Overzichtskaart

Voedselover-gevoeligheid

Koemelkallergie

Preventie van koemelkallergie

Advies voor alle kinderen:

• Bijvoorkeurborstvoedinggedurendetenminste4-6maanden(lieverlanger).

• Bijvoedingstartenvanaf4maanden.

Advies voor hoogrisicogroepkinderen met een positieve gezinsanamnese

voor atopie:

• Bijvoorkeurborstvoedinggedurendetenminste4-6maanden(lieverlanger).

• Bijvoedingstartenvanaf4maanden.

• Partieelgehydrolyseerdekunstvoedingwordtnietaanbevolenomdathetniet

effectiefisindepreventievankoemelkallergie.

• Intensiefgehydrolyseerdekunstvoedingwordtafgeraden.

Signaleren van koemelkallergie

Overweegdemogelijkheidvankoemelkallergiebijkinderenmet:

• Eenofmeersymptomenwaarbijhuid(bv.erytheem,urticaria),maag-darmkanaal

(bv.spugenenbuikkrampen)en/ofluchtwegenbetrokkenzijn.

• Symptomendiedirectnainnamevankoemelkontstaan.

• Reproduceerbaresymptomendiebijherhalingoptredennainnamevankoemelk.

• (Allergische)symptomendieontstaanbijdeovergangvanborstvoedingnaarfles

voeding.

• Positievegezinsanamnesevooratopie:eenouder,broerofzusheeftvoedsel-

allergie,constitutioneeleczeem,hooikoortsen/ofastma.

Bij verdenking op koemelkallergie start een koemelkvrij dieet:

• Bijeenkoemelkvrijdieetwordtdestandaardkunstvoeding(opbasisvankoemelk)

vervangendoorintensiefgehydrolyseerdekunstvoedingopwei-eiwit-ofcaseïne-

basis.

• Partieelgehydrolyseerde(devroegere‘preventieve’hypoallergene)kunstvoedingen

zijnnietgeschiktvoordediagnostiekenbehandelingvankoemelkallergie.

• Adviseerdemoedervaneenzuigelingdieexclusieveborstvoedingkrijgteen

koemelkvrijdieet.Zuivelproductenkunnenwordenvervangendoorcalciumverrijkte

rijstemelk,maarnietdoorsojaproductengedurendede4wekenvande

diagnostischefase.Andereallergenevoedingsmiddelenzoalskippenei,pinda’s,

vis,schaal-enschelpdierenwordennietgeëlimineerd.

• Kunstvoedingopbasisvansojawordtnietaanbevolenvoorkinderenmet

koemelkallergiejongerdan6maanden.

Stroomdiagram: diagnostiek koemelkallergie

* Mildeklachten:urticaria,spugen,buikpijn.

** Ernstigeklachten:anafylactischereactie,angio-oedeem,inspiratoirestridor,dyspneu,ernstigegastro-intes-

tinaleklachten,ernstigtherapieresistenteczeem(TIS-score≥6;ziebijlagebijdesamenvattingenJGZ-richtlijn

‘Huidafwijkingen’),groeivertraging.

Koemelkvrij dieet:

- Borstvoedingzolangmoederditwil;indienhetkindklachtenheeftvankoemelk

allergietijdensborstvoedingmoederadvisereneenkoemelkvrijdieettevolgen.

- Flesvoeding:intensiefgehydrolyseerdekunstvoeding.

- Openprovocatiekanophetconsultatiebureauofthuisplaatsvinden.

- DubbelblindeprovocatiekanindeJGZplaatsvinden(mitsfinancieringvoor

uitvoeringvandeDBPGVPaandeJGZgerealiseerdis)enbijdekinderarts.

Tijdpad diagnostiek en behandeling van koemelkallergie

OVP=openvoedselprovocatie;DBPGVP=dubbelblindeplacebogecontroleerdevoedselprovocatie.

vermoedenvankoemelkallergie

mildeklachten*startkoemelkvrijdieet

openprovocatie

negatiefgeenkoemelkallergie

dubbelblindeprovocatie

positief

dubbelblindeprovocatie

ernstigeklachten**verwijzenkinderarts

verdenkingkoemelk-allergie

koemelk-vrijdieet

diagnostiekOVP/

DBPGVP

herintroductiekoemelk(OVP)

OVP

0 4weken 9-12maanden zonodigelke6maanden

Coeliakie

Vooruitlopendopdeuitkomstenvanlanglopendcohortonderzoeknaardeoptimale

strategievoordeintroductievanglutenbijzuigelingenmetbelastefamilieanamnese

voorcoeliakie,geldthetvolgendevoedingsadviesvoorallezuigelingen:

• Bijvoorkeurborstvoedinggedurendetenminste6maanden(lieverlanger).

• Introductievanglutenbevattendebijvoedinginkleinehoeveelheden(bv.kleine

stukjesbeschuitineenfruithapje)tegelijkmetdeintroductievananderebijvoeding

(fruitengroente)vanafdeleeftijdvan4maanden.

Klassiekesymptomenbijcoeliakie(wekentotjarennaintroductievangluteninde

voeding):

• chronischediarree;

• onvoldoendegewichtstoenameofafvallen;

• opgezettebuikenplattebillen.

Overigesymptomen:slechteeetlust,wisselenddefecatiepatroon,obstipatie,

afbuigendeengeïsoleerdekleinelengte,prikkelbaarheid,ijzergebreksanemie.

Lactose-intolerantie

• Lactose-intolerantiebijkindereniszeldzaam.

• Lactose-intolerantieuitzichinmaag-darmklachtenzoalsopgeblazengevoel,

flatulentieenbuikpijneninernstigergevallendiarree,nietinafwijkingenbij

lichamelijkonderzoek.Ditzijnechteraspecifiekeklachtenmetzeergeringe

voorspellendewaarde.

• Beperkingvanhetlactoseaanbodtot12gperportieen24gperdag(d.w.z.tot

respectievelijk240en480mlmelk;voorandereproducten,yoghurtindeeerste

plaats,geldengroterehoeveelheden)leidtbijvrijwelallekinderenmetlactose-

intolerantietotverdwijnenvandedaardoorveroorzaaktegastro-intestinale

klachten.

Voedseladditieven

Hetwordtnietaanbevolenombijgezondekinderenterpreventievanhyperactiviteit

voedseladditievenzoalskunstmatigekleurstoffenenconserveermiddelenofsuikerte

eliminerenuitdevoeding.