verbeelding bouwbesluit - algemeen bouwkundig...in de verbeelding bouwbesluit 2012 algemeen...

46
Verbeelding Bouwbesluit 2012 Algemeen Bouwkundig Editie 2014 Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 1 Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 1 03-07-14 14:46 03-07-14 14:46

Upload: others

Post on 08-Sep-2020

55 views

Category:

Documents


3 download

TRANSCRIPT

Page 1: Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig...In de Verbeelding Bouwbesluit 2012 Algemeen Bouwkundig zijn de meer algemeen bouwkundige voorschrift en uit Bouwbesluit 2012 opgenomen

Verbeelding Bouwbesluit 2012 Algemeen Bouwkundig

Editie 2014

Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 1Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 1 03-07-14 14:4603-07-14 14:46

Page 2: Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig...In de Verbeelding Bouwbesluit 2012 Algemeen Bouwkundig zijn de meer algemeen bouwkundige voorschrift en uit Bouwbesluit 2012 opgenomen

In de Reeks Bouwbesluit Praktijk zijn reeds verschenen:

– Verbeelding Bouwbesluit 2012 Brandveiligheid, editie 2012, ing. D.M. Hellendoorn, dr.ir. M. van Overveld, ing. H.L. de Witte, ing. P.J. van der Graaf

– Vragen, antwoorden en gelijkwaardigheid Bouwbesluit 2012, editie 2012, dr.ir. M. van Overveld

– Handboek Bouwbesluit 2012, editie 2013, dr.ir. M. van Overveld– Brandveiligheidsinstallaties in gebouwen, editie 2013, ing. S. Eggink-Eilander– Stappenplan Brandveiligheid – Woonfunctie en Kantoorfunctie, editie 2013,

ing. S. Eggink-Eilander– Praktijkboek Indieningsvereisten, editie 2014 , ing. P.J. van der Graaf– Stappenplan Brandveiligheid - Gezondheidszorgfunctie en Logiesfunctie,

editie 2014, ing. M.L. Berghuis, ing. H.L. de Witte, ing. M.H.S. van Amersfoort

Informatie uit de Reeks Bouwbesluit Praktijk is ook online te raadplegen via de website www.bouwregelsindepraktijk.nl.

Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 2Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 2 03-07-14 14:4603-07-14 14:46

Page 3: Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig...In de Verbeelding Bouwbesluit 2012 Algemeen Bouwkundig zijn de meer algemeen bouwkundige voorschrift en uit Bouwbesluit 2012 opgenomen

Verbeelding Bouwbesluit 2012Algemeen Bouwkundig

Editie 2014

Reeks Bouwbesluit Praktijk

Auteurmw. ing. D.M. (Daphne) Hellendoorn, Nieman Raadgevende Ingenieurs

Met medewerking van:mw. ing. M.I. (Marjolein) Berghuis ing. H.(Martin) Harbersing. M.J. (Martin) Dunninking. P.J. (Johan) van der Graaf(allen Nieman Raadgevende Ingenieurs)

BIM Media B.V.Den Haag, 2014

Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 3Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 3 03-07-14 14:4603-07-14 14:46

Page 4: Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig...In de Verbeelding Bouwbesluit 2012 Algemeen Bouwkundig zijn de meer algemeen bouwkundige voorschrift en uit Bouwbesluit 2012 opgenomen

Meer informatie over deze en andere publicaties vindt u op www.bimmedia.nl of bij onze afdeling Klantenservice:

BIM Media KlantenservicePostbus 162622500 BG Den HaagTel. (070) 304 67 77www.bimmedia.nl/service

Omslagontwerp: SD Communicatie, Rotterdam, www.sdcommunicatie.nlBinnenwerk: az grafi sch serviceburo, Den Haag, www.az-gsb.nl

ISBN: 9789462450844NUR: 955

© BIM Media B.V., Den Haag, 2014

Alle rechten voorbehouden. Behalve de door de Auteurswet 1912 gestelde uitzonderingen, mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd (waaronder begrepen het opslaan in een geautomatiseerd gege-vensbestand) en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfi lm of op welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande schrift elijke toestemming van de uitgever.

De bij toepassing van art. 16b en 17 Auteurswet 1912 wettelijk verschuldigde vergoedingen wegens kopië-ren dienen te worden voldaan aan de Stichting Reprorecht, Postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp, tel.: 023-7997810. Voor het overnemen van een gedeelte van deze uitgave in bloemlezingen, readers en an dere com-pilatiewerken op grond van art. 16 Auteurswet 1912 dient men zich te wenden tot de stichting PRO, Postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp, tel.: 023-7997809. Voor het overnemen van een gedeelte van deze uitgave ten behoeve van commerciële doeleinden dient men zich te wenden tot de uitgever.

Hoewel aan de totstandkoming van deze uitgave de uiterste zorg is besteed, kan voor de afwezigheid van eventuele (druk)fouten en onvolledigheden niet worden ingestaan en aanvaarden auteur(s), redacteur(en) en uitgever deswege geen aansprakelijkheid voor de gevolgen van eventueel voorkomende fouten en onvol-ledigheden.

All rights reserved. No part of this publication may be reproduced, stored in a retrieval system of any nature, or transmitted in any form or by any means, electronic, mechanical, photocopying, recording or otherwise, without the prior written permission of the publisher.

While every eff ort has been made to ensure the reliability of the information presented in this publication, Sdu Uitgevers neither guarantees the accuracy of the data contained herein nor accepts responsibility for errors or omissions or their consequences.

Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 4Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 4 03-07-14 14:4603-07-14 14:46

Page 5: Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig...In de Verbeelding Bouwbesluit 2012 Algemeen Bouwkundig zijn de meer algemeen bouwkundige voorschrift en uit Bouwbesluit 2012 opgenomen

5

Voorwoord

De uitgave Verbeelding Bouwbesluit 2012 Algemeen Bouwkundig is de vervanging van de uitgave Verbeelding Bouwbesluit Algemeen Bouwkundige Voorschrift en van Sdu Uit-gevers. Deze uitgave behoort tot de Reeks Bouwbesluit Praktijk. Vanuit de gedachte ‘een plaatje zegt meer dan duizend woorden’ is de serie de ‘verbeelding’ ontstaan.

De integrale herziening van deze uitgave is nodig geweest vanwege de inwerkingtre-ding van Bouwbesluit 2012 sinds 1 april 2012 (inclusief de wijzigingen die op 1 april 2014 in werking zijn getreden). Tegelijkertijd is deze uitgave geoptimaliseerd met een verdiepingsslag en met het toevoegen van praktijkgerichte aandachtspunten bij de tekeningen.

Bij de ontwikkeling van de serie is vooral gekeken naar de doelgroep. Veel gebruikers van het Bouwbesluit zijn voornamelijk visueel ingesteld. Dit geldt met name voor de ontwerpende en uitvoerende partijen. Voor hen blijkt het Bouwbesluit nogal eens las-tig te doorgronden te zijn en helpen praktische tekeningen om het Bouwbesluit te kunnen lezen. Dit gold voor Bouwbesluit 2003 en geldt eveneens voor Bouwbesluit 2012.

De verbeelding is alleen bedoeld als uitleg van een bepaald artikel. Het biedt geen integrale benadering van alle relevante voorschrift en voor een bepaald ontwerp of een bepaalde constructie.

Er is zoveel mogelijk naar gestreefd om de illustraties algemeen toepasbaar te maken. In sommige gevallen zijn de illustraties echter situatiegebonden.

Verder wordt verwezen naar het Handboek Bouwbesluit 2012, waarin voor diverse onderwerpen een meer inhoudelijke uitleg van de voorschrift en is gegeven.

