v ⁄m`mß var h$m{umbm?gß[mxh$s` _v ⁄m`mß var h$m{umbm? _hmamÔ≠>mvrb odymzg^{gmr>r...

44
gß[mXH$s` gß[mXH$s` gß[mXH$s` gß[mXH$s` gß[mXH$s` _V ⁄m`Mß Var H$m{Umbm? _hmamÔ≠>mVrb odYmZg^{gmR>r hm{UmË`m oZdS>UwH$mß¿`m oZo_ŒmmZ{ oXgUma{ O{ oMà Amh{ À`mMm odMma H{$bm Va [w›hm Am[bm AOw©ZM hm{Vm{. [jr` amOH$maUmMm bm{H$emhr odMmamV A[{ojV Agb{bm AmXe© AW© H$Yr `m bm{H$emhrV oXgbmM Zmhr amOH$maUmV AmVm Ï`mdgmo`H$Vm Ambr Amh{ Ag{ gmßoJVb{ OmV{. Ï`mdgmo`H$Vm gd©M j{ÃmV AmÎ`mM{ ]m{bb{ OmV{. oejU, d•Œm[ÃH$mnaVm, amOH$maU Aem gd©M j{ÃmVrb `m "‡m{\{$eZobP_'Mm odMma H$m{UrM H$am`bm V`ma Zmhr. Ï`dgm` `mMm ew’ _amR>rV AW© "YßXm' Agm H{$bm Va Ï`mdgmo`H$ ZrVr_Œmm hm e„X \$maM AS>MUrMm R>aVm{ d ZrVr_Œmm [mim`Mr Zmhr Ag{ R>adb{ Va O{ H$mhr oXg{b V{ AmO [hm`bm o_iV Amh{. À`m_wi{M Am[bm aW _‹`^mJr C^m amhVm{. ` oXgUmË`m EHy$U oMÃmMr H$mir H$S>m AmUIrZM JS>X H$a `mM{ H$m_ XyaXe©Z gmaI{ _m‹`_ H$arV Amh{. `m oZdS>UwH$mßMm odf` À`mßZr H$gm _mßS>bm h{ [mohb{ Va ^rVrM dmQ>V{. "_hmamÔ≠>mVrb aUgßJ´m_', "aUYw_mir', "_hmgßJ´m_', "_hmamÔ≠>mM{ _hm`w’' Aer dU©Zß ]mVÂ`m X{Uma{ bm{H$ H$aVmV. "aUgßJ´m_' _hm`w’' AmoU bm{H$emhrV A[{ojV AgUmar oZdS>UwH$sgmaIr KQ>Zm EH$ H$m? oedm` "A{o[ob`Z [m{b' ZmdmMm H$a_UwH$sMm H$m`©H´$_ "]mVÂ`mß¿`m' "ogar`Îg'_‹`{ oXgV amhVm{. `m gd© oMÃmV oXgUma{ gß^mÏ` Z{V{ O{ Amh{V À`mßMr, Zmd{, À`mßM{ H$V•©Àd h{ [mohb{ H$s AßYma AoYH$M JS>X hm{Vm{. "AgßVwÔ>', "]ßS>Im{ar H$aUma{', "oZ>mdßV', Am_Xma{¿Nw> Z{V{, À`mß¿`m "hm` H$_mßS>', "na_m{Q> Hß$Q≠>m{Îg' h{ gd© [mohbß H$s gH$mamÀ_H$ g{dm^mdr Agß H$mhr hm{B©b Agß dmQ>VM Zmhr. [w›hm Agß OmhranaÀ`m ]m{bm`Mr gm{` Zmhr. H$maU [obH$S>Mm ÂhUUma "H$m`, EdT>m oZJ{oQ>Ïh odMma H$aVm{g...!' oedm` Vm{ Agßhr gmßJUma, "À`mVÎ`m À`mV ]am AgUmam Om{ Ag{b À`mbm _V ⁄m`Mß ! H$maU _V Va ⁄m`bmM [mohO{, Vm{ Am[bm h∏$ AmoU [odà (!) H$V©Ï`hr Amh{. V{Ïhm _VXmZ H$aM.' h{ ^JdßVm, Xm{›hr ]mOyßZm "Am[b{M' ZmV{dmB©H$ "_hmgßJ´m_mgmR>r' "aUmßJUmV' CVab{b{ Amh{V. _VmMm ]mU (]Q>U) H$m{Umda gm{S>m`Mm...?

Upload: others

Post on 02-Aug-2020

6 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: V ⁄m`Mß Var H$m{Umbm?gß[mXH$s` _V ⁄m`Mß Var H$m{Umbm? _hmamÔ≠>mVrb odYmZg^{gmR>r hm{UmË`m oZdS>UwH$mß¿`m oZo_ŒmmZ{ oXgUma{ O{ oMÃ Amh{ À`mMm odMma H{$bm Va [w›hm

gß[mXH$s`gß[mXH$s`gß[mXH$s`gß[mXH$s`gß[mXH$s`

_V ⁄m`Mß Var H$mUmbm?

_hmamÔ≠>mVrb odYmZg^gmR>r hmUmË`m oZdS>UwH$mß¿`m oZo_ŒmmZ oXgUma O oMÃ Amh À`mMm odMmaH$bm Va [w›hm Am[bm AOw©ZM hmVm. [jr` amOH$maUmMm bmH$emhr odMmamV A[ojV Agbbm AmXe©AW© H$Yr `m bmH$emhrV oXgbmM Zmhr amOH$maUmV AmVm Ï`mdgmo`H$Vm Ambr Amh Ag gmßoJVbOmV. Ï`mdgmo`H$Vm gd©M jÃmV AmÎ`mM ]mbb OmV. oejU, d•Œm[ÃH$mnaVm, amOH$maU Aem gd©MjÃmVrb `m "‡m\$eZobP_'Mm odMma H$mUrM H$am`bm V`ma Zmhr. Ï`dgm` `mMm ew’ _amR>rV AW©"YßXm' Agm H$bm Va Ï`mdgmo`H$ ZrVr_Œmm hm e„X \$maM AS>MUrMm R>aVm d ZrVr_Œmm [mim`Mr ZmhrAg R>adb Va O H$mhr oXgb V AmO [hm`bm o_iV Amh. À`m_wiM Am[bm aW _‹`^mJr C^m amhVm.

` oXgUmË`m EHy$U oMÃmMr H$mir H$S>m AmUIrZM JS>X H$a `mM H$m_ XyaXe©Z gmaI _m‹`_H$arV Amh. m oZdS>UwH$mßMm odf` À`mßZr H$gm _mßS>bm h [mohb Va rVrM dmQ>V. "_hmamÔ≠>mVrb aUgßJ´m_',"aUYw_mir', "_hmgßJ´m_', "_hmamÔ≠>mM _hm`w’' Aer dU©Zß ]mVÂ`m XUma bmH$ H$aVmV. "aUgßJ´m_'_hm`w’' AmoU bmH$emhrV A[ojV AgUmar oZdS>UwH$sgmaIr KQ>Zm EH$ H$m? oedm` "Ao[ob`Z[mb' ZmdmMm H$a_UwH$sMm H$m`©H´$_ "]mVÂ`mß¿`m' "ogar`Îg'_‹` oXgV amhVm. `m gd© oMÃmV oXgUmagß^mÏ` ZV O AmhV À`mßMr, Zmd, À`mßM H$V•©Àd h [mohb H$s AßYma AoYH$M JS>X hmVm. "AgßVwÔ>',"]ßS>Imar H$aUma', "oZ>mdßV', Am_Xma¿Nw> ZV, À`mß¿`m "hm` H$_mßS>', "na_mQ> Hß$Q≠>mÎg' h gd© [mohbßH$s gH$mamÀ_H$ gdm^mdr Agß H$mhr hmB©b Agß dmQ>VM Zmhr. [w›hm Agß OmhranaÀ`m ]mbm`Mr gm`Zmhr. H$maU [obH$S>Mm ÂhUUma "H$m`, EdT>m oZJoQ>Ïh odMma H$aVmg...!' oedm` Vm Agßhr gmßJUma,"À`mVÎ`m À`mV ]am AgUmam Om Agb À`mbm _V ⁄m`Mß ! H$maU _V Va ⁄m`bmM [mohO, Vm Am[bmh∏$ AmoU [odà (!) H$V©Ï`hr Amh. VÏhm _VXmZ H$aM.'

h ^JdßVm, Xm›hr ]mOyßZm "Am[bM' ZmVdmB©H$ "_hmgßJ´m_mgmR>r' "aUmßJUmV' CVabb AmhV._VmMm ]mU (]Q>U) H$mUmda gmS>m`Mm...?

