BÔ GIAO DUC VA ĐAO TAO

TRƯỜNG ĐAI HỌC QUỐC TẾ HỒNG BÀNG

*******

LÊ NGÂN TÚ TRINH

VĂN HÓA KINH DOANH

CHUỖI CỬA HÀNG CÀ PHÊ PASSIO

TAI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

LUẬN VĂN THAC SĨ QUẢN TRỊ KINH DOANH

THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH - NĂM 2016

BÔ GIAO DUC VA ĐAO TAO

TRƯỜNG ĐAI HỌC QUỐC TẾ HỒNG BÀNG

*******

LÊ NGÂN TÚ TRINH

VĂN HÓA KINH DOANH

CHUỖI CỬA HÀNG CÀ PHÊ PASSIO

TAI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

Chuyên ngành: Quản Trị Kinh Doanh

Mã số: 60.34.05

LUẬN VĂN THAC SĨ QUẢN TRỊ KINH DOANH

Người hướng dẫn khoa học: TS. Mai Thị Trúc Ngân

THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH - NĂM 2016

CHUẨN Y CỦA HÔI ĐỒNG BẢO VỆ LUẬN VĂN

Luận văn tựa đề “Văn hóa kinh doanh chuỗi cửa hàng cà phê Passio tại thành

phố Hồ Chí Minh” công trình được học viên Lê Ngân Tú Trinh thực hiện và nộp

nhằm thỏa một phần yêu cầu tốt nghiệp thạc sĩ chuyên ngành Quản trị Kinh doanh.

Ngày bảo vệ luận văn

TP.HCM, ngày …… tháng ….. năm 2016

Viện đào tạo sau đại học Giảng viên HD

TS. Mai Thị Trúc Ngân

(ĐH Quốc tế Hồng Bàng)

Ngày tháng năm 2016

i

TRƯỜNG ĐH QUỐC TẾ HỒNG BANG CÔNG HOA XA HÔI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

VIÊN ĐAO TAO SAU ĐAI HOC Đôc lâp – Tư do – Hạnh phuc

LY LỊCH KHOA HỌC

I. Lý lịch sơ lược:

Họ và tên: LÊ NGÂN TÚ TRINH Giới tính: Nữ

Ngày, tháng, năm sinh: 14/07/1989 Nơi sinh: Tiền Giang

Quê quán: Dân tộc: Kinh

Chức vụ, đơn vị công tác trước khi đi học tập, nghiên cứu: Nhân viên

Chỗ ở riêng hoặc địa chỉ liên lạc: 39/335B Chánh Hưng, P.10, Q.8, TP. Hồ Chí Minh

Điện thoại cơ quan: 08.62856699 Điện thoại nhà riêng: 0918424007

Fax: E-mail: tutrinh1407@gmail.com

II. Quá trình đào tạo:

1. Đại học:

Hệ đào tạo: Đại học chính quy Thời gian đào tạo từ 2007 đến 2011

Nơi học (trường, thành phố): Trường Đại học Quốc tế Hồng Bàng – TP. Hồ Chí Minh

Ngành học: Quản trị kinh doanh – du lịch

Tên đồ án, luận án hoặc môn thi tốt nghiệp: Tổng quan du lịch – Quản trị KS-NH-Bar

Ngày và nơi bảo vệ đồ án, luận án hoặc thi tốt nghiệp: 2011

Người hướng dẫn:

2. Thạc sĩ:

Thời gian đào tạo từ 2013 đến nay

Nơi học (trường, thành phố): Trường Đại học quốc tế Hồng Bàng – TP. Hồ Chí Minh

Ngành học: Quản trị kinh doanh

Tên luận văn: Văn hoá kinh doanh chuỗi cửa hàng cà phê Passio tại TP. Hồ Chí Minh

Ngày và nơi bảo vệ luận văn:

ii

Người hướng dẫn: TS. Mai Thị Trúc Ngân3. Trình độ ngoại ngữ (biết ngoại ngữ gì,

mức độ): Tiếng Anh trình độ B

III. Quá trình công tác chuyên môn kể từ khi tốt nghiệp đại học:

Thời gian Nơi công tác Công việc đảm nhiệm

02/2012 – 03/2013 Ngân hàng TMCP Á Châu Giao dịch viên

06/2013 – 06/2015 Trường Đại học quốc tế

Hồng Bàng

Nhân viên Phòng Quản

lý đào tạo

06/2015 – 10/2015 Ngân hàng TMCP Đông Á Nhân viên Khối Quản

trị tín dụng

10/2015 đến nay Ngân hàng TMCP Quân

Đội

Nhân viên hành chính

nhân sự

IV. Các công trình khoa học đã công bố: Không

Ngày 05 tháng 12 năm 2016

Người khai ký tên

iii

LỜI CAM ĐOAN

Tôi cam đoan rằng, luận văn này “Văn hoá kinh doanh chuỗi cửa hàng cà phê

Passio tại Thành phố Hồ Chí Minh” là công trình nghiên cứu của riêng tôi.

Những tài liệu, số liệu được sử dụng trong luận văn có ghi rõ nguồn trích dẫn

trong danh mục tài liệu tham khảo và kết quả khảo sát điều tra của cá nhân.

Kết quả nghiên cứu này chưa từng được công bố bất kỳ công trình nghiên cứu

nào từ trước đến nay.

TP. Hồ Chí Minh, năm 2016

Lê Ngân Tú Trinh

iv

LỜI CẢM ƠN

Tôi xin chân thành cảm ơn Quý Thầy Cô Viện Đào tạo Sau đại học trường Đại

học Quốc tế Hồng Bàng đã chia sẻ với tôi nhiều kiến thức, kinh nghiệm thực tiễn cũng

như tạo điều kiện thuận lợi trong suốt quá trình học tập tại trường.

Tôi xin tỏ lòng trân trọng với TS Mai Thị Trúc Ngân đã dành nhiều thời gian,

tâm huyết hướng dẫn tận tình, góp ý chân thành cho tôi trong suốt quá trình thực hiện

luận văn này.

Xin cảm ơn các anh chị của công ty Passio, các cá nhân, doanh nghiệp, bạn bè

đã hỗ trợ hết mình trong việc chia sẻ thông tin, tài liệu hữu ích phục vụ cho đề tài.

Một lần nữa, xin cho phép tôi được bày tỏ lòng tri ân đến tất cả những người đã

dành cho tôi sự giúp đỡ nhiệt tình, vô giá trong suốt quá trình thực hiện luận văn này.

Trân trọng

v

TÓM TẮT

“Văn hoá kinh doanh chuỗi cửa hàng cà phê Passio tại thành phố Hồ Chí Minh"

đã hệ thống lại hệ thống lại cơ sở lý luận, là các khái niệm, nội dung có liên quan đến

về văn hóa doanh nghiệp. Làm rõ tầm quan trọng của văn hoá kinh doanh đối với sự

phát triển của doanh nghiệp trong điều kiện kinh tế thế giới ngày càng hội nhập một

cách sâu rộng. Từ những kiến thức được hệ thống sẽ làm cơ sở để đánh giá lại thực

trạng văn hoá kinh doanh của chuỗi cà phê Passio tại thành phố Hồ Chí Minh.

Nghiên cứu sử dụng phương pháp định tính, số liệu định lượng khảo sát khoảng

lãnh đạo, nhân viên, khách hàng chuỗi cửa hàng cà phê Passio, quan sát tại quán của

chuỗi cửa hàng cà phê Passio tại thành phố Hồ Chí Minh. Từ kết quả thu được, tác giả

phân tích, đánh giá để đưa ra thực trạng của văn hoá kinh doanh chuỗi cà phê Passio

tại thành phố Hồ Chí Minh, đánh giá những mặt tích cực cần phát huy, rút ra những

vấn đề còn tồn tại và đưa ra những định hướng khắc phục trong thời gian tới để chuỗi

cà phê Passio tiếp tục phát triển bề vững trong thời gian tới.

Trong quá trình nghiên cứu tác giả đã nhận đươc sự ủng hộ từ phía ban giám hiệu

nhà trường, viện sau Đại học, giáo viên hướng dẫn, đối tượng nghiên cứu, nhưng vì

hạn chế về thời gian nên việc thu thập dữ liệu còn bị giới hạn.

vi

ABSTRACT

“Passio coffee shop chain’s trading culture at Ho Chi Minh city” systemized the

principle foundation which includes notions, contents related to business culture. It

clarified the importance of trading culture to business development in the condition of

deeply and widely international economic integration. The systemized knowledge was

utilized as a foundation to re-evaluate the Passio chain’s trading culture state.

The research follows both qualitative and quantitative research design to

investigate the chain’s managers, staff and customer by observing at the coffee shops

of the chain at Ho Chi Minh city. Form the collected results, the authors analyzed and

evatuated to point out states of the chain, and then evaluated positive aspects to be

developed and constraints to be resolved in order to help the chain develop constantly

in the future.

Completing the research, the author was given support of the university managers

the post graduate institute, my supervisor, the participants. However, due to short

implementing time, stastistics collecting is limited.

vii

MUC LUC

LÝ LỊCH KHOA HOC.................................................................................................... i

LỜI CAM ĐOAN .......................................................................................................... iii

LỜI CẢM ƠN ................................................................................................................ iv

TÓM TẮT ....................................................................................................................... v

ABSTRACT .................................................................................................................. vi

MỤC LỤC .................................................................................................................... vii

CHƯƠNG 1: MỞ ĐẦU .................................................................................................. 1

1.1. Lý do chọn đề tài ............................................................................................... 1

1.2. Mục tiêu nghiên cứu ......................................................................................... 3

1.2.1. Mục tiêu nghiên cứu tổng quát ...................................................................... 3

1.2.2. Mục tiêu nghiên cứu cụ thể ........................................................................... 3

1.3. Tổng quan tài liệu ............................................................................................. 3

1.4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu..................................................................... 6

1.4.1. Đối tượng nghiên cứu .................................................................................... 6

1.4.2. Phạm vi nghiên cứu ....................................................................................... 6

1.5. Phương pháp nghiên cứu .................................................................................. 6

1.6. Những đóng góp của luận văn .......................................................................... 6

1.7. Kết cấu của đề tài .............................................................................................. 7

Tóm tắt Chương 1 ....................................................................................................... 7

CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ VĂN HOÁ KINH DOANH ............................... 8

2.1. Khái niệm chung về văn hoá ............................................................................. 8

2.2. Cơ sở lý luận ................................................................................................... 10

2.2.1. Khái niệm về văn hoá kinh doanh ............................................................... 10

2.2.2. Tầm quan trọng của văn hoá kinh doanh ..................................................... 12

2.2.3. Đặc trưng cơ bản của văn hoá kinh doanh .................................................. 16

2.2.4. Các yếu tố cấu thành văn hoá kinh doanh ................................................... 18

2.2.5. Quá trình hình thành văn hoá kinh doanh ................................................... 20

2.2.6. Mối quan hệ giữa doanh nghiệp và văn hoá kinh doanh ............................. 21

2.3. Văn hoá kinh doanh cà phê ............................................................................. 22

2.4. Văn hoá kinh doanh cà phê tại một số nước ................................................... 22

2.4.1. Văn hoá kinh doanh cà phê tại Ấn Độ ......................................................... 22

2.4.2. Văn hoá kinh doanh cà phê tại Pháp ........................................................... 23

2.4.3. Văn hoá kinh doanh cà phê tại Mỹ .............................................................. 24

2.4.4. Văn hoá kinh doanh cà phê tại Việt Nam .................................................... 25

Tóm tắt Chương 2 ..................................................................................................... 25

CHƯƠNG 3: THỰC TRANG VĂN HOÁ KINH DOANH CHUỖI CỬA HÀNG CÀ

PHÊ PASSIO VA PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .................................................. 26

3.1. Giới thiệu tổng quan về hoạt động kinh doanh cà phê tại Thành phố Hồ Chí

Minh và chuỗi cửa hàng cà phê Passio ..................................................................... 26

3.1.1. Thực trạng hoạt động kinh doanh cà phê tại Thành phố Hồ Chí Minh ....... 26

3.1.2. Văn hoá cà phê Sài Gòn (Thành phố Hồ Chí Minh) ................................... 28

viii

3.1.3. Giới thiệu tổng quan về công ty Passio ....................................................... 30

3.1.3.1. Quá trình hình thành và phát triển công ty Passio ................................... 30

3.1.3.2. Cơ cấu tổ chức hoạt động nhượng quyền tại Passio ................................ 32

3.2. Phân tích thực trạng văn hoá kinh doanh chuỗi cửa hàng cà phê Passio tại

Thành phố Hồ Chí Minh ........................................................................................... 32

3.2.1. Các giá trị văn hoá hữu hình ........................................................................ 33

3.2.2. Các giá trị được tuyên bố ............................................................................. 34

3.2.3. Đánh giá thực trạng văn hoá kinh doanh chuỗi cửa hàng cà phê Passio tại

Thành phố Hồ Chí Minh ........................................................................................... 35

3.2.3.1. Những ưu điểm nổi bật ............................................................................. 35

3.2.3.2. Những tồn tại và nguyên nhân tồn tại ...................................................... 37

3.3. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................ 38

3.3.1. Phương pháp nghiên cứu ............................................................................. 38

3.3.2. Quy trình nghiên cứu ................................................................................... 39

3.3.3. Phương pháp thu thập và xử lý số liệu ........................................................ 39

3.3.4. Khảo sát, điều tra, thu thập số liệu .............................................................. 40

3.3.5. Phương pháp xử lý số liệu ........................................................................... 41

Tóm tắt Chương 3 ..................................................................................................... 41

CHƯƠNG 4 KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN ...................................... 42

4.1. Định hướng về mục tiêu phát triển của Passio................................................ 42

4.1.1. Định hướng phát triển chuỗi cửa hàng cà phê tại Thành phố Hồ Chí Minh 42

4.1.2. Định hướng phát triển chuỗi cửa hàng cà phê Passio .................................. 44

4.2. Kết quả nghiên cứu ......................................................................................... 45

4.2.1. Đánh giá VHKD cấp độ 1 – Những giá trị văn hoá hữu hình ..................... 46

4.2.2. Đánh giá VHKD cấp độ 2 – Những giá trị được tuyên bố .......................... 48

4.2.3. Đánh giá các kênh thông tin về cấp độ 1 và cấp độ 2 ................................. 49

4.2.4. Kết quả phỏng vấn sâu của các chuyên gia ................................................. 51

4.2.4.1. Cấp độ 1 – các giá trị văn hoá hữu hình ................................................... 51

4.2.4.2. Cấp độ 2 – các giá trị được tuyên bố ........................................................ 53

4.3. Giải pháp hoàn thiện văn hoá kinh doanh chuỗi cửa hàng cà phê Passio ....... 53

4.3.1. Xây dựng, củng cố giá trị hữu hình chuỗi cửa hàng cà phê Passio ............. 53

4.3.2. Khẳng định các giá trị được tuyên bố .......................................................... 58

4.3.2.1. Khẳng định tầm nhìn ................................................................................ 58

4.3.2.2. Truyền tải sứ mệnh các giá trị cốt lõi, giá trị niềm tin của hành động cho

cán bộ quản lý và nhân viên ...................................................................................... 59

4.3.2.3. Nâng cao triết lý kinh doanh và từng bước chủ động thực hiện mục tiêu

chiến lược hiệu quả bền vững ................................................................................... 59

4.4. Đánh giá những góp ý và hạn chế của luận văn ............................................. 61

Tóm tắt chương 4 ...................................................................................................... 62

CHƯƠNG 5 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ................................................................. 63

5.1. Các kiến nghị .................................................................................................. 63

5.2. Kết luận ........................................................................................................... 63

Tóm tắt Chương 5 ..................................................................................................... 64

ix

TÀI LIÊU THAM KHẢO ......................................................................................... 66

PHỤ LỤC

x

DANH MUC CAC KY TỰ VIẾT TẮT

TỪ VIẾT TẮT NÔI DUNG

VH : Văn hoá

VHKD : Văn hoá kinh doanh

TP. HCM : Thành phố Hồ Chí Minh

DN : Doanh nghiệp

xi

DANH MUC BẢNG

Trang

Bảng 3.1 Số lượng quán cà phê/ cửa hàng cà phê phân loại thoe nhóm…………….28

Bảng 4.1 Khảo sát lãnh đạo về những giá trị hữu hình của cà phê Passio…………. 47

Bảng 4.2 Khảo sát nhân viên về những giá trị hữu hình của cà phê Passio………... 48

Bảng 4.3 Khảo sát khách hàng về những giá trị hữu hình của cà phê Passio……….48

Bảng 4.4 Bảng khảo sát lãnh đạo về những giá trị được tuyên bố cà phê Passio…...49

Bảng 4.5 Bảng khảo sát nhân viên về những giá trị được tuyên bố cà phê Passio… 50

Bảng 4.6 Bảng khảo sát các kênh thông tin của lãnh đạo cà phê Passio về giá trị VH

cấp độ 1 và cấp độ 2 ………………………………………………………………....50

Bảng 4.7 Bảng khảo sát các kênh thông tin của nhân viên cà phê Passio về giá trị VH

cấp độ 1 và cấp độ 2…………………………………………………………………51

Bảng 4.8 Bảng khảo sát các kênh thông tin của khách hàng cà phê Passio về giá trị

VH cấp độ 1 và cấp độ 2…………………………………………………………….51

1

CHƯƠNG 1

MỞ ĐẦU

1.1. Lý do chọn đề tài

Cách đây hơn 60 năm Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nhấn mạnh: "Phải làm sao cho

văn hóa vào sâu trong tâm lý của quốc dân, nghĩa là văn hóa phải sửa đổi được tham

nhũng, lười biếng, phù hoa, xa xỉ. Văn hóa phải làm thế nào cho nhân dân có tinh thần

vì nước quên mình, vì lợi ích chung mà quên lợi ích riêng. Văn hóa phải làm thế nào

cho mỗi người dân Việt Nam, từ già đến trẻ ai cũng hiểu nhiệm vụ của mình và biết

hưởng hạnh phúc của mình nên hưởng". Như vậy, có thể khẳng định văn hóa có một

vai trò rất lớn, nó vừa là môi trường,vừa là công cụ để tác động đến hành vi của cá

nhân và tổ chức. Văn hóa với tư cách là nền tảng tinh thần của xã hội, là động lực vô

hạn thúc đẩy sự phát triển sản xuất hàng hóa và nhờ hàng hóa để phát triển, là mục

tiêu cao cả của mọi hình thái xã hội. Văn hóa có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc

bồi dưỡng và phát huy nhân tố con người xây dựng xã hội mới và con người mới

trong tất cả các lĩnh vực hoạt động sản xuất - kinh doanh, hoạt động chính trị, hoạt

động khoa học - công nghệ, hoạt động văn hóa - xã hội - nhân văn, vv... Văn hóa

doanh nghiệp, văn hóa doanh nhân được hình thành trên nền tảng văn hóa dân tộc và

là bộ phận cấu thành, tô đậm thêm bản sắc văn hóa dân tộc, không thể đối lập với bản

sắc văn hóa dân tộc.

Trong điều kiện hội nhập kinh tế quốc tế hiện nay, việc tiếp thu các thành tựu khoa

học kỹ thuật tiên tiến nói chung và thành tựu tiên tiến của khoa học quản trị nói riêng

không khó. Tuy nhiên, yếu tố chính ảnh hưởng đến sự thành bại trong việc áp dụng

thành công các thành tựu đó trong những điều kiện cụ thể của các quốc gia là sự khác

biệt về văn hóa. Đối với lĩnh vực kinh doanh, xu hướng xây dựng văn hoá doanh

nghiệp đang là một hướng đi tối ưu để tận dụng các thành tựu tiên tiến của khoa học

đồng thời vẫn phát huy được sức mạnh của bản sắc văn hóa. Chính vì vậy, xây dựng

văn hóa doanh nghiệp là góp phần tạo lập năng lực cốt lõi của doanh nghiệp, và do

vậy, tạo cho doanh nghiệp năng lực cạnh tranh bền vững trong điều kiện cạnh tranh

mang tính toàn cầu. Bên cạnh đó, nó còn góp phần thể hiện bản sắc văn hóa tiên tiến

đậm đà tính dân tộc của văn hóa Việt Nam trong lĩnh vực quản trị doanh nghiệp.

2

Hiện nay, các doanh nghiệp Việt Nam bắt đầu nhận thức đúng đắn về văn hóa

kinh doanh, thấy được tầm quan trọng và sức mạnh của văn hóa kinh doanh. Vấn đề

đặt ra cho các doanh nghiệp là phải xây dựng cho mình văn hóa kinh doanh lành

mạnh, tôn trọng sự sáng tạo từ đó tạo được lợi thế cạnh tranh cho doanh nghiệp trên

bước đường phát triển và thực tế đã chứng minh văn hóa kinh doanh mạnh mẽ là nền

tảng của doanh nghiệp trong việc nâng cao sức cạnh tranh và là yếu tố cơ bản thu hút

nhân lực có tâm huyết gắn bó với doanh nghiệp lâu dài, là sức bật cho doanh nghiệp

phát triển bền vững.

Lĩnh vực kinh doanh cà phê cũng không nằm ngoài vấn đề, văn hóa kinh doanh cà

phê cũng là yếu tố quyết định sự thành công của doanh nghiệp kinh doanh cà phê

trong nước. Xuất hiện đầu tiên tại Việt Nam vào năm 2006, cà phê Passio đã gây ấn

tượng với người tiêu dùng, đặc biệt là giới trẻ với thương hiệu cà phê sạch mang

phong cách kiểu Ý năng động, tươi mát, trẻ trung. Cà phê Passio phát triển chủ yếu tại

các thành phố lớn như thành phố Hồ Chí Minh và thành phố Hà Nội, nơi tập trung

nhiều giới trẻ cũng như nhiều khách du lịch nước ngoài. Tuy nhiên, ở những thành

phố này, sự cạnh tranh giữa các thương hiệu để dành chỗ đứng cũng hết sức khốc liệt.

Mỗi giây phút là một sự cạnh tranh, gây ấn tượng với khách hàng đến từng chi tiết

nhỏ. “Miếng bánh” thương hiệu cà phê đang được các thương hiệu tranh giành nhau,

từ thương hiệu lâu đời cà phê Trung Nguyên, đến những thương hiệu nước ngoài như

Starbucks, The Coffee House, Highland Coffee, những thương hiệu cà phê trẻ bình

dân như Milano và còn những “thương hiệu” cà phê bình dân quen thuộc là quán cóc

vỉa hè, cà phê Bệt, cà phê mang đi “take away”. Việc tạo nên một thương hiệu riêng

gây ấn tượng đặc biệt và luôn duy trì được ấn tượng đó là điều hết sức quan trọng và

cũng đầy khó khăn thử thách đối với cà phê Passio. Đã gần 10 năm xuất hiện nhưng

số lượng cửa hàng của Passio vẫn còn khá ít so với những thương hiệu khác và cũng

đang dần đi vào lối mòn “bão hoà” của xu thế. Với phân khúc khách hàng là giới trẻ

năng động, tươi mới, cà phê Passio đã rất khó khăn để xây dựng được một văn hoá

kinh doanh để có thể đáp ứng được những nhu cầu thị hiếu của khách hàng là “mới-

độc-lạ” nhưng vẫn phải đảm bảo có nét riêng và không cuốn trôi theo dòng chảy “trào

lưu và thoái hoá”. Trên quan điểm những vấn đề về văn hoá có tác động mạnh lên

hoạt động sản xuất kinh doanh và phát triển bền vững của một doanh nghiệp, tác giả

3

chọn đề tài “Văn hoá kinh doanh chuỗi cửa hàng cà phê Passio tại thành phố Hồ Chí

Minh” làm đề tài cho luận văn thạc sỹ với mục đích nhằm nghiên cứu, đánh giá văn

hóa kinh doanh của chuỗi cửa hàng cà phê Passio một cách khách quan và đưa ra

những giải pháp thích hợp cho việc hoàn thiện văn hóa kinh doanh chuỗi cửa hàng cà

phê Passio.

1.2. Mục tiêu nghiên cứu

1.2.1. Mục tiêu nghiên cứu tổng quát

- Nghiên cứu văn hoá kinh doanh chuỗi cửa hàng cà phê Passio tại thành phố Hồ

Chí Minh.

1.2.2. Mục tiêu nghiên cứu cụ thể

- Nghiên cứu cơ sở lý luận về văn hoá kinh doanh, từ đó xác định luận cứ khoa

học về việc phát triển văn hoá kinh doanh chuỗi cửa hàng cà phê Passio tại thành phố

Hồ Chí Minh.

- Phân tích, đánh giá thực trạng của văn hóa kinh doanh của chuỗi cửa hàng cà

phê Passio tại thành phố Hồ Chí Minh.

- Đề xuất một số giải pháp nhằm góp phần hoàn thiện văn hóa kinh doanh chuỗi

cửa hàng cà phê Passio.

1.3. Tổng quan tài liệu

Văn hoá kinh doanh có vai trò quan trọng không chỉ đối với việc nâng cao hiệu

quả hoạt động toàn diện của doanh nghiệp mà còn là một giải pháp quan trọng để

nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp. Văn hoá kinh doanh là tài sản tinh

thần của doanh nghiệp, là một nguồn lực quan trọng thúc đẩy doanh nghiệp phát triển

bền vững. Chính văn hóa định hướng cho hoạt động của doanh nghiệp, tạo ra sự đồng

thuận trong tư tưởng và hành động của mọi thành viên trong doanh nghiệp. Văn hoá

kinh doanh là bản sắc của doanh nghiệp, là cái phân biệt doanh nghiệp này với doanh

nghiệp khác và có tính truyền thống nhiều thế hệ thành viên, tạo môi trường thuận lợi

để doanh nghiệp phát triển. Nó khuyến khích sự sáng tạo cái mới.

