virus gay benh

104
1 TS. TS. Nguyeãn Nguyeãn Tro Tro ï ï ng ng Hie Hie ä ä p p

Upload: thang-le-quang

Post on 12-Apr-2017

288 views

Category:

Education


3 download

TRANSCRIPT

1

TS. TS. NguyeãnNguyeãn TroTro ïï ngng HieHie ää pp

2

Lòch söû

1872 Ivanovski tìm ra vi sinh vaät gaây beänh “Ñoámthuoác laù”

1875 Beijerinck coù keátquûa töông töï =>” Virus qua loïc”

1898 F. Loeffler tìm ravirus gaây lôû moàm vaø long moùng ôû traâu boø

3

Virus laø nhoùm vi sinh vaät gaây beänhnhoû nhaát, kích thöôùcthay ñoåi töø 15-300 nm, gaàn baèngChlamydia, Mycoplasma

Virus beänh baïi lieätchæ baèng kích thöôùcribosome

4

Ñaëc tröng chính cuûa Virus

�Khoâng phaûi laø teá baøo, chæ chöùa RNA hoaëc DNA (sôïi ñônhoaëc sôïi ñoâi)�Kyù sinh noäi baøo baét buoäc�Tuøy thuoäc hoøan toøan vaøo boä maùy toång hôïp Protein vaønaêng löôïng cuûa TB kyù chuû

5

Caáu truùc:

�Acid nucleic (RNA hoaëc DNA)+ capsid (aùo protein)= nucleocapsid

�Moät soá nucleocapsid ñöôïc boïc trong maøng bao(enveloppe, caáu taïo bôûi lipid hay lipoprotein)

�Moät soá virus coù gai (spike): chuùa caùc enzym giuùp virus taán coâng TB chuû (VR cuùm, Sôûi)

�Tieåu phaàn virus hoøan chænh goïi laø virion

6

�Maøng bao caáu truùc bôûi 2 lôùp lipid (coù ñaëc tính gioángmaøng TB chuû theå) vaøprotein mang ñaëc tính cuûavirus

�Moät soá virus nhö cuùm, sôûi…maøng bao coøn coù gai chöùa caùcenzym trôï giuùp virus taán coâng, coù theå laøm cho khoâng thaáy roõdaïng cuûa capsid.

�Capsid cuûa herpes ñöôøng sinhduïc coù 162 capsomere, cuûaadenovirus coù 252 capsomere. Beànvôùi nhieät, pH vaø caùc thay ñoåi cuûamoâi tröôøng.

�ÔÛ moät soá virus, protein capsid bieäthoùa thaønh caùc enzym trôï giuùp vieäcxaâm nhaäp vaøo teá baøo kyù chuû. Kíchthích taïo ñaùp öùng mieãn dòch trongthôøi gian maéc beänh.

Virus khoâng maøng baøo Virus coù maøng baøo

7

HÌNH DAÏNG

Virus ñoám thuoác laù

Virus daïi Virus herpes simplex

Virus baïi lieät Coronavirus

Virus ñaäu muøa

Virus ñaäu cuùm

Thöïc khuaån theå (bacteriophage)

(a)

(b)

(c)

Hình xoaén (helix, helical virus)

Hình khoái 20 maët(icosahedron, icosahedral virus)

Phoái hôïp caû 2 daïng naøy(complex virus)

8

9

PHAÂN LOÏAI

�Theo hình daïng vaø kích thöôùc

�Theo khaû naêng gaây beänh

�Theo ñaëc tính genome

�Chöùùa DNA hay RNA

�Sôïi ñôn (ss) hay ñoâi (ds)

�Coù capsid hay khoâng

�Chu kyø sao cheùp (coù hoaëc khoâng coù RNA trung gian cho DNA virus

10

Virus

ADN Virus

ARN ↔↔↔↔ ADN Virus

ARN

Boä gen

trong virion ss ADN ds ADN ss ARN ds ARN ss ARN

(Retrovirus) ds ADN

(Hepadnavirus)

Phaân loïai theo ñaëc tính genome cuûa virus

Nhoùm 1: DNA sôïikeùp (dsDNA)

Nhoùm 2: DNA sôïiñôn (ssDNA)

Nhoùm 3: chöùùaRNA sôïi ñôn(ssRNA)

Nhoùm 4: chöùùaRNA sôïi keùp(dsRNA)

Nhoùm 5: retrovirus chöùa RNA sôïi ñônnhöng sao cheùp qua DNA trung gian

Nhoùm 6: HBV chöùùaDNA trong virionnhöng coù RNA trongkhi sao cheùp

11

Phaân loïai theo khaû naêng gaây beänh cuûa virus

� Nhoùm gaây beänh treân da, nieâm maïc

Poxvirus, paramyxovirus, herpesvirus

� Nhoùm gaây beänh ñöôøng hoâ haáp

Influenza virus, adenovirus

� Nhoùm gaây beänh ôû noäi quan, maùu

Dengue fever, HIV (AIDS), enterovirus (HAV), HBV

� Nhoùm gaây beänh ôû TKTW

Enterovirus, lyssavirus (beänh daïi)

12

Vieâm ñöôøng hoâ haápMastadenovirus

0ADNAdenoviridae

SARSCoronavirus+ARNCoronaviridae

Caûm laïnh (cold)Rhinovirus0ARNPicornaviridae

Cuùm (influenza)InfluenzavirusA, B

+ARNOrthomyxoviridae

Ñöôønghoâ haáp

Sôûi (measle, rougebole)Quai bò (mumps)

MorbillivirusRubulavirus

+ARNParamyxoviridae

Ñaäu muøa (variola)Orthopoxvirus+ADNPoxviridae

Beänh HerpesAlphaherpesvirinae

Traùi raï (varicella)Varicellovirus+ADNHerpesviridae

Da, nieâmmaïc

Beänh nhieãmquan troïngChiBa

oAcid

nucleicHoïNhoùmlieân quan

13

Beänh bai lieät(polio)Enterovirus0ARNPicornaviridae

Vieâm naõo (arboviralencephalitis)

+ARNBunyaviridae

Beänh daïi(rabies, rage)Lyssavirus+ARNRhaboviridaeHeäTKTW

AIDSLentivirinae+ARNRetroviridae

Vieâm ruoät(viralgastroenterotitis)

Coronavirus+ARNCoronaviridae

Vieâm gan sieâu vi (HCV)

Virus vieâmgan C

Soát Dengue, soát vaøngda

Flavivirus+ARNFlaviviridae

Vieâm gan sieâu vi A (HAV)

