warmtepompen & aardgasvrije nieuwbouw - lente-akkoord€¦ · aandachtspunten presentatie: •...

57
Nederlands Platform Warmtepompen Warmtepompen & aardgasvrije nieuwbouw Door Willem Hooijkaas Voorzitter Nederlands Platform Warmtepompen

Upload: others

Post on 24-Sep-2020

5 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Warmtepompen & aardgasvrije nieuwbouw - Lente-akkoord€¦ · Aandachtspunten presentatie: • Duurzaam & Gasloos • (bouwkundige) voorwaarden & uitgangspunten - Trias energetica

Nederlands Platform Warmtepompen

Warmtepompen & aardgasvrije nieuwbouw

Door Willem Hooijkaas

Voorzitter Nederlands Platform Warmtepompen

Page 2: Warmtepompen & aardgasvrije nieuwbouw - Lente-akkoord€¦ · Aandachtspunten presentatie: • Duurzaam & Gasloos • (bouwkundige) voorwaarden & uitgangspunten - Trias energetica

Nederlands Platform Warmtepompen

Platform Warmtepompen

Stuurgroep

Stuurgroep

Page 3: Warmtepompen & aardgasvrije nieuwbouw - Lente-akkoord€¦ · Aandachtspunten presentatie: • Duurzaam & Gasloos • (bouwkundige) voorwaarden & uitgangspunten - Trias energetica

Nederlands Platform Warmtepompen

Aandachtspunten presentatie:

• Duurzaam & Gasloos• (bouwkundige) voorwaarden & uitgangspunten

- Trias energetica- BENG eisen (op hoofdlijnen)- Warmtepompen & BENG

• Warmtepompen- Principe - Rendement- Type warmtepompen- warmtapwater

• Ontwikkelingen• Samenvatting

Page 4: Warmtepompen & aardgasvrije nieuwbouw - Lente-akkoord€¦ · Aandachtspunten presentatie: • Duurzaam & Gasloos • (bouwkundige) voorwaarden & uitgangspunten - Trias energetica

Nederlands Platform Warmtepompen

Duurzaam & GasloosDe meter staat voor altijd stil, NRC 24 maart 2018

Page 5: Warmtepompen & aardgasvrije nieuwbouw - Lente-akkoord€¦ · Aandachtspunten presentatie: • Duurzaam & Gasloos • (bouwkundige) voorwaarden & uitgangspunten - Trias energetica

Nederlands Platform Warmtepompen

Duurzaam & GasloosDe meter staat voor altijd stil, NRC 24 maart 2018

Page 6: Warmtepompen & aardgasvrije nieuwbouw - Lente-akkoord€¦ · Aandachtspunten presentatie: • Duurzaam & Gasloos • (bouwkundige) voorwaarden & uitgangspunten - Trias energetica

Nederlands Platform Warmtepompen

Duurzaam & GasloosBericht VEH, 25 maart 2018

Waarmee vervang je de cv?7 alternatieven voor de verwarmingsketelAls een cv-ketel aan het einde van zijn

levensduur is, moet je dan een nieuwe kopen

of een duurzamer installatie kiezen? Een

overzicht van 7 alternatieven voor de cv.

Page 7: Warmtepompen & aardgasvrije nieuwbouw - Lente-akkoord€¦ · Aandachtspunten presentatie: • Duurzaam & Gasloos • (bouwkundige) voorwaarden & uitgangspunten - Trias energetica

Nederlands Platform Warmtepompen

Duurzaam & GasloosBericht VEH, 25 maart 2018

1. Een nieuwe cv-ketel: de voordeligste keuze

2. De hybride warmtepomp: een duurzame oplossing voor bestaande bouw

3. De pelletkachel: niet zo duurzaam, wel beter dan een houtkachel

4. De zelfstandige warmtepomp: voor wie geld heeft en voor duurzaam gaat

5. De zonneboiler: voor wie veel warm water verbruikt

6. Een elektrische ketel: een dure, niet duurzame keuze

7. Infraroodpanelen: voor plaatselijke verwarming

Page 8: Warmtepompen & aardgasvrije nieuwbouw - Lente-akkoord€¦ · Aandachtspunten presentatie: • Duurzaam & Gasloos • (bouwkundige) voorwaarden & uitgangspunten - Trias energetica

