထြကဆရတသက ရႊငရႊငျမးျမးေလးလပၿပး ဖတေခၚရတယ။ သခငးတပဒဆးၿပးမ ကမယ သေတြ ထြကလာရပါတယ။ ဒးကကြကထမာ ေကာကရတ၊ စးထးတ ဟနေတြပါပါတယ။ သခငးေတြ၊ စာသားေတြထမာ ကရငေတာလနေရးအေၾကာငး၊ ႐းရာယဥေကးမႈအေၾကာငး၊ ဆနစပါးေတြအေၾကာငး၊ ေတာငယာလပငနးေတြအေၾကာငး ပါတ သခငး ၁ဝ ပဒေလာကၿပးေအာင ဒးကရတာပါ။ ေျမာကေလန႔အတ ပါလာတ ေဆာငးႏငးမႈနေတြၾကားမာ ၾကညေနသေတြေအးေနေပမယ ဒးကေနသေတြ ေခၽြးၿပကၿပကကေနၾကပါတယ။ ကရင႐းရာအဝတအစားေတြန႔ ရႊငျမးတတၾကြေနတ ဒးအကက ၾကညလ႔ မဝႏငခပါဘး။ ကရငဒးယမးက ရႊငျမးတတၾကြသေလာက “ထား” ဆတ႔ ျမနမာလ ကဗာ၊ လကာၤလ႔ အဓပၸာယရတ “ထား” ပြကေတာ ေအးေဆးၿငမေညာငးလပါတယ။ ကမကေတာ သခငး ၿငးေနတယလ႔ ခစားရပါတယ။ “ထား” ပြက ပပးေပးတ ဂတကေတာ ကၽြခန႔ တနနး (ေစာငးေကာက) ပါပ။ ဒကၡသညဆေတာ ေစာငးၾကးျဖစဖ႔ သစႏြယၾကး၊ ပးၾကး မရပါဘး။ သစန႔ ထြငးထားတ ေစာငးပသ႑ာနက ၾကးအျဖစ ဂတာနပါတေလးၾကးက တပထားရပါတယ။ ဝါးန႔လပထားတ ဟြနးတေယာေလးကလညး သပက ခြ တတပါတယ။ မးအလငးမနမနေအာကမာ ဝါးဟြနးတေယာေလး၊ ေစာငးေလး ညႇငးညႇငးသသတးၿပး အပ၊ လပ ကဗာရြတၾကတယ။ အပ၊ လပဆေတာ ခစေရးဆၾကတာေပါ။ အခစက လပေအာင၊ ႏးညေအာင၊ သမေမြ႔ေအာင ပေဖာတတၾကတယ။ အမးသမးက အဆဘကက။ အမးသားက အေခဘကက။ ကမတ႔ ျမနမာလဆ စကားထာဝကၿပး အပလပ ကစယၾကတာျဖစမယ။ အမေထာငကၿပးသား ေယာကား၊ မနးမဆ ခစေရးမဆၾကေတာပါဘး။ ဥပမာ ေဆးလပမးေတာငးတာ၊ အကၤ ေတာငးတာ၊ ဘယေလာက ဥာဏေကာငးလဆတာ၊ ဆးမစကားေျပာတာတ႔က “ထား” န႔ ေျပာၾကတာလ႔ IHE ေကာငးအပဆရာၾကး “ေစာလားေလး” က ရငးျပပါတယ။ ”ထား” ယဥေကးမႈ မေပာကေအာင ဆရာၾကးက ႏစသစကးမာ “ထား” ၿပငပြလပေပးပါတယ။ ကယယဥေကးမႈက ထနးသမးတာ သပကေကာငးတ စတကးပါပ။ ကမတ႔ ျမနမာေရးလၾကးမားလ ေယာငတေစာငးမထးဘ ထပတညတညထးထားတ တလဂဏ ကရငလမးကလညး ေတြ႔ခရတယ။ ရားပါးတ ဆငယဥထးဖြ႔မႈန႔ နတပေဇာတ ဓေလန႔ တလဂဏ ကရင႔အမးသားေတြ ကမတ႔ ျမနမာႏငငအတြငးမာ မေတြ႔ရေတာ႔ပါဘး။ ထးျခားတ ဆငယဥမႈန႔ တလဂဏ ကရငအမးသား၊ အမးသမးေတြကလညး “ထား” ဆၾကတယ။ ကရငေစာငနနပတၿပး လြတလြတလပလပ ခစားခကက ထတေဖာၾကတယ။ ဆြဆြငငငငန႔ “ထား” ဆေနၾကတ သတ႔ေတြမာလညး ႏးညတ႔ ခစားမႈအႏပညာ ရပါတယ။ ကမတ႔ျမနမာေတြ ပတပး၊ ေတးထပ၊ သခငးၾကး၊ သခငးခန႔ သဆသလ ဆၾကတာပါ။ သစဥ၊ စာသား၊ ဓေလထးစ၊ ဝတစားဆငယဥမႈသာ မတတယ။ ေၾကး၊ၾကး၊ သားေရ၊ ေလ၊ လကခပ အေျခခတ တရယာ ၅ မးထကေတာ ခြမထြကႏငခပါဘး။

