vaardige vingers - abwscheiding van opmaak en inhoud, directe opmaak versus het gebruik van...

Akademie voor Bureauwetenschappen vzw

Vaardige Vingers | nummer 138

1 Vaardige Vingers

Vaardige Vingers Akademie voor bureauwetenschappen vzw

Driemaandelijks tijdschrift voor leerkrachten burotica en informatica

NUMMER 138 maart 2008

www.abw.be



2 Vaardige Vingers

n um m e r 1 3 8

Inhoud Inhoud ............................................................................................................................................ 2

Woord vooraf ................................................................................................................................. 3

Helvetica is jarig ............................................................................................................................ 4

Word essentials ............................................................................................................................. 6

ABW-klaviervaardigheid 2008 ook voor u! ................................................................................. 12

Word resetten .............................................................................................................................. 14

Voorwaardelijke opmaak ............................................................................................................ 15

INTERSTENO-Board meets in Belgium ......................................................................................... 17

ABW-nascholing Joomla! .............................................................................................................. 17

Wooorden op –loog (oplossing) .................................................................................................. 18

Curriculum Vitae .......................................................................................................................... 19

Ni Hao .......................................................................................................................................... 22

Woorden op –loog (opgave) ........................................................................................................ 24

VAARDIGE VINGERS is een uitgave van de Akademie voor Bureauwetenschappen vzw

40e jaargang • nr. 138 • maart 2008

Abonnement en lidgeld

Tijdschrift ............................................. € 17,00

Tijdschrift + floppykrant op internet .... € 28,00

Tijdschrift + floppykrant op cd-rom ..... € 34,00

storten of overschrijven op PRK 000-0998659-44

van de ABW te Hoegaarden.

Redactieleden Agnes Coeckelberghs

Danny Devriendt

Olivier Levrau

Verleenden hun medewerking

Martine Bodard

Etienne D‟Haeseleer

Akademie voor Bureauwetenschappen vzw Stationsstraat 6 – BE-3320 Hoegaarden

e-mail penningmeester Agnes

Coeckelberghs: [email protected]

email voorzitter Danny Devriendt:

[email protected]

De Akademie voor Bureauwetenschappen vzw

werd in 1972 opgericht als pluralistische ver-

eniging voor leerkrachten burotica door wijlen

erevoorzitter Jos Jossart.

Ieder auteur is verantwoordelijk voor zijn inge-

zonden artikel.

Het opnemen van een artikel in ons tijdschrift

sluit niet in dat de redactie of het bestuur zich

akkoord verklaart met de inhoud.



3 Vaardige Vingers

He t b es t uu r

Woord vooraf

Dag lezer

Aan diegenen die dit nummer uit eerste hand op onze studiedag van 15 maart ontvangen: welkom.

Voor het eerst richten we onze studiedag samen met het REN in. Naast onze studiedag richten we

in de lente nog enkele nascholingsavonden in. Een nascholing Joomla! kondigen we in dit

nummer aan. Daarnaast komen zeker nog enkele specifieke thema‟s rond Word 2007.

We beginnen dit nummer met een jarige, al zijn we iets te laat: Helvetica heeft Abraham gezien.

Met Word essentials bezinnen we ons verder heel praktisch rond wat essentiële leerstof is in elke

Word-opleiding.

Naar jaarlijkse traditie loopt ook in 2008 de ABW-klaviervaardigheidtest op het Internet. U kunt

gratis klaviervaardigheid trainen en die tegen een bescheiden vergoeding in een certificaat laten

vastleggen.

Verder nog bijdragen rond Word resetten, voorwaardelijke opmaak in Excel, de Intersteno Board

meeting in België, woorden op –loog, beoordeling van een curriculum vitae en Chinees voor

beginners. Dit laatste staat zeker in verband met het komende INTERSTENO-congres 2009 in

Beijing waar we u nu al voor uitnodigen.

Onze penningmeester laat weten dat een aantal leden hun bijdrage voor 2008 nog niet regelden.

Een vergetelheid wellicht. We herinneren nog even onze tarieven die we ook dit jaar

onveranderd bescheiden houden:

Bedrag Lidmaatschap

€ 17,00 Lidmaatschap + Vaardige Vingers

€ 28,00 Lidmaatschap + Vaardige Vingers + floppykrant via het Internet

€ 34,00 Lidmaatschap + Vaardige Vingers + floppykrant thuisgestuurd op cd-rom

U kunt uw bijdrage meteen overmaken op onze rekening nummer 000-0998659-44 met eventuele

vermelding van de naam waarmee u bij ons reeds geregistreerd bent. Hebt u uw lidnummer bij

de hand, vermeld het dan. Meteen doen, waarvoor dank.

Nog even herhalen dat medewerkers in het ABW-bestuur nooit vergoed worden voor hun werk.

De weinige middelen gebruiken we voor de werking van de ABW en voor financiële steun aan

onze deelnemers aan (wereld)kampioenschappen klaviervaardigheid en tekstverwerking.

Met vriendelijke groeten

namens het bestuur

Danny Devriendt

Voorzitter

Lidgeld 2008 nog niet geregeld?

Maak het vandaag nog over op onze rekening 000-0998659-44.

Met dank!



4 Vaardige Vingers

We komen iets te laat met onze felicitaties, want het

lettertype Helvetica vierde in 2007 al haar 50e verjaar-

dag. Toch is het wel de moeite om even stil te staan bij

het zeer succesvolle en vaak gebruikte Helvetica.

Een ruim assortiment lettertypes vinden we vanzelfspre-

kend, maar dat is het niet. We besteden te weinig

aandacht aan de functionele keuze van lettertypes en aan het vakmanschap van

de letterontwerper.

Op vrijdag 29 februari organiseerde de Arteveldehogeschool haar jaarlijkse

character day, een dag waar letters centraal staan. Dit keer kon aandacht voor

de jarige Helvetica niet ontbreken!

Helvetica is zo populair, dat er zelfs een documentaire film over bestaat. Zie

www.helveticafilm.com.

Hip, hip, hoera Da n n y D e v r i e n d t

Helvetica is jarig!

