vĂn hÓa thÁi hÒa viỆt tỘc vii · nền tảng của kitô giáo với tình thương bao...
TRANSCRIPT
-
1
VĂN HÓA THÁI HÒA VIỆT TỘC
VII
SƠ THẢO VỀ
VẤN ĐỀ GIÁO DỤC
VIỆT NHÂN
-
2
Kính dâng với lòng Tôn kính và Biết ơn:
I.-Tổ mẫu Âu Cơ, Tổ phụ Lạc Long và Quốc Tổ Hùng Vương:
Nền tảng Văn hoá Thái hòa Việt
II.- Đức Bà Maria, Nghĩa phụ Thánh Giuse và Chúa Yêsu Cứu thế:
Nền tảng của Kitô giáo
Với Tình thương bao la, các Ngài như Ngôi sao Bắc đẩu đã hướng dẫn con từ Quê Mẹ Việt Nam
vượt qua ba lần tỵ nạn, một lần theo đường bộ, lần thứ hai qua rừng thẳm Viêt Lào và lần thứ ba qua
biển sâu, lần thứ tư vượt trùng dương qua Quê Cha Hoa Kỳ, nơi đây đã cưu mang gia đình chúng
con với cuộc sống đầy nhân phẩm. Đặc biệt nhờ qua Tiềm thức cộng thông Nhân loại, chúng con
đã nhận ra tính chất Đại đồng và Tiểu dị của hai nền Văn hoá Đông Tây.
III.- Kính dâng các Tổ phụ Dân tộc Hoa kỳ đã Rộng Lòng cưu mang Dân tỵ nạn Việt Nam:
Nền tảng Chế độ Dân chủ
Các Ngài đã đem Đạo vào Đời bằng cách thiết lập Chế độ Dân chủ có nền tảng Dịch lý tương tự như
nền Văn hoá của Tổ tiên Việt chúng con, gương mẫu cho các nền Dân chủ thế giới, nơi đây mọi
người trên Thế giới có thể chung sống Hoà bình với nhau.
Việt Nhân & Nguyễn Quang
Kính dâng lên Quý Ngài 8 tác phẩm thuộc nền Văn hoá Thái hòa Việt tộc
nén Hương Lòng Kính mến và Biết ơn.
Các tác phẩm:
1.- Nền Văn hoá Đông Nam ( Việt Nhân )
2.- Văn Hiến Việt Nam ( Việt Nhân )
3.- Đạo lý Xử thế ( Nguyên Quang )
4.- Việt Nho trong lòng Dân tộc Việt Nam ( Việt Nhân )
5.- Hội nhập Văn hoá Á Âu ( Việt Nhân )
6.- Đạo lý Xử thế II ( Nguyễn Quang )
7.- Sơ thảo về Vấn đề Giáo dục ( Việt Nhân )
8.- Tìm về Cội nguồn Văn hoá Dân tộc ( Việt Nhân )
Đây là nền Văn hoá của Tổ tiên, nên thuộc Bản quyền của mọi người trong Dân tộc Việt Nam cùng
những ai muốn tìm hiều, không có một hạn chế nào cả, với hy vọng chỉ xin Gạn lọc và Hệ thống hoá
để xây dựng nên Bộ sách Dân tộc gồm Kinh, Triết, Sử, Văn, như là Thánh kinh của Dân tộc Việt
Nam.
Trân trọng
-
3
MỤC LỤC .....................................................................Error! Bookmark not defined. CON NGƯỜI VÀ CÔNG TRÌNH CỦA TRIẾT GIA KIM ĐỊNH ............................... 19
I.-Vào đề .......................................................................................................................................... 19
II.- Con Người cô đơn đa dạng với nhiều tràng đạn xuyên Tâm...................................................... 20
1.-Là một Lm Thiên Chúa gíáo .................................................................................................... 20
2.-Là một nhà Nho ........................................................................................................................ 27
3.-Là một Giáo sư Đại học. .......................................................................................................... 27
4.- Là một nhà làm Văn hoá ......................................................................................................... 28
5.-Là một triết gia ......................................................................................................................... 29
6.- Là một Công dân ..................................................................................................................... 32
III.- Điểm mạnh và điểm yếu của Kim Định .............................................................................. 32
IV.- Cái khung và cái Khảm của Công trình Kim Định .................................................................. 36
1.- Việt Nho và Triết lý An vi ...................................................................................................... 36
2.- Việt Nho .................................................................................................................................. 37
3.- Nội dung Việt Nho ................................................................................................................. 37
4.- Triết lý An vi ........................................................................................................................... 38
V.- Lời kết ........................................................................................................................................ 39
T.G. KIM ĐỊNH VỚI VẤN ĐỀ GIÁO DỤC ................................................................ 40
A.- Đại cương ................................................................................................................. 40
B.- Cách định vị con Người Của Nho giáo .................................................................... 42 I.-Thiên Địa chi đức.......................................................................................................................... 42
II.-Âm Dương chi giao ..................................................................................................................... 42
III.- Qủy Thần chi hội ....................................................................................................................... 43
IV.-Ngũ hành chi tú khí .................................................................................................................... 43
C.- Sứ mạng của Giáo dục ............................................................................................. 43 I.- Lễ ................................................................................................................................................. 43
II.- Văn ............................................................................................................................................. 44
D.- Tình trạng Giáo dục hiện tại .................................................................................... 44
E.- Khủng hoảng Tinh Thần .......................................................................................... 45 I. Những chứng nhân: Về Vấn đề Khoa học và Tâm linh ................................................................ 45
II.- Bấm mạch chung: Khủng hoảng Khoa học, Chính trị, luân lý, Xã hội, Gia đình Triết học ...... 47
III.- Chẩn mạch Triết lý .................................................................................................................... 48
IV.- Đi tìm thuốc cứu ....................................................................................................................... 51
V.- Phương thuốc cấp thời ................................................................................................................ 52
PHẦN MỘT ................................................................................................................... 53
ĐỊNH HƯỚNG VĂN HỌC ........................................................................................... 53 I.- Tựa ............................................................................................................................................... 54
II.- Chung Quanh Việc Định Hướng ................................................................................................ 54
1.-Cần phải định hướng ................................................................................................................ 54
2.-Thống nhất với Đồng nhất ....................................................................................................... 55
3.-Nền Thống nhất chân thực ....................................................................................................... 56
4.- Học và Hành ............................................................................................................................ 56
NHO GIÁO VỚI THẾ GIỚI NGÀY MAI .................................................................... 58
-
4
I. Lập thiên hạ chi đại bổn. ............................................................................................................... 59
II. Hướng dẫn ý chí trong nhiều ngàn năm ....................................................................................... 61
III.- Giai đoạn hiện đại ..................................................................................................................... 66
1.- Con dê tế thần: Khổng Tử ....................................................................................................... 66
2.- Những phê phán sai lầm .......................................................................................................... 67
3.-Nho: Văn hóa chân thực: Tổng hợp Đông Tây ........................................................................ 67
4.- Lý do Không Tử được chọn làm nhạc trưởng của bản Hoà Tấu Đông Tây ........................... 68
5.- Lý do Trung cộng ghét Nho giáo ............................................................................................ 69
6.- Bản Hòa tấu Đông Tây ............................................................................................................ 70
MẤY VIỆC CỤ THỂ ĐỂ THỐNG NHẤT VĂN HỌC ................................................ 70 I. Từ Triết học tới Minh triết. ........................................................................................................... 70
II. Nội dung cụ thể Thống nhất ........................................................................................................ 71
1.- Lý do CS ngự trị Viễn Đông .................................................................................................. 72
2.-Nội dung thống nhất ................................................................................................................. 72
III.Thuật nhi tác ................................................................................................................................ 73
1.- Ba cách đưa Nho vào chương trình Giáo dục ......................................................................... 73
2.- Đưa Nho vào theo lối “ Thuật nhi tác “................................................................................... 74
3.- Triết lý “ Thuật nhi tác “ ......................................................................................................... 74