ေကာကသစစပါးန႔သငးေနတ ေခါျပင၊ ေကာကညႇငးကညေတာက၊ ေကာကသစစပါးက အမႈန႔ေထာငးထားတ ဆနမႈန႔န႔ ၾကမဖး၊ ခ႐ေရာခကထားတ တာလေပါဟငးက ကရင႐းရာ အစားအစာတခပါ။ ဒအစားအစာေတြန႔ အသကရငရပတညၿပး ကရငေတာလနေရးက ဆငႏႊေနၾကပါတယ။ ကမတ႔ ဒေန႔အသကရင ရပတညေနရတ အဓက အစာျဖစတ စပါးရ႕ တနဖးက ႐းရာဓေလထးစေတြန႔ ထမႊနးဂဏျပတ ပြပါပ။ ကရငႏစသစကးဟာ ႐းရာယဥေကးမႈေတြန႔ လခငတငးလေနေတာတာ။ ေကာကသစစပါးျဖစဖ႔ စကပးခတ စပါးေစေတြဟာ ခကခငး ထသး၊ ခကခငး ေကာကသစေပၚရတာ မဟတပါဘး။ အဆငဆငျဖတသနး အခနယစကပးခရပါတယ။ ကမတ႔ ျမနမာႏငငမာ ေျမၾကးေတြက သပက အေရာငအေသြး စပါတယ။ ဒါေၾကာငလညး စကပးေရးႏငငလ႔ ဆၾကတာပါ။ ဒေျမၾကးေပၚမာ ဒမကေရစ စပါးမးေစေတြ၊ ဘဝ၊ ေခၽြး၊ ေသြး၊ အသကေတြ အမားၾကးန႔အတ သမငးမားစြာ၊ မးဆကမားစြာ ၾကပကထားပါတယ။ ဒေကာကသစေပၚခနမာ ကမတ႔အားလး ရတသမးေပာရႊငရမယလ႔ နကနကရႈငးရႈငး ယၾကညေနမပါေတာတယ။

From Khitpyaing.org မးယစသမင မးယစမးန႔ ကလမဆး

ဂါမဏ ၁၆ ဒဇငဘာ ၂၀၀၉

“အေမရကန၊ ႐ရား၊ တ႐တတ႔ဆမာ အဏျမလကနကရတယ။ ငါတ႔မာလညး ဘနးျဖလကနကရတယ” ဒစကားကေတာ ၁၉၈၀ ခႏစမားန႔ ၁၉၉၀ ခႏစမားတနးက (ယာမ စတကြေဆး ေခတမစားခင) မဆလ-နဝတ-နအဖ စစဗလခပေတြ ခးေၾကာငခးဝကန႔ ဂဏယဝငကြား ဟစေကြးခတစကားျဖစပါတယ။ ဒစကားအတငး ထငး-အာဆယ-အေမရကနတ႔ကတကဖ႔ ဘနးျဖထတလပတငပ႔ေရးက ဗမာစစအာဏာရငေတြက ေနာကကြယက အခငအမာ အားေပးခပါတယ။ ၁၉၉၀-၉၁ တနးကလညး ဗလခပေမာငေအးဟာ အေမရကနက မးယစေဆးလကနကန႔ တကရမယဆတ လမးၫႊနခကက အသစတဖန ျပနခေပးခပါတယ။