Vấn đề văn hoá kinh doanh đã được các nhà khoa học, các nhà nghiên cứu, rất

quan tâm nghiên cứu. Liên quan đến vấn đề này ở nước ta đã có nhiều công trình

nghiên cứu khoa học, luận án tiến sĩ kinh tế đề cập và giải quyết. Có thể nêu ra một số

4

công trình tiêu biểu sau:

Đỗ Thanh Tâm (2006), “Xây dựng văn hoá doanh nghiệp cho các doanh nghiệp

Việt Nam trong xu thể hội nhập kinh tế quốc tế”, luận văn thạc sỹ. Tác giả xác định

những tiền đề thiết yếu cho việc xây dựng thành công văn hóa doanh nghiệp đối với

các doanh nghiệp Việt Nam, đề xuất các doanh nghiệp phải xác định: văn hóa doanh

nghiệp, định hướng mình muốn hướng đến,cần đạt được những danh hiệu, xây dựng

website cung cấp thông tin cho đối tác bên ngoài và nội bộ, định kỳ khảo sát văn hóa

doanh nghiệp; đề xuất nhà nước: tuyên truyền thay đổi quan niệm xã hội về kinh

doanh và nghề kinh doanh; khơi dậy tinh thần kinh doanh làm giàu; khơi dậy lòng tự

hào dân tộc trong kinh doanh, xoá bỏ cơ chế bao cấp, đổi mới giáo dục, xoá bỏ nạn

quan liêu, nâng cao hiệu quả hiệp hội doanh nhân.

Phan Minh Vương (2013), “Văn hoá kinh doanh loại hình cà phê sách tại thành

phố Hồ Chí Minh” luận văn thạc sỹ quản trị kinh doanh trường Đại học Quốc tế Hồng

Bàng. Tác giả đã giới thiệu, nghiên cứu một loại hình kinh doanh cà phê mới tại thành

phố Hồ Chí Minh: đem những loại hình văn hoá khác nhau kết hợp lại để tạo nên một

nét riêng mới độc đáo. Tác giả cũng đã đưa ra những giải pháp, những đề xuất mới để

phát triển rộng rãi văn hoá kinh doanh mới này.

Trần Hải Nguyên (2013), “Văn hoá kinh doanh chuỗi cà phê Trung Nguyên tại

TP. Hồ Chí Minh”, luận văn thạc sỹ quản trị kinh doanh trường Đại học Quốc tế

Hồng Bàng. Tác giả đã nghiên cứu văn hoá kinh doanh của hệ thống cà phê lớn và nổi

tiếng tại Việt Nam nói chung và thành phố Hồ Chí Minh nói riêng. Tác giả đã hệ

thống lại những yếu tố cấu thành văn hoá doanh nghiệp, văn hoá kinh doanh và sự

ảnh hưởng của văn hoá đến kinh doanh. Đồng thời cũng đã nêu ra được những ưu

điểm và nhược điểm của nền văn hoá kinh doanh đang tồn tại trong hệ thống cà phê

Trung Nguyên. Từ đó tác giả đã đưa ra những giải pháp, kiến nghị để hoàn thiện nền

văn hoá kinh doanh của chuỗi cà phê Trung Nguyên.

Đỗ Thành Đức (2016), “Văn hoá kinh doanh chuỗi cà phê Milano tại thành phố

Hồ Chí Minh”, luận văn thạc sỹ trường Đại học Quốc tế Hồng Bàng. Tác giả đã hệ

thống lại cơ sở lý thuyết và nội dung có liên quan về văn hoá kinh doanh, đồng thời

khẳng định tầm quan trọng của văn hóa kinh doanh trong sự phát triển của doanh

5

nghiệp. Và đánh giá những thực trạng văn hoá kinh doanh của chuỗi cà phê Milano,

đưa ra những hướng phát triển những mặt tích cực và nhìn ra được những mặt hạn chế

và kiến nghị những hướng khắc phục.

Nguyễn Thị Kim Ngân (2016), “Nghiên cứu văn hoá kinh doanh chuỗi cửa hàng

cà phê Starbucks tại thành phố Hồ Chí Minh”, luận văn thạc sỹ trường Đại học Quốc

tế Hồng Bàng. Tác giả đã tìm hiểu những nét văn hóa kinh doanh đặc trưng của nước

ngoài, so sánh những nét khác biệt với văn hóa kinh doanh của Việt Nam. Tác giả

cũng đã đưa ra được những giải pháp để giúp cửa hàng cà phê Starbucks tại thành phố

Hồ Chí Minh ngày càng phát triển hơn.

Các đề tài, bài viết trên nghiên cứu về văn hóa kinh doanh đã hệ thống cơ sở lý

thuyết về văn hóa, văn hóa kinh doanh, nhận định về xây dựng văn hóa kinh doanh và

đề xuất các giải pháp để xây dựng và phát triển văn hóa kinh doanh của các doanh

nghiệp ở Việt Nam trong quá trình tham gia xây dựng nền kinh tế thị trường định

hướng xã hội chủ nghĩa góp phần thực hiện mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội

công bằng, văn minh và hội nhập với kinh tế thế giới.

Trong quá trình hội nhập mạnh mẽ của Việt Nam, văn hóa kinh doanh có vai trò

rất quan trọng trong sự phát triển của mỗi loại hình doanh nghiệp nếu thiếu yếu tố văn

hóa thì doanh nghiệp khó có thể đứng vững và tồn tại được trên thị trường ở bất kỳ

thời điểm nào. Bên cạnh đó, văn hóa kinh doanh còn là phương tiện biểu hiện phong

cách của người lãnh đạo đứng đầu các vị trí của doanh nghiệp và tác phong làm việc

của nhân viên. Chính vì vậy, xác định đúng các quan điểm về xây dựng Văn hóa kinh

doanh, tìm ra đặc trưng Văn hóa kinh doanh riêng cho từng lĩnh vực, ngành, loại hình

doanh nghiệp là cơ sở nâng cao vị thế cho doanh nghiệp Việt Nam, đồng thời góp

phần xây dựng nền kinh tế phát triển ổn định và bền vững.

Việt Nam là nước xuất khẩu cà phê đứng thứ hai thế giới (năm 2014) và là một

trong những thị trường đầy tìm năng để kinh doanh cà phê. Vì vậy, các loại hình kinh

doanh cà phê trên thế giới như: Highland Coffe, Goria Jean’s coffee, Milano…. cũng

theo đó vào Việt Nam kinh doanh song song và cạnh tranh với các thương hiệu cà phê

trong nước. Hiện tại có một số đề tài nghiên cứu về các thương hiệu cà phê như đã

nêu trên Trung Nguyên, Milano, Starbuck nhưng chưa có đề tài nghiên cứu về văn

6

hoá kinh doanh của thương hiệu cà phê Passio tại thành phố Hồ Chí Minh.

1.4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

1.4.1. Đối tượng nghiên cứu

- Đối tượng nghiên cứu là văn hóa kinh doanh và các yếu tố ảnh hưởng đến văn

hóa kinh doanh nói chung và văn hóa kinh doanh tại Passio nói riêng.

- Khách thể nghiên cứu: Lãnh đạo, nhân viên thuộc hệ thống cà phê Passio tại

thành phố Hồ Chí Minh, các chuyên gia hàng đầu, và khách hàng của chuỗi cà phê

Passio trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh.

1.4.2. Phạm vi nghiên cứu

- Phạm vi không gian: Các cửa hàng thuộc chuỗi cà phê Passio tại thành phố Hồ

Chí Minh.

- Phạm vi thời gian:

+ Dữ liệu thứ cấp được phân tích từ năm 2012 -2015

+ Thời gian khảo sát và thu thập dữ liệu sơ cấp từ tháng 01 đến tháng 03/2016.

1.5. Phương pháp nghiên cứu

Đề tài sử dụng phương pháp nghiên cứu định tính, được miêu tả bằng các kỹ thuật:

- Phương pháp phân tích lịch sử: Nghiên cứu quá trình hình thành và phát triển

của cà phê Passio nhằm đánh giá quá trình hình thành, phát triển văn hóa kinh doanh,

định hướng phát triển của cà phê Passio.

- Phương pháp suy luận logic: Kế thừa thành quả nghiên cứu và tư liệu thống kê

nhằm tổng hợp các giá trị VH của chuỗi cửa hàng cà phê Passio.

- Phương pháp thống kê mô tả

- Phương pháp điều tra khảo sát: khảo sát khoảng 250 lãnh đạo, nhân viên,

khách hàng chuỗi cửa hàng cà phê Passio, quan sát tại 5 quán của chuỗi cửa hàng cà

phê Passio.

1.6. Những đóng góp của luân văn

Tìm hiểu, phân tích và đánh giá thực trạng văn hoá kinh doanh chuỗi cửa hàng cà

phê Passio tại thành phố Hồ Chí Minh dựa trên lý thuyết và cơ sở lý luận đã trình bày.

7

Có cách nhìn nhận rõ nét về những yếu tố cấu thành nên văn hoá kinh doanh của

Passio, cũng như những tác động của chúng lên sự phát triển của một doanh nghiệp.

Đề xuất các giải pháp và đưa ra những kiến nghị để xây dựng văn hoá kinh doanh

của chuỗi cửa hàng cà phê Passio, nhắm tới mục tiêu phát triển thương hiệu rộng rãi,

tiên phong trong phong cách.

1.7. Kết cấu của đề tài

- Chương 1: Mở đầu: Trình bày lý do chọn đề tài, mục tiêu nghiên cứu, phương

pháp nghiên cứu, đối tượng và phạm vi nghiên cứu, ý nghĩa thực tiễn và kết cấu

nghiên cứu của đề tài.

- Chương 2: Cơ sở lý luân: Trình bày khái niệm về văn hoá, văn hóa kinh doanh,

văn hoá doanh nghiệp trong kinh doanh, cơ sở lý thuyết cà phê và bài học kinh

nghiệm văn hóa kinh doanh về cà phê.

- Chương 3: Phân tích thưc trạng và phương pháp nghiên cứu: Giới thiệu tổng

quan về hoạt động kinh doanh cà phê tại Việt Nam, phương pháp nghiên cứu, thu

thập và xử lý số liệu.

- Chương 4: Kết quả nghiên cứu và thảo luân: Phân tích hoạt động và văn hóa

kinh doanh cà phê tại thành phố Hồ Chí Minh; phân tích quá trình hình thành và

phát triển chuỗi cà phê Passio; phân tích và đánh giá kết quả nghiên cứu;.

- Chương 5: Kết luân và kiến nghị: Đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện văn

hóa kinh doanh chuỗi cửa hàng cà phê Passio và đánh giá những đóng góp và hạn

chế của luận văn; chương này cũng trình bày các hạn chế của nghiên cứu và một số

đề xuất cho các nghiên cứu tiếp theo. Đánh giá những đóng góp và hạn chế của

luận văn. Trình bày tóm tắt các kết quả chính đạt được và những đóng góp của đề

tài cho nhà quản trị.

Tóm tắt Chương 1

Chương 1 nêu vấn đề chọn đề tài “Văn hoá kinh doanh chuỗi cửa hàng cà

phê Passio tại thành phố Hồ Chí Minh”. Bên cạnh đó, tác giả cũng cho thấy rõ mục

tiêu nghiên cứu, tổng quan tài liệu, đối tượng và phạm vi nghiên cứu, các phương

pháp nghiên cứu chủ yếu, những đóng góp mới và kết cấu đề tài. Các nội dung của

Chương 1 là cơ sở để xác lập cơ sở lý luận về văn hóa kinh doanh trong Chương 2.

8

CHƯƠNG 2:

CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ VĂN HOA KINH DOANH

2.1. Khái niệm chung về văn hoá

Nghiên cứu vai trò của văn hóa đối với phát triển nói chung và đối với doanh

nghiệp nói riêng trước hết phải có một khái niệm chính xác và nhất quán về văn hóa

cũng như cấu trúc của nó. Văn hóa là một khái niệm rất rộng, đến mức hầu như mỗi

nhà văn hóa đều có một khái niệm riêng về văn hóa. Cho đến nay có khoảng hơn 400

khái niệm về văn hóa. Các khái niệm đó không giống nhau tùy theo cách hiểu rộng

hẹp khác nhau, trong khi văn hóa là lĩnh vực vô cùng rộng lớn, phong phú và phức

tạp. Mặt khác, cũng như các lĩnh vực khoa học xã hội khác, ngành khoa học về văn

hóa có tính chất lịch sử và phát triển xuyên suốt lịch sử loài người, từ văn hóa dân

gian có văn tự và không văn tự đến văn hóa chỉnh thể của các chế độ đương thời.

Trong quá trình lịch sử đó nội dung và khái niệm của văn hóa cũng thay đổi theo. Đó

là hiện thực khách quan. Sau đây là một số trong những khái niệm đó.

Năm 1970, UNESCO đã định nghĩa: “Văn hoá bao gồm tất cả những gì làm cho

dân tộc này khác với dân tộc khác, từ những sản phẩm tinh vi, hiện đại nhất cho đến

tín ngưỡng, phong tục, tập quán, lối sống và lao động”. Để tạo điều kiện cho định

hướng tiếp cận văn hóa, năm 1977 tổ chức văn hoá, giáo dục, khoa học của Liên Hiệp

Quốc (UNESCO) đã cho xuất bản tác phẩm Hiểu biết để hành động, trong đó có đoạn

viết: “Văn hoá là yếu tố cơ bản cho sức sống một dân tộc, từ những hoạt động sáng

tạo của nhân dân đến sức sống tổng hợp của một xã hội, những phương thức sản xuất

và sở hữu, những của cải vật chất, những hình thái tổ chức…”. Tháng 12 năm 1986,

UNESCO phát triển thêm định nghĩa về văn hóa: “Văn hóa là tổng thể sống động các

hoạt động sáng tạo của các cá nhân và các cộng đồng trong quá khứ, hiện tại qua các

thế kỷ hoạt động sáng tạo ấy đã hình thành nên hệ thống các giá trị, các truyền thống

và cách thể hiện, đó là những yếu tố xác định đặc tính riêng của mỗi dân tộc” (dẫn

theo Dương Thị Liễu, 2012). Ta thấy rằng, mỗi dân tộc có những đặc tính riêng tạo

nên những nét độc đáo đặc trưng cho từng dân tộc, những cái riêng đó luôn luôn tiếp

thu những giá trị mới để phát triển, luôn sáng tạo cho phù hợp với hiện tại và tương

lai. Đối với doanh nghiệp, hệ thống các giá trị tốt đẹp được duy trì, phát triển tạo nên

những đặc trưng riêng của mỗi doanh nghiệp phù hợp với xu thế, hội nhập với xã hội

9

và phát triển bền vững dựa trên những giá trị tốt đẹp được bồi đắp, xây dựng qua

nhiều thế hệ…

Edward B. Taylor (1924) cho rằng: "Văn hóa là một phức thể bao gồm kiến thức,

niềm tin, nghệ thuật, đạo đức, tập quán và tất cả những khả năng và tập tục khác cần

thiết cho con người trong một xã hội".

Một số nghiên cứu trong nước tiêu biểu như sau:

Theo Trần Ngọc Thêm (2004), “văn hóa là một hệ thống hữu cơ các giá trị vật

chất và tinh thần do con người sáng tạo và tích lũy qua quá trình hoạt động thực tiễn,

trong sự tương tác giữa con người với môi trường tự nhiên và xã hội của mình”. Ta

thấy rằng, văn hóa do con người tương tác với tự nhiên và xã hội tạo ra giá trị tốt đẹp

cho thế hệ sau tiếp nối, duy trì và phát triển phù hợp với môi trường tự nhiên và xã

hội.

Hoàng Vinh trong "Đề cương văn hóa và Tôn giáo" đã khẳng định “văn hóa là

vốn hiểu biết của con người, tích lũy được trong suốt quá trình hoạt động thực tiễn -

lịch sử, được kết tinh lại thành các giá trị và chuẩn mực xã hội, gọi chung là hệ giá trị

xã hội, biểu hiện ở vốn di sản văn hóa và phong cách ứng xử của cộng đồng. Hệ giá

trị là thành tố cơ bản làm nên bản sắc riêng của mọi cộng đồng xã hội, có khả năng

liên kết các thành viên làm cho cộng đồng trở thành một khối vững chắc và có khả

năng điều tiết hoạt động của các thành viên sống trong cộng đồng xã hội ấy”.

Theo Chủ Tịch Hồ Chí Minh (1943): “Vì lẽ sinh tồn cũng như mục đích của cuộc

sống, loài người mới sáng tạo và phát minh ra ngôn ngữ, chữ viết, đạo đức, pháp luật,

khoa học, tôn giáo, văn học, nghệ thuật, những công cụ cho sinh hoạt hàng ngày về

mặc, ăn, ở, và các phương tiện sử dụng. Toàn bộ những sáng tạo và phát minh đó tức

là văn hóa. Văn hóa là sự tổng hợp của mọi phương thức sinh hoạt cùng với biểu hiện

của nó mà loài người đã sinh ra nhằm thích ứng những nhu cầu đời sống và đòi hỏi

sinh tồn”. Người đã nhìn văn hóa là phương thức để con người tồn tại và phát triển.

văn hóa có mặt trong tất cả các hoạt động của con người, dù đó là hoạt động sản xuất

vật chất hay sản xuất giá trị tinh thần, trong quan hệ giao tiếp, ứng xử trong xã hội hay

thái độ ứng xử với thiên nhiên. Ta thấy rằng, sự tồn tại của doanh nghiệp được gắn

liền với văn hóa đó là sáng tạo để tồn tại.

10

Theo Phạm Văn Đồng cho rằng “Nói tới văn hóa là nói tới một lĩnh vực vô cùng

phong phú và rộng lớn, bao gồm tất cả những gì không phải là thiên nhiên mà có liên

quan đến con người trong suốt quá trình tồn tại, phát triển, quá trình con người làm

nên lịch sử… (văn hóa) bao gồm cả hệ thống giá trị: tư tưởng và tình cảm, đạo đức

với phẩm chất, trí tuệ và tài năng, sự nhạy cảm và sự tiếp thu cái mới từ bên ngoài, ý

thức bảo vệ tài sản và bản lĩnh của cộng đồng dân tộc, sức đề kháng và sức chiến đấu

bảo vệ mình và không ngừng lớn mạnh” (dẫn theo Trần Quốc Vượng, 2005). Ta thấy

rằng, trong quá trình hình thành, xây dựng và phát triển một đất nước, một tổ chức,

một doanh nghiệp, văn hóa luôn gắn với quá trình hình thành, tồn tại và phát triển.

Tóm lại, văn hóa là một khái niệm rất rộng, trong đó giá trị vật chất và tinh thần

làm nền tảng định hướng cho lối sống, đạo lý, tâm hồn và hành động hướng đến cái

Chân, Thiện, Mỹ. Từ ý nghĩa đó ta rút ra giá trị vật chất và tinh thần như sau: “Văn

hóa là nguồn lực nội sinh của con người, là kiểu sống và bản giá trị của các tổ chức,

cộng đồng người, trung tâm là các giá trị Chân - Thiện - Mỹ ” (Đỗ Minh Cương,

2001).

2.2. Cơ sở lý luân

2.2.1. Khái niệm về văn hoá kinh doanh

Văn hoá kinh doanh là một phương diện của văn hoá xã hội, được thể hiện trong

lĩnh vực kinh doanh. Văn hoá kinh doanh được cấu thành từ nhiều yếu tố và đóng vai

trò rất quan trọng trong các hoạt động sản xuất, kinh doanh. Để xây dựng và phát huy

vai trò của văn hoá kinh doanh mang sắc thái Việt Nam, theo tác giả, cần: thứ nhất,

tạo môi trường thuận lợi cho văn hoá kinh doanh Việt Nam hình thành và phát triển;

thứ hai, xây dựng và phát huy văn hoá doanh nghiệp; thứ ba, xây dựng và bồi dưỡng

một đội ngũ đông đảo những doanh nhân có văn hoá.

Văn hóa kinh doanh được thể hiện và chỉ có thể được thể hiện thông qua vật mang

nó là doanh nghiệp. Nhưng để có một định nghĩa mạch lạc cho thuật ngữ văn hóa kinh

doanh hầu như đã không dễ dàng, bởi lẽ về ngữ nghĩa thì ngay như khái niệm "văn

hóa" cũng đã có hàng trăm cách diễn đạt khác nhau đã trình bày trên. Marvin Bower,

Tổng giám đốc Mackinsey Company cho rằng: "Văn hóa kinh doanh là tất cả các

thành tố mà chúng ta đang thực hiện trong quá trình kinh doanh và di sản để lại cho

11

thế hệ kế tiếp". Như vậy, văn hóa hiện diện ở bất kỳ doanh nghiệp nào, tuy nhiên một

doanh nghiệp phát triển phải có một nhãn quan rộng, tham vọng lâu dài, xây dựng

được một nếp văn hóa có bản sắc riêng, thể hiện sự khác biệt vượt trội. Văn hóa kinh

doanh là việc sử dụng các nhân tố văn hóa vào hoạt động kinh doanh, là cái mà các

chủ thể kinh doanh áp dụng hoặc tạo ra trong quá trình hình thành nên những nền tảng

có tính ổn định và đặc thù trong hoạt động kinh doanh của họ. Văn hóa kinh doanh là

tất cả các giá trị tinh thần (dưới dạng vật thể hoặc phi vật thể) có được của một doanh

nghiệp trong suốt quá trình hình thành, tồn tại và phát triển của doanh nghiệp ấy - đã

trở thành chuẩn mực và nguồn động lực chủ yếu nhất - thâm nhập vào và chi phối các

quan niệm, tập quán và hành vi kinh doanh hướng về sự chất lượng, sáng tạo, trách

nhiệm và kết hợp hài hòa các lợi ích.

Văn hóa tham gia vào mọi quá trình hoạt động của con người, thể hiện ngày càng

rõ nét và tạo thành các lĩnh vực văn hóa đặc thù như: văn hóa chính trị, văn hóa pháp

luật, văn hóa giao thông, văn hóa gia đình…và văn hóa kinh doanh. Văn hóa kinh

doanh có thể xem là chìa khóa mở ra sự thành công và phát triển nền kinh tế mỗi nước

nói chung và doanh nghiệp nói riêng. Cuộc sống cũng như công việc kinh doanh

không ngừng vận động, chắc chắn sẽ còn nhiều chuẩn mực khác để đánh giá văn hóa

kinh doanh nữa mà từ góc độ bản thân, mỗi cá thể sẽ bổ sung thêm khi ở vị trí một

doanh nhân đang kinh doanh một cách có văn hóa.

Trong kinh doanh, văn hóa tham gia hầu hết các hoạt động của doanh nghiệp, từ

tổ chức đến các hoạt động chức năng của doanh nghiệp, cách bố trí nhân sự đến hình

thành quan hệ giao tiếp ứng xử giữa các thành viên và các phương thức quản lý kinh

doanh để tạo hiệu quả cao nhất cho doanh nghiệp.

Nhìn từ góc độ nghệ thuật kinh doanh, từ vấn đề tạo vốn, tìm địa điểm kinh doanh,

lĩnh vực kinh doanh, cách thức xây dựng chiến lược kinh doanh, tiếp thị sản phẩm,

dịch vụ hậu mãi….đã thể hiện với những giá trị tốt đẹp của nhân tính, của tri thức, của

trí tuệ, của mỗi hoạt động qua quá trình hoạt động và như vậy kinh doanh chính là

biểu hiện tốt đẹp văn hóa của con người.

Với góc độ tiếp cận văn hóa trong kinh doanh như trên (Dương Thị Liễu, 2012),

hiểu theo nghĩa rộng: “Văn hóa kinh doanh là tòan bộ các giá trị vật chất và các giá

trị tinh thần do chủ thể kinh doanh sáng tạo và tích lũy trong quá trình hoạt động kinh

12

doanh, trong sự tương tác giữa chủ thể kinh doanh với môi trường kinh doanh và theo

nghĩa hẹp: văn hóa kinh doanh là một hệ thống các giá trị, các chuẩn mực, các quan

niệm và hành vi do chủ thể kinh doanh tạo ra trong quá trình kinh doanh, được thể

hiện trong cách ứng xử của họ với xã hội, tự nhiên ở một cộng đồng hay một khu

vực”.

Do đó, bản chất của văn hóa kinh doanh là làm cho cái lợi gắn bó chặt chẽ với cái

đúng, cái tốt và cái đẹp. Từ đó, có thể đưa ra khái niệm về văn hóa kinh doanh như

sau: văn hóa kinh doanh là toàn bộ các giá trị văn hóa được chủ thể kinh doanh chọn

lọc tạo nên bản sắc và biểu hiện trong hoạt động kinh doanh.

