VIETNAM NEWS NETWORK (VNN)P.O. Box 661162Sacramento, CA 95866Phone & Fax: 916-480-2724 Email: vnn@vnn-news.comWebsite: www.vnn-news.com

**********************************Bài Vª Hàng NgàyNgày 04 Tháng 07 Næm 2007**********************************

1- Bình LuÆn ViŒt Nam- Gi» Hình nh Væn Hóa TrÀn Khäi

2- DiÍn ñàn Häi Ngoåi- ñÒng bào TiŠn Giang Çang bi‹u tình ª Sàigon: Làm gì bây gi©?ñinh Thiên VÛ

3- DiÍn ñàn QuÓc N¶i- Suy nghï sau bài vi‰t "Thäo luÆn v§i Hà Sï Phu" cûa L» PhÜÖngPhåm HÒng SÖn

4- Tham Khäo- Tình hình ViŒt Nam và quan hŒ quÓc t‰ TrÜÖng ñình Trung

5- Câu ChuyŒn ñiŒn nh- Hollywood 7 Ngày QuaNatalie Nguyen

6- TruyŒn Ng¡n Trong Nܧc- NÖi Có Nh»ng Cây Tùng Xanh Bi‰cTrÀn Thùy Mai

**********************************

1- Bình LuÆn ViŒt Nam

- Gi» Hình nh Væn Hóa

TrÀn Khäi

(VNN)

Khi bån cÃt bܧc du lÎch, bån hình dung nhÜ th‰ nào vŠ nÖi s¡p ljn? Và mong Ç®i nh»ng gì? Thí dø, khi t§i thæm Thái Lan së là hình änh nh»ng ngÒi chùa vàng và các tu viŒn bên rØng, bên suÓi. Hay nh¡c t§i Cam BÓt là bån nghï ngay t§i khu ñ‰ Thiên ñ‰ Thích. Hay nhÜ Lào trÀm l¡ng và thÖ m¶ng, hay nhÜ Singapore såch bóng và tÓi tân, và vân vân. Du lÎch ViŒt Nam Çang phäi gay g¡t cånh tranh v§i nh»ng hình änh nhÜ th‰ v§i các nܧc bån láng giŠng, và Çã t¿ tåo ra cho mình ÇÜ®c hình änh Ƕc Çáo nào chÜa... Du lÎch là m¶t kÏ nghŒ dÍ dàng tæng tÓc nhiŠu hÖn các kÏ nghŒ khác trong khi ÇÀu tÜ thÜ©ng låi ít hÖn. Du lÎch cÛng là m¶t kÏ nghŒ giàu tính nhân bän và xã h¶i hÖn m†i ngành khác, vì së nuôi ÇÜ®c cä các em bé Çánh giày, các cô gái mát-xa, các bác tài lái xe xích lô, các nhà nghÌ và khách sån, các tiŒm æn, và vân vân. Theo bän tin e-Travel Blackboard ph° bi‰n hôm ThÙ Næm 28-6-2007, du lÎch VN d¿ ki‰n së tæng ÇŠu m‡i næm 14% trong 5 næm t§i. NhÜ th‰ là mÙc tæng nhiŠu gÀn gÃp Çôi mÙc tæng trung bình kinh t‰ cä nܧc.Bän tin Çó d¿a vào bän phúc trình 'Opportunities in Vietnam Tourism Industry' (CÖ H¶i Trong KÏ NghŒ Du LÎch ViŒt Nam), th¿c hiŒn do công ty nghiên cÙu thÎ trÜ©ng RNCOS. Bän tin vi‰t là vào næm 2006, Çã có khoäng 3.6 triŒu du khách quÓc t‰ bay vào ViŒt Nam, và tiên Çoán v§i sÙc tæng Çó thì ViŒt Nam "trong m¶t thÆp niên t§i së trª thành m¶t trong mÜ©i Çi‹m hàng ÇÀu Ç‹ ljn du lÎch trên th‰ gi§i... Các kÏ nghŒ liên hŒ du lÎch nhÜ hàng không, giao thông và Çón ti‰p khách së hܪng l®i l§n nh© sÙc tæng này..."Tuy nhiên, bän tin khô khan Çó không nói lên ÇÜ®c cäm xúc cûa m¶t ngÜ©i bình thÜ©ng, Ç¥c biŒt là m¶t ngÜ©i ViŒt Nam häi ngoåi. Bän tin chÌ là nh»ng con sÓ d¿ ki‰n, không nói lên cäm xúc. Thí dø, cäm xúc cûa m¶t du khách quÓc t‰, nhÜ Tây hay MÏ, khi nghï vŠ VN ra sao? Có thÃy nóc chùa vàng trong tâm tܪng nhÜ khi nghï t§i Thái không? CÀn hình änh, tÃt nhiên. ViŒt Nam cÀn hình änh. NgÜ©i ViŒt häi ngoåi thì không cÀn suy nghï nhiŠu, vì lúc nào hình änh cÛng ÇÀy ¡p. NhÜ chi‰c áo dài thi‰u n», nhÜ chi‰c nón lá, hay c°ng chùa Vïnh Nghiêm, hay nhà th© ñÙc Bà Sài Gòn, hay m¥t tiŠn Ch® B‰n Thành... NhÜng du khách quÓc t‰ chÜa có nhiŠu hình änh nhÜ th‰.ñ¥c biŒt, nhiŠu hình änh bi Çát vÅn Çang làm u ám cänh quan vŠ ViŒt Nam, mà các bän tin quÓc t‰ ÇŠu Ç¥n m‡i ngày vÅn có, qua các thông tÃn AP, AFP, Reuters, DPA. Thí dø chuyŒn nܧc tÜÖng Çen, nܧc m¡m bÄn, rau muÓng kênh nܧc Çen, Çøng xe hàng ngày, và vân vân. ñó là nh»ng hình änh mà không dÍ bÎ Çánh båt bªi tà áo dài hay chi‰c nón lá. ñ¥c biŒt, n‰u Sª DÜ®c PhÄm và Th¿c PhÄm Hoa Kÿ (FDA) Ƕt ng¶t ra lŒnh cÃm nhÆp cäng các loåi cá hay tôm ViŒt Nam vào các häi cäng Hoa Kÿ vì lš do thûy sän nhiÍm Ƕc, nhÜ FDA tuÀn này Çã ra lŒnh cÃm nhÆp nhiŠu loåi cá Trung QuÓc, thì không chÌ ngành ngÜ nghiŒp VN änh hܪng, mà du lÎch cÛng vÃp váp. Vì khi nh»ng hình änh này hiŒn lên truyŠn hình MÏ thì t¿ nhiên thành m¶t Ãn tÜ®ng không hay cho ngÜ©i xem. Trong hai tuÀn qua, có vài hình änh cÛng hiŒn trên truyŠn hình Hoa Kÿ ghi lên m¶t sÓ Ãn tÜ®ng tiêu c¿c cho du lÎch VN. ñó là hình änh hàng ngàn ngÜ©i ViŒt häi ngoåi bi‹u tình chÓng chû tÎch nܧc CSVN NguyÍn Minh Tri‰t, và hình änh linh møc NguyÍn Væn Lš bÎ bÎt miŒng trên các bích chÜÖng ngÜ©i ViŒt cÀm theo. Th‰ gi§i

nhìn qua TV nhÜ th‰, và thÃy ngay m¶t hình änh tÜÖng t¿ ki‹u Thiên An Môn ª B¡c Kinh.Do vÆy, nhu cÀu trܧc tiên (và cä lâu dài) cûa nhà nܧc Hà N¶i là làm cho th‰ gi§i nhìn thÃy ÇÃt nܧc th¿c s¿ Ç°i m§i, và chính phû thÆt tâm l¡ng nghe nh»ng ti‰ng nói bÃt ÇÒng và s¤n lòng thay Ç°i.Còn m¶t khía cånh khác Ç‹ xây d¿ng hình änh cho ViŒt Nam là Çi tìm nh»ng nét væn hóa Ƕc Çáo Ç‹ ti‰p thÎ cho du lÎch. TÙc là gìn gi» nh»ng hình änh mà th‰ gi§i nhìn qua là khó quên. NhÜng chính ngay ÇiŠu này cÛng Çòi hÕi chính phû CSVN và các cÃp cán b¶ ÇØng vì ham l®i nhÕ mà làm håi cä nܧc lâu dài.Thí dø nhÜ chuyŒn xäy ra næm 2004, khi ngôi làng xÜa c° t§i 1,000 tu°i cûa VN kêu cÙu. Theo các báo nhà nܧc lúc Çó thì ngôi làng Hòa Møc thu¶c phÜ©ng Trung Hòa, quÆn CÀu GiÃy, Hà N¶i, Çã tÒn tåi hÖn 1.000 næm, chÙa Ç¿ng nh»ng giá trÎ væn hóa, và m¶t bän s¡c c¶ng ÇÒng dân cÜ Ç¶c Çáo. VÆy mà ngôi làng c° duy nhÃt còn sót låi cûa thû Çô này Çang s¡p sºa bi‰n mÃt, nhÜ©ng ch‡ cho nh»ng d¿ án xây d¿ng chung cÜ cao tÀng, theo l©i kêu cÙu lúc Çó.Th¿c s¿, ham chi cái l®i nhÕ. Hãy hình dung Bangkok cûa Thái Lan, nÖi ÇÃt thû Çô ngày càng hËp và Çang trª thành m¶t trung tâm du lÎch và tài chánh ñông Nam Á, nhÜng ch§ hŠ có chuyŒn xóa s° các ngôi chùa, dù nhÕ th‰ nào, Ç‹ xây nhà cao tÀng nh¢m dÜ phòng cho quÓc t‰ thuê. Làm sao mà mÃy cái h¶p bê-tông và xi-mæng thay n°i nét ÇËp và sÙc quy‰n rÛ du khách nhÜ mái cong cûa chùa...Hay nhÜ trÜ©ng h®p m§i xäy ra ngay tuÀn này. Báo Hà N¶i M§i, sÓ ngày 29-6-2007 d¿a theo tin kš giä Uy ViÍn (TiŠn Phong) cho bi‰t m¶t ngôi ÇŠn c° xây tØ næm 1028 Çang g¥p cÖ nguy bÎ lÃn ÇÃt.Bän tin nhan ÇŠ "ñŠn ñÒng C°: L©i thŠ còn, lë nào Ç‹ ÇŠn bÎ lÃn mÃt?" vi‰t r¢ng, trích:"...ñŠn ñÒng C° nay thu¶c phÜ©ng Bܪi-quÆn Tây HÒ-Hà N¶i, th© thÀn TrÓng ñÒng. TÜÖng truyŠn, nh© thÀn TrÓng ñÒng ª ñan Nê- Yên ñÎnh- Thanh Hóa báo m¶ng, Vua Lš Thái Tông (Lš PhÆt Mã) Çã Çánh tan quân Chiêm Thành và trØ ÇÜ®c loån Ba VÜÖng, tránh cu¶c soán ngôi ÇÅm máu khi Vua cha Lš Thái T° qua Ç©i. Nh§ Ön thÀn, Vua Lš Thái Tông cho xây ÇŠn ª tây b¡c thành Thæng Long næm 1028, ÇÎnh lŒ hàng næm ljn ngày 4/4 âm lÎch bá quan væn võ phäi ljn t‰ lÍ. Các triŠu Çåi ti‰p nÓi thÜ©ng ljn ñŠn ñÒng C° d¿ h¶i thŠ, džc: "Làm con bÃt hi‰u, làm tôi bÃt trung, thÀn minh tru diŒt". Ngày này trª thành lÍ h¶i hàng næm cûa ngÜ©i dân ñông Xã-phÜ©ng Bܪi..." (h‰t trích)VÆy mà bây gi© UBND QuÆn Tây HÒ làm công viŒc c¡m mÓc gi§i theo bän ÇÒ 1994, chÙ không theo bän ÇÒ næm 1986 trong hÒ sÖ di tích quÓc gia, và "...ti‹u ban quän lš ÇŠn ñÒng C° kh£ng ÇÎnh, n‰u cæn cÙ vào bän ÇÒ 1994 thì ÇŠn chÌ n¢m tØ mép sông Tô LÎch Ç° vào mép ÇÜ©ng Hoàng Hoa Thám, mÃt t§i 2/5 diŒn tích ÇÃt."Th‰ là thêm m¶t cÖ nguy xóa s° m¶t nét ÇËp væn hóa ViŒt Nam. Nhà nܧc nên thÃy, du khách vào VN Çâu có mong Ç®i xem các nhà cao tÀng làm chi.ñó là chuyŒn ª Hà N¶i. Bây gi© t§i chuyŒn Sài Gòn: vÎ Ni SÜ Giäng SÜ PhÆt H†c hiŒn trø trì ngôi chùa TriŠu Châu, thu¶c Giaó H¶i PhÆt Giáo ViŒt Nam (nghïa là, giaó h¶i h®p pháp và thân nhà nÙÖc), ª QuÆn Gò VÃp, Sài Gòn, Çã gºi ÇÖn khi‰u nåi vì công an dùng båo l¿c trøc xuÃt, chi‰m chùa... HÒ sÖ gÒm nhiŠu ñÖn Çã gºi t§i nhiŠu gi§i chÙc trong nÙÖc nhÜng vÅn vô ích. ñiŠu h‰t sÙc quan ngåi r¢ng có vÈ nhÜ Çây không ÇÖn giän là chuyŒn chi‰m chùa vì lš do liên hŒ "giáo h¶i ngoài

luÒng." Nên thÃy r¢ng, chùa này n¢m trong m¶t nghïa trang, và có vÈ nhÜ nhà nܧc muÓn chÖi trò xã h¶i Çen Ç‹ chi‰m chùa, rÒi tÜÖng lai së quy hoåch, xóa s° cä chùa TriŠu Châu lÅn nghïa trang. Ai cÛng bi‰t r¢ng Çây là ÇÃt vàng, ÇÃt båc, nhÜng Thành Ñy tin là chÖi trò xã h¶i Çen së làm cho Thành Ñy không mang ti‰ng quy hoåch d¿ án cä trên ÇÃt chùa, mà chÌ mÜ®n tay cô hÒn các Çäng chi‰m chùa rÒi sau Çó Çám cô hÒn së xin hi‰n chùa, thì t¿ nhiên có ÇÃt r¶ng mà xây Çû thÙ. Th‰ nên, Thành H¶i PhÆt Giáo cÛng có vÈ nhÜ bó tay.NÖi Çây xin ghi låi ñÖn CÀu CÙu gÀn nhÃt:

"ñ÷N C„U CU C¶ng Hòa Xã H¶i Chû Nghïa ViŒt Namñ¶c LÆp T¿ Do HånhPhúcGò VÃp ngày 7 tháng 05 næm 2007ñ÷N C„U CU (L„N 4)V/v: Xin cÙu giúp tÆp th‹ chÜ ni chùa TriŠu Châu thoát khÕi s¿ tÃn công khûng bÓ cûa nhóm ngÜ©i lå m¥t.Kính gªi: - ThÜ©ng Tr¿c Thành Ñy TP. HCM- Ông Huÿnh Ng†c Thành Trܪng Ban Tôn Giáo TP. HCM- Hòa ThÜ®ng Thích Trí Quäng, Trܪng Ban Tôn Giáo TP. HCM- Trܪng Ban Ho¢ng Pháp GHPGVN- Bí ThÜ QuÆn Ñy QuÆn Gò VÃpKính thÜa Quš CÃp Lãnh ñåo.Chúng tôi là tÆp th‹ tu sï và PhÆt tº Chùa TriŠu Châu sÓ 67/22A Phan Væn TrÎ, F5, Q.Gò VÃp, TP.HCM gÒm:Phåm ThÎ Hoàng, Pháp danh NhuÆn Tâm; Phåm ThÎ ñào, Pháp danh HuŒ Tâm; Tôn N» Thùy Giang, Pháp danh HuŒ Tánh; NguyÍn ThÎ Kim HÒng, Pháp danh DiŒu Liên; TrÀn ThÎ Ng†c Thu, Pháp danh Tâm NguyŒn.ñÒng kính ÇÖn khÄn thi‰t kêu cÙu ljn ñäng, Nhà nܧc TP.HCM và Q.Gò VÃp giúp Ç« chúng tôi thoát khÕi s¿ khûng bÓ vŠ tinh thÀn và th‹ xác cûa m¶t sÓ ngÜ©i lå m¥t và chó d» Çang xâm chi‰m vào chùa TriŠu Châu k‹ tØ ngày 28/08/2006 ljn nay.TÆp th‹ tu sï và PhÆt tº chùa TriŠu Châu Çã có nhiŠu ÇÖn kêu cÙu ljn các CÃp Lãnh ñåo, ñäng, Nhà nܧc Tp HCM và ÇÎa phÜÖng xin giúp Ç« bäo vŒ an toàn tính mång, °n ÇÎnh ch° ª Ç‹ tu hành, bäo Çäm quyŠn t¿ do tính ngÜ«ng theo Hi‰n Pháp LuÆt nܧc C¶ng Hòa Xã H¶i Chû Nghïa ViŒt Nam.NhÜng ljn nay chÜa ÇÜ®c quš cÃp ñäng và Nhà Nܧc can thiŒp nên chúng tôi ti‰p tøc làm ÇÖn khÄn thi‰t kêu cÙu xin giúp Ç« cho chúng tôi s§m thoát khÕi cänh mÃt an ninh, gi»a TP.HCM mà ChÜ Ni và PhÆt tº Chùa không có ÇiŒn phäi chÎu cänh tÓi tæm, không th‹ h†c bài ÇÜ®c, tÃt cä các cºa Chùa ÇŠu bÎ ÇÆp phá, bäng Chùa thì bÎ b†n lå m¥t ljn cæng väi ÇÕ che lÃp, bäng hiŒu Chùa TriŠu Châu và ÇÎa chÌ, thân nhân và PhÆt tº phÜÖng xa không th‹ tìm thæm các thÀy tu ÇÜ®c. HiŒn tåi ChÜ Ni chùa TriŠu Châu Çang bÎ khûng bÓ cä ngày lÅn Çêm gi»a TP.HCM vang danh là t¿ do tín ngÜ«ng cûa dân t¶c ViŒt Nam.

TÆp th‹ Tu Sï, PhÆt Tº chúng con xin kêu cÙu các CÃp Lãnh ñåo, quan tâm ljn chùa TriŠu Châu Çã hoåt Ƕng thuÀn túy theo GHPG ViŒt Nam tØ 15 næm qua. Chúng tôi h‰t sÙc bi‰t Ön cûa ñäng và Nhà Nܧc.Trܧc khi ÇÜ®c s¿ giúp Ç« cûa Quš Ban tôi xin trân tr†ng bi‰t Ön.NÖi nhÆn:- Tòa soån báo Lao ñ¶ng- Væn phòng nhà báo TrÀn Båch ñ¢ng- Tòa soån báo Công AnñÒng kš tênTN. NhuÆn Tâm (Phåm ThÎ Hoàng)TN. HuŒ Tâm (Phan ThÎ ñào)TN. HuŒ Tánh (Tôn N» Thùy Giang)Ts. DiŒu Liên (TrÀn ThÎ Kim HÒng) Tu. Tâm NguyŒn (NguyÍn Ng†c Thu)."

Th¿c s¿, sao có chuyŒn ngang ngÜ®c nhÜ th‰? Vì sao Giáo H¶i PGVN không cÙu n°i chùa này? Có phäi vì Thành Ñy quy‰t tâm xóa s° chùa này hay không?N‰u nh»ng cán b¶ Thành Ñy chÌ nhìn ª tÀm mÙc vì l®i nhÕ nhÜ th‰, thì làm sao làm n°i vØa hòa hài xã h¶i và vØa tåo d¿ng ÇÜ®c hình änh væn hóa cho du lÎch VN? Gìn gi» ÇÜ®c các hình änh væn hóa tôn giáo nhÜ th‰, th¿c s¿ m§i là chi‰n lÜ®c lâu dài cho du lÎch VN vÆy. Xin làm Ön, hãy tha cho các ngôi chùa.

=END=

2- DiÍn ñàn Häi Ngoåi

- ñÒng bào TiŠn Giang Çang bi‹u tình ª Sàigon: Làm gì bây gi©?

ñinh Thiên VÛ

Khªi hành tØ 10g ngày 22-06-2007, tåi 171 Lš Chi‰n Th¡ng, TiŠn Giang, ÇÒng bào TiŠn giang, sau bao khó khæn Çã t§i Sàigon lúc 7g ngày 23-06-2007 và bi‹u tình trܧc Vãn phòng QuÓc H¶i 2, sÓ 194 Hoàng Vãn Thø, quÆn Phú NhuÆn, Sài Gòn. ñÒng bào tham d¿ bi‹u tình ÇÜ®c tæng cÜ©ng bªi ÇÒng bào ª Bình Phܧc, VÛng Tàu, Bà RÎa, An Giang và ñÒng Tháp. Con sÓ tham d¿ Çã lên ljn 300 ngÜ©i. M¥c dù phäi dÀm mÜa và có ngÜ©i Çã ngÃt xÌu, ÇÒng bào vÅn quy‰t tâm ti‰p tøc bi‹u tình và "bám trø" cho ljn khi nào nguyŒn v†ng cûa mình ÇÜ®c giäi quy‰t °n thÕa. Khi chúng tôi vi‰t bài này thì cu¶c bi‹u tình Çã kéo dài hÖn 9 ngày, và tin gi© chót là công an Sàigon Çang chuÄn bÎ Çàn áp b¢ng vÛ l¿c Çông bào cÛng nhÜ có tin m¶t ngÜ©i Çã bÎ công an quÆn 6 b¡t làm viŒc và có th‹ là Çã bÎ Çánh ch‰t!Tåi sao ÇÒng bào TiŠn Giang bi‹u tình?Nguyên nhân tr¿c ti‰p là lòng tham cûa các cán b¶ trong UBND TiŠn Giang, tåo ra d¿ án äo, công trình ma. H† lÃy c§ cÀn m¥t b¢ng ÇŠ làm khu công nghŒ phát tri‹n

