văn hiến việt nam - chuyên đề pháp luật văn hóa và xã hội

DIỄN ĐÀN CỦA TRUNG TÂM NGHIÊN CỨU BẢO TỒN VÀ PHÁT HUY VĂN HÓA DÂN TỘCCENTER FOR RESEARCH CONSERVATION AND DEVELOPMENT OF NATIONAL CULTURE

Văn hoá & xã hội - 3

TÒA SOẠN – TRỊ SỰ52 Hương Viên – Quận Hai bà Trưng – Hà NộiĐT&Fax: 04.39764693Email: [email protected] [email protected]: vanhien.vn

CHỦ NHIỆMGS Hoàng Chương

TỔNG BIÊN TẬPNguyễn Thế Khoa

PHÓ TỔNG BIÊN TẬP THƯỜNG TRỰCTrần Đức Trung

PHÓ TỔNG BIÊN TẬPTS Nguyễn Minh San

TRƯỞNG BAN TRỊ SỰNguyễn Hoàng Mai

TRƯỞNG BAN BIÊN TẬP CHUYÊN ĐỀNguyễn Hữu Thi

HỘI ĐỒNG BIÊN TẬPThượng tướng Nguyễn Nam Khánh, GS Vũ Khiêu, GS NSND Trần Bảng, GSTS Trần Văn Khê, GS Trường Lưu, GSVS Hồ Sĩ Vịnh, NB Phạm Đức Lượng, GSTS Thái Kim Lan, NSND. TS Phạm Thị Thành, NSND Đặng Nhật Minh, TS Đoàn Thị Tình, GSTS Nguyễn Thuyết Phong, NVK Nguyễn Thế Kỷ

TÒA SOẠN TẠI TP.HCM VÀ PHÍA NAM76 Giải Phóng, P4, Q.Tân Bình, TP.HCMFax: 08394 485 712Điện thoại: 08394 485 713

PHÓ ĐẠI DIỆN PHÍA NAM KIÊM THƯ KÝTrần Văn Thiện

BIÊN TẬP VIÊNHoàng Minh

THIẾT KẾLinh Hoàng

GIÁ: 17.700 Đồng. Chùa Trấn Quốc - Hà Nội

MỤC LỤC: VĂN HÓA - NGHỆ THUẬT4. Những kỳ quan xanh6. Những sứ giả bằng hình và tiếng8. Những di hại trong việc phổ biến dân ca quan họ xa rời nguồn cội10. “Chiếc khăn Piêu” trẻ mãi11. Nguyễn Văn Ngộ - Người kết nối thế giới13. Tam Giang mới lạ với lễ hội sóng nước

XÃ HỘI & ĐỜI SỐNG14. Lễ chùa đầu năm: lễ hội thiêng liêng hay trò bát nháo16. Thác loạn bên18. Nữ phu gạch20. Nhọc nhằn tuổi thơ22. Vợ lính nhà giàn DK124. Những mảnh đời bất hạnh của nữ phạm nhân bán con người để nuôi con 26. Người chồng nhẫn tâm giết vợ

SỨC KHỎE 28 Bệnh khớp29. Ngò gai

ĐỒNG HÀNH CÙNG BẠN ĐỌC36. Mỏi mòn 2 đời đòi đất.38. Ông “kẹ” ép dân 40. Khi ông trưởng ấp làm “ vua”

CÂU CHUYỆN TÒA ÁN42. Xét xử vụ thảm nạn làm 25 người thương vong

MỖI KỲ MỘT NHÂN VẬT46. NSND Kim Cương: Cần một mối tình để sống

THẾ GIỚI ĐÓ ĐÂY49. Giáo hội Công giáo có Giáo Hoàng mới

DIỄN ĐÀN CỦA TRUNG TÂM NGHIÊN CỨU BẢO TỒN VÀ PHÁT HUY VĂN HÓA DÂN TỘCCENTER FOR RESEARCH CONSERVATION AND DEVELOPMENT OF NATIONAL CULTURE

4 - Pháp luật

Khó có thể nói khác khi ta đi dưới những đường phố rợp bóng cổ thụ giữa thủ đô Hà Nội, cố đô Huế hay thành phố mang tên Bác, đứng trước cây dã hương Tiên Lục, cây đa 7 rễ Hòa Bình, cây thị Triều Đông, cây si Văn Phát, rặng duối Đường Lâm, gốc me nhà Nguyễn Huệ, cây đa Tân Trào, cây ngô đồng sau điện Thái Hòa, cây lộc vừng Hồ Gươm, cây đa Hàng Trống trong sân tòa soạn báo Nhân Dân... Các cây cổ thụ đó thực sự là những kỳ quan xanh mà tạo hóa đã ban tặng cho đất nước “xanh đồng, xanh sông, xanh rừng, xanh biển” này…

Cây đa biểu tượng cho sự trường tồn và sức sống dẻo dai của làng quê truyền thống Việt Nam

Những kỳ quan

Không phải ngẫu nhiên mà cây dã hương Tiên Lục ở Bắc Giang đã đi vào từ điển bách khoa nổi tiếng thế giới Larousse. Từ điển này đã in ảnh cây dã hương Tiên Lục với chú thích là cây dã thứ hai thế giới sau một cây dã khác ở châu Phi. Dã hương là loại cây đặc biệt quý hiếm, có gốc nguyên sinh nguyên thủy, tưởng đã tuyệt chủng sau một trận đại hồng thủy ngàn năm trước. Nhưng hàng ngàn năm nay, loài cây có dòng họ long não cổ đại ấy vẫn lặng lẽ sống trên đất sỏi đồi son Tiên Lục, bất chấp thời gian, thiên tai, địch họa, trẻ trung và tươi tốt lạ thường, vẫn hàng ngày tỏa bóng

mát và hương thơm cho cuộc sống.

Cây dã hương đúng là một “danh mộc”, một thứ kỳ quan xanh, không chỉ của Việt Nam mà còn của thế giới, niềm tự hào chính đáng của người dân Tiên Lục, mảnh đất đã tạo nên sự trường tồn kỳ diệu của nó. Nhưng Tiên Lục không chỉ có cây dã hương. Theo người xưa, Tiên Lục có nghĩa là chốn ngự của sáu nàng tiên. Nhưng theo đúng tự dạng của của chữ Tiên Lục khắc trên bia đá dựng ở đình làng từ thời Hậu Lê thì Tiên có nghĩa là đầu tiên, còn Lục là màu xanh của cây lá. Như vậy, Tiên Lục có nghĩa là nơi màu xanh

của cây cối được ưu tiên tôn trọng và chăm chút nhất. Thật đúng với danh thơm của mình, Tiên Lục là đất lành của các loại cây cối. Chắc chắn không phải ngẫu nhiên mà nhiều xóm của Tiên Lục mang tên cây: xóm Cây Bàng, xóm Cây Dã, xóm cây Thông và các ngôi đình ở đó cũng mang tên cây: đình Cây Bàng, đình Cây Dã…Theo các bô lão ở đây, cây bàng ở đình Cây Bàng, cây thông ở xóm Cây Thông có lẽ cũng cùng tuổi với cây dã, cũng lực lưỡng và xuân sắc kỳ lạ qua mười thế kỷ như cây dã. Tuy vậy, chúng không nức tiếng bốn bể năm châu như cây dã đơn giản vì chúng là thông và

VĂN HÓA - NGHỆ THUẬT


bàng, có nghĩa không phải là loài cây hiếm hoi như “lão trượng” dã hương láng giềng.

Phải nói trên đất nước ta, những loại cây quen thuộc như cây bàng, cây thông và những cây đa, đề, xanh, si, xà cừ, gạo, me, sấu… có tuổi thọ trăm năm, ngàn năm không hiếm. Tôi không biết Bộ nông nghiệp hay Tổng cục thống kê đã có con số tổng hợp của cả nước hay chưa nhưng chỉ riêng hai địa phương ở đồng bằng Bắc Bộ là Hà Tây và Thái Bình vừa cho điều tra và thống kê sơ bộ để bảo vệ các cây cổ thụ từ trăm tuổi trở lên thì mỗi nơi đã cho con số hàng nghìn. Các vùng đất cổ khác như Bắc Ninh, Bắc Giang, Vĩnh Phúc, Phú Thọ, Nam Định, Nghệ An, Hà Tĩnh, cố đô Huế… có lẽ con số cũng không ít. Đặc biệt, con số ấy ở thủ đô Hà Nội ngàn năm văn hiến của chúng ta, nơi ra ngõ là gặp cổ thụ, chắc chắn còn hơn rất nhiều lần. Cái hết sức quý hiếm ở đây chính là ở cái sự không hiếm ấy: cổ thụ trên đất nước bốn nghìn năm của chúng ta nhiều quá và đẹp quá!

Mùa thu năm 2006, Hà Tây cũ có tổ chức một triển lãm ảnh về các cây cổ thụ của quê hương mình và làm người xem ngỡ ngàng vì sự hấp dẫn bất ngờ của nó. Chỉ riêng một loại cây tưởng đã quá quen thuộc với mỗi người Việt Nam ta: cây đa của giếng nước, sân đình; cây đa của chú Cuội và chị Hằng cũng đã hiện ra trước ta với những dáng vẻ, bố cục lạ và đẹp đến mức khó tin. Mà đâu chỉ có cây đa, còn cây thị, cây gạo, cây trồi, cây si… Hầu như tất cả, không chỉ đáng chiêm ngưỡng như bằng chứng sống của sự trường sinh kỳ diệu mà còn như một tuyệt tác nghệ thuật. Ta chợt nhớ một nhận xét của nhà văn Nga được người Việt Nam yêu mến K.Pauxtopxki:

thiên nhiên chính là người sáng tạo vĩ đại và huyền bí nhất.

Những tấm ảnh của cuộc triển lãm quyến rũ khiến tôi tìm về làng quê ở các huyện Phú Xuyên, Thường Tín dọc sông Nhuệ, sông Đáy để tận mắt những tuyệt tác của thiên nhiên đó: cây đa 3 rễ Bình Đà, Thanh Oai, cây đa 7 rễ Hòa Bình, cây đa hoa gạo Chương Dương, cây đa Giời ơi, Phúc Tiến, cây gạo đền Bộ Đầu, cây thị nghìn tuổi chùa Triều Đông, cây si khổng lồ đình Văn Phát… Tại nơi tọa lạc các kỳ quan xanh này, tôi càng hiểu các “cụ” cổ thụ không chỉ rất đẹp mà còn rất thiêng. Nếu ở Tiên Lục, tôi từng nghe truyền tụng mỗi khi cây dã hương gẫy cành là điềm báo một sự biến của cuộc đời ví như đang có giặc thì giặc tan, đang loạn ly thì thanh bình, thì người dân Hòa Bình, Thường Tín kể rằng cây đa 7 rễ đã dựng lên cả một bức tường thành che chở xóm làng, nó đã từng hứng chịu không biết bao nhiêu đạn bắn tới từ một đồn Pháp, thân cành lỗ chỗ vết đạn giặc mà vẫn sừng sững tươi xanh. Đặc biệt mỗi “cụ” cổ thụ đều để lại trong dân gian bao sự tích, bao huyền thoại sâu xa về tình đời, lẽ đời, gắn bó mật thiết với sự tồn tại và phát triển của làng quê,

đất nước, với sự nghiệp của các bậc thánh thần, anh hùng dựng làng, giữ nước, với cả lối sống và cách yêu thương rất đẹp của người dân sau lũy tre làng. Cây me hơn 300 tuổi tại nhà Nguyễn Huệ tại Bảo tàng Quang Trung, Bình Định có thể kể cho chúng ta về sự phát tích của những người anh hùng áo vải Tây Sơn còn rặng duối nghìn tuổi Đường Lâm là một bằng chứng sống về tài thuần voi giúp nước đại phá quân Nam Hán của Ngô Quyền.

Cổ thụ Việt Nam không chỉ là biểu hiện rực rỡ của sức sống và vẻ đẹp kỳ diệu, bất khuất của thiên nhiên non nước Việt Nam mà còn mang đậm dấu ấn nền văn hiến nghìn năm của dân tộc bởi nó đã gắn bó sâu xa với truyền thống Việt, lịch sử Việt, tâm linh Việt. Nó không chỉ là các kỳ quan thiên nhiên mà còn là các kỳ quan văn hóa, một nền văn hóa luôn xanh tươi, xuân sắc, khi từ các cội già vững chãi luôn bừng nở những chồi non, lộc biếc mỗi độ xuân về…

Thật tự hào khi ta có thể nói: đất nước ta là đất nước của những cổ thụ, của những kỳ quan xanh.

NGUYỄN THẾ KHOA

Cây dã hương ở xã Tiên Lục ngàn năm tuổi.

6 - Pháp luật

10 năm sau chiến tranh Mỹ - Việt một bộ phim VN lần đầu tiên được công chiếu trên đất Mỹ, đó là phim “Bao giờ cho đến tháng 10” (1985) và tại liên hoan phim Ha-oai năm đó bộ phim đã được tặng Giải Đặc biệt của Ban Giám khảo. Trong bối cảnh lệnh cấm vận của Chính phủ Mỹ đối với VN rất ngặt nghèo thì sự việc trên có ý nghĩa thật đặc biệt. Có thể nói điện ảnh đã đi tiên phong trong việc xóa bỏ cấm vận mà mãi hơn 20 năm sau mới thành hiện thực. Tiếp theo bộ phim này là một bộ phim của Hà Nội đươc chính thức chiếu tại Honolulu cũng gây ngạc nhiên cho người Mỹ và cộng đồng người Việt sinh sống tại đây. Bộ phim đã lấy đi không ít nước mắt của người xem vì những hình ảnh đầy cảm động với tính nhân bản cao.

Sau đó 2 năm, một chương trình VN gồm 12 phim truyện và một phim tài liệu về Chiến dịch Điện Biên Phủ được giới thiệu trong khuôn khổ LHP Ha-

oai năm 1987. Tôi được Trung tâm Đông – Tây ở Honolulu mời sang trước để chuẩn bị cho chương trình trên (dịch lời thoại, viết bài giới thiệu, tiếp xúc với báo chí v.v.. ). Đoàn điện ảnh VN gồm Thứ trưởng Bộ Văn hóa Đình Quang, Đạo diễn Bùi Đình Hạc đã gặp gỡ và trao đổi với các nhà làm phim Hollywood về đề tài chiến tranh VN. Quả thật không có gì nhanh chóng và hữu hiệu bằng phim ảnh để giúp con người xóa bỏ những định kiến, xích lại gần nhau. Chuyến đi đã để lại cho tôi nhiều kỷ niệm đẹp. Đó là lần trường Đại học UCLA (Los Angeles – Hoa kỳ) mời chiếu bộ phim Hà Nội – Mùa đông năm 1946. Trước buổi công chiếu Ban tổ chức thông báo trong bộ phim có hình ảnh Chủ tịch Hồ Chí Minh vì thế một số người Việt Nam đã biểu tình phản đối trước rạp chiếu phim khiến chúng tôi rất bất ngờ. Nhưng rồi buổi chiếu đã diễn ra êm đẹp , những người từng phản

đối khi xem xong phim cũng không có phản ứng gì gay gắt. Chỉ có một khán giả cao niên từng ở Hà Nội phê bình trong phim kiểu vấn tóc của một vài nhân vật nữ chưa đúng. Kết thúc buổi chiếu phim và giao lưu với khán giả một nữ phóng viên trẻ đài VOA xin phỏng vấn, trước khi phỏng vấn tôi hỏi cô: Cảm tưởng của cô khi xem xong bộ phim như thế nào? Cô nói thích vì có nhiều phân cảnh cảm động và đồng ý đưa vào bài phỏng vấn.

Phim vừa mới xuất xưởng, thì Liên hoan phim Toronto (Canada) cũng mời tham dự chương trình Toàn cảnh điện ảnh Châu Á. Nhà báo nữ Joan Dupont người từng cộng tác với tôi trong các LHP QT cũng đã viết một bài báo dài với tựa đề “Ngoại giao con thoi cho phim VN” (Shuttle Diplomacy for Vietnam Films ) đăng trên tờ International Herald Tribune ra ngày 24.9.1997.

Cách đây 10 năm tôi nhận được lá thư của một Việt Kiều sinh sống tại Paris. Trong thư chị viết: “Một buổi sáng trên đường đi làm, tôi nhìn thấy một tấm áp phíc treo trước rạp chiếu bóng trên Place d’ Italie. Trên áp phíc là hình một cô gái VN (nhân vật chính trong bộ phim Mùa ổi) đang được chiếu tại Paris hệ thống các rạp của Hãng Gaumont. Tự nhiên trong lòng trào dâng nỗi hân hoan khó tả. Bấy lâu nay ra đường chỉ thấy toàn những áp phíc phim Pháp,

NHỮNG SỨ GIẢ bằng hình và tiếng


Bộ phim “Bao giờ cho đến tháng 10” của ĐD Đặng Nhật Minh là một trong 18 bộ phim châu Á xuất sắc mọi thời đại


Châu Âu, Mỹ, thi thoảng có vài áp phíc quảng cáo Châu Á… thì hôm nay lại thấy phim VN. Một sự kiện hy hữu”. Và hơn 10 năm nay chuyện này cũng dường như là hi hữu tại các rạp chiếu phim ở Pháp.

Nhân dịp kỷ niệm 35 năm (2010) ngày thống nhất đất nước thay vì mở tiệc chiêu đãi, Đại sứ VN tại Hungary lúc đó là ông Nguyễn Quốc Dũng đã chiêu đãi các quan chức nước bạn và đoàn ngoại giao Budapest bằng bộ phim Đừng đốt với sự có mặt của đạo diễn phim và hai nhạc sỹ người Hung chịu trách nhiệm. Buổi chiếu đã mang lại kết quả thật bất ngờ. Các khách mời đều hồ hởi bắt tay cảm ơn ông Đại sứ và chúc mừng những người làm phim. Sau này gặp lại tôi, ông Đại sứ cho biết từ buổi chiếu phim hôm đó Bộ ngoại giao họ nể tôi hẳn. Rồi ông kết luận: thế mới biết sức mạnh của văn hóa!

Một lần khác, tại trường Đại học Nam California (Mỹ) trong phần giao lưu với đạo diễn sau buổi chiếu phim Đừng đốt, một nữ Việt kiều đã hỏi tôi: Trong phim Đừng đốt ông đã đề cập đến người của hai phía: phía người của Miền Bắc VN và phía người Mỹ, còn một phía nữa sao ông không đề cập đến ? Tôi hiểu đó là phía những người sinh sống và làm việc tại Miền Nam VN trước năm 1975. Tôi đã trả lời: Tôi không có nhiều thực tế để đề cập một cách chính xác về số phận của những con người phía này. Tôi nghĩ đó là trách nhiệm của các đạo diễn Việt Kiều lớn lên, được học hành và sinh sống tại Hoa Kỳ. Chính họ phải có trách nhiệm nói lên số phận của lớp người như cha anh họ, những bi kịch, những thử thách mà cha anh họ đã gặp phải và dũng cảm vượt qua, những tấm gương

về nghị lực nơi đất khách quê người, những tấm lòng nhân ái của con người nơi họ sinh sống. Tôi tự hỏi tại sao các đạo diễn trẻ Việt kiều ở Los Angeles không quan tâm tới những chuyện ngay trong gia đình họ, quá khứ của cha anh họ? Nếu họ nhận thức được điều đó thì trong một ngày không xa chúng ta sẽ có được bức tranh toàn diện hơn về con người VN ở cả hai bên trong những thập kỷ đầy biến động vừa qua.

Nếu quan niệm ngoại giao là làm cho người khác hiểu mình, có thiện cảm với mình, thì những bộ phim VN trong hơn 30 năm qua đã làm được điều đó. Chúng như những sứ giả thầm lặng, tự nhận lấy cho mình cái sứ mệnh ngọai giao mà không có tổ chức

cơ quan nào giao phó. Gần đây ngành ngoại giao có đề ra khái niệm ngoại giao văn hóa. Có hẳn một hội thảo về ngoại giao văn hóa.Tôi không được mời tham dự cuộc hội thảo trên nên không biết trong hội thảo đó có ai nhắc đến một công cụ rất hữu hiệu trong ngoại giao văn hóa là phim ảnh không? Thực ra khái niệm ngoại giao văn hóa đã có từ lâu. Cách đây ba mươi năm Ba Lan đã lấy văn hóa làm nền tảng cho ngoại giao.Còn nước ta trong một thời gian dài luôn lấy chính trị làm nền tảng của ngọai giao, và kết hợp với sức mạnh quân sự làm điểm tựa cho công tác ngoại giao. Nay trong xu thế hội nhập đề cao văn hóa trong công tác ngoại giao là một chủ trương rất hợp thời. Cái để con người khác mầu da chủng tộc xích gần lại với nhau không có gì khác hơn là những giá trị văn hóa. Chiến tranh rồi sẽ qua đi, những thể chế chính trị rồi có thể thay đổi, cái còn lại mãi mãi là nền tảng và giá trị văn hóa của mỗi quốc gia.

ĐẠO DIỄN :ĐẶNG NHẬT MINH

8 - Pháp luật

Không thể phủ nhận dân ca quan họ là thể loại dân ca truyền thống hiện đang được biết đến nhiều nhất trong cuộc sống đương đại ở nước ta hiện nay và cũng là thể loại dân ca Việt Nam được bạn bè quốc tế biết đến nhiều nhất. Từ các đoàn nghệ thuật ca nhạc chuyên nghiệp đến hội diễn nghệ thuật quần chúng trên mọi miền đất nước đều không thể thiếu những tiết mục dân ca quan họ. Trên các phương tiện truyền thông đại chúng, dân ca quan họ cũng thường xuyên xuất hiện và được yêu thích. Ở chương trình giáo dục âm nhạc phổ thông, trong số lượng ít ỏi các bài dân ca được truyền dạy, quan họ cũng chính thức có mặt hai bài “Lý cây đa” và “Trống cơm” .

Tuy vậy, thật đáng tiếc là những gì mà công chúng cả

nước cũng như bạn bè thế giới được giới thiệu, được biết đến và tiếp nhận nồng nhiệt với tên gọi dân ca quan họ qua các kênh truyền bá trên lại không đẹp như vốn có của nó.

Có thể khẳng định rằng hầu hết chúng chỉ là những phiên bản lai tạp, pha trộn, biến dạng, có khi rất nghiêm trọng, của dân ca quan họ. Thực chất đây là một thứ ca khúc trình diễn mới đã được các nhạc sĩ chuyên nghiệp lấy âm hình giai điệu và ca từ một số bài quan họ truyền thống “cải biên nâng cao” theo những tiêu chuẩn được coi là “khoa học, hiện đại” của âm nhạc học bình quân thế giới với các quan niệm về âm chủ, âm ổn định, các điệu thức trưởng thứ cố định, các kết cấu vuông vức cân phương, các lối tổ chức cao trào âm nhạc và kết thúc đóng của phương pháp

tác khúc châu Âu, bỏ qua các thủ pháp tác khúc độc đáo của quan họ truyền thống mà họ ngỡ là đã lỗi thời, lạc hậu.

Điều tất nhiên là các ca khúc được “cải biên nâng cao” theo những nguyên tắc phi quan họ này đã được trình diễn quảng bá rộng rãi bằng các hình thức diễn xướng quan họ cổ truyền độc đáo là hát đôi cùng giới hát đối khác giới và hát không nhạc đệm mà bằng các hình thức đơn ca hoặc song ca nam nữ theo lối trình diễn và cách hát cộng minh rung giọng của thanh nhạc phương Tây mà không hề quan tâm đến phương pháp thanh nhạc độc đáo, tinh tế của quan họ truyền thống với các luyến láy đặc trưng và lối ngân nẩy hạt tuyệt vời. Từ người nhạc sĩ chuyên nghiệp cho đến các ca sĩ, đơn vị nghệ thuật theo phương

Hát quan họ ở Bắc Ninh - Di sản văn hóa phi vật thể cần được bảo tồn và phút huy

Những di hại trong việc phổ biến dân ca quan họ xa rời nguồn cội



pháp bình quân luật châu Âu trong “cải biên nâng cao” đã đưa cái gọi là dân ca quan họ của mình rời xa cái gốc, đến mức khó có thể nhận ra gốc gác nguồn cội của nó.