2.2.2. Tầm quan trọng của văn hoá kinh doanh

Các biểu hiện thể hiện vai trò văn hóa kinh doanh của doanh nghiệp là:

Văn hoá kinh doanh biểu hiện qua mọi khía cạnh, mọi quan hệ của hoạt động kinh

doanh. Trong tổ chức, quản lý kinh doanh, văn hoá thể hiện ở sự lựa chọn phương

hướng kinh doanh, sự hiểu biết về sản phẩm, dịch vụ, về những mối quan hệ giữa

người và người trong cộng đồng doanh nghiệp; ở việc biết tuân theo các quy tắc và

quy luật của thị trường; ở việc phát triển và bảo hộ những hàng hoá có bản sắc văn

hoá dân tộc; ở việc hướng dẫn và định hướng tiêu dùng; ở việc chỉ đạo, tổ chức, h-

ướng dẫn một phong cách văn hoá trong doanh nghiệp…

Văn hoá kinh doanh còn thể hiện ở sự giao lưu, giao tiếp trong kinh doanh. Đó là

mối quan hệ giữa người bán và người mua, là văn hoá trong giao tiếp với khách hàng

để tạo ra sự thích thú đối với họ; đó là thái độ với đối tác làm ăn, với đối thủ cạnh

tranh (cạnh tranh để cùng tồn tại và phát triển); là văn hoá trong đàm phán, ký kết các

hợp đồng thương mại, là văn hoá trong soạn thảo các thông điệp quảng cáo… Đó còn

là sự giao lưu văn hoá giữa các vùng, miền của mỗi quốc gia và giữa các quốc gia.

Thực hiện trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp như đóng góp đầy đủ cho ngân

sách nhà nước, tham gia các hoạt động xã hội từ thiện, bảo vệ môi trường sinh thái,

tôn trọng những quy phạm đạo đức trong quan hệ xã hội, quan hệ kinh doanh, tôn

trọng các giá trị truyền thống… cũng là một sắc thái của văn hoá kinh doanh.

13

Văn hoá kinh doanh còn thể hiện ở hành vi, ở chính phẩm chất đạo đức, tài năng

và phong cách của nhà kinh doanh. Đó là những phẩm chất đạo đức, như tính trung

thực, sự tôn trọng con người, luôn vươn tới sự hoàn hảo…; là sự hiểu biết về thị tr-

ường, về nghề kinh doanh, khả năng xử lý tốt các mối quan hệ, nhanh nhạy, quyết

đoán và khôn ngoan; là phong cách làm việc, phong cách ứng xử và sinh hoạt, phong

cách diễn đạt… của nhà kinh doanh.

Văn hoá kinh doanh còn thể hiện ở các hoạt động văn hoá tinh thần của doanh

nghiệp (như các phong trào văn nghệ, thể dục thể thao…) nhằm đáp ứng nhu cầu tinh

thần, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả lao động của con người trong sản xuất,

kinh doanh.

Văn hoá kinh doanh chịu ảnh hưởng của rất nhiều nhân tố, như nền văn hoá xã

hội, thể chế xã hội, sự khác biệt và giao lưu văn hoá cũng như của quá trình toàn cầu

hoá…

Văn hoá kinh doanh có vai trò to lớn trong hoạt động sản xuất, kinh doanh. Khi

văn hoá kết tinh vào trong hoạt động kinh doanh sẽ tạo thành phương thức kinh doanh

có văn hoá. Đó là lối kinh doanh trung thực và ngay thẳng, kích thích sự cạnh tranh

lành mạnh, không làm tổn hại đến các truyền thống và tập quán tốt đẹp của dân tộc,

tạo ra mối quan hệ mật thiết giữa nhà sản xuất, nhà kinh doanh và người tiêu dùng

theo nguyên tắc các bên cùng có lợi. Chỉ khi thực hiện kiểu kinh doanh có văn hoá

mới kết hợp được tính hiệu quả cao và sự phát triển bền vững của chủ thể. Sản xuất

hàng hoá càng phát triển, cạnh tranh giữa các tổ chức kinh doanh ngày càng gay gắt

thì các giá trị văn hoá ngày càng được chú ý và phát triển.

Khi văn hoá kinh doanh trở thành phương thức hoạt động của doanh nghiệp thì có

thể làm tăng giá trị trong sản phẩm hàng hoá và dịch vụ. Bằng sự quan tâm tới các yếu

tố văn hoá, như yêu cầu về thẩm mỹ, tính tiện lợi…, coi chúng là những tiêu chí

không thể thiếu bên cạnh giá trị sử dụng, nhà sản xuất kinh doanh sẽ làm tăng giá trị

của sản phẩm. Đồng thời, khi sử dụng và khai thác những nét tương đồng và dị biệt,

sự giao lưu về văn hoá giữa các quốc gia khác nhau vào hoạt động kinh doanh thì văn

hoá trở thành một nhân tố của kinh doanh quốc tế. Giao lưu văn hoá, tiếp cận văn hoá

trong kinh doanh... không chỉ đơn giản là tìm kiếm thị trường tiêu thụ hàng hoá, mà

14

còn là phương thức hiệu quả để giới thiệu, quảng bá những tinh hoa văn hoá dân tộc.

Ngày nay, trong điều kiện kinh tế thị trường ngày càng rộng mở, nhiều khi giao lưu

văn hoá lại đi trước và thúc đẩy mạnh mẽ sự giao lưu kinh tế.

Các hoạt động thể hiện trách nhiệm xã hội cụ thể của doanh nghiệp, như bảo đảm

đời sống vật chất và tinh thần cũng như các quyền lợi khác của người lao động, đóng

góp vào các quỹ từ thiện, các dự án phát triển cộng đồng bị thiệt thòi, tài trợ cho các

hoạt động nghệ thuật và văn hoá… chính là biểu hiện tính nhân văn của hoạt động

kinh doanh và góp phần làm giảm gánh nặng xã hội.

Như vậy, khi yếu tố văn hoá thâm nhập, thẩm thấu vào các hoạt động kinh doanh,

nó sẽ thúc đẩy kinh doanh nói riêng, sản xuất và tiêu dùng xã hội nói chung theo hư-

ớng phát triển bền vững. Lúc đó, văn hoá không còn là yếu tố bên ngoài kinh doanh,

mà trở thành mục tiêu, thành "nội lực" của sự phát triển kinh doanh.

Chính dựa trên những biểu hiện như vậy, văn hóa kinh doanh giúp:

Nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp.

Ngày nay, cạnh tranh giữa các nước, các doanh nghiệp và sức mạnh kinh tế thực

ra là một hình thức của công cuộc cạnh tranh về chất lượng khoa học và công nghệ.

Kinh doanh là cạnh tranh, là đọ sức với các đối thủ trong nước và thế giới để mua

hàng và bán hàng. Về bản chất cạnh tranh là cuộc chiến trên thương trường không

chút khoan nhượng. Cạnh tranh mang những sắc thái cơ bản và nguyên tắc cơ bản của

chiến tranh. Sự thỏa hiệp với các đối thủ (đối tác) có thể là sách lược trong những tình

huống cụ thể với khoảng không gian và thời gian nhất định để đôi bên cùng có lợi.

Điều đó không thể che giấu hết tính quyết liệt, sống còn trong quá trình tồn tại và phát

triển của doanh nghiệp và triết lý kinh doanh bằng cách vượt lên. Lợi thế cạnh tranh

của doanh nghiệp là nét đặc trưng cơ bản của văn hóa kinh doanh. Văn hóa kinh

doanh có tác động quyết định đến năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp. Sở dĩ có thể

khẳng định như vậy bởi vì để thực hiện hoạt động kinh doanh, doanh nghiệp nào cũng

cần có các nguồn lực vật chất và tinh thần. Trong đó nguồn lực tinh thần, đặc biệt văn

hóa kinh doanh chính là một trong trụ cột chính của các yếu tố cấu thành năng lực

cạnh tranh. Năng lực của các nhà quản trị có tính quyết định đối với sự thành bại của

15

doanh nghiệp trong kinh doanh. Một nhà quản trị giỏi có thể xây dựng được yếu tố

văn hóa kinh doanh làm cơ sở vững chắc cho quá trình hoạt động kinh doanh của

mình.

Qua khảo sát các doanh nghiệp hoạt động có hiệu quả có thể rút ra hệ quả là:

doanh nghiệp mạnh gắn liền với giám đốc giỏi. Lãnh đạo một số địa phương và Bộ,

Ngành cũng cho rằng, tìm sản phẩm kinh doanh không khó, cái khó chính là tìm giám

đốc doanh nghiệp giỏi. Một giám đốc - nhà quản trị giỏi có thể đưa một doanh nghiệp

từ thua lỗ đến chỗ có lợi nhuận, từ yếu trở nên mạnh, trong khi việc đổi mới kỹ thuật,

công nghệ hoặc tái cấu trúc lại khó có thể đưa lại một kết quả khả quan như vậy.

Đặc biệt, trong hoàn cảnh của Việt Nam hiện nay cả hai giải pháp sau đều rất khó

thực hiện bởi cả lý do kinh tế lẫn xã hội. Các nhà quản trị giỏi sẽ biết cách tạo lập

chiến lược cạnh tranh, phát huy năng lực sáng tạo của kỹ sư và công nhân để tạo ra bí

quyết công nghệ, thu hút nhân lực giỏi về cộng tác, sử dụng đúng người, liên kết mọi

người. Trước đây, trong điều kiện và hoàn cảnh còn khó khăn hơn các doanh nghiệp

Việt Nam hiện nay, các doanh nghiệp Nhật Bản, Hàn Quốc đã biết rút ngắn khoảng

cách về năng lực cạnh tranh với các doanh nghiệp Hoa Kỳ và Châu Âu bằng con

đường tự tìm ra cách thức quản trị riêng, phù hợp với văn hóa con người của họ, biến

sở đoản của đội ngũ nhân lực thành sở trường.

Văn hóa kinh doanh được biểu hiện thông qua năng lực cạnh tranh của doanh

nghiệp. Một doanh nghiệp không có năng lực canh tranh đồng nghĩa với doanh nghiệp

đó không có văn hóa kinh doanh. Trong thời đại ngày nay không thể chỉ đứng lại trên

văn hóa truyền thống qua các tấm huân, huy chương các loại của bề dày lịch sử trong

cơ chế cũ mà không bao hàm được văn hóa chung của dân tộc Việt Nam theo dòng

lịch sử từ xa xưa, văn hóa chung của nhân loại và xu hưởng phát triển trong tương lai.

Lúc này, khó tồn tại "mẹ hát, con khen" mà phải tự thấy mình "trong nhà nhất mẹ nhì

con, ra đường lắm kẻ đẹp giòn hơn ta", phải tự lăn mình vào cuộc sống thế giới, thực

sự cọ xát với thương trường khu vực và thế giới.

Nâng cao hiệu quả hoạt động và sự phát triển bền vững của doanh nghiệp.

16

Xây dựng văn hóa kinh doanh có vai trò rất to lớn trong việc nâng cao hiệu quả

hoạt động và sự phát triển bền vững của doanh nghiệp. Cụ thể, vai trò quan trọng đó

được thể hiện trên 5 phương diện sau:

- Thứ nhất, văn hóa kinh doanh tạo ra sự cố kết và tính thống nhất cao trong

hành động của các thành viên trong doanh nghiệp bằng một hệ thống các giá trị và

chuẩn mực chung. Mọi người sẽ cùng nhau hướng tới mục tiêu chung của doanh

nghiệp bằng niềm tin, sự tự nguyện và phối hợp hành động nhịp nhàng. Các thành

viên trong doanh nghiệp là sự tập hợp của nhiều cá nhân với những nhân cách, cá tính,

động cơ và mục tiêu khác nhau. Tính thống nhất, đồng tâm hiệp lực của các thành

viên chỉ có được khi họ cùng nhau chấp nhận và chia sẻ những giá trị và chuẩn mực

chung. Một doanh nghiệp đã xây dựng được văn hóa kinh doanh mạnh thì tự nó sẽ

giúp các thành viên hành động một cách tự nguyện, đúng hướng và có hiệu quả mà

không cần có quá nhiều quy chế và mệnh lệnh hành chính từ cấp trên.

- Thứ hai, văn hóa kinh doanh tạo cho doanh nghiệp một phong cách, cá tính hay

bản sắc riêng, để phân biệt doanh nghiệp này với doanh nghiệp khác. Văn hóa kinh

doanh được duy trì bảo tồn qua nhiều thế hệ quản trị, tạo ra khả năng phát triển bền

vững của doanh nghiệp. Một doanh nghiệp trong thời gian đầu khởi sự chưa thể có

ngay được văn hóa kinh doanh. Qua quá trình hoạt động, các yếu tố của văn hóa kinh

doanh sẽ được tạo lập, thử thách để rồi tồn tại trong chủ đích của người chủ doanh

nghiệp, tạo ra cho doanh nghiệp một ấn tượng, hình ảnh và bản sắc riêng để phân biệt

doanh nghiệp này với doanh nghiệp khác. Văn hóa kinh doanh được duy trì bảo tồn

qua nhiều thế hệ quản trị, tạo ra khả năng phát triển bền vững của doanh nghiệp. Một

doanh nghiệp trong thời gian đầu khởi sự chưa thể có ngay được văn hóa kinh doanh.

Qua quá trình hoạt động, các yếu tố của văn hóa kinh doanh sẽ được tạo lập, thử thách

để rồi tồn tại trong chủ đích của người chủ doanh nghiệp, tạo ra cho doanh nghiệp một

ấn tượng, hình ảnh và bản sắc riêng. Văn hóa kinh doanh vì vậy góp phần tạo dựng

một hình.

2.2.3. Đặc trưng cơ bản của văn hoá kinh doanh

Văn hóa kinh doanh là văn hóa của một đặc thù trong xã hội, là một bộ phận trong

văn hóa dân tộc, văn hóa xã hội vì thế mang những đặc điểm chung của văn hóa:

17

Tính tập quán: Hệ thống các giá trị của văn hóa kinh doanh sẽ được sắp xếp có

hệ thống một môi trường kinh doanh cụ thể. Các tập quán kinh doanh đẹp sẽ tồn tại

nhằm khẳng định nét độc đáo của doanh nghiệp mình. Tuy nhiên, các tập quán không

đẹp, không phù hợp sẽ không được chấp nhận trong quá trình kinh doanh của doanh

nghiệp.

Tính cộng đồng: Mục tiêu của các doanh nghiệp trong kinh doanh là tìm kiếm

lợi nhuận và đáp ứng nhu cầu của khách hàng. Do đó, hoạt động kinh doanh của

doanh nghiệp không thể tách rời cộng đồng, xã hội. Văn hóa kinh doanh bao gồm

những giá trị, những lề thói, nhưng tập tục… mà các thành viên trong cộng đồng cùng

tuân theo một cách rất tự nhiên, không cần phải ép buộc. Nếu một người nào đó làm

khác sẽ bị cộng đồng lên án hoặc xa lánh xét về mặt pháp lý những việc làm đó không

trái pháp luật.

Tính dân tộc: Tính dân tộc là một đặc trưng tất yếu của văn hóa kinh doanh, vì

bản thân văn hóa kinh doanh là một tiểu văn hóa nằm trong văn hóa dân tộc và mỗi

chủ thể kinh doanh đều thuộc về một dân tộc cụ thể với một phần nhân cách tuân theo

các giá trị văn hóa dân tộc. Khi các giá trị của văn hóa dân tộc được thẫm thấu vào tất

cả các hoạt động kinh doanh sẽ tạo nên nếp suy nghĩ, cảm nhận chung cho những

người kinh doanh trong cùng một dân tộc.

Tính chủ quan: văn hóa kinh doanh là sự thể hiện quan điểm, phương hướng,

chiến lược và cách thức tiến hành kinh doanh của một chủ thể kinh doanh cụ thể. Tính

chủ quan của văn hóa kinh doanh được thể hiện trong văn hóa kinh doanh thông qua

việc các chủ thể khác nhau sẽ có những suy nghĩ, đánh giá và hành động khác nhau về

một sự việc, hiện tượng trong kinh doanh.

Tính kế thừa: Giống như văn hóa, văn hóa kinh doanh là sự tích tụ của tất cả các

hoàn cảnh. Trong quá trình kinh doanh, mỗi thế hệ sẽ có sự kế thừa những cái phù hợp

và loại bỏ những cái không phù hợp. Những cái phù hợp sẽ phát triển làm cho văn hóa

kinh doanh sẽ trở nên phong phú, đa dạng và đẹp hơn.

Tính khách quan: văn hóa kinh doanh được hình thành và chịu sự tác động của

các nhân tố bên ngoài như: lịch sử, xã hội, quá trình hội nhập…. nên văn hóa kinh

doanh tồn tại khách quan ngay cả với chính chủ thể kinh doanh.

Tính học hỏi: Có những giá trị văn hóa kinh doanh thuộc về văn hóa dân tộc hay

18

văn hóa xã hội và cũng không phải do nhà lãnh đạo sáng lập ra. Những giá trị đó được

hình thành từ kinh nghiệm xử lý vấn đề, từ kết quả quá trình nghiên cứu thị trường,

đối thủ cạnh tranh hoặc tiếp nhận trong quá trình tiếp cận, giao lưu với các nền văn

hóa trên thế giới. Có thể nói, ngoài những giá trị được kế thừa từ văn hóa dân tộc và

xã hội thì tính học hỏi sẽ giúp văn hóa kinh doanh có những giá trị tốt đẹp hình thành

nên những giá trị văn hóa mới phù hợp với sự phát triển và hội nhập.

Tính tiến hóa: Môi trường hoạt động kinh doanh luôn thay đổi, do đó văn hóa

kinh doanh với tư cách là bản sắc của chủ thể kinh doanh cũng luôn tự điều chỉnh phù

hợp với trình độ kinh doanh và tình hình mới. Đặc biệt là trong thời đại hội nhập, sự

giao thoa của nhiều nền văn hóa thì sự tiếp thu những giá trị tiến bộ là điều tất yếu.

Như vậy, các đặc trưng của văn hóa kinh doanh là một bộ phận không tách rời của văn

hóa dân tộc và văn hóa xã hội. Tuy nhiên, trong kinh doanh cũng có những khác biệt

so với các lĩnh vực khác và thể hiện ở hai đặc trưng sau: văn hóa kinh doanh xuất hiện

cùng với sự xuất hiện của thị trường và văn hóa kinh doanh phải phù hợp với trình độ

kinh doanh của chủ thể kinh doanh.

2.2.4. Các yếu tố cấu thành văn hoá kinh doanh

Chủ thể kinh doanh phải lựa chọn và vận dụng các giá trị văn hóa dân tộc, văn hóa

xã hội vào hoạt động kinh doanh của mình để tạo sự kết nối giữa doanh nghiệp và xã

hội, tạo nên các giá trị văn hóa tinh thần cho doanh nghiệp. Đồng thời, trong quá trình

hoạt động các chủ thể kinh doanh cũng tạo ra các giá trị riêng của mình thông qua

những giá trị hữu hình như giá trị sản phẩm, hình thức mẫu mã sản phẩm, các giá trị

văn hóa tinh thần của doanh nghiệp và các giá trị vô hình như phương thức tổ chức và

quản lý kinh doanh, chiến lược, sứ mệnh, mục đích kinh doanh.

Sự kết hợp giữa hai giá trị trên tạo nên một hệ thống văn hóa kinh doanh với các

yếu tố cụ thể là:

Triết lý kinh doanh: triết lý kinh doanh là những tư tưởng triết học phản ánh

thực tiễn kinh doanh thông qua con đường trải nghiệm, suy ngẫm, khái quát hóa của

các chủ thể kinh doanh và chỉ dẫn cho hoạt động kinh doanh. Triết lý kinh doanh

thường gồm những bộ phận sau: Sứ mệnh và các mục tiêu kinh doanh cơ bản; Các

phương thức hành động để hoàn thành được sứ mệnh và mục tiêu nhằm cụ thể hóa

19

hơn cách diễn đạt được những sứ mệnh và mục tiêu; Các nguyên tắc tạo ra một phong

cách ứng xử, giao tiếp và hoạt động kinh doanh đặc thù của doanh nghiệp.

Đạo đức kinh doanh: Đạo đức kinh doanh là một tập hợp các nguyên tắc,

chuẩn mực có tác dụng điều chỉnh, đánh giá, hướng dẫn và kiểm soát hành vi của các

chủ thể kinh doanh. Đây là hệ thống các quy tắc xử sự, các chuẩn mực đạo đức, các

quy chế, nội quy có vai trò điều tiết các hoạt động của quá trình kinh doanh nhằm

hướng đến triết lý đã định. Ngày nay, hoạt động kinh doanh đòi hỏi các chủ thể phải

có những hành vi phù hợp với đạo lý dân tộc, các quy chuẩn về cái thiện và cái tốt

chung của toàn nhân loại. Do vậy, đạo đức kinh doanh sẽ góp phần phát triển mối

quan hệ với người lao động, với chính quyền, với khách hàng, với đối thủ cạnh tranh,

với nhà cung cấp và với cộng đồng xã hội, từ đó góp phần tạo nên môi trường kinh

doanh ổn định.

Văn hóa doanh nhân: Văn hóa doanh nhân là toàn bộ các nhân tố văn hóa

mà các doanh nhân chọn lọc, tạo ra, sử dụng và biểu hiện trong hoạt động kinh doanh

của mình. Tài năng, đạo đức và phong cách của nhà kinh doanh có vai trò quyết định

trong việc hình thành văn hóa kinh doanh của chủ thể kinh doanh. Đạo đức của doanh

nhân trong quá trình hoạt động là một thành tố quan trọng tạo nên văn hóa của doanh

nhân. Có thể khái quát đạo đức doanh nhân luôn bao gồm các thành tố: Tính trung

thực, tôn trọng con người, vươn tới sự hoàn hảo, đương đầu với thử thách, coi trọng

hiệu quả gắn liền với trách nhiệm xã hội.

Những đức tính trên là năm đức tính không thể thiếu đối với một nhà kinh doanh.

Tuy nhiên, để thành đạt trong nền kinh tế thị trường thì ngoài những tiêu chuẩn không

thể thiếu về đạo đức, các doanh nhân phải có tài năng kinh doanh. Có thể khái quát

những tài năng của nhà kinh doanh thành những năng lực sau:

+ Sự hiểu biết về thị trường: Sự hiểu biết đó bao gồm những hiểu biết về thị

trường ngành hàng, hiểu biết về khách hàng mục tiêu, hiểu biết về đối thủ cạnh tranh

và hiểu biết về các yếu tố ảnh hưởng tới việc kinh doanh.

+ Những hiểu biết về nghề kinh doanh: đó là những kiến thức về chuyên môn và

nghiệp vụ kinh doanh như kiến thức về công nghệ, phương pháp quản trị, marketing,

chất lượng sản phẩm, tài chính.

+ Hiểu biết về con người và có khả năng xử lý tốt các mối quan hệ: Năng lực

20

hiểu biết về con người và khả năng xử lý tốt các mối quan hệ của nhà kinh doanh

được thể hiện thông qua khả năng giao tiếp, khả năng nuôi dưỡng và phát triển các

mối quan hệ phục vụ cho công việc kinh doanh. Nếu có được năng lực này, các doanh

nhân sẽ giải quyết tốt các mối quan hệ bên trong và bên ngoài, khả năng đạt được kết

quả cao trong kinh doanh là điều không khó.

+ Nhanh nhạy, quyết đoán và khôn ngoan: Đây là những năng lực cốt yếu của

nhà kinh doanh, đặc biệt là trong điều kiện cạnh tranh gay gắt của nền kinh tế thị

trường. Nếu không có sự nhanh nhạy, quyết đoán và khôn ngoan, các doanh nhân khó

có thể nắm bắt được những cơ hội thuận lợi để thực hiện mục đích tối đa hóa lợi

nhuận đã định.

Các hình thức văn hóa khác: Các hình thức văn hóa khác bao gồm những giá

trị của văn hóa kinh doanh được thể hiện bằng tất cả những giá trị trực quan hay phi

trực quan điển hình. Có thể mô tả các hình thức văn hóa khác của văn hóa kinh doanh

gồm: giá trị sử dụng hình thức mẫu mã sản phẩm, kiến trúc, nghi lễ, giai thoại, khẩu

hiệu, ấn phẩm điển hình, lịch sử phát triển và truyền thống văn hóa.

2.2.5. Quá trình hình thành văn hoá kinh doanh

Văn hóa kinh doanh của bất cứ tổ chức nào đều phải trải qua 3 giai đoạn phát triển:

Giai đoạn non trẻ:

Nền tảng hình thành văn hóa kinh doanh phụ thuộc nhà sáng lập và những quan

niệm chung của họ. Nếu doanh nghiệp thành công, nền tảng này sẽ tiếp tục phát triển

và tồn tại, trở thành một lợi thế, sự khác biệt của doanh nghiệp và là cơ sở gắn kết các

thành viên thành một thể thống nhất.

Trong giai đoạn này, doanh nghiệp phải tập trung vào những giá trị văn hóa khác

biệt so với đối thủ, cũng cố những giá trị đang có và truyền đạt cho người mới. Nền

văn hóa trong các doanh nghiệp trẻ thành công thường được kế thừa nhanh chóng do:

Những người sáng lập nó vẫn tồn tại; chính nền văn hóa đó đã giúp cho doanh nghiệp

khẳng định mình và phát triển trong môi trường đầy cạnh tranh; rất nhiều giá trị của

nền văn hóa đó là thành quả đúc kết được trong quá trình hình thành và phát triển của

doanh nghiệp. Chính vì vậy, việc thay đổi văn hóa kinh doanh trong doanh nghiệp

hiếm khi diễn ra trừ khi có những yếu tố bên ngoài tác động và khi đó sẽ diễn ra quá

21

trình thay đổi là điều tất yếu.

Giai đoạn giữa:

Khi doanh nghiệp có nhiều biến đổi, có thể xuất hiện những xung đột giữa những

người bảo thủ và những người đổi mới. Việc thay đổi văn hóa doanh nghiệp trong giai

đoạn này sẽ rất nguy hiểm vì đặc điểm của người sáng lập đã in trong nền văn hóa,

quyết định thay thế sẽ đặt doanh nghiệp vào thử thách thành công hoặc thất bại. Sự

thay đổi chỉ thực sự cần thiết khi những yếu tố đã từng giúp doanh nghiệp thành công

đã trở nên không phù hợp do thay đổi môi trường bên ngoài và quan trọng hơn là môi

trường bên trong.

