vorm en plaatstoleranties

VORM & PLAATSTOLERANTIESVORM- EN PLAATSTOLERANTIES

Produced by WEMA

Vorm & PlaatstolerantiesVORM- EN PLAATSTOLERANTIES

Tekening

Werkelijkheid

Werkelijkheid

(past niet in de boring)

Toegelaten

NIET Toegelaten

Produced by WEMA


↗↗↗↗ 0,08 A A

Vorm tolerantie Plaats tolerantie

Zonder referentie Altijd met referentie

Rechtheid

Vlakheid

Rondheid

Cilindriciteit

Profiel van lijn

Profiel van oppervlak

Evenwijdigheid

Helling / Loodrechtheid

Slag

Totale slag

Concentriciteit

Ligging

Symmetrie

O 0,01

Produced by WEMA


Produced by WEMA


Vorm tolerantie Plaats tolerantieZonder referentie met referentie

Rechtheid

Vlakheid

Rondheid

Cilindriciteit

Profiel van lijn

Profiel van opp.

Evenwijdigheid

HellingLoodrechtheid

Slag

Totale slag

Concentriciteit

Ligging

Symmetrie

Produced by WEMA


Produced by WEMA

Rondheidsmeter

0°

90°

CNC-gestuurd meten vanvorm- & plaatstoleranties

Gebruik de juiste taster en configureer hem!Zorg voor een stabiele meetopstellingMaak gebruik van de voorgeprogrammeerde programma’s

(Zie handleiding)

VORM- EN PLAATSTOLERANTIES

Produced by WEMA

VormtolerantiesVORM- EN PLAATSTOLERANTIES

Vorm tolerantie

Zonder referentie

Rechtheid

Vlakheid

Rondheid

Cilindriciteit

Profiel van lijn

Profiel van oppervlak

O 0,01

Produced by WEMA

RechtheidRechtheid vormtolerantie

De werkelijke as van de cilinder moet in eencilindrisch tolerantieveld met diameter t=0,05mm liggen.


RECHT

RECHT

RECHT

NIET RECHT

Produced by WEMA

Rechtheid meten

De werkelijke as van de cilinder moet in eencilindrisch tolerantieveld met diameter t=0,05mm liggen.


72

74

76

78

80

82

84

86

88

90

92

94

96

98

millim

etres

72

74

76

78

80

82

84

86

88

90

92

94

96

98

microns-2.0 -1.5 -1.0 -0.5 0.0 0.5 1.0 1.5 2.0

Current Point

R -1.04µm

Z 79.98mm

Reference Point

R 1.29µm

Z 77.06mm

Difference

delta R -2.33µm

delta Z 2.92mm

Selected STRt

2.61µm

Parameter:

STRt--- ∅ 0,05

Produced by WEMA

VlakheidVlakheid vormtolerantie

Het beschouwde vlak moet tussen twee evenwijdige vlakken met tussenafstand t=0,05mm liggen.


VLAK

VLAK

NIET VLAK

NIET VLAKProduced by WEMA

Vlakheid meten

Het beschouwde vlak moet tussen twee evenwijdige vlakken met tussenafstand t=0,05mm liggen.


Radius (mm)22.00125

21.0012520.0025

19.0012518.00313

17.0006216.015

15

Runout (µm)38.09

35.0040.80

32.5729.40

30.1630.57

27.71

Scale 5 µm/div

0,05

Parameter:

Sqr

Produced by WEMA

RondheidRondheid (Cirkelvorm) vormtolerantie

De werkelijke omtrek van elke doorsnede moet tussen de concentrische cirkels met tussenafstand t=0,15mm liggen.


NIET ROND RONDProduced by WEMA

Vorm van het stuk

2-punts metenom 2-punts onrondheidvast te stellen!

0°

90°

3-punts metenom 3-punts onrondheid

vast te stellen!


Produced by WEMA

Rondheid metenVORM- EN PLAATSTOLERANTIES

•Rondheid meten met passameter???

•In V-blok met klok???

O 0,15

Parameter:

RONt

De werkelijke omtrek van elke doorsnede moet tussen de concentrische cirkels met tussenafstand t=0,15mm liggen.

Produced by WEMA

CilindriciteitCilindriciteit (Cilindervorm) vormtolerantie

Het werkelijke mantelvlak van de cilinder moet gelegen zijn tussen twee coaxiale cilinders met tussenafstand t=0,1mm


NIET CILINDRISCH

NIET CILINDRISCH

NIET CILINDRISCH

NIET CILINDRISCH

Produced by WEMA

Cilindriciteit metenVORM- EN PLAATSTOLERANTIES

/O/ 0,1

Parameter:

CYLt

Het werkelijke mantelvlak van de cilinder moet gelegen zijn tussen twee coaxiale cilinders met tussenafstand t=0,1mm

•Cilindriciteit meten met passameter???