Thực ra, việc chuyển thể dân ca quan họ từ ca khúc truyền thống sang hình thức tân nhạc bình quân luật, từ một hình thức ca khúc sinh hoạt giao lưu tâm tình sang hình thức ca khúc trình diễn, để dễ dàng phổ biến truyền bá những tinh hoa của giai điệu và ca từ quan họ là một việc làm cần thiết trong một hoàn cảnh lịch sử nhất định và có tác dụng không thể phủ nhận.

Nhưng việc làm trên trong thực tế hơn 4 thập kỷ qua đã gây nên những di hại hết sức nguy hiểm:

Thứ nhất, do không được giới thiệu đầy đủ, cặn kẽ, những bài quan họ được chuyển thể, được “dịch” sang một thứ ngôn ngữ âm nhạc khác và trình bày với một hình thức ca hát khác, những bài quan họ lơ lớ quan họ này lại được đông đảo công chúng, thậm chí cả các nhà hoạt động văn hóa, cả giới nghệ sĩ chuyên nghiệp trong và ngoài nước coi như những bản quan họ gốc. Chính vì thế họ không quan tâm tìm hiểu về làn điệu quan họ thuần khiết, độc đáo, trọn vẹn, tuyệt đẹp và đang có nguy cơ thất truyền trong các làng quê Kinh Bắc.

Thứ hai, việc chuyển thể, dịch, cải biên, phóng tác, tân nhạc hóa dân ca quan họ được chính những người trong cuộc, các tác giả và những người sử dụng chúng, mặc nhiên coi việc làm của mình như một hoạt động “cải biên, nâng cao” quan họ truyền thống với quan điểm “bỏ thô lấy tinh” theo những tiêu chuẩn “khoa học hiện đại” của âm nhạc học thế giới. Đây là sự ngộ nhận rất ấu trĩ của một bộ phận nhạc sĩ chỉ có nền tảng kiến thức hệ thống âm nhạc học bình quân luật châu Âu và coi đó là chuẩn duy nhất của âm

nhạc học thế giới mà không biết rằng còn có chuẩn của một hệ thống âm nhạc học khác của châu Á và Việt Nam. Nhà nghiên cứu Mịch Quang và các GSTS Trần Văn Khê, Nguyễn Thuyết Phong đã từng chỉ trích mạnh mẽ cái khái niệm “nâng cao” mà các ông cho là đầy lố bịch và quá hài hước này. Theo các ông, âm nhạc học phương Đông và phương Tây là hai hệ thống khác nhau với những cái chuẩn khác nhau và vẻ đẹp khác nhau, không thể lấy cái chuẩn phương Tây để nâng cao các tác phẩm của âm nhạc phương Đông và ngược lại. Hơn nữa, một thể loại âm nhạc đã đạt đến đỉnh cao như dân ca quan họ thì tự nó đã là một sản phẩm toàn bích, không ai có thể cải biên nâng cao hơn được. Việc tân nhạc hóa dân ca quan họ chỉ có thể được coi là một hoạt động chuyển thể, dịch quan họ sang một thứ ngôn ngữ âm nhạc khác và một hình thức biểu diễn khác để phổ biến đại trà. Nhiều cái “thô” mà các nhạc sĩ này đã bỏ theo quan niệm châu Âu có khi lại là những vàng ngọc thực sự của âm nhạc phương Đông và Việt Nam.

Với trực giác quan họ tinh tường, việc nghệ nhân của nhiều thế hệ quan họ cổ truyền không

công nhận các hình thức quan họ mà họ cho là quan họ đoàn, quan họ đài này gia nhập vào đại gia đình làn điệu quan họ lúc nào cũng rộng mở rõ ràng không hề là các phản ứng cực đoan, hẹp hòi, mà có cơ sở khoa học âm nhạc sâu sắc. Trong số những người bị coi là “mù” tân nhạc nhưng lại rất nhuần nhuyễn âm nhạc của bộ môn sân khấu truyền thống, đã nhanh chóng gia nhập vào kho tàng làn điệu truyền thống, trong khi rất nhiều sáng tác mới của các nhạc sĩ tân nhạc cự phách chỉ được coi như những khách lạ tình cờ đến nhầm nhà. Trong dân ca quan họ cũng vậy, việc hàng loạt bài hát mới do các cụ Tư La, Nguyễn Đức Sôi sáng tác đã gia nhập ngọt xớt kho tàng quan họ cổ truyền trong khi các loại quan họ “cải biên nâng cao”của nhiều nhạc sĩ tài danh dù đã được lưu truyền rộng rãi và được công luận ca tụng hết lời vẫn bị giới quan họ cổ truyền coi như những kẻ ngoại đạo. Đây không phải là vấn đề tài năng mà là một vấn đề có tính chất hệ thống, hay đúng hơn, có tính chất huyết thống, trên lĩnh vực âm nhạc.

NHẬT ÁNH

10 - Pháp luật

Như chúng ta cũng biết, trong sự xô bồ của đời sống âm nhạc hiện nay, các ca khúc hướng vào giới trẻ xuất hiện ngày càng nhiều, rồi sau đó cũng nhanh chóng trôi vào dĩ vãng. Và việc Tùng Dương chọn ca khúc “Chiếc khăn Piêu” - ra đời cách nay hơn nửa thế kỷ lại giành được sự ủng hộ nhiệt tình nhất của khán giả, quả là điều bất ngờ. Bản thân nhạc sĩ Doãn Nho cũng có cảm giác như vậy: “Trong suốt quá trình chọn, dàn dựng ca khúc và biểu diễn, Tùng Dương không trao đổi gì với tôi cả. Chỉ đến khi nghe tin tác phẩm “Chiếc khăn Piêu” đoạt giải, tôi mới bất ngờ khi Tùng Dương đã có nhiều sáng tạo khi

“trẻ hóa đứa con tinh thần thuộc tuổi “lão” của mình”, nhạc sĩ tâm sự.

Đúng như nhận xét của nhạc sĩ Doãn Nho, “Chiếc khăn piêu” được làm mới, có sức chinh phục mới là nhờ ca sĩ Tùng Dương cùng nhạc sĩ phối khí Nguyên Lê đã có rất nhiều sáng tạo. Một ca khúc dựa vào chất liệu dân ca Xá (Khơ Mú) Tây Bắc, có cấu trúc tương đối đơn giản nhưng chặt chẽ, đã khẳng định giá trị của mình suốt 55 năm qua, tưởng khó thay đổi được, vậy mà qua sự sáng tạo của Tùng Dương và Nguyên Lê, ca khúc đã mang một cấu trúc mới mẻ, trẻ trung. Điều này thể hiện rất rõ khi 2 người đã mạnh dạn “cắt” đoạn

kết đưa lên thành đoạn mở và được hát chậm đi, kéo dài các nốt ngân, mở ra một không gian âm nhạc mênh mông. Khi vào phần phát triển (nguyên là phần mở đầu) với tiết tấu dồn dập, giai điệu tươi vui, tạo sức hút lạ lùng cho bài hát. Như vậy, “Chiếc khăn Piêu” đã thay đổi một cách tự nhiên, từ một đoạn đơn thành hai đoạn đơn và phần tái hiện hoàn chỉnh. Hơn nữa chính sự thay đổi về nhịp điệu, tiết tấu, lối phối khí theo phong cách phương Tây đã tạo nên sức hút mới nhưng vẫn giữ được cái “thần” của tác phẩm.

Ca khúc “Chiếc khăn Piêu” được làm mới và nhận được sự hưởng ứng là bước đệm giúp

“Chiếc khăn Piêu” trẻ mãi

Ở “tuổi đời” 55, ca khúc “Chiếc khăn Piêu” của nhạc sĩ Doãn Nho mới bộc lộ “sức trẻ” khi được ca sĩ Tùng Dương chọn làm món quà gửi tới công chúng yêu âm nhạc toàn quốc để rồi giành giải thưởng Bài hát của năm 2012, tiếp đến là giải thưởng bài hát của tháng 1.2013.

Nhạc sĩ Doãn Nho (đội mũ) cùng tác giả bài viết và TS Vũ Thế Long tại buổi gặp mặt mừng xuân 2013 do Hội Nhạc sĩ Việt Nam tổ chức ngày 4.2.2013



Tùng Dương thoải mái trổ tài trong không gian âm nhạc rộng hơn, phong phú hơn so với bản gốc. Những chỗ hát ở nốt cao, kéo dài, Tùng Dương thể hiện kỹ thuật thanh nhạc vững vàng của mình. Câu hát “A chị ơi tới đây nhận lấy chiếc khăn đẹp này/Thôi này đừng tìm trong rừng, lạc trong rừng, nát hoa rừng khăn piêu đây”, các nghệ sĩ đi trước thường hát xuống một quãng 8 để tạo ra sự tương phản, thì Tùng Dương vẫn hát ở độ cao tương ứng với các câu khác, tạo ra sự thanh thoát, cũng là cách làm mới ca khúc. Những chỗ hát với tiết tấu nhanh, Tùng Dương không để cho nhịp điệu cuốn hút khiến mình hát một cách dễ dãi, mà vẫn sử dụng kỹ thuật vuốt nốt, nhấn nhá kiểu phương Đông, có gì đó rất ma mị, dẫn dụ khán giả đi sâu vào thế giới nội tâm mà nhạc sĩ muốn thể hiện. Khi trả lời phỏng vấn Tùng Dương đã tự đánh giá: “Cảm xúc chung là trẻ, không khí âm nhạc hiện đại phù hợp với cảm nhận của nhiều người nghe hiện nay. Đoạn cuối của ca khúc có lẽ là sự khác biệt dễ nhận biết nhất “Tiếng tôi vang rừng núi/ Nhưng không ai trả lời”, với NSƯT Kiều Hưng hoặc anh Trọng Tấn thì miên man, dí dỏm. Nhưng với Tùng Dương thì thênh thang, rộng lớn, một chút luyến tiếc, nhớ nhung…”.

Sự thành công của “Chiếc khăn Piêu’ cho thấy những tác phẩm văn học nghệ thuật mang được hồn dân tộc thì không bao giờ cũ. Trong kho tàng âm nhạc Việt Nam, còn rất nhiều tác phẩm có giá trị và nếu có cách biểu hiện mới, sẽ có sức sống mới, chinh phục được khán giả thời nay, không kể đó là khán giả già hay trẻ.

VIỆT LONG

Viết thư vì niềm vui và đam mê

Ông là Dương Văn Ngộ, sinh ngày 3/3/1930 (người Hoa) ông sống ở Việt Nam từ lúc 2 tuổi. Ông là cựu học sinh trường Petrus Ký, lấy bằng trung học Pháp từ năm 22 tuổi và gia nhập đội ngũ nhân viên Bưu điện Sài Gòn (Bưu điện Trung tâm TP HCM). Ông nói tiếng Anh, tiếng Pháp khá thành thạo nhờ học trong trường phổ thông và tự học. Sau 43 năm công tác chính thức trong ngành Bưu Chính Viễn Thông, năm 1990 ông về hưu được ban lãnh đạo bưu điện sắp xếp một chỗ ngồi trong bưu điện để ông làm công việc viết thư của mình. Năm 2007 Ông

được nhận danh hiệu “Người viết thư thuê lâu năm nhất Việt Nam” do Trung tâm sách Kỷ lục Việt Nam công nhận và là “Người viết thư thuê chuyên nghiệp nhất trong lịch sử ngành Bưu điện Việt Nam”.

Ông làm công việc viết thư này không chỉ vì sinh kế mà còn vì niềm vui, vì đam mê. Kể từ khi ông bén duyên với công việc viết thư thuê, nhiều câu chuyện buồn vui trong nghề nghiệp cũng bắt đầu.

Ông chia sẻ, kỉ niệm mà ông nhớ nhất là khi ông tiếp xúc với một nhà báo người Đức tên là Fiona Ehlers, nữ nhà báo này đã đến gặp ông và viết một bài phóng sự dài nói về cuộc đời và

Nguyễn Văn Ngộ:

Ai đã một lần đến Bưu điện Trung tâm Sài Gòn thì sẽ bắt gặp hình ảnh một ông lão mái tóc bạc trắng, lưng còng, dáng người nhỏ nhắn, nhanh nhẹn ngồi ở góc bưu điện; hằng ngày vẫn thầm lặng làm công việc viết thư thuê. Bởi ông tâm niệm: “Hạnh phúc là khi mình làm một việc gì đó có ích và đem lại hạnh phúc cho người khác”.

“Người kết nối thế giới”

Ông Nguyễn Văn Ngộ

12 - Pháp luật

công việc của ông, cô nhà báo này gọi ông là “Người kết nối thế giới”. Tuy cô đã trở về Đức nhưng hàng tháng cô vẫn thường xuyên gửi thư thăm hỏi sức khỏe và động viên ông.

Ông Ngộ năm nay đã bước sang tuổi 82 nhưng trí óc vẫn còn rất minh mẫn. Ngày nào ông cũng đạp xe, từ nhà ở quận Bình Thạnh sang bưu điện Trung tâm TPHCM (Quận 1) để viết thư thuê. Công việc của ông bắt đầu từ 7 giờ sáng và kết thúc vào 4 giờ chiều. Nơi làm việc của ông treo cái biển nhỏ màu xanh “Nơi chỉ dẫn và viết giúp”, bàn làm việc của ông rất đơn giản với giấy, bút, từ điển Anh-Pháp-Việt, kính lúp cùng nhiều sách địa lý, bản đồ của Việt Nam và thế giới. Khi viết bất kể lá thư nào, cho ai, ông đều chọn ngôn từ rất cẩn thận, trình bày rõ ràng, chính xác và đúng theo văn phong của từng loại thư. Là người viết thư, ông hiểu từ ngữ quan trọng tới mức nào, ông nói chỉ cần “sai một ly là đi một dặm”. Đặc biệt ông chỉ viết thư bằng tay, bằng

chính nét chữ bay bổng, tinh tế của mình chứ ông không bao giờ đánh máy chữ hay vi tính vì ông bảo, viết bằng máy con chữ đó nó “hổng có hồn, nó hổng có chân thật”.

Người viết thư tình thế kỉKhách hàng của ông đủ mọi

lứa tuổi, mọi tầng lớp trong xã hội, một khách hàng thân thiết của ông là bà Nguyễn Thị Xuân Hồng cho biết, mỗi lần đến bưu điện gửi thư cho con trai ở Mĩ, bà đều nhờ ông Ngộ viết giúp vì ông viết rõ ràng, chính xác.

Ông Ngộ không chỉ đơn thuần làm công việc viết thư mà ông còn dịch thư cho nhiều cô gái lấy chồng, có người yêu ở nước ngoài. Bởi thế khách hàng nữ giới của ông thường gọi ông Ngộ là “Người viết thư tình thế kỉ”. Bạn Nguyễn Thị Hồng Thảo vui vẻ tâm sự: “Thảo quen một người Pháp nhưng lại không biết tiếng Pháp, nên mỗi lần viết thư hay dịch thư mình đều nhờ đến bác Ngộ giúp, tuy lớn tuổi nhưng bác rất hiểu tâm lí và viết

thư rất tình cảm”.Đặc biệt, hằng ngày có rất

nhiều du khách nước ngoài đến tham quan bưu điện, tỏ ra thích thú với công việc của ông. Nhiều người biết đến ông qua một số bài báo được đăng tải trên thế giới (như tờ báo DER SPIEGEL của Đức). Vì thế, nhiều du khách muốn đến bưu điện trung tâm Sài Gòn để nhìn thấy ông, chứng kiến và quan sát công việc của ông. Với họ, công việc của ông Ngộ cũng là một phần nét độc đáo và hấp dẫn riêng của bưu điện trung tâm Sài Gòn này. Ngoài công việc viết thư ra ông Ngộ còn là một thông dịch viên tiếp Pháp, tiếng Anh cho nhân viên bưu điện trong những trường hợp phức tạp. Nhân viên bưu điện Hà Hồng Phượng cho biết: “Ông Ngộ là người rất vui vẻ, nhiệt tình, nói thông thạo 2 ngôn ngữ, tiếng Anh và tiếng Pháp. Mỗi lần tôi hoặc các nhân viên gặp khó khăn trong giao tiếp đặc biệt là tiếng Pháp thì đều nhờ đến ông giúp”.

Không chỉ có công việc mà ông luôn tự hào và rất hạnh phúc về gia đình nhỏ của mình, ông có sáu người con. Nhưng có tới bốn giáo viên (hai con gái, một con dâu, một cháu nội đều dạy tiếng Anh). “Nhà tôi không giàu về tiền về bạc nhưng tôi sung sướng nhất là tất cả đều làm nghề lương thiện”- ông chia sẻ.

Đặc biệt năm nay cũng kỉ niệm 20 năm ông làm nghề viết thư thuê. Cầu mong cho ông thật nhiều sức khỏe, để tiếp tục là “Người kết nối thế giới”. Bởi tôi tin rằng dù xã hội có phát triển hiện đại đến đâu thì những bức thư trên giấy vẫn sẽ có một chỗ đứng riêng trong cuộc sống của mỗi người. DUY TUẤN


Ông Ngộ đang chia sẻ với du khách về công việc viết thư của mình


TAM GIANG MỚI LẠ VỚI LỄ HỘI SÓNG NƯỚC

Phá Tam Giang

Lễ hội “Sóng nước Tam Giang” được bắt đầu bằng lễ tế Bà Tơ. Chuyện rằng, trong một trận thủy chiến trên phá Tam Giang khoảng chừng 400 năm trước, chúa Tiên - Nguyễn Hoàng đã phải một phen bôn tẩu. Bị quân địch truy đuổi, thì chúa được người đàn bà họ Trần giúp đỡ và thoát hiểm. Cảm kích chúa đã trọng thưởng bằng một hình thức rất lạ kỳ. Đó là, trước sự chứng kiến của đông đảo chúa - tôi, người ta cho thả bã mía từ sông Bồ, phía trước làng Bác Vọng. Bã mía trôi theo dòng nước chảy, rồi dạt vào bờ và đó được xác định là nơi xa nhất trong giang phận, được quyền canh tác và khai phá của làng Bác Vọng…

Phải đến “Sóng nước Tam Giang”, những giá trị văn hoá - lịch sử cũng như tâm linh mới được đánh thức và phát lộ. Bên cạnh huyền thoại về người đàn bà họ Trần thông qua lễ tế với những nghi thức đậm nét văn hoá dân gian của vùng cư dân sông nước, cũng trong “Sóng nước Tam Giang” lần đầu tiên tổ chức diễn xướng hát bả trạo, một loại hình văn hóa phi vật thể được người dân nơi đây gìn giữ hàng trăm năm nay và được xem là một cách nhìn mới, cách tiếp cận và khai thác rất đặc biệt những giá trị lớn lao của con phá lớn nhất Đông Nam Á.

Vào dịp đầu thu mới đây, tôi lại có chuyến dạo chơi trên phá Tam Giang. Khởi hành từ một bến đò nhỏ ở thôn Mai Dương, chúng tôi lênh đênh trên phá, đi qua nhiều tên đất, tên làng đã đi vào ký ức một thời khó quên, như Thủy Lập, Hà Lạc, Cồn Tộc... Buổi sáng khi hoàng hôn bắt đầu và ánh mặt trời ló rạng, phá Tam Giang đẹp đến mê hồn. Những con đò ngược xuôi tạo nên thanh âm quen thuộc và những đợt sóng trào dễ thương như giỡn đùa và trêu ngươi cùng lữ khách. Rồi hình ảnh những dân chài lực lưỡng như sừng sững trên nền hình sông nước bao la. Đã có bao nhiêu khuôn hình, tấm ảnh để đời của nhiều nghệ sĩ đoạt những giải thưởng lớn, tạo được sự xúc động mạnh mẽ trong tâm hồn bao người lấy ý tưởng từ cảnh tượng ngư dân tung chài trên phá kia.

Như sự sẻ chia, để thêm bao người cùng tận hưởng cảnh đẹp “trời cho”, mới đây ngành du lịch đã có ý tưởng hình thành nên tour “Một ngày trên phá Tam Giang”, khám phá sinh thái vùng biển Quảng Công, Quảng Ngạn và phá Tam Giang. Một trong những điểm nhấn đặc biệt là vào buổi chiều tà, khách du lịch được lên thuyền ra phá Tam Giang để cùng thưởng thức cảnh tượng đánh bắt thủy sản, như giở một trộ nò sáo, thưởng thức cảnh thả lưới bằng xuồng nhỏ với những âm thanh đuổi cá nghe rất lạ và đặc biệt ngắm nhìn cảnh quăng lưới lúc ánh chiều tà và khi hoàng hôn buông xuống...

Buổi tối cùng với đoàn người đông vui đổ về bến đò Cồn Tộc dự đêm khai hội “Sóng nước Tam Giang”, tôi như chợt nhận ra thêm một điều mới lạ về sự hội tụ và sức hấp dẫn đặc biệt của một lễ hội văn hóa du lịch trên vùng sóng nước mênh mông này. Đó là lúc mà vẻ đẹp, sự hấp dẫn và bí huyền của Tam Giang được dồn nén và có dịp phô bày trọn vẹn bởi sự sắp đặt tài hoa của con người. Khách đến với Tam Giang sẽ được thưởng thức những món ăn đặc sản vùng sông nước ngân vang ngày nào trong câu hát của mẹ... Nó như một lời mời ý vị, làm hăm hở bao bước chân ai khao khát được tận hưởng, khám phá và trải nghiệm với những cảm xúc lạ về Tam Giang sóng nước…

PHAN HỮU

14 - Pháp luật

Chùa Hương Tích tọa lạc trên núi Hồng Lĩnh, thuộc xã Thiên Lộc, huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh, nơi đây được mệnh danh là “Hoan Châu đệ nhất danh lam” với những đền điện linh thiêng và phong cảnh sơn thủy hữu tình. Những ngày đầu năm, trung bình mỗi ngày có khoảng hàng ngàn du khách hành hương về đây làm lễ cầu an. Đây chính là thời điểm thích hợp mà các tiểu thương làm giàu bằng cách chặt chém du khách.

Như chúng ta đã biết, để lên đến tận nơi linh thiêng của ngôi chùa thắp hương, du khách phải rất vất vả vì địa hình của ngôi chùa khá rộng và hiểm trở. Mặc dù các du khách rất mệt mỏi và phải nghỉ chân nhiều lần để leo lên đỉnh núi, nhưng họ lại thờ

Lễ chùa đầu năm: LỄ HỘI LINH THIÊNG HAY

Ai lên chùa cũng đều có cái tâm, nhưng lạm dụng cái tâm một cách “thái quá” lại là nguyên nhân phát sinh ra những hệ quả thiếu văn hóa. Chính điều này làm đã mất đi vẻ tôn nghiêm vốn có ở chốn linh thiêng và cũng là cơ hội để người dân diễn trò “bát nháo”.

ơ với lời mời nhiệt tình của các quán nước hai bên đường. Chị Nguyễn Thị Tâm du khách đến từ Nghệ An lắc đầu ngán ngẩm: “Dù đã đề phòng việc chặt chém của chủ quán, tôi hỏi giá trước, một hũ sữa chua có giá 10 ngàn đồng, nhưng khi uống xong, tôi lại phải trả một cái giá gấp đôi so với mức giá đã định sẵn là 20 ngàn đồng vì tính luôn tiền… ghế ngồi”.