Giai đoạn chín muồi và nguy cơ suy thoái:

Trong giai đoạn này, doanh nghiệp không tiếp tục tăng trưởng nữa do thị trường đã

bão hòa hoặc sản phẩm trở nên lỗi thời. Sự chín muồi không hoàn toàn phụ thuộc vào

mức độ lâu đời, quy mô hay số thế hệ của lãnh đạo doanh nghiệp mà cốt lõi là phản

ánh mối quan hệ qua lại giữa sản phẩm của doanh nghiệp với những cơ hội và hạn chế

môi trường hoạt động.

Những yếu tố văn hóa kinh doanh lỗi thời cũng có tác động tiêu cực không kém

đến các doanh nghiệp. Tuy nhiên mức độ lâu đời cũng đóng vai trò quan trọng trong

việc thay đổi văn hóa kinh doanh của doanh nghiệp. Nếu trong quá khứ doanh nghiệp

có một thời gian dài phát triển thành công và hình thành được những giá trị văn hóa,

đặc biệt là quan điểm chung của riêng mình thì sẽ rất khó thay đổi vì những giá trị này

phản ánh niềm tự hào và lòng tự tôn của tập thể.

2.2.6. Mối quan hệ giữa doanh nghiệp và văn hoá kinh doanh

Hiên tại có hai cách hiểu về văn hóa kinh doanh: một là, theo khía cạnh vĩ mô thì

văn hóa kinh doanh là một phạm trù tầm cỡ quốc gia, được đúc kết từ văn hóa một

dân tộc vận dụng vào giá trị, triết lý kinh doanh của mình thì văn hóa doanh nghiệp

chỉ là một phần của văn hóa kinh doanh; hai là, theo cách hiểu vi mô thì chính yếu của

văn hóa kinh doanh là doanh nghiệp thì văn hóa kinh doanh cũng chính là văn hóa

doanh nghiệp, vì văn hóa doanh nghiệp chính là văn hóa kinh doanh ở cấp độ doanh

nghiệp, nó chịu ảnh hưởng bởi nền văn hóa Quốc gia nhưng vẫn mang bản sắc riêng

của doanh nghiệp đó. Có thể hiểu theo tổng hợp hai cách hiểu trên: “văn hóa kinh

22

doanh là toàn bộ các nhân tố văn hóa được chủ thể kinh doanh chọn lọc, tạo ra, sử

dụng và biểu hiện trong hoạt động kinh doanh tạo nên bản sắc kinh doanh của chủ thể

đó”

Ở phạm vi trong luận văn này tác giả chỉ vận dụng theo cách hiểu vi mô, nghĩa là

văn hóa kinh doanh và văn hóa doanh nghiệp cũng là một do ta xem chủ thể của văn

hóa kinh doanh là doanh nghiệp.

2.3. Văn hoá kinh doanh cà phê

Văn hóa kinh doanh cà phê là công cụ để hoạt động kinh doanh cà phê vượt giới

hạn hoạt động sản xuất, kinh doanh, tiêu thụ và làm thăng hoa những giá trị văn hóa

của cà phê thể hiện trong phong cách riêng trong nghệ thuật thưởng thức, trong đời

sống tinh thần và sinh hoạt lễ hội cộng đồng… Khái niệm "văn hóa cà phê"ở Châu Âu

đã xuất hiện từ thế kỷ 15, 16 chỉ những quán cà phê thường có sự lui tới của các văn

nghệ sĩ, các triết gia… Từ năm 1983, ở Mỹ đã xuất hiện hệ thống tiệm cà phê

Starbuck, mà chỉ hơn 20 năm sau nó đã trở thành hiện tượng "văn hóa" đáng chú ý

không những chỉ ở nước Mỹ, mà còn ở các quốc gia có "nền văn hóa cà phê" lâu đời ở

châu Âu. Ở Việt Nam, những năm 50 của thế kỷ 19 các loại hình quán cà phê bắt đầu

xuất hiện tại Hà Nội, rồi Sài Gòn trở thành loại hình sinh hoạt văn hóa mới đa dạng,

phong phú về phong cách, đối tượng và đến hôm nay cà phê trở thành hương vị cuộc

sống cho những người yêu cà phê. Văn hóa cà phê là nền tảng để các doanh nghiệp

kinh doanh cà phê xây dựng văn hóa kinh doanh với các giá trị văn hóa hữu hình, giá

trị được tuyên bố và giá trị ngầm định… nhằm phát triển doanh nghiệp bền vững.

2.4. Văn hoá kinh doanh cà phê tại môt số nước

2.4.1. Văn hoá kinh doanh cà phê tại Ấn Đô

Theo báo cáo được công bố bởi NRAI, tiêu thụ cà phê bình quân đầu người ở Ấn

Độ là 80 gm một năm, trong khi ở các nước phát triển là 8 kg một năm. Tuy nhiên, vài

năm trở lại đây, vị trí thống trị của trà bị đe dọa bởi sự xuất hiện ngày một nhiều của

việc kinh doanh cafe. Tốc độ phát triển của thị trường quán cà phê ước đạt INR 1520

triệu rupee (290 triệu USD) vào năm 2013 và dự kiến sẽ tăng trưởng với tốc độ

CAGR là 20%, để đạt được INR 3,775 triệu rupee (725 triệu USD) vào năm 2018.

Văn hóa cà phê Ấn Độ hứa hẹn sẽ tăng trưởng mạnh trong những năm tiếp theo.

23

Những đột phá của thương hiệu mới và sự tiếp thu nền văn hóa quốc tế của các nước

trên thế giới là lý do để thương hiệu quốc tế như Milano mở quán cafe tại Ấn Độ. Mặt

khác, đi bất cứ nơi nào trên đất Ấn Độ bạn cũng sẽ thấy một quán Cà phê Coffee Day.

Các phát ngôn viên Tata Milano nói: “Các công ty liên doanh 50-50 giữa chuỗi

quán cà phê Milano của Mỹ và Công ty Nước giải khát toàn cầu Tata sẽ đầu tư dựa

trên nhu cầu của doanh nghiệp và các yêu cầu của khách hàng nhằm xây dựng sản

phẩm có mặt hầu khắp trên thị trường.”

Cà phê Coffee Day và Barista Lavazza đã bắt đầu bước vào giai đoạn thâm nhập

thị trường cà phê ở Ấn Độ, đánh dấu sự hiện diện trong phân khúc lõi cà phê. cà phê

Coffee Day Lounge và Barista Crème cũng tạo ra một nhãn hiệu trong phân khúc cà

phê. Đồng thời, lối sống của người tiêu dùng ngày càng phát triển đã làm tăng số

lượng các cửa hàng nước giải khát có địa điểm khác nhau như: Wagh Bakri, Infinitea,

rượu, Boombox, Smoothie Cà phê của (Booster Juice). Theo báo cáo của NRAI, “Một

số thương hiệu nổi tiếng không chỉ ở trong nước mà cả quốc tế đang xâm nhập vào

việc kinh doanh cà phê. Hiện nay, có khoảng 100 quán cà phê và các cửa hàng bánh

mì, với ước tính khoảng 3,100-3,200 cửa hàng trải rộng trên nhiều thành phố ở Ấn

Độ. Với sự cạnh tranh khó khăn đó, các chủ đầu tư đang cố gắng để tạo sự khác biệt

cho mình bằng cách điều chỉnh các dịch vụ về môi trường, đào tạo nhân viên và phát

triển sản phẩm mới hơn như, nguyên liệu pha chế cafe, hương vị, hỗn hợp cà phê quốc

tế…

Các nhà lãnh đạo thị trường cà phê Coffee Day và Barista Lavazza đã đánh dấu sự

hiện diện cho sản phẩm của mình trên tất cả các phương tiện truyền thông như: tạp

chí, tin tức. phòng chờ, quán cà phê nhanh và ki-ốt, trong khi một số người khác như

Gloria Jean Coffees và Au Bon Pain lại có cách để sản phẩm của mình tạo được ấn

tượng, mạnh mẽ hơn. Costa Coffee chỉ hiện diện trong phân khúc cà phê.

2.4.2. Văn hoá kinh doanh cà phê tại Pháp

Việc kinh doanh quán cà phê xuất hiện tại Pháp từ thế kỷ 17. Ban đầu các trang

thiết bị dùng trong quán của người Pháp là những dụng cụ của phương Đông được

“địa phương hóa”: ví dụ như thiết bị rang không chỉ là những cái chảo mà được thay

đổi thành dạng hình trụ, làm bằng thiếc hay đồng thau, không dùng ngọn lửa để làm

24

nóng mà dùng hơi nước hay khí gas. Thành ngữ Pháp có câu “cà phê nấu sôi là cà phê

đã hỏng: cà phê bouillu, cà phê foutu” và thực tế cho thấy họ đã biết pha chế theo cách

thức khéo hơn: thay vì nấu bột cà phê trong nước sôi thì họ chỉ ngâm chất bột, do đó

bảo quản được hương vị. Văn hóa cà phê Pháp thời đấy, có cách pha chế đặc biệt, bột

cà phê được cho vào túi, sau đó nước sôi được tưới lên.

Đến gần 100 năm sau, Jean Bapstite de Belloy đã cống hiến một phát minh quan

trọng hơn: phin cà phê. Nước sôi được rót từ trên chảy xuống, giọt cà phê chảy nhỏ

giọt xuống tách ở dưới cùng. Nguyên bản dụng cụ pha chế kiểu nhỏ giọt này làm bằng

thiếc, sau đó được biến tấu thành nguyên liệu sành sứ. Phương pháp này được gọi là

De Belloy: dụng cụ pha phin bằng sứ, có lỗ rất nhỏ để nước sôi chảy qua cà phê bột.

Ngày nay các dụng cụ này vẫn còn được sử dụng.

Trong thập kỷ 60, ở Pháp có khoảng 200.000 quán cà phê. Nhưng 50 năm sau, đất

nước này chỉ còn khoảng 70.000 quán và theo thống kê của ngành công nghiệp cà phê

thì cứ mỗi ngày ở xứ sở của những chú gà trống Gauolois lại có hai quán cà phê đóng

cửa. Nước Pháp có khoảng 5 triệu người sử dụng cà phê mỗi ngày. Số lượng này đang

có xu hướng giảm, khi mà thói quen sử dụng thức ăn nhanh phát triển hơn và người ta

thích ngồi tại nhà thay vì ghé vào quán cà phê để gọi một ly cà phê đen. Văn hóa cà

phê Pháp cũng thay đổi dần, người dân ở đây bây giờ thích mua cà phê và các dụng

cụ, rồi tự tạo cho mình không gian quán ngay tại nhà riêng

2.4.3. Văn hoá kinh doanh cà phê tại Mỹ

Văn hóa cà phê Mỹ có đặc trưng là nhanh gọn rẻ mà vẫn không mất đi chất thơm

đắng đúng nghĩa cà phê, thời giờ ở Mỹ rất quí báu vì ai cũng phải đi làm đầu tắt mặt

tối có chăng vài tháng một lần nể bạn bè đi ra quán ngồi đồng uống cà phê phin.

Cà phê Mỹ nhạt, cả màu lẫn vị. Một chất nước loãng nâu lờ nhờ, hơi có vị khét,

thường pha trong một cái bình thủy tinh to và rót vào những chiếc ly giấy xốp. Cho

thêm hai, thậm chí ba gói đường và nửa ly sữa cũng không làm chất nước ấy ngọt và

thơm hơn chính điều này đã tạo nên sự khác biệt cho nghệ thuật pha chế cà phê ở Mỹ.

Cách thưởng thức cà phê ở Mỹ phổ biến là Iced coffee – cà phê đặc, nóng, thêm

đường được rót vào một ly đựng đá.

25

2.4.4. Văn hoá kinh doanh cà phê tại Việt Nam

Cách thưởng thức cà phê ở mỗi nơi trên thế giới đều khác nhau, văn hoá kinh

doanh cà phê tại Việt Nam cũng vậy, nó là sự kết hợp đặc trưng cách uống của người

dân miền Bắc – Trung – Nam tạo nên nét ấn tượng độc đáo. Kinh doanh cà phê ngày

nay đã trở thành một xu hướng được ưa chuộng trong lĩnh vực ẩm thực. Cách thưởng

thức cà phê của người Việt khác với Mỹ, Pháp…. Hương vị cà phê đã trở nên quen

thuộc trong nhịp sống mỗi ngày của người dân Việt. Nghệ thuật pha chế cà phê thể

hiện ở nét văn hoá và phong cách thưởng thức cà phê rất riêng. Họ không xem cà phê

là một thức uống nhanh, có tác dụng chống buồn ngủ như người Mỹ. Người Việt Nam

thưởng thức cà phê với một nét văn hoá “sống chậm”, đó là nhâm nhi và suy tưởng.

Họ vừa nhâm nhi ly cà phê vừa đọc báo, nghe nhạc, trò chuyện hoặc đơn giản là để có

thời gian riêng tư suy ngẫm về cuộc sống. Mỗi vùng miền lại có những cách pha và

thưởng thức cà phê khác nhau. Như miền Nam thích uống cà phê đá, cà phê sữa.

Người miền Bắc lại chủ yếu uống cà phê pha phin, đen hoặc nâu đậm đặc.

Tóm tắt Chương 2

Thông qua trình bày cơ sở lý luận về văn hoá kinh doanh, có thể kết luận một số

trọng tâm như sau:

- Tiếp cận các khái niệm về văn hóa, văn hóa kinh doanh trong đó tập trung nêu bật

khái niệm về văn hóa, khái niệm về văn hóa kinh doanh, đặc trưng của văn hóa

kinh doanh, các yếu tố cấu thành văn hóa kinh doanh và quá trình hình thành văn

hóa kinh doanh.

- Hệ thống cơ sở lý thuyết về cà phê làm rõ hơn về cà phê, thành phần của cà phê

và những tác dụng của cà phê trong cuộc sống.

- Từ những thành công và thất bại của nhiều thương hiệu cà phê, tác giả đã đúc kết

những bài học kinh nghiệm cho văn hóa kinh doanh chuỗi cà phê.

Các nội dung cơ sở lý luận về văn hóa kinh doanh trong chương 2 là cơ sở để phân

tích và nghiên cứu, đánh giá thực trạng và giải pháp cho văn hóa kinh doanh chuỗi

cửa hàng cà phê Passio trong Chương 3.

26

CHƯƠNG 3:

THỰC TRANG VĂN HOA KINH DOANH CHUỖI CỬA HÀNG CÀ PHÊ

PASSIO VA PHƯƠNG PHAP NGHIÊN CỨU

3.1. Giới thiệu tổng quan về hoạt đông kinh doanh cà phê tại Thành phố Hồ

Chí Minh và chuỗi cửa hàng cà phê Passio

3.1.1. Thưc trạng hoạt đông kinh doanh cà phê tại Thành phố Hồ Chí

Minh

Về tình hình hình doanh cà phê, việc có mặt của nhiều thương hiệu cà phê lớn

đang cho thấy sức hấp dẫn của thị trường Việt Nam nói chung và Thành phố Hồ Chí

Minh nói riêng.

Cũng có nhiều cửa hàng tại các quận trung tâm Thành phố Hồ Chí Minh và nhiều

tỉnh, thành khác là cà phê Trung Nguyên. Chọn con đường phát triển cửa hàng 100%

Trung Nguyên và cửa hàng nhượng quyền, đến nay số lượng cửa hàng của thương

hiệu này trên toàn quốc khá lớn.

Thương hiệu phổ biến là Milano, một thương hiệu cà phê nổi tiếng đến từ Hoa Kỳ.

Milano sau hơn 1 năm có mặt tại Việt Nam, đến nay đã có chuỗi 8 cửa hàng tại thành

phố Hồ Chí Minh và 3 cửa hàng tại Hà Nội. Theo nhiều dự báo, chuỗi cà phê này sẽ

có những con số ấn tượng trong thời gian không xa. Đến nay Milano cũng có hàng

trăm cửa hàng theo mô hình cà phê mang đi và chủ yếu len lỏi vào nhiều ngóc ngách

của thành phố Hồ Chí Minh. Cũng chính nhờ tiêu chí không đến những khu đắt đỏ

nên giá nhượng quyền của Milano khá rẻ, chỉ 65 triệu đồng.

Kể đến các thương hiệu nổi tiếng thu hút khách hàng hiện nay, phải kể đến các

chuỗi cửa hàng cà phê nổi bật như The Coffee House, Highland Coffee, Coffee Bean

and Tea Leaf…… xuất hiện ồ ạt, liên tục và luôn gây ấn tượng mạnh nhất là với giới

trẻ. Điển hình khi cửa hàng cà phê đầu tiên của Starbucks khai trương tại thành phố

Hồ Chí Minh đã gây một tiếng vang lớn. Người dân có thể xếp hàng dài và rất lâu để

có thể thưởng thức được ly cà phê thương hiệu nổi tiếng tại Mỹ, mọi người chụp hình,

“check in” trên mạng xã hội.

27

Không chỉ nổi tiếng, các thương hiệu cà phê ngoại còn thể hiện tiềm lực tài chính

mạnh khi liên tục có mặt tại những khu vực trung tâm của thành phố Hồ Chí Minh.

Chỉ tính riêng tại quận 1, thành phố Hồ Chí Minh, xung quanh chợ Bến Thành là mật

độ khá dày các cửa hàng cà phê ngoại. Và cuộc chạy đua về số lượng cửa hàng trên

các khu đất vàng vẫn chưa dừng lại khi những thương hiệu cà phê nước ngoài ở thị

trường Việt Nam đang ngày càng nhiều lên.

Theo nhận định của một số chuyên gia và những người trong ngành, thị trường ẩm

thực của Việt Nam còn rất lớn. Đó là lý do khiến các thương hiệu cà phê nội và ngoại

đều đang có chiến lược mở rộng. Cụ thể xung quanh chợ Bến Thành, người tiêu dùng

có thể thấy dày đặc quán cà phê cả nội lẫn ngoại, nhưng trên thực tế số người đổ về

khu vực này rất lớn nên số lượng cửa hàng hiện tại vẫn chưa đáp ứng nhu cầu.

Nói về cạnh tranh, 2 phân khúc nội ngoại đang chia ra khá rõ nét. Thương hiệu

ngoại với mức giá bán cao hơn đang hướng đến khách hàng có thu nhập khá, trong khi

thương hiệu nội với giá bán rẻ hơn cũng nằm trong toan tính của các doanh nghiệp.

Ngay cả trong các chuỗi nội, sự cạnh tranh cũng chưa gay gắt, bởi mỗi chuỗi đang tìm

cho mình những hướng đi riêng với những đối tượng khách hàng khác nhau.

Về dự báo hoạt động kinh doanh cà phê, theo Euromonitor, chuỗi cửa hàng cà phê

là loại hình phát triển nhanh nhất, với doanh thu hàng năm tăng 32%. Sự tăng trưởng

cao này là do việc mở rộng của các nhãn hiệu cửa hàng cà phê hiện có và sự xâm nhập

của các nhãn hiệu mới. Trong năm 2015, thương hiệu cà phê Milano nâng tổng số cửa

hàng lên con số 16. McCafe đã mở 5 cửa hàng kể từ khi nhãn hiệu cà phê này vào

Việt Nam đầu năm 2014. Các chuỗi cửa hàng khác như Coffee Bean and Tea Leaf,

Gloria Jeans, Coffee Concepts và Highlands cũng đang tiếp tục phát triển thêm cơ sở.

Sự phát triển bùng nổ của chuỗi cửa hàng cà phê nói trên cho thấy khách hàng ngày

càng khắt khe về chất lượng sản phẩm cũng như dịch vụ của cửa hàng.

Hơn nữa, có một số lượng lớn các chuỗi cà phê nhỏ hơn, với ý tưởng phục vụ cả

hai loại thức uống là cà phê truyền thống, và các loại cà phê kiểu ngoại (đá xay, latte,

cà phê và trái cây xay) với giá cả cạnh tranh hơn so với các nhãn hiệu nước ngoài. Các

chuỗi cửa hàng lớn và nhỏ trong nước như Cà phê Trung Nguyên, Passio Coffee, Phúc

Long, Effoc Coffee, Napoli và Milano cũng đang phát triển thúc đẩy lượng tiêu thụ cà

phê trong nước.

28

Loại hình cà phê ngồi tại chỗ là hình thức đem lại doanh thu chính của ngành cà

phê. Bên cạnh đó, mô hình cà phê mang đi (take away) cũng đang được phát triển

rộng rãi hơn, phù hợp với lối sống ngày càng bận rộn của người tiêu dùng ở các thành

phố lớn. Cà phê mang đi hiện nay cũng phổ biến hơn các cửa hàng cà phê tại chỗ

truyền thống. Nhiều nhãn hàng đã sử dụng loại hình mang đi và giao hàng tận nơi để

mở rộng thêm nguồn khách hàng.

Loại hình 2010 2011 2012 2013 2014 2015

Quán cà phê 10.422 11.003 11.539 12.003 12.462 12.711

Chuỗi quán cà phê 97 108 104 108 117 111

Quán cà phê độc lập 10.325 10.895 11.435 11.895 12.345 12.600

CH chuyên cà phê 8.744 9.305 9.716 10.102 10.444 10.740

Chuỗi CH chuyên cà

phê 125 136 147 178 190 230

CH chuyên cà phê

độc lập 8.619 9.169 9.569 9.924 10.254 10.510

Nguồn: Báo cáo của Euromonitor, 2015

Bảng 3.1. Số lượng quán cà phê/Cửa hàng cà phê phân loại theo nhóm

3.1.2. Văn hoá cà phê Sài Gòn (Thành phố Hồ Chí Minh)

Cà phê vớ, vào những năm 1950, người Sài Gòn chỉ biết những quán cà phê

đầu tiên là do các chủ các tiệm hủ tíu, bánh bao, há cảo, xíu mại. Vô bất cứ tiệm hủ tíu

nào vào buổi sáng cũng có bán món cá phé, cà phê, cà phê đi kèm để khách có thể

ngồi đó hàng giờ nhăm nhi bàn chuyện trên trời dưới đất.

Cách pha chế thời kỳ này cũng hết sức đặc trưng với chỉ pha độc một loại cà phê

vớ. Một chiếc túi vải hình phễu được may cặp với một cọng kẻm làm vành túi và cán.

Cà phê bột đổ vào túi vải (gọi là bít tất, hay vớ đều được). Vì chiếc vợt cà phê này hơi

giống như chiếc vớ dùng để mang giày nên gọi là cà phê vớ cho vui. Chiếc vớ chứa cà

phê này sau đó được nhúng vào siêu nước đang sôi, lấy đũa khuấy khuấy vài dạo xong

đậy nắp siêu lại rồi . . .”kho” độ năm mười phút mới có thể rót ra ly mang ra cho

khách. Chính cái “quy trình” pha chế thủ công đầy phong cách Tàu này mà dân ghiền

29

cà phê còn gọi nó là cà phê kho bởi chỉ ngon lúc mới vừa “kho nước đầu”. Nếu ai đến

chậm bị kho một hồi cà phê sẽ đắng như thuốc Bắc.

Phong cách uống cà phê, như đã nói đoạn trên, hồi đó không có cà phê ta mà

chỉ có cà phê Tàu . Vì thế uống cà phê Tàu phải có một phong cách riêng. Cà phê

được mang ra dân “sành điệu”, hồi đó ngồi chân dưới chân trên, sau khi khuấy nhẹ

cho tan đường bèn đổ ly cà phê ra cái đĩa đặt phía dưới. Chưa uống vội, khách chậm

rãi mồi điếu thuốc rít vài hơi để chờ cà phê nguội.

Cà phê pha phin, dòng cà phê… với cà phê kho lững lờ trôi như thế hằng thế kỷ

của thiên kỷ trước là như thế, cứ vào tiệm hủ tíu mà uống cà phê đổ ra đĩa rồi sì sụp

húp thì được xem như đó là phong cách của dân chơi sành điệu.

Theo lý thuyết, những giờ uống cà phê là những giờ thư giản hoàn toàn vừa nhăm

nhi từng ngụm nhỏ cà phê đặc sánh vừa ngắm quang cảnh sôi động đông vui của

đường phố. Cái phin đã trở nên quen thuộc, cao cấp hơn cái vợt cái vớ của cà phê kho

trên cái siêu đất “phản cảm” xưa. Thời điểm này những nhà văn, nhà báo. Các nhà

doanh nghiệp tên tuổi cũng có những quán cà phê sang trọng xứng tầm với địa vị của

họ. Những La Pagode, Brodard, Givral, Continental là nơi gặp gỡ giao lưu cửa giới

thượng lưu Sàigòn.

Cà phê Tây, cà phê La Pagode khách không ngồi ghế sắt ghê gỗ mà ngồi trên

những salon bọc da để phóng tầm mắt nhìn ra con đường Catinat (nay là Ðồng khởi)

con đường đẹp và sang nhất của Sàigòn. Cách La Pagode độ trăm mét Nhà hàng

Continental cùng mở một không gian cà phê sang trọng . đúng phong cách “Phăng-

se”. Ðối diện Continental là tiệm cà phê Givral nơi nổi tiếng với những món bánh

ngọt tuyệt hảo. Tiệm tràn ngập ánh sáng bởi những khung cửa kính nhìn ra Nhà Hát

Lớn (nay là Nhà Hát TP) với một bầu trời khoáng đãng. Những nhà báo, văn nghệ sĩ

thường ghé đây uống cà phê trước khi tỏa đi khắp nơi cho công việc riêng của họ.

