1

အအခနး (၁)

ဒမကေရစစနစဆတာ ဘာလ

ေရြးေကာကပြေတြမာ ဆႏၵမေပးၾကမယ ႏငငသားေတြအေနန႔ ဒမကေရစစနစ ဆ

တာက ပထမဆး သနားလညဖ႔ လအပပါတယ။ ဒမကေရစဆတ ေ၀ါဟာရဟာ ဂရစကား

လးေတြျဖစတ ဒမ(Demos)န႔ ကရာတ႔(Kratos)ဆတ စကားလးေတြကေန ဆငးသကလာ

တာ ျဖစပါတယ။ ဒမ(Demos)ဆတာ ျပညသလထလ႔ အဓပၸာယရပါတယ။ ကရာတ႔

(Kratos)ဆတာကေတာ အပခပျခငးလ႔ အဓပၸာယရပါတယ။ ဒါေၾကာင စကားလးႏစလး

က ေပါငးစပလကရင ျပညသလထရ႕ အပခပျခငးဆတ အဓပၸာယပါပ။ ျပညသလထရ႕

အပခပျခငးဟာ အေျခခအားျဖင ႏစမးႏစစားရပါတယ။

တကရကဒမကေရစစနစ

ပထမတစမးကေတာ ေရးဥးဒမကေရစ (သ႔) တကရက ဒမကေရစစနစန႔ အပခပ

ျခငးပ ျဖစပါတယ။ ေရးေဟာငး ဂရၿမ႕ျပႏငငေလးတစချဖစတ ေအသငမာ စတငကငသး

ခပါတယ။ ေအသငဟာ ၿမ႕ျပႏငငငယေလး ျဖစတာေၾကာင ႏငငသားအားလးက ေနရာ

တစေနရာတညးမာ လာေရာကၿပး စညးေ၀းႏငၾကပါတယ။ လဥးေရက နညးပါးေသးတာ

ေၾကာငလညး ျဖစပါတယ။ အဒအစညးအေ၀းေတြမာ တငးေရးျပညရာကစၥၥေတြက တငပင

ေဆြးေႏြး ဆးျဖတၾကပါတယ။ ဒါေပမယ မနးမေတြန႔ ေကးကၽြနေတြကေတာ မဆႏၵေပးခြငန႔

၀ငေရာက ေဆြးေႏြးပငခြငေတြက မရရခၾကပါဘး။ ေျမပငရငႀကးေတြ၊ ေငြေၾကးခမးသာတ

သေတြန႔ အထကတနးလႊာ လနညးစေတြေလာကပ မေပးခြငေတြက ရရခၾကတာပါ။

ကယစားျပဒမကေရစစနစ

ျပညသလထအားလး တကရကပါ၀င ေဆာငရြကခြငရတ တကရကဒမကေရစစ

နစက ေနာကပငးေခတေတြမာ ဆကၿပးကငသးဖ႔ဆတာ လကေတြ႔မာ မလြယကေတာပါ

2

ဘဘး။ ႏငငေတြရ႕ နယနမတေတြ ပမႀကးမား ကယ၀နးလာၿပး လဥးေရေတြကလညး အဆ

မတန မားျပားလာလ႔ပါပ။ ဒါေၾကာင ျပညသေတြအေနန႔ ႏငငေရးန႔ အစးရလပငနးေတြမာ

ဆကလကၿပး ပါ၀ငခြငေတြ ရေနႏငေအာငလ႔ ႏငငေရး နညးလမးအသစေတြ၊ အစအစဥ

အသစေတြက စဥးစား အေကာငအထညေဖာၾကရပါတယ။ ျပညသလထအားလး တစေန

ရာတညးမာ လာေရာကစေ၀းၾကၿပး စဥးစားဆးျဖတတ အလပေတြက လပၾကမယအစား

သတ႔ရ႕လအငဆႏၵေတြက ကယစား အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရြကေပးႏငမယ ျပည