Điều đặc biệt ở đây chính là đỉnh núi, nơi tập trung nhiều du khách nhất cũng là nơi chặt chém nặng nhất. Những ai chưa gặp tình trạng như trên đều muốn tìm cho mình chỗ ngồi thích hợp để lấy lại sức sau một

chặng đường dài vì vậy mà mấy nhà hàng xung quanh khoảng sân rộng trước chùa là điểm chọn lý tưởng. Nói là nhà hàng nhưng không khác gì cái chòi được đóng bằng những cọc gỗ, phía trên lợp bằng mái tôn, phía dưới là từng mảnh chiếu khoảng 1m được trải khắp sàn thay cho những bộ bàn ghế. Không ít tốp người dừng chân vào nơi đây, họ nghĩ vào không ăn uống, chỉ ngồi một lát cho đỡ mệt thì chắc chỉ mất vài chục ngàn nhưng không đơn giản như họ nghĩ. Anh Phạm Văn Ba, quê ở Thanh Hóa phải ngán ngẩm khi rút 240.000 để

Đường lên chùa tràn ngập rác và đã bốc mùi hôi thối.

trò bát nháo?

XÃ HỘI & ĐỜI SỐNG


Những người hành nghề trên chùa chủ yếu là những người lớn tuổi, những người phụ nữ tay bồng, tay dắt một vài đứa trẻ con. Cứ cách một quãng du khách lại gặp một người, họ ngồi dật dờ dưới những tán cây, bên cạnh các quán nước…Khuôn mặt mang đầy vẻ vừa tội nghiệp, vừa van nài. Du khách bắt gặp cứ lần lượt như thế mà rút hầu bao ra cho tiền. Cũng không ít người cho gói bánh, trái cây với suy nghĩ chia sẽ chút lộc cho người nghèo khó, và xem đó như việc làm thiện tâm khi lên chùa.

Thiết nghĩ, đền chùa là nơi tôn nghiêm, linh thiêng. Người dân đi lễ chùa dâng hương cũng chỉ để thành tâm cầu nguyện những gì tốt đẹp nhất cho cuộc sống. Vậy mà cái giá thành tâm mà nhiều người phải trả cho một cuộc viếng thăm lên đến hàng triệu đồng chỉ vì cách chặt chém vô tội vạ của các tiểu thương, những người phục vụ trong chùa. Làm mất đi vẻ đẹp truyền thống tâm linh, sự tôn nghiêm, linh thiêng nơi cửa phật. Để trả lại nét văn minh trong những khu di tích theo đúng nghĩa, đó là trách nhiệm và tinh thần tự giác của các cấp ban ngành cũng như người dân.

NGUYỄN SỸ HẢI

chi trả cho chiếc chiếu nhỏ chỉ sau 10 phút.”

Đó cũng là trường hợp của rất nhiều gia đình, đoàn thể, cá nhân du khách để rồi họ đều lắc đầu tự hỏi: Không biết đây là nơi di tích, linh thiêng hay cai chợ”. Ước tính, mỗi ngày đón tiếp ít nhất 10 lượt khách, mỗi lượt khoảng 10 người thì thu nhập bình quân mà tiểu thương nơi đây thu được 1.500.000 đồng. Chưa dừng lại ở đó, du khách đến nơi đây còn quen thuộc với cảnh chặt chém, bất cứ thứ gì cũng tiền, những đồng tiền vô tội vạ. Mặt hàng được bày bán nhiều nhất và được người dân ưu chuộng nhất là những cành tài lộc, có màu vàng, cành nhỏ nhất có khoảng 7 đến 10 lá. Người dân dâng hương quan niệm, mua cành tài lộc ở chùa rồi dâng lên chùa để xin lộc của đức phật. Sau khi thắp hương cúng bái, họ sẽ đưa về nhà cắm lên bàn thờ thì tài lộc sẽ theo về. Cũng vì quan niệm ấy mà mặt hàng này mặc dù được thét giá đắt gấp 2, gấp 3 lần ngoài chợ mà vẫn thu hút người mua.

Chặt chém bằng nhiều cách, từ chỗ ngồi, hàng hóa đến cả tiền công đức. Tại mỗi nơi thờ phụng đều được đặt song song với một hòm công đức, và số tiền công đức mà người dân quên góp được người trong chùa ghi lại họ tên, quê quán đầy đủ và được lưu giữ lại chùa. Tại chùa Hương Tích cũng vậy, người dân đứng chờ hàng tiếng đồng hồ để được ghi cho mình cái tên trong danh sách góp tiền công đức. Nhưng điều đáng nói, số tiền quên góp nơi đây không phải do người dân tùy tâm , bỏ bao nhiêu cũng được mà được quy định rõ ràng. Người dân phải bỏ từ 200.000 đồng lên, dưới số tiền quy định thì không được ghi vào danh sách đóng góp.

Anh Nguyễn Anh Tuân, quê ở Hưng Dũng, Nghệ An sau khi đã cố sức chen vào đám đông để được quên góp tiền công đức thì lại bỏ cuộc giữa chừng vì bất mãn: “Quên

góp tiền công đức cho nhà chùa là do cái tâm của từng người. Ở chốn tâm linh mà còn quy định tiền bạc chẳng khác nào chặt chém nhau giữa chợ thế này thử hỏi còn đâu gọi là linh thiêng”. Đó không phải là ý kiến riêng của anh Tuân mà còn rất nhiều người đến đây. Thiết nghĩ, việc quy định đóng góp tiền công đức ở chốn linh thiêng chẳng khác gì một cuộc trao đổi. Người dân phải bỏ ra trên 200.000 đồng chỉ để mua một cái tên. Không ít người đứng chờ cả buổi rồi cuối cùng cũng phải rút trong ví số tiền không như chủ định dẫn đến hiến tiền công đức mà lòng dân không được thoải mái, vừa khó chịu, bức xúc, khác hẳn với thói đời.

Không chỉ vậy, quang cảnh nơi tôn nghiêm ngập tràn rác thải và mùi hôi thối đã phần nào làm giảm đi hình ảnh linh thiêng nơi cửa phật. Cảnh tượng đầu tiên phải kể đến là bãi rác nằm ngang lối đi sát đỉnh chùa, mà cách đó chỉ vài bước chân thì hàng trăm du khách vừa thắp hương khấn phật lại vừa nhăn nhó khi phải ngửi mùi khó chịu từ bãi rác đó. Có những du khách nhìn thấy thì phàn nàn nhưng cũng không ít người lại tiện tay, vứt thêm nhiều chất thải lên.

Đó là chưa kể đến suốt chặng đường dài, hàng chục cái bang ngồi la liệt dọc hai bên đường đi.

Giấy tiền vàng mã được đốt và rơi vãi khắp nơi

16 - Pháp luật

Càng về đêm, càng sôi độngĐể tận mắt chứng kiến pêđê

“Quậy tưng bừng” đến cỡ nào trong đám ma, đầu tuần qua, tôi theo chân nhóm pêđê Thanh Thúy (Quận 4) “mua vui” tại một đám tang trên đường Trần Nhân Tôn (Quận 5). Chúng tôi ghi nhận được, 11h khi lớp người già đi viếng về hết chỉ còn lại trẻ em, thanh niên, và hơn chục “cô” pêđê cùng với dàn nhạc ở lại. Sân khấu biểu diễn ca nhạc được dựng lên chỉ tạm bợ là mái hiên nhà với diện tích chưa đầy 3m nhưng có nhiều “cô ca sĩ” chen chúc múa hát quay cuồng, chỉ cách quan tài chừng 2 đến 3 mét.

Kim đồng hồ chỉ đúng 0h, MC với chiếc váy đen lấp lửng

hợp với nhiều thể loại hài, kịch, cải lương, tân cổ giao duyên, nhạc vàng, nhạc chế và cả nhảy hip hop. Nếu tang chủ hoặc quý vị nào muốn tham gia “góp vui” hãy tự tin lên. Trong chương trình ngày hôm nay, vì lý do kỹ thuật, rất tiếc không có sự hiện diện của nhóm Mắt Ngọc, nhưng bù lại, quý vị sẽ phải nể tài ca hát của nhóm “Mắt chó” và “Mắt mèo”, hay “Con người có tóc có lông, bài hát qua sông xin được phép bắt đầu”. Rồi đưa tay chỉ về phía hai cô pê-đê đang bước lên sân khấu…

Trái ngược với những đau buồn là tràng pháo tay, hò reo của mọi người ngồi đặc kín rạp. “Cô” MC cũng góp vui với một bài nhạc chế, không thể tục tĩu

Trong quan niệm văn hóa Nam bộ, người đã chết sẽ

được giải thoát để về đoàn tụ với ông bà. Thân nhân

và bạn bè phải vui thì người chết mới yên tâm về thế giới

bên kia, còn khóc lóc tiếc thương sẽ khiến người ra

đi không yên lòng. Bởi vậy, trong đám tang ở Nam bộ,

buổi sáng là thời gian thăm viếng, chia buồn, sự thành

kính với người đã khuất còn buổi tối lại là thời điểm “vàng” dành cho các “cô” pêđê ca hát, nhảy múa, ăn

uống...

nửa bờ mông và chiếc áo chỉ che phần ngực, bắt đầu chương trình bằng phần “chào mừng” khách đến chia buồn cùng gia đình tang quyến. Các “cô” mở đầu chương trình “mua vui”, đưa tiễn… thâu đêm bằng ca khúc “Ba nén hương trầm” quen thuộc, như là một lời chia ly, đau buồn khi mất đi người thân yêu, đã khiến những người trong tang gia phải rơi nước mắt bởi ca từ quá da diết. Thế nhưng nỗi buồn chỉ mới hiện diện, chưa kịp đọng lại thì những tiếng nhạc xập xình, mở với công suất không thể lớn hơn, với những lời ca... “thảm họa” đã bắt đầu nổi lên.

“Chị” MC vui tính đến thô thiển giới thiệu: “Để tiếp nối chương trình show ca nhạc tổng

Thác loạn bên

Múa lửa điệu múa “hot” luôn được các “cô” biểu diễn.

…quan tàiXÃ HỘI & ĐỜI SỐNG


hơn: “Hôm qua, em lên núi hái chè, gặp thằng phải gió nó đè em ra, nó đè em chẳng chịu la, em đè lại nó, nó la quá trời”, “Đừng ôm em trong tay, khi bố em chưa ngủ say; hoặc “Quần là quần nhiều khi không cần khóa. Quần là quần nhiều lúc khóa cũng như không” (!).

Càng về đêm, sân khấu đám ma càng thu hút được nhiều khách. Không khí càng sôi động hơn. Đỉnh điểm của đêm đưa tiễn, “mua vui” là phần biểu diễn thời trang của các “cô” pêđê. Càng về khuya thì trang phục biểu diễn càng ngắn lại và con hẻm chính được chọn làm phòng thay đồ. Theo đó hàng chục cô mặc áo váy ngắn cũn cỡn để lộ cả vòng một vốn được phẫu thuật, bơm căng đến đẩy đà…lượn qua, lượn lại uống éo trước mặt mọi người. MC còn đọc oang oang số đo của 3 vòng từng cô trông khá “chuyên nghiệp”.

Mặc dù MC thường xuyên yêu cầu “Cấm sờ vào hiện vật”, thế nhưng chốc chốc đám thanh niên choai choai lạ chồm lên sờ… rồi cười ầm ĩ. Đến cả màn bo cũng nóng bỏng hơn hẳn lúc đầu, những đồng tiền polymer lúc này được nhét thẳng vào những bộ ngực của các cô. Nhiều khán giả quá kích không những nhét tiền vào mà còn sờ mó, véo những nơi nhạy cảm. Mỗi khi như vậy, các “nàng ca sĩ ” lại càng khiêu khích: “Cái anh này nhẹ nhẹ thôi, đau em, ghét anh ghê à!”. Nhiều trẻ em ngồi xem, thấy người lớn cười cũng cười sặc sụa. Thật không thể diễn tả hết được sự lố bịch…

Dù nghèo, nhưng cũng cố mướn pêđê!

Chương trình “mua vui” cho tang lễ kết thúc khi mọi người không còn bo tiền nữa thì mới

chấm dứt, không thì diễn cho đến 4,5 giờ sáng mới thôi. Bác Minh Cường (Quận 5) bức xúc: “Như là một cái lệ, cứ đám ma là có pêđê và những trò trình diễn suy thoái, nhảm nhí vẫn liên tục diễn ra. đây được xem là một kiểu chia buồn “vô đạo đức”!”.

Cô Thanh Bình (Quận 12) cho biết, trước đây làm gì có chuyện đám ma vui như đám cưới; chỉ cần đến nhà hiếu mà nói, cười lớn là đã bị tang gia nhắc khéo rồi, cho rằng thiếu sự tôn trọng với người đã khuất. Vậy mà thời nay, đám ma đã trở thành điểm hẹn lý tưởng để pêđê tụ tập quậy phá, thể hiện tài năng, khiến loạn cả xóm, mất ăn mất ngủ; biết rằng, nghĩa tử là nghĩa tận nên chúng tôi cũng thông cảm, nhưng nhiều gia đình lại tiếp tay cho pêđê quậy cả tuần, không thể chấp nhận được.”.

Chú Hà Minh nhận định: “Đây được xem là một vấn nạn, ngày càng có xu hướng phát triển rộng, nó như một trào lưu, nhà này thấy nhà kia thuê pêđê về hát cho đám ma cũng bắt chước

theo. Dù nghèo khó cỡ nào, khi người thân mất đi họ cũng cố kéo được một nhóm pêđê về nhà mình”.

Nhiều người còn cho biết, không chỉ trong đám ma mà sinh nhật, lễ mừng thọ, gia chủ cũng mời pêđê về diễn cho “vui nhà vui cửa”. Tuy nhiên, đó chỉ là bề nổi của các đoàn tạp kỹ pêđê, đằng sau hoạt động này lại là hiện tượng tìm khách để mua bán dâm, kiếm nhiều tiền hơn.

Sau một hồi tiếp xúc và nói chuyện cởi mở với Phương Thanh (thành viên của nhóm pêđê Thanh Thúy) tâm sự: “Đến với đám ma chủ yếu là hát cho thỏa mãn niềm đam mê nghệ thuật, còn chủ yếu là tìm khách. Có nhiều ông thấy mình “hay hay, lạ lạ” nên khi có chút hơi rượu là rủ đi để tìm cảm giác lạ”. Cô gái này chia sẻ thêm với giọng đầy hào hứng: “Nếu gặp khách giàu thì bọn em còn có thêm tiền bo nữa. Như cách đây hai đêm, em được một người đàn ông bo thêm năm trăm nghìn”.

Cô tâm sự tiếp, để có một thân hình như thế này cô ta phải mất gần 4000 đô la qua Thái Lan phẫu thuật để giống phụ nữ. Mỗi đêm đi hát đám ma cộng cả tiền bo, chưa kể chi phí luôn chỉ được trên 300.000 đồng, Nếu chỉ hát xin tiền bo thì lấy gì mà sống. Thấy đám sinh viên nam ngồi gần đó hỏi hoài, Phương Thanh sốt ruột nói: “Đi không cha! Sinh viên hả? Giảm 20%”…

Một vài năm trở lại đây, xã hội có cái nhìn thoáng hơn về giới tính thứ ba và người ta đã công nhận tồn tại trong xã hội. Nhưng thật khó hình dung được những biến tướng trong hoạt động xã hội của một số thành phần này.

NGỌC MINH

“Cô ca sĩ” đang trình diễn trong đám tang trước sự cổ vũ nhiệt tình của nhiều khán giả.

18 - Pháp luật

Nhọc nhằn…Gần 12 giờ trưa ngày đầu

năm chúng tôi ghé thăm lò gạch của ông Võ Châu Thiện (xã An Hiệp). Mặc cho cái nắng gắt cuối năm ở miền Tây như thiêu như đốt, cùng hơi nóng hầm hập xộc thẳng lên từ chiếc lò gạch cũ qua bao thế hệ đang có hơn hai chục phụ nữ hối hả chở gạch và bốc xếp cho kịp nung mẻ gạch mới. Với họ, ngày nào cũng thế, công việc làm gạch cứ quần quật từ sáng cho tới khi ông mặt trời lặn xuống dòng sông Sa Đéc.

Trên chiếc xe kéo cũ kĩ, chị Lê Thị Lý (46 tuổi) ngụ xã Tân

Bình liên tục bốc và xếp những viên gạch vừa được nhào nặn từ đất sét lên xe để chuyển vào trong lò chuẩn bị cho đợt nung mới. Tay áo xám xịt bùn đất, quệt vội giọt mồ hôi nhễ nhại trên gương mặt cháy sạm vì nắng gắt chị kể: “Đời phu gạch vất vả lắm chú ơi. Những người lớn tuổi như chúng tôi thì biết làm việc gì để kiếm sống nữa. Làm ở đây có khó nhọc nhưng vì không có trình độ thì có công việc để nuôi gia đình là may mắn rồi…”.

Nói về công việc, chị Lý không sao nhớ hết những cơ

cực. Đôi tay chai sần sùi chính là minh chứng của một người có thâm niên gần hai chục năm “bốc lò”. Chị bắt đầu công việc từ 8 giờ sáng đến 4 giờ chiều và chỉ được mươi phút nghỉ ngơi trong lúc ăn trưa. Chị Lý ngậm ngùi: “Có một lần suýt chút nữa thì tôi đi đứt cánh tay phải. Hôm đó khi đang đưa gạch vào lò thì không may bàn tay tôi bị vướng vào dây chuyền tải. Do máy chuyền gạch quá nhanh nên ngón tay cái bị máy cuốn vào chảy bê bết máu. Rất may là chị làm cùng thấy vậy nhanh tay ngắt điện kịp thời, nếu không cả cánh tay của

Hơn nhiều năm qua, bên dòng Sa Đéc thuộc xã An Hiệp huyện Châu Thành, Đồng Tháp người ta đã quá quen với hình ảnh hàng chục lò gạch suốt ngày khói tỏa mịt mù. Nhưng, ẩn sau những chiếc lò gạch luôn ngùn ngụt lửa, toả nhiệt nóng đến rát mặt người đó là biết bao câu chuyện về cuộc đời, số phận của người phụ nữ hàng ngày làm công việc phu gạch đầy nặng nhọc tưởng chừng chỉ dành cho đấng nam nhi…

NỮ PHU GẠCH

Chị Lê Thị Lý chuyển gạch vào lò chuẩn bị mẻ gạch mới



nên nhiều khi thấy chị em làm mình cũng xót. Nếu như trước đây, một miệng lò có thể đốt được 6 -7lần/năm thì bây giờ chỉ đốt được 1-2 lần, có nhiều cơ sở trong xã phải ngừng hoạt động. Thực tế, các lò gạch ở “đại bản doanh lò gạch An Hiệp” cũng chỉ hoạt động cầm chừng khi giá đất sét, trấu … đều tăng lên so với trước thì giá gạch vẫn không

tăng mà thậm chí còn giảm do không bán được dẫn đến sự khó khăn của các lò gạch là điều dễ hiểu.

Chiều tàn, rời “đại bản doanh lò gạch An Hiệp”, chúng tôi chạy xe chầm chậm bên dòng Sa Đéc hiền hoà khi những người phụ nữ vẫn đang mải miết với công việc của mình. Với họ, ngày Tết cũng chẳng khác ngày thường là bao khi gần như toàn bộ số tiền họ kiếm được đều trang trải cho cuộc sống và lo cho con em đi học những mong thoát khỏi phận phu gạch…

NGUYÊN NGỌC

tôi cuốn vào gạch rồi”. Đấy chỉ là một trong nhiều “kỷ niệm hãi hùng” trong thời gian dài làm phu gạch. Rồi những lần gạch vỡ rơi trúng người làm chảy máu, đau ê ẩm người nhiều ngày thì xảy ra như cơm bữa và không chỉ riêng với chị Lý. Mặc dù công việc rất vất vả, nặng nhọc là thế nhưng hàng chục phụ nữ như chị Lý mỗi ngày chỉ kiếm được 80.000 đồng. Số tiền ít ỏi đó chị Lý và nhiều chị khác ở đây như chị Hạnh, chị Quỳnh, chị Thắm… cũng đã nuôi được các con ăn học tử tế.

Chị Nguyễn Thị Vân (41 tuổi) làm việc ở lò gạch hơn 10 năm nay chia sẻ: “Nói thiệt, chẳng ai muốn làm công việc vừa nặng nhọc, vừa độc hại như vậy nhưng vì cuộc sống nên phải chấp nhận thôi. Mấy năm trước ở quanh vùng này có nhiều công ty, xí nghiệp mọc lên nhưng họ chỉ tuyển những người trẻ, còn lớn tuổi như tụi tui thì không bao giờ có cửa...”. Theo chị Vân, các lò gạch ở đây đã cải tiến hơn trước rất nhiều nhưng không khí vẫn ô nhiễm, nhất là lúc nung gạch. Nếu không muốn thất nghiệp thì chúng tôi phải chấp nhận sống chung với nó vì thế hầu hết chị em làm ở đây đều bị bệnh về đường hô hấp…

Bấp bênhTại lò gạch của ông Đặng

Xuân Tuấn (xã An Hiệp), chúng tôi gặp chị Trần Tuyết Mai khi đang tranh thủ giải lao, tâm sự “đời nữ phu gạch” giọng chị buồn buồn: “Công việc vừa nặng nhọc và tiền công không bao nhiêu nhưng “đời phu gạch” cũng như bao nghề khác vẫn phải đối mặt với sự bấp bênh, đào thải... Do hầu hết thu nhập trông chờ vào nghề làm gạch nên vào mùa mưa gạch bán chậm vì người dân ít

xây dựng khiến nhiều chị em phải vay mượn để trang trải cuộc sống. Không những vậy, nhiều chủ lò gạch do làm ăn bết bát, phá sản thì cả trăm lao động bị mất việc theo…

Còn chị Trần Thị Loan (42 tuổi) buồn rầu kể: “Năm nay do gạch bán không chạy nên từ đầu năm đến giờ cuộc sống của chị em chúng tôi khó khăn quá. Có

nhiều bữa ông chủ cho nghỉ việc mấy ngày liền thành thử mất thu nhập. Như bao nữ phu gạch khác ở đây, những ngày được nghỉ “bất đắc dĩ” chị Loan lại tất tả đi làm mướn để kiếm tiền trang trải tiền ăn học cho con cái. Trước đây, cơ sở sản xuất gạch nơi chị Loan làm việc có tới hơn ba chục nhân công thì nay chỉ còn có 12 người.

Ông Võ Châu Thiện, chủ lò gạch Tân Tiến cho biết: “So với những năm trước thì năm nay lượng gạch bán ra tại các lò gạch ở đây chỉ bằng một nửa, thậm chí ít hơn… Nguyên nhân do kinh tế khó khăn, người dân lo chạy ăn đã đủ mệt thì lấy đâu tiền xây dựng… Nghề làm gạch đòi hỏi chịu khó, lại nặng nhọc

Đời nữ phu gạch không chỉ vất vả mà còn đầy nguy hiểm

20 - Pháp luật

Nhọc nhằn mưu sinh từ biển

Với các em ở vùng biển Mũi Né, ngày làm việc bắt đầu khi bình mình vừa ló rạng và kết thúc vào lúc ánh nắng cuối ngày thoi thóp dần rồi tắt lịm. Mỗi ngày như mọi ngày cứ 4h30 phút, mỗi đứa trẻ một túi ni lông, thay phiên nhau đến các quán giải khát, cà phê ven biển, hoặc các bãi tắm Thùy Dương, các khu resort…để nhặt những vỏ bia, chai nước ngọt, nước suối mà khách tắm biển để lại. Thành quả của những giờ đồng hồ rảo khắp bãi biển, lang thang từ quán này đến quá kia là một

túi ni lông đựng đầy vỏ bia, vỏ nước ngọt… Dường như với các em, niềm vui chưa bao giờ trọn vẹn như thế. Không dấu nổi sự phấn khởi, em Khang (9 tuổi) có thâm niên lặt ve chai 4 năm ở vùng biển này khoe với tôi chục lon bia và bốn lon nước ngọt mới nhặt được: “Như vậy là nhiều lắm rầu anh ơi! Sáng mai em sẽ đi bán, lấy tiền đưa mẹ mua thức ăn”. Bé Thủy (8 tuổi) hồn nhiên cho biết, không phải ai cũng sẵn sàng tạo mọi điều kiện thuận lợi cho chúng em “tác nghiệp” đâu anh, nhiều chủ quán thấy chúng em là xua đuổi như “tà ma”, số còn lại cũng không mấy “mặn

mà”; em vui vẻ tâm sự tiếp: “Ở đây chúng em lanh (nhanh) như sóc anh ơi, chứ hiền lành là họ lấy hết, khi thấy chủ là liền nấp dưới ghế; nếu thấy khách nào nhìn sang sang giống Việt kiều, hay những vị khách nước ngoài là chúng em sẵn sàng xin tiền thêm, chứ nhặt ve chai được ít tiền lắm!”.