HepatovirusSinh duïc, Maùu

Coxsackie, ECHO …Enterovirus+ARNPicornaviridaeNoäi quan,

14

Sao cheùp virus goàm 3 giai ñoïan chính

-Nhieãm khôûi ñaàu1.Ñính (Gaén)

2.Xaâm nhaäp

3.Boû capsid

-Sao cheùp vaø bieåu hieän genome4.Sao cheùp boä gen

5.Bieåu hieän gen (=toång hôïp protein virus)

-Phoùng thích virion tröôûng thaønh töø teá baøo kyù chuûnhieãm

6.Hôïp nhaát (laép raùp) laïi thaønh tieåu phaàn virus

7.Tröôûng thaønh

8.Phoùng thích (Naûy choài)

15

Dòch maõ

Virrus coù voû boïc chöùa ADN

Maøng bao cuûa virus baùm vaøo vaø hôïp nhaát vôùi maøng teá baøo chuû

Xaâm nhaäp

Maát voû boïc

Protein cuûa virus coù theå cheøn vaøo maøng teá baøo chuû vaø maøng nhaân

Capsomer vaøo nhaân vaø bao laáy acid nucleic

Nhaân Phieân maõ

Sao cheùp

Laép raùp

Virus chui ra khoûi voû nhaân hay maøng teá baøo

Söï nhaân leân ôû DNA virus coù maøng bao

Hôïp nhaát: taát caû caùcthaønh phaàn taäp hôïp vôùinhau ñeå taïo virion tröôûngthaønh ôû vò trí ñaëc bieättrong TB

Phoùng thích:

�Virus ly giaûi (haàu heátvirus khoâng maøng bao) �TB nhieãm vôõ bung vaøgiaûi phoùng virus.

�Vôùi virus coù maøng bao thìvirus naûy maàm qua maøngTB kyù chuû vaø ra khoûi TB hoaëc vaøo boùng noäi baøotröôùc khi phoùng thích.

Sao cheùp vaø bieåu hieängenome virus:

Vôùi dsDNA virus thì xaûyra trong nhaân hay trongTB chaát

Vôùi ssDNA virus thì xaûyra trong nhaân, taïo sôïikeùp ADN trung giantröôùc khi taïo mARN (Vdparvovirus).

16

Ñính (Gaén)

�Protein ñính virus gaén vaøo thuï theå ñaëc hieäu cuûa TB

�Thuï theå virus treân beà maët TB laø Protein, glycoprotein hoaëc goác carbonhydrat treân glycoprotein

�Laø quùa trình töï ñoäng: ñoäng hoïc gaén thuï theå ñöôïckieåm soùat bôûi ñaëc tính hoùa hoïc vaø nhieät ñoäng hoïc cuûacaùc phaân töû tham gia

�Pha ñính coù aûnh höôûng chính treân söï gaây beänh cuûavirus vaø xaùc ñònh thôøi gian nhieãm cuûa virus

17

Söï gaén cuûa thöïc khuaån theå (phage)

18

Xaâm nhaäp vaøo

�Xaûy ra trong thôøi gian ngaén thöôøng laø vaøi phutù

�Laø quaù trình phuï thuoäc naêng löôïng

�Caùc cô cheá:

�Thöïc baøo (endocytosis): cô cheá phoå bieán nhaát

�Hôïp nhaát (fusion): chæ coù ôû virus maøng bao

�Bôm (injection): ôû haàu heát bacteriophage

19

Vieäc taïo mRNA cuûa caùc loïai virus

Sôïi RNA coù theå ñöôïc duøngtröïc tieáp (coù nghóa +)

Toång hôïp sôïi (-), sau ñoù sôïi (+) ñöôïc phieân maõ ���� mRNA Toång hôïp sôïi (+), sau ñoù sôïi (+)

phieân maõ ���� mRNA

Sôïi DNA ñôn ban ñaàuphieân maõ ����mRNA

Phieân maõ sôïi (+)

Phieân maõ sôïi (-) ���� mRNA

-

Phieân maõ ngöôïc sôïi RNA (+) ����DNA ñôn���� ds DNA ñoâi trung gian

Sôïi RNA (+) ñöôïc söû duïnglaøm mRNA

20

RNA virus

DNA ñoâi

DNA ñôn

Cheøn vaøo taïo provirus

21

Taùc ñoäng cuûa Virus nhieãm treân TB kyù chuû

22

CHAÅN ÑOÙAN

�Khoù khaên do : virus caàn TB kyù chuû ñeå sinh saûn

�Caùc böôùc caàn thöïc hieän

�Phaân laäp virus

�Gaây nhieãm treân TB nuoâi caáy

�Tinh khieát hoùa

�Thöïc khuaån theå (phage): ñöôïc xem nhö moät moâ hìnhñeå nghieân cöùu caùc giai ñoïan phaùt trieån cuûa virus

23

Phöông phaùp tröïc tieáp

�Caáy phoâi: Caáy virus

vaøo tröùng coù phoâi

�Caáy teá baøo: TB ñöôïc taùch khoûi moâ vôùi caùc enzym, nuoâitrong dung dòch dinh döôõng sau ñoù caáy virus vaøo�Thöôøng duøng laø TB thaän khæ, thaän thoû, phoâi ngöôøi�Hoaëc caùc TB ung thö: coå töû cung (TB Hela), ung thö moâlöôõi (KB) hoaëc TB bò ung thö hoùa trong quaù trình nuoâi caáynhö TB thaän chuoät con (BHK), TB thaän khæ (Vero)…�Kính hieån vi ñieän töû: xem xeùt tröïc tieáp maãu moâ hay/hoaëcmaãu moâ ñaõ ñöôïc phong phuù baèng nuoâi caáy.