သ႔ကယစားလယေတြက ေရြးခယၿပး ေစခငးၾကတာပါပ။ အဒလန႔ ကယစားျပ ဒမကေရစ

စနစန႔ အပခပျခငးပစ ေပၚထြနးလာတာ ျဖစပါတယ။

ဒမကေရစ၏အေျခခစႏႈနးမား

ဒမကေရစစနစက ဖြ႔စညးတညေဆာကပန႔ လကေတြ႔ကငသးၾကတ ေနရာေတြမာ

တစႏငငန႔တစႏငင ထပတထပမေတာ မတညၾကပါဘး။ ဒါေပမယလ႔ ေယဘယအားျဖင

တညတ အခကေတြကေတာ အေတာမားမား ရေနပါတယ။ အဒါေတြကပ ဒမကေရစရ႕ အ

ေျခခစႏႈနးေတြလ႔ ဆၾကတာပါ။ ႏငငတစႏငငမာ ဒမကေရစျပည၀မႈ ရ/မရဆတာကလညး

အဒ အေျခခစႏႈနးေတြန႔ တငးတာေလရၾကပါတယ။ ဒမကေရစဆတာ ကာလေဒသက

လကၿပး အနညးငယ ကြျပားျခားနားမႈရေပမယ ဒမကေရစလ႔ ေျပာမယဆရင အေျခခစႏႈနး

ေတြကေတာ ျပညမဖ႔လပါတယ။ အဒအေျခခစႏႈနးေတြကေန ကငးလြတၿပး ကယတည

ေဆာကခငတ အေတြးအျမငေတြန႔ စညးကမးျပည၀တ ျမနမာဒမကေရစ၊ အာရဒမကေရစ၊

ျပညသ႔ဒမကေရစဆၿပး သးသးျခားျခား တညေဆာကလ႔မရပါဘး။ အဒ အေျခခစႏႈနးေတြ

ကေတာ …

အရြယေရာကတ ႏငငသားတငး လမးဘာသာ မေရြး၊ ကား/မ မေရြး မဆႏၵ

ေပးပငခြင ရရပါမယ။

3

ႏႏငငသားတငး စတဆႏၵရရင ေရြးေကာကပြေတြမာ ကယတငကယက ပါ၀ငၿပး ေရြး

ခယပငခခြင ရရပါမယ။

ႏငငသားတငး ႏငငေရးပါတေတြန႔ လမႈေရးအသငးအဖြ႔ေတြက လြတလြတလပ

လပန႔ ဖြ႔စညးထေထာငပငခြင ရရပါမယ။

ႏငငသားတငး သတငးမဒယာေတြက အသးျပၿပး လြတလပစြာ ထတေဖာေျပာဆ

ေရးသားခြင၊ သတငးျဖန႔ေ၀ခြငရသလ သတငးရယပငခြငလညး ရရပါမယ။

အဖမးအဆး အစစအေဆးခရမာက ေၾကာကေနစရာမလဘ သာမနႏငငသားေတြ

အေနန႔ အစးရအဖြ႔န႔ အစးရက ဥးေဆာငေနတ သမၼတ၊ ၀နႀကးခပေတြက လြတ

လြတလပလပ ေ၀ဖနေထာကျပပငခြင ရရပါမယ။

လြတလပစြာ ယၾကညကးကြယခြင၊ ၿငမးခမးစြာ စေ၀းခြငန႔ စတနး လညလညခြင

ေတြရရပါမယ။

လြတလပတရားမတတ ေရြးေကာကပြေတြက ပမနကငးပေပးရပါမယ။

အစးရအဖြ႔ဟာ ေရြးေကာကပြေတြကေန တဆင ေရြးခယတငေျမာကခရသေတြ

ျဖစရပါမယ။

တရားဥပေဒရ႕ေရ႕ေမာကမာ ေကာသားရငသား မခြျခားဘ အားလး တနးတညမ

ျဖစရပါမယ။ အစးရန႔ ျပညသ႔၀နထမးေတြအေနန႔လညး အမားျပညသေတြလပ ႏင

ငရ႕ဥပေဒေတြက ေလးစားလကနာ ကငႀကေဆာငရြကရပါမယ။

အစးရဟာ ျပညသေတြက ေရြးေကာက တငေျမာကထားတသေတြ ျဖစတာေၾကာင

ျပညသေတြရ႕မဆႏၵက တာ၀နခရပါမယ။ အဒလတာ၀နခေအာငလ႔လညး လြတ

လပတ တရားစရငေရးစနစ၊ လႊတေတာစတ ယႏရားေတြန႔ ထနးညထားရပါမယ။

အာဏာဟာ ျပညသေတြဆကပ ဆငးသကရမာ ျဖစပါတယ။ ဘယႏငငေရးေခါငး

ေဆာင၊ ဘယအဖြ႔အစညးကမ ျပညသကေပးအပထားတာ မဟတတ အထးအာ

ဏာဆတာမးက လက၀ယကငၿပး ႏငငေရးမာ ၀ငေရာကေဆာငရြကခြင မရပါဘး။

4

ဒဒါေၾကာငလညး ဒမကေရစႏငငေတြမာ စစတပဟာ ျပညသက ေရြးခယထားတ အ

ရပသားအစးရရ႕ ထနးခပမႈေအာကမာ ရေနရတာ ျဖစပါတယ။

ႏငငသား အခြငအေရးေတြက ဥပေဒအရ အာမခခကေပးထားရမာ ျဖစပါတယ။ တ

ရားမတမႈရတ ဥပေဒေတြကလညး လြတလပတ တရားစရငေရးစနစန႔ သမာသ

မတကတ တရားသႀကးေတြက အသက၀ငလာေအာင ေဆာငရြကရပါမယ။

ဒမကေရစစနစ၏ အားသာခကမား

ဒမကေရစစနစမာ အခပအျခာအာဏာက ျပညသလထက ပငဆငပါတယ။ အစးရရ႕

ဆးျဖတခကေတြက လမားစရ႕ ဆႏၵသေဘာထားန႔အည ခမတေလရပါတယ။ ဒါေပမယ

လနညးစေတြရ႕ အျမင သေဘာထားေတြန႔ ေ၀ဖန အႀကျပတာေတြကလညး ေလးစားတန

ဖးထားၾကပါတယ။ သေဘာထားႀကးႀကးန႔လညး အကာအကြယေပးပါတယ။

ကယန႔မတတ အေတြးအျမငရသေတြကလညး သညးခနားလညႏငစြမး ရၾကပါတယ။

ကယန႔ဓေလထးစ စရကလက ၡဏာ မတညၾကတ တငးရငးသားလနညးစေတြ၊ တျခား ဘာ

သာ၀ငေတြကလညး ေလးစားတနဖးထားၾကပါတယ။

ဒမကေရစအသြငကးေျပာငးမႈမား

ယေန႔ေခတက တကမာၻလးန႔ခၿပး ဒမကေရစစနစဘကက တမးညႊတတ ေခတကာလ

လ႔ သတမတၾကပါတယ။ ျမနမာႏငငအပါအ၀င ကမာၻ႔အရပရပမာရတ ႏငငအသးသးဟာ

ဒမကေရစ လႈငးလးႀကးရ႕ ႐ကခတမႈဒဏက အမတႏငၾကေတာပါဘး။ သမငးရ႕ေတာငး

ဆခကအရ ဒမကေရစစနစဆက ေရြ႕လားကးေျပာငးေနၾကပါၿပ။

ကမာၻတစ၀မးလးက ႏငငအေတာမားမားအေနန႔ လကရကငသးေနတ အပခပပစနစ

ေတြကေန ဒမကေရစစနစဆက ဥးတညၿပး အသြငကးေျပာငးေနၾကပါၿပ။ ၿပးခတ (၂၀)ရာ

စေခတက ျပနၾကညမယဆရင ဒမကေရစစနစ အေတာခငမာၿပလ႔ ဆႏငတ ႏငငေတြ

5

ေေတာင ဒမကေရစစနစက ခငမာသထက ပၿပးခငမာေအာင တညေဆာကခၾကပါတယ။

ဆနးသစစ၊ အသြငကးေျပာငးစ ဒမကေရစႏငငေတြကလညး ဒမကေရစစနစက ပၿပး ခင

မာလာေအာင ႀကးပမးခၾကပါတယ။ အာဏာရငစနစက ကငသးတ ႏငငေတြကလညး အ

ေပၚယ ဟနျပအေနန႔ ဒမကေရစစနစဆက အသြငကးေျပာငး တညေဆာကခၾကတာမး

ေတြရပါတယ။

ဒမကေရစအသြငကးေျပာငးမႈျဖစစဥ၏ အစျပမတႏငပနးတင

ဒမကေရစ အသြငကးေျပာငးမႈျဖစစဥမာ အစျပအမတက ေရြးေကာကပြျဖစၿပး ပနးတင

ကေတာ ခငမာတ ဒမကေရစစနစပျဖစပါတယ။ ဒါေၾကာငလညး ဒမကေရစစနစက သြား

မယဆရင ေရြးေကာကပြကေန ခငမာတ ဒမကေရစစနစဆက ေရြ႕လားသြားရမယလ႔ ဆ

ၾကတာျဖစပါတယ။ ဒါေပမလညး အဒေရြ႕လားမႈျဖစစဥမာ အစပငးမာတင ရပတန႔သြားတ

အသြငကးေျပာငးမႈ ျဖစစဥေတြရသလ ေနာကျပနဆတသြားတ ျဖစစဥေတြ၊ လမးတစ၀က

မာတင ရပတန႔သြားတျဖစစဥေတြ၊ ဟမေရာကဒမေရာက ျဖစသြားတ ျဖစစဥေတြလညး ဒန႔

ေဒး အမားႀကးရပါတယ။ ဒါေၾကာင ဒမကေရစအသြငကးေျပာငးမႈ ျဖစစဥက စတငလကၿပ

ဆတာန႔ ပနးတငျဖစတ ခငမာတ ဒမကေရစစနစဆက အလအေလာက အလြယတက

ေရာကရသြားလမမယလ႔ ေသခာေပါကတြကဆလ႔ မရပါဘး။

ဒမကေရစ အသြငကးေျပာငးမႈျဖစစဥရ႕ အစျပမတလ႔ဆၾကတ ေရြးေကာကပြေတြက

ေလလာၾကညမယရင စစမနၿပး ျပညသ႔ဆႏၵက အမနအကန ထငဟပႏငတ ေရြးေကာကပြ

ေတြရသလ ဟနျပ ေရြးေကာကပြေတြ၊ မသမာမႈေတြ ျပြမးတးေနတ ေရြးေကာကပြေတြ၊

လပႀကေရြးေကာကပြေတြကလညး ေတြ႔ႏငပါတယ။ ဒါေၾကာငလညး ေရြးေကာကပြေတြက

ကငးပလက႐န႔ ဒမကေရစျဖစၿပလ႔ သတမတလ႔ မရပါဘး။ ဒါေပမ ဒမကေရစစနစ ရငသန

ဖ႔ အတြကကေတာ ေရြးေကာကပြေတြဟာ အရမးက အေရးႀကးတ အခနးက႑တစခ အ

ေနန႔ ရေနပါတယ။

6

ဘဘယလပစမးက ခငမာတ ဒမကေရစလ႔ သတမတၾကသလ ဆတာကလညး သဖ႔လပါ

တယ။ ႏငငတစႏငငမာ အျပအမအရ၊ သေဘာထားအရ၊ အေျခခဥပေဒအရ ဒမကေရစ

ဟာ တစခတညးေသာ အားကးရာ ႏငငေရးစညးမဥး ျဖစေနၿပဆရငေတာ အဒႏငငဟာ

ရငကကခငမာတ ဒမကေရစႏငငအျဖစက ေရာကၿပလ႔ ဆႏငပါတယ။

အျပအမ႐ႈေထာင

ႏငငမာရတ လမးေရး၊ လမႈေရး၊ စးပြားေရး၊ ႏငငေရး အဖြ႔အစညးေတြဟာ ဒမကေရစ

နညးအရ ေရြးေကာက တငေျမာကထားတ အစးရက ျပနၿပးျဖတခဖ႔အတြက ေရြးေကာကပြ

နညးလမးကလြၿပး တျခားနညးေတြန႔ မႀကးစားၾကဘး။ ေနာကၿပး ကယသေဘာမတႏငတ

အေၾကာငးအရာတစခ ႀကေတြ႔ၿပဆတာန႔ လကနကကင အၾကမးဖကတနညးကသးၿပး ႏင

ငေတာက ၿဖခြဖ႔ မႀကးစားၾကဘးဆရင အဒႏငငဟာ အျပအမ႐ႈေထာငအရ ဒမကေရစစ

နစ ရငကကခငမာၿပလ႔ ဆႏငပါတယ။

သေဘာထား႐ႈေထာင

ႏငငမာ ဘယလႏငငေရး၊ စးပြားေရး အခကအခမးေတြန႔ ရငဆငေနရပါေစ ျပျပင

ေျပာငးလေရးေတြက ညႏႈငးေဆြးေႏြးတနညး၊ အေပးအယလပ ေစစပတနညးစတ ဒမက

ေရစ နညးလမးေတြန႔အည ေဆာငရြကရမယလ႔ လထအေနန႔ ခငခငမာမာ ယၾကညၾက

တယဆရင အဒႏငငဟာ သေဘာထား႐ႈေထာငအရ ဒမကေရစစနစ ရငကကခငမာၿပလ႔

ဆလ႔ရပါတယ။

အေျခခဥပေဒ႐ႈေထာင

ႏငငရ႕ အခကအခ ပဋပကၡေတြက ေျဖရငးၾကတေနရာမာ အစးရကပျဖစျဖစ၊ အစးရမ

ဟတတ အဖြ႔အစညးေတြကပျဖစျဖစ သတမတျပ႒ာနးထားတ ဥပေဒေတြ၊ လပထးလပ

နညးေတြ၊ စညးမဥးမေဘာငေတြအတြငးကပ ေျဖရငးၾကတယဆရင အဒႏငငဟာ အေျခခ

7

ဥဥပေဒ႐ႈေထာငအရ ရငကကခငမာတဒမကေရစက ရရပငဆငထားၿပလ႔ ဆလ႔ရပါတယ။

အဒအေျခခ စညးမဥးမေဘာင၊ ဥပေဒေတြဟာလညး ဒမကေရစနညးအရ ျပ႒ာနးထားတ

စညးမဥး မေဘာငေတြျဖစဖ႔ လအပသလ ဒမကေရစစႏႈနးေတြန႔လညး ျပညစကကညမႈရဖ႔

လအပပါတယ။

ဒမကေရစစနစ မရငသန၊ မထြနးကားရတ အဓကအေၾကာငးရငးမား

ႏငငတစႏငငမာ ဒမကေရစစနစဆတာ အလြယတကန႔ မေပါကဖြား၊ မရငသနႏငပါဘး။

ဒမကေရစစနစ မရငသန၊ မထြနးကားရတ အဓကအေၾကာငးတရားေတြကေတာ….

ကယစားလယေကာငးေတြန႔ ေခါငးေဆာငေကာငးေတြက ေရြးခယႏငဖ႔အတြက လ

ေလာကတ အသဉာဏပညာ ျပညသေတြမာ မရလ႔။

ကယရသငရထကတ အခြငအေရးေတြန႔ ရပငခြငေတြက စတမဝငစားၾကလ႔။

ျပညသေတြက ကယရ႕လ႔အခြငအေရးန႔ ရပငခြငေတြက မကာကြယႏငလ႔။ ဒါအျပင

ႏငငေရးကစၥေတြက အေလးမထားဘ လစလ႐ႈ႕ေနလ႔။

ေရြးေကာကပြေတြက စတပါ၀ငစားမႈ နညးပါးၾကလ႔။

ဒမကေရစ ယဥေကးမႈန႔ တနဖးထားမႈေတြက ယယၾကညၾကညန႔ ဥးေဆာငၿပး အ

ေကာငအထညေဖာေပးမယ ေခါငးေဆာငေကာငးေတြ နညးပါးေနလ႔။

ႏငငေရးကစၥေတြမာ စစတပက အလြနအမငး ၀ငေရာကပတသကေနလ႔။

အယ၀ါဒစြ၊ ေဒသစြန႔ လမးစြစတဓာတေတြက ႀကးမားလြနးေနတာ။ ဘာသာေရး၊

လမးေရးန႔ပတသကၿပး သညးခႏငစြမး နညးပါးၾကလ႔။

အစးရကယတငက အာဏာအလြသးစားလပၿပး မတရားဖႏပထားလ႔။

ေခါငးေဆာငေတြန႔ လႊတေတာကယစားလယေတြက တာဝနေကပြနလာေအာငန႔

တာဝနယလာေအာင ဖအားမေပးႏင၊ မလပႏငလ႔ပ ျဖစပါတယ။

8

ဒဒမကေရစစနစ ရငသနဖ႔အတြကဆရင ႏငငသားေတြမာ တာ၀န၀တရားေတြရပါတယ။

အစးရလပငနးေတြန႔ ႏငငေရးျဖစစဥေတြမာ လကေတြ႔ကက ပါ၀ငေဆာငရြကၾကဖ႔ ႏငင

သားေတြမာ တာ၀နရပါတယ။ ပါ၀ငေဆာငရြကႏငတ နညးလမးေတြထက အလြယကဆး

တစခကေတာ ေရြးေကာကပြေတြမာ မေပးၾကတာပျဖစပါတယ။

အခနး (၂)