Trái ngược với vẻ vui tươi, lanh lợi của cô bé Thủy là sự trầm tư của cậu bé Tèo (12 tuổi), trong suốt buổi trò chuyện cậu bé chỉ im lặng, thỉnh thoảng chăm chú nhìn các bạn nói cười. Dường như nụ cười đã tắt trên khuôn mặt già dặn của em. Khi được hỏi về ba mẹ, đôi mắt em cụp xuống rồi vội vàng quay đi hướng khác. Ba em mất ở biển trong cơn bão năm 2008, mẹ cũng lấy chồng mới ở Bến Tre, em cùng người chị gái (15 tuổi) sống với nội, nhưng nội em hay đau ốm lắm, chúng em phải tự

Mỗi cảnh đời là một số phận, mỗi đứa trẻ ở vùng biển Mũi Né (Phan Thiết) là một câu chuyện về sự mất mát và đói khổ; “mấy đứa hắn tội lắm, gia đình đứa nào cũng nghèo nên rất siêng năng, hiền lành. Đối với các em, chỉ cần kiếm được tiền phụ giúp gia đình đã là một niềm vui lớn rầu”.

kiếm sống và bỏ học giữa chừng. Giờ đây, cuộc sống của hai chị em này chỉ đơn giản là những giờ lang thang trên bãi biển để nhặt nhạnh những vỏ chai, buổi chiều cùng với tấm carton ra đồi cát để cho du khách thuê.

Còn bé Bi (9 tuổi), cậu bé trai da đen lánh, nhưng em nói chuyện rất khôn ngoan ngậm ngùi chia sẻ mơ ước của mình: “Em chẳng có mơ ước nào hơn chỉ mong cho gia đình em đừng nghèo khổ, ba cũng đừng uống rượu nữa, vì mỗi lần say xỉn là ba mẹ em lại cãi nhau, đánh nhau”. Đặc biệt, ước mơ lớn nhất của em là được cấp sách đến trường

Các em đang hướng dẫn khách du lịch trượt cát



như các bạn cùng trang lứa khác để biết đọc, biết viết, biết làm toán…Ước mơ quá đỗi bình dị đó khiến tôi chạnh lòng; chính gánh nặng áo cơm đã trói buộc khát vọng đến trường của nhiều trẻ em nơi đây.

Chị Thu Thắm, bán hàng rong lâu năm ở bãi biển này cho biết: “Thấy tội mấy đứa trẻ này lắm, không cha, không mẹ hoặc hoàn cảnh gia đình quá khó khăn vì thế các em phải sớm bươn chải với cuộc sống; không được đến trường. Nhưng chúng rất khôn lanh và thông minh, dù không được đến trường học ngày nào nhưng mấy đứa nó nói và giao tiếp tiếng Anh bồi xiềng lắm chú!”.

Nhọc nhằn mưu sinh đến cát2 giờ chiều, khi nắng đang

“cháy” trên những Đồi cát, những đứa trẻ chân trần cùng tấm ván trượt carton lại cùng nhau ra Đồi cát để mưu sinh. Từng đợt gió biển thổi lồng lộng vào, như muốn hất tung cả cái ván trượt bằng nhựa dẻo trên tay, khiến chúng rung lên phần phật không ngừng; nhưng những đứa trẻ nhỏ vẫn xăm xăm tiến về phía trước, dưới cái nắng như thiêu như đốt giữa trưa hè.

Khi thấy tôi cùng đám bạn đến Đồi cát tham quan, biết là khách, các em nhanh thoăn thoắt cầm theo những chiếc ván trượt chạy lại, cậu nhóc trạc chín, mười tuổi hấp tấp chen vội lên mời khách với những ngôn từ mang đậm chất địa phương: “Cô chú trượt cát hông? Con cho thuê ván trượt nè, thuê giùm con đi cho rầu; thuê ai cũng vậy thâu, chỉ 20 ngàn thôi con dẫn cô chú chơi thoải mái luôn”; tầm hơn chục đứa khác, đứa nào đứa nấy da đen nhẻm chạy theo kèo nèo để giành khách. Cu Bin người có thâm niên cho biết tình hình, ở đây chúng em hay chí chóe giành khách với nhau lắm, nhưng xong rồi thì thôi, sau đó lại cùng phụ nhau, chơi đùa với nhau. Ở đây chúng em thu nhập 1 ngày chỉ được 4,5 chục ngàn thôi, ngày nào

“trúng mánh” hoặc gặp khách sang thì “bo” lên được vài trăm ngàn; được bao nhiêu chúng em đều đưa hết cho mẹ.

Còn cậu bé Tin (11 tuổi) ngồi gần đó hồn nhiên đố tôi. Anh biết không, ở đây tụi em sợ nhất là gì? Tôi chưa kịp trả lời thì cậu bé đã nhanh nhảu đưa ra đáp án: “Ở đây, tụi em sợ nhất là bị mấy chú trật tự đuổi đi, nhưng em nhỏ mà chạy lanh lắm anh à, nên cũng chạy thoát; bắt tụi em là thu tấm ván trượt ngay ”. Em cũng cho biết thêm, vào những ngày đầu tuần Đồi Cát hiếm hoi người. Không có khách, ngồi trên cát chúng em chỉ biết chờ đợi, rồi “ước chi cả năm đều là mùa hè”, vì mùa hè, lượng khách đến Đồi Cát- Mũi Né du lịch khá đông, nên các em cũng dễ dàng “làm ăn”.

Tôi cố gắng thân thiện tiếp cận những cậu bé khác để hiểu rõ hơn về hoàn cảnh của các em, ngồi nói chuyên với tôi là cậu bé tên Tí, năm nay đã 13 tuổi mà dáng vóc nhỏ bé như mới lên sáu, quần áo của chúng dường như bết dính lại vì đã quyện lẫn mồ hôi, những giọt mồ hôi mặn chát của biển. Tôi hỏi Tí: “Em nhỏ nhất ở đây à, câu bé chỉ tay ra xa, hướng về phía cậu bé mặc áo xanh: “Thằng đó tên Đen, nó mới 7 tuổi thôi à, thằng to nhất ở đây là Than kế bên anh nè, nó năm nay 14 mà đã làm nghề này

được 6 năm rồi đó”. Than ngồi kế bên nhưng em vẫn không nói, em chỉ khẽ cười như xác nhận lời của Tí. Tôi hỏi Than vậy em có ước mơ gì không? Cậu bé chậm rãi thổ lộ, em chỉ mong sao gia đình em được thoát nghèo, và lớn lên một tí nữa để theo cha đi biển đánh cá, nhưng biển bây giờ khó bắt cá lắm, ba em mấy bữa nay đi biển về toàn lỗ dầu”.

Anh Minh Thành bảo vệ khu Đồi Cát Mũi Né cho biết, đa phần đều là những đứa trẻ địa phương nhà cách bãi biển khoảng 2km con nhà nghèo, bỏ học giữa chừng …

18h30 phút, tôi chia tay các em và tự hỏi mình: Cuộc sống cứ tiếp diễn như vậy thì tương lai của những đứa trẻ ở Đồi Cát - Mũi Né rồi sẽ ra sao, không ai biết, như cái vòng luẩn quẩn của đói nghèo. Trong ánh mắt của các em khi hướng về những người bạn cùng trang lứa đang chơi đùa với bố mẹ trên Đồi cát, hay trên bãi biển dường như có một nỗi buồn len lỏi xa xăm; những ánh mắt thèm thuồng ao ước, những ánh mắt chứa chan hy vọng, nhưng những ánh mắt đó dường như không còn nét thơ ngây nữa vì cuộc sống mưu sinh, và buồn thay vẫn tiếp diễn từ năm này qua năm khác, từ thế hệ này qua thế hệ khác, và chưa thấy điểm dừng.

MINH NHỰT

Ngoài ra, các em còn là những “nhiếp ảnh gia” cho du khách

22 - Pháp luật

Chị Vũ Thị Huấn, vợ Thiếu tá Phan Thế Hưng, nguyên Chính trị viên Nhà giàn DK1, được biết đến như tấm gương mẫu mực trong nghề dạy trẻ. Những đứa trẻ lứa tuổi mẫu giáo được chị nuôi dạy đều là con đồng đội của chồng. “20 năm anh Hưng làm nhiệm vụ trên biển xa, hơn phân nửa thời gian ấy tôi nuôi con một mình. Với tôi, dạy học là niềm vui khi anh ấy xa nhà” - chị Huấn chia sẻ.

Me Huấn tân tuyTôi đến nhà chị Vũ Thị Huấn

ở khu tập thể A, Lữ đoàn 171, Vùng 2 Hải quân vào một chiều cuối tuần. Đã hơn 18 giờ mà

những đứa trẻ vẫn chưa chịu rời chị. Có trẻ chờ cha mẹ tới đón, có trẻ không chịu về vì muốn mẹ Huấn đút cơm, cũng có trẻ cha mẹ nhờ mẹ Huấn cho ăn cơm chiều, vì tăng ca không về kịp. Thấy chúng tôi ngạc nhiên vì các bé cứ xúm xít quanh chị, chị Huấn chia sẻ: “Các cháu đều là con bộ đội DK1 cả đấy. Cha đi biển xa, mẹ làm công nhân, tăng ca liên tục.

“Tại sao tất cả các cháu đều gọi chị là mẹ Huấn?” - chúng tôi hỏi. “Tôi cũng chẳng biết nữa. Từ khi cha mẹ các cháu gửi tôi và “khoán” cả cho tôi việc bảo mẫu, thì các cháu gọi tôi là mẹ. Bản thân tôi cũng luôn coi các

cháu như con của mình. Ông xã tôi đi nhà giàn DK1 biền biệt cả năm mới về phép, tôi hiểu hoàn cảnh của vợ lính biển khó khăn đủ bề. Tôi dạy học không chỉ vì yêu nghề, mà mong muốn làm điều gì có ích giúp đỡ các gia đình quân nhân DK1. Làm nghề “gõ đầu trẻ” nhiều nhọc nhằn, nhưng cũng không thiếu niềm vui. Mỗi khi nghe tiếng trẻ bi bô gọi mẹ Huấn, tôi rất xúc động” - chị Huấn tâm sự.

Công việc “gõ đầu trẻ” của chị Huấn bắt đầu từ 5 giờ đến 19 giờ mỗi ngày. Khi nhiều nhà xung quanh vẫn còn yên giấc, chị đã dậy đi chợ mua tôm, thịt, rau... mang về chuẩn bị bữa trưa

Vợ lính nhà giànNhững người vợ lính Trường Sa và Nhà giàn DK1 được

mệnh danh là “những người can đảm”, bởi một năm có 365 ngày thì 300 ngày xa chồng đằng đăng. Cuộc sống bộn bề bao nỗi lo “cơm, áo, gạo, tiền” và thay chồng gánh vác việc nhà, song các chị thực sự là điểm tựa vững chắc để chồng yên tâm bám biển, canh giữ đảo nơi tuyến đầu Tổ quốc. DK1Chị Vũ Thị Huấn trong giờ dạy trẻ.



cho các cháu. 6 giờ 30 phút, đón trẻ vào nhà. Rồi quần quật tranh thủ làm thức ăn, chải đầu, cột tóc cho các cháu. Lấy phòng khách làm phòng học, mảnh sân trước nhà làm sân trường, 10 tấm tranh đồ họa, 10 cái ghế nhựa, chị Huấn bắt đầu dạy cho các cháu nhận biết màu sắc, cách chào cô, xưng hô với cha mẹ.

Kết thúc giờ học buổi sáng, chị Huấn lại “đóng vai” bảo mẫu. Từ sữa dành cho các cháu nhỏ đến cơm trộn sẵn thức ăn cho những cháu lớn hơn, tất cả được xếp gọn gàng, sạch sẽ trông rất hấp dẫn. Chẳng bao giờ thấy chị ngơi tay, sau khi cho trẻ ăn, chị Huấn thu dọn bát đũa, lau sạch gian nhà để trẻ thức dậy có chỗ chơi. Các trẻ gọi chị là mẹ Huấn vì tấm lòng tận tụy và tình thương yêu đối với chúng. “Mỗi lần các cháu bập bẹ gọi mẹ Huấn, tôi lại thấy mình càng có trách nhiệm và tình thương nhiều hơn với các cháu” - chị Huấn chia sẻ.

Hanh phuc nhân đôiCâu chuyện của cô giáo Huấn

dạy trẻ là con của các đồng đội với chồng được bắt đầu từ năm 1998. Khi ấy, chồng chị nhận lệnh chuyển công tác từ Lạng Sơn về tăng cường cho nhà giàn DK1. Bỏ công việc với đồng lương ổn định chị khăn gói theo chồng vào nam, chấp nhận hy sinh vì tình yêu chị dành cho chồng là quá lớn.

Những ngày mới vào, chị gặp không ít khó khăn: cảnh không nhà, không cửa, chồng thì đi biền biệt. Thuê được căn phòng trọ rộng chưa tới 14m2, đủ kê chiếc giường và bàn nhựa cho con, chị đành gửi con nhờ nhà hàng xóm trông hộ theo các chị trong xóm đi lột da cá bò ở cảng Hà Lộc kiếm mỗi ngày 40 ngàn mua gạo nuôi con. Nhìn những

đứa con sống trong sự thiếu thốn đủ bề, chị chỉ biết nuốt nước mắt vào trong.

Mỗi khi nhận được thư chồng, mắt chị nhòe đi vì thương anh ngoài khơi sóng gió. Có những đêm nhớ chồng không ngủ được, chị lấy giáo án ra đọc với một mong ước nhỏ nhoi, khi có cơ hội lại tiếp tục dạy học cho trẻ. “Niềm đam mê dạy học cứ day dứt tôi và lớn dần theo ngày tháng. Nhiều bữa đi lột da cá bò về nhìn thấy cô giáo dạy chữ cho học sinh, tôi rơi nước mắt” - chị Huấn nói.

Hạnh phúc nở hoa trong tận cùng gian khó. Sau 10 năm chắt bóp, chị Huấn đã mua đất và xây căn nhà mới. Biết nhiều phụ nữ có hoàn cảnh khó khăn trong khi con còn quá nhỏ nhà trẻ không nhận, chị đã mở lớp mẫu giáo “tư nhân”. Gọi là lớp mẫu giáo cho oai, chứ thực ra chỉ dăm đứa trẻ từ 4 tháng đến 1 năm tuổi, là con bộ đội DK1. Chị Huấn bảo: “Mình là dân lao động từ quê vào, rảnh rỗi chân tay rất khó

chịu. Chi bằng trông các cháu nhỏ, vừa vui vừa đỡ cô đơn khi chồng vắng nhà và kiếm thêm thu nhập”.

Mỗi khi anh Hưng được nghỉ phép là cả 3 mẹ con chị đạp xe ra cầu cảng đón. Nhìn thấy chồng chị rơi nước mắt, còn anh chỉ biết nghẹn ngào, bởi anh hiểu được tấm lòng và tình yêu của chị. Trong niềm vui đoàn viên, chị Huấn khoe với chồng: “Em lại được làm cô giáo rồi”. Anh Hưng nhìn vào mắt chị: “Anh biết rồi, đó là hạnh phúc nhân đôi, chồng đi DK1, vợ ở nhà dạy trẻ”.

Không chỉ chị Huấn, mà nhiều người vợ lính nhà giàn DK1 cũng có chung nỗi niềm, đó là sự chịu thương chịu khó, đảm đang thay chồng gánh vác công việc gia đình. Các chị thực sự là điểm tựa vững bền cho các anh yên tâm canh biển, giữ nhà giàn giữa ngàn khơi.

MAI THẮNG

Nhà giàn DK1, nơi những người lính biển ngày đêm trấn giữ biển trời.

24 - Pháp luật

Sinh ra tại Đà Lạt trong một gia đình nghèo khó, đông anh em nên Mai Thị Tuyết Trang đã sớm phải vật lộn với cuộc sống để kiếm tiền. Tuy không đẹp nhưng Trang lại sở hữu đầy đủ những nét đặc trưng của người con gái xứ hoa Đào, làn da trắng trẻo, giọng nói ngọt ngào gây ấn tượng cho người bên cạnh. 17 tuổi, chị vội lên xe hoa với một người đàn ông làm nghề lái xe đường dài hơn mình gần chục tuổi.

Sau khi kết hôn, Trang không còn phải vật lộn với cảnh bưng thuê bê mướn trong nhà hàng mà ở nhà chăm sóc cho gia đình nhỏ. Trang rất hạnh phúc vì nghĩ rằng mình là người may mắn khi làm dâu trong một gia đình khá giả, thoát khỏi cảnh nghèo khó, lam lũ mà suốt bao năm qua. Rồi

những đứa con lần lượt ra đời, hạnh phúc lại được nhân lên.

Nhưng cuộc đời không phải lúc nào cũng yên bình, khi đứa con thứ ba sắp sửa chào đời thì sóng gió ập đến. Người chồng mà chị một mực tin yêu, ngang nhiên dẫn một người đàn bà cùng một đứa trẻ chừng 3 tuổi về nhà bảo là con trai mình và mong gia đình chấp nhận cho mẹ con họ sống chung. Quá ngỡ ngàng và đau đớn trước sự phản bội của chồng, không cam chịu cảnh chồng chung, không muốn tình cảm gia đình bị chia rẽ, chị quyết định dắt con ra đi khi mà đứa trẻ trong bụng chưa kịp chào đời, đứa con lớn tròn 5 tuổi, đứa nhỏ mới lên 2.

Chị thuê một căn phòng nhỏ ở đường Bùi Thị Xuân_ TP Đà Lạt

MẢNH ĐỜI BẤT HẠNH CỦA NỮ PHẠM NHÂN BÁN CON NGƯỜI ĐỂ NUÔI CON

“Để đổi lấy 25 triệu đồng thay cho lời cảm ơn, tôi không ngờ mình đang dấn vào vòng lao lý rồi gánh lấy tội danh “mua bán trẻ em”, chị Trang cúi đầu, nước mắt lăn dài trên hai gò má…

chờ đến ngày sinh nở. Ngày chị sinh, không người thân, chị được những người cùng dãy trọ thay phiên nhau chăm sóc. Con mới được một tháng, chị đã gửi cho một người hàng xóm đi tìm việc làm. May mắn chị được nhận vào làm nhân viên bán hàng cho công ty chuyên buôn bán và xuất khẩu mặt hàng thời trang len sợi. Dần quen với công việc cùng với tính chịu khó, nhiệt tình nên chỉ sau ba năm, chị được cấp trên đề bạt lên quản lý. Số tiền lương, thưởng hàng tháng cũng theo đó mà nhân lên, cuộc sống sinh hoạt của bốn mẹ con dần ổn định.

Rồi chị gặp Nguyễn Mạnh Hùng, Việt kiều Canada sau lần anh ghé vào cửa hàng mua quần áo và chị trực tiếp giới thiệu sản phẩm. Sự khéo léo và chuyên nghiệp của người phụ nữ tuổi 30 đã để lại nhiều ấn tượng trong


Con ơi! hãy tha thứ cho mẹ, mẹ sẽ cố gắng cải tạo thật tốt để sớm trở về với các con. Ảnh internet


NHÃ HOÀNG

lòng vị khách ngoại quốc. Từ đấy, Hùng ghé cửa hàng nhiều hơn, và tỏ ra thân thiện với chị. Hai người nói chuyện qua lại, chị biết Hùng hơn mình 13 tuổi, quê ở Vĩnh Long, từng có vợ cùng hai đứa con gái đang ở nước ngoài, vì bị tai nạn trong lúc làm việc nên Hùng được nghỉ hưu trước thời hạn và được hưởng số tiền trợ cấp là 60 triệu/ tháng. Trang cũng không ngần ngại bày tỏ hoàn cảnh của mình và chỉ sau một thời gian ngắn sẻ chia về tình cảm cũng như giúp đỡ về tiền bạc, Hùng đã đề nghị Trang về sống chung khi biết Trang đang mang giọt máu của mình. Phần vì cô đơn, phần vì cần tiền để chăm sóc con nên Trang chấp nhận điều kiện và đưa ba đứa con của mình về nhà cha mẹ đẻ và nghỉ việc ở cửa hàng.

Cuộc sống của chị những tưởng sẽ mãi bình yên cho đến một ngày chị biết được Hùng đến với chị chỉ vì một cuộc trao đổi chứ không phải tình yêu hay đồng cảm. Hùng chưa có con trai và muốn tìm một người phụ nữ để gửi gắm, chị choáng váng khi Hùng phũ phàng đưa cho chị một số tiền và bế đứa con đi.

Chị đau khổ dắt ba đứa con thơ lên Sài Gòn thuê một phòng trọ nhỏ rồi bắt đầu cuộc sống tha phương. Bán hết số trang sức cùng số tiền mà Hùng đưa để chơi “Hụi” lấy tiền cơm cháo cho ba đứa con qua ngày. Lúc đầu chị theo một cái, rồi hai cái, rồi hụi này chồng hụi kia, hụi lớn chồng hụi bé. Đến lúc không chống cự được thì chị vỡ nợ, số tiền nợ theo đầu người cùng chung hụi lên đến hàng chục triệu đồng. Một thân một mình trên đất khách, không

nghề ngiệp lại nuôi bốn miệng ăn, Trang như cánh diều gặp cơn giông lớn.

Những vật dụng sắm được trong phòng trọ đều bị các chủ nợ đến bê sạch. Hàng ngày chị phải dắt con đi trốn vì người đến đòi nợ, những đứa con cũng bỏ học, nheo nhóc vì đói. Đang quỵ ngã vì bước vào đường cùng thì chị được một người hàng xóm thương tình giới thiệu vào phụ việc tại nhà hàng. Chuyện sẽ chỉ dừng lại ở đây nếu như chị không gặp người đàn bà ấy và không có cuộc trao đổi, mua bán kia.

Sau vài lần đến nhà hàng ăn cơm, người đàn bà ấy chủ động bắt chuyện và tự giới thiệu là một doanh nhân đang làm việc tại quận 1. Bà là một người thành đạt trong thương trường nhưng số phận hẩm hiu không cho bà một đứa con để được sống đúng nghĩa là một gia đình. Bà đề nghị cho mình nhận một trong những đứa con của chị làm con nuôi và

sẽ phụ cấp tiền bạc cho chị. Suy nghĩ suốt mấy ngày đêm, chị từ chối đề nghị và đồng ý sẽ cố gắng tìm cho bà ta một đứa con nuôi. Nghe chị nói, người đàn bà kia tỏ ra biết ơn và hứa sẽ đưa cho chị 25 triệu để thay cho lời cảm ơn nếu lời hứa của chị được thực hiện.

Nghĩ đến số tiền nợ 65 triệu, đến đàn con nheo nhóc rồi số tiền như lời nói của người đàn bà kia. Lúc đầu, chị nghĩ đây khác gì là một cuộc mua bán nhưng rồi một phút xao lòng của cảnh khốn khó, bất hạnh đã đưa đường dẫn lối chị đến con đường lầm lỗi. Một tuần sau đó, chị hẹn người đàn bà ấy đến nhận con nuôi, trong lúc giao đứa trẻ và nhận lại số tiền “cảm ơn” thì công an ập đến. Chị ngỡ ngàng khi đôi tay nằm gọn trong vòng số 8 trước sự gào khóc của những đứa con. Mãi tới lúc mở phiên tòa xét xử, chị mới biết bộ mặt thật của người đàn bà kia, một kẻ mang nhiều tiền án về tội mua bán trẻ em.