Page 2: V ⁄m`Mß Var H$m{Umbm?gß[mXH$s` _V ⁄m`Mß Var H$m{Umbm? _hmamÔ≠>mVrb odYmZg^{gmR>r hm{UmË`m oZdS>UwH$mß¿`m oZo_ŒmmZ{ oXgUma{ O{ oMÃ Amh{ À`mMm odMma H{$bm Va [w›hm

1. emiobm amoQ>ar äb~ V\$ nwaÒH•$V B.g.2003Mm "AmXe© emim' nwaÒH$ma H|$–r` _ßÃr gw_Ãm _hmOZ `mß¿`mew^hÒVo.

2. gm°. gwboIm bmo°T>o mßZm ~m˜U godm gßKmMm AmXe© ejH$ nwaÒH$ma.

3. gm°.CÎH$m Hw$bH$Uu mßZm bm`Zog äb~ - R>mUo mßMm AmXe© ejH$ nwaÒH$ma.

4. ‡Ud nQ>dY©Z (B. 8dr) amÔ¥>nVt¿`m hÒVo ~mblr nwaÒH$ma. MrZ_‹ o PmboÎ`m AmßVaamÔ¥>r` ~mbH$moÀgdmgmR>rgßJrVmgmR>r maVmMo ‡VZYÀd.

5. Am|H$ma dMmao am¡`ÒVar` AmßVaembo ÒnYV gwdU©nXH$ AmU Or.Ïhr. _mdiUH$a eyQ>tJ M∞pÂn`Zen 2004`m ÒnYV Vm_´nXH$.

6. _Wbm amd - OÎhmÒVar` A∞WboQ>H$ ÒnYV gwdU©nXH$ d amÔ¥>r` ÒnYV aOVnXH$.

7. Í$Mm JUnwbo, ed©ar JmßJb d gÀlrH$m Hw$bH$Uu hm JQ> AmßVaamÔ¥>r` OÎhmÒVar` ~∞S>q_Q>Z ÒnYV dOoVm R>abm.

8. AmH•$Vr _mh_H$a - amoQ¥>∞äQ> äb~ Am∞\$ R>mUo Zm∞W© Am`moOV hfia 2004 ÒnYV MÃH$boMo ¤Vr` nm[aVmofH$

9. __Vm ‡ w - Q>o~b Q>oZg - maVmMo ‡VZYÀd

10. A_are ZmIdm - A∞WboQ>H$ - amÔ¥>r` ÒVamda gh^mJ.

11. AmH$me gmhZr - Q>o~b Q>oZg - _hmamÔ¥>mMo ‡VZYÀd

12. ^mΩ`lr AmoH$ - OÎhm ~mÒHo$Q>~m∞b ÒnYm© - _hmamÔ¥> gßKmV ZdS>.

13. "lr H$bm' gßÒWm, S>m|~dbr V\$ Am`moOV AmßVaembo ZmQ>ÁÒnYm© - EHy$U 3 ~jgo

A. deof b˙`doYr EH$mßH$H$m - "KaQ>ÁmH$Sy>Z KaQ>ÁmH$S>o'~. CÀH•$Ô> boIH$m - gm°. AnUm© moioH$. XΩXe©Z - ‡_mUnà - gm°. ‡ ßH$m mßJbo

gm°. AmZßXr~mB© Ho$ed Omoer ÒHy$b

gm°. AmZßXr~mB© Ho$ed Omoer ÒHy$b mßZr Am`moOV Ho$boboA‰`mgmbm nyaH$ R>aVrb Ago d A‰`mgoVa CnH$_.

1. Zboe Z_H$a mßMo yJmob _mJ©Xe©Z - B. 5 dr Vo 10 dr ¿`m d⁄mœ`m™gmR>r d ejH$mßgmR>r

2. gm°. erbmVmB© _amR>o mßMo B. 7dr ¿`m d⁄mœ`m™gmR>r kmZoúarda mfU

3. B. 7dr, 8dr, 9dr ¿`m _wbtgmR>r BßQ>aA∞äQ> äb~ V\$ S>m∞.^S>H$_H$a mßMo b¢JH$ ejUmgßX^m©V Ï`mª`mZ.

4. B. 5dr gmR>r S>m∞. _mZgr Omoer mßMo Ï`mª`mZ - df` - nm `mMo Cn`moJ AmU XwÍ$n`moJ

`emMo _mZH$ar

(nmZ H´$.33 da)

[naga dmVm©

Page 3: V ⁄m`Mß Var H$m{Umbm?gß[mXH$s` _V ⁄m`Mß Var H$m{Umbm? _hmamÔ≠>mVrb odYmZg^{gmR>r hm{UmË`m oZdS>UwH$mß¿`m oZo_ŒmmZ{ oXgUma{ O{ oMÃ Amh{ À`mMm odMma H{$bm Va [w›hm

df© [mMd/AßH$ 11 / Am∞∑Q>m]a> 2004

`m AßH$mV Ï`∫$ Pmccr _V À`m cIH$mßMr d°`o∫$H$ _V AgyZ À`m _Vmßergß[mXH$ gh_V AgVrcM Ag Zmhr.

AZwH´$_UH$m

1) lr kmZoúa _hmamO `mßMo OrdZ d eß. ~m. _R> 3H$m © (boImßH$ nhbm)

2) _hm^maVmVrb g_Ò`m _mYwar nmQ>rb, H$sVu qeJmoQo> 9gwMoVm Omoer, ‡mMr ‡YmZÒdmVr d°eßnm`Z, nÑdr OmYd

3) S>m∞. _mo.X.namS>H$a `mßMo AmÀ_H$WZ S>m∞. _mo.X. namS>H$a 15

4) lr. eaX gmR>o `mßMr _wbmIV gm°. Xrnmbr qhXioH$a 20

5) "gßV H$d`ÃtZr Omonmgbobo ÛrÀd' JrVoe JOmZZ qeXo 24

6) gmhÀ`OJV lr. eaX Omoer 29

7) 2004 d°kmZH$ OmJ•H$Vm df© ‡m.gm°. E_≤. w. ~moaH$a 32

8) gm`›g ÒädoAa gßemoYZ' d•ŒmdmT>d `mMm EH$ A^Zd ‡H$În ‡m.gm°. E_≤. w. ~moaH$a 34

9) ""g•Ô>r'' ~m∞Q>Zr äb~ ‡Xe©Z A_V a_oe ^moB©a 35(30, 31 Owb° d 1 Am∞JÒQ> 04)

10) Mbm Mß–_mYdr¿`m ‡XoemV g•Ô>r AßH$moboH$a 39

11) n[aga dmVm© gßH$bV -

gß[mXH$S>m∞. odO` ]S>H$a

H$m`©H$mar gß[mXH$

‡m. _mhZ [mR>H$

"oXem' ‡maß^ Owb° 1996

(df© 9 d / AßH$ 4 Wm)

H$m`m©c`od⁄m ‡gmaH$ _ßS>iS>m∞. ]S>H$a od⁄m_ßoXaZm°[mS>m, R>mU - 400 602Xya‹dZr : 2542 6270