ေရြးေကာကပြ

ႏငငတကာ ဥပေဒေတြအရဆရင အရြယေရာကၿပးတ ႏငငသားတငး ေရြးေကာကပြ

ေတြမာ မေပးခြငန႔ ႏငငေရးျဖစစဥေတြမာ တကတကၾကြၾကြ ပါ၀ငေဆာငရြကခြငေတြ ရပါ

တယ။ ျမနမာႏငငက ပါ၀င လကမတေရးထးၿပးျဖစတ အျပညျပညဆငရာ လအခြငအေရး

ေၾကညာစာတမး အပဒ(၂၁)အရ လတငးလတငး တကရက(ဒါမမဟတ)ကယစားလယ

ေတြက ေရြးခယတာကေန တဆင ကယႏငငရ႕ အစးရလပငနးေတြမာ ပါ၀ငေဆာငရြက

ပငခြငေတြ ရပါတယ။

ျမနမာႏငငရ႕ အေျခခဥပေဒ အခနး(၈) ႏငငသား၊ ႏငငသားမား၏ မလအခြငအေရး

န႔တာ၀နမား ပဒမ(၃၆၉)မာ ႏငငသားတငး လႊတေတာကယစားလယေတြက မေပးေရြး

ခယပငခြငန႕ ကယတငကယကလညး ၀ငေရာကၿပး ေရြးေကာကခပငခြငေတြ ရတယလ႔

အတအလငး ေရးသားထားပါတယ။

ျမနမာႏငငရ႕ ဖြ႕စညးပ အေျခခဥပေဒ အခနး(၁)၊ ပဒမ(၄)မာလညး ႏငငေတာရ႕

အခပအျခာအာဏာဟာ ႏငငသားတ႔ထမ ဆငးသကတယလ႕ အတအလငး ေဖာျပထားပါ

တယ။ ႏငငေတာရ႕အျမငဆး အခပအျခာအာဏာက တစဥးတစေယာကတညး ဒါမမ

ဟတ တစဖြ႕တညးက အခနအကန႔အသတမ အတငးအဆမ ေပးအပမမယဆရင အာ

9

ဏဏာက အလြသးစားလပၿပး ျပညသေတြက ႏပစကတာေတြ၊ ေဖာကျပနတာေတြ ျဖစတတ

ပါတယ။ အၾကြငးမအာဏာဟာ အၾကြငးမပကစးျခငးကလညး ျဖစေစႏငပါတယ။ အၾကြငး

မအာဏာေၾကာင အစးရေတြ ရငဘရငစတေပါကၿပး တငးသျပညသားေတြက ကၽြနသ

ေပါကေတြလ သေဘာထားလာႏငပါတယ။ ဒါေၾကာင တငးျပညရ႕ အခပအျခာအာဏာက

ဥပေဒျပအာဏာ၊ အပခပေရးအာဏာန႔ တရားစရငေရးအာဏာဆၿပး သးပငးခြျခားထား

လကၾကပါတယ။

ဥပေဒျပအဖြ႔၀ငေတြျဖစတ လႊတေတာကယစားလယေတြန႔ အပခပေရးအဖြ႔ျဖစတ

အစးရအဖြ႔၀ငေတြက အခနကာလတစခအထ (ဥပမာ ေလးႏစ၊ ငါးႏစ)ပ အာဏာအပႏငး

ထားၾကပါတယ။ အဒအခနကာလ အေတာအတြငးမာ သတ႔ရ႕ မ၀ါဒေတြက အေကာငအ

ထညေပၚလာေအာင ေဆာငရြကၾကရပါတယ။ အေကာငအထည ေပၚလာေအာငလ႔ မ

ေဆာငရြကႏငဘး ဆရငေတာ သတ႔က ေနာကထပတစႀကမ ထပၿပးေရြးခယစရာ အ

ေၾကာငးမရေတာပါဘး။ ျပညသလထက လႊြတေတာကယစားလယ အသစေတြက ထပ

မၿပး ေရြးခယႏငဖ႔န႔ သတ႔ရ႕ ဆႏၵသဘာထားေတြက လြတလြတလပလပ ေဖာထတ ျပသ

ႏငဖ႔အတြက ေရြးေကာကပြေတြက ငါးႏစတစႀကမ၊ ေလးႏစတစႀကမ စသညအားျဖင ပမန

ကငးပၾကရပါတယ။ ဒါဟာ ဒမကေရစစနစရ႕ထးျခားတ လကၡဏာရပတစခပါပ။

ေရြးေကာကပြဆတာ ဘာလ

ဒမကေရစစနစက ကငသးတ ႏငငေတြမာ ႏငငသားေတြက လြတလပၿပး တရားမ

တတ ေရြးေကာကပြေတြမာ ပမနမေပးျခငးအားျဖင သတ႔ရ႕ႏငငေရးန႔ပတသကတ အခြင

အေရးေတြက ကငသးႏငပါတယ။

ဒါေပမယ ေရြးေကာကပြေတြ ကငးပတာဟာ ဒမကေရစစနစက တညေဆာကတ

ေနရာမာ တစခတညးေသာ နညးလမးေတာ မဟတပါဘး။ တငးျပညမာ ေရြးေကာကပြေတြ

ကငးပရေလာကန႔ေတာ အဒတငးျပညက ဒမကေရစႏငငျဖစၿပလ႔ သတမတလ႔ မရႏင

10

ေေသးပါဘး။ ဘာေၾကာငလဆေတာ အာဏာရငႏငငေတြမာလညး ဟနျပေရြးေကာကပြေတြ

ရတတလ႔ပါပ။ ေနာကၿပး အာဏာရငဆနတ လေတြကလညး မသမာတနညးလမးေတြက

အသးခၿပး ေရြးေကာကပြေတြကေန တဆင အာဏာရလာတတပါတယ။ ဒါေပမယ ေရြး

ေကာကပြေတြဟာ ဒမကေရစစနစ ရငသနေစဖ႔အတြက အရမးကအေရးႀကးပါတယ။ ေရြး

ေကာကပြေတြက ကငးပျပလပၾကတာဟာ ဒမကေရစစနစက တညေဆာကတေနရာမာ

ပထမဆးလအပတ အဆငတစခပျဖစပါတယ။ ဒါေပမယ ေရြးေကာကပြေတြက အလြသး

စား လပတာေတြန႔ မစဥးစားမဆငျခငပ ၿပးစလြယ မေပးတာေတြေၾကာင ဒမကေရစစနစ

လညး ပကစးဆးပါးသြားႏငပါတယ။ ဒါေၾကာင ျပညသေတြအေနန႔ မေပါေလာ မေပါဆဖ႔န႔

တတသနားလညေအာင ႀကးစားၾကဖ႔လပါတယ။

ႏငငသားတငး ဘယသ႔ကမ ေၾကာကရြ႕ေနစရာ မလပ သတ႔ႀကကႏစသကတ လ

ပဂၢလေတြန႕ပါတက လြတလြတလပလပ မေပးႏငပါတယ။ ပါတေတြန႕ ကယစားလယ

ေတြကလညး မဆႏၵရငေတြရ႕ ေထာကခမႈက ရရေအာင မမတတန႔ သန႔သန႔ရငးရငး

ယဥၿပငၾကရပါတယ။ ပါတတငးကလညး ညမတ အခြငအေရးေတြန႔ မဆြယစညးရးခြငေတြ

ေပးထားရပါမယ။ အစးရအေနန႔ကေတာ ဘယပါတ၊ ဘယပဂၢလကမ ဘကလကၿပး မက

ႏာသာမေပးရပါဘး။

“မေပးတာဟာ ႏငငသားေတြရ႕ တာ၀နတစရပပ ျဖစပါတယ။”

11

လလြတလပသန႔ရငးၿပး တရားမတတ ေရြးေကာကပြ

ေရြးေကာကပြေတြဟာ လြတလပသန႔ရငးၿပး တရားမတတ ေရြးေကာကပြျဖစဖ႔ကလညး

အရမးက အေရးႀကးပါတယ။ ဒါမလညး ျပညသေတြရ႕စစမနတ ဆႏၵသေဘာထားေတြ ေပၚ

ထြကလာမာျဖစပါတယ။ လြတလပသန႔ရငးၿပး တရားမတတ ေရြးေကာကပြတစခ ျဖစဖ႔အ

တြကဆရင ျပညစရမယ အေျခခလအပခကေတြန႔ စႏႈနးသတမတခကေတြရပါတယ။ အဒါ

ေတြကေတာ……

ေရြးေကာကပြဆငရာ ဥပေဒေတြဟာ တရားမတမႈရရပါမယ။

ေရြးေကာကပြ ေကာမရငဟာလညး အာဏာရပါတန႔ အစးရအဖြ႔ရ႕ ၾသဇာလႊမးမးမႈ

ေတြကေန လြတကငးၿပး ဘကလကမႈေတြလညး ကငးရငးရပါမယ။

ေရြးေကာကပြေကာမရင အဆငဆငေတြက အမားက ယၾကညကးစားရတ လေတြန႔

ဖြ႔စညးထားရပါမယ။

အရြယေရာကၿပးတသတငး ကား၊ မ မေရြး မေပးပငခြငရရပါမယ။

ၿခမးေျခာကမႈေတြ၊ ကန႔သတခပခယမႈေတြ မခရဘန႔ လေလာကတ မဆြယစညး

႐းခြင၊ ရနပေငြ ရာေဖြခြင၊ လထအစညးအေ၀း ကငးပခြငေတြက ႏငငေရးပါတတငး

ရရရပါမယ။

ပါတတငးက ျပညသပငသတငးစာ၊ တဗြ၊ ေရဒယလငးေတြက ညတညမ အသး

ျပခြငရရပါမယ။

ျပညသပငဘ႑ာေငြေၾကး၊ အေဆာကအဥန႔ ဌာနဆငရာ လပပငခြငေတြက အလြ

သးစားလပၿပး ပါတတစခတညးက မကႏာသာေပးတာမး မလပရပါဘး။

မဆႏၵရငေတြက ဘယသကမ ေၾကာကရြေနစရာမလဘ လြတလြတလပလပန႔ ဆႏၵ

မေပးႏငရပါမယ။

မဆႏၵရငေတြ ေဘးကငးလၿခစြာန႔ မေပးႏငဖ႔အတြက စစဥေဆာငရြကထားရပါမယ။

12

မမဆႏၵရငေတြက ကယစားလယေလာငးေတြ၊ ပါတေတြန႔ ပတသကတ သတငးအ

ခကအလကေတြက သရခြငရဖ႔ လအပပါတယ။ မေပးပေပးနညးေတြကလညး

ေကာငးေကာငး သနားလညေနရပါမယ။

ေရြးေကာကပြန႔ ပတသကတ လပငနးေတြအားလးက ပြငလငးျမငသာစြာ လပ

ေဆာငၾကရပါမယ။ ေရြးေကာကပြေကာမရင အဆငဆငန႔ မ႐းမးေတြက ဘယလ

ေရြးခယၾကသလ ဆတာကလညး သရၾကရပါမယ။

ႏငငတကာန႔ ျပညတြငး ေလလာေစာငၾကညသေတြက မေပးမႈျဖစစဥ အစအဆးက

လြတလပစြာ ေစာငၾကညခြင ရရပါမယ။ မေတြက ေရတြကၾကတ အခါမာလညး

ေစာငၾကညခြင ရရရပါမယ။

ေရြးေကာကပြန႔ ပတသကတ မမသမာမႈေတြ၊ ရာဇ၀တမႈေတြန႔ အျငငးပြားမႈေတြက

အေရးယ ေျဖရငးေဆာငရြကေပးမယ ခငမာတ ဥပေဒမေဘာငေတြန႔ ဘကလကမႈ

ကငးတ တရားရးေတြလညး ရဖ႔လအပပါတယ။

အဒအခကေတြန႔ ျပညစတယဆရငေတာ လြတလပသန႔ရငးတ ေရြးေကာကပြျဖစ

တယဆၿပး ျပညသေတြကသာမက ႏငငေရးပါတေတြကေရာ ႏငငတကာကပါ သတ

မတၾကမာ ျဖစပါတယ။

တရားဥပေဒစးမးမႈ အားနညးေသးတ ဒမကေရစ အသြငကးေျပာငးစ ႏငငေတြမာ လြတ

လပၿပး တရားမတတ ေရြးေကာကပြေတြက ၿငမးၿငမးခမးခမးန႔ ကငးပႏငဖ႔ဆတာ ထငသ

ေလာက မလြယကလပါဘး။ ေရြးေကာကပြေတြ မကငးပခငန႔ မေပးတေန႔မာ တဘကန႔တ

ဘက အခငးမားမႈေတြ၊ အၾကမးဖကမႈေတြ၊ ေသြးထြကသယတကခကမႈေတြ၊ အျပနအလန

စြပစြ ေျပာဆမႈေတြ၊ ေကာလာဟလေတြ ျဖစပြားႏငပါတယ။ ဒါေတြက ထထေရာကေရာက

န႔ အခနမေျပလညေအာင ေျဖရငးႏငဖ႔အတြက ေဒသခ လမႈအဖြ႔အစညးေတြ၊ အမားယ

ၾကညမႈရတ ရပမရပဖေတြ၊ ပါတေတြက ကယစားလယေတြ၊ ေရြးေကာကပြတာ၀နရသ

ေတြန႔ လၿခေရးတပဖြ႔ေတြ အတပးေပါငးၿပး ညႏႈငးေဆာငရြကၾကဖ႔ လအပပါတယ။ အခငး

13

မမားမႈေတြက ခကျခငး ေျဖရငးေပးႏငမယ အစအစဥေတြကလညး ႀကတငၿပး ခမတထား

ဖ႔လပါတယ။

အခနး (၃)

မဆႏၵရငမား

ဥပေဒျပလႊတေတာ ကယစားလယေတြက ေရြးေကာက တငေျမာကဖ႔အတြက မ

ဆႏၵရင ျပညသေတြဟာ ဥပေဒအရ အရညအခငးေတြန႔ ျပညစသေတြျဖစဖ႔ လအပပါ

တယ။ ကမာၻ႕ႏငငအသးသးမာ ႏငငရ႕ အေျခအေနန႔ လကေလာညေထြျဖစတ ဥပေဒေတြ

ျပ႒ာနးၿပး မဆႏၵေပးခြငရသေတြရ႕ အရညအခငးေတြက သတမတၾကေလရပါတယ။ ဒါ

ေၾကာငလ ႏငငတစႏငငရ႕ ဥပေဒဟာ တျခားႏငငရ႕ ဥပေဒေတြန႔ မတညၾကပါဘး။ မေပး

ခြငရတ မဆႏၵရငေတြရ႕ အရညအခငးန႔ အသကအရြယေတြဟာလ ႏငငအလက သးျခားစ

သတမတထားေလရပါတယ။

မေပးခြငရသမား

ျမနမာႏငငမာေတာ ကား/မ မေရြး၊ ဘာသာ မေရြး ေအာကေဖာျပပါ အရညအခငးေတြ

န႔ ျပညစသတငး မေပးပငခြငရပါတယ။

ေရြးေကာကပြေတြ ကငးပတေန႔မာ အသက(၁၈) ႏစျပညၿပးသ။

ႏငငသား၊ ဧညႏငငသား၊ ႏငငသားျပခြငရသ (သ႔) ယာယ သကေသခလက

မတကငေဆာငထားသ။

သကဆငရာ မဆႏၵနယေျမေတြရ႕ မဆႏၵရငစာရငးမာ ပါ၀ငသ။

14

မမေပးခြငမရရသမား

သာသနာဝနထမးေတြ

ေထာငဒဏျပစဒဏ ကခေနရတသေတြ

စတေပါသြပေနတသေတြ

ေရြးေကာကျခငးဆငရာ ဥပေဒေတြန႔ တားျမစခထားရသေတြ

လမြအျဖစ ဆးျဖတေၾကညာခထားရျခငးမ လြတေျမာကခြငမရေသးသေတြ

ႏငငျခားသား (သ႔) ႏငငျခားသားအျဖစခယထားသေတြ ျဖစပါတယ။

ဒါေပမယ ျပစဒဏမကခရေသးတ အခပသားေတြကေတာ မေပးခြင ရရပါတယ။

မဆႏၵရငေတြရ႕ ရပငခြငအခြငအေရးမား

ဒမကေရစႏငငအားလးနးပါးက မဆႏၵရငျပညသေတြမာ မဆႏၵေပးတာန႔ ပတသက

ၿပး အခြငအေရးေတြန႔ ရပငခြငေတြရပါတယ။ မဆႏၵရငေတြမာ

လ႕၀က မဆႏၵေပးပငခြင

ဘယသကမ ေၾကာကစရာမလဘ ကယႀကကႏစသကတ ပါတက မေပးႏငခြင

ပမနကငးပေလရတ လြတလပၿပး သန႔ရငးတ ေရြးေကာကပြတငးမာ မေပးခြင

ပါတတငးရ႕ အျမင သေဘာထားေတြ၊ မ၀ါဒေတြ၊ သတငးအခကအလကေတြန႔

ေၾကျငာခကေတြက သရပငခြငရပါတယ။ ဒါမသာ ျပညသေတြက သနားလညမႈအ

ျပညန႔ ေရြးခယၿပး မဆႏၵေပးႏငမာ ျဖစပါတယ။ ဒါေၾကာင သတငးမဒယာေတြျဖစ

တ သတငးစာ၊ ေရဒယ၊ မဂၢဇငးန႔ ႐ပျမငသၾကားလငးေတြမာ ပါတတငးက သတ႔ရ႕

အျမငသေဘာထားေတြက တငျပစညး႐းခြင ရရသငပါတယ။

15

မမဆႏၵရငတစေယာက၏ လပေဆာငႏငမႈမား

ႏငငသားတစေယာကအေနန႔ ေရြးေကာကပြေတြမာ မေပးတာအျပင တျခားလပ

ေဆာငႏငတာေတြ အမားႀကးရေနပါေသးတယ။ အဒါေတြကေတာ....

