veriu i shqiperise
TRANSCRIPT
Kuzhina tradicionale Gege
Kuzhina Gege ka një orjentim
kontinental
Teknikën e gatimit me zjarr
mbi vatër
Natyra e vështirë në zonën e
veriut ndikoi në zhvillimin e
kulturës kontinentale të të
ushqyerit, ku përdoreshin
kryesisht erëzat e thata.
Tave peshku e
Shkodres (tava e
krapit)
Cipe qengji e
mbushur
Qofte me spinaq
Tava e Kosit
Rrethi i Bulqizës bën pjesë në
Qarkun të Dibrës.
Rrethi i Bulqizës ka 43,000 banorë, një sipërfaqeprej 718 km² dhe kryeqendër Bulqizën.
Ndarja administrative
Rrethi i Bulqizës përfshin nën administrimin e tij një bashki dhe shtatë komuna që janë:
Bashkia Bulqizë
Komuna Fushë-Bulqizë
Komuna Gjoricë
Komuna Martanesh
Komuna Ostren
Komuna Shupenzë
Komuna Trebisht
Komuna Zerqan
Rrethi
i
Bulqizës
Bulqiza është një qytet në lindje të Shqipërisë dhe është një nga zonat më
të pasura në kromit në Ballkan .
Bulqiza është zona më e pasur me minerale të kromit në Shqipëri dhe ka
një mineral me cilësi të lartë.
Ky mineral ka mbi 65 vjet që është funksional dhe është një nga më të
madhe dhe vepron deri në 800 metra të thellë.
Komuna Fushe-BulqizeKomuna Fushe-Bulqize shtrihet ne lindje te qytetit Bulqize.
Komuna Fushe-Bulqize ka pozite gjeografike shume te
pertshtatshme, sepse nepermjet rrugeve te shumta lidhet me
rajonet e tjera te zones dhe me vendet fqinje. Dallohet per
larmine e theksuar te natyres.
Komuna Fushe-Bulqize dallohet per ndertim te larmishem
gjeologjik, me te cilin lidhen pasurite e shumta minerare. Ne
kete zone gjenden lende ndertimi dhe dekorative te shumta e
te larmishme si: guret gelqerore, serpentinitet etj.
Hidrografia eshte e pasur me lumenj e perronj, nder te cilet me
kryesoret jane rrjedhjet e maleve, si dhe me
liqene akullnajore (Balgjaj, Liqeni I Zi me rendesi
turistike),etj...
EKONOMIAMjedisi gjeografik i rajonit eshte shume i pasur.
Shume e pasur eshte nentoka me minerale, por shume e pasur eshte edhe siperfaqja e tij me burime ujore, rezerva te medha hidroenergjetike, me pyje dhe kullota.
Jane jo te pakta zonat qe ofrojne mundesi mjaft te mira per bujqesi dhe blegtori.
Natyra e larmishme dhe ne pjesen me to madhe e paster si dhe trashegimia e pasur historike dhe kuIturore ofrojne mundesi shume te medha per zhvillimin e turizmit.
Mbizoteron prodhimi i ekonomive te vogla bujqesore. Prodhimi bujqesor eshte perqendruar sidomos ne luginat dhe ne gropat.
Ketu gjendet industria e shfrytezimit te pyjeve dhe e perpunimit e perfaqesuar nga punishte zdrukthtarie.
Ai ka reliev te larmishem, hidrografi dhe bimesi te pasur pyjore.
Ajo perbehet nga shkembinj magmatike me te cilet lidhen mineralet e kromit; nga gelqeroret e terrigjenet.
Rrethi i DibrësRrethi i Dibrës bën pjesë në Qarkun të Dibrës.
Rrethi i Dibrës ka 86,000 banorë , me një sipërfaqe prej 761 km² dhe kryeqendër Peshkopinë.
Ndarja administrative
Rrethi i Dibrës perbehet nga një bashki dhe 14 komuna që janë:
Bashkia Peshkopi
Komuna Arras
Komuna Fushë-Çidhën
Komuna Kala e Dodës
Komuna Kastriot
Komuna Lurë
Komuna Luzni
Komuna Maqellarë
Komuna Melan
Komuna Muhur
Komuna Tomin
Komuna Selishtë
Komuna Sllovë
Komuna Zall-Dardhë
Komuna Zall-Reç
HistoriaPozita e këtij rrethi ka luajtur një rol të rëndësishëm në
zhvillimin e kësaj zone që ka qënë herë pozitiv e herë
negativ në periudha të ndryshme historike dhe nën ndikimin
e faktorëve socialë dhe ekonomikë qe kanë lënë gjurmë.
Rolin e saj pozitiv ajo e ka patur kur ka sherbyer si një urë
lidhëse për trevat e vendit tonë nga parendimi në brendësi të
territoreve shqiptare.
Që në antikitet ka funksionuar rruga Durrës- Fusha e Tiranës
–Dibër, e cila lidhte bregdetin me vise të tjera lindore. Rolin
e kësaj pozite e dëshmon qartë zhvillimi social-ekonomik,
pasi në vitin 1911 Dibra ishte një qendër e rëndësishme
artizanale, tregëtare, ndërtimore etj. Për këtë flasin qartë të
dhënat e popullsisë ku ky rreth kishte 11 000 banorë.
GjeografiaRrethi i Dibres ben pjese ne rajonin verioro-lindor me nje reliev
pergjthesisht malore kodrinor.
Pra shtrihet ne veri-lindje te Shqiperise ne dy anet e lugines se drinit te Ziduke u kufizuar ne lindje nga vargmali i Korabit dhe ne perendim ngavargmalet e Lures.
Ky rreth ka nje ndertim te komplikuar gjeologjik qe eshte kapur here pashere nga levizjet neotektonike ngritese qe ka luajtur nje rol terendesishem ne formimin e rrelievit.
Rethi i Dibrës ka nje reliev kodrinor-malor qe varion nga 350 m(lugdrinit te zi) deri ne 2751 ne majen e Korabit.
Ka nje hidrografi te pasur me burime mbi tokesore dhe nen tokesoreku dega kryesore eshte Drini i Zi.
Dibra dallohet per shumellojshmerine e tokave te cilat per shkak terrelievit malor shprehen qarte. Gjejme brezin e tokave aluvionale rrethlumit te drinit te Zi, te kafejta, te murrme pyjore dhe ate livadhoremalore.
