Еврппскипт инфпрмативен и инпвативен центар вп Македпнија,

прпдплжува сп истптп темпп на излегуваое на е-билтенпт, за

ппефективнп заппзнаваое на нащите шитатели сп најнпвите ппнуди и

бараоа за спрабптка вп дпменпт на бизниспт, технплпгиите и

инпвациите.

АКТУЕЛНОСТИ

ТЕХНОЛОГИИ И ИНОВАЦИИ

УСПЕШНИ ПРИКАЗНИ

ПОНУДИ ЗА СОРАБОТКА

Информации од E nterpr is e E ur ope N e t w o rk

Број 5/2012

2

Актуелнпсти

Net een.mk 2

В п 2011 гпдина, 72% пд граданите на ЕУ патувале

и ппвеќе пд 80% се изјасниле дека би гп

направиле истптп и вп 2012 гпдина, избирајќи да

пдат на кратки патуваоа или на ппдплг пдмпр. Ова се

резултатите пд нпвата анкета на Еурпбарпметар за

ставпвите на Еврппјаните кпн туризмпт и

еднпвременп укажува на афинитетите и мпделите на

пднесуваое на еврппските туристи. Резултатите пд

пвие истражуваоа мпжат да ппслужат и на

македпнските туристишки рабптници при креираоетп

стратегии за привлекуваое туристи пд странствп.

Еурпбарпметар, истп така, пткрива дека вп 2011

гпдина, ппвеќетп градани пдлушиле да гп ппминат

гпдищнипт пдмпр вп Еврппа и мнпгу пд нив се

изјасниле дека истптп ќе гп направат и вп 2012

гпдина.

Заменик претседателпт на Еврппската кпмисија за

индустрија и претприемнищтвп, г. Антпнип Тајани,

изјави: „Културнптп и прирпднптп бпгатствп на

нащипт кпнтинент и дплгпдищната традиција на

гпстппримствп, се сe ущте блиску дп срцата на

Еврппјаните. Еврппскипт сектпр за туризам имаще

дпбри перфпрманси, кпи вп 2011 гпдина се

згплемени. Ппдатпците сп кпи распплагаме

укажуваат дека пвпј сектпр дппплнителнп ќе се

ппдпбри вп 2012 гпдина. Ова пптврдува дека

патуваоата и туризмпт се мпќни двигатели на

екпнпмскптп закрепнуваое на Еврппа“.

Афинитетите на еврппските туристи

Анкетата на Еурпбарпметар нуди интересен увид вп

афинитетите на еврппските туристи:

Ппгплемипт дел пд жителите на ЕУ се дпверливи

патници кпи претппшитаат сами да гп

прганизираат сппственипт пдмпр. Ппвеќетп

Еврппјани (53%) гп резервираа свпјпт пдмпр

преку интернет. Какп инфпрмирани и искусни

пптрпщуваши, 49% пд пние кпи биле на пдмпр вп

2011 гпдина, ги прганизирале разлишните

елементи на нивнптп патуваое пдвпенп, наместп

да изврщат целпсна резервација вп еден пакет.

Нп, тие сe ущте се пптпираат на преппраките пд

семејствптп и пријателите за тпа каде да

патуваат. „Дпбрипт збпр“ бил релевантен за 52%

пд ЕУ патниците, ппвеќе пдкплку преппраките

дадени на интернет страниците (40%).

Патуваоата се реализирале впглавнп сп

автпмпбил или мптпр. Тие, кпи патувале вп 2011

гпдина претппшитале да патуваат сп пвие

превпзни средства (78%), щтп е мнпгу ппвеќе вп

пднпс на 2010 гпдина (44%). Сепак, вп 2011

гпдина е забележенп благп згплемуваое вп

кпристеоетп на авипнскипт превпз (46%), вп

сппредба сп 2010 гпдина (39%).

Еврппските патници бараат пдмпр и рекреација.

Вп 2011 гпдина, 48% пд пние кпи биле на пдмпр,

ја имале пваа цел вп предвид, ппвеќе пд 2010

гпдина (36%), пп кпе следи “спнце и плажа“ и

“ппсета на фамилијата и пријателите“ (28%).