4.- Nội dung “ Thuật nhi tác “ của Khổng Tử .............................................................................. 74
5.- Cách “ Thuật nhi tác “ của chúng ta ........................................................................................ 75
PHẦN HIẾN CHƯƠNG ................................................................................................ 76
CHƯƠNG MỘT ............................................................................................................. 76
A.- DÂN TỘC TÍNH ..................................................................................................... 77 I.- Dân tộc tính và Đại chúng tính ................................................................................................... 77
1.- Đại chúng Tính ........................................................................................................................ 77
2.- Dân tộc tính ............................................................................................................................. 77
II.-Những đức tính của Dân tộc ........................................................................................................ 78
1.- Bàn về Dân tộc có lỗi thời chăng? .......................................................................................... 78
2.- Sao không mới mà lại cũ? ....................................................................................................... 79
3.- Những điều kiện để quy định một Dân tộc tính ...................................................................... 81
4.-Dân tộc tính: Phần Phổ biến ( Nhân tộc ) và Tư riêng ( Dân tộc ) ........................................... 82
B.- TÍNH HAY NẾT XẤU CỦA NGƯỜI VIỆT .......................................................... 83 I .- Nết xấu của dân tộc ..................................................................................................................... 83
1.- Do bị bóc lột áp bức mà nhiễm vào ........................................................................................ 83
2 .- Do bị vây khổn trong thôn trang ............................................................................................ 85
3 .- Vài hiện tượng sa đoạ gần đây ............................................................................................... 85
C.- Người Việt nam hèn hạ ............................................................................................ 87
D.- Cái hay còn giữ được: Nguồn gốc và ơn ích của gia đình Việt ............................... 91 1.- Gia đình vững thì con em học giỏi .......................................................................................... 91
2.- Ở đâu gia đình vững thì không có chế độ nô lệ....................................................................... 92
3.- Trước hết là tinh thần gia tộc .................................................................................................. 93
CHƯƠNG HAI .............................................................................................................. 96
A.- VẤN ĐỀ TRIẾT LÝ ................................................................................................ 96
B.- Triết Lý Giáo Dục .................................................................................................... 98 I. Trước Thềm Đại học ..................................................................................................................... 99
-
5
1. Ý thức việc làm......................................................................................................................... 99
2.- Tự do và Trách nhiệm ............................................................................................................ 99
3.- Sự khác biệt của Trung và Đại học ....................................................................................... 100
4.- Tính chất của Đại học ........................................................................................................... 101
5.- Mục phiêu của Đại học ......................................................................................................... 102
6.- Sự sa đọa của Đại học ........................................................................................................... 102
7.- Đại học Cấp bậc và Tự thân .................................................................................................. 102
8.- Chuyên môn và Toàn diện .................................................................................................... 103
9.- Giải pháp Mẹ tròn Con vuông ............................................................................................... 105
10.- Triết lý với Đại học ............................................................................................................. 108
CHƯƠNG BA .............................................................................................................. 110
TRUYỀN THỐNG....................................................................................................... 110 I. Truyền thống và những truyền thống .......................................................................................... 110
II.- Nietzsche: người nhận ra chỗ đứt dây Truyền Thống .............................................................. 112
III.- Karl Jaspers người quy định thời kỳ truyền thống .................................................................. 114
IV.- Heidegger người vắt danh từ cho vọt ra tinh tuý Truyền Thống ............................................ 114
V.- Truyền Thống bên Đông Phương ............................................................................................. 116
VI.- Truyền Thống với sự tồn vong của nhân loại ......................................................................... 117
VII.- Nội dung Truyền Thống ........................................................................................................ 118
VIII.- Tổ thuật Nghiêu Thuấn ........................................................................................................ 119
CHƯƠNG BỐN ........................................................................................................... 120
A.- TỪ TRIẾT LÝ TỚI ĐẠO HỌC ............................................................................ 120 I.- Triết lý là gì? .............................................................................................................................. 120
II.- Từ Duy sinh đến Hiện sinh ....................................................................................................... 123
III.- Đạo học là gì ........................................................................................................................... 126
B.- TAM GIÁO ............................................................................................................ 127 I.- Nghĩa hai chữ Đạo và Giáo ........................................................................................................ 127
II.- Đạo giáo với Tôn giáo .............................................................................................................. 129
III.- Tôn giáo trên Triết lý hay Triết lý trên Tôn giáo .................................................................... 130
IV.- Đạo nào cũng tốt ..................................................................................................................... 131
V.- Đức Tương Dung ..................................................................................................................... 132
VI.- Hướng học tập ......................................................................................................................... 134
C. MẤY Ý NIỆM VỀ VĂN HOÁ ĐÔNG PHƯƠNG CẦN ĐƯỢC ĐIỀU CHỈNH .. 137 I. Trình độ văn hóa khác với bản chất văn hóa ............................................................................... 137
II.- Nếu hỏi: không kém sao lại không tiến bộ để giàu sang được như người thì lỗi ấy tại văn hóa
chứ còn tại đâu? .............................................................................................................................. 138
III.- Căn cứ thứ ba người ta cho rằng chỉ Âu Châu mới có khoa học,còn các nền vănhóa khác
không có ......................................................................................................................................... 140
IV.- Căn nguyên thứ bốn ................................................................................................................ 142
V.- Không phải thời nào Âu Châu cũng dẫn đầu về Văn hóa. ....................................................... 143
VI. Không phải lúc nào Âu Châu cũng cường thịnh giàu sang ...................................................... 145
VII. Trong cái hùng cường phồn thịnh của Âu Châu, phần đóng góp các châu khác không phải là
nhỏ .................................................................................................................................................. 145
VIII.- Trình độ Văn minh trung thực: lòng Nhân đạo .................................................................... 146
IX.- Quan niệm Lịch sử sai lạc ....................................................................................................... 147
-
6
CHƯƠNG NĂM .......................................................................................................... 150
VẤN ĐỀ GIÁO DỤC .................................................................................................. 150 I. Ít nét về nền Giáo dục hiện tại ................................................................................................... 150
II.- Cổ điển, Kinh Thánh và Kinh điển ........................................................................................... 151
III.- Các yếu tố của Kinh điển ........................................................................................................ 152
1.- Nhân bản ............................................................................................................................... 152
