verslag zanzibar missie 2016 website - interplast holland · het aantal schisis operaties was...
TRANSCRIPT
INTERPLAST HOLLAND MISSIE ZANZIBAR
26 februari – 12 maart 2016
Teamleden:
Esther Mesters - plastisch chirurg
Liam McCarthy - kinderuroloog (Birmingham)
Gijs Witte - anesthesioloog en teamleider (verslag)
Elly Hofstede - anesthesie verpleegkundige
Jolanda Kooijman - ok verpleegkundige
Ziekenhuis: Mnazi Mmoja Hospital / Zanzibar Town
Mnazi Moja Hospital (betekent; een kokosnootboom ziekenhuis) vanaf zee. Op de voorgrond het gebouw voor
de neurochirurgie. De groene vensters op de tweede verdieping zijn van de OK.
Op zaterdagochtend 26-2 komen we aan op het vliegveld van Zanzibar. Na de gebruikelijke
formaliteiten staan we buiten in de brandende zon met al onze bagage. Het is dan even wachten op
Dr. Rama met 2 ziekenhuisauto’s. Het is een zeer vertrouwd weerzien. Dit is de achtste trip in 7 jaar
en Dr. Rama heeft al die trips als counterpart begeleid. Hij is inmiddels gepromoveerd naar een
administratieve functie en later zullen we horen, dat dit een beloning is voor zijn verdiensten. Het
Ocean View hotel is onveranderd en ook daar zien we bij de receptie oude bekenden. Ieder krijgt een
kamer toegewezen en we kunnen uitrusten van de vliegreis. De volgende ochtend op zondag is de
screening in de out patient department van het Ziekenhuis en daar hebben zich al veel patiënten en
hun familie verzameld.
We ontmoeten daar Dr. Khamis, een jonge dokter, die de opvolger van Dr. Rama wordt. Ook Kassim,
een van de lokale anesthesisten voegt zich bij ons. Hij heeft al enkele jaren met ons gewerkt. Er
worden twee tafels georganiseerd, een voor plastische en een voor urologie. In het voorportaal
worden de patiënten gewogen en door Dr. Gijs nagekeken. Een tweetal patiënten krijgt een
antibiotica kuur vanwege een bronchitis. Zij worden later in de week opnieuw beoordeeld.
Uiteindelijk worden voor Liam 22 patiënten geselecteerd en voor Esther 20. Aan het einde van de
dag worden OK programma’s opgesteld samen met Dr. Khamis en Dr. Rama. De patiënten krijgen
vervolgens instructies met betrekking tot nuchter zijn en wanneer zij zich in het ziekenhuis moeten
melden. Met het binnendruppelen van patiënten worden uiteindelijk voor de hele 2 weken 44
patiëntjes door Dr. Liam geopereerd en 32 patiënten door Dr. Esther, waaronder ook een zevental
volwassenen.
Liam (links) en Esther (rechts) werken nauw samen met de
lokale staf.
Op de operatiekamers werd bijzonder goed samengewerkt met de scrubnurses en de anesthesisten.
Ze hebben veel geleerd. De steriliteit wordt beter in acht genomen. Er is betere discipline ten aanzien
van het gebruik van mobiele telefoons. Dr. Liam introduceerde de Time Out procedure volgens de
WHO normen, waar alle medewerkers enthousiast in participeerden. Ten opzichte van een jaar
eerder zijn de operatiekamers nog altijd in een heel slechte
staat. De vloer wordt weliswaar na iedere operatie
schoongemaakt en aan het eind van de dag geschrobd,
maar de operatietafels zijn oud, vies en kapot en in de
sterilisatie ruimte is veel vuil te zien op ramen etcetera.
Gelukkig is er wel airco. Veel deuren werken niet of hangen
scheef aan hun scharnieren. Direct buiten de OK is een
gang, die dient als wachtruimte en koffiekamer, maar ook
als belangrijke verbinding voor velen. Het is een komen en
gaan van mensen.
Gedurende de week hebben we ook een kijkje genomen in het Spaanse neurochirurgische
department en op de intensive care. De aanblik daar is bijna westers. Het is er schoon en er staat
voor het oog mooie apparatuur. Het kan dus wel. Veel ondersteuning wordt gegeven door de
Chinezen. Er zijn veel Chinese specialisten, die een contract voor een paar jaar hebben.
De anesthesie werd gegeven door Kassim en Kombo. Alle kinderen kregen premedicatie met
ketamine, atropine en midazolam opgelost in een slokje Fanta.
Alleen midazolam voor de paar patiënten, die halothaan kregen. Alle urologische patiënten kregen
een caudaal blok, spinaal of dorsal penal blok. De eerste week deed Kassim dit en de 2de week
Kombo. Ieder van hen deed zo ervaring op met een twintigtal caudale anesthesieen en is nu goed in
staat om dat zelf te doen. Slechts een paar maal werkte het caudale blok niet en dan werd een
dorsal penal blok gegeven. Een patiënt werd op de dag van OK afgekeurd vanwege koorts en
verkoudheid. Afgesproken werd, dat hij volgend jaar zal terugkomen.
