Volverás, golfiño

Título: Volverás, golfiño.

Autor: Andrea Maceiras

Editorial: Xerais

Colección: Merlín

Nº páxinas: 144

ISBN: 978-84-9914-579-2

2

A autoraAndrea Maceiras (A Coruña, 1987) é licenciada en Filoloxía Galega e Hispánica. No eido do relato curto obtivo en varias ocasións o primeiro premio do Certame Literario do Con-cello de Cambre nas modalidades de narrativa e poesía, así como o segundo premio do X Certame Literario de Relatos Curtos ‘Os Viaductos’ do Concello de Redonde-la polo seu relato Cando foi a última vez que pasou fame de verdade? A súa primeira novela xuvenil, Proxecto Bol-boreta, é publicada na colección Fóra de Xogo en Xe-rais no ano 2007 como obra gañadora do I Certame de Micronovela do Concello de Soutomaior. No 2010 queda finalista do VI Premio de Novela Biblos-Pazos de Gali-cia. Nese mesmo ano gaña o 4º Premio Meiga Moira coa súa obra Violeta Tamurana (2010), que tamén queda finalista do Premio da Edición 2010 e do Premio Frei Martín Sarmiento 2011.Con Nubes de evolución (Xerais, 2013) quedou finalista do Premio Fundación Nova Caixa Galicia 2011 e gañadora do Premio Fervenzas Literarias, 2014. Con Volverás, golfiño (Xerais, 2014) quedou finalista do Premio Merlín, 2013. En 2015 gañou o Premio Jules Verne de Literatura Xuvenil con Europa Express (Xerais, 2015).

O ilustradorVíctor Rivas (Pontevedra, 1965). Dedícase profesionalmente á ilustración, debuxo de cómic e comunicación visual dende 1989. Dende hai uns anos debuxa tamén para todo o mundo a través dunha axencia en Nova York. Atópase cómodo tra-ballando en contornos dixitais e en calquera estilo de debu-xo, aínda que os mundos fantásticos e as estéticas vitorianas son as súas preferidas.

3

Resumo argumentalA familia de Iris trasládase a vivir á Costa da Morte, onde o avó da nena ten casa. Iris deberá afacerse a esta nova vida de longas tardes de paseos polos areais da contorna, pero cedo atopará unha fonte de misterios e aventuras que a engaiolarán.

No faiado da casa do avó, Iris atopa un vello baúl pertencente a un buque naufragado moito tempo atrás, o Iris Hull. Dentro do baúl habita o espírito dun neno, Thomas Lang, quen viaxaba no barco afundido ante as costas galegas na súa travesía con destino ao lugar onde habería atoparse co seu irmán menor, Tobías.

Thomas e Iris trabarán unha relación de complicidade e amizade e a nena, ademais de des-cubrir que o seu propio nome é unha sorte de tradición familiar desde que o navío no que naufragara Thomas se fose a pique, axudará ao rapaz a descubrir o motivo polo que tanto el coma o seu irmán maior, Frank, están atrapados, na Costa da Morte, nesa sorte de limbo que separa o mundo dos vivos do mundo dos mortos.

Co achado no fondo do mar dunha vella campá pertencente ao buque HMS Serpent, a investigación da nena irá pechándose. Dentro da campá atopa gravada á man a sinatura T. Lang. Non podía ser outro que Tobias Lang, quen tiña por costume estampar o seu nome alí por onde pasaba. Agora o misterio se desvela. O pequeno dos irmáns Lang, como o res-to de viaxeiros do HMS Serpent, foran soterrados, tras o naufraxio do buque, no coñecido Cemiterio dos Ingleses sito na Costa da Morte.

Así, os tres irmáns, que cando vivían devecían por atoparse, remataron converxendo nese tramo da costa galega en forma de espíritos. Agora, xa podían descansar en paz. Despois de que Thomas e Frank se fundan nun abrazo, o maior dos irmáns transfórmase en gol-fiño. Metamorfose que tamén acabará experimentando Tobas e —malia a mágoa de Iris polo que ten de despedida— tamén a Thomas, o seu amigo.

Porén, Iris pídelle a Thomas que algún día regrese canda ela. Petición que será cumprida cando a rapaza, agora xa anciá, volva atopalo, nun dos seus paseos polos areais da Costa da Morte, convertido en golfiño. Entón, a velliña e o que en tempos fora un rapaz inglés de orixe alemá, partirán xuntos ás profundidades do mar.

4

Temas e valoresA experiencia do cambioIris, a protagonista, vese obrigada a adaptarse a unha nova realidade, unha nova resi-dencia, un novo colexio. Todo este proceso de asunción do cambio aparece reflectido no libro.

A curiosidade investigadoraIris acha, na súa nova casa da Costa da Morte, un fío do que tirar e investigar grazas ao que non só atopará aventuras e amizades, senón tamén novos coñecementos.

A amizade A que se establece entre Iris e o fantasma de Thomas Lang. Unha amizade que irá alén do tempo, do espazo e mesmo da propia vida.

A morteA presenza da morte dáse a través dos personaxes fantasmais que coñece a protagonista, tamén a través da mención dos naufraxios e do Cemiterio dos Ingleses.

