37Tijdschrif t voor prakti jkondersteuningapri l 2014 | nr 2

In steeds meer landen zijn (gespecialiseerde) verpleegkundi-gen wettelijk bevoegd om medi-catie voor te schrijven. Bij ons is dat recht vooralsnog voorbehou-den aan verpleegkundig specialis-ten, en diabetes- en longverpleeg-kundigen. Vanaf september mogen ook oncologieverpleeg-kundigen zelfstandig medicatie voorschrijven. Reden genoeg voor het NIVEL om in een inter-nationaal literatuur onderzoek de resultaten van 35 onderzoeken te analyseren.Gekeken werd onder meer naar het aantal voorgeschreven recep-ten, soort medicatie en effecten

ervan op patiënten. De conclusie van de analyse is dat verpleegkun-dig voorschrijfgedrag vrijwel iden-tiek is aan dat van artsen. Verge-lijkbare soorten medicatie werden voorgeschreven aan vergelijkbare patiënten. Ook de doses en het aantal recepten ontliepen elkaar weinig. Als er al een verschil was, dan was het dat patiënten de totale kwaliteit van zorg bij verpleegkun-digen iets beter leken te waarde-ren. Waarschijnlijk doordat de ver-pleegkundigen gemiddeld meer tijd aan hen besteedden. De con-sulten waren langer en patiënten werden vaker opgeroepen voor een follow-up nadat medicatie was

voorgeschreven. Het lijkt er dan ook op dat we ons geen zorgen hoeven te maken over de vraag of verpleegkundigen wel goed kunnen voorschrijven. Wel is het wellicht tijd om eens goed na te denken over de bevoegdheid tot voorschrijven voor praktijkver-pleegkundigen. Zouden zij, mits bekwaam want extra geschoold, niet net zo goed kunnen voor-schrijven? En zo ja, is dat wense-lijk?

Paola Gerritsen

Gielen, SC, et al. The effects of nurse prescribing: a systematic review. International Journal of Nursing Studies 2013;doi10.1016/j.ijnurstu.2013.12.003.

Tussen diabetes en parodontitis bestaat een wisselwerking. Ener-zijds komt een verminderde mondgezondheid vaker voor bij diabetespatiënten en anderzijds leidt een verminderde mondge-zondheid tot een verslechterde glucoseregulatie. De chronische hyperglykemie veroorzaakt een ontsteking van het tandvlees die (veelal irreversibele) schade toe-brengt aan het steunweefsel van de gebitselementen, waardoor tanden verloren kunnen gaan.Een Cochrane review toonde aan dat de behandeling van paradonti-tis een HbA1c-daling van 0,40% kan bewerkstelligen(95%-BI − 0,78 tot − 0,01%). Lang niet alle diabe-tespatiënten gaan echter voor con-trole naar de tandarts of mondhy-giënist. Een mogelijkheid is tijdens de diabetescontroles te bespreken of de patiënt de tandarts en/of mondhygiënist regelmatig bezoekt en of er klachten zijn van pijn in de mond, een droge mond, veran-

derde smaak, slechte adem, bloe-dend en/of gezwollen tandvlees of losstaande gebitselementen.In een enkelblind opgezet multi-centered RCT met 257 patiënten in de interventie- en 257 in de con-trolegroep werd daarentegen geen significante verbetering van het Hba1c vastgesteld. De patiënten in de interventiegroep werden een half jaar intensief behandeld voor parodontitis, zonder dat de medi-catie mocht worden bijgesteld. In beide groepen liep het Hba1c licht op; er was dus geen verschil in uitkomst. De auteurs pleiten wel voor intensieve mondbe-handeling ter behoud van het gebit, maar concluderen dat dit geen interventie is die de diabetesregulatie verbetert. Hieruit blijkt weer eens de beperkte waarde van Cochrane reviews die

het vaak moeten doen met sum-miere onderzoekgegevens. Het onderzoek van Engebretson et al. was erg goed opgezet. Op dit punt behoeft de NHG-standaard mijns inziens aanpassing.

Mattees van Dijk

Simpson TC, et al. Treatment of periodontal disease for glycaemic control in people with diabetes. Cochrane Database Syst Rev 2010;12(5):CD004714.

Rutten GEHM. NHG-Standaard Diabetes mellitus type 2 , derde herziening. Huisarts Wet 2013;56(10):512-525.

Engebretson SP, et al. The effect of nonsurgical periodontal therapy on hemoglobin A1c levels in persons with type 2 diabetes and chronic periodontitis: a randomized clinical trial. JAMA 2013;310(23):2523-32.

Verpleegkundig recept goed, zo niet beter

Diabetes en mondhygiëne

Foto

: Iak

ov F

ilim

onov

/Shu

tters

tock