Helvetica werd in 1957 ontworpen door Max Miedinger, geïnspireerd door het lettertype

Akzidenz Grotesk. Het kreeg aanvankelijk Neue Haas Grotesk als naam. Niet direct een naam om

internationaal mee door te breken, en dat beseften de makers. In 1960 veranderde het lettertype van naam in Helvetica, de Latijnse naam voor Zwitserland. De Haas letterzetterij was in

Münchenstein, Zwitserland gevestigd. Later ging Haas over in Linotype.

Er werd heel veel publiciteit voor het lettertype gemaakt en Helvetica kon mee profiteren van het

succes van Zwitsers design begin de jaren 60.

Helvetica kan als een neutraal lettertype beschouwd worden met duidelijke, natuurlijke vormen.

Het is niet onderhevig aan mode en heeft serieux. Het kan voor alles en nog wat gebruikt worden

en je kon er weinig fout mee doen. Duizenden grote bedrijven als Zanussi, Orange, Lufthansa,

Hoover, Tupperware, Evian, American Airlines, Toyota, BASF, Bayer, BMW… gebruiken Helvetica

in hun corporate identity. Maar ook bij de bakker of slager om de hoek vind je Helvetica en zelfs

in de metro in New York en vele andere steden is de bewegwijzering in Helvetica.

Helvetica is een schreefloos – sans serif – lettertype, zonder schreven: zonder dunne dwars-

streepjes aan het uiteinde van de verticale en horizontale balken.

http://nl.wikipedia.org/wiki/Afbeelding:HelveticaSpecimenCH.svg



5 Vaardige Vingers

Helvetica en Arial

Ook nu nog wordt Helvetica vaak gebruikt. In de jaren 80 behoorde Helvetica tot de standaard

lettertypes op de Apple Macintosh.

Toch vind je het niet terug in de klassieke reeks lettertypes die Microsoft aanbiedt. Microsoft vond

Helvetica te duur en heeft in 1992 een eigen variant op Helvetica ontwikkeld: Arial. Op het eerste

gezicht lijkt Arial sterk op Helvetica, maar bij nader toezien zijn er heel wat verschillen.

De letter a heeft in Helvetica een staart, maar in Arial veel minder. De

letter t eindigt in Helvetica bovenaan horizontaal, maar in Arial is de

letter t bovenaan schuin afgeboord. Let ook op de verschillen in de letters c en g hieronder. Een geoefend oog maakt dus gemakkelijk het

onderscheid tussen Helvetica en Arial.

Welk van beide lettertypes hieronder is Helvetica? Welk is Arial?

Helvetica bestaat in verschillende varianten. Hieronder de naam van onze organisatie in Helvetica

Light Condensed en in Helvetica Roman.

Is Helvetica gratis te downloaden?

Er zijn veel sites waar je lettertypes gratis kan downloaden. Dat is niet altijd zonder risico.

Gebruik van „verkeerde’ lettertypes kan voor een systeemcrash zorgen.

Een professioneel lettertype ontwerpen is echt vakmanschap. Het ontwerpen van één lettertype duurt al snel minimum een half jaar tot verschillende jaren en is een zeer arbeidsintensieve

bezigheid. De gemiddelde prijs voor het maken van een lettertype is ca. € 36 000.

Helvetica kan je aankopen bij linotype (www.linotype.com). De prijs varieert van 83 euro voor 4

varianten tot 593 euro voor 24 varianten. Tot die varianten behoren ook versies voor Grieks,

Cyrillisch, Centraal en Oost-Europa…

Hoe populair Helvetica ook is, het is ook voer voor zware discussies onder typografen. Sommigen

vinden het lettertype te banaal en hechten weinig culturele gevoelswaarde aan Helvetica.



6 Vaardige Vingers

In ons vorig nummer gingen we uitvoerig in op de beperkte kennis tekstverwerking en

ICT waarmee leerlingen in het secundair onderwijs afstuderen. Ze kunnen wel allemaal

met de computer werken, maar dat is alles behalve efficiënt. We gaven ook enkele

mogelijke oorzaken aan: één ervan is absoluut de veel te beperkte tijd die er voorzien is

om deftig en vaardig met tekstverwerking om te gaan.

Een belangrijke vraag is natuurlijk hoe we de schaarse beschikbare tijd invullen:

waar moeten we absoluut de klemtoon op leggen? Wat is echt essentieel? Als

resultaat vindt u hierna het document Word essentials, een supersynthese van

écht essentiële zaken die elke Word-gebruiker zou moeten beheersen.

Dit document gebruiken we tijdens onze remediëringssessies Word om studenten

op weg te zetten om alsnog deskundige Word-gebruikers te worden. Het

document is zeker niet af en is op zijn minst voer voor discussie. Uw reacties

erop zijn dan ook meer dan welkom.

De basis van Word Da n n y D e v r i e n d t

Word essentials We schuiven volgende essentiële topics naar voren als Word essentials:

Bij het intypen: het deskundig intypen van een document is een basisvoorwaarde om het

deftig te kunnen opmaken: juist gebruik van spaties, alinea‟s, pagina‟s, secties… en inzicht in

de tekstflow in een document moeten sterk benadrukt worden.

Navigeren: het navigeren in een document behoort tot de meest gebruikte documenthande-

lingen. Een efficiënte besturing van de cursor zorgt voor heel veel tijdsbesparing. Hier mogen

we niet bang zijn van enkele sneltoetsen, maar anderzijds moeten we ook niet overdrijven. We

bieden een pakketje van 8 sneltoetsen bij het navigeren aan.

Opmaak: opmaak van een document staat centraal. Er zijn natuurlijk de verschillende concrete

procedures om opmaak uit te voeren, maar veel belangrijker is het opmaakconcept: de

scheiding van opmaak en inhoud, directe opmaak versus het gebruik van opmaakprofielen en

stijlen, de teken-, alinea- en sectie-opmaak, de manier waarop sjablonen, opmaakprofielen en

nu ook thema‟s met elkaar samenwerken zijn heel belangrijke topics die in een praktijkgerichte

context uitvoerig aan bod moeten komen.

Opmaakprofielen/stijlen: opmaakprofielen/stijlen krijgen als centrale opmaakcontainers

heel veel aandacht. Daarmee moet niet gewacht worden tot bij meer gevorderd gebruik, in

tegendeel reeds van in de eerste lessen kan geleidelijk gestuurd worden in de richting van

goed gebruik van stijlen.