_w–U ÒWi :[a\$∑Q> o‡ßQ>g≤,Zyar]m]m XJm© amS>, R>mU.Xya‹dZr : 2534 1291

2541 3546

Page 4: V ⁄m`Mß Var H$m{Umbm?gß[mXH$s` _V ⁄m`Mß Var H$m{Umbm? _hmamÔ≠>mVrb odYmZg^{gmR>r hm{UmË`m oZdS>UwH$mß¿`m oZo_ŒmmZ{ oXgUma{ O{ oMÃ Amh{ À`mMm odMma H{$bm Va [w›hm

..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................Ïhr. [r. E_≤. oXem / Am∞∑Q>m]a 2004/ 4

AmdmhZod⁄m [´gmaH$ _ßS>i, R>mU hr gßÒWm R>m `mV Jbr 65 dfm™hˇZ AoYH$ H$mi

oejU jÃmV H$m © H$arV Amh. _amR>r d BßJ´Or emimß]am]aM H$bm, dmoU¡`, odkmZ dodYr emImßMr _hmod⁄mb , VßÃoZH$VZ d gßJUH$ A‰`mg H|$X Aer gdm™JrU oejUmMrÏ`dÒWm gßÒWZ H$br Amh. [mR>Á[wÒVH$s` oejUm]am]aM od⁄mœ`m™¿`m AßJM H$bm,H$rS>m B. jÃmVrb JwU odH$ogV ÏhmdV ÂhUyZ gßÒWm ododY C[H$_ am]drV Ambr Amh.`m gdm©ß¿`m [naUm_ÒdÍ$[ gßÒWM od⁄mWu A‰`mg d A‰`mgVa [arjm d Ò[Ym©V CŒm_`e o_idrV AgyZ gßÒWM _mOr od⁄mWu g_mOmV ododY jÃmV H$m ©‡dU AmhV.

AmO Q>r.Ïhr., pÏhoS>Am, ogZ_m d VÀg_ oZ`VH$mobH$ ^mJdmXr, ZrVrhrZgßÒH•$VrMm ‡gma H$a `mV AJ´ga AmhV. `mCbQ> odYm`H$, gßÒH•$oVajH$ odMma[mMdVrb Aer _m‹`_ AÎ[gߪ` AmhV. C⁄mM ZmJnaH$ ]ZUmË`m gßÒH$maj_od⁄mœ`m™Zm d°MmnaH$ Im⁄ [wadmd, À`mß¿`mV B©fm© oZ_m©U Ïhmdr d À`mßZr AWm©O©Z dÏ`mdgmo`H$ `em]am]aM gm_moOH$ H$m`© gmYmd, `m C‘emZ _ßS>imZ "oXem' hoZ`VH$mobH$ Owb° 1996 [mgyZ gwÍ$ H$b Amh.

Am[U `m _mogH$mM dJ©UrXma hmD$Z qH$dm `m _mogH$mV OmohamVXD$Z Am_¿`m H$m`m©bm hmV^ma bmdmdm hr odZßVr ! VgM Am[Î`m A_yÎ` XUΩ`mXD$Zhr Am[U oXemgmR>r hmV^ma bmdy eH$Vm.

gß[mXH$, oXemod⁄m ‡gmaH$ _ßS>i, Zm°[mS>m, R>mU.Xya‹dZr ï 2542 6270

Q>r[ ï dJ©Ur/OmohamV dm XUJrMr a∏$_ MH$Z [mR>dmdr.

MH$ ""od⁄m [´gmaH$ _ßS>i A/c oXem'' `m ZmdmZ [mR>dmdm.

dmof©H$ dJ©Ur È. 250/-

gXa AßH$mMr oH$aH$mi odH´$sMrqH$_V È. 25/- \$∫$.

dJ©Ur [mR>odVmZm Am[bm[yU© [Œmm, o[Z H$mS> dXya‹dZr gh H$idmdm.

2

Page 5: V ⁄m`Mß Var H$m{Umbm?gß[mXH$s` _V ⁄m`Mß Var H$m{Umbm? _hmamÔ≠>mVrb odYmZg^{gmR>r hm{UmË`m oZdS>UwH$mß¿`m oZo_ŒmmZ{ oXgUma{ O{ oMÃ Amh{ À`mMm odMma H{$bm Va [w›hm

..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................Ïhr. [r. E_≤. oXem / Am∞∑Q>m]a 2004/ 5

lr kmZúa _hmdamO `mßM OrdZ d H$m`©

(bImßH$ [ohbm)

VÀH$mbrZ n[apÒWVr

H$moUÀ`mhr H$mimMr gm_m›` H$ÎnZm o `mgÀ`m H$miMm amOH$s` dmL>_`mÀ_H$ d Ym_©H$ BVhmgnmhmdm bmJVmo. hm H$mi _hmamÔ¥>m¿`m BVhmgmV \$ma_hŒdmMm Amho. O°Ãnmi, qgKU Xod d am_Xod `m gmaIoamOo, ^mÒH$amMm`© d ~m onXod `m gmaIo n ßS>V,ho_mS>nßVmgmaIo d¤mZ≤ _wÀg‘r, kmZoúa Zm_XodmgmaIo_hmÀ_o ¡`m H$mimV Pmbo, Vmo H$mi _hmamÔ¥ >m¿`mBVhmgmV MaÒ_aUr` Amho `mV eßH$m Zmhr. b˙_r,gaÒdVr d AmÀ_d⁄m `mßMm CÀH$f© lr kmZoúamß¿`m doir_hmamÔ¥>mV Pmbm.

lr kmZoúamß¿`m nyd©OmßZr Mma XmoZ nT>Ám `mXdKam `mMr godm Ho$br Amho AmU VgoM nßT>anya¿`m mJdVg߇Xm`mMm CX`hr am_Xodamd OmYd (`mXd) `mß¿`mH$maH$sXuV d À`mß¿`m ghmZw yVrZoM Pmbobm AgyZIw‘ lr kmZoúamßZr À`mß¿`m~‘b g‡o_ JmoadmoX≤JmaH$mT>bobo AmhoV.

`m `mXdmß¿`m H$maH$sXuV d°⁄H$, ¡`moVfd Y_©emÛ `m d⁄mßMm CÀH$f© ¡`m d¤mßZmZrHo$bm À`mßMrhr _mhVr ~moY‡XM R>aob.WmoS>ä`mV lr kmZoúamßMm H$mi ÂhUOo_hmamÔ¥>m¿`m BVhmgmVbo gwdU© wJ hmo .

`mXdmß¿`m amOKam `mVrb XwgamamOm O°VwJr Vgam amOm qgKU `mß¿`m

kmZoúa _hmamOmß¿`m OrdZH$m`m©Mm VÀH$mbZ n[apÒWVr¿`m nmú© y_rda n[aM` H$Í$Z XoUmar boI_mbm

- gßnmXH$

H$maH$sXuV Iw‘ lr kmZoúa _hmamO Pmbo. ho XodJarMo`mXd C\©$ OmYd amOo ¤maH$mYre lrH•$ÓU ^JdmZ`m¿`mM OJdª`mV Kam `mVrb hmoV.

nhbm amOm ^Ñ_ `mZo XodJar¿`m am¡`mMmdÒVma H$Í$Z À`mbm gm_´m¡` nXmg nmoMdbo. À`mMm18 dm nyd©O —T>-‡hmar Zm_H$ amOm hmoD$Z Jobm. hmXodJar mXdmßMm nhbm nyd©O hmo . goD$UMß– amOm¿`mnamH$_mU_wio À`mß¿`m am¡`m¿`m ‡Xoembm (ZmeH$m nmgyZXodJar n µ™V¿`m) goD$UXoe Ago Zmd nS>bo. nwTo> _moJbH$mir `mbmM ImZXoe Ago ÂhUyZ bmJbo.

qgYUm¿`m _mJyZ À`mMm nwà O°VwJr hm AÎnH$miJmXrda Ambm. WmoS>ä`mM _h›`mV _•V Pmbm. À`mMonwà ÂhUOo qgYUmMo ZmVy H•$ÓU d _hmXod `mßZr AZwH´$_o13,11 df am¡` Ho$bo. ho XmoKohr bmoH$‡` hmoVo.