2.- Dân gian ................................................................................................................................ 152
3.- Giải phóng ............................................................................................................................. 152
4.- Tâm Linh ............................................................................................................................... 153
IV.- Từ Cổ điển tới Trục vật ........................................................................................................... 153
VI .- Huấn linh và Bác vấn ............................................................................................................. 154
1.- Huấn linh ( Chỉ sự đào luyện: formation ) ............................................................................ 154
2.- Bác vấn ( Chỉ sự Quảng vấn: information ) .......................................................................... 154
VI.- Sách Dân tộc ........................................................................................................................... 154
1.- Kinh ....................................................................................................................................... 155
2.-Triết ........................................................................................................................................ 155
3.- Sử .......................................................................................................................................... 156
4.-Văn ......................................................................................................................................... 156
CHƯƠNG SÁU .......................................................................................................... 157
HUYỀN SỬ ................................................................................................................. 158
VIỆT NHO ................................................................................................................... 159
A.- Đại cương ............................................................................................................... 159
B.- VẤN ĐỀ NGUỒN GỐC VÀ VIỆT NHO ............................................................. 160 I.- Tình trạng vấn đề ....................................................................................................................... 160
II.- Nước nào là tác giả của Kinh Điển ........................................................................................... 160
III.- Chủ quyền Văn hoá thuộc Việt Nam ...................................................................................... 160
IV.- Địa vị người Đàn bà Việt cao hơn .......................................................................................... 160
V.- Chủ trương của phái Cựu và Tân ............................................................................................ 161
1.- Chủ trương một nền Văn hóa độc lập lâu dài của phái Tân .................................................. 161
2.- Chủ trương Ta với Tàu có cùng một Gốc ............................................................................. 161
3.- Chủ trương của Việt Nho ...................................................................................................... 161
4.- Những khó khăn hai phái Tân, Cựu chưa giải đáp ổn thỏa ................................................... 161
VI.- Chủ trương Việt Nho .......................................................................................................... 163
CHƯƠNG BẢY ........................................................................................................... 168
VĂN CHƯƠNG TRUYỀN KHẨU ............................................................................. 168
HUYỀN SỬ ................................................................................................................. 169
A.- Đại cương ............................................................................................................... 169
B.- Ý kiến của học giả ngoại quốc về Huyền sử .......................................................... 170
C.- Huyền sử Việt ........................................................................................................ 171 I.- Kinh Hùng .................................................................................................................................. 171
II.- Sách Ước, Gậy Thần, Đàn Kinh ............................................................................................... 171
1.- Gậy Thần ............................................................................................................................... 171
2.- Sách Ước, gậy Thần .............................................................................................................. 172
3.- Giải nghĩa .............................................................................................................................. 173
-
7
4.- Ý nghĩa gậy Thần .................................................................................................................. 173
5.- Sách Ước gậy Thần với Dịch Kinh ....................................................................................... 174
6.- Cây đàn Kinh ......................................................................................................................... 175
VẤN ĐỀ HUYỀN SỬ TRONG GIÁO DỤC .............................................................. 176
A.- Vấn đề Huyền thoại .............................................................................................. 176 B.- Giáo dục các em ở bậc tiểu học ............................................................................................... 176
I.- Bốn đợt của Suy luận ................................................................................................................. 176
II.- Tại sao lại cho trẻ em học sách thần tiên ? ............................................................................... 177
CHƯƠNG TÁM ........................................................................................................... 179
VẤN ĐỀ CHỮ NHO ................................................................................................... 179 I.- Tại sao lại cần duy trì chữ Nho? ................................................................................................ 179
II.- Tử Ngữ, Sinh Ngữ .................................................................................................................... 179
III.- Thông Ngữ .............................................................................................................................. 179
IV.- Linh Ngữ, Linh Tự .................................................................................................................. 180
V.-Dạy Nho cách nào? ................................................................................................................... 181
VI.- Cái lợi của việc học Nho và học thuộc lòng ........................................................................... 181
CHƯƠNG CHÍN .......................................................................................................... 183
TAM GIÁC NGỮ ........................................................................................................ 183
A.- Đại cương ............................................................................................................... 183 I.- Thiên .......................................................................................................................................... 183
II.- Địa ............................................................................................................................................ 183
III.- Nhân ........................................................................................................................................ 183
B.- Tam giác ngữ của Mỹ ............................................................................................ 184
C.-Tam giác ngữ Việt Nam .......................................................................................... 184 I.- Chữ Nho ..................................................................................................................................... 184
II.- Kinh Điển Chữ Nho .................................................................................................................. 185
III.- Tính chất đa năng đa hiệu của chữ Nho .................................................................................. 187
1.- Cấu tạo tượng ý ..................................................................................................................... 187
2.- Khả năng Diễn tả và tính chất Hài hước ................................................................................... 189
3.- Nho giáo gắn liền với đời sống dân tộc Việt ......................................................................... 190
ANH NGỮ ................................................................................................................... 193
QUỐC NGỮ: TIẾNG VIỆT ........................................................................................ 193 I.-Ba Phương diện của Tiếng Việt .................................................................................................. 193
1.- Thuật ngữ .............................................................................................................................. 193
2.- Âm thanh ............................................................................................................................... 194
3.-Tính âm thanh trong tiếng Việt .............................................................................................. 195
4.- Ngữ pháp ............................................................................................................................... 196