ဒရညရြယခကန႔ပ ခြနဆာက ေမြးခတာျဖစပါတယ (ကြနျမနစန႔ တငးရငးသားသပနေတြက စစတပကယစား တကေပးဖ႔ ရညရြယခကလညးပါခတယ)။ လကရ နအဖ ဒ-ဥက႒ ဗလခပေမာငေအး အပါအဝင ရပခတငးမႉးေတြက ခြနဆာက ႏစစဥေၾကး ပမနသြငးခရၿပး စာအဆကအသြယ အၿမရခပါတယ။ စးပြားေရးကစၥေတြ၊ တငးရငးသားသပနသတငး၊ ဗကပသတငးေတြ၊ စစဆငေရးသတငးေတြ ဖလယခပါတယ။ ဟတနးက ေငြတနဖးန႔ တႏစက အနညးဆး ကပသနး

(၃,၀၀၀) ေလာက သြငးေပးခပါတယ။ ကေတာေတြအတြက ယးဒယားပစၥညးလကေဆာငေတြကေတာ ေျပာစရာက မလေတာပါ။ ဒါအျပင ခြနဆာဟာ ၈၈ ခႏစ နဝတ အာဏာသမးစ ဘ႑ာေရးအကပဆကေနခန၊ ႏငငတကာကလညး ေငြေၾကးအေထာကအက ျဖတေတာကထားခနမာလညး ကပေငြေရာ ေဒၚလာေငြပါ ေထာကပေခးငားေပးတာေတြ လပခလ႔ နဝတ အသက႐ေပါကရသြားခတာ ျဖစပါတယ။

ေနာကပငးမာေတာ ခြနဆာဟာ မးယစဂဏးပပသသ မေနေတာဘ ရမးျပညလြတလပေရးေတြ၊ အမးသားေရးေတြ ဝငေယာငလာလ႔တေၾကာငး၊ နဝတအဖ႔ အေရ႕ေျမာကအပစရပအဖြ႔ႀကးေတြန႔ စးပြားေရးလပရတာ ပတြကေျခကကလာတအတြကတေၾကာငး၊ နဝတဟာ ခြနဆာရ႕ အမတေအတပေတြက အေလးအနက စစဆငေရးလပ အျပတျဖတခရပါတယ။

ဒလန႔ စစဗလခပေတြဟာ မးယစေဆးကမၸဏသစေတြက ထေထာငလညပတလာခပါတယ။ အပစရပအဖြ႔ေတြက မးယစေဆးလပငနးထနစေအာင တျခားစးပြားေရးလပငနးေတြ ပတဆ႔၊ ဖအားေတြ မကလး ဆြယလးေတြ ေပးခပါတယ။ နပါတ (၃)၊ နပါတ (၄)၊ ယားမစတကြေဆးေတြက ျပညပေစးကြကအတြကပ ထတလပဖ႔၊ ျပညတြငးေစးကြကမာ မျဖန႔ဖ႔အတြက မးယစေဆးထတလပသေတြ၊ မးယစေဆးကနသညေတြက နဝတ ေထာကလမးေရးေတြ၊ တငးမႉးေတြ၊ တငးစစဌာနခပ ဂ-ဝမး၊ ဂ-တး (စစဥးစးအရာရ ပထမဆငန႔ ဒတယဆင) ေတြက ကယတငကယက ေခၚေျပာခပါတယ။ ဆကေၾကးမနမနေပးဖ႔န႔ ရယယာပါရဖ႔လညး ညႇတာကေတာ ထညေျပာစရာလမယမထငပါ။

ဒါေပမယ စစအပစဟာ ဘယသေတေတ ငေတမာၿပးေရာသမားေတြျဖစတအတြက အဒ ‘အတစပ႔ေပၚလစ’ ကလညး သတ႔အထကပ ျပနေဖာကဖကခပါတယ။ နအဖေထာကလမးေရးေတြ၊ ဗဟာ-တပမ-တငးစစဌာနခပအဆင အရာရေတြ ဥးစးၿပး စစတပလကေဝခ မးယစေဆးကနသညေတြ လကလလကကားသမားေတြက ရမးျပည၊ ကယားျပည၊ ကခငျပည၊ မႏေလး၊ ရနကနတ႔မာ ေစးကြကေတြ ဖြငခငးခၾကပါတယ။