Haxhi Vehbi Dibra
Vildan Faik Dibra
Said Najdeni (Hoxhë Voka i Dibrës)
Hfz.Maliq Tanusha, idhtar i zjarrtë i Klubit të Stambollit
Hfz.Abdurrahim Dauti
Iljaz Pashe Dibra (Qoku), kryetar i Lidhjes se Prizrenit
Xhelil Gjoni e djali i tij Ilir Gjoni, te dy politikane
Faik Shatku Përfaqësues i shquar i Jurisprudencës Shqiptare
Rrethi i HasitRrethi i Hasit është njëri nga 36-të
rrethet e Shqipërisë.
Rrethi i Hasit ka 21,500 banorë, një sipërfaqe
prej 374 km² dhe kryeqendër Krumën.
Rrethi i HasitHasi është një krahine etno-gjeografike me kufij tepërcaktuar shume qarte, i rrethuar pothuajse rrethe qark me lumenj.
Në veri dhe në lindje, Drini i Bardhë dhe dega e tijEreniku që e ndajnë nga Krahina e Rekës dhePodrimës (Rrafshi i Drinit).
Ne jug dhe në perëndim kufizohet me krahinën eLumës dhe Maleziut me të cilat i ndan Drini iBardhë dhe i bashkuar dhe sot liqeni i Fierzës,ndërsa në veri-perëndim përroi i Skatinës e ndannga Butyci i rrethit të Tropojës.
Vendet Turistike te HasitPashtriku
Kjo është zona më e famshme malore në rrethin e Hasit që dallon për
shkembejte e medhenje gelqerore qe i japin nje pamje shume te bukur,
mu ne lartesine me te madhe te malit aty shtrihet nje grope shume e
thelle qe ne fjalorin popullor quhet “Hurdha e Madhe” si dhe ne
lartesin 1700 m mbi nivelin e detit eshte kroj i Dragavodit i cili
dallohet per ujin e kristalte dhe shume te ftohte.
Ne maje te Pashtrikut eshte "varri i mire" Sarisalltik Baba i cili vizitohet
nga peligrine te ndryshme sidomos ne muajin gusht per nje muaj rresht
kjo maje vizitohet rregullisht nga dhjetra pelegrin.
Ne kete zone ka kafshe te shumta si ujqer, derra, dhelpera, lepuj, arinje
dhe dhi te egra, eshte e populluar dhe nga shpende te ndryshem si
skifteri, thellenxa, shqiponja, harabel, grifshza, etj.
Ka nje klime te shendetshme dhe kurative sidomos per personat e semuar
mga semundjet e mushkrive dhe azma.
Bjeshkët e Krumës & Shpella e DaçitBjeshkët e Krumës ofrojnë
gjithashtu peizazhe të bukura,
ajër të pastër dhe destinacion
të favorshëm veror për banorët
vendas.
Potencialet turistike të zonës
përfshijnë:Klimë të
shëndetshme dhe bukuri
natyrore, Destinacione
pelegrinazhi, Kullota të pasura
Shpellat si dhe pamje natyrore
dhe arkeologjike, ngjitje
alpinistike ne maje te Qytezes
etj.
Shpella e Dajçit (2600 P.E.S—1200 P.E.S) rreth 10km në lindje të Krumës.Kjo shpelle gjendet ne Lagjen Daç te fshatit Mujaj.
Eshte nje shpelle shume kararkterisite ne llojin e vet ajo daton qe ne kohe shume te lashta, nga germimet arkeologjike e kryera ketu tregojen se kjo shpell eshte banuar qe ne lashtesi dhe gjithe zona per rrethe ka tuma te ndryshme.
Sipas kerkimve kjo shpelle eshte e banuar qe ne epoken e bronzit,hekurit e deri ne antiken e hershme. Gjate kerkimeve te ketyre vitve janezbuluar shpata, thika dhe lloje te ndryshme qeramikash.
Shpella e Pellumbave & Pisha e Gjini Burimet karakteristike
Shpella e Pellumbave
Kjo shpelle shtrihet ne vargmalin e Pashtrikut ne kufirin mes fshatave Vlahen , Dobrune dhe Greçine.dhe shtrihet mes nje pyelli te dendur dhe nje bimesie shume te rralle e cila eshte shume e larmishme dhe ne pranvere pamja e luleve karakter te kesaj zone jane nje bukuri e vecant dhe shume terheqese, kjo zone vazhdimishte eshte pedorur si vend ekskursioni turistik nga shkollat e rrethit tone.
Pisha e Gjini
Kjo ka nje pamje shume te bukur e cila eshte shume karakteristike per zonen sepse e gjithe zona per rrethe eshte e zhveshur dhe e mbuluar me shkurre te vogla kjo pishe eshte si kurore mes tyre dhe fshatit prej mese nje shekulli , ajo eshte dhe mes dy burimeve te cilet jane ne mes te fashtit Gjinaj
Lumi i Krumes (Vrella) Ne vendin ku
buron ky lume ka nje pamje shume te
mahniteshme por per shkak te
shfrytesimit te saj per uje te pieshem ajo
e ka humbur shume bukurine.
'Gurra e Domaj Eshte nje burim shume
karakteristik me uje te kristalete qe
akoma dhe sote ruan origanilitetin e saj
pasi ajo nuk eshte tranformuar si ajo e
Krumes , legjendat thone se keto dy
burime vijne nga bjeshket e Cahanit dhe
kane te njejtin uje dhe rrejdhin nga i
njejti burim i nedheshme dhe per te
vertetuar kete dhjetara vjete me pare ne
nje shpell ne qender te Cahani eshte
hedhur boje ne shpellle dhe kjo boje ka
dal ne Vrellen e Krumes dhe ne Gurren
Domajve.
Rrethi i KurbinitRrethi i Kurbinit bën pjesë në Qarkun të
Lezhës.
Rrethi i Kurbinit ka 54,000 banorë, një
sipërfaqe prej 235km² dhe kryeqendër Laçin.
Ndarja administrative
Rrethi i Kurbinit përfshin nën administrimin e
vet dy bashki dhe dy komuna që janë:
Bashkia Laç
Bashkia Mamurras
Komuna Milot
Komuna Fushë-Kuqë
HistoriKurbini, nje areal krahinor interesant
me shtrirje ne veri te Krujes, meshume ne malesi e me pak neultesiren e tij fushore eshte i pasurne trashigimi dokesh e traditashvendase,me krijimtari folklorike teruajtura e te zhvilluara me fisnikerine vargun e gjate te shekujve.