II.- Nói: Tính thể siêu linh của tiếng Việt Xét qua cơ cấu Vài Ba ................................................. 196
1.- Tiếng Noí bày tỏ Tính thể con Người ................................................................................... 197
2.- Hai loại tiếng Nói: Cơ cấu và Ngữ luật ................................................................................ 197
3.- Cơ cấu tiếng Việt ................................................................................................................... 198
III- Tóm lược tinh tuý ..................................................................................................................... 198
1.- Số 2 ........................................................................................................................................ 198
2.- Số 3 ........................................................................................................................................ 199
3.- Số 5 ........................................................................................................................................ 201
-
8
4.- Bộ số Vài Ba ( nhịp kép Hai ) nhập vào Ngữ lý ................................................................ 202
5.- Bè 6 – 8 được thể hiện trong trống Đồng Ngọc Lũ ............................................................... 202
IV.-Tiếng Nói theo Cơ cấu tràn đầy Nhân chủ tính và Tâm linh ................................................... 202
1.- Cái Thừa và thiếu của tiếng Nói theo Ngữ luật ..................................................................... 203
2.- Tính chất đơn sơ và hàm súc của tiếng Nói theo Cơ cấu ...................................................... 203
CHƯƠNG MƯỜI ......................................................................................................... 204
VIỆT NAM CÓ QUỐC HỌC KHÔNG ...................................................................... 204
A.- Lý do nền Quốc học cần có Triết ........................................................................... 204 I.- Về Triết ...................................................................................................................................... 204
II.- Đặc tính của Dân tộc ................................................................................................................ 205
III.- Văn hiến .................................................................................................................................. 205
IV.- Tại sao Văn hóa Tây Âu thiếu Văn hiến ................................................................................. 205
V.- Sự thiết yếu của nền Văn hiến .................................................................................................. 206
VI.- Triết học đó đây ...................................................................................................................... 206
VII.- Triết lý với Quốc học ............................................................................................................. 207
VIII.- Trách nhiệm của Bộ Văn hóa giáo dục ................................................................................ 207
IX.- Triết lý với Đạo lý .................................................................................................................. 207
1.- Triệt Thượng ......................................................................................................................... 207
2.- Triệt hạ .................................................................................................................................. 210
X.- Tại sao Triết bị khinh ............................................................................................................... 212
CHƯƠNG MƯỜI MỘT ............................................................................................... 213
VẤN ĐỀ NGUỒN GỐC VÀ VIỆT NHO ................................................................... 213
A.- Tình trạng vấn đề ................................................................................................... 213
B.- Nước nào là tác giả của Kinh Điển ........................................................................ 213
C.- Chủ quyền Văn hoá thuộc Việt Nam ..................................................................... 213
D.- Địa vị người Đàn bà Việt cao hơn ......................................................................... 213
E.- Chủ trương của phái Cựu và Tân .......................................................................... 213 I.- Chủ trương một nền Văn hóa độc lập lâu dài của phái Tân ....................................................... 214
II.- Chủ trương Ta với Tàu cùng một gốc của phái Cựu ................................................................ 214
III.- Chủ trương của Việt Nho ........................................................................................................ 214
IV.- Những khó khăn hai phái Tân, Cựu chưa giải đáp ổn thỏa .................................................... 214
G.- Chủ trương Việt Nho ............................................................................................. 216
CHƯƠNG MƯỜI HAI ................................................................................................ 218
SỰ HÌNH THÀNH QUỐC HỌC XUYÊN QUA CÁC ĐỜI ..................................... 218
A.- Về phía Trí thức ..................................................................................................... 218 I.- Thời kỳ Manh nha ...................................................................................................................... 218
II.- Giai đoạn Hai ............................................................................................................................ 218
III.-Giai đoạn Ba ............................................................................................................................. 219
IV.- Giai đoạn Bốn ......................................................................................................................... 219
V.- Giai đoạn Năm ......................................................................................................................... 220
B.-Phía dân chúng ........................................................................................................ 221
C.-Tại sao người Nam ít thích Văn học? ..................................................................... 221
D.- Vấn đề Văn hiến..................................................................................................... 223
-
9
E.-Kết ........................................................................................................................... 226 I.- Nền Giáo dục Lưỡng diện .......................................................................................................... 228
II.- Sứ mạng hiện nay của người Trí thức các Tôn giáo ................................................................. 231
III.- Chung quanh quyển Hiến Chương Giáo Dục ......................................................................... 236
PHẦN HAI ................................................................................................................... 238
PHẦN LẬP PHÁP ....................................................................................................... 238
CHƯƠNG MỘT ........................................................................................................... 238
BỘ SÁCH DÂN TỘC và CHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC ......................................... 238
GẠN LỌC NHO GIÁO BẰNG PHƯƠNG PHÁP NHẤT QUÁN ............................. 238
A .- Vấn đề Nhất Quán: Sự thiết yếu của vấn đề ........................................................ 238
B.- Dĩ Nhất ................................................................................................................... 240
C.- Quán chi ................................................................................................................. 242
D .- Chiếc thang năm bậc ............................................................................................. 245 I.- Bác học ...................................................................................................................................... 245
II .- Quảng vấn ................................................................................................................................ 245
III .- Thận tư ................................................................................................................................... 245
IV .- Minh biện ............................................................................................................................... 246
V .- Ðốc hành ................................................................................................................................. 246
VI .- Ba cây hợp lại ........................................................................................................................ 247
VẤN ĐỀ CHIÊU MỤC ............................................................................................... 248 I.- Ý nghĩa hai chữ Chiêu Mục ...................................................................................................... 248
II.-Ý nghĩa hai chữ Chiêu Mục trong nền hai nền văn hoá Viêm tộc vả Hoa tộc .......................... 249
III.- Sự đôi co giữa hai nền Văn Hoá Chiêu Mục ........................................................................... 249
IV.- Ý nghĩa theo dạng tự của hai chữ Tả ( Chiêu ) Hữu ( Mục ) .................................................. 250
V.- Chiêu Mục tương thôi để tạo nên nền văn minh đề huề Chiêu Mục ........................................ 250
TRIẾT LÝ TẢ NHẬM ................................................................................................ 251 I.- Tả nhậm là gì? ............................................................................................................................ 251