Giờ đây, trong bốn bức tường lạnh lẽo, chị nhớ con, nhớ lại phút lầm lỗi của mình. Gặp chị sau 6 tháng cải tạo ở trại giam, chúng tôi ngỡ ngàng trước sự thay đổi của chị. Chị già hơn nhiều so với cái tuổi dưới 40, nước da nhăn nheo, đen sạm, đôi mắt thâm quầng của một người đầy ưu tư, suy nghĩ. Đã bao nhiêu đêm chị không ngủ, nước mắt cứ thế theo nhau rơi xuống khi nghĩ đến những đứa con đang bơ vơ: “Tôi chỉ ước thời gian trôi đi thật nhanh và cố gắng cải tạo thật tốt để sớm trở về với các con.”.

Ảnh minh họa từ Internet

26 - Pháp luật

Một tuần sau khi bà Hoa không ra chợ bán hàng, xuất hiện một người đàn ông đứng tuổi khập khiễng bước vào trụ sở Công an xã Long Tân xin đầu thú “tôi đã giết chết vợ, hãy bắt tôi đi”.

Hung tinMỗi buổi sáng, các tiểu

thương ở chợ Long Tân, huyện Nhơn Trạch, tỉnh Đồng Nai thường thấy bà Lâm Thị Hồng Hoa (SN 1956, ngụ ấp Bình Phú, xã Long Tân) ngồi bán chuối ở một góc chợ. Từ ngày 30/11/2007, không ai thấy bà nữa. Cho rằng có thể bà về quê

hay đi thăm con cháu ở xa nên mọi người cũng không để tâm. Khoảng một tuần sau khi bà Hoa vắng mặt, xuất hiện một người đàn ông đứng tuổi khập khiễng bước vào trụ sở Công an xã Long Tân xin đầu thú “tôi đã giết chết vợ, hãy bắt tôi đi”.

Ông Bùi Văn Em (SN 1954) kể lại toàn bộ sự việc, chỉ nghe thôi cũng khiến ai nấy đều “nổi da gà”. Sau đó, trưởng công an xã nhanh chóng huy động lực lượng xuống hiện trường nơi ông nơi giấu xác vợ. Băng qua một cánh đồng trống ở ấp Bình Phú, rồi qua rừng dừa nước dày

đặc, đầm lầy cỏ mọc um tùm, phải dùng rựa phát hoang một đoạn dài hàng trăm mét thấy vũng bùn nơi ông Em vứt xác vợ. Đứng bên con rạch Cao chỗ có một hồ nước sâu, quan sát tứ phía nhưng chẳng ai thấy gì cả. Màn đêm đã dần buông xuống.

Sau đó, ông Em được dẫn về trụ sở công an xã và tin bà Hoa bị chồng giết nhanh chóng lan khắp vùng quê, khiến dư luận xôn xao bàn tán. Hàng ngàn người hiếu kỳ khắp nơi kéo về vây kín cả một cánh đồng rộng nằm ven con rạch Cao để chứng kiến cảnh trục vớt xác. Công an

Người chồng nhẫn tâm ra tay giết vợ

Xác của bà Hoa được đưa ra khỏi cánh đồng



huyện Nhơn Trạch và tỉnh Đồng Nai cũng có mặt tại hiện trường tiến hành điều tra. Sau hơn một giờ, nhóm “người nhái” đã lặn tìm được xác bà Hoa dưới đáy sâu. Thi thể bà Hoa đang trong thời kỳ phân hủy được bỏ trong hai cái bao tải, một cục đá to cột chặt để dìm xuống. Các bác sĩ pháp y khám nghiệm tử thi ngay trên bờ ruộng trong điều kiện hết sức khó khăn.Bác sĩ Lê Ngọc Hùng - Giám đốc Trung tâm Pháp y tỉnh Đồng Nai là người có thâm niên kinh nghiệm về mổ tử thi khẳng định: “Nạn nhân chết do tác động ngoại lực dẫn đến vỡ hộp sọ gây chấn thương não”.

Giết vợ rồi giấu xácCác điều tra viên Công an

tỉnh Đồng Nai tiếp cận những người dân địa phương thì được biết, xưa nay vợ chồng ông Em sống rất hiền lành, cả hai đều được lòng bà con lối xóm. Ông bà có bốn người con, tất cả đều trưởng thành và đã lập gia đình ra ở riêng. Ông Em và vợ sống trong ngôi nhà xây bằng tường gạch ở trung tâm xã Long Tân. Do không muốn làm phiền con cái, hàng ngày bà Hoa bán chuối ở chợ Long Tân, ông Em làm ruộng, đào ao nuôi cá nên làm một cái chòi nhỏ để giữ vườn nằm cạnh rạch Cao. Thi thoảng vào những ngày cuối tuần, hoặc mỗi khi tan chợ sớm, bà Hoa phụ chồng cùng vào chăm sóc vườn tược đến chiều tối mới về. Chính vì vậy, tin ông Em giết vợ đã làm mọi người hoang mang, không tin đó là sự thật.

Qua những ngày điều tra, ông Em rất hối hận và kể lại sự việc với điều tra viên: Sáng 30/11/2007, ông chở vợ vào ruộng thì gặp mấy người quen rủ uống vài xị rượu cho đỡ buồn.

Ông để bà Hoa ở lại chòi rồi sang chòi hàng xóm cách đó vài trăm mét câu cá rô đồng làm mồi nhậu. Sau một hồi chén anh, chén chú, ông Em say bước thấp bước cao trên bờ ruộng. Về đến cửa chòi lúc đó khoảng 11h30, cùng lúc bà Hoa phát hiện mấy trái dừa bị mất. Bà nghi chồng hái bán lấy tiền nhậu nên gặng hỏi rồi xảy ra cãi nhau. Men say làm ông mất tự chủ dùng tay đẩy vợ. Mặc dù lực không mạnh nhưng do nền chòi lá làm bằng đất sét còn ướt nên trơn khiến bà té ngã, đầu đập mạnh vào cạnh giường. Ông Em tiếp tục dùng cây đánh liên tiếp vào đầu vợ.

Ngồi nghỉ một lúc, tưởng vợ ngất xỉu, ông đến lay hoài nhưng chẳng thấy bà nhúc nhích. Kiểm tra thì phát hiện vợ đã chết, ông mang xác bỏ bên cạnh gốc dừa gần chòi, lấy lá dừa khô phủ lên, dùng nước rửa sạch vết máu sau đó lên xe đi đến xã Cẩm Đường, huyện Long Thành, tỉnh Đồng Nai xé các giấy tờ tùy thân và

uống thuốc rầy tự tử. Thế nhưng liều thuốc độc không đủ làm ông chết. Hai ngày sau, ông quay về lấy xác vợ bỏ vào bao và cột theo một cục đá đem ra rừng dừa nước ở rạch Cao, cách chòi khoảng 200m dìm xuống.

Sau mấy ngày sống lang thang, đến ngày 4/12/2007, ông lên thị xã Long Khánh, tỉnh Đồng Nai kể hết sự việc cho người con trai và được con khuyên ra tự thú. Sau những ngày bị ám ảnh không sao chợp mắt, thấy không thể trốn thoát, ông đã đến Công an xã Long Tân trong sự hối hận muộn màng.

Đây là vụ án gây chấn động dư luận trên địa bàn huyện Nhơn Trạch lúc bấy giờ. Ngày 8/7/2008, tại Trung tâm văn hóa xã Long Tân, Tòa án nhân dân tỉnh Đồng Nai mở phiên tòa lưu động xét xử vụ án và tuyên phạt bị cáo Em 20 năm tù giam.

PHAN HỮU

Căn chòi nơi xảy ra vụ án mạng đau thương

28 - Pháp luật

Ảnh hưởng của thời tiết đối với bệnh xương khớp

Sự thay đổi của thời tiết như lúc nóng lạnh, lúc khô hanh, lúc ẩm ướt… kéo theo hàng loạt sự thay đổi của các yếu tố bên trong cơ thể như độ nhớt của máu, độ nhớt dịch khớp, sự kết tủa của các muối, thay đổi nồng độ các hóa chất trung gian trong cơ thể, thay đổi vận mạch… Chính sự thay đổi nội môi này góp phần làm xuất hiện các đợt đau xương khớp.

Hơn nữa, trời rét kèm theo độ ẩm tăng cao làm cho các gân cơ bị co rút lại, dịch khớp đông quánh hơn khiến cho các khớp trở nên khô cứng, đau mỏi, khó cử động. Hơn nữa khi trời lạnh, các thói quen tập luyện hàng ngày bị giảm đi, cũng góp phần làm bệnh nặng thêm.

Ngoài ra, nguyên nhân gây đau khớp cũng phụ thuộc vào sức đề kháng và khả năng tự bảo vệ của cơ thể, các yếu tố gây bệnh như phong - hàn - thấp cùng phối hợp tác động xâm phạm đến kinh lạc - cơ - khớp, làm cho khí và huyết vận hành trong mạch lạc bị tắt trở mà dẫn đến bệnh, trong đó hàn (hay lạnh) đóng một yếu tố quan trọng nên khi thời tiết lạnh và ẩm làm người bệnh đau tăng lên. Đặc biệt, ở người già, các chức năng hoạt động cơ thể bị suy yếu, làm cho khí huyết cũng giảm sút không nuôi dưỡng được cân mạch gây nên tình trạng thoái hóa khớp xương.

Để khớp bớt đauNgoài các biện pháp bảo vệ

sức khỏe như dinh dưỡng hợp lý, sinh hoạt điều độ, tuân thủ chế độ thuốc men thường xuyên, các bệnh nhân mắc bệnh về khớp cần lưu ý hơn khi trời lạnh và kèm theo mưa phùn thì phải giữ ấm

Vào giai đoạn chuyển mùa, đặc biệt là bước sang những ngày mùa đông giá lạnh, người mắc bệnh khớp thường cảm nhận rõ rệt hơn tình trạng đau nhức, tê cứng, khó cử động… ở những khớp bị tổn thương. Lý do tại sao lại như vậy và làm thế nào để hạn chế được những cơn đau hoành hành là vấn đề nhận được sự quan tâm của hầu hết người bệnh.

VÌ SAO BỆNH KHỚP LẠI ĐAU NHIỀU HƠN VÀO MÙA ĐÔNG?

SỨC KHỎE

Bệnh khớp ngày càng phổ biến và trở thành mối quan tâm của ngành Y tế


toàn thân, nhất là bàn tay, bàn chân. Người bệnh nên đội mũ, đeo găng tay, đi tất, quàng khăn ấm, đeo khẩu trang khi ra ngoài đường, hay ngâm nước muối ấm, sử dụng túi chườm nóng, lò sưởi, điều hòa nhiệt độ… Và phối hợp với việc luyện tập, dùng thuốc xoa bóp để khớp được vận động linh hoạt nhất là tập đi bộ vào những buổi sáng.

Ngoài việc giữ ấm cơ thể, uống các loại thuốc bổ sung sức khỏe và luyện tập, người bệnh cũng nên sử dụng các sản phẩm được chiết xuất từ dược liệu có tác dụng hỗ trợ điều trị, hạn chế các cơn đau khớp như Viên Khớp Tâm Bình của Công ty Dược phẩm Tâm Bình.

Viêm khớp Tâm Bình gồm 10 vị thuốc: Đương quy, Đỗ trọng, Ngưu tất, Thương truật, Độc hoạt, Cao quy bản, Mã tiền chế, Ba kích, Tục đoạn, Cẩu tích. Trong đó Độc hoạt, Mã tiền chế,

huyết, bổ can thận, giảm ứ trệ. Cao quy bản bổ sung canxi tự nhiên, tác dụng dưỡng huyết, bổ thận, điều hòa các vị thuốc. Ngưu tất giúp bổ can thận, mạnh gân cốt, dẫn thuốc vào thận. Các vị thuốc này phối hợp với nhau tạo nên tác dụng bổ can thận mạnh mẽ, giảm đau nhức xương khớp như: đau vai gáy, đau lưng, đau thần kinh tọa, đau thần kinh liên sườn, thoái hóa cột sống, thoái hóa khớp gối, viêm đa khớp, giảm cảm giác tê bì chân tay, mạnh gân cốt, tăng cường miễn dịch, đem lại sự dẻo dai và linh hoạt cho người bệnh.

Sản phẩm được bào chế dưới dạng viên nang rất tiện cho việc bảo quản và sử dụng.

THU HUYỀN

Công ty Dược phẩm Tâm BìnhĐịa chỉ: 22 Ông Ích Khiêm, Ba Đình, Hà NộiĐiện thoại: 04.37345600 - Website: www.tambinh. vn(Sản phẩm có bán tại các hiệu thuốc trên toàn quốc)

Thương truật có tác dụng khu phong trừ thấp, thông kinh lạc. Đỗ trọng, Ba kích, Tục đoạn, Cẩu tích có tác dụng bồi bổ can thận, mạnh gân cường cốt, thông huyết mạch, trừ phong thấp. Riêng Tục đoạn còn có tác dụng nối liền gân cốt. Đương quy bổ

Ngò gai, còn gọi là rau mùi tàu, ngò tàu, ngò tàu, ngò ôm. Một cuộc nghiên cứu y học trong năm 2011 kết luận, ngò gai có tính kháng viêm vá giúp giảm đau. Tinh dầu chứa trong ngò gai có tiềm năng điều trị ký sinh trùng stercoralis. Trên thế giới, người dân Costa Rica dùng lá ngò gai đun sôi với nước, ngày uống ba lần để giảm cholesterol. Ở Ấn Độ, gốc ngò gai được sử dụng để làm giảm bớt cơn đau dạ dày. Ở các nước châu Á, người dân cũng dùng ngò gai làm gia vị trong các món ăn như phở, canh chua, cà-ri, súp…

Tại Việt Nam, người ta thường hái rau ngò gai tươi hoặc phơi khô để trong mát dùng dần

và đều có tác dụng tốt cho sức khỏe. Đặt biệt, ngò gai rất giàu vitamin như vitamin A, B1, B2, và C. Theo đông y, ngò gai có vị cay, hơi đắng, tính ấm, tác dụng vào các kinh mạch thuộc phế với những tính năng sơ phong, thanh nhiệt, hành khí và tiêu thủng.

Những bài thuốc thường dùng:

* Chữa hôi miệng: Lấy một nắm rau ngò gai, rửa sạch, sắc đặc,

cho thêm vài hạt muối, khuấy tan, dùng để ngậm và súc miệng nhiều lần trong ngày. Sau khoảng 5-6 ngày, miệng sẽ bớt mùi hôi.

* Chữa cảm cúm: Ngò gai 40g, gừng tươi 10g, ngải cứu và cúc tần mỗi thứ 20g. Rửa sạch, thái nhỏ, gừng đập dập. Tất cả cho vào nồi sắc với 400ml nước, đến khi còn 100ml thì đổ ra, uống nóng, mỗi ngày 2 lần. Sau khi uống, nằm trong chăn ấm để cho ra mồ hôi, rồi lau khô người sẽ thấy dễ chịu hơn.

* Chữa đái dầm ở trẻ nhỏ: Lấy ngò gai, rau ngổ, cỏ mần trầu, mỗi thứ 20g, cùng với 10g cỏ sữa lá nhỏ, thái nhỏ, phơi khô. Cho tất cả vào nồi đổ 500ml nước sắc còn 150ml, uống sau bữa ăn tối. Dùng khoảng 5-10 ngày.

BÌNH MINH

Vị thuốc quý từ ngò gaiẢnh Internet

30 - Pháp luật

“Bài ca giá cả đắt đỏ”Theo thông lệ, giá cả chỉ

tăng cao vào dịp trước và trong Tết, sau đó sẽ giảm dần để trở về đúng với mức giá sinh hoạt thường ngày. Nhưng năm nay, Tết đã qua khá lâu mà giá một số mặt hàng thực phẩm, rau củ vẫn giữ ở mức chóng mặt. Vì thế đi đến đâu cũng nghe nhiều người ca, “bài ca giá cả đắt đỏ”. Chị Thu Thanh một người nội trợ ở Quận Bình Tân dạo chợ một vòng nói: “Công nhận bây giờ giá cả tăng nhanh quá, mở mắt ra là thấy tăng giá; cá, thịt bây giờ cũng theo giá vàng, giá xăng mà tăng lên”.

Khảo sát tại các siêu thị Coopmart, Maximark… và một số chợ ở khu vực TP.HCM. Theo ghi nhận, giữ giá cao nhất vẫn là

các mặt hàng thực phẩm, rau củ; giá rau cần tăng lên 11.000 đồng/bó, bắp cải tím 28.000 đồng/kg, xà lách xon 24.000 đồng/ kg, cà chua 20.000 đồng/kg, khoai tây 23.000 đồng/kg, giá các loại thịt, loại cá cũng tăng dao động từ 20-40 ngàn đồng 1 ký… Chị Rạng Đông (Quận 3) than thở: “Bây giờ thứ gì cũng tăng; trước đây cầm 300 ngàn đồng ra chợ mua đủ thứ, nhưng giờ chưa kịp mua thì… đã hết tiền, chắt bóp lắm cũng chỉ mua được vài món”.

Cũng vì đó, mà tất cả các hàng quán, dich vụ ăn uống đều đồng loạt thông báo tăng giá. Chị Bảo Khánh, bán hủ tiếu ở Quận 12 cho biết: “Đi chợ mà “nhức đầu, chóng mặt”, giá cả tăng vụt làm quán hủ tiếu của tôi cũng hết lời. Thịt thì hơn cả trăm

ngàn một kí, còn bó rau, bó hành cũng “teo tóp” lại còn một nhúm tí tẹo, không tăng giá bán thì có nước dẹp tiệm thôi”.

Anh Bình Minh, nhà ở Quận 5 bức tức kể: “Hôm trước đi làm về trễ, mới chạy ra đầu hẻm mua một phần bò bít tết, bình thường chỉ với giá 45.000 đồng/ phần mà hôm nay bán đến 60000 đồng/phần, thắc mắc thì chủ quán “hồn nhiên” trả lời: “Thịt bò, hành tây… lên giá anh ơi!”.

Tại những cửa hàng ăn uống nếu không tăng giá bán thì chỉ còn cách giảm chất lượng. Một tiệm bún mắm trên đường Phan Huy Ích, quận Gò Vấp; lâu nay tô bún mắm có con tôm lớn biến thành con tôm… bao tử và cắt luôn… miếng mực. Bà chủ quán trần tình: “Hiện nay quán ăn mở

Cầm một khoản tiền mà không biết mua gì, cái gì cũng đắt đỏ - đó là nỗi khổ chung của nhiều bà nội trợ sau Tết. Giá cả “ăn theo” Tết “nhảy múa” ngất ngưởng làm cho người dân, nhất là những người hưởng lương từ ngân sách Nhà nước, sinh viên và người nghèo đang đứng trước cảnh giá cả leo thang từng ngày. Nhiều gia đình đang phải cân nhắc chi tiêu hết sức dè sẻn cho từng bữa ăn…

Sau Tết giá vẫn “nhảy múa”

Đa số các mặt hàng trong siêu thị đều tăng giá sau dịp Tết

KINH TẾ THỊ TRƯỜNG


nhiều nên phải cạnh tranh, ở khu này khó tăng giá lắm, chỉ còn cách giảm mỗi thứ một ít, mới mong có lời”.

Không chỉ tăng giá thực phẩm mà giá thuốc tây cũng tăng mặc dù đã có giá niêm yết. Chủ thuốc tây Minh Tâm (Tô Ký, Quận 12) cho biết: “Giá thuốc tây hiện nay đã đồng loạt tăng từ 10 đến 30%. Trước kia một liều thuốc cảm từ 15 đến 20.000 đồng, còn bây giờ phải mất khoảng 40.000 đồng”. Hơn nữa, tại các quầy mỹ phẩm trong siêu thị, hàng loạt các loại xà phòng, dầu gội, nước xả quần áo… cũng đổi mẫu mã và tăng giá.

Giá cả tăng thì cũng đành chấp nhận nhưng vấn đề đáng e ngại nhất đó là vệ sinh an toàn thực phẩm. Bởi giá cả tăng thì xảy ra hiện tượng hàng giả, hàng nhái nhất là những thực phẩm kém vệ sinh, thiếu chất lượng hoành hành trên thị trường.

“Thắt lưng buộc bung”Giá cả tiếp tục tăng, ảnh

hưởng đến chất lượng cuộc sống của nhiều gia đình, và nó “ bóp chết” đồng lương của người dân, nhất là những người có thu nhập

thấp, sinh viên… họ phải đau đầu tính toan chi tiêu sao cho hợp lý khỏi phải rơi vào cảnh “thiếu trước hụt sau”. Một sinh viên Đại học Sài Gòn cho biết: “Nhiều hôm em phải ăn mì gói thay cơm! Đã vậy, giá mì gói cũng… tăng liên tục. Trước đây, mì Hảo Hảo giá 2.500 đồng/ gói, bây giờ lên 3.500 đồng/gói. Các tiệm cơm bụi xung quanh làng đại học Thủ Đức cũng đồng loạt tăng lên 15.000 đồng/đĩa”.

Minh Quân sinh viên Trường Đại học Tôn Đức Thắng (TP.HCM) than thở: “Giá cả tăng, sinh viên tỉnh tụi em là người chịu khổ nhiều nhất, ra tết mọi thứ đều tăng: xăng tăng, tiền nhà trọ tăng, điện tăng, nước tăng trong khi tiền chu cấp của bố mẹ, lương đi làm thêm vẫn y nguyên”. Hồng Hảo sinh viên Cao đẳng Bách Việt cũng phân bua, giá cả tăng nên chúng em chỉ biết “thắt lưng buộc bụng” và tận dụng thời gian rãnh rỗi đi làm thêm ở KFC để kiếm thêm tiền trang trải cho cuộc sống sinh viên xa nhà.

Không chỉ có sinh viên tỉnh mới cân nhắc chi tiêu trong từng bữa ăn khi giá cả leo thang, mà những sinh viên tại TP.HCM cũng phải “đối mặt” với cơn bão giá. Ánh Trinh, sinh viên Đại học Hoa Sen mỗi sáng đều dạy sớm để nấu cơm mang theo ăn trưa, tận dụng luôn thức ăn có sẵn trong tủ lạnh để làm thức ăn.

Tại các khu công nghiệp, khu chế xuất, các buổi chợ công nhân còn thê thảm hơn, họ phải suy nghĩ, tính toán, chắt chiu từng đồng khi mua từng con

cá mớ rau; một công nhân ở khu công nghiệp Tân Bình bộc bạch: “Cầm tiền mà không biết mua gì, cái gì cũng đắt đỏ”. Đó cũng là nỗi khổ của các bà nội trợ trong thời buổi “thóc cao gạo kém”.

Khảo sát 10 gia đình phương pháp “đối phó” với tình hình giá cả tăng đều nhận được câu trả lời là phải “bóp bụng”, hạn chế chi tiêu những thứ không cần thiết. Chị Minh Hương (Quận Bình Thạnh) cho biết: “Trước đây bữa cơm gia đình thường 3 món (canh, kho, xào) bây giờ chỉ còn lại hai món, thức ăn của 2 vợ chồng thì bình thường riêng cậu con trai được ưu tiên dùng hàng… xịn hơn”.

Hơn nữa, nhiều gia đình bây giờ cũng chọn giải pháp, dùng hàng thay thế để giảm chi tiêu. Chị Xuân Hồng- giáo viên mầm non cho hay: “Con gái út 2 tuổi của chị, thường xuyên uống sữa Gain, Pediasure nhưng hai loại sữa này đã tăng vọt lên đến gần 600.000 đồng/hộp, tôi cũng đành bóp bụng cho con uống sữa dutch lady 1, 2, 3 (Cô gái Hà Lan) rẻ hơn nhiều. Chị cho biết thêm, những thứ thiết yếu của gia đình ngoài việc giảm mua còn phải thay thế hàng rẻ hơn; đó cũng là “chiêu” mà nhiều gia đình áp dụng trong thời bão giá ngày nay.