ဘနးဖေတြ၊ ယာမစက႐ေတြဟာ နယေျမခ တပရငးမႉး၊ ဗဟာမႉး၊ ေထာကလမးေရးတ႔က ပမနဆကေၾကး ေပးရ႐တငမက တငးမႉးအထပါ ေပးရပါတယ။ တခ႕ကလညး တငးမႉးက ခြမေပးခငလ႔ ဗဟာမႉး၊ ရငးမႉးေလာကန႔ပ လ႕ဝကလပတာေတြ ရပါတယ။ ဒထကနမတ ဗလႀကး၊ ဗလမႉးေတြကေတာ မးယစေဆးခန မးယစေဆး၊ ဆငကယခန ဆငကယ၊ ဝစေသာကကားခန ဝစေသာကကား၊ ေကာကစမးခန ေကာကစမး စတ ကယရလပငနးေတြန႔ပ ရပတညေနၾကပါေတာတယ။ ကနကနေျပာရရင ဘယာ၊ အခမႈန႔ေတာင ကယရလပေပးပါေသးတယ။

ရဘကစခနးမာ ေသစာရငးျပလကတ အကဥးသားေလာပနးေတြကလညး စစဗလေတြကပ အမအေရာက ကယရလပ ပ႔ေဆာငေပးပါေသးတယ။ စစတပက အသမေပးဘ လပေနတ မးယစေဆးကနသညေတြ၊ စက႐ေတြကေတာ ဖမးဆးခ၊ သမးဆညးခၾကရပါတယ။ နယေျမခေထာကလမးေရး တပၾကပ (၂) ရစေလာကက လငးေၾကးေပးတ ရပကြကတြငး

လကလသမားေတာင အဖမးမခရပါဘး။ ဒါေပမယ အထကက စမခကလာရငေတာ ဒလကလသမားေတြက နယေျမခေထာကလမးေရးက မကယႏငေတာပါဘး။ ဆငႀကးေတြ လႊတေပးၿပး ျခငကေလးေတြ အဖမးျပတာ စစအာဏာရငေခတရ႕ လပ႐းလပစဥပါပ။ ဒါေတြဟာ ဗလခပခငၫြန႔န႔ ေထာကလမးေရးယႏရားႀကး ရတနးကေရာ၊ ဗလခပခငၫြန႔ ျပတၿပးေနာကမာေရာ အေျပာငးအလမရ တသမတတညး ျဖစေပၚထြနးကားေနတာ ျဖစပါတယ။

တဘကကၾကညတအခါ ၿငမးခမးေရးအဖြ႔ႀကးေတြဟာ လအ,ေတြ မဟတပါဘး။ လကနကကင တကေနတ ေခတကတညးက တ႐တဘာသာန႔လႊငတ ဘဘစ၊ ဗြအေအက နားေထာငခသေတြျဖစပါတယ။ (ဗကပက ပနကနအာဏာသမးတနးက ေသြးထြကသယမရေအာင အထးဂ႐စကခသေတြျဖစပါတယ။) ဒကေန႔ ကမာၻ႔ေရစးေၾကာငးက နားလညသေဘာေပါကသေတြ ျဖစပါတယ။ ကမာၻမာ ၿငမးခမးေရးန႔ ဖြ႔ၿဖးေရးေခတစားလာတာ၊ မးယစေဆးျပနာက လသားအားလးက ႐ႈတခဝငးပယလာတာ စတ ပငမေရစးေၾကာငးေတြက ကယေဒသ၊ ကယအဖြ႔အစညးအေနအထားန႔ ကကညသဟဇာတျဖစေအာင လပဖ႔လအပခကက ေကာငးေကာငးသေဘာေပါကလာသေတြ ျဖစပါတယ။ ၿငမးအဖြ႔ႀကးေတြဟာ ရာစႏစန႔ခ အျမစတြယလာတ မးယစေဆးျပနာက ေျဖရငးဖ႔ တတႏငသမ တျခား ေကာငးေရာငးေကာငးဝယေရာ၊ မးယစေဆးမဟတတ တျခားမေကာငးေရာငး မေကာငးဝယေတြပါ အမးမးျဖန႔ခြ diversify လပၿပး အဖြ႔အစညးရပတညေရး၊ ေဒသဖြ႔ၿဖးေရး၊ တဥးခငးစးပြားေရးေတြအတြက လးပနးေနတာ ျမနမာျပညတျပညလး မကျမငျဖစပါတယ။

ဒါေၾကာင မးယစေဆးပေပာကေရးေတြက ႏစကာလသတမတၿပး ျပတျပတသားသား ေဆာငရြကခၾကသလ ဘနးတပငေတြ႔ရင ေခါငးျဖတသြားပါလ႔ေတာင ရရႀကး အာမခခၾကပါတယ။ ကလသမဂၢအဖြ႔အစညးေတြ၊ အနဂအေတြက ၿငမးေဒသအတြငး အခနမေရြး တခါးမရ ဓားမရ ဝငထြကစစေဆးခြငျပခပါတယ။ ဒါမး အကန႔အသတမရ စစေဆးခြငက နအဖအပခပတ ေဒသေတြမာ မရပါဘး။