Kujtesa popullore ka ruajtur si gjera te shtrenjta legjenda rrefenja mitike : te forces, te mencurise, te adhetarizmit, te vllazerimit e te humanizmit, nga “moti i madh” i Skenderbeut e nga kohe te tjera te hershme.
Ne fshatrat e kesaj treve jeton nje popullsi vendase qe eshte simbol i urtesise, trime e liridashese, e punes dhe e perparimit, fisnike e beses, e burrerise e me shpirt mikprites.
Ky eshte vend i begateshem ne permendore
historike e etnologjike : kudo te sheh syri
banesa te gurta te fortifikuara dy e tre
kateshe, rrenoje keshtjellash e fortifikatash
mesjetare, fshatra rrenoje te nje kohe te
hershme e tashme te braktisur, Kisha e
Altare te hershmerise mesjetare:
Ne Malin e Trodhmes ndodhet Kisha e
Vjeter Katedrale e Shna Prendes; ne Malin
e Shna Ndoit naltohet ngjitur me shkembim
Kisha teper e mirenjohur e Shna Ndoit–
vend peligrinazhesh dhe e paqes shpirterore
per cdo fund pranvere .
Rrethi i KrujësRrethi i Krujës bën pjesë në Qarkun të
Durrësit.
Rrethi i Krujës ka 67,686 banorë, një
sipërfaqe prej 372 km² dhe kryeqendër Krujën.
Ndarja administrative
Rrethi i Krujës përfshin nën administrim 2
bashki dhe 4 komuna që janë:
Bashkia Fushë-Krujë
Bashkia Krujë
Komuna Bubq
Komuna Çudhi
Komuna Thumanë
Pak histori per KrujenPër herë të parë emri "Krujë" përmendet në shekullin e XII-të.
Emri "Krujë" mendohet ta ketë origjinën nga fjala "krua",
sepse në Krujë ka shumë burime të tilla.
Banorët e Krujës i thërrasin qytetit të tyre dhe burimeve të ujit
me të njëjtin emër "krò". Banorët e Krujës i thërrasin vetes
"krutonë" ose "krotonë". Në gjuhën zyrtare banorët e Krujës
quhen "krutanë".
Kruja njihet si kryeqendra e rezistencës ndaj pushtuesve
osmanë gjatë kohës që Skënderbeu udhëhiqte këtë
rezistencë. Keshtjella e Krujes u rrethua 4 herë nga ushtria
Osmane. Në rrethimin e katërt kështjella e Krujës ra në
dorën e pushtuesit.
Kruja është një qendër e rëndësishme turistike në Shqipëri.
Rrethi i LezhësRrethi i Lezhës n pjesë në Qarkun të Lezhës.
Rrethi i Lezhës ka 95,731 banorë, një sipërfaqe prej 479 km² dhe kryeqendër Lezhën.
Ndarja administrative
Në rrethin e Lezhës si tërësi bien:
Bashkia Lezhë
Komuna Balldre
Komuna Blinisht
Komuna Dajç
Komuna Kallmet
Komuna Kolsh
Komuna Shëngjin
Komuna Shënkoll
Komuna Ungrej
Komuna Zejmen
Vendbanime tjera të njohura në këtë rreth janë:
Shëngjin, Ishull-Lezha
Emri i LezhësQyteti antik i Lezhës cilësohet me
emrin Lissitan. Jane bërë disa zbërthime etimologjike deri më sot nga dijetarë të ndryshëm.
Ky emër lidhet edhe me emrin e Llesh apo Lekë Dukagjinit, si derivate të emrit më të plotë Aleksandër.
Këto shpjegime etimologjike janë gjithashtu në rrafshin e etimologjisë popullore, dhe duhet thënë, se emri topik Lissitam çka parakupton rrënjën Liss, është një emër i mirfilltë ilir, kuptimi i të cilit, për arsye të një lartësie tepër të skajshme mund të themi se nuk ka mbetur i zbërthyer shkencërisht kënaqshëm deri më sot.
Pozita gjeografikeAty ku Lumi Drin i jepte fund rrugëtimit të vet nëpër Shqipëri dhe bashkohej me Detin Adriatik për të krijuar Gjirin e Drinit; aty ku takohen zgjatimet e fushave pjellore të Zadrimës, të Torovicës dhe të Bregut të Matës (krijuar nga prurjet e lumenjve Drin dhe Mat); aty në majen e një kodre në formë piramide (Mali i Shelbumit) dhe rrotull një kodre tjetër edhe më të vogël, në majen e së cilës sot dallohen bedenat e Kalasë Mesjetare, qarkuar nga V-L prej një kreshte malore, dëshmohet në vijëmësi një ndër vendbanimet me të hershme mesdhetare: Lezha.
Pak fjalë mbi LezhënLezha si qytet dhe biostrukturë përfaqëson diçka shumë të rëndësishme dhe
të veçantë.
Nga pikëpamja gjeometrike dhe ekologjike, Lezha, përbën një kaleidoskop të mrekullueshëm të natyrës, gati një lloj principate të pashembullt ekologjike, ku mali, fusha, pylli, monumentet arkeologjike dhe historike, laguna dhe deti përbëjnë një bashkësi të spikatur.
Në këtë kuptim, Lezha, është e preferuara e shekujve, një sintezë e vepresës së natyrës e të njerëzve me një vesk të ndritshëm të historisë e artit.
Lezha është një grishje e përhershme dhe një estetikë e gjallë e sendeve dhe qytetërimit iliro-shqiptar, një stacion diturak i mijëvjeçarëve dhe i kënaqësive të veçanta të banorëve dhe të udhëtareve.
Çdo tregim mitologjik për Lezhën i paraprin historisë së saj plot motive dhe kontraste nga më të ndryshmet. Jo më kot, kronikania dhe eruditja bizantineAna Komnena, në shek. XII, e quan Lezhën një qytet të ngritur në ajër, që mund të shihet nga të gjitha anët.
Nuk është thjesht metafore e skajshme, por vetvetiu çdo shikues mund t'a vështrojë Lezhën në lartësinë e historisë së saj, në ajrin e shekujve si të dale nga frymëmarrjet poetike të poetit Ndre Mjeda, që ka shkruar mrekullisht për Lezhën. Ku nga të kater anët, të rrethojnë metaforat e historisë; çdo njeri jeton midis tyre dhe këtu qëndron vetë sekreti i mbijetesës.
Rrethi i Malësisë së MadheRrethi i Malësisë së Madhe bën pjesë në Qarkun e
Shkodrës.
