viridians blod (nynorsk)

Viridians blod

lene Kaaberbøl

Viridians blod

«Du må! Det er ingen andre som kan. Eller vil.» Villheksa Shanaia er fortvilt og hardt såra, og det ho ber Clara om å gjere, er livsfarleg. Clara vil helst seie nei – men det får ho ikkje lov til ...

Viridians blod er andre boka i serien om Clara, kjærleiken hennar til dyr og kampen for å overleve som villheks i ei verd der magi ikkje akkurat er barnemat.

Les også Eldprøva, første bok i Villheks-serien.Eldprøva blei kåra til beste barnebok av danske barn i 2012!

Ny og spennande fantasyserie!

lene K

aa

ber

bø

l

nynorsk nn

9 7 8 8 2 5 2 1 7 9 8 8 0

isbn 978-82-521-7988-0

samlaget.no

Viridians blod NN ferdig.qxd:Layout 1 27-06-12 13:34 Side 1

Viridians blod

Frå dansk ved Øystein Rosse

Med vignettar avAnders Walter

SamlagetOslo 2012


1 Tårnfalk

«Er du fornøgd?» spurde far min og såg forskande på meg.«Klart det,» laug eg. «Det er heilt perfekt.»Rommet var større enn det eg hadde heime hos mor i

Merkurgata, og veggene var kritkvite og lukta framleisfuktig lateksmåling. Heile den eine enden var av glas, medei glasdør ut mot balkongen, og viss ein såg godt etter,kunne ein skimte litt hamnevatn mellom kranene. Deitinga eg hadde hatt i det gamle huset hans, låg pakka inokre oransje kartongar på den nye senga han hadde kjøpt.Far min hadde fått ny jobb. I staden for å bu i den andre

enden av landet i den eine halvdelen av eit eldgammalt to-mannshus med kvitkalka murar og tegltak og ein hage fullav epletre og litt for langt gras, hadde han flytta inn her – iei splitter ny og sikkert dritdyr leilegheit i det nye hamne-bygget, eit kvarter frå Merkurgata med Rute 18. Og hangledde seg forskrekkeleg, sa han, til å vere mykje meirsaman med meg enn før.«Før», altså dei siste ni åra av livet mitt, hadde det vore

ein heilt fast rutine: fjorten dagar i sommarferien, ei vekei juleferien, halve påskeferien og to helger om hausten.Sist haust var det rett nok berre blitt ei helg på grunn av altdet med Kimæra og katten og tante Isa, sommåtte gi megdet ho kalla Sjølvforsvar for villhekser, leksjon 1. Alt detsom far min ikkje ante nokon ting om.Akkurat som nestenalle andre trudde han at eg berre hadde vore sjuk av katte-klorfeber nokre veker.

5


Men elles hadde det alltid vore det same – hyggjelegeferiedagar i det gamle huset, der eg kunne leike medMickeog Sarah ved sida av, og der far tok seg fri så vi kunne gåi symjehallen, bake mislykka bollar og spele yatzy ogpoppe popkorn og sjå ei mengd gamle filmar saman. Hanvar skikkeleg god til å vere feriefar.Og no var han altså ikkje feriefar meir. Hans halvdel

av huset i Kastanjevegen var seld, og det betydde at detikkje blei fleire hyggjedagar saman med Micke og Sarah,ikkje fleire holer mellom ripsbuskane, ikkje meir torevêrs-kakao framfor peisen mens regnet tromma mot det raudetegltaket og plaska ned på verandaen akkurat der takrennaalltid rann over.Han var så glad for at vi kom mykje nærmare kvar-

andre, og det var jo eg òg. Eg såg sjølvsagt det fine ved åkunne stikke innom ein kveld i veka i staden for at detgjekk månader mellom kvar gong vi treftest. Men det føl-test berre litt som om nokon hadde selt feriehuset mitt utanå spørje meg først.«Det er kveldssol på balkongen,» sa han og opna glas-

døra. «Vi kan sitje og grille når det blir sommar.»Det var februar og skitkaldt. Lysta på grillkos var lik-

som ikkje det som trengde seg mest på.Ein kald vind fekk dei nye persiennene til å henge og

slå, og drog ei lukt av diesel, tjøre og saltvatn med seg inni rommet. Og plutseleg stupte ein fjørkledd rakett nedlangs husfasaden, flaksa opp over balkongmuren og skautrett inn gjennom den opne døra.«Kva i alle …» gispa far min.