24

Phöông phaùp giaùn tieáp

�Phaûn öùng coá ñònh boå theå (xem laïi phaàn xoaén khuaån Giangmai)

�Phaûn öùng öùc cheá ngöng tập hoàng caàu (xem laïi phaàn xoaénkhuaån Giang mai)

�Phaùt hieän acid nucleic cuûa virus baèng PCR hay Real-time PCR

25

PÖ öùc cheá ngöng taäp hoàng caàu (Hemaglutination-Inhibition, HAI test)

HC moät soásuùc vaät coùtheå ngöng keátvôùi virus töông öùng

HT beänh nhaân

Hoàng caàu bòngöng keát

Virus

Hoàng caàu khoâng bòngöng keát���� (+)

Neáu trong huyeátthanh beänh nhaân coùKT seõ keát hôïp virus

Sau ñoù cho Hoàngcaàu vaøo

26

Phaûn öùng ELISA tìm khaùng theå cuûa HIV

27

Coäng hôïp laø KhaùngKT gaén men

Gieáng ELISA gaén KN ñaëc hieäu

Cô chaát sinh maøu(TMB, OPD…)Huyeát thanh beänh

nhaân

KT gaén vaøo KN vaø bòtoùm baét treân gieáng

Coäng hôïp Khaùng KT gaén men – KT-KN

Xuaát hieän maøu, nhôøvaäy coù theá phaùt hieän

vaø ñònh löôïng ñöôïcKT döïa vaøo trò soá OD

ELISA phaùt hieän khaùng theåAntibody detection ELISA

28

Minh hoïa phaûn öùng ELISA tröïc tieáp vaø giaùn tieáp

D:\molecular diagnostic\animation\ELISA-direct-indirect.avi

29

Dòch maõ

Virrus coù voû boïc chöùa ADN

Maøng bao cuûa virus baùm vaøo vaø hôïp nhaát vôùi maøng teá baøo chuû

Xaâm nhaäp

Maát voû boïc

Protein cuûa virus coù theå cheøn vaøo maøng teá baøo chuû vaø maøng nhaân

Capsomer vaøo nhaân vaø bao laáy acid nucleic

Nhaân Phieân maõ

Sao cheùp

Laép raùp

Virus chui ra khoûi voû nhaân hay maøng teá baøo

Trò lieäu Virus: Khaùng sinh khoâng coù taùc duïng do virus kyùsinh noäi baøo baét buoäc, khoâng coù caáu truùc caàn thieát cho söïtaêng tröôûng chuyeån hoùa

Chaát öùc cheá virus baùmvaøo thuï theå treân beà maëtTB kyù chuû

Chaát öùc cheá toång hôïp acid nucleic (DNA hay RNA)

Chaát öùc cheá enzymprotease

X

X

X

30

TRÒ LIEÄU BEÄNH DO VIRUS

�ÖÙùc cheá virus baùm vaøo thuï theå treân beà maët TB kyù chuû: Víduï Amantadine baùm caïnh tranh nhöõng vò trí treân beà maëtTB kyù chuû caàn cho vieäc gaén virus (M2 ion chanelInhibitor)� Amantadine, Rimantadine: ngaên caûn virus cuùmkeát hôïp vôùi beà maët TB kyù chuû (1960)

�ÖÙc cheá toång hôïp acid nucleic (DNA hay RNA) thoâng qua öùc cheá CHOÏN LOÏC enzym DNA, RNA polymerase hay reverse transcriptase cuûa virus

�Caáu truùc töông töï nucleosid: (analogue structure) ñöôïcthu nhaän nhö moät baz nitô sai caáu truùc trong quaù trình keùodaøi chuoãi cuûa virus

�Khoâng coù caáu truùc gioáng nucleosid: öùc cheá baèng caùchgaén leân vò trí taùc ñoäng cuûa enzym (chuû yeáu treân enzymreverse transcriptase)

31

Acyclovir

Zidovudine (AZT)

32

Cô cheá taùc ñoäng thuoác khaùng virus analogue

�Acyclo-triphosphate ñöôïc thu nhaän nhö 2-deoxyguanosine triphosphate (dGTP) aùilöïc maïnh gaáp 100 laàn treân enzym DNA polymerase virus so vôùi TBN&ÑV�

chaám döùt taùc duïng keùo daøi chuoãi DNA virus

�Acyclovir khi xaâm nhaäp vaøo TB bò nhieãm virus seõ ñöôïc phosphorylation bieánthaønh acyclovir-monophosphate bôûi thymidin kinase cuûa virus, gaáp 3000 laànnhieàu hôn quaù trình bôûi thymidine kinase teá baøo ngöôøi&ñoäng vaät (TBN&ÑV).�Sau ñoù daïng monophosphate bieán thaønh daïng triphosphate coù hoïat tính, bôûienzym kinase cuûa TBN&ÑV.

33

�Analogue structure: Acyclovir, Zidovudin(AZT),Stavudine, Lamivudine, Zalcitudine (ddC: didesoxycytosine)

�Non-nucleosid reverse transcriptase inhibitor (NNRTI):

Delaviridine, Efavirenz, Nevirapine

�Protease inhibitor: thöôøng laø oligopeptide gaén leân vò trí taùcñoäng cuûa protease virus

Saquinavir (Invirase®), Indinavir (Crixivan®), Ritonavir(Norvir®, Kaletra®), Nelfinavir (Viracept®)

�Söû duïng huyeát thanh mieãn dòch chöùa caùc khaùng theåchuyeân bieät choáng virus (IgG, IgM…) ñeå phoøng ngöøa, tròlieäu…

Trò lieäu BEÄNH DO VIRUS

34

�Interferon

�Baûn chaát Protein

�Saûn xuaát vaø tieát ra bôûi caùcTB ñöôïc kích thích bôûi söïnhieãm virus

�Coù khaû naêng öùc cheá söïsao cheùp virus trong TB, kích thích hoïat ñoäng mieãndòch nhö taêng khaû naêngthöïc baøo cuûa ñaïi thöïc baøo

Trò lieäu

35

Vaccin:�Virus cheát döôùi taùc ñoäng cuûa caùc taùc nhaân Lyù, Hoùa…�Virus soáng giaûm ñoäc löïc do chuyeån qua MT nuoâi caáy nhieàulaàn

36

Virus gaây beänh ñaäu muøa: VARIOLA

�Ñaëc ñieåm:

�Thuoäc hoï Poxviridae (nguoàn laây nhieãm töø chim, ñoäng vaätcoù vuù vaø coân truøng)

�Lôùn, hình vieân gaïch hoaëc tröùng, DNA virus

�Truyeàn nhieãm: ngöôøi- ngöôøi do tieáp xuùc vôùi chaát baøi tieát töøveát thöông ôû da, ñöôøng hoâ haáp hay qua duïng cuï bò nhieãm

�Chaån ñoùan: Nuoâi ñöôïc trong phoâi tröùng gaø (gaây nhöõngnoát boïc treân maøng ñeäm) vaø nhieàu TB nuoâi caáy in-vitro khaùc� soi KHV/ kính hieån vi ñieän töû, thöû keát tuûa mieãn dòch

37

�Phoøng beänh:

Vaccin ñaõ coù töø laâu(Jenner, 1798) laø virus soáng gaây ñaäu boø, khoâng gaây beänh ôûngöôøi � Vaccin raátcoâng hieäu vaø söï chuûngngöøa toøan theá giôùi ñaõgiuùp tieâu dieät beänhñaäu muøa