Rrethi i Malësisë së Madhe ka 37,000 banorë, një
sipërfaqe prej 897 km² dhe kryeqendër Koplikun.
Ndarja administrative
Rrethi i Malësisë së Madhe përbëhet nga një bashki
dhe pesë komuna që janë:
Bashkia Koplik
Komuna Gruemirë
Komuna Kastrat
Komuna Kelmend
Komuna Qendër
Komuna Shkrel
GjeografiaMalësia e Madhe është krahinë e trojeve shqiptare e cila shtrihet në lindje
të Podgoricës dhe përbri Liqenit të Shkodrës e deri në Kosovë.Shkëmbinjtë gëlqerorë që mbizotërojnë këtu dhe reshjet e vogla i kanëpërcaktuar kësaj krahine një fizionomi të thatë dhe të zhveshur. Në tërëkëtë hapësirë rrjedh lumi i Cemit, i cili buron nga Alpet Shqiptare dhederdhet në Moraçë.
Në pjesën e epërme ka një rrjedhë të shpejtë e të vrullshme, ndërsa luginaështë e thellë dhe e ngushtë. Me të dalë në fushën e Cemit ai zgjeronshtrati e vet dhe fiton tiparet e lumit fushor me rrjedhje më tëngadalshme, me luginë të cekët dhe me shumë gjarpërime.
Krahina e Malësisë së Madhe me një pozitë periferike dhe të izoluar, mesipërfaqe të kufizuarat tokave punuese, e thatë për shkak të pranisë sëmadhe të shkëmbinjve gëlqerorë etj. ka ndikuar që të jetë krahinë eprapambetur agrare.
Kjo krahinë shqiptare shtrihet në pjesën veri-përëndimore të Shqipërisë,që nga Shala deri te Shpella e Berishës në brigjet e lumit Moraça.
Malësia e Madhe ndahet në tri zona: zona bjeshkore, zona malore dhezona fushore.
Rrethi i MatitRrethi i Matit bën pjesë në Qarkun të Dibrës.
Rrethi i Matit ka 62,000 banorë, një sipërfaqe prej 1,028 km2dhe kryeqendër Burrelin.
Ndarja administrative
Rrethi i Matit përbëhet nga 2 bashki dhe 10 komuna që janë:
Bashkia Burrel
Bashkia Klos
Komuna Baz
Komuna Derjan
Komuna Gurrë
Komuna Komsi
Komuna Lis
Komuna Macukull
Komuna Rukaj
Komuna Suç
Komuna Ulëz
Komuna Xibër
Origjina e emritOrigjinën e fjalës Mat
(Matja, Emathia) e kanë studiuar shumë studiues e shkencëtarë, por ende mbetet e papërcaktuar qartë prejardhja e saj.
Disa besojnë se ky emër ka prejardhje biblike, kurse albanologu i njohur N. Jokli shpjegon se emri i krahinës vjen nga gjuha shqipe e ka lidhje me fjalën mat`anë (mat`anë lumit, mat`anë bregut).
Në një dokument të vitit 1304, në një listë anzhuine me emrat e 13 fiseve, përmendet edhe ai i Matit në formën e Matesos.
Gjurmë të kulturës IlireKrahina e Matit është një muze i vërtetë arkeologjik dhe djep i lashtë i
kulturës ilire. Aty janë zbuluar objekte prej ku dhe dalin të dhëna për të
gjithë periudhat historike të zhvillimit kulturor jo vetëm të trevës së
Matit por edhe më gjërë.
Mati është bërë tani i njohur jo vetëm brënda vëndit por edhe jashtë
Shqipërisë, si një krahinë arkeologjike e rëndësishme me vlera të
veçanta, sidomos për gjurmimin e studimin e kulturës ilire. Kultura e
tumave e varreve në Mat përfshin periudhat e bronxit të mesëm e deri
në shekujt e parë të erës sonë.
Gërmimet e ndryshme arkeologjike kanë zbuluar gjurmë material që
nga periudha e paleolitit të mesëm, në neolit e më pas. Ato hedhin dritë
mbi ritet, doket e ilirëve, e arbërve, nivelin e zhvillimit ekonomik e
kulturor që shprehet në vendbanimet e tyre në kala në qyteza në
mënyrën e ndërtimit të tuneleve, varreve, ritit të varrimit etj. Në tumat
e Matit janë gjetur me shumicë objekte zbukurimi prej bronxi, por janë
gjetur edhe objekte prej ari siç janë dy temthorë spiralike.
Përkrenarja e Ilirëve e gjetur në Mat ka qenë në
përdorim deri në pushtimin romak
Kultura e Matit është e pranishme në shumë territore të Shqipërisëduke filluar nga jugu i Shqipërise e duke mbaruarnë Lezhë, Shkodër, Bujan të Tropojës, Kukës etj. Pirustët ishin fisIlir, banorë të krahinës së sotshme të Matit e Mirditës e disakrahinave në jug që deri në vitin 168 p.e.r bënin pjesë në mbretërinëilire që përfshinte fiset ardiane, piruste, parthine, taulante e dasaretetë cilat shtriheshin nga Dalmacia(lumi Naretna) deri në Vlorë.
Për herë të fundit fisi ilir i pirustëve përmendet nga Ptolemeu nëshekullin e dytë para erës sonë. Ata përmenden si minatorë dhepërpunues të metaleve e sidomos të bakrit. Specialistët pirustëshkonin dhe nëpër fise të tjera ilire duke ushtruar zanatin epërpunuesit të metaleve.
Popullsia ilire në trevat e Matit mundi të ekzistojë e të ruhet pa uasimiluar si nga pushtimi romak ashtu edhe nga dyndjet e popujve tëndryshëm. Kjo vazhdimse jete, kulture, etnike na çon deri nëmesjetën e hershme, kur ilirët dalin në histori me emrat e ri Arbër.
Mati shtrihet në pjesën qëndrore të Shqipërisë. Siperfaqja e rrethit është 997 km katrorë. Dendësia e popullsisë është 69 banorë për km katrorë.
Ulëz Shkopet është vendi ku janë krijuar kanionet më të thellë e më të rëndësishme në Shqipëri. Tipike për këto ngushtime është Gryka e Shkopetit (40 metra) disa metra e thellë e çarë nga lumi Mat para se të dalë në fushë. Rilievi ngrihet mbi nivelin e detit në lartësinë më të madhe 2246 metra është Maja e Dejës.