Veel succes,namens het auteursteam,

Daphne Hellendoorn

Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 5Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 5 03-07-14 14:4603-07-14 14:46

Page 6: Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig...In de Verbeelding Bouwbesluit 2012 Algemeen Bouwkundig zijn de meer algemeen bouwkundige voorschrift en uit Bouwbesluit 2012 opgenomen

Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 6Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 6 03-07-14 14:4603-07-14 14:46

Page 7: Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig...In de Verbeelding Bouwbesluit 2012 Algemeen Bouwkundig zijn de meer algemeen bouwkundige voorschrift en uit Bouwbesluit 2012 opgenomen

7

Inhoud

Voorwoord 5

Leeswijzer 11

1 Kernbegrippen 151.1 Aansluitend terrein 171.2 Meetniveau 191.3 Bedgebied 211.4 Bouwlaag 231.5 Gebruiksfunctie 251.6 Gebruiksgebied, verblijfsgebied en functiegebied 271.6.1 Functiegebied en verblijfsgebied 291.6.2 Functieruimte en verblijfsruimte 311.6.3 Samenvatting indeling van een gebruiksfunctie in gebieden en

ruimten 321.7 Gebruiksoppervlakte 371.8 Nevenfunctie 411.9 Voor personen bestemde vloer of ruimte 431.10 Vrije breedte en vrije hoogte 45

2 Afscheiding van vloer, trap en hellingbaan2 472.1 Aanwezigheid 492.2 Hoogte 552.3 Openingen 592.4 Overklauterbaarheid 65

3 Overbruggen van hoogteverschillen 673.1 Voorziening bij hoogteverschil 69

4 Trap 714.1 Afmetingen trap 734.2 Trapbordes 774.3 Leuning 794.4 Regenwerend 81

5 Hellingbaan 835.1 Afmetingen hellingbaan 85

Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 7Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 7 03-07-14 14:4603-07-14 14:46

Page 8: Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig...In de Verbeelding Bouwbesluit 2012 Algemeen Bouwkundig zijn de meer algemeen bouwkundige voorschrift en uit Bouwbesluit 2012 opgenomen

8

inhoud

5.2 Hellingbaanbordes 875.3 Geleiderand 89

6 Beweegbare constructieonderdelen 916.1 Hinder 93

7 Hoge en ondergrondse gebouwen 977.1 Inrichting 99

8 Inbraakwerendheid 1018.1 Reikwijdte 103

9 Beperking van de aanwezigheid van schadelijke stoff en en ioniserende straling 105

9.1 Ministeriële regeling 107

10 Bescherming tegen ratten en muizen 10910.1 Openingen 11110.2 Scherm 115

11 Daglicht 11911.1 Daglichtoppervlakte 121

12 Verblijfsgebied en verblijfsruimte 12912.1 Aanwezigheid 13112.2 Afmetingen verblijfsgebied en verblijfsruimte 133

13 Toiletruimte 14113.1 Aanwezigheid 14313.2 Bereikbaarheid 14913.3 Afmetingen 151

14 Badruimte 15514.1 Aanwezigheid 15714.2 Afmetingen 159

15 Bereikbaarheid en toegankelijkheid 16715.1 Vrije doorgang 16915.2 Vrije doorgang verkeersroute 17315.3 Aanwezigheid toegankelijkheidssector 17915.4 Integraal toegankelijke toilet- en badruimte 18515.5 Bereikbaarheid toegankelijkheidssector 19315.6 Hoogteverschillen 19715.7 Afmetingen lift kooi 205

Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 8Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 8 03-07-14 14:4603-07-14 14:46

Page 9: Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig...In de Verbeelding Bouwbesluit 2012 Algemeen Bouwkundig zijn de meer algemeen bouwkundige voorschrift en uit Bouwbesluit 2012 opgenomen

9

inhoud

16 Buitenberging 20916.1 Aanwezigheid, bereikbaarheid en afmetingen 21116.2 Regenwerend 217

17 Buitenruimte 21917.1 Aanwezigheid, afmetingen en bereikbaarheid 221

18 Opstelplaatsen 22518.1 Aanwezigheid 22718.2 Afmetingen 233

19 Milieu 23519.1 Duurzaam bouwen 237

20 Bereikbaarheid van gebouwen voor gehandicapten 24120.1 Bereikbaarheid van gebouwen voor personen met een

functiebeperking 243

21 Tegengaan van veel voorkomende criminaliteit 24521.1 Voorkomen van veel voorkomende criminaliteit in een

woongebouw 247

22 Veilig onderhoud gebouwen 25122.1 Veiligheidsvoorzieningen voor onderhoud 253

23 Stallingsruimte voor fi etsen 25723.1 Aanwezigheid 25923.2 Ligging 263

Trefwoorden 265

Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 9Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 9 03-07-14 14:4603-07-14 14:46

Page 10: Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig...In de Verbeelding Bouwbesluit 2012 Algemeen Bouwkundig zijn de meer algemeen bouwkundige voorschrift en uit Bouwbesluit 2012 opgenomen

Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 10Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 10 03-07-14 14:4603-07-14 14:46

Page 11: Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig...In de Verbeelding Bouwbesluit 2012 Algemeen Bouwkundig zijn de meer algemeen bouwkundige voorschrift en uit Bouwbesluit 2012 opgenomen

11

Leeswijzer

In de Verbeelding Bouwbesluit 2012 Algemeen Bouwkundig zijn de meer algemeen bouwkundige voorschrift en uit Bouwbesluit 2012 opgenomen. Dit is gedaan per afde-ling en in dezelfde volgorde als in dit besluit.

Opbouw verbeeldingDe hoofdstukken zijn als volgt opgebouwd: – Voorblad: Hierop is aangegeven welke afdeling van Bouwbesluit 2012 is uitge-

werkt en welke nieuwbouwartikelen dit betreft . Daaronder is de functionele eis voor nieuwbouw opgenomen en is aangegeven welke onderwerpen worden behandeld.

– Rechter pagina: Vervolgens zijn de artikelen van Bouwbesluit 2012 op elke rech-ter pagina verbeeld in de vorm van illustraties, tabellen, defi nities en aandachts-punten.

illustratie

Dit is een verbeelding van de in-houd van een artikellid of artikel.

geldt voor:2 bijeenkomstfunctie6 kantoorfunctie8 onderwijsfunctie10 winkelfunctie 11 overige gebruiksfunctie

tabel

Naast een artikel of artikellid is in een tabel aangegeven voor welke gebruiksfunctie het artikellid van toepassing is.

Aansluitend terrein

Aan een bouwwerk grenzend onbebouwd gedeelte van een perceel of openbaar toegankelijk gebied.

defi nitie

In blauwe kaders zijn defi nities aangegeven die van belang zijn voor de verbeelding.

Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 11Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 11 03-07-14 14:4603-07-14 14:46

Page 12: Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig...In de Verbeelding Bouwbesluit 2012 Algemeen Bouwkundig zijn de meer algemeen bouwkundige voorschrift en uit Bouwbesluit 2012 opgenomen

leeswijzer

12

Aandachtspunten

– De hoogteverschillen tussen een vloer van een gebouw en het aansluitende terrein kunnen verschillende maten zijn.

– Het hoogteverschil tussen een vloer van een gebouw en het meetniveau is altijd één maat.

aandachtspunt

In gele kaders zijn aandachtspun-ten weergegeven. Het gaat hier om een interpretatie van een voorschrift of een combinatie van voorschriften waar u wellicht niet direct aan zou denken.

– Linker pagina: Op de linker pagina’s staat steeds de tekst en een toelichting op de artikelen die op de rechter pagina zijn verbeeld.

UitgangspuntenBij het opstellen van de Verbeelding Bouwbesluit 2012 Algemeen bouwkundig is een aantal uitgangspunten aangehouden die handig zijn bij het lezen van deze publicatie.– Er is voor gekozen om een voorschrift zo compleet mogelijk in een tekening te

verbeelden en alleen daar waar nodig een aandachtspunt in tekst op te nemen. – Bij de illustraties zijn aandachtspunten opgenomen van zaken waarvan bekend is

dat die in de praktijk als complex worden ervaren en nogal eens discussie opleve-ren.

– Naast de eenvoudige standaard-situaties (één op één verbeelding van tekst naar illustratie) is ervoor gekozen om soms ook de lastige situaties en uitzonderingen te verbeelden.

– Ook zaken die niet letterlijk in de wettekst staan, zijn daar waar nodig verduide-lijkt, waarbij er zoveel mogelijk wordt doorgedrongen tot de uiteindelijke bedoe-ling van een voorschrift .

– Voor zover grenswaarden (niveaus waaraan moet worden voldaan) zijn genoemd, zijn steeds de waarden van nieuwbouw aangegeven. De grenswaarden die voor verbouw en tijdelijke bouw gelden zijn niet weergegeven.

– De gebruiksfuncties woonwagen en bouwwerk geen gebouw zijnde zijn niet behandeld vanwege het afwijkende karakter van deze functies.