Overzichtsweergave: de overzichtsweergave is bij veel leerlingen totaal onbekend. Toch

biedt deze weergave heel wat mogelijkheden om de structuur van het document goed weer te geven en snel aan te passen. Die weergave mag niet ontbreken bij de essentials.

Zoeken en vervangen: zoeken en vervangen is veel meer dan appel door peer vervangen.

Zoeken is heel handig om de cursor snel ter plaatse te brengen en met vervangen kan je heel

veel kleinere en grotere problemen snel oplossen.

Opsommen en nummeren: we plaatsen het opsommen en nummeren afzonderlijk in the

spotlight. In dit verhaal past het juist gebruik van tabstops, verkeerd-om inspringen om mooi

ogende opsommingen of kopnummering correct toe te passen.

Illustraties: een illustratie invoegen op zich is niet zo moeilijk. Het positioneren ervan, inline of

zwevend, vergt evenwel heel wat aandacht.

Kop- en voetteksten: mét focus op de afzonderlijke lagen waarin kop- en voettekst zich

bevinden.

Tabellen: tabellen zijn veel meer dan overzichtelijke voorstellingen van (cijfer)gegevens. Ze

zijn vaak (on)zichtbare containers om informatie op een pagina te plaatsen.

Inhoudsopgave: interessant in het kader van papers, geïntegreerde proef…



7 Vaardige Vingers

Word Essentials WAT IEDEREEN ÉCHT OVER WORD MOET WETEN

Bij het intypen

een document is één lange reeks tekens

spaties enkel gebruiken om woorden van elkaar te scheiden, nooit om tekstdelen op te schuiven

geen lege alinea's gebruiken om witruimte te creëren tussen tekstdelen

Vaste spatie

Ctrl+Shift+spatie

° Plaats vaste spaties of af-

breekstreepjes als je niet wil dat

Word op die plaats een nieuwe

regel kan nemen, in 5 cm

bijvoorbeeld of bij A4-formaat.

Vast afbreekstreepje

Ctrl+Shift+ –

–

Regeleinde

Shift+Return

Als je uitdrukkelijk een nieuwe

regel wil zonder nieuwe alinea.

Alinea-einde

Return

¶ Als je een nieuwe alinea wil starten.

Pagina-einde

Ctrl+Return __pagina einde___ Als je uitdrukkelijk een nieuwe

pagina wil nemen.

5 gewone spaties, één vaste spatie

Navigeren in een document

Ctrl+ volgend woord Ctrl+Home begin document

Ctrl+ vorig woord Ctrl+End einde document

Ctrl+ vorige alinea Home begin regel

Ctrl+ volgende alinea End einde regel

Opmaak



8 Vaardige Vingers

Tekenopmaak Alinea-opmaak Sectie-opmaak

Lettertype

Lettergrootte (corps)

Letterstijl: vet, cursief…

Ruimte tussen letters

Omranding

Achtergrond

…

Uitlijning

Regelafstand

Afstand tussen alinea's

In- en uitspringen

Plaats tabulatorstops

Omranding

Achtergrond

Opsommingstekens

Samenhouden …

Papierformaat

Afdrukstand

Marges

Paginarand

Regelnummering

Verticale uitlijning

Kop- en voettekst

Paginanummering

Kolommen…

Verwijderen opmaak Tekenopmaak Alinea-opmaak

directe opmaak Ctrl+spatie Ctrl+Q

uit een opmaakprofiel Ctrl+Shift+N = terug naar opmaakprofiel Standaard

Bemerkingen

Thema speelt enkel in Word 2007 een belangrijke rol, niet in de vorige versies.

Vermijd directe opmaak. Gebruik altijd opmaakprofielen (Word 2007: stijlen)

Opmaakprofielen (Word 2007: stijlen)

gebruik altijd opmaakprofielen voor de opmaak, de ingebouwde Kop 1 tot Kop 9 voor de

verschillende niveaus koppen:

Navigeren tussen standaard tekst en verschillende niveaus koppen: Alt+Shift+ en Alft+Shift+



9 Vaardige Vingers

Overzichtsweergave

gebruik de overzichtsweergave om de structuur van

je document weer te geven en onderdelen te verplaatsen

overzichtsweergave is gekoppeld aan overzichts-

niveaus die in de kopopmaakprofielen

ingebouwd zijn. bepaal in de lijst niveau weergeven tot hoeveel

niveaus je wil weergeven.

Zoeken en vervangen

met zoeken kan je heel snel de cursor op een welbepaalde plaats positioneren.

zoeken naar tekenreeksen, speciale tekens, opmaak, al dan niet gecombineerd.

gebruik Alle items markeren om de te zoeken informatie te selecteren en bv. van opmaak te

voorzien of te verwijderen (Delete).

Opsommen en koppen nummeren

Opsommingen

opsommingsbullet tegen de linkermarge tabstop voor de start van de tekst op de eerste regel van het opsommingsitem

verkeerd-om inspringen met dezelfde afstand regelt insprong vanaf de tweede regel.

Geen ruimte toevoegen tussen alinea's met hetzelfde opmaakprofiel verwijdert witruimte tussen

de opsommingsitems. Gebruik een opmaakprofiel voor de opsommingsitems

Koppen nummeren

Via de kopopmaakprofielen, Opmaak >

Nummering > Meerdere niveaus Nummer: links uitgelijnd op 0 cm van de linker-

marge. Je kunt ook negatief uitlijnen, dan komt het

nummer in de linkermarge terecht (eventueel rechts

uitgelijnd). Tabspatie bepaalt de insprong van de eerste regel

van de titel Inspringen op: bepaalt de insprong vanaf de eventuele tweede regel van de titel.



10 Vaardige Vingers

Illustraties invoegen

Invoegen Koppelen Invoegen en koppelen

Inline (in tekstregel) versus zwevende (Om kader, Contour, Achter/Voor tekst) illustraties

Spelregels

1 Elke afbeelding is aan een alinea verankerd. Standaard is dat de alinea waar je de illustratie

invoegt, maar dat hoeft niet zo te blijven.

De afbeelding verschijnt altijd op de pagina waar de alinea staat waaraan die afbeelding

verankerd is. Verhuist die alinea van pagina, dan verhuist de afbeelding per definitie mee.

