Verbëria dhe problemet e

shikimit

Psikologet pohojne se situata e femijeve te verber eshte me pak

tragjike se ajo e femijeve “qe nuk degjojne”.

Shembujt tregojne se te verberit e gezojne jeten duke

perjetuar kenaqesi te shumta shpirterore

1oo vjet me pare ,Maurice ,themeluesi i shoqates se te

verberve “Valentin Hauy “ lutej “Jepini te verberve

pune dhe jo lemoshe “

Puna,veprimtaria e tyre ne procese te ndryshme

prodhuese e krijuese eshte rruga e vetme per

humanizimin ,riaftesine e tyre,integrimin ne

shoqeri,pavaresine materiale e morale,ekuilibrin

psikologjik

Nuk rekomandohen pune ku ka :

1.Zhurme 2.Temperatura te larta3.Pune qe ndikojen ne trashjen e gishtave4.Pune ne ambjente me lende toksike5.Pune qe kerkon levizjen e zhvendosjete vemendjes

Profesionet efikase :1.Tapicier2.Perpunues ne sektorin e letres3.Akordues pianosh4.Radiofonist5.Masazhator6.Montues celesash elektronik7.Mjeles lopesh

Kohet e fundit jane bere me teshpeshta profesionet intelektuale

Per ta nxjerre te verberit nga izolimi

duhet ti sigurojme :pavaresi fizikelirshmeri ne levizje

Pa keto elemente nuk do ishte

i afte as per punet me te thjeshta

Per tu dalluar mban nje shkop te bardhe ne dore e cila ndihmon dhe nerritjen e rrezesse veprimit

Studimet tradicionale në botë në fushën e

tifopsikologjisë

Dëmtimi I shikimit dhe pasojat e tij

Bazat e rehabilitmit të shikimit dhe arsimini

Vlerësimi I shikimit dhe I probleme te tij

Vlerësimi I shikimit të kufizuar dhe ndërhyrja

Dinamikat psikologjike dhe sociale të dëmtimit të shikimit

Dëmtimi I shikimit dhe lidhja e tij me dëmtime të tjera

Vlerësimi I të mësuarit të fëmijëve me probleme shikimi

Vëshitrësitë në të parë

1. Miopia (vështrimi I shkurtër)

2. Hipermetropia (vështrimi I gjatë)

3. Astigmatisma

4. Strabisma (Vështrim I vëngërt)

5. Verbëria e ngjyrave

6. Nistagmus

Miopia

1. Shohin me lehtësi objektet që janë pranë tyre dhe me vështirësi

ato që ndodhen larg tyre.

2. Energjia që shfaqet në vëmendjen e tyre është e drejtuar drejt

brendësisë ,në drejtimin nga jashtë brenda.

3. Këta individë kanë nevojë të madhe për privatësi .

4. E orjentojnë energjinë e tyre psikike jashtë nëse shprehin

dëshurë të firtë të bëhen të dukshëm dhe nqs besojnë se kjo gjë

është e sigurtë

HipermetropiaShohin objektin që ndodhet më larg

më lehtë sesa atë që ndodhet më

afër.

Janë të fokusuar më tepër në atë që

ndodh jashtë sesa brenda objektit.

Këta persona e kanë tepër të

vështirë të hyjë brenda vetes duke

qënë se janë të orientuar së jashtmi.

Janë të interesuar për jetën e të

tjerëve dhe janë pak të prirur për

jetën vetjake

AstigmatismaPërthyerje jo e rregullt e korneas.

Vështrimi është I shpërqëndruar dhe objektet shihen duke rretulluar

kokën për të gjetur këndin më të mirë për observim.

Përdorimi I lenteve të sakta korrigjuese I ndihmon në korigjimin e

kësaj tendence kur është e nevojshme.

Strabisma(vëzhgimi i vëngërt)Nuk është vazhdimisht I dukshëm por shfaqet atëherë kur

fëmija lodhet ,ose bëhet I dukshëm në distanca të caktuara

gjatë punës ku sytë alternohen me njëri tjetrin

Një fëmijë mund të jete monokular por mund ta kompesojë

këtë defekt për një zonë të kufizuar të të parit duke shtuar

lëvizjet e kokës.

Verbëria e ngjyrave

Ndodh në një minoritet të popullatës dhe është më e përhapur

tek djemtë sesa tek vajzat.

Verbëria totale ndaj ngjyrave (të shohësh botën bardh e zi )

është shumë më pak e përhapur sesa verbëria e ngjyrave

Nistagmus

Mjegullim i detajeve dhe ngjyrave nëdistanca të largëta

Sytë oshilojnë

Shumë faktorë ndikojnë në aspektin e të parit por implikimet praktike variojnëgjerësisht dhe mesa duket paraqesinanomali.

1. Efekti tunel

2. Efekt qëndror

Nxenesit me probleme te

shikimit ne klasa. Ҫfare mund

te bejne mesuesit?1. Kush duhet te mbaje syze? Mesuesit duhet te dine kush

duhet te mbaje syze, si dhe te dine kur dhe pse ato janevene.

2. Jepu me shume kohe per te mbaruar nje detyre. Femijetqe kane probleme me te paret kane nevoje per me teperkohe se moshataret e tyre per te kryer detyra.