II.- Ý tế vi hàm ngụ ........................................................................................................................ 251
III.- Nguồn gốc Tả nhậm ............................................................................................................... 252
IV. - Ý nghĩa ................................................................................................................................... 252
V. - Triết lý ..................................................................................................................................... 253
1.-Cứ Lý...................................................................................................................................... 253
2.- Cứ sự ..................................................................................................................................... 254
VI.- Kết luận ................................................................................................................................... 255
VII. - Cõi nhân sinh ........................................................................................................................ 255
VIII.- Liên hệ giữa Tả nhậm và Nho giáo ..................................................................................... 256
IX.- Ôn lại những vụ Hữu nhậm trấn áp Tả nhậm ......................................................................... 256
X.- Sứ mạng của Hùng Thị ............................................................................................................ 258
TIÊU CHUẨN GẠN ĐỤC KHƠI TRONG ................................................................ 259
A .- Văn Minh du mục ................................................................................................. 259 I.- Hai nền Văn hoá ........................................................................................................................ 259
II.- Đời sống Du mục ...................................................................................................................... 259
III.- Đời sống Nông nghiệp ............................................................................................................ 260
IV.- Sự giao thoa giữa hai trận tuyến ............................................................................................. 260
-
10
B .- Cơ cấu Du Nông .................................................................................................... 260
D.- Phân biệt Hán Nho và Nguyên Nho hay Việt Nho ................................................ 262 I .- Chủ trương của Việt Nho .......................................................................................................... 262
II.- Chủ trương của Hán Nho .......................................................................................................... 262
III .- Giải nghĩa các hiện tượng ...................................................................................................... 263
GẠN ĐỤC KHƠI TRONG .......................................................................................... 264
KINH, TRIẾT, SỬ ( HUYỀN & LỊCH SỬ), VĂN ..................................................... 264
A.- KINH ...................................................................................................................... 264 I.- Kinh Thi : Kinh Dân viết sách ................................................................................................... 264
1.- Ba quan điểm ......................................................................................................................... 264
2.- Gần lấy ở mình, xa lấy ở người ............................................................................................. 266
3 .- Thi ca trước kinh Thi............................................................................................................ 267
II. - Kinh Thư : Kinh Dân làm chủ ................................................................................................. 268
1.- Ý nghĩa tên sách .................................................................................................................... 268
2.- Nội dung ................................................................................................................................ 269
3 .- Mục lục ................................................................................................................................. 270
4.- Nghiêu Thuấn là biểu tượng do Khổng Tử đưa ra ................................................................ 270
5 .- Ông Vũ với đạo Trung Dung ............................................................................................... 271
6.- Dân chủ trong Kinh Thư khác với dân chủ ngày nay như thế nào? ...................................... 272
III.- Kinh Dich: Kinh về Thuật quyền biến .................................................................................... 274
1.- “ Thiên Ðịa chi động, trinh phù nhất giả dã ” ....................................................................... 274
2.- Biểu tượng chính ................................................................................................................... 275
3 .- Mấy loại Biểu tượng biến thể ............................................................................................... 275
4.- Biểu đồ tròn vuông pha trộn. ................................................................................................ 276
5.- Loại biểu tượng bằng số. ....................................................................................................... 277
IV.- Kinh Lễ : Kinh khi Người ở với Người .................................................................................. 279
1 .- Chiếc gậy mục đồng ............................................................................................................. 279
2.- Nền móng Lễ trị .................................................................................................................... 279
3.- Thế nào là Nhân Đức ............................................................................................................ 280
V.- Kinh Xuân Thu : Kinh Đem Ðạo vào Ðời ............................................................................... 280
1.- Tranh luận về bản chất Kinh Xuân Thu ................................................................................ 280
2.- Tính chất cách mạng của Xuân Thu ...................................................................................... 282
3.- Tiêu chuẩn của Xuân Thu ..................................................................................................... 283
4 .- Ý tưởng then chốt của Tả truyện .......................................................................................... 284
VI.- Kinh Nhạc: Kinh Thái hòa ...................................................................................................... 286
VII.- Cây đàn Kinh ......................................................................................................................... 286
B .- TRIẾT ................................................................................................................... 287 I.- Nét đặc trưng của hai nền triết Đông triết Tây ......................................................................... 287
1.- Minh triết (Sagesse) .............................................................................................................. 287
2.-Triết lý .................................................................................................................................... 288
II. Sứ mạng Triết Đông................................................................................................................... 291
III. Dự đoán tương lai ..................................................................................................................... 293
IV.- Tính chất năng động của Triết Nho ....................................................................................... 295
1.- Dịch hữu Thái cực ................................................................................................................. 295
2.- Tính chất Tĩnh của triết học Tây phương .............................................................................. 295
-
11
3.-Triết Tây ................................................................................................................................. 295
4.- Triết Đông ............................................................................................................................. 296
c.- Lý do của Động Tĩnh ............................................................................................................. 297
5.- Triết Tây đang tiến vào phía Đông ....................................................................................... 298
6.- Hướng động của kinh Dịch ................................................................................................... 299
iV.- Quan niệm về Triết của Việt Nho ........................................................................................... 302
1 .- Những mục tiêu phương tiện ................................................................................................ 303
2.- Ðặt vị trí cho cơ cấu .............................................................................................................. 303
3 .- Vị trí của Triết ...................................................................................................................... 304
4.- Triết lý hay Triết học ............................................................................................................. 304
5.- Ðông Tây đôi ngả .................................................................................................................. 306
V.- Quan niệm về Triết Việt của Thái Dịch Lý Đông A ................................................................ 307