Dallohen katër nivele tarracore, që përbëjnë gropën e Matit nga Klosi deri në Ulëz. Në njërën nga këto tarraca lumore është vendosur qyteti i Burrelit. Klima në luginën e Matit është afërsisht si mesatare e klimës e gjithë Shqipërisë, lidhet me brezin e klimës mesdhetare e cila karakterizohet nga vera e nxehtë dhe e thatë me shkëlqim të madh të diellit dhe nga dimri relativisht i butë në luginë dhe disi i ashpër në brezin malor.
Rrethi i MirditësRrethi i Mirditës bën pjesë në Qarkun të Lezhës.
Rrethi i Mirditës ka 37,000 banorë, një sipërfaqe
prej 867 km² dhe kryeqendër Rrëshenin.
Ndarja administrative
Rrethi i Mirditës përbëhet nga 2 bashki dhe 5
komuna që janë:
Bashkia Rrëshen
Bashkia Rubik
Komuna Fan
Komuna Kaçinar
Komuna Kthellë
Komuna Orosh
Komuna Selitë
Mbi MirditënPërveç legjendës së tre vllazenvet që u ndanë, njeri, i madhi tue marrëShalën (prej kah Shala mori emnin si krahinë), tjetri shoshën, tue ngulënë Shosh dhe të tretit ma të voglit s'i mbet tjeter me thanë veç " E mirëdita qoftë për mue", nga ku del emni Mirditë.
Këtu i linden tre djem që, kur u ndanë, djali i madh muer krahinen eOroshit, i dyti të Spaçit dhe i treti të Kushnenit. Pasardhësit e këtyre trevëllezërve formuan tri vllaznitë që më vonë u bënë tre bajrakët eMirditës. Mbasi djali i madhi mori Oroshin, bajraku i Oroshit quhejbajrak i parë dhe kudo në Mirditë i takonte kryet e vendit, Spaçi zunivendin e dytë dhe Kushneni të tretin.
Këta u quajtën "tre bajrakët e fisit" që përbëjnë bërthamën e parë tëzhvillimit të Mirditës. Përveç traditës, që këta quheshin bajrakët e fisit,vëllazërinë e vërteton edhe fakti se këta nuk martoheshin në mes tyre.
Tre bajrakët e fisit, qe qenë gjithnjë të pashtruar nga pushteti turk,gezuan liri të veçanta kundrejt rrethit dhe nuk patën asnjë detyrim.Bajraktarët e tjerë, që perfitonin edhe ata nga privilegjet e Mirditësshkuan duke iu mbështetur asaj dhe duke e quajtur vehten mirditorë.Etnografikisht emni Mirditë del rreth 1416, në Katedralën e Ljubiçit.
Shtrirja gjeografikeSi bashkim 12 bajrakësh Mirdita, shtrihet në drejtim tëShkodres e Vaut të Dejës është cepi veri-përendimor iMirditës, vazhdon kufiri nga Shkodra në Lezhë e cila ndjekkreshtën e maleve nepër, Shite, Kreshtë, Velë, Molung e derine Trodhen e cila e ndanë me Krujen dhe është skajjugpërendimor i Mirditës, nga Trodhna vijon kufiri me Matindhe kthehet në veri Zalli i Karices ku derdhet Uraka në Mat,më pas nepër Zallin e Gjoqajve del ne Livadhin e Pelave kufime Dibrën që është skaji juglindor i Mirditës, kufiri me Dibrënvijon kreshtave të maleve drejt veriut, kunorë Qafë Merkurthe,Frashë e Gur i Kuq, duke zbritur në katundin Lajthizë tëOroshit, në majën e Zepes ndanë me Lumën, këtu është skajiverilindor i Mirditës, nga Qafa Kumbullës nisë kufiri me Pukëdhe del në Qafë të Malit, pastaj zbret në rrjedhën e sipërme tëFanit të Madh, deri Lumë-Shtyllë kalon Suken e Zezë, majen eThatë, livadh Kabashe duke lënë Malin e Tërbunit në anë tëPukes, del në ndërmjetës, kalon përmes Gomsiqje, kalon nëkatundin Mdhue e pastaj zbret ne Drin.
Kuvendi ndërballkanik i KuçitNë kuvendin e Kuçit, të mbajtur në dy rende, në korrik e shtator të 1614, Mirdita përfaqësohej si një malësi me peshë. Përfaqsuesi i saj ishte ndër krerët kryesor të kuvendit e në radhën e parë të besëlidhurve.
Sipas planit të këtij kuvendi për të shpërthyer kryengritjen e përgjithshme kundër pushtimit turk, Mirditës që akoma quhej Dukagjin iu là dëtyra të sulmojë e të çlirojë Krujën.
Nga të dhënat e parashtruara në kuvend, kështjella e Krujës mund të merrej pa shumë vështirësi, mbasi një copë mur afër hyries ishte shembur dhe nuk ishte riparuar ende.
Një pjesë tjetër e Mirditës bashke me zonat për rreth do të sulmonin Shkodrën mbasi kishin rënë në marrëveshje me disa nga njerëzit që shërbenin në keshtjellen e Shkodrës. Por as një lloj ndihme në këto momente nuk morën.
Dhe megjithëatë siç e thekson Pjetër Budi me 15 shtator 1621, popujt e krahinës së Mirditës janë vazhdimisht në kryengritje kundër turkut... të gjithë me armët e veta, këta njerëz janë të vendosur dhe të vlertë sa ç'mund të ketë kjo botë, dhe shumë të stërvitur në disiplinën ushtarake... deri tani i kanë bërë dëme shumë të mëdha armikut, me sulmet e vazhdueshme kanë rrënuar shumë qyteza e kështjella të turqve dhe përherë kanë dalur ngadhnjimtarë në të gjitha luftimet kundër turqve, armiqve të tyre kryesorë.
Rrethi i PukësRrethi i Pukës bën pjesë në Qarkun të Shkodrës.
Rrethi i Pukës ka 34,000 banorë, një sipërfaqe prej 1,034 km² dhe kryeqendër Pukën.
Ndarja administrative
Vendbanime tjera të njohura në këtë rreth janë:
Bashkia Pukë
Bashkia Fushë-Arrëzë
Komuna Gjegjan
Komuna Blerim
Komuna Fierzë (Pukë)
Komuna Iballë
Komuna Qelez
Komuna Qafë-Mali
Komuna Qerret
Komuna Rrape
Shtrirja gjeografikeRrethi i Pukës shtrihet në qendër të Shqipërisë Veriore, në një
mjedis ku ndërthuren malet me luginat e thella, mbulesa të
dendura pyjore me siperfaqe të eroduara, lëndina e livadhe që
ndërpriten nga lumenj e përrenj të shumtë, kroje me ujë të kulluar
ushqyer nga dëbora e shumtë që shpesh zbardh deri në verë.