Nederlands Platform Warmtepompen

Duurzaam & GasloosBericht VEH, 25 maart 2018

Warmtepompen en zonneboilers:

De toekomst van duurzaam verwarmen,

die allang binnen handbereik is

Page 9: Warmtepompen & aardgasvrije nieuwbouw - Lente-akkoord€¦ · Aandachtspunten presentatie: • Duurzaam & Gasloos • (bouwkundige) voorwaarden & uitgangspunten - Trias energetica

Nederlands Platform Warmtepompen

(bouwkundige) voorwaarden & uitgangspunten

• Trias energetica

• BENG eisen (op hoofdlijnen)

• Warmtepompen & BENG

Page 10: Warmtepompen & aardgasvrije nieuwbouw - Lente-akkoord€¦ · Aandachtspunten presentatie: • Duurzaam & Gasloos • (bouwkundige) voorwaarden & uitgangspunten - Trias energetica

Nederlands Platform Warmtepompen

(bouwkundige) voorwaarden & uitgangspunten

• Trias energetica

• BENG eisen (op hoofdlijnen)

• Warmtepompen & BENG

Page 11: Warmtepompen & aardgasvrije nieuwbouw - Lente-akkoord€¦ · Aandachtspunten presentatie: • Duurzaam & Gasloos • (bouwkundige) voorwaarden & uitgangspunten - Trias energetica

Nederlands Platform Warmtepompen

(bouwkundige) voorwaarden & uitgangspunten

• Trias energetica

• BENG eisen (op hoofdlijnen)

• Warmtepompen & BENG

Page 12: Warmtepompen & aardgasvrije nieuwbouw - Lente-akkoord€¦ · Aandachtspunten presentatie: • Duurzaam & Gasloos • (bouwkundige) voorwaarden & uitgangspunten - Trias energetica

Nederlands Platform Warmtepompen

(bouwkundige) voorwaarden & uitgangspunten

• Trias energetica

• BENG eisen (op hoofdlijnen)

• Warmtepompen & BENG

Page 13: Warmtepompen & aardgasvrije nieuwbouw - Lente-akkoord€¦ · Aandachtspunten presentatie: • Duurzaam & Gasloos • (bouwkundige) voorwaarden & uitgangspunten - Trias energetica

Nederlands Platform Warmtepompen

Page 14: Warmtepompen & aardgasvrije nieuwbouw - Lente-akkoord€¦ · Aandachtspunten presentatie: • Duurzaam & Gasloos • (bouwkundige) voorwaarden & uitgangspunten - Trias energetica

Nederlands Platform Warmtepompen

BENG, op weg naar energieneutraliteit

• BENG => Bijna Energie-Neutrale Gebouwen

=

• nZEB => nearly Zero Energy Buildings

• (Inter)nationale standaard vanaf 2020

• Gebouwgebonden energie = 0 op jaarbasis

• Alle nieuwe gebouwen

• BENG-eisen Nederland = opvolger EPC

Page 15: Warmtepompen & aardgasvrije nieuwbouw - Lente-akkoord€¦ · Aandachtspunten presentatie: • Duurzaam & Gasloos • (bouwkundige) voorwaarden & uitgangspunten - Trias energetica

Nederlands Platform Warmtepompen

Dit is wat er moet

•BENG De nieuwe Nederlandse

wettelijke eis vanaf 2020 (bouwaanvraag)

•Van de EPC naar drie BENG-indicatoren

•nZEB nearly Zero Energy Buildings

de nieuwe Europese standaard (EPBD)

België (BEN)

Duitsland (EnEV)

•Gebouwgebonden energiestroom

Page 16: Warmtepompen & aardgasvrije nieuwbouw - Lente-akkoord€¦ · Aandachtspunten presentatie: • Duurzaam & Gasloos • (bouwkundige) voorwaarden & uitgangspunten - Trias energetica

Nederlands Platform Warmtepompen

3 BENG indicatoren voor woningen en woongebouwen

• Energiebehoefte ≤ 25 kWh/m2 (gebouwschil)

• Primair fossiel energiegebruik ≤ 25 kWh/m2 (in de centrale)

• Hernieuwbare energie 50 % (verplicht)

