Veri Analizinde Seri Özelleştirme

Berk Orbay

R-Ladies İstanbul

18 Şubat 2017

1 / 20

İnsanın köleliği yanlış, küçük düşürücü ve korkunçtur. Dünyanıngeleceği ise mekanik köleliğe, makinelerin köleliğine bağlı.

- Oscar Wilde (1891), Sosyalizm ve İnsan Ruhu

2 / 20

Veri Analizi Süreci

1 Veri temizliği, iyi yapılandırılmış veri.2 Veri hazırlığı. Veriyi istenen girdi formatına dönüştürme.3 Veri analizi. Matematiksel modellerle veriden anlam çıkarma.4 Sonuç verisi. Analiz çıktıları.5 Raporlama (hikayeleştirme).

3 / 20

Veri Analizi Süreci

• Satış raporları.• Üretim/envanter verimlilik raporları.• Mali analizler.• Sosyal medya analizleri.• Haberler (finans, spor, hava durumu).

4 / 20

Seri Üretim - Seri Özelleştirme

Seri üretim aynı üründen mümkün olduğunca en yüksek verimlekopyalar çıkarmayı hedefler.

• Kullanılacak kalıp ve süreç bellidir, değişmez.• Marjinal maliyetler düşüktür.• Her şeye uyan tek bir çözümdür.• Envantere üretim (make to stock) yapılabilir.

5 / 20

Seri Üretim - Seri Özelleştirme

Seri özelleştirme, seri üretimin bir adım ötesidir. Kopyalarkullanıcıların gereksinimlerine göre şekillenir.

• Altyapı aynı olsa dahi, süreçler farklı gereksinimlere göreşekillenir.

• Marjinal maliyetler düşük olmalıdır.• Herkese özel çözüm üretir.• Siparişe üretimi (make to order) mümkün kılar. Envanter

maliyetlerini düşürür.

6 / 20

Seri Özelleştirme ve Raporlama

Veri analizi özelinde seri özelleştirme, en büyük maliyeti raporlamakısmında yaratır.

• Finansal piyasa raporları.• Hava durumu raporları.• Maç özetleri.• Twitter analizleri.

7 / 20

Raporlama / Hikayeleştirme

8 / 20

Raporlama / Hikayeleştirme

• Doğal dil işleme (Natural Language Processing).• Doğal dil oluşturma (Natural Language Generation).

9 / 20

Dada Engine

• Sokal Olayı: "Transgressing the Boundaries: Towards aTransformative Hermeneutics of Quantum Gravity"

• Pierre Brassau• Haiku Generator / Postmodernism Generator

viper vanishesflatly, stags flying groaningrainfalls give birth, bland

10 / 20

Bilgisayarlar Tarafından Üretilen Sanat

11 / 20

Bilgisayarlar Tarafından Üretilen Sanat

12 / 20

Doğal Dil İşleme / Oluşturma

• Siri, Cortana, Alexa, Facebook Alfred...• Automated Insights, Narrative Science• Tay

13 / 20

Doğal Dil İşleme / Oluşturma

14 / 20

My battle to prove I write better than an AI robot called‘Emma’

“Emma was indeed quick: she filed in 12 minutes to my 35. Her copywas also better than I expected. Her facts were right and she evenincluded relevant context such as the possibility of Brexit (althoughshe was of the dubious opinion that it would be a “tailwind” forthe UK economy). But to my relief, she lacked the most importantjournalistic skill of all: the ability to distinguish the newsworthyfrom the dull. While she correctly pointed out the jobless rate wasunchanged, she overlooked that the number of jobseekers had risenfor the first time in almost a year.”

- Sarah O’Connor, Financial Times (4 Mayıs 2016)

15 / 20

My battle to prove I write better than an AI robot called‘Emma’

16 / 20

Örnek: Trafik Kazası

“JULY 13TH, 2015, San Pedro, California – A vehicle pursuit thatcommenced in Wilmington during the late evening of July 13th laterended with the crash of the suspect in Point Fermin Park. Theincident began at about 11:00 PM when the unknown driver ofa Toyota Prius fled from officers of the Los Angeles Port Policefollowing a traffic stop on Pacific Coast Highway in Wilmington.The suspect was then pursued by the LAPP along Alameda Street toSan Pedro, and then further along Alameda Street to Point FerminPark. The incident concluded with the crash of the suspect in PointFermin Park, where the suspect drove over a cliff. The unidentifiedsuspect was treated for injuries at the scene and was expected to bearrested.”

- Automated Insights

17 / 20

R ve Tekrarlanabilir Araştırmalar

• R• R Markdown• Pandoc• LaTeX• tidyverse

18 / 20

Örnekler

• Üniversiteye hazırlanan program performansları.• Seçim sonuçları karşılaştırmaları.• Hava durumu raporu (bugün).

19 / 20

Kaynaklar (Linklere tıklayabilirsiniz)

• The Guardian - And the Pulitzer goes to. . . a computer• Mashable - New algorithm gives photos Picasso-style

makeovers• Sokal Affair• Pierre Brassau• Haiku Generator• Soul of Man under Socialism - Oscar Wilde• FT.com - Emma vs Sarah• Automated Insights - Wordsmith Haber Örneği

20 / 20