Ketu jeton një popullsi vitale, e shpërndarë në gjithë territorin,
me një histori të pasur, që dëshmohet nga prania e qendrave
arkeologjike, kalatë, gjurmët e mureve ilire, shpellat si dhe me
një kulturë shpirtërore që shprehet në traditat e zakonet, në
këngët e vallet popullore aq të bukura të kësaj treve.
Ky mozaik i mjedisit natyror e njerëzor të Pukës përbën një
ofertë turistike të veçantë, mjaft të përshtatshme për shetitje, ski,
alpinizëm, gjueti sportive dhe për veprimtari të tjera rekreative,
çlodhëse e argëtuese.
Resurse natyrore1. Shpella e Kaurit
Ndodhet afër fshatit Lëvrushk, në
malin e Kollatës. E formuar si
shpellë karstike në gëlqerorët e
trias – jurasit, është e gjatë 250 m,
e gjerë dhe e lartë 3 m, me
kaonkrecione të shumta.
2. Fosilet amonite të Triaskut të
Poshtëm në Kçirë
Gjenden në fshatin Kçirë, 600 m
mbi nivelin e detit. U studiuan
nga gjeologu austriak F. Nopca.
Fosilet e spacieve Sagaceras
albanikum, Pronorites osmanicus,
Procarnites scanderbegis, etj.
dalin në një territor 4500 m2.
3. Peneplena e Gomsiqes
Ndodhet afër fshatit Gomsiqe, 800 m
mbi nivelin e detit. Përbën mbetje të
peneplenës tortoniane: sheshimi i
relievit nga veprimi i faktorëve të
jashtëm (erozionet, etj.), para 17
milion viteve, në kushtet e qetësisë
relative të lëvizjeve tektonike
diferencuese. Ka formën e një pllaje
të sheshtë: 1,5 km e gjatë, 700 – 750
m 3 gjerë
4. Guri i Shenjtë
Ndodhet afër fshatit Zezaj, 538 m mbi
nivelin e detit. Është një gur graniti
me formë shumëkëndëshi. Legjenda
e lidh me Skënderbeun.
5. Gështenja e Kokdodit
Gjendet 981 m mbi nivelin e detit,
pranë fshatit Kokdode, komuna
Iballë. Përbën pyll gështenjë kali
(Aesculus hippocastanum L.),
rreth 10 ha, me lartësi 15 – 17 m,
diametër të trungjeve 100 – 130
cm, moshë mbi 100 vjet..
6. Bungat e varrezave në
Korthpulë
Gjenden në varrezat e fshatit
Korthpulë, komuna Luf, 500 m
mbi nivelin e detit. Janë dy drurë
bunge, me lartësi 15 – 16 m dhe
perimetër kurorë të përbashkët 70
– 75 m, diametër trungu 1 – 2 m e
moshë mbi 300 vjet.
7.Qarret e varrezave të
Shënkollit në Kryezi
Gjenden afër fshatit Kryezi,
komuna Qafe – Mal, prane
kishes se Shenkollit, 600 m mbi
nivelin e detit. Jane 5 qarre me
lartesi 20 – 25 m, diameter 90 –
100 cm e perimeter 180 200 cm,
moshe mbi 250 vjet.
8. Qarri i Xhamisë së Kryeziut
Gjendet në varrezat e fshatit Kryezi
(Brahaj), komuna Qafë – Mal. Ka
kurorë ovale, lartësi 10 – 12 m,
diametër trungu mbi 30 cm e
perimetër 350 cm dhe moshë mbi
250 vjet.
9. Ujëvara e Kryeziut
Ndodhet në fshatin Kryezi, komuna Qafë Mali. Është në perroin e Oroshit, në shkëmbinjtë magmatike. Ka dy pragje 3 – 4 m lartësi secili dhe dy pellgje me thellesi mbi 1m. Vizitohet sipas rrugës Fushë –Arrëz – Kryezi.
10. Mrizi i Ndërlugjeve
Ndodhet 800 m mbi nivelin e detit, afer fshatit Meçe, në komunën Rrapë. Jane 4 drurë bunge 200 vjeçare me lartësi 15 – 16 m, diametër të trungut 90 – 100 cm e perimetër 1,7 – 2 m. Vizitohen me rrugën Pukë - Meçe.
11. Mani i Zi
Gjendet 800 m mbi nivelin edetit, pranë qytetit tëPukës. Eshte man i zi iveçuar, me lartësi mbi 9m, diametër të trungut mbi1 m, moshë rreth 100 vjet.
12. Hurdha e Tisit
Ndodhet 650 m mbi niveline detit, në luginën eGomsiqes, pranë fshatitPevzhë, komuna Tërbun.Përben dru tisi, me lartësimbi 9 m, diametër tëtrungut mbi 80 cm, moshërreth 100 vjet.
13. Sofra e Lekës
Gjendet 350 m mbi nivelin e
detit, pranë fshatit Kabash,
komuna Rrapë është një
sofër guri mbi 7 m2, rreth së
cilës mendohet se Lek
Dukagjini zhvillonte
kuvendet.
14. Karsti i Munellës
Gjendet afër fshatit Tuc,
komuna Qafë–Mal, në
kurrizin e malit të Munellës,
1800 – 1990 m mbi nivelin e
detit. Perfaqëson peisazh
karstik me gropa, hinka,
puse karstik, etj.
15. Pisha e Dardhës
Gjendet rreth 450 m mbi nivlin e detit,në varrezat e fshatit Dardhë, komunaBlerim. Është pishë e zezë (Pinusnigra), me lartësi 25 – 30 m, diametërtrungu mbi 250 cm e perimetër mbi750 cm, moshë mbi 100 vjet.
16. Akacjet e Migjenit
Ndodhen tek muzeu i Migjenit neqytetin e Pukes. Jane disa akiacie, nenhijen e te cilave pushente poeti i madhMigjeni.
17. Pisha e Shejzës
Ndodhet afër fshatit Iballë të Pukës. Evetme midis shkurresh, është e lartëmbi 20 m, me diametër të trungutrreth 50 cm e perimetër mbi 1,5 mdhe moshë mbi 200 vjet.