ဒါေပမယ UNODC လ႔ေခၚတ ကလသမဂၢ မးယစေဆးဝါးႏင ရာဇဝတမႈဆငရာ႐းကေတာ ျမနမာျပညရ႕ မးယစေဆးျပနာမာ နအဖစစအပစရ႕ အခနးက႑က ေရငႏႈတပတေနၿပး ၿငမးအဖြ႔ေတြက အျပစပခေနပါတယ။ ႏဝငဘာ (၂၆) ရကေန႔မာ ကလမးယစန႔ ရာဇဝတ႐းရ႕ အာရ-ပစဖတဆငရာ ကယစားလယဆသ ဂယရလးဝစၥက ျမနမာျပညက တငးရငးသားလကနကကငအဖြ႔ေတြဟာ အနာဂတမေရရာတအတြက မးယစေဆးဝါးေတြ အႀကးအကယ ထတလပေရာငးခၿပး ေငြစေနတယလ႔ စြပစြခပါတယ။ အဒေန႔မာ သတ႔ထတျပနလကတ ၂၀၀၉ ခ အေရ႕အာရန႔ အေရ႕ေတာငအာရဆငရာ စတကြေဆးအလားအလာန႔ ပစမား အစရငခစာမာ စတကြေဆးေတြက အဓကအားျဖင ကးကန႔န႔ ဝ အပစရပနယေျမေတြမာ ထတလပေနတယလ႔ ဆထားပါတယ။ ဇြနလက ထတျပနတ ၂၀၀၉ ခ ကမာၻ႔မးယစ ေဆးအစရငခစာမာလညး ဝ ျပညေသြးစညးညၫြတေရးတပမေတာ (ဝ ၿငမးအဖြ႔)၊ ကးကန႔ၿငမးအဖြ႔န႔ ရမးျပညတပမေတာ (ေတာငပငး) တ႔ဟာ ယာမစတကြေဆး ထတလပေရးက အဓက ေဆာငရြကေနတယလ႔ စြပစြခပါတယ။

ဒါေပမယ နအဖစစအစးရက တက႐ကန႔ အကြငးမခပကငထားတ အၿပးအပင လကနကခတျဖစလညး ျပညသ႔စစအဖြ႔ေတြကေတာ တခြနးမ ေျပာမထားပါဘး။ တကယေတာ ဒအဖြ႔ေတြဟာ လးဝရာႏႈနးျပည နအဖခပကငမႈေအာကမာ နပါတ (၃)၊ နပတ (၄)၊ ယာမေတြက လြတလြတလပလပ ထတလပေနၾကတာ ရမးျပညက ေဒသခေတြ အားလးအသျဖစပါတယ။ ဥပမာျပရရင ခြနဆာအဖြ႔က အကြငးမ လကနကခခၿပးေနာက နအဖက အထးဖြ႔ၿဖးေရးေဒသေတြ သတမတေပးၿပး ျပညသ႔စစ သ႔မဟတ သကဆဖ (ေသာငးကနးသဆန႔ကငေရးအဖြ႔) အျဖစ ခန႔အပေပးထားတ ဟမနးအေျခစက မဟာဂာဥးစးအဖြ႔၊ နား႐ငးအေျခစက လခနဥးစးအဖြ႔၊ မတကနး (နမစန) အေျခစက လငးဆငဥးစးအဖြ႔ေတြဟာ ရပခက တႏစ သနး (၄,၀၀၀) စ ဆကေၾကးသြငးၿပး ဘနးဝါ၊ ဘနးျဖ၊ ယာမ ႀကကသလ ထတေနၾကပါတယ။ (မဟာဂာကယတငက ဘနးမညးစြေန ႐ေနပါတယ။) ဒအဖြ႔ေတြဟာ ဘနးၿခေတြ ေပါငးရငးဖ႔၊ ဘနးေစးျခစဖ႔အတြက ၿခအလပသမားေတြက တလ ကပ (၅) ေသာငးေပးမယလ႔ ေလာစပကာန႔ ေတာငႀကးၿမ႕ထ လညေအာငားတအထ ေျဗာငကက လပေနတာျဖစပါတယ။

