viem ho hap tren (nx power lite)
TRANSCRIPT
VIEÂM HOÂ HAÁP VIEÂM HOÂ HAÁP TREÂNTREÂN
PGS.TS. Phaïm Thò Minh PGS.TS. Phaïm Thò Minh HoàngHoàng
MUÏC TIEÂU HOÏC TAÄPMUÏC TIEÂU HOÏC TAÄP Bieát ñöôïc giôùi haïn giöõa ÑHH treân Bieát ñöôïc giôùi haïn giöõa ÑHH treân
& döôùi& döôùi Trình baøy ñöôïc TCLS cuûa vieâm muõi, Trình baøy ñöôïc TCLS cuûa vieâm muõi,
xoang, tai giöõa, hoïngxoang, tai giöõa, hoïng Phaân bieät ñöôïc vieâm thanh thieät Phaân bieät ñöôïc vieâm thanh thieät
caáp & vieâm thanh quaûn caápcaáp & vieâm thanh quaûn caáp Phaân ñoä ñöôïc khoù thôû thanh quaûnPhaân ñoä ñöôïc khoù thôû thanh quaûn Ñieàu trò ñöôïc caùc beänh vieâm hoâ Ñieàu trò ñöôïc caùc beänh vieâm hoâ
haáp treânhaáp treân
VIEÂM MUÕI HAÀUVIEÂM MUÕI HAÀU Taùc nhaânTaùc nhaân
Rhinovirus, Coronavirus, RSV, Influenza, Rhinovirus, Coronavirus, RSV, Influenza, Parainfluenza…Parainfluenza…
S.pneumoniae, H.influenzae, M.catarrhalis, S.pneumoniae, H.influenzae, M.catarrhalis, Streptococcus nhoùm A, S.aureusStreptococcus nhoùm A, S.aureus
Trieäu chöùng: Trieäu chöùng: 6 laàn/naêm ôû treû 2-6 tuoåi 6 laàn/naêm ôû treû 2-6 tuoåi Haét hôi, chaûy muõi, taéc muõi, raùt hoïng, ho, Haét hôi, chaûy muõi, taéc muõi, raùt hoïng, ho,
soát nheïsoát nheï Khi Khi 39 3900C, coù 3 vaán ñeà phaûi nghó ñeán:C, coù 3 vaán ñeà phaûi nghó ñeán:
Do chính beänh vieâm muõiDo chính beänh vieâm muõi Trieäu chöùng cuûa nhieãm truøng khaùc: soát phaùt ban, sôûiTrieäu chöùng cuûa nhieãm truøng khaùc: soát phaùt ban, sôûi Nhieãm vi truøng ñi keøm Nhieãm vi truøng ñi keøm
RSV DƯỚI KÍNH HIỂN VI HUỲNH QUANGRSV DƯỚI KÍNH HIỂN VI HUỲNH QUANG
CẤU TẠO VIRÚT HỢP BÀO HÔ HẤPCẤU TẠO VIRÚT HỢP BÀO HÔ HẤP
VIEÂM MUÕI HAÀU (tt)VIEÂM MUÕI HAÀU (tt) Khaùm: phaùt hieän b.chöùng & loaïi tröø n.truøng Khaùm: phaùt hieän b.chöùng & loaïi tröø n.truøng Bieán chöùng: 5% coù bieán chöùng vieâm xoangBieán chöùng: 5% coù bieán chöùng vieâm xoang
< 3 thaùng: taéc muõi, khoù thôû< 3 thaùng: taéc muõi, khoù thôû Vieâm tai giöõa caáp: 10%, thöôøng 6Vieâm tai giöõa caáp: 10%, thöôøng 6thth – 2 tuoåi – 2 tuoåi Vieâm xoang haøm: >3 tuoåi, nghó ñeán khi >10 ngaøyVieâm xoang haøm: >3 tuoåi, nghó ñeán khi >10 ngaøy
Ñieàu trò:Ñieàu trò: Haï soát, röûa huùt muõi = NaCl 9%0, traùnh khoùi thuoác Haï soát, röûa huùt muõi = NaCl 9%0, traùnh khoùi thuoác
laùlaù Choáng x.huyeát: taïi choå(>2,5t), toaøn thaân(>6Choáng x.huyeát: taïi choå(>2,5t), toaøn thaân(>6 thth), vit C), vit C Khaùng sinh: VTGC, VTGTD, bieán daïng maøng nhó: Amox, Khaùng sinh: VTGC, VTGTD, bieán daïng maøng nhó: Amox,
C1, Macrolide neáu coù dò öùng. C1, Macrolide neáu coù dò öùng.