H•$ÓUXodm~‘b ho_mX´rZ o ÂhQ>bo Amho "jrUÖH$mbdem_≤ nwZÖ VÈUmVmß Y_m@n g߇mnVÖ &' hoAVe` _hÀdmMo Amho. À`mßZr AmnÎ`m ndÃAmMaUmZo d JßWmZr Y_m©¿`m nwZÈÇmrdZmg _moRo>

gm¯ Ho$bo d gdm™¿`m n[al_mßZr ^mJdV Y_m©Mo_moRo> VoO MTy>Z nwTo> AÎnH$mimVM nßT>ar¿`mn[agamV lrkmZoúa ‡^•Vr _hmamÔ¥> gßVmßZrY_mX`mMm _‹`›hH$mi AmUbm.

H$m_©R>nUm AmdÌ`H$M

H$_©R>nUm hm H$XmMV Xmof Agob

3

Page 6: V ⁄m`Mß Var H$m{Umbm?gß[mXH$s` _V ⁄m`Mß Var H$m{Umbm? _hmamÔ≠>mVrb odYmZg^{gmR>r hm{UmË`m oZdS>UwH$mß¿`m oZo_ŒmmZ{ oXgUma{ O{ oMÃ Amh{ À`mMm odMma H{$bm Va [w›hm

..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................Ïhr. [r. E_≤. oXem / Am∞∑Q>m]a 2004/ 6

nU H$_©R>nUm ho _hV≤ nmn Amho. Y_©ΩbmZr¿`m H$mirbmoH$ H$_©ZÔ> hmoVmV d Y_m’mam¿`m H$mir ‡maß H$_m©VhmoD$Z ∫$s AmU kmZmV À`mMm n[anmH$ hmoVmo. JdßVmßZrJrVoV AgoM gmßJVbo Amho. "`k XmZ VnÖH$_© Z À`m¡ ßH$m`©_od VV≤ & JrVm 18.5 VoÏhm. H$_©R>nUm EH$ JwUÂhUyZM g_Obm nmhOo H$maU gV≤ H$_m©MaUmMoMn ©dgmZ ^mJdV Y_m©¿`m nwZÈÇmrdZmV Pmbo.

H•$ÓUXodm _mJyZ Ambobo am_Xod `mß¿`m H$mirgßÒH•$V d⁄obm CŒm_ amOml` _imbm. ^mÒH$amMm ©,ho_mX´r, ~monXod, emL>J©Ya `m gmaIr d¤V≤ aÀZo ‡JQ>Pmbr. `mXd amOYmZr XodJar hr `m doir Anma d° d^moJrV hmoVr. ðbmoä`mVrb gßnŒmrMo Vo dlmßVr ÒWmZ hmoVo.VoWrb _moR>mbo dmSo> e°beIamer ÒnYm© H$arV hmoVo.VoWrb bmoH$, À`mßMr yfUo, dÛo AmU ~mobUo na__Ywad MŒmmH$f©H$ hmoVr. am_Xodam` `mßZr 37 df am¡` Ho$bo.`mßMm _hm‡YmZ A¿ wV Zm`H$ hm eH$ 1194 _‹ o gmÔ>r‡mVmßMm _hm ‡YmZ hmoVm. gmbwZXod `mOH$So> eHo$1199-1202 n ™V _wª` goZmnVrMm AYH$ma hmoVm.eH$ 1212 _Yo H•$ÓUXod ZmdmMm `OwdXr ~´m˜U hmH$moH$UMm _hm ‡YmZ hmoVm. am_Xodamdm¿`m doiMo MmodrgboI gm߇V Cnb„Y AmhoV. (kmZoúa _hmamO M[aÃ,boIH$ lr. b. am. nmßJmaH$a, `mVyZ CX≤K•V).

`m H$mimV \$maem bT>m`m PmÎ`m ZmhrV. ^mJdVY_m©Mm CX` Pmbm. kmZoúa, Zm_Xod gßVmßZr _hmamÔ¥> Xoe^∫$gwImV Z_æ Ho$bm. kmZoúarV CÑoI H$aVmZmJßWm¿`m eodQ>r lr kmZoúa ÂhUVmV-

Eogr wJr nar H$ir & AmU _hmamÔ¥> _ßS>ir &lr JmoXmdar¿`m Hw$ir & XjU qH$Jr &1803

à wdZ°H$ ndà & AZmX nßMH´$moejoà &OoW OJmMo OrdZgyà & lr _hmb`m Ago &1804

VoW `Xwdße dbmg & Omo gH$iH$im Zdmg &

›`m`mVo nmofr jVrO & lr am_Mß–& 1805

VoW _hoem›d o gß yVo & lr Zd•ŒmrZmW gwVo &H$obo kmZXodo JrVo & XoerH$ma boUo & 1806

JmoXmdar¿`m XjU ‡mVmßV ~´˜mßS> gyÃYma lr_hmb`m C\©$ _hmbgm, Âhmigm AWdm _mohZramOZmdmMo Ã^wdZmV AÀ`ßV ndà AZmX nßMH´$moe joÃAmho. mXd Hw$b yfdUmam gH$i H$bmßMo Ho$di ZdmgÒWmZ Agm, d ›`m`mZo n´OmnmbZ H$aUmam lr am_Mß–amOm `m Xoemda am¡` H$arV Amho. À`m¿`mM gŒmoImbrAgboÎ`m _hmbgm joÃmV (Zodmgo) AmXZmW eßH$a`mß¿`m naßnaobm Zd•Œmr ZmWmßMm eÓ`, Omo, _r-kmZXod,À`mZo JrVo¿`m AßJmda ‡mH•$V AmbßH$ma MT>dbm Amho.

kmZoúa nyduMo d«>bmMo CÎboI

nmßSw>aßJ H$Wm nŸnwamUmV Amho. lr joà nßT>anya hohOma df Var _hmjoà ÂhUyZ n´g’ Amho. nßT>ar d«>bXodmMr ZJar ÂhUyZ XjU^a JmOV Amho. 1195MmebmboI.

ÒdpÒV lr eHw$ 1195 lr_wI gßdÀgao \$mJZnwalr d«>b Xodam`mg dgmgVr \w$bo XmßSo> AmMß–mH©$MmbdoZm ZmZm ^∫$ _mbAm XŒm n°H$mMm ddÈ.(\$mJZnwa-\$mÎJyZ nm°U©_m \w$b| d XmßS|> d«>bmgg_n©U-AZoH$ ^∫$mßMr Zm_mdbr.) am_Xod amd OmYd d À`mßMm_ßÃr ho_mX´r `mßMmhr hmV^ma `m H$m`m©g bmJbm Amho.nßT>anya ZJambm XjU ¤mamdV Aer nXdr Xbr Amho.

EIm⁄m gßÒWobm OdßVnUm H$moU AmUVmo ?

^mdH$ bmoH$ d amO_ßS>i EImXr gßÒWm H$mT>Vrbd –Ï` ~imda H$mßhr H$mi MmbdVrb nU À`m gßÒWogAmVyZ Oo B ©úar VoO bmJV AgVo Vo gßVm ß¿`mnmR>~imedm` n´m· hmoV Zmhr. H$moUÀ`mhr gßÒWogOdßVnUm AmU `mg B©úar d yVrM bmJV AgVmV.

4

Page 7: V ⁄m`Mß Var H$m{Umbm?gß[mXH$s` _V ⁄m`Mß Var H$m{Umbm? _hmamÔ≠>mVrb odYmZg^{gmR>r hm{UmË`m oZdS>UwH$mß¿`m oZo_ŒmmZ{ oXgUma{ O{ oMÃ Amh{ À`mMm odMma H{$bm Va [w›hm

..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................Ïhr. [r. E_≤. oXem / Am∞∑Q>m]a 2004/ 7

^mdH$mß¿`m AÀ wÀH$Q> ‡o_mZo gJX≤JXV hmoD$Z nßT>arZmWmZoAmnÎ`m ^äVmßZm d°Hwß$R>mhˇZ _hmamÔ¥>mV AmUbo.