ေရြးေကာကပြ ေကာမရငအဖြ႔ခြ အဆငဆငေတြမာ ေကာမရငအဖြ႔၀င၊ မ႐မး၊ မ

႐အကစတ တာ၀နေတြက ထမးေဆာငႏငပါတယ။

ေရြးေကာကပြ ေစာငၾကည ေလလာသအျဖစန႔လညး ေရြးေကာကပြေတြမာ ပါ၀င

ေဆာငရြကႏငပါတယ။

မမသမာမႈေတြျဖစတ မခးတာေတြ၊ မမေပးႏငေအာင တားဆးတာေတြ၊ လတစ

ေယာကက တစႀကမထကပၿပး မေပးတာေတြ၊ လကနကန႔ ၿခမးေျခာကၿပး မေပး

ခငးတာေတြ၊ ပကဆေပးၿပး မ၀ယတာေတြ၊ မလမၿပး ေရတြကတာေတြ၊ ေရြး

ေကာကပြန႔ ပတသကတ အၾကမးဖကတာေတြက ျပညတြငးက ေရြးေကာကပြ

ေစာငၾကညသေတြ၊ သတငးမဒယာေတြ၊ အစးရအာဏာပငေတြန႔ ရတပဖြ႔က သ

တငးေပး တငၾကားႏငပါတယ။

“မမား ေရတြကခနတြင အသသကေသအျဖစ ေဆာငရြကႏငပါတယ။”

16

ကကယရ႕မသားစ၀ငေတြန႔ တျခားအမနးနားခငး မတေဆြေတြကလညး မစာရငး

သြငးၾကဖ႔န႔ မသြားေပးၾကဖ႔ တကတြနးေျပာဆႏငပါတယ။

ေနာကၿပး မေပးဖ႔ အခကအခရတ စာမတတသေတြန႔ သကႀကးရြယအ မသနမစြမး

ေတြက မေပးတေနရာမာ အကအညေပးႏငပါတယ။

မေတြက ေရတြကၾကတ အခနမာလညး အသသကေသ တစဥးအျဖစန႔ ေစာင

ၾကညႏငပါတယ။

ဒါေၾကာင ေရြးေကာကပြေတြက သန႔ရငးဖ႔၊ တရားမတဖ႔အတြက လပေဆာငၾကတ

ေနရာမာ မဆႏၵရငေတြရ႕တာ၀နန႔၀တရားေတြဟာ အရမးအေရးႀကးတယဆတာက မေမ

သငပါဘး။

ေစာငၾကညေလလာသမား

ဒမကေရစစနစက စတငကငသးစ(သ႔) အသြငကးေျပာငးစ ႏငငေတြရ႕ေရြးေကာက

ပြေတြဟာ လြတလပၿပး တရားမတဖ႔ဆတာ အလြယတက မျဖစႏငပါဘး။ ေရြးေကာကပြန႔

ပတသကတ အသပညာေပးမႈေတြက လပေဆာငၾကမယ အရပဘကလမႈအဖြ႔အစညးေတြ

လအပပါတယ။ ဒါအျပင မဆႏၵရငစာရငးျပစတာ မနကနျပညစမႈ ရ မရ၊ မေပးတအခါ

လြတလပမႈ ရ မရ၊ မေရတြကတအခါမာ မနကနမႈ ရ မရန႔ ေရြးေကာကပြရလဒေတြ မန

ကနမႈ ရ မရ စတ ေရြးေကာကပြျဖစစဥေတြက ေစာငၾကညေလလာၾကမယ ေစာငၾကည

ေလလာသေတြလညး မရမျဖစ လအပပါတယ။ ဒါေၾကာင မေပးေနၾကတ အခနအေတာအ

တြငး မ႐အတြငးန႔ အနးတ၀ကမာ မ႐တာ၀နရတသေတြအျပင တျခားသေတြလညး ရေန

တတပါတယ။ သတ႔ေတြကေတာ……

(၁) ႏငငေရးပါတမားရ႕ မရကယစားလယေတြ

(၂) ျပညတြငးေစာငၾကညေလလာသေတြ

(၃) ႏငငတကာက ေစာငၾကညေလလာတသေတြန႔

17

((၄) သတငးမဒယာသမားေတြပျဖစပါတယ။

(၁) ႏငငေရးပါတမားရ႕ မရကယစားလယ

မ႐အတြငးမာ မဆႏၵရငေတြ မေပးၾကတာန႔ ပတသကၿပး ျပနာေတြ၊ အဆငမေျပ

မႈေတြ ရတတပါတယ။ အဒျပနာေတြန႔ ပတသကၿပး ေတြ႔ရတာေတြက ပါတကယစား

လယေတြက မ႐တာ၀နရတသေတြက တငျပရမယ တာ၀နရပါတယ။ ပါတကေစလႊတထား

တ မရကယစားလယေတြရ႕ တငျပခကေတြဟာ သတ႔ပါတတစခတညးရ႕ အကးစးပြားက

ကာကြယဖ႔အတြကပ ျဖစႏငတာကေတာ သတျပသငပါတယ။

(၂) ျပညတြငးေစာငၾကညေလလာသမား

ပါတေတြရ႕ မရကယစားလယေတြ တငမကပ တျခားလြတလပတ ျပညတြငးေရြး

ေကာကပြ ေစာငၾကညသေတြန႔ အရပဘကလမႈအဖြ႔အစညးေတြလညး ရႏငပါတယ။ သတ႔

က ေရြးေကာကပြမာ မေပးေနၾကတာေတြက ေလလာၿပး ေတြ႕ရခကေတြျဖစတ အဆငမ

ေျပမႈေတြ၊ အားနညးခကေတြန႔ မသမာမႈေတြက ေရြးေကာကပြန႔ ပတသကတသေတြန႔

ျပညသလထက တငျပအစရငခမႈေတြ ျပလပေလရပါတယ။

ျပညတြငး ေရြးေကာကပြ ေစာငၾကညသေတြ ဆတာကလညး ေရြးေကာကပြေတြန႔

ပတသကၿပး အေသအခာ သငၾကားထားၾကတ သာမနႏငငသားေတြပါပ။ သတ႔ေတြဟာ

ဘကလကမႈ ကငးၾကရၿပး ဘယပါတ၊ ဘယပဂၢလကမလညး မကႏာသာမေပးရပါဘး။

ေရြးေကာကပြေစာငၾကညသေတြဆတာ ေရြးေကာကပြမာ ဘယသေတြ အေရြးခယခရသ

လ ဆတာထက ေရြးေကာကပြတစခလးရ႕ ျဖစစဥေတြကပ အေလးထားၿပး ေစာငၾကည

ေလလာၾကသေတြပျဖစပါတယ။

18

“မရေတြမာ ေရြးေကာကပြေစာငၾကညသေတြ ရေနတတပါတယ။”

(၃) ႏငငတကာ ေစာငၾကညေလလာသမား

တခ႕မ႐ေတြမာ ႏငငတကာက ေရြးေကာကပြ ေစာငၾကညေလလာသေတြလညး ရ

ေနတတပါတယ။ အျပညျပညဆငရာ ေလလာသေတြကလညး ဘကလကမႈေတြ ကငးရပါ

တယ။ ေနာကၿပး ေရြးေကာကပြေကာမရငေတြက တရား၀ငဖတၾကားမသာ လာေရာက

ေလလာခြငရၾကတာ ျဖစပါတယ။ ေရြးေကာကပြ ကငးပတေန႔ၿပးရင သတ႔ကလညး သတ႔

ေတြရ႕ ေလလာေတြ႔ရမႈေတြက သတငးထတျပနတာေတြ လပတတၾကပါတယ။

19

((၄) သတငးမဒယာသမားမား

ေရြးေကာကပြ ကငးပတေန႔မာ သတငးမဒယာသမားေတြလညး မ႐ေတြရ႕အနးအ

နားမာ ရတတၾကပါတယ။ သတ႔ေတြလညး မေပးတာက ေစာငၾကညၿပး ထးျခားတ သတငး

ေတြက ရယၾကမာ ျဖစပါတယ။ သတ႔ကလညး သြားေရာကၿပး တငၾကားတာေတြ၊ သတငး

ေပးတာေတြ ျပလပႏငၾကပါတယ။

ေစာငၾကညေလလာသမား၏ အခနးက႑

ေစာငၾကညေလလာသေတြ ရေနရေလာကန႔ေတာ ႀကတငၿပး အေသအခာ ႀက

စညထားတ မမသမာမႈေတြ၊ ၿခမးေျခာကၿပး မေပးခငးတာေတြန႔ ေရြးေကာကပြန႔ပတ

သကတ အၾကမးဖကမႈေတြ လး၀ကငးမၿပလ႔ မဆႏငေသးပါဘး။ ဘာေၾကာငလဆေတာ

အဒလဥပေဒမ ေဖာကဖကကးလြနမႈေတြက အာဏာပငအဖြ႔အစညးေတြ၊ ေရြးေကာကပြ

တာ၀နရသေတြ၊ လၿခေရးတာ၀နရသေတြန႔ ႏငငေရးပါတေတြ ကယတငက ႀကတငအ

ကြကခၿပး ကးလြနႏငလ႔ပါပ။ ေစာငၾကညေလလာသေတြအေနန႔ အဒလ ကးလြနမႈေတြ

က မျဖစပြားေအာငလ႔ မတားဆးႏငေပမယ ေလာနညးသြားေအာငလ႔ေတာ လပေဆာငႏင

ပါတယ။ ေနာကၿပး အဒလ ေရြးေကာကပြမသမာမႈေတြက အမားျပညသေတြ သေအာငလ႔

ေဖာထတတငျပႏငပါတယ။ ေစာငၾကညေလလာသ သးမးစလးက ေရြးေကာကပြေတြ သန႔

ရငးဖ႔၊ လြတလပဖ႔န႔ တရားမတဖ႔အတြက လပေဆာငၾကတေနရာမာ အဖကဖကကေန အ

ကအညေတြေပးၾကပါတယ။ ေရြးေကာကပြအၿပးမာ ထတျပနတ ေစာငၾကညေလလာသ

ေတြရ႕ အႀကျပတာေတြ၊ သးသပတာေတြန႔ ေထာကျပေ၀ဖနတာေတြဟာ ေနာငမာ ကငးပ

မယ ေရြးေကာကပြေတြ တရားမတသန႔ရငးဖ႔အတြက အေထာကအက ျဖစေစပါတယ။

မဆႏၵရငတစေယာကအေနန႔ မေပးတေန႔မာ ျပနာတစခ၊ မသမာမႈတစခက ေတြ႔

ရင ဒါမမဟတ ေရြးေကာကပြမတငခင ရကတစပတႏစပတကတညးက မစာရငးမသမာ

20

မမႈေတြ၊ မ၀ယတာေတြက ေတြ႔ရင ျပညတြငးေရြးေကာကပြေစာငၾကညတ အဖြ႔ေတြထကမ

ကယယၾကညရတ၊ ေလးစားရတ အဖြ႔တစဖြ႔က သတငးေပးၿပး တငၾကားသငပါတယ။

အခနး (၄)