Вреднпст на прирпдните убавини и квалитетпт на

услугата. За жителите на ЕУ (над 50%), мптив за

ппвтпрен избпр на истата дестинација за пдмпр

се прирпдните карактеристики на местптп.

Ппвеќе пд 90% пд ЕУ испитаниците биле

задпвплни сп избпрпт на дестинацијата и

квалитетпт на сместуваоетп.

Вп 2011 гпдина 72% пд Еврппјаните патувале.

Оваа прпппрција, вп пднпс на 2010 гпдина

пстанала непрпменета. Еврппските патници ја

претппшитале сппствената (Грција 80%, Италија

74%, Хрватска 73%) или друга држава вп ЕУ.

Шпанија беще најппсетуваната држава вп 2011

гпдина (11%), следена сп Италија (9%), Франција

ТУРИЗМОТ ЌЕ СТАНЕ ДВИГАТЕЛ НА ЕКОНОМИЈАТА ВО 2012 ГОДИНА

3

Технплпгии

Net een.mk 3

(8%), Германија (5%), Австрија (5%) и Грција (4%).

Еврппјаните ќе патуваат и вп 2012 гпдина. И

ппкрај кризата, 73% пд испитаниците нема да се

пткажат пд нивнипт пдмпр, иакп 33% треба да ги

прпменат свпите првишни планпви. Ппдплг

престпј (ппмеду 4 или 13 нпќеваоа) планираат

41% пд испитаниците кпи планираат да патуваат

вп 2012 г., наместп кратпк престпј (27%).

Ппвтпрнп, преднпст ќе биде дадена на

сппствената држава (52%) или на друга држава

вп ЕУ (37%). Претппшитани дестинации вп 2012

гпдина ќе бидат Шпанија (10%), Италија (7%),

Франција (6%), Грција (4%), Австрија, Велика

Британија и Германија (3%).

Истражуваоетп на Еурпбарпметар

За пва истражуваое на Еурпбарпметар, вп јануари

2012 гпдина, беще изврщен слушаен избпр и

спрпведенп интервју сп преку 30.000 градани на

впзраст пд 15 и ппвеќе гпдини, вп земјите шленки на

ЕУ какп и вп Нпрвещка, Исланд, Хрватска, Турција,

Македпнија, Србија и Израел.

Еврппската кпмисија гп спрпведува пва пбемнп

истражуваое веќе шетврта гпдина пп ред и истптп

нуди пгрпмнп мнпжствп на сппредливи инфпрмации

за сите туристишки шинители, презентирани

аналитишки, специфишни пп држави и демпграфски

категприи. Истражуваоетп ппмага при следеоетп на

патуваоата на кратпк и среден рпк и трендпвите вп

туризмпт на граданите на Еврппа.

Ова истражуваое пвпзмпжува Еврппската кпмисија и

разлишните шинители вп туризмпт да пдгпвпрат на

прпмените вп ппбарувашката на туристишките услуги,

и ппради тпа, претставува важен инструмент за

нпсеое пдлуки при креираоетп развпјни пплитики

за туризам, планираоетп вп туризмпт, пспбенп вп

ппглед на типпвите на туризам и главните туристишки

дестинации.

Ппјдпвна пснпва

Сппред Еурпстат, еврппскипт туристишкп-сместувашки

сектпр вп 2011 гпдина ппстигна рекпрдни брпјки вп

ЕУ, надминувајќи ги и резултатите пред кризата.

Нпќеваоата на странските гпсти вп хптелите и

другите слишни устанпви се згплемиле за ппвеќе пд

7%, дпдека нпќеваоата на дпмащните гпсти се

згплемиле за 1,2%

Најгплем брпј нпќеваоа вп хптели, пд страна на

странските гпсти, се регистрирани вп Шпанија

(+14,7%) и Италија (+ 3,9%), дпдека најгплем ппраст

на нпќеваоата вп хптели пд страна на дпмащните

гпсти биле забележени вп Литванија (20,6%), Бугарија

(15,0%) и Рпманија (13,4%).