VI.- Triết lý An Vi của Kim Định .................................................................................................. 308
1.-Hai bộ phạm trù: ..................................................................................................................... 309
2.- Ba nguyên lý: ........................................................................................................................ 309
3.- Hai Tiêu chuẩn trình bày: ...................................................................................................... 309
VII.-Tóm lại .................................................................................................................................... 309
C.- SỬ ........................................................................................................................... 310
HUYỀN SỬ ................................................................................................................. 310 1.- Trong Việt Lý Tố Nguyên ..................................................................................................... 310
2.- Trong Dịch Kinh Linh Thể ................................................................................................... 312
3.- Trong Kinh Hùng khải triết ................................................................................................... 312
4.- Trong Loa Thành Đồ Thuyết ................................................................................................ 312
6.- Vai trò quan trọng của Huyền sử ......................................................................................... 313
II.- Nghệ thuật giải nghĩa ................................................................................................................ 315
1.- Vấn đề lớn của triết hiện đại ................................................................................................. 315
2 .- Với huyền sử đừng hỏi ở đâu và bao giờ ............................................................................. 316
3 .- Giai tằng giá trị huyền sử ..................................................................................................... 316
4.- Quy luật của huyền sử ........................................................................................................... 317
b.- Ý thức cần sự kiện lớn lao của lịch sử .................................................................................. 317
5.- Hai Phương pháp ................................................................................................................... 318
6.- Khi huyền sử đọc huyền thoại: Lên sổ huyền thoại .............................................................. 319
7.- Giảng nghĩa ........................................................................................................................... 321
III.- Phương pháp cơ cấu ............................................................................................................... 322
1 .- Những trang bị cần thiết ....................................................................................................... 322
III.- Tiêu chuẩn phân biệt ............................................................................................................... 322
3.- Thần Nam hay thần Nữ ......................................................................................................... 324
4.-Truyện Ả Chức ....................................................................................................................... 325
IV.- Tự lực tự cường ....................................................................................................................... 326
V.- Từ phương pháp tới nghệ thuật ................................................................................................ 327
1.- Số 5 trong Bát quái và Ngũ hành .......................................................................................... 327
2.- Số 2 chỉ Nước hay Đất .......................................................................................................... 327
3.- Sự giải nghĩa trở nên nghệ thuật .......................................................................................... 327
4.- Làm cho mạch lạc nội tại trở nên linh động .......................................................................... 328
VI .- Từ Nghệ thuật tới đạo thuật ................................................................................................... 328
1.- Sự đòi hỏi cái học đạt cơ cấu ................................................................................................ 328
-
12
2.- Trình độ học thức và giác ngộ ............................................................................................... 328
VII .- Một chủ đạo .......................................................................................................................... 329
VIII.- Cái giống của Thần .............................................................................................................. 330
1.- Ði tìm tiêu điểm .................................................................................................................... 330
2.- Mức độ tiến theo thần thoại của Việt Nho ............................................................................ 331
2.- Nhận xét ................................................................................................................................ 337
IX.- Hướng vọng huyền sử nước Nam ........................................................................................... 339
1 .- Tự Thần thoại đến Nhân thoại.............................................................................................. 339
2 .- Ông trụ trời ........................................................................................................................... 340
3 .- Ai là những vua của thời Việt Nho?..................................................................................... 340
4 .- Chuyện nặn người ................................................................................................................ 341
5 .- Chép vượt vũ môn ................................................................................................................ 342
6 .- Những ấn tích của bước nhảy vọt ........................................................................................ 343
7.- Chứng tích ............................................................................................................................. 343
X .- Tự Lạc vương tới Hùng vương................................................................................................ 344
1 .- Vụ án Hùng vương ............................................................................................................... 344
2 .- Xét lại vụ án Hùng vương .................................................................................................... 345
3 .- Một sự cố ý nói lên một cố gắng .......................................................................................... 346
LỊCH SỬ ...................................................................................................................... 348
C.-VĂN: VĂN CHƯƠNG NGOẠI TRIẾT ................................................................. 349 I .- Văn hoá vô hồn ......................................................................................................................... 349
II.- Ða ngôn .................................................................................................................................... 349
III.- Quá nặng tiểu thuyết ............................................................................................................... 350
IV.-Văn học Tây Âu ....................................................................................................................... 352
V.- Ðả kích lung tung ..................................................................................................................... 353
VI.- Những nét đặc trưng của Việt văn .......................................................................................... 353
1.- Cần tìm điểm phát xuất ......................................................................................................... 353
2.- Dân gian tính ......................................................................................................................... 354
3.- Phác thực tính ........................................................................................................................ 355
4.- Con Người to lớn .................................................................................................................. 355
5.- Thái hoà ................................................................................................................................. 356
6.- Vui sống ................................................................................................................................ 357
7.- Truyền sinh ............................................................................................................................ 357
8- Sinh hoá .................................................................................................................................. 358
PHẰN BA .................................................................................................................... 360
BỘ SÁCH DÂN TỘC .................................................................................................. 360
CHƯƠNG MỘT ........................................................................................................... 360
KINH CỦA CHẤT GIA .............................................................................................. 360
QUAN NIỆM VỀ HUYỀN SỬ .................................................................................. 360
A.- Đại cương ............................................................................................................... 360