VIEÂM TAI GIÖÕAVIEÂM TAI GIÖÕA Ñònh nghóa:Ñònh nghóa:
Vieâm tai giöõa caáp:chaûy muû tai < 2w, maõn Vieâm tai giöõa caáp:chaûy muû tai < 2w, maõn 2w 2w
Vieâm tai giöõa thanh dòch: chaûy dòch trong Vieâm tai giöõa thanh dòch: chaûy dòch trong sau ñieàu trò VTGCsau ñieàu trò VTGC
Vieâm tai giöõa caáp o ñaùp öùng ñieàu trò: Vieâm tai giöõa caáp o ñaùp öùng ñieàu trò: TCLS vaãn coøn sau 48 giôø ñieàu tròTCLS vaãn coøn sau 48 giôø ñieàu trò
Vieâm tai giöõa caáp taùi phaùt: 3 ñôït/6 thaùngVieâm tai giöõa caáp taùi phaùt: 3 ñôït/6 thaùng Vieâm tai giöõa coù bieán chöùng: toån thöông Vieâm tai giöõa coù bieán chöùng: toån thöông
o hoài phuïc: tuùi co ruùt, dính maøng nhó vaøo o hoài phuïc: tuùi co ruùt, dính maøng nhó vaøo xöông, thuûng nhó, moøn xöông, cholesteatomaxöông, thuûng nhó, moøn xöông, cholesteatoma
VIEÂM TAI GIÖÕA (tt)VIEÂM TAI GIÖÕA (tt) Taùc nhaân:Taùc nhaân:
S.pneumoniae 30-50%, H.influenzae 30-40%, S.pneumoniae 30-50%, H.influenzae 30-40%, M.catarrhalis, M.catarrhalis, : S.aureus, Alloiococcus otitidis, : S.aureus, Alloiococcus otitidis, Turicella otitidis, ± virusTuricella otitidis, ± virus
6% gaây ra do virus ñôn thuaàn6% gaây ra do virus ñôn thuaàn < 3th: ngoaøi VK treân coøn coù Enterobacter, < 3th: ngoaøi VK treân coøn coù Enterobacter,
P.aeruginosa, C.trachomatis, yeám khí P.aeruginosa, C.trachomatis, yeám khí Laâm saøng: Laâm saøng:
66thth–2t, nam > nöõ, 80% bò 1 laàn, 1/3 treû bò –2t, nam > nöõ, 80% bò 1 laàn, 1/3 treû bò 3 laàn3 laàn
70% töï khoûi, ± bieán chöùng: vieâm x.chuûm, 70% töï khoûi, ± bieán chöùng: vieâm x.chuûm, NTH, VMN, ± di chöùng ñieácNTH, VMN, ± di chöùng ñieác
VIEÂM TAI GIÖÕA (tt)VIEÂM TAI GIÖÕA (tt) Laâm saøng (tt):Laâm saøng (tt):
2 daáu hieäu kinh ñieån:2 daáu hieäu kinh ñieån: Soát: ½ - 2/3 treû. > 40Soát: ½ - 2/3 treû. > 4000C: n. truøng nôi khaùc, C: n. truøng nôi khaùc,
NTHNTH Ñau tai: ½ treû. Treû < 2 tuoåi: ¼ tröôøng hôïpÑau tai: ½ treû. Treû < 2 tuoåi: ¼ tröôøng hôïp
Khaùm maøng nhó:Khaùm maøng nhó: Xung huyeát lan toûa ± maøu vaøng, phoàng Xung huyeát lan toûa ± maøu vaøng, phoàng
leân, di ñoäng keùm ± vôõ muûleân, di ñoäng keùm ± vôõ muû Daáu toån thöông o hoài phuïc: xô, tuùi co ruùt, Daáu toån thöông o hoài phuïc: xô, tuùi co ruùt,
thuûng nhó, cholesteatomathuûng nhó, cholesteatoma Ñaùnh giaù taâm thaàn, daáu hieäu kích Ñaùnh giaù taâm thaàn, daáu hieäu kích
thích maøng naõo, khaùm x. chuûm: söng, thích maøng naõo, khaùm x. chuûm: söng, noùng, ñoû, ñau?noùng, ñoû, ñau?
VIEÂM TAI GIÖÕA (tt)VIEÂM TAI GIÖÕA (tt) Moái lieân quan giöõa vi khuaån & laâm Moái lieân quan giöõa vi khuaån & laâm
saøng:saøng: 3838005C + ñau tai döõ doäi: 50% do S. 5C + ñau tai döõ doäi: 50% do S.
pneumoniaepneumoniae Vieâm keát maïc muû: 75% do H.influenzaeVieâm keát maïc muû: 75% do H.influenzae Thuûng nhó sôùm: Streptococcus nhoùm AThuûng nhó sôùm: Streptococcus nhoùm A Vieâm tai giöõa caáp do M.catarrhalis # H. Vieâm tai giöõa caáp do M.catarrhalis # H.