`oWrb ^mdH$mßZm d«>b ^∫$sMo ahÒ` eH$dyZgJwU ZJw©UmMo d ∫$ kmZmMo Eoä`, À`mZr À`mß¿`m _ZmdaR>gdbo. d«>b AmU H•$ÓU EH$M lrH•$ÓU _wImZo OrJrVm ‡H$Q> Pmbr VMm _hmamÔ¥> _ßS>imV ‡gma ÏhmdmÂhUyZ kmZmo~m _mD$brZo eHo$ 1212 _Yo ^mdmW© XrnH$mn´JQ> Ho$br.

_hmamOmßMo nyd©O -

ho AmnoJmßdMo Hw$bH$Uu hmoV. hr d•Œmr À`mß¿`mKam `mV H$À oH$ nT>Ám MmbV Ambobr hmoVr. Õ ß~H$nßVho kmZoúamßMo nUOo. ho _moRo> H$V©~Jma d ^JdX≤ ∫$ ÂhUyZJUbo Jobo. JmoqdXnßV d h[anßV `m ZmßdmMr XmoZ ^mßdSo>.JmoqdX nßV Hw$bH$UuMm Ï`dgm` H$arV. h[anßV _Xw©_H$sJmOdrV. ho nwßS> Xoe_wImda g°›`mgh MmbyZ Jobo nU`w’mV YmamVrWu nS>bo. nwÃmMm Pmbobm Zme nmhˇZÕ`ß~H$nßV CXmg Pmbo. naV AmnoJmßdr `oD$Z amhbo.CVmad` Var h[a^OZr bmdmdo Ago À`mZm dmQ>Vo.Jm oajZmWmßZr À`mOda AZwJ´h Ho$bm. lr kmZoúa_hmamOmß¿`m dßemV ^JdX≤ ∫$ Õ ß~H$nßV hmoV.

dS>rb d«>bnßV-

JmoqdXnßV d ^m`m© ZÍ$~mB© `mß¿`m CXar d`m¿`m55Ï`m dfu EH$ nwà Pmbm. À`mMo Zmd d«>bnßV hmo .hoM lr kmZoúamßMo OZH$ hmoV. Zam~mB© `m n°R>UH$aH•$ÓUmOrnßV XodHw$io `mß¿`m ^JZr hmoV. ho KamUo A⁄mnn°R>Umg Amho. Jm`Ãr nwaúaUmZo JmoqdXnßVmg d«>bnßVPmbo. Agm CÑoI n°R>UH$amßZr lr kmZoúamßZm XboÎ`mew’nÃmV Amho. JmoqdXnßVmßZm J°ZrZmW `mOH$Sy>Z~˜monXoe Pmbm.

d«>bnßV ÂhUOo _yV©_ßV d°amΩ`. ho d°amΩ` S>moig

hmoVo. gddoH$ d°amΩ` hmoVo. ddoH$ w∫$ d°amΩ`M H$m`_Q>H$Vo. kmZmdmMyZ Ho$di d°amΩ` AmßYio hmo . d«>bnßVddoH$ d°amΩ`erb hmoVo. d«>bmMm d´V~ßY gmVÏ`m dfuPmbm. AÎnH$mimVM doXemÒÃ A‹``Z nyU© Pmbo. VoÏhmVrWm©Q>Z H$a `mg À`mZr dS>rbmßMr Amkm KoVbr.

emÛm‹``Zmbm VrWm©Q>ZmMr OmoS> Xo `mMr n’V‡mMrZ H$mimnmgyZ MmbV Ambobr Amho. h[a qMVZH$arV d«>bnßV VrW© `mÃm H$Í$ bmJbo. Vo ¤maHo$g Jobo.VoWyZ Vo qnS>maH$mg Jobo. VoWyZ gwXm_nwar nmhˇZ Èpä_UrMmddmh Pmbm Vo _yi_mYd VrW© nmhbo. lrH•$ÓUmßZr AmnboAdVma H$m © gßndbo À`m ^mbwH$m VrWm©g Vo Jobo. VoWyZ‡^mgbm, gmoaQ>r gmo_ZmW, _wMHwß$X Jwß\$m BÀ`mXr VrWH$arV ZmeH$mg g·e•ßJrg Jobo. Õ`ß~Ho$úar OmD$ZHw$emdVu ÒZmZ Ho$bo. JßJm¤ma, ~´ Jar n´XjUm H$Í$Zd«>bnßV ^r_meßH$ahˇZ AbßH$mnwarg Ambo.

AmißXrVrb KQ>Zm-

AmißXrg d«>bnßV g’oúam¿`m XodimV CVabo.AmißXrMo ^JdX≤^∫$ Hw$bH$Uu gYmonßV Zoh_r‡_mUoXodXe©Zmg Ambo hmoVo. À`mßZr g’oúamMo Xe©Z KoVbo.nmam^modVr JXu nmhˇZ Vo VWo Ambo. gVam AR>am dfm©Mm~mb`moJr ‹`mZÒW ~gbm hmoVm. À`mbm nmhVmM gYmonßVÀ`m¿`m H$So> IoMbo Jobo. gYmonßVmZm `m ~mb`moΩ`m ~‘bH$_mbrMr AmÀ_r`Vm dmQy> bmJbr. gYmonßVmßZr À`mMrMm°H$er Ho$br d Kar amh `mg ~mobmdbo.

d«>bnßV À`m ß¿`m Kar Jobo. gYmon ßVm ßZrd«>bnßVmßMr ~S>XmÒV amIbr d g›_mZmZo dmJdbo.d«>bnßV nwTo> mÃobm ZK `m¿`m V`marV hmoVo. À`m nhmQo>gYmonßVmßZm XodmMm X•ÓQ>mßV Pmbm. Vy Amnbr H$›`mÈpä_Ur d«>bnßVmßg Xo. V¿`m CXar VoOÒdr _wbo O›_bm

oVrb. gYmonßVmßZr nÀZrer dMma H$Í$Z d«>bnßVmßZmÒdflZ gmßJVbo. d«>bnßVmßZr Am¸ © Ï`∫$ Ho$bo. bæmMm

5

Page 8: V ⁄m`Mß Var H$m{Umbm?gß[mXH$s` _V ⁄m`Mß Var H$m{Umbm? _hmamÔ≠>mVrb odYmZg^{gmR>r hm{UmË`m oZdS>UwH$mß¿`m oZo_ŒmmZ{ oXgUma{ O{ oMÃ Amh{ À`mMm odMma H{$bm Va [w›hm

..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................Ïhr. [r. E_≤. oXem / Am∞∑Q>m]a 2004/ 8

dMma À`mßZm ÈMbm Zmhr. gYmonßVmßZr AmJ´h Ho$Î`mdÍ$ZAmUIr VrZ Xdg _w∏$m_ dmT>dbm. Vgao Xder nhmQo>d«>bnßVmßZm —Ô>mßV Pmbm - Vy gYmonßVmß¿`m _wbrMmÒdrH$ma H$a. hr JmoÔ> À`mßZr gYmonßVmßZm gmßJVbr.

_moR>Ám WmQ>mV gYmonßVmZr Èpä_Ur d«>bnßVmßMmddmh CaHy$Z Q>mH$bm. d«>bnßV ZH$mo AgboÎ`m ~ßYZmVnS>bo. ddmhmZßVa gd© _ßS>ir nßT>anwamg Jobr d Xe©ZKoD$Z AmißXrg naVbr. gYmonßVmßMr Amkm KoD$Zd«>bnßV XjU mÃog ZKmbo. Vo H•$ÓUm, H$mdoar, VwßJ^X´mBWo ÒZmZo H$Í$Z lr e°b_, d|H$Q>m–r, am_oúa, edH$mßMr,dÓUwH$mßMr, JmoH$U©, hmQ>Ho$úa, H$moÎhmnya, H$amS>, _mh˛brBÀ`mXr joÃo H$Í$Z naV AmißXrg Ambo.

d«>bnßVmßZm AmnoJmßd gmoSy>Z ~aoM Xdg Pmbo hmoVo.AmnÎ`m _mVmnÀ`mßZm ^oQ>Uo AmdÌ`H$ hmoVo. À`mß¿`m~amo~a ZyVZ nÀZrhr OmUma hmoVr. gYmonßV Omd`mbnmoMd `mgmR>r Jobo. gd© OU AmnoJmßdbm Ambo. CŒm_gyZ _imbr ÂhUyZ d«>bnßVmßMo AmB©dS>rb gßVwÔ> Pmbo.