6


Det var ein rovfugl. Eigentleg var han ikkje så stor,men mellom dei kvite veggene i rommet verka han enorm.Han bremsa og spreidde halefjørene sine som ei vifte. Deivar heilt lyse bortsett frå dei kolsvarte tuppane. Så stodhan flagrande stille i brøkdelen av eit sekund, før han jagarett ned mot meg. Eg strekte instinktivt armen fram, oghan landa litt klossete på handleden min. Dei gule klørnegreip tak og gjekk gjennom genserermet inn til huda, oghan baska med dei flekkete vengene for å halde balansen.Når det var litt vanskeleg for han, var det fordi han

heldt noko i den eine kloa. Eit samanbretta papir som hanrekte mot meg på ein utvilsamt bydande måte. Han kommed nokre kommanderande tjiirp-lydar, og eg tok papir-lappen frå han, for det var heilt tydeleg det han ville hameg til. I same augneblinken som eg følgde ordren, kastahan seg på vengene og strauk ut gjennom balkongdøra att.«Men…» Far min stod med open munn og stirte etter

han. «Det var jo ein tårnfalk!»Eg skunda meg å putte lappen i olabukselomma mens

han framleis stod og såg etter fuglen.«Det blir fleire og fleire av dei i byane,» sa eg og

prøvde å få det til å høyrast ut som om det var heilt nor-malt og daglegdags at dei flaug inn i stua til folk.«Eh … ja, men … han må då ha vore tam. Hadde han

falkereimar på seg?»«Det kan godt hende,» sa eg. «Det rakk eg ikkje heilt

å sjå.» Eg var ganske sikker på at det var ein villfødd fuglsom aldri var blitt tamd og trena og bunden med reimar,men det sa eg ikkje noko om.

7


«Utruleg,» sa far min. «Det er visst mykje meir naturmidt i storbyen enn ein skulle tru.» Så såg han plutselegned på handa mi.«Nei, men Clara, då,» sa han. «Han har jo rive deg

opp.»Eg såg på handa mi. Det stemte. Det pipla litt blod ned

over handflata frå ei einsleg djup rift. Det var ikkje mykje,men det gav meg likevel ein merkeleg kald følelse imagen. Eg kunne ikkje la vere å tenkje på at det var slikalt saman hadde begynt sist haust – med eit vilt dyr, firekatteklor og nokre dropar varmt, raudt blod, ein regnvêrs-morgon då eg eigentleg skulle ha vore på skulen. Eg hugsaenno tindrande klart vekta av kattekroppen og følelsen avden våte, ru tunga som slikka bloddropane i seg.Det var slik Katt og eg møttest. No budde han hos oss

i Merkurgata det meste av tida, men sjølv om han haddefullstendig kontroll over meg og rutinane mine og aldri létnoko høve gå frå seg til å fortelje meg kven som åtte kven(gjett kva han meinte om det), så gjekk han framleis sineeigne vegar. Eg visste sjeldan kvar han var om ikkje hanlåg og mol ved sida av meg.Vi hadde sagt til naboane at han var ein norsk skog-

katt, og at det var derfor han var så stor.«Det er best du skyl det,» sa far. «Fekk du ikkje ei stiv-

krampesprøyte no i haust?»«Jo,» sa eg og gjekk lydig ut på gjestedoen og heldt

handleden under kaldtvasskrana. Eg fekk eit glimt av megsjølv i spegelen og lente meg litt lenger inn over vasken.Dei fire små, loddrette arra etter klørne til Katt var vanleg-

8


vis berre nokre tynne, kvite strekar eg nesten ikkje lamerke til. No syntest eg plutseleg dei såg tydelegare ut.«Er det eigentleg lov å ha katt her?» spurde eg.Far nølte. «Eigentleg ikkje,» sa han. «Men viss du vil

ha – kva er det du kallar han? Heiter han berre Katt?»«Ja,» sa eg. Eg visste at det ikkje var så fantasifullt,

men det var det einaste ordet som dekte det eigenrådigesinnet og den store, svartpelsa kattekroppen hans.«Viss du vil ha han med på besøk hit, så kan du berre

ha eit kattebur og ei katteskål til han og halde han inne ileilegheita, så går det nok bra.»Katt i eit kattebur? Når det blei snøvêr i helvete, tenkte

eg. Så dum var eg ikkje.Det slutta fort å blø. Tårnfalken hadde verkeleg prøvd

å la vere å skade meg – elles ville det ha vore djupe holetter alle fire klørne. Men det var nok ikkje så lett når hanskulle lande på éin fot.«Gjer det vondt?»«Nei,» sa eg. «Det er berre ei skramme.»«Eg lagar litt kakao til oss,» sa far. «Så kan du pakke ut

tinga dine imens. Så det blir litt meir heimekoseleg her…»Han merka nok at eg ikkje var så begeistra for rommet

som eg sa. Han var ikkje dum. Iallfall ikkje så ofte. Hanla handa på hovudet mitt og ruska meg i håret.«Det blir nok bra,» sa han.