– Daar waar het niet zinvol of niet goed mogelijk is om een praktisch voorbeeld te geven, is een abstracte benadering gekozen om het voorschrift zo duidelijk moge-lijk uit te leggen. Dit is bijvoorbeeld het geval bij de verschillende begrippen.

Samenhang tussen voorschrift enIn deze uitgave zijn voor de verbeelding van een voorschrift voor een aantal gebruiks-functies meerdere artikelleden of artikelen van een afdeling van Bouwbesluit 2012 gegroepeerd. Het gaat dan om artikelleden of artikelen die nauw met elkaar samen-hangen. Het komt voor dat in een artikellid een bepaalde eis wordt gesteld die in een ander artikellid of soms in een ander artikel wordt gewijzigd. Door dergelijke voor-schrift en te combineren, is dit duidelijker te verbeelden.Ook tussen de verschillende afdelingen van Bouwbesluit 2012 is in een aantal situaties een duidelijke onderlinge samenhang. Dit is, waar dit van belang is, in een aandachts-punt vermeld of in een enkel geval in de illustraties aangegeven.

Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 12Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 12 03-07-14 14:4603-07-14 14:46

Page 13: Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig...In de Verbeelding Bouwbesluit 2012 Algemeen Bouwkundig zijn de meer algemeen bouwkundige voorschrift en uit Bouwbesluit 2012 opgenomen

leeswijzer

13

TrefwoordenTot slot treft u achterin deze uitgave een index van de trefwoorden aan, waardoor u de door u gezochte onderwerpen gemakkelijker terug kunt vinden.

Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 13Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 13 03-07-14 14:4603-07-14 14:46

Page 14: Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig...In de Verbeelding Bouwbesluit 2012 Algemeen Bouwkundig zijn de meer algemeen bouwkundige voorschrift en uit Bouwbesluit 2012 opgenomen

Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 14Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 14 03-07-14 14:4603-07-14 14:46

Page 15: Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig...In de Verbeelding Bouwbesluit 2012 Algemeen Bouwkundig zijn de meer algemeen bouwkundige voorschrift en uit Bouwbesluit 2012 opgenomen

15

1 Kernbegrippen1

In dit hoofdstuk zijn enkele kernbegrippen opgenomen die in deze publicatie vaak voorkomen. Om de verbeelding juist te interpreteren is het handig om kennis te nemen van deze kernbegrippen.

De behandelde kernbegrippen die van belang zijn voor het juist interpreteren van de verbeelding zijn:– aansluitend terrein en meetniveau;– bedgebied en bedruimte;– bouwlaag;– gebruiksfunctie;– gebruiksgebied, verblijfsgebied (en verblijfsruimte) en functiegebied (en functie-

ruimte);– gebruiksoppervlakte;– nevenfunctie; – voor personen bestemde vloer of ruimte;– vrije breedte en vrije hoogte.

Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 15Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 15 03-07-14 14:4603-07-14 14:46

Page 16: Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig...In de Verbeelding Bouwbesluit 2012 Algemeen Bouwkundig zijn de meer algemeen bouwkundige voorschrift en uit Bouwbesluit 2012 opgenomen

16

1 kernbegrippen

Tekst van artikel 1.1, lid 1, onderdeel: aansluitend terreinVoor de toepassing van de bij of krachtens dit besluit gegeven voorschrift en wordt verstaan onder:aansluitend terrein: aan een bouwwerk grenzend onbebouwd perceel of openbaar toegankelijk gebied.

Toelichting op artikel 1.1, lid 1, onderdeel: aansluitend terrein

Dit begrip is afkomstig uit het Bouwbesluit 2003 maar was in dat besluit niet van een begripsomschrijving voorzien. In verband met het samenbrengen van de voorschriften van dat besluit met voorschriften van het Besluit brandveilig gebruik bouwwerken en de bouwverordeningen, waarin alleen het begrip ‘terrein’ werd gehanteerd, bleek het zinvol ook het begrip ‘aansluitend terrein’ te omschrijven. Onder aansluitend terrein wordt verstaan een aan een bouwwerk grenzend (aansluitend) onbebouwd perceel of openbaar toeganke-lijk gebied. Daarmee verschilt dat begrip van het begrip ‘terrein’. In de eerste plaats gaat het bij een aan-sluitend terrein om het gehele bij een bouwwerk gelegen onbebouwde perceel grond, dus inclusief het van dat perceel eventueel deel uitmakende open erf. In de tweede plaats omvat een aansluitend terrein niet alleen het onbebouwde perceel grond dat bij het betreffende bouwwerk behoort maar ook het onbebouw-de stuk grond dat aan een naastgelegen bouwwerk grenst. Dit laatste voor zover dat naastgelegen perceel grond gebruikt mag worden door de gebruikers van het bouwwerk waaruit bij brand gevlucht wordt res-pectievelijk toegankelijk is voor de personen die op weg zijn naar en vanuit het bouwwerk. In de derde plaats omvat het begrip ‘aansluitend terrein’ ook een aan een bouwwerk grenzend openbaar toegankelijk gebied zoals wegen, voetpaden, pleinen en paden in parken, plantsoenen en ander openbaar gebied dat algemeen toegankelijk is voor personen.

In de defi nitie van aansluitend terrein wordt na de wijziging in Stb. 2013, 75, voortaan gesproken van “onbe-bouwd gedeelte van een perceel” in plaats van “onbebouwd perceel”. Met deze wijziging is duidelijk ge-maakt dat een vluchtroute ook over het onbebouwd gedeelte van het eigen perceel mag voeren.

Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 16Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 16 03-07-14 14:4603-07-14 14:46

Page 17: Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig...In de Verbeelding Bouwbesluit 2012 Algemeen Bouwkundig zijn de meer algemeen bouwkundige voorschrift en uit Bouwbesluit 2012 opgenomen

17

1 kernbegrippen

1.1 Aansluitend terrein geldt voor:1 woonfunctie2 bijeenkomstfunctie3 celfunctie4 gezondheidszorgfunctie5 industriefunctie6 kantoorfunctie7 logiesfunctie8 onderwijsfunctie9 sportfunctie10 winkelfunctie 11 overige gebruiksfunctie

Aansluitend terrein

Aan een bouwwerk grenzend onbebouwd perceel of openbaar toeganke-lijk gebied.

fi guur 1.1 Aansluitend terrein en meetniveau

Aandachtspunten

– De hoogteverschillen tussen een vloer van een gebouw en het aansluitende terrein kunnen verschillende maten zijn.

– Het hoogteverschil tussen een vloer van een gebouw en het meetniveau is altijd één maat.

Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 17Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 17 03-07-14 14:4603-07-14 14:46

Page 18: Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig...In de Verbeelding Bouwbesluit 2012 Algemeen Bouwkundig zijn de meer algemeen bouwkundige voorschrift en uit Bouwbesluit 2012 opgenomen

18

1 kernbegrippen

Tekst van artikel 1.1, lid 1, onderdeel: meetniveauVoor de toepassing van de bij of krachtens dit besluit gegeven voorschrift en wordt verstaan onder:meetniveau: hoogte van het aansluitende terrein, gemeten ter plaatse van de toegang van het gebouw.

Toelichting op artikel 1.1, lid 1, onderdeel: meetniveau

Het meetniveau is de bovenkant van het terrein ter plaatse van de toegang van een gebouw. Indien een gebouw slechts kan worden betreden via een trap of een hellingbaan, is het meetniveau de hoogte van het terrein aan de voet van de trap of de hellingbaan.

Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 18Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 18 03-07-14 14:4603-07-14 14:46

Page 19: Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig...In de Verbeelding Bouwbesluit 2012 Algemeen Bouwkundig zijn de meer algemeen bouwkundige voorschrift en uit Bouwbesluit 2012 opgenomen

19

1 kernbegrippen

1.2 Meetniveau geldt voor:1 woonfunctie2 bijeenkomstfunctie3 celfunctie4 gezondheidszorgfunctie5 industriefunctie6 kantoorfunctie7 logiesfunctie8 onderwijsfunctie9 sportfunctie10 winkelfunctie 11 overige gebruiksfunctie

Meetniveau

Hoogte van het aansluitende terrein, gemeten ter plaatse van de toegang van het gebouw.

In fi guur 1.1 is zowel het begrip ‘aansluitend terrein’ als ‘meet-niveau’ verbeeld. Aanvullend hierop is in fi guur 1.2 aangegeven wat geldt ter plaatse van een hellingbaan.

fi guur 1.2 Meetniveau ter plaatse van een hellingbaan

Aandachtspunt

Ook bij een trap die toegang geeft tot een gebouw, is het aansluitende terrein aan de onderkant van die trap, het meetniveau.

Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 19Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 19 03-07-14 14:4603-07-14 14:46

Page 20: Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig...In de Verbeelding Bouwbesluit 2012 Algemeen Bouwkundig zijn de meer algemeen bouwkundige voorschrift en uit Bouwbesluit 2012 opgenomen

20

1 kernbegrippen

Tekst van artikel 1.1, lid 1, onderdeel: bedgebiedVoor de toepassing van de bij of krachtens dit besluit gegeven voorschrift en wordt verstaan onder:bedgebied: verblijfsgebied met een of meer bedruimten.

Tekst van artikel 1.1, lid 1, onderdeel: bedruimteVoor de toepassing van de bij of krachtens dit besluit gegeven voorschrift en wordt verstaan onder:bedruimte: verblijfsruimte bestemd voor een of meer bedden bestemd voor slapen of voor het ver-

blijf van aan bed gebonden patiënten in die ruimte.

Toelichting op artikel 1.1, lid 1, onderdeel: bedgebied en bedruimte

Bedgebied en bedruimte zijn nieuwe begrippen met een bestaande inhoud. Bedgebied komt in de plaats van verschillende in het Bouwbesluit 2003 gebruikte termen: «verblijfsgebied voor nachtverblijf» in de woonfunctie, «gedeelte voor slapen» in de kinderopvang, «gedeelte voor aan bed gebonden patiënten» en «verblijfsgebied voor nachtverblijf voor aan bed gebonden patiënten» in de gezondheidszorgfunctie.Een bedgebied is dus een bijzondere vorm van een verblijfsgebied en een bedruimte een bijzondere vorm van een verblijfsruimte.

Zoals een verblijfsruimte altijd in een verblijfsgebied ligt, ligt een bedruimte altijd in een bedgebied. In het kader van de vrije indeelbaarheid kunnen in een bedgebied naast ten minste één bedruimte ook een of meer reguliere verblijfs- en andere ruimten liggen. Hierbij kan gedacht worden aan bijvoorbeeld een zus-terverblijf of spoelkamer in een bedgebied van een ziekenhuis, of een speelruimte in een bedgebied van een kinderopvang.

Het kan ook voorkomen dat een bepaald gebied van een gebruiksfunctie uitsluitend wordt aangemerkt als bedgebied, dus zonder ander verblijfsgebied. Opgemerkt wordt dat een reguliere verblijfsruimte in een bedgebied kan liggen, omdat de eisen aan een bedruimte in de regel zwaarder zijn dan de eisen aan een reguliere verblijfsruimte. Omgekeerd kan een bedruimte niet in een regulier verblijfsgebied liggen, omdat aan een bedruimte dus zwaardere eisen worden gesteld dan aan een reguliere verblijfsruimte.

De aangepaste defi nitie van bedgebied [Stb. 2011, 676], verblijfsgebied met een of meer bedruimten, is be-ter dan de eerdere defi nitie, verblijfsgebied bestemd voor een of meer bedden, toegesneden op de situatie dat in dit gebied een of meer bedruimten aanwezig zijn. In een bedgebied ligt ten minste één bedruimte, maar er mogen daarnaast ook andere verblijfsruimten liggen.

Met de nieuwe defi nitie van bedruimte, verblijfsruimte bestemd voor een of meer bedden bestemd voor slapen of voor het verblijf van bedgebonden patiënten in die ruimte, wordt expliciet tot uitdrukking gebracht dat het bij een bedruimte niet gaat om bijvoorbeeld een ruimte voor de opslag van bedden en ook niet om een ruimte met een rustbed voor een middagslaapje, of een behandel- of operatieruimte in een ziekenhuis. Een bedruimte betreft louter een ruimte met een of meer bedden waarin kan worden geslapen, zoals een slaapruimte in een crèche, een hotelkamer of een verpleegruimte in een ziekenhuis.

Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 20Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 20 03-07-14 14:4603-07-14 14:46

Page 21: Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig...In de Verbeelding Bouwbesluit 2012 Algemeen Bouwkundig zijn de meer algemeen bouwkundige voorschrift en uit Bouwbesluit 2012 opgenomen

21

1 kernbegrippen

1.3 Bedgebied geldt voor:2 bijeenkomstfunctie4 gezondheidszorgfunctie

Bedgebied

Verblijfsgebied met een of meer bedruimte n.

Bedruimte

Verblijfsruimte bestemd voor een of meer bedden bestemd voor slapen of voor het verblijf van aan bed gebonden patiënten in die ruimte.

fi guur 1.3 Bedgebied en bedruimte

= VG = verblijfsgebiedVR = verblijfsruimte

= niet dragende wand

Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 21Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 21 03-07-14 14:4603-07-14 14:46

Page 22: Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig...In de Verbeelding Bouwbesluit 2012 Algemeen Bouwkundig zijn de meer algemeen bouwkundige voorschrift en uit Bouwbesluit 2012 opgenomen

22

1 kernbegrippen

Tekst uit NEN 2580:2008, onderdeel: bouwlaagIn paragraaf 2.1.6 van de NEN 2580:2008 wordt verstaan onder:bouwlaag: deel van een gebouw, dat bestaat uit één of meer ruimten, waarbij de bovenkanten van de

afgewerkte vloeren of van het maaiveld van twee aan elkaar grezende ruimten niet meer dan 1,5 m in hoogte verschillen.

Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 22Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 22 03-07-14 14:4603-07-14 14:46

Page 23: Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig...In de Verbeelding Bouwbesluit 2012 Algemeen Bouwkundig zijn de meer algemeen bouwkundige voorschrift en uit Bouwbesluit 2012 opgenomen

23

1 kernbegrippen

1.4 Bouwlaag geldt voor:1 woonfunctie2 bijeenkomstfunctie3 celfunctie4 gezondheidszorgfunctie5 industriefunctie6 kantoorfunctie7 logiesfunctie8 onderwijsfunctie9 sportfunctie10 winkelfunctie 11 overige gebruiksfunctie

Bouwlaag

Deel van een gebouw, dat bestaat uit één of meer ruimten, waarbij de bovenkanten van de afgewerkte vloeren of van het maaiveld van twee aan elkaar grenzende ruimten niet meer dan 1,5 m in hoogte verschillen.

fi guur 1.4 Eén bouwlaag met vloeren die met een trap zijn verbonden

fi guur 1.5 Eén bouwlaag als trapvormige vloer

Aandachtspunten

– In Bouwbesluit 2012 is geen defi nitie van bouwlaag gegeven. In de praktijk wordt daarom uitgegaan van de defi nitie die in onderdeel 2.1.6 van NEN 2580:2008 is opgenomen.

– In Bouwbesluit 2012 is eveneens niet bepaald wanneer sprake is van een trapvormige vloer. In de praktijk wordt ervan uitgegaan dat de delen van de vloer waarop de stoelen staan (die onderling geen hoogteverschil > 1,5 m hebben) een trapvormige vloer vormen.

Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 23Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 23 03-07-14 14:4603-07-14 14:46

Page 24: Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig...In de Verbeelding Bouwbesluit 2012 Algemeen Bouwkundig zijn de meer algemeen bouwkundige voorschrift en uit Bouwbesluit 2012 opgenomen

24

1 kernbegrippen

Tekst van artikel 1.1, lid 1, onderdeel: gebruiksfunctieVoor de toepassing van de bij of krachtens dit besluit gegeven voorschrift en wordt verstaan onder:gebruiksfunctie: gedeelten van een of meer bouwwerken die dezelfde gebruiksbestemming hebben en die

tezamen een gebruikseenheid vormen.

Toelichting op artikel 1.1, lid 1, onderdeel: gebruiksfunctie

Onder gebruiksfunctie wordt verstaan de gedeelten van een of meer bouwwerken die eenzelfde gebruiks-bestemming hebben en die tezamen een gebruikseenheid vormen.

Die bouwwerken of gedeelten daarvan liggen op hetzelfde perceel of dezelfde standplaats. In een ge-bruiksfunctie vinden de voor die gebruiksfunctie kenmerkende activiteiten plaats. Dit besluit onderscheidt twaalf (hoofd)gebruiksfuncties (zie hiervoor het tweede lid). Afhankelijk van het niveau van voorschriften kunnen de gebruiksfuncties nader ingedeeld worden in subgebruiksfuncties (zie hiervoor het derde lid).