kinh t‰, làm nhà thÜÖng, mª r¶ng ÇÜ©ng sá cho chÜÖng trình du lÎch, Ç‹ tØ Çó Çu°i ngÜ©i dân lÃy ÇÃt. H† bÒi thÜ©ng giá rÈ, sau Çó së bán låi v§i giá cao hÖn cho các Çåi gia hay nh»ng tÜ bän ÇÕ ViŒt Nam. Ai không chÎu bán ÇÃt thì bÎ các quan chÙc l®i døng quyŠn th‰ quÃy rÓi hay vô c§ b¡t giam. ñÒng bào TiŠn Giang trong cu¶c bi‹u tình Çã bày tÕ nh»ng bÙc xúc, Çau kh° cûa ÇÒng bào khi bÎ quan chÙc ÇÎa phÜÖng l®i døng chính sách cûa nhà nܧc Ç‹ cܧp Çoåt tài sän cûa nhân dân, trong Çó cä nh»ng c¿u chi‰n binh và nh»ng ngÜ©i có công v§i nhà nܧc.Nguyên nhân gián ti‰p là s¿ cai trΠǶc tài Ƕc Çäng cûa Çäng CSVN. Các Çäng viên CSVN che chª cho nhau và cÙ Çùn ÇÄy tØ cÖ quan này ljn cÖ quan khác ho¥c ÇÜa qua nh»ng toà án mà quan toà cÛng låi là Çäng viên CSVN! Tình trång vØa Çá banh vØa th°i còi chính là nguyên nhân bi‰n Çäng CSVN thành m¶t Çäng Mafia, bóc l¶t ngÜ©i dân m¶t cách tr¡ng tr®n. ñÒng bào TiŠn Giang Çã khi‰u kiŒn nhiŠu næm (tØ 1995) và hai lÀn ÇÜ®c chính quyŠn hÙa hËn giäi quy‰t khi ÇÒng bào TiŠn Giang khi‰u kiŒn tåi Trung Tâm Ti‰p Dân Mai Xuân ThÜÖng tåi Hà N¶i và lÀn thÙ hai trong dÎp h¶i nghÎ APEC Çang h†p tåi ViŒt Nam nãm 2006, nhÜng h† chÌ nhÆn ÇÜ®c nh»ng l©i hÙa suông cho qua chuyŒn và chÜa bao gi© ÇÜ®c cÙu xét thÆt s¿.Làm th‰ nào Ç‹ giäi quy‰t cho ÇÒng bào TiŠn Giang?Nh»ng Çòi hÕi chính Çáng cûa ÇÒng bào phäi ÇÜ®c giäi quyêt m¶t cách nhanh chóng, công b¢ng và minh båch trong tinh thÀn luÆt pháp cûa ViŒt Nam, phäi có s¿ giám sát cûa QuÓc H¶i nhÜ ÇÒng bào Çòi hÕi, và có lë hay n»a là dܧi s¿ giám sát cûa các t° chÙc nhân quyŠn quÓc t‰ hay thông tin quÓc t‰.Chính quyŠn trung ÜÖng ª Hà N¶i phäi ÇÙng ra giäi quy‰t cho ÇÒng bào mà không ÇÜ®c dùng Công An Ç‹ Çàn áp cu¶c biÈu tình b¢ng båo l¿c, và nhÃt là không ÇÜ®c dùng nh»ng biŒn pháp nhÖ bÄn nhÜ vu cáo ÇÒng bào là "phän Ƕng", hay chøp mÛ b¢ng các t¶i nhÜ "tuyên truyŠn chÓng Nhà nܧc CHXHCN ViŒt Nam", "âm mÜu lÆt Ç° chính quyŠn".Chính quyŠn ViŒt Nam không ÇÜ®c nh¡m m¡t làm ngÖ, dân kêu thì m¥c kŒ dân kêu, tham quan cÙ viŒc tung hoành tình trång "trên bäo dܧi không nghe". Các ngài trong quÓc h¶i, trong chính phû thì cÙ ba hoa nhÜ chû tÎch nܧc NguyÍn Minh Tri‰t: "N‰u m¶t Çäng thì có các cÖ ch‰ Ç‹ l¡ng nghe š ki‰n cûa ngÜ©i dân". NhÜng n‰u ai có khi‰u kiŒn, thì các Çäng viên ñàng CSVN binh v¿c lÅn nhau, tìm cách phân tán bà con, b¡t b§, Ç‹ làm chìm xuÒng nhÛng s¿ kiŒn tham nhÛng.Tác giä Çã tØng thú vÎ, nhÃt là câu cûa TT DÛng nói vŠ tham nhÛng trong bu°i tr¿c tuy‰n "NhiŠu nÖi, nhiŠu ngÜ©i m§i chÌ kiên quyêt chÓng tham nhÛng trên diÍn Çàn". ñây thÆt là m¶t dÎp may hi‰m có Ç‹ Chính quyŠn CHXHCNVN có th‹ chÙng minh l©i nói và hành Ƕng. Tác giä yêu cÀu Thû Tܧng NguyÍn TÃn DÛng, ngÜ©i có Çû thÄm quyŠn Ç‹ giäi quy‰t và hoàn toàn chiø trách nhiŒm cho hành Ƕng cûa các cán b¶ ª UBND và các cÖ quan công an:- Thû Tܧng hãy tåm ngÜng ngay chÙc vø cûa chû tÎch và phó chû tÎch UBND TiŠn Giang cùng các quan chÙc công an ª TiŠn Giang- Thû Tܧng hãy ra lŒnh công an Sàigòn không ÇÜ®c Çàn áp b¢ng vÛ l¿c v§i ÇÒng bào TiŠn Giang Çang bi‹u tình trܧc QuÓc H¶i 2 ª Sàigòn. TÃt cä các công an, dân quân không ÇÜ®c t¿ š phát Ƕng bÃt kÿ hành Ƕng vÛ l¿c, hãm doå, b¡t b§ các ÇÒng bào bi‹u tình trong tinh thÀn ôn hoà và bÃt båo Ƕng này. S¿ bÎt miŒng LM NguyÍn Væn Lš trܧc toà án Çã là m¶t hành Ƕng kém væn hoá cûa ViŒt nam, m¶t nhøc nhã cho toà án ViŒt Nam và tÜ®ng trÜng cho s¿ Çàn áp nhân quyŠn cûa

chính quyŠn ViŒt Nam. N‰u Thû tܧng DÛng Ç‹ cho công an Sàigon làm m¶t cu¶c Çàn áp ÇÒng bào TiŠn Giang ª Sài Gòn lÀn này, thì cá nhân Thû Tu§ng nói riêng và Çäng CSVN nói chung së phäi chÎu trách nhiŒm vŠ hành Ƕng này tru§c lÎch sº ViŒt Nam.- Thû Tܧng hãy ra lŒnh công an TiŠn Giang, Bình Phܧc, VÛng Tàu, Bà RÎa, An Giang và ñÒng Tháp không ÇÜ®c theo dõi, cän trª hay nhÛng nhiÍu bà con n‰u h† lên Saigòn bi‹u tình hay trª vŠ sau cu¶c bi‹u tình. H† Çang th¿c thi nh»ng ÇiŠu mà chû tÎch nܧc NguyÍn Minh Tri‰t rao bán ª häi ngoåi v§i ViŒt KiŠu nói riêng và quÓc t‰ nói chung ("Có m¶t Çäng nhÜng vÅn l¡ng nghe ÇÜ®c ti‰ng nói cûa nhân dân. ñäng là Çåi diŒn cûa nhân dân, vì nhân dân mà phøc vø.")- Thû Tܧng hãy ra nghÎ quy‰t tåm ngÜng ngay tÃt các các lŒnh Çu°i nhà, lÃy ÇÃt cûa UBND TiŠn Giang và các tÌnh nÖi mà dân oan Çang n¶p ÇÖn khi‰u kiŒn cho ljn khi có nh»ng quy‰t ÇÎnh cûa toà án nhân dân. TÃt cä các quan chÙc ngành an ninh ª nh»ng tÌnh này phäi ÇÜ®c thay Ç°i m§i.- Thû Tܧng hãy yêu cÀu Toà án Nhân dân xét xº tÃt cä các ÇÖn khi‰u kiŒn dܧi s¿ ki‹m soát công khai cûa ÇÒng bào, quÓc h¶i và báo chí trong và ngoài nܧc.Riêng ÇÓi v§i các công an Çang có nhiŒm vø bao vây ÇÒng bào bi‹u tình, hay ÇiŠu tra ngÀm, hæm d†a ÇÒng bào, tác giä yêu cÀu:- Các bån phäi ÇÓi xº tº t‰ và không ÇÜ®c xâm phåm vào tính mång hay gây thÜÖng tích cho ÇÒng bào. Các bån không ÇÜ®c nhÛng nhiÍu, d†a nåt ÇÒng bào. Các bån hãy nghï ljn sÓ phÆn các bån trong tÜÖng lai. Bao nhiêu ngÜ©i trong các bån së là ThÜ®ng Tܧng Công an, chû tÎch UBND, bao nhiêu ngÜ©i trong các bån hay con cái các bån bi‰t Çâu së là dân oan trong tÜÖng lai?- ñäng Çang chÓng tham nhÛng, dân oan khi‰u kiŒn tÙc là chÓng tham nhÛng. Các bån có džc thÃy bi‹u ng» không? "UBND TiŠn Giang phän ñäng lØa Dân". N‰u các bån Çàn áp dân oan tÙc là các bån ÇÙng vào phe "phän ñäng lØa Dân" à? Công an có nhiŒm vø cao quš là gi» an ninh trÆt t¿ cho xã h¶i, là bån cûa nhân dân chÙ không phäi là côn ÇÒ, là "ÇÒ m¡c dÎch" Çi giúp Ç« nh»ng quan tham, nh»ng cán b¶ tiêu c¿c. Các bån ÇØng Ç‹ bÎ l®i døng làm tay sai cho Çám cu§p ngày này. Tác giä dám ch¡c v§i các bån Thû Tܧng NguyÍn TÃn DÛng, B¶ Trܪng Công An Lê HÒng Anh së không bao gi© dám ra lŒnh các bån dùng vÛ l¿c v§i nhÛng ngu©i dân oan tay không, già y‰u, không nhà và Çói kh°, vì Çó là m¶t chuyŒn sai luÆt pháp, vi phåm nhân quyŠn quÓc t‰ và vô lÜÖng tâm theo Çåo lš ViŒt Nam. Các bån Çàn áp dân oan Ç‹ cho mÃy cán b¶ tiêu c¿c TiŠn Giang làm giàu làm có trên nܧc m¡t ÇÒng bào hay sao? Các bån giúp b†n cán b¶ tiêu c¿c thì các bån ÇÜ®c gì ngoài nh»ng khinh miŒt chºi b§i cûa ÇÒng bào và gia Çình? ñØng làm cái chuyŒn "Qušt làm Cam chÎu", "NgÜ©i ta æn Óc còn mình hÓt vÕ".V§i nh»ng ngÜ©i "quÓc gia nhÜng yêu c¶ng sän" nhÜ c¿u Thû Tܧng Võ Væn KiŒt và các Çäng viên CS "cÃp ti‰n" trong Çäng CSVN, tác giä rÃt thú vÎ v§i nh»ng š tܪng ti‰n b¶ cûa các ông, nhÃt là cûa ông KiŒt trong nh»ng cu¶c phát bi‹u gÀn Çây trên BBC, ViŒt Weekly trong tinh thÀn hoà giäi và hoà h®p dân t¶c. Tác giä ÇŠ nghÎ ông KiŒt và các Çäng viên CS "cÃp ti‰n" trong Çäng CSVN hãy can Çäm hÖn n»a, hãy làm m¶t cº chÌ ÇËp, lên tiêng m¶t câu bäo vŒ cho ÇÒng bào TiŠn Giang nhÜ ông KiŒt Çã lên ti‰ng Ç‹ cÙu mÃy con c†p ViŒt Nam. Ông KiŒt hãy yêu cÀu các công an Sàigon là nh»ng thu¶c hå ngày xÜa cûa ông khi ông còn là chû tÎch UBND TP HCM không ÇÜ®c dàn áp cu¶c bi‹u tình b¢ng vÛ l¿c. Hay hÖn n»a n‰u ông KiŒt có th‹ "phá rào chính trÎ cho ViŒt Nam", b¢ng cách Çích thân ông KiŒt Ç

‰n thæm hÕi và ti‰p t‰ Äm th¿c cho ÇÒng bào Çang bi‹u tình và ngæn ch¥n nh»ng thành phÀn c¿c Çoan trong BCT ñäng CSVN vÅn níu kéo m¶t ch‰ Ƕ Ƕc tài Ƕc Çäng, ÇÀy bÃt công trên ÇÃt nܧc ViŒt Nam và Çang tìm cách tåo m¶t Thiên An Môn ª ViŒt Nam. Sau cùng ÇÒng bào TiŠn Giang bi‹u tình ª trܧc QuÓc H¶i 2 Çang trông ch© nÖi các nhà tranh ÇÃu dân chû trong và ngoài nܧc nói lên ti‰ng nói cûa h†. NhÃt là ÇÒng bào häi ngoåi, các bån hãy tìm m†i cách Ç‹ th‰ gi§i bi‰t ljn cu¶c bi‹u tình, hãy giúp ÇÒng bào TiŠn Giang. ñÒng bào Çã nhÃt quy‰t bám trø cho ljn lúc Çòi hÕi chính Çáng cûa h† ÇÜ®c giäi quy‰t, vì th‰ vÃn ÇŠ cÀn thi‰t nhÃt ª Çây là bäo Çäm sÙc khoÈ và sinh mång cûa ÇÒng bào, vì tÆp Çoàn Mafia ñÕ ÇÙng sau lÜng Çäng CSVN, b†n tham quan và nh»ng ngÜ©i c¶ng sän c¿c Çoan Çang tìm m†i cách Ç‹ Çàn áp b¢ng vÛ l¿c cu¶c bi‹u tình này.Tác giä ÇŠ nghÎ các bån ª häi ngoåi hãy vÆn Ƕng, ûng h¶ tài chánh và chính thÙc xin chính phû ViŒt Nam cho phép m¶t phái Çoàn y t‰ vào thæm ÇÒng bào bi‹u tình. Phái Çoàn y t‰ này nên tr¿c thu¶c cÖ quan HÒng ThÆp T¿ quÓc t‰, hay thu¶c t° chÙc nhân quyŠn quÓc t‰ nhÜ Phóng Viên Không Biên Gi§i, Y Sï Không Biên Gi§i. N‰u chính quyŠn ViŒt Nam chÃp nhÆn cho ViŒt KiŠu và các cÖ quan thiŒn nguyŒn giúp Ç« cô nhi, xây chùa, xây nhà th©, lÆp Çoàn giäi oan cho ngÜ©i ch‰t, thì theo tác giä chính quyŠn phäi chÃp nhÆn së cho phép phái Çoàn y t‰ vŠ sæn sóc an sinh cho ÇÒng bào TiŠn Giang Çang bi‹u tình.ñÒng bào ª quê nhà Çang mong Ç®i nÖi ÇÒng bào häi ngoåi nói lên giùm nh»ng bÃt công ª quê nhà và nguyŒn v†ng ÇÜ®c ÇÓi xº công b¢ng, ÇÜ®c hܪng nh»ng quyŠn t¿ do cæn bän cûa con ngÜ©i nhÜ bao nhiêu træm triŒu ngÜ©i trên quä ÇÎa cÀu này.Nh»ng Çòi hÕi cûa ÇÒng bào TiŠn Giang phäi ÇÜ®c giäi quy‰t trong hòa bình!Cu¶c bi‹u tình bÃt båo Ƕng cûa Çông bào TiŠn Giang së thành công!ñinh Thiên VÛ

* Cu¶c bi‹u tình cûa ÇÒng bào TiŠn Giang và các nÖi tåi Sài Gòn Çã sang ngày thÙ 12

=END=

3- DiÍn ñàn QuÓc N¶i

- Suy nghï sau bài vi‰t "Thäo luÆn v§i Hà Sï Phu" cûa L» PhÜÖng

Phåm HÒng SÖn

Sau khi džc bài vi‰t "Thäo luÆn v§i Hà Sï Phu" cûa tác giä L» PhÜÖng, tôi có m¶t sÓ suy nghï, muÓn ÇÜ®c cùng chia sÈ v§i m†i ngÜ©i, nên månh dån vi‰t ra ª Çây.Tôi xin trích 04 Çoån sau Çây trong bài vi‰t trên Ç‹ làm cÖ sª cho nh»ng suy nghï cûa mình:Trích Çoån 1: "Hà Sï Phu ÇÜ®c Çào tåo nhÜ m¶t cán b¶ khoa h†c t¿ nhiên, nhÜng tØ khi ÇÃt nܧc bܧc vào th©i kÿ "Ç°i m§i", ông Çã quan tâm Ç¥c biŒt ljn tình hình vãn hoá, tÜ tܪng trong cái ch‰ Ƕ mŒnh danh "xã h¶i chû nghïa" mà ông ÇÜ®c Çào tåo và sinh sÓng. Khªi ÇÀu tØ tình trång g†i là "nghÎch lš" diÍn ra trong tÃt cä m†i lïnh v¿c cûa ch‰ Ƕ (nói m¶t Ç¢ng làm m¶t nÈo, lš thuy‰t cho là ÇËp Çë nhÜng th¿c hiŒn rÃt tÒi tŒ, møc Çích cho là cao thÜ®ng nhÜng hành Ƕng gian xäo...) ông Çã phæng ra cái cãn bŒnh cÓ h»u vŠ tinh thÀn không phäi chÌ cûa ch‰ Ƕ mà còn cûa cä cái c¶ng ÇÒng quÓc gia mà ông là m¶t thành phÀn. V§i ông, viŒc phê bình ch‰ Ƕ c¶ng sän hiŒn h»u do Çó chÌ là Çi‹m khªi hành Ç‹ vÜÖn t§i møc Çích cao hÖn là canh tân tÜ duy dân t¶c, vì theo ông "c¶ng sän chÌ là biŠu hiŒn cûa m¶t não trång ngàn Ç©i cûa dân t¶c". Trích Çoån 2: "NhÆn ra tính chÃt tÜ biŒn và không tܪng trong lš luÆn cûa Marx là ÇiŠu không m§i trong gi§i nghiên cÙu chû nghïa Marx tØ trܧc ljn nay. Tôi không có gì Ç‹ tranh cãi v§i Hà Sï Phu ª Çi‹m này. NhÜng vÃn ÇŠ cÀn bàn luÆn ª Çây chính là nh»ng luÆn cÙ mà tác giä ÇÜa ra Ç‹ phê phán Marx: thay vì cÓ g¡ng Çi vào tìm hi‹u tØ cái hŒ thÓng suy luÆn n¶i tåi cûa h†c thuy‰t Marx Ç‹ chÙng minh, tác giä

låi d¿a vào rÃt nhiŠu thÙ không có trong Marx, không phäi cûa Marx, nh»ng cái Çã bÎ bi‰n thái, bÎ ng¶ nhÆn, tØ rÃt nhiŠu nguÒn khác nhau - quan tr†ng nhÃt là tØ thÙ š thÙc hŒ phän Marx trong ch‰ Ƕ mŒnh danh "chû nghïa xã h¶i hiŒn th¿c" c¶ng v§i nh»ng công kích dÍ dãi cûa các loåi chû nghïa chÓng c¶ng ra Ç©i trong cu¶c Chi‰n tranh Lånh trong th‰ k› trܧc nay vÅn còn tàn dÜ - qua Çó xây d¿ng nên m¶t thÙ hình änh giä ÇÎnh vŠ "chû nghïa Mác" Ç‹ phê phán và làm cho s¿ phê phán Ãy mÃt Çi s¿ nghiêm chÌnh cÀn phäi có."Trích Çoån 3: "VÃn ÇŠ nhìn låi bän s¡c truyŠn thÓng dân t¶c, qua s¿ phân tích cûa tác giä, Çã mang nhiŠu Çi‹m Ƕc Çáo, nhÜng cÛng có nhiŠu ÇiŠu tuÿ tiŒn, khó thuy‰t phøc. CÛng nhÜ v§i "chû nghïa Mác-Lênin", chuÄn m¿c tác giä d¿a vào Ç‹ phê phán nh»ng nhÜ®c Çi‹m trong vãn hoá c° truyŠn cûa ngÜ©i ViŒt là nŠn Vãn minh ÇÜ®c tác giä coi là tiêu bi‹u cho Trí tuŒ, Khoa h†c, Dân chû, Nhân quyŠn th‹ hiŒn trong ch‰ Ƕ tÜ bän hiŒn Çåi. D¿a trên tiêu chuÄn Ãy mà xét thì vãn hoá c° truyŠn cûa ViŒt Nam cho ljn bây gi© vÅn gi¤m chân trong cái nŠn vãn hoá châu Á th©i nông nghiŒp thi‰u nãng Ƕng, thi‰u duy lš, thi‰u rành måch, bi‹u hiŒn rÃt cø th‹ cä trong ch‰ Ƕ c¶ng sän mŒnh danh "tiên ti‰n" hiŒn nay.Trong s¿ nhÆn xét t°ng quát Ãy, có m¶t ÇiŠu ÇÜ®c tác giä quan tâm Ç¥c biŒt, quan tr†ng ljn mÙc coi Çó là cái tŒ håi nhÃt cûa dân t¶c, khi‰n con dân ViŒt Nam chúng ta "không th‹ Çi xa", t¿ mình làm "mÃt quyŠn làm chû xã h¶i" ho¥c khä nãng làm chû có th‹ "bÎ diŒt tÆn gÓc": Ãy là cái s¿ kiŒn chúng ta là m¶t dân t¶c ÇÜ®c tác giä x‰p vào nh»ng dân t¶c "không có TÜ tܪng hay coi nhË TÜ tܪng" ("ThÜ gºi ñ‡ Månh Tri")!"Trích Çoån 4: "Có th‹ tác giä së cho r¢ng nh»ng phân tích cûa ông không phäi là m¶t thÙ chÌ trích bi quan vŠ dân t¶c mình mà chÌ là m¶t s¿ phän tÌnh, diÍn Çåt có hÖi cÜ©ng ÇiŒu, gay g¡t thì cÛng chÌ xuÃt phát tØ n‡i mong mÕi ÇÃt nܧc mau thoát ra khÕi cái vÛng lÀy trì trŒ Ç‹ có th‹ bܧc nhanh lên con ÇÜ©ng vãn minh trí tuŒ cûa loài ngÜ©i. Chúng ta chia sÈ nh»ng Üu tÜ, nh»ng d¢n v¥t cûa ông trܧc s¿ xuÓng cÃp vŠ vãn hoá cûa xã h¶i hiŒn nay và hi‹u ÇÜ®c cái khát khao cûa ông muÓn Çem vào cu¶c sÓng m¶t cái gì có th‹ g†i là "tº t‰" hÖn cho nh»ng gì mà chúng ta Çang có. NhÜng khi phân tích m¶t cách có hŒ thÓng nh»ng gì tác giä vi‰t, tôi thÃy, nhÜ Çã nói qua ª trên, cách x§i lên s¿ kiŒn, lš giäi vÃn ÇŠ cûa ông Çã quá nghiêng vŠ phÀn ÇÓi chi‰u ki‹u lôgích hình thÙc, không có cÖ sª trong th¿c t‰, nhÃt là låi ÇÜ®c diÍn Çåt b¢ng m¶t lÓi vi‰t có tính chÃt cÜ©ng ÇiŒu, Çä kích, châm ch†c, ÇÀy cäm tính ki‹u "vãn nghŒ" nên không có Çû s¿ khách quan, chØng m¿c Ç‹ ÇÜ®c xem là nh»ng suy tܪng chính luÆn nghiêm chÌnh Çáng mong muÓn."1. L» PhÜÖng có tình cäm trân tr†ng và chia sÈ v§i tinh thÀn yêu nܧc, dành nhiŠu tâm huy‰t, sÙc l¿c cho nh»ng vÃn ÇŠ tr†ng Çåi cûa xã h¶i, ÇÃt nܧc cûa Hà Sï Phu. Tuy th‰, tr†ng tâm bài vi‰t cûa L» PhÜÖng là phê phán cách lÆp luÆn cûa Hà Sï Phu trong các ti‹u luÆn cûa ông. L» PhÜÖng Çã cho thÃy m¶t tinh thÀn tÌnh táo Ç‹ phê phán trong tình cäm yêu m‰n gi»a nh»ng ngÜ©i cùng Çang trên con ÇÜ©ng Dân chû, tránh ÇÜ®c thái Ƕ tung hô, ca ng®i thi‰u thÆn tr†ng khi m§i thÃy nh»ng hiŒn tÜ®ng, bi‹u hiŒn bên ngoài cûa cá nhân hay t° chÙc vì "Dân chû" Çã diÍn ra trong th©i gian gÀn Çây, mà hŒ løy cûa nó Çã rõ.2. M¥c dù chÜa có ÇiŠu kiŒn ÇÓi chi‰u và ki‹m chÙng nh»ng lÆp luÆn cûa L» PhÜÖng vŠ chû nghïa Marx khác v§i cÖ sª phê phán cûa Hà Sï Phu, tôi thÃy cách lÆp luÆn, phân tích cûa L» PhÜÖng có s¿ thuy‰t phøc (minh båch, logic). ñiŠu này cho ta thÃy tinh thÀn phê phán phäi d¿a trên d» liŒu khách quan và chính xác cho dù có cùng Çi ljn m¶t k‰t luÆn là "s¿ tÜ biŒn và không tܪng" ª trong chû

