verhalen als spiegel van mens en cultuur - presentatie jeroen vanheste op studiedag de kracht van...
DESCRIPTION
Op dinsdag 30 september 2014 sprak Jeroen Vanheste, als docent cultuurfilosofie verbonden aan de Open Universiteit, op verzoek van de Noord Oost Brabantse Bibliotheken op de studiedag De kracht van verhalen. In zijn presentatie kwamen veel schrijvers en filosofen voor: Charles Taylor, Nussbaum, Cliteur, Kundera, Nabokov, Proust, Tolstoj, Franzen en BorgesTRANSCRIPT
2
Kennisbronnen: wetenschap, filosofie, literatuur
3
De mens als een verhalen vertellend wezen
4
“De maaltijd die de romanschrijver opdient, is de menselijke conditie.”
Kundera over literatuur
5
“In werkelijkheid is iedere lezer wanneer hij leest de lezer van
zichzelf. Het herkennen in zichzelf, door de lezer, van wat
het boek zegt, bewijst de waarheid ervan.”
Proust over verhalen als spiegel
6
“De schrijver laat een uur lang al het geluk en ongeluk op ons los,
dat maar te bedenken is, en waarvoor wij in het leven zelf
jaren nodig hebben om er enkele vormen van te leren kennen.”
Verhalen versus het echte leven
7
Tolstoj over de grote levensvragen
“De grote vragen zijn altijd dezelfde geweest: hoe moet ik leven? Wat moet ik doen? De
literatuur heeft deze vragen altijd opgepakt.”
8
9
Pierre Bezoechov op zoek naar zichzelf
“Wat is slecht? Wat is goed? Wat moet je liefhebben en wat haten? Waarvoor leef je en wat ben ik? Wat is het leven, wat de dood? Wat is de macht die alles
regeert?”
10
“Een stille troost in deze chaotische dagen is steeds
weer Oorlog en Vrede.”
Uit het dagboek van Thomas Mann (mei 1933)
11
Een verhaal over schuld, schaamte en vergeving
12
“Hij had geen flauw benul van wie hij was en wat hij met zijn leven
aan moest. Alles wat op zijn weg kwam, dwong hem in een richting die hem de enig juiste leek, maar zodra zich dan weer iets nieuws
aandiende, dwong dat hem in een heel andere richting die óók de
enig juiste leek (..) hij kwam zichzelf voor als een balletje in een
flipperkast dat maar voort bleef rollen om het rollen zelf.”
Een verhaal als spiegel van onze cultuur
13
“Great novels are above all great fairy tales. Literature does not tell
the truth but makes it up.”
Verhalen: niet alleen spiegel, maar ook spel
14
15
“Wetenschappelijke feiten en theorieën komen en gaan met de
toenemende kennis van opeenvolgende generaties, maar de schrijver richt zich op datgene
in de mens dat niet verandert, zoals op diens ervaringen van
pijn, geluk, hoop, angst, schoonheid en solidariteit.”
Conrad over de betekenis van verhalen