2 Binnen de pagina kan je ofwel de illustratie een vaste plaats geven. De anker-alinea mag

dan binnen de pagina van plaats veranderen, er gebeurt niets met de illustratie, tenzij de

anker-alinea van pagina verandert: zie spelregel 1. De verticale plaats van de afbeelding

wordt uitgedrukt t.o.v. de bovenmarge of de bovenrand van de pagina.

3 Ofwel koppel je de positie van de afbeelding aan de anker-alinea. Als de anker-alinea door

wijzigingen in inhoud en/of opmaak hoger op de pagina komt, verschuift de afbeelding ook

hoger mee. Idem als de anker-alinea lager op de pagina komt. De verticale plaats van de

afbeelding is de afstand tussen de bovenrand van de anker-alinea en de bovenrand van de

afbeelding.

Kop- en voetteksten

Informatie die op elke (even/oneven/eerste) pagina voorkomt.

Deze informatie kan zwevend gelijk waar op de pagina voorkomen!



11 Vaardige Vingers

Tabellen

gebruik tabellen om gegevens op een pagina te positioneren!

Voorbeeld 1

Voorbeeld 2

Voorbeeld 3

Inhoudsopgave

gebaseerd op gebruik van kopopmaakprofielen in de tekst Opmaak: opmaakprofielen Inhopg x met tabstops voor uitlijning paginering



12 Vaardige Vingers

Het begint stilaan traditie te worden:

ook in 2008 biedt de Akademie voor

Bureauwetenschappen de mogelijk-

heid om leerlingen een echte test te

laten afleggen waarvan het resultaat

in een waardevol getuigschrift wordt

vastgelegd, mits aan de voorop-

gestelde normen voldaan wordt.

We maken opnieuw gebruik van

Italiaanse software die door collega's

Marco Olivo en Gian Paolo Trivulzio

ontwikkeld en gecoördineerd wordt. Naast het afleggen van een test, kan je op

www.abw.be ook terecht voor gratis training of voor deelname aan een heuse

internationale wedstrijd.

Schriftel i jke attesten mogelijk Da n n y D e v r i e n d t

ABW-klaviervaardigheid 2008 ook voor u!

Trainen is gratis

Via de homepage van www.abw.be kan je rechtstreeks naar de module

Test online je klaviervaardigheid.

Bij het klikken op Gratis training NL of op Training Frans, Engels of Duits

kan je gratis je klaviervaardigheid oefenen.

Elk van de vier menu's opent een Java-module waarin je kunt kiezen

tussen een oefening gedurende 1 minuut of gedurende 10 minuten.

Van zodra gekozen, verschijnt een countdown van 3 tot 0 en het typen kan

beginnen.

Het scherm wordt in twee delen gesplitst. In het bovenste deel verschijnt

de over te typen tekst die in het vak eronder moet ingetypt worden. De

tijd loopt van zodra een eerste toets ingedrukt wordt. Naarmate de tijd

vordert, scrollt de originele tekst automatisch omhoog. Opletten dat je je

tekst niet kwijt raakt, want dit is even wennen.

Onderaan kleurt een oorspronkelijk groene balk geleidelijk aan rood en

geeft zo het tijdsverloop aan dat ook in detail kan afgelezen worden.

Als de tijd verstreken is, wordt het intypen geblokkeerd en krijg je

onmiddellijk het resultaat te zien: aantal aanslagen, aantal fouten, analyse

van de fouten…

Testen met certificaat

Wil je de prestaties van je leerlingen via een getuigschrift bekrachtigen, dan kan dat opnieuw

tussen 15 maart en 15 juni 2008.

De test bestaat uit het overtypen van een doorlopende tekst gedurende 10 minuten met minimum

180 aanslagen per minuut en maximum 0,50 % fouten.



13 Vaardige Vingers

Ingeschreven leerlingen kunnen deze test slechts één keer afleggen onder toezicht van een leerkracht van een instelling voor secundair of hoger onderwijs of een organisatie waarmee

vooraf een akkoord werd afgesloten. De verantwoordelijkheid voor het eerlijke verloop van de test ligt bij de betrokken leerkracht. Het aanbod richt zich in principe enkel tot Vlaamse

onderwijsinstellingen.

Voor de deelname aan de test is een inschrijvingsgeld van € 3,00 per leerling verschuldigd dat

vooraf via de school aan de Akademie voor Bureauwetenschappen, Stationsstraat 6, 3320

Hoegaarden overgemaakt wordt op rekening nr. 000-0998659-44 met vermelding van de school

en ABW klaviervaardigheid 2008.

Leerlingen of studenten die aan de hoger vermelde normen voldoen, ontvangen via de betrokken leerkracht een door de Akademie voor Bureauwetenschappen opgesteld attest dat hun prestatie

bevestigt. De attesten worden vóór eind juni naar de scholen gestuurd.

Procedure

Wilt u met uw school deelnemen aan de ABW-test klaviervaardigheid 2008, dan moet u strikt

volgende procedure volgen.

1

School of instelling registreren

Via het menu School inschrijven registreert een leerkracht-schoolverantwoordelijke zijn of haar

instelling die wil gebruik maken van de mogelijkheid tot certifiëren van de klaviervaardigheid. Geef bij E-mail school uw eigen e-mailadres op, want op dat adres wordt een gebruikersnaam en

wachtwoord gemaild dat u nodig heeft om in te loggen op www.intersteno.it/members.

2

Leerlingen en collega's registreren

De leerkracht-schoolverantwoordelijke kan zichzelf en andere leerkrachten registreren die op

hun e-mailadres een gebruikersnaam met wachtwoord ontvangen. Met die gebruikersnaam

kunnen leerlingen geregistreerd worden. Van elke leerling moet naam, voornaam en geboorte-

jaar ingetypt worden.

Elke leerling wordt individueel geregistreerd en krijgt een individuele gebruikersnaam met wachtwoord. Deze gegevens worden evenwel altijd naar de leerkracht gemaild.

3

Test afleggen

De leerkracht bepaalt het tijdstip van de test (tussen 15 maart en 15 juni 2008). Bij het begin van de test krijgen de leerlingen hun gebruikersnaam met wachtwoord van de leerkracht waarmee ze inloggen op de website van de test: www.intersteno.it/members.