nghïa Marx, Çây chính là cÖ sª cho m¶t tÜ duy Ƕc lÆp có th‹ t¿ Çánh giá ÇÜ®c tình hình s¿ kiŒn m¶t cách khách quan, chính xác, không phø thu¶c vào các k‰t luÆn Çã có ho¥c s¿ Òn ào cûa dÜ luÆn. ñây cÛng chính là vÃn ÇŠ phong trào dân chû cho ViŒt nam Çã g¥p phäi trong th©i gian vØa qua.3. S¿ khái quát ÇÓi v§i tính cách dân t¶c cûa Hà Sï Phu, theo tôi, cÛng có phÀn phi‰n diŒn và n¥ng nŠ, cho dù nhÜ L» PhÜÖng suy Çoán là có th‹ do tác giä "cÜ©ng ÇiŒu" Ç‹ gây hiŒu quä cho nhÆn thÙc cûa dân chúng. Tuy nhiên, vŠ vÃn ÇŠ này, theo tôi, phäi thÆn tr†ng vì Ç¥c Çi‹m tính cách cûa m¶t dân t¶c ÇÜ®c th‹ hiŒn ª nhiŠu chiŠu kích khác nhau (không chÌ ª tÜ tܪng...) và nó bÎ änh hܪng, áp ch‰ bªi nhiŠu y‰u tÓ. HÖn n»a, n‰u ÇÜa ra m¶t nhÆn ÇÎnh thái quá dÍ làm cho ta bi quan, t¿ ti ho¥c ngÜ®c låi nhÜ Çã xäy ra. Theo tôi cä hai thái c¿c Çó cÀn tránh. Tôi cÛng suy Çoán, có lë do rÃt bÙc xúc v§i nh»ng nhiÍu nhÜÖng cûa th©i cu¶c và trãn trª v§i ÇÃt nܧc nên Hà Sï Phu Çã cÓ tình ÇÜa ra m¶t nhÆn ÇÎnh có phÀn gay g¡t ÇÓi v§i chính dân t¶c mình (chính mình?) Ç‹ ÇŠ cao s¿ cÀu thÎ, cÀu ti‰n chæng. Còn n‰u Çó là nhÆn ÇÎnh th£ng th¡n cûa tác giä (Hà Sï Phu) thì Çó cÛng không phäi là ÇiŠu lå, bªi trܧc Çó Çã có nhiŠu h†c giä ÇÜa ra nh»ng nhÆn ÇÎnh tÜÖng t¿ (ví dø: h†c giä TrÀn Tr†ng Kim Çã liŒt kê m¶t loåt tính xÃu có tính ph° quát cho dân t¶c ViŒt trong tác phÄm ViŒt nam sº lÜ®c: hay có tính tinh v¥t, cÛng có khi qu› quyŒt, và hay bài bác nhåo ch‰. ThÜ©ng nhút nhát, hay khi‰p s®, tâm ÇÎa nông n°i, hay làm liŠu, không kiên nhÅn, kiêu ngåo và hay nói khoác,...). Theo tôi, m¶t câu chê "quá tay" luôn Çem låi ÇiŠu tÓt ÇËp cho ÇÓi tÜ®ng nhiŠu hÖn ÇÓi v§i m¶t l©i khen "hào phóng". S¿ gay g¡t, khái quát Çó cûa Hà Sï Phu, cho dù tôi không hoàn toàn ÇÒng š, là m¶t tâm huy‰t rÃt xúc Ƕng. Tôi cÛng ÇÒng š v§i L» PhÜÖng "Cái 'bãi lÀy'" mà dân t¶c Çang vùng vÅy thoát ra không quá "nhão nhËt'", nhÜng ch¡c ch¡n së cÀn rÃt nhiŠu tâm huy‰t và s¿ quy‰t liŒt.4. Các bài ti‹u luÆn cûa Hà Sï Phu (nhÜ L» PhÜÖng cãn cÙ Ç‹ phê phán), theo tôi, cái quan tr†ng nhÃt là Çã ÇÜa ra ÇÜ®c Çúng vÃn ÇŠ rÃt th©i s¿ và chính xác cûa bÓi cänh ViŒt nam và cách vi‰t, cách lÆp luÆn Çã g®i mª ÇÜ®c nh»ng suy tÜ, thúc giøc ÇÜ®c lòng t¿ tr†ng cûa ngÜ©i džc ÇÓi v§i nh»ng vÃn ÇŠ xã h¶i, chính trÎ, Çó là cái rÃt cÀn ÇÓi v§i m¶t xã h¶i muÓn phát tri‹n (š thÙc công dân phäi månh). ñúng là cách vi‰t cûa Hà Sï Phu có mang hÖi hܧng châm bi‰m, sâu cay ki‹u các cø ÇÒ ngày xÜa, nhÜ cách nói cûa L» PhÜÖng là " vãn nghŒ". NhÜng theo tôi, m‡i ngÜ©i có m¶t vãn phong khác nhau Ç‹ truyŠn Çåt suy nghï cûa mình ljn m†i ngÜ©i, miÍn là nó hiŒu quä (dÍ hi‹u, chính xác và lay Ƕng). V§i cách nhìn th‰, cách vi‰t cûa Hà Sï Phu, cho dù là " vãn nghŒ", Çã là m¶t cách thÙc tÓt (ít ra là ÇÓi v§i cái cÀn truyŠn täi cûa Hà Sï Phu). HÖn n»a, theo tôi, vai trò cûa vãn nghŒ, vãn h†c cÛng rÃt quan tr†ng trong viŒc truyŠn täi tÜ tܪng, Çôi khi còn hiŒu quä hÖn cách vi‰t hàn lâm, khoa h†c khô khan. Tôi nh§ låi có m¶t tác phÄm væn h†c Çã tØng ÇÜ®c coi là nguyên nhân dÅn ljn phong trào giäi phóng nô lŒ ª Hoa kÿ và sau khi cu¶c chi‰n Nam- B¡c k‰t thúc (phe bãi bÕ ch‰ Ƕ nô lŒ chi‰n th¡ng) Abraham Lincohn Çã g¥p ngay tác giä Ç‹ cäm Ön. Và cÛng có nhiŠu ví dø tÜÖng t¿ ngay ª ViŒt nam, nhÜ m¶t sÓ tác phÄm cûa DÜÖng Thu HÜÖng, NguyÍn Huy ThiŒp, Bäo Ninh... Çích th¿c là væn nghŒ nhÜng Çã có tác døng ÇÓi v§i ti‰n b¶ cho xã h¶i, cho dù chÜa tåo ra ÇÜ®c s¿ thay Ç°i lÎch sº nhÜ trÜ©ng h®p trên ª Hoa kÿ.5. Tinh thÀn ÇÓi thoåi, phän biŒn cûa L» PhÜÖng Çã cho ta m¶t s¿ yên tâm là cách phän biŒn nhÜ th‰ së dÅn ljn nh»ng ÇÓi thoåi rÃt b° ích, khoa h†c, nhân bän, tránh ÇÜ®c nh»ng thành ki‰n, ÇÓ kœ, hËp hòi. chû quan, chøp mÛ, cãi vã rÃt vô

ích và nguy hi‹m cho xã h¶i mà hai trÜ©ng phái "thân c¶ng" và "chÓng c¶ng" rÃt hay xäy ra. Cách phän biŒn Çó ÇiŠm Çåm, trân tr†ng, nhÜng cÛng rÃt th£ng th¡n. Tôi tin r¢ng ÇiŠu Çó së dÅn ljn tìm ra chân lš, s¿ thÆt mà cä ngÜ©i phän biŒn lÅn ngÜ©i bÎ phän biŒn së cùng ÇÒng š, ho¥c ít ra là hai bên së vÅn coi nhau là nh»ng ngÜ©i Çáng tr†ng (ljn Çây, nghï ljn nh»ng bài vi‰t phê phán trên báo Nhân Dân và Tåp chí C¶ng sän thì rÃt buÒn lòng). Phong cách tranh luÆn, phän biŒn nhÜ vØa nói không phäi chÜa bao gi© có (th©i ViŒt nam còn là thu¶c ÇÎa cûa Pháp, các cu¶c bút chi‰n gi»a các trí thÙc ViŒt nam lúc Çó cÛng luôn theo nguyên t¡c lÎch thiŒp, th£ng th¡n nhÜ th‰), nhÜng chÌ ti‰c r¢ng Çã rÃt lâu, tØ 1954 ljn nay ª miŠn B¡c và 1975 ljn nay trên toàn cõi ViŒt nam, s¿ thÓng trΠǶc Çoán vŠ tÜ tܪng Çã loåi bÕ mÃt tinh thÀn tranh biŒn cÀn thi‰t Çó. ñiŠu vui mØng là tinh thÀn Çó Çang ÇÜ®c tái lÆp, nhÜng chÜa phäi trên hŒ thÓng chính thÓng cûa nܧc ViŒt nam. 6. Hy v†ng tØ bài vi‰t phän biŒn cûa L» PhÜÖng së có nh»ng phän hÒi tích c¿c không chÌ tØ ngÜ©i bÎ phän biŒn và së tåo nên m¶t truyŠn thÓng phän biŒn khoa h†c, ÇËp cho nŠn h†c thuÆt và xã h¶i nói chung. ñó cÛng là Çóng góp Ç‹ m†i ngÜ©i có cái nhìn khách quan hÖn vÜ®t lên nh»ng š nghï "khách quan" trong cái "chû quan" cûa cá nhân.7. TÃm lòng træn trª, tâm huy‰t v§i s¿ phát tri‹n cûa dân t¶c, s¿ uyên bác, ÇiŠm Çåm, th£ng th¡n, tr†ng thÎ trong nghiên cÙu tranh luÆn cûa các bÆc trí thÙc Çi trܧc nhÜ cûa hai ông L» PhÜÖng, Hà Sï Phu và các bÆc cao niên khác së luôn là nguÒn cäm hÙng, Ƕng l¿c, là tÃm gÜÖng cho l§p ngÜ©i Çi sau nhÜ chúng tôi. Hà n¶i,02/07/2007Phåm HÒng SÖn

=END=

4- Tham Khäo

- Tình hình ViŒt Nam và quan hŒ quÓc t‰

TrÜÖng ñình Trung

Thông-tin vŠ Viêt-Nam thÜ©ng trái ngÜ®c nhau. Tin vŠ mÙc tæng trܪng kinh-t‰ cao xen lÅn v§i hình änh nghèo nàn cùng c¿c cûa ngÜ©i dân quê. Có tin vŠ VN s¡p trª thành h¶i-viên không thÜ©ng-tr¿c cûa H¶i-ÇÒng Bäo-An LHQ, låi cÛng có tin Trung quÓc Çang lÃn chi‰m Çäo TrÜ©ng-Sa trên bi‹n ñông cûa VN. Tin VN vào WTO ÇÜ®c theo sau ngay v§i tin chính-quyŠn Hà-N¶i b¡t b§ Çàn áp nh»ng nhà ÇÃu tranh Dân-Chû và Nhân-quyŠn. V.v... Trܧc tình trång mâu thuÅn tin-tÙc nhÜ vÆy, viŒc tìm hi‹u vŠ TµNH-HµNH t°ng quát cûa VN trong bÓi cänh bang-giao quÓc-t‰ v§i các cÜ©ng quÓc, thi‰t nghï, là m¶t ÇiŠu cÀn thi‰t cho bÃt kÿ ngÜ©i VN nào quan tâm ljn vÃn ÇŠ th©i-s¿. Nh»ng dòng sau Çây chính là m¶t n‡-l¿c khiêm tÓn theo hܧng Çó và phÀn nào b¶c båch n‡i Üu-tÜ vŠ Quê-hÜÖng ñÃt-Nܧc.

ñäng C¶ng-Sän VN:

HiŒn nay Çäng CSVN có chØng 3.1 triŒu Çäng viên trên toàn quÓc. L¿c lÜ®ng này ti‰p tøc duy-trì s¿ Ƕc-quyŠn chính-tri d¿a vào ÇiŠu 4 Hi‰n-pháp næm 1992 theo Çó: "Çäng CS là l¿c-lÜ®ng lãnh-Çåo Nhà-Nܧc và Xã-h¶i". ñây là m¶t s¿ sao chép ÇiŠu thÙ 6 trong Hi‰n-pháp cûa Liên-Sô trܧc kia. V§i ÇiŠu 4 Çó, Çäng CS trª thành m¶t tÆp-Çoàn có quyŠn-l¿c vô hån, vÜ®t lên trên cä Chính-quyŠn và LuÆt-pháp; trª thành m¶t trª l¿c l§n-lao cho nŠn Dân-chû và phát-tri‹n cûa ñÃt-Nܧc trong suÓt mÃy chøc næm qua; là nguÒn-gÓc cûa quÓc-nån tham-nhÛng và m†i bæng hoåi Çåo-ÇÙc khác cûa xã-h¶i VN hôm nay; là nguyên-nhân gây ra t°n thÃt lãnh-th° l§n lao cho T°-quÓc vŠ tay kÈ thù B¡c phÜÖng trong nh»ng næm 1999-2000.Sau ngày Liên-sô, thành-trì cûa khÓi CS th‰-gi§i, søp Ç°, Çäng CSVN rÖi vào khûng hoäng tÜ-tܪng, n¶i-b¶ trung-ÜÖng b¡t ÇÀu có nh»ng phân-hoá quan-Çi‹m vŠ vai trò cûa ñäng, cÖ-cÃu chính-quyŠn, chính-sách kinh-t‰ và quan-hŒ ÇÓi ngoåi. Tiêu bi‹u nhÜ Lê-hÒng-Hà, TrÀn-xuân-Bách ÇŠ nghÎ xoá bÕ ÇiŠu 4 HP; Nguy‹n-SÏ-Dûng (phó chû-nhiŒm VP QuÓc-h¶i) Çòi thành-lÆp ñåi-nghÎ-Ch‰; TrÀn-Khuê, NguyÍn thanh Xuân kêu g†i chÃp-nhÆn ch‰-Ƕ Ça Çäng. Nh»ng ngÜ©i khác nhÜ Hoàng-minh-Chính ly khai ñäng, TrÀn-ñ¶ lš-luÆn r¢ng cæn-nguyên sâu xa cûa tham-nhÛng chính là ª cÖ-ch‰ Ƕc-quyŠn lãnh-Çåo cûa ñäng. VŠ ÇÓi-ngoåi, trung-ÜÖng ñäng chia hai phe rõ-rŒt: m¶t phe chû-trÜÖng quan-hŒ ch¥t chë v§i Trung-quÓc, phe kia muÓn b¡t tay v§i phÜÖng Tây; nhÃt là MÏ. VÃn ÇŠ ñ°i M§i cÛng gây ra nh»ng tranh-cãi kÎch-liŒt trong gi§i lãnh-Çåo cao cÃp cûa ñäng.Nhìn chung, phe chû-trÜÖng thân thiŒn v§i Trung-quÓc có Üu-th‰ trong Quân-Ƕi NDVN và l¿c-lÜ®ng CA và phe này vÅn còn rÃt månh trong Trung-ÜÖng ñäng. NhÜng phe chû-trÜÖng thân Tây-phÜÖng låi g¥t hái ÇÜ®c nhiŠu thành-quä r¿c-r« trong công-viŒc ñ°i M§i. ñåi-h¶i 10 næm ngoái là m¶t n‡ l¿c dung-hòa Ç‹ gi» s¿ cân-b¢ng trong Trung-ÜÖng cûa ñäng. SÓ-lÜ®ng u›-viên cûa gi§i quân-s¿ và công-an gia tæng, nh»ng u›-viên cûa B¶ Ngoåi-Giao bÎ loåi. Trong lúc Çó, nh»ng chÙc-vø quan-tr†ng nhÜ Chû-tÎch Nhà-nܧc và Thû-tܧng låi ÇÜ®c giao cho phe ñ°i M§i. Nông-ÇÙc-Månh ÇÜ®c gi» låi Ç‹ làm vai trò trung-gian. Cä hai phe trên Çây có m¶t Çi‹m chung: Çó là không phe nào Çi xa ljn ch‡ tØ bÕ s¿ Ƕc-quyŠn lãnh-Çåo cûa ñäng và chÃp nhÆn hŒ-thÓng dân-chû Ça-Çäng. ñiŠu Çó có nghïa là Çäng CSVN vÅn còn là trª-ngåi l§n nhÃt trên con ÇÜ©ng Dân-chû-hoá ñÃt-Nܧc và công cu¶c ÇÃu-tranh cho Nhân-quyŠn và Dân-chû còn nhiŠu cam go.

Phong-trào ÇÃu tranh cho nhân-quyŠn và dân-chûTrong suÓt mÃy chøc næm qua, nhân-dân VN Çã không ngØng ÇÃu-tranh cho Nhân-quyŠn và Dân-chû dܧi nhiŠu hình-thÙc và qua nhiŠu giai-Çoån thæng-trÀm. Càng ngày cu¶c ÇÃu tranh càng lan r¶ng, càng thu hút nhiŠu hÖn lÜ®ng ngÜ©i tham gia, k‹ cä nh»ng c¿u Çäng viên CS cao-cÃp. Ngoài nh»ng tên tu°i tiên phong nhÜ BS NguyÍn-Çan-Qu‰, GS ñoàn-vi‰t-Hoåt, LM NguyÍn-væn-Lš, NguyÍn-chí-ThiŒn, Hà-sï-Phu, c¿u tܧng TrÀn-ñ¶,TS NguyÍn-thanh-Giang, Hoà-thÜ®ng HuyŠn-Quang, Quäng-ñ¶, v.v... Trong nh»ng næm gÀn Çây chÙng ki‰n s¿ liên k‰t cûa nh»ng ngÜ©i ÇÃu tranh trong nh»ng t°-chÙc có quy-mô hÖn. Hoåt-Ƕng ÇÃu-tranh không còn r©i råc nhÜ trܧc; trái låi các chi‰n-sï ÇÃu-tranh Çang tìm cách tÆp-h®p låi v§i nhau, tÆn døng các phÜÖng tiŒn thông-tin tân ti‰n, và nh© vÆy thu hút månh hÖn s¿ quan-tâm và ûng h¶ cûa quÓc-t‰.Mª ÇÀu cûa n‡ l¿c tÆp-h®p là viŒc phøc-hoåt Çäng Dân-Chû do ông Hoàng-minh-Chính khªi xܧng. K‰ ljn là s¿ ra Ç©i cûa nhóm 8406 v§i Tuyên-ngôn T¿-do Dân-

Chû cho ViŒt-Nam do 118 nhà ñÃu-tranh Dân-chû ª trong nܧc kš tên. Bän Tuyên-ngôn nêu rõ viŒc Çäng CS cܧp Çoåt thành-qûa cûa cu¶c ÇÃu-tranh giành Ƕc-lÆp và áp-Ç¥t chû-nghïa CS lên trên Quê-hÜÖng. Tuyên-ngôn chÌ ra tính-cách phän Dân-chû cûa ch‰-Ƕ Ƕc Çäng và giäi-pháp duy-nhÃt Çi ljn Dân-chû là thay th‰ triŒt Ç‹ ch‰-Ƕ Ƕc-tài hiŒn nay v§i m¶t th‹-ch‰ Ça-Çäng b¢ng phÜÖng-thÙc bÃt-båo-Ƕng. Có-th‹ nói r¢ng, cho ljn nay, Tuyên-ngôn cûa nhóm 8406 là m¶t phän-änh lš-thuy‰t tÜÖng ÇÓi hoàn-chÌnh cûa quá-trình ÇÃu-tranh cho Dân-chû ª trong Nܧc.Ngoài ra trong nh»ng næm gÀn Çây, s¿ khi‰u-kiŒn cûa ngÜ©i dân ÇÓi v§i chính-quyŠn CS kh¡p nÖi trên toàn-quÓc gia-tæng v§i sÓ-lÜ®ng rÃt l§n. Nh»ng cu¶c Çình-công cûa công-nhân các häng-xܪng cÛng ngày càng nhiŠu. Vø bi‹u-tình r Àm-r ¶ cûa nông-dân Thái-Bình Çã làm rung-Ƕng cä Nܧc. Lúc này h àng træm ÇÒng-bào tØ TiŠn-Giang kéo lên Sài-Gòn bi‹u-tình trong nhiŠu ngày phän-ÇÓi cán-b¶ CS cܧp-Çoåt ÇÃt-Çai cûa Dân. Nh»ng cu¶c bi‹u-tình nhÜ vÆy trܧc Çây 20 næm không hŠ xäy ra dܧi ch‰-Ƕ CS, nay låi xäy ra thÜ©ng-xuyên hÖn.Tuy vÆy phong-trào ÇÃu-tranh Dân-chû, do hoàn-cänh Ç¥c-biŒt cûa ñÃt-Nܧc trong ch‰-Ƕ công-an-trÎ, vÄn còn ª giai-Çoån t¿-phát và phÃn-tán, chÜa hoàn-toàn bܧc vào giai-Çoån ÇÜ®c t°-chÙc ch¥t-chÈ và tÆp-trung; chÜa ÇÜ®c s¿ hܪng-Ùng r¶ng-rãi cûa quÀn-chúng. ñåi-bi‹u cûa các giai-tÀng xã-h¶i chÜa tham-gia Çông-Çû theo m¶t tì-lŒ tÜÖng-xÙng trong hàng-ngÛ ÇÃu-tranh. CÖ-sª xã-h¶i làm nŠn-täng cho s¿ ra Ç©i các chính-Çäng Çåi-diŒn cho các khuynh-hܧng chính-trÎ khác-biŒt cûa các giai-cÃp, tôn-giáo, hay Çoàn-th‹ chÜa phát-tri‹n Çúng mÙc.

Kinh-t‰ trong nܧcM¶t cách t°ng-quát, kinh-t‰ VN Çã liên-tøc phát-tri‹n trong suÓt hai thÆp-niên vØa qua, v§i mÙc tæng-trܪng khá cao, trung-bình 7.3 % m°i næm (World Bank, Department Group data), næm 2005 Çåt 8.4 %, næm 2006 8%. ñây là mÙc tæng-trܪng cao trên th‰-gi§i, chÌ ÇÙng sau Trung-quÓc.K‹ tØ næm 1987, Viet-Nam CS chuy‹n dÀn tØ nŠn kinh-t‰ chÌ-huy sang kinh-t‰ thÎ-trÜ©ng,khªi ÇÀu b¢ng viŒc giäi-phóng nông-nghiŒp khÕi ch‰-Ƕ h®p-tác-hoá, phân-phÓi ÇÃt-Çai cho nông-dân theo ch‰-Ƕ khoán-nhÜ®ng, bãi-bÕ s¿ khÓng-ch‰ giá-cä ÇÓi v§i hàng-hoá và dÎch-vø, xoá-bÕ viŒc ngæn sông cÃm ch®, và giäi-tÕa s¿ bao-cÃp dành cho các cÖ-sª kinh-t‰ quÓc-doanh.ñÓi ngoåi, v§i s¿ trung-gian cûa NhÆt và C¶ng-ÇÒng Âu-châu, næm 1993 ViŒt-Nam khªi ÇÀu ÇÜ®c World Bank, thông qua International Development Association, cho vay 2 tÌ dollars không lãi-suÃt. Sau khi bình-thÜ©ng-hoá quan-hŒ v§i MÏ, World Bank và IMF ti‰p-tøc giúp VN dܧi chÜÖng-trình Xóa-Çói Giäm-nghèo (Poverty Reduction programs) thông qua các tài-tr® nông-nghiŒp, cÖ-sª hå-tÃng, trÜ©ng h†c, y-t‰, v.v...T°ng-c¶ng VN Çã nhÆn chØng hÖn 6 tÌ dollars tín-døng không lãi-suÃt (interest-free credits). Ngoåi-viŒn chi‰m t§i gÀn 15% ngân-sách chi-tiêu Nhà-nܧc.Ngoài ra World Bank Çã hành-xº nhÜ là m¶t chÙc næng ÇiŠu h®p (co-oridnator) giúp VN vay m‡i næm chØng 3 tÌ dollars tØ hÖn 30 cÖ-sª quÓc-t‰ khác nhau dܧi nhiŠu dång-thÙc tr®-giúp tri-thÙc và kÏ thuÆt trong các lãnh-v¿c xây-d¿ng ÇÜ©ng-sá, mång lܧi ÇiŒn-l¿c, trÜ©ng-h†c, in Ãn sách giáo-khoa, các cÖ-sª và dÎch-vø y-t‰, các chÜÖng-trình huÃn-luyŒn y-tá, cung-cÃp tín-døng cho nông-dân, cäi-thiŒn các hŒ-thÓng Çê-ÇiŠu và dÅn thûy nhÆp ÇiŠn, v.v...