ခြနဆာအဖြ႔ဝငေဟာငးလညးမဟတ၊ ျပညသ႔စစလညးမဟတတ ပဂၢလကေလာပနးေတြ ဥးစးလပေနတ ဖေတြ၊ စက႐ေတြလညး ရပခ သ႔မဟတ သကဆငရာ ဗဟာ၊ တပရငးေတြက ႏစစဥေၾကးသြငးၿပး လပေနတာ ကြနဟနးနယ ကာလ၊ ပငေလာငးနယ ထဘြာ၊ ဖယခနယ လအလတန၊ ဆဆငနယ မနယေတာင လြယေမာေတာင စတေနရာေတြမာ ရေနပါတယ။ ဒါေတြဟာ ကးကန႔၊ ဝတ႔န႔ ဘာမမဆငဘ နအဖနယေျမသကသက ျဖစပါတယ။ ရလလဖ ပအဝးၿငမးခမးေရးအဖြ႔ရ႕ ဝါရငေခါငးေဆာင တာကလယက ျဖတခအာဏာသမးခတ ခစေမာငဟာ အာဏာရၿပးတအခါ ရပခတငးမႉး၊ ဆဆငက စကခ-၇ ဗဟာမႉး၊ ဘနးယဥက ခမရ (၄၂၅) န႔ (၄၂၆) ရငးမႉးတ႔က ဆကေၾကး စစေပါငး တႏစ သနး (၁,၀၀၀) သြငးၿပး လြယေမာခြင၊ ဟနမးခြငန႔ ဘနးမတခြငေတြမာ ဘနးဖေတြ တညခတာျဖစပါတယ။ ဆကေၾကးေပး႐တငမက အစရယယာေတြပါ လကခေပးခရပါတယ။ (ၿမ႕ေပၚက အႏပခနးေတြ၊ ကာရာအေကခနးေတြမာ ေထာကလမးေရးန႔ စစတပက ရယယာဝငသလမးပါပ။) အခငးခငး အေဝမတညရာက ၂၀၀၇ ဇလင-ၾသဂတလထမာ အၿပးအပင လကနကခသြားခေပမယ ‘အလပ’ ကေတာ ကာလတခအထ ဆကလပခြငရခပါေသးတယ။

ရမးျပညအေရ႕ပငး ႀတဂတငးမာလညး ခြနဆာလကနကခတျဖစလညး တရားဝငျပညသ႔စစေတြျဖစတ မနးေထာ-မနးထအေျခစက ဆမြနးဥးစးအဖြ႔၊ နမပန (တာခလတ) အေျခစက ရရငးဥးစးအဖြ႔၊ ေဟာငလြတ (တာခလတ) အေျခစက ေနာခမးဥးစးအဖြ႔ေတြဟာ ကငးတက နအဖတငးမႉးက သနးေထာငန႔ခ ဆကေၾကးသြငးၿပး မးယစေဆးလပငနးမးစ လပေနတာျဖစပါတယ။ ေနာခမးအဖြ႔ဆရင ေသာငးကနးလြနးလ႔ ေနာကဆးမာ တ႐တအစးရ ဖအားေပးမႈန႔ ၂၀၀၉ ေဖေဖာဝါရလမာ နအဖက ဟနေဆာငပနေဆာင ႏမနငးျပခရပါေသးတယ။ ႀတဂတငးထမာ ခြနဆာလေဟာငး တခါမမျဖစခဖးတ မငးတ၊ မငးဆတန႔ တာခလတနယေတြက လားဟျပညသ႔စစေတြလညး ပဂၢလကေလာပနးေတြန႔တြၿပး ဘနးခကစက႐၊ ယာမစက႐ေတြက တငးမႉး၊ ဗဟာမႉးေတြဆ ဆကေၾကးေပး တညေထာငထားပါတယ။