Còn một quán cà phê với một phong cách phương Tây như bàn ghế trang trí nội thất

sang trọng cũng nằm trên con đường này là quán cà phê Brodard. Với một phong cách

cũng gần giống với La Pagode, không gian Brodard yên tĩnh, ánh sáng thật nhạt để

khách có thế thả hồn êm ả bên tách cà phê nóng hổi quyện hương thơm.

Cà phê ca nhạc, để gần gũi hơn, thu hút khách hơn và cũng mang tính giải trí

hơn, một số nơi đã ổ chức hình thức phòng trà ca nhạc theo dạng Cafétéria. Cafétéria

30

rộng thoáng hơn những “Tháp ngà” La Pagode, Brodard, Givral, Continental. . . nơi

đây không phải chỗ để trầm tư, bàn luận chuyện đời mà hoàn toàn là chỗ vui chơi giải

trí.

Cà phê quán cóc, chững quán cóc che tạm tấm bạt bên lề đường với những

chiếc ghế gỗ lùn làm chỗ tụ họp của các thanh niên vui đón những ngày hạnh phúc

mới.

Cà phê quán cóc (nhảy nay chỗ nay mai chỗ khác như cóc nhảy ấy mà) thời ấy

được coi như thời huy hoàng lãng mạn nhất của nền . . . văn hóa ẩm thực cà phê cóc

Sàigòn. Ban ngày đã rộn ràng như thế đến đêm bên những ngọn đèn dầu lù mù loanh

quanh những con đường trong thành phố cũng có những quán cóc để dân mê cà phê,

mê hòa bình được tận hưởng những giờ phút, sảng khoái và thanh bình.

Cà phê đương đại, bây giờ là thời kinh tế thời hội nhập, nghề kinh doanh cà phê

không còn ở giai đoạn cà phê Tàu ngồi chân trên chân dưới mà húp cà phê vớ trong

chiếc đĩa sứ cũ kỷ hay kiểu cà phê lề đường tuy vui nhưng vi phạm luật giao thông lấn

chiếm lòng lề đường. Kinh doanh cà phê bây giờ phải có vốn lớn. Vì nó không còn ở

dạng Cafétéria nữa mà nó là Bar café, bề thế hơn, sang trọng hơn. Cơ ngơi kinh doanh

mỗi nơi mỗi thể hiện một phong cách riêng để lưu giữ một số khách hàng riêng.

3.1.3. Giới thiệu tổng quan về công ty Passio

3.1.3.1. Quá trình hình thành và phát triển công ty Passio

Ra đời vào năm 2006, cà phê Passio là thương hiệu cà phê tươi sạch mang đi đầu

tiên tại Việt Nam với phong cách cà phê kiểu Ý, không gian thoáng mát, trẻ trung, nổi

bật.

Trên nền tảng cà phê mang đi, cà phê Passio pha chế cà phê qua các máy pha

espresso, tốc độ nhanh, kết hợp hương vị tinh khiết của những hạt cà phê tươi, cho ra

đời những ly cà phê hợp khẩu vị với người Việt. Mở đầu chuỗi hệ thống với quán cafe

đầu tiên trong thành phố Hồ Chí Minh ra đời vào năm 2006 đến nay, cà phê Passio đã

tạo được chỗ đứng riêng cho mình với 15 cửa hàng tại thành phố Hồ Chí Minh, 6 cửa

hàng tại Hà Nội. Không những thế, Passio còn mở rộng ra ngoài lãnh thổ Việt Nam

với 1 cửa hàng ở Malaysia để từng bước mang thương hiệu cà phê Việt đến với bạn bè

quốc tế.

31

Hệ thống 15 chi nhánh Cà phê Passio tại thành phố Hồ Chí Minh:

- Số 15F Nguyễn Thị Minh Khai, Quận 1, Hồ Chí Minh

- Số 179 Nguyễn Cư Trinh, P6, Quận 1, Hồ Chí Minh

- Số 53C Nguyễn Du, Phường Bến Nghé, Q1, Hồ Chí Minh

- Số 124 Khánh Hội, Quận 4, Hồ Chí Minh

- Số 45 Hồ Tùng Mậu, P. Bến Nghé, Q1, Hồ Chí Minh

- Số 91 Nguyễn Du, P. Bến Nghé, Q.1, Hồ Chí Minh

- Số 54 Nguyễn Trãi, Quận 1, Hồ Chí Minh

- Số 250 Điện Biên Phủ, P12, Quận 3, Hồ Chí Minh

- Số 11 Võ Văn Tần, P6, Q3, Hồ Chí Minh

- Số 47 Trần Cao Vân, P6, Q3, Hồ Chí Minh

- Số 213 Nguyễn Văn Cừ, P.3, Q.5, Hồ Chí Minh

- Số 431 Lê Hồng Phong, Q10, Hồ Chí Minh

- Số 227A Xô Viết Nghệ Tỉnh, P.17, Q. Bình Thạnh, Hồ Chí Minh

- Số 97 Đinh Tiên Hoàng, P3, Q. Bình Thạnh, Hồ Chí Minh

- Số 102A Huỳnh Văn Bánh, Phú Nhuận, Hồ Chí Minh

Hệ thống 06 chi nhánh Cà phê Passio tại Hà Nội:

- Số 193C Bà Triệu, Quận Hai Bà Trưng, Hà Nội

- Số 22F Trần Duy Hưng , Cầu Giấy, Hà Nội

- Số 75 Lý Thường Kiệt, Quận Hoàn Kiếm, Hà Nội

- Số 34 Phan Chu Trinh, Quận Hoàn Kiếm, Hà Nội

- Số 68 Ô Chợ Dừa-P. Ô Chợ Dừa- Hà Nội

- Xã Đàn mới – Đống Đa – Hà Nội

Mô hình cà phê mang đi này là giải pháp cho những người trẻ hiện đại muốn

thưởng thức Cà phê nhưng không có nhiều thời gian. Đồ uống của quán cũng rất đa

dạng được chia thành từng dòng riêng biệt như Passiopuccino, cafe, trà và soda. Nếu

muốn trải nghiệm hương vị cafe Việt mang phong cách Ý ngay giữa lòng thủ đô Hà

Nội thì cà phê Passio chính là điểm đến dành cho bạn. Ngoài các loại cà phê phong

cách Ý như: Esspresso, Cappucino, Latte, Americano… Passio còn có nhiều loại cà

phê chỉ phảng phất hương cà phê và các loại thức uống không cà phê như cookie, trà

kem, soda kem, yogurt trái cây… cùng các món bánh ngọt Pháp, bánh Panini mang

phong cách Ý cho bạn thỏa thích thưởng thức.

32

Kể từ tháng 12 năm 2014, Passio cũng đã cho ra đời dòng cà phê túi lọc đẳng cấp

để tại bất cứ đâu, thời điểm nào, bạn cũng có thể tận hưởng hương vị cà phê đúng chất

Passio. Đây là một trong những điểm mạnh giúp Passio đến gần hơn với khách hàng

để phát triển thương hiệu cà phê phong cách Ý hương vị Việt của mình.

3.1.3.2. Cơ cấu tổ chức hoạt đông nhượng quyền tại Passio

Hiện nay, nhượng quyền đúng nghĩa chỉ xuất hiện ở một số thương hiệu quốc tế.

Khi nhượng quyền, họ trao quyền vận hành nhưng vẫn kiểm soát được chất lượng, khi

nhà đầu tư vi phạm họ tước quyền và thanh lý hợp đồng ngay. Doanh nghiệp Việt

Nam khó làm do giám sát từ xa.

Khi nhượng quyền, cần có sự cam kết và năng lực quản lý tốt. Quan trọng hơn,

mục tiêu giữa nhà đầu tư và công ty nhượng quyền thường không song hành, trong

một số trường hợp còn mâu thuẫn lẫn nhau. Nhà đầu tư bỏ tiền muốn thu hồi vốn và

có lợi nhuận nhiều còn công ty muốn nhanh chóng phổ biến thương hiệu nên rất dễ bị

ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm và tiêu chuẩn dịch vụ. Khi mục tiêu thương hiệu

đi trước mục tiêu tài chính và ngược lại đều sẽ phát sinh mâu thuẫn về lợi ích giữa hai

bên.

Trong số 15 cửa hàng hiện nay Passio chỉ đầu tư một, còn lại đều là tiền của nhà

đầu tư dưới hình thức hợp đồng hợp tác kinh doanh. Trong hệ thống này, Passio giữ

quyền điều hành toàn bộ. Cách làm này giảm được nhược điểm của nhượng quyền do

không bị mất quyền kiểm soát chất lượng, và tiêu chuẩn hệ thống mà vẫn có thể mở

rộng nhanh chóng. Tất nhiên, Passio cũng sàng lọc rất kĩ trước khi chọn đối tác để

phát triển. Nhà đầu tư có thể gia tăng chất lượng phục vụ nhưng ko được ảnh hưởng

đến chất lượng sản phẩm. Đây là lưới sàng lọc nhà đầu tư của Passio để hạn chế rủi ro.

Passio cam kết hoàn vốn cho nhà đầu tư sau 2 năm. Sau thời gian này, nếu nhà đầu

tư không đạt lợi nhuận kì vọng thì họ có quyền yêu cầu Passio mua lại cửa hàng với

giá trị còn lại. Trách nhiệm này là dạng cam kết về lợi ích và rủi ro rất mạnh mẽ trong

điều kiện kinh doanh luôn biến động và đầy rủi ro là một ưu điểm mà mô hình Passio

lựa chọn.

3.2. Phân tích thưc trạng văn hoá kinh doanh chuỗi cửa hàng cà phê Passio tại

Thành phố Hồ Chí Minh

33

3.2.1. Các giá trị văn hoá hữu hình

Về Kiến trúc: Không gian chuỗi thể hiện đúng triết lý phát triển bền vững của

thương hiệu Passio, sử dụng vật liệu trang trí nội thất thân thiện với môi trường, tạo ra

một không gian thoải mái, dễ chịu, độc đáo và kích thích sáng tạo. Không gian cà phê

Passio là nơi cung cấp năng lượng sáng tạo, điểm kết nối cộng đồng cà phê: cộng

đồng yêu và đam mê cà phê, cộng đồng sáng tạo, cộng đồng trách nhiệm.

Mô hình cấu trúc được xây dựng với ý tưởng:

+ Với thiết kết một không gian liên kết với nhịp sống hiện đại của thế giới:

Phong cách cà phê mang đi và không gian được thiết kế dành cho những người

thưởng thức đồ uống tại chỗ.

+ Xuất hiện ở mọi nơi: Mô hình cửa hàng với kích thước nhỏ.

+ Phục vụ cho mọi người: Cung cấp và phục vụ sản phẩm chất lượng với giá

cả hợp lý, phù hợp với mọi tầng lớp từ người trưởng thành đến người trẻ; các cửa

hàng Passio tọa lạc gần khu dân cư và khu mua sắm, tòa nhà văn phòng, trường học,

đáp ứng nhu cầu thưởng thức cà phê của khách hàng mọi lúc, mọi nơi; mở rộng và đa

dạng hóa sản phẩm dịch vụ.

Về Nghi lễ, Lễ hội truyền thống: Nhân viên khi gia nhập vào Passio trong tháng

làm việc đầu tiên đều được tham dự chương trình “Chào mừng đến với Passio”.

Chương trình “Chào mừng đến với Passio” sẽ giới thiệu về lịch sử công ty, văn hóa

làm việc, các chế độ chính sách, chế độ thăng tiến…

Các nghi lễ về truyền thống cà phê luôn được cà phê Passio tôn vinh và duy trì

trong các Lễ hội lớn: tôn vinh năng lượng sáng tạo cà phê, Ngày hội sáng tạo - Vì khát

vọng Việt... Các hoạt động truyền thống cũng được duy trì, phát huy hướng đến sự

thống nhất của một tập thể đoàn kết.

Về đồng phục nhân viên: chuỗi cửa hàng cà phê Passio hướng đến những giá trị

văn hóa, môi trường “Khơi nguồn sáng tạo”, nơi hướng con người đến những điều

tích cực vì thế đồng phục của chuỗi cửa hàng cà phê Passio với màu xanh lá tươi mới,

trẻ trung năng động và màu nâu hướng đến màu đất, màu cà phê được hòa quyện đậm

nét VH dân tộc, tạo cảm giác hòa quyện trong không gian cà phê dành cho sáng tạo.

34

Về Khẩu hiệu: “Passio - Coffee to go”, Passio là thương hiệu tiên phong với

hình thức cà phê mang đi tại Việt Nam.

Về Chuẩn mực về hành vi giao tiếp, ứng xử: được trang bị và huấn luyện cho

nhân viên, quản lý trong hệ thống chuỗi cửa hàng cà phê Passio phù hợp với từng vị

trí, thường xuyên bồi dưỡng, nâng cao các chuẩn mực hành vi giao tiếp, ứng xử phù

hợp.

Về Chế độ, chính sách của công ty: Công ty đảm bảo chế độ đãi ngộ, lương,

thưởng cạnh tranh theo năng lực làm việc, cạnh tranh theo quy định của Công ty và

đúng pháp luật. Được tham gia đầy đủ Bảo hiểm xã hội, Bảo hiểm y tế, Bảo hiểm thất

nghiệp, Bảo hiểm thân thể. Được tham gia các khoá huấn luyện chuyên môn, giao

tiếp, quản lý và thăng tiến trong công việc.

Về logo: Sự cấu thành của Logo PASSIO: Mỗi ký tự riêng lẻ của PASSIO đều

được thiết kế với sức mạnh riêng biệt (5 ký tự P.A.S.I.O). Mỗi một ký tự của PASSIO

đều được hình thành với lý do tạo ra sự riêng biệt, cùng một thời điểm, và bình đẳng

như nhau. Mỗi ký tự sở hữu một nhận diện không thể thay thế được với sự kết hợp các

giá trị vô song (Tất cả đều có giá trị như nhau), và rồi tạo thành một yếu tố hoàn toàn

mạnh mẽ và thống nhất: một yếu tố thứ 6 bằng một sự liên kết. Cũng như ước mơ về

một xã hội đoàn kết. Hình dạng của các chữ cái là dạng thiết kế "mở", do đó cho phép

toàn bộ không gian giữa (khoảng trống) tạo ra sự liên kết. Màu sắc của Passio Logo:

Màu bạc là màu trắng của kim loại bóng. Chất liệu bạc sở hữu tính dẫn điện và nhiệt

cao nhất so với bất kỳ chất liệu nào. Bạc là kim loại có độ phản chiếu tốt nhất. Bạc

được mệnh danh là số 1 trên thế giới, sở hữu tính chất " hiệu ứng gương " (tính đối

xứng) , do đó phản chiếu những tính chất thật của “vật thể” (luôn giữ được bản chất

thật của mọi thứ, luôn cho thấy sự chân thật)

3.2.2. Các giá trị được tuyên bố

Về Tầm nhìn: “Hệ thống cà phê tiên phong trong hình thức cà phê mang đi”

Về Sứ mệnh: “Thương hiệu cà phê tươi sạch do 100% người Việt tạo nên”

Về Giá trị cốt lõi:

35

- Tinh thần quốc gia;

- Sáng tạo – đột phá;

- Tạo giá trị và phát triển bền vững

Về Giá trị niềm tin: “Passio Coffee là sự lựa chọn thú vị của những tín đồ cà

phê.”

Về Triết lý kinh doanh Cà phê: “Gắn liền với thời đại”

Về Mục tiêu chiến lược:

- Chinh phục nội địa: Đối với một doanh nghiệp Việt Nam, chính những

người khách hàng bản địa là những vị khách khó tính nhất. Passio phải vừa chinh

phục được những khách hàng sành điệu đã quen với văn hoá cà phê lâu đời, nhưng

đồng thời phải vượt qua được thử thách đáp ứng những cái mới, cái hay của những

người khách trẻ, dám chinh phục.

- Tiên phong trong phong cách: Trong “chiến trường” thương hiệu cà phê,

Passio có thể được xem là một thương hiệu trẻ, nhưng không vì thế mà phải luôn đi

sau người khác. Passio luôn đặt ra mục tiêu tiên phong trong phong cách so với những

thương hiệu khác.

3.2.3. Đánh giá thưc trạng văn hoá kinh doanh chuỗi cửa hàng cà phê

Passio tại Thành phố Hồ Chí Minh

3.2.3.1. Những ưu điểm nổi bât

Passio ra đời tại Việt Nam là nhờ lợi thế cà phê. Việt Nam là nơi trồng và xuất

khẩu cà phê nhất nhì trên thế giới. Một khi người tiêu dùng yêu thích cà phê Việt Nam

thì Milano cũng bán cà phê Việt Nam. Khi có lợi thế riêng, Passio dễ đi đường dài

hơn. Cà phê Việt Nam chủ yếu là loại Robusta còn ở nước ngoài chuộng loại Arabica.

Tuy nhiên, sự chưa phổ biến này chủ yếu do chưa làm tốt khâu đóng gói chứ lợi thế

riêng đã có. Passio là đơn vị tiên phong khi trong lĩnh vực này với khái niệm uống cà

phê mang đi – “coffee to go” ở Việt Nam.

Người dân Việt Nam có thói quen uống cà phê buổi sáng cùng bạn bè, khi uống họ

ngồi lâu nhâm nhi để thưởng thức vị cà phê đắng. Hành vi này kéo dài khoảng 30 năm

tương ứng với những chuyển biến đáng kể của nền kinh tế Việt Nam. Nhưng khi kinh

36

tế thay đổi, hành vi dịch chuyển theo. Họ đã nghĩ đến việc không nên lãng phí thời

gian như vậy để dành thời gian cho việc đưa con đến trường, tranh thủ vào văn phòng

đọc báo. Passio lựa chọn phân khúc khách hàng chấp nhận điều đó. Họ là người tiêu

dùng nước ngoài, hay người trẻ hiện đại. Hiện nay Passio có lượng khách trung thành

thuộc phân khúc này.

Cà phê Passio ngay từ ngày đầu thành lập, trong quá trình phát triển luôn luôn

hướng đến phát triển nguồn nhân lực, các chế độ phúc lợi cho người lao động, chuẩn

mực giao tiếp, hành vi ứng xử… nhằm gắn kết doanh nghiệp với nhà đầu tư, với

khách hàng, tạo không gian văn hoá cà phê Việt đặc trưng riêng của Passio. Trong quá

trình phát triển trở thành thương hiệu tiên phong trong lĩnh vực cà phê mang đi ở Việt

Nam, Passio luôn hướng đến nâng tầm vị thế cà phê Việt, chất lượng cà phê Robousta

ngon cùng với văn hóa thưởng thức cà phê đặc trưng cho chính cà phê… thông qua

các hoạt động văn hóa gắn với phát triển cộng đồng, các chương trình phát triển thanh

niên, các lễ hội văn hóa cà phê… và đồng hành với người Việt trong kinh doanh và

thưởng thức.

Ngay từ ngày đầu thành lập cà phê Passio, Đoàn Đình Hoàng – người được biết

đến với vai trò tư vấn thương hiệu và cũng là doanh nhân, đã chọn lối đi riêng cho

chuỗi cửa hàng cà phê Passio. Cà phê Passio đang hướng tới trở thành người tiên

phong trong xu hướng cà phê mang đi tại Việt Nam. Văn hóa kinh doanh cà phê

Passio được cụ thể qua tính trung thực, tôn trọng con người, vươn tới sự hoàn hảo,

đương đầu với thử thách và coi trọng hiệu quả gắn liền với trách nhiệm xã hội.

Cà phê Passio đã xây dựng văn hóa kinh doanh với các giá trị văn hóa hữu hình: về

kiến trúc, nghi lễ, lễ hội, đồng phục nhân viên, khẩu hiệu, chuẩn mực hành vi giao

tiếp, ứng xử, chế độ chính sách, logo và các giá trị được tuyên bố: tầm nhìn, sứ mệnh,

giá trị cốt lõi, giá trị niềm tin, triết lý kinh doanh và mục tiêu chiến lược từ ngày đầu

thành lập và trong suốt quá trình phát triển cà phê Passio tiếp tục hướng đến trở thành

thương hiệu cà phê mang đi tiên phong ở Việt Nam, phát triển bền vững và vươn ra

khu vực.

Văn hóa ứng xử luôn được lãnh đạo cà phê Passio hoàn thiện trong nội bộ công ty

theo từng vị trí công việc, từ lãnh đạo đến nhân viên và bên ngoài giữa lãnh đạo, nhân

37

viên cà phê Passio với khách hàng, đối tác được quan tâm, thay đổi phù hợp với mục

tiêu phát triển của cà phê Passio. Văn hóa ứng xử của cà phê Passio luôn là 1 trong

những yếu tố quan trọng trong truyền tải văn hoá cà phê Passio trong nước và vươn ra

quốc tế một cách chuyên nghiệp, năng động, sáng tạo trên cơ sở tiếp thu VH cà phê

nước ngoài và tiếp thu tinh hoa văn hoá Việt tạo nên bản sắc riêng của cà phê Passio.

3.2.3.2. Những tồn tại và nguyên nhân tồn tại

Bên cạnh những điểm nổi bật đã đạt được, cà phê Passio vẫn còn những tồn tại

trong việc xây dựng văn hóa kinh doanh.

Với sự lựa chọn hướng đi riêng là phát triển cà phê mang đi – take away –to go, cà

phê Passio thực sự khó khăn khi cạnh tranh với thị trường cà phê – nước giải khát hiện

nay. Đi bất cứ đâu ta dễ dàng bắt gặp các quán cà phê, từ sang trọng cho đến bình dân.

Chỉ cần khách yêu cầu mang đi thì nhân viên đã sẵn sàng phục vụ theo nhu cầu. Khi

đã chọn hướng phát triển là cà phê mang đi thì yếu tố “mang đi” phải ưu tiên hàng

đầu, tương tự như cà phê sách thì là nơi đọc sách, cà phê thú cưng sẽ có những con vật

đáng yêu….. Tuy nhiên với nhu cầu của khách hàng thì Passio đã phát triển những cửa

hàng có diện tích lớn để có thể bố trí nhiều bàn ghế phục vụ cho khách có nhu cầu

thưởng thức cà phê tại chỗ, thậm chí có cửa hàng còn bố trí phòng tập thể rộng rãi có

thể tổ chức buổi tiệc nhỏ, hội họp nhóm…. Có thể nói, Passio đã đi hơi lệch hướng so

với mục tiêu ban đầu.

Xây dựng văn hoá cà phê Passio theo phong cách trẻ trung, năng động với nhóm

khách hàng tiềm năng là những người trẻ, vì thế đội ngũ nhân viên của Passio cũng là

những người trẻ tuổi, nhiệt huyết. Nhưng với nhu cầu việc làm của xã hội cũng như

lợi nhuận kinh doanh, những nhân viên phục vụ tại các cửa hàng có những bạn đang là

sinh viên làm việc bán thời gian. Do đó, tâm lý gắn bó lâu dài với công ty cũng sẽ

không được đánh giá cao. Tuy đã được đào tạo bài bản về cách pha chế lẫn cung cách

phục vụ nhưng với tuổi đời còn khá trẻ, việc trải nghiệm, từng trải của những sinh

viên ấy còn hạn chế thì việc gây mâu thuẫn với khách hàng, đồng nghiệp trong văn

hoá ứng xử là điều khó tránh khỏi.

Passio là một doanh nghiệp có hình thức kinh doanh nhượng quyền. Trong những

ràng buộc giữa đối tác nhượng quyền và công ty, đối tác phải luôn đảm bảo những

38

tiêu chí bắt buộc của công ty như chất lượng sản phẩm, chất lượng phục vụ, hình

ảnh….. nhưng với sự phát triển chi nhánh ngày càng nhiều thì việc đảm bảo tất cả các

đối tác nhượng quyền này luôn hướng đến văn hoá kinh doanh mà Passio đã xây dựng

thì không phải là chuyện dễ dàng.

3.3. Phương pháp nghiên cứu

3.3.1. Phương pháp nghiên cứu

Sử dụng phương pháp nghiên cứu định tính mô tả bằng các kỹ thuật:

- Phương pháp phân tích lịch sử: Nghiên cứu cụ thể quá trình hình thành và phát

triển của cà phê Passio từ ngày đầu thành lập năm 1996 tại TP. Buôn Ma Thuột và

phát triển cho đến ngày nay qua đó đánh giá cụ thể những giá trị cốt lõi đã được hình

thành, tồn tại và tiếp tục duy trì phát triển. Tập trung thu thập và tiến hành tìm hiểu,

phân tích:

Quá trình hình thành và phát triển văn hóa kinh doanh của chuỗi cửa hàng cà

phê Passio,

Các chương trình hoạt động văn hóa cà phê tại chuỗi cửa hàng cà phê Passio,

sự kiện văn hóa tổ chức tại TP. Hồ Chí Minh.

Định hướng chiến lược phát triển của Cà phê Passio.

- Phương pháp suy luận logic: kế thừa những thành quả nghiên cứu và tư liệu

thống kê nhằm tổng hợp những giá trị nỗi bật, giá trị mới của cà phê Passio, những

giá trị đã gắn liền với sự phát triển của cà phê Passio và sẽ tiếp trong quá trình phát

triển của cà phê Passio.

- Phương pháp điều tra khảo sát: khảo sát khách hàng và quản lý, nhân viên (cà

phê Passio): Bảng khảo sát được lấy ý kiến thông qua trực tiếp và trên internet. Quan

sát tại 05 cửa hàng thuộc hệ thống chuỗi cửa hàng cà phê Passio tại Quận 1, Quận 3,

Quận Bình Thạnh, Quận Phú Nhuận, Quận Tân Bình với mốc thời gian sáng từ 8h

đến 10h và tối từ 19h đến 21h. Phỏng vấn sâu 10 chuyên gia bên trong, bên ngoài với

thời gian từ 90 đến 120 phút và thảo luận 5 nhóm nhân viên trong thời gian 60 đến 90

phút.