Kinh-t‰ VN là m¶t nŠn kinh-t‰ lÃy xuÃt-cäng làm Ƕng-l¿c (export-driven economy). VN ÇÙng hàng thÙ 3 ª ñông Nam Á vŠ dÀu thô và khí ÇÓt, næng suÃt ÇÜ®c chØng 450,000 thùng dÀu thô/ ngày, hàng næm thu ÇÜ®c chØng gÀn 6 tÌ dollars tØ dÀu-hoä, chi‰m 25 % trong t°ng-sÓ xuÃt-cäng. (petrovietnam.com).KÏ-nghŒ dŒt áo quÀn là lãnh-v¿c xuÃt-cäng thÙ hai, tåo công-viŒc cho hÖn 1.1 triŒu công-nhân, mang vŠ chØng 5 tÌ dollars hàng næm, 55% hàng may-m¥c VN nhÆp vào MÏ.Ngoài ra, VN xuÃt-cäng các nông-sän và häi-sän khác nhÜ cà-phê, håt ÇiŠu, tôm Çông lånh, cá tra, v.v... ThÎ-trÜ©ng l§n nhÃt cûa VN là MÏ, næm ngoái t°ng trÎ-giá xuÃt-cäng cûa VN vào MÏ hÖn 6 tÌ dollars.M¥c dÀu vÆy, kinh-t‰ VN Çang phäi ÇÜÖng-ÇÀu v§i nh»ng khó-khæn sau Çây:1.-VÓn ÇÀu-tÜ: ñ‹ có-th‹ duy-trì mÙc phát-tri‹n kinh-t‰ nhÜ hiŒn nay và Çáp-Ùng ÇÜ®c v§i cÜ©ng-Ƕ cånh-tranh trong thÎ-trÜ©ng th‰-gi§i, VN cÀn nguÒn vÓn ÇÀu tÜ cho nhiŠu lãnh-v¿c cæn-bän. Do viŒc c¡t-giäm thu‰ nhÆp-cäng khi vào WTO, và do khä-næng huy-Ƕng vÓn trong khu-v¿c tÜ rÃt y‰u-kém, VN së thi‰u-høt nghiêm-tr†ng vÓn ÇÀu-tÜ cho viŒc xây-d¿ng hå-tÀng cÖ-sª (ÇÜ©ng sá, b‰n cäng, phi-trÜ©ng, v.v...), cho viŒc cäi-cách hŒ-thÓng ngân-hàng, pháp-lš, giáo-døc, y-t‰, v.v...2.-Thách-thÙc m§i do viŒc vào WTO tåo ra: ñ‹ ÇÜ®c gia-nhÆp, VN Çã phäi träi qua m¶t quá-trình Çàm-phán gay-go kéo dài 11 næm. Th¿c-chÃt cûa quá-trình này (procedure of accession) là s¿ yêu-sách cûa các quÓc-gia thành-viên (trong nhóm working group và quad group) ÇÓi v§i quÓc-gia xin gia-nhÆp. M¶t sÓ các nhà chuyên-môn g†i quá-trình này là the extortion of WTO-plus (s¿ trÃn-l¶t cûa WTO-c¶ng). SuÓt quá-trình thÜÖng-lÜ®ng này VN Çã bÎ các quÓc-gia nhÜ MÏ, Úc, Canada, C¶ng-ÇÒng Âu-Châu tranh nhau Ç¥t ra nhiŠu ÇiŠu-kiŒn rÃt nghiŒt-ngã. Ch£ng-hån Çòi VN phäi c¡t-giäm quan-thu‰ ÇÓi v§i nông-sän xuÓng 25 %, trong lúc Çó các nܧc thành-viên nhÜ Thái-lan, Phillippines låi ÇÜ®c duy-trì ª mÙc thu‰ 36% và 34 %! VN còn bÎ yêu-cÀu c¡t-giäm tài-tr® cho nông-dân nghèo; ÇÓi v§i nông-nghiŒp, VN chÌ ÇÜ®c phép tài tr® không quá 300 triŒu dollars; trong lúc MÏ, Úc, Âu-châu tài-tr® cho nông-dân cûa h† hàng chøc tÌ dollars! (Theo Oxfam documents)Tình-hình nhÜ vÆy së Ç¥t nông-dân VN, nh»ng ngÜ©i sän-xuÃt nhÕ ª vùng nông-thôn, vào nguy-cÖ bÎ phá-sän vì nông-sän cûa h† không th‹ nào cånh-tranh låi v§i sän-phÄm nhÆp-cäng vào tØ các nܧc tân-ti‰n. Ví-dø: làm sao b¡p cûa nông-dân VN có-th‹ cånh-tranh công b¢ng v§i b¡p nhÆp vào tØ MÏ, Canada hay Úc?Nh»ng thoä-thuÆn vŠ ÇÀu-tÜ nܧc ngoài cÛng rÃt bÃt-l®i cho VN. Dܧi áp-l¿c cûa MÏ và Úc, VN Çã phäi chÃp-nhÆn cho tÜ-nhân nܧc ngoài Çu®c ÇÀu-tÜ không bÎ ràng-bu¶c vŠ ÇiŠu-kiŒn chuy‹n-giao kÏ-thuÆt h»u-ich cho ÇÎa-phÜÖng cûa ÇÎa-Çi‹m ÇÀu-tÜ cÛng nhÜ không phäi quan-tâm ljn hiŒu-næng xuÃt-cäng cûa s¿ ÇÀu-tÜ. ñiŠu này trái v§i thông-lŒ quÓc-t‰ theo Çó chÌ nh»ng d¿-án ÇÀu-tÜ có nh»ng chuy‹n-giao kÏ-thuÆt h»u-døng và mang låi l®i-ích xuÃt-cäng cho ÇÎa-phÜÖng m§i ÇÜ®c Üu-tiên xét-duyŒt (local-content and export performance requirement)). NhÜ vÆy VN së thành mi‰ng mÒi ngon cho các công-ty Ça quÓc-gia khai-thác nhÜ là m¶t ÇÎa-Çi‹m l¡p ráp và phân-phÓi sän-phÄm v§i giá-nhân-công rÈ-måt mà không phäi Çóng-góp gì cho viŒc chuy‹n-giao kÏ-thuÆt tÃn-ti‰n Ç‹ giúp cho viŒc phát-tri‹n kÏ-nghŒ VN cä. (Oxfam briefing paper).

HiŒn nay doanh-nghiŒp vØa và nhÕ chi‰m 99% sÓ-lÜ®ng cÖ-sª sän-xuÃt toàn-quÓc, thu-hút chØng 3 triŒu công-nhân và 1/4 t°ng-sÓ ÇÀu-tÜ. Các doanh-nghiŒp này có vÓn rÃt thÃp so v§i các nܧc khác trong khÓi ASEAN, máy-móc thi‰t-bÎ låc-hÆu, trình-Ƕ quän-lš rÃt kém. Nguy-cÖ bÎ phá-sän cûa các doanh-nghiŒp này rÃt l§n khi phäi cånh-tranh trong môi-trÜ©ng WTO.Ngoài ra, các nܧc cÛng Çòi-hÕi VN phäi mª cºa các lãnh-v¿c ngân-hàng, bäo-hi‹m, dÎch-vø, y-t‰, dây chuyŠn bán lÈ, vŒ-sinh công-c¶ng v.v... Ç‹ cho các nhà ÇÀu-tÜ nܧc ngoài ÇÜ®c dÀn-dÀn t¿-do kinh-doanh và cånh-tranh bình-Ç£ng v§i thÜÖng-nhân VN!Hai l®i-Çi‹m chính cûa viŒc gia-nhÆp WTO là thÎ-trÜ©ng xuÃt-cäng và ÇÀu-tÜ ngoåi-quÓc. Tuy-nhiên do chÜa ÇÜ®c thØa-nhÆn là m¶t nŠn kinh-t‰ thÎ-trÜ©ng (non-market economy status), viŒc t¿-do xuÃt-cäng hàng-hoá vào thÎ-trÜ©ng các quÓc-gia thành-viên WTO cûa VN không hoàn-toàn ÇÜ®c bäo-Çäm; các quÓc-gia có-th‹, trong m¶t trÜ©ng-h®p bÃt-kÿ, nåi-c§ vŠ tÜ-cách non-market economy Ç‹ hån-ch‰ sän-phÄm cûa VN nhÆp vào nܧc cûa h†. Còn ÇÀu-tÜ ngoåi-quÓc cÛng së bÎ hån-ch‰ do g¥p trª-ngåi vŠ hå-tÀng cÖ-sª (infrastructure) y‰u-kém, hŒ-thÓng pháp-lš, ngân-hàng còn quá låc-hÆu và nhÃt là nån hÓi-l¶, tham-nhÛng quá ph°-bi‰n và trÀm-tr†ng.Tóm låi viŒc gia-nhÆp WTO không hoàn-toàn là m¶t ân-huŒ ÇÜ®c d¿ vào bàn tiŒc cûa Th‰-gi§i; mà chÌ là ÇÜ®c tham-gia vào m¶t sân chÖi kinh-t‰ quÓc-t‰ v§i rÃt nhiŠu rûi ro cùng nh»ng hÆu-quä rÃt khó-lÜ©ng trong trÜ©ng-kÿ vŠ các m¥t kinh-t‰, væn-hoá, xã-h¶i, môi-trÜ©ng cho nh»ng nܧc nghèo-nàn låc-hÆu và lãnh-Çåo y‰u-kém nhÜ VN.3.- VÃn-ÇŠ n® nܧc ngoài:HiŒn nay VN n® t°ng-c¶ng gÀn 14 tÌ dollars, chi‰m chØng 38 % T°ng-sän-phÄm N¶i-ÇÎa (GDP). (Báo Nhân-Dân). MÙc an-toàn vŠ n® theo tiêu-chuÀn quÓc-t‰ là 50% cûa GDP. Thêm vào Çó, hàng næm VN khi‰m-høt mÆu-dÎch chØng 4.5 tÌ dollars (xuÃt-cäng: gÀn 40 tÌ dollars, nhÆp-cäng: gÀn 44.5 tÌ dollars) (theo U.S. Embassy in Hanoi). VN m‡i næm phäi trä gÀn 3 tÌ dollars tiŠn n®. ñÃy là m¶t gánh rÃt n¥ng vŠ tài-chánh cho các th‰-hŒ mai sau.4.-Tham-nhÛng: Có th‹ nói Çây là m¶t quÓc-nån. Ngay cä các cÃp lãnh-Çåo CS cÛng thØa-nhÆn tham-nhÛng (corruption) là m¶t nguy-cÖ rÃt l§n cho s¿ tÒn-tåi cûa ch‰-Ƕ.VN bÎ x‰p hång 111th /130 trong bäng chÌ-sÓ tham-nhÛng cûa th‰-gi§i (Corruption perception index) ngang hàng v§i Lào, chÌ hÖn Campuchia, Indonesia và Mi‰n-ñiŒn (Burma, Myanmar) chút ít. Tình-trång tham-nhÛng, hÓi-l¶ lan tràn, công-khai m¶t cách tr¡ng tr®n kh¡p nÖi, ª tÃt cä các cÃp tØ ÇÎa-phÜÖng lên ljn cÃp trung-ÜÖng.ñi‹n-hình nhÃt là vø PMU18 (Project Management Unit 18) xäy ra tåi B¶ Giao-thông, trong Çó chØng 7 triŒu dollars cûa Office Development Aid thu¶c World Bank Çã bÎ b†n cán-b¶ CS cao-cÃp bi‹n-thû Çem Çi cá-Ƕ túc-cÀu. Vø này dính-líu ljn các cán-b¶ cao-cÃp trong trung-ÜÖng Çäng CS.5.- S¿ cách-biŒt giàu-nghèo/ nông-thôn&thành-thÎ. M¥c dù, m¶t cách t°ng-quát kinh-t‰ VN Çã và Çang tæng-trܪng nhanh trong hai mÜÖi næm qua. NhÜng thành-t¿u kinh-t‰ Çó không ÇÜ®c phân-phÓi ÇÒng-ÇŠu và công-b¢ng gi»a m†i thành-phÀn trong xã-h¶i và gi»a các ÇÎa-phÜÖng. Trái låi, chÌ có thi‹u-sÓ cán-b¶ ñäng, Chính-quyŠn và thân-nhân là thu-l®i l§n nhÃt. Thành-phÀn này giàu lên rÃt

nhanh trong suÓt mÃy næm qua. 90% dân nghèo hay 2/3 dân chúng sÓng ª nông-thôn, tuy mÙc sÓng có ÇÜ®c cäi-thiŒn hÖn Çôí chút tØ ngày ñ°i M§í, nhÜng nhìn chung mÙc thu-nhÆp còn rÃt thÃp so v§i dân các nܧc lân-cÆn nhÜ Thái-Lan hay Nam-DÜÖng. (L®i-tÙc bình-quân ÇÀu ngÜ©i cûa VN là 720 dollars; trong khi cûa Thái-lan là 2500 dollars!). ViŒc gia-nhÆp WTO së làm cho s¿ cách-biŒt giàu-nghèo, gi»a nông-thôn và thành-thÎ ngày càng r¶ng hÖn, mâu-thuÄn xã-h¶i së ngày càng sâu-s¡c và là mÀm mÓng cho s¿ bÃt °n.

C¶ng-ÇÒng VN tåi MÏLà m¶t c¶ng-ÇÒng cûa nh»ng ngÜ©i tÎ-nån CS, C¶ng-ÇÒng VN tåi MÏ có m¶t lÆp-trÜ©ng chÓng CS månh-më, lòng cæm-thù CS cao-Ƕ là m¶t Ç¥c-trÜng cûa Cñ này. Tuy-nhiên do bi‰n-chuy‹n cûa tình-hình quÓc-t‰, do thi‰u s¿ lãnh-Çåo và m¶t chi‰n-lÜ®c thÓng-nhÃt, s¿-nghiŒp chÓng CS cûa Cñ không Çåt ÇÜ®c thành-quä mong-muÓn, Cñ không tåo ÇÜ®c nh»ng áp-l¿c Çû månh lên qúa-trình dân-chû-hóa trong Nܧc, không tåo ÇÜ®c uy-tín l§n Çôí v§i gi§i trÈ VN, nh»ng ngÜ©i sinh ra sau 1975, phän-Ùng kém thích-Çáng trܧc các diÍn-bi‰n quÓc-t‰ ÇÓi v§i nh»ng vÃn-ÇŠ liên-quan ljn VN, n¶i-b¶ bÎ phân-hoá trÀm-tr†ng, và s¿ truyŠn-thØa lš-tܪng cho th‰-hŒ trÈ g¥p nhiŠu khó-khæn.Nh»ng Çóng-góp trong sinh-hoåt chính-trÎ tåi MÏ cÛng chÜa Çåt ÇÜ®c tÀm-mÙc tÜÖng-xÙng v§i nhân-sÓ cûa Cñ; ngÜ©i MÏ gÓc ViŒt, m¥c-dù thành-Çåt và góp-phÀn Çáng-k‹ trong nhiŠu lãnh-v¿c, vÅn chÜa có änh-hܪng Çáng k‹ trong công-luÆn và nghÎ-trÜ©ng cûa MÏ.SuÓt mÃy mÜÖi næm qua, Cñ Çã không änh-hܪng nhÜ mong-ܧc ÇÓi v§i nh»ng chính-sách cûa MÏ liên-quan ljn VNCS. TØ vÃn-ÇŠ cÃm-vÆn (embargo), bang-giao Washington-Hà N¶i, ljn viŒc ban cÃp quy-ch‰ TÓi-huŒ-quÓc, Chính-phû MÏ, thu¶c cä hai chính-Çäng Çã hành-xº theo chính-sách riêng cûa mình, không mäy may quan-tÃm ljn lÆp-trÜ©ng chÓng CS cûa CñVN. Càng ngày càng có b¢ng-chÙng cho thÃy quan-hŒ Washington-Hà N¶i trª nên mÆt-thi‰t hÖn; không chÌ dØng låi ª bình-diŒn ngoåi-giao thông-thÜ©ng, mà Çi xa hÖn trong viŒc h®p-tác vŠ các lãnh-v¿c kinh-t‰, giáo-døc và quân-s¿ n»a.M¶t sÓ t°-chÙc Çäng-phái chinh-trÎ cûa Cñ dÀn-dÀn Çi vào thoái-trào, mÃt dÀn s¿ tín-nhiŒm cûa ÇÒng-bào, làm tinh-thÀn chÓng CS cûa Cñ thêm sa-sút. ñ‰n nay, Ça-sÓ thành-viên cûa Cñ th©-Ö v§i hoåt-Ƕng cûa các chính-Çäng cûa ngÜ©i ViŒt tåi MÏ. Phong-trào Kháng-Chi‰n, m¶t th©i ÇÜ®c s¿ ûng-h¶ nÒng-nhiŒt, ÇÜ®c ÇÒng-bào m†i gì§i tích-c¿c Çóng-góp cä tinh-thÀn lÅn vÆt-chÃt. ñ‰n nay, không còn mÃy ai, Ç¥c-biŒt là tåi nh»ng thành-phÓ l§n nhÜ Santa Ana, San Jose, nÖi ÇÜ®c xem nhÜ là cái nôi cûa Kháng-Chi‰n trܧc Çây, còn nh¡c ljn Phong-Trào n»a.Ngoài ra, b¡t ÇÀu có nh»ng triŒu-chÙng bÃt-ÇÒng quan-Çi‹m vŠ VN gi»a th‰-hŒ thÙ nhÃt và th‰-hŒ Çi sau. S¿ bÃt-ÇÒng này th‹-hiŒn ra trong viŒc bày-tÕ thái-Ƕ ÇÓi v§i các nghŒ-sï tØ VN qua, ÇÓi v§i vÃn-ÇŠ du-lÎch và kinh-doanh tåi VN, và, tÃt-nhiên, cä thái-Ƕ ÇÓi v§i nhà cÀm-quyŠn Hà-NôÎ.Hàng næm, m‡i dÎp T‰t Nguyên-ñán, có chØng hÖn 400,000 ViŒt-kiŠu vŠ thæm VN. Mùa Hè cÛng rÃt Çông ngÜ©i vŠ. CÛng hàng næm ngÜ©i ViŒt ª häi-ngoåi Çã gªi vŠ VN chØng hÖn 3 tÌ dollars. Theo GS Lê-xuân-Khoa ngÜ©i ViŒt häi-ngoåi hiŒn ÇÀu-tÜ vào VN hÖn 530 d¿-án trÎ-gía gÀn 300 triŒu dollars và mª chØng 100 công-ty và væn-phòng Çåi-diŒn, Ça sÓ ª Sài-Gòn. Ngoài ra, hàng næm có hÖn 200

chuyên-gia ViŒt-kiŠu vŠ VN giúp huÃn-luyŒn kÏ-thuÆt cho ngÜ©i trong nܧc.TÃt-cä nh»ng hoåt-Ƕng này phÀn nhiŠu không ÇÜ®c s¿ ûng-h¶ và hܧng-dÅn cûa Ça-sÓ ngÜ©i ViŒt tÎ-nån thu¶c th‰-hŒ thÙ nhÃt.Country Indicators 1993 2005

Quan-hŒ quÓc-t‰ñÓi v§i Trung-QuÓc: Quan-Çi‹m xuyên-suÓt cûa Trung-C¶ng trong m†i quan-hŒ v§i ViŒt-Nam là luôn-luôn kŠm-gi» VN ª th‰ bÎ phân-ly, suy-y‰u và quy-phøc Trung-Hoa. Quan-Çi‹m Çó tuy ÇÜ®c vô-sÓ mÏ-tØ š-thÙc-hŒ che ÇÆy, nhÜng vÅn không tránh khÕi bÎ th¿c-t‰ phÖi bày.Ngay trong giai-Çoån chuÄn-bÎ cho H¶i-nghÎ Geneve næm 1954 vŠ chi‰n-tranh ViŒt-Pháp, Trung-C¶ng Çã tìm cách thÕa-hiŒp v§i Anh-Pháp và ve vãn MÏ Ç‹ chia-c¡t VN, dùng miŠn B¡c VN nhÜ là m¶t vùng ÇŒm an-toàn Ç‹ ÇÜÖng-ÇÀu v§i chính-sách bao-vây cûa MÏ. Ngay sau lúc kš-k‰t hiŒp-ÇÎnh, Chu-Ân-Lai, thû-tܧng Trung-C¶ng lúc bÃy-gì©, Çã ngÕ-š muÓn chính-phû ViŒt-Nam C¶ng-hoà lÆp m¶t væn-phòng liên-låc tåi B¡c-kinh, thâm-š là muÓn ti‰n ljn ch‡ thØa-nhÆn hai quÓc-gia VN và vïnh-viÍn duy-trì tình-trång phân-ly Ãy. (S¿ thÆt vŠ 30 næm quan-hŒ ViŒt-nam Trung-quÓc, NXB S¿-thÆt Hà-N¶i 1982).M¶t sÓ tài-liŒu khác cÛng cho thÃy là B¡c-kinh không vui-vÈ gì khi ViŒt-c¶ng chi‰m ÇÜ®c MiŠn-Nam VN næm 1975. TØ khoäng ÇÀu næm 1973, Trung-C¶ng Çã tìm cách h‡-tr® cho b†n Pôn-Pôt/ Khmer Rouge Ç‹ dùng b†n Çó vào viŒc kìêm-ch‰ ViŒt-Nam sau này. ViŒc m¶t ñông-DÜÖng do VN cÀm-ÇÀu và n¢m ngoài s¿ khÓng-ch‰ cûa Trung-QuÓc là ÇiŠu không-th‹ chÃp-nhÆn ÇÜ®c ÇÓi v§i các nhà lãnh-Çåo B¡c-kinh, bÃt-k‹ thu¶c hŒ š-thÙc nào. ñiŠu này giúp giäi-thích viŒc ñ¥ng-Ti‰u-Bình xua-quân "dåy cho VN m¶t bài-h†c" næm 1979 và các mÓi quan-hŒ khác gi»a Trung-QuÓc v§i VN, Lào và Campuchia trong vài thÆp-niên gÀn Çây. (Brother Enemy, Nayan Chanda).Liên-sô søp-Ç°, ViŒt-C¶ng mÃt m¶t ch‡ d¿a chi‰n-lÜ®c. Bang-giao Hà-N¶i/Washington thÃt-båi næm 1977-78. Hai bi‰n-cÓ Çó là cÖ-h¶i b¢ng vàng cho Trung-quÓc thu-phøc b†n CS Hà-N¶i. TØ Çó ljn nay Trung-QuÓc Çã liên-tøc lÃn-chi‰m VN. H† chi‰m Hoàng-Sa næm 1974 ngay lúc ñŒ-ThÃt Håm-ñ¶i MÏ vÅn còn ª ngoài khÖi Bi‹n ñôêng. Næm 1988, 1992 häi-quân Trung-QuÓc Çã tÃn-công häi-quân VN/CS quanh Çäo TrÜ©ng-sa (Spratleys) gây nhiŠu thiŒt-håi. Trung-QuÓc cÛng Çã xây-d¿ng ÇÒn bót và ÇÜ©ng bay trên m¶t sÓ Çäo ª Hoàng -Sa(Paracels). Trung-QuÓc cÛng Çòi chû-quyŠn cä nh»ng vùng quanh-Çäo Yên-Tº cách Häi-Phòng chÌ 43 miles và tuyên-bÓ Bi‹n-ñông là "Ao Trung-quÓc "(Chinese lake) (Chinese Brief Volume VI, Issue 24).TØ ngày Trung-quÓc và VN/CS nÓi laÎ quan-hŒ ngoåi-giao vào tháng 11 næm 1991 Çã có nhiŠu cu¶c h¶i-Çàm gi»a hai nܧc vŠ vÃn-ÇŠ biên-gi§i. NhÜng, Çôi lúc ngay trong khi Çang Çàm-phán Trung-quÓc vÅn ngang-nhiên lÃn-chi‰m. Ch£ng hån tháng 11 næm 1997 Trung-quÓc Çã ngang-nhiên kš-nhÜ®ng cho m¶t công-ty dÀu-hoä cûa MÏ Atlantic Richfield Corp thæm-dò dÀu-hoä vùng Çäo Ledong Gasfield thu¶c vÎnh B¡c-ViŒt cûa VN. Trܧc Çó, tháng 3 næm 1997 Trung-quÓc cho tàu thæm-dò Kanto 3 có häi-quân h¶-tÓng khoan thæm-dò d†c b© bi‹n gÀn Quäng-Ninh. (Ang Cheng Guan, Vietnam-China relations since the end of the Cold War).