Rrethi i TropojësRrethi i Tropojës bën pjesë në Qarkun të Kukësit.
Rrethi i Tropojës ka 16,257 banorë, një sipërfaqe prej1,043 km² dhe kryeqendër qytetin Bajram Curri. Historikisht, treva njihet me emrin Malësia e Gjakovës dhe është vend i lindjes i shumë patriotëve të kombit tonë me të cilët mburret Shqipëria dhe Kosova.
Njesitë administrative
Në Rrethin e Tropojës janë 1 bashki dhe 7 komuna:
Bashkia Bajram Curr
Komuna Tropojë
Komuna Margegaj
Komuna Llugaj
Komuna Bujan
Komuna Fierzë
Komuna Bytyç
Komuna Lekbibaj
EkonomiaEkonomia e Tropojes është kryesisht blegtorale, por është e pasur me minerale si Kromi dhe Kuarci.
Tropoja ka plantacionin e geshtenjave me te madhin ne Evrope. Por kjo pak rendesi ka sepse nuk ka ndonje perdorim industrial, pervec atij primitiv te shitjes se geshtenjes ne marketin privat.
Nje nga sekretet turistike, Valbona nuk shfrytëzohet sa duhet, sikur të shfrytë-zoheshin kapacitetet e natyrës. Rrethi i Tropojës do ishte një nga rrethet me nivel më të lartë jetese në Shqipëri.
Qindra Kosovarë vizitojnë Valbonën, për të kaluar fundjavët në ajrin e pastër, peshkim dhe për të përjetuar kënaqësinë e bukurive të shumta.
Shtrirja
gjeografike
Rrethi i Tropojës ka 81 kilometër kufi, ndër të cilët 41 kilometër janë me Kosovën dhe 34 kilometër me Malin e Zi, qarkullimi me Malin e zi mungon totalisht, pavarësisht premtimit për hapjen e pikës së re të kalimit kufitar Qerem-Plavë.
Ali Ibër Neza
Mic Sokoli
Haxhi Zeka
Tahir Sinani
Fatime Sokoli
Gëzim Nikaj
Sali Berisha
Azem Hajdari
Zef Beka
Mehmet Shpeni
Prel Tuli
Vivaldi Zelaj
Rrethi i ShkodrësRrethi i Shkodrës bën pjesë në Qarkun të Shkodrës. Rrethi I
Shkodrës ka 185,612 banorë, një sipërfaqe prej 1,631 km² dhe
kryeqendër Shkodrën.
Ndarja administrative
Rrethi i Shkodrës ka nën administrim 2 bashki dhe 15 komuna:
Bashkia Shkodër
Bashkia Vau Dejës
Komuna Ana-Malit
Komuna Bërdicë
Komuna Bushat
Komuna Dajç
Komuna Guri i Zi
Komuna Hajmel
Komuna Postribë
Komuna Pult
Komuna Rrethinat
Komuna Shalë
Komuna Shllak
Komuna Shosh
Komuna Temal
Komuna Velipojë
Komuna Vig-Mnelë
Shprehje per Shkodren
“Kryeqyteti moral i
Shqipnisë”
Dom Lazër Shantoja
“Një njeriu të zakonshëm,
të ardhur nga qyteti
ortodoks i Manastirit,
Shkodra i duket fillimi i
Europës”
Ismail Kadare
Shtrirja gjeografike Relievi
Shtrihet në nyjën hidrografike me pranë liqenit me të njëjtinemër dhe lumenjtë Drin, Bunë dhe Kir në një ultësirë të "mbrojtur" nga liqeni, Alpet Shqiptare në lindje ku spikasin majat e Cukalit, Maranaj, Sheldies(mali Sardonik i Barletit; për nga Shurdhahu) dhe Taraboshit në perëndim dhe deti Adriatik.
Shkodra është një ndër qytetet më të rëndësishme të Shqipërisë.
Në rrethin e Shkodrës ndodhen hidrocentralet më të mëdha të vendit: ai i Vaut të Dejës dhe i Komanit të cilët janë përcjellësit kryesor të energjisë elektrike në shtëpitë e shqiptarëve.
Shkodrës i takojnë 13 maja në
Alpe, që i kapërcejnë të 2000m
lartësi si: Jezerca, Papluka, Mali i
Vilës, Radohima, Mali i Shënikut si
dhe Biga e Gimajve etj.
Rajoni i Shkodrës është i njohur për
burime të pasura hidrografike. Janë
lumenjtë Drini, Buna Kiri , Shala.
Përveç lumenjve, është e pasur
edhe me liqene: Liqeni i Shkodrës
eshtë liqen i cekët, me florë e faunë
shumë të pasur. Në këtë liqen
jetojnë 50 lloje peshqish.
Shkodra ka një florë dhe faunë
shumë interesante, rreth 1900 lloje
bimësh dhe 3500-4000 specie
shtazore.
Trashëgimia kulturore, Kultura e
Shkodrës për Kombin Shqiptar
Trashëgimia kulturore e Shkodrës për kombin Shqiptar fillon që në shek. XV ku ishte qendër e Humanizmit. Nga ky ambjent dolën në dritë humanistë e mendimtarë të shquar, si Marin Barleti e Marin Beçikemi, që me veprat e tyre nxitën në futjen e qytetit në vepra e studime e shkenca të aplikuara.
Matematicieni Gjon Gazulli, u konsiderua si një nga astronomët më të shquar të kohës. Dallohet me një nga shkollat më të para në trevat shqiptare më 1698. Historiani E. Jacques shton se edhe të tjera shkolla u hapën “në Pllanë, një fshat afër lumit Mat, më 1638, në Troshan, më 1639".
Shkodra ka pasur observatorin e parë astronomik në Ballkan. Por të dhënat tregojnë se "akademia" kulturore për të cilën shquhet ky qytet fshihet pas shekujve e shekujve.
Gjatë qindvjeçarëve Shkodra ka qenë një metropol i qytetërimit shqiptar e madje ballkanik.
ArkitekturaQyteti dhe zonat përreth janë të bekuara me një
shumëllojshmëri t'elementeve si natyrore ashtu edhe
kulturore.
Lagjet më tërheqëse mendohen të jenë Pìaca , e
identifikuar si qendra e qytetit me në qendër statujat
e Nanë Terezës dhe Luigj Gurakuqit, dhe Sarreqi,
Gjuhadoli dhe një nga rrugët me skenike,- ku shihen
arkitekurat e shumta dhe dora e Kólë Idromenos në disa
ndërtesa,- që lidh Katedralen nga ana lindore e qytetit me
qendrën e qytetit.