Ппвеќе инфпрмации:

Ставпви на Еврппјаните за Туризмпт: http://

ec.europa.eu/public_opinion/flash/fl_334_en.pdf

Ппдгптвила:

Маја Тасева (maja@apprm.gov.mk)

ЧИСТЕЊЕ СО УПОТРЕБА НА СУВ МРАЗ

Ч истеоетп сп упптреба на сув

мраз (или CO2 шистеое) е

фпрма на шистеое сп упптреба на

медиум какп щтп се метпдите

базирани на упптреба на

пластишни тппшиоа или спда.

При пваа метпда, какп медиум се

применуваат тппшиоа пд сув мраз

(цврст CO2), кпи се нанесуваат на

ппврщината щтп се шисти сп

пгрпмна брзина, а при тпа нема

никаквп пщтетуваое или

креираое на секундарен птпад.

Пристаппт мпже да се кпристи за

разлишни намени, пд пстрануваое

на тещки наслаги дп шистеое на

деликатни ппврщини какп щтп се

пплупрпвпдниците или

пешатените плпши. Чистеоетп сп

сув мраз претставува сув и

4

Успешни приказни

Net een.mk 4

ШПАНСКА КОМПАНИЈА ГРАДИ ДОМОВИ ЗА ВОЗРАСНИ ЛИЦА ВО

РОМАНИЈА

П лпт План е щпанска

кпмпанија сп 10 врабптени

лпцирана вп Тарагпна на

медитеранскипт брег на Шпанија.

Оваа кпмпанија ппсветила гплем

дел пд бизниспт на прпекти

финансирани пд владини

институции.

Сп цел да дпзнае нещтп ппвеќе за

странските пазари, Плпт План се

пбрати дп лпкалната канцеларија

на Enterprise Europe Network.

Мрежата се спстпи пд пкплу 600

партнер прганизации вп ппвеќе пд

50 држави и ппстпјанп им ппмага

на претприемашите вп

псвпјуваоетп на нпви пазари какп

и вп изнапдаоетп на фпндпви за

нивен развпј.

Плпт План кпмпанијата се

заинтересира за рпманскипт пазар

и сп ппддрщка на лпкалната

канцеларија на Мрежата заппшнаа

план за влегуваое на пвпј пазар.

Сп експертски спвети вп рамки на

Мрежата, какп и сп ппмпщ на

лпкална канцеларија вп Рпманија,

Плпт План заппшна да се јавува на

јавни ппвици пд пбласта на

градежнищтвптп.

неабразивен прпцес на шистеое

кпј, истпвременп, е екплпщки и

екпнпмишен.

Метпд

Оваа технплпгија се базира на

примена на тппшиоа сув мраз кпи

се нанесуваат на ппврщината сп

екстремнп виспка брзина. При

импактпт тппшиоата решиси

инстантнп сублимираат

пренесувајќи минимална

кинетишка енергија на ппврщината

и предизвикувајќи спсема

минимална абразија. Прпцеспт на

сублимација пвпзмпжува

апспрпција на гплема кплишина на

тпплина пд ппврщината,

предизвикувајќи смплкнуваое

какп ппследица на термалнипт

щпк. На тпј нашин се унапредува

прпцеспт на шистеое при щтп

гпрнипт слпј на нешистптијата или

загадувашпт се пшекува да пренесе

ппвеќе тпплина пткплку

ппдплните слпеви и пплеснп се

птстранува. Ефикаснпста и

ефективнпста на пвпј прпцес

зависи пд термишката

спрпвпдливпст на супстратпт и

загадувашпт. Брзата прпмена вп

спстпјбата пд цврста вп гаспвита,

истп така, предизвикува микрп-

термални бранпви кпи

дппплнителнп ппмагаат вп

прпцеспт на шистеое.

Примена

Чистеоетп сп сув мраз мпже да се

кпристи за шистеое на ппрема пд

прехранбената индустрија за

ефикасна декпнтаминација на

ппврщините. Овпзмпжува

шистеое без пптреба пд

демпнтажа на ппремата и не

предизвикува билп какви

пщтетуваоа. Мпже да се

применува за разлишни ппврщини,

сп разлишен гепметриски пблик и

вп разлишни индустриски гранки.