Page 17: Warmtepompen & aardgasvrije nieuwbouw - Lente-akkoord€¦ · Aandachtspunten presentatie: • Duurzaam & Gasloos • (bouwkundige) voorwaarden & uitgangspunten - Trias energetica

Nederlands Platform Warmtepompen

3 BENG indicatoren voor woningen en woongebouwen

• Energiebehoefte ≤ 25 kWh/m2 (gebouwschil)

• Primair fossiel energiegebruik ≤ 25 kWh/m2 (in de centrale)

• Hernieuwbare energie 50 % (verplicht)

Page 18: Warmtepompen & aardgasvrije nieuwbouw - Lente-akkoord€¦ · Aandachtspunten presentatie: • Duurzaam & Gasloos • (bouwkundige) voorwaarden & uitgangspunten - Trias energetica

Nederlands Platform Warmtepompen

Concrete gevolgen van BENG eisen

Belang samenhang installatie / gebouwschil

- ‘Eis‘ een goede bouwkwaliteit

- BENG1: warmte- plus koudebehoefte

Duurzame opwekking wordt standaard

- PV en zonthermie

- Omgevingsenergie (warmtepompen)

- Biomassa

Garantie op prestatie

- Noodzaak voor EPV

Page 19: Warmtepompen & aardgasvrije nieuwbouw - Lente-akkoord€¦ · Aandachtspunten presentatie: • Duurzaam & Gasloos • (bouwkundige) voorwaarden & uitgangspunten - Trias energetica

Nederlands Platform Warmtepompen

Reductie energiegebruik en CO2 uitstoot

100%

4 %

Page 20: Warmtepompen & aardgasvrije nieuwbouw - Lente-akkoord€¦ · Aandachtspunten presentatie: • Duurzaam & Gasloos • (bouwkundige) voorwaarden & uitgangspunten - Trias energetica

Nederlands Platform Warmtepompen

Beperking energiebehoefte met behoud van comfort

Page 21: Warmtepompen & aardgasvrije nieuwbouw - Lente-akkoord€¦ · Aandachtspunten presentatie: • Duurzaam & Gasloos • (bouwkundige) voorwaarden & uitgangspunten - Trias energetica

Nederlands Platform Warmtepompen

Groeiende behoefte aan comfort

Page 22: Warmtepompen & aardgasvrije nieuwbouw - Lente-akkoord€¦ · Aandachtspunten presentatie: • Duurzaam & Gasloos • (bouwkundige) voorwaarden & uitgangspunten - Trias energetica

Nederlands Platform Warmtepompen

BENG en Warmtepompen

BENG-1: Energiebehoefte

- Goede gebouwschil is (nu ook al) belangrijke randvoorwaarde

- BENG-eis en ‘as built’ beoordelen zorgen voor meer zekerheid

BENG-2: Primair fossiel energiegebruik

- Rechtstreekse (forse) invloed van COP / SPF

- Toename all-electric concepten

BENG-3: % hernieuwbare energie

- Bijdrage omgevingsenergie

- Oplossingen zonder PV mogelijk (i.c.m. zonthermie)

Page 23: Warmtepompen & aardgasvrije nieuwbouw - Lente-akkoord€¦ · Aandachtspunten presentatie: • Duurzaam & Gasloos • (bouwkundige) voorwaarden & uitgangspunten - Trias energetica

Nederlands Platform Warmtepompen

BENG en Warmtepompen

BENG-1: Energiebehoefte

- Goede gebouwschil is (nu ook al) belangrijke randvoorwaarde

- BENG-eis en ‘as built’ beoordelen zorgen voor meer zekerheid

BENG-2: Primair fossiel energiegebruik

- Rechtstreekse (forse) invloed van COP / SPF

- Toename all-electric concepten

BENG-3: % hernieuwbare energie

- Bijdrage omgevingsenergie

- Oplossingen zonder PV mogelijk (i.c.m. zonthermie)

Page 24: Warmtepompen & aardgasvrije nieuwbouw - Lente-akkoord€¦ · Aandachtspunten presentatie: • Duurzaam & Gasloos • (bouwkundige) voorwaarden & uitgangspunten - Trias energetica

