502

กจกรรมท 10.1 การตวงเปนลตรและมลลลตร (เวลา 2 ชวโมง)1. สาระสำาคญ

การตวงเพอหาปรมาตรของสงทตวงหรอความจของภาชนะ ควรเลอกเครองมอตวงใหเหมาะสมและตองตวงใหถกวธ ซงลตร มลลลตร เปนหนวยมาตรฐานทใชบอกปรมาตรหรอความจ ปรมาตรหรอความจ 1 ลตร เทากบ ปรมาตรหรอความจ 1,000 มลลลตร

2. สาระการเรยนรการตวง (ลตร มลลลตร)

3. จดประสงคการเรยนร3.1 เมอกำาหนดสงตาง ๆ ให สามารถตวงและบอกปรมาตรเปนลตร

และมลลลตรได3.2 เมอกำาหนดสงทตองการตวงให สามารถเลอกเครองมอตวงและ

หนวยปรมาตรไดอยางเหมาะสม

4. สอการเรยนร4.1 ถง 2 ลตร (ตวงของแหง)4.2 ลตร (ตวงของแหง)4.3 กระบอกตวงและกระปองตวงนำ0ามน4.4 ถวยตวง ชอนตวง4.5 ภาพเครองตวงชนดตางๆ4.6 ของแหง เชน ขาวสาร ถวเขยว ทราย ฯลฯ4.7 ของเหลว เชน นำ0า นม นำ0าเชอม นมเปร0ยว ยาสระผม นำ0ามน

พช นำ0าปลา นำ0ามนเครอง ฯลฯ4.8 เพลง การตวง“ ”4.9 บตรภาพ บตรคำา

5. กจกรรมการเรยนร

ขนท 1 สมผสของจรงหรอวตถสามมต

503

1.1 ครนำาเครองตวงหรอของจรงชนดตางๆ ใหนกเรยนด เชน ถง ลตร ถวยตวง ชอนตวง กระปองตวงนำ0ามน กระบอกตวง และใชคำาถามดงน0

❉ เครองตวงแตละช0นเรยกวาอะไร (ถง ลตร กระบอกตวง กระปองตวงนำ0ามน ถวยตวง ชอนตวง)

❉ เครองตวงชนดใดบางทตวงของไดปรมาตร 1 ลตร❉ เครองตวงแตละชนดใชตวงอะไรบาง

1.2 นกเรยนปฏบตจรงโดยตวงสงของท0งทเปนของแหง เชน ขาวสาร ถวเขยว เกลอ ฯลฯ และของเหลวตามปรมาตรทครและนกเรยนชวยกนกำาหนด

1.3 นกเรยนชวยกนสรปใหไดวา ลตรเปนหนวยทใชบอกปรมาตรในการตวง ใชอกษรยอวา ล“ .”

- เปนเครองตวงแหง ซงปจจบนไมนยมใช เพราะการซ0อขายสวนใหญใชวธชง

- เปนเครองเตมนำ0ามนเช0อเพลงและนำ0ามน หยอดเครองพบเหนไดตามป มนำ0ามน

- เปนเครองตวงของเหลว พบเหนในหองทดลองวทยาศาสตร

1.4 นกเรยนเทนำ0าลงในภาชนะทแทนถวยตวงใหมปรมาตรตางๆ กน แลวถามนกเรยนวามนำ0าเทาไร ซงอาจไดคำาตอบ เชน

- ครงลตร- เกอบถงหนงลตร

1.5 ครอธบายเพอใหสามารถบอกปรมาณสงของไมถง 1 ลตรไดตรงกน จงมการกำาหนดหนวยปรมาตร

504

ทละเอยดกวา 1 ลตร ซงเรยกวา หนวย มลลลตร ใชอกษรยอ มล. ถานำาสงของปรมาตร 1 ลตร แบงเปน 1,000 สวนเทาๆ กน 1 สวน

เทากบ 1,000 มลลลตร1.6 นกเรยนแตละกลมวางกระบอกตวงใหอยในแนวราบไมเอยงและ

ระดบของเหลวอยในระดบสายตา แลวใหนกเรยนแตละกลมปฏบตจรง โดยเทของเหลวใสกระบอกตวงใหพอดขด แลวใหนกเรยนบอกปรมาตรของเหลว จากน0นใหนกเรยนตวงของเหลวใหมปรมาตรตามทครกำาหนด

1.7 ครนำาสงของทใชในชวตจรงทบอกปรมาตรเปนมลลลตรมาใหนกเรยนด เชน นำ0าหวาน 750 มลลลตร แชมพสระผม 350 มลลลตร นมเปร0ยว 180 มลลลตร นมสด 250 มลลลตร แลวใหนกเรยนตรวจสอบปรมาตรโดยการตวงสงของดงกลาว