39

3.3.2. Quy trình nghiên cứu

3.3.3. Phương pháp thu thâp và xử lý số liệu

Xác định mẫu nghiên cứu

- Đối với ý kiến các chuyên gia: tác giả lấy ý kiến của 10 chuyên gia, bao gồm 01

chuyên gia về văn hóa kinh doanh, 01 Giám đốc, 01 Trưởng Phòng Marketing, 7

quản lý cửa hàng.

- Khảo sát ý kiến lãnh đạo, nhân viên chuỗi cửa hàng cà phê Passio: số mẫu đại diện

là 103 người. Tổng số nhân sự khoảng 250 người tại chuỗi cửa hàng cà phê Passio

tại Thành phố Hồ Chí Minh.

- Khảo sát khách hàng chuỗi cửa hàng cà phê Passio: chọn 102 khách hàng đã uống

cà phê tại các chuỗi cửa hàng cà phê Passio tại Thành phố Hồ Chí Minh.

Quy trình xây dựng bảng câu hỏi khảo sát:

Bước 1: xây dựng bảng câu hỏi dựa trên các yếu tố của văn hóa kinh doanh, mỗi

yếu tố là các câu hỏi xác định mức cảm nhận về cấp độ 1 và cấp độ 2 của văn hóa kinh

doanh.

40

Bước 2: lấy ý kiến đóng góp của chuyên gia và trực tiếp phỏng vấn thử để kiểm tra

các câu hỏi xác định mức cảm nhận về cấp độ 1 và cấp độ 2 của Bảng hỏi để điều

chỉnh phù hợp với từng đối tượng khảo sát.

Bước 3: điều chỉnh phiếu khảo sát đảm bảo tất cả các yếu tố đã được góp ý của các

chuyên gia trước khi trước khi tiến hành khảo sát.

Xác định được mức cảm nhận về văn hóa kinh doanh với 03 mức độ:

- Mức 1: Đồng ý

- Mức 2: Bình thường

- Mức 3: Không đồng ý

3.3.4. Khảo sát, điều tra, thu thâp số liệu

Phương pháp thu thập số liệu sơ cấp: Trên cơ sở bảng câu hỏi khảo sát hoàn thiện,

tiến hành khảo sát quản lý, nhân viên chuỗi cửa hàng cà phê Passio, khách hàng chuỗi

cửa hàng cà phê Passio tại thành phố Hồ Chí Minh. Thời gian khảo sát từ tháng 01

đến tháng 03 năm 2016.

Phương pháp thực hiện:

Đối với các chuyên gia: trên cơ sở bảng hỏi thiết kế dành cho các chuyên gia, sẽ

trao đổi, thảo luận trực tiếp trong thời gian 60 phút – 90 phút.

Thảo luận nhóm: thảo luận 5 nhóm nhân viên (3 người/1 nhóm) trong thời gian 60

đến 90 phút

Đối với khách hàng chuỗi cửa hàng cà phê Passio: trao đổi nội dung, phát phiếu

khảo sát mời hợp tác thực hiện và nhận lại phiếu khảo sát trực tiếp từ khách hàng và

qua khảo sát trực tuyến bằng phần mềm Google Docs.

Đối với cán bộ lãnh đạo, nhân viên chuỗi cửa hàng cà phê Passio: phiếu khảo sát

phát trực tiếp đến từng lãnh đạo, nhân viên và thu lại sau khi trả lời.

Phương pháp thu thập số liệu thứ cấp: các thông tin của công ty, các giáo trình, tài

liệu tham khảo, luận văn, sách, báo, tạp chí…

Kích cở mẫu khảo sát được chọn ngẫu nhiên như sau:

- Đối với chuyên gia: số phiếu phát ra 10 phiếu

41

- Đối với nhân viên cửa hàng: Số phiếu phát ra 120 phiếu

- Đối với khách hàng: Số phiếu phát ra 125 phiếu

3.3.5. Phương pháp xử lý số liệu

Số liệu khảo sát sẽ được xử lý bằng phần mềm Excel 2010. Kết quả sau khi xử lý,

tổng hợp và phân tích sẽ xác định được mức độ cảm nhận của lãnh đạo và nhân viên

chuỗi cửa hàng cà phê Passio, khách hàng chuỗi cửa hàng cà phê Passio, từ đó đề ra

những giải pháp cho văn hóa kinh doanh chuỗi cửa hàng cà phê Passio tại Thành phố

Hồ Chí Minh.

Tóm tắt Chương 3

Nội dung chương 3 đã khái quát quá trình hình thành và phát triển của chuỗi cửa

hàng cà phê Passio tại Thành phố Hồ Chí Minh. Đồng thời cũng nêu được những nét

cơ bản của văn hoá kinh doanh cà phê tại một số nước trên thế giới và Việt Nam. Từ

đó tác giả đã rút ra được những bài học kinh nghiệm cho Passio.

Trong chương 3, tác giả cũng đã nêu các phương pháp nghiên cứu để làm cơ sở

cho việc nghiên cứu, điều tra, khảo sát.

42

CHƯƠNG 4

KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VA THẢO LUẬN

4.1. Định hướng về mục tiêu phát triển của Passio

4.1.1. Định hướng phát triển chuỗi cửa hàng cà phê tại Thành phố Hồ Chí

Minh

Trong xu thế hội nhập thế giới hiện nay, quan hệ giữa các nước ngày càng được

tăng cường chặt chẽ thông qua giao thương, hợp tác quan hệ kinh tế để tận dụng mọi

lợi thế so sánh và xu hướng tăng cường hợp tác giữa các nước phát triển và đang phát

triển để phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội.... Việt Nam là nước có sản lượng cà phê

thuộc vào lớn trên thế giới và xuất khẩu đứng thứ hai thế giới sau Brazil, thương hiệu

cà phê Việt Nam đã đưa hình ảnh đất nước, con người Việt Nam ra quốc tế cùng với

xu thế hội nhập đã mang lại cho Việt Nam những cơ hội:

Trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế, sự bình đẳng, cạnh tranh lành mạnh cà

phê Passio sẽ tiếp thu kinh nghiệm, tinh hoa của thế giới về phát triển văn hóa kinh

doanh cà phê và đặc biệt là phát huy thế mạnh của hệ thống chuỗi cửa hàng cà phê

Passio, khắc phục những hạn chế, hoàn thiện phù hợp với chiến lược hội nhập kinh tế

quốc tế mạnh mẽ.

Nhu cầu cà phê trên thế giới tăng nhanh và xu hướng thưởng thức cà phê ngon, cà

phê sạch chất lượng cao tại Mỹ, Trung Quốc, Nhật, EU… là rất lớn. Với thị trường

nội địa, nhu cầu tiêu dùng trong nước với 90 triệu dân là một thị trường tiềm năng.

Cùng với sự khó khăn chung của nền kinh tế trong nước do ảnh hưởng của thế giới,

nhu cầu tiêu dùng trong nước hưởng ứng cuộc vận động “Ưu tiên dùng hàng Việt”

hàng nội địa gia tăng sẽ làm cho ngành cà phê phát triển mạnh. Và đây cũng là cơ hội

lớn cho cà phê Passio mở rộng, phát triển văn hóa kinh doanh chuỗi cửa hàng cà phê

Passio, cà phê Passio tiếp tục giữ vững thống trị thị trường trong nước, phát triển

chuỗi cửa hàng cà phê Passio tại các nước và thâm nhập vào thị trường Mỹ.

Việc hội nhập ngày càng gia tăng giữa các nước cũng tạo nên nhiều thách thức với

các doanh nghiệp Việt Nam nói chung và cà phê Passio nói riêng.

Thách thức đầu tiên phải kể đến chính là hệ thống cửa hàng cà phê Passio thiếu sự

nhất quán, không đảm bảo sự nhất quán và đồng nhất của cà phê Passio. Nhiều cấp độ

quán làm cho hình ảnh cà phê Passio không có một hình mẫu cụ thể ngoài bảng hiệu

43

Cà phê Passio trước cổng và cụ thể có thể thấy biểu giá, chất lượng phục vụ, chất

lượng cà phê và không gian quán cũng có sự khác biệt nhiều. Tiếp đến là cạnh tranh

sẽ ngày càng gay gắt hơn đối với những quán Passio vì ngoài những đối thủ cạnh

tranh trong nước hiện nay như Highlands coffee, Milano coffee, cà phê Mê

Trang…thì những đối thủ cạnh tranh từ nước ngoài vào Việt Nam như Gloria Jeans,

The Coffee Bean & Tea Leaf, Milano .. sẽ là thử thách lớn cho chuỗi cửa hàng cà phê

Passio.

Với sự xuất hiện hàng loạt các đối thủ cạnh tranh lớn thì nguy cơ đầu tiên với Cà

phê Passio đó là mất thị phần nhưng nguy cơ nữa đó là nhân tài của Passio có thể sẽ bị

lôi kéo sang làm việc cho các hãng này vì mức lương làm việc, chế độ thăng tiến…

Cà phê vỉa hè, cà phê bệt một nét văn hoá cà phê rất riêng của người Sài Gòn đã ra

đời từ cuối thế kỷ 19. Cà phê vỉa hè, cà phê bệt là những quán thực dụng, bình dân,

thân thiện với khách hàng và quan trọng nhất là rẻ tiền. Cà phê được pha chế đơn giản

để trong những bình lớn có thể phục vụ cho đông đảo khách hàng cùng một lúc. Ngoài

cái giá bình dân, chủ quán không quan tâm và không gây phiền hà gì cho khách và địa

điểm lại rất thuận tiện vì thường ở ngay ngã ba, ngã tư và kết hợp việc bán điểm tâm

hoặc ăn trưa.

Cà phê vỉa hè, cà phê bệt rất thu hút vì là nơi mỗi sáng, tối có thể ghé vào trước

khi đi làm, đi học, tán gẫu với bạn bè và chỉ cần vài cái ghế thấp ở mái hiên nhà, góc

phố, khu chợ, rạp hát, chỗ giải trí, sân vận động, trường học… đều là những môi

trường thuận tiện cho mô hình cà phê này. Khách đến với à phê vỉa hè cũng rất đa

dạng và nhiều thành phần: từ xe ôm, công chức, nhân viên văn phòng cho đến những

người hành nghề tự do, thậm chí là giới văn nghệ sĩ… đặc biệt là người trẻ, học sinh,

sinh viên vì tiện lợi, không cầu kỳ, cà phê ngon...

Bên cạnh đó, trong thời kì hội nhập và suy thoái kinh tế hiện nay thì cuộc sống của

con người ngày càng bận rộn hơn, một số lưọng lớn người tiêu dùng hiện nay có xu

hướng chuyển sang sử dụng cà phê mang đi, một loại hình cà phê mới đang phát triển

mạnh khắp nơi trong thành phố Hồ Chí Minh là cà phê mang đi rất tiện trong môi

trường mà tất cả điều nhanh, hối hả và như thế việc phát triển chuỗi cà phê Passio sẽ

gặp sự khó khăn

44

4.1.2. Định hướng phát triển chuỗi cửa hàng cà phê Passio

Năm 2006, cà phê Passio được khởi nghiệp tại thành phố Hồ Chí Minh hội tụ 3

yếu tố: chất lượng sản phẩm, nhanh chóng và hệ thống phân phối gần dân cư. Cà phê

Passio hội đủ cả 3 yếu tố này và với sự nỗ lực không ngừng, sự bồi đắp và hình thành

văn hoá cà phê, văn hóa kinh doanh cà phê đã đưa Passio đã trở thành một công ty

tiên phong trong phong cách cà phê tươi mang đi, tốc độ tăng trưởng được duy trì trên

50% trong nhiều năm năm qua. Hiện nay, chuỗi cửa hàng cà phê Passio 21 cửa hàng

cà phê Passio ở Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh... đã đưa Passio trở thành chuỗi cà

phê có thể cạnh tranh với những thương hiệu có tầm vóc toàn cầu như Higland,

Highend, Passion, Milano...

Với triết lý và chuyên môn đặc thù, cà phê Passio xây dựng không gian chuỗi cửa

hàng cà phê Passio với những điểm độc nhất:

Passio là người tiếp cận thời đại:

- Chỉ phục vụ cà phê tươi, chất lượng tuyệt hảo với những hạt cà phê được chọn lọc

từ các vùng nguyên liệu tốt nhất trên thế giới như Ethiopia, Brazil, Jamaica và Việt

Nam.

- Sử dụng công nghệ pha chế hàng đầu thế giới.

- Phục vụ nhanh chóng nhất.

Passio xây dựng không gian nơi ươm mầm sáng tạo: Không gian thể hiện đúng

triết lý phát triển bền vững của thương hiệu Passio, sử dụng vật liệu trang trí nội thất

thân thiện với môi trường, tạo ra một không gian thoải mái, dễ chịu, độc đáo và kích

thích sáng tạo.

Nơi kết nối cộng đồng sáng tạo: Không gian chuỗi cửa hàng cà phê Passio là

nơi cung cấp năng lượng sáng tạo, điểm kết nối cộng đồng cà phê: cộng đồng yêu và

đam mê cà phê, cộng đồng sáng tạo, cộng đồng trách nhiệm.

Tuyên ngôn cà phê Passio:

- Passio xem cà phê là một triết lý cho cuộc sống hiện đại: tôn vinh và phát triển sự

sáng tạo, hướng đến sự hài hòa và phát triển bền vững của nhân loại.

45

- Passio xem cà phê là một loại năng lượng mới: năng lượng cho trí não, là máu của

nền kinh tế tri thức.

- Passio sẽ tập trung mọi nguồn lực hiện có, thực hiện mọi giải pháp có thể, để cùng

hình thành các tổ chức đầu tư có hiệu quả.

Trong cơ chế thị trường biến động, nền kinh tế khó khăn những năm gần đây,

chuỗi cửa hàng cà phê Passio không chỉ phát triển thương hiệu và tạo sự tin dùng của

khách hàng tại nơi không chỉ kinh doanh cà phê không mà phải có sự tinh tế không

chỉ uống cà phê vì ngon mà “sẽ là điểm hội tụ của giới trẻ, đến trao đổi ý tưởng, nơi

họ có thể thể hiện mình trong mọi phương diện thông qua buổi tọa đàm, biểu diễn

nghệ thuật, hội thảo.

4.2. Kết quả nghiên cứu

Sự phát triển mạnh mẽ, vận động không ngừng của nền kinh tế trong nước và thế

giới đã đặt ra nhiều thách thức cho các doanh nghiệp Trong nền kinh tế khó khăn

trong những năm gần đây ảnh hưởng lớn đến kinh tế trong nước và sự đào thải là tất

yếu. Xã hội luôn hướng đến sự phát triển bền vững, con người hướng đến Chân,

Thiện, Mỹ thì văn hóa kinh doanh là cốt lõi, nền tảng để đáp ứng được yêu cầu như

vậy.

Đánh giá được cấp độ văn hóa 1 và 2 trong 3 cấp độ văn hóa kinh doanh của Edgar

H.Schein về văn hóa kinh doanh chuỗi cửa hàng Cà phê Passio. Tác giả đã tiến hành

khảo sát với 10 phiếu khảo sát lãnh đạo, 120 phiếu khảo sát nhân viên cửa hàng và

125 khách hàng chuỗi cửa hàng Cà phê Passio nhằm đánh giá về nhận thức cấp độ 1

và 2 kết quả sau:

+ Phiếu khảo sát lãnh đạo phát ra 10, thu về 10, hợp lệ 10

+ Phiếu khảo sát nhân viên cửa hàng Passio : phát ra 120 phiếu, thu về 110 phiếu,

phiếu không hợp lệ 7 phiếu, phiếu hợp lệ 103 phiếu.

+ Phiếu khảo sát khách hàng : Phát ra 125 phiếu, thu về 114 phiếu, trong đó có 12

phiếu không hợp lệ, phiếu hợp lệ 102 phiếu..

Các phiếu hợp lệ đã được tổng hợp cho kết quả sau:

46

4.2.1. Đánh giá văn hóa kinh doanh cấp đô 1 – Những giá trị văn hoá hữu

hình

Kết quả đánh giá văn hóa kinh doanh cấp độ 1 – Những giá trị văn hóa hữu hình

của lãnh đạo chuỗi cửa hàng cà phê Passio ta có thể nhận thấy đều được đánh giá cao

với 80,0% đồng ý điều này có thể nhận thấy lãnh đạo chuỗi cửa hàng cà phê Passio

đánh giá rất cao và tin tưởng vào văn hóa kinh doanh cấp độ 1 – Những giá trị văn hóa

hữu hình mà công ty đang xây dựng. Bên cạnh đó giá trị kiến trúc và các nghi lễ,

truyền thống vẫn có ý kiến không đồng ý thì cần phải nhìn nhận lại và có giải pháp

mạnh mẽ để hoàn thiện hơn.

Đơn vi: (%)

TT Nôi Dung Đồng ý Bình

thường

Không

đồng ý

1 Kiến trúc hiện nay của quán đã hiện đại và phù

hợp với không gian uống Cà phê 70,0 20,0 10,0

2 Đồng phục của nhân viên đã thật sự phù hợp

cho văn hóa Cà phê 80,0 20,0 0,0

3

Các lễ nghi của công ty luôn được quan tâm và

có chất lượng. Các hoạt động truyền thống (Lễ

8/3,2/9, Tết…) hiệu quả

80,0 10,0 10,0

4 Chuẩn mực về hành vi giao tiếp, ứng xử 90,0 10,0 0,0

5 Chế độ, chính sách của công ty 70,0 20,0 10,0

6 Logo hiện nay phù hợp với hoạt động kinh

doanh Cà phê 80,0 20,0 0,0

7 Khẩu hiệu đã phù hợp với chuỗi cửa hàng Cà

phê Passio 90,0 0,0 1,0

Trung Bình 80,0 14,3 5,7

Nguồn: Tác giả tổng hợp từ khảo sát, tháng 03/2016

Bảng 4.1. Khảo sát lãnh đạo về những giá trị hữu hình của Cà phê Passio

47

Kết quả đánh giá văn hóa kinh doanh cấp độ 1 – Những giá trị văn hóa hữu hình

của nhân viên chuỗi cửa hàng Cà phê Passio ta có thể nhận thấy đều được đánh giá

cao với 73,6% đồng ý điều này có thể nhận thấy nhân viên chuỗi cửa hàng Cà phê

Passio đánh giá rất cao và tin tưởng vào văn hóa kinh doanh cấp độ 1 – Những giá trị

văn hóa hữu hình mà công ty đang xây dựng. Bên cạnh đó các giá trị văn hóa kinh

doanh hữu hình vẫn có ý kiến không đồng ý ngoại trừ tiêu chí chuẩn mực hành vi giao

tiếp, ứng xử nên cần phải xem lại, đánh giá lại và có giải pháp cho tốt hơn.

Đơn vi: (%)

TT Nôi Dung Đồng

ý

Bình

thường

Không

đồng ý

1 Kiến trúc hiện nay của quán đã hiện đại và

phù hợp với không gian uống Cà phê 64,1 31,1 4,9

2 Đồng phục của nhân viên đã thật sự phù hợp

cho văn hóa Cà phê 77,7 17,5 4,9

3

Các lễ nghi của công ty luôn được quan tâm

và có chất lượng. Các hoạt động truyền thống

(Lễ 8/3,2/9, Tết…) hiệu quả

66,0 32,0 1,9

4 Chuẩn mực về hành vi giao tiếp, ứng xử 85,4 13,6 1,0

5 Chế độ, chính sách của công ty 57,3 35,9 6,8

6 Logo hiện nay phù hợp với hoạt động kinh

doanh Cà phê 84,5 13,6 4,9

7 Khẩu hiệu đã phù hợp với chuỗi cửa hàng Cà

phê Passio 80,6 16,5 2,9

Trung Bình 73,6 22,9 3,9

Nguồn: Tác giả tổng hợp từ khảo sát, tháng 03/2016

Bảng 4.2. Khảo sát nhân viên về những giá trị hữu hình Cà phê Passio

Kết quả đánh giá văn hóa kinh doanh cấp độ 1 – Những giá trị văn hóa hữu hình

của khách hàng chuỗi cửa hàng cà phê Passio ta có thể nhận thấy được đánh giá đồng

ý trung bình với 56,9% và đánh giá không đồng ý ở mức 15,7% giá trị logo là điều

cần phải nhìn nhận và có sự thay đổi trong thời gian tới. Một vấn đề cần quan tâm là

giá trị đồng phục là 67,6% và khẩu hiệu là 61,8%, điều này cho thấy khách hàng đã có

48

sự quan tâm nhiều trong đồng phục của nhân viên và khẩu hiệu, đây cũng là vấn đề

cần có giải pháp cụ thể để thỏa mãn nhu cầu của khách hàng khi đến chuỗi cửa hàng

cà phê Passio.

Đơn vi: (%)

TT Nôi Dung Đồng

ý

Bình

thường

Không

đồng ý

1 Kiến trúc hiện nay của quán đã hiện đại và phù

hợp với không gian uống Cà phê 58,8 33,3 7,8

2 Đồng phục của nhân viên đã thật sự phù hợp

cho văn hóa Cà phê 67,6 26,5 5,9

3 Logo hiện nay phù hợp với hoạt động kinh

doanh Cà phê 56,9 27,5 15,7

4 Khẩu hiệu đã phù hợp với chuỗi cửa hàng Cà

phê Passio 61,8 27,5 10,8

Trung Bình 61,3 28,77 10,0

Nguồn: Tác giả tổng hợp từ khảo sát, tháng 03/2016

Bảng 4.3. Khảo sát khách hàng về những giá trị hữu hình Cà phê Passio

4.2.2. Đánh giá văn hóa kinh doanh cấp đô 2 – Những giá trị được tuyên

bố

Kết quả đánh giá văn hóa kinh doanh cấp độ 2 – Những giá trị được tuyên bố của

lãnh đạo chuỗi cửa hàng Cà phê Passio ta có thể nhận thấy được đánh giá đồng ý rất

cao trên 82,5% cho thấy mức độ quyết tâm, tin tưởng của lãnh đạo trong thực hiện các

giá trị tuyên bố.

Đơn vi: (%)

TT Nôi Dung Đồng

ý

Bình

thường

Không

đồng ý

1 Tầm nhìn của chuỗi Cà phê Passio phù hợp

với văn hóa kinh doanh Cà phê 90,0 10,0 0.0

2 Đánh giá về sứ mệnh và các giá trị cơ bản của

Passio 90,0 10,0 0.0

3 Triết lý kinh doanh của Passio phù hợp và 70,0 20,0 10.0

49

TT Nôi Dung Đồng

ý

Bình

thường

Không

đồng ý

hiệu quả

4 Mục tiêu chiến lược kinh doanh của Passio 80,0 10,0 10.0

Trung Bình 82,5 12,5 5,0

Nguồn: Tác giả tổng hợp từ khảo sát, tháng 03/2016

Bảng 4.4. Khảo sát lãnh đạo về những giá trị được tuyên bố cà phê Passio

Kết quả đánh giá văn hóa kinh doanh cấp độ 2 – Những giá trị được tuyên bố của

nhân viên chuỗi cửa hàng cà phê Passio ta có thể nhận thấy được đánh giá đồng ý là

75,7% cho thấy nhận thức tốt trong thực hiện các giá trị tuyên bố của nhân viên dù

mục tiêu chiến lược vẫn có đánh giá không đồng ý.

Đơn vi: (%)

TT Nôi Dung Đồng ý Bình

thường

Không

đồng ý

1 Tầm nhìn của chuỗi Cà phê Passio phù hợp

với văn hóa kinh doanh Cà phê 80,6 13,6 5,8

2 Đánh giá về sứ mệnh và các giá trị cơ bản của

Passio 76,7 20,4 2,9

3 Triết lý kinh doanh của Passio phù hợp và

hiệu quả 70,9 25,2 3,9

4 Mục tiêu chiến lược kinh doanh của Passio 74,8 18,4 6,8

Trung Bình 75,7 19,4 4,9

Nguồn: Tác giả tổng hợp từ khảo sát, tháng 03/2016

Bảng 4.5. Khảo sát nhân viên về những giá trị được tuyên bố cà phê Passio

50

4.2.3. Đánh giá các kênh thông tin về cấp đô 1 và cấp đô 2

Đơn vi: (%)

TT Nôi Dung Tỷ lệ chọn

1 Trong quá trình đào tạo trở thành nhân viên Passio 60,0

2 Thông qua các cuộc họp của công ty 20,0

3 Thông qua truyền miệng trong nhân viên 10,0

4 Tự tìm hiểu 0,0

5 Từ thông tin bên ngoài Passio 10,0

Nguồn: Tác giả tổng hợp từ khảo sát, tháng 03/2016

Bảng 4.6. Khảo sát các kênh thông tin của lãnh đạo cà phê Passio về giá

trị văn hóa cấp độ 1 và 2

Dựa trên kết quả khảo sát, có thể thấy lãnh đạo biết đến các giá trị văn hóa thông

qua đào tạo là 60,0%, thông qua cuộc họp là 20,0%, tự tìm hiểu là 0,0% điều này cho

thấy thông tin được tiếp nhận gần như là chính thống do tiếp cận được từ công ty.