မေပးျခငး

ေရြးေကာကပြေတြမာ မေပးတာဟာ ႏငငသားတစဥးအေနန႔ ႏငငတာ၀နက ထမး

ေဆာငခြငရတာပါပ။ မမတ႔ပငတ အာဏာက တျခားသတပါးက လႊအပတ ေရြးေကာကပြ

ေတြဟာ ေသေရးရငေရးတမ အေရးႀကးပါတယ။ မဆႏၵေပးႏငတအာဏာက အေကာငး

ဆးန႔ တနဖးအရဆးျဖစေအာငလ႔ အသးခတတရပါမယ။ ကယရ႕ ကယပငမဆႏၵက ပက

ဆန႔ေရာငးစားတာ၊ အဂတလကစားၿပး မဆႏၵေပးတာေတြဟာ ျပညသေတြရ႕တာ၀နပက

ကြကတာပ ျဖစပါတယ။ ေနာကၿပး ျပညသတခ႕က မအားလ႔၊ ေၾကာကလ႔၊ မေပးခငတ

စတဆႏၵမရလ႔ဆၿပး ေရာငဖယေနတတၾကပါေသးတယ။ ဒလ မဆႏၵမေပးပ ေရာငလႊေန

တာဟာ ျပညသျပညသားေတြရ႕ တာ၀နေတြက မေကပြနရာ ေရာကပါတယ။

မဆႏၵေပးတာဟာ ဒမကေရစစနစရ႕ အသကပျဖစပါတယ။ မေပးတာက ေကာငး

ေကာငးအသးခတတရင ယဥေကးတ၊ ေကာငးမြနတ အစးရကယစားလယေတြက ရႏငပါ

တယ။ အသးမခတတရငေတာ ညဖငးတ၊ အသးမကတ ကယစားလယေတြကပ ရမာပါ။

ကယစားလယေတြရ႕ အရညအေသြး ညဖငးခရငေတာ ေကာငးမြနတအစးရ၊ ေကာငးမြန

တအပခပမႈက မရႏငေတာပါဘး။ အပခပမႈ စမခန႔ခြမႈ ညဖငးခရငေတာ တငးျပညန႔လ

မးကပါလာၿပး ထခကႏငပါတယ။ ဒါေၾကာင တငးျပညတစျပညရ႕ တးတကမႈ၊ ဆတယတ

မႈေတြဟာ ျပညသလထရ႕ မေပးပေပးနညးေပၚမာပ မတညပါတယ။ တစခ႕ ႏငငေတြမာ

ဆရင မေပးဖ႔ တစႀကမပကကြကခတ ႏငငသားေတြက ေနာကထပတစႀကမ မေပးခြငမျပ

21

ေေတာပါဘး။ မေပးတာ၊ မမေပးဘေနတာေတြဟာ ႏငငသားေတြရ႕ သးျခားလြတလပခြငပါ

ပ။ ဒါေပမယ ကယက မသြားမေပးဘးဆရင ကယရ႕မဆႏၵက တစျခားမသမာတသေတြက

ကယစားေပးၿပး မမသမာမႈေတြ ျပလပႏငတ အႏရာယေတြ ရေနပါတယ။ တတႏငရင

ေတာ ကယတငကယက မသြားေပးၿပး ကယႏစသကတ ကယစားလယေတြက ေရြးခယ

ၾကတာ အေကာငးဆးပါပ။

လ႕၀ကဆႏၵမေပးျခငး

လ႕၀ကဆႏၵမေပးတယဆတာ ကယမေပးခတပါတန႔ ကယစားလယေလာငးေတြက

ကယကလြၿပး တျခားဘယသမ မသႏငတာက ဆလတာပါ။ ကယက ဘယသ႔က မေပးခ

သလဆတာ တျခားသေတြက ျပနေျပာျပစရာ မလပါဘး။ ကယကသာ ျပနမေျပာခငရင ရ၊

စစတပန႔ အစးရတာ၀နရတသေတြ မဆထားန႔ ကယရ႕မသားစ၀ငေတြကေတာင မေျပာျပ

ခငလညး ရပါတယ။ ဘယသမ မျမငေတြ႕ရေအာင စမထားတ ေနရာေတြမာ မေပးၾကရ

တာပါ။ ဒါေၾကာင ကယမေပးေနတာက ဘယသကမလာၿပး ၾကညလ႔မရပါဘး။ ကယမေပး

ေနတာက မ႐မးန႔ မ႐တာ၀နရတသေတြေတာင လာၿပး ၾကည႐ႈခြငမရပါဘး။ လ႕၀ကမ

ဆႏၵေပးတာက အေႏာကအယကျပေနတသေတြ ရခရငလညး မ႐မးေတြက သြားေရာက

ၿပး တငၾကားႏငပါတယ။

တညၿငမေအးခမးမႈ အားနညးေသးတေဒသေတြမာ ေဒသဆငရာ အာဏာပငတခ႕

န႔ လကနကကငတပဖြ႔ေတြက သတ႔န႔ပတသကမႈရတ ကယစားလယေလာငးက ေထာက

ခမေပးဖ႔အတြက လကနကအားကးန႔ ၿခမးေျခာကေလရပါတယ။ သတ႔ေထာကခတ ကယ

စားလယက ေထာကခမ မေပးရင ဘာလပျပစမယ၊ ညာလပမယဆၿပးေတာလညး ဖအား

ေတြ ေပးတတၾကပါတယ။ မးႏြယစေခါငးေဆာငေတြ၊ ဘာသာေရးေခါငးေဆာငေတြက

လညး သတ႔န႔ နးစပတ ပါတေတြက မေပးဖ႔အတြက အမန႔ေပးခငးေစတတၾကပါတယ။ တ

ကယေတာ ကယက ဘယသ႔က မေပးခတယဆတာ တျခားလေတြ လး၀မသရနငပါဘး။ မ

22

ေေတြကလညး အားလးေရာေထြးၿပးမ ေရတြကၾကတာ ျဖစပါတယ။ ဒါေၾကာင ဘယသကမ

ေၾကာကေနစရာမလပ ကယႏစသကတ ကယစားလယက လြတလြတလပလပန႔ ေရြးခယ

ႏငပါတယ။

ႀကတငမေပးျခငး

ေရြးေကာကပြ ကငးပတေန႔မာ မဆႏၵနယရ႕ အျပငေဒသေတြမာ ေရာကရေနတ

တပမေတာသားေတြန႔ အတေနမသားစေတြ၊ တကသလတကေနတ ေကာငးသားေတြ၊

ေဆးရတကေနတသေတြန႔ အခပသားေတြအေနန႔ ေရြးေကာကပြေတြမာ ႀကတငမေတြက

ေပးႏငပါတယ။

ေနာကၿပး ေရြးေကာကပြ ကငးပတေန႔မာ မရကလာၿပး ကယတငကယက မမေပး

ႏငတ နာမကနးတသေတြ၊ အသကအရြယႀကးရငသေတြ၊ မသနစြမးသေတြန႔ ေရြးေကာက

ပြကငးပတေန႔မာ တျခားအရပေဒသေတြက သြားေရာကတာ၀န ထမးေဆာငၾကရမယ ႏငင

၀နထမးေတြ၊ ရတပဖြ႔၀ငေတြန႔ တပမေတာသားေတြလညး ႀကတငမေတြ ေပးခြငရရၾကပါ

တယ။ ႏငငသားေတြရ႕ မေပးခြငအခြငအေရးေတြက အျပညအ၀ အသးခႏငေစဖ႔အတြက

ျပညသေတြက အဒလ ႀကတငမေပးခြင ေပးထားတာျဖစပါတယ။

ႏငငသားေတြအေနန႔ ဘာေၾကာင ေရြးေကာကပြေတြမာ မေပးရတာလ ဆတာကလညး

သထားရပါမယ။ ျပညသေတြအေနန႔ မေပးတာက ေကာငးေကာငးအသးခၿပး……

ႏငငေရးအရ ကယႀကကႏစသကတာေတြက ၿငမးခမးစြာန႔ ေဖာထတျပသႏငပါ

တယ။

မေပးတာက အသးခၿပး ကယဘ၀န႔ ကယပတ၀နးကငမာ ျဖစပကေနတ အေရးအ

ရာကစၥေတြက ဖနတးခယလယႏငပါတယ။

ကယစားလယေတြကေနတဆင ကယရ႕အကးစးပြားေတြက ေဖာေဆာငေပးမယ

အစးရအဖြ႔က ေရြးခယႏငပါတယ။

23

မမႀကကႏစသကေတာတ ကယစားလယေတြကလညး ရာထးကေန ျပနၿပးေတာ

ဖယရားပစႏငပါတယ။

လပပငခြငအာဏာက ဘယသေတြက ကငသးသငတယဆတာက ၿငမးခမးတနညး

န႔ ဆးျဖတေပးႏငပါတယ။

ဒမကေရစျဖစစဥေတြမာ ဘယေလာကအထ စတပါ၀ငစားသလဆတာက မေပး

ျခငးအားျဖင ျပသႏငပါတယ။

ႏငငသားအခြငအေရးေတြက ေကာငးေကာငးနားလညၿပး လကေတြ႔ကကလညး

ကငသးရာေရာကပါတယ။

ႏငငေတာရ႕ အခပအျခာအာဏာက သာမနျပညသကသာ ပငဆငတယဆတာက

သကေသျပရာေရာကပါတယ။

မေပးမယေန႔မာ သတျပရမယအခကမား

မဆႏၵရင ျပညသေတြအေနန႔ မေပးမယေန႔မာ သတျပရမယ အခကေတြလညး ရပါတယ။

ဒါေတြကေတာ…..

မစာရငးမာ ကယရ႕နာမည ပါ မပါဆတာက ႀကၿပး သေအာငလပရမယ။

မစာရငးမာ ကယနာမညမပါဘ ကနရစခရငလညး သတမတထားတ အခနအေတာ

အတြငး ရပ/ေကး ေကာမရငမာ သြားၿပးတငျပရမယ။

ကယမေပးရမယ မ႐ ဘယေနရာမာ ရတယဆတာကလညး ႀကတငၿပး သေအာင

လပထားဖ႔ လအပပါတယ။

မနက(၆)နာရကေန ညေန(၄)နာရအတြငး ႀကကတအခနမာ မသြားေပးလ႔ရတယ။

မသြားေပးရင မတပတင(သ႔) ယာယသကေသခလကမတ ပါရမယ။

မစာရြကေတြမာ မ႐မးလကမတန႔ ေကာမရငတဆပေတြ ပါရမယ။

မစာရြကေတြက မၿပမဆတရေအာငလ႔ သတျပရမယ။

24

မမစာရြကေတြ ဆတၿပေနခရငလညး မစာရြကအသစန႔ ျပနၿပးလလယေပးဖ႔ မရ

တာ၀နရသေတြက ေျပာၾကားရပါမယ။

မမဆႏၵမေပးလတ ကယစားလယေလာငး တစဥးတညးရ႕ အမညန႔ ပါတအမတအ

သားေဘးဘက သတမတထားတ ေလးေထာငအကြကထမာပ အမန အမတအသား

( )က ထငထငရားရား ေရးသားဖ႔ လအပပါတယ။

ဆႏၵမေပးတ အခါမာလညး လႊတေတာတစရပအတြက ကယစားလယေလာငး တစ

ဥးတညးကသာ မေပးေရြးခယရပါမယ။

ဆႏၵမေတြက လႊတေတာသးရပစလးအတြက ေပးရပါမယ။

မရသတမတေနရာအတြငးမာ တျခားမဆႏၵရငေတြန႔ မရတာ၀နရသေတြက အ

ေႏာငအယကျဖစေစမယ အျပအမန႔ အေျပာအဆေတြက ေရာငရားဖ႔ လအပပါ

တယ။

မေပးဖ႔ ေစာငဆငးေနတ အခနကာလအတြငး မဆႏၵရငအခငးခငး စတရညသညး

ခဖ႔ လအပပါတယ။

အခနး (၅)