influenzae, influenzae,
S. pneumoniae # Streptococcus nhoùm AS. pneumoniae # Streptococcus nhoùm A
VIEÂM TAI GIÖÕA (tt)VIEÂM TAI GIÖÕA (tt) Chaån ñoaùn phaân bieät:Chaån ñoaùn phaân bieät:
Ñau tai: vieâm tuyeán mang tai, ñau Ñau tai: vieâm tuyeán mang tai, ñau raêng, vieâm hoïng, vieâm taáy haïch raêng, vieâm hoïng, vieâm taáy haïch vuøng coå, vieâm oáng tai ngoaøi, vuøng coå, vieâm oáng tai ngoaøi, chaán thöông, dò vaät trong tai ngoaøichaán thöông, dò vaät trong tai ngoaøi
Maøng nhó xung huyeát: soát cao, Maøng nhó xung huyeát: soát cao, vieâm muõi hoïng, ñang côn khoùc, vieâm muõi hoïng, ñang côn khoùc, chaán thöông maøng nhó sau veä sinh chaán thöông maøng nhó sau veä sinh taitai
VIEÂM TAI GIÖÕA (tt)VIEÂM TAI GIÖÕA (tt) Bieán chöùng: Bieán chöùng:
Vieâm tai giöõa thanh dòch, taùi phaùtVieâm tai giöõa thanh dòch, taùi phaùt Ñieàu trò:Ñieàu trò:
Chæ ñònh choïc doø:Chæ ñònh choïc doø: Ñau tai döõ doäi, noân oùi lieân tuïcÑau tai döõ doäi, noân oùi lieân tuïc < 3 thaùng tuoåi< 3 thaùng tuoåi Suy giaûm mieãn dòchSuy giaûm mieãn dòch Vieâm meâ ñaïo möng muû, vieâm xöông Vieâm meâ ñaïo möng muû, vieâm xöông
chuûm, NTHchuûm, NTH Thaát baïi vôùi khaùng sinh: TCLS toàn taïi, Thaát baïi vôùi khaùng sinh: TCLS toàn taïi,
naëng leân > 48h naëng leân > 48h
VIEÂM TAI GIÖÕA (tt)VIEÂM TAI GIÖÕA (tt) Khaùng sinh:Khaùng sinh:
Amoxicillin+clavulinic acid, cefpodoxim, Amoxicillin+clavulinic acid, cefpodoxim, cefuroxim, ceftriaxonecefuroxim, ceftriaxone
< 2 tuoåi: 10 ngaøy, < 2 tuoåi: 10 ngaøy, 2 tuoåi: 5 ngaøy 2 tuoåi: 5 ngaøy Ñaùnh giaù ñaùp öùng ñieàu trò sau 48-72 Ñaùnh giaù ñaùp öùng ñieàu trò sau 48-72
giôøgiôø Kieåm tra maøng nhó khi keát thuùc ñieàu Kieåm tra maøng nhó khi keát thuùc ñieàu
tròtrò Khaùc: giaûm ñau, haï soát, nhoû tai Khaùc: giaûm ñau, haï soát, nhoû tai
baèng quinolone khi chaûy muû tai baèng quinolone khi chaûy muû tai 2 2 tuaàntuaàn
VIEÂM TAI GIÖÕA (tt)VIEÂM TAI GIÖÕA (tt) Vieâm tai giöõa thanh dòch:Vieâm tai giöõa thanh dòch:
6 tuaàn–4 thaùng: khaùng sinh 14-21 6 tuaàn–4 thaùng: khaùng sinh 14-21 ngaøy + Prednisone 1mg/kg/ngaøy ngaøy + Prednisone 1mg/kg/ngaøy chia 2 laànchia 2 laàn
4 thaùng: ño thính löïc; ñaùnh giaù 4 thaùng: ño thính löïc; ñaùnh giaù haønh vi, chaäm noùi; ñaët oáng haønh vi, chaäm noùi; ñaët oáng thoâng thöôøng giöõa 3 &6 thaùng, thoâng thöôøng giöõa 3 &6 thaùng, naïo VA khi ñaët oáng thoâng coù naïo VA khi ñaët oáng thoâng coù bieán chöùng hoaëc caàn phaûi ñaët bieán chöùng hoaëc caàn phaûi ñaët nhieàu oáng thoâng hôn nhieàu oáng thoâng hôn
VIEÂM TAI GIÖÕA (tt)VIEÂM TAI GIÖÕA (tt) VTG möng muû maõn tính: P.aeruginosa, VTG möng muû maõn tính: P.aeruginosa,