Безбеднпст

Јаглерпднипт дипксид е виспкп

тпксишен и мпже да влијае на

намалуваоетп на кплишината на

кислпрпд или да дпведе дп

задущуваое дпкплку ппремата не

се применува вп прпстпр сп

вентилација. Ппнатаму, бидејќи

јаглерпднипт дипксид е пптежпк

пд впздухпт, издувната

вентилација треба да е блиску дп

дплните делпви пд прпстпријата

за да мпже ефикаснп да се

птстрани гаспт. При нпрмален

притиспк, температурата на

сувипт мраз изнесува пкплу ?78 °C

и мпра да се кпристат сппдветни

ракавици. Заради безбеднпст

неппхпдна е и примена на

защтита за пшите и ущите.

Сппреденп сп други слишни

метпди, шистеоетп сп сув мраз

предизвикува ппмала кплишина на

птпад и нема пптреба пд шистеое

на самипт упптребен медиум

(нема ппјава на секундарен птпад

пд тпј вид).

Ппдгптвил:

Миле Шпшевски

(mile@mir.org.mk)

5

Успешни приказни

Net een.mk 5

П ешурките, сп пптрпщувашка

пд пкплу 1,2 милипни тпни

гпдищнп, знашат гплем бизнис вп

Еврппа. Сп ппвеќе 1 милипн евра

влпжени вп ЕУ истражувашкитe

фпндпви, иницијативата ‘Champi-

ON’ ќе развие автпматски систем

за спбираое пешурки .

Благпдарение на Enterprise Europe

Network, мала кипарска кпмпaнија

дпби клушна улпга вп прпектпт за

автпматски систем за спбираое

пешурки. Прпектпт е финансиран

пд страна на Седмата рамкпвна

прпграма - FP7, вп рамките на

Прпграмата „Капацитети“, щтп

прпмпвира истражуваое за

бенефитпт на МСП.

Гепимичинг е фирма

стаципнирана вп Никпзија и нуди

услуги и кпнсалтинг вп

картпграфијата, сателитската

навигација и слишни пбласти, какп

и вп медицинската инфпрматика.

Гепимичинг, се пбрати дп

лпкалната канцеларија на

Мрежата вп главнипт град на

Кипар. Мрежата сп свпите алатки

и ппмпгна на пваа кпмпанија вп

ппврзуваое сп вистинските

партнери за успещнп аплицираое

и дпбиваое на еврппски прпект.

„Откакп е пснпвана Мрежата, ние

им ппмагавме на Гепимичинг сп

апликации за прпекти вп

наципнални и еврппски фпндпви “

вели Кристакис Тепкарус,

врабптен вп канцеларијата на

Мрежата вп Кипар. „Кпга и да им

затребаще нещтп, Гепимичинг н?

кпнсултираа нас.“

Преку мрежата, Гепимичинг стапи

вп кпнтакт сп истражувашки прпект

вп Шпанија за развпј на нпв

мпдерен уред за спбираое на

пешурки. Какп еден пд псумте

партнери вп прпектпт ‘Champi-

ON’, Гепимичинг е задплжена за

технплпгијата за сликаое и

анализа на пешурките за да мпжат

да се прпдаваат свежи, а не

кпнзервирани. Технплпгијата за

сликаое и анализа на пешурките

развиена пд Гепимичинг ќе се

кпристи вп автпматскипт спбираш

на пешурки за пдбираое на пние

пешурки дпвплнп дпбри за

прпдаваое свежи, а рпбптската

рака пптпа ќе ги спбере.

Стратпс Стилиандис, пснпвашпт на

Гепимичинг вп 2002 г., вели дека

пва партнерствп ќе и пвпзмпжи на

кпмпанијата да ја прпщири

мрежата на партнери и ќе и

пвпзмпжи развпј на нпв прпизвпд

на пазарпт.

„Мнпгу важнп е за лпкалните

кпмпании да мпжат да рабптат вп

интернаципнална пкплина“, вели

тпј, дпдавајќи „Мрежата на

бизнис мпжнпсти е важен извпр

на нпви идеи и шекпри“.

Ппдгптвила:

Јпвана Јпванпва

(jovana.jovanova@mf.edu.mk)

КИПАРСКАТА ФИРМА ГЕОИМИЏИНГ ВЛЕЗЕ ВО БИЗНИСОТ СО ПЕЧУРКИ

„Рпманија е растешки пазар сп

мнпгу градежни прпекти вп

разлишни пбласти“ пбјаснува

Адриана Рапас, инженер вп Плпт

План.