Eg venta til eg høyrde han romstere ute på det splitter nye,skinande kvite kjøkkenet. Så tok eg lappen opp av lommaog bretta han ut.

9


ALVEPARKEN stod det med store blokkbokstavar. Imorgon. Ein time før solnedgang. Nordstigen, tredje benkfrå porten.Og nedst var det eit lite dyrehovud som skulleførestelle ein ilder.Lappen var ikkje frå tante Isa, slik eg hadde trudd. Det

måtte sjølvsagt vere ei villheks. Kven andre bruker villetårnfalkar som postbod? Men det var berre ei eg kjendesom hadde ein ilder som villven.Kvifor ville Shanaia treffe meg? Ho var ikkje typen

som hadde sansen for koseprat og veninneklem. Det måttevere noko viktig.


11

2 Shanaia

«Ho skulle vere her ein stad,» sa eg og såg igjen på denetter kvart litt skrukkete lappen. Framleis kunne ein sjåkvar tårnfalken hadde hatt tak i han med klørne. Ein timefør solnedgang, Nordstigen, tredje benk frå porten.«Kanskje vi kjem for tidleg,» sa Oscar, som hadde

stoppa så Labben skulle få tisse på ein berberisbusk.«Eller for seint. Kvifor kan ho ikkje berre skrive klokkakvart over fem slik vanlege folk gjer? Viss det no er det homeiner …»«Fordi ho er villheks,» sa eg. «For henne er det natu-

ren si tid som tel, ikkje eit eller anna minutt-ur.» Men egmåtte innrømme at det hadde vore litt problematisk å finneut når sola eigentleg gjekk ned slik ein dag først i februar.Alveparken var ikkje den hyggjelegaste staden i verda.

Han låg inneklemd mellom jernbanen og den gamle kjøt-marknaden og eit kolonihageområde, og sjølv om hankanskje kunne skilte med nokre høge, grøne tre og eit parsolbadarar på grasplenen om sommaren, så var han temme-leg søletrist og aud å sjå til no. Stigane og det sleipe grasetvar fullt av burgarposar, pizzaesker og tomme ølboksar,og sjølv om ein eller annan kommunearbeidar hadde gjorteit halvhjarta forsøk på å samle noko av det i svarte plast-sekker, hjelpte det ikkje stort så lenge plastsekkene berreblei liggjande bak benkene.«Her er det jo ikkje ein kjeft,» sa Oscar. «Kan vi ikkje

gå heim?»


«Det var du sjølv som ville vere med,» sa eg. «Du villeabsolutt treffe ei ekte villheks.»«Ja, for det ville ha vore dødskult. Men det er jo inga

villheks her, er det vel? Bortsett frå deg, då.»«Og eg tel sjølvsagt ikkje …»«Kutt ut no, du veit godt kva eg meiner.»Eg såg ein gong til på det som måtte vere tredje benk

frå porten, men der sat det framleis ingen. Eg veit ikkjeom eg hadde førestelt meg at Shanaia skulle dukke ut avden februargrå lufta fordi eg hadde vendt ryggen til einaugneblink, men det gjorde ho iallfall ikkje.«Kan vi ikkje gå ein runde til?» sa eg. «Berre for å vere

på den sikre sida.»«Det finst folk som har større kjøkkenhagar enn denne

parken, Clara. Ho er ikkje her!»Ein av plastsekkene rørte på seg. Hjartet mitt gjorde eit

hopp, og eg gav frå meg eit forskrekka pip.«Kva er det?»Eg peikte. «Der,» sa eg. «Sekken …»Vinden fekk plasten til å blafre, men det var ikkje det.