B.- Những trang Huyền sử Việt ................................................................................... 360
NHÓM HUYỀN THOẠI THỨ NHẤT ....................................................................... 361
CON NGƯỜI NHÂN CHỦ CỦA VIỆT TỘC ............................................................ 361
TRUYỆN ÔNG BÀN CỔ ............................................................................................ 361
-
13
I.- Khai triển ................................................................................................................................... 361
II. Nhân vật Văn hoá ...................................................................................................................... 364
1.-Bàn Cổ .................................................................................................................................... 364
2.-Toại Nhân ............................................................................................................................... 364
3.- Hữu Sào ................................................................................................................................. 364
4.- Phục Hy, Nữ Oa .................................................................................................................... 364
5.-Thần Nông .............................................................................................................................. 365
III.- Nguồn gốc các nhân vật huyền sử ........................................................................................... 365
TRUYỆN TIÊN RỒNG ............................................................................................... 366 Khai triển ........................................................................................................................................ 368
1.- Tiên, Rồng: Vật biểu kép của Việt Nam ............................................................................... 368
2.- Gương Mẹ Tiên Âu Cơ và Cha Rồng Lạc Long ................................................................... 369
3.- Những bài học của Mẹ Tiên, Cha Rồng ................................................................................ 370
4.- Những áp dụng trong thực tế của cuộc sống ......................................................................... 370
5.- Ca dao, tục ngữ...................................................................................................................... 371
6.- Bài hát vui ............................................................................................................................. 372
7.- Tóm tắt .................................................................................................................................. 373
TRUYỆN VIỆT TỈNH ................................................................................................. 374
BA VĨ TÍCH CỦA LẠC LONG QUÂN ..................................................................... 377 I.- TRUYỆN MỘC TINH ............................................................................................................... 377
II.- TRUYỆN NGƯ TINH ............................................................................................................. 377
III.- TRUYỆN HỒ TINH ............................................................................................................... 378
Khai triển ........................................................................................................................................ 379
1 .- Truyện Việt Tỉnh .................................................................................................................. 379
2 .- Ba vĩ tích của Lạc Long quân .............................................................................................. 379
NHÓM HUYỀN THOẠI THỨ HAI ........................................................................... 380
NỀN TẢNG GIA ĐÌNH VÀ XÓM LÀNG, THỊ TỨ .................................................. 380
TRUYỆN TRẦU CAU ................................................................................................ 380 Khai triển ........................................................................................................................................ 381
1.- Mối liên hệ anh em ................................................................................................................ 381
2.- Mối liên hệ vợ chồng ............................................................................................................ 381
3.- Hai mối liên hệ xung khắc .................................................................................................... 381
4.- Giải quyết xung đột ............................................................................................................... 382
5 .- Giải pháp tốt đẹp .................................................................................................................. 382
6.- Những bài học để đời ............................................................................................................ 382
7.- Ca dao, tục ngữ...................................................................................................................... 383
8 .- Tiểu Nhạc Kịch Trầu Cau .................................................................................................... 385
10.- Tóm tắt ................................................................................................................................ 386
TRUYỆN HỒN VỌNG PHU ...................................................................................... 387 Khai triển ........................................................................................................................................ 387
1.-Đời sống Gia đình .................................................................................................................. 387
2 .-Thời bình ............................................................................................................................... 387
3 .- Khi biến ................................................................................................................................ 388
4.- Bế con trông chồng ............................................................................................................... 389
TRUYỆN TRƯƠNG CHI MỴ NƯƠNG .................................................................... 390
-
14
Khai triển ........................................................................................................................................ 391
1.- Nhận diện nòi giống .............................................................................................................. 391
2.- Nhận diện hoàn cảnh. ............................................................................................................ 391
3.- Mối tình Mỹ Nương .............................................................................................................. 391
4 .- Mối tình Trương Chi ............................................................................................................ 394
5.- Về phía nàng Mỵ ................................................................................................................... 395
6 .- Về bên Chàng Trương .......................................................................................................... 395
7.- Nhạc ...................................................................................................................................... 396
TRUYỆN DƯA HẤU .................................................................................................. 397 Khai triển ........................................................................................................................................ 398
1.- Lý do dẫn nhập ...................................................................................................................... 398
2.- Quan niệm của các Vua xưa về con dân trong một nước ...................................................... 398
3 .- Con người An Tiêm ............................................................................................................. 399
4 .- Việc xây dựng xóm làng ...................................................................................................... 399
5.- Tóm lại .................................................................................................................................. 399
6 .- Tập tục .................................................................................................................................. 399
TRUYỆN ĐẦM NHẤT DẠ ( 1 ) hay CHỬ ĐỒNG TỬ ............................................. 400 Khai triển ........................................................................................................................................ 402
1 .- Nòi giống Tiên Rồng ............................................................................................................ 402
2.- Ra công tìm chồng, kén vợ .................................................................................................... 402
3.- Tìm hiểu chân tướng của nhau .............................................................................................. 402
4 .- Kết duyên vợ chồng : cuộc Hôn phối có một không hai ! ................................................... 403
5.- Xây dựng gia đình, xây dựng Thị tứ yên vui ........................................................................ 403
6 .- Kẻ thù ngoại nhập ................................................................................................................ 404
7.- Cả thị tứ về Trời : nơi vắng bóng đố kỵ ................................................................................ 404
8 .- Tóm lại ................................................................................................................................. 404