Ппд впдствп на Мрежата, Плпт

План птвпри застапнищтвп за

Истпшна Еврппа вп 2008 г. и дпби

прпект вреден 850.000 евра (пд

кпи 650.000 евра беа пбезбедени

пд страна на Еврппскипт фпнд за

регипнален развпј) за изградба на

дпм за стари лица вп Јужна

Рпманија.

Објектпт е ппремен сп спларни

панели за грееое впда и ппмпщни

уреди за лицата сп прешки. Плпт

План сп пвпј прпект пбезбеди влез

на пазарпт и прпдплжи сп

изградба на дневен центар за

лица сп финансиски прпблеми.

Рапас Вели: „Ова е самп првипт

шекпр вп нащата

интернаципналната експанзија, а

ние се надеваме дека ќе не

пднесе вп Турција и Бугарија, истп

така. “.

Ппдгптвила:

Јпвана Јпванпва

(jovana.jovanova@mf.edu.mk)

6

Технплпгии и инпвации

Net een.mk 6

ИНТЕРНЕТ СЕРВИСИ ЗА ПОДДРШКА НА ТЕКСТИЛНАТА ИНДУСТРИЈА

H igh-tech сервисите, дпстапни

преку Интернет, мпжат да

направат гплемп придвижуваое

на текстилната и кпнфекциската

индустрија, прпмпвирајќи

инпвација и кпнкурентнпст.

Текстилната и кпнфекциска

индустрија на Еврппа е ппзната пп виспкипт квалитет

и дизајн. Сепак, трансферпт на пваа индустрија вп

Азија вп ппследните гпдини, ја ппттикна Еврппската

унија да ја згплеми инпвативнпста и кпнкурентнпста.

Прпект финансиран пд ЕУ вп пваа наспка е Research

for a new generation of integrated innovation and

knowledge management and development of appropri-

ate Web-based training methods, tools, and best prac-

tice demonstrators' (WEB-Texpert)”.

Цел на прпектпт е да креира спфистицирана on-line

платфпрма за текстилните мали и средни

претпријатија за прпмпвираое на кпнкурентнпста.

Прпектпт развил бизнис план за ппддрщка на

индустријата и за пбединуваое на претпријатијата

пд пбласта на текстилпт и кпнфекцијата пд разлишни

делпви на Еврппа.

Кпнзпрциумпт на пвпј прпект е спставен пд 12

ушесници за меначираое сп веб-ппрталпт, кпј пптпа е

птвпрен за сите заинтересирани претпријатија.

Примарна цел на прпектпт е да се развијат сервиси

на веб-страниците на индустриските аспцијации, кпи

пвпзмпжуваат тренинг и ушеое за СМЕ. Ова им

ппмага на претпријатијата да гп разберат

кпмплетнипт ланец на набавки или живптнипт

циклус на индустријата и спгласнп сп тпа да ги

наспшат свпите прпизвпди и услуги. Впеднп, се

пвпзмпжува спрабптка меду разлишни СМЕ,

спздавајќи мнпгу ппинпвативна и спфистицирана

ппнуда на прпизвпди.

Пп фпрмираоетп, ппрталпт ппстигна пгрпмен успех

вп пбезбедуваоетп инпвативни рещенија за

еврппската кпнфекциска и текстилна индустрија.

Ппзитивните ефекти се ппшувствувани не самп пд

прпизвпдителите, туку и пд пптрпщувашите.

Прпектпт, истп така, ппмпгнал индустријата да

пткрие нпви метпди и техники за ппдпбруваое на

прпдуктивнпста, квалитетпт и кпнкурентнпста.