Een gebruiksfunctie bestaat uit een of meer niet-gemeenschappelijke ruimten. Soms deelt een gebruiks-functie bepaalde ruimten, routes of voorzieningen met andere gebruiksfuncties. Dit zijn dan gemeenschap-pelijke ruimten, routes respectievelijk voorzieningen.

In een bouwwerk kunnen zich, naar ter beoordeling van de aanvrager, verschillende gebruiksfuncties be-vinden. Zo kunnen er in een kantoorgebouw naast een of meer kantoorfuncties, bijvoorbeeld ook bijeen-komstfuncties (vergaderzalen en bedrijfsrestaurant) zijn. Bij aanvraag van een vergunning voor het bou-wen geeft de aanvrager de gebruiksbestemming(en) van de te onderscheiden delen van het bouwwerk aan.

Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 24Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 24 03-07-14 14:4603-07-14 14:46

Page 25: Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig...In de Verbeelding Bouwbesluit 2012 Algemeen Bouwkundig zijn de meer algemeen bouwkundige voorschrift en uit Bouwbesluit 2012 opgenomen

25

1 kernbegrippen

1.5 Gebruiksfunctie geldt voor:1 woonfunctie2 bijeenkomstfunctie3 celfunctie4 gezondheidszorgfunctie5 industriefunctie6 kantoorfunctie7 logiesfunctie8 onderwijsfunctie9 sportfunctie10 winkelfunctie 11 overige gebruiksfunctie

Gebruiksfunctie

Gedeelten van een of meer bouwwerken die dezelfde gebruiksbestem-ming hebben en die tezamen een gebruikseenheid vormen.

fi guur 1.6 Indeling grondgebonden woning met buitenberging in gebruiksfuncties

Woning

Woning

berging

berging

verdieping

verdieping

begane grond

begane grond

< 50 m2

< 50 m2

indeling gebruiksfunctie

= woonfunctie= overige gebruiksfunctie

Aandachtspunt

In bovenstaand fi guur is de indeling in gebruiksfuncties gegeven voor een grondgebonden woning en buitenberging. In paragraaf 1.6 is aangegeven uit welke gebieden en ruimten een gebruiksfunctie bestaat.

Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 25Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 25 03-07-14 14:4603-07-14 14:46

Page 26: Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig...In de Verbeelding Bouwbesluit 2012 Algemeen Bouwkundig zijn de meer algemeen bouwkundige voorschrift en uit Bouwbesluit 2012 opgenomen

26

1 kernbegrippen

Tekst van artikel 1.1, lid 1, onderdeel: gebruiksgebiedVoor de toepassing van de bij of krachtens dit besluit gegeven voorschrift en wordt verstaan onder:gebruiksgebied: vrij indeelbaar gedeelte van een gebruiksfunctie waar voor de gebruiksfunctie kenmer-

kende activiteiten plaatsvinden, dat bestaat uit een of meer op dezelfde bouwlaag gelegen ruimten gelegen in een brandcompartiment die niet door een dragende scheidingscon-structie van elkaar zijn gescheiden en die geen toiletruimte, badruimte, technische ruimte of verkeersruimte zijn, tenzij die ruimte zelf een functieruimte is.

Toelichting op artikel 1.1, lid 1, onderdeel: gebruiksgebied

Met gebruiksgebied wordt aangeduid het vrij indeelbare gedeelte van een gebruiksfunctie dat bestaat uit (op dezelfde bouwlaag gelegen) ruimten gelegen in een brandcompartiment die niet door een dragende scheidingsconstructie van elkaar zijn gescheiden. waarin de voor die gebruiksfunctie kenmerkende activi-teiten plaatsvinden [Stb. 2011, 676]. Het gaat in deze nieuwe defi nitie niet meer om (op dezelfde bouwlaag gelegen) aangrenzende ruimten die niet door een dragende of brandwerende scheidingsconstructie van elkaar zijn gescheiden, maar om (op dezelfde bouwlaag gelegen) ruimten gelegen in een brandcomparti-ment die niet door een dragende scheidingsconstructie van elkaar zijn gescheiden. Door deze aanpassing is bijvoorbeeld niet elk beschermd subbrandcompartiment meer een eigen gebruiksgebied, want een ge-bruiksgebied omvat een aantal ruimten die binnen de contouren van dat gebied liggen.

In het tweede lid [van artikel 1.1] is per gebruiksfunctie aangegeven wat de kenmerkende activiteiten van de verschillende gebruiksfuncties zijn. Afhankelijk van het type gebruiksfunctie kan een gebruiksgebied worden onderverdeeld in verblijfsgebieden en functiegebieden, die weer een nadere onderverdeling kun-nen hebben in een bedgebied met bedruimten of verblijfsruimten en andere ruimten, respectievelijk func-tieruimten en andere ruimten.

Toiletruimten, badruimten, technische ruimten en verkeersruimten zijn geen onderdeel van een gebruiks-gebied. Uitzondering hierop is een op zichzelf staand gebouw met dergelijke voorzieningen, zoals een sani-tairgebouw op een camping. Bij een sanitairgebouw is het gebruik van het sanitair kenmerkend voor het gebruik van dat gebouw. Zodoende zijn de toilet- en badruimten functieruimten in het functiegebied van de gebruiksfunctie van het sanitairgebouw (overige gebruiksfunctie).

Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 26Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 26 03-07-14 14:4603-07-14 14:46

Page 27: Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig...In de Verbeelding Bouwbesluit 2012 Algemeen Bouwkundig zijn de meer algemeen bouwkundige voorschrift en uit Bouwbesluit 2012 opgenomen

27

1 kernbegrippen

1.6 Gebruiksgebied, verblijfsgebied en functiegebied geldt voor:1 woonfunctie2 bijeenkomstfunctie3 celfunctie4 gezondheidszorgfunctie5 industriefunctie6 kantoorfunctie7 logiesfunctie8 onderwijsfunctie9 sportfunctie10 winkelfunctie 11 overige gebruiksfunctie

Gebruiksgebied

Vrij indeelbaar gedeelte van een gebruiksfunctie waar voor de gebruiks-functie kenmerkende activiteiten plaatsvinden, dat bestaat uit een of meer op dezelfde bouwlaag gelegen ruimten gelegen in een brandcompartiment die niet door een dragende scheidingsconstructie van elkaar zijn gescheiden en die geen toiletruimte, badruimte, technische ruimte of verkeersruimte zijn, tenzij die ruimte zelf een functieruimte is.

fi guur 1.7 Vereisten voor een gebruiksgebied Ligt op één bouwlaag (zie § 1.4)

Aandachtspunt

Een verkeersruimte (VKR) mag niet in een gebruiksgebied liggen, maar een verkeersroute wel.

= GG = gebruiksgebied= VG = verblijfsgebied

FG = functiegebiedBR = badruimteTR = toiletruimteTNR = technische ruimteVKR = verkeersruimte

= dragende wand= niet-dragende wand= brandcompartiment

Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 27Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 27 03-07-14 14:4603-07-14 14:46

Page 28: Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig...In de Verbeelding Bouwbesluit 2012 Algemeen Bouwkundig zijn de meer algemeen bouwkundige voorschrift en uit Bouwbesluit 2012 opgenomen

28

1 kernbegrippen

Tekst van artikel 1.1, lid 1, onderdeel: functiegebiedVoor de toepassing van de bij of krachtens dit besluit gegeven voorschrift en wordt verstaan onder:functiegebied: gebruiksgebied of een gedeelte daarvan, waar de voor die gebruiksfunctie kenmerkende

activiteiten, niet zijnde het verblijven van personen, plaatsvinden.

Toelichting op artikel 1.1, lid 1, onderdeel: functiegebied

Functiegebied en functieruimte zijn begrippen die in de plaats komen van de oude begrippen «verblijfsge-bied» en «verblijfsruimte niet bestemd voor het verblijven van personen». Een gebied of een ruimte kan in bepaalde gevallen zijn bedoeld voor activiteiten waarbij het verblijven van mensen geen rol van betekenis speelt. Dan is er sprake van een functiegebied of een functieruimte. Het functiegebied ligt in het gebruiks-gebied van een gebruiksfunctie. Een functieruimte is vervolgens een in een functiegebied gelegen ruimte. Het bewerken of verhandelen van materialen of goederen, het verlenen van diensten, of het beoefenen van sport zijn voorbeelden van kenmerkende activiteiten die gepaard gaan met het verblijven van personen zo-dat de betreffende ruimte zal moeten voldoen aan de eisen voor een verblijfsgebied of verblijfsruimte.