Nederlands Platform Warmtepompen

warmtepompen

Page 25: Warmtepompen & aardgasvrije nieuwbouw - Lente-akkoord€¦ · Aandachtspunten presentatie: • Duurzaam & Gasloos • (bouwkundige) voorwaarden & uitgangspunten - Trias energetica

Nederlands Platform Warmtepompen

Rendement

Het rendement van de warmtepomp wordt uitgedrukt in COP, een

standaard voor warmtepompen

COP = Coefficient of Performance

Geleverde energie (warmte) (Watt)

Opgenomen elektrisch vermogen (Watt)

Page 26: Warmtepompen & aardgasvrije nieuwbouw - Lente-akkoord€¦ · Aandachtspunten presentatie: • Duurzaam & Gasloos • (bouwkundige) voorwaarden & uitgangspunten - Trias energetica

Nederlands Platform Warmtepompen

Een warmtepomp haalt het grootste gedeelte van de energie uit een bron of de buitenlucht

In dit voorbeeld is de COP = 4

Page 27: Warmtepompen & aardgasvrije nieuwbouw - Lente-akkoord€¦ · Aandachtspunten presentatie: • Duurzaam & Gasloos • (bouwkundige) voorwaarden & uitgangspunten - Trias energetica

Nederlands Platform Warmtepompen

Warmtebronnen voor warmtepompen

Page 28: Warmtepompen & aardgasvrije nieuwbouw - Lente-akkoord€¦ · Aandachtspunten presentatie: • Duurzaam & Gasloos • (bouwkundige) voorwaarden & uitgangspunten - Trias energetica

Nederlands Platform Warmtepompen

Warmtebronnen voor warmtepompen

Page 29: Warmtepompen & aardgasvrije nieuwbouw - Lente-akkoord€¦ · Aandachtspunten presentatie: • Duurzaam & Gasloos • (bouwkundige) voorwaarden & uitgangspunten - Trias energetica

Nederlands Platform Warmtepompen

• Hybride warmtepompen

• Lucht/water warmtepompen

• Water/water warmtepompen

• Brine/water warmtepompen

type warmtepompen & toepassingsgebied

Page 30: Warmtepompen & aardgasvrije nieuwbouw - Lente-akkoord€¦ · Aandachtspunten presentatie: • Duurzaam & Gasloos • (bouwkundige) voorwaarden & uitgangspunten - Trias energetica

Nederlands Platform Warmtepompen

• Hybride warmtepompen

• Lucht/water warmtepompen

• Water/water warmtepompen

• Brine/water warmtepompen

type warmtepompen & toepassingsgebied

Page 31: Warmtepompen & aardgasvrije nieuwbouw - Lente-akkoord€¦ · Aandachtspunten presentatie: • Duurzaam & Gasloos • (bouwkundige) voorwaarden & uitgangspunten - Trias energetica

Nederlands Platform Warmtepompen

Hybride warmtepomp

HR-ketel

Page 32: Warmtepompen & aardgasvrije nieuwbouw - Lente-akkoord€¦ · Aandachtspunten presentatie: • Duurzaam & Gasloos • (bouwkundige) voorwaarden & uitgangspunten - Trias energetica

Nederlands Platform Warmtepompen

Page 33: Warmtepompen & aardgasvrije nieuwbouw - Lente-akkoord€¦ · Aandachtspunten presentatie: • Duurzaam & Gasloos • (bouwkundige) voorwaarden & uitgangspunten - Trias energetica

Nederlands Platform Warmtepompen

Hybride warmtepomp

Page 34: Warmtepompen & aardgasvrije nieuwbouw - Lente-akkoord€¦ · Aandachtspunten presentatie: • Duurzaam & Gasloos • (bouwkundige) voorwaarden & uitgangspunten - Trias energetica

Nederlands Platform Warmtepompen

• Hybride warmtepompen

• Lucht/water warmtepompen

• Water/water warmtepompen

• Brine/water warmtepompen

type warmtepompen & toepassingsgebied

Page 35: Warmtepompen & aardgasvrije nieuwbouw - Lente-akkoord€¦ · Aandachtspunten presentatie: • Duurzaam & Gasloos • (bouwkundige) voorwaarden & uitgangspunten - Trias energetica