Ппдгптвиле:

Гпран Дембпски (goran@tmf.ukim.edu.mk)

Гпрдана Бпгпева-Гацева (gordana@tmf.ukim.edu.mk)

Е врппскипт кпнзпрциум направил ппдпбруваое

на виспкпфреквентнптп заваруваое (ВФЗ) преку

развпј на нпви екп-пријателски и ефикасни мащини

за заваруваое. Одредени типпви пластика сп

хемиски диппли, какп на пример: ПВЦ, пплиамиди и

ацетати мпжат да бидат загревани сп ВФ-

електрпмагнетни бранпви. ВФ-заваруваоетп гп

кпристи пва свпјствп за пмекнуваое на пластиката

при сппјуваое. За адаптираое на пваа техника

базирана на мпдерна технплпгија, какп и за

ппстигнуваое ппдпбра енергетска ефикаснпст и

намалуваое на радијацијата, ЕУ гп финансираще

прпектпт New technique for radiation free energy sav-

ing and more versatile high frequency welding (Energy

ЕФИКАСНО ВИСОКОФРЕКВЕНТНО ЗАВАРУВАЊЕ

7

Ппнуди за спрабптка

Net een.mk 7

ПОНУДИ ЗА СОРАБОТКА

Опрема за чистеое сп упптреба на сув мраз

(реф. 11 HR 89GM 3NHJ)

Прпизвпдител на ппрема пд Хрватска нуди ефикасен

и ефективен систем за шистеое сп упптреба на сув

мраз. Опремата и метпдпт на шистеое мпже да се

применуваат вп разлишни индустриски гранки, а

пспбенп се ппгпдни за прехранбената индустрија. Се

пбезбедуваат следните преднпсти:

ппкраткп време на шистеое,

не се пщтетува ппремата щтп се шисти,

намалена упптреба на сплвенти,

намалена кплишина на птпад,

згплемена безбеднпст,

екплпщки шистп рещение.

Претпријатиетп е заинтересиранп да стапи вп кпнтакт

сп пптенцијални партнери за ппстигнуваое на

дпгпвпр за лиценца или кпмерцијален дпгпвпр сп

технишка ппддрщка.

Инпвативни преднпсти:

Системите за шистеое сп упптреба на сув мраз или

CO2 шистеое претставуваат трпщпшнп најефикасни

системи, им ппмагаат на претпријатијата да

пдгпвпрат на стрпгата регулатива за защтита на

живптната средина и се сп суперипрен квалитет.

Израбптен пд нердпсувашки шелик, еднпставен за

трансппрт (виспка мпбилнпст) и манипулација,

системпт мпже да рабпти вп најразлишни рабптни

средини. Без разлика дали е пптребнп шистеое ппд

мал или виспк притиспк, пвпј систем шисти брзп и

темелнп.

Лице за кпнтакт:

Габриела Кпстпвска Бпгпеска (gabriela@mir.org.mk)

Saving Weld).

Оснпвна цел на

прпектпт е да се

развие нпва техника

сп намалена

електрпмагнетна

радијација и

пптрпщувашка на

енергија, сп

истпвременп

згплемуваое на

типпт материјали

кпи мпжат да се

заваруваат, нп и да се и ппдпбри прпдуктивнпста на

ппремата за заваруваое.

Партнерите вп прпектпт развиле технишка

спецификација на ВФ-генератпр сп тепретска

енергетска ефикаснпст преку 70%, сппреденп сп

ефикаснпста на денещните генератпри сп вакуумска

цевка, кпи реткп дпстигнуваат над 50%.

Цврстпфазнипт ВФ-генератпр е мнпгу ппмал пд

кпнвенципналните мащини за заваруваое и истипт

емитира 40% ппмалку електрпмагнетна радијација.

Истп така, пптрпщувашката на енергија е намалена за

80%, щтп ја прави пваа мащина мнпгу ппекпнпмишна.

Кпнзпрциумпт тестирал некплку нпви материјали,

кпи мпжат да се заварат на пвпј нашин, какп и

материјали кпи бараат манипулација и адитиви, какп

на пример филмпви и премази псетливи на ВФ.

Кпмерцијалната експлпатација на мащината за ВФЗ

вп цврста спстпјба ќе биде пд гплема кприст за СМЕ,

пред с? ппради нејзината екпнпмишнпст.

Ппдгптвиле:

Гпран Дембпски (goran@tmf.ukim.edu.mk)

Гпрдана Бпгпева-Гацева (gordana@tmf.ukim.edu.mk)

8

www.een.mk

info@een.mk

facebook.com/eiicm

twitter.com/eenmk

issuu.com/eenmk

Тел: +389 (0)2 3293 204

Факс:+389 (0)2 3293 202

Net een.mk