ရမခနယေျမ ရမးျပညေျမာကပငးမာေတာ တငးမႉးက ရပခ၊ တသခ မာလ ဆကေၾကးေပး

မးယစေဆးထတလပ ကးသနးေရာငးဝယေနတ ခြနဆာလေဟာငး တရားဝငျပညသ႔စစ ဗလမြနဥးစး မနပန (တန႔ယနး) အေျခစကအဖြ႔၊ ေလာမားဥးစး မနးဟင-မနးဟ (မငးရယ) အေျခစကအဖြ႔ေတြဟာ နာမညႀကးေတြျဖစပါတယ။ ဒါအျပင တသကလး နအဖျပညသ႔စစပလပခတ နမခမးနယေျမက (ခလလေရာ) ပနေဆးေကာျမငအဖြ႔၊ ကြတခငနယက တခြနျမတအဖြ႔၊ မးကးနယက ေနာခမးအဖြ႔၊ ေဖာငးဆငနယက တခြနေတြအဖြ႔၊ အနးစြမ (မငးေငါ) က ေကာအးအဖြ႔၊ မနးဝးက ျမငလြငအဖြ႔၊ ေရာကေဟာက လျမငအဖြ႔၊ ကြမးလက ေဟာေရာကခမးအဖြ႔ေတြဟာ ကးကန႔၊ ဝတ႔လ နာမညမထြကဘ မးယစေဆးလပငနးက နအဖတငးမႉးအဆကဆက ခြငျပခကန႔ ဆကေၾကးေပးၿပး တရားဝငသေဘာမးလပေနတာ ႏစေပါငးမားစြာ ၾကာေနခပါၿပ။ ကလသမဂၢက ဒါေတြက မသေပမယ နယေျမခ လထေတြအားလးက သေနၾကပါတယ။

ဒကေန႔ ရမးျပညမာ ဘနးအဓကစကတ ေဒသေတြက ရမးျပညေတာငပငး ပငေလာငး၊ ဟပး (မနယေတာင)၊ ဆဆင (လြယေမာေတာင)၊ မငးကင (ဆငေတာင) နယတ႔ ျဖစေနပါတယ။ ဓာတေျမၾသဇာ၊ ပးသတေဆး၊ အပငႀကးထြားေဆးေတြ ထညၿပး “ေခတမသပၸနညးက” “အထးအထြကတး” ႏစသးစား၊ သးသးစား “သးထပ” စကေနၾကတာ ျဖစပါတယ။ ဒနယေျမေတြဟာ နအဖၾသဇာခ (၂၀၁၀ ဒ-သမၼတေလာငး) ရမးျပညနယႀကဖြ႔ေခါငး ေဆာင ေအာငခမးထ ဥးစး ပအနအ (အထးေဒသ ၆) အဖြ႔န႔ လကနကခ ရမးခြထြက တပမဟာ ၇၅၈ (ကြယလြနသ မနးစနရ႕အဖြ႔) ခပကငရာ နယေျမေတြ ျဖစပါတယ။ ၂၀၀၉ မတ-ဧၿပတနးက ပအနအဌာနခပ ေကာကတလးက ပငေလာငးနယက ဘနးစမး (၁၇၆) ပာ သယယလာတနး ေညာငေရႊၿမ႕နယ (ဘလးေခာငးကး) ေမာဘတတားမာ ဖမးမခရာမာ (၇၃) ပာ စာရငးေပာကသြားခပါေသးတယ။ ဒသတငးကလညး နအဖက ဖးဖထားပါတယ။

တခနက ၿငမးခမးေရး အထးေဒသ (၇) လ႔ သတမတခတ ရမးျပညေျမာကပငး ပေလာငေဒသ နမဆန၊ မနတ နယေျမမာ PSLP ပေလာငၿငမးအဖြ႔ဟာ ၂၀၀၅ ခ ဧၿပလမာ လးဝလကနကခ ဖကသမးသြားခပါတယ။ ဒါေပမယ ပေလာငေဒသမာ ဘနးစားေတြ၊ ယာမသမားေတြကေတာ အထးတးမားလာခပါတယ။ ေနာကဆး အဒေဒသမာ စခနးထင နယေျမထနးေနတ နအဖတပသားေတြ အၾကပေတြ၊ ဗလေတြ၊ ရေတြပါ ဘနး႐ ဘနးစြ ယာမစြ၊ အေရာငးအဝယေတြ လပေနလ႔ လထတြငး မးယစေဆးစြျပနာ ျဖန႔ျဖးမႈ ျပနာက တငတနးစရာေနရာ ကငတြယတားဆးႏငစရာ အာဏာပင မရေတာပါ။