Een toilet- of douchegebouw op een camping is een voorbeeld van een bouwwerk waarbij het kenmerken-de gebruik zich hoofdzakelijk richt op toilet- en badruimten. De toilet- en badruimten zijn dus de in het functiegebied van het sanitairgebouw gelegen functieruimten.

Tekst van artikel 1.1, lid 1, onderdeel: verblijfsgebiedVoor de toepassing van de bij of krachtens dit besluit gegeven voorschrift en wordt verstaan onder:verblijfsgebied: gebruiksgebied of een gedeelte daarvan voor het verblijven van personen.

Toelichting op artikel 1.1, lid 1, onderdeel: verblijfsgebied

Een verblijfsgebied is een gebruiksgebied of gedeelte daarvan voor het verblijven van personen en een verblijfsruimte is een in een verblijfsgebied gelegen ruimte voor het verblijven van personen. Hiermee is duidelijk dat een verblijfsruimte altijd in een verblijfsgebied ligt. Een verblijfsgebied kan worden opgedeeld in verblijfsruimten en andere ruimten. De voorschriften voor een verblijfsgebied en een verblijfsruimte zijn afgestemd op het verblijven van mensen. Met het stellen van eisen aan een verblijfsgebied is tevens een minimumniveau voor de verblijfsruimte gewaarborgd. Op deze wijze wordt zoveel mogelijk recht gedaan aan de vrije indeelbaarheid van het verblijfsgebied. De aanvrager van de omgevingsvergunning voor het bouwen kan binnen grenzen zelf aangeven welk deel van de gebruiksfunctie wordt benoemd als gebruiks-gebied, verblijfsgebied en verblijfsruimte. Vervolgens zal het bevoegd gezag het bouwplan toetsen aan de randvoorwaarden die Bouwbesluit 2012 ter zake geeft. Bij bijvoorbeeld een kantoorfunctie moeten de werkvertrekken voor administratieve werkzaamheden en bij een school de klaslokalen als verblijfsruimten worden aangemerkt.

Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 28Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 28 03-07-14 14:4603-07-14 14:46

Page 29: Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig...In de Verbeelding Bouwbesluit 2012 Algemeen Bouwkundig zijn de meer algemeen bouwkundige voorschrift en uit Bouwbesluit 2012 opgenomen

29

1 kernbegrippen

1.6.1 Functiegebied en verblijfsgebied

Functiegebied

Gebruiksgebied of een gedeelte daarvan, waar de voor die gebruiksfunc-tie kenmerkende activiteiten, niet zijnde het verblijven van personen, plaatsvinden.

Verblijfsgebied

Gebruiksgebied of een gedeelte daarvan voor het verblijven van personen.

fi guur 1.8 Breedte functiegebied en verblijfsgebied

Aandachtspunten

– In een GG ligt geen andere ruimten dan òf een FG òf een VG. Alleen bij een industriefunctie kan in een GG zowel een VG als een FG liggen.

– Een GG waarin een VG ligt moet aan de afmetingseisen van een VG voldoen (§ 12.2 voor de afmetingseisen).

– De minimale hoogte van een VG hoeft geen vrije hoogte te zijn (zie § 1.10 voor het begrip vrije hoogte).

– Voor een FG gelden alleen afmetingseisen voor een voor personen bestemde ruimte. Deze ruimte moet voldoen aan de minimale vrije hoogte en vrije breedte van een vluchtroute.

= GG = gebruiksgebied= VG = verblijfsgebied

FG = functiegebied= dragende wand

Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 29Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 29 03-07-14 14:4603-07-14 14:46

Page 30: Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig...In de Verbeelding Bouwbesluit 2012 Algemeen Bouwkundig zijn de meer algemeen bouwkundige voorschrift en uit Bouwbesluit 2012 opgenomen

30

1 kernbegrippen

Tekst van artikel 1.1, lid 1, onderdeel: functieruimteVoor de toepassing van de bij of krachtens dit besluit gegeven voorschrift en wordt verstaan onder:functieruimte: in een functiegebied gelegen ruimte.

Toelichting op artikel 1.1, lid 1, onderdeel: functieruimte

Functiegebied en functieruimte zijn begrippen die in de plaats komen van de oude begrippen «verblijfsge-bied» en «verblijfsruimte niet bestemd voor het verblijven van personen». Een gebied of een ruimte kan in bepaalde gevallen zijn bedoeld voor activiteiten waarbij het verblijven van mensen geen rol van betekenis speelt. Dan is er sprake van een functiegebied of een functieruimte. Het functiegebied ligt in het gebruiks-gebied van een gebruiksfunctie. Een functieruimte is vervolgens een in een functiegebied gelegen ruimte. Het bewerken of verhandelen van materialen of goederen, het verlenen van diensten, of het beoefenen van sport zijn voorbeelden van kenmerkende activiteiten die gepaard gaan met het verblijven van personen zo-dat de betreffende ruimte zal moeten voldoen aan de eisen voor een verblijfsgebied of verblijfsruimte.

Een toilet- of douchegebouw op een camping is een voorbeeld van een bouwwerk waarbij het kenmerken-de gebruik zich hoofdzakelijk richt op toilet- en badruimten. De toilet- en badruimten zijn dus de in het functiegebied van het sanitairgebouw gelegen functieruimten.

Tekst van artikel 1.1, lid 1, onderdeel: verblijfsruimteVoor de toepassing van de bij of krachtens dit besluit gegeven voorschrift en wordt verstaan onder:verblijfsruimte: in een verblijfsgebied gelegen ruimte voor het verblijven van personen.

Toelichting op artikel 1.1, lid 1, onderdeel: verblijfsruimte

Een verblijfsgebied is een gebruiksgebied of gedeelte daarvan voor het verblijven van personen en een verblijfsruimte is een in een verblijfsgebied gelegen ruimte voor het verblijven van personen. Hiermee is duidelijk dat een verblijfsruimte altijd in een verblijfsgebied ligt. Een verblijfsgebied kan worden opgedeeld in verblijfsruimten en andere ruimten. De voorschriften voor een verblijfsgebied en een verblijfsruimte zijn afgestemd op het verblijven van mensen. Met het stellen van eisen aan een verblijfsgebied is tevens een minimumniveau voor de verblijfsruimte gewaarborgd. Op deze wijze wordt zoveel mogelijk recht gedaan aan de vrije indeelbaarheid van het verblijfsgebied. De aanvrager van de omgevingsvergunning voor het bouwen kan binnen grenzen zelf aangeven welk deel van de gebruiksfunctie wordt benoemd als gebruiks-gebied, verblijfsgebied en verblijfsruimte. Vervolgens zal het bevoegd gezag het bouwplan toetsen aan de randvoorwaarden die Bouwbesluit 2012 ter zake geeft. Bij bijvoorbeeld een kantoorfunctie moeten de werkvertrekken voor administratieve werkzaamheden en bij een school de klaslokalen als verblijfsruimten worden aangemerkt.

Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 30Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 30 03-07-14 14:4603-07-14 14:46

Page 31: Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig...In de Verbeelding Bouwbesluit 2012 Algemeen Bouwkundig zijn de meer algemeen bouwkundige voorschrift en uit Bouwbesluit 2012 opgenomen

31

1 kernbegrippen

1.6.2 Functieruimte en verblijfsruimte

Functieruimte

In een functiegebied gelegen ruimte.

Verblijfsruimte

In een verblijfsgebied gelegen ruimte voor het verblijven van personen.

fi guur 1.9 Indelen in functieruimten of verblijfsruimten

fi guur 1.10 Voorbeeld indeling verblijfsgebied

Aandachtspunten

– Voor een VR is dezelfde minimale hoogte voorgeschreven als voor het VG waarin die VR ligt.– Elke VR van een woonfunctie en een VR in een toegankelijkheidssector van een logiesfunctie is

een minimale breedte voorgeschreven (zie § 15.3).– Voor elke VR in een toegankelijkheidssector van een logiesfunctie is een minimale vloeropper-

vlakte voorgeschreven. Voor een woonfunctie is dit slechts voor één VR gedaan. Dit is het “woonmatje”.