Tháng Giêng næm 2005, Trung-quÓc laÎ b¡n gi‰t nhiŠu ngÜ-dân VN ª VÎnh B¡c-ViŒt.ñÒng-th©i, Trung-quÓc tìm cách gây änh-hܪng ÇÓi v§i cánh bäo-thû trong Çäng CSVN nhÜ Lê-ÇÙc-Anh, ñ‡-MÜ©i, Lê-khä-Phiêu, NguyÍn-khoa-ñiŠm, v.v... Ç‹ phøc-vø cho mÜu-ÇÒ bành-trܧng cûa mình. Chính nhóm bäo-thû này Çã có nh»ng nhÜ®ng-b¶ l§n-lao cho Trung-quÓc trong HiŒp-ÇÎnh Hoa-ViŒt vŠ biên-gi§i trên ÇÃt liŠn và ÇÜ©ng bi‹n vùng vÎnh B¡c-ViŒt næm 2000. (Asian Survey, Vol 16, number 6, Alexandr L. Vuving).Trung-quÓc Çã giúp Lê-ÇÙc-Anh bi‰n T°ng-cøc 2 thu¶c B¶ QuÓc-phòng thành cÖ-quan tình-báo v§i quyŠn-l¿c rÃt l§n; chuyên dàn-d¿ng tin-tÙc tình-báo Ç‹ cô-lÆp, chøp-mû, loåi-trØ nh»ng ngÜ©i có khuynh-hܧng cäi-cách và muÓn ngã vŠ phÜÖng Tây; dÃy lên nh»ng vø thanh-toán lÄn nhau trong n¶i-b¶ gi§i lãnh-Çåo cao-cÃp cûa Çäng CSVN. (Tâm-ViŒt, Vø án siêu-nghiêm-tr†ng T2-T4). Lê-ÇÙc-Anh và Lê-khä-Phiêu Çã dùng änh-hܪng và quyŠn-l¿c cûa mình Ç‹ bi‰n Quân-Ƕi Nhân-dân VN thành m¶t l¿c-lÜ®ng thân Trung-quÓc và h‰t lòng bäo-vŒ cho nhóm bäo-thû trong Çäng CSVN. Cho ljn nay nhóm bäo-thû này càng có th‰-l¿c hÖn; trong Çåi-h¶i X vØa rÒi, toàn-b¶ nh»ng nhân-vÆt cªi-mª trong b¶ Ngoåi-giao CS ÇŠu bÎ loåi khÕi B¶ Chính-trÎ, thay vào Çó là nh»ng ngÜ©i thu¶c QñND/VN và CAND. nh-hܪng cûa Trung-quÓc ÇÓi v§i Çäng CSVN càng ÇÜ®c cûng-cÓ månh hÖn và hi‹m-h†a nô-dÎch B¡c-phÜÖng cûa VN, dܧi m¶t hình-thÙc tân-kÿ, låi càng l§n hÖn bao gi©.Quan-hŒ cûa Çäng CSVN ÇÓi v§i Trung-quÓc là m¶t quan-hŒ thÀn-phøc.M¶t sÓ s¿-kiŒn minh-chÙng cho quan-hŒ Çó. Næm 2000 viŒc ti‰p-Çón William Cohen, B¶-trܪng QP MÏ ÇÀu-tiên ljn VN sau chi‰n-tranh, Çã phäi hoãn hai lÀn ch© cho ljn khi Lê-khä-Phiêu qua thÌnh-thÎ B¡c-kinh xong, m§i th¿c-hiŒn ÇÜ®c. Trܧc khi kš HiŒp-ܧc ThÜÖng-Måi Song-phÜÖng (BTA) v§i MÏ, NguyÍn-minh-Tri‰t Çã phäi qua vi‰ng Trung-quÓc Ç‹ nhÆn chÌ-thÎ; và Çáng ra HiŒp-ܧc này Çã ÇÜ®c kš trܧc vào tháng 9/1999, nhÜng phäi d©i laÎ m¶t næm Ç‹ ch© cho Trung-quÓc kš hiŒp-ܧc chuÄn-bÎ WTO v§i MÏ trܧc. Tháng 12 næm 2001, trܧc khi NguyÍn-tÃn-DÛng, lúc Çó là phó-thû-tܧng, ljn M³Ç‹ d¿ bu°i lÍ kš-k‰t chính-thÙc HiŒp-ܧc, Nông-ÇÙc-Månh Çã phäi lên ÇÜ©ng Çi B¡c-Kinh. Næm 2002, ñô-ÇÓc Blair, tÜ-lŒnh L¿c-lÜ®ng Thái-bình-DÜÖng, vi‰ng-thæm VN và ngÕ š r¢ng MÏ muÓn th¡t-ch¥t quan-hŒ quân-s¿ v§i VN và muÓn xº-døng cäng Cam-Ranh. Ngay sau khi Blair vØa r©i khÕi, Thû-tܧng TQ Jiang Zemin liŠn qua VN và ÇÜ®c Nông-ÇÙc-Månh cam-k‰t r¢ng VN së không Ç‹ cho bÃt-kÿ nܧc ngoài nào xº-døng cæn-cÙ häi-quân Cam-Ranh. Ngay næm nay, Ç‹ Çi thæm MÏ, NguyÍn-minh-Tri‰t phäi Çi qua "chÀu "B¡c-Kinh trܧc! (NguyÍn-månh-Hùng, NCVA Analysis). ChÜa k‹ hàng næm, lãnh-Çåo cao-cÃp cûa Çäng CSVN ÇŠu phäi m¶t hai lÀn qua vi‰ng B¡c-Kinh.Trung-quÓc cÛng muÓn gây änh-hܪng cä lên lãnh-v¿c giáo-døc cûa VN Ç‹ giäm-thi‹u s¿ ác-cäm cûa gì§i-trÈ VN ÇÓi v§i Trung-quÓc. Tháng 11 næm 2001 khi Chû-tÎch Trung-quÓc qua VN, hai nܧc Çã ra m¶t thông-cáo chung có 9 chÜÖng, trong Çó ª chÜÖng 3 có Çoån nói vŠ giáo-døc nhÜ sau: "Ç¥c biŒt là tæng cÜ©ng tuyên truyŠn và giáo døc thanh niên hai nܧc vŠ truyŠn thÓng h»u nghÎ ViŒt-Trung, Ç‹ tình h»u nghÎ muôn Ç©i ViŒt - Trung thÃm sâu vào lòng nhân dân hai nܧc" ". TØ Çó ljn nay, Hà-N¶i Çã phäi thay Ç°i n¶i-dung cûa các sách giáo-khoa, trong nh»ng phÀn có liên-quan ljn Trung-quÓc, cho phù-h®p v§i tinh-thÀn cûa Çoån tuyên-bÓ chung này.VŠ m¥t kinh-t‰, sau NhÆt-Bän và MÏ, Trung-quÓc là quÓc-gia có t°ng-khÓi-lÜ®ng mÆu-dÎch l§n ÇÓi v§i VN, tØ 30 triŒu dollars næm 1991 tæng lên ljn 5 tÌ dollars

næm 2004 và d¿-trù tæng lên 10 tÌ næm 2010 (T°ng-khÓi-lÜ®ng mÆu-dÎch ViŒt-MÏ hiŒn nay gÀn 9 tÌ dollars). Trung-quÓc ÇÀu-tÜ vào VN gÀn 300 d¿-án khác nhau v§i t°ng-sÓ vÓn chØng 600 triŒu dollars, trong Çó hÖn 200 d¿-án vŠ Xây-d¿ng, Công-nghiŒp cÖ-khí và Th¿c-phÄm, sÓ còn låi thu¶c vŠ lãnh-v¿c dÎch-vø.. Tuy t°ng-lÜ®ng mÆu-dÎch không l§n l¡m, nhÜng Trung-quÓc có m¶t änh-hܪng rÃt l§n ÇÓi v§i kinh-t‰ VN. (Vietnam Investment Review October, 2005).Trong mÃy næm gÀn Çây, Trung-quÓc Çang áp-døng phÜÖng-thÙc QuyŠn l¿c MŠm dÈo (Soft power) Ç‹ thu-phøc các nܧc nhÜ®c-ti‹u Á-Phi nói chung và các nܧc ASEAN nói riêng. V§i khÓi-lÜ®ng ngoåi-hÓi th¥ng-dÜ Ç‰n hÖn 1,300 tÌ dollars, Trung-quÓc Çã cho các nܧc Mi‰n-ÇiŒn (Myanmar), Cambodia, Lào, Thái-lan vay n® v§i nh»ng ÇiŠu-kiŒn nhË-nhàng và Üu-Çãi hÖn so v§i Çi‹u-kiŒn cûa World Bank và IMF (Qu› TiŠn-tŒ QuÓc-t‰). Kèm v§i viŒc cho vay này, Trung-quÓc cam-k‰t không can-thiŒp vào chuyŒn n¶i-b¶ cûa các nܧc vay n®. Trong cu¶c khûng-hoäng tài-chánh tåi Á-châu næm 1997-98, viŒc Trung-quÓc không giäm-gía ÇÒng Nhân-dân-tŒ, Çã giúp giäm thiŒt-håi cho các nܧc nhÜ Thái-lan, ñåi-hàn, Nam-dÜÖng rÃt nhiŠu nên các nܧc Çó rÃt hàm-Ön. V§i phÜÖng-thÙc Soft Power này, Trung-quÓc Çang thuy‰t-phøc các nܧc ASEAN (HiŒp-h¶i các nܧc ñông-Nam-Á) Ç‹ lÆp m¶t khu-v¿c mÆu-dÎch t¿-do ASEAN-CHINA (ASEAN-CHINA FREE TRADE AREA) d¿-trù vào næm 2010. N‰u ÇÜ®c thành-lÆp, khÓi này së gÒm 11 quÓc-gia v§i hÖn 1.7 tÌ ngÜ©i và së trª thành khÓi t¿-do mÆu-dÎch l§n thÙ ba trên Th‰-gì§i sau khÓi T¿-do MÆu-dÎch B¡c-MÏ (NAFTA) và C¶ng-ÇÒng Âu-Châu (E U). Th¿c-hiŒn ÇÜ®c ÇiŠu Çó, Trung-quÓc së loåi ÇÜ®c änh-hܪng kinh-t‰, chính-tri cûa M³ ra khÕi khu-v¿c các nܧc ñông-Nam-Á. Tham-v†ng cûa Trung-quÓc là hoàn-toàn ki‹m-soát bi‹n ñông và m¶t phÀn ƒn-ñ¶-DÜÖng gÀn Mi‰n-ñiŒn Ç‹ bäo-Çäm cho häi-l¶ vÆn-chuy‹n dÀu-hoä tØ Trung-ñông qua eo Malacca (strait of Malacca, chÌ r¶ng chØng 1.5 miles, thu¶c Malaysia) vŠ ljn Çäo Häi-Nam ÇÜ®c an-toàn. Trong tÜÖng-lai, dÀu-hÕa së là vÃn-ÇŠ sÓng còn cûa Trung-quÓc.MÜu-ÇÒ trên Çây cûa Trung-quÓc ÇÓi v§i khÓi ASEAN ch¡c-ch¡n së tåo ra nh»ng änh-hܪng quan-tr†ng trong quan-hŒ Hoa-ViŒt. Do vÎ-trí ÇÎa-lš Ç¥c-biŒt và tiŠm-næng cûa mình, VN së trª nên m¶t møc-tiêu hàng ÇÀu cûa Trung-quÓc trong viŒc bành-trܧng änh-hܪng ª ñông Nam Á.Tóm låi, Viêt-Nam Çang có nguy-cÖ trª låi vai-trò chÜ-hÀu cûa Trung-quÓc nhÜ trong th©i Phong-ki‰n xÜa. BÎ thao-túng vŠ chính-trÎ; bÎ áp-l¿c n¥ng-nŠ vŠ væn-hóa, kinh-t‰, quân-s¿; bÎ phong-toä vŠ chi‰n-lÜ®c ÇÓi-ngoåi, Viet-Nam càng ngày càng lún sâu hÖn vào vòng änh-hܪng cûa kÈ thù truyŠn-ki‰p phÜÖng B¡c, trª thành m¶t thÙ phên dÆu trong chi‰n-lÜ®c bá-chû Á-châu cûa tÆp-Çoàn lãnh-Çåo B¡c-kinh!

ñÓi v§i MÏChÌ m¶t tháng sau 30/4/1975, tháng 6/1975 khi džc diÍn-væn trܧc QuÓc-h¶i, Thû-tܧng CS Phåm-væn-ñÒng Çã chính-thÙc m©i MÏ thi‰t-lÆp quan-hŒ v§i VN, ÇÒng-th©i giúp VN tái-thi‰t theo nhÜ l©i hÙa bí-mÆt cûa TT Nixon trܧc khi kš hiŒp-ÇÎnh Paris 1973. Sau Çó, ngày16 tháng 3 næm 1977, TT MÏ Carter Çã gªi m¶t phái-Çoàn do Leonard Woodcock ljn Hà-N¶i.Tuy-nhiên, nh»ng n‡ l¿c ÇÀu tiên ngay sau chi‰n-tranh Ç‹ lÆp quan-hŒ bình-thÜ©ng ViŒt-MÏ Çã không có k‰t-qûa vì m¶t sÓ lš do. Trܧc h‰t, vì VNCS quá nhÃn-månh ljn viŒc thi-hành mÆt-ܧc cûa TT Nixon vŠ 4.7 tÌ dollars tái-thi‰t cho VN. K‰ ljn là vì trong n¶i-b¶ cûa chính-phû Carter nhóm chû-trÜÖng xem quan-hŒ v§i Trung-quÓc Üu-tiên hÖn quan-hŒ v§i VN

dÀn-dÀn th¡ng-th‰, vì ngÜ©i ÇÙng ÇÀu nhóm này là Zbigniew Brzezinski, lúc Çó là CÓ-VÃn An-Ninh QuÓc-gia, có änh-hܪng v§i TT Carter lÃn-át Cyrus Vance - B¶-trܪng Ng†ai-giao- là ngÜ©i vÓn xem vÃn-ÇŠ VN quan-tr†ng hÖn. (Brother Enemy, Nayan Chanda). M¥t khác các bi‰n-chuy‹n quÓc-t‰ cûa nh»ng næm ti‰p theo Çã làm cho VN trª nên kém quan-tr†ng hÖn trong chi‰n-lÜ®c ÇÎa-lš chính-trÎ toàn-cÀu cûa MÏ; Trung-quÓc ÇÜ®c xem là c¶ng-s¿ chi‰n-lÜ®c (strategic partner) cûa MÏ Ç‹ ÇÓi-ÇÀu v§i Liên-Xô. Trung-quÓc cÛng Çã tÆn-døng tình-hình này Ç‹ ngæn-cän quan-hŒ thân-thiŒn ViŒt-MÏ.Trong thÆp-niên 1980s, MÏ Çã cùng Trung-quÓc n‡-l¿c làm suy-y‰u Liên-Sô b¢ng cách dùng "bÅy sÆp "Afghanistan. ThÃt-båi ª Afghanistan Çã dÅn Liên-Sô ljn phá-sän và kéo theo s¿ søp-Ç° hoàn-toàn cûa CS ñông-Âu, k‰t-thúc Chi‰n-tranh Lånh. VNCS, vì ÇÙng vŠ phía Liên-Sô nên Çã bÎ vå lây. MÏ Çã Ç‹ m¥c cho Trung-quÓc dùng Khmer Rouge chÓng-phá VN, và næm 1979 Çã ÇÒng-š Ç‹ Trung-quÓc trØng-phåt VN. TØ 1979 ljn 1989 ViŒt-Nam CS bÎ sa-lÀy ª Campuchia. Sau Chi‰n-tranh Lånh, khi LiŒn-Sô søp Ç° và VNCS rút ra khÕi Campuchia, vai-trò cûa Trung-quÓc nhÜ là c¶ng-s¿ chi‰n-lÜ®c cûa MÏ không còn quan-tr†ng nhÜ trܧc n»a; trái låi Trung-quÓc, v§i hiŒn-Çåi-hoá thành-công, Çang trª thành mÓi Çe-doå cho quyŠn-l®i cûa MÏ ª Á-châu. ñ‰n lúc Çó, các nhà chi‰n-lÜ®c Washington m§i quay laÎ vÃn-ÇŠ VN. Chính vì vÆy tØ 1991 trª Çi ti‰p-xúc ViŒt-MÏ gia-tæng, dÅn ljn viŒc tái-lÆp quan-hŒ ngoåi-giao vào næm 1995. TØ Çó ljn nay, quan-hŒ hai bên Çã không ngØng tæng-cÜ©ng, bܧc ÇÀu chÌ trong các vÃn-ÇŠ nhân-Çåo, nhÜng vŠ sau mª r¶ng ra các lãnh-v¿c kinh-t‰, væn-hóa, gíao-døc, y-t‰ và cä quân-s¿ n»a tuy r¢ng vÅn còn ª giai-Çoån phôi-thai.Trong næm 2006, ch£ng-hån, t°ng-khÓi-lÜ®ng mÆu-dÎch MÏ-ViŒt Çã Çåt ljn hÖn 9.6 tÌ dollars; trong Çó VN xuÃt-cäng sang MÏ hÖn 8.5 tÌ dollars Ça-sÓ là hàng may-m¥c, dÀu-thô, häi-sän và nhÆp-cäng tØ MÏ chØng 1.1 tÌ dollars. Trܧc Çó, næm 1995 khi m§i lÆp quan-hŒ ngoåi-giao, t°ng-khÓì-lÜ®ng mÆu-dÎch gi»a hai nܧc chÌ hÖn 450 triŒu dollars (ThÓng-kê cûa US Census Bureau). Riêng næm nay, chÌ 3 tháng ÇÀu næm thôi, t°ng-lÜ®ng mÆu-dÎch ViŒt-MÏ Çã gÀn 3.5 tÌ dollars. MÏ là thÎ-trÜ©ng xuÃt-cäng l§n nhÃt cûa VN hiŒn nay. CÛng có tin là MÏ-ViŒt s¡p kš ThÕa-thuÆn vŠ Khung ñÀu-tÜ và MÆu-dÎch (Trade and Investment Framework Agreement); m¶t khªi-Çi‹m cho t¿-do mÆu-dÎch gi»a hai quÓc-gia.Quan-hŒ cÛng ÇÜ®c mª r¶ng trong các lãnh-v¿c væn-hoá giáo-døc, y-t‰, v.v... Các chÜÖng-trình Fulbright, Huber Humphrey Program, International Visitor, US Speakers, Academic Specialist Programs Çã ÇÜa hàng ngàn sinh-viên, diÍn-giä, chuyên-gia VN thu¶c các ngành khoa-h†c qua M³ du-hoc, nghiên-cÙu hay diÍn thuy‰t. HiŒn có hÖn 2000 sinh-viên VN du-h†c ª M³. TØ næm 2005, Hà-N¶i Çang nh© TrÜ©ng ñaÎ-h†c Havard giúp trong viŒc cäi-cách giáo-døc và thi‰t-lÆp m¶t trÜ©ng Çåi-h†c mÅu theo tiêu-chuÄn quÓc-t‰ g†i là World Class University v§i kinh-phí khªi-s¿ là 100 triŒu dollars Çã ÇÜ®c duyŒt-xét. MÏ cÛng Çang giúp VNCS trong viŒc ÇÓi-phó v§i bŒnh AIDS và chÃt Ƕc Dioxin. (US Embassy in Hanoi).Ngoài ra, cÛng có dÃu-hiŒu h®p-tác MÏ-ViŒt trong cä lãnh-v¿c quÓc-phòng. Vào næm 2000, William Cohen, B¶-trܪng QP MÏ Çã vi‰ng thæm VN. TØ næm 2003 trª Çi quan-hŒ gia-tæng nhanh hÖn. H¶i-nghÎ Trung-ÜÖng Çäng CSVN tháng 6/2003, khi Çánh-giá vŠ tình-hình an-ninh khu-v¿c, nhÆn-ÇÎnh r¢ng ngoài viŒc th¡t-ch¥t quan-hŒ v§i các quÓc-gia Lào, Campuchia, Mi‰n-ñiŒn và Thái-Lan, Trung-quÓc còn ti‰p-tøc lÃn-chi‰m trên bi‹n ñông, tæng-cÜ©ng håm-Ƕi Häi-Nam v§i nhiŠu tiŠm-thu›-ÇÌnh, và ngay cä d¿-trù xây-d¿ng hàng-không mÅu-håm trong Vùng.Tình-

hình Çó Ç¥t VN vào nguy-cÖ bÎ bao vây cä trên b¶ lÄn dܧi bi‹n. Có-lÈ vì vÆy VNCS thÃy cÀn phäi mª r¶ng quan-hŒ v§i MÏ hÖn trong lãnh-v¿c quân-s¿.Trong chiŠu-hܧng Çó, B¶-trܪng Phåm-væn-Trà vi‰ng thæm MÏ và ngay sau Çó chi‰n-håm USS Vandergrift cÆp b‰n sông Sài-Gòn. Tháng 6/2005 Phan-væn-Khäi ljn MÏ mang theo m¶t sÓ sï-quan tham-d¿ chÜÖng-trình huÃn-luyŒn quÓc-t‰ (International Military Education and Training IMET). Tháng6 / 2006, B¶-trܪng QP Rumsfeld thæm VN tuyên-bÓ r¢ng quan-hŒ MÏ-ViŒt trong các lãnh-v¿c kinh-t‰, chính-trÎ và an-ninh Çang ÇÜ®c nâng lên ª m¶t tÀm-mÙc m§i hÖn (new level). Sau Çó, tháng 7/2006 ñô-ÇÓc William Fallon chÌ-huy Håm-Ƕi Thái-Bình-DÜÖng ljn VN Ç‹ thäo-luÆn vŠ thao-diÍn quân-s¿ chung cûa häi-quân ViŒt-MÏ trong công-tác Tìm-ki‰m/ CÃp-cÙu (joint military of search- and- rescue exercises at sea) và vŠ viŒc cho tàu häi-quân MÏ ghé các b‰n-cäng cûa VN.ñ‰n nay Çã 4 lÀn trong 4 næm liên-ti‰p tàu häi-quân MÏ ghé VN. Håm-Ƕi MÏ ª Thái-bình-DÜÖng Çã có nh»ng giúp Ç« vŠ quân-y và m¶t sÓ d¿-án nhân-Çåo. Häi-quân MÏ Çang d¿-trù mua m¶t sÓ hàng ti‰p-liŒu và th¿c-hiŒn m¶t sÓ dÎch-vø bäo-trì, sºa-ch»a tåi VN. ñÎa-Çi‹m Çáng chú-š là cäng Cam-Ranh. Trong tÜÖng-quan l¿c-l܆ng hiŒn nay, s¿ hiŒn-diŒn cûa MÏ tåi cæn-cÙ này, tuy có th‹ tåo nên s¿ cæng-th£ng vŠ ngoåi-giao v§i Trung-quÓc, là ÇiŠu cÀn Ç‹ gi» v»ng s¿ °n-ÇÎnh cho khu-v¿c ñông-Nam-Á và bäo-vŒ cho quyŠn-l®i cûa MÏ trong khu-v¿c.ñông-Nam-Á (ñNA), do vÎ-trí Ç¥c-biŒt, có m¶t tÀm quan-tr†ng chi‰n-lÜ®c ÇÓi v§i MÏ trong viŒc duy-trì s¿ °n-ÇÎnh và änh-hܪng tåi Á-châu. Bao lâu ñNA còn n¢m trong änh-hܪng cûa MÏ và bi‹n ñông chÜa rÖi vào s¿ khÓng-ch‰ cûa Trung-quÓc thì s¿ °n-ÇÎnh và cân-b¢ng quyŠn-l¿c ª Á-châu vÄn duy-trì nhÜ hiŒn nay, và do Çó, quyŠn-l®i cûa MÏ vÅn ÇÜ®c bäo-vŒ. Trong trÜ©ng-h®p ngÜ®c låi, nguy-cÖ ñài-Loan bÎ Trung-quÓc thu-hÒi së gia-tæng, NhÆt-Bän, vì vÆy, phäi tái vÛ-trang và ra khÕi cái dù che chª cûa MÏ, và nhÜ vÆy có nghïa là änh-hܪng cûa MÏ ª Á-châu së chÃm-dÙt.Ngoài ra, xét vŠ m¥t kinh-t‰, quyŠn-l®i kinh-t‰ cûa MÏ tåi ñNA rÃt l§n. Hàng næm, MÏ xuÃt-cäng qua ñNA hÖn 50 tÌ dollars hàng-hoá; Çây là thÎ-trÜ©ng chÌ ÇÙng sau NhÆt, Châu-Âu, Canada và Mexico. ñÀu-tÜ tÜ-nhân h¢ng næm cûa MÏ vào ñNA là 80 tÌ dollars, cao hÖn vào Trung-hoa, NhÆt-Bän và ƒn-ñ¶. (The Heritage Foundation, No 2017)Trong con m¡t cûa các nhà nghiên-cÙu MÏ thì ª ñNA, hai quÓc-gia quan-tr†ng nhÃt là Indonesia và ViŒt-Nam. V§i dân-sÓ gÀn 250 triŒu Indonesia là m¶t quÓc-gia HÒi-giáo th‰-tøc l§n nhÃt Th‰-gi§i. LÜ®ng Hoa-KiŠu ít so v§i các nܧc khác trong vùng. Indonesia rÃt Ƕc-lÆp ÇÓi v§i Trung-quÓc. ViŒt-Nam v§i dân-sÓ gÀn 85 triŒu, có m¶t lÎch-sº lâu dài chÓng ch†i v§i Trung-quÓc, có m¶t tiŠm-næng kinh-t‰ l§n, và do vÎ-trí ÇÎa-lš Ç¥c-biŒt cûa nó së trª thành m¶t c¶ng-s¿ chi‰n-lÜ®c quan-tr†ng cûa MÏ trong chi‰n-lÜ®c bäo-vŒ quyŠn-l®i cûa mình (hedging strategy) trܧc Çà l§n månh Çáng s® hiŒn nay cûa Trung-quÓc.Tuy vÆy, vŠ phía nhà cÀm-quyŠn VN, Hà-N¶i vÅn còn e-ngåi viŒc MÏ dùng các vÃn-ÇŠ Nhân-quyŠn và Dân-chû Ç‹ gây bÃt-°n, tåo th©i-cÖ cho " DiÍn-ti‰n hòa-bình ", lÆt-Ç° Çäng CS và thao-túng ViŒt-Nam cho các l®i-ích kinh-t‰. S¿ e-dè này bi‹u-hiŒn trong s¿ thÆn-tr†ng cûa Hà-N¶i ÇÓi v§i MÏ cÛng nhÜ nh»ng gi¢ng-co trong n¶i-b¶ cÃp lãnh-Çåo Çäng CSVN vŠ chính-sách ÇÓi v§i MÏ và ÇÓi v§i Trung-quÓc.