THOẠI MI

32 - Pháp luật

Ngày 28/1/2013 TAND TP Vinh, Nghệ An đã mở phiên tòa xét xử sơ thẩm đối với bị cáo Bùi Viết Thắng, sinh năm 1980, ngụ tại xóm 4, xã Hưng Chính, TP Vinh với tội vi phạm luật giao thông đường bộ. Theo bản cáo trạng của viện kiểm soát nhân dân TP Vinh: Vào lúc 18h45 ngày 28/9/2012 Thắng điều khiển xe tải mang biển kiểm soát 37C 0779 chở gỗ theo hướng Hưng Nguyên về TP Vinh. Đến đoạn đường 46 thuộc xã Hưng

Tình hình vi phạm luật giao thông trên địa bàn tỉnh Nghệ An trong những tháng gần đây có chiều hướng gia tăng và mang tính chất nghiêm trọng gây thiệt hại về người. Nguyên nhân chủ yếu ở đây là do người điều khiển phương tiện giao thông xem thường hoặc thiếu hiểu biết về luật giao thông đường bộ.

Chính, do thiếu quan sát và không có đèn tín hiệu vượt nên đã tông vào mô tô mang biển kiểm soát 37C 03819 do anh Toàn - nguyên là cán bộ cảnh sát điều tra tội phạm phòng chống ma túy, công tác tại phòng TC47. Vụ tai nạn khiến anh Toàn bị đa chấn thương và tử vong tại nhà riêng.

Điều đáng nói là khi hội thẩm phiên tòa hỏi Thắng về tội vi phạm luật giao thông đường bộ

mà Thắng đã gây ra thuộc vào khoản mấy, điều mấy của bộ luật hình sự thì y lắc đầu. Điều này cho thấy, tuy đã hành nghề lái xe nhiều năm nhưng việc am hiểu luật giao thông để chấp hành một cách nghiêm túc của Bùi Viết Thắng vẫn còn rất hạn chế. Trong suốt thời gian xét xử, vợ của người chiến sỹ xấu số liên tục gạt vội dòng nước mắt. Chị đứng lên đề nghị hội đồng xét xử xem xét và giảm nhẹ tội danh cho bị cáo. Với lý do bị cáo là

VI PHẠM LUẬT GIAO THÔNG ĐƯỜNG BỘ

Vẫn còn đónhững hệ lụy đắng lòng

GIAO THÔNG NGÀY NAY

Vụ tai nạn nghiêm trọng, gây chết người tại Thành phố Vinh


HẢI NGUYỄN

lao động chính trong gia đình và còn nuôi hai con nhỏ vì chị cũng đang trong trường hợp tương tự.

Trước đó, tại Thị xã Thái Hòa, vào lúc 11h30 ngày 5/6/2012 một vụ tai nạn kinh hoàng xảy ra, sau khi tan học, Sầm Thanh Hưng (ngụ tại xã Nghĩa Tiến) điều khiển xe máy mang biển kiểm soát 37B1 36248, sau xe đèo chị Sần Thị Chung (ngụ cùng xã) trở về nhà. Vì vượt qua chiếc ô tô mang BKS 37N 5586 đang chạy cùng chiều nên đã gây ra tai nạn. Hậu quả, Hưng bị thương nhẹ do cả người và xe máy đâm sầm vào đống lúa, còn chị Sầm Thị Chung tử vong do bị hất phăng ra khỏi xe rồi đập đầu xuống đường gây chấn thương sọ não.

Trong quá trình điều tra nhận thấy, nguyên nhân chính gây nên vụ tai nạn thương tâm là do Sầm Thanh Hưng mới 17 tuổi, 1 tháng, 1 ngày, chưa có giấy phép lái xe. Khi thấy chiếc ô tô chạy cùng chiều phía trước quay đầu xe, thay vì cho xe chạy chậm lại và đi theo đúng làn đường quy định để nhường đường thì Sầm Thanh Hưng lại kéo ga cho xe

chạy với tốc độ nhanh rồi quẹo xe sang bên trái của làn đường, cố tình vượt chiếc ô tô đang chuyển hướng. Và không làm chủ được tốc độ nên xe máy tông mạnh vào đống lúa bên đường gây tai nạn. Ngoài ra, còn là do lỗi của người bị hại và người điều khiển ô tô. Người bị hại biết bị cáo chưa có giấy phép lái xe mà vẫn cố tình giao xe để điều khiển. Người điều khiển ô tô mang biển số 37N 5586 khi cho xe chuyển hướng đã không bật đèn báo hiệu nên đã không đảm bảo được các điều kiện cần thiết khi tham gia giao thông.

Vụ tai nạn xảy ra vào trưa ngày 28/12/2012 tại đường Trần Phú, TP Vinh làm một người đàn ông thiệt mạng đến nay vẫn ám ảnh người dân. Chiếc ô tô Lexus mang biển số ngoại 80 NG 09615 bất ngờ mở cửa xe khi đậu trên đường đã làm cho người điều khiển xe máy mang biển kiểm soát 37F2 5433 chạy cùng chiều ngã xuống đường. Cùng lúc đó chiếc xe tải mang BKS 38N 4591 cùng chiều chạy phía sau chạy qua và cán ngay

vào người. Vụ tai nạn đã làm cho người điều khiển xe máy tử vong tại chỗ. Hình ảnh người nhà gào khóc bên xác nạn nhân dưới cơn mưa tầm tã khiến người đi đường ai cũng xót xa. Sự ra đi đột ngột này không biết sẽ ám ảnh những người thân trong gia đình đến bao giờ?

Theo luật của giao thông đường bộ đã quy định rõ: Người điều khiển phương tiện khi dừng xe, đỗ xe phải thực hiện hàng loạt quy định như có tín hiệu báo cho người điều khiển phương tiện khác biết. Chỉ được rời khỏi xe khi đã thực hiện các biện pháp an toàn. Trong trường hợp trên, nguyên nhân là do khi mở cửa xe, tài xế không đảm bảo các quy định an toàn của luật giao thông đường bộ.

Để tránh những hậu quả khó lường vì vi phạm luật giao thông đường bộ, đòi hỏi người dân phải chủ động chấp hành nghiêm túc pháp luật khi tham gia giao thông. Nâng cao ý thức, trách nhiệm một cách tự giác cho người dân nhằm làm giảm thiểu những vụ tai nạn không đáng có, gây thiệt hại về người, tài sản. Các cấp, ban ngành liên quan cần tuyên truyền, phổ biến sâu rộng luật giao thông đến các trường học, vùng sâu, vùng xa để người dân nắm bắt được một cách đầy đủ để dân biết, dân hiểu, dân chấp hành. Nâng cao đạo đức và trách nhiệm của người tham gia giao thông.

34 - Pháp luật

Năm 2008, chương trình giáo dục môi trường dành cho học sinh được khởi xướng với sáng kiến xây dựng tài liệu tham khảo dành cho giáo viên sử dụng các thông tin về môi trường địa phương tại tỉnh Kiên Giang nói riêng và Đồng bằng sông Cửu Long nhằm lắp lỗ hổng kiến thức môi trường của địa phương mình cũng như cung cấp tài liệu phù hợp để giảng dạy. Vì vậy sách tham khảo dành cho giáo viên được biên soạn chính là sáng kiến trong hợp phần nâng cao nhận thức môi trường cho học sinh tiểu học thuộc dự án bảo tồn và phát triển khu dự trữ sinh quyển Kiên Giang. Bộ tài liệu gồm 3 cuốn sách tham khảo: Thông tin, Hoạt động trong lớp và Nguồn liệu tham khảo.

Với chủ đề “ Biến đổi khí hậu” cuốn sách đã cung cấp cho giáo viên, học sinh tổng quan về biến đổi khí hậu với cách hiểu đơn giản, cụ thể gần gũi, phù hợp với nhận thức của học sinh tiểu học. Một số tác động của Biến đối khí hậu cần lưu ý như sự thay đổi thời tiết, trồng trọt, nước biển dâng, nguồn nước cũng như mối đe dọa của biến đối khí hậu đối với động thực vật và con người. Nhiều loài động, thực vật không thể thích ứng với các thay đổi có thể chết đi đã dẫn đến nguy cơ tuyệt chủng một số loài động, thực vật. Người dân Kiên Giang cũng không thể tách

Giáo dục môi trường là một phần trong giáo trình ở các bậc học nhằm nâng cao nhận thức, sự hiểu biết về biến đổi khí hậu, đa dạng sinh học và quản lý rác thải cho học sinh, Dự án GTZ (Dự án bảo tồn và phát triển khu dự trữ sinh quyển Kiên Giang) phối hợp với Sở giáo dục&Đào tạo Kiên Giang biên soạn tài liệu “ hướng dẫn giáo viên về nâng cao nhận thức môi trường và biến đổi khí hậu” để giảng dạy trong trường tiểu học giúp các em có thái độ, hành vi ứng xử chuẩn mực với môi trường.

GIÁO DỤC BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU TRONG TRƯỜNG TIỂU HỌC

Thành viên ban biên tập giới thiệu bộ tài liệu

GIÁO DỤC


khỏi sự ảnh hưởng của biến đối khí hậu, vì họ sống và phụ thuộc vào biển.

Các vấn đề rác thải đã đề cập đến ô nhiễm đại dương bởi đại dương là điểm đến cuối cùng của nhiều loại rác thải. Ngoài tràn dầu, phân bón chảy ra từ các trang trại, ruộng vườn ở vùng ven biển đã thải ra các chất dinh dưỡng dư thừa tạo điều kiện cho các loài tảo độc hại phát triển. Các loại chất hóa học độc hại được đổ ra biển một cách chủ ý với suy nghĩ đại dương mênh mông như vậy thì các chất độc hại sẽ loãng ra, phân tán và không gây hại được. Đây là một suy nghĩ sai lầm bởi các chất độc hại không hề biến mất, chúng kiến các loài thực vật phù du hấp thụ các chất hóa học gây tác động mạnh đến tất cả các loài có kích thước lớn hơn trong chuỗi thức ăn, hủy diệt nhiều loài động, thực vật trong đại dương.

Vì thế giáo dục học sinh cần bảo vệ đa dạng sinh học, mô tả nhiều loại thực vật, động vật và các loài sinh vật sống khác và nơi sống của chúng với các hệ sinh thái dưới nước, các hệ sinh thái trên cạn, các hệ sinh thái thành thị cũng như chuỗi thức ăn của nhiều hệ sinh thái “Đặc biệt, Khu dự trữ sinh quyển Kiên Giang có nhiều loài động thực vật có giá trị quan trọng trong việc bảo tồn đa dạng sinh học ở Việt Nam, từ đó khuyến khích học sinh ở địa phương bảo đảm tương lai cho các loài động thực vật đặc biệt như Rái cá vuốt bé Châu Á, Rái cá lông mũi, Bò biển, Vích, Đồi mồi, Sếu đầu đỏ, Già đẫy…đều là những loài được ghi trong sách đỏ IUCN” bà Nguyễn Thị Việt Phương, cán bộ kĩ thuật Dự án kết hợp bảo tồn và phát triển Khu dự trữ sinh quyển Sở khoa học và công nghệ tỉnh Kiên Giang cho biết.

Để hạn chế sự biến đổi khí hậu, duy trì sự đa dạng sinh học, học sinh được cung cấp tri thức về tầm quan trọng của rừng đối với khí hậu, đặc biệt là rừng ngập mặn; sử dụng các phương tiện ít hao năng lượng như đi bộ, xe đạp, xe buýt, giảm bớt lượng điện tiêu thụ, không sử dụng lãng phí nước, sử dụng lượng nước vừa đủ, sử dụng nguồn năng lượng thay thế. Cung cấp kiến thức về tái chế rác thải cho học sinh với 3 mục đích là tiết giảm, tái sử dụng và tái chế. Cùng với những kiến thức đã được thông tin, học sinh được vận dụng thực tế khi tham gia các trò chơi, thí nghiệm, kiến thức, đố vui với hoạt động gắn kết với chủ đề biến đổi khí hậu như thí nghiệm ô nhiễm nước, thử chất a xít và chất kiềm, trồng cây vẽ đầu trứng, gieo hạt giống rau củ và trái cây, quan sát lá cây, in lá và cây, áp phích bảo vệ cây cối và trò chơi hãy bảo vệ trái đất.

Trong chủ đề gắn với chủ đề đa dạng sinh học, học sinh được thực hiện các hoạt động: Trò chơi ghép các con vật, đố vui tôi là ai, đố vui sử dụng nón gắn hình con vật, trò chơi ghép hình động vật, hình thông tin di động, lưới thức ăn trong ao, tạo mạng lưới thức ăn trong vùng đất ngập nước, mạng lưới thức ăn ở vùng đất ngập nước, áp phích nhỏ về rừng ngập mặn, tranh tường- môi trường sống của cỏ biển, đi săn, đường mòn nhỏ khám phá sân trường và trò chơi đa dạng sinh học.

Hoạt động gắn kết với chủ đề rác thải và tái chế học sinh sẽ làm thí nghiệm rác thải phân hủy nhanh như thế nào, túi ni lông gây tác hại gì, áp phích bảo vệ môi trường, phân loại rác, chúng

ta bỏ rác ở đâu, tiếp sức tái chế, làm đồ mĩ thuật từ vật liệu tái chế…

Bộ tài liệu được xây dựng bởi một đội ngũ chuyên gia trong và ngoài nước nhiều kinh nghiệm cùng với sự tham gia của lãnh đạo Sở giáo dục, giáo viên các trường học và nhân viên GIZ “Sau khi hoàn thiện, Sở giáo dục đã tổ chức các buổi tập huấn cho các giáo viên và những báo cáo viên sẽ tiến hành tập huấn lại cho tất cả các giáo viên còn lại trong các vùng trọng điểm của khu dự trữ sinh quyển Kiên Giang, nhất là ở vùng sâu vùng xa sẽ góp phần làm thay đổi nhận thức của học sinh về biến đổi khí hậu” ông Lâm Văn Hùng, phòng giáo dục tiểu học Sở giáo dục Kiên Giang cho biết.

Việc sử dụng các ví dụ, tình huống tại địa phương làm cho việc học trở nên thực tế hơn với cuộc sống hàng ngày của học sinh, phương pháp học tập kết hợp giữa thông tin, hoạt động và trò chơi sẽ giúp học sinh củng cố lý thuyết đã được học cũng như tạo môi trường học tập vui vẻ, thoải mái và hiệu quả.

TRƯƠNG ANH SÁNG

Già Đẫy, loài chim quý được ghi trong sách đỏ cư trú ở rừng U Minh Thượng

36 - Pháp luật

“Mất lòng tin ở một số cán bộ…”

Theo đơn khiếu nại của bạn đọc Đỗ Thị Hòa, thường trú tại 38 Nguyễn Thị Tú, Khu phố 1, phường Bình Hưng Hòa B, Q. Bình Tân, TP.HCM; gửi đến Ban chuyên đề Pháp luật Văn hóa và

Xã hội. Tường trình về vụ việc: Mẹ bà Hòa là bà Huỳnh Thị Khá đã làm đơn đi gõ cửa khắp nơi, khiếu nại tranh chấp đất từ tháng 3/2000 nhưng đến nay vẫn chưa giải quyết xong; việc gia đình bà cho ông Nguyễn Đình Ngân ở nhờ, sau đó ông Ngân đã

chiếm đoạt luôn căn nhà ở ngay trên mảnh đất của bà tại địa chỉ 38 Nguyễn Thị Tú, Khu phố 1, phường Bình Hưng Hòa B, Q. Bình Tân, TP.HCM. Mỏi mòn chờ đợi và quá tuyệt vọng, bà Khá đã chết từ ngày 20/2/2009.

Trước khi chết, vào ngày

Người đi kiện đã chết, người bị kiện cũng chết luôn, nhưng bà Đỗ Thị Hòa vẫn âm thầm đội đơn đi cầu cứu các cơ quan chức năng về việc ông Nguyễn Đình Ngân mượn đất, nhưng sau đó đã chiếm đoạt luôn. Sự việc đã xảy ra hơn 10 năm nay, nhưng không biết đến bao giờ mới được giải quyết thỏa đáng.

Mỏi mòn đời đội đơn kêu cứu

Khu đất ông Nguyễn Đình Ngân mượn nhưng sau đó đã chiếm đoạt luôn

ĐỒNG HÀNH CÙNG BẠN ĐỌC


15/12/2008 bà Khá đã làm giấy ủy quyền cho con gái, là bà Đỗ Thị Hòa tiếp tục làm đơn đi kiện và cầu cứu khắp nơi. Được biết, gia đình bà Khá thuộc diện gia đình liệt sĩ, cha bà là liệt sĩ Đỗ Văn Me đã hy sinh trong cuộc kháng chiến chống Pháp để bảo vệ Tổ quốc.

Bà Hòa ngậm ngùi nói: “Trong chiến tranh, gia đình tôi bị thực dân Pháp cướp đi người ba; khi cách mạng thành công, đất nước thống nhất chính sách của Đảng và Nhà nước rất quan tâm luôn giúp đỡ cho những gia đình thương binh, liệt sĩ và những người có công với cách mạng. Nhưng từ việc tranh chấp đất này, tôi nhận thấy mình bị chèn ép, giải quyết mọi việc quá chậm chạp của một số cán bộ (11 năm giải quyết chưa xong). Vì vậy, chúng tôi rất buồn và mất lòng tin ở một số cán bộ trong việc giải quyết tranh chấp đất đai của gia đình tôi”.

Từ sự việc trên, Phóng viên (PV) chúng tôi đã đến gặp trực tiếp lãnh đạo TTTP và được hướng dẫn gặp ông Lê Quang Minh - Trưởng phòng Thanh tra số 4, người trực tiếp giải quyết vụ việc trên. Tại đây, ông Minh cho rằng: “Chờ quận Bình Tân họp ba bên và có kết luận cụ thể”.

Ngày 19/4/2012, PV chúng tôi đến gặp trực tiếp lãnh đạo quận Bình Tân đồng chí Phần - Phó chủ tịch quận Bình Tân cho biết: “Về phía Quận đã giải quyết rất rõ ràng, có quyết định cụ thể số 1214 / QĐ - UB (17/4/2002) buộc ông Nguyễn Đình Ngân tự tháo dỡ khôi phục lại hiện trạng ban đầu, trả

toàn bộ diện tích đất mà ông đã lấn chiếm, sử dụng lại cho bà Đỗ Thị Hòa”.

Ngày 13/7/2012, ông Lê Quang Minh có trả lời văn bản số 540/ GB-TTTP đến tòa soạn báo Pháp luật Sản xuất kinh doanh là hiện TTTP đã có báo cáo số 424/ BC-TTTP-P4 ngày 12/7/2012 kiến nghị thường trực UBND TP quyết định.

Phức tap do thanh tra… nói, kéo dài do thanh tra… làm

Sau những năm mỏi mòn đội đơn đi cầu cứu, Bà Hòa có những vấn đề bức xúc như sau: Việc gia đình bà đòi đất cho ở nhờ, nhưng TTTP yêu cầu cung cấp quy hoạch sử dụng đất của quận Bình Tân (công văn 835/TTTP-P4 ngày 12/08/2011) mới giải quyết là chưa hợp lý vì dù có quy hoạch hay không thì chẳng ảnh hưởng đến việc trả lại đất cho ở nhờ của bà. Đất của gia đình bà có giấy tờ rõ ràng, được nêu rõ tại quyết định số: 1214/ QĐ – UB ngày 17/4/2002 của UBND huyện Bình Chánh và các văn bản liên quan sau này của UBND Quận Bình Tân; còn ông Nguyễn Đình Ngân chẳng có một mảnh giấy tờ gì để chứng minh, vụ việc rõ ràng như vậy mà TTTP giải quyết hơn 10 năm nay không xong. Ở dưới Phường, Quận đã xử lý rõ ràng, có quyết định cụ thể. Ở cấp dưới không coi vụ việc phức tạp, kéo dài cụ thể đã có quyết định 1214/QĐ - UB ra cách đây 10 năm; nhưng khi chuyển lên TTTP cho rằng vụ việc phức tạp kéo dài. Công văn số 34/BC-TTTP-P4 phức tạp do thanh tra nói, kéo dài do thanh tra làm.

Nay người đi kiện đã chết, người bị kiện cũng chết luôn vậy đến bao giờ thì vụ việc mới được giải quyết thoả đáng. Trong lúc

đất đai đang tranh chấp mà ông Ngân vẫn xây nhà không phép, bất hợp pháp mà các cấp chính quyền vẫn làm ngơ, làm lấy lệ không cưỡng chế đến nơi đến chốn!

Việc thanh tra viên Trần Văn Trí, xuống làm việc với 2 bên tại biên bản làm việc ngày 18/5/2011 lại chia đất làm 2 phần, mỗi bên một nữa, việc này có đúng thẩm quyền không, xin hỏi dựa vào đâu mà TTTP lại có chủ trương chia đất như vậy?

Ngày 18/9/2012, TTTP tổ chức cuộc họp lấy ý kiến của các hộ dân sống lâu năm gần nơi đất tranh chấp. Gia đình hai bên không được mời tham dự nhưng khi biên bản lập xong các hộ dân có mặt không được ký vào biên bản, không được đọc lại cho nghe. Sau khi họp xong được mấy ngày, vợ chồng ông Ngân đã đến nhà những người có mặt tại cuộc họp ngày 18/9/2012 làm sẵn đơn xin rút lại ý kiến trong cuộc họp và năn nỉ họ ký vào. Chúng tôi không hiểu sao ông Ngân lại biết được nội dung cuộc họp, trong khi Phóng viên liên hệ với TTTP và UB Phường để xin biên bản cuộc họp nhưng không được. Cũng hôm đó, phóng viên đến dự một thanh tra viên tên Lam ngăn cấm, không cho Phóng viên tác nghiệp. Thiết nghĩ, vấn đề công khai tại sao lại làm sai quy định của Luật báo chí?

Vì vậy! chúng tôi rất mong các cơ quan chính quyền sớm vào cuộc và giải quyết mọi việc một cách thấu đáo, để sớm lấy lại lòng tin trong nhân dân và đem lại sự công bằng cho người dân.

TRÍ THIỆN-THANH HIỆP

38 - Pháp luật

số 3043/QĐ – UB kết luận “theo quyết định số 388 của UBND huyện Gò Quao giải quyết buộc ông Danh Chuột trả lại 10.400m² đất cho gia đình ông Danh Biết là phù hợp, UBND tỉnh không thừa nhận việc sang bán đất giữa bà Thị Bảy và ông Danh Chuột…”.

Ngày 22.12.2006, UBND huyện Gò Quao ra quyết định số 3396/ QĐ – UB công nhận “giữ nguyên diện tích 6.500m2 đất cho ông Danh Chuột và giữ nguyên diện tích 3.900m2 đất cho bà Thị Bảy sản xuất”.

Thấy bất hợp lý, ông Danh Diệt không giao đất, ông Danh Chuột kiện ra tòa. Ngày 20.10.2009, TAND huyện Gò Quao ra bản án số 48/2009/DSST “T/c QSDĐ và Bồi thường thiệt hại về tài sản” giữa ông Danh Chuột và ông Danh Diệt, buộc ông Danh Diệt phải giao đất, bồi thường thiệt hại cho ông Danh Chuột.

Không đồng tình với cách giải quyết của tòa, ông Danh Diệt khiếu nại phúc thẩm lên tòa án tỉnh Kiên Giang và TAND tối cao TP. Hồ Chí Minh thì cả hai cấp tòa đều công nhận bản án số 48/2009/DSST của tòa án huyện là đúng.

Chỉ căn cứ quyết định số 3396 của UBND huyện Gò Quao

công nhận việc sang bán đất giữa bà Thị Bảy và ông Danh Chuột

là hợp pháp, “phớt lờ” quyết định số 3043 của UBND tỉnh, các cơ

quan: Công an huyện Gò Quao, Viện kiểm sát, Tòa án nhân dân

tuyên ông Danh Diệt vi phạm điều 173 về tội “Vi phạm các quy định về sử dụng đất đai”, phạt 06 tháng tù, buộc trao trả đất và bồi

thường cho ông Danh Chuột là “Ép dân”.

