Vlersimi i qendrimeve dhe perceptimeve te

komunitetit mbi ekosistemin ujor ne Bazenin e Liqenit te Shkodres

Prof.asoc., Dr. Mirjam Dibra

dibramirjam@yahoo.com

By PresenterMedia.com

Shërbimet siguruese

Shërbimet rregullatore

Shërbime mbështetëse

Shërbimet kulturore

Shërbimet e ekosistemit janë përfitimet që natyra ofron për njerëzit.

•Kategorite e sherbimeve te ekosistemeve te ligatinave

•Pse ky studim

Ligatinat janë ndër ekosistemet më të rëndësishme në botë qe kontribojne ne mireqenien njerzore dhe ne objektivat e zhvillimit

Ata shpesh janë të nën-përfaqësuara, ose mungojnë në shumicën e vendimeve dhe politikave të zhvillimit social-ekonomik

Per zhvillim te qëndrueshëm, është e nevojshme pjesëmarrja e duhur të gjitha palëve të interesuara në procesin e planifikimit dhe vendim-marrje

Politikëbërësit dhe planifikuesit mund të mos jenë në dijeni të shumë përfitime të prekshme dhe të paprekshme qe ligatinat sjellin për njerëzit

Presionet e rritjes së popullsisë dhe zhvillimit ekonomik tani janë duke I shtyrë ligatinat për të punuar edhe më shumë

Pjesëmarrja efektive e komunitetit lokal në vendimmarrjen dhe të politikave të zhvillimit është shume e rëndësishme

• Te eksploroje dhe te vlerësoje qëndrimet dhe perceptimet e komunitetit lokal dhe autoriteteve përgjegjëse mbi shërbimet e ekosistemit të ujërave të ëmbla në pellgun e Liqenit të Shkodrës ne menyre qe te kontribojme ne zhvillimin e qasjes se mbajtjes së këtyre shërbimeve përmes menaxhimit të ekosistemit për zhvillimin e qëndrueshëm

•Qellimi I studimit

• Projektimi kerkimor I përdorur ishte eksplorues.

• Një metodë sasiore kërkimore

• Popullsia me interes - komuniteti lokal dhe

• autoritetet përgjegjës

• Mostra e anketimit 250 persona

• Niveli I pergjigjes 59%

• Metodat statistikore përshkruese

• Analizimii te dhenave nepermjet % dhe

• mesatares se pikeve te shkalles Likert 5 pikeshe

l

•Metoda e studimit

Pyetsor

Shperndarje on-line

Qualtrics

Observim ne terren

Diskutime ne forume te hapura me komunitetin

Anketim

Profili I te anketuarve

•Mbizoterojne femrat me 60%

•Grup-moshat kryesore 21-30 vjec me 55%,

41-50 vjec me 24%’ 31-40 vjec me 15%.

• 70% e mostres me nivel edukimi Master

•74% e mostres rezident permanent ne

qytetin e Shkodres dhe 5% jashte Shkodres

e Malesise se Madhe

Perceptimet e te anketuarve mbi sherbimet e ekosistemit ne bazenin e Liqenit te Shkodres

A callout,

this can be

edited or

deleted

Sherbime te ekosistemit te

tokave te lagura

Mesatare Interpretimi sipas shkalles

Likert 5 nivele

Sherbimet e sigurimit 3.32 N-Neutral (2.61 – 3.4)

Sherbimet rregulluese 3.37 N-Neutral (2.61 – 3.4)

Sherbimet mbeshtetese 3.86 S-Sigurte (3.41 - 4.2)

Sherbimet kulturore 3.92 S-Sigurte (3.41 - 4.2)

Sherbimet totale te ekosistemit 3.49 S-Sigurte (3.41 - 4.2)

Perceptimet e te anketuarve mbi sherbimete siguruese te ekosistemit ne bazenin e Liqenit te Shkodres

2.28

3.07

3.13

3.28

3.33

3.47

3.74

4.27

3.32

1 1.8 2.6 3.4 4.2 5

Lende drusore

Burime gjenetike

Gjueti

Kullotje te bagetive

Bime medicinale

Akuakulture

Oferte e ujit te pishem

Peshkim

Sherbimet siguruese totale

Sherbimets iguruese

Perceptimet e te anketuarve mbi sherbimet rregullatore te ekosistemit ne bazenin e Liqenit te Shkodres

2.72

2.82

3.23

3.33

3.37

3.43

3.48

3.59

3.89

3.37

1 1.8 2.6 3.4 4.2 5

Parandalim te specieve pushtuese

Parandalim te insekteve te demshme

Kontroll te erozionit

Pllenim te bimeve te dobishme

Moderim te impaktit te permbytjeve

Pastrim te ujit

Pastrim te tokes

Rregullim hidrologjik

Cilesia e ajrit

Sherbimet rregullatore totale

Sherbime rregullatore

•Perceptimet e te anketuarve mbi sherbimet mbeshtetese te ekosistemit ne bazenin e Liqenit te Shkodres

3.84

3.89

3.49

1 1.8 2.6 3.4 4.2 5

Mirembajtje te species dhe habitatit

Mirembajtje te zingjirit ushqimor

Sherbimet mbeshtetese totale

Sherbimet mbeshtetese

•Perceptimet e te anketuarve mbi sherbimet kulturore te ekosistemit ne bazenin e Liqenit te shkodres

3.63

3.87

3.97

4.22

3.92

1 1.8 2.6 3.4 4.2 5

Fetare/shpirterore

Trashigimi

kulturore

Rekreacion

Turizem/rekreacion

Total sherbime

kulturore

Sherbime kulturore

Perceptimet e te anketuarve mbi situaten e degradimit ne bazenin e Liqenit te Shkodres

Zonat ku shkalla e

degradimit eshte :

Mesatare Interpretimi i shkalles

Likert 5 nivele

Ne rajonin tuaj 1.78

Shume serioze (1-1.8)

Ne bazenin e Liqenit 1.56

Shume serioze (1-1.8)

Ne bazenin e lumit Buna 1.75

Shume serioze (1-1.8)

Ne nivel nderkufitar 1.95

Serioze (1.81-2.6)

Perceptimet e te anketuarve mbi faktoret nxites drejt degradimit te ekosistemit ne Bazenin e Liqenit te Shkodres

Faktore nxites te degradimit te

ekosistemit

Mesatare Interpretimi i shkalles Likert

5 nivele 1.Bujqësia intensive 3.40 N (2.61-3.4)

2.Ruajtja e zonave natyrore për përdorime të tjera

p.sh. tokë bujqësore, strehim, etj

3.56 D (3.41 - 4.2)

3.Bimët dhe kafshët jo-vendase të futura në rajon

nga vendet e tjera

3.68 D(3.41 - 4.2)

4.Ndryshimi i klimës 3.75 D (3.41 - 4.2)

5.Mbi –nxjerrja e ujit të tokës 3.81 D (3.41 - 4.2)

6.Modifikimi ose fragmentimi i basenit me

punime infrastrukturore. psh digat

4.03 D (3.41 - 4.2)

7.Shfrytëzim intensiv i pyjeve / prerje të pyllit 4.33 SD (4.21 - 5)

8.Mbi-peshkimi 4.58 SD (4.21 - 5)

9.Ndotja e ujit nga pesticidet 4.75 SD (4.21 - 5)

10.Ndotja e ujit nga mbeturinat e ngurta 4.79 SD (4.21 - 5)

11.Ndotja e ujit nga shkarkimet e ujërave të zeza 4.84 SD(4.21 - 5)

Bypass

Faleminderit

per

vemendjen