1.8 ครยกตวอยางหนวยปรมาตรอนๆ เชน- ครใชถวยตวงแปงขาว แลวบอกนกเรยนวา แปงขาวจาว 1

ถวยตวง - ครใชชอนโตะตกนำ0าตาลทรายใหเตมชอนพอด แลวบอกนกเรยน

วา นำ0าตาลทราย 1 ชอนโตะ- ครใชชอนชาตกเกลอใหเตมชอนพอด แลวบอกนกเรยนวา

เกลอ 1 ชอนชา1.9 นกเรยนทำาแบบฝกท 10.1.11.10 ครใหนกเรยนฝกใชถวยตวง ชอนโตะ ชอนชา ตวงสงตางๆ

ตามความเหมาะสมแลวรวมกนอภปรายสรปวา

1.11 ครใหนกเรยนดเครองตวงชนดตางๆ แลวใหนกเรยนรวมกนอภปรายเกยวกบการเลอกใชเครองตวงชนดตางๆ ใหเหมาะสม เชน

ชอนโตะ ชอนชา เปนหนวยทใชบอกปรมาตร

ปรมาตร 1 ชอนโตะ เทากบ

505

ถง ใชตวงสงของทมปรมาตรมากๆ เชน ขาวเปลอก 5 ถง

ลตร เปนเครอตวงของแหง ใชตวงสงของทมปรมาตรต0งแต 1 ลตรข0นไป เชน ถวเขยว 2 ลตร ขาวสาร 3 ลตร

ชอนตวง มหลายขนาด จดเปนชด 4 – 6 ช0น ไดแก 1 ชอนโตะ (15 มลลลตร) 1 ชอนชา (5 มลลลตร) ครงชอนชา และหนงในสของชอนชา ใชตวงไดท0งของเหลงและของแหง

ถวยตวง ตวงไดท0งของแหงและของเหลว ถวยตวงชนดน0ทำาเปนชด ประกอบดวย 4 ช0น ไดแก 1 ถวยตวง ครงถวยตวง หนงในสามของถวยตวง และหนงในสของถวยตวง

ถวยตวง ใชตวงไดท0งของแหงและของเหลว มขดบอกปรมาตรมกใชตวงสงของทมปรมาตรต0งแต 50 มลลลตรข0นไป มหลายขนาด ทพบทวไปมต0งแต 250 มลลลตรไปจนถง 1 ลตร

506

กระบอกตวง มหลายขนาด ต0งแต 5 มลลลตรข0นไป ใชตวงของเหลว มกใชในหองปฏบตการเคม เนองจากมความเทยงตรงมากกวาเครองตวงชนดอนๆ

เครองเตมนำามนเชอเพลงหรอหยอดเครอง ใชสำาหรบตวงนำ0ามนเช0อเพลง

ขนท 2 เชอมโยงประสบการณจากการสมผสวตถสามมตขนเปนภาพ

2.1 ครแจกภาพเครองตวงชนดตางๆ และบตรคำาชอเครองตวงใหนกเรยนกลมละ 1 ชด แลวใหแตละกลมจบคภาพเครองตวงกบบตรคำาชอเครองตวง เสรจแลวแลกเปลยนกนตรวจสอบความถกตอง

ภาพเครองตวงบตรคำาชอเครอง

ตวง

ถง

ลตร

ชอนตวง

507

ถวยตวง

กระบอกตวง

เครองเตมนำามนเชอเพลง

หรอหยอดเครอง

ขนท 3 เรยนรดวยภาพควบคกบสญลกษณทางคณตศาสตร3.1 นกเรยนบอกชอสงของคนละชอ แลวรวมกนอภปรายเลอกเครอง

ตวงทเหมาะสม 3.2 นกเรยนแบงเปนกลมๆ ละ 5 คน ใหนกเรยนจบคแถบประโยค

สงทตองการตวงกบภาพเครองตวงทควรเลอกใช

ถง

ขาวสาร 1 กระสอบ

งา 1 ถง

508

ลตร

ชอนตวง

นำาเชอม 1 ทพพ

ถวยตวง

นำา 1 ขวด

กระบอกตวง

นำาเกลอ 1 ขวด

เครองเตมนำามนเชอเพลงหรอหยอดเครอง

นำามนเชอเพลง 1 ปบ

3.2 นกเรยนเลนเกม จบคภาพกบปรมาตร“ ” โดยใหนกเรยนยนเปนวงกลม ครแจก บตรภาพและบตรคำาบอกปรมาตรใหนกเรยน นกเรยนรองเพลง การตวง“ ”

509

3.3 ครเปาสญญาณนกหวด นกเรยนตองไปหาเพอนทมบตรภาพและบตรคำาทมปรมาตรเทากน นกเรยนและครชวยกนตรวจสอบความถกตอง