Uit de lijst met talen kiezen de leerlingen voor Nederlands (België). Enkel daar kan de test

afgelegd worden.

Onder supervisie van de leerkracht leggen de leerlingen de 10 minuten test af, net zoals een training van 10 minuten. Let op: de eigenlijke test kan maar één keer afgelegd worden!

De resultaten worden op de webserver geregistreerd en komen onmiddellijk in de resultaten-

lijsten op de website terecht, onder meer te raadplegen via www.abw.be. Via het menu Resultaten

krijg je de resultaten te zien.

4

Certificaat

Na controle van de betaling van het inschrijvingsgeld maakt de Akademie voor Bureauweten-

schappen een attest op dat de geleverde prestatie bevestigt, voor zover het resultaat minimum bruto 180 apm met maximum 0,50 % fouten bedraagt.

De attesten van de geslaagde deelnemers worden vóór eind juni 2008 via de betrokken instelling

t.a.v. de opgegeven leerkracht-schoolverantwoordelijke geleverd.

Internationale wedstrijd

Uw beste leerlingen kunnen opnieuw aan een heuse internationale Internetwedstrijd klavier-vaardigheid deelnemen die van 21 april tot 10 mei 2008 loopt via de officiële website

www.intersteno.org.



14 Vaardige Vingers

Om te slagen moet je minimum 200 aanslagen per minuut behalen gedurende 10 minuten met

maximum 1 % fouten. Per fout worden 50 strafpunten afgetrokken.

Je kunt kiezen tussen deelname in de moedertaal (kostprijs: € 5) of deelname in verschillende

talen (kostprijs: € 7, ongeacht het aantal talen). Er is keuze uit 16 talen!

Deelnemen kan in 4 leeftijdscategorieën:

• Tot 13 jaar

• 14 tot 16 jaar

• 17 tot 20 jaar

• meer dan 20 jaar.

Ook leerkrachten kunnen in de laatste categorie dus hun kans wagen!

De registratie van de deelnemers moet tussen 24 maart en 19 april 2008 gebeuren via het

formulier op www.intersteno.org. Betaling van het inschrijvingsgeld verloopt via onze ABW.

Ook aan deze internationale wedstrijd zijn certificaten verbonden, uitgegeven door de

International Federation for Informationprocessing INTERSTENO.

Back to basics Da n n y D e v r i e n d t

Word resetten

Zowel vanuit praktische als vanuit didactische doeleinden kan je je wel een situatie bedenken waarbij je Word echt terug zou willen brengen naar haar basistoestand bij een standaard

installatie.

Een eerste actie die je hierbij kunt ondernemen, is op zoek gaan naar de standaardsjabloon NORMAL.DOT en die sjabloon verwijderen. Als je daarna Word start, wordt automatisch een

nieuwe standaardsjabloon NORMAL.DOT gemaakt en ben je alvast verlost van mogelijke macro‟s,

werkbalken, opmaakprofielen… die er bij een standaardinstallatie niet zijn.

Een meer drastische ingreep zou het desinstalleren van Word kunnen zijn om het daarna volledig

opnieuw te installeren. Maar ook dat is nog geen echte totaaloplossing omdat bij het installeren

heel wat instellingen in het Windows-register opgeslagen worden en bij het desinstalleren

worden deze instellingen niet allemaal verwijderd. De niet-vewijderde instellingen worden bij

een herinstallatie opnieuw gebruikt.

Als je echt naar de basisinstallatie van Word wilt, kan je volgend stappenplan gebruiken. Neem

zeker eerst een backup van uw Windows-register.

1 Hernoem NORMAL.DOT naar een andere naam.

2 Verwijder eventuele bestanden uit de STARTUP-map binnen je Office-versie. Je vindt die map

via Program Files > Microsoft > Office… 3 Voer via Start > Uitvoeren REGEDIT uit om de registereditor te starten. Met de registereditor

kan je wijzigingen in het register aanbrengen. Dat is niet zonder gevaar, neem dus zeker

vooraf een reservekopie van het register.

4 Als je Word 2003 gebruikt, navigeer naar HKEY_CURRENT_USER/Software/Microsoft/Office/

11.0/Word. Voor Word 2007 is de versie 12.0. 5 Druk op Delete om de Word ingang te verwijderen en bevestig het verwijderen.

6 Sluit de registereditor en start Word opnieuw op.

Om echt alle sporen weg te halen zou je eigenlijk nog een nieuwe installatie moeten uitvoeren en

nog wat bestanden verwijderen, zoals ACL-bestanden die uw autocorrectiefragmenten bevatten.



15 Vaardige Vingers

Excel 2007 Ma r t i n e B o d a rd

Voorwaardelijke opmaak

Wanneer je achtergronden van cellen of cijfers en/of getallen in een andere kleur wilt weergeven naargelang de situatie, dan kan je dit aantonen door voorwaardelijke opmaak in te stellen.

Hoe breng je voorwaardelijke opmaak aan?

Selecteer de cel(len). Klik in Start, Stijlen, op Voorwaardelijke opmaak.

Klik op de knop Markeringsregels voor cellen.

Kies de gewenste regel.

Voer de argumenten in en kies de bijbehorende opmaak.

Herhaal dit indien nodig.

Hoe breng je een voorgedefinieerde opmaak aan?

Selecteer de cel(len). Klik in Start, Stijlen op Voorwaardelijke opmaak.

Klik op Kleurenschalen.

Maak een keuze.

Hoe kun je de regels bekijken?

Klik in Start, Stijlen op Voorwaardelijke opmaak.

Klik op de knop Regels beheren.

Hieronder vind je een afbeelding van het menu “Voorwaardelijke opmaak” alsook het submenu

van “Markeringsregels voor cellen”.

Zoals je in de afbeelding zult opmerken, kan je op verschillende wijzen de voorwaardelijke

opmaak instellen.

Dit kan via gegevensbalken, kleurenschalen en pictogramsecties.

Hierna vind je het menu met weergave in Gegevensbalken.

Hieronder vind je deel met de Kleurenschalen.



16 Vaardige Vingers

Hierna het onderdeel met Pictogram-secties.

Zoals je merkt, hebben we in deze versie meer mogelijkheden om “Voorwaardelijke opmaak”

weer te geven.