TKgram(-) Staphylococci, H.influenzae, yeám TKgram(-) Staphylococci, H.influenzae, yeám khí: Ticarcillin, Ceftazidime, Clindamycinkhí: Ticarcillin, Ceftazidime, Clindamycin
Chæ ñònh ñaët oáng thoâng:Chæ ñònh ñaët oáng thoâng: VTGTD > 4 thaùng vaø giaûm thính löïc 2 beân VTGTD > 4 thaùng vaø giaûm thính löïc 2 beân
20dB20dB VTGTD coù 5 ñôït/12 thaùngVTGTD coù 5 ñôït/12 thaùng Coù tuí co ruùt trong maøng nhóCoù tuí co ruùt trong maøng nhó
Hieäu quaû vieäc ñaët oáng thoâng:Hieäu quaû vieäc ñaët oáng thoâng: Caûi thieän söùc ngheCaûi thieän söùc nghe Ngöøa VTGTPNgöøa VTGTP Ñieàu trò toån thöông caáu truùc tai giöõa keùo Ñieàu trò toån thöông caáu truùc tai giöõa keùo
daøi daøi
VIEÂM TAI GIÖÕA (tt)VIEÂM TAI GIÖÕA (tt) Dieãn tieán:Dieãn tieán:
50% hoài phuïc: 20-30% taùi phaùt trong 50% hoài phuïc: 20-30% taùi phaùt trong voøng 1 thaùng sauvoøng 1 thaùng sau
40% VTGTD: taùi phaùt VTG, 10% keùo daøi 40% VTGTD: taùi phaùt VTG, 10% keùo daøi > 3 thaùng> 3 thaùng
10% thaát baïi 10% thaát baïi Phoøng ngöøa: chuûng ngöøa pheá caàu Phoøng ngöøa: chuûng ngöøa pheá caàu
vaø cuùm laøm giaûm taàn suaát taùi vaø cuùm laøm giaûm taàn suaát taùi phaùt vieâm tai giöõaphaùt vieâm tai giöõa
VIEÂM XOANGVIEÂM XOANG Giaûi phaãu-Sinh lyù:Giaûi phaãu-Sinh lyù:
TB saøng hình thaønh sau thaùng 3TB saøng hình thaønh sau thaùng 3rdrd thai kyø thai kyø vieâm xoang saøng naëng/thaùng tuoåi vieâm xoang saøng naëng/thaùng tuoåi ñaàu tieân sau sanhñaàu tieân sau sanh
Xoang haøm coù sau thaùng 4Xoang haøm coù sau thaùng 4thth thai kyø, thai kyø, roõ/xquang > 2-3 tuoåiroõ/xquang > 2-3 tuoåi
Xoang traùn coù vaøo ngaøy 5Xoang traùn coù vaøo ngaøy 5thth–6–6th th sau sinh, sau sinh, vieâm xoang naøy thöôøng > 10 tuoàivieâm xoang naøy thöôøng > 10 tuoài
Xoang böôùm naèm tröôùc hoá yeân vaø sau Xoang böôùm naèm tröôùc hoá yeân vaø sau xoang saøng sau, nghó vieâm khi coù bieán xoang saøng sau, nghó vieâm khi coù bieán chöùng ôû maétchöùng ôû maét
VIEÂM XOANG (tt)VIEÂM XOANG (tt) Giaûi phaãu-Sinh lyù (tt)Giaûi phaãu-Sinh lyù (tt)
3 yeáu toá aûnh höôûng chöùc naêng xoang:3 yeáu toá aûnh höôûng chöùc naêng xoang: Loå thoâng xoangLoå thoâng xoang Chöùc naêng teá baøo loângChöùc naêng teá baøo loâng Taêng saûn xuaát / thay ñoåi ñoä nhaøy Taêng saûn xuaát / thay ñoåi ñoä nhaøy
chaát tieátchaát tieát Xoang saøng sau & böôùm thoâng ra loå treânXoang saøng sau & böôùm thoâng ra loå treân Xoang traùn, saøng tröôùc & haøm thoâng ra Xoang traùn, saøng tröôùc & haøm thoâng ra
loå giöõaloå giöõa Leä ñaïo thoâng ra loå döôùiLeä ñaïo thoâng ra loå döôùi
VIEÂM XOANG (tt)VIEÂM XOANG (tt) Taùc nhaân: S. pneumoniae: 25-45%, H. Taùc nhaân: S. pneumoniae: 25-45%, H.