38

Beänh Sôûi: measles virus�Ñaëc ñieåm: Hoï paramyxovirus, chi Morbillivirus, ssRNA (-) thaúng

�Chaån ñoùan:

�Döïa treân trieäu chöùng laâm saøng�Khaúng ñònh: phaân laäp virus töøhoïng hoaëc nöôùc tieåu trongkhoûang môùi bò nhieãm 5 ngaøy �

nuoâi caáy treân TB ña nhaân lôùn

�PP khaùng theå huøynh quang tröïc tieáp treân caën nöôùc tieåuhoaëc hoïng�PÖ öùc cheá ngöng taäp hoàng caàu

39

Sinh beänh hoïc cuûa nhieãm virus sôûi

40

Beänh quai bò: MUMPS VIRUS

�Ñaëc ñieåm: Hoïparamyxovirus, ssRNA (-)

�Virus gaây beänh qua ñöôøng hoâ haáp, nöôùc boït töøngöôøi beänh sang ngöôøilaønh, ñoâi khi thaønh dòch, thöôøng ôû nôi ñoâng ngöôøi(tröôøng hoïc, traïi lính…)

Chaån ñoùan: phaân laäp sôùm töø nöôùc boït, hoïng hoaëc caùc vòtrí nhieãm khaùc (dòch naõo tuûy, nöôùc tieåu), nuoâi caáy treân TB thaän khæ, phoâi tröùng gaø

41

Sinh beänh hoïc cuûa nhieãm virus quai bò

42

Beänh caûm (Cold)�Rhinovirus, adenovirus, parainfluenza, syncytial virus, coxackie virus. �Truyeàn nhieãm do tieáp xuùc tröïc tieáp (khoâng khí, nöôùc boït...) hay giaùn tieáp do vaät duïng. �Beänh nheï, töï heát nhöng phaûi ngöøa boäi nhieãm vi khuaån. Khoâng coù mieãn dòch ñaùng keå.

43

Beänh cuùm (Flu): INFLUENZA VIRUS

�Virus cuùm nhoùm A ñöôïc nghieân cöùu nhieàu nhaát vaø coùkhuynh höôùng thay ñoåi khaùng nguyeân ñaùng keå. Virus cuùmnhoùm B coù tính khaùng nguyeân oån ñònh hôn vaø buøng phaùt coùtính ñòa phöông. Nhoùm C gaây beänh raát ít.

�Virus cuùm A, B: coù Haemagglutinin vaø Neuraminidase

�Virus cuùm C chæ coù 7 maãu RNA, khoâng coù Neuraminidase. Hemagglutinin cuùm C gaén vaøo thuï theå TB khaùc vôùi type A, B

Ñaïi cöôngHoï Orthomyxoviridae, coù maøng bao, ssRNA. 3 nhoùm huyeát thanh chính A, B vaø C döïa vaøo KN ribonucleoprotein.Truyeàn nhieãm do tieáp xuùc tröïc tieáp(khoâng khí, nöôùc boït ...) hay giaùn tieápdo vaät duïng.

44

Caáu truùc virus cuùm A�Virus cuùm A, B: Hemagglutinin (glycoprotein ñaëc hieäu) ngöng taäp HC suùc vaät (chim, gaø, heo) phuø hôïp, giuùp virus gaén vaøo mucoprotein treân TB hoâ haáp (HH) ngöôøi

�Neuraminidase (glycoside hydrolase) ñöôïc boïc trong maëtngoøai cuûa maøng bao vaø laø“nhöõng gai” khaép beà maët virion

�Baát hoaït thuï theå mucoprotein töï do ñöôïc tieát trong ñöôøng HH, khoâng gaénvaøo hemagglutinin cuûa virus�giuùp virus gaén tröïc tieáp vaøo TBHH nhieàuhôn.�Dung hôïp maøng bao virus vôùi maøng TBHH cho virus ñi vaøo.�Hoã trôïï giaûi phoùng caùc tieåu phaàn virus môùi ra khoûi teá baøo nhieãm�taêngkhaû naêng nhieãm TB HH khaùc.

7

45

Sao cheùp virus cuùm A

46

Lòch söû beänh cuùm treân theá giôùi�Hippocrates (460-370 B.C.), thầy thuốc Hy Lạp cổ đại, ông tổnghề y, trong ghi chép của mìnhđôi khi nhắc đến các triệu chứngnhư cúm. Tuy vậy cho đến năm1580, chưa từng có dịch cúmnào được ghi nhận trên thế giới.

�Thế kỷ 18, thế giới chứngkiến ba đại dịch cúm và hai đạidịch khác. Mặc dù các bác sĩđã làm hết sức bên các bệnhnhân- như minh họa trong bứctranh này, tại một bệnh việnthời đó - họ không hiểu đượcbản chất của virus cúm. Một sốngười còn cho rằng bệnh lâyqua quan hệ tình dục

47

Lòch söû beänh cuùm treân theá giôùi

�Năm 1918 chứng kiến đại dịch cúmnghiêm trọng nhất lịch sử thế giới, thậm chícòn được cho là đại dịch kinh hoàng nhấttrong các loại bệnh dịch. Khoảng 50 triệungười chết, trong đó riêng ở Tây Ban Nha có8 triệu, vì thế dịch cúm này mang têncúm Tây Ban Nha. Trong ảnh, bệnhnhân cúm nằm la liệt trong một bệnh viện ởKansas, Mỹ

�Năm 1957 đánh dấu dịch cúm châu Á. Nhờcác tiến bộ khoa học, dịch bệnh nhanh chóngđược xác định, các biện pháp y tế cần thiếtđược triển khai, trong đó có việc sử dụng vắcxin. Tuy vậy số lượng người chết vì cúm vẫnở mức 2 triệu.