လႊတေတာကယစားလယမား

(၂၀၀၈) ဖြ႔စညးပအေျခခဥပေဒအရ ျမနမာႏငငမာ ျပညေထာငစအဆင ဥပေဒျပ

လႊတေတာႏစရပ ရပါတယ။ ျပညသ႔လႊတေတာန႔ အမးသားလႊတေတာလ႔ ေခၚဆၾကၿပး

လႊတေတာႏစရပလးက ေပါငးၿပးေတာ ျပညေထာငစလႊတေတာလ႔လညး ေခၚဆၾကပါ

တယ။

25

ျျပညသ႔လႊတေတာမာ ကယစားလယေပါငး အေယာက(၄၄ဝ)ရေပမယလ႔ အမး

သားလႊတေတာမာေတာ ကယစားလယ(၂၂၄)ေယာကပ ရပါတယ။ ဒါေၾကာင ေပါငးလက

ရင ျပညေထာငစလႊတေတာမာ ကယစားလယ စစေပါငး(၆၆၄)ေယာက ရပါတယ။ လႊတ

ေတာကယစားလယအားလးရ႕ သကတမးကေတာ ငါးႏစပ ျဖစပါတယ။

ျပညသ႔လႊတေတာ

ျပညသ႔လႊတေတာက ကယစားလယ စစေပါငးအေယာက(၄၄ဝ)န႔ ဖြ႔စညးထားေပ

မယ ျပညသေတြက ကယစားလယ(၃၃ဝ)အတြကပ မေပးၿပး ေရြးခယခြင ရၾကတာပါ။ ဘာ

ေၾကာငလဆေတာ ကယစားလယ(၄၄ဝ)ရ႕ (၂၅)ရာခငႏႈနးျဖစတ ကယစားလယအ

ေယာက(၁၁ဝ)က ကာကြယေရးဥးစးခပက စာရငးတငသြငးထားတ တပမေတာသားကယ

စားလယေတြက ေရြးေကာကပြ ၀ငစရာမလပ အလအေလာက ေနရာယထားၿပး ျဖစလ႔ပါ

ပ။

ျမနမာႏငငရ႕ ၿမ႕နယတငးက မဆႏၵနယတစနယအျဖစ သတမတထားၿပး ကယ

စားလယတစဥးကစ ေရြးခယခြင ရၾကပါတယ။ ဒါေၾကာင ၿမ႕နယတစၿမ႕နယတငး အတြက

ျပညသ႔လႊတေတာကယစားလယ တစဥးပရတယဆတ သေဘာပါပ။

အမးသားလႊတေတာ

အမးသားလႊတေတာကေတာ ကယစားလယ(၂၂၄)ေယာကန႔ ဖြ႕စညးထားပါတယ။

(၂၅)ရာခငႏႈနးျဖစတ တပမေတာသား ကယစားလယ(၅၆)ေယာကက ဖယထတလကရင

ကယစားလယေနရာ (၁၆၈)ေနရာအတြကပ ျပညသလထက ေရြးခယမေပးၾကရမာပါ။

တငးေဒသႀကးန႔ ျပညနယ တစျပညနယစက မဆႏၵနယ(၁၂)ခအတြက ကယစားလယ

(၁၂)ေယာက အညအမ သတမတေပးထားပါတယ။ ဒါေၾကာင ၿမ႕နယေတြ အမားႀကးန႔ ဖြ႔

စညးထားတ တငးန႔ျပညနယေတြမာ ၃ၿမ႕နယ/၄ၿမ႕နယအတြက အမးသားလႊတေတာ

26

ကကယစားလယ(၁)ေယာကသာ ေရြးေကာကတငေျမာကၾကရပါတယ။ ၿမ႕နယအေရအ

တြက နညးပါးတ ျပညနယန႔တငးေတြမာေတာ ၿမ႕နယတစၿမ႕နယက ကယစားလယတစ

ေယာကထက ပၿပး ေရြးေကာကတငေျမာကခြငရၾကပါတယ။

တငးေဒသႀကး/ျပညနယလႊတေတာ

ျပညေထာငစအဆင လႊတေတာႏစရပအျပင ၿမ႕နယတစၿမ႕နယက မဆႏၵနယ

ႏစနယအျဖစ သတမတထားၿပး ကယစားလယ တစေယာကစ ေရြးေကာကတငေျမာက

ခြငရတ တငးေဒသႀကး/ျပညနယလႊတေတာေတြလညး ရပါတယ။ တငးေဒသ/ျပညနယ

ႀကးရင ႀကးသေလာက တငးေဒသႀကး/ျပညနယ လႊတေတာေတြမာ ကယစားလယ အေရ

အတြကမားၿပး ေသးငယရငေတာ ကယစားလယ အေရအတြကနညးမာပ ျဖစပါတယ။

ဒါေၾကာင သာမနအားျဖငဆရင မဆႏၵရငတစေယာကဟာ ျပညေထာငစအဆင

လႊတေတာႏစရပျဖစတ ျပညသ႔လႊတေတာ၊ အမးသားလႊတေတာန႔ တငးေဒသႀကး/

ျပညနယအဆင လႊတေတာေတြအတြက ကယစားလယသးေယာကက မဆႏၵျပ ေရြး

ခယၾကရမာ ျဖစပါတယ။

မဆႏၵရငတစေယာကဟာ ျပညနယအဆင အပခပခြငရထားၿပးတ တငးရငးသား

တစမးမးထက ျဖစၿပး တျခားျပညနယန႔ တငးေဒသႀကးမာ ေနထငေနတယ (ဥပမာ ရန

ကနတငးေဒသႀကးမာ ေနထငၾကတ ရခငန႔ ကရငတငးရငးသားေတြ)။ လဥးေရကလညး

တစႏငငလးမာရတ လဥးေရစစေပါငးရ႕ ၀.၁ရာခငႏႈနး(လဥးေရ ၅၀,၀၀၀န႔ အထက)ရမယ

ဆရင အဒလ တငးရငးသားေတြက တငးေဒသႀကး/ျပညနယလႊတေတာေတြမာ တငးရငး

သားလႊတေတာ ကယစားလယတစဥးက ထပမၿပး ေရြးခယခြငရရမာ ျဖစပါတယ။ ဒါ

ေၾကာင အဒလ တငးရငးသားမဆႏၵရငေတြ အေနန႔ကေတာ စစေပါငး မေလးမးေတာင

ေပးၾကရမာ ျဖစပါတယ။

27

တတငးေဒသႀကး/ျပညနယ လြတေတာေတြမာလညး ကာကြယေရး ဥးစးခပက စာရငး

တငသြငးထားတ တပမေတာသား ကယစားလယေတြ (၂၅)ရာခငႏႈနး ပါ၀ငပါေသးတယ။

အဒ တငးေဒသႀကး/ျပညနယ လႊတေတာေတြရ႕ ကယစားလယေတြကေတာ သကဆငရာ

တငးေဒသႀကး/ျပညနယေတြန႔ ပတသကတ ဥပေဒေတြကပ ျပလပျပ႒ာနး ၾကရပါတယ။

သမၼတေရြးခယတငေျမာကေရးအဖြ႔

ျမနမာႏငငရ႕ အေျခခဥပေဒအရ ႏငငသားေတြဟာ ႏငငေတာရ႕ အျမငဆးရာထး

ေတြျဖစတ သမၼတန႔ ဒတယသမၼတႏစေယာကက မေပးၿပး တကရက ေရြးခယခြင မရပါ

ဘး။ ႏငငေတာသမၼတက သမၼတေရြးခယတငေျမာကေရးအဖြ႔ကပ ေရြးခယခန႔အပပါ

တယ။ အဒ သမၼတ ေရြးခယတငေျမာကေရးအဖြ႔က အမးသားလႊတေတာန႔ ျပညသ႔လႊတ

ေတာ ႏစရပစလးက လႊတေတာကယစားလယေတြအားလးန႔ ဖြ႔စညးထားတာပါ။ အမး

သားလႊတေတာ ကယစားလယအစအဖြ႔၊ ျပညသ႔လႊတေတာ ကယစားလယအစဖြ႔န႔ လႊတ

ေတာႏစရပစလးရ တပမေတာသား ကယစားလယအစအဖြ႔ေတြက တစစက သမၼတ

ေလာငးတစေယာကစ စစေပါငး သမၼတေလာငး သးေယာကက အမညစာရငး တငသြငးရ

ပါတယ။

အဒ သမၼတေလာငး သးေယာကထကမ တစေယာကက ျပညေထာငစလႊတေတာ

ကယစားလယအားလးပါ၀ငတ သမၼတေရြးခယတငေျမာကေရးအဖြ႔က သမၼတအျဖစ ဆႏၵ

မေပးၿပး ေရြးခယတငေျမာကၾကပါတယ။ သမၼတအျဖစ ေရြးခယတာက မခရတ ကန

သမၼတေလာငးႏစဥးကေတာ ဒတယသမၼတေတြအျဖစ ခန႔အပၾကပါတယ။

သမၼတန႔ ဒတယသမၼတေတြရ႕ သကတမးကေတာ ငါးႏစျဖစပါတယ။ ျပညေထာငစ

၀နႀကးေတြ၊ ျပညေထာငစ ေရြးေကာကပြေကာမရင၊ ျပညေထာငစေရ႕ေနခပ၊ ျပညေထာင

စတရားသႀကးခပန႔ ျပညေထာငစစာရငးစစခပေတြက သမၼတကပေရြးခယၿပး ခန႔အပပါ

တယ။ ျပညနယ/ တငးေဒသႀကးေတြရ႕ ၀နႀကးခပေတြန႔ အစးရအဖြ႔၀င ၀နႀကးေတြကလ

28

ျျပညနယ/တငးေဒသႀကး လႊတေတာကယစားလယေတြက ေရြးခယခြငမရၾကဘ သမၼတ

ကပ တကရကခန႔အပတာ ျဖစပါတယ။

လႊတေတာကယစားလယမား၏ တာ၀နမား

လႊတေတာကယစားလယေတြ အေနန႔ တငးျပညန႔ လထအတြက အကးမရႏင

ေတာတ ဥပေဒအေဟာငးေတြက ျပငဆငတာ၊ ျဖညစြကတာန႔ အၿပးဖကသမးပစၿပး သင

ေတာတ ဥပေဒအသစေတြက ျပ႒ာနးရတ တာဝနေတြက ထမးေဆာငၾကရပါတယ။ ဒါ

အျပင အစးရရ႕ လပေဆာငခကေတြန႔ အားနညးခကေတြက ျပညသေတြရ႕ကယစား ေမး

ခြနးထတတာန႔ အဆျပခကေတြ တငျပတာေတြကလညး လပေဆာငၾကရပါတယ။ ဒါ

ေၾကာင လႊတေတာကယစားလယဆတာ ႏငငသားေတြရ႕ကယစား ဥပေဒေတြက ျပလပ

ၾကရတသေတြပ ျဖစပါတယ။

လႊတေတာကယစားလယေတြအေနန႔ လႊတေတာအစညးအေ၀းေတြ ရပနားထားတ

အခနေတြမာ ကယရ႕ မဆႏၵနယေျမေတြက သြားေရာကၿပး မဆႏၵနယရ႕ အေျခအေန၊

ျပညသေတြရ႕လအပခကေတြက သရေအာင ေဆာငရြကၾကဖ႔ တာ၀နရပါတယ။ ေနာကၿပး

လႊတေတာတြငး ေဆာငရြကခသမက ျပညသလထထ ျပနလညၿပး ရငလငးတငျပၾကရပါ

မယ။ ျပညသလထရ႕ အႀကျပတငျပခကေတြကလညး အေရးတယျပ နားေထာငမတသား

ၿပး ေဆာငရြကေပးရမယ တာ၀နရပါတယ။ ဒါမသာ ျပညသေတြန႔ ကငးကြာမႈမရမာ ျဖစပါ

တယ။

29

အအခနး (၆)

မဆြယစညးရးျခငး

ေရြးေကာကပြေတြ မကငးပခငမာ ကယစားလယေလာငးေတြက မဆႏၵရငေတြက

ေတြ႔ဆၿပး သတ႔က မေပးၾကဖ႔ စညးရးေဟာေျပာခြငရတ ရကေတြက မဆြယစညးရးေရး

ကာလလ႔ ေခၚပါတယ။ မားေသာအားျဖင မဆြယစညးရးေရးကာလက မေပးတေန႔ မတင

ခင (၂၄)နာရအထ ခြငျပေလရပါတယ။ မဆြယစညးရးခြငျပတ အခနကာလအတြငးမာ

ကယစားလယေလာငးေတြက သတ႔ပါတရ႕ မ၀ါဒ၊ သေဘာထားန႔ ေရ႕လပငနးစဥေတြက

ျပညသလထထ ရငးလငးတငျပၾကပါတယ။ လကကမးစာေစာငေတြ၊ ေၾကာျငာဆငးဘတ

ေတြန႔လညး မဆြယစညးရးၾကပါတယ။

မဆြယစညးရးေနတ ကာလအတြငးမာ မဆႏၵရငေတြဟာ ပါတတငး၊ ကယစားလယ

တငးရ႕ ေဟာေျပာမႈေတြကသြားၿပး ေသေသခာခာ နားေထာငသငပါတယ။ ကယစားလယ

ေလာငးေတြရ႕ ေနာကေၾကာငးရာဇ၀ငန႔ အကငစာရတ ပငးဆငရာေတြကလညး သေအာင

လ႔ ေလလာထားသငပါတယ။ လထအစညးအေ၀းေတြကလညး တကေရာကၿပး နား

ေထာငၾကရပါမယ။ ပါတေတြရ႕ မ၀ါဒေတြကလညး မဆႏၵရငေတြ အခငးခငးစေ၀းၿပး ေ၀

ဖနေဆြးေႏြး တငပငသငပါတယ။ ဒါမသာ ဘယပါတရ႕ မ၀ါဒေတြက အလပျဖစေလာက

တယဆတာက စမးစစႏငၾကမာပါ။ ဘာျဖစလ႔လဆေတာ ပါတတခ႕က မျဖစႏငတာေတြ

က မစားရ၀ခမနး ေျပာၿပး မဆြယစညးရးတတလ႔ပါပ။ အဒလ မဆြယစညးရးတာဟာ ျပည

သေတြရ႕ အသဥာဏက ေစာကားရာေရာကပါတယ။ ဒါေၾကာင ပါတ ကယစားလယေတြ

ဆကသြားၿပး မရငးလငးေသးတ အခကအလကေတြကလညး ေမးျမနး ေဆြးေႏြးသငပါ

တယ။ ဒါမလညး ယၾကညကးစားေလာကတ ကယစားလယဟာ ဘယသလဆတာက ဆး

ျဖတႏငၾကမာ ျဖစပါတယ။

မဆႏၵရငေတြအေနန႔ ကယႀကကႏစသကတ ပါတန႔ ကယစားလယေလာငးေတြအ

တြက ေထာကခေျပာဆတာေတြန႔ ကညၿပး မဆြယေပးတာေတြက လြတလြတလပလပ

30

လလပေဆာငႏငပါတယ။ မမရ႕ေျပာဆေရးသားမႈေတြဟာ တျခားသေတြက ထခကနစနာေစ

မယ အေရးအသားမး၊ တျခားဘာသာ၀ငေတြက ေစာကားတ ေဟာေျပာလႈ႕ေဆာမႈမး၊

ျပညသေတြအခငးခငး အမနးပြား အခငးမားေစမယ အေျပာအဆ အေရးအသားမး မျဖစ

ေအာင သတထား ေရာငရားၾကရပါမယ။ တစပါတန႔ တစပါတ အလြနအကၽြ ပတခတေျပာ

ဆၿပး အၿပငအဆင မဆြယတာေတြေၾကာင ေသြးထြကသယမႈေတြန႔ အၾကမးဖကမႈေတြ

ျဖစတတတာကလညး သတထားသငပါတယ။ မဆြယစညးရးေနတ ကာလအတြငးမာ မ

ဆႏၵရငေတြန႔ ပါတေတြအေနန႔ လကနာရမယ စညကမးေတြရပါတယ။ ဒါေတြကေတာ….

ဘာသာေရးက အၾကာငးျပၿပး မဆြယစညးရးျခငး မျပရပါဘး။

လမးေရးက အၾကာငးျပၿပး မဆြယစညးရးျခငး မျပရပါဘး။

လာဘေပး ဆြေဆာငၿပး မဆြယစညးရးျခငး မျပရပါဘး။

အပခပေရးအာဏာက အလြသးစားလပၿပး ၿခမးေျခာက မထညခငးတာေတြ မလပ

ရပါဘး။

ကယစားလယေကာငး၏ အရညအခငးမား

ေနာကၿပး ျပညသေတြအေနန႔ ကယယၾကညကးစားေလာကတ ကယစားလယေလာငး

ေတြမာ ရရမယ အရညအခငးေတြကလညး သထားသငပါတယ။ ဒါေတြကေတာ….

