VIRUSET KOMPJUTERIK,LLOJET E TYRE DHE MBROJTJA NGA ATA

Virusi i kompjuterit

Virusi është një program i vogël i cili është në gjendje të shumëzohet e të shpërndahet nëpër funksionet e caktuara të kompjuterit dhe ta bëje atë që të mos funksionoj normalisht apo ta shkatërroj gjithë sistemin e eksplorimit.

Llojet e viruseve Malicious Software, Bacdoor, Logic Bomb,

Trojan Horses, Multiple-Threat Malware, Blended Attack, Worms, Morris Worm, Rootkits, Botnets, Spyware, Keyloggers, Adware etj.

Malicious Software

Quhet softveri i cili është qëllimisht i përfshirë ose i insertuar në sistem për qëllime të dëmshme.Virusi është ajo pjesë e softverit e cila infekton programet tjera duke i ndryshuar ato,me ndryshim në ketë rast nënkuptojme kopjen e atij virusi në mënyrë që të infektoj programe tjera.Kurse fjala malware vjen si kombinim i fjaleve malicious software.

Malicious Software

Backdoor

Backdoor, gjithashtu i njohur edhe si trapdoor,është një hyrje sekrete në një program që i mundëson atij që ka dijeni për bakdoorin që të ketë qasje pa kaluar nëpër procdedurat e zakonshme të sigurisë.

Backdoor

Logic Bomb

Eshtë një prej tipeve më të vjetra të programeve kërcënuese ,që i paraprin viruseve dhe worms. Logic bomb është një kod në një program legjitim i cili është i caktuar për të eksploduar posa të plotësohet ndonjë kusht.

Logic Bomb

Trojan Horses

Trojan horse është një program pjesërisht i përdorshëm,një komandë ose procedurë që ka të fshehur kod që performon funksione jo të deshiruara.Trojan Horse programet mund të përdoren për të kryer funksione në menyrë indirekte pasi që shfrytezuesi i pa autorizuar nuk ka mundur ti kryej në menyrë direkte,p.sh. të fitoj qasje në sistemin e një shfrytezuesi tjetër,krijon një trojan horse që kur të ekzekutohet ndryshon sistemin në atë menyrë që të lejoj qasje në atë sistem për secilin shfrytëzues tjetër.

Trojan Horse

Multiple-Threat Malware

Virusët dhe tjera malware mund te operojne ne shume menyra. Multipartite virus infekton në disa mënyra. Multipartite virus është i afte të infektojë fajlla të tipeve të ndryshme.

Multiple-Threat Malware

Blended attack

Përdor metoda të shumëfishta për infektim ,për të zmadhuar shpejtësinë e infektimit.Disa njerëz e karakterizojnë si paketim i cili ngërthen në vete tipe të ndryshme të malware. Shembull është nimda që gabimisht sot identifikohet si worm.

Worms

Worm është një tip i virusit ,pra një program që është i aftë të kopjoj veten dhe t'i insertoj këto kopje në programet tjera.Njëra prej mënyrave është përmes USB diskut.Për shembull nëse dikush inserton një disk në kompjuter dhe nëse disku është i infektuar atëhere virusi mund ta kopjoj veten dhe ta infektoj kompjuterin.

Worms

Morris Worm

Morris worm u emërua sipas krijuesit të tij ,Robert Morris ,i cili në atë kohë ishte student dhe krijoi këtë worm që mund të infektonte 6000 kompjuterë për disa ore,duke e shfrytëzuar internetin për t'u shpërndarë pa asistencën e askujt .

Morris Worm

Rootkits

Rootkit është një set i veglave të sistemit operativ(vegla që tregojnë listën e proceseve aktive,lejojnë shfrytëzuesit të ndryshojnë paswordet,etj.)që kanë për qëllim që veglat e vërteta të mund të zëvendësohen me këto vegla të rreme në mënyrë që të fshehin aktivitetin e sulmuesit.

Rootkits

Botnets

Koleksion i kompjuterëve që kryejnë funksione të caktuara, zakonisht me qëllim të keq.Kontrollohet nga një person ose një grup personash (Bootmaster).Posa që sulmuesi e kompremeton një makinë ai është në kërkim të makinave tjera për të komprementuar.

Spyware

Spyware është një software që monitoron aktivitetin e një sistemi dhe të shfrytëzuesve të tij pa dijen e tyre.P.sh spyware mund të mbledh informacion për web faqet që i viziton shfrytëzuesi ose transaksione elektronike që kryen shfrytezuesi.Spyware mund të raportoj këtë aktivitet tek persona te paautorizuar për qellime marketingu ose për qellime tjera financiare.

Spyware

Keyloggers

Keylogger është një tip spyware që monitoron tastierën dhe mausin e shfrytezuesit dhe raporton këto aktivitete tek sulmuesi.Përdoren më së shpeshti për të vjedhur fjalkalime,pasworde,numra të kredit kartave,numra të xhiro llogarive bankare,PIN etj.

Antivirus

Zgjedhja më e duhur në mbrojtje nga virusët qëndron në parandalimin e tyre.

Mos lejoni virusin të hyjë në sistemin tuaj ose bllokoni mundësinë që virusi të modifikoj ose fshij fajllat e ekzekutueshem. Ky qellim në fakt është i paarritshëm,edhe pse parandalimi mund të zvogloj numrin e sulmeve me virusë.

Antivirus

Mënyra më e mirë për mbrojtje është: Detektimi Posa të ndodh infektimi lokalizoni virusin. Identifikimi Posa të lokalizohet virusi ,identifikoni virusin

specifik që është lajmëruar dhe ka infektuar. Largimi Posa të identifikohet virusi specifik, largoni

të gjitha gjurmet e virusit nga programi i infektuar.