ñÓi v§i các nܧc khác:

NgaNgoài hai nܧc quan-tr†ng trên Çây, VNCS quan-tâm ljn viŒc lÆp quan-hŒ v§i 3 quÓc-gia trong hy-v†ng cân-b¢ng änh-hܪng cûa Trung-quÓc; Çó là Nga, NhÆt-Bän và ƒn-ñ¶.M¥c-dù Çang g¥p nh»ng khó-khæn và không còn gi» ÇÜ®c uy-l¿c nhÜ Liên-Sô ngày nào, Nga vÅn còn là m¶t cÜ©ng-quÓc v§i m¶t kho vÛ-khí nguyên-tº kh°ng-lÒ ÇÙng hàng thÙ hai trên Th‰-gi§i.Chính vì vÆy, VNCS trong suÓt mÃy thÆp-niên qua tØ sau ngày Liên-Sô søp-Ç° vÄn duy-trì quan-hŒ mÆt-thi‰t v§i Nga Ç‹ cân-b¢ng b§t áp-l¿c tØ Trung-quÓc. H¢ng næm VNCS mua m¶t sÓ lÜ®ng l§n phø-tùng và thi‰t-bÎ vÛ-khí, các trang-bÎ cÖ-khí trong ngành dÀu-khí, hang-không và ÇiŒn-l¿c. T°ng-sÓ -lÜ®ng mÆu-dÎch hiŒn nay lên ljn 1 tÌ dollars/næm.Trong th©i-gian qua Nga là ngÜ©i cung-cÃp vÛ-khí cho VNCS, trong Çó có 12 tàu tuÀn-duyên Svetlyak, 12 dàn hoä-tiÍn ÇÎa-không, 40 chi‰n-ÇÃu-cÖ SU-30 và m¶t sÓ Çåi-bác. Nga cÛng cam-k‰t nâng-cÃp tÃt-cä sÓ vÛ-khí VNCS Çã mua lúc trܧc. (Asia Times)NhÆt-BänNæm ngoái, NhÆt-Bän Çã kš-k‰t v§i VN Tuyên-bÓ chung vŠ H®p-tác Chi‰n-lÜ®c cho Hoà-bình và Thinh-vÜ®ng cûa Châu-Á. Theo bän tuyên-bÓ này thì hai bên cam-k‰t ÇÄy månh s¿ h®p-tác trong các lãnh-v¿c kinh-t‰, khoa-h†c kÏ-thuÆt và xã-h¶i. NhÆt-Bän là nܧc ÇÀu-tiên ngay sau 1975 ûng-h¶ VNCS, Çã cho vay n® 2 tÌ dollars qua IMF næm 1993 và làm trung-gian trong viŒc vÆn-Ƕng cho VNCS trª nên thành-viên cûa t°-chÙc này. Có lë NhÆt-Bän là quÓc-gia ÇÀu-tÜ nhiŠu nhÃt vào VN, trong th©i-gian 1998-2005 NhÆt-Bän Çã ÇÀu-tÜ t°ng-c¶ng 6.8 tÌ dollars. Sau MÏ, NhÆt-Bän là thÎ-trÜ©ng l§n thÙ hai cûa VNCS. (FITA.org), næm 2005 t°ng-sÓ xuÃt-cäng cûa VN qua NhÆt-Bän lên ljn 4.5 tÌ dollars.NhÆt-Bän có nŠn kinh-t‰ l§n thÙ hai trên Th‰-Gi§i, chÌ sau M³. V§i tiŠm-næng kinh-t‰ l§n lao nhÜ vÆy, NhÆt-Bän có th‹ trª nên m¶t siêu-cÜ©ng quân-s¿, khi cÀn, trong m¶t th©i-gian rÃt ng¡n. Và Çó chính là ÇiŠu lo-ngåi l§n nhÃt cho Trung-quÓc trong tham-v†ng trª nên bá-chû Á-châu trong tÜÖng-lai.ƒN-ñ¶Là quÓc-gia Çã tØng có nh»ng xung-Ƕt biên-gì§i trܧc Çây v§i Trung-quÓc và hiŒn nay Çã trª thành m¶t cÜ©ng-quÓc nguyên-tº. Trong suÓt mÃy thÆp-niên qua Trung-quÓc Çã liên-k‰t v§i Pakistan Ç‹ chÓng v§i ƒn-Ƕ. ViŒt-Nam và ƒn-ñ¶ Çã kš m¶t thông-cáo chung næm 2003 ÇŠ-cÆp ljn quan-hŒ gi»a hai quÓc-gia n¥ng vŠ chi‰n-lÜ®c và kinh-t‰ hÖn là š-thÙc-hŒ. M§i Çây có tin ÇÒn r¢ng ViŒt-Nam Çang muÓn ƒn-ñ¶ giúp ch‰-tåo phi-Çån?M¥c dù t°ng-lÜ®ng mÆu-dÎch gi»a hai quÓc-gia không l§n, nhÜng do ƒn-ñ¶ là m¶t cÜ©ng-quÓc nguyên-tº v§ m¶t dân-sÓ hÖn 1 tÌ ngÜ©i, trª thành m¶t trª-l¿c rÃt l§n cho m¶ng bá-chû Á-châu cûa Trung-quÓc, nên quan-hŒ ƒn-ñ¶- ViŒt-Nam có tÀm-mÙc rÃt quan-tr†ng trܧc mÓi Çe-doå Trung-quÓc và th‰ cân-b¢ng chi‰n-lÜ®c ª ñông-Nam-Á.

K‰t-luÆnñäng CS vÅn còn cÓ bám lÃy Ƕc-quyŠn lãnh-Çåo ñÃt-Nܧc bÃt-chÃp nh»ng Çòi-hÕi cûa tình-hình khách-quan và khát-v†ng Dân-chû cûa Çåi-Ça-sÓ nhân-dân và ngay cä nh»ng l©i kêu g†i thi‰t-tha cûa nhiŠu Çäng-viên yêu Nܧc. S¿ ngoan-cÓ này së trª thành m¶t trª-l¿c l§n cho công-cu¶c ÇÃu-tranh xây-d¿ng Dân-chû và bäo-vŒ Nhân-quyŠn, së làm cho Çäng CS mÃt dÀn s¿ ûng-h¶ ít-Õi còn låi, không Çoàn-k‰t ÇÜ®c

toàn-dân Ç‹ ÇÜÖng-ÇÀu v§i B¡c-phÜÖng cÛng nhÜ nh»ng áp-l¿c kinh-t‰ ljn tØ phÜÖng Tây.Nh»ng thành-t¿u kinh-t‰ cho ljn nay chÌ là nhÃt-th©i. VŠ lâu dài còn có vô-vàn nh»ng thách-thÙc VN cÀn phäi vÜ®t qua ÇŠ tÒn-tåi và vÜÖn lên cùng v§i Th‰-gi§i nhÜ là m¶t quÓc-gia Ƕc-lÆp, t¿-do và dân-chû. ñ‹ ÇÜ®c nhÜ vÆy, ngÜ©i VN phäi bi‰t t¿ giäi-thoát mình ra ngoài s¿ mê-mu¶i š-thÙc-hŒ và óc v†ng-ngoåi, quay vŠ v§i Dân-T¶c, Ç¥t quyŠn-l®i T°-quÓc lên trên h‰t, Çoàn-k‰t nhau låi, Ç‹ cùng phøc-hÜng ñÃt-Nܧc.Không m¶t liên-minh chính-trÎ, kinh-t‰ hay quân-s¿ v§i m¶t cÜ©ng-quÓc nào là bŠn-v»ng muôn-Ç©i và có-th‹ giúp cho T°-quÓc trÜ©ng-cºu. ChÌ có s¿ Çoàn-k‰t và t¿-l¿c cûa ngÜ©i VN m§i cÙu ÇÜ®c VN.

Sunnyvale, Ngày 25/6/2007 TrÜÖng-ñình-Trung

***

ThÜ-Møc (Works cited):1. World Bank reports.2. Petrovietnam.com.3. Oxfam Briefing paper 67, Oxfam international.4. US Embassy in Hanoi.5. US chamber of Commerce: Southeast Asia.6. S¿-thÆt vŠ 30 næm quan-hŒ VN-Trung quÓc, NXB S¿-thÆt, Hà-n¶i 1982.7. Chanda, Nayan. "Brother Enemy ", NXB Mc Millan 1986.8. Chinese Brief Volume VI, Issue 24.9. Asian Survey, Vol 16, number 6, Alexandr L. Vuving).10. Vietnam Investment Review, October, 2005).11. Mc Cargo, Duncan." Rethinking Vietnam", New-York 200412. The Heritage Foundation, No 2017.13. Asia Times.

=END=

5- Câu ChuyŒn ñiŒn nh

- Hollywood 7 Ngày Qua

Natalie Nguyen (VNN)

Underwood: NgÜ©i æn chay quy‰n rÛ nhÃt!

Ca sï nhåc ÇÒng quê Carrie Underwood vØa giành ÇÜÖc danh hiŒu ngÜ©i æn chay quy‰n rÛ nhÃt th‰ gi§i theo cu¶c bÕ phi‰u cûa t° chÙc bäo vŒ Ƕng vÆt. NgÜ©i chi‰n th¡ng chÜÖng trình "American Idol" Çã vÜ®t qua Natalie Portman và Shania Twain Ç‹ giành låi vÎ trí cô tØng Çoåt ÇÜ®c næm 2005. Underwood b¡t ÇÀu æn chay tØ khi cô m§i 13 tu°i, cô thØa nhÆn: "Tôi không th‹ chÎu n°i khi nhìn thÃy các doanh nhân æn thÎt". Cùng lúc Çó, ngÜ©i ÇiŠu hành chÜÖng trình "The Tonight Show" Kevin Eubanks cÛng giành ÇÜ®c danh hiŒu ngÜ©i Çàn ông æn chay quy‰n rÛ nhÃt, vÜ®t qua diÍn viên, ca sï nhåc rock Jared Leto và Joaquin Phoenix.

***

ñÙc cÃm m¶t phim cûa Tom Cruise

ñÙc vØa ban hành lŒnh cÃm Tom Cruise không ÇÜ®c quay phim tåi các doanh tråi quân s¿ vì h† phän ÇÓi tôn giáo khoa h†c giáo cûa Tom Cruise. Chính quyŠn ñÙc hiŒn không thØa nhÆn khoa h†c giáo nhÜ m¶t tôn giáo, h† xem Çây chÌ là m¶t hình thÙc ki‰m tiŠn trá hình. Tom Cruise d¿ ÇÎnh së khªi quay b¶ phim Valkyrie tåi ñÙc trong mùa hè này và anh së thû vai Çåi tá Claus von Stauffenberg, ngÜ©i lãnh Çåo cu¶c mÜu sát Adolf Hitler bÃt thành trong giai Çoån ÇŒ nhÎ th‰ chi‰n. Harald Kammerbauer, phát ngôn b¶ QuÓc Phòng ñÙc nói: "Các nhà sän xuÃt së không ÇÜ®c phép quay phim tåi doanh tråi quân s¿ ñÙc n‰u nhÜ vai Çåi tá Stauffenberg do Tom Cruise thû diÍn, Çây là m¶t thành viên công khai cûa khoa h†c giáo. NhÜng nói chung, Bundeswehr (quân Ƕi ñÙc) quan tâm Ç¥c biŒt ljn tính xác th¿c và nghiêm túc cûa s¿ kiŒn ngày 20 tháng bäy næm 1944 và vai diÍn Stauffenberg".

***

Crowe & DiCaprio Çóng vai chính trong b¶ phim m§i cûa Scott

Nam diÍn viên Russell Crowe së làm viŒc v§i Çåo diÍn Ridley Scott lÀn thÙ næm trong b¶ phim nói vŠ m¶t âm mÜu cûa Al Qaeda. Leonardo DiCaprio cÛng së tham gia b¶ phim Body of lies, kÎch bän cûa William Monahan, Çåo diÍn Scott. Ngôi sao cûa Gladiator së vào vai m¶t ngÜ©i lãnh Çåo CIA k‰t h®p v§i m¶t nhân viên do DiCaprio thû vai Ç‹ cài bÅy m¶t tên trùm Al Qaeda. Theo Moviehole.net, các nhà sän xuÃt Çã tìm m†i cách Ç‹ m©i g†i s¿ tham gia cûa Crowe trong nhiŠu tháng qua, m¥c dù anh Çã ÇÒng š, nhÜng vÅn muÓn džc kÎch bän m§i trܧc khi kš h®p ÇÒng.

***

Hudson giành giäi thܪng tåi BET Awards

Ca sï / diÍn viên Jennifer Hudson vØa giành giäi thܪng thÜ©ng niên cûa chÜÖng trình truyŠn hình Black Entertainment Television (BET). N» diÍn viên giành giäi thܪng Oscar Çã ÇÜ®c trao t¥ng hai danh hiŒu tåi h¶i trÜ©ng Shrine Auditorium ª Los Angeles vào hôm thÙ ba vØa qua, Çó là danh hiŒu n» diÍn viên xuÃt s¡c nhÃt và ca sï m§i Çáng chú š nhÃt trong b¶ phim Dreamgirls. Sau khi hát chung ca khúc "And I Am Telling You I'm Not Going" v§i ngôi sao Broadway Jennifer Holliday, Hudson rÃt xúc Ƕng khi ÇÜ®c nhÆn giäi thܪng, cô nói: "Tôi không th‹ ng© r¢ng mình låi giành ÇÜ®c giäi thܪng!". Bån diÍn cûa Hudson trong Dreamgirls Beyonce cÛng giành ÇÜ®c hai giäi thܪng cho video clip "Irreplaceable" - video clip hay nhÃt trong næm, và danh hiŒu n» ca sï R&B hay nhÃt, dù cô ÇÜ®c ÇŠ cº ljn sáu giäi thܪng. Ca sï O'Jay Eddie Levert Ç‹ tܪng nh§ ngÜ©i con trai Gerald vØa qua Ç©i tháng 11, Çã h®p ca bài "Wind beneath my wings" cùng v§i Gladys Knight, Patti LaBelle và Yolanda Adams. Sau Çó LaBelle nhÆn xét vŠ Gerald: "M¶t trong nh»ng gi†ng ca hay nhÃt". Ca sï nhåc Hiphop Ne - Yo, Çoåt danh hiŒu nam ca sï R&B hay nhÃt cÛng dâng t¥ng giäi thܪng cûa mình cho ngÜ©i ca sï Çã khuÃt. Ca sï huyŠn thoåi Diana Ross ÇÜ®c trao t¥ng giäi thܪng thành t¿u tr†n Ç©i cùng v§i Stevie Wonder, Erykah Badu và Chaka Khan, nh»ng ngÜ©i có nhiŠu Çóng góp. Ross nói: "Tôi luôn cÓ g¡ng Ç‹ gi» v»ng tiêu chuÄn cûa mình. Không bao gi© thÓt lên nh»ng l©i khi‰m nhã, không có gì là bŠn v»ng mãi mãi... Tôi së luôn luôn dành t¥ng các bån nh»ng bài có chÃt lÜ®ng cao nhÃt".

***

Hilton: " Nhà giam là m¶t nÖi cÀu nguyŒn thích h®p"

Cô gái quš t¶c Paris Hilton cäm thÃy vui lòng dù Çã phäi bÎ phåt giam, cô cho r¢ng nh»ng gì cô vØa träi qua giúp cho cô "månh më hÖn" và trܪng thành hÖn. Trong cu¶c phÕng vÃn cûa phóng viên Hoa Kÿ Larry King hôm thÙ tÜ, cu¶c phÕng vÃn ÇÀu tiên k‹ tØ khi ÇÜ®c thä hôm thÙ ba, Hilton cho bi‰t cô dành phÀn l§n th©i gian trong tråi giam Ç‹ džc sách và thÜ cûa ngÜ©i hâm m¶ trên kh¡p th‰ gi§i, trong Çó có cä nh»ng tiŠn ÇÒn Hoa Kÿ ª Iraq. Cô nói mình rÃt ngåc nhiên vì không hŠ nhÆn m¶t lá thÜ nào chê trách, cÛng nhÜ cho bi‰t mình Çã trܪng thành hÖn và s¤n sàng nhÆn lÃy trách nhiŒm cûa mình: "S¿ khªi ÇÀu thì rÃt khó khæn. NhÜng sau m¶t khoäng th©i gian, tôi phäi chÃp nhÆn gi»a cái tÓt nhÃt và cái xÃu nhÃt, do Çó tôi t¿ nhû: ñØng phøc tùng th©i gian mà phäi b¡t th©i gian phøc tùng mình. Th‰ là tôi Çã làm nhÜ vÆy. Dù tôi không thích, nhÜng cÛng cäm thÃy vui khi chuyŒn này xäy ra, nó Çã thay Ç°i cu¶c Ç©i cûa tôi vïnh viÍn, tôi cäm thÃy månh më hÖn bao gi© h‰t. Tôi cho r¢ng Çây là m¶t ân huŒ". Giäi thích tåi sao ÇÒng š trä l©i phÕng vÃn, cô nói v§i King: "Tôi chÌ muÓn m†i ngÜ©i bi‰t nh»ng gì tôi Çã träi qua. ñó là m¶t kinh nghiŒm Çau thÜÖng nhÜng ÇËp Çë. ThÆt xúc Ƕng khi ÇÜ®c t¿ do". Hilton Çã bÎ giam 23 ngày theo án giam 45 ngày vì t¶i vi phåm th©i gian thº thách vŠ viŒc say rÜ®u khi lái xe tØ næm ngoái.

Tin khác...Hilton ÇÜ®c trä 1 triŒu USD Ç‹ nói chuyŒn Paris Hilton vØa nhÆn ÇÜ®c l©i ÇŠ nghÎ Ç‹ trª thành ngÜ©i phát ngôn cûa t° chÙc t¿ l¿c The Learning Annex, ÇŠ nghÎ này cao thÙ hai chÌ sau tÌ phú Donald Trump. H† ra giá 1 triŒu USD n‰u cô ÇÒng š phø trách m¶t chÜÖng trình dài m¶t gi© có tên g†i là "How to build your brand". ChÜÖng trình Learning Annex hܧng dÅn cho nh»ng ai muÓn làm giàu cách h†c hÕi tØ các nhà cÓ vÃn và doanh nghiŒp hàng ÇÀu. L©i ÇŠ nghÎ này là m¶t trong sÓ nhiŠu l©i ÇŠ nghÎ mà Hilton nhÆn ÇÜ®c k‹ tØ khi cô ra tù hôm thÙ ba.

***

Diaz xin l‡i vì sº døng túi có khÄu hiŒu c¶ng sän

Cameron Diaz vØa công bÓ l©i xin l‡i vì Çã làm t°n thÜÖng ngÜ©i dân ÇÎa phÜÖng trong chuy‰n vi‰ng thæm Peru, cô Çã sº døng m¶t chi‰c túi có mang khÄu hiŒu c° vÛ chû nghïa c¶ng sän. Khi ljn thæm thành phÓ c° Inca cûa hoàng lj Peru Machu Picchu vào hôm thÙ sáu, cô mang theo m¶t chi‰c túi màu xanh olive v§i m¶t ngôi sao ÇÕ và dòng ch» "Phøc vø nhân dân" vi‰t b¢ng ti‰ng Trung Hoa. Thông ÇiŒp này ÇÜ®c xem là g®i nh§ ljn chû tÎch Çäng C¶ng Sän Trung QuÓc Mao Tråch ñông, Con ÇÜ©ng c¶ng sän cûa Mao là tiêu chí cûa nh»ng ngÜ©i cÀm quyŠn Peru trong giai Çoån tØ thÆp niên 1980 ljn 1990, ÇÄy ÇÃt nܧc vào tình trång rÓi loån và k‰t cøc là 70000 ngÜ©i thiŒt mång. Các nhà hoåt Ƕng nhân quyŠn mô tä chi‰c túi này là "không phù h®p". Tuy vÆy, Diaz vÅn lên ti‰ng xin l‡i vì s¿ thi‰u hi‹u bi‰t cûa mình. Cô nói: "Tôi chân thành xin l‡i v§i nh»ng ngÜ©i mà tôi Çã vô š xúc phåm. Cái túi này chÌ là m¶t món quà tôi Çã mua ÇÜ®c tåi Trung Hoa và tôi không bi‰t khÄu hiŒu trên túi có th‹ làm cho ngÜ©i ta phiŠn lòng. Tôi rÃt ti‰c vŠ n‡i Çau cûa các bån và ch¡c ch¡n m¶t ÇiŠu là tôi không hŠ mong muÓn khÖi g®i låi nh»ng n‡i Çau trong lÎch sº cûa ÇÃt nܧc các bån".

***

Lohan sº døng Cocaine và có tÌ lŒ cÒn trong máu gÃp Çôi mÙc cho phép

Vào tháng trܧc, khi xe cûa Lohan bÎ m¶t xe khác tông phäi, ngÜ©i ta phát hiŒn ra cô có sº døng cocaine và tÌ lŒ cÒn trong máu cao gÀn gÃp Çôi mÙc cho phép. DiÍn viên này bÎ bu¶c t¶i lái xe khi không ÇÜ®c tÌnh táo sau khi tai nån xäy ra ª Beverly, Calif. Ngay sau Çó cô bÎ ÇÜa vào trung tâm cai nghiŒn. Theo TMZ.com, Lohan Çã nghiŒn rÃt n¥ng cä cocaine lÅn nghiŒn rÜ®u. Cänh sát Beverly Çang hoàn tÃt thû tøc hÒ sÖ và gªi vŠ cho væn phòng công tÓ Los Angeles Ç‹ quy‰t ÇÎnh.

***

Spears r©i khÕi chuy‰n lÜu diÍn chung v§i Lauper

Ca sï Britney Spears Çã quy‰t ÇÎnh không tham gia bi‹u diÍn chung v§i Cyndi Lauper vì không muÓn hát thÆt.Hai ngÜ©i theo d¿ ki‰n së trình diÍn tåi Los Angeles vào thÙ bäy t§i cùng v§i Erasure, Deborah Harry, Dresden Dolls và MisShapes và Jeffree Star - nhÜng cuÓi cùng Çã quy‰t ÇÎnh không tham gia vì cô không ÇÜ®c phép hát nhép môi.

M¶t nguÒn tin nói v§i tåp chí The Sun: "Britney nói cô ta thÜ©ng hát nhép môi, nhÜng khi làm viŒc v§i Cyndi, phäi hát thÆt". Tuy Spears chÜa xác nhÆn chính thÙc, nhÜng vào ÇÀu tuÀn này, biên Çåo vÛ cûa cô là Misha Gabriel nói v§i People.com r¢ng cô së trình diÍn m¶t ca khúc tåi nhà hát Hy Låp. LÀn cuÓi cùng mà cô xuÃt hiŒn trên sân khÃu là tháng næm, khi cô hát nhép môi trong suÓt chÜÖng trình dài 15 phút.