48

Phaân laäp�Cuùm A ñöôïc phaân laäp laàn ñaàu naêm 1933 baèng nuoâi caáytrong muõi choàn söông (choàn furoâ) gaây beänh hoâ haáp soát�Hieän nay virus thöôøng ñöôïc nuoâi trong tuùi maøng oái cuûaphoâi gaø, teá baøo thaän cuûa khæ.Chaån ñoùan�Döïa vaøo söï gaén hoàng caàu vôùi teá baøo nhieãm chöùahemagglutinin hoaëc öùc cheá ngöng taäp hoàng caàu bôûi virus ñaõ phoùng thích vaøo dòch ngoaïi baøo�Hieän nay ñaõ phaùt hieän cuùm A coù 15 loaïi Haemagglutinin(H1 → H15) vaø 9 loaïi Neuraminidase (N1 → N9) quan troïngnhaát laø type H5N1vaø H1N1�Chaån ñoùan khaúng ñònh cuùm A H1N1, phaân bieät caùc cuùmA khaùc laø Real-time RT-PCR

49

Phoøng beänh:

�Taåy ueá khu vöïc

�Vaccin virus cheát töø caùcchuûng lieân quan gaàn nhaát, chöùc virion nguyeân veïn hoaëcphaàn taùch tieåu ñôn vò cuûa KN hemagglutinin

Trò lieäu

�Khoâng ñaëc hieäu � chaêm soùc trieäu chöùng vaø phoøng ngöøabieán chöùng (ñaëc bieät boäi nhieãm vi khuaån)

�Amantadine hydrocloride: moät amin ñoái xöùng (M2 ion chanel inhibitor) coù hieäu quûa ñöôïc vaøi tuaàn, öùc cheá virus baùm, boû capsid hoaëc phieân maõ RNA ban ñaàu cuûa virus �uoáng khi nghi ngôø bò cuùm cao trong 4-5 ngaøy (khoâng taùcduïng treân cuùm A)

50

51

75 mg x1 lần/d>40 kg

60 mg x1 lần/d>23-40 kg

45 mg x1 lần/d>15-23 kg

30 mg x1 lần/d≤15 kg

Liều phòng ngừa(dùng 10 ngày)

Trọng lượngcơ thể (Kg)

Tamiflu (Oseltamivir): ÖÙccheá Neuraminidase baèngcaùch tranh chaáp phaûn öùngtaùch lieân keát sialic acid

Phoøng ngöøa: �Ngöôøi lôùn, treû em> 13 tuoåi: 75 mg/ngaøyx 10 ngaøy.

�Neân uoáng 2 ngaøy tröôùc khiñi vaøo vuøng dòch.

�Treû em< 1 tuoåi: chöanghieân cöùu.

�Treû em> 1 tuoåi vaø theo Kg (xem baûng)

Tác dụng phụ:– Buồn nôn, khó chịu,– Nổi mẫn đỏ, rối loạn gan, giảm tiểu cầu– Rối loạn nhân cách, co giật, ảo giác, sảng, dẫn đến tổnthương do tai nạn (rất ít)

52

Increasing occurrences of bird-to-human transmission (?)

53

54

Virus cúm A được tìm thấy ở nhiều động vật khác nhau, bao gồm cả vịt, gà, lợn, cá voi, ngựa, và hải cẩu và con người.

Chim hoang dã lànhững ký chủ tự nhiênchính của tất cả cácphân nhóm virus cúmA và được cho lànguồn gốc của virus cúm A cho các loàiđộng vật khác.

Hầu hết các virus cúm trên chimgây nhiễm trùng nhẹ hoặc khôngtriệu chứng

�Một số virus cúm gia cầm nhóm A (ví dụ, một số chủng của virus H5 và H7) có thể gây ra bệnh tật lan rộng và tử vong trong một số loài hoang dã đặc biệt làgia cầm như gà và gà tây.

55

Heo nhiễm bệnh có triệu chứng như ở người, ví dụ như ho, sốt và chảy nước mũi.

Nếu điều này xảy ra, các gene của các virus này có thể phối hợp với nhau để tạo nên một

loại virus mới.

Virus cúm người

Virus cúm gia cầm

Virus cúm heo

Heo có khả năng mắc bệnh do virus cúm gia cầm, cúm heo lẫncúm người, chúng có khả năngnhiễm virus cúm từ các loài khácnhau cùng một lúc (ví dụ như vịt và người).

56

Influenza H5N1 virus causes severe pneumonia in humans

05/02/2004 06/02/2004 10/02/2004

mortality exceeds 50 % (based on reported cases)

57

Influenza H5N1 is associated with multiple organ dysfunction

• Hepatitis• Renal dysfunction

• Diarrhoea• Encephalitis/encephalopathy• Lymphopenia, thrombocytopenia, hypoglycaemia

58

59

60

�Theo thông báo số 71 của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), đến ngày 17/10/2009, toàn thế giới đã ghi nhận 414.945 trường hợp dương tính với cúm A(H1N1), trong đó có 4.999 trường hợp tử vong.

�Theo báo cáo của các Viện Vệ sinh dịch tễ/Pasteur, tính đến 17h00 ngày 29/10/2009, Việt Nam đã ghi nhận 10.568 trường hợp dương tính, 36 trường hợp tử vong. �Đối tượng tử vong tại VN đa số là:�Phụ nữ có thai đặc biệt là phụ nữ ở giai đoạn 3 tháng cuối của thai kỳ�Trẻ nhỏ dưới 2 tuổi là đối tượng dễ cảm nhiễm với cúm�Những người mắc bệnh mạn tính (bệnh tim mạch, hen, lao phổi, tiểu đường, béo phì, suy dinh dưỡng, bệnh nhân AIDS, bệnh hệ thống...),

Tình hình cuùm A H1N1

61

Laâm saøng cuùm A H1N1

62

+ Zanamivir: dạng hít định liềuSử dụng trong các trường hợp: Không có oseltamivir, trường hợp chậm đáp ứng hoặc kháng với oseltamivir.Liều dùng:•Người lớn và trẻ em trên 7 tuổi: 2 lần xịt 5mg x 2 lần/ngày.•Trẻ em: Từ 5-7 tuổi: 2 lần xịt 5 mg x 1 lần/ngày.+ Trường hợp nặng có thể kết hợp oseltamivir và zanamivir. + Trường hợp đáp ứng chậm với thuốc kháng virus: thời gian điều trị có thểkéo dài đến khi xét nghiệm hết virus.- Cần theo dõi chức năng gan, thận để điều chỉnh liều lượng cho phù hợp.