A crise económicaPresente no feito de que a familia de Iris se teña que mudar á casa familiar da Costa da Morte despois de que tanto o seu pai como a súa nai quedasen sen traballo.

ActividadesAntes da lectura

• Lendo só o título da novela, imaxinar cal pode ser o seu argumento.

• De que xeito pensan que se relaciona o título da novela coa ilustración da portada?

Despois da lectura

• Estiveron algunha vez, ou viven, na Costa da Morte? Sabían da existencia do Cemiterio dos Ingleses e a longa historia de naufraxios desa parte de Galicia?

• Buscar fotografías (ou visitar, se é posible) do areal do Trece e do cabo Vilán, lugares polos que adoitaba pasear Iris. Que lles parecen?

5

Ficha a1 (antes da lectura)

1. Debuxa, a modo de bosquexo, unha portada alternativa para a novela.

2. O libro pertence á colección Merlín da editorial Xerais. Imaxina que che encargasen dar nome a unha colección de narrativa para rapaces e rapazas da túa idade e crear un logotipo. Como sería?

6

Ficha d1 (despois da lectura)1. Coa axuda do dicionario, define as seguintes palabras.

Febril (páx.16)

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

Papaventos (páx. 17)

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

Andar (páx. 25)

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

Fachinelo (páx. 31)

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

2. Constrúe unha frase ou un parágrafo no que apareza o maior número posible de pa-labras da pregunta anterior.

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

7

3. Coa axuda do dicionario, define as seguintes palabras.

Enfeite (páx. 31)

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

Estarabouzo(páx. 33)

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

Vasoira (páx. 33)

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

Presaxiar (páx. 35)

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

4. Constrúe unha frase ou un parágrafo no que apareza o maior número posible de pa-labras da pregunta anterior.

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

8

5. Coa axuda do dicionario, define as seguintes palabras.

Louro (páx. 34)

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

Enxergar (páx. 35)

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

Beiril (páx. 37)

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

Esculcar (páx. 37)

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

Mascarón (páx. 45)

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

6. Constrúe unha frase ou un parágrafo no que apareza o maior número posible das pa-labras da pregunta anterior.

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

9

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

Ficha d2 (despois da lectura)

1. Iris pensaba que a inscrición T. Lang que atopou no vello baúl da casa do avó correspondía ao nome de Thomas Lang. Porén, a quen correspondía realmente a inscrición e que relación tiña esa persoa con Thomas Lang??

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

2. Na páxina 39 dise que “a estrela polar indica o norte”. Busca información sobre esa estrela e investiga sobre o xeito en os mariñeiros, de tempos pasados, se valían dela para guiar a navegación polos océanos. Resúmeo aquí.

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

10

3. Como se chamaba o lugar onde tiñan pensado reunirse os tres irmáns Lang antes de naufragaren?

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

4. Coa axuda do dicionario, define as seguintes palabras:

Absorta (páx. 61)

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

Aboiar (páx. 61)

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

Lene (páx. 63)

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

Agoirar (páx. 72)

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

Fazaña (páx. 77)

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

11

5. Constrúe unha frase ou un parágrafo no que apareza o maior número posible de pa-labras da pregunta anterior.

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

6. Na páxina 67 dise:

“Hai quen di que a xente da costa quería roubar e facía lume nas praias para con-fundir os barcos e que pensasen que estaban a ver un faro”

Investiga sobre estes feitos seguindo, como pista, a palabra raqueiro. Resume aquí o ato-pado e tamén a túa opinión sobre a veracidade ou non do asunto.

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

12

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

7. No libro reprodúcense recortes dun álbum e anotacións do avó de Iris. O estilo desas notas adoita ser xornalístico. Escribe, seguindo ese mesmo estilo, unha crónica sobre a solidariedade e traballo voluntario que provocou o afundimento do buque Prestige, pe-troleiro que tamén se menciona na novela, así como sobre as consecuencias ambientais dese naufraxio para as costas de Galicia.

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

13

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

Ficha d3 (despois da lectura)

1. Que facía a mariña británica, ata non hai moito tempo, cada vez que un dos seus bar-cos pasaba por diante da costa onde se atopa o Cemiterio dos Ingleses?

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

2. Xa de maior, Iris acaba casando con alguén que coñecera de pequena. Como se chama-ba? Que obxecto recuperara do fondo do mar, cando a Iris lle acontecera a aventura dos irmáns fantasmas, o pai do rapaz que, co tempo, acabará sendo a parella de Iris?

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________

14

3. Que ten que ver o golfiño do título da novela coa historia?

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

Aut

or d

o pr

oxec

to d

e le

ctur

a: D

avid

Rod

rígu

ez R

odrí

guez

Pedidos aComercial Grupo Anaya

Polígono PocomacoAvenida 3 Edificio Diana

Nave 4 Baixo • 15190 A CoruñaTel.: 981 171 641 / Fax: 981 171 647

XERAISDoutor Marañón, 12 • 36211 VigoTels.: 986 214 888 / 986 214 880

Fax: 986 201 366xerais@xerais.gal

www.xerais.gal