influenzae: 13-30%, M.catarrhalis: 10-influenzae: 13-30%, M.catarrhalis: 10-15% 15% Vieâm xoang caáp tính: 10 ngaøy – 1 thaùngVieâm xoang caáp tính: 10 ngaøy – 1 thaùng
S. pneumoniae: +++S. pneumoniae: +++ H. influenzae: ++H. influenzae: ++ M. catarrhalis: ++M. catarrhalis: ++
Vieâm xoang baùn caáp: 1 – 3 thaùngVieâm xoang baùn caáp: 1 – 3 thaùng S. pneumoniae: ++S. pneumoniae: ++ H. influenzae: ++H. influenzae: ++ M. catarrhalis: ++M. catarrhalis: ++
VIEÂM XOANG (tt)VIEÂM XOANG (tt) Vieâm xoang maõn:Vieâm xoang maõn:
S. pneumoniae: +S. pneumoniae: + H. influenzae: +H. influenzae: + M. catarrhalis: +M. catarrhalis: + S. aureus: +S. aureus: + Yeám khí:+Yeám khí:+
Vi truøng Vi truøng :Streptococcus nhoùm A, :Streptococcus nhoùm A, TK gram (-)TK gram (-)
10% do virus, 20% voâ truøng10% do virus, 20% voâ truøng
VIEÂM XOANG (tt)VIEÂM XOANG (tt) Laâm saøng:Laâm saøng:
Caáp: ôû treû em o ñaëc hieäuCaáp: ôû treû em o ñaëc hieäu Chaûy muõi, ho ban ngaøy keùo daøi > 10 Chaûy muõi, ho ban ngaøy keùo daøi > 10
ngaøyngaøy Caûm naëng + soát > 39Caûm naëng + soát > 3900C, chaûy muõi muûC, chaûy muõi muû Ñau maët + söng quanh hoác maét vaøo saùng Ñau maët + söng quanh hoác maét vaøo saùng
sôùm, giaûm trong ngaøy, xuaát hieän laïi vaøo sôùm, giaûm trong ngaøy, xuaát hieän laïi vaøo saùng hoâm sau.saùng hoâm sau.
Ít gaëp: nhöùc ñaàu, maát muøiÍt gaëp: nhöùc ñaàu, maát muøi Baùn caáp: Baùn caáp:
T/C hoâ haáp keùo daøi 1-3 thaùng: chaûy T/C hoâ haáp keùo daøi 1-3 thaùng: chaûy muõi, ho ± ngaøy/ñeâmmuõi, ho ± ngaøy/ñeâm
Nhöùc ñaàu Nhöùc ñaàu , soát nheï, ngaét quaûng , soát nheï, ngaét quaûng
VIEÂM XOANG (tt)VIEÂM XOANG (tt) Laâm saøng (tt) Laâm saøng (tt)
Maõn: Maõn: T/c hoâ haáp keùo daøi > 3 thaùng: xung T/c hoâ haáp keùo daøi > 3 thaùng: xung
huyeát muõi, chaûy muõi, ho ban ngaøy huyeát muõi, chaûy muõi, ho ban ngaøy Ít gaëp: ñau hoïng buoåi saùng, hôi thôû Ít gaëp: ñau hoïng buoåi saùng, hôi thôû
hoâihoâi Caàn tìm n.nhaân: xô nang, SGMD, dò öùngCaàn tìm n.nhaân: xô nang, SGMD, dò öùng
Yeáu toá thuùc ñaåy:Yeáu toá thuùc ñaåy: Vieâm muõi dò öùng, hen, NKHH taùi phaùtVieâm muõi dò öùng, hen, NKHH taùi phaùt Giaûi phaãu: dò daïng muõi, chaán thöông Giaûi phaãu: dò daïng muõi, chaán thöông
muõi, u, polyps, dò vaät, cheû voøm haàu, muõi, u, polyps, dò vaät, cheû voøm haàu, TBS tím, chaán thöông do aùp suaát (bôi, TBS tím, chaán thöông do aùp suaát (bôi, laën) laën)
VIEÂM XOANG (tt)VIEÂM XOANG (tt) Laâm saøng (tt): khaùmLaâm saøng (tt): khaùm
Chaûy nhaày muû trong muõi / thaønh hoïng Chaûy nhaày muû trong muõi / thaønh hoïng sausau
Nieâm maïc muõi hoïng ñoûNieâm maïc muõi hoïng ñoû Aán ñau treân vuøng xoangAán ñau treân vuøng xoang Phuø quanh hoác maét, suïp mi, lieät Phuø quanh hoác maét, suïp mi, lieät
v.ñoäng maétv.ñoäng maét Hôi thôû hoâi (loaïi tröø vieâm hoïng, veä Hôi thôû hoâi (loaïi tröø vieâm hoïng, veä