Ông ép dân

Cố ý làm trái…một cách trắng trợn Nguyên diện tích 10.400m² đất (nằm trong tổng

diện tích 26.000 m² đất) do ông Danh Biết (cha ông Danh Diệt) ngụ tại ấp Hòa Tạo, xã Định Hòa, huyện Gò Quao, khai phá sử dụng. Thấy con gái là Thị Bảy có hoàn cảnh khó khăn nên cho mượn 10.400m² đất để sản xuất.

Năm 1992 bà Bảy cầm cố cho ông Danh Chuột với giá 16 chỉ vàng 24k. Sau này, ông Danh Chuột thỏa thuận cho bà Bảy sử dụng 3.900m2, còn ông sử dụng 6.500m2. Phát hiện sự chuyển nhượng đất trái phép giữa ông Danh Chuột và bà Thị Bảy, ông Danh Biết và các con khiếu nại lên UBND huyện Gò Quao.

Ngày 24.6.1997, UBND huyện Gò Quao ra quyết định số 388/QĐ – UB “không chấp nhận việc chuyển nhượng diện tích 10.400m² đất sản xuất giữa hộ bà Thị Bảy và ông Danh Chuột, lí do: Bà Bảy không có giấy ủy quyền sử dụng đất, hộ ông Chuột có đất vượt hạng cho phép, đất đang có tranh chấp. Buộc ông Danh Chuột giao trả lại đất cho ông Danh Biết và các con ông Biết”.

Đến ngày 21.9.1998, UBND tỉnh ra quyết định

Quyết định số 3043 của UBND Tỉnh Kiên Giang, năm 1998

Quyết định số 3398 của UBND huyện Gò Quao, năm 2006



Ngày 5.9.2012, công an huyện Gò Quao ra lệnh bắt tạm giam, quyết định khởi tố ông Danh Diệt về tội Vi phạm các quy định về đất đai theo điều 173 Bộ luật hình sự và được viện kiểm sát huyện phê chuẩn. Vì vậy ông Danh Diệt bị TAND huyện hình sự sơ thẩm tuyên phạt 6 tháng tù giam về tội Vi phạm các quy định về đất đai, bồi thường cho ông Danh Chuột 41.350.000đ.

Điều bất cập ở đây là tại sao Quyết định 3043 (1998) của UBND tỉnh bị “phớt lờ” trước khi UBND huyện ra quyết định số 3396 (2006) một cách bất hợp lý. Không chỉ vậy, quyết định 3396 đã cố ý ra trái với quyết định 3043 của UBND tỉnh do Trương Quốc Tuấn ký. Buộc ông Danh Diệt phải giao 6.500m2 đất cho ông Danh Chuột, tuyên ông Danh Diệt vi phạm điều 173 về tội “Vi phạm các quy định về sử dụng đất đai” , phạt 6 tháng tù, trao trả đất và bồi thường cho ông Danh Chuột là không khách quan, không đúng với bản chất của sự việc, bởi căn cứ quyết định số 388 (1997) của UBND huyện, quyết định 3043 (1998) của UBND tỉnh thì ông Danh Chuột đã vi phạm điều 173 BLHS Tội vi phạm các quy định về sử dụng đất đai, bởi, cả hai cấp này đều không công nhận việc mua bán đất giữa bà Thị Bảy và ông Danh Chuột.

Hơn nữa, tại kết luận điều tra số 60 của công an huyện, cáo trạng số 59 của viện kiểm sát, bản án số 03 của tòa án đều cho rằng tại quyết định 3043 UBND tỉnh giải quyết cho ông Danh Chuột được sử dụng 6.500m2, bà Thị Bảy sử dụng 3.900m2. Các kết luận trên đều sai sự thật, bởi, quyết định 3043 của UBND tỉnh không có bất cứ một dòng, một chữ nào đề cập đến vấn đề trên, không biết họ lấy ở đâu ra? Phải chăng, để “bao che” cho những sai phạm của nhau họ đã “cấu kết” với nhau nhằm trốn tránh trách nhiệm?

Có dấu hiệu vi pham pháp luât?Có thể nói những người có trách nhiệm ở đây

là những ông “kẹ” coi “trời” bằng vung, gây thiệt hại cho người dân, làm suy giảm uy tín sự lãnh đạo của Đảng và nhà nước trong nhân dân.

Tại quyết định số 3396 của UBND huyện đã vi phạm khoản 1, 2 điều 143, điều 141 Luật đất đai năm 2003 và điều 174 Bộ luật hình sự. Điều 143 quy định “Chủ tịch UBND xã, phường, thị trấn có trách nhiệm phát hiện, ngăn chặn kịp thời việc chuyển quyền sử dụng đất trái phép, chuyển mục đích sử dụng đất trái phép…”. Điều 141 quy định “Người nào lợi dụng chức vụ, quyền hạn làm trái với quy định của pháp luật trong giao đất, cho thuê

đất, chuyển quyền sử dụng đất, ra quyết định hành chính trong quản lí đất đai, thiếu trách nhiệm trong quản lý để xảy ra vi phạm pháp luật… thì tùy theo mức độ vi phạm mà bị kỉ luật hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự…”. Điều 174 Tội vi phạm các quy định về quản lý đất đai, quy định: “Người nào lợi dụng hoặc lạm dụng chức vụ, quyền hạn giao đất, thu hồi, cho thuê, cho phép chuyển quyền sử dụng, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất trái pháp luật… thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến ba năm hoặc phạt tù từ sáu tháng đến ba năm, có thể bị phạt tiền từ năm triệu đồng đến năm mươi triệu đồng, bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc công việc nhất định từ 1 đến 5 năm”.

Trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử, các cơ quan công an, viện kiểm sát, TAND huyện đã không trung thực, khách quan vì chỉ căn cứ vào quyết định 3396 của UBND huyện, phớt lờ quyết định 3043 của UBND tỉnh, ra phán quyết buộc ông Danh Diệt giao đất, bồi thường thiệt hại cho ông Danh Chuột, phạt ông Danh Diệt 6 tháng tù là vi phạm điều 295, 296 Bộ luật hình sự.

Điều 295 Tội ra bản án trái pháp luật quy định “Thẩm phán, hội thẩm nào ra bản án mà mình biết rõ là trái pháp luật, thì bị phạt tù từ một năm đến năm năm; gây hậu quả nghiêm trọng thì bị phạt tù từ ba năm đến mười năm; đặc biệt nghiêm trọng thì bị phạt tù từ 7 năm đến mười lăm năm; người phạm tội còn bị cấm đảm nhiệm chức vụ nhất định từ một năm đến năm năm”. Điều 296 Tội ra quyết định trái pháp luật “Người nào có thẩm quyền trong hoạt động điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án ra quyết định mà mình biết rõ là trái pháp luật gây thiệt hại cho lợi ích của nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, công dân thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến ba năm hoặc phạt tù từ sáu tháng đến ba năm; gây hậu quả nghiêm trọng hoặc đặc biệt nghiêm trọng thì bị phạt tù từ năm năm đến mười năm; người phạm tội còn bị cấm đảm nhiệm chức vụ nhất định từ một năm đến năm năm”.

Để thực hiện nghiêm túc quyết định số 3043 của UBND tỉnh ngày 21.9.1998, đề nghị các cơ quan có thẩm quyền tỉnh Kiên Giang và trung ương xem xét giải quyết dứt điểm để bảo vệ quyền, lợi ích chính đáng của công dân, tránh tạo dư luận không tốt trong nhân dân làm “xói mòn” niềm tin của người dân vào sự lãnh đạo của Đảng và nhà nước.

NHÓM PVĐT

40 - Pháp luật

nữ về mức tiền phải đóng thì chị cho biết: Cứ 1m theo chiều dài của đường thì người dân phải đóng 1.320 ngàn. Tôi nhẩm tính với chiều dài 1,1km x 2 x 1.320.000 = 2.904.000.000 (2 tỷ chín trăm lẻ bốn triệu đồng) một con số không nhỏ. Vấn đề khó hiểu là ông trưởng ấp Đỗ Văn Sĩ ra quyết định yêu cầu những người dân không được hưởng bất kì lợi ích nào từ đoạn đường trên phải đóng mỗi hộ là 300.000 đồng. Không sử dụng lối đi qua đoạn đường này, nhưng lại phải đóng tiền một cách vô lí nên rất nhiều hộ dân bức xúc. Để đảm bảo tất cả những người không hưởng lợi ích từ đoạn đường trên phải đóng tiền ông trưởng ấp đã ra thông báo. Nếu hộ dân nào

không đóng thì sẽ không kí xác nhận bất kì giấy tờ nào khi người dân cần.

Nhưng có lẽ việc mê tín dị đoan mới là điều khiến người dân bức xúc. Sau ngày động thổ và thi công đoạn đường trước nhà ông Nguyễn Xuân Khoát, gần cầu Ông Thoại thì có chuyện nực cười sau. Chẳng biết từ đâu xuất hiện một “nhà ngoai cảm” xưng tên là Đỗ Ngọc Định có khả năng ngoại cảm và phán với ông trưởng ấp. Dưới mặt đường trước nhà ông Khoát có một hài cốt liệt sĩ. Câu phán trên làm cho những người có mặt và gia đình ông Khoát hoảng sợ.

Không cần hỏi ý kiến ai và thông qua bất kì ý kiến chỉ đạo

Khi ông trưởng ấp

làm “vua”Một ngày cuối năm theo chân

vài người bạn về xã Phước Tân, thành phố Biên Hòa, Đồng Nai, chúng tôi đã nghe nhiều dư luận phản ánh không hay về tính mê tín và sự độc tài, áp đặt những điều khoản vô lí của ông trưởng ấp Vườn Dừa, ông Đỗ Văn Sĩ. Để tìm hiểu rõ thực hư những lời đồn đoán, chúng tôi tìm gặp một số nhân chứng là những người có uy tín tại đây thì được biết sự việc như sau.

Ấp Vườn Dừa có làm một đoạn đường với chiều dài khoảng 1,1km, tổng kinh phí là gần 3 tỷ đồng. Kinh phí do hộ dân sống hai bên đoạn đường này tự đóng góp. Trong vai một người mới mua nhà, tôi hỏi một người phụ


Đoạn đường thi công gần 3 tỷ


nào. Ông trưởng ấp quyết định dừng thi công, cho tiến hành đào tìm hài cốt. Đào sâu khoảng 2,5m và vẫn không thấy bộ hài cốt nào, “thầy Định” bỏ về, và nói ở dưới đó có 11 hài cốt, một lát sau quay lại và phán: “Mọi người về đi. Không có thì lấp lại, thử lòng mọi người thôi”.

Điều đáng nói là ông trưởng ấp Đỗ Văn Sĩ đã quá tin vào “thầy Định”. Lẽ ra khi nghe nói có hài cốt liệt sĩ thì ông trưởng ấp phải báo về chính quyền UBND Xã để báo lên UBND thành phố Biên Hòa. Ban chỉ huy quân sự thành phố xin ý kiến chỉ đạo. Mặt khác cơ quan chức năng sẽ tiến hành xác minh lại vị trí đó có thể có hài cốt liệt sĩ không? Tìm hài cốt liệt sĩ là trách nhiệm của mọi công dân, là thể hiện sự đền ơn, đáp nghĩa nhưng cũng phải dựa trên những chứng cứ và số liệu rõ ràng. Chứ không phải làm theo những ông thầy trên “thông thiên lôi”, dưới “tường đất sét” như kiểu “thầy Định”. Mà ông trưởng ấp là một đảng viên, lại có sự cả tin một cách mù quáng sẽ khiến cho những người dân ở đây hoang mang, gây ảnh hưởng xấu tới dư luận xã hội.

Còn việc thu tiền 300.000/hộ dân là một mức thu không hợp lí. Thứ nhất phải xin ý kiến chỉ đạo của UBND xã Phước Tân . Có tổ chức họp dân để lấy ý kiến rõ ràng. Nếu lấy ý kiến tập thể phải đạt được sự ủng hộ 70% trở lên. Chứ không phải lấy ý kiến 39 hộ dân/ 150 hộ như ông đã làm. Hơn nữa ông không có quyền từ chối kí giấy tờ cho dân, vì như thế là vi phạm qui chế dân chủ. Chỉ có những người đang thi hành án, bị tước quyền công dân mới không được cấp bất kì loại giấy tờ nào. Số tiền thu 300.000/hộ dân ông trưởng

ấp sử dụng vào mục đích gì? Số tiền đã thu được bao nhiêu? Có hợp lí không? Không xác nhận giấy tờ cho những người không nộp tiền đã đúng chưa? Xin đề nghị UBND xã Phước Tân kiểm tra và trả lời cho người dân được

rõ. Tránh những sự hoài nghi làm ảnh hưởng tới uy tín của chính quyền địa phương. Đảm bảo sự công bằng và đúng với pháp luật.

NGÀN ANH

Đầu cầu nơi “thầy” Định phán có hài cốt liệt sĩ.

42 - Pháp luật

Sáng ngày 5/3 TAND tỉnh Nghệ An mở phiên tòa xét xử sơ thẩm vụ án hình sự đối với bị cáo Phan Công Chín, (SN 1964), ngụ tại xã Nam Thành, huyện Yên Thành, tỉnh Nghệ An, nguyên là giám đốc công ty TNHH Chín Mến với tội danh “vi phạm các quy định về khai thác tài nguyên”.

Theo bản cáo trạng của viện kiểm soát nhân dân tỉnh Nghệ An, vào lúc 7h10 ngày 1/ 4/ 2011 tại khu vực mỏ đá Lèn Cờ, thuộc địa phận xã Nam Thành, huyện Yên Thành đã xảy ra vụ sập mỏ đá nghiêm trọng khiến 18 người chết và 7 người bị thương. Được biết, mỏ đá Lèn Cờ do công ty TNHH Chín Mến làm chủ đầu tư với diện tích 2,09ha do ông

XÉT XỬ VỤ THẢM NẠN LÀM 25 NGƯỜI THƯƠNG VONG TẠI MỎ ĐÁ LÈN CỜ

Phan Công Chín làm giám đốc. Hợp đồng khai thác đá bắt đầu từ tháng 9/ 2008 đến tháng 4/ 2010 thì hết hạn. Sau khi được cơ quan chức năng cấp giấy phép gia hạn kinh doanh, Phan Công Chín đã chia nhỏ khu mỏ thành 15 phần và giao cho 15 tổ phụ trách khai thác và mỗi tổ có một người đứng ra chịu trách nhiệm đôn đốc, quản lý và người lao động chủ yếu là người dân của huyện Yên Thành.

Sau khi vụ tai nạn xảy ra, cơ quan chức năng đã mở rộng điều tra. Xét thấy, nguyên nhân chủ yếu dẫn đến vụ tai nạn thương tâm là do công ty không chấp hành đúng quy định về khai thác tài nguyên như: Nổ mìn khai thác không đúng quy định an

toàn về khai thác mỏ; người chịu trách nhiệm nổ mìn không được đào tạo qua nghiệp vụ; trong quá trình khai thác không đảm bảo an toàn lao động. Ngoài ra, công ty còn nợ phí môi trường và nợ thuế, những sai phạm trên kéo dài trong nhiều tháng và đã được cơ quan chức năng nhắc nhở nhiều lần. Đáng nói hơn, trong quá trình khai thác, công ty đã vi phạm nghiêm trọng thiết kế thi công đã được phê duyệt. Theo quy định thì công ty chỉ được khai thác ở phía Bắc, không được phép phép khai thác về phía Nam. Nhưng trong thực tế, việc khai thác diễn ra cả trong và ngoài diện tích cho phép. Đây là nguyên nhân chính gây ra vụ tai nạn làm 18 người chết và 7

Tại khán phòng xét xử của TAND tỉnh Nghệ An ngày hôm nay thu hút hàng trăm người tham gia, họ chủ yếu là những người đại diện hợp pháp cho người bị hại (18 nạn nhân xấu số và 7 người bị thương) trong vụ sập mỏ đá kinh hoàng tại mỏ đá Lèn Cờ cách đây gần hai năm.

CÂU CHUYỆN TÒA ÁN

Bà Trần Thị Phượng( mặc áo xanh) mẹ của hai nạn nhân xấu số


NHÃ HOÀNG

người bị thương đồng thời phá hỏng một lượng lớn về tài sản (1 ô tô, 1 máy khoan, 2 xe công nông, 2 máy xay đá…) tổng giá trị thiệt hại lên đến 435.900.000 đồng.

Trong số 18 nạn nhân xấu số của vụ thảm nạn thì có đến 14 người ở xã Nam Thành, số người còn lại ở các xã lân cận. Họ đều là những người lao động sống phụ thuộc vào mấy sào ruộng và kiếm thêm thu nhập từ việc khai thác đá cho công ty Chín Mến. Và trong vụ thảm nạn này có những gia đình phải cùng một lúc gánh trọn hai nỗi đau. Có mặt tại phiên tòa, với danh nghĩa là người đại diện hợp pháp cho người bị hại, bà Trần Thị Phường (SN 1963) ngụ tại xã Nam Thành, là mẹ của hai nạn nhân xấu số Nguyễn Thọ Hoàng (SN 1984) và Nguyễn Thọ Vũ (SN 1990) gạt vội dòng nước mắt khi nhắc lại 2 người con: “Thằng Hoàng ra đi để lại một người vợ trẻ cùng với một đứa con gái chưa tròn 3 tuổi. Còn thằng Vũ đang có kế hoạch gom góp tiền để thu hoạch xong mùa màng sẽ cưới vợ”. Niềm vui chưa trọn thì các anh đã ra đi, nỗi đau chồng chất nỗi đau, tất cả đã xé tan bầu không khí bình yên trong một gia đình. Tai nạn bất giờ ập đến, sẽ chẳng còn gì ngoài nỗi xót xa của những người ở lại.

Đăc biệt nguyên nhân dẫn đến vụ tai nạn thương tâm này cũng có phần của một số cơ quan chức năng, cá nhân có liên quan. Đó là sai phạm của phó phòng Công Thương huyện Yên Thành ông ông Nguyễn Công Hải khi đã qua hai lần kiểm tra mà vẫn không phát hiện ra sai phạm của công ty TNHH Chín Mến trong quá trình hoạt động. Hay ông Hoàng Thanh Long, phó phòng Tài Nguyên - Môi Trường

của huyện đã không có mặt tại địa bàn hoạt động của công ty. Những sai phạm này đã được cơ quan có thẩm quyền xử phạt hành chính.

Bị cáo Phan Công Chín với cương vị là giám đốc công ty nhưng trong quá trình khai thác, với hành vi cố ý phục vụ lợi ích riêng nên đã không chấp hành tốt những quy định của pháp luật. Sau khi vụ tai nạn xảy ra, Chín

đã kịp thời đền bù thiệt hại cho những gia đình của người bị hại với tổng số tiền 300 triệu đồng. Mức án 24 tháng tù mà TAND tỉnh Nghệ An tuyên phạt bị cáo Phan Công Chín là bản án thích đáng dành cho hành vi cố tình “vi phạm các quy định về khai thác tài nguyên” (xét theo khoản 2, điều 272 của bộ luật hình sự).

Hàng trăm người có mặt tại phiên tòa để xem xét xử

Bị cáo Phan Công Chín trước phiên tòa

44 - Pháp luật

Doanh nhân - Diễn giả Lê Chí Linh:

Ít ai biết, để có được những bước đi vững vàng và một cuộc sống ổn định ở Sài thành, Lê Chí Linh đã trải qua những ngày đầu rất vất vả. Trải qua nhiều nghề chỉ với mong muốn duy nhất là trụ lại được nơi

đây, vì anh biết cơ hội và thành công đang chờ mình ở phía trước...

Chào Lê Chí Linh! Sinh trong một gia đình có hoàn cảnh khó khăn ở vùng quê nghèo Hà Tĩnh nhưng anh vẫn quyết tâm “Nam tiến” để khởi nghiệp, luôn nung nấu trong mình quyết tâm làm giàu. Chắc hẳn, những ngày đầu lâp nghiệp là những kỷ niệm khó quên?

Kỷ niệm thì nhiều lắm. Đáng nhớ nhất là khi mới vào Sài Gòn tôi nói Tiếng việt nhưng không ai hiểu! Vì giọng tôi mang đậm “hương vị” Hà Tĩnh, đi học, thuyết trình ở lớp thì thầy và các bạn trong lớp ai cũng đều lắc đầu không hiểu mình đang nói gì? Đi bán hàng người ta cũng không hiểu tôi đang nói gì, đang làm gì?

Lúc đó khó khăn nhiều nhưng tôi vẫn lạc quan, tiếp tục cố gắng hoàn thiện bản thân và không ngừng hy vọng vào 1 ngày đó thành công sẽ đến. Giờ nói tiếng Việt thì ai cũng nghe và hiểu được rồi. (cười)

22 tuổi nhưng chỉ trong 1 năm, anh đã đưa công ty New thinking Group từ con số 0 lên trị giá 10 tỷ VNĐ, anh có thấy mình đã quá “may mắn”?

May mắn cũng là 1 phần, nhưng không phải là tất cả, có được thành công ngày hôm nay tôi đã trải qua rất nhiều thách thức và thất bại; nhưng điều quan trọng sau mỗi thất bại thì tôi rút ra nhiều bài học và tiếp tục đi tiếp. Thú thật! đến thời điểm này, thành công của tôi chỉ đếm trên đầu ngón tay còn thất bại thì nhiều quá không nhớ nổi. Tôi nghĩ: “May mắn chỉ đến khi bạn đã nỗ lực hết sức và không bao giờ từ bỏ”.

Với tình hình suy giảm kinh tế như hiện nay, nhưng anh vẫn manh tay đầu tư, thâm chí còn chuẩn bị kế hoach sản xuất hàng nông sản để xuất khẩu- một lĩnh vực chẳng hề liên quan gì đến công việc hiện tai. Phải chăng anh “giàu có” và quá “tự tin” vào khả năng phán đoán thị trường?

Kinh tế khó khăn rồi cũng sẽ dần phục hồi. Kinh tế suy giảm thì tôi cũng có chiến lược riêng để phát triển. Làm từ bây giờ, tôi sẽ có nhiều kinh nghiệm hơn để đến lúc kinh tế phục hồi thì mình sẽ dựa trên đà đó mà phát triển lên.

“Giàu có” nhiều nghĩa lắm! Ở đây có nghĩa là giàu về cái gì? Mối quan hệ? Tài chính? Hay kiến thức? Tôi rất thích triết lý của người Hoa khi kinh doanh cần có 4 cái: “Tiền tệ, trí tuệ, mối quan hệ và đồ đệ”. Hơn nữa khởi nghiệp không nhất thiết phải cần quá nhiều vốn. Với mục tiêu lớn nhưng làm từng bước thì dần sẽ thành lớn, ông cha ta đã nói “Tích tiểu thành đại”.

Còn sự “tự tin” ư! Có lẽ doanh nhân nào cũng có, bởi không tin vào chính mình thì không thể làm nên việc gì. “Niềm tin sai thì cho mình bài học, niềm tin đúng cho mình thành công”.

Đến thời điểm này Lê Chí Linh vẫn song song với 2 niềm đam mê: kinh doanh và diễn giả. Cả

“Một là con số quá nhỏ để làm nên điều vĩ đại”

ĐỐI THOẠI VỚI DOANH NHÂN

Diễn giả Lê Chí Linh đang diễn thuyết trong khóa học kĩ năng sống với chủ đề “Hành trình vạn dặm- khởi đầu từ bước chân đầu tiên”


hai công việc đều thu vị nhưng cũng không ít khắc nghiệt lấy đi nhiều thời gian, sức lực…Chia đôi cũng dễ làm anh nửa vời trong cả 2?

Thực ra, 2 lĩnh vực này luôn hổ trợ cho nhau. Kinh doanh cần mở rộng mối quan hệ, cần nhiều người biết đến trong lúc đó Diễn giả lại cho tôi nhiều mối quan hệ, được nhiều người biết đến. Diễn giả thì cần nhiều trải nghiệm thực tế, câu chuyện thực tế… để chia sẻ thì kinh doanh giúp cho tôi điều này. Mỗi công việc, tôi đều có đội ngũ cùng hỗ trợ và làm việc. Bởi “Một là con số quá nhỏ để làm nên điều vĩ đại”. Vì vậy trong công việc tôi đều cố gắng nâng cao chất lượng một cách hoàn hảo nhất. Tôi thà không làm chứ không làm nửa vời, bởi đó không phải là cách làm của tôi.