* Người lớn và trẻ em trên 13 tuổi: 75mg x 2 lần/ngàyx 5d * Trẻ em từ 1-13 tuổi: tuỳ theo trọng lượng cơ thể•<15 kg: 30 mg x 2 lần/ngàyx 5 d•16-23 kg: 45 mg x 2 lần/ngàyx 5d •24-40 kg: 60 mg x 2 lần/ngàyx 5d•> 40 kg: 75 mg x 2 lần/ngày x 5d

* Trẻ em dưới 12 tháng:•< 3 tháng: 12 mg x 2 lần/ngàyx 5d•3-5 tháng: 20 mg x 2 lần/ngàyx 5d•6-11 tháng: 25 mg x 2 lần/ngàyx 5d

Oseltamivir (toát nhaát trong voøng 48h ñaàu)Đieàu trò cuùm A H1N1

63

Tiêu chuẩn hết bệnh cúm A H1 N1:

a) Nơi không có xét nghiệm Real time RT-PCR:- Sau khi hết sốt 3 ngày.-Tình trạng lâm sàng ổn địnhb)Nơi có xét nghiệm Real time RT-PCR:- Sau khi hết sốt 3 ngày.- Tình trạng lâm sàng ổn định.- Xét nghiệm lại Real time RT-PCR virus cúm A (H1N1) vào ngày thứ tư âm tính. Trong trường hợp xét nghiệm lại vào ngày thứ tư vẫn dương tính thì xét nghiệm lại vào ngày thứ sáu.

64

SARS VIRUS (Severe acute respiratory syndrome)

�Virus gaây Hoäi chöùng vieâm phoåi caáp tính naëng thuoäc nhoùmbeänh phoåi khoâng ñieån hình

�Baét ñaàu töø thaùng 11/2002 taïi Hong Kong sau lan raCanada, Singapore, Taiwan, Haønoäi (VN) nhöng chuû yeáuhoøanh haønh ôû Trung quoác

�Töø thaùng 11/2002 ñeán07/2003 coù khoûang 8445 tröôøng hôïp vôùi 812 ngöôøicheát

65

66

Taùc nhaân laø Coronavirus, hoï Coronaviridae, ssRNA (+) Nhoùm 1: chuû yeáu gaây vieâm phoåi , ruoät treân heo

�Nhoùm 2: gaây beänh treân boø, chuoät vaø ñoäng vaät coù vuùkhaùc nhö ngöôøi

�Nhoùm 3: chuû yeáu gaây beänh treân chim choùc. Tröôùc kiacoronavirus ngöôøi chæ gaây vieâm phoåi nheï

67

�Laây truyeàn deã daøng baèngñöôøng hoâ haáp

�Virus tìm thaáy ôû phaân � laâytruyeàn qua thöùc aên, nöôùc uoángnhieãm

Trieäu chöùng

�Soát >38oC lieân tuïc sau thôøi gian uû beänh töø 2-10 ngaøy coùtheå keát hôïp vôùi run, ñau cô, ñau ñaàu, choùang sau ñoù thì ho, tieâu chaûy (thöôøng trong dòch beänh), noân möûa…

�Baát thöôøng veà huyeát hoïc, giaûm lympho baøo

�Tæ leä töû vong khoûang 10%, thoáng keâ naêm 2003 cho thaáy tæleä naøy<1% khi beänh nhaân <24tuoåi, 6% khi BN töø 25-66T, 15% khi BN töø 45-65 vaø >50% khi BN treân 65T

68

Chaån ñoùan: X-quang ñoùngvai troø quan troïng trong chaånñoùan beänh SARS cuøng vôùihuyeát thanh hoïc (ELISA), mieãn dòch huøynh quang.

PCR raát ñaëc hieäu nhöng ñoänhaïy chöa cao, coù theå phaùthieän virus trong maùu, chaátthaûi ñöôøng hoâ haáp vaø phaân

Ñieàu trò�Khaùng sinh khoâng coù taùc duïng, chuû yeáu ñieàu trò trieäuchöùng, haï soát, thôû oxy�Coù theå söû duïng thuoác khaùng virus nhö Ribavirin nhöngcoâng hieäu khoâng roõ�Naêm 2004 vaccin ñang thöû nghieäm taïi Trung quoác

X-quang beänh nhaân SARS

69

Beänh daïi: RABIES VIRUS

Ñaëc ñieåm: Rhabdoviridae, ssRNAKhaû naêng gaây beänh�Laø beänh ôû thuù nhöng coù theå laây sang ngöôøi do bò suùc vaätcaén hay caøo. Suùc vaät hay maéc beänh daïi laø choù, meøo, soùc, choàn. �Virus sinh saûn nôi xaâm nhaäp, roài theo daây thaàn kinh ñeánheä TKTW.Chaån ñoaùn. �Duøng mieãn dòch huyønh quang, soi kính hieån vi ñieän töû moânaõo.�Caáy moâ naõo nhieãm vaøo chuoät ñang coøn buù. (+) neáu chuoätcheát trong 3-10 ngaøy, quan saùt thaáy virus sinh saûn trongnaõo raát nhieàu.

70

71

Ñieàu trò: Beänh khoâng coùthuoác ñaëc trò, tæ leä töûvong raát cao.

Phoøng beänh: Choù phaûi ñöôïc tieâm phoøng. �Sau khi bò suùc vaät caén phaûi röûa saïch veát thöông ngay, phaûi baét giöõ suùc vaät laïi ñeå theo doõi trong 10 ngaøy xem coicoù bò daïi hay khoâng. �Vì thôøi gian uû beänh khaù daøi neân coù theå tieâm vaccin ngaytöø luùc ñaàu ñeå trò lieäu. Sau thôøi gian theo doõi neáu suùc vaätmaéc beänh, phaûi tieâm ngay huyeát thanh trò lieäu.

72

Beänh baïi lieät: POLIOVRUS

Ñaïi cöông: hoï Picornaviridae. Capsid 20 maët ñoái xöùng: 4 protein capsid (VP1-4), moãi protein capsid coù 60 baûn sao. Coù moät sôïi ñôn ARN döông, kích thöôùc 7,5-8,0 kb.

73

�Khaû naêng gaây beänh�Virus baïi lieät gaây baïi lieät, xaâm nhaäp qua ñöôøng mieäng, sinh soâi roài vöôït teá baøo tieâu hoùa ñi vaøo tuûy soáng, phaù huûycaùc nôron thaàn kinh gaây baïi lieät. �Ñieàu trò. Khoâng coù thuoác ñaëc trò.�Phoøng beänh�Duøng vaccin loaïi virus cheát IPV (coøn goïi laø vaccin Salk, daïng tieâm döôùi da) hoaëc vaccin uoáng OPV chöùa virus soánggiaûm ñoäc (vaccin Sabin, daïng uoáng ).�WHO: 2005 thanh toaùn virus baïi lieät treân toaøn caàu� 2005 ñeán 2010: ngöng chuûng ngöøa beänh baïi lieät.

74

VIRUS GAÂY BEÄNH VIEÂM GAN

HAV HBV HCV HGV HEV ?