Bij de pediatrische urologie valt op, dat er aanmerkelijk minder fistula na circumcisie zijn en dat bij
kinderen met hypospadie ook minder vaak circumcisie is verricht. Door dit laatste is een operatie
veel gemakkelijker. Hier zien we toch een resultaat van de 2 jaar geleden gehouden goed bezochte
workshop. Het aantal complicaties van de operaties is vergelijkbaar met het Verenigd Koninkrijk.
Gezien de omstandigheden van de operaties en de overbezette afdeling is dit een heel goed
resultaat.
Visite lopen
De plastische chirurgie liet dit jaar voornamelijk brandwondcontracturen en grote wonden van
recentere datum zien. Er werden daarom relatief veel skingrafts gedaan. De mesh graft machine, die
Jolanda had meegenomen, kwam erg van pas. Aanvankelijk leek een aantal grafts geïnfecteerd. Door
de regen waren verbanden van de kinderen nat geworden. Later toegestuurde foto’s laten zien dat
vrijwel alle grafts goed zijn aangeslagen en dat de patiënten goed herstellen. Ook een 80 jarige dame
met diabetes en hypertensie met een groot defect op de arm herstelt goed. Bij een tweetal
patiënten werd vanwege een laag HB peroperatief bloed gegeven.
Het aantal Schisis operaties was beperkt. 1 Palatum en 2 lipspleten werden gedaan. Het lijkt erop,
dat de Chinezen het merendeel van de schisispatienten nu doen. Een lip moest opnieuw worden
geopereerd vanwege een dehiscentie van een deel van de wond waarschijnlijk ten gevolge van een
val.
Voor en na….
Op dinsdag 8 maart werden we ontvangen door Dr. Jamala Taib de geneesheer directeur. Diverse
onderwerpen kwamen ter sprake. In de eerste plaats natuurlijk de gunstige ontwikkelingen ten
aanzien van de post circumcisie fistulae en het plan om volgend jaar opnieuw een workshop te
houden om de kwaliteit van de circumcisies verder te verbeteren. Ten tweede onze wens om ook op
het eiland Pemba te opereren, omdat de indruk bestaat, dat patiënten van daar door armoede hier
moeilijk aan eten komen en de reis voor hen duur is. Verder werd besproken, dat de staf zeer
behulpzaam is en dat de discipline aanzienlijk is verbeterd. Naar aanleiding van opmerkingen over de
staat van de operatiekamers kon Dr. Jamala meedelen, dat een renovatie in de planning zit. Het lage
aantal schisis patiënten wordt mede geweten aan het systematisch verstrekken van Foliumzuur aan
zwangeren in de Mother and Child Health Clinic.
Donderdagavond hebben we alle staf uitgenodigd, die bij de operaties heeft geholpen. Uiteindelijk
waren we met een groep van 25 man inclusief ons team. In het Tausi restaurant op een rooftop
hadden we een buffet klaarstaan met voornamelijk allerlei Afrikaanse gerechten zoal Ugale, sukuma
wiki maar gelukkig ook rijst en kip en vis. Er werd ruim gegeten. Uiteraard werd volgens goed
Afrikaans gebruik door verschillende dokters gespeeched. Er werden certificaten uitgedeeld en –
hoogtepunt van de avond- iedereen kreeg een Waka Waka, een lamp, die werkt op een batterij met
zonnepaneeltje. Iedereen was zeer verguld met deze gift, aangezien de elektriciteit toch nog wel
eens uitvalt. Zo kunnen de kinderen toch lezen en studeren als het avond is. Er werd nog eens
gememoreerd, dat het de 8ste trip is, die Interplast Holland maakt naar Zanzibar en dat het voor allen
als familie voelt. Dr. Khamis laat weten, dat hij in het begin niet echt wist wat hij kon verwachten, dat
in de loop van de 2 weken zich steeds meer op zijn gemak is gaan voelen. Dr. Maulid wil zich heel
graag verder in brandwondchirurgie en plastische specialiseren.
Vrijdag 11 maart wordt er nog een laatste visite op de afdelingen gedaan en worden nog veel
patiënten gezien bij de operatiekamer voor verbandwissels en laatste instructies aan Dr. Khamis en
Dr. Maulid.
Na een siësta vertrekken we aan het eind van de middag uit het hotel naar het vliegveld voor de reis
terug.
Voor volgend jaar staan een aantal zaken in de planning:
1. Een paar dagen opereren in Pemba. Misschien is het nodig daar eerst te gaan kijken, of de
voorzieningen toereikend zijn.
2. Een herhaling van de workshop betreffende circumcisies om de post circumcisie fistula’s
verder terug te dringen.
Voorburg
20-3-2016