Yêu kinh doanh nhưng đam mê diễn thuyết, vây đâu là điểm dừng chân của Lê Chí Linh?

Tôi không có điểm dừng. Nhưng một điều chắc chắn rằng, kinh doanh và diễn thuyết sẽ luôn đồng hành cùng tôi đến hơi thở cuối cùng.

Hiện này cũng có nhiều ban trẻ thành công khá nhanh sau khi bắt tay vào con đường kinh doanh. Với một doanh nhân rất trẻ như Lê Chí Linh thì sao?

“Thành công là 1 trạng thái tinh thần”. Với tôi, mỗi ngày trôi qua mình làm đúng niềm đam mê, mang lại giá trị cho mình, cho những người xung quanh thì đó thực sự là ngày thành công. Bởi ngày mai có thể sẽ không bao giờ đến. Tôi cũng không ngừng đặt ra cho mình những mục tiêu để chinh phục, trong quá trình thực hiện sứ mệnh mình được sinh ra trong cuộc đời.

Nói đến doanh nhân là nói đến vấn đề tiền bac, là một doanh nhân trẻ thành đat, quan điểm của anh về vần đề này?

Tiền bạc là công cụ để thực hiện sứ mệnh của mình được sinh ra. Thời gian phần lớn tôi dành cho công việc, dành hết tình yêu vào đó nên khi có tiền ngoài sử dụng cho nhu cầu cá nhân, gia đình ra thì tôi đầu tư cho kinh doanh để mở rộng hoạt động, bởi như thế tôi mới thấy vui. Nên có bao nhiêu tiền tôi lại xoay vòng đầu tư mở rộng tiếp. Có những lúc đầu tư kinh doanh hết, trong túi chẳng còn đồng nào những vẫn vui vì được chứng kiến đứa con tinh thần của mình ngày càng trưởng thành và vững mạnh hơn.

Trong công việc Lê Chí Linh là người “chiến đấu” hết mình, còn trong tình yêu thì sao?

Trong tình yêu tôi cũng đang “chiến đấu” hết mình đấy chứ! (cười). Tuổi trẻ mà, không yêu thì mất hết sự lãng mạn, mà không lãng mạn thì khó sáng tạo lắm! Tôi nghĩ “Tình yêu cũng là chất xúc tác cho sự sáng tạo trong công việc”

Chắc hẳn, anh đang có rất nhiều hoach định tương lai?

Chắc chắn là như thế! Trong lĩnh vực kinh doanh tôi sẽ xuất khẩu các mặt hàng nông sản đến với thị trường Châu Âu và Châu Mỹ. Trong giáo dục thì mở rộng quy mô khóa học “Người Khổng Lồ” đến với tất cả các tỉnh thành, giúp thanh niên Việt Nam phát triển tư duy, hy vọng trong 20 – 30 năm nữa Việt Nam sẽ có 1 đội ngũ Doanh Nhân luôn mang trong mình 1 khát vọng chinh phục thế giới.

Vây! Bí quyết làm nên uy tín, thành công và tên tuổi của Lê Chí Linh?

Đó là sự nỗ lực không ngừng nghỉ, với một tinh thần lạc quan và luôn tìm giải pháp trong mọi tình huống

Cảm ơn những chia sẻ thu vị của anh. Chuc anh luôn thành công. DUY TUẤN

Chân dung Doanh nhân - Diễn giả Lê Chí Linh

46 - Pháp luật

“Xinh đẹp, tài năng, thông minh, nhân hậu nhưng cũng lắm bẽ bàng” là những gì mà người ta thường nói về nữ nghệ sĩ tài hoa Kim Cương. Trải qua năm tháng, với biết bao vinh quang và thăng trầm, giờ đây, khi đã bên kia cái dốc cuộc đời, cô bằng lòng với tình yêu cuối cùng của mình là gia đình và công việc từ thiện.

Từ thiện khó hơn đi hátHơn mười năm qua, nghệ sĩ Kim Cương đã bỏ lại

sau lưng mọi bon chen của ánh đèn sân khấu để tập trung vào từ thiện. Cô thường xuyên tổ chức các buổi văn nghệ gây quỹ trong đợt cứu trợ bão lụt, giúp cho các trẻ em mồ côi, những người tàn tật. Hiện nay, cô là Phó Chủ tịch Hội Bảo trợ Người tàn tật và trẻ em mồ côi TP.HCM. Được biết, cô cùng các bạn đã xây dựng một Trung tâm dạy nghề cho người tàn tật và các trẻ em mồ côi tại Hóc Môn.

Kim Cương chia sẻ: “Từ nhỏ đến lớn tôi chỉ biết đến sân khấu và từ thiện, hai cái đó không thể tách rời trong con người của tôi, muốn diễn tốt vở kịch phải có vốn sống, phải biết đồng cảm với nổi đau của người khác để đem lên sân khấu diễn”. Qua công tác từ thiện, cô nghiệm ra một điều: “Từ thiện là một đường bay không có nẻo dừng, làm nhiều chừng nào thấy ít chừng ấy, cái quý nhất để đem đến cho bà con là tấm lòng thật sự cảm thông, thật sự chia sẻ. Mấy chục năm dấn thân vào công tác từ thiện đối với cô chỉ có một lý do duy nhất là mình không thể vô cảm với cái đau của người khác”. Chính vì vậy từ khi giã sân khấu cô lao vào làm từ thiện.

Đến nay hội Bảo trợ Bệnh nhân nghèo đã mổ mắt, vá môi cho trên 3000 ca mắt và tim, chi phí lên đến hàng nghìn tỉ đồng. Cô chia sẻ: “Làm từ thiện khó hơn

Cần một mối tìnhNSND KIM CƯƠNG:

NSND Kim Cương trong live show “ Tạ ơn đời” Ảnh Trần Gia Tiến

MỖI KỲ MỘT NHÂN VẬT


đi hát nhiều lắm và phải có bí quyết để xin tiền”. Khi đi xin tiền cô không ép ai, không đưa họ đến con đường cuối cùng, vẫn mở cho họ một con đường để từ chối; giữ uy tín bằng cách cho những trẻ em trong trung tâm, ăn ở một cách tốt nhất để lấy cái tốt đánh động lòng người.

Suốt 50 năm làm từ thiện, để lại cho cô quá nhiều kỉ niệm buồn vui. Cô nhớ lại, lúc hội của cô mổ mắt cho hai mẹ con đều mù, khi ca phẫu thuật thành công Kim Cương hỏi cô bé, con có thương mẹ không? Cô bé trả lời: “Con thương lắm cô ạ!”. Kim Cương hỏi tiếp: “con không thấy mà sao con lại thương mẹ”, câu trả lời của cô bé đã khiến Kim Cương phải rơi nước mắt: “Con không thấy mẹ nhưng con nghe “mùi”. Mặc dù cô biết nhiều tác phẩm viết về mẹ nhưng chưa bao giờ cô nghe mùi mẹ.

Thế nhưng nhiều người nói cô làm từ thiện để đánh bóng tên tuổi, cô nói: “Nếu không xuất phát từ tình người thì tội gì tôi phải bỏ mồ hôi, công sức, thậm chí cả nước mắt để làm từ thiện. Không ai có đủ khả năng để nói láo suốt đời”. Cái lớn nhất chúng ta mang đến cho những người cần trợ giúp là tấm lòng, là sự cảm thông, là sự sẻ chia. Của cho không quý bằng cách cho. Đôi khi chỉ cần một ánh mắt, một cái nắm tay là đủ người ta ấm lòng.

40 năm một mối tình đơn phươngKhi tôi nhắc đến mối tình đơn phương có lẽ

như một định mệnh, đẹp, buồn nhưng cũng lắm xót xa của thi sĩ Bùi Giáng dành cho Nghệ sĩ Kim Cương. Cô chia sẻ: “Tôi không muốn đem chuyện tình cảm của Bùi Giáng ra để đánh bóng tên tuổi. Dù tôi không yêu ông, nhưng tôi luôn trân trọng tình yêu của ông. Cô còn nói vui rằng: “Có người nói kiếp trước Bùi Giáng nợ tôi, nhưng tôi thấy tôi mới là người mắc nợ Bùi Giáng”. Vì nhiều lần ông khiến cho cô phải “dở khóc dở cười” nhưng dù như thế nào “Tôi luôn trân trọng tài năng của ông, nhưng phải nói thật là ông điên nặng, nhưng là cái điên của trí tuệ.”

Không thể phủ nhận rằng Kim Cương đã chiếm một vị trí quan trọng trong cuộc đời cũng như trong sự nghiệp thơ ca của Bùi Giáng. Đối với ông, bà là “thiên hạ đệ nhất mỹ nhân”. Ông tôn thờ Kim Cương đến mức làm thơ gọi bà là Mẫu Thân.

Kim Cương cho biết, ông chú ý đến bà trong một đám cưới của một người bạn; lúc ấy ông đang dạy học, áo quần ông tươm tất. Nhưng sau vài lần tiếp xúc, bà thấy ở ông cái gì đó bất bình thường nên bà sợ. Đeo đuổi mãi không thành, Bùi Giáng

thở dài nói:“Thôi, chắc cô không ưng tôi vì tôi lớn tuổi hơn cô, vậy cô hứa là sẽ ưng thằng cháu tôi nhé. Nó trẻ, đẹp trai lại học giỏi”. Sau vài ngày ông dắt thằng nhỏ 8 tuổi tới. Kim Cương hết hồn, thôi rồi ổng đúng là không bình thường!

Từ đó, mỗi năm Bùi Giáng mỗi bệnh (điên) nặng hơn. Điều thú vị là mỗi khi đến nhà Kim Cương ông lại sáng tác thơ để tặng bà. Tiện tay xé bất cứ tờ giấy, tờ lịch nào là ông viết ào vô đó. Suốt 40 năm, cả chục cuốn sổ tay đã đầy ắp chữ của ông với những vần thơ yêu, nét chữ bay bổng, hồn nhiên. Ông còn thần tượng bà theo kiểu “lạ” của ông. Người ta ái mộ thì xin chữ ký, xin hình, còn ông thì xin…quần. Ông tới nhà nằng nặc đòi bà cho ông cái quần. Bà bực quá, đưa thiệt. Lập tức ông mặc vô và rồi không chịu thay ra. Tắm xong, mặc lại.

Bốn năm cuối đời, ông gần như tỉnh hẳn, cứ sáng mùng 1 Tết là ông xông đất nhà Kim Cương. Riết rồi biết ý, đêm giao thừa Kim Cương tự xông đất trước cho mình, để 5, 6 giờ sáng mở cửa đón ông vào. Ông vô nhà, ngồi bệt xuống sàn, không bao giờ chịu ngồi trên ghế. Rồi ông lì xì cho Kim Cương vài ngàn. Nghệ sĩ chia sẻ: “Suốt 40 năm, bất cứ lúc nào nghe ông đau ốm hay bị công an bắt, bị người ta đánh là tôi có mặt để đưa ông về”. Bởi đơn giản, trong đầu ông chỉ có một số điện thoại, một địa chỉ duy nhất của Kim Cương.

Khoảng 3 tháng trước khi nhà thơ qua đời, bà mua mấy bộ đồ tặng ông. Và bà xúc động khi biết đồ liệm theo ông là bộ đồ bà mua tặng. 15 ngày trước khi chết, Bùi Giáng đến nhà Kim Cương để lại mấy câu thơ như báo trước điềm chia ly:

“Ông đi đau xiết vui buồnMột mình ở lại muôn trùng em yêu”

Ông còn một lời nhắn nhủ viết trong cuốn sổ tay tại nhà Kim Cương: “Kiếp sau gặp lại nhau, Bùi Giáng chỉ mong được Kim Cương chấp thuận cho phép được làm đầy tớ trung thành tuyệt đối của em”…

Kim Cương bộc bạch: “Riêng tôi có 3 điều cảm ơn ông. Thứ nhất, ông đã để lại một sự nghiệp thơ cho đời. Thứ hai, cảm ơn mối tình 40 năm ông dành tặng tôi, tới giờ tôi có thể nói đó là mối tình lớn, ông là người yêu tôi chung thủy nhất. Thứ ba, cảm ơn vì ông đã cho tôi một bài học, rằng dù điên hay tỉnh, giàu hay nghèo, già hay trẻ, trong lòng mỗi người cũng phải có một mối tình để sống.”…

NGỌC MINH- DUY TUẤN

48 - Pháp luật

Em.Không biết bây giờ em

đang ở đâu? Phương trời nào? Em đang làm gì? Cuộc sống em ra sao? Còn tôi, nơi phương trời này tôi vẫn luôn ngóng trông và cầu chúc cho em luôn được bình an.

Em! Cái tuổi ngày xưa chúng ta còn nông nỗi, vụng về, khờ dại để rồi ta đã lạc mất nhau cũng chỉ vì một chuyện vặt vãnh. Lẽ ra một trong hai chúng ta, hoặc em, hoặc tôi phải có người làm lành trước. Đằng này, em hay giận hờn và tôi lại là cố chấp thế nên vì một chuyện không đâu lại mà hai đứa mình phải rời xa nhau.

Thời gian trôi nhanh quá phải không em? Mới đó mà ta xa nhau đã 2 năm, 4 tháng, 15 ngày. Nó tuy chưa dài nhưng cũng đủ để tôi cảm nhận một cách sâu sắc thế nào là sự cô đơn, đau khổ khi để lạc mất đi người quan trọng. Suốt thời gian qua không lúc nào là tôi không nhớ, không nghĩ về em. Những cảm xúc ấy cũng chẳng để làm gì ngoài việc tự vấn mình và gieo thêm đau khổ. Cũng chính vì lý do ấy mà trái tim tôi trở nên lạnh giá, để rồi tôi khước từ bao nhiêu người con gái. Họ đến với tôi cũng chân tình như em ngày xưa mà tại sao tôi không thể quên được em, quên đi quá khứ để đến với họ.

Có lẽ nỗi đau chưa lành, dư âm về tình yêu còn đó đã khiến tôi hoài nghi tất cả. Lúc nào tôi

cũng có cảm giác mình sẽ lại rơi vào hoàn cảnh như ngày xưa, tôi không tin vào chính cả bản thân mình. Tôi sợ bị phản bội, bị lừa dối hay là vì tình yêu dành cho em là vĩnh cửu để rồi tôi không

thể nào quên được em để yêu một người con gái khác. Giá như ngày xưa tôi biết nâng niu, trân trọng em hơn chút nữa thì có lẽ tôi sẽ không phải khổ đau như thế này.

Với em, tôi biết những gì đã qua chỉ là quá khứ, những yêu thương ngọt ngào ngày xưa giờ chỉ còn là hoài niệm, là dĩ vãng đầy đau thương, nhức nhối pha lẫn vị ngọt của một thời tôi không quên.

Em! Đường đầy sắc tím bằng lăng mỗi khi hè tới rồi lại trơ trọi mỗi mùa thu sang. Ngày em ra đi tôi còn lại gì ngoài nỗi nhớ, nỗi nhớ về những buổi cùng nhau rong đuổi mỗi mùa xuân khi con đường không còn lá. Của những mùa đông bây giờ chỉ còn dấu chân anh.

Diễn tả thế nào cho hết nỗi niềm yêu thương trong anh dành cho em. Chỉ mong em hiểu một điều, dù có ở nơi đâu thì anh vẫn yêu em như tình yêu ngày đầu mới gặp.

Gửi em – mối tình đầu của tôi!

HOÀNG HẢI

TẢN VĂN


“Chiến sĩ của người nghèo”Tân Giáo hoàng Jorge Mario Bergoglio là người

Argentina được chọn làm Giáo hoàng thứ 266 của Giáo hội Công giáo và lấy hiệu là Giáo hoàng Francis I. Ông là vị Giáo hoàng đầu tiên không phải người châu Âu trong vòng 1.300 năm qua.

Tân Giáo hoàng Francis sinh ngày 17-12-1936 trong một gia đình trung lưu tại thủ đô Buenos Aires của Argentina. Ông là người gốc Italia, có tổ tiên di cư sang Argentina. Ông từng học ở Argentina cũng như Đức, quê hương của Giáo hoàng Benedict XVI vừa từ nhiệm. Vì thế ông nói thành thạo tiếng Ý, Tây Ban Nha và Đức.

Đức Giáo Hoàng Francis học khoa học xã hội tại Santiago, Chile, và tốt nghiệp ngành triết tại trường đại học Công giáo Buenos Aires năm 1960. Ông thụ phong linh mục năm 1969, và thuộc dòng Tên, dòng tu bảo thủ nhất của giáo hội.

Từ năm 1998, ông là Tổng giám mục của Buenos Aires. Năm 2001, ông được Giáo hoàng John Paul II tấn phong làm Hồng y và ngay trong năm đó đã

được bầu vào Thượng Hội đồng giám mục. Ông được biết đến là người có lối sống giản dị, khiêm nhường, bảo thủ về mặt giáo luật và có quyết tâm về công bằng xã hội. Ông cũng kiên quyết phản đối quan điểm hôn nhân đồng tính và phân phát miễn phí thuốc ngừa thai trong chính phủ của Tổng thống Argentina Fernandez de Kirchner.

Vào năm 2005, Hồng y Bergoglio đã từng được dự đoán là một trong những người có thể kế nhiệm Giáo hoàng John Paul II.

Tân Giáo hoàng Francis được bầu ra trong ngày thứ 2 của mật nghị Hồng y, sau năm vòng bỏ phiếu - nhiều hơn một lần so với cuộc bầu chọn Giáo hoàng năm 2005. Việc Giáo hoàng được bầu ra nhanh như vậy là tín hiệu cho thấy các hồng y đã đạt được sự đồng thuận trong những phiên thảo luận trù bị.

Tân Giáo hoàng Francis là giáo hoàng đầu tiên trong lịch sử từ Mỹ Latin, phản ánh thực tế giáo hội Thiên Chúa giáo La Mã hiện đang mạnh nhất ở phía nam tây bán cầu.

Với việc lựa chọn Hồng y 76 tuổi người Argentina

Làn khói trắng bắt đầu bay lên từ ống khói của Nhà nguyện Sistine lúc 19h07 tối qua theo giờ địa phương (1h07 sáng 14-3 theo giờ Việt Nam), báo hiệu Mật

nghị Hồng y đã bầu ra được người thay thế cựu Giáo hoàng Benedict XVI. Hàng

chục nghìn giáo dân đứng bên nhau trong buổi tối có mưa ở Vatican, để rồi vỡ òa trong niềm vui sướng khi Hồng

y Jorge Mario Bergoglio được bầu làm Giáo hoàng

GIÁO HỘI CÔNG GIÁO CÓ GIÁO HOÀNG MỚI

THẾ GIỚI ĐÓ ĐÂY

Tân Giáo hoàng Francis Ðệ Nhất

50 - Pháp luật

Jorge Maria Bergoglio, giờ là Giáo hoàng Francis, hồng y đoàn đã gửi đi tín hiệu về tầm quan trọng của Mỹ Latin, châu Phi và châu Á với tương lai của giáo hội.

Giáo hoàng Francis đánh giá cao quan điểm phản đối nạo phá thai của chính phủ của nữ tổng thống Cristina Kirchner, tuy nhiên lại trái ngược với bà trong vấn đề hôn nhân đồng tính.

“Ông ấy là một thầy tu thân thiện, gần gũi với mọi người. Ông ấy chọn tên Thánh Francis của thành Assisi, người có công cải cách nhà thờ và là một người khiêm nhường, nghèo khó nhưng mong muốn đối thoại”, Gustavo Boquin, cựu phát ngôn viên của ông cho biết. Ngoài ra, Tổng thống Mỹ Barack Obama đã ca ngợi Giáo hoàng Francis I là “chiến sĩ của người nghèo”.

Đặc biệt, Giáo hoàng Francis rất thích đi lại bằng xe buýt, ông đã sống hơn 50 năm qua với chỉ một bên phổi hoạt động. Phổi bên kia của ông bị cắt bỏ khi còn trẻ.

Cho tới khi được bầu làm giáo hoàng, ông sống trong một căn hộ nhỏ với tiện nghi tối thiểu nằm trong khu nhà ở dành cho linh mục. Trước khi lên đường sang Rome, ông đã nói với các giáo dân tại Argentina đừng sang đó để ăn mừng nếu ông được bầu làm giáo hoàng, thay vì vậy hãy cho tiền người nghèo.

Hy vọng nhưng nhiều thách thức…

Bất chấp trời đổ mưa và gió lạnh, hàng chục ngàn người hành hương và hơn 6000 phóng viên vây kín quảng trường Thánh Peter để đưa tin và ăn mừng tân Giáo hoàng. Khi Vatican công bố tin Hồng y Jorge Mario Bergoglio trở thành giáo hoàng các giáo dân ở Argentina đứng bật dậy, bật khóc và vỗ tay ăn mừng.

Một số giáo dân cho biết:

“Đây là một khoảnh khắc lịch sử. Chúng tôi thật may mắn vì đã có mặt tại đây”. “Thật tuyệt vời. Đây là lần đầu tiên tôi được trông thấy khoảnh khắc tuyệt vời này”.

Khoác trên mình phẩm phục trắng, Giáo hoàng Francis đã xuất hiện trên ban công Đại thánh đường Thánh Peter để chào tất cả mọi người. Trong bài phát biểu đầu tiên, Giáo hoàng Francis I kêu gọi sự đoàn kết trong Giáo hội La Mã và cầu nguyện cho “Giáo hoàng danh dự” Benedict XVI. Ông cũng cho biết các Hồng y đã “đến đầu kia của thế giới” để chọn ra Giáo hoàng mới.

Tổng thống Mỹ Barack Obama cũng gửi lời cầu chúc nồng nhiệt đến tân Giáo hoàng. Ông Obama nhấn mạnh sự kiện Giáo hoàng Francis I đến từ châu Mỹ cho thấy vị thế châu lục này ngày càng quan trọng “và nước Mỹ cũng chia sẻ niềm vui trong ngày lịch sử này”.

Từ Anh, Thủ tướng David Cameron nhắn tin trên Twitter: “Một ngày trọng đại cho 1,2 tỉ người Công giáo trên toàn thế giới khi Đức thánh cha Francis I được bầu làm giáo hoàng

thứ 266 ở Rome”. Các lãnh đạo Liên minh châu Âu Herman Van Rompuy và Jose Manuel Barroso chúc nhà lãnh đạo mới của Thiên Chúa giáo “một nhiệm kỳ giáo hoàng dài và nhiều ân sủng”. Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc Ban Ki Moon cho biết ông trông đợi được làm việc với giáo hoàng mới và ông tin rằng Francis sẽ “xây dựng trên những di sản của người tiền nhiệm, giáo hoàng Benedict XVI, để tiếp tục phát triển đối thoại liên tôn giáo”.

Một trong những thứ đang chờ đón tân giáo hoàng là bản báo cáo điều tra về vụ Vatileaks mà Giáo hoàng Benedict niêm phong tại tư thất của giáo hoàng ở Vatican và quyết định chỉ dành riêng cho người kế vị của ông đọc.

Tân Giáo hoàng Francis I sẽ phải đối mặt với nhiều vấn đề hóc búa nảy sinh trong Giáo hội ngày nay bao gồm: khó khăn về tài chính, scandal lạm dụng tình dục và những cáo buộc về việc đấu đá trong nội bộ tại Vatican. Nhiều Hồng y đã bày tỏ hy vọng Giáo hoàng mới sẽ giải quyết tốt các vấn đề khó khăn của giáo hội.

THANH THANH (TỔNG HỢP)

Tín đồ Công giáo vỡ òa niềm vui chào đón Giáo hoàng mới

52 - Pháp luật

văn hiến việt nam - chuyên đề pháp luật văn hóa và xã hội

Documents