HDV

dsADN voøngssARN thaúng

ssARN voøng

ssARN thaúng

75

HAVÑaëc ñieåm�Ngöôøi laø kyù chuû töï nhieân, moät soá loaøi linh tröôûng nhaïy vôùivirus�Khoâng maøng bao, ssARN, khoái ñoái xöùng ñöôøng kính 27 nm�Khoâng bò voâ hoaït bôûi ether, oån ñònh ôû -200C vaø pH thaápChaån ñoaùn�Tìm IgM ñaëc hieäu vôùi virus/Huyeát thanh giai ñoaïn beänh caáp�KHV ñieän töû mieãn dòch treân phaân, nuoâi caáy TBPhoøng beänh

ISG (Immune serum globulin) saûn xuaát töø huyeát töôngTrò lieäu: khoâng ñaëc hieäu� chuù yù ñeán dinh döôõng vaø nghæ ngôi

76

Geographic Distribution of HAV Infection

77

HBVÑaëc ñieåm: dsADN caáu truùc voøng, coùmaøng baoVirion hoaøn chænh (tieåu phaàn Dane): hìnhcaàu 32 nm, goàm maøng bao quanh loõi 27 nm. Loõi laø nucleocapsid chöùa genome DNA goàm khoûang 3.000 nucleotid vaøDNA polymerase vöøa coù hoïat tính phieânmaõ ngöôïc vöøa hoïat tính sao cheùp DNA

Caùc daïng tieåu phaânDane chuïp qua KHV ñieän töûCoù caùc khaùng nguyeân

-Beà maët HBsAg (hepatitis surface antigen)-Loõi HBcAg (hepatitis B core antigen)-Voû bao HBeAg (hepatitis B enveloppe antigen): glycopeptid, M phaân töû thaápChu kyø soáng (xem phaàn ñieàu trò)

78

Phoøng ngöøa�Vaccin HBsAg taùi toå hôïp saûn xuaát töø naám men

(Engerix-B) hoaëc TB ñoäng vaät.

�Tieâm 3 laàn caùch moät thaùng, nhaéc laïi sau moät

naêm. Treû sô sinh bò nhieãm töø meï: chuûng 24h, 1

thaùng vaø 6 thaùng sau sinh

Chaån ñoaùn�Trieäu chöùng: vaøng da, nöôùc tieåu vaøng, gan söng to…

�Gia taêng caùc enzym ALAT vaø ASAT (Alanin vaø Aspartic

amino transferase)

�Tìm KT choáng khaùng nguyeân HBs (HBS Ab: Antibody anti-

HBs), khaúng ñònh baèng söï hieän dieän KN (HBsAg) trong HT

beänh nhaân

79

Acute Viral Hepatitis A, B and C/NANB by Year, United States, 1952-2000

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

19

52

54

56

58

19

60

62

64

66

68

19

70

72

74

76

78

19

80

82

84

86

88

19

90

92

94

96

98

20

00

Year

Rep

ort

ed c

ase

s p

er 1

00

,00

0 p

op

ula

tio

n

Hepatitis A

Hepatitis C/ NANB

Hepatitis B

Total

80

Geographic Distribution of HBV Infection

81

Infection

AsymptomaticSymptomatic

acute hepatitis B

ResolvedImmune

Chronic infection

AsymptomaticCirrhosis

Liver cancer

ResolvedImmune

Chronic infection

AsymptomaticCirrhosis

Liver cancer

Outcome of HBV Infection

82

• Incubation period: Average 60-90 daysRange 45-180 days

• Clinical illness <5 yrs, <10%(jaundice): >5 yrs, 30%-50%

• Acute case-fatality rate: 0.5%-1%

• Chronic infection: <5 yrs, 30%-90%>5 yrs, 2%-10%

• Premature mortality fromchronic liver disease: 15%-25%

Hepatitis B – Clinical Features

83

Hepatitis B viral antigens and antibodies detectable in the blood following acute infection

84

Trò lieäu

�Tröôùc kia duøng huyeát thanh ngöôøi maéc beänh maõn tính

taùch HBsAb

�Hieän nay duøng Interferon+ thuoác khaùng virus NRTI

(Lamivudine coù taùc duïng toát)

�Treû sô sinh duøng Ig khaùng HBV+ vaccin

�Bieán chöùng xô gan, ung thö gan (gaàn 10%)

85

Taùc ñoäng cuûa LamivudineChu kyø soáng cuûa HBV

Xaâm nhaäp

Sôïi ñoâi hoøan chænh (covalently closed circular DNA-cccDNA) ñoùng vai troø khuoân maãu�phieân maõ

Sôïi ñôn DNA

Moät phaàn sôïiñoâi DNA

Moät phaàn sôïiñoâi DNA

Naåy choài

Taùi xaâm nhaäp

DNA polymerase vöøa coù hoïat tínhphieân maõ ngöôïcvöøa hoïat tính saocheùp DNA

86

VIRUS GAÂY HOÄI CHÖÙNG SUY GIAÛM MIEÃN DÒCH

HIV (Human Immunodefiency Virus)

Sô löôïc lòch söû

Naêm 1981, Trung taâm CDC (Myõ) laàn ñaàu tieân phaùt hieänbeänh vieâm phoåi do Pneumocystis carnii treân 5 beänh nhaânñoàng tính nam

Naêm 1982, CDC duøng thuaät ngöõ GRID (Gay related immune defiency) ñeå moâ taû caùc trieäu chöùng lieân quan� sauñoåi laø AIDS (Acquired immune defiency syndrome)

Naêm 1983, Luc Montagnier vaø cs (vieän Pasteur Paris) tìm ra virus taùc nhaân, ñaët teân laø LAV (Lymphoadenopathy-associated virus)

87

VIRUS GAÂY HOÄI CHÖÙNG SUY GIAÛM MIEÃN DÒCH

HIV (Human Immunodefiency virus)

�Moät naêm sau Robert Gallo vaø cs (CDC, Atlanta) cuõng tìmra taùc nhaân ñaët teân laø HTLV-III (Human T lymphotropic virus type III)

Raát nhieàu tranh caõi quanh vieäc ai laø ngöôøi khaùm phaù?