sinh raêng mieäng keùm, dò vaät trong sinh raêng mieäng keùm, dò vaät trong muõi) gôïi yù vieâm xoang do vi truøngmuõi) gôïi yù vieâm xoang do vi truøng
VIEÂM XOANG (tt)VIEÂM XOANG (tt) Caän laâm saøng:Caän laâm saøng:
X quang xoang: 7% treû < 1 tuoåi coù baát X quang xoang: 7% treû < 1 tuoåi coù baát thöôøng nhöng o coù d.hieäu & tr.chöùng thöôøng nhöng o coù d.hieäu & tr.chöùng hoâ haáp hoâ haáp
Thaúng: khaûo saùt xoang saøngThaúng: khaûo saùt xoang saøng Nghieâng: xoang traùn, böôùmNghieâng: xoang traùn, böôùm Chaåm caèm: xoang haømChaåm caèm: xoang haøm Xaùc ñònh vieâm xoang khi: möùc khí dòch, Xaùc ñònh vieâm xoang khi: möùc khí dòch,
môø ñoàng nhaát khoang xoang, daøy maøng môø ñoàng nhaát khoang xoang, daøy maøng nieâm > 5mm/ngöôøi lôùn, > 4mm/treû emnieâm > 5mm/ngöôøi lôùn, > 4mm/treû em
CT &MRI: vieâm xoang maõn CT &MRI: vieâm xoang maõn bieán bieán chöùngchöùng
VIEÂM
XOANG
CAÁP
VIEÂM XOANG (tt)VIEÂM XOANG (tt) Ñieàu trò:Ñieàu trò:
Uoáng ñöôïc: Amox 90mg/kg/ngaøy, Uoáng ñöôïc: Amox 90mg/kg/ngaøy, Azithromycin, ClindamycinAzithromycin, Clindamycin
Khoâng uoáng ñöôïc: Cefotaxim, Ampicillin-Khoâng uoáng ñöôïc: Cefotaxim, Ampicillin-SulbactamSulbactam
Thôøi gian: heát tr.chöùng 7 ngaøy, TB:10-Thôøi gian: heát tr.chöùng 7 ngaøy, TB:10-14 ngaøy14 ngaøy
Bieán chöùng:Bieán chöùng: Vieâm moâ teá baøo hoác maétVieâm moâ teá baøo hoác maét Bieán chöùng trong soïBieán chöùng trong soï
VIEÂM HOÏNGVIEÂM HOÏNG Beänh caên:Beänh caên:
Vi khuaån: Streptococcus A:15-30%, C:1-5%, Vi khuaån: Streptococcus A:15-30%, C:1-5%, laäu caàu, baïch haàu, kî khí < 1%laäu caàu, baïch haàu, kî khí < 1%
Virus: Rhino 20%, Corona, Adeno 5%, Virus: Rhino 20%, Corona, Adeno 5%, Herpes 4%, AÙ cuùm, cuùm 2%, Herpes 4%, AÙ cuùm, cuùm 2%, 1% 1%
Mycoplasma, Chlamydia < 1%Mycoplasma, Chlamydia < 1% Khoâng roõ nguyeân nhaân 40% Khoâng roõ nguyeân nhaân 40%
Laâm saøng:Laâm saøng: Streptococcus nhoùm A: Streptococcus nhoùm A: 3 tuoåi, khôûi 3 tuoåi, khôûi
phaùt nhanh, ñau hoïng, soát, nhöùc ñaàu, phaùt nhanh, ñau hoïng, soát, nhöùc ñaàu, noân, ñau buïng noân, ñau buïng
VIEÂM HOÏNG (tt)VIEÂM HOÏNG (tt) Laâm saøng (tt)Laâm saøng (tt)
Streptococcus A:Streptococcus A: Hoïng ñoûHoïng ñoû Söng amidan vôùi chaát tieát maøu ñoû & Söng amidan vôùi chaát tieát maøu ñoû &
vaøngvaøng Xuaát huyeát ñieåm treân khaåu caùi meàm Xuaát huyeát ñieåm treân khaåu caùi meàm
& thaønh hoïng sau& thaønh hoïng sau Löôõi gaø söng ñoûLöôõi gaø söng ñoû Löôõi daâuLöôõi daâu Haïch coå tröôùc lôùn, ñauHaïch coå tröôùc lôùn, ñau Phaùt ban toaøn thaân, bong vaûy 1-2 tuaàn Phaùt ban toaøn thaân, bong vaûy 1-2 tuaàn
sau theo thöù töï töø ñaàu xuoáng chaân sau theo thöù töï töø ñaàu xuoáng chaân
COX
COX
HER
HER
VIEÂM HOÏNG (tt)VIEÂM HOÏNG (tt) Vieâm hoïng do sieâu vi: dieãn tieán chaäm, Vieâm hoïng do sieâu vi: dieãn tieán chaäm,