H$mhr Xdg gwImV Jobo. d«>bnßVmßMo gßgmamV bjµZÏhVo. Vo Zoh_r B©úaqMVZmV _æ AgV. À`mß¿`m —Ô>rZoEohH$ gwImV H$mhr AW© Zmhr Ago dmQo>. WmoS>ÁmMXdgmM AßVamZo AMmZH$nUo d«>bnßVmßMo AmB©dS>rbZdV©bo. gßgmamMr gßnyU© O~m~Xmar d«>bnßVmßda nS>br.À`mßMr da∫$s AmUIr dmT>br. nÀZrMo hmb hmoD$ bmJbo.gYmonßV boH$sbm d Omd`mbm KoD$Z AmißXrg Ambo.d«>bnßVmßZm gß›`mg Ko `mMr B¿N>m Pmbr.

gß›`mg Xrjm

d«>bnßV O›_VÖM d°amΩ`erb. À`mßZr nÀZr _mJogß›`mg Ko `mMr nadmZJr Xo `mMm gVV nmR>nwamdm Ho$bm.EH$Xm d°VmJyZ VZo ÂhQ>bo, "Om gß›`mg ø`m' nS>À`m\$imMr Amkm d«>bnßVmßZr H$mer JmR>br. am_mZßXmßMo

dmÒVÏ` H$merV hmoVo. AmnÎ`mbm gß›`mg Xrjm Xo `m~‘bd«>bnßVmßZr dZßVr Ho$br. ~aoM Xdg d«>bnßV H$merVhmoVo ho am_mZßXmßZr nmhbo. À`mß¿`m R>H$mUMr na_oúa‡m·rMr Vi_i Òdm_rßZm _mhrV Pmbr. Aem d°amΩ` gßnd«>bnßVmßZm am_mZßXmßZr Xrjm Xbr d À`mßMo ZmdM°V›`ml_ Ro>dbo. am_mZßXmßMm eÓ` n[adma _moR>m hmoVm.H$~ra ho am_mZßXmßMo eÓ` hmoVo. AZoH$ dfm©Mo B©pflgV n´m·PmÎ`mZo d«>bnßVmßZm AmZßX Pmbm. Vo AmnÎ`m ÒdVoOmZoM_Hy$ bmJbo. am_mZßXmß¿`m n≈> eÓ`mn°H$s EH$ Pmbo.

AmißXr KQ>Zm

PH$So > AmißXrbm Èpä_Ur ~mB™Mr AdÒWmgmoMZr` Pmbr. gmgy gmgao Ho$ÏhmM Jobo hm oV o.d«>bnßVmßMm Vnmg Mmby hmoVm. nŒmm bmJoZm. À`mßZm EHo$Xder g_Obo H$merg d«>bnßVmßZr gß›`mg KoVbm. hoH$iVmM À`m gm‹drMo gd© _ZmoaW ^ßJ nmdbo. À`mVAnÀ`hrZVm. À`mßZm Anaßnma XwÖI Pmbo. AmnÎ`m JmoS>dmJ `mZo AmißXrVÎ`m bmoH$mZm V¿`m ~‘b MwQ>nwQ> bmJyZamhbr.

EH$ Xdg À`m gm‹drZo _mÈVr¿`m XodimV CVaboboEH$ gß›`mgr nmhbo. _mÈVrMo Xe©Z KoVÎ`mZßVa VZo hoH$moUr _hmÀ_o AgmdoV Ago g_OyZ À`mZm Z_ÒH$ma Ho$bm.À`mZr nwÃdVr^d Agm Amerdm©X Xbm. hm Amerdm©XEHo$VmM Èpä_Ur~mB™Zm hgy Ambo. Òdm_tZr À`mß¿`m hgyMoH$maU H$imbo. Vo dMmamV nS>bo. AmnÎ`mH$So> AmbobmM°V›`ml_ hm Va `m gm‹drMm nVr Zmhr Zm Aer eßH$mAmbr. Òdm_r V¿`m Kar Jobo. gYmonßVmgh Èpä_Ur~mB©Òdm_r ~amo~a H$merbm AmÎ`m. Òdm_r bdH$a H$mergnaVbo ho nmhˇZ M°V›`ml_mbm AÀ`ßV Am¸`© dmQ>bo.Òdm_rßZr gYmonßV d Èpä_Ur~mB© `mßMr gmo` EH$m~´m˜UmH$So> Ho$br.

Òdm_r ÂhUmbo am_oúabm Z OmVmM _r AmißXrhyZ

6

Page 9: V ⁄m`Mß Var H$m{Umbm?gß[mXH$s` _V ⁄m`Mß Var H$m{Umbm? _hmamÔ≠>mVrb odYmZg^{gmR>r hm{UmË`m oZdS>UwH$mß¿`m oZo_ŒmmZ{ oXgUma{ O{ oMÃ Amh{ À`mMm odMma H{$bm Va [w›hm

..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................Ïhr. [r. E_≤. oXem / Am∞∑Q>m]a 2004/ 9

naVbmo. AmißXrMo Zmßd EoH$VmM M°V›`ml_ Mnmnbm.M°V›`ml_mZr Òdm_tMr j_m _mJVbr. Òdm_r AmnUmbmgd© JmoÔ>r kmZ PmÎ`m AmhoV. AmnU X`mdßV hmoD$Z _bmj_m H$amdr. Òdm_r ‹`mZÒW ~gbo. À`mZm H$ibo H$sM°V›`ml_ d À`mMr gwerb nÀZr mß¿`m OrdZmV H$mhrVarXÏ`Àd Amho. `mßZm naV gßgmamV Q>mH$bo nmhOo. À`mßZremÒÃYmaoMo ` Z ~miJVm À`m C^`VmZm gßgma H$am`bmgmßJUo ho `w∫$. À`mZr gdm™Zm EH$à O_dbo. dM°V›`ml_mbm gmßJVbo "Vy AmnÎ`m ÛrMm ÒdrH$ma H$a.'Vy _bm \$gdyZ KoVboÎ`m MVwWm©l_mMr Xrjm a‘ PmbrAmho. Vy AmnÎ`m Ûrgh AmMma Y_m©Zo na_oúamda Z>mRo>dyZ emÒÃm dÈ’ Agbo Var gßgma F$U \o$S>. _mPmAmerdm©X Vw¬`m _mJo Amho. Vy nwZÖ gßgma H$amdmg AerMÀ`m OJZ ßÀ`m na_oúamMr B¿N>m Amho.

nwZÖ J•hÒWml_

d«>bnßV AmißXrg oD$Z nwZÖ AmnÎ`m Hww$Qwß>~mghamhbo. VoWo EH$ ZdrZM n´ CnpÒWV Pmbm. gß›`mZrPmÎ`mda nwZÖ J•hÒWml_ KoVbm ÂhUyZ AmißXr¿`m ~´d•ßXmßZr À`mbm dmirV Q>mH$bo. Ho$di ^joda d«>bnßVmßZrHw$Qwß>~mMo ajU H$amdo bmJo. AmMma dMmamßZr ew’ amhˇZamÃßXdg JrVm, mJdV, BÀ`mXr Y_© JßWmßMo dmMZ AmU_ZZ À`mßZr Mmby Ro>dbo. ^JdßVmdarb —T>Œm_ l’oZoMŒmm_‹ o AIßS> g_mYmZ nmhˇZ À`mßMm H$mi nwTo> OmVhmoVm.