Nederlands Platform Warmtepompen

Lucht/water warmtepomp

Page 36: Warmtepompen & aardgasvrije nieuwbouw - Lente-akkoord€¦ · Aandachtspunten presentatie: • Duurzaam & Gasloos • (bouwkundige) voorwaarden & uitgangspunten - Trias energetica

Nederlands Platform Warmtepompen

Page 37: Warmtepompen & aardgasvrije nieuwbouw - Lente-akkoord€¦ · Aandachtspunten presentatie: • Duurzaam & Gasloos • (bouwkundige) voorwaarden & uitgangspunten - Trias energetica

Nederlands Platform Warmtepompen

Lucht/water warmtepomp

Page 38: Warmtepompen & aardgasvrije nieuwbouw - Lente-akkoord€¦ · Aandachtspunten presentatie: • Duurzaam & Gasloos • (bouwkundige) voorwaarden & uitgangspunten - Trias energetica

Nederlands Platform Warmtepompen

Page 39: Warmtepompen & aardgasvrije nieuwbouw - Lente-akkoord€¦ · Aandachtspunten presentatie: • Duurzaam & Gasloos • (bouwkundige) voorwaarden & uitgangspunten - Trias energetica

Nederlands Platform Warmtepompen

Page 40: Warmtepompen & aardgasvrije nieuwbouw - Lente-akkoord€¦ · Aandachtspunten presentatie: • Duurzaam & Gasloos • (bouwkundige) voorwaarden & uitgangspunten - Trias energetica

Nederlands Platform Warmtepompen

• Hybride warmtepompen

• Lucht/water warmtepompen

• Water/water warmtepompen

• Brine/water warmtepompen

type warmtepompen & toepassingsgebied

Page 41: Warmtepompen & aardgasvrije nieuwbouw - Lente-akkoord€¦ · Aandachtspunten presentatie: • Duurzaam & Gasloos • (bouwkundige) voorwaarden & uitgangspunten - Trias energetica

Nederlands Platform Warmtepompen

Bodem als bron

Page 42: Warmtepompen & aardgasvrije nieuwbouw - Lente-akkoord€¦ · Aandachtspunten presentatie: • Duurzaam & Gasloos • (bouwkundige) voorwaarden & uitgangspunten - Trias energetica

Nederlands Platform Warmtepompen

water/water Warmtepomp (bodem)

Page 43: Warmtepompen & aardgasvrije nieuwbouw - Lente-akkoord€¦ · Aandachtspunten presentatie: • Duurzaam & Gasloos • (bouwkundige) voorwaarden & uitgangspunten - Trias energetica

Nederlands Platform Warmtepompen

Brine/water Warmtepomp (bodem)

Page 44: Warmtepompen & aardgasvrije nieuwbouw - Lente-akkoord€¦ · Aandachtspunten presentatie: • Duurzaam & Gasloos • (bouwkundige) voorwaarden & uitgangspunten - Trias energetica

Nederlands Platform Warmtepompen

Als warmteopwekking is voor dit woonhuis te Bergeijk gekozen voor, een Nibe combi-warmtepomp in

combinatie met een koelmodule en een buffervat, met een gesloten bron.

Page 45: Warmtepompen & aardgasvrije nieuwbouw - Lente-akkoord€¦ · Aandachtspunten presentatie: • Duurzaam & Gasloos • (bouwkundige) voorwaarden & uitgangspunten - Trias energetica

Nederlands Platform Warmtepompen

Page 46: Warmtepompen & aardgasvrije nieuwbouw - Lente-akkoord€¦ · Aandachtspunten presentatie: • Duurzaam & Gasloos • (bouwkundige) voorwaarden & uitgangspunten - Trias energetica

Nederlands Platform Warmtepompen

warmtepompen & warmtapwater

Page 47: Warmtepompen & aardgasvrije nieuwbouw - Lente-akkoord€¦ · Aandachtspunten presentatie: • Duurzaam & Gasloos • (bouwkundige) voorwaarden & uitgangspunten - Trias energetica

Nederlands Platform Warmtepompen

Warmte pomp en warmtapwater

Page 48: Warmtepompen & aardgasvrije nieuwbouw - Lente-akkoord€¦ · Aandachtspunten presentatie: • Duurzaam & Gasloos • (bouwkundige) voorwaarden & uitgangspunten - Trias energetica