Qyteti numëron rreth 100 000 banorë e shquhet për
shumëllojshmërinë në kahin urbanistik e arkitektonik,
shtëpitë më të vjetra me 1 ose 2 kate kanë bahçe e oborre
të gjelbërta e me lloj-lloj lulesh, rrugët janë të ngushta e
• Kolë Idromeno (1860-1939), piktor, arkitekt, urbanist, fotograf, skenograf
• Ndre Mjeda (1866-1937), teolog, shkrimtar, gjuhëtar, deputet
•Mikel Kodheli (1870-1940), (i njohur ndryshe Kel Marubi) fotograf
•Luigj Gurakuqi (1879-1925), pedagog, diplomat, deputet, nënshkrues i Deklaratës së Pavarësisë së Shqipërisë
•Mikel Koliqi (1902-1997), kardinal
•Millosh Gjergj Nikolla (1911-1938), (i njohur ndryshe Migjeni) shkrimtar
•Prenk Jakova (1917-1969), kompozitor
•Çesk Zadeja (1927-1997), kompozitor
•Zef Coba (1951-), kompozitor
•Vioresin Sinani (1977-), futbollist
Rrethi i KukësitRrethi i Kukësit bën pjesë në Qarkun të Kukësit. Rrethi i Kukësit
ka 45,616 banorë, një sipërfaqe prej 939 km² dhe qendër administrative Kukësin.
Ndarja administrative
Rrethi i Kukësit ka nën administrim 1 bashki dhe 14 komuna :
Bashkia Kukës
Komuna Arrë
Komuna Bicaj
Komuna Bushtricë
Komuna Grykë-Çajë
Komuna Kalis
Komuna Kolsh
Komuna Malzi
Komuna Shishtavec
Komuna Shtiqën
Komuna Surroj
Komuna Terthorë
Komuna Topojan
Komuna Ujmisht
Komuna Zapod
KukësiKukësi është qytet në Shqipërinë verilindore, i shtrire në koordinatat 42,09° V, 20,43° L. Është qendra e Qarkut Kukës. Shtrihet në rrëzë të Malit të Gjallicës dhe në breg të Liqenit të Fierzës, në Rrafshen e Lumës. Motoja e qytetit është “Qyteti i mikpritjes dhe bujarisë”.
Në vitin 2000 Kukësi u kandidua për Çmimin Nobel për Paqe me motivacionin e pritjes së mbi 450.000 shqiptarëve ngaKosova të dëbuar nga ushtria, paraushtarakët serbë dhe serbët e armatosur në Kosovë.
Në vitin 2010, banorët e Kukësit u shpallën nga USAID, si më të lumturit e Shqipërisë.
Megjithëse zona e Kukësi është një vendbanim i hershëm historik, siç dëshmohet prej varreve ilire të zbuluara në fshatin Kënetë, Kukësi ose Kukësi i Ri është një ndër qytetet më të reja në Shqipëri.
EtimologjiaEmri i Kukësit lidhet me
familjen feudale të
Kukajve, ku njēri nga bijtē
e tij ka qenē komandant në
ushtrinë e heroit kombëtar
Gjergj Kastrioti-
Skënderbeu.
Kjo familje për herë të
parë përmendet në
regjistrin Osman të vitit
1571.
Kukësi i VjetërShtrihej ne territoret e përmbytura nga ujërat e Liqenit të Fierzës. Shtrihej në një brezare të krijuar nga Drini i Zi dhe Drini i Bardhë.
Një varg zbulimesh arkeologjike dëshmojnë banimin e pandërprerë të kësaj hapësire që nga neoliti e këtej. Mendohet se në territorin e Kukësit ka jetuar fisi ilir i Sikuliotëve. Bep Jubani banorët e Kukësit i quante "ilirët alpinë".
Përmendet së pari si fshat i Nahijes së Lumës, në vitin 1571.
Më 1633, P. Mazreku, edhe ky arqipeshkv i Tivarit, përmend Vaun e Kukut.
Mortaja e vitit 1689, shoi shumë vendbanime dhe kjo bëri që kjo zonë të braktisej për një kohë të gjatë deri sa në gjysmën e parë të shek. XVIII u ripopullua me banorë nga fshati Osmanaj i Bicaj.
Në këtë kohë u shfaq me emrin Drinabardh.
Në vitin 1869 rishfaqet me emrin Kukusa.
Kukësi i RiMë 31 mars 1962 u vendos përmbytja e Kukësit të Vjetër
dhe ndërtimi i Kukësit të Ri. Më 22 korrik 1962 filluan
punimet për ndertimin e Kukësit të ri.
Në prill të 1965 filloi popullimi i tij. Në vitin 1978 e tërë
popullsia vendoset në qytetin e ri. Në Gusht 1988 varet në
qendër të qytetit “poeti disident” Havzi Nela.
Në vitin 1999, Kukësi pret afro 450.000 shqiptarë nga
Kosova të dëbuar nga ushtria dhe paraushtarakët serbë.
Përjeton periudhën më të vështirë në historinë e tij duke u
përballur dhe me bombardimet serbe në kodrat përreth
qytetit.
Në vitin 2000 kandidohet për Çmimin Nobel për paqe duke u
bërë i pari qytet në botë i kandiduar për një çmim të tillë. Në
vitin 2004 përfundon ndërtimi i Aeroportit të Kukësit.
GjeografiaQyteti i Kukësit shtrihet në pjesën verilindore të Republikës së
Shqipërisë . Është qytet që kufizohet në Veri-Lindje dhe Lindje
me qytetin e Prizrenit ku si pikë kontakti është dogana e Morinës,
dhe në brendësi të territorit Shqiptar kufizohet me Hasin në
veri, Pukën në perëndim dhe Peshkopinë në Jug.
Kukësi ose Kukësi i Ri është vendosur në këmbë të malit të
Gjallicës dhe është një ndër qytetet më të reja në Shqipëri.
Përfundoi së ndërtuari në vitin 1976, dhe vendin e Kukësit të
Vjetër e zuri hapësira ujore prej 72,5 km² e liqenit artificial të
Fierzës, i cili u ndërtua si rezultat i ndërtimit të Hidrocentralit me
po të njëjtin emër.
Bashkimi i dy Drinave i kanë dhënë Kukësit formën e një
gadishulli, gjë që i jep një pamje shumë piktoreske.
Faleminderit
Durres2014