Ho$di JwÈ Amkm ÂhUyZ À`mZr J•hÒWml_ nÀH$abm.gß›`mg KoVÎ`mZßVa naV J•hÒWml_ emÛ gß_V ZgÎ`mZobmoH$mßZr d«>bnßVmßMm N>i Ho$bm. À`m_wio bmoH$mßZm XmofXoVm oV Zmhr. d«>bnßV df`bßnQ>m_wio J•hÒWml_r ~ZboZÏhVo `mV À`mßMmhr Xmof Zmhr. ImoQo> ~mobyZ gß›`mgKoVÎ`m~‘b am_mZßXmßZr naV J•hÒWml_ ÒdrH$mamd`mggmßJVbo `mV À`mßMmhr Xmof Zmhr. ho Z`Vrbm AgoM

KS>>dmd`mMo hmoVo Vo KS>bo.

Aer ~mam df ZKyZ Jobr. eHo$ 1195 lr_wIgßdÀga _mK d n´VnXm `m Xder ‡mVÖH$mbr À`mßZmnhbm _wbJm Pmbm. À`mMo Zmd Zd•Œmr ZmW. nwTo> XmoZdfm™Zr eHo$ 1197 wdm Zm_ gßdÀgar ldmU d⁄ AÔ>_rg_‹`amÃr AJXr H•$ÓU O›_mdoir lr kmZoúamßMm O›_Pmbm. eHo$ 1199 B©úa Zm_ gßdÀgar H$mV©H$ ew’nm°U©_m EH$ ‡ha amÃr gmonmZXodmßMm O›_ Pmbm AmUeHo$ 1201 ‡_mW Zmd gßdÀgar AmúZ ew’ ‡VnXm`m Xder _‹`m›hr _wäVm ~mB™Mm O›_ Pmbm. Mmahr~mbHo$ ÂhUOo ‡À`j na_oúamMo AßeM O›_mbm AmbohmoVo.

hr Mmahr ^mdßSo> AmnÎ`m _mÀ`mnÀ`mgh AÀ ßVH$Ô> ‡X AdÒWoV amhV hmoVr. dmirV Q>mH$Î`mZo qZXm,Hw$pÀgV ~mobUr ghZ H$amdo bmJo. d«>bÈpä_Ur `mOmoS>fl`mZo AÀ ßV YramZo ho gd© ghZ Ho$bo. m Mma _wbmßH$So>nmhˇZ Amnbm ‡nßM À`mßZr Mmbdbm hmoVm. AmnÎ`mAmB©dS>rbmßMr OmÇdb ∫$s, CnmgZm, kmZ, d°amΩ` AmUghZerbVm mßMm À`mß¿`m _Zmda Imob Agm R>gm C_Q>bmhmoVm. AmB© dS>bm߇_mUo hr _wbo XodmMo Zm_ÖÒ_aU dBVa CnmgZm H$arV.

_wbo _moR>r hmoD$ bmJbr Ver EH$ ZdrZ qMVmAmB©dS>bmßZm CÀnfi Pmbr. _wbmß¿`m gd© Am`wÓ`mMr^rfUVm À`mß¿`m ‹`mZmV Ambr. `m _wbmßMo nwTo> H$gohmoUma? À`mßMo g_mOmV ÒWmZ H$m` ? AmnÎ`m n¸mVÀ`mßZm AmnwbH$sZo H$moU ~ao gmß mirb ? Xdgo Xdg `mqMVoMo ÒdÈn CJ´ hmoV Jobo. X`mYZ na_oúa AmnÎ`mbm_mJ© XmIdrb. Zd•ŒmrZmW gmV dfm©Mo Pmbo. VoÏhm À`mMmd´V~ßY H$gm hmoB©b? hr d«>bnßVmßZm H$miOr CÀnfiPmbr. d«>bnßVmßZr Iyn IQ>nQ> Ho$br nU Ï`W©.Èpä_Ur~mB™¿`m _Zm ‡_mUo H$mhr AZw>mZ H$amdo hm hoVy

7

Page 10: V ⁄m`Mß Var H$m{Umbm?gß[mXH$s` _V ⁄m`Mß Var H$m{Umbm? _hmamÔ≠>mVrb odYmZg^{gmR>r hm{UmË`m oZdS>UwH$mß¿`m oZo_ŒmmZ{ oXgUma{ O{ oMÃ Amh{ À`mMm odMma H{$bm Va [w›hm

..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................Ïhr. [r. E_≤. oXem / Am∞∑Q>m]a 2004/ 10

_ZmV YÍ$Z d«>bnßVmßZr ÒÃrnwÃmgh Õ ß~Ho$úamg ‡`mUHo$bo.

VoWo _‹`amÃr Hw$emdVm©V ÒZmZ H$amdo _wbmgh~´˜Jarbm n´XjUm KmbmÏ`mV. EHo$ amÃr ‡XjUog~mhoa nS>bo AgVmZm À`mß¿`m g_moÍ$Z EH$ dH´$mi Ï`mK´CS>Ám KoV Mmbbobm nmhbm. d«>bnßV Km~ÈZ Jobo._wbo gmß mi `mV JwßVbo. VmoM Zd•ŒmrZmW dmQ> MwH$bo d^bVr H$S>¿`m dmQo>Zo niµV gwQ>bo. Vo niV niV AßOZrnd©Vm¿`m EH$m JwhoV eabo VWo JhZrZmW hmoVo.Zd•ŒmrZmWmZr À`mß¿`m nm`mda bmoQ>mßJU KmVbo. À`m H$mo_bd`m¿`m _wbmH$So> nmhˇZ JhZrZmWmßZm g_mYmZ Pmbo. hmAYH$mar gßnfi eÓ` Amho Ago À`mßZm dmQ>bo. d À`mZrÀ`mg ~˜monXoe Ho$bm. moJ_mJm©Zo Xrjm Xbr. lrH•$ÓUmMrCnmgZm Xbr d Zm_Ò_aUmMm ‡gma H$a `mMr AmkmHo$br. H$mhr XdgmßZr Zd•Œmr ZmW oVmZm nmhVmM YmH$Q>r^mdßSo > AmZßXbr. Zd•ŒmrZo Amnbr gmar hH$sH$VAmB©dS>bmßZm gmßJVbr.

AZw>mZ gßndyZ ghm _h›`mZr gd© _ßS>ir nwZÖAmißXrg naVbr. ~´m˜U g_mOmZo _wbmZm ~´m˜U dUm©VÒdrH$maÎ`mg EH$ qMVm H$_r hmoB©b ÂhUyZ d«>bnßVmßZrAmißXr¿`m ~m˜Ud•ßXmZm dMmaUm Ho$br. ho yXodmßZmo Jobrdrg df Am_¿`mda ~hÓH$ma Amho. Pmbr EdT>r ejmnwao ÂhUyZ AmÂhmbm nmdZ H$Í$Z ø`m. AmnU Oo H$mhrXßS> H$amb Vmohr ^moJm`bm _r V`ma Amho Ago ÂhUyZdZ_´ A^dmXZ Ho$bo. _m¬`m _wbmß¿`m _wßOr hmoVrb AgmemÒÃmYma emoYyZ À`mß¿`m _wßOr bmdyZ ⁄mÏ`m ÂhUOo EH$m~´m˜U Hw$imMm C’ma hmoB©b. (H´$_eÖ)

eß. ~m. _R>6, Hw$_ma Amef, am_ _mÈVr amoS>,

R>mUo 400 602.aaa

d⁄m ‡gmaH$, _ßS>i R>mUoMmXrjmßV g_maß

d⁄m ‡gmaH$ _ßS>i, R>mUo gßMmbVgßÒWmß_Yrb nXdH$m ‡m· d⁄mœ`m™Mm XjmßVg_maß 5 gflQ>|~a amoOr gßnfi Pmbm. Am`Am`Q>rMoS>m∞. XrnH$ \$mQ>H$ `mß¿`m hÒVo nXdH$m ‡m·d⁄mœ`m™Zm nXdH$m Xo `mV AmÎ`m. `m‡gßJrd⁄mnrR>m¿`m YVuda gd© g_maß Pmbm.