•In V-blok met klok???

4.15

3.80

1001.09

3.70

3.64

Runout (µm)

75.005

80

85

90

94.995

Z Height (mm)

Eccentricity

5000 µm/div .

Produced by WEMA

VormVorm (willekeurige lijn of oppervlak) vormtolerantie

In elke doorsnede, evenwijdig met het projectievlak, moet het beschouwde profiel gelegen zijn tussen twee omhullende lijnen van cirkels met diameter 0,04mm

Het beschouwde oppervlakmoet gelegen zijn tussen twee omhullende oppervlakten van bollen met diameter 0,02mm


B is nauwkeuriger dan AProduced by WEMA

Vorm meten

In elke doorsnede, evenwijdig met het projectievlak, moet het beschouwde profiel gelegen zijn tussen twee omhullende lijnen van cirkels met diameter 0,04mm

Het beschouwde oppervlakmoet gelegen zijn tussen twee omhullende oppervlakten van bollen met diameter 0,02mm


•Vorm meten met 3D-meetbank

0,05

Produced by WEMA

PlaatstolerantiesVORM- EN PLAATSTOLERANTIES

Plaats tolerantie

Altijd met referentie

Evenwijdigheid

Helling / Loodrechtheid

Slag

Totale slag

Concentriciteit

Ligging

Symmetrie

↗↗↗↗ 0,08 A A

Produced by WEMA

EvenwijdigheidEvenwijdig plaatstolerantie (richting)

De getoleranceerde hartlijn moet gelegen zijn tussen twee lijnen evenwijdig met de referentielijn, en met tussenafstand t=0,1mm. Het op het vlak geprojecteerde tolerantieveld is horizontaal.

De getoleranceerde hartlijn moet gelegen zijn in een cilinder met diameter t=0,1mm, evenwijdig aan de referentielijn

Het getoleranceerde vlak moet gelegen zijn tussen twee vlakken evenwijdig met de referentielijn, en met tussenafstand t=0,01mm


NIET EVENWIJDIG

Produced by WEMA

Helling & LoodrechtheidHelling plaatstolerantie (stand)

De werkelijke hartlijn van de boring moet in een cilindermet diameter t=0,02mm liggen. De cilinder staat loodrecht op het referentievlak

Het getoleranceerde vlak (werkelijk vlak) moet tussen twee evenwijdige vlakkenmet tussenafstand t=0,05mm liggen.


HELLING NOK HELLING OKHELLING OK HELLING NOKProduced by WEMA

Evenw. & Helling metenVORM- EN PLAATSTOLERANTIES

•Evenwijdigheid & helling & loodrechtheid met Rondheidsmeter of 3D-meetbank

… 0,05

De getoleranceerde hartlijn moet gelegen zijn tussen twee lijnenevenwijdig met de referentielijn, en met tussenafstand t=0,1mm.Het op het vlak geprojecteerde tolerantieveld is horizontaal.

De getoleranceerde hartlijn moet gelegen zijn in een cilinder met diameter t=0,1mm, evenwijdig aan de referentielijn

Het getoleranceerde vlak moet gelegen zijn tussen twee vlakkenevenwijdig met de referentielijn, en met tussenafstand t=0,01mm

De werkelijke hartlijn van de boring moet in een cilinder met diameter t=0,02mm liggen. De cilinder staat loodrecht op het referentievlak

Het getoleranceerde vlak (werkelijk vlak) moet tussen twee evenwijdige vlakken met tussenafstand t=0,05mm liggen.

millim

etres

72

74

76

78

80

82

84

86

88

90

92

94

96

72

74

76

78

80

82

84

86

88

90

92

94

96

Scale 1µm/div .

