vrijheidsbeperkende maatregelen [automatisch opgeslagen]
TRANSCRIPT
Vrijheidsbeperkende
maatregelenin de thuiszorg
IETJE KOK
Vrijheidsbeperkendemaatregelen
Kern: cliënt kan niet zelf beslissen
Voorbeelden:
Zweedse band in bed of stoel.
Bedhekken omhoog doen.
Gordels in (rol)stoel.
Vast tafelblad aan de (rol)stoel.
Medicijnen in eten verstoppen.
Deur op slot.
Opzet
Wettelijk kader
Problemen
Oplossingen
Gevolgen van fouten
Voorbeeld
Wettelijk kader
Art. 5 EVRM
Lid 1. Een ieder heeft recht op vrijheid en veiligheid van zijn persoon. Niemand mag zijn vrijheid worden ontnomen, behalve in de navolgende gevallen en overeenkomstig een wettelijk voorgeschreven procedure[…..]
Art. 10 Grondwet
Ieder heeft, behoudens bij of krachtens de wet te stellen beperkingen, recht op eerbiediging van zijn persoonlijke levenssfeer.
Wettelijk kader
Art. 11 Grondwet
Ieder heeft, behoudens bij of krachtens de wet te stellen beperkingen, recht op onaantastbaarheid van zijn lichaam.
Art. 15 Grondwet
Buiten de gevallen bij of krachtens de wet bepaald mag niemand zijn vrijheid worden ontnomen.
WGBO artikel 7:450 Burgerlijk wetboek
Lid 1. Voor verrichtingen ter uitvoering van een behandelingsovereenkomst is de toestemming van de patiënt vereist.
“behoudens bij of krachtens de wet te stellen beperkingen”
Regering en Staten-Generaal (gehele eerste en tweedekamer plus de koning)
Overdragen aan lagere organen
Regering (ministers en koning)
Één minister
Decentrale overheid
BOPZ
Bijzondere Opnemingen in PsychiatrischeZiekenhuizen
Bescherming rechten cliënten
Maakt inbreuk op grondrechten mogelijk
Procedures voor:
Opname
Dwangbehandeling
Middelen & Maatregelen
BOPZ geldt voor
psychiatrische patiënten
verstandelijk beperkten
psychogeriatrie
Twee mogelijkheden
Middelen en Maatregelen
Dwangbehandeling
Middelen en Maatregelen in de BOPZ
Dit zijn:
Afzondering: de cliënt moet in een kamer blijven met alleen een bed, een tafel, een stoel, een kast en een wastafel. De deur is op slot.
Fixatie: de cliënt is gefixeerd (vastgebonden), bijvoorbeeld aan het bed of aan een stoel.
Medicatie: kortwerkende medicatie, bijvoorbeeld om rustig te worden.
Toediening van vocht en voedsel via een infuus of slangetje via de neus naar de maag (sonde).
Wanneer M&M?
Noodsituatie het kan niet anders
Niets in zorgplan
Er zijn nog geen afspraken over
Duur maximaal 7 dagen
Niet bij vrijwillige opname
Of: dwangbehandeling
Ter uitvoering van een zorgplan
Gedwongen opname
Als de behandeling absoluut noodzakelijk is om de patiënt of anderen te beschermen.
Als sprake is van een van deze situaties:
1. Gevaar binnen het verpleeghuis
De patiënt is tijdens het verblijf het ziekenhuis een gevaar voor zichzelf of voor anderen, bijvoorbeeld omdat hij door een psychose agressief is tegen mensen op de afdeling.
2. Te lang opgenomen
Zonder de behandeling zou de patiënt onaanvaardbaar lang opgenomen moeten blijven, terwijl hij met behandeling wel snel naar huis kan.
Melding Inspectie
aanvang dwangbehandeling;
beëindiging dwangbehandeling;
aanvang middelen of maatregelen;
beëindiging middelen of maatregelen;
beslissing op Bopz-klachten;
afwijzende beslissing op verzoek om overplaatsing;
voornemen tot verlenen ontslag (kan per mail);
beslissing op verzoek om ontslag;
ongeoorloofde afwezigheid (onmiddellijk melden; kan per mail/fax);
terugkeer na ongeoorloofde afwezigheid (moet onverwijld; kan per mail/fax);
Thuiszorg
BOPZ geldt alleen voor toegelaten instelling of afdeling
Niet van toepassing in thuiszorg
Conclusie:
In de thuiszorg mogen geen vrijheidsbeperkendemaatregelen worden toegepast
Waarom? Gebrek aan toezicht en procedures
Probleem
Wet heel star
Grotere zorgvraag bij cliënten
Langer thuiswonen
Strenge normen toegelaten worden in instelling
Juridische oplossing?
BOPZ is verouderd (1994)
Wetsvoorstel: Wet Zorg en Dwang ook in thuissituatie dwang & drang
Maar:
BOPZ duurde al 23 jaar om te voeren
Daarvoor Krankzinnigenwet en Zwakzinnigenwet(1884) 110 jaar van kracht geweest
Voortgang? https://www.eerstekamer.nl/wetsvoorstel/31996_wet_zorg_en_dwang
Praktische oplossingen
Voorwaardelijke machtiging met psychiater, familie en wettelijk vertegenwoordiger
Verslaglegging
Overleg met collega’s
Zoeken naar alternatieven
Alternatieven
Voor de valgevaarlijke, onrustige cliënt die te maken heeftmet:
Zweedse band
Bedhekken omhoog
Gordels in (rol)stoel of tafelblad
Medicijnen of eten weigert?
Zweedse band
Onderzoek:
Gezelschapsdieren
Snoezelen / belevingsgerichte zorg
(lichamelijke) Activiteiten
Afhankelijk van cliënt, familie en zorgzwaarte
Bedhekken omhoog
Vilans:
Extra lage bedden
Bedden met deelbare hekken
Opgerolde handdoek onder het matras
Zie: http://www.vilans.nl/docs/vilans/publicaties/Alternatievenbundel_vrijheidsbeperking_2014.pdf
Gordels in (rol)stoel of tafelblad
Cliënt moet deze zelf open kunnen maken
Zorg dat hij/zij comfortabel zit
Alles binnen handbereik
Medicijnen of eten weigeren
Geen alternatieven, dat mag niet. Als iemand voedselof medicijnen tegen zijn wil krijgt is sprake van eendwangbehandeling.
Algemeen
Toestemming van cliënt indien mogelijk
Alarmsysteem met bedmadje
Babyfoon
Overleg is heel belangrijk
met collega’s, het wijkserviceteam, de huisarts, familie etc.
Gevolgen bij fouten
Strafrechtelijke vervolging
Vrijheidsberoving art. 282 lid 1 Sr
Opzettelijke benadeling van de gezondheid art. 300 lid 4 Sr
4 tot 10 jaar gevangenisstraf
Ontslag op staande voet
Tuchtrechtelijke vervolging
Voorbeeld
Mevrouw Jansen is in een beginnend stadium van dementie. Zij woont nog thuis. De familie vertelt u dat zij ’s avonds en ’s nachts wel eens gaat dwalen op straat. Zij staat dan om 5 uur ’s ochtends al op de bus te wachten. Haar dochter vraagt u als u haar ’s avonds als laatste ziet de deur achter u op slot te doen. Mevrouw Jansen is zelf niet in staat de sleutel te vinden en kan dan dus niet meer de deur uit.
Wat vindt u?
Meer informatie?
www.dwangindezorg.nl
http://www.vilans.nl/Publicatie-Alternatievenbundel-Vilans.html