khôûi phaùt vôùi chaûy muõi, ho, tieâu chaûy khôûi phaùt vôùi chaûy muõi, ho, tieâu chaûy AdenovirusAdenovirus: vieâm hoïng + vieâm keát maïc + soát: vieâm hoïng + vieâm keát maïc + soát EnterovirusEnterovirus: boùng nöôùc xaùm 1-2mm coù vieàn : boùng nöôùc xaùm 1-2mm coù vieàn
ñoû bao quanh, lôùn daàn, vôõ ra thaønh veát loeùt ñoû bao quanh, lôùn daàn, vôõ ra thaønh veát loeùt nhoû, thöôøng keøm soát, nhöùc ñaàu, ñau buïng, nhoû, thöôøng keøm soát, nhöùc ñaàu, ñau buïng, chaùn aên, noân möûa chaùn aên, noân möûa h/c tay chaân mieäng h/c tay chaân mieäng
Coxsackie A,BCoxsackie A,B: soát, nhöùc ñaàu, noát 3-6mm : soát, nhöùc ñaàu, noát 3-6mm traéng vaøng ôû thaønh sau hoïng, o boùng nöôùc, traéng vaøng ôû thaønh sau hoïng, o boùng nöôùc, o loeùto loeùt
Herpes simplexHerpes simplex: nhuõ nhi, soát cao + vieâm nöôùu/ : nhuõ nhi, soát cao + vieâm nöôùu/ nieâm maïc mieängnieâm maïc mieäng
VIEÂM HOÏNG (tt)VIEÂM HOÏNG (tt) Epstein BarrEpstein Barr: vieâm hoïng + Amidan to xuaát tieát, : vieâm hoïng + Amidan to xuaát tieát,
coù maøng giaû, vieâm haïch coå, gan laùch to, coù maøng giaû, vieâm haïch coå, gan laùch to, phaùt ban vaø meät moûi toaøn thaânphaùt ban vaø meät moûi toaøn thaân
Chaån ñoaùn: Chaån ñoaùn: Ngöng keát haït latex: tìm lieân caàu nhoùm ANgöng keát haït latex: tìm lieân caàu nhoùm A ELISA: khaùng nguyeân viruùtELISA: khaùng nguyeân viruùt
Ñieàu trò:Ñieàu trò: Ngöøa thaáp khôùp caáp, vieâm vi caàu thaän caápNgöøa thaáp khôùp caáp, vieâm vi caàu thaän caáp Giaûm bieán chöùng tuï muû: aùpxe quanh amidan, Giaûm bieán chöùng tuï muû: aùpxe quanh amidan,
thaønh sau hoïng, vieâm tai giöõa nhieãm truøngthaønh sau hoïng, vieâm tai giöõa nhieãm truøng Caûi thieän trieäu chöùng laâm saøng, ngaên Caûi thieän trieäu chöùng laâm saøng, ngaên
chaän laây lan chaän laây lan
VIEÂM HOÏNG (tt)VIEÂM HOÏNG (tt) Vieâm hoïng lieân caàu nhoùm A:Vieâm hoïng lieân caàu nhoùm A:
Benzathin penicillin TB lieàu duy nhaát: < Benzathin penicillin TB lieàu duy nhaát: < 27kg: 600.000 ñv, > 27kg: 1.200.000 ñv27kg: 600.000 ñv, > 27kg: 1.200.000 ñv
Erythromycin: 30-50 mg/kg/ngaøy x10 Erythromycin: 30-50 mg/kg/ngaøy x10 ngaøy chia 3-4 laàn/ngaøy (5% khaùng)ngaøy chia 3-4 laàn/ngaøy (5% khaùng)
Amoxicillin+Clavulinic, C1, ClindamycinAmoxicillin+Clavulinic, C1, Clindamycin Caét Amidan:Caét Amidan:
Taùi phaùt Taùi phaùt 7 laàn/naêm hoaëc 7 laàn/naêm hoaëc 5 5 laàn/naêm x 2 naêm lieân tieáplaàn/naêm x 2 naêm lieân tieáp
Aùp xe quanh amidanAùp xe quanh amidan
VIEÂM THANH QUAÛN VIEÂM THANH QUAÛN CAÁPCAÁP
Beänh caên:Beänh caên: Parainfluenza 1,2,3 – RSV 84%Parainfluenza 1,2,3 – RSV 84% Ít gaëp: influenza A,B, Adenovirus, MycoplasmaÍt gaëp: influenza A,B, Adenovirus, Mycoplasma Hieám gaëp: Rhino, Entero, Herpes simplex, SôûiHieám gaëp: Rhino, Entero, Herpes simplex, Sôûi
Laâm saøng:Laâm saøng: 66thth –3 tuoåi –3 tuoåi Baét ñaàu baèng vieâm hoâ haáp treân: soát Baét ñaàu baèng vieâm hoâ haáp treân: soát
nheï, haét hôi, chaûy muõi, ñau hoïng, honheï, haét hôi, chaûy muõi, ñau hoïng, ho 3-4 ngaøy sau: khaøn gioïng, ho ong oûng nhö 3-4 ngaøy sau: khaøn gioïng, ho ong oûng nhö