Og no såg Oscar det òg. Eit spist, kvitt hovud stakk opp avsøppelhaugen, eit hovudmed runde, mørke øyre, blodraudeauge og vêrhår som var lengre enn hovudet var breitt.«Det er ein slik … kva er det no dei heiter?» spurde

han. «Som liknar ein røyskatt.»«Ein ilder,» sa eg og kjende korleis februarkulda

spreidde seg inni meg. «Det er Shanaias …»Eg sette meg på huk ved benken og rekte forsiktig

handa fram mot ilderen. Han sperra berre opp gapet og

12


freste til meg så eg kunne sjå alle dei sylskarpe tennene.Og først no gjekk det opp for meg at dei svarte søppel-sekkene dekte meir enn berre søppel. Ei skulder stakkfram frå ei sundriven skinnjakke. Litt av eit olabuksebeinvar halvveges synleg mellommjølkekartongar, pizzaeskerog popkornposar. Og eg kunne sjå ei hand, ei hand medbleike fingertuppar og lange, sølvlakkerte negler somstakk ut av eit par avklipte, svarte skinnhanskar med nag-lar på knokane.Det var Shanaia.«Er … er ho død?» spurde Oscar. Labben peip be-

kymra og gøydde så plutseleg kraftig mot ilderen, og kan-skje mot Shanaia òg. Han hadde elles gått forbi benken togonger utan å vise noka som helst interesse for søppel-haugen.«Forsvinn,» sa eg strengt til ilderen. «Vi vil jo berre

hjelpe henne.»Kanskje var eg etter kvart blitt så pass til villheks at han

forstod det. Han lét iallfall aller nådigast vere å setje ten-nene i handa mi då eg begynte å dra søppel og plast til sideså eg betre kunne sjå kva som var i vegen med Shanaia.Ho pusta.Auga hennar var lukka, og ansiktet iskaldt, men ho

pusta.«Ho er ikkje død,» sa eg letta.Men kva hadde skjedd med henne?


3 Luftangrep

«Skal vi ringje etter ein ambulanse?» spurde Oscar.«Eg veit ikkje heilt,» sa eg. «Kva med ilderen? Eg trur

ikkje vi har lov til å ta med den på sjukehuset. Eg har meirlyst til å ringje til tante Isa.»«Men ho har jo ikkje telefon,» innvende Oscar.Det hadde ho faktisk. Eg hadde fått henne til å kjøpe ein

mobiltelefon i haust, men ho budde så langt utanfor allfar-veg at ho berre kunne bruke han viss ho gjekk heilt opp påbakketoppen bak huset. Ho kunne ringje til meg, men egkunne ikkje ringje til henne, ikkje medmindre ho tilfeldig-vis hadde fått lyst til å stå der oppe og beundre utsikta.Eg prøvde likevel. Sprak, sprak. Abonnenten har slått

av telefonen eller er i eit område der det ikkje er dekning.Nei, så overraskande …Eg rørte ved kinnet til Shanaia att. Ho var iskald og

viste absolutt ingen teikn til å ville vakne.«Eh …» sa Oscar. «Clara … er det ikkje akkurat som

om det har blitt mørkare? Og … meir tåkete?»Eg såg opp. Han hadde rett. Himmelen var blitt bly-

tung og nesten svart, og striper av tynn, grå tåke kom kry-pande over sølegraset. No var det sjølvsagt ikkje så unatur-leg at himmelen blei mørkare når det var mindre enn einhalvtime til sola gjekk ned, men dei krypande, grå tåke-fangarmane … det verka nesten som om dei leitte etternoko. Ein av dei bukta seg rundt oklet til Oscar så hanuvilkårleg lyfta foten.

14


«Så ekkelt …» sa han.Den svarte himmelen rivna med eit dumpt brak, og ut

av han kom ein kile av kvitt. Eg stod med open munn ogstirte mens det kvite berre kom nærmare som eit stupdyk-kande jagarfly og plutseleg blei til ein storm av kjempe-store, kvite fuglar.«Kva …?» begynte Oscar å seie, men han fekk aldri

avslutta spørsmålet sitt. Den første fuglen trefte han midti brystet så han snubla nokre steg bakover. Og så var luftafull av skrikande, baskande, hakkande måker med raudeauge og raudprikkete gule nebb. Labben bjeffa først sinteit par gonger, men så kom det eit ynkeleg ul, og hanprøvde å stikke av. Rykket i bandet fekk Oscar til å gå retti bakken, og måkene var over han som om han skulle havore ein haug med spesielt appetittleg kjøkkenavfall på eisøppelfylling.Dei rørte ikkje meg. Berre Oscar, Labben og Shanaia.«Forsvinn!» skreik eg og begynte å vifte med armane.