Đơn vi: (%)

TT Nôi Dung Tỷ lệ chọn

1 Trong quá trình đào tạo trở thành nhân viên Passio 89,3

2 Thông qua các cuộc họp của công ty 4,9

3 Thông qua truyền miệng trong nhân viên 1,0

4 Tự tìm hiểu 2,9

5 Từ thông tin bên ngoài Passio 1,9

Nguồn: Tác giả tổng hợp từ khảo sát, tháng 03/2016

Bảng 4.7. Khảo sát các kênh thông tin của nhân viên Cà phê Passio về giá trị

văn hóa Cấp độ 1 và 2

Dựa trên kết quả khảo sát, có thể thấy nhân viên biết đến các giá trị văn hóa thông

qua đào tạo là 89,3%, thông qua cuộc họp là 4,9%, cho thấy thông tin được tiếp nhận

51

của nhân viên được công ty quan tâm nhưng thông tin các giá trị văn hóa thông qua

truyền miệng, tự tìm hiểu, từ bên ngoài công ty vẫn chiếm tỉ lệ hơn 5,8% điều này

công ty cần nhanh chóng có những điều chỉnh cho phù hợp.

Đơn vi: (%)

TT Nôi Dung Tỷ lệ chọn

1 Thông qua truyền miệng của bạn cùng uống Cà phê 32,4

2 Tự tìm hiểu 20,6

3 Từ thông tin trên Phương tiện truyền thông 47,1

Nguồn: Tác giả tổng hợp từ khảo sát, tháng 03/2016

Bảng 4.8. Khảo sát các kênh thông tin của khách hàng cà phê Passio về

giá trị văn hóa cấp độ 1 và 2

Dựa trên kết quả khảo sát, có thể thấy khách hàng biết đến các giá trị văn hóa của

cà phê Passio thông qua truyền miệng của bạn bè uống cà phê 32,4%, tự tìm hiểu

20,6%, phương tiện truyền thông 47,1% có thể thấy hình ảnh của chuỗi cà phê Passio

được khách hàng ngày càng quan tâm nhiều vì thế xây dựng hình ảnh tốt là điều rất

cần thiết đặt ra cho chuỗi.

4.2.4. Kết quả phỏng vấn sâu của các chuyên gia

4.2.4.1. Cấp đô 1 – các giá trị văn hoá hữu hình

Về kiến trúc đã có những thay đổi với phong cách rất riêng, không gian bên

ngoài đã thể hiện được hình ảnh đặc trưng của chuỗi cửa hàng Cà phê Passio, không

gian bên trong được thiết kế hài hòa, đa dạng về khung cảnh, bày trí bàn, ghế, menu

dành cho nhiều đối tượng khác nhau, âm thanh, ánh sáng tạo không gian rất lý tưởng

cho làm việc, trao đổi công việc, học tập. Đặc biệt là âm nhạc được mua độc quyền và

có tác dụng cho trí não sáng tạo. Cần phải có sự đầu tư giới thiệu hình ảnh chuỗi cửa

hàng Cà phê Passio thông qua không gian kiến trúc nhiều hơn, trang trí thêm nhân dịp

các sự kiện lớn của đất nước, Công ty, chuỗi…nhằm thu hút sự chú ý, quan tâm của

công chúng.

Các cuộc họp được đảm bảo nghiêm túc, định kỳ hàng tháng nhưng chưa thật

sự phong phú, chủ yếu tập trung vào giao ban công việc, triển khai các nhiệm vụ mới,

52

những việc cần lưu ý. Cần phải xác lập thêm các nội dung như: tuyên dương các

gương điển hình hàng tháng thay vì chỉ đánh giá thi đua, thêm các chủ đề về nâng cao

các giá trị VH, các buổi trao đổi chuyên đề, trang bị thêm các nghiệp vụ hoặc chia sẻ

kinh nghiệm xử lý công việc chuyên nghiệp hơn…

Các lễ nghi, hoạt động truyền thống được công ty chú trọng, tạo được sự gắn kết

cho nhân viên. Công ty Passio là doanh nghiệp tổ chức nhiều lễ hội, hoạt động VH,

nhiều sự kiện… được tổ chức trong nội bộ, ngoài xã hội và đặc biệt có những hoạt

động vươn ra tầm khu vực và thế giới và rất thành công. Nhưng cần quan tâm nhiều

hơn các hoạt động lễ nghi, sự kiện văn hóa tại chuỗi cửa hàng cà phê Passio nhằm đa

dạng, phong phú cho nhiều đối tượng khác nhau, sở thích khác nhau. Đến với chuỗi

cửa hàng Cà phê Passio không chỉ thưởng thức, cảm nhận Cà phê mà còn được trao

đổi, cảm nhận nhiều loại hình văn hóa mới, đẹp và rất đặc biệt chỉ có ở Passio mà ở

Highlands coffee, Cà phê Mê Trang, Gloria Jeans, The Coffee Bean & Tea Leaf,

Milano… không có được.

Các chế độ công ty dành cho nhân viên tốt, nhân viên hài lòng với những gì cống

hiến. Có các chế độ thăng tiến trong nghề nghiệp nhưng cần quan tâm nhiều hơn về

việc giữ người lao động giỏi công tác lâu dài với công ty. Con người là yếu tố quan

trọng trong xây dựng và phát triển doanh nghiệp. Người lao động hoàn thiện, phát

triển sẽ là nền tảng cho doanh nghiệp phát triển, hoàn thiện văn hóa kinh doanh phù

hợp và bền vững.

Đồng phục của nhân viên đẹp, hài hòa với không gian kiến trúc, có quy định cụ

thể trang phục từng vị trí công việc nhưng cách ăn mặc của một số nhân viên còn chưa

thật sự đẹp do thiếu sự đồng bộ từ tóc, khuôn mặt, giày…, nên có môi trường thực tập

riêng cho nhân viên thử việc.

Logo phù hợp với chuỗi cửa hàng cà phê Passio nhưng phải có giải pháp truyền

thông để tách biệt với các loại hình khác của chính Passio. Nhận biết logo chính là

kênh thông tin giải tỏa những nghi ngờ về chất lượng giá của chuỗi cửa hàng cà phê

Passio với các chủ đầu tư cửa hàng, qua đó cũng là giải pháp thu hút khách đến với

chuỗi cửa hàng cà phê Passio.

53

4.2.4.2. Cấp đô 2 – các giá trị được tuyên bố

Tầm nhìn, sứ mệnh, các giá trị cơ bản, triết lý kinh doanh, mục tiêu chiến lược

kinh doanh phù hợp với công ty đang xây dựng, được nhiều doanh nghiệp cà phê đồng

thuận vì thể hiện được khát vọng đưa cà phê Việt, sản phẩm cà phê trồng tại Việt Nam

ra thế giới, tăng dần sự cân bằng về giá giữa cà phê Việt với các nước có thị trường

lớn bên cạnh đó cần quan tâm công tác truyền thông đến cộng đồng, xã hội và trong

khu vực ASEAN, trên thế giới về các giá trị được tuyên bố, toàn thể nhân viên phải là

chuyên gia của Passio, chuyên gia Cà phê trong mắt khách hàng, cộng đồng, xã hội,

có chiến lược thu hút, giữ nhân tài và đào tạo đội ngũ lãnh đạo, quản lý, chuyên gia,

nhân viên chuyên nghiệp.

4.3. Giải pháp hoàn thiện văn hoá kinh doanh chuỗi cửa hàng cà phê Passio

4.3.1. Xây dưng, củng cố giá trị hữu hình chuỗi cửa hàng cà phê Passio

Truyền tải thông điệp đặc trưng về kiến trúc, không gian quán thể hiện triết lý

phát triển bền vững của thương hiệu Passio, sử dụng vật liệu trang trí nội thất thân

thiện với môi trường, tạo ra một không gian thoải mái, dễ chịu, độc đáo và kích thích

sáng tạo, là nơi cung cấp năng lượng sáng tạo, điểm kết nối cộng đồng cà phê: cộng

đồng yêu và đam mê cà phê, cộng đồng sáng tạo, cộng đồng trách nhiệm… Cà phê

Passio cần xác lập hệ thống nhận diện thương hiệu kiến trúc cửa hàng với hệ thống

chuỗi cửa hàng nhượng quyền không chỉ là bảng hiệu logo, mà đầu tư cả về không

gian kiến trúc cho cửa hàng để nhận diện rõ hơn bên cạnh logo, quản lý chặt hơn về

thương hiệu cà phê Passio để tránh tình trạng nhái cửa hàng của Passio nhằm giữ vững

niềm tin thương hiệu của khách hàng đã tin tưởng.

Truyền tải thông điệp đặc trưng về kiến trúc được thực hiện cụ thể:

- Bước 1: Lãnh đạo chuỗi cửa hàng cà phê Passio xác lập các tiêu chuẩn cụ

thể của kiến trúc chuỗi: Phong cách kiến trúc, các vật liệu trang trí, không gian bên

ngoài và bên trong, bày trí bàn, ghế….

- Bước 2: Công bố rộng rãi trên thông tin đại chúng về kiến trúc của chuỗi,

nêu bật những đặc trưng chỉ có ở chuỗi cửa hàng cà phê Passio như: vật liệu thân thiện

54

với môi trường, những hình ảnh khắc hoạ về những nhân vật nổi tiếng yêu thích cà

phê, giai thoại về cà phê…

- Bước 3: Trang bị kiến thức tổng thể về ý nghĩa, mục đích về kiến trúc của

chuỗi cho toàn thể nhân viên. Đặc biệt đối với nhân viên mới vào phải trải qua lớp đào

tạo và kiểm tra đánh giá mức độ hiểu, nắm rõ về kiến trúc quán.

- Bước 4: Định kỳ hàng quý phải có bài kiểm tra trắc nghiệm đánh giá tổng

thể mức độ thẩm thấu của nhân viên nhằm đảm bảo nhân viên luôn luôn ở trạng thái

có thể chia sẽ tất cả những yêu cầu của khách hàng về kiến trúc chuỗi.

- Bước 5: Cải tiến các vật liệu trang trí thân thiện với môi trường, hạn chế sử

dụng thiết bị tiêu hao nhiều năng lượng, hài hòa và tiếp cận được nhu cầu của khách

hàng về không gian thưởng thức cà phê ngày càng cao … và luôn được cung cấp

những thông tin, thông điệp mới mà chuỗi muốn truyền tải đến khách hàng, đến cộng

đồng, xã hội cho toàn thể nhân viên.

Gắn kết toàn thể nhân viên, cộng đồng thông qua nghi lễ, lễ hội truyền thống,

các hoạt động cần được duy trì, phát huy hướng đến sự thống nhất của một tập thể

đoàn kết nhưng chủ yếu là thống nhất từ công ty Passio vì thế hệ thống quán nhượng

quyền bên cạnh các hoạt động lễ, truyền thống cần phát huy loại hình hội quán sáng

tạo lan tỏa rộng hơn ra các quán ở các khu vực bên ngoài trung tâm thành phố vì hiện

tại chỉ tập trung ở 1 vài quán trong trung tâm thành phố khi đó bên cạnh các lễ hội,

hoạt động văn hóa lớn rất được cộng đồng trong nước và quốc tế đánh giá cao như

ngày hội “Vì khát vọng Việt”… thì chuỗi cửa hàng cà phê nhượng quyền sẽ có đặc

trưng riêng về sự kiện văn hóa tại các hội quán sáng tạo vừa thưởng thức cà phê, vừa

có không gian văn hóa sáng tạo riêng cho các đối tượng theo chủ đề hoạt động chỉ có

tại hệ thống chuỗi cửa hàng cà phê Passio.

Gắn kết toàn thể nhân viên, cộng đồng cụ thể như sau:

- Bước 1: Tiếp tục truyền thông mạnh mẽ về các các hoạt động mà Passio đã

và đang phối hợp thực hiện, tổ chức nhằm nâng cao vị thế của Passio về sự tôn vinh,

nâng tầm cao cây cà phê trong nước, gắn kết doanh nghiệp trong nước xây dựng cộng

đồng cà phê Việt Nam mạnh, thu hút sự quan tâm của người Việt Nam nhằm tăng thu

55

nhập cho chính những người trồng cà phê bên cạnh lợi nhuận của doanh nghiệp cà

phê.

- Bước 2: Mở rộng, nâng tầm những hội thảo do Passio tổ chức nhằm tuyên

bố với cộng đồng, là nơi hội tụ, chắp cánh cho người trẻ thể hiện khát vọng Việt, khát

vọng doanh nhân, doanh nghiệp Việt Nam muốn vươn tầm khu vực.

- Bước 3: Chọn lọc các hoạt động văn hóa duy trì trong chuỗi dành cho toàn

thể nhân viên nhân các ngày lễ lớn của đất nước, ngày thành lập công ty nhằm gắn kết

tinh thần, sự đoàn kết. Chọn lọc các hoạt động văn hóa, lễ hội phù hợp với không gian

chuỗi.

- Bước 4: Xây dựng chương trình cụ thể: đối với các hoạt động, sự kiện nội bộ

cần xác lập cụ thể thời gian và trở thành hoạt động định kỳ và cố định, với lễ hội, sự

kiện của chuỗi cần xác lập nhiều chủ đề để hướng đến và được thông tin đến khách

hàng để thật sự những người tham dự sẽ góp vào thành công chung của các hoạt động

văn hóa.

- Bước 5: Mời các chuyên gia, học giả nỗi tiếng cố vấn, cùng tham gia các

chương trình và thành lập bộ phận chuyên tổ chức các hoạt động văn hóa của chuỗi.

Tạo hình ảnh đẹp trong truyền tải thông điệp về cà phê, cà phê Passio hướng

đến những giá trị VH cà phê tươi thuần Việt, môi trường, nơi hướng con người đến

những điều tích cực vì thế đồng phục của chuỗi cửa hàng cà phê Passio tạo cảm giác

hòa quyện trong không gian cà phê dành cho sáng tạo nhưng để hiệu quả cao thì cần

phát huy công tác giám sát thực hiện mặc đồng phục theo đúng quy định của hệ thống

quán cho từng vị trí, chỉ duy nhất đồng phục cho từng vị trí nhân viên chính thức để

tạo sự đồng bộ và không tạo cảm giác cho khách hàng cảm thấy có sự thay đổi, tò mò

khi nhận thấy có đồng phục khác đón tiếp.

Mỗi nhân viên dù ở vị trí nào đều phải thấm nhuần các giá trị văn hóa mà công ty

đang xây dựng, Mỗi nhân viên là chuyên gia truyền tải thông điệp cà phê cụ thể như

sau:

56

- Bước 1: Hoàn thiện các tiêu chuẩn về tác trang phục không chỉ áo, quần, tạp

dề... mà phải đầy đủ các tiêu chí về tác phong sử dụng trang phục, tóc, trang điểm,

giày…

- Bước 2: Xây dựng mô hình thực tập cho nhân viên mới của chuỗi nhằm đảm

bảo nhân viên đáp ứng các yêu cầu khi làm việc.

- Bước 3: Đánh giá điểm về tác phong trang phục trong giờ làm việc, có khen

thưởng và xử phạt.

Mỗi nhân viên là một chuyên gia về cà phê, đào tạo và huấn luyện cho nhân

viên trong hệ thống chuỗi cửa hàng cà phê Passio phù hợp với từng vị trí, thường

xuyên bồi dưỡng, nâng cao các chuẩn mực hành vi giao tiếp, ứng xử phù hợp và trong

xã hội ngày nay, giao tiếp, ứng xử được coi là chìa khóa thành công trong văn hóa

kinh doanh của nhiều doanh nghiệp trong nước và trên thế giới. Vì thế bên cạnh công

tác đào tạo và huấn luyện tùy theo vị trí công việc cần phải tổ chức tốt hơn nữa về

giao tiếp và ứng xử của nhân viên phục vụ bàn cụ thể: giữ vững những giá trị tốt đẹp

vốn có, tạo ra những giá trị mới làm hài lòng khách hàng về phong cách phục vụ

chuyên nghiệp, luôn tự nhắc nhở về các giá trị tuyên bố của công ty để thể hiện hình

ảnh tốt đẹp nhất của công ty trong mắt khách hàng và hãy luôn có nụ cười với những

ai đến với chuỗi cửa hàng cà phê Passio. Bên cạnh đó tiếp tục thực hiện tốt công tác

đánh giá năng lực, giám sát mức độ hoàn thành nhiệm vụ, có chế tài xử lý cụ thể,

nghiêm khắc khi nhân viên làm ảnh hưỡng không tốt đến khách hàng, đồng nghiệp.

Để mỗi nhân viên là một chuyên gia về cà phê cần phải:

- Bước 1: Cần trang bị kiến thức tổng quan và chuyên sâu về cà phê, nghiệp

vụ về pha chế, phục vụ, các kỹ năng giao tiếp, ứng xử… theo từng vị trí làm việc.

- Bước 2: Kiểm tra, đánh giá năng lực trước khi chính thức nhận vị trí công

việc.

- Bước 3: Định kỳ hàng tháng kiểm tra đánh giá mức độ thẩm thấu qua bài

kiểm tra trắc nghiệm hoặc bài kiểm tra về nhận biết các tình huống xử lý thông qua

cuộc họp tháng.

57

- Bước 4: Nâng cao chất lượng các cuộc họp giao ban, họp nhóm thông qua

các nội dung thảo luận nhóm, chia sẻ kinh nghiệm, xử lý những tình huống khó khi

khách hàng đặt ra, góp ý để hoàn thiện bản thân mỗi người.

- Bước 5: Xác lập tinh thần, chúng ta là “chuyên gia cà phê” và luôn “nở nụ

cười” để khách hàng luôn luôn cảm nhận được chia sẻ, luôn được đón tiếp như một

đối tác quan trọng cùng sáng tạo khi đến với chuỗi cửa hàng cà phê Passio.

Chú trọng phát triển toàn diện người lao động: cà phê Passio đảm bảo chế độ

đãi ngộ, lương, thưởng cạnh tranh theo năng lực làm việc, theo quy định của công ty,

đúng pháp luật và được tham gia các khoá huấn luyện chuyên môn, giao tiếp, quản lý

và thăng tiến trong công việc nhưng để đảm bảo phát triển bền vững mà trong đó

người lao động là thành phần rất quan trọng vì thế trong văn hóa kinh doanh chú trọng

xây dựng các tiêu chí, quy định hướng đến phát triển toàn diện, phát huy năng lực tối

đa của người lao động không chỉ là môi trường làm việc, chế độ, nâng cao trình độ mà

cả về đời sống gia đình, các hoạt động văn thể mỹ, tuyên dương gương điển hình, các

mô hình, giải pháp mới hiệu quả, sáng tạo.

Để phát triển toàn diện người lao động cần phải:

- Bước 1: Thông tin đầy đủ các chế độ, chính sách của công ty trên các cơ

quan truyền thông.

- Bước 2: Tạo điều kiện cho nhân viên được trang bị kiến thức, kỹ năng

nghiệp vụ để phát huy năng lực vị trí làm việc.

- Bước 3: Tạo điều kiện, hỗ trợ kinh phí cho nhân viên học tập, tập huấn trong

và ngoài nước nâng cao trình độ, nghiệp vụ.

- Bước 4: Hoàn thiện, có cơ chế ưu tiên thăng tiến trong các vị trí công việc

trong nội bộ công ty dành cho nhân viên xuất sắc.

- Bước 5: Xây dựng chiến lược đào tạo, quy hoạch lãnh đạo các cấp, công bố

chiến lược trong toàn công ty.

Nhận diện logo:

58

Nhận diện logo cụ thể:

- Bước 1: Thông tin rộng rãi đến cộng đồng các dấu hiệu, thông tin logo cà

phê Passio… qua các kênh thông tin đại chúng, kiến trúc các cửa hàng, đại lý,…

- Bước 2: Tận dụng vị trí chuỗi nằm tại các ngã tư, trung tâm nội thành, nơi

các công ty, các khu mua sắm để tuyền tải logo.

- Bước 3: Quảng bá logo chuỗi cửa hàng cà phê nhiều hơn thông qua các hoạt

động VH, lễ hội do chuỗi tổ chức.

4.3.2. Khẳng định các giá trị được tuyên bố

4.3.2.1. Khẳng định tầm nhìn

Tầm nhìn của cà phê Passio là “Hệ thống cà phê tiên phong trong hình thức cà phê

mang đi” cụ thể là tiếp tục xây dựng thương hiệu, vươn ra khu vực và đưa Passio trở

thành nơi hội tụ của giới trẻ. Để hiện thực hóa tầm nhìn, điều tiên quyết là xây dựng

đội ngũ lãnh đạo, nhân viên của cà phê Passio vững mạnh và hoàn thiện. Đối với

chuỗi cửa hàng cà phê Passio trong thời gian tới hướng đến xây dựng một ngôi nhà

chung với môi trường làm việc chuyên nghiệp, năng động, trách nhiệm, cơ hội thăng

tiến trong nghề nghiệp với tinh thần dân chủ cho tất cả nhân viên, mỗi nhân viên là

một lãnh đạo phát huy tối đa sự sáng tạo trong quá trình hướng đến trở thành nhà lãnh

đạo cà phê thế giới. Có thể nói sản phẩm là yếu tố khẳng định chất lượng, yếu tố bền

vững. Sản phẩm đa dạng, phong phú đáp ứng nhu cầu thưởng thức, sở thích, tốt cho

sức khỏe và nhiều đối tượng, lứa tuổi sẽ là điều kiện tiên quyết xây dựng thương hiệu

cà phê Passio phát triển mạnh, bền vững.

Khẳng định tầm nhìn cụ thể:

- Bước 1: Xây dựng chiến lược văn hóa kinh doanh gắn với tầm nhìn “Trở

thành nhà tiên phong cà phê tươi mang đi”.

- Bước 2: Tiếp tục khẳng định tầm nhìn trong và ngoài nước thể hiện khát

vọng mạnh mẽ cụ thể bằng nhiều phương thức khác nhau: Các hoạt động văn hóa, sản

phẩm chất lượng, đa dạng, phong cách chuyên nghiệp, không gian kiến trúc dành

riêng cho cà phê…

59

- Bước 3: Đảm bảo toàn thể nhân viên đều được thẩm thấu và trở thành kim

chỉ nam cho toàn thể nhân viên.

- Bước 4: Tất cả các hoạt động đều khẳng định tầm nhìn.

- Bước 5: Mỗi nhân viên là một phần góp vào thực hiện thành công tầm nhìn.

4.3.2.2. Truyền tải sứ mệnh các giá trị cốt lõi, giá trị niềm tin của

hành đông cho cán bô quản lý và nhân viên

Sứ mệnh của cà phê Passio là “Thương hiệu cà phê tươi sạch do 100% người Việt

tạo nên, là cơ hội cho chuỗi cửa hàng cà phê Passio đi tiên phong trong việc truyền

tải sứ mệnh của cà phê Passio do thuận lợi trong việc thu hút người đam mê cà phê,

yêu cà phê đến với không gian sáng tạo thuần Việt chỉ dành cho thưởng thức cà phê,

được tiếp cận chương trình đào tạo mới, chương trình văn hóa mới từ công ty Passio

để hoàn thiện và chuyên nghiệp hơn cho chuỗi cửa hàng cà phê Passio. Song song với

những thuận lợi từ công ty Passio, chuỗi cửa hàng cà phê Passio phải luôn quan tâm,

đầu tư cho công tác bồi dưỡng, đào tạo đội ngũ quản lý chuyên nghiệp, hiện đại về

tinh thần, năng lực quản lý, chung chí hướng và truyền tải được thông điệp văn hóa cà

phê Việt đến khách hàng. Bên cạnh đó, cần đưa cán bộ đi đào tạo tại các nước có văn

hóa cà phê lâu đời, thị trường cà phê lớn và doanh nghiệp cà phê có chuỗi cửa hàng cà

phê nổi tiếng để học tập, nâng cao trình độ quản lý, nắm bắt xu thế phát triển, nhu cầu

thưởng thức của khách hàng để xây dựng tốt hơn chuỗi cửa hàng cà phê Passio và giữ

vững, phát triển chuỗi cửa hàng cà phê Passio với vị thế là cà phê tiên phong trong

phong cách cà phê mang đi.

Các giá trị cốt lõi và giá trị niềm tin luôn luôn được truyền tải cho cán bộ quản lý,

nhân viên thấm nhuần trong tâm trí, tư tưởng và trở thành phương châm hành động cụ

thể.

Truyền tải Sứ mệnh và các giá trị cốt lõi, giá trị niềm tin trở thành kim chỉ nam

trong hành động cho cán bộ quản lý, nhân viên cụ thể:

- Bước 1: Luôn thể hiện tính tiên phong trong thực hiện sứ mệnh vì cà phê,

thịnh vượng cùng cà phê với các giá trị đặc trưng riêng của Passio.

60

- Bước 2: Kết nối, gắn kết cộng đồng, vùng miền để phát huy thế mạnh của cà

phê.

- Bước 3: Truyền tải thông điệp sứ mệnh, các giá trị đến xã hội. Sứ mệnh và

các giá trị phải là động lực để toàn thể nhân viên cống hiến.

4.3.2.3. Nâng cao triết lý kinh doanh và từng bước chủ đông thưc

hiện mục tiêu chiến lược hiệu quả bền vững

Triết lý kinh doanh của cà phê Passio là “Gắn liền với thời đại” dựa trên 2 giá trị:

cà phê là năng lượng của sáng tạo - nền tảng của kinh tế trí thức, cà phê cổ vũ và đóng

góp cho sự hài hòa và phát triển bền vững của thế giới vì thế chuỗi cửa hàng cà phê

Passio cần quan tâm nhất là đào tạo nhân viên có tri thức, năng động, sáng tạo và

chuyên nghiệp. Ban lãnh đạo chuỗi cửa hàng cà phê Passio cần tiếp tục phát huy

những giá trị văn hóa của công ty, văn hóa kinh doanh của công ty sẽ là công cụ, là

phương pháp quản lý hiệu quả và hài hòa trong quá trình xây dựng doanh nghiệp phát

triển bền vững. Một điều rất quan trọng đó là sự nêu gương của lãnh đạo, người lãnh

đạo biết động viên, gương mẫu, hình mẫu cho nhân viên noi theo và tiên phong,

gương mẫu trong thực hiện chính sách.