3. Kontrollo kushtet e ndricimit. Nje ndricim i mire eshtemese i nevojshem per nje perdorim efikas te kapacitetitte te parit.

4. Familjarizohuni me perdorimin e ndihmes optike. Perdorimi I thjerrezave me cilesi te mire optike mundte ndihmoje disa por jot e gjithe. Perdorimi I njeprojektori zmadhues mund te jete nje mundesishume e mire.

5. Zgjidhni librat me kujdes. Ne librat shkollore dhe ne librat per lexim detaje si cilesia e mire e printimit dhecilesia e letres, hapesira te mjaftueshme mes fjalevedhe nje kontrast te mire.

6. Perdorimi I nje kasete magnetofoni eshte shume e dobishme

Burimet e ndihmes

Prinderit- Lidhjet shtepi-shkolle jane me rendesi jetike.

Okulisti- Raportet e tyre tregojneshkallen e veshtiresise se te parit.

Edhe i verbëri mund të orientohet si njeri normal.

Defektologjia- Shkenca që merret me parandalimin,

rikuperimin dhe përmirësimin e jetës së personave që

paraqesin mangësi të natyrave të ndryshme.

Nën degët: sudologjia, logopedia, tiflologjia etj.

Ajo që deri dje shihej e zymtë, nuk është më e tillë.

Edhe pse me disa vështirësi këta persona bëjnë një jetë

normale, duke kontribuar si gjithë të tjerët.

Veçorit dhe pasojat negative të verbimit dhe shikimit të

pjesshëm nuk shfaqen tek kushdo në të njëjtën masë.

Ato instalohen dhe zhvillohen kur ne nuk I

parandalojmë dhe sidomos kur neglizhojmë format e

larmishme të rehabilitimit të hershëm psiko-pedagogjik.

Humbja e shikimit dhe ndikimi që ka në jetën e

përditëshme të këtyre personave:

1.Nga mungesa e stimulimit pamor, të verbërit kanë mangësi

edhe në metabolizmin e glucideve, likuideve, çrregullime të

gjumit dhe janë të predispozuar për një lodhje të shpejt

mendore.

2.Ka një rëndësi mjaft të veçant edukimi fizik, pasi vihen re

shpesh çekulibrime, qëndrime trupore jo të përshtatshme.

3.Edukimi sistematik i shqisave të të prekurit, për të zotëruar

përfytyrime të përshtatshme pamore për sende dhe realitete të

ndryshme.

4.Zhvillimi intelektual.

2 fushat kryesore ku është

përqëndruar vlerësimi I fëmijëve

me paaftësi në të parë: Vlerësimi I individit, që përfshin vlerësimin e

paaftësisë në aspektin mjekësor dhevlerësimi I përparimit mesimor

Vlerësimi I institucionit arsimor I cili kryhetpër të përcaktuar rolin e institucionitpërkatës në shërbim të fëmijëve me paaftësinë të parë.

Probleme të vlerësimit të

fëmijëve me paaftësi në të parët Vlerësimi I fëmijëve me paaftësi në të parë është një aspekt pak I

zhvilluar në Shqipëri.

Mungon sistemi I shërbimit kombëtar të vlerësimit

Vlerësimi është I përqëndruar në aspektin mjekësor dhe shumë pak nëaspektin psikologjik

Mungojnë ekipet e vlerësimit me specialistë të fushave të ndryshme

Studentët e ekipeve të mësuesisë kanë formim të pamjaftueshëm nëfushën e vlerësimit të fëmijëve me nevoja të vecanta

Prindërit përfshihen shumë rrallë në procesin e vlerësimit si dheinstrumentet e matjes dhe të vlerësimit janë të pakta

Nismat e reja ligjore dhe

institucionale. Në nismat

institucionale do të

përmendnim:

Ngritjen e një sistemi kombëtar të shërbimit të vlerësimit

Hartimin e një programi vlerësimi shumëpërmasor që tëpërfshijë vlerësimin mjekësor, vlerësimin psikologjik, vlerësimin arsimor, vlerësimin e shikimit funksional, vlerësimin e teknologjisë mbështetëse si dhe vlerësimin e mjeteve të të nxënit.

Krijimi i kapaciteteve intelektuale

për realizimin e vlerësimit. Për këtë

nevojiten:

Programe formimi dhe kualifikimi

Krijimi i ekipeve të vlerësuesve

Trajnimi i mësuesve

Trajnimi i prindërve

Shkrimi Brail 1. Shkrimi brail eshte nje sistem pikash ne reliev qe

perdoret nga personat me mungese te theksuar

shikimi per te shkruar dhe lexuar.

2. Me kombinime te ndryshme ,formohen 64 modele te

ndryshme.

3. Ky sistem u shpik nga luis brail .

4. Historiku ne Shqiperi : Ai filloi te perdorej shume

vone dhe ka hasur ne disa pengesa

Kohet e fundit ka pesuar nje zhvillim te vrullshemedhe ne shqiperi.

Pas viteve 90 per shkak te harreses nga shteti,jeta eshte bere me e veshtire per to .

Jane te integruar ne nje shoqate ,shoqata e teverberve te Shqiperise.

Kjo shoqate eshte perpjekur shume vitet e funditper ta bere me te lehte alfabetin e cila eshte me rendesi jetike.

Projekte te reja per ta pershatur edhe ne perdorimin e kompjuterit.

FALEMINDERIT!