***

ChuyŒn riêng gi»a Penelope và Prince

Penelope Cruz vØa nhÆn ÇÜ®c m¶t cách ÇÓi xº Ç¥c biŒt khi r©i khÕi bu°i trình diÍn cûa Prince tåi khách sån Roosevelt Hotel vào hôm thÙ bäy vØa qua - nam ca sï này Çã hát t¥ng riêng cô m¶t bài. Khi Prince phát hiŒn có n» diÍn viên Tây Ban Nha này tåi m¶t lô gÀn sân khÃu, anh ljn gÀn bàn tiŒc và ngÒi cånh cô, hát m¶t ca khúc m§i. Th¿c khách hôm Çó cÛng cho bi‰t Prince ÇÒng š trình bày ca khúc "Nothing Compares 2U" theo yêu cÀu cûa ngôi sao Volver. M¶t ngÜ©i ngoài cu¶c nói: "Penelope nhÜ ª trên thiên ÇÜ©ng, cô Ãy hát theo và nh¡m m¡t låi". Cruz không phäi là ngÜ©i n°i ti‰ng ÇÀu tiên ljn chÜÖng trình cûa Prince - Nh»ng ngÜ©i khách ÇÀu tiên trong mùa hè này là Sean "Diddy" Combs, Hilary Swank, Çôi ca sï nhåc Rap Nas và Kelis cùng v§i nam diÍn viên Topher Grace.

***

Longoria và Parker ÇÒng š cho chøp hình Çám cܧi

ñám cܧi theo ki‹u Pháp cûa Eva Longoria và Tony Parker Çã Çem låi cho h† m¶t sÓ tiŠn lên ljn 2 triŒu USD sau khi h† ÇÒng š cho phép tåp chí "OK!" chøp hình Çám cܧi. Ngôi sao trong b¶ phim "Desperate Housewives" së lÆp gia Çình v§i cÀu thû bóng r° Pháp vào ngày 7 tháng 7, hôn lÍ ÇÜo57c cº hành tåi m¶t ngôi nhà th© trang nghiêm ngay ngoåi ô Paris. Và theo New York Post, nh»ng ngÜ©i ÇiŠu hành tåp chí Ok! ñã giành ÇÜ®c Ƕc quyŠn chøp änh cܧi trong ngày lÍ tr†ng Çåi này. T°ng biên tÆp Ok! Sara Ivens xác nhÆn r¢ng tåp chí cûa mình Çã giành ÇÜ®c quyŠn chøp änh Çám cܧi: "Rõ ràng Çây së là nh»ng bÙc änh ÇÜ®c rÃt nhiŠu ngÜ©i mong muÓn và chúng tôi rÃt phÃn khích vì Çã giành ÇÜ®c quyŠn chøp änh".

***

Banderas: "Tôi së không Ç‹ con mình có k‰t cøc nhÜ Paris"

DiÍn viên Antonio Banderas quy‰t ÇÎnh ngæn ch¥n con mình Ç‹ không cho Çi theo con ÇÜ©ng æn chÖi cûa Paris Hilton.

Trong m¶t n‡ l¿c Ç‹ giúp chúng Çánh giá ÇÜ®c nh»ng gì chúng Çang có, ngôi sao cûa "Shrek" Çã yêu cÀu ba ÇÙa con cûa mình là Stella 10 tu°i, Dakota 17 tu°i, và Alexander 21 tu°i, phäi t¿ Çi ki‰m Ç¥c quyŠn cûa mình.Anh nói v§i tåp chí Closer: "Tôi không cho chúng bÃt cÙ ÇiŠu gì mà chúng xin, chúng phäi t¿ ki‰m ÇÜ®c nó. Tôi nói v§i các con r¢ng th‰ gi§i không phäi là Hollywood. Tôi Çã ÇÜa chúng Çi Mexico và Argentina m‡i khi tôi làm phim Ç‹ chúng có th‹ nhìn thÃy trÈ em ª nhiŠu nÖi khác nhau sÓng nhÜ th‰ nào. Chúng Çã nhìn thÃy nh»ng khu nhà løp xøp tÒi tàn, tôi không muÓn chúng nghï r¢ng th‰ gi§i chÌ là xe ÇËp, nhà ÇËp và nh»ng gì chúng muÓn".

***

Streisand ÇÜ®c Pháp vinh danh

Barbra Streisand vØa ÇÜ®c t¥ng huân chÜÖng cao quš nhÃt cûa Pháp: B¡c ÇÄu b¶i tinh. Ngôi sao cûa b¶ phim "The Mirror has two faces" Çã ÇÜ®c t°ng thÓng Nicholas Sarkozy ôm hôn trong bu°i lÍ trang tr†ng tåi ÇiŒn Elysee vào hôm thÙ næm, sau bu°i hòa nhåc tåi Paris. Bu°i lÍ trao t¥ng này ÇÜ®c xem là chÌ dành cho nh»ng công dân n°i ti‰ng nhÃt tåi Pháp. Bu°i trình diÍn vào Çêm thÙ ba cûa Streisand tåi Bercy Çã thu hút ljn 10000 ngÜ©i hâm m¶.

***

Spicegirl tái h®p Ç‹ bi‹u diÍn

Nhóm nhåc Pop thÆp niên 1990 SpiceGirl vØa m§i tái h®p Ç‹ th¿c hiŒn m¶t chÜÖng trình lÜu diÍn vòng quanh th‰ gi§i vào cuÓi næm 2007. Næm thành viên chính cûa nhóm - Victoria "Post Spice" Beckham, Melanie "Scary Spice" Brown, Geri "Ginger Spice" Halliwell, Emma "Baby Spice" Bunton và Melanie "Sporty Spice" Chisholm - vØa tuyên bÓ trong m¶t cu¶c h†p báo tåi The O2 ª London và trên website cûa mình.L©i gi§i thiŒu rÃt v¡n t¡t: "Chào m†i ngÜ©i, chúng tôi trª låi Çây, m†i ngÜ©i có tin không nào?". Chuy‰n lÜu diÍn d¿ ki‰n së Çi qua 11 thành phÓ trên kh¡p th‰ gi§i, b¡t ÇÀu tØ Los Angeles vào ngày 07/12 và k‰t thúc tåi Buenos Aires vào 24/01. H† cÛng së dØng chân tåi London, New York, Las Vegas, HongKong, Sydney, Madrid và Beijing.Nhóm nhåc ra Ç©i næm 1995 và Çã bán ÇÜ®c 55 triŒu album trong sáu næm trình diÍn. Geri Halliwell tách nhóm vào næm 1998 và SpiceGirl Çã chia tay hoàn toàn vào næm 2001.

***

Simpson s¡p tung ra mÅu ÇÒ t¡m m§i

Jessica Simpson Çang gi§i thiŒu m¶t mÅu áo t¡m hai mänh m§i. Ngôi sao ca nhåc pop này vào tháng t§i së gi§i thiŒu m¶t mÅu ÇÒ t¡m trong tuÀn lÍ th©i trang Mercedes - Benz tåi Miami, Florida. M¶t ngÜ©i trong cu¶c cÛng nói v§i tåp chí Hoa Kÿ In Touch r¢ng mÅu thi‰t k‰ m§i này khá ti‰t kiŒm väi. Simpson cÛng là ngÜ©i Çóng góp công sÙc vào quá trình thi‰t k‰, cô Çang Çích thân l¿a ch†n ngÜ©i mÅu phù h®p Ç‹ trình bày mÅu này. Th©i trang áo t¡m là m¶t lïnh v¿c m§i mà Simpson dÃn chân vào, sau khi Çã xây d¿ng m¶t lj quÓc chæm sóc da, nÓi tóc, cºa hàng giày dép và quÀn áo.

***

Farrell: "McDonnell là nhÃt"

DiÍn viên Ireland Colin Farrell låi vØa làm thÃt v†ng rÃt nhiŠu ngÜ©i hâm m¶ n» khi tuyên bÓ cô bån gái m§i quen 7 tháng cûa mình là "nhÃt". Nam diÍn viên này vØa m§i qua låi v§i cô gái ngÜ©i Dublin Muireann McDonnell tØ tháng 12 næm rÒi, anh nhÃn månh cô sinh viên y khoa này là "M¶t cô gái tuyŒt v©i" và "hai ngÜ©i Çang rÃt hånh phúc".

Anh nói: "Tôi g¥p cô Ãy tåi Dublin khi tôi tØ LA vŠ nhà. Cô Ãy là m¶t cô gái tuyŒt v©i, chúng tôi Çang rÃt hånh phúc. Tìm ÇÜ®c m¶t cô bån gái thì dÍ, nhÜng khó có th‹ tìm ÇÜ®c ÇÓi tÜ®ng cûa mình". Tháng trܧc, bån trai cÛ cûa McDonnell là John Mark Knight Çã t¿ tº khi phäi ÇÓi phó v§i mÓi quan hŒ gi»a ngÜ©i yêu cÛ và ngôi sao ÇiŒn änh Hollywood.

=END=

6- TruyŒn Ng¡n Trong Nܧc

- NÖi Có Nh»ng Cây Tùng Xanh Bi‰c

TrÀn Thùy Mai

Ando Chie cúi xuÓng, nhúng ngón tay vào chÆu nܧc. Nܧc Ãm vØa Çû t¡m. Nàng kéo màn che cºa s°. Ngoài kia, m¶t cây anh Çào vØa nª, nh»ng nhành hoa rû xuÓng tr¡ng hÒng. - Xin ngài vào t¡m kÈo nܧc ngu¶i.Gi†ng nàng nhÕ nhË và lÍ phép.Ngoài ba mÜÖi tu°i, Chie månh khÕe và bÀu bïnh trong b¶ kimono giän dÎ màu lam. Là ngÜ©i giúp viŒc cho hoàng thân CÜ©ng ñ‹, cô ljn ª Çây Çã hai næm theo s¿ bÓ trí cûa Çåi tá Wanatabe.Næm Ãy hoàng thân Çã ngoài næm mÜÖi tu°i, dáng vóc nho nhã nhÜng khuôn m¥t gÀy ÇÜ®m buÒn. Ông chæm chú vi‰t, nh»ng ch» Nho chân phÜÖng rÃt ÇËp trên giÃy tr¡ng. ThÃy Chie, ông ngÄng lên, vÈ m¥t ngÀn ngØ:- Låi t¡m. Ta m§i t¡m hôm kia...Chie mÌm cÜ©i. Ông hoàng ViŒt Nam này rÃt lÜ©i t¡m g¶i. NgÜ©i NhÆt vÓn rÃt såch së. Bao gi© cÛng th‰, Chie rÃt cÜÖng quy‰t v§i ông.Chie ljn gÀn, Ç¥t tay lên nút áo ông. Chi‰c áo næm thân màu nguyŒt båch v§i rÃt nhiŠu khuy väi. Ÿ NhÆt Çã hai mÜÖi næm, ông vÅn m¥c áo ViŒt. Nh»ng chi‰c áo ông Çem theo tØ ViŒt Nam Çã cÛ nát tØ lâu, chi‰c áo này là do Chie phÕng theo áo cÛ Ç‹ may cho ông, ki‹u áo ViŒt trên nŠn løa NhÆt.NhÜng hôm nay, ông hoàng dÜ©ng nhÜ trái tính hÖn m†i ngày. Ông chùn låi, xua tay, ánh m¡t ÇÀy nghi kœ:- ñ‹ ta yên!TØ lúc Chie m§i ljn Çây, ông vÓn Çã không tin nàng. Ông không cho nàng s¡p x‰p thÜ tØ giÃy t© trên bàn ông, dù chúng thÜ©ng rÃt l¶n x¶n. M‡i lÀn Çau Óm, ông cÓ giÃu không cho nàng sæn sóc.Chie là ngÜ©i do quân Ƕi NhÆt cº ljn. Ông nghi kœ nàng nhÜng không th‹ tØ khܧc nàng. Ông khÜ khÜ không cho nàng chåm t§i ÇÓng thÜ tØ, nhÜng låi quá cÀn nàng thu d†n giÜ©ng n¢m bŠ b¶n, pha cho Ãm trà bu°i sáng, khâu låi áo xÓng, cä ánh m¡t cÜÖng quy‰t cûa nàng m‡i lÀn b¡t ông Çi t¡m...

NhÜng hôm nay nhìn vÈ m¥t ông, Chie l£ng l¥ng không nài ép gì n»a. Nàng quay ra m¶t lúc rÒi trª vào v§i khay trà. Nàng Çã quen, nh»ng lúc cæng th£ng th‰ này chÌ có m¶t Ãm trà Tàu m§i có th‹ làm ông dÎu låi. Bܧc qua ngåch cºa, nàng kh¿ng låi. Kÿ ngoåi hÀu CÜ©ng ñ‹, hoàng Çích tôn Ç©i thÙ næm cûa vua Gia Long Çang bÜng m¥t khóc.Ando Chie v¶i vã Ç¥t khay xuÓng án thÜ, chåy ljn Ç« lÃy mái tóc ch§m båc Çang rÛ rÜ®i gøc vŠ phía trܧc. TÃm thân gÀy mÕng cûa ngÜ©i Çàn ông nhÜ muÓn søp xuÓng trong tay nàng.- ñiŒn hå... hoàng tº...Chie cÙ nghï ông së ÇÄy nàng ra. NhÜng lÀn này CÜ©ng ñ‹ chÌ ngÄng lên, m¡t nhìn s»ng vào khoäng không trܧc m¥t. Nàng nhË nhàng ch¥m nh»ng gi†t nܧc Ùa ra quanh Çôi m¡t thÃt thÀn. "Có chuyŒn gì...?".CÜ©ng ñ‹ không kiŠm ch‰ ÇÜ®c, khóc nÃc lên: "Bác Phan mÃt rÒi!".Tåi Tokyo m¶t bu°i chiŠu tháng tÜ, CÜ©ng ñ‹ nhÆn ÇÜ®c thÜ báo. Phan B¶i Châu, ngÜ©i Çã tìm ljn ông khi ông m§i hai mÜÖi mÓt tu°i, Çã tôn ông làm minh chû cûa phong trào ñông du chÓng Pháp. NgÜ©i Çã Çón ông sang NhÆt Ç‹ tính chuyŒn phøc quÓc lâu dài. ViŒc Phan B¶i Châu bÎ b¡t ª ThÜ®ng Häi Çã là m¶t Çòn quá månh ÇÓi v§i ông. TØ ngày Ãy, ông không thôi cäm thÃy låc lõng, hoang mang; cäm giác thÓi chí thÌnh thoäng låi ám änh ông, ông phäi h‰t sÙc chÓng låi.Bây gi© Phan B¶i Châu Çã mÃt. HÖn ba mÜÖi næm lÜu vong trên ÇÃt NhÆt, bao nhiêu š chí, nghÎ l¿c cûa ông dÜ©ng nhÜ ÇÜ®c truyŠn tØ sÙc månh tinh thÀn cûa con ngÜ©i này. VÆy mà gi© Çây ngÜ©i Ãy không còn n»a. SÓ phÆn Çã bÕ rÖi ông gi»a m¶t th‰ gi§i mênh mông xa lå, trong cänh ti‰n thoái lÜ«ng nan.Không phäi là chuyŒn có th‹ chia sÈ v§i Ando Chie, nhÜng bi‰t nói cùng ai ª nÖi l» thÙ này. Phong trào ñông du Çã tan rã, TrÀn ñông Phong Çã t¿ vÅn, Tæng Båt H°, NguyÍn Siêu Çã trÓn Çi, chÌ còn mình ông trÖ tr†i gi»a tr©i cùng ÇÃt tuyŒt.Chie cÓ g¡ng an ûi ông, dù không bi‰t ngÜ©i ch‰t là ai. Nàng dìu ông vào giÜ©ng, Ç¡p chæn, buông màn cho ông."ñ‹ m¥c ta" - CÜ©ng ñ‹ nói, xua tay, quay m¥t vào góc tÓi.Chie gÆt ÇÀu, nàng ém màn vào dܧi nŒm, bܧc lùi mÃy bܧc."Chie, ÇØng Çi!".Ông ta bíu lÃy tay nàng. Chie cäm thÃy tÃt cä n‡i cô ÇÖn, hoäng loån cûa ngÜ©i Çàn ông. Nàng cúi xuÓng, lÒng tay vào chæn, ôm lÃy ông v‡ vŠ, bÃt giác nàng cÛng rÖi nܧc m¡t. "Thi‰p thÜÖng ÇiŒn hå l¡m". Chie nói, nh»ng ti‰ng rÃt giän dÎ, nàng bi‰t rõ CÜ©ng ñ‹ không giÕi ti‰ng NhÆt, và nàng cÛng không bi‰t l©i an ûi nào hÖn. NhÜng linh cäm dåy cho nàng bi‰t phäi làm gì: nàng ghé n¢m bên ông và Ãp û ông b¢ng thân th‹ Ãm áp cûa mình.

***

ñêm Ãy tr©i mÜa, khi tr©i sáng Chie cuÓn màn, mª hé cºa s°, nàng nhìn thÃy nh»ng cành anh Çào sÛng nܧc. Nàng Ç¥t chÆu nܧc nóng cånh giÜ©ng, nhúng chi‰c khæn bông tr¡ng muÓt rÒi v¡t thÆt ráo. NgÜ©i Çàn ông cûa nàng Çã tÌnh giÃc. Nàng cúi xuÓng, mÌm cÜ©i dÎu dàng, lau m¥t cho ông.

Kÿ ngoåi hÀu n¡m lÃy tay nàng, vÈ m¥t ông l¶ vÈ bi‰t Ön. ChÓc lát, ông quên ngÜ©i Çàn bà này là ngÜ©i cûa quân Ƕi NhÆt. Ba mÜÖi næm lÜu låc trên ÇÃt nܧc này, ông Çã nhiŠu lÀn ÇÜ®c chª che. Ông Innukai và Kashiwabara Çã bäo b†c ông, thuyŠn trܪng tàu Yayomaru Çã h‰t lòng che chª ông thoát khÕi s¿ truy lùng cûa mÆt thám Pháp. ñó là chuyŒn hai mÜÖi, ba mÜÖi næm trܧc. Lúc Çó ông còn trÈ, chí khí còn hæng hái; gÀn mÜ©i næm nay, tØ khi Innukai bÎ ám sát rÒi, ông quá chÆt vÆt v§i cu¶c sÓng, cô ÇÖn, mŒt mÕi. Phäi nhÆn s¿ bäo tr® cûa løc quân NhÆt là bÃt Ç¡c dï, ông không th‹ không d¿a vào ngÜ©i NhÆt, nhÜng ông bi‰t NhÆt và Pháp có th‹ b¡t tay v§i nhau bÃt kÿ lúc nào. Ando Chie có phäi là tai m¡t cûa quân NhÆt không? Ai bi‰t Çâu ÇÜ®c. Dù sao lúc này bên ông chÌ còn có nàng thôi. Gi© phút này nàng Çang dÎu dàng lau m¥t ông. Cäm giác ÇÜ®c chæm sóc làm ông bùi ngùi Ùa lŒ.Chie chuy‹n dÀn chi‰c khæn nóng xuÓng c° và ng¿c ông, nàng nhË nhàng mª khuy áo Ç‹ lau vai và lÜng. B‡ng CÜ©ng ñ‹ bu¶t miŒng:- VŠ ViŒt Nam! Чc gì ta ÇÜ®c vŠ ViŒt Nam!Chie kh¿ng låi m¶t giây, rÒi nàng hi‹u, nhË v‡ vào lÜng ông nhÜ d‡ dành:- RÒi ngài së vŠ, nhÃt ÇÎnh có ngày ngài së vŠ mà.Ông hoàng lÜu vong cäm thÃy Ãm lòng, ông si‰t ch¥t tay nàng nhÜ muÓn cäm Ön. Trong lúc Çó Chie låi thÃy lòng âm thÀm m¶t n‡i buÒn. Ông së Çi, së xa nàng, ch¡c ch¡n së có ngày Ãy...CuÓi tháng, Çåi tá Wanatabe g¥p Ando Chie ª B¶ TÜ lŒnh løc quân. NhÜ thÜ©ng lŒ, Chie nói v§i ông vŠ tÃt cä nh»ng sinh hoåt cûa CÜ©ng ñ‹. Wanatabe hÕi:- Cô có thÃy ông ta ti‰p khách khÙa tØ xa t§i không?- Không å.- Ông ta có nhÆn thÜ tØ, tin tÙc gì tØ ViŒt Nam?- Không å.Chie trä l©i, ch¡c ch¡n ljn n‡i Wanatabe không hÕi thêm gì n»a. Ông ta nhìn Chie tØ ÇÀu ljn chân nhÜ muÓn Çánh giá låi quan hŒ gi»a nàng và ngÜ©i ngoåi quÓc lÜu vong Ãy. Chie ÇÕ m¥t, nàng hi‹u cái nhìn cûa Çåi tá. Ch¡c ch¡n là ông ta rÃt khuy‰n khích viŒc nàng lên giÜ©ng v§i ngÜ©i Çàn ông kia, ÇiŠu Çó rÃt có l®i cho công viŒc. ChÌ có ÇiŠu, ông ta không bi‰t hôm qua nàng Çã û Ãm cho CÜ©ng ñ‹, không phäi v§i tÜ cách m¶t nhân viên cûa løc quân NhÆt, mà v§i tÃt cä tÃm lòng cûa m¶t ngÜ©i Çàn bà.Næm næm sau.Chi‰n tranh khÓc liŒt trên kh¡p ÇÃt nܧc hoa anh Çào. Nh»ng trÆn bom MÏ d¶i xuÓng. Nh»ng ngôi nhà b¢ng g‡ và giÃy cháy phØng phØng trong các góc phÓ Tokyo.ñang mùa lá ÇÕ nhÜng ch£ng còn ai nghï ljn lÍ h¶i mùa thu... ChÌ còn nh»ng Çoàn ngÜ©i tän cÜ d¡t díu nhau chåy. Ando Chie gói quÀn áo vào hai chi‰c tay näi. V¶i vàng, nhÜng nàng không quên nh»ng chi‰c áo løa næm thân, áo dài the, khæn x‰p, và cä b¶ bình trà Tàu nhÕ xíu.- Ông Öi!Chie g†i. Hoàng thân giÆt mình, quay ra. Hôm nay ông m¥c Âu phøc chÌnh tŠ. Trong cänh ch¶n r¶n cûa Tokyo, vÈ chÌnh tŠ cûa ông trông thÆt låc lõng."Mình Çi thôi, ông å. M†i ngÜ©i ÇŠu tän cÜ vŠ quê, chiŠu nay là chuy‰n chót".