Hierna een voorbeeld van Voorwaardelijke opmaak met markeringsregels voor cellen. Gebruik de volgende stappen:

Selecteer het werkblad Voorwaardelijke opmaak. Breng de volgende gegevens in:

Typ in A12 Voorwaarden

Typ in A13 >

Typ in A14 < Typ in B13 7,5

Typ in B14 5

Typ in C12 Achtergrond

Typ in D12 Letterkleur

Typ in C13 Lichtrood

Typ in D13 Donkerrood

Typ in C14 Groen

Typ in D14 Donkergroen

Typ in C15 Lichtblauw

Typ in D15 Donkerblauw

Selecteer A2:C7

Klik in Start, Stijlen op naast Voorwaardelijke opmaak

Klik op Markeringsregels voor cellen in het menu.

Hierna vind je een voorbeeld van hoe de toepassing kan verwerkt worden.



17 Vaardige Vingers

Hoog bezoek in Sprimont Da n n y D e v r i e n d t

Intersteno board meets in Belgium

Van 25 tot 28 januari 2008 had de jaarlijkse Board-meeting van de internationale federatie voor informatieverwerking INTERSTENO in het Belgische Sprimont plaats, thuishaven van onze collega

Georgette Sante die ons heel gastvrij ontving.

Uniek is dat in het 7-koppig bestuur twee Belgen zetelen: Georgette Sante als jurypresident en

ikzelf als secretaris-penningmeester. Daarnaast zakten ook Gian Paolo Trivulzio (Italië), Mark

Golden (USA), Prof. Dr. Boris Neubauer (Duitsland) en Cees van Beurden (Nederland) naar Sprimont af. Het zevende Board-lid, Jaroslav Zaviačič (Tsjechië) was er in Sprimont niet bij.

In een zeer open atmosfeer werd een drukke agenda afgehandeld. Tijdens een videoconferentie

werd live met Liao Qing in Beijing overlegd rond de organisatie van het komende congres in 2009

in China. Ook de komende council-meeting in Tychy (Polen) werd voorbereid. ‟s Avonds vonden

we gelukkig tijd om van de lokale gastronomie te genieten.

De INTERSTENO-Board, samen met enkele ABW en APSB bestuursleden (foto: Georgette Sante)

ABW schoolt na in de lente ! He t b es t uu r

ABW-nascholing Joomla!

Na de succesvolle nascholingsreeks in mei-juni 2007, wil het

ABW-bestuur ook in de komende lente enkele nascholingen

aanbieden in samenwerking met het REN.

Volg het concrete aanbod op onze website! Suggesties zijn

overigens zeer welkom.

Op 8 en 15 mei 2008 zal bestuurslid Olivier Levrau twee

sessies rond Joomla! verzorgen, telkens van 18.30 tot 21.30 u.

in de Arteveldehogschool, campus Kattenberg, in Gent.



18 Vaardige Vingers

Joomla! is een gratis en open source content management systeem (CMS) waarmee je snel een

website kan bouwen (bv. een schoolwebsite, website mini-onderneming met online webwinkel).

Het is ondertussen waanzinnig populair, ondermeer door de steeds groeiende lijst van uiterst

makkelijk te installeren plug-ins voor o.a. e-commerce, RSS, fotoalbum...

Na de basisinstallatie maken we gebruikers aan en bepalen we wat die gebruikers binnen het

systeem wel en niet kunnen. Daarna volgt de menustructuur en de basisinhoud. Nu nog uitbreiden

met kant-en-klaar modules, bv. een nieuwsmodule, e-mailmodule, enquêtemodule… en de

opmaak opsmukken met behulp van beschikbare templates.

In heel korte tijd hebben we een bruikbare, mooi ogende website klaar!

Oplossing van pag. 24 E t i e nn e D ’ H ae s e l ee r

Woorden op -loog

1 … spreekwoorden? Paremioloog

2 … fossiele overblijfselen? Paleontoloog

3 … longziekten? Pulmonoloog

4 … de klieren met inwendige afscheiding? Endocrinoloog

5 … de levensverrichtingen (stofwisseling…)? Fysioloog

6 … de lichaamsbouw van voorhistorische mensen? Paleoantropoloog

7 … de vergelijkende en verklarende volkenkunde? Etnoloog

8 … vogeleieren? Oöloog

9 … edelstenen waarin letters/figuren gesneden zijn? Gemmoloog

10 … het weefsel dat de tanden omgeeft? Parodontoloog

11 … vogels? Ornitoloog

12 … insecten? Entomoloog

13 … vissen? Ichtyoloog

14 … paddestoelen en zwammen? Mycoloog

15 … spinnen? Arachnoloog

16 … vlinders? Lepidopteroloog

17 … de Spaanse taal en letterkunde? Hispanoloog

18 … het Chinees? Sinoloog

19 … kinderen met emotionele en gedragsstoornissen? Pedoloog

20 … muggen? Myioloog

21 … de godsdienstwetenschappen? Theoloog

22 … slangen? Ofioloog

23 … weekdieren? Malacoloog

24 … honden? Kynoloog

25 … klokkenspellen? Campanoloog

26 … mieren? Myrmicoloog

27 … paarden? Hippoloog

28 … korstmossen? Lichenoloog

29 … leverziekten? Hepatoloog

30 … maagziekten? Gastroloog



19 Vaardige Vingers

Eén van de opdrachten die de leerlingen 6 Handel in het kader van hun GIP

krijgen, is het opstellen van een sollicitatiebrief met curriculum vitae. De

leerkracht tekstverwerking-informatica – die er nu nog is – moet dan de

documenten op lay-out en technische aanpak beoordelen. Hoe pak je dat aan?

Aan de hand van een concreet voorbeeld volgen hier enkele gedachten.

De appealing factor Da n n y D e v r i e n d t

Curriculum vitae

Hieronder vindt u het voorbeeld – met haar toestemming – van leerlinge Goedele uit 6 handel 1,

een doorsnee CV.

Elementen die ik bij de beoordeling in rekening breng (op een totaalschaal van 10).

