wat is ‘goede’ wetenschap? wat onderscheidt wetenschap van pseudowetenschap ? wichelroedeloper
TRANSCRIPT
Wat is ‘goede’ wetenschap? Wat onderscheidt wetenschap van pseudowetenschap
?
Wichelroedeloper
• ASTROLIJN 0909-0911 LIVE 24 UUR PER DAG
Een vergelijkingWetenschap
• Claimt wetenschap te zijn• Houd zich aan de
natuurwetenschappelijke methode
• Kritiek op eigen resultaten• Welomschreven testbare
claims • Experiment - meetresultaten• Verandert bij nieuwe
onderzoeksresultaten / waarnemingen
• Past Occams scheermes toe
Pseudowetenschap
• Claimt wetenschap te zijn• Houd zich niet aan de
natuurwetenschappelijke methode• De kern van de theorie staat boven
kritiek (soms gebaseerd op levensbeschouwing /religieuze tekst)
• Vage claims die moeilijk getest kunnen worden
• Neiging om zeer lang onveranderd te blijven
• Past Occams scheermes niet consequent toe
VoorbeeldAstronomie
• Bestudeert het heelal, de melkwegstelsels, de sterrenstelsels, sterren, planeten, manen en dergelijke.
• Dat gebeurt aan universiteiten, instituten en bijvoorbeeld ook bij ruimtevaartorganisaties.
• Verricht metingen (telescopen, straling uit ruimte)
• Kritiek op theorieën
Astrologie
• Vorm van waarzeggerij. • Samenhang tussen de stand
van de hemellichamen iemands karakter en lotgevallen
• Voorspellen van iemands toekomst en van wereld-gebeurtenissen.
• Door individuele personen• Geen metingen• Geen kritiek
Astronomie vs Astrologie
astronomie• Observeren en meten
astrologie
De koepels van het Keck-observatorium op Hawaï
Telescoop
Horoscoop
Tekens van de dierenriem
Praktijk• Soms moeilijk onderscheid te maken (Grijs gebied)• Wetenschap vertoont vaak ook 1 of meerdere van de
genoemde pseudowetenschappelijke kenmerken (bv weerstand tegen verandering / Weglaten van resultaten die niet in heersende theorie passen)
• Wetenschap komt soms voort uit een pseudowetenschap bv astronomie uit astrologie
• Veel vroegere geleerden hielden zich ook bezig met wat wij tegenwoordig als pseudowetenschap zien. bv Alchemie (Bacon, Newton, Brahe), Astrologie (Kepler)
Hoe ontstaat pseudowetenschap?
• Pseudowetenschap ontstaat vaak als: - Er een groot psychologisch / religieus belang met het onderwerp verbonden is (astrologie, jonge - aarde - creationisme)
- De theorie sociologisch een groot belang vertegenwoordigd voor een grote groep mensen of een heersende klasse (bv Russische genetica van voor WOII - marxisme)
Verkeerd gebruik wetenschap
• Naast pseudowetenschap is er ook verkeerd gebruik van wetenschap
• Toepassing in verkeerde context• Om bepaalde doelen na te streven (reclame,
financieel, politiek)• Pas op met procenten !!!
Wetenschappelijk onderzocht ?
Vitalinea misleidt consumentDe reclame claimt dat "Tijdens een
wetenschappelijke studie bij 400 Belgen, is gebleken dat 80% van de deelnemers gemiddeld 3,6 kilogram
afvalt". Misschien valt het kwartje niet direct, maar deze
statistiek wil helemaal niks zeggen! Waarom geven de onderzoekers het gemiddelde
gewichtsverlies van slechts 80% van de deelnemers? Waarom niet van de volle 100%?
Waar zijn de statistieken van die andere 20% deelnemers plots heen????
Toepassing in verkeerde context
• Sociaal Darwinisme
• In de evolutie overleven alleen de best aangepaste individuen Daarom moeten we zwakke mensen niet helpen maar aan hun lot overlaten
• Context van natuur Context van ethiek
Wetenschappelijke verklaring???• Toepassing in verkeerde context