3.4 ปฏบตกจกรรม 3.2 ซำ0า หลายๆ คร0ง จนนกเรยนทำาไดถกตอง คลองแคลว

ขนท 4 เรยนรดวยสญลกษณทางคณตศาสตร4.1 ครแจกบตรคำาบอกปรมาตรแทนบตรภาพ ใหนกเรยนเลนเกมซำ0า

จนนกเรยนเขาใจ และบอกคาของปรมาตรเปนลตร และมลลลตรได4.2 นกเรยนทำาแบบฝกท 10.1.2 – 10.1.4

6. การวดและประเมนผลการเรยนร

รายการประเมน วธการ เครองมอเกณฑการประเมน

การตดสนผลการประเมน

เพลง การตวง ทำานอง

เพลงหนมอดรการตวงสงของเหลาน0น พวกเรารก นก

ตองมเครองตวง ตวงนำ0าตวงขาวกตองใชเคร องตวง(ซำ0า) ถง ลตร ถวยตวง กระบอกตวง เปนเครองตวงท0ง

510

เมอกำาหนดสงตาง ๆ ให สามารถตวงและบอกปรมาตรเปนลตร และมลลลตรได

ตรวจแบบฝก

แบบฝกท 10.1.1แบบฝกท 10.1.2

ทำาแบบฝกไดถกตองรอยละ 80 – 100 ดมากรอยละ 70 – 79 ดรอยละ 60 – 69 พอใชรอยละ 0 – 59 ปรบปรง

ระดบดข0นไปถอวาผาน

เมอกำาหนดสงทตองการตวงให สามารถเลอกเครองมอตวงและหนวยปรมาตรไดอยางเหมาะสม

ตรวจแบบฝก

แบบฝกท 10.1.3แบบฝกท 10.1.4

511

แบบฝก

เรอง การตวงเปนลตรและมลลลตร แบบฝกท 10.1.1 ใหตวงสงตอไปน0โดยการปฏบตจรง

1. ขาวสาร 1 ลตร2. แปง 2 ถวยตวง3. เกลอ 1 ชอนโตะ4. นำ0าชา 50 มลลลตร5. นำ0าสม 30 มลลลตร

512

แบบฝกเรอง การตวงเปนลตรและมลลลตร แบบฝกท 10.1.2 ใหบอกวาสงของทกำาหนดใหมปรมาตรมากกวาหรอนอยกวาหรอ

เทากบ 1 ลตร

1.

นำ0าสม 1,250 มลลลตร ............. 1 ลตร

2.

นำ0าสม 2,250 มลลลตร ............. 1 ลตร

3.

ขาวสาร 3,000 มลลลตร ............. 1 ลตร

4.

นม 300 มลลลตร ............. 1 ลตร

ตวอยาง

นม 250 นอย

513

5.

ยาสระผม 450 มลลลตร............. 1 ลตร

6.

นำ0าตาลทราย 750 มลลลตร............1 ลตร

เรอง การตวงเปนลตรและมลลลตร แบบฝกท 10.1.3 เครองตวงทกำาหนดให เครองตวงใดเหมาะสมสำาหรบตวงสงตอไปน0

ถง ลตร ชอนตวง

กระบอกตวง ถวยตวง เครองเตมนำามนเชอเพลงและหยอดเครอง

สงของทตองการตวง เครองตวงทใช1. ขาวสาร 1 กระสอบ2. นาตาลทราย 2 ถง

แบบ

514

3. นำ0ามนเช0อเพลง 1 แกลลอน4. นำ0าผ0ง 1 ขวด5. แปงขาวจาว 1 ถง6. นำ0ามะขามเปยก 1 ทพพ7. นำ0าสม 1 ขวด8. ถวเขยว 1 ถง9. นำ0าตาลทราย 1 ถง10. ยาสระผม 1 ขวด

เรอง การตวงเปนลตรและมลลลตร แบบฝกท 10.1.4 จงเขยนหนวยการตวงทเหมาะสม

1. ขาวสาร 1 ถง มปรมาตร 10 ………………………………………

2. นำ0าเชอม 1 ชอนโตะ มปรมาตร 15 ………………………………………

3. นำ0ามนพช 1 ขวด มปรมาตร 450 ……………………………………

4. นำ0าดม 1 ขวด มปรมาตร 2 ………………………………………..

แบบ

515

5. ยาหมองนำ0า 1 ขวด มปรมาตร 20 ………………………………………

6. สทาบาน 1 ถง มปรมาตร 25 ………………………………………

7. สบเหลว 1 ขวด มปรมาตร 250 …………………………………….

8. ถวเขยว 1 กระสอบ มปรมาตร 30 ………………………………………

9. นำ0ายาซกผา 1 ขวด มปรมาตร 3 ………………………………………..

10. นำ0าอดลม 1 กระปอง มปรมาตร 300 ……………………………………