သငတငတ ဥာဏပညာ အရညအခငးန႔ အေျမာအျမငရရမယ။

ျပညသေတြက ေလးစားတနဘးထားၿပး ႏငငသားေတြရ႕ အကးစးပြားန႔ အေရးအ

ရာကစၥေတြက အေလးထားတယ။

ကယပါတရ႕အကးစးပြားထက ႏငငသားေတြရ႕ အကးစးပြားက ေရ႕တနးတငၿပး

ေဆာငရြကေလရတယ။

ႏငငသားတငးရ႕ ဂဏသကၡာန႔ သာယာ၀ေျပာေရးက တနဖးထားေလးစားတယ။

31

ျျပညသေတြ စနမနာထားေလာကေအာငက ေခါငးေဆာငတစေယာကအေနန႔ တာ

၀နေကပြနတယ။

ေျပာရဆရ လြယကၿပး ျပညသေတြဆကေန သငယေလလာဖ႔ အၿမတမး အဆင

သင ျဖစေနတတတယ။

ကယရ႕ေနာကလကငယသားေတြ အေပၚမာလညး တာ၀နယေလရတယ။

ကယပငအျမငေတြက ပြငပြငလငးလငး ေျပာဆတငျပေလရတယ။

လကေတြ႔ အေကာငအထည ေဖာႏငေလာကေအာငက ရငးလငးျပတသားၿပး တ

ကမႈရတ ရညမနးခကပနးတငေတြရတယ။

“မဆြယစညးရးတာက နားေထာငၿပး ေ၀ဖနဆနးစစၾကဖ႔ လအပပါတယ။”

32

အအခနး (၇)

ေရြးေကာကပြလြန ကာလ

ႏငငသားတခ႕က ဒမကေရစစနစမာ သတ႔ပါ၀ငၿပး လပေဆာငႏငတ ေနရာန႔

အခနးက႑ေတြဟာ နညးပါးလြနးတယ၊ အကန႔အသတေတြကလညး အမားႀကး ရေန

တယလ႔ ယဆေနၾကပါတယ။ ဒါေၾကာင သတ႔ကသတ႔ တာ၀နရတသေတြ၊ လပပငခြငေတြ

ရတသေတြလ႔ ခယၾကရမယအစား ႏငငရ႕ စစမနတ အေျပာငးအလေတြန႔ ဒမကေရစျဖစ

ထြနးေရးေတြဟာ ေခါငးေဆာငေတြန႔ ႏငငတကာအဖြ႔အစညးေတြရ႕ တာ၀နပလ႔ အထင

မားေနၾကပါတယ။ တကယေတာ ဒမကေရစစနစက ေပၚထြနးေစတ အေျပာငးအလေတြက

သာမနႏငငသားေတြကသာ လပေဆာငႏငတာပါ။ ေခါငးေဆာငေတြန႔ ႏငငတကာအသငး

အ၀နးဆတာကလညး ျပညသေတြက ကညရေလာကပ တတႏငပါတယ။ ျပညသေတြ

ဘာေတြက လခငတယ၊ ဘာေတြက လအပေနတယဆတာက ေခါငးေဆာငေတြန႔ ႏငငတ

ကာ အသငးအ၀နးက တစခါတေလ သေတာငမသရာပါဘး။ ဒါေၾကာင အစးရအေနန႔ ဥး

စားေပးၿပး လပေဆာငရမယ လပငနးေတြက ျပညသေတြက ေတာငးဆၾကဖ႔ လပါတယ။

ႏငငသားေတြက အေရးႀကးတယလ႔ ထငျမငယဆထားတ ႏငငေရး၊ စးပြားေရးန႔ လမႈေရး

ကစၥအ၀၀က မေျဖရငးေပးႏငဘး ဆရငေတာ အဒအစးရက ေနာငေရြးေကာကပြေတြမာ

ျပနၿပး ျဖတခပစႏငပါတယ။

ေရြးေကာကပြေတြမာ မထညၿပး ကယစားလယေတြ ေရြးခယၾကတာဟာ သာမနႏင

ငသားေတြရ႕ လကထမာ တငးျပညရ႕အျမငဆး အခပအျခာအာဏာရေနတယ ဆတာက

ျပသေနတာပါပ။ ဒါေပမယ (၅)ႏစတစႀကမကငးပတ ေရြးေကာကပြေတြမာ မထညလက

ရန႔လညး ႏငငသားတာ၀န ေကပြနၿပလ႔ေတာ မဆႏငေသးပါဘး။ ဘာေၾကာငလဆေတာ

ႏငငသားေတြရ႕ အခနးက႑ဟာ ေရြးေကာကပြႏစခၾကား ကာလေတြမာလညး အရမးက

အေရးႀကးေနလ႔ပါပ။ ျပညသေတြရ႕လကထမာ တကယအာဏာရေနတယဆတာက ေရြး

33

ေေကာကပြတစခန႔တစခၾကားက ႏငငေရးျဖစစဥေတြမာ ပါ၀ငပတသက လပေဆာငျခငး

အားျဖင ျပသႏငပါတယ။

ေရြးေကာကပြရလဒ၏ အေရးပါမႈ

ေရြးေကာကပြေတြ ကငးပ ၿပးစးသြားရင ျပညသလထရ႕ ေထာကခမႈက အမားဆးရ

ရခတ ပါတန႔ ကယစားလယေတြက တငးျပညရ႕အာဏာက ခဏတာကငသးခြင ရသြားပါ

လမမယ။ ကယမေပးခတ ကယစားလယေလာငးက အေရြးခယ မခရတာမးလညး ျဖစ

တတပါတယ။ ျပညသေတြအေနန႔ တရားမတတ ေရြးေကာကပြက ေပၚထြကလာမယ ရ

လဒေတြက သေဘာထားႀကးႀကးန႔ လကခၾကဖ႔ လအပပါတယ။

လြတလပၿပး တရားမတ ေရြးေကာကပြေတြကေန ထြကေပၚလာတ ရလဒေတြက

ပါတတငး၊ ကယစားလယတငးကလညး ၾကညၾကညျဖျဖ လကခႏငရပါမယ။ အနငရတ

ပါတကလညး အသအမတျပၿပး အာဏာလြေပးဖ႔လပါတယ။ အဒလမ မဟတရင ျပညသ

လထက ေရြးေကာကပြေတြအေပၚ စတပကလာၾကၿပး ဒမကေရစစနစကပါ အယအၾကည

ကငးမလာႏငပါတယ။ ေနာကဆး လကနကကငပနကနၾကတာေတြန႔ အၾကမးဖကၿပး အစး

ရက ျဖတခဖ႔ ႀကးစားတာေတြအထ ျဖစပြားလာႏငပါတယ။ ေရြးေကာကပြ ရလဒေၾကာင

လ႔အဖြ႔အစညးအတြငးက ရရၿပးသား တညၿငမမႈန႔ လမႈေရးသဟဇာတျဖစမႈေတြ ပကစး

ရတာမး လး၀ မျဖစသငပါဘး။ ကယမေပးခတ ပါတက မဟတေပမယလ႔ လထေထာက

ခမႈက အမားဆး ရရသြားတ အေရြးခယခ ကယစားလယဟာ ကယမဆႏၵနယန႔ ကယရ႕

ကယစားလယပါပ။ အေရြးခယခရတ ကယစားလယမာ မဆႏၵနယေျမတစခလးမာရတ သ႔

က ေထာကခသေတြေရာ တျခားကယစားလယေလာငးေတြက ေထာကခခတသေတြက

ေရာ ကယစားျပရမယ တာ၀နရပါတယ။ တကယေတာ ဒမကေရစေရြးေကာကပြေတြမာ

ႏငသြားတလ၊ ရႈးနမသြားတလဆတာမး မရပါဘး။

34

အအတကအခပါတမား၏ သေဘာသဘာ၀

လထေထာကခမႈက လေလာကေအာင မရခၾကတ ပါတေတြ(ဒါမမဟတ) ကယစား

လယေနရာ နညးနညးပရခတ ပါတေတြကလညး အတကအခေတြအျဖစန႔ ဆကၿပးေတာ

ရပတညႏငပါေသးတယ။ ဒမကေရစစနစမာရတ အတကအခပါတေတြန႔ အာဏာရငစနစ

ေအာကမာရတ အတကအခဆတာ သေဘာတရားန႔ အဓပၸာယျခငး အေတာက ကြျပားျခား

နားပါတယ။ အာဏာရငစနစမာ အာဏာရငေတြက သတရ႕အတကအခေတြက အျပတေခ

မႈနးပစဖ႔ အားထတေလရပါတယ။ ဒမကေရစစနစမာေတာ အစးရအဖြ႔က ဖြ႔စညးႏငတပါ

တက တျခားပါတေတြက ဆကလကၿပး ရပတညခြင၊ ေထာကျပေ၀ဖနပငခြငန႔ ႏငငေရး

လႈပရားခြငေတြက ခြငျပထားပါတယ။ ႏငငအတြကန႔ ျပညသလထအကးအတြကဆရင

ပါတေတြအခငးခငး ပးေပါငးေဆာငရြကတာေတြ အထေတာင ရတတပါတယ။

ဥပေဒျပမႈတြင ျပညသလထ၏ တကရကပါ၀ငႏငမႈ

သာမနလထထကေန အခပအျခာအာဏာ ဆငးသကလာတယလ႔ ယၾကညလကခ

တ ဒမကေရစစနစမာ ႏငငရ႕ဥပေဒေတြက ျပ႒ာနးႏငဖ႔အတြက ျပညသလထက တကရက

တာဝနခယရမယဆတ သေဘာတရားဟာ တစေန႔တစျခား ေခတစားလာပါတယ။

ဥပေဒေတြက ျပလပျပ႒ာနးဖ႔အတြက လထကယစားလယေတြက ဆႏၵမန႔ ေရြးခယ

ေစလႊတတစနစဟာ လကရစနစေတြထမာ အေကာငးဆးလ႔ဆရမာပါ။ ဒါေပမယ တစခါ

တေလမာ ကယစားလယေတြက လထရ႕ဆႏၵေတြက လးဝပစပယၿပး ကယကးရာမႈ၊ မသ

မာမႈ၊ အေကာကႀကမႈေတြေၾကာင လထဆႏၵန႔ ဆန႔ကငတ ဥပေဒေတြက လတစစအကး

စးပြားအတြက ျပ႒ာနးေလရပါတယ။ အဒလ လထရ႕ဆႏၵက လစလရႈၿပး မတရားတ ဥပ

ေဒေတြက ျပလပျပ႒ာနးမယ အႏရာယက ကာကြယဖ႔န႔ ဥပေဒေတြ ျပလပျပ႒ာနးတ ေန

ရာမာ ဒမကေရစသေဘာတရားေတြ သကဝငႏငသမ သကဝငေစဖ႔အတြက လထေတာငး

35

ဆဆပြ(Popular Initiative)န႔ လထဆႏၵေမးပြ(Referendum)ဆတ စနစႏစခက ကငသးၾက

ရပါတယ။

၁။ လထေတာငးဆပြ(Popular Initiative)

လထေတာငးဆပြဆတာ ဥပေဒအရ သတမတထားတ မဆႏၵရငေတြက သတ႔ အလ

ရတ ဥပေဒမးက ျပလပေပးဖ႔အတြက ဥပေဒျပလႊတေတာက လကမတေရးထး ေလာက

လႊာတငသြငးၿပး ေတာငးဆတာက ဆလတာပါ။ မဆႏၵရငေတြက ဥပေဒၾကမးတစခက အ

ၾကမးေရးဆြၿပး ဥပေဒျပလႊတေတာက စဥးစားႏငဖ႔အတြက တငျပၾကရပါတယ။ ဥပေဒျပ

လႊတေတာမာ ေဆြးေႏြးၿပး ျပငဆငျပ႒ာနးဖ႔ လအပတယဆရင ျပငဆငေရးဆြၿပး ျပညသ

လထထက ျပနၿပး တငျပရပါတယ။

လထေတာငးဆပြအတြက လအပတ မဆႏၵရင အေရအတြကန႕ သတမတခကေတြ

ကေတာ ႏငငတစႏငငန႔ တစႏငင မတညၾကပါဘး။ လထေတာငးဆပြေတြက အသးခတာ

ဟာ ေရြးေကာကပြတစခန႔ တစခၾကား အခနကာလမာ ျပညသေတြရ႕ အေရးပါတ အခနး

က႑က မေပာကပကေအာင ျပလပထားတာပျဖစပါတယ။

၂။ လထဆႏၵေမးပြ(Referendum)