Hoàng thân hÓt hoäng:- NhÜng ta còn phäi ch© máy bay... Bi‰t Çâu ngày mai máy bay së t§i.Chie nhìn ông, xót xa. CuÓi tháng bäy, n¶i các Suzuki Kantaro Çã t° chÙc b»a tiŒc linh Çình ÇÜa ông vŠ nܧc. Sau ba mÜÖi hai næm xa quê, cái tin ÇÜ®c vŠ nܧc làm ông bàng hoàng. Trong b»a tiŒc linh Çình tåi khách sån ñ‰ QuÓc, ông hân hoan tØ giã h‰t các chính khách Çã ûng h¶ ông... Mãi ljn lúc s¡p ra sân bay Haneda, cÀm gói thÙc æn Çi ÇÜ©ng tØ tay Chie, ông m§i nhìn thÃy vÈ buÒn trong m¡t nàng. "ñØng buÒn Chie, ta vŠ nܧc rÒi së tính chuyŒn Çón nàng sang".Chie mÌm cÜ©i. Ÿ ViŒt Nam, ông còn có ngÜ©i v® cä và hai con nay Çã l§n. NgÜ©i v® mà ông Çã xa cách tØ næm hai læm tu°i. Ông s¡p vŠ v§i ngÜ©i Çàn bà Ãy. Nàng cäm thÃy buÒn, nhÜng nàng mØng cho ông.Ngày hôm Ãy ông Çi, rÒi ljn tÓi mÎt låi quay vŠ. Ông k‹, trên sân bay, nhân viên B¶ Tham mÜu løc quân NhÆt và kš giä báo chí tŠ t¿u Ç‹ tiÍn chân ông... NhÜng máy bay tØ Sài Gòn không ljn Çón. Ông quay vŠ, ngã vÆt trên giÜ©ng, m¡t mª trØng trØng nhìn lên cao... Chie tháo giày cho ông, lau m¥t cho ông. Nàng nhÕ nhË bäo ông: "Ông å, ÇØng buÒn, ch¡c máy bay bÎ trª ngåi gì Çó thôi, mai låi ljn Ãy mà!".TØ Çó hôm nào nàng cÛng quÃn sushi cho ông Çem theo... Hôm nào ông cÛng ra phi trÜ©ng Haneda, hôm nào ông cÛng trª vŠ. HÖn næm hôm sau, nhân viên løc quân lÅn kš giä không còn ai ljn n»a, chÌ còn ông ngày ngày m¶t mình ngÒi Ç®i. Lûi thûi t§i, rÒi lûi thûi vŠ.Và hôm nay, ngày cuÓi tháng bäy, bom B29 cûa MÏ Çã trút xuÓng Tokyo, ông vÅn còn nghï ljn chuyŒn ljn phi trÜ©ng ch© Ç®i. Chie bäo ông:- Mình phäi Çi thôi ông å! Phäi chåy vŠ quê, n‰u không là ch‰t.- ñúng rÒi, nàng cÙ Çi, ta ª låi, bi‰t Çâu...Chie n¡m lÃy tay ông. Bàn tay ông gÀy quá. V§i m†i ngÜ©i, ông là m¶t hoàng thân, ÇÜ®c các cÖ quan ti‰p Çón, các kš giä sæn tin, ÇÜ®c các nghÎ sï bäo tr®... Còn v§i nàng, Çây là m¶t ngÜ©i Çàn ông tha hÜÖng, låc lõng, túng thi‰u, cô Ƕc... Lúc này, nàng nhÃt ÇÎnh phäi cÙng r¡n v§i ông, nhÜ nh»ng lúc b¡t ông phäi Çi t¡m vÆy; nàng khoác tay näi lên vai ông và ÇÄy ông Çi. CÜ©ng ñ‹ gÜ®ng låi, phän ÇÓi, nhÜng khi bÎ ÇÄy ljn cºa, dòng ngÜ©i tay xách nách mang chåy loån ÇÆp vào m¡t ông, và ông hi‹u ngay ÇiŠu gì Çang xäy ra.ñêm Çó trên chi‰c xe bò l¡c lÜ trong dòng xe qua vùng ngoåi ô, ông nhìn thÃy Tokyo bÓc cháy, lºa r¿c ÇÕ dܧi nh»ng l¢n máy bay MÏ vút ngang. Cæn nhà mà løc quân NhÆt cÃp cho ông Çã cháy røi.Tháng tám, bom nguyên tº d¶i xuÓng Nagasaki và Hiroshima, NhÆt Bän ÇÀu hàng. Không còn ai Çû sÙc nghï ljn vÎ hoàng tº lÜu vong. ChÌ có m¶t ngÜ©i Çàn bà thÀm l¥ng m‡i ngày làm thuê cho m¶t xܪng than ª vùng quê Ç‹ nuôi m¶t ngÜ©i chÒng l§n tu°i. Ando Chie lúc này không còn là nhân viên cûa løc quân NhÆt n»a. Bu°i sáng, nàng thÙc dÆy nÃu nܧc nóng cho chÒng rÒi tÃt tä Çi; nàng vÅn th‰, dù làm ª xܪng than nhÜng lúc nào vŠ nhà cÛng rÃt såch së, còn chÒng nàng vÅn vÆy, rÃt lÜ©i t¡m và suÓt ngày ngÒi chép nh»ng trang sách ch» Hán Çã cÛ nhàu.NhiŠu ngÜ©i hÕi sao ông chÒng nàng ch£ng làm viŒc gì mÜu sinh, Chie chÌ cÜ©i. Ông Ãy là m¶t ông hoàng. Dù rÃt nghèo và ch£ng hŠ có quyŠn uy. Ông ch£ng làm ÇÜ®c gì cho nàng cä, nhÜng nàng yêu thÜÖng ông v§i tÃt cä s¿ trìu m‰n xót xa. Trong lúc ông thì Çau Çáu chÌ muÓn vŠ quê hÜÖng - nghïa là r©i xa nàng. NhÜng n

‰u ông không có giÃc mÖ hÒi hÜÖng, liŒu ông có còn là ngÜ©i Çàn ông mà nàng thÜÖng yêu không?

***

Næm næm sau. CÖ h¶i vŠ nܧc låi ljn. Ando Chie låi chuÄn bÎ hành lš cho CÜ©ng ñ‹ lên ÇÜ©ng.Nܧc NhÆt Çã trª låi thanh bình. Trܧc ngày CÜ©ng ñ‹ vŠ nܧc, bån bè làm tiŒc tiÍn ÇÜa. Kš giä Báo Asahi cÛng ljn d¿. Cøng ly mØng, nhà báo ngÕ š muÓn ÇÜa tin chuy‰n trª vŠ cûa vÎ hoàng thân sau gÀn bÓn mÜÖi næm biŒt xÙ.Chuy‰n Çi lÀn này b¢ng ÇÜ©ng bi‹n, tØ cäng Kobe Çáp tàu Häi Minh ljn Bangkok rÒi theo ÇÜ©ng b¶ qua Campuchia vŠ Tây Ninh. Vì sao phäi vŠ nܧc qua cºa khÄu Tây Ninh? Vì ViŒt Nam Çang th©i kÿ chi‰n tranh ViŒt Pháp, Pháp vÅn còn Çóng quân ª Nam kÿ. NhÜng Tây Ninh n¢m trong lãnh ÇÎa cûa Giáo chû Phåm Công T¡c. V§i s¿ bäo tr® cûa Phåm Công T¡c, ông có th‹ lên b© an toàn.Kš giä Asahi d¥n dò:- Khi ngài t§i nÖi rÒi, xin ÇiŒn ngay cho tôi bi‰t.CÜ©ng ñ‹ ngÅm nghï:- Trong nܧc hiŒn Çang chi‰n tranh, tin tÙc khó gºi. Có lë cÙ tính theo häi trình, ljn trung tuÀn tháng bäy thì bÌ nhân Çã ljn quê nhà, quš ông có th‹ ÇÜa tin ÇÜ®c rÒi.Ando Chie ÇÜa ông ljn b‰n cäng. Mùa thu, khí tr©i se lånh. Ti‰ng quå kêu vang sau nh»ng tàn cây lá ÇÕ. Ông Çi rÒi, Chie trª låi cæn h¶ hai phòng ª phÓ Ogikubo. Con ÇÜ©ng b‡ng dài hÖn bao gi© h‰t. Ông hÙa së có ngày Çón nàng sang ViŒt Nam. Lúc Çó nàng chÌ bäo: "Bao lâu cÛng ÇÜ®c". ñ‰n bây gi©, m¶t mình trên con ÇÜ©ng vŠ nhà, nàng m§i thÃm thía cä khoäng trÓng chÖ vÖ trܧc m¥t, r¢ng có th‹ nàng së mãi mãi m¶t mình trên Çoån ÇÜ©ng còn låi...Nàng ti‰p tøc khâu nh»ng con búp bê väi - nh»ng con búp bê Çã nuôi sÓng nàng và ông tØ lúc vŠ låi Tokyo.ñ‰n tÓi, chû nhà, bà Hashimoto gõ cºa hÕi thæm nàng. Bà Çem vào cho nàng m¶t gói bánh dÈo."Trông em xanh quá. Tôi pha cho em m¶t chén trà nóng nhé?".Chie uÓng chén trà tØ tay bà chû nhà tÓt bøng. Trà nóng làm nàng hÒi tÌnh. Nhìn h¶p bánh dÈo xinh x¡n, nàng nh§ ljn chÒng. Ông Ãy vÅn thích loåi bánh này. NhÜng dùng trong khi uÓng trà Tàu - ông vÅn không quen v§i trà NhÆt.Bây gi© ông Ãy Çi ljn Çâu rÒi nhÌ? Bà Hashimoto vuÓt tóc nàng, dÅn nàng sang phòng làm viŒc cûa chÒng bà, giáo sÜ Hashimoto Masukichi. Trên vách, gi»a nh»ng tû sách ÇÒ s¶ là tÃm bän ÇÒ châu Á. Bà chÌ cho Chie xem ch‡ nào là NhÆt Bän, Thái Lan, ViŒt Nam. Chie chæm chú nhìn. ChÒng nàng Çang ª trên vùng bi‹n xanh xanh kia, ngoài khÖi cái khÓi màu hÒng rÃt l§n mà bà Hashimoto bäo là nܧc Trung Hoa."Em ÇØng buÒn, rÒi ông Ãy së Çåt chí nguyŒn, së trª låi Çón em sang, em phäi g¡ng gi» sÙc khÕe nhé!" - Bà Hashimoto an ûi.Chie mÌm cÜ©i, nàng cúi ÇÀu thÆt thÃp tÕ lòng cäm Ön bà chû. ChiŠu hôm Ãy nàng ljn chùa Senso, bên chi‰c ÇÌnh l§n nghi ngút khói nhang gi»a sân chùa,

nàng v§t nhË khói hÜÖng û vào nÖi lÒng ng¿c. LÀn trong tay áo, nàng lÃy ra sÓ tiŠn nhÕ, Çû cúng dÜ©ng Ç‹ xin m¶t l©i nguyŒn cÀu.VÎ sÜ già hÕi nàng cÀu nguyŒn gì Ç‹ ghi vào tÃm thÈ g‡ tr¡ng ngà. Nàng cúi ÇÀu ngÅm nghï. Nàng muÓn cÀu nguyŒn nh»ng gì, chÒng nàng së có quyŠn uy, së thành lãnh tø, së giàu sang, së Çón nàng vŠ cùng hܪng cu¶c sÓng cao sang? CÀu cho chÒng nàng së không quên nàng? Së... Th¿c lòng nàng muÓn gì?Chie ngÆp ngØng m¶t lát rÒi se së džc cho vÎ sÜ già chép vào th§ g‡:- Tôi là Ando Chie... CÀu cho chÒng tôi là CÜ©ng ñ‹ vÜ®t sóng gió vŠ ljn quê nhà bình yên, sum h†p v§i gia Çình.VÎ sÜ già ngÄng nhìn nàng. Ông Çã vi‰t giúp cho thiŒn nam tín n» hàng ngàn l©i nguyŒn. Ông nhìn Ando Chie m¶t lát nhÜ muÓn hÕi ÇiŠu gì, nhÜng rÒi låi thôi, cúi xuÓng c¡m cúi vi‰t.Khi trª vŠ nhà, nàng thÃy giáo sÜ Hashimoto Çang ch© trܧc c°ng. "Ando, có tin mØng cho cô Çây". Ông ÇÜa nàng t© nhÆt báo Asahi. "Hoàng tº ViŒt Nam Çã vŠ ljn quê nhà sau 32 næm ly hÜÖng". Chie mØng rÖi nܧc m¡t. ChiŠu hôm Çó nàng làm món mì NhÆt và sushi cá hÒi, m©i ông bà Hashimoto Ç‹ tÕ lòng bi‰t Ön.Ông bà vŠ rÒi, còn låi m¶t mình Chie trong cæn h¶ v¡ng l¥ng. M¶t Çoån Ç©i Çã chÃm dÙt, Çoån Ç©i m§i b¡t ÇÀu, m¶t ch¥ng ÇÜ©ng dài hun hút mà nàng së phäi Çi m¶t mình.Nàng giª t© báo Asahi, džc låi bài vi‰t, rÒi lÆt dÀn ra nh»ng trang sau: nh»ng møc tìm nhà, tìm viŒc.CuÓi tháng bäy, b‡ng bà Hashimoto ÇÆp cºa cæn h¶ cûa Ando Chie, hÓt hoäng:- Ando, ngÜ©i ta vØa ÇiŒn ljn cho ông nhà tôi. Cô phäi ra ngay cäng Yokohama!Chie cuÓng qušt, hai chân run cÀm cÆp, lÜ«i líu låi. NhÜng ngÜ©i phø n» NhÆt dÜ©ng nhÜ ÇÜ®c tr©i phú cho m¶t nghÎ l¿c phi thÜ©ng, nàng kiŠm ch‰ thÆt nhanh cÖn hoäng hÓt, cÀm lÃy chi‰c ô, chåy ra cºa.Bà Hashimoto tÓt bøng Çã kÎp thuê giúp nàng m¶t chi‰c xe ng¿a.Trên cäng Yokohama vŠ chiŠu, có m¶t ông già ngÒi trên chi‰c gh‰ dài, ngÄn ngÖ nhìn quanh v§i Çôi m¡t vô hÒn, m¥c kŒ bao nhiêu ngÜ©i qua låi. Chie chåy låi gÀn. Sao m§i có m¶t tháng mà chÒng nàng Ç°i thay ljn th‰, y phøc nhàu nát, khuôn m¥t gÀy t†p rám n¡ng, mái tóc båc xÌn Çi và bê b‰t bøi.- Ông Öi...Chie cÀm lÃy tay chÒng. Bàn tay ông gÀy trÖ xÜÖng, nhÜng vÅn là bàn tay cûa ông, ông Çang ª Çây, bên nàng. "Ông Öi, sao ông låi vŠ ÇÜ®c?". Chie hÕi, nhÜng ngÜ©i Çàn ông ngÄn ngÖ nhìn mông lung, vÈ m¥t s»ng s© tuyŒt v†ng, dÜ©ng nhÜ không còn nhÆn ra gì chung quanh n»a. Ông chÌ không ng§t lÄm bÄm: "Không vŠ ÇÜ®c! Không vŠ ÇÜ®c n»a! Không vŠ n»a!".V§i Chie, vŠ là vŠ NhÆt Bän, v§i ông, vŠ là vŠ ViŒt Nam.HÖn m¶t tháng Chie ra sÙc chæm sóc, CÜ©ng ñ‹ m§i dÀn dÀn hÒi tÌnh låi. Ông k‹ v§i nàng: tàu Häi Minh bÎ trøc tr¥c bánh lái nên Çã ghé ThÜ®ng Häi m¶t tuÀn. Trong khi Çó, Báo Asahi Çã ÇÜa tin, và mÆt vø Pháp bi‰t ÇÜ®c r¢ng chuy‰n tàu phäi cÆp cäng Bangkok, Çã ÇiŒn cho B¶ Ngoåi giao Thái. Vì quan hŒ giao thÜÖng v§i Pháp, Chính phû Thái Çã không cho CÜ©ng ñ‹ nhÆp cänh Thái Lan, bu¶c lòng phäi theo tàu quay vŠ NhÆt Bän.

CÜ©ng ñ‹ không bao gi© còn trª låi nhÜ trܧc kia n»a. TuyŒt v†ng, suy søp, ông Çã hoàn toàn là m¶t ông già trái tính trái n‰t, Çau Óm triŠn miên. ñôi khi, cæm hÆn sÓ phÆn, ông ném bÃt cÙ cái gì v§ ÇÜ®c vào vách. Chie phäi cÃt b¶ ÇÒ trà ông Çem theo tØ ViŒt Nam thÆt kÏ, m‡i sáng pha trà xong nàng ÇÙng ch© ông uÓng xong, Çem cÃt Ãm chén rÒi m§i dám d©i m¡t.CuÓi mùa thu có hai ngÜ©i khách ª ViŒt Nam sang ghé thæm. H† là hai chính khách Çang có th‰ l¿c, hÙa së tìm cách ÇÜa CÜ©ng ñ‹ vŠ nܧc.Khách vŠ rÒi, Chie d†n tách chén trên bàn, ÇÎnh bÜng Çi. Ch®t ông níu tay nàng:- Nàng Öi, nàng có tin ta còn vŠ nܧc ÇÜ®c không?Chie Ç¥t khay xuÓng, quay låi cÀm cä hai bàn tay ông, v‡ vŠ:- Thi‰p tin.- Ta cÛng tin vÆy. Nghe nói ch£ng bao lâu n»a ngÜ©i Pháp së rút khÕi ñông DÜÖng...Chie lau nh»ng gi†t mÒ hôi Çang Ùa ra trên trán ngÜ©i Çàn ông. Dåo này ông y‰u quá, chÌ m¶t cÖn xúc Ƕng cÛng Çû làm mÒ hôi toát ra dÀm dŠ.MÃy hôm sau ông bÒn chÒn ljn mÃt ngû, lúc nào khÕe låi lÆt giª nh»ng thÜ tØ, sách vª Çã cÃt gi» tØ bÓn mÜÖi næm trܧc, cä bÙc ThÜ huy‰t lŒ cûa ngÜ©i ViŒt Nam mà ông vi‰t khi m§i ngoài ba mÜÖi tu°i.Ba mÜÖi næm Çã qua, sÙ mŒnh cÙu nܧc không còn n¢m trong tay th‰ hŒ ông n»a rÒi. NhÜng nh»ng bÙc thÜ cÛ này së mãi mãi là k› niŒm r¿c r« nhÃt cûa Ç©i ông.- Nàng cÃt kÏ nh»ng giÃy t© này cho ta. Khi ta vŠ nܧc, ÇÒng bào nhÃt ÇÎnh së hÕi ljn.Chie Ç¥t chén thuÓc xuÓng bàn rÒi Ç« lÃy nh»ng t© giÃy cÛ vàng tên tay ông.Bây gi© ông Çã tin nàng thÆt s¿, ông giao cho nàng nh»ng t© giÃy này, ÇÓi v§i ông nó còn quš hÖn cä båc vàng. - UÓng thuÓc Çi mình - Chie nh¡c. CÜ©ng ñ‹ gÆt ÇÀu, không Ç®i Chie nài ép d‡ dành nhÜ m†i lÀn, ông bÜng chén thuÓc Ç¡ng ng¡t uÓng cån.GÜÖng m¥t Çang rång r« cûa ông b‡ng nhæn nhúm låi, m¶t cÖn Çau Çang âm Ì dܧi sÜ©n non ch®t nhói lên.Chie Ç« cái bát, tay kia v‡ nhË lên lÜng chÒng nhÜ muÓn xoa dÎu phÀn nào cái buÓt nhói trong cÖ th‹ ông. TuÀn trܧc, bác sï BŒnh viŒn Nihon Ika Daigaku Çã nói cho nàng bi‰t, CÜ©ng ñ‹ Çã m¡c bŒnh ung thÜ gan, ông chÌ còn sÓng nhiŠu l¡m là ba tháng n»a.Chie gi» kín tin d» không cho ai hay. Nàng bi‰t Çây là lúc nàng phäi månh hÖn bao gi© h‰t. CÜ©ng ñ‹ cÓ uÓng thuÓc cho mau khÕi bŒnh. Ông xem Çi xem låi bÙc thÜ cûa mÃy ngÜ©i ViŒt vØa ghé thæm tháng tám næm ngoái, bÙc thÜ hÙa së tìm cách vÆn Ƕng cho ông hÒi hÜÖng. M‡i lÀn džc thÜ ông thÃy khÕe h£n lên nhÜ vØa uÓng m¶t thang thuÓc b°.NhÜng ljn ÇÀu tháng tÜ, sau nhiŠu cÖn Çau hành hå, CÜ©ng ñ‹ cÛng nhÆn ra r¢ng mŒnh cûa mình Çã h‰t. Ông cÓ mª Çôi m¡t mŒt mÕi, g¡ng nhìn thÆt kÏ nh»ng gì chung quanh: khung cºa s° nhÕ, nh»ng chi‰c áo ViŒt may b¢ng løa NhÆt treo trên vách, chi‰c chÆu ÇÒng

dܧi chân giÜ©ng, nh»ng vÆt døng thÜ©ng ngày cûa cu¶c sÓng lÜu vong tåm b®, gi© phút này ông nhìn chúng v§i ánh m¡t bÎn rÎn vô cùng.M¡t ông dØng låi nÖi khuôn m¥t Chie Çang nhìn xuÓng, vÈ thÀm l¥ng và nhÅn nhøc ÇÀy yêu thÜÖng. Ông qu© quång n¡m lÃy tay nàng: Mình Öi, mình có phäi là PhÆt Bà Quan Âm cûa tôi không?ñó là lÀn ÇÀu tiên ông nói l©i tri ân v§i nàng sau bao nhiêu næm chung sÓng. NhÜng nàng không hi‹u gì cä, vì ông không bi‰t là mình không dùng ti‰ng NhÆt. NhÜ m¶t bän næng, mÃy hôm nay ông chÌ nói toàn ti‰ng ViŒt.Chie vÅn cúi nhìn, vÅn vÈ m¥t âu y‰m xót xa, nàng áp sát mình xuÓng thân th‹ còm cõi cûa ông, tay n¡m lÃy cä hai tay ông nhÜ muÓn bäo: ñØng s®, có thi‰p Çây, dù Çi ljn Çâu ngài cÛng không cô Ƕc.CÜ©ng ñ‹ dÀn thi‰p Çi.Lúc Ãy là næm gi© 5 phút sáng mÒng 6 tháng 4 næm 1951. M¶t mình Ando Chie úp m¥t khóc l¥ng lë trên thi th‹ ông.Ngoài cºa s°, hoa anh Çào Çang nª. Hôm Ãy là ngày ÇÀu cûa lÍ h¶i hoa anh Çào trên ÇÃt NhÆt.

***

Cºa mª ra, hai ngÜ©i Çàn ông theo Ando Chie bܧc vào cæn h¶. ñÆp vào m¡t h† là nh»ng tÃm hình cûa Kÿ ngoåi hÀu CÜ©ng ñ‹ trên vách. VÎ hoàng thân trÈ mæng hai mÜÖi læm tu°i ngày m§i ljn NhÆt. H¶i chû H¶i ñông du Phøc QuÓc, sinh viên trÜ©ng ñåi h†c Waseda, hình chøp v§i Thû tܧng Innukai, hình chøp v§i kš giä Asahi trong b»a tiŒc long tr†ng tåi khách sån ñ‰ QuÓc... TÃt cä là nh»ng trang Ç©i ÇËp nhÃt cûa CÜ©ng ñ‹. Còn hình änh buÒn thäm nh»ng ngày ch© Ç®i trên sân bay Haneda, nh»ng ngày chåy loån nghèo túng cÖ c¿c, ngày vŠ tang thÜÖng trên cäng Yokohama... Nh»ng hình änh Ãy gi© Çây chÌ còn trong kš Ùc Chie mà thôi.Hai tay bÜng bình tro, Ando Chie trao di cÓt CÜ©ng ñ‹ cho hai con cûa ông. Nàng cúi m¥t thÀm nghï: Th‰ là ngài s¡p vŠ nhà, giÃc mÖ cä Ç©i cûa ngài gi© Çây m§i thành t¿u. Ngài lên ÇÜ©ng bình an, lÀn này thi‰p không phäi gói sushi cho ngài mang Çi n»a rÒi.NgÜ©i con trai cä cûa CÜ©ng ñ‹ Ç« lÃy bình tro di cÓt cûa cha. M¥t ông ÇÀy nܧc m¡t. Ông ngåc nhiên thÃy ngÜ©i Çàn bà NhÆt này vÅn bình thän, nét m¥t trang nghiêm dÎu dàng chÌ hÖi phäng phÃt buÒn. NhÜng ngÜ©i con trai thÙ hai ÇÙng cách Çó vài bܧc thÃy rÃt rõ Çôi bàn tay cûa Chie sau khi trao xong bình tro. ñôi bàn tay Ãy bÃu ch¥t vào nhau, nh»ng móng tay qu¡p vào da thÎt, rÒi chúng run rÄy bÃu víu lÃy Çôi tay áo kimono, và ljn lÜ®t th§ väi gi¢ng co nhÜ s¡p bÎ xé rách ra.Khi hai ngÜ©i Çàn ông Çi rÒi, Chie khép cºa, quÿ xuÓng sàn. Nàng lÃy trong Óng tay áo ra m¶t mÄu xÜÖng và m¶t nhúm tro nhÕ. Chie Çã gi» låi cho mình m¶t phÀn thân th‹ cûa chÒng.Nàng bi‰t mình không làm trái v§i š nguyŒn ông. Dù ch£ng hi‹u ông nói gì khi s¡p mÃt nhÜng nhìn vào m¡t ông nàng bi‰t, ông rÃt muÓn ª låi v§i nàng. Hình nhÜ vào gi© phút Ãy ông nhÆn ra mình s¡p Çi vào m¶t cõi xa thæm th£m, ª nÖi Ãy ông së g†i cä trÀn gian này là quê nhà. Và ª quê nhà Çó, m¶t trong nh»ng gì giän dÎ và thân thÜÖng nhÃt chính là Chie...

Ando Chie mÃt bÓn mÜÖi næm sau, trܧc khi mÃt bà Ç‹ låi di chúc muÓn ÇÜ®c chôn cùng v§i n¡m tro tàn cûa Kÿ ngoåi hÀu CÜ©ng ñ‹. NhÜng cho ljn nay l† hài cÓt cûa bà vÅn còn trong phòng m¶ tÆp th‹ cûa nghïa trang Zoshigaya, nÖi có nh»ng cây tùng xanh bi‰c và ti‰ng quå kêu man mác buÒn trong nh»ng bu°i sáng mùa xuân.

=END=

**********************************