Nederlands Platform Warmtepompen

Booster warmtepomp

De Booster warmtepomp wordt primair ingezet in woningen die zijn aangesloten op een collectief

verwarmingssysteem waarvan de aanvoertemperatuur voldoende hoog is om in de warmtebehoefte van de verwarming te kunnen voldoen maar te weinig voor

het maken van veilig warm tapwater. De Booster warmtepomp kan zijn warmte direct

onttrekken aan het warmte- en/of koudenet (WKO installatie) of worden aangesloten op de retour van

het afgiftesysteem. Installatievoorbeelden zijn te vinden op www.ithodaalderop.nl

Page 49: Warmtepompen & aardgasvrije nieuwbouw - Lente-akkoord€¦ · Aandachtspunten presentatie: • Duurzaam & Gasloos • (bouwkundige) voorwaarden & uitgangspunten - Trias energetica

Nederlands Platform Warmtepompen

Page 50: Warmtepompen & aardgasvrije nieuwbouw - Lente-akkoord€¦ · Aandachtspunten presentatie: • Duurzaam & Gasloos • (bouwkundige) voorwaarden & uitgangspunten - Trias energetica

Nederlands Platform Warmtepompen

NOM woning, Velve-Lindehof te Enschede

Page 51: Warmtepompen & aardgasvrije nieuwbouw - Lente-akkoord€¦ · Aandachtspunten presentatie: • Duurzaam & Gasloos • (bouwkundige) voorwaarden & uitgangspunten - Trias energetica

Nederlands Platform Warmtepompen

Installatie aanschaf + installatie : subsidie:

Lucht/water bivalent met ketel

€ 3.600 - 5500,-* € 1.000 - 1.500,-

lucht-water warmtepomp

€ 6.500 - 14.500,-* € 2.150 - 3.400,-

brine/water bodem €12.000 - 21.000,-* € 2.800 - 4.000,-

Wat kost een warmtepomp?(indicatie)algemeen overzicht aanschaf- en installatiekosten warmtepomp:* De subsidie is nog niet van de aanschaf / installatie afgetrokken

Page 52: Warmtepompen & aardgasvrije nieuwbouw - Lente-akkoord€¦ · Aandachtspunten presentatie: • Duurzaam & Gasloos • (bouwkundige) voorwaarden & uitgangspunten - Trias energetica

Nederlands Platform Warmtepompen

Vooruitblik toepassing duurzame technieken

Page 53: Warmtepompen & aardgasvrije nieuwbouw - Lente-akkoord€¦ · Aandachtspunten presentatie: • Duurzaam & Gasloos • (bouwkundige) voorwaarden & uitgangspunten - Trias energetica

Nederlands Platform Warmtepompen

Totaal concepten

Page 54: Warmtepompen & aardgasvrije nieuwbouw - Lente-akkoord€¦ · Aandachtspunten presentatie: • Duurzaam & Gasloos • (bouwkundige) voorwaarden & uitgangspunten - Trias energetica

Nederlands Platform Warmtepompen

De thermo-akoestische warmtepomp,

toekomst muziek?

Page 55: Warmtepompen & aardgasvrije nieuwbouw - Lente-akkoord€¦ · Aandachtspunten presentatie: • Duurzaam & Gasloos • (bouwkundige) voorwaarden & uitgangspunten - Trias energetica

Nederlands Platform Warmtepompen

Samenvattend:

• Bouwkundige randvoorwaarden

• BENG eisen

• Warmtepomp als onderdeel van totaalconcept

• Aandacht voor tapwater

• WP wordt compacter en goedkoper

Page 56: Warmtepompen & aardgasvrije nieuwbouw - Lente-akkoord€¦ · Aandachtspunten presentatie: • Duurzaam & Gasloos • (bouwkundige) voorwaarden & uitgangspunten - Trias energetica

Nederlands Platform Warmtepompen

Dank voor uw aandacht

Zijn er nog vragen???

Page 57: Warmtepompen & aardgasvrije nieuwbouw - Lente-akkoord€¦ · Aandachtspunten presentatie: • Duurzaam & Gasloos • (bouwkundige) voorwaarden & uitgangspunten - Trias energetica

Nederlands Platform Warmtepompen

Dank voor uw aandacht

Zijn er nog vragen???