လထဆႏၵေမးပြဆတာ ဥပေဒျပလႊတေတာက စဥးစား ေဆြးေႏြးၿပးေပမယ အတည

မျပရေသးတ ဥပေဒေတြ၊ ဥပေဒန႔ပတသကတ ကစၥၥေတြက လထက ႏစသကလား၊ မႏစ

သကဘးလားဆတာက ျပညသ႔ဆႏၵမန႔ တကရကဆးျဖတေစတ နညးပါပ။ ဖြ႔စညးပအေျခခ

ဥပေဒက ျပငဆငလတအခါေတြမာ လထဆႏၵေမးပြေတြက အမားဆး အသးျပေလရပါ

တယ။ လထဆႏၵေမးပြက ဥပေဒန႔သကဆငတ ျပနာေတြ ဆးျဖတတ အခါမသာ အသး

ျပၾကပါတယ။

36

လလထဆႏၵခယပြ(Plebiscite)ဆတာကေတာ လထဆႏၵေမးပြလမး လထရ႕ဆႏၵၵက

တကရကရယတ စနစတစမးပါပ။ ႏငငတစႏငငရ႕ ႏငငေရးန႔ ပတသကတကစၥေတြ၊ ႏငင

ေရးဆးျဖတခကေတြကေတာ လထဆႏၵခယပြန႔ ဆးျဖတၾကရပါတယ။

၃။ လႊတေတာကယစားလယ ရပသမးပြ(Recall)

လထက မန႔တငေျမာကထားတ ဥပေဒျပအဖြ႕ဝင လႊတေတာကယစားလယေတြက

လထရ႕ဆႏၵအတငး မေဆာငရြကႏငေတာဘးဆရင ဒါမမဟတ အပႏငးထားတ အာဏာ

ေတြက အလြသးစားလပေနတယဆရင အဒလႊတေတာကယစားလယက သကတမးကန

ဆးတ အခနထ ဒအတငး လကပကၾကညေနစရာ အေၾကာငးလး၀မရပါဘး။ ကယစား

လယအျဖစကေန ျဖတခၿပး အဒသရ႕ေနရာမာ ကယစားလယအသစေတြန႔ အစားထးႏင

ပါတယ။

ျမနမာႏငင ဖြ႔စညးပအေျခခဥပေဒ အခနး(၉)၊ ေရြးေကာကတငေျမာကျခငး၊ ပဒမ

(၃၉၆)၊ လႊတေတာကယစားလယတာ၀နမ ျပနလညရပသမးျခငးမာလညး သကဆငရာ

မဆႏၵနယရ႕ မလမဆႏၵရငမားအနက အနညးဆး တစရာခငႏႈနးက တာ၀နမ ျပနလညရတ

သမးလတ ကယစားလယန႔ ပတသကတ တငတနးခကက ေရြးေကာကပြေကာမရငထ

တငျပရမညဆၿပး ျပ႒ာနးထားပါတယ။

လထကယစားလယ ရပသမးပြထားရတာဟာ သာမနလထရ႕ လကထမာ အာဏာ

အၿမရေနေအာင ျပလပထားျခငးပ ျဖစပါတယ။ လထကယစားလယ ရပသမးပြေတြက စ

နစတက ျပလပျခငးအားျဖင ကယစားလယေတြ အာဏာအလြသးစား မျပလပႏငေအာင

ကာကြယရာမာ အသးဝငပါတယ။ ဒါေၾကာင ကယစားလယေတြက ထငရာမစငးႏငေတာပ

လထခငးေစရာကသာ လပကငေဆာငရြကၾကရပါေတာတယ။

လထဆႏၵခယပြ၊ လထေတာငးဆပြန႔ ကယစားလယရပသမးပြေတြဟာ ျပညသလ

ထရ႕လကထမာ အခပအျခာအာဏာ အမနတကယ တညရေနတယဆတာက လကေတြ႔

37

ျျပရာေရာကပါတယ။ ေနာကၿပး ဥပေဒေတြ ျပလပျပ႒ာနးရာမာလ ျပညသေတြက ပၿပး

ေတာေတာင စတပါ၀ငစားေစပါတယ။

အခနး (၈)

ႏငငေရးပါတမား

ႏငငေရးပါတမား ဖြ႔စညးထေထာငျခငး

ျပညသလထအေနန႔ ရညရြယခကတညတလေတြန႔ ပးေပါငးၿပး ႏငငေရးကစၥေတြ

က လပေဆာငႏငတ နညးလမးတစခရပါတယ။ အဒါကေတာ ႏငငေရးပါတေတြ ဖြ႔စညးထ

ေထာငၿပး လပေဆာငၾကတာပါပ။ ႏငငေရးပါတေတြရ႕ အဓကရညရြယခကကေတာ မ၀ါဒ

တညတသေတြ ပးေပါငးၿပး အာဏာရရေရးအတြက ေဆာငရြကၾကတာပ ျဖစပါတယ။ လပ

ပငခြင အာဏာရရဖ႔ဆရင ပါတရ႕မ၀ါဒေတြ လမးစဥေတြန႔ ပတသကၿပး ျပညသလထက

ရငးလငးေျပာဆၾကရပါမယ။ ဒါမသာ ျပညသလထက ေကာငးေကာငးနားလည သေဘာ

ေပါကၿပး အဒပါတက ေထာကခမလား၊ တျခားပါတက ေထာကခမလားဆတာက ေရြး

ခယၾကရမာ ျဖစပါတယ။

ႏငငေရးပါတမား၏က႑

ပါတေတြအေနန႔ လထက အလြယတက မလပေဆာငႏငတ အေရးအရာကစၥေတြ

က လပကငေဆာငရြကႏငၾကပါတယ။ သာမနျပညသတစဥး တစေယာကတညးထကစာ

ရင ပါတေတြက အစးရက ပၿပးေတာေတာင ေျပာဆေ၀ဖနႏငၾကပါတယ။ ဒါေၾကာင ပါတ

ေတြဟာ ျပညသန႔အစးရၾကားက ေပါငးကးေပးတ တတားတစခပ ျဖစပါတယ။

38

ႏႏငငေရးပါတေတြ မရဘန႔ ဒမကေရစႏငငေရးစနစက အေကာငအထည မေဖာႏင

ပါဘး။ ျပညသေတြအေနန႔ ႏငငေရးပါတေတြ ထေထာငၿပး ႏငငေရးလပငနးေတြမာ ပါ၀င

ေဆာငရြကၾကတာေၾကာင ႏငငေရးျပနာေတြန႔ လမႈေရးပဋပကၡေတြက ႏငငေရးနညး

လမးအရ ေျဖရငးႏငပါတယ။ လေတြအခငးခငးၾကားက ကြျပားျခားနားမႈေတြကလ ၿငမး

ၿငမးခမးခမးန႔ ေျပလညသြားေအာငလ႔ ေျဖရငးႏငပါတယ။

ႏငငေရးပါတတစခက ေရြးေကာကပြမာ အႏငရခမယဆရင အစးရတစရပက ဖြ႔

စညးႏငပါတယ။ ေရြးေကာကပြေတြမာ ချပခတမ၀ါဒေတြန႔ ေပးထားခတကတေတြကလညး

ျပညသ႔အကးအတြက လကေတြ႔အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရြကၾကရပါတယ။ ေရြး

ေကာကပြေတြမာ အႏငမရခတ ပါတေတြကလညး အတကအခပါတေတြအျဖစ ဆက

လကၿပး ရပတညႏငပါေသးတယ။ အႏငရပါတက အာဏာရငဆနဆန ျပမေဆာငရြကတာ

ေတြက မျပႏငေအာငလ႔ အတကအခပါတေတြက ျပစတငေ၀ဖန ေထာကျပတာေတြ ျပ

လပႏငပါတယ။ လႊတေတာအတြငးမာ အစးရန႔ အတကအခပါတေတြက ပြငပြငလငးလငးန႔

ေ၀ဖနေဆြးေႏြးၾကတအတြက ဘယသေတြကမနတယ ဘယမ၀ါဒကမနတယဆတာက

ျပညသေတြက နားလညသေဘာေပါကႏငပါတယ။ ဒါေၾကာင အတကအခပါတေတြရ႕

အခနးက႑ဟာ ဒမကေရစစနစ ရငသနထြနးကားေရးအတြက အရမးက အေရးႀကးပါ

တယ။

ႏငငေရးပါတမား၏ အားနညးခကမား

ႏငငေရးပါတေတြရ႕ သေဘာသဘာ၀ကက သတ႔ရ႕မ၀ါဒေတြက ျပညသေတြက

လကခ ယၾကညလာေအာငလ႔ စညးရးသမးသြငး ၀ါဒျဖန႔ေလရၾကပါတယ။ ဗာဒတေပးစ

ကားေတြကလ အလြနအကၽြ ေျပာဆၿပး စညးရးတတၾကပါတယ။ အဒလ အလြနအကၽြ မ

ဆြယ စညးရးတာေတြေၾကာင ျပညသလထအတြငး သေဘာထားအျမငေတြ အႀကးအ

ကယကြျပားၿပး အခငးခငး ကညခငတစတန႔ ပးေပါငးေဆာငရြကခငတစတေတြ နညးပါး

39

သသြားႏငပါတယ။ ဒါေၾကာင ႏငငေရးပါတေတြ ကယတငက ဒမကေရစစနစျဖစထြနးေရးက

ဖကဆးျပစသလမး ျဖစသြားႏငပါတယ။ ႏငငေရးပါတေတြက ဘာသာေရး၊ လမးေရး

ကြျပားျခားနားမႈေတြက မးေလာငရာေလပငလပၿပး သတ႔ပါတ အကးအတြက စညးရးလႈ႕

ေဆာေလရပါတယ။ ပါတေတြ ရပတညႏငဖ႔အတြက လထက သတ႔ရ႕ဘ၀ေတြက စေတး

ခေပးရတာမးေတြ မျဖစသငပါဘး။ တကယတမးေတာ နငငေရးပါတဆတာ လထေကာငး

စားေရးအတြကပ ျဖစရပါမယ။

ႏငငေရးပါတေတြဟာ ေငြေၾကးစညးစမ ေမာကးတာေတြန႔ ႏငငေရးလပစားတာ

ေတြေၾကာင မသမာတ စးပြားေရးအပစေတြရ႕ လကပါးေစသေဘာမးလညး ျဖစသြားႏငပါ

တယ။ ေရြးေကာကပြ မဆြယစဥအခါက ေငြေၾကးေထာကပခတသေတြက အာဏာရလာ

တအခါ ႏငငေရး၊ စးပြားေရးအခြငအလမးေတြက ေကးဇးဆပတအေနန႔ ျပနၿပး ဖနတးေပး

ေလရပါတယ။ ကယကေထာကပခတ စးပြားေရးသမားေတြအတြကပ အကးရေစၿပး ျပည

သေတြကေတာ အကးယတေစမယ ဥပေဒမးေတြက ျပလပဖ႔ ႀကးပမးတတၾကပါတယ။

ေရြးေကာကပြ မဆြယတနးက ေပးခတ ကတစကားေတြကလညး ေမေလာသြားတတပါ

တယ။ ဒါေၾကာင ဒမကေရစစနစ အေပၚထားရတ ျပညသလတရ႕ ယၾကညမႈေတြ ေလာ

နညးသြားႏငပါတယ။ ဒလ ႏငငေရးသမားေတြန႔ သတ႔ရ႕ပါတေတြက ႏငငေရးေလာကက

ေန အၿပးအပင ဖယရားျပစဖ႔လညး လအပပါတယ။ လမႈေရးအရ ထခကနစနာမာက င

ကြကၿပး အားနာေနဖ႔ မလပါဘး။ ႏငငေရးသမားေတြန႔ ပါတေတြဟာ ႏငငေရးအာဏာက

ဂဏသက ၡာရရ ရယၾကဖ႔လညး လအပပါတယ။ အာဏာရထားတ ပါတႀကးေတြကလ ၿပင

ဘကပါတငယေလးေတြက ပတဆ႔တားဆး ဖႏပတာမးေတြ မလပရပါဘး။ ပါတတစပါတန႔

တစပါတ ယဥၿပငၾကတာဟာလ ျပညသလထ အကးစးပြားအတြက ပၿပးေဆာငရြကႏငဖ႔

ယဥၿပငၾကတာမးပ ျဖစသငပါတယ။

ႏငငေရးပါတေတြ ျဖစေပမယ ဒမကေရစနညးလမး မကတာေတြလညး ရပါတယ။

ပါတေခါငးေဆာငဆတ လေတြက ပါတန႔ လထက မနကနတ ဥးေဆာငမႈေပးရမယ အစား

40

ပပါတတြငးမာ တပညေနာကလကေနာကပါေတြေမြးၿပး အာဏာရငဆနဆန ျပမေျပာဆ

ေလရတာကလညး သတျပသငပါတယ။ လမးေရးစတဓာတန႔ အမးသားေရးစတဓာတ

ေတြက အေျခခၿပးဖြ႔ထားတ ပါတေတြ၊ လတစဥးတစေယာကရ႕ ထငေပၚေကာၾကားမႈက မ

ခၿပး ဖြ႔စညးထားတ ပါတေတြလရပါတယ။ တကယေတာ ျပညသလထအကးေစရမယ မ

၀ါဒေတြ အေပၚမာပ အေျခခၿပး ပါတေတြက ဖြ႔စညးထားသငပါတယ။ ပါတေတြမာ ျပညသ

လထရ႕လအငဆႏၵေတြက အစးရက သရနားလညၿပး ေဆာငရြကေပးလာေအာင တငျပ

ေပးရမယ တာ၀နရပါတယ။