«Vekk med dykk! FORSVINN NO!» Det var den einastevillhekskunsten eg nokosinne hadde vore god til – å få dyr(og iblant menneske) til å forsvinne når eg ropte.Det verka berre ikkje. Eller kanskje gjorde det det, for

dei heldt seg unna meg. Men ikkje dei andre. Eg greip taki ein baskande, kvit veng og drog ei kjempestor sildemåkevekk frå Oscar. Labben ulte og skreik og prøvde å stikkeav, men klarte det ikkje på grunn av bandet som framleisvar vikla kring eine handleden til Oscar. Dunk – dunk –hakk, dunk – hakk – hakk. Den eine måka etter den andretrefte dei som fjørbomber med lange, harde nebb, og Oscar

15


hadde begynt å rope mens han rulla frå den eine sida tilden andre og slo vilt omkring seg med armane.«KATT!» ropte eg. «Katt, hjelp!»Eg ante ikkje kvar han var, eller om han kunne høyre

meg, men eg visste berre at eg ikkje kunne klare detteåleine. Eg slo etter den eine måka etter den andre, reiv deivekk frå Oscar, Labben og Shanaia med paniske hender,glatte, kvite venger, butte halar, knudrete gule føter, eggav blaffen i kva eg fekk tak i, berre eg fekk dei vekk.«KATT!» skreik eg igjen, endå høgare. «HJELP!!!»Plutseleg var eg ikkje åleine. Ikkje den einaste som

kjempa mot måkene. Svarttrostar, dompapar med nebbsom greinsakser, to raudbrune, snerrande byrevar, fire bro-kete villkattar som freste og skreik, ein svart-kvit flokk avskjorer, ein hegre med kjempebreie venger og ein halssom ei forhistorisk flygeøgle … fleire og fleire kom til,kornkråker, kråker, til og med eit par stokkender og ti-tolvbrune rotter, ein flaksande, nappande, bitande, rivande hærsom myldra fram frå jord og himmel, buskar og tre. OgKatt. Katt kom òg.Roaaarrrrrr. Han trefte måkeflokken som ein svart tor-

pedo, panterstor og med klør så lange som fiskekrokar.Stikk, galne fjørkre! Ho er mi!Eg kunne høyre tankane hanslitt tydelegare enn dei usamanhengande ropa til Oscar.Måkene spreidde seg. Mange av dei var blitt såra, blo-

det flekka dei kvite fjørene, og ei av dei slepte seg bort-over grusgangen med tarmane etter seg og to brektevenger. Dei såg ut som vanlege måker no, med lyseguleauge, og dei som kunne, flaug sin veg. Katt brekte halsen

16


på den opprivne måka på grusgangen med eitt einastehardt slag med poten, og ein av revane sprang av stad medein annan fjørkledd og blodig bylt i gapet. Skjorene for-følgde ei svekt, skeivtflygande hettemåke over dei blad-lause buskane, og eg trur dei fekk has på ho ein stad bakrododendronbedet.Katt snuste inngåande på den døde måka på grus-

gangen. Eg var meir oppteken av Oscar, som sakte setteseg opp, men så absolutt ikkje såg godt ut. Han haddemista baseballkapsen sin, og det stretande håret var raudtog tjafsete både her og der. Blodet pipla frå nasen og deteine augebrynet, og han hadde rifter i heile ansiktet og påbegge hendene. Det var godt at det var februar, og at hanhadde på seg vinterklede – dynejakka hadde fått ei mengdhòl der kvite dun og kunststoffibrar stakk ut, men hohadde heilt sikkert beskytta han mot mange hakk og bit.«Au,» sa han. «Au, for faen. Dritmåker!»Eg tok det som eit godt teikn at han framleis kunne

banne. Labben slikka han på kinnet og såg litt unnskyld-ande og slukøyra ut.Oscar kjende forsiktig på nasen sin.«Kva i alle dagar var det som nettopp gjekk av dei må-

kene?» spurde han. «Var det også nokre slike villheks-greier?»Sjølv om det var han som blødde, verka han på langt

nær så skaka som eg var. Kanskje forstod han ikkje kornær han hadde vore ved å bli hakka halvt eller heilt i hel.Eg hadde aldri kunna jage måkene vekk sjølv. Eg haddeberre klart det fordi eg hadde fått hjelp.

17


«Var det Kimæra?» spurde eg Katt. «Var det ho somfekk måkene til å angripe?» For dei ville aldri ha gjort detav seg sjølve.Katt kveste berre og krumma klørne på den eine svarte

frampoten. Han visste ikkje kven det var, men viss hanfekk greie på det, så kunne den ynkelege vesle snikenberre vente seg.Oscar reiste seg.«Kva no?» sa han. «Synest du framleis ikkje at vi skal

ringje etter ein ambulanse?»Katt skaut rygg og strekte seg. Isa, sa han. De treng

Isa.Eg var heilt einig. Eg visste berre ikkje korleis eg skulle

få tak i henne.Akkurat då ringde mobilen min.


viridians blod (nynorsk)

Documents