= GG = gebruiksgebied= VG = verblijfsgebied

VR = verblijfsruimteFG = functiegebiedFR = functieruimte

= dragende wand= niet-dragende wand

Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 31Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 31 03-07-14 14:4603-07-14 14:46

Page 32: Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig...In de Verbeelding Bouwbesluit 2012 Algemeen Bouwkundig zijn de meer algemeen bouwkundige voorschrift en uit Bouwbesluit 2012 opgenomen

32

1 kernbegrippen

1.6.3 Samenvatting indeling van een gebruiksfunctie in gebieden en ruimten

fi guur 1.11 Venn-diagram van de indeling in gebieden en ruimten van een gebruiksfunctie

Aandachtspunt

In bovenstaand fi guur is schematisch de indeling van een gebruiksfunctie in gebieden en ruimten gegeven. In de volgende fi guren is dit toegelicht voor een grondgebonden woning en buitenberging.

fi guur 1.12 Indeling grondgebonden woning en buitenberging in gebruikfuncties

Woning

Woning

berging

berging

verdieping

verdieping

begane grond

begane grond

< 50 m2

< 50 m2

indeling gebruiksfunctie= woonfunctie= overige gebruiksfunctie

Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 32Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 32 03-07-14 14:4603-07-14 14:46

Page 33: Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig...In de Verbeelding Bouwbesluit 2012 Algemeen Bouwkundig zijn de meer algemeen bouwkundige voorschrift en uit Bouwbesluit 2012 opgenomen

33

1 kernbegrippen

fi guur 1.13 Indeling grondgebonden woning en buitenberging in gebruiksgebieden

Woning

Woning

berging

berging

verdieping

verdieping

begane grond

begane grond

< 50 m2

< 50 m2

indeling gebruiksgebied= gebruiksgebied woonfunctie= gebruiksgebied overige gebruiksfunctie

fi guur 1.14 Indeling grondgebonden woning en buitenberging in verblijfsgebieden en functiegebieden

berging

berging

< 50 m2

< 50 m2

indeling verblijfsgebied / functiegebied

begane grondWoning

begane grondWoning

verdieping

verdieping

= verblijfsgebied

= functiegebied

Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 33Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 33 03-07-14 14:4603-07-14 14:46

Page 34: Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig...In de Verbeelding Bouwbesluit 2012 Algemeen Bouwkundig zijn de meer algemeen bouwkundige voorschrift en uit Bouwbesluit 2012 opgenomen

34

1 kernbegrippen

fi guur 1.15 Indeling grondgebonden woning en buitenberging in verblijfsruimten en functieruimten

Woning

Woning

berging

berging

verdieping

verdieping

begane grond

begane grond

< 50 m2

< 50 m2

indeling verblijfsruimte / functieruimte

= VR = verblijfsruimte

= FR = functieruimte

Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 34Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 34 03-07-14 14:4603-07-14 14:46

Page 35: Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig...In de Verbeelding Bouwbesluit 2012 Algemeen Bouwkundig zijn de meer algemeen bouwkundige voorschrift en uit Bouwbesluit 2012 opgenomen

Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 35Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 35 03-07-14 14:4603-07-14 14:46

Page 36: Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig...In de Verbeelding Bouwbesluit 2012 Algemeen Bouwkundig zijn de meer algemeen bouwkundige voorschrift en uit Bouwbesluit 2012 opgenomen

36

1 kernbegrippen

Tekst van artikel 1.1, lid 1, onderdeel: gebruiksoppervlakteVoor de toepassing van de bij of krachtens dit besluit gegeven voorschrift en wordt verstaan onder:gebruiksoppervlakte: gebruiksoppervlakte als bedoeld in NEN 2580.

Toelichting op artikel 1.1, lid 1, onderdeel: gebruiksoppervlakte

Onder de gebruiksoppervlakte als bedoeld in NEN 2580 wordt verstaan het totaal van de tussen omsluiten-de wanden gelegen vloeroppervlakten van in een bepaalde gebruiksfunctie gelegen ruimten. Tot die ge-bruiksoppervlakte worden niet gerekend de oppervlakten die worden ingenomen door dragende construc-tieonderdelen, de oppervlakten van vloeren waarboven een hoogte aanwezig is van minder dan 1,5 m en de vloeroppervlakten van bijvoorbeeld een buiten een eengezinswoning in een woongebouw gelegen ge-meenschappelijke verkeersruimte of technische ruimte. De gebruiksoppervlakte van een in een woonge-bouw gelegen woning bestaat uit het totaal van de tussen omsluitende wanden gelegen vloeroppervlakten van de niet-gemeenschappelijke ruimten van de woonfunctie (woning), vermeerderd met het evenredig deel van bepaalde, in het woongebouw gelegen gemeenschappelijke ruimten waarop die woning is aange-wezen. Op eenzelfde wijze kan de in NEN 2580:2008 bedoelde gebruiksoppervlakte worden bepaald van bijvoorbeeld een brandcompartiment of een afzonderlijke ruimte, met dien verstande dat daarbij geen ver-meerdering met een evenredig deel van gemeenschappelijke ruimten plaatsvindt.

Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 36Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 36 03-07-14 14:4603-07-14 14:46

Page 37: Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig...In de Verbeelding Bouwbesluit 2012 Algemeen Bouwkundig zijn de meer algemeen bouwkundige voorschrift en uit Bouwbesluit 2012 opgenomen

37

1 kernbegrippen

1.7 Gebruiksoppervlakte

fi guur 1.16 Gebruiksoppervlakte

= GO = gebruiksoppervlakte

geldt voor:1 woonfunctie2 bijeenkomstfunctie3 celfunctie4 gezondheidszorgfunctie5 industriefunctie6 kantoorfunctie7 logiesfunctie8 onderwijsfunctie9 sportfunctie10 winkelfunctie 11 overige gebruiksfunctie

Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 37Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 37 03-07-14 14:4603-07-14 14:46

Page 38: Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig...In de Verbeelding Bouwbesluit 2012 Algemeen Bouwkundig zijn de meer algemeen bouwkundige voorschrift en uit Bouwbesluit 2012 opgenomen

38

1 kernbegrippen

In onderdeel 4.1 van NEN 2580:2008 is de wijze waarop de oppervlakte van een vloer moet worden bepaald als volgt omschreven: De oppervlakte van een vloer moet worden bepaald als de oppervlakte van de ver-

ticale projectie op het horizontale vlak.

Vloeroppervlakten moeten in vierkante meter (m²) worden uitgedrukt. Het aantal cijfers achter de komma is afh ankelijk van de grootte van de oppervlakte, volgens tabel 1:

Tabel 1 Afrondingsregels oppervlakten

Af te ronden oppervlakte (m²) Minimaal aantal cijfers achter de komma

< 10 2

10 < 100 1

≥ 100 0

Bij de bepaling van de grenslijn van een vloeroppervlakte moet worden genegeerd: een nis, een uitsparing en een uitspringend bouwdeel, indien het grondvlak daarvan kleiner is dan 0,5 m2.In onderdeel 4.5.1 van NEN 2580:2008 is de vloeroppervlakte die moet worden mee-gerekend bij de bepaling van de GO als volgt omschreven: De GO van een ruimte of een groep van ruimten is de oppervlakte, gemeten op

vloerniveau, tussen de opgaande scheidingsconstructies, die de desbetreff ende ruimte of groep van ruimten omhullen.

Bij de bepaling van de GO worden niet meegerekend:– de oppervlakte van delen van vloeren, waarboven de netto-hoogte kleiner is dan

1,5 m, met uitzondering van vloeren onder trappen, hellingbanen e.d.;– een lift schacht;– een trapgat, schalmgat of vide, indien de oppervlakte daarvan groter is dan of

gelijk is aan 4 m²;– een vrijstaande bouwconstructie (niet zijnde een trap) indien de horizontale door-

snede daarvan groter is dan of gelijk is aan 0,5 m²;– een leidingschacht, indien de horizontale doorsnede daarvan groter is dan of

gelijk is aan 0,5 m²;– een dragende binnenwand.

Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 38Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 38 03-07-14 14:4603-07-14 14:46

Page 39: Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig...In de Verbeelding Bouwbesluit 2012 Algemeen Bouwkundig zijn de meer algemeen bouwkundige voorschrift en uit Bouwbesluit 2012 opgenomen

39

1 kernbegrippen

fi guur 1.17 Fragmenten uit fi guur 1.16

= GO = gebruiksoppervlakte

Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 39Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 39 03-07-14 14:4603-07-14 14:46

Page 40: Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig...In de Verbeelding Bouwbesluit 2012 Algemeen Bouwkundig zijn de meer algemeen bouwkundige voorschrift en uit Bouwbesluit 2012 opgenomen

40

1 kernbegrippen

Tekst van artikel 1.1, lid 1, onderdeel: nevenfunctieVoor de toepassing van de bij of krachtens dit besluit gegeven voorschrift en wordt verstaan onder:nevenfunctie: gebruiksfunctie die ten dienste staat van een andere gebruiksfunctie.

Toelichting op artikel 1.1, lid 1, onderdeel: nevenfunctie

Een nevenfunctie is een gebruiksfunctie die ten dienste staat van een andere gebruiksfunctie. Bij een ne-venfunctie kan gedacht worden aan een buitenberging bij een woning, een kantoor aan huis, een fi etsen-stalling bij een kantoor, een werkplaats in een gevangeniscomplex, of een liftschacht bij een tunnel. Een nevenfunctie moet in ieder geval aan de eisen voldoen die gelden voor de eigen gebruiksfuntie van die ne-venfunctie. Zo moet een kantoor aan huis in beginsel voldoen aan de eisen voor een kantoorfunctie. Aan een nevenfunctie kunnen in dit besluit extra eisen worden gesteld of eisen buiten werking worden gesteld. Dit hangt af van het specifi eke onderwerp en van de specifi eke hoofdfunctie. Zo mag bijvoorbeeld een ne-venfunctie (kantoor aan huis) van een woonfunctie in hetzelfde brandcompartiment liggen als de woon-functie en zijn de eisen aan vluchtroutes voor een nevenfunctie bij een celfunctie afgestemd op het bijzon-dere veiligheidsregime dat voor die celfunctie geldt.

Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 40Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 40 03-07-14 14:4603-07-14 14:46

Page 41: Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig...In de Verbeelding Bouwbesluit 2012 Algemeen Bouwkundig zijn de meer algemeen bouwkundige voorschrift en uit Bouwbesluit 2012 opgenomen

41

1 kernbegrippen

1.8 Nevenfunctie geldt voor:1 woonfunctie2 bijeenkomstfunctie3 celfunctie4 gezondheidszorgfunctie5 industriefunctie6 kantoorfunctie7 logiesfunctie8 onderwijsfunctie9 sportfunctie10 winkelfunctie 11 overige gebruiksfunctie

Nevenfunctie

Gebruiksfunctie die ten dienste staat van een andere gebruiksfunctie.

fi guur 1.18 Voorbeeld nevenfuncties van een woonfunctie

BR = badruimteTR = toiletruimteTNR = technische ruimteVKR = verkeersruimte

fi guur 1.19 Voorbeeld nevenfuncties van een industriefunctie

Aandachtspunt

Het heeft alleen zin om een gebruiksfunctie als nevenfunctie van een andere gebruiksfunctie te benoemen, als er voor die nevenfunctie als zodanig specifi eke eisen gelden.

Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 41Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 41 03-07-14 14:4603-07-14 14:46

Page 42: Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig...In de Verbeelding Bouwbesluit 2012 Algemeen Bouwkundig zijn de meer algemeen bouwkundige voorschrift en uit Bouwbesluit 2012 opgenomen

42

1 kernbegrippen

Tekst van artikel 1.1, lid 1, onderdeel: voor personen bestemde vloer of ruimteVoor de toepassing van de bij of krachtens dit besluit gegeven voorschrift en wordt verstaan onder:voor personen bestemde vloer of ruimte: vloer of ruimte waarvan het kenmerkende gebruik verbonden is met de aanwezigheid

van personen.

Toelichting op artikel 1.1, lid 1, onderdeel: voor personen bestemde vloer of ruimte

Een voor personen bestemde vloer of ruimte is een vloer of ruimte waarvan het kenmerkende gebruik ver-bonden is met de aanwezigheid van personen. Met andere woorden, er moet worden aangenomen dat bij regulier gebruik op die vloer of in die ruimte mensen aanwezig zijn. Een technische ruimte is daarom in de regel geen voor personen bestemde ruimte. Het kenmerkend gebruik van die ruimte is de aanwezigheid en het functioneren van een installatie, niet de incidentele aanwezigheid en werkzaamheden van onderhoud-smonteurs. Moet er voor de bediening van die installatie personeel aanwezig zijn, dan is de ruimte wel een voor personen bestemde ruimte.

Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 42Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 42 03-07-14 14:4603-07-14 14:46

Page 43: Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig...In de Verbeelding Bouwbesluit 2012 Algemeen Bouwkundig zijn de meer algemeen bouwkundige voorschrift en uit Bouwbesluit 2012 opgenomen

43

1 kernbegrippen

1.9 Voor personen bestemde vloer of ruimte geldt voor:1 woonfunctie2 bijeenkomstfunctie3 celfunctie4 gezondheidszorgfunctie5 industriefunctie6 kantoorfunctie7 logiesfunctie8 onderwijsfunctie9 sportfunctie10 winkelfunctie 11 overige gebruiksfunctie

Voor personen bestemde vloer of ruimte

Vloer of ruimte waarvan het kenmerkende gebruik verbonden is met de aanwezigheid van personen.

fi guur 1.20 Voor personen bestemde vloer of ruimte

TR = toiletruimteBR = badruimteTNR = technische ruimte

= voor personen bestemde vloer= niet voor personen bestemde vloer

Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 43Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 43 03-07-14 14:4603-07-14 14:46

Page 44: Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig...In de Verbeelding Bouwbesluit 2012 Algemeen Bouwkundig zijn de meer algemeen bouwkundige voorschrift en uit Bouwbesluit 2012 opgenomen

44

1 kernbegrippen

Tekst van artikel 1.1, lid 1, onderdeel: vrije breedteVoor de toepassing van de bij of krachtens dit besluit gegeven voorschrift en wordt verstaan onder:vrije breedte: kleinste afstand tussen constructieonderdelen aan weerskanten van een doorgang.

Tekst van artikel 1.1, lid 1, onderdeel: vrije hoogteVoor de toepassing van de bij of krachtens dit besluit gegeven voorschrift en wordt verstaan onder:vrije hoogte: vrije hoogte als bedoeld in NEN 2580.

In onderdeel 2.3.4 van NEN 2580:2008 is vrije hoogte als volgt gedefi nieerd:Verticale afstand tussen de bovenkant van een afgewerkte vloer of maaiveld en de onderkant van het laagst daarboven gelegen constructieonderdeel.

OPMERKING Voor de vrije hoogte boven een trap of gang is het hiervoor gestelde van overeenkomsti-ge toepassing, zij het dat leuningen buiten beschouwing blijven.

Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 44Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 44 03-07-14 14:4603-07-14 14:46

Page 45: Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig...In de Verbeelding Bouwbesluit 2012 Algemeen Bouwkundig zijn de meer algemeen bouwkundige voorschrift en uit Bouwbesluit 2012 opgenomen

45

1 kernbegrippen

1.10 Vrije breedte en vrije hoogte geldt voor:1 woonfunctie2 bijeenkomstfunctie3 celfunctie4 gezondheidszorgfunctie5 industriefunctie6 kantoorfunctie7 logiesfunctie8 onderwijsfunctie9 sportfunctie10 winkelfunctie 11 overige gebruiksfunctie

Vrije breedte

Kleinste afstand tussen constructieonderdelen aan weerskanten van een doorgang.

Vrije hoogte

Verticale afstand tussen de bovenkant van een afgewerkte vloer of het maaiveld en de onderkant van het laagste, daarboven gelegen construc-tieonderdeel.

fi guur 1.21 Vrije breedte fi guur 1.22 Vrije hoogte

fi guur 1.23 Vrije hoogte bij een trap

fi guur 1.24 Vrije doorgang vluchtroute

VG = verblijfsgebiedVKR = verkeersruimte

Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 45Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 45 03-07-14 14:4603-07-14 14:46

Page 46: Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig...In de Verbeelding Bouwbesluit 2012 Algemeen Bouwkundig zijn de meer algemeen bouwkundige voorschrift en uit Bouwbesluit 2012 opgenomen

Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 46Verbeelding Bouwbesluit - Algemeen bouwkundig.indd 46 03-07-14 14:4603-07-14 14:46