Parameter:Datum = Ref A

PAR

Produced by WEMA

Radiale SlagSlag (radiale) Plaatstolerantie

Bij omwenteling rond de referentiehartlijn A mag de radiale slag in ieder meetvlak loodrecht op de hartlijn, niet groter zijn dan t=0,01mm


SLAG NOK

SLAG NOK

SLAG NOK

SLAG OK SLAG OK

Produced by WEMA

Radiale slag meten

Bij omwenteling rond de referentiehartlijn A mag de radiale slag in ieder meetvlak loodrecht op de hartlijn, niet groter zijn dan t=0,05mm



Runout

Produced by WEMA

Axiale SlagSlag (axiaal) Plaatstolerantie

Bij een omwenteling rond de referentiehartlijn A mag bij een willekeurige straal r de axiale slag niet groter zijn dan t=0,02mm


AXIALE SLAG OK

AXIALE SLAG NOK

Produced by WEMA

Axiale Slag meten

Bij een omwenteling rond de referentiehartlijn A mag bij een willekeurige straal r de axiale slag niet groter zijn dan t=0,2mm



Runout

•Axiale slag lukt nietmet rondheidsmetertaster mag nietverplaatst wordenbinnen dezelfdeanalyse

Produced by WEMA

Totale SlagTotale slag (radiale & axiale) Plaatstolerantie

Bij meerdere omwentelingen rondom A-B en bij axiale verschuiving moeten alle punten gelegen zijn in het tolerantieveld van twee cilinders met tussenafstand t en waarvan de hartlijnen met de referentiehartlijn A-B samenvallen

Bij meerdere omwentelingen ronde de referentiehartlijn A en bij radiale verschuiving moeten alle punten van het getoleranceerde oppervlak gelegen zijn tussen twee parallelle vlakken met tussenafstand t=0,05mm


Produced by WEMA

Totale Slag meten

Bij meerdere omwentelingen rondom A en bij axiale verschuiving moeten alle punten gelegen zijn in het tolerantieveld van twee cilinders met tussenafstand t=0,05

Bij meerdere omwentelingen ronde de referentiehartlijn A en bij radiale verschuivingmoeten alle punten van het getoleranceerde oppervlak gelegen zijn tussen twee parallelle vlakken met tussenafstand t=0,2mm



Total Runout

Produced by WEMA

SymmetrieSymmetrie Plaatstolerantie

Het getoleranceerde middenvlak (werkelijk middenvlak) van de groef moet gelegen zijn tussen twee evenwijdige vlakkenmet tussenafstand t=0,08mm, die evenwijdig liggen t.o.v. het referentievlak.


SYMMETRIE NOK SYMMETRIE NOKSYMMETRIE NOK

SYMMETRIE OK SYMMETRIE OK SYMMETRIE OK

Produced by WEMA

Symmetrie metenVORM- EN PLAATSTOLERANTIES

•Symmetrie meten met

3D-meetbank Het getoleranceerde middenvlak (werkelijk middenvlak) van de groef moet gelegen zijn tussen twee evenwijdige vlakkenmet tussenafstand t=0,05mm, die evenwijdig liggen t.o.v. het referentievlak.

0,05

Produced by WEMA

Concentriciteit & CoaxialiteitConcentriciteit en coaxialiteit plaatstolerantie

De werkelijke hartlijn van de grote diameter moet in een cilinder met diameter t=0,02mm liggen. De tolerantiecilinder ligt coaxiaal met de referentiehartlijn


ConcentrischNIET Concentrisch NIET Coaxiaal CoaxiaalProduced by WEMA

Conc. & Coax. meten

De werkelijke hartlijn van de grote diameter moet in een cilinder met diameter t=0,05mm liggen. De tolerantiecilinder ligt coaxiaal met de referentiehartlijn


Parameter:

Conc

Maak gebruik van devoorgeschreven programma’s

Conc = 2X Ecc

•Concentriciteit = 2 cirkels

•Coaxialiteit = 2 cilinders

A

◎ Ø 0,05 A

Produced by WEMA

VORM- EN PLAATSTOLERANTIESProgramma’s

De eenvoudigste manier van werken is gebruik maken van reeds geschreven programma’s:Klik op het icoontje en selecteer de in hoofdletters geschreven programma’s:- RONDHEID- CILINDRICITEIT- CONCENTRICITEIT

Klik op het icoontje om het programma te starten; volg gewoon de instructies op het scherm.

Produced by WEMA

LiggingVORM- EN PLAATSTOLERANTIES

Op de maten in een vierkant staan GEEN toleranties!!!

maw: ga 20mm naar rechts in ‘X’ en 18mm naar boven in ‘Y’de kruising is de ideale ligging trek nu een cirkel rond dat punt van 0.3mm

het center van het gat moet binnen die cirkel vallen.

Ligging is een plaatstolerantie die veelgebruikt wordt bij montage-onderdelen.Bvb: ligging van een gatenpatroon…

Meer en meer zal liggingandere symbolen vervangen!