၂၀၀၉ ၾသဂတလက ရပခ ဂဝမး (စစဥးစးအရာရ-ပထမတနး) ဒ-ဗလမႉးႀကး ေမာငေမာငျမငရ႕ဇနး ကယကယကယ သတေသမႈဆတာဟာ တကယေတာ မးယစေဆးအေရာငးအဝယကစၥ ဇာတလမး႐ႈပၿပး အသတခရတာျဖစပါတယ။ ဒအမႈမာ ရပခတငးမႉး၊ ဂဝမးန႔ စရဖမႉး ဗလမႉးႀကးဝငးဗတ႔ ပါဝငပတသကေနၿပး ရနကနမာ ဘနးျဖကလ (၅၀၀) ဖမးမမႈန႔ သကဆငေနပါတယ။ ဒါအျပင ဇလငလတနးက တာခလတမာ ဘနးျဖကလ (၁,၀၀၀) န႔ ယာမေဆးလး (၂) သနးခြ ဖမးမတာ၊ လား႐ႈးမာ ဘနးျဖကလ (၅၀၀) ဖမးမတာေတြဟာ နအဖတပမႉးႀကးေတြန႔

တက႐ကပတသကေနပါတယ။ အတြငးသတငးတခအရ ကေမာၻဇဘဏ အျမတနညးလာလ႔ အစရယယာရငေတြျဖစတ ဆရာေကာငးန႔ ဗလခပေမာငေအး တ႔က မးယစေဆးလပငနးမာ တက႐ကဝငလပလာတယလ႔လညး ၾကားရပါတယ။ နအဖ တပမႉးႀကးေတြ ကယလြတ႐နး ႏငေအာင ဖမးမတ မးယစေဆးေတြက ဖၾကားရင ကးကန႔အဖြ႔အေပၚ တရားခလႊျပတအေနန႔ (ဗလခပမႉးႀကးသနးေရႊ အာ႐လြေအာင) ၾသဂတလကနပငးက စစတကတာလ႔လညး ေတာငႀကးမာ သတငးထြကေနပါတယ။

ဒကေန႔ကာလမာ နအဖဟာ နယျခားေစာငတပဖြ႔စညးေရး လကမခဘ တငးရငးသားအခြငအေရး ေတာငးဆေနတ ၿငမးခမးေရးအဖြ႔ေတြက စြခကအမးမးန႔ လကညႇးထး အေၾကာငးရာၿပး ေခမႈနးဖ႔ ျပငေနပါတယ။ အသလ အေျခအေနမာ ကလမးယစေဆး႐း UNODC ဆတ အဖြ႔က နအဖ အလက တငးရငးသားၿငမးခမးေရးအဖြ႔ေတြက လကညႇးထး တရားခရာေပးတာဟာ ဘယလမ လကခႏငစရာအေၾကာငးမရပါဘး။ ေခတေဟာငး အေမရကန႐ပရငက လရႊငေတာ ဂယရလးဝစၥန႔ နာမညဆငတေနတ ကလသမဂၢ ဂယရလးဝစၥလညး ဂနဖလားလ ‘ေကာကယျပန’ ျဖစေနၿပလား။

တဘကမာ ၿငမးအဖြ႔ႀကးေတြဟာ သတ႔အမးသားေတြက ကယစားျပထားတာ ဘယသျငငးခငပါသလ။ နအဖက ျမနမာႏငငက ကယစားျပထားတ အေျခခထက ဒအဖြ႔ႀကးေတြက သတ႔အမးသားေတြအေပၚ ကယစားျပတ အေျခခက ပနက႐ႈငး ပခငမာပါတယ။ အမးသားေရးအေျခခေပၚ အဓကရပတညေနတာျဖစလ႔ ဗမာျပညရ႕ တငးရငးသားျပနာန႔ ခြလ႔မရပါဘး။ အမးသားေရးအခနးက႑က အသအမတမျပဘ မးယစအခနးက႑ကသာ ဥးတညၾကညျမငေနသေရြ႕ ျမနမာႏငငရ႕ ျပညေထာငစျပနာမာ ဘယေတာမ အေျဖေတြ႔မာမဟတသလ ေသြးေခာငးစး ျပညတြငးစစသသရာကေန ဘယေတာမ လြတေျမာကမာလညး မဟတပါဘး။

တကယေတာ ဗမာျပညမာ နအဖေခါငက မလလ႔ မးယစမးယေနတာျဖစၿပး မးယစသမငဟာ နအဖမငးႀကးတာကပ ထြကေနတာျဖစပါတယ။ ဒါကမသဘ ကလသမဂၢမဆးႀကးက မးယစသမငကဖမးဖ႔ ႀကးစားေနရငေတာ ေရထအ႐ပေရးသလပ ျဖစေနပါလမမယ။