9.- Tục ngữ, ca dao ..................................................................................................................... 405
NHÓM HUYỀN THOẠI THỨ BA ............................................................................. 407
NỀN TẢNG VIỆC DỰNG NƯỚC VÀ GIỮ NƯỚC .................................................. 407
TRUYỆN BÁNH DẦY BÁNH CHƯNG .................................................................... 407 Khai triển ........................................................................................................................................ 408
1.- Cách chọn người nối ngôi của Vua Hùng ............................................................................. 408
2 .- Tiêu chuẩn kén chọn: Lễ vật dâng cúng Tổ tiên .................................................................. 408
3.- Cuộc tìm kiếm ngôi báu của 22 công tử ............................................................................... 409
4.-Lang Liêu tìm của dâng cúng ................................................................................................. 409
5.- Hạt gạo Dâng cúng Tổ của Lang Liêu .................................................................................. 409
6 .-Ý nghĩa của 2 thứ bánh ......................................................................................................... 409
7.- Ứng viên Lang Liêu đắc cử ................................................................................................... 410
8.-Bài học để đời ........................................................................................................................ 410
9.- Ca dao, tục ngữ...................................................................................................................... 411
TRUYỆN THÁNH DÓNG hay PHÙ ĐỔNG THIÊN VƯƠNG ................................. 413 Khai triển ........................................................................................................................................ 415
1.- Sự chuẩn bị xa ....................................................................................................................... 415
2 .- Hội nghị triều đình ............................................................................................................... 415
3.- Lập đàn cầu Tổ ...................................................................................................................... 415
-
15
4.- Tổ hiện ra .............................................................................................................................. 415
5.- Lời dạy bảo của Tổ ................................................................................................................ 416
6 .- Kế sách chống giặc của Vua Hùng ...................................................................................... 416
7.- Công việc chuẩn bị và tổng phản công giặc .......................................................................... 416
8.- Lệnh tổng phản công ............................................................................................................. 416
9.- Con người Phù Đổng ............................................................................................................. 416
10.- Bộ huyền số của việt tộc ..................................................................................................... 417
11.- Ca dao tục ngữ..................................................................................................................... 417
TRUYỆN KIM QUY ................................................................................................... 419 Khai triển ........................................................................................................................................ 424
1 .- Tình hình Đất nước .............................................................................................................. 424
2.- Chiến lược giữ nước của An Dương vương .......................................................................... 425
3.- Chiến lược cướp nước của Triệu Đà ..................................................................................... 425
4.- Diễn tiến và kết quả của cuộc chiến ...................................................................................... 425
5.- Nguyên nhân thành công và thất bại ..................................................................................... 426
6.- Tình Nhà ................................................................................................................................ 426
PHẦN KINH ................................................................................................................ 427
KINH CỦA VĂN GIA MANG TÍNH CHẤT CHẤT GIA........................................ 427
CHỮ NHO VỚI HUYỀN SỬ VÀ LỊCH SỬ VIỆT VÀ TÀU .................................... 427
TAM TỰ KINH ........................................................................................................... 428
A.- Lời Nói Đầu ........................................................................................................... 428
B.- Các bài trích ........................................................................................................... 429 Bài thứ nhất .................................................................................................................................... 429
Bài học “ Khai Tâm Làm Người “............................................................................................... 429
Bài thứ hai ...................................................................................................................................... 431
Bài thứ ba........................................................................................................................................ 431
Bài thứ tư ........................................................................................................................................ 432
Bài thứ năm .................................................................................................................................... 433
Bài thứ sáu ...................................................................................................................................... 434
Bài thứ bảy...................................................................................................................................... 434
Bài thứ tám ..................................................................................................................................... 435
Bài thứ chín .................................................................................................................................... 436
Bài thứ mười ................................................................................................................................... 437
Bài thứ Mười một ........................................................................................................................... 438
Bài thứ Mười Hai ............................................................................................................................ 439
Bài thứ mười Ba ............................................................................................................................. 440
Bài thứ Mười Bốn ........................................................................................................................... 443
Bài thứ Mười Lăm .......................................................................................................................... 444
Bài thứ Mười Sáu ........................................................................................................................... 445
Bài thứ Mười Bảy & Mười Tám.................................................................................................... 446
Bài thứ Mười Chín, Hai Mươi & Hai Mươi Mốt .......................................................................... 447
Bài thứ Hai Mươi Hai ..................................................................................................................... 449
Bài thứ Hai Mươi Ba ...................................................................................................................... 449
Bài thứ Hai Mươi Tư ...................................................................................................................... 450
Bài thứ Hai Mươi Bốn .................................................................................................................... 451
-
16
Bài thứ Hai Mươi Lăm ................................................................................................................... 451
Bài thứ Hai Mươi Sáu ..................................................................................................................... 452
Bài thứ Hai Mươi Bảy .................................................................................................................... 453
Bài thứ Hai Mươi Tám ................................................................................................................... 453
Bài thứ Hai Mươi Chín ................................................................................................................... 454
Bài thứ Ba Mươi ............................................................................................................................. 457
Bài thứ Ba Mươi Mốt ..................................................................................................................... 458
Bài thứ Ba Mươi Hai ...................................................................................................................... 458
Bài thứ Ba Mươi Ba ....................................................................................................................... 459
Bài thứ Ba Mươi Tư ....................................................................................................................... 460
Bài thứ Ba Mươi Lăm ....................................