suûa, thôû rít thì hít vaøo, buù ñöôïc, tænh taùo, suûa, thôû rít thì hít vaøo, buù ñöôïc, tænh taùo, hoàng haøohoàng haøo
VIEÂM THANH QUAÛN VIEÂM THANH QUAÛN CAÁPCAÁP
Caän laâm saøng:Caän laâm saøng: CTM: bình thöôøng hoaëc taêng lymphoCTM: bình thöôøng hoaëc taêng lympho X quang coå thaúng: daáu hieäu thaùp X quang coå thaúng: daáu hieäu thaùp
chuoâng nhaø thôø 40%chuoâng nhaø thôø 40% Ñieàu trò:Ñieàu trò:
Nhaäp vieän: thôû rít tieán trieån/naëng Nhaäp vieän: thôû rít tieán trieån/naëng luùc nghó, suy hoâ haáp, soát cao, veû luùc nghó, suy hoâ haáp, soát cao, veû nhieãm ñoäcnhieãm ñoäc
Epinephrine 2,25% (0,01ml/kg),1%Epinephrine 2,25% (0,01ml/kg),1%00 (0,1ml/kg) khí dung ± laäp laïi sau 30 phuùt(0,1ml/kg) khí dung ± laäp laïi sau 30 phuùt
Dexamethasone: 0,6mg/kg uoáng/TB Dexamethasone: 0,6mg/kg uoáng/TB
LARYNGITIS
VIEÂM THANH THIEÄT VIEÂM THANH THIEÄT CAÁPCAÁP
Beänh caên:Beänh caên: Haemophilus influenzae tyùp B/treû emHaemophilus influenzae tyùp B/treû em Streptococcus pneumoniae/ngöôøi lôùn SGMDStreptococcus pneumoniae/ngöôøi lôùn SGMD Hieám: H. parainfluenzae, S. nhoùm A, Hieám: H. parainfluenzae, S. nhoùm A,
S.aureusS.aureus Laâm saøng:Laâm saøng:
75% 2-5 tuoåi (3,5 - 4 tuoåi), 25% < 2 tuoåi 75% 2-5 tuoåi (3,5 - 4 tuoåi), 25% < 2 tuoåi Soát, ñau hoïng, ngheït tieáng, 90% dieãn Soát, ñau hoïng, ngheït tieáng, 90% dieãn
tieán nhanh trong voøng 6 – 24 giôø tieán nhanh trong voøng 6 – 24 giôø 70% chaûy nöôùc boït, khoâng aên uoáng, 70% chaûy nöôùc boït, khoâng aên uoáng,
ngoài tö theá ngöûi hoangoài tö theá ngöûi hoa
VIEÂM THANH THIEÄT VIEÂM THANH THIEÄT CAÁPCAÁP
Traùnh ñeø löôõi Traùnh ñeø löôõi taéc ñöôøng thôû. taéc ñöôøng thôû. Treû töï môû mieäng: vuøng haàu ñoû, nhieàu Treû töï môû mieäng: vuøng haàu ñoû, nhieàu
chaát tieát, ± thanh thieät söng ñoû nhoâ leân chaát tieát, ± thanh thieät söng ñoû nhoâ leân treân ñaùy löôõi.treân ñaùy löôõi.
Caän laâm saøng: Caän laâm saøng: CTM: BC taêng cao > 10.000/mm3: 85%CTM: BC taêng cao > 10.000/mm3: 85% X quang coå nghieâng: daáu hieäu ngoùn tay X quang coå nghieâng: daáu hieäu ngoùn tay
caùicaùi Caáy maùu 75-90%(+)/beà maët thanh thieät Caáy maùu 75-90%(+)/beà maët thanh thieät
50%(+)50%(+) Ngöng keát haït Latex/nöôùc tieåu tìm KN HiB Ngöng keát haït Latex/nöôùc tieåu tìm KN HiB
VIEÂM THANH THIEÄT VIEÂM THANH THIEÄT CAÁPCAÁP
Ñieàu trò:Ñieàu trò: Thoâng ñöôøng thôû ± ñaët NKQ/ môû khí quaûnThoâng ñöôøng thôû ± ñaët NKQ/ môû khí quaûn Khaùng sinh: C3 TM 7 ngaøy, chuyeån sang uoángKhaùng sinh: C3 TM 7 ngaøy, chuyeån sang uoáng
Bieán chöùng: Bieán chöùng: Töû vong 1%Töû vong 1% 25% vieâm phoåi25% vieâm phoåi Ít gaëp: vieâm maøng naõo, vieâm maøng ngoaøi Ít gaëp: vieâm maøng naõo, vieâm maøng ngoaøi
timtim Phoøng ngöøa:Phoøng ngöøa:
Chuûng HiB, phoøng Rifampin <1t/ 4t coù SGMD Chuûng HiB, phoøng Rifampin <1t/ 4t coù SGMD