vatnsheldni mismunandi jarðvegsflokka · 2009. 12. 4. · a lag 3 bw lag c lag o lag vatnsheldni...
TRANSCRIPT
Vatnsheldni mismunandi jarðvegsflokka
Inngangur:Á nýlegu jarðvegskorti korti er íslenskur jarðvegur flokkaður í sjö mismunandi jarðvegsflokka og fjórar samþættur (Ólafur Arnalds og Einar Grétarsson, 2001). Hér er sýnt eitt dæmi um notkun þess með því að yfirfæra mælingar á jarðvegssýnum yfir á landið í heild. Vatnsheldni við sigmörk (0,33 bör) var mæld í sýnum úr jarðvegssniðum úr fjórum jarðvegsflokkum. Alls voru mæld 111 sýni; Brúnjörð (Brown Andosol, BA) 36, votjörð (Gleyic Andoslol, WA) 38, svartjörð (Histic Andosol, HA) 26 og mójörð (Histosol, H) 11 .
Jón Guðmundsson, Ólafur Arnalds, Hlynur Óskarsson
Landbúnaðarháskóla Íslands, Keldnaholti
Brúnjörð Mójörð Svartjörð
Breytileiki í vatnsheldni jarðvegsflokka við sigmörk (0,33 bör) fylgir kolefnis- og leirinnihaldi jarðvegsins nokkuð vel, eins og vatnsheldnin við visnumörk (15 bör) (Ólafur Arnalds, 2004).
Votjörð
Kort af vatnsheldni jarðvegs við sigmörk:Þessi gögn ásamt eldri mælingum á melajörð (Cambic Vitrisol, MV) sandjörð (Arenic Vitrisol, SV) voru nýtt við gerð fyrsta almenna kortsins af vatnsheldni jarðvegs á Íslandi við sigmörk. Þetta grófa kort er dæmi um notkun jarðvegskortsins og má líta áþað sem skref í átt að vatnafræðilegu líkani fyrir íslenskan jarðveg. Vatnsinnihald fleiri jarðvegssýna en notuð voru við gerð þessa korts hefur verið mælt, og eru slíkar mælingar nú orðið gerðar á flestum jarðvegssýnum. Heimildir:Ólafur Arnalds and Einar Grétarsson Soil map of Iceland. Second edition 2001Ólafur Arnalds 2004, Volcanic soils of Iceland." CATENA 56(1-3): 3-20
Vatnsheldni brúnjarðar (BA) við sigmörk (0,33 bör)
Jarðvegssnið
Viðborð
I
Arnbjar
garlæ
kur
Árnes
Hofsá
Mörðu
vellir
I
Stóra Á
rmót
Ydali
rHlíð
Ýdalir
HliðVog
ar
Möðruv
ellir I
g H
2O/g
jarð
vegs
0,0
0,2
0,4
0,6
0,8
1,0
1,2
1,4
1,6
1,8
2,0
A lag Bw lagC lagO lag
Vatnsheldni mójarðar (H) við sigmörk (0,33 bör)
Jarðvegssnið
Hörðu
dalur
Klett
ur
g H
2O/g
jarð
vegs
1,0
1,2
1,4
1,6
1,8
2,0
2,2
2,4
2,6
2,8
3,0
3,2
3,4
3,6
3,8
4,0
A lagBw lagO lag
Vatnsheldni svartjarðar (HA) við sigmörk (0,33 bar)
Jarðvegssnið
Hestur
Mörðuv
ellir I
I
Stórhó
ll
g H
2O/g
jarð
vegs
0
1
2
3
4
5
A lagBw lagC lagO lag
Vatnsheldni votjarðar (WA) við sigmörk (0,33 bör)
Jarðvegssnið
Hálslón
Korpa I
Glaumbæ
r
Hamar
Korpa I
I
Snorra
staðir
Viðborð
II
Víðih
líð
g H
2O
/g ja
rðve
gs
0,0
0,2
0,4
0,6
0,8
1,0
1,2
1,4
1,6
1,8
2,0
2,2
2,4
2,6
2,8
3,0
A lagBw lagC lagO lag
Vatnsheldni svartjarðar við sigmörk (0.33 bör)borin saman við %C
%C
0 10 20 30 40 50
g H
2O /g
jarð
vegs
0
1
2
3
4
5
A lagBw lagC lagO lag
Vatnsheldni brúnjarðar við sigmörk (0.33 bör)borin saman við %C
%C
0 2 4 6 8 10
g H
2O /g
jarð
vegs
0,0
0,2
0,4
0,6
0,8
1,0
1,2
1,4
1,6
1,8
A horizonsBw horizonsC horizonsO horizon
Vatnsheldni brúnjarðar við sigmörk (0.33 bör)borin saman við leirinnihald (allophan+ 1/2 ferrihydrit)
Leirinnihald (Allophan + 1/2 ferrihydrite) %
0 5 10 15 20 25 30 35 40
g H
2O/g
jarð
vegs
0,0
0,2
0,4
0,6
0,8
1,0
1,2
1,4
1,6
1,8
A lagBw lagC lagO lag
Vatnsheldni mójarðar (H) við sigmörk (0.33 bör)borin saman við %C
%C
0 10 20 30 40 50
g H
2O /g
jarð
veg
s
1,0
1,2
1,4
1,6
1,8
2,0
2,2
2,4
2,6
2,8
3,0
3,2
3,4
3,6
3,8
4,0
A lagBw lagO lag
Vatnsheldni mójarðar við sigmörk (0.33 bör) borin saman við leirinnihald (allophan +1/2 ferrihydrit)
Leirinnihald (allophan + 1/2ferrihdrit) %
0 1 2 3 4 5 6 7 8
g H
2O/g
jarð
vegs
1,0
1,2
1,4
1,6
1,8
2,0
2,2
2,4
2,6
2,8
3,0
3,2
3,4
3,6
3,8
4,0
A horizonsBw horizonsC horizons
Vatnsheldni svartjarðar við sigmörk (0,33 bör)borin saman við leirinnihald (allophan+ 1/2ferrihydrit)
Leirinnihald (allophan + 1/2 ferrihydrit) %
0 5 10 15 20 25
g H
2O/g
jarð
vegs
0
1
2
3
4
5
A lagBw lagC lagO lag
Vatnsheldni votjarðar við sigmörk (0.33 bör)borin saman við %C
%C
0 5 10 15 20 25 30 35
g H
2O /g
jarð
vegs
-1,0-0,8-0,6-0,4-0,20,00,20,40,60,81,01,21,41,61,82,02,22,42,62,83,0
A lagBw lagC lagO lag
Vatnsheldni votjarðar við sigmörk (0,33 bör) borinsaman við leirinnihald (allophan+ 1/2ferrihydrite)
Leirinnihald (allofan +1/2 ferrihydrit)
0 5 10 15 20 25 30
g H
2O/g
jarð
vegs
-0,5
0,0
0,5
1,0
1,5
2,0
2,5
3,0
A horrizonsBw horrisonsC horrizonsO horrizons