Produced by WEMA

LiggingLigging Plaatstolerantie De werkelijke hartlijn van de

boring moet gelegen zijn in een tolerantiecilinder met diameter 0,1mm én waarvan de hartlijn zich theoretisch op de juiste plaats bevindt

Elk van de 3 vlakken moet tussen evenwijdige vlakkenmet tussenafstand t=0,1mm liggen. De tolerantievlakken zijn symmetrisch t.o.v. De theoretische ligging vh vlak


LIGGING OKLIGGING OKLIGGING NOK

LIGGING NOK

Produced by WEMA

Referentie -elementenReferentie elementen

Stukken zijn nooit haaks

Toch meten we volgens een haaks assenstelsel

Vandaar het belang van de referentie-elementen


Gietstukken als referentievlak kan

vereenvoudigd worden door bvb: 3 plaatsen te bewerken en deze 3 punten als vlak te

gaan gebruiken.

Produced by WEMA

Max. materiaalconditieMax. Materiaalconditie


M

De as is op z’n max. tol. in diam en moet dus recht zijn

De as is op z’n min. tol en mag dus wat krom zijn

HOE KROM?

Ideale boring

Produced by WEMA

Max. materiaalconditieMax. Materiaalconditie is een begrip dat noodzakelijk is bij montages!


Stel een (ideale) boring Ø 20mm en je moet een as maken- Dus voegen we een tolerantie doe Ø 20

Ø 20

0,1

-0,1-0,4

-0,1-0,4

De as zal recht moeten zijn anders kun je niet de volledige tolerantie benutten!- Dus voegen een we een rechtheidssymbool toe met max. waarde van ???…

Als de as de maximaal is (19,9) dan mag de rechtheid max 0.1mm zijn!Als de as minimaal is (19.6) dan mag de rechtheid eigenlijk meer zijn dan 0.1!- Dus voegen we een max. materiaalconditie bij M

M

Diam AS Nodige rechtheidstolerantie

19,9 0,1

19,8 0,2

19,7 0,3

19,6 0,4

M

een as is in maximummateriaal toestand op zijn maximummaat

Produced by WEMA



M

KALIBER

De boringen zijn op hun min. tol. , de positie moet juist zijn

De boringen zijn op hun max. tol. , de positie mag dus ruimer zijn.

HOE RUIM?Produced by WEMA


De ingeschreven tolerantiewaarde mag overschreden worden met een waarde gelijk aan het verschil tussen de werkelijke maat en de maximum materiaaltoestand.

-een as is in maximummateriaaltoestand op zijn maximummaat

-Een boring is in maximummateriaaltoestand op zijn minimummaat


Ø 0.1 A MØ 0.1 M A MVoor het referentie-elementVoor beide elementen

Boring links Boring rechts Tolerantiezone

10,1 10,1 Ø 0,1

10,2 10,2 Ø 0,1 + 0,1

10,3 10,3 Ø 0,1 + 0,2

M

Produced by WEMA

Max. materiaalconditieVORM- EN PLAATSTOLERANTIES

∅∅∅∅ 0,1 M A

A

Ø 10±0,1Ø 300-0,2

Werkelijke maat diam 30

tolerantiezone

M


tolerantiezone

30,0


tolerantiezone

30,0 Ø 0,1

29,9 Ø 0,1 + 0,1 = Ø 0,2

29,8 Ø 0,1 + 0,2 = Ø 0,3

Produced by WEMA

VORM- EN PLAATSTOLERANTIESMax. materiaalconditie

Ø27,98 (as) is in maximummateriaaltoestand op zijn maximummaat

Ø10 (boring) is in maximummateriaaltoestand op haar minimummaat

Boring Ø10 ±0,1 As Ø27,98 ±0,004

Ø9,9 Ø 0,5 Ø27,984 + 0

Ø10 Ø 0,5 + 0,1 Ø27,980 + 0,004

Ø10,1 Ø 0,5 + 0,2 Ø27,976 + 0,008

Stel dat we het stuk meten en de boring is Ø10mm en debuiten Ø 27,976Wat is dan de tolerantiezone op de positie van Ø10 ? …

Tolerantiezone = Ø 0,5+ 0,1+ 0,008

Ø 0,608

M

Ø 10 ± 0,1

Produced by WEMA

VORM- EN PLAATSTOLERANTIESGeprojecteerde tolerantiezone P

Bij montageonderdelen is het soms noodzakelijk dat de plaatstoleranties verder of minder ver gaan dan ons werkstuk …

Produced by WEMA

VORM- EN PLAATSTOLERANTIESTekening

Produced by WEMA

vorm en plaatstoleranties

Documents