Naêm 1986, thoáng nhaát vôùi teân HIV (VIH), coâng nhaän ngöôøiPhaùp khaùm phaù ra virus naøy�giaûi Nobel naêm 2008

88

�ds ARN

�Laø retrovirus, coù enzym reverse transcriptase

�Coù aùi löïc vôùi thuï theå CXCR4 (treân TB lympho T CD4) vaø

CCR5 (treân Macrophage) do HIV coù glycoprotein 120 (gp

120) cuûa lôùp voû, seõ laøm cho 2 maøng hôïp nhaát vaøo nhau

�ARN cuûa virus ñöôïc phoùng thích vaøo teá baøo chuû cuøng

vôùi reverse transcriptase, sau ñoù virus seõ nhaân ñoâi

�HIV sinh saûn coù theå cho 80-90 virion

HIV

89

Sô ñoà caáu truùc cuûa HIV-1

gp: glycoprotein

p: protein

maøng bao virus

90

Quaù trình xaâm nhaäp, nhaân ñoâi cuûa HIV

91

ADN virus gaén ADN nhaân teá baøo lympho T ���� Hoaït ñoäng cuûa heä mieãn dòch bò ngaên chaën

ÔÛ ngöôøi bình thöôøng: ~ 600-700 teá baøo CD4 /µµµµl ÔÛ ngöôøi beänh : giaûm daàn coøn 0

Beänh söû töï nhieân khoâng coù ñieàu trò Ñieàu trò vôùi HAART (highly active antiretroviral therapy)

92

Bieåu hieän laâm saøng vaø sinh beänh hoïccuûa nhieãm HIV

93

Baûn thaân HIV khoâng gaây rabeänh, beänh nhieãm do vi khuaån cô hoäi xaâm nhaäp khiheä mieãn dòch cô theå bò suyyeáu

Caùc ñöôøng laâytruyeàn HIV

94

Dieãn tieán beänh: Giai ñoaïn I: sô nhieãm. Huyeát thanh (-)Giai ñoaïn II: nhieãm truøng khoâng trieäu chöùng. Coù theå coùnhöõng xaùo troän veà sinh hoïc. Ví duï huyeát thanh (+). Giai ñoaïn III: vieâm haïch baïch huyeát toaøn thaân keùo daøi. Giai ñoaïn IV: phöùc hôïp caän AIDS (AIDS related complex)IV-A - Beänh toaøn thaân: meät moûi, suùt caân, ñoå moà hoâi ñeâm, soát nheï, tieâu chaûy keùo daøi. IV-B - Beänh veà thaàn kinh: ñau daây thaàn kinh, yeáu, lieät, maátcaûm giaùc .... IV-C - Caùc beänh nhieãm cô hoäi: C1 - Beänh nhieãm cô hoäi chuû yeáu: vieâm phoåi (do Pneumocystis carnii), nhieãm do Cryptococcus neoformans, nhieãm do Cytomegalovirus ... . C2 - Beänh nhieãm cô hoäi khaùc: naám ôû mieäng (Candidaalbicans), Zona, Herpes, Crytosporidium ... IV-D - Ung thö thöù phaùt: thöôøng laø Kaposi SarcomeIV-E - Caùc bieåu hieän khaùc: tuøy theo töøng ngöôøi ...

95

Moät soá taùc nhaân gaây beänh cô hoäi cho beänh AIDS

Pneu. Carni/ vieâm phoåi Cryptosporidium sp./ s.thieát ruoät non Toxoplasmagondii/ moâ naõo

Cryptococcus neoformans/ moâ gan C. albicans / moâ tim Histoplasma capsulatum moâ gan

Mycobacteria Giun löôn

96

Soá ngöôøi nhieãmHIV ñeán naêm 2006

97

Chaån ñoaùn HIV�ELISA ñeå saøng loïc (chuû yeáu tìm khaùng theå khaùng gp41, gp120�WESTERN-BLOT ñeå khaúng ñònh vì xaùc ñònh cuøng luùcnhieàu protein caáu truùc cuûa HIV

(-) (-) (-)

(+): 2, 3, 5, 6

Gp160 hoaëcgp120 (env)

Gp41 (env)

p24 (gag)

98

99

Chaån ñoaùn HIV�PCR tìm ADN virus (giai ñoïan cöûa soå)

100

TRÒ LIEÄU HIV�Chöa coù thuoác ñaëc trò do HIV troán trong caùc TB nhieãmhoaëc trong TB thaàn kinh, naõo�Do enzym RT phieân maõ ngöôïc deã coù sai soùt �ñoät bieán

�Trò lieäu theo nhieàu phoái hôïp khaùc nhau (Cocktail) traùnhsöï ñeà khaùng�Chaát öùc cheá toång hôïp acid nucleic thoâng qua öùc cheáenzym RT

�Caáu truùc töông töï nucleosid (nucleosid analogue reverse transcriptase inhibitor: NARTI hay NRTI)

�ÖÙc cheá RT nhöng khoâng coù caáu truùc gioáng nucleosid(Non-nucleoside reverse transcriptase inhibitor: NNRTI)

101

�NNRTI: Delaviridine, Efavirenz, Nevirapine�Protease Inhibitor: Saquinavir (Invirase®), Indinavir(Crixivan®), Ritonavir (Norvir®, Kaletra®), Nelfinavir(Viracept®)

Zidovudine (AZT)

�NRTI: Abacavir, Didanosine (videx®), Emtricitabine (FTC), Lamivudine (3TC, Epivir®), Stavudine (d4T), Tenofovir, Zidovudine (Retrovir®, AZT)

102

�Thöôøng duøng phoái hôïp 2 NRTI+ 1PI

☺Zidovudine (600mg toång coäng/ngaøy)+ didanosine(400mg toång coäng/ ngaøy)+ Indinavir (2400mg/ ngaøy)

☺Stavudine (80mg/ngaøy)+ didanosine+ Nelfinavir(2500mg/ngaøy)

☺Zidovudine+ Lamivudine (300mg/ngaøy)+ Ritonavir(1200mg/ngaøy)

☺Stavudine+ Lamivudine+ Saquinavir (3600mg/ngaøy)

�Coù theå duøng 2NRTI+ 1 NNRTI (Delaviridine, Efavirenz, Nevirapine)

�Duøng Real-time PCR ñeå xem hieäu quûa ñieàu trò

103

104

Caùc phöông phaùp trò lieäu HIV khaùc coùtheå keát hôïp

�Ngaên ngöøa beänh nhieãmcô hoäi: khaùng sinh, khaùngvirus

�Phoøng beänh: giaùo duïc yùthöùc tình duïc an toøan

�Ñang thöû nghieäm vaccin(glycoprotein beà maët)

Ngaên chaën söï baùmcuûa HIV vaøo TB CD4: CD4 hoøa tan

Interferon: Giaûm söïñaâm choài cuûa HIV X

XProtease Inhibitor

NRTI hay NNRTI

X