Externe elementen: stiptheid bij het indienen en juiste plaats van indienen. Wie niet stipt

indient verliest 1 tot 3 punten, afhankelijk van het aantal aanmaningen tot indienen. Die punten

worden op het einde afgetrokken. Technische correctheid en structuur. Dit is de core van de beoordeling. Als hier manifest

fouten tegen gemaakt worden, tuimelen de punten naar omlaag. Hier gaat het over het

functioneel gebruik van spaties, alinea‟s, tabellen… Typefouten: geven aanleiding tot aftrek van punten.

De opmaak: verantwoord gebruik van witruimte, niet te veel denkbeeldige verticale lijnen in

de lay-out, uniformiteit, hiërarchie, pertinente fouten tegen de NBN-normen…. De appealing factor: dit is het onderscheid, de originaliteit, de creativiteit, de

aantrekkelijkheid van het ontwerp.

Het totaalcijfer is niet de optelsom van een aantal deelcijfers. Meestal vertrek ik vanuit het

technisch ontwerp en levert een goed technisch ontwerp/structuur een basisscore van 7 op 10 op.



20 Vaardige Vingers

Bij tekortkomingen in het technisch ontwerp gaan er van die basisscore punten af, afhankelijk van

de zwaarte en de frequentie van die fouten.

In een tweede stap wordt de opmaak bekeken, gaande van uniforme opmaak voor gelijkwaardige

gegevens, juist en consequent gebruik van witruimte, verantwoorde positionering van de

elementen op de pagina tot consequent gebruik van leestekens en hoofdletters. Een goede

opmaak beïnvloedt de basisscore niet of nauwelijks. Binnen een vork van 0 tot 3 punten worden

punten van de basisscore afgetrokken bij kleine tot zware lay-outfouten.

De derde stap is misschien de meest subjectieve stap: het beoordelen van de appealing factor. Dit

is de slagroom op de taart en bepaalt normaal het puntenbereik tussen 7 en 10 op 10. Een

werkstuk dat technisch, structureel en qua opmaak op zich correct is, krijgt dus 7 op 10. Deze

score wordt verhoogd met de eventuele meerwaarde door die appealing factor.

Aan het einde van de rit wordt de behaalde score nog verminderd met punten voor typefouten en

punten voor attitudes (hier vooral de stiptheid van indienen)

Als ik deze theorie nu toepas op het voorbeeld op de vorige pagina dat u op de floppykrant bij dit

nummer vindt, dan is het technisch ontwerp goed qua structuur door tabellengebruik. Er werd

evenwel maar één opmaakprofiel gebruikt. Dat is technisch heel wat minder, maar anderzijds

moeten we soms niet heiliger zijn dan de Paus: het document is een losstaand document en

functioneel is het gebruik van opmaakprofielen hier iets minder belangrijk. De opsommingen zijn

geen echte opsommingen. Qua structuur hoort de „B‟ van rijbewijs eigenlijk in de tweede kolom.

Alle elementen hierboven in acht genomen lijkt een score van 6 à 6,5 op 10 mij een verantwoorde

score te zijn. Een echte appealing factor ontbreekt zodat mijn eindbeoordeling op 6 à 6,5 op 10

behoudend blijft. Nogmaals, dit is geen exacte wetenschap en uw bedenkingen zijn welkom.

Hieronder als voorbeeld drie uitwerkingen van hetzelfde CV mét appealing factor. Je vindt de

uitwerkingen op de floppykrant en je kunt er wellicht een oefening uit halen.

Mijn conclusie op een ander vlak: andermaal is duidelijk dat het schrappen van de

leerkracht tekstverwerking-informatica in het basisprogramma derde graad handel een

bijzonder zware vergissing is!



21 Vaardige Vingers



22 Vaardige Vingers

Zomer 2008, Olympische Zomerspelen in China. Zomer 2009 is China gastland om het 47e Interstenocongres te organiseren. China telt in

totaal 1 321 851 888 (2007) inwoners en is daarmee de natie met de grootste bevol-king van de wereld. Ongeveer 20 % van de wereldbevolking komt dan ook uit China.

Om ons voor te bereiden op

dit eerste congres buiten

Europa sinds de tweede wereldoorlog, leren we alvast onze eerste woorden

Chinees. Ahoewel Chinees?

Ga je mee naar Beijing? Ol i v i e r L ev r au

Ni Hao

De Chinese talen zijn een verzamelnaam voor een groep talen die behoren tot de Sino-Tibetaanse

taalfamilie. Meestal bedoelt men met Chinees het Mandarijn (vereenvoudigd Chinees), de

officiële taal van China, die gebaseerd is op het dialect van Peking (traditioneel Chinees). Het

Mandarijn is de grootste van de Chinese talen. Deze talen worden gesproken door ongeveer

1 220 000 000 (één miljard tweehonderdtwintig miljoen) mensen in China, Taiwan en vele andere

landen van het Verre Oosten. Ook wordt de taal gesproken door vele overzeese Chinezen.

De Chinese talen bestaan al heel lang, er zijn al geschriften teruggevonden van meer dan 2500

jaar geleden en Chinese karakters op orakelbotten die nog ouder zijn.

Karakters

Er zijn ongeveer 12 000 moderne Chinese karakters (Hanzi). In het verleden zijn er veel meer

geweest.

Veel karakters kunnen op zich meerdere betekenissen hebben, maar meestal bestaat een woord

uit twee of meer karakters, of kan uit de context worden opgemaakt welke betekenis wordt

bedoeld.

De gemiddelde Chinees kent ongeveer 4 000 karakters, 6 000 karakters wordt gezien als het

minimum om je aan te kunnen melden voor een universitaire opleiding, hoog opgeleide Chinezen

kennen er ongeveer 7 000 tot 10 000. De complexe werking van dit schrift zorgt ervoor dat veel mensen in China en daar waar de Chinese talen worden gesproken niet of onvoldoende kunnen

lezen of schrijven. Volgens de CIA-The World Factbook kan 14 % van de Chinezen niet lezen of

schrijven.

Tonen

De Chinese talen zijn zogenaamde tonale talen, waarbij de verandering van de toon van een

woord de betekenis van dat woord geheel kan veranderen. Deze tonen worden in het pinyin

aangegeven met een diakritisch teken op de klinkers; de 5e toon echter krijgt geen diakritisch

teken.