Chủ động vận dụng văn hóa truyền thống, phát huy tiềm năng sáng tạo của dân tộc

cùng với sự nỗ lực không ngừng học hỏi, sáng tạo trong tiếp thu các nền văn hóa của

thế giới về cà phê và có những đột phá trong xây dựng văn hóa kinh doanh của chuỗi

cửa hàng cà phê Passio là yếu tố quan trọng trong thực hiện thành công mục tiêu:

Thống trị nội địa, chinh phục thế giới và là thiên đường cà phê toàn cầu tại Việt Nam

của công ty Passio.

Nâng tầm triết lý kinh doanh và từng bước chủ động thực hiện mục tiêu chiến lược

hiệu quả bền vững cụ thể:

- Bước 1: Triết lý kinh doanh và mục tiêu chiến lược luôn được thể hiện, gắn

kết trong đời sống vật chất và tinh thần của toàn công ty.

61

- Bước 2: Khát vọng sáng tạo, mục tiêu trở thành lãnh đạo cà phê được xã hội

thừa nhận, được khách hàng, doanh nghiệp trong nước, nước ngoài, đối tác nhìn thấy

qua các hoạt động của công ty.

- Bước 3: Đến với cộng đồng, kêu gọi sự cảm nhận và chia sẻ.

- Bước 4: Tạo thu nhập, tạo khát vọng cho những người được thụ hưởng, tạo

sự thấu hiểu của khách hàng thông qua cùng chia sẻ lợi nhuận, tinh thần cà phê Việt.

- Bước 5: Tiếp tục cam kết “Sáng tạo có trách nhiệm”

4.4. Đánh giá những góp ý và hạn chế của luân văn

Cà phê Passio đã có bước phát triển như vậy do ngay từ ngày đầu thành lập đã xác

định được mục tiêu, định hướng phát triển với phong cách mới lạ, mạnh mẽ trong đó

khởi đầu là cửa hàng cà phê Passio và cho đến hiện tại chuỗi cửa hàng cà phê Passio

vẫn tiếp tục là nhân tố quan trọng góp phần quan trọng duy trì phong cách kinh doanh

và mạnh mẽ duy trì tại thị trường vào các nước ASEAN. Luận văn “Văn hoá kinh

doanh chuỗi cửa hàng cà phê Passio tại Thành phố Hồ Chí Minh” được hoàn thành

và có những đóng góp, hạn chế như sau:

Về những đóng góp của đề tài, tác giả đã hệ thống lại cơ sở lý thuyết và nội dung

có liên quan về văn hóa kinh doanh, các cấu trúc của văn hóa kinh doanh và cấp độ

của văn hóa kinh doanh và phân tích đánh giá thực trạng văn hóa kinh doanh chuỗi

cửa hàng cà phê Passio trên cơ sở lý luận đã trình bày. Trên cơ sở nghiên cứu chuỗi cửa

hàng cà phê Passio tác giả cũng đề xuất các giải pháp để phát triển văn hóa kinh doanh

chuỗi cửa hàng cà phê Passio tại thành phố Hồ Chí Minh đáp ứng yêu cầu hội nhập

quốc tế và làm tài liệu tham khảo cho các loại hình kinh doanh khác nói chung trong

đó tiếp tục xác định: Nét đặc trưng văn hóa kinh doanh chuỗi cửa hàng cà phê Passio là

không gian khơi nguồn sáng tạo, các yếu tố như địa điểm, không gian của quán, sở thích

của khách hàng, hoạt động VH, hoạt động văn hóa…. ảnh hưởng lớn đến văn hóa kinh

doanh chuỗi cửa hàng cà phê Passio và đa dạng các loại dịch vụ sản phẩm để phục vụ

khách hàng, đẩy mạnh xây dựng và phát triển thương hiệu, đội ngũ quản lý, nhân viên sẽ

phát triển mạnh văn hóa kinh doanh chuỗi cửa hàng cà phê Passio.

62

Về hạn chế, Luận văn “Văn hoá kinh doanh chuỗi cửa hàng cà phê Passio tại

Thành phố Hồ Chí Minh” là đề tài mới về văn hóa kinh doanh chuỗi cửa hàng cà phê

nên tác giả chỉ nghiên cứu văn hóa kinh doanh cấp độ 1 - những giá trị văn hóa hữu

hình và cấp độ 2 - những giá trị được tuyên bố. Bên cạnh đó, khái niệm văn hóa kinh

doanh là một khái niệm mới trong hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp Việt

Nam, đặc biệt trong lĩnh vực cà phê nên tài liệu tham khảo hạn chế, cách đánh giá của

luận văn còn mang tính khái quát, chưa toàn diện.

Luận văn thực hiện theo phương pháp nghiên cứu định tính, đòi hỏi cả đối tượng

trả lời các vấn đề và người điều tra cần có kinh nghiệm trong vấn đề liên quan đến

lĩnh vực nghiên cứu. Tuy nhiên, do thời gian nghiên cứu có hạn nên chưa hiểu hết bản

chất, quy luật xây dựng, vận hành văn hóa kinh doanh của chuỗi cửa hàng cà phê

Passio nên chỉ khái quát bước đầu của 2 cấp độ văn hóa của lãnh đạo, nhân viên chuỗi

cửa hàng cà phê Passio, khách hàng chuỗi cửa hàng cà phê Passio được khảo sát mà

chưa xác định đặc thù riêng của chuỗi cửa hàng cà phê Passio.

Tóm tắt chương 4

Chương 4 luận văn, tác giả đã đưa ra:

- Các kết quả nghiên cứu, từ đó rút ra những kết luận để đề xuất các giải pháp

cho văn hóa kinh doanh chuỗi cửa hàng cà phê Passio tại thành phố Hồ Chí Minh:

Xây dựng và củng cố các giá trị hữu hình của chuỗi cửa hàng cà phê Passio, khẳng

định các giá trị được tuyên bố.

- Đánh giá những góp ý và hạn chế của luận văn.

63

CHƯƠNG 5

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ

5.1. Các kiến nghị

Nhà nước cần quan tâm hoàn thiện hành lang pháp lý, thể chế kinh tế thị trường,

môi trường kinh doanh tốt nhất cho doanh nghiệp phát triển và xây dựng văn hóa kinh

doanh của doanh nghiệp. Loại bỏ những rào cản phân biệt đối xử giữa các thành phần

kinh tế, giữa doanh nghiệp nhà nước và doanh nghiệp tư nhân.

Tạo điều kiện và hỗ trợ cho Hiệp hội cà phê – Ca cao Việt Nam tập hợp, liên kết

các doanh nghiệp cà phê trong nước nhằm nâng cao nhận thức, tập trung sức mạnh tập

thể trong xây dựng văn hóa kinh doanh của cộng đồng doanh nghiệp cà phê. Phát

động phong trào xây dựng văn hóa kinh doanh, tuyên truyền về vai trò, tính thiết yếu

và cấp bách trong xây dựng văn hóa kinh doanh trong nền kinh tế hiện nay thông qua

các kênh thông tin đại chúng đến các doanh nghiệp cà phê. Bên cạnh đó, cần tuyên

dương, tôn vinh các doanh nghiệp tiên phong và thành công trong xây dựng văn hóa

kinh doanh, tôn vinh các giá trị văn hóa kinh doanh tích cực, thuần Việt.

Nhà nước phải cung cấp thông tin, hỗ trợ vốn, tư vấn và đào tạo cho doanh nghiệp

kiến thức, kỹ năng cho lãnh đạo doanh nghiệp trong xây dựng văn hóa kinh doanh của

doanh nghiệp. Tổ chức các hội thảo khoa học, kênh thông tin truyền đạt kinh nghiệm

của các doanh nghiệp xây dựng thành công văn hóa kinh doanh.

5.2. Kết luân

Văn hóa luôn là môi trường tinh thần gắn liền với sự vận động của xã hội. Trong

kinh doanh, văn hóa kinh doanh càng ngày xã hội càng nhận thức được vai trò quan

trọng của nó trong đời sống. Chính vì thế mà trong xã hội đang xuất hiện phong trào

xây dựng văn hóa doanh nhân, văn hóa kinh doanh, với mục đích là dùng yếu tố văn

hóa để gia tăng giá trị thẩm mỹ và đạo đức cho cộng đồng kinh doanh.

Việt Nam là một quốc gia đang phát triển nên nền kinh tế vẫn còn nhiều rào cản so

với các nước có nền kinh tế phát triển. Ngày nay càng có thể khẳng định, văn hóa kinh

64

doanh là nền tảng tinh thần có tác dụng điều chỉnh hành vi kinh doanh trong đời sống

xã hội và chính văn hóa kinh doanh tiên tiến sẽ thúc đẩy kinh tế phát triển.

văn hóa kinh doanh chính là bộ phận quan trọng của doanh nghiệp, nó ảnh hưởng

và thậm chí ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất, chiến lược kinh doanh, đối nội và đối

ngoại của doanh nghiệp, các giá trị văn hóa triển khai trong doanh nghiệp…. văn hóa

kinh doanh điểm xuất phát phải là yếu tố con người, là đội ngũ doanh nhân, là kết quả

hình thành, xây dựng trong nhiều năm và có thể trong nhiều thế hệ lãnh đạo cho nên

văn hóa kinh doanh cũng chịu ảnh hưởng, chi phối nhiều từ lãnh đạo, người sáng lập

doanh nghiệp. văn hóa kinh doanh được các doanh nghiệp sử dụng trong giao tiếp

giữa các doanh nghiệp, đó là những quy tắc ứng xử mà các bên tham gia ngầm hiểu và

cùng chấp nhận, là yếu tố để kinh doanh một cách thuận tiện và thành công.

Luận văn “Văn hoá kinh doanh chuỗi cửa hàng cà phê Passio tại Thành phố Hồ

Chí Minh” là một đề tài sâu và rộng, cần nhiều sự đầu tư nghiên cứu đánh giá của tập

thể lãnh đạo, nhân viên cà phê Passio trong thời gian tới. Trong giới hạn nghiên cứu

của tác giả chỉ dừng lại phỏng vấn, thảo luận một bộ phận lãnh đạo, nhân viên, khách

hàng Passio với số mẫu nghiên cứu như trên thì vẫn còn hạn chế, còn mang tính chất

cảm tính, chủ quan… Một số giải pháp nêu ra trong luận văn về cấp độ 1 – những giá

trị văn hóa hữu hình và cấp độ 2 – những giá trị được tuyên bố chỉ là một phần đóng

góp nhỏ, chưa nghiên cứu sâu và đây cũng là phần hạn chế của luận văn.

Tóm tắt Chương 5

Văn hóa kinh doanh chính là bộ phận quan trọng của doanh nghiệp, nó ảnh hưởng

và thậm chí ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất, chiến lược kinh doanh, đối nội và đối

ngoại của doanh nghiệp, các giá trị văn hóa triển khai trong doanh nghiệp…. trong

nền kinh tế hiện nay. Văn hóa kinh doanh chuỗi cửa hàng cà phê Passio của Công ty

Passio mói chung và công ty cổ phần Passio Franchishing là một hình thức xây dựng

văn hóa kinh doanh mà Passio đang thực hiện tương đối hiệu quả và phù hợp cho

doanh nghiệp kinh doanh về cà phê.

Các kiến nghị cho nhà nước và doanh nghiệp là những đề xuất cần thiết cho hơn

140 doanh nghiệp kinh doanh cà phê hiện nay, đó cũng là tạo điều kiện cho các doanh

65

nghiệp phát triển, xây dựng văn hóa kinh doanh để đảm bảo doanh nghiệp sẽ phát

triển ổn định, bền vững phù hợp với sự phát triển chung của nền kinh tế thế giới.

66

TAI LIỆU THAM KHẢO

I. Tài liệu tiếng Việt

1. Bùi Xuân Phong, “Đạo đức kinh doanh và văn hoá doanh nghiệp”, NXB Thông

tin và truyền thông

2. Dương Thị Liễu (2006) “Bài giảng văn hoá kinh doanh”, Trường Đại học Kinh tế

Quốc Dân.

3. Đỗ Minh Cương (2011), “Văn hoá kinh doanh và triết lý kinh doanh”, NXB Chính

trị Quốc gia.

4. Đỗ Thị Phi Hoài (2009), “Văn hoá doanh nghiệp”, NXB Tài Chính.

5. Đỗ Thành Đức (2016), “Văn hoá kinh doanh chuỗi cửa hàng cà phê Milano tại

TP. Hồ Chí Minh”.

6. Nguyễn Thị Kim Ngân (2016), “Nghiên cứu văn hoá kinh doanh chuỗi cửa hàng

cà phê Starbucks tại TP. Hồ Chí Minh”.

7. Phan Minh Vương (2014), “Văn hoá kinh doanh chuỗi cà phê sách tại TP. Hồ Chí

Minh”.

8. Phan Ngọc (2006), “Bản sắc văn hoá Việt Nam”, NXB Văn hoá.

9. Trần Hải Nguyên (2014), “Văn hoá kinh doanh chuỗi cà phê Trung Nguyên tại

TP. Hồ Chí Minh”.

10. Trương Phú Thiện, “Cà phê Việt thế kỷ XXI – Văn hoá & kỹ thuật – Bí quyết thành

công trong kinh doanh cà phê”.

II. Tài liệu tiếng Anh

1. Roserry William (1996), “The Rise of Yoppie coffees and the Reimagination of

Class in the United States”, American Anthropologist.

2. Schein E.H (2012), “Văn hoá doanh nghiệp và sự lãnh đạo”, Nguyễn Phúc Hoàng

dịch, NXB Thời Đại.

3. Trần Vỹ (2015), “Tôi là Jack Ma”, An Lạc Group dịch, NXB Huy Hoàng.

III. Tài liệu internet

1. http://passiocoffee.com/ [Ngày truy cập: 25 tháng 10 năm 2015]

2. http://www.doanhnhansaigon.vn/tro-chuyen/toi-dang-la-nguoi-dung-ngoai-

passio/1077646/ [Ngày truy cập: 11 tháng 3 năm 2016]

3. http://thanhnien.vn/kinh-doanh/passio-ra-mat-them-dong-ca-phe-sach-82362.html

[Ngày truy cập: 25 tháng 10 nằm 2015]

4. http://kinhdoanhnhahang.vn/kinh-doanh-cafe-cuoc-chien-cua-he-thong-chuoi-noi-

va-ngoai/ [Ngày truy cập: 11 tháng 3 năm 2016]

67

5. https://luatminhkhue.vn/kien-thuc-luat-doanh-nghiep/van-hoa-kinh-doanh-viet-

nam-.aspx [Ngày truy cập: 11 tháng 3 năm 2016]

PHU LUC

Phụ Lục 1: BẢNG KHẢO SÁT

VĂN HÓA KINH DOANH CHUỖI CỬA HÀNG CÀ PHÊ PASSIO

TAI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH DANH CHO LANH ĐAO VÀ NHÂN VIÊN

Kính thưa Ông/Bà.

Kính mong Ông/Bà dành ít thời gian đọc kỹ và trả lời các câu hỏi dưới đây (Điền

và đánh dấu vào ô lựa chọn). Những thông tin quý báu của Quý Ông/Bà sẽ được bảo

mật tuyệt đối để tổng hợp, phân tích, xử lý chung và chỉ dùng vào mục đích nghiên

cứu khoa học. Xin Ông/Bà vui lòng cho biết một số thông tin:

I. Phần thông tin đối tượng khảo sát:

1. Anh/Chị đang là:

□ Cán bộ quản lý, □ Nhân viên

2. Giới tính:

□ Nam, □ Nữ

3. Trình đô chuyên môn:

□ Sau đại học, □ Đại học, □ Cao đẳng – Trung cấp, □ THPT

4. Đô tuổi:

□ Dưới 20 tuổi, □ Từ 21 – 30 tuổi, □ Từ 30 - 40 tuổi, □ Trên 40 tuổi

5. Thời gian làm việc tại Passio:

□ Từ 3 tháng đến 2 năm, □ Từ 2 năm đến 4 năm, □ Trên 4 năm

II. Phần khảo sát đánh giá cấp đô 1 và 2 của cấp đô văn hóa:

TT Theo đánh giá của Anh/Chị các giá trị văn hóa

kinh doanh của Passio đạt yêu cầu hay chưa?

Đồng

ý

Bình

thường

Không

đồng ý

1 2 3

1. Kiến trúc hiện nay của quán đã hiện đại và phù hợp

với không gian uống Cà phê

2. Đồng phục của nhân viên đã thật sự phù hợp cho văn

hóa Cà phê

3. Các lễ nghi của công ty luôn được quan tâm và có

chất lượng. Các hoạt động truyền thống (Lễ 8/3, 2/9,

TT Theo đánh giá của Anh/Chị các giá trị văn hóa

kinh doanh của Passio đạt yêu cầu hay chưa?

Đồng

ý

Bình

thường

Không

đồng ý

1 2 3

Tết…) hiệu quả.

4. Chuẩn mực về hành vi giao tiếp, ứng xử

5. Chế độ, chính sách của công ty

6. Logo hiện nay phù hợp với hoạt động kinh doanh Cà

phê

7. Khẩu hiệu đã phù hợp với chuỗi cửa hàng Cà phê

Passio

8. Tầm nhìn của chuỗi cửa hàng Cà phê Passio phù hợp

với văn hóa kinh doanh Cà phê

9. Đánh giá về sứ mệnh và các giá trị cơ bản của Passio

10. Triết lý kinh doanh của Passio phù hợp và hiệu quả

11. Mục tiêu chiến lược kinh doanh của Passio

III. Phần khảo sát kênh thông tin để nhân viên có thể tiếp cân các giá trị văn hóa

kinh doanh của Passio

Anh/Chị vui lòng cho biết các cấp độ văn hóa kinh doanh mà Passio đang xây dựng từ

nguồn thông tin nào sau đây?

□ Trong quá trình đào tạo trở thành nhân viên Passio

□ Thông qua các cuộc họp của công ty

□ Thông qua truyền miệng trọng nhân viên

□ Tự tìm hiểu

□ Từ thông tin bên ngoài Passio

Trân trọng cảm ơn đã giúp đỡ và hợp tác của Anh/Chị

Phụ lục 2: PHIẾU KHẢO SÁT

VĂN HÓA KINH DOANH CHUỖI CỬA HÀNG CÀ PHÊ PASSIO

TAI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH DÀNH CHO KHÁCH HÀNG

Kính thưa Ông/Bà.

Kính mong Ông/Bà dành ít thời gian đọc kỹ và trả lời các câu hỏi dưới đây (Điền

và đánh dấu vào ô lựa chọn). Những thông tin quý báu của Quý Ông/Bà sẽ được bảo

mật tuyệt đối để tổng hợp, phân tích, xử lý chung và chỉ dùng vào mục đích nghiên

cứu khoa học. Xin Ông/Bà vui lòng cho biết một số thông tin:

I. Phần thông tin đối tượng khảo sát:

1. Anh/Chị đang là:

□ Cán bộ quản lý □ Nhân viên □ Làm nghề tự do

2. Giới tính:

□ Nam, □ Nữ

3. Trình đô chuyên môn:

□ Sau đại học, □ Đại học, □ Cao đẳng – Trung cấp, □ THPT

4. Tuổi đời:

□ Dưới 20 tuổi, □ Từ 21 – 30 tuổi, □ Từ 30 - 40 tuổi, □ Trên 40 tuổi

II. Phần khảo sát đánh giá cấp đô 1 và 2 của cấp đô văn hóa:

TT Theo đánh giá của Anh/Chị các giá trị văn hóa

kinh doanh của Passio đạt yêu cầu hay chưa?

Đồng ý Bình

thường

Không

đồng ý

1 2 3

1. Kiến trúc hiện nay của quán đã hiện đại và phù

hợp với không gian uống Cà phê

2. Đồng phục của nhân viên đã thật sự phù hợp cho

văn hóa Cà phê

3. Logo hiện nay phù hợp với hoạt động kinh doanh

Cà phê

TT Theo đánh giá của Anh/Chị các giá trị văn hóa

kinh doanh của Passio đạt yêu cầu hay chưa?

Đồng ý Bình

thường

Không

đồng ý

1 2 3

4. Khẩu hiệu đã phù hợp với chuỗi cửa hàng Cà phê

Passio

III. Phần khảo sát kênh thông tin có thể tiếp cân các giá trị văn hóa kinh doanh

của Passio

Anh/Chị vui lòng cho biết các cấp độ văn hóa kinh doanh mà Passio đang xây dựng từ

nguồn thông tin nào sau đây?

□ Thông qua truyền miệng của bạn cùng uống cà phê

□ Tự tìm hiểu

□ Từ thông tin trên phương tiện truyền thông

Trân trọng cảm ơn đã giúp đỡ và hợp tác của Anh/Chị

Phụ lục 3: BẢNG HỎI PHỎNG VẤN

VỀ VĂN HÓA KINH DOANH CHUỖI CỬA HÀNG CÀ PHÊ PASSIO DÀNH

CHO CHUYÊN GIA

Kính thưa Ông/Bà.

Kính mong Ông/Bà dành ít thời gian đọc kỹ và trả lời các câu hỏi dưới đây (Điền

và đánh dấu vào ô lựa chọn). Những thông tin quý báu của Quý Ông/Bà sẽ được bảo

mật tuyệt đối để tổng hợp, phân tích, xử lý chung và chỉ dùng vào mục đích nghiên

cứu khoa học. Xin Ông/Bà vui lòng cho biết một số thông tin:

1. Kiến trúc hiện nay của cửa hàng Cà phê Passio đã hiện đại và phù hợp với

không gian uống cà phê?

‒ Về không gian bên ngoài và bên trong có những yếu tố nào thu hút sự chú ý của

khách hàng.

‒ Bàn, ghế được trang bị có phải là tạo sự thoải cho khách hàng khi thưởng thức Cà

phê

‒ Menu được thiết kế bắt mắt để thể hiện phong cách rất riêng cho Cà phê Passio

‒ Các họa tiết hoa văn, ánh sáng, âm thanh có tạo cảm giác thoải mái cho khách

hàng cảm nhận uống Cà phê ở Passio.

2. Các cuôc họp diễn ra đung kế hoạch và nghiêm túc? (chỉ dành cho chuyên gia

của Passio)

‒ - Các cuộc họp được xác định định kỳ.

‒ - Có bao nhiêu cuộc họp được diễn ra trong tháng.

3. Đồng phục của nhân viên đã thât sư phù hợp cho văn hóa Cà phê?

‒ Đồng phục của nhân viên thể hiện sự hòa hợp với không gian kiến trúc quán

‒ Đồng phục thể hiện văn hóa Cà phê

‒ Đồng phục thể hiện văn hóa Passio

‒ Có sự khác biệt đồng phục giữa lãnh đạo và nhân viên

4. Các lễ nghi của công ty luôn được quan tâm và có chất lượng. Các hoạt đông

truyền thống (Lễ 8/3, 2/9, Tết…) hiệu quả? (chỉ dành cho chuyên gia của

Passio)

‒ Công ty thường xuyên tổ chức các hoạt động kỷ niệm: Lễ 8/3, 2/9…

‒ Công ty có những hoạt động riêng cho toàn thể nhân viên.

5. Các Chế đô chính sách về lương, thưởng, thăng tiến, đào tạo? (chỉ dành cho

chuyên gia của Passio)

‒ Công ty luôn quan tâm đến lương thưởng cho nhân viên đảm bảo đời sống và mức

độ cống hiến.

‒ Chính sách đào tạo cho nhân viên đã đáp ứng được công việc và phát huy năng lực

cá nhân.

‒ Quy trình đào tạo nhân viên mới được xây dựng hoàn chỉnh, có quy trình rõ ràng.

‒ Có chính sách cụ thể cho việc: Hiếu hỉ, bệnh, tai nạn…

6. Logo hiện nay phù hợp với hoạt đông kinh doanh Cà phê?

‒ Logo thể hiện văn hóa riêng của Cà phê Passio

‒ Logo là biểu tượng của chất lượng, sáng tạo, phong cách hay là khát vọng vương

xa

‒ Thành viên công ty được truyền tải ý nghĩa của logo

7. Khẩu hiệu đã phù hợp với Chuỗi Cà phê Passio?

‒ Khẩu hiệu là tinh thần của tập thể Passio

8. Tầm nhìn của chuỗi cà phê Passio phù hợp với văn hóa kinh doanh Cà phê?

‒ Tầm nhìn được xác lập cho các thành viên công ty như thế nào

‒ Chỉ dành riêng cho Cà phê hay thêm lĩnh vực khác

9. Đánh giá như thế nào về sứ mệnh và các giá trị cơ bản của Passio?

‒ Sứ mệnh và các giá trị cơ bản của Passio được nhân viên cảm thụ.

‒ Các nhân viên thực hiện tốt điều này

10. Triết lý kinh doanh của Passio phù hợp và hiệu quả trong kinh doanh

‒ Gắn liền với thài đại.

‒ Passio Coffee là sự lựa chọn thú vị của những tín đồ cà phê

11. Mục tiêu chiến lược kinh doanh của Passio?

‒ Tập thể Passio hiểu và thực hiện mục tiêu thông qua những hành động cụ thể nào?

‒ Nhân viên có thực sự tin sẽ thành công?

Xin cảm ơn các Anh/Chị đã trao đổi!