Deze tonen kunnen ertoe leiden dat één lettergreep vijf verschillende betekenissen kan hebben

al naargelang de toon waarop hij uitgesproken wordt. Hieruit mag men niet afleiden dat één toon

ook maar één betekenis kan hebben, wel integendeel. Zo heeft ma3 (zie hieronder) naast de

http://nl.wikipedia.org/wiki/Sino-Tibetaanse_talen

http://nl.wikipedia.org/wiki/Sino-Tibetaanse_talen

http://nl.wikipedia.org/wiki/Mandarijn_%28taal%29

http://nl.wikipedia.org/wiki/Peking

http://nl.wikipedia.org/wiki/Volksrepubliek_China

http://nl.wikipedia.org/wiki/Taiwan

http://nl.wikipedia.org/wiki/Verre_Oosten

http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Orakelbotten&action=edit

http://nl.wikipedia.org/wiki/Hanzi

http://nl.wikipedia.org/wiki/Analfabeet



http://nl.wikipedia.org/wiki/Tonale_taal

http://nl.wikipedia.org/wiki/Hanyu_pinyin

http://nl.wikipedia.org/wiki/Diakritisch_teken

http://nl.wikipedia.org/wiki/Lettergreep



23 Vaardige Vingers

betekenis "paard" nog minstens 7 andere courante betekenissen. Chinezen maken uit de

toonhoogte EN uit de context op over welke "ma" het precies gaat.

ma1 betekent moeder

ma2 betekent hennep

ma3 betekent paard

ma4 betekent uitschelden

ma5 aan het einde van een zin functioneert als een vraag.

Enkele eerste woordjes Chinees:

Ni hao Welkom

Zaijian Hallo

Xiexie Tot ziens

Ganbei! Bedankt

Yi bei kafei. Yibei cha. Een kop koffie. Een kop thee.

Yi bei pijiu. Yi ping pijiu. Een glas bier. Een fles bier.

Huanying nin! Santé

Yi, er, san, si, wu, liu, qi, ba, jiu, shi. 1,2,3,4,5,6,7,8,9, 10

Wil je graag weten hoe je deze woorden moet uitspreken? Neem dan eens een kijkje op onderstaande websites:

www.teleac.nl/chinees/index.jsp

www.geledraak.nl/html/page332.asp#zelf

personal.kenyon.edu/bai/vcsc.htm

TIP

Het is raadzaam om een visitekaartje met naam en adresgegevens in het Chinees van het hotel te

vragen, zodat de taxichauffeur u weer thuis kan brengen. Deze spreekt namelijk zeer waarschijn-

lijk geen Engels. Geen kaartje bij de hand? Neem een taxi vanaf een groter hotel. De portier ofwel

het baliepersoneel kan de chauffeur instrueren.

ABW zoekt talent voor INTERSTENO-congres in Beijing

Op dit moment is nog niet zoveel praktische informatie over het congres in Beijing beschikbaar. Heel waarschijnlijk zal het ca. midden augustus 2009 plaatsgrijpen in de Chinese hoofdstad. We

hopen daar in ons juni-nummer meer duidelijkheid over te kunnen geven.

In Beijing grijpt het wereldkampioenschap klaviervaardigheid plaats en ook een wereldwed-

strijd professionele tekstverwerking.

De Akademie voor Bureauwetenschappen wil extra inspanningen doen om enkele deelnemers

voor deze wedstrijden financieel te ondersteunen. Hebt u in de klas zeer klaviervaardige leer-

lingen die een uitdaging in Beijing wel zien zitten of leerlingen die heel vlot met tekstverwerking kunnen omgaan, laat het ons weten.

Of gaat u zelf de uitdaging aan voor de wedstrijd professionele tekstverwerking. Laat u daarbij

zeker niet afschrikken, want de opdrachten zijn niet zo super moeilijk. U vindt in vroegere

nummers van Vaardige Vingers de opdrachten van de vorige jaren of u kunt ze gewoon per mail

aanvragen.

De algemene leiding van de wereldkampioenschappen is trouwens in Belgische handen met Georgette Sante als jurypresident. Alle opdrachten van de vorige wereldkampioenschappen

tekstverwerking zijn van Belgische makelij en dragen de stempel Sante-Levrau-Devriendt.

Hebt u belangstelling voor Beijing 2009, laat het ons weten.

We zijn volop bezig om interessante reisformules naar China uit te zoeken en berichten daar in

een volgend nummer van Vaardige Vingers graag over.

http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Vraagpartikel&action=edit



24 Vaardige Vingers

Verri jk je woordenschat! E t i e nn e D ’ H ae s e l ee r

Woorden op -loog

De woorden archeoloog, bacterioloog, bioloog, criminoloog, dermatoloog, socioloog… zijn

genoegzaam gekend. Maar hoe noemt men iemand die zich bezig houdt met de studie van…

1 … spreekwoorden?

2 … fossiele overblijfselen?

3 … longziekten?

4 … de klieren met inwendige afscheiding?

5 … de levensverrichtingen (stofwisseling…)?

6 … de lichaamsbouw van voorhistorische mensen?

7 … de vergelijkende en verklarende volkenkunde?

8 … vogeleieren?

9 … edelstenen waarin letters/figuren gesneden zijn?

10 … het weefsel dat de tanden omgeeft?

11 … vogels?

12 … insecten?

13 … vissen?

14 … paddestoelen en zwammen?

15 … spinnen?

16 … vlinders?

17 … de Spaanse taal en letterkunde?

18 … het Chinees?

19 … kinderen met emotionele en gedragsstoornissen?

20 … muggen?

21 … de godsdienstwetenschappen?

22 … slangen?

23 … weekdieren?

24 … honden?

25 … klokkenspellen?

26 … mieren?

27 … paarden?

28 … korstmossen?

29 … leverziekten?

30 … maagziekten?

Arachnoloog – campanoloog – endocrinoloog – entomoloog – etnoloog – fysioloog – gastroloog – gemmoloog – hepatoloog – hippoloog – hispanoloog – ichtyoloog – kynoloog – lepidopteroloog –

lichenoloog – malacoloog – mycoloog – myioloog – myrmicoloog – ofioloog- oöloog – ornitoloog –

paleoantropoloog – paleontoloog – paremioloog – parodontoloog – pedoloog – pulmonoloog –

sinoloog - theoloog

vaardige vingers - abwscheiding van opmaak en inhoud, directe opmaak versus het gebruik van...

Documents