Ï`mgnrR>mda _ßS>imMo A‹`jlr.d.H$aßXrH$a, H$m`m©‹`j S>m∞. dO` ~oS>oH$a,H$bm d dmU¡` _hmd⁄mb`mMo AmU Ï`dÒWmnZd^mJmMo n´mMm`© g.dm.JmoIbo, ‡JV A‹`mnH$H|$–mMo gßMmbH$ S>m∞.Jmo.d. Hw$bH$Uu Ï`mgnrR>mdanJS>r YmaU H$Í$Z ÒWmZmnfi hmoVo. d⁄m‡gmaH$_ßS>im¿`m ‡JV A‹`mnZ H|$–mVyZ AmU Ï`dÒWmnZA‰`mgH´$_ H|$–mVyZ nXdH$m ‡m· PmboÎ`md⁄mœ`m™Zm m nXdH$m Xo `mV AmÎ`m. ‡ojH$mß_‹ oAm_Xma AZßV Vao, R>mUo _hmZJanmbH$m ÒWm`rg_Vr g^mnVr ‡H$me ZagmUm, g^mJ•h ZoVoEH$ZmW qeXo AmXr _m›`da CnpÒWV hmoVo.

[naga dmVm©

8

Page 11: V ⁄m`Mß Var H$m{Umbm?gß[mXH$s` _V ⁄m`Mß Var H$m{Umbm? _hmamÔ≠>mVrb odYmZg^{gmR>r hm{UmË`m oZdS>UwH$mß¿`m oZo_ŒmmZ{ oXgUma{ O{ oMÃ Amh{ À`mMm odMma H{$bm Va [w›hm

..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................Ïhr. [r. E_≤. oXem / Am∞∑Q>m]a 2004/ 11

_hm^maVmVrb g_Ò`m

_hm^maV hm J´ßW H•$ÓUX≤°[m`Z Ï`mgmßZr obohbm. AmOXIrb _hm^maV hm EH$ AÀ`wH•$Ô> J´ßW _mZbm OmVm. À`mVamOZrVr, VŒdkmZ, VÀH$mbrZ A‹`mpÀ_H$ ‡JVr, AmMma, oejU, MmbrarVr `mM ‡oVq]] [S>bb AmT>iV.qH$]hwZm À`mVyZ À`mH$mi¿`m [napÒWVrM ]h˛Vmße oMÃ Am[Î`m S>m˘`mg_ma C^ amhV. m _hm^maVmVrb g_Ò`m\$ma JhZ AmhV. À`mVrb H$mhr g_Ò`mßMm odkmZ emIVrb od⁄moW©ZtZr \$mDß$S>eZ H$mg©¿`m ‡mO∑Q>¿`m oZo_ŒmmZH$bbm hm odMma. - gß[mXH$

A_aÀd ÂhUO H$m` ?

AúÀWm_m, ]br, Ï`mg, hZw_mZ, odo^fU,H•$[mMm © d [aewam_ h gmV [wÈf oMaßOrd AmhV. AOyZhrOJm¿`m [mR>rda H$mR>Var À`mßM dmÒVÏ` Amh Aerl’miy bmH$mßMr g_OyV Amh. IaVa hr g_OyV AoVe`IwiMQ>[UmMr Amh. OJmVbm H$mUVmhr ‡mUr A_aAgy eH$V Zmhr. O›_mbm `Umam H$Ïhm Zm H$ÏhmVar_aUmaM hm g•Ô>rMm oZ`_ Amh. am_ d H•$ÓU ¡`mßZm bmH$Xd _mZVmV Aem Wma _hm[wÈfmßZmhr _aU MwH$b ZmhrVW BVamßMr H$Wm Vr H$m`? W Hw$UmMr VwbZm H$a `mMmC‘e Zmhr Va lram_ d lrH•$ÓU h XdmM AdVma _mZbOmVmV. _J OW Xdmbm _aU MwH$b Zmhr VW À`mMoeÓ`JU ÂhUyZ AmiIb OmUma hZw_mZ, odo^fUAmXtZm V H$g ]a MwH$b?

][Œmm PmbÎ`m _mUgm¿`m _aUmMr oZo¸V ]mV_rOm[ ™V H$mZr V Zmhr Vm[ ™V Vm oOdßV Amh h _mZUgm rM AgV. [aß[amJV l’Z `m gmV Ï`∫$s®¿`m ^mdVroXÏ`ÀdmM db` oZ_m©U H$b AgÎ`m_wi `m Ï`∫$soMaßOrd AmhV Ag _mZb OmV. Ï`mgmß¿`m H$mir 100[mgyZ 140 dfm™[ ™V _mUg OJV AgV. Ï`mgmßZr H$m°ad-[mßS>dmß¿`m ghm o[T>Ám [mohÎ`m AmoU ^maVr` `w’gß[Î`mZßVa À`mßZr ^aVHw$imMm BoVhmg obhˇZ H$mT>bm.XrKm©`wfr Ï`mg _•À`y¿`m dir 140 dfm™M AgU À`m

H$mimVrb Am`w_m©Zm‡_mU e∑` Amh. Ï`mgmMm Xh_aUmYrZ hmVm. [U À`mßZr H$bb H$m © _mà A_a Amh.Bgdr gZm[ydu 3000 dfm™BV∑`m ‡mMrZ H$mir À`mßZrobohbbm ^maVr` g_mOmMm BoVhmg AmO "_hm^maV'`m ZmdmZ Am[Î`m hmVr Amh. `m gd©l> EoVhmogH$_hmH$mÏ`m¿`m Í$[mZ _hfu H•$ÓU¤°[m`Z Ï`mg AmOhroOdßV AmhV.

JmßYmar

JmßYmar hr EH$ Y_©erb [oVd´Vm ÂhUyZ _hm^maVmV‡og’ Amh. O›_mßYmer oddmh hmUma AgÎ`mZ oVZoddmhmgmR>r hpÒVZm[wamg oZK `m[ydu H$m[S>m¿`m [≈>rZAm[b S>mi ]mßYyZ Q>mH$b AmoU O EH$Xm S>mi PmHy$ZQ>mH$b V Am`wÓ`^a H$YrM gmS>b Zmhr, Ag_hm^maVH$ma gmßJVmV. O›_mßY [wÈfm¿`m [ÀZrodf`rbmH$m[dmX [ga `mMm gß^d AgVm Vm gß^dQ>mi `mgmR>r JmßYmarZ h H•$oÃ_ AßYÀd ÒdV:da bmXyZKVb Agmd. [Vr AmßYim Agb Va [ÀZrZ Am[Î`mS>m˘`mßMm C[`mJ H$Í$ Z` hr [moVd´À`mMr AoVaH$sH$Î[Zm Amh. À`mH$mir g_mOmV [Vrd´VmY_m©M _hŒddmT>V AgÎ`m_wi H•$oÃ_ AßYÀd ÒdrH$mÍ$Z Am[b[moVdÀ` oZa[dmX H$aU JmßYmarbm BÔ> dmQ>b Agmd qH$dmAm[bm oZ`moOV da O›_mßY Amh h g_OÎ`mda oVZS>m `mßda [≈>r ]mßYyZ KVbr hmVr. `mdÍ$Z [VrM AßYÀd

9

Page 12: V ⁄m`Mß Var H$m{Umbm?gß[mXH$s` _V ⁄m`Mß Var H$m{Umbm? _hmamÔ≠>mVrb odYmZg^{gmR>r hm{UmË`m oZdS>UwH$mß¿`m oZo_ŒmmZ{ oXgUma{ O{ oMÃ Amh{ À`mMm odMma H{$bm Va [w›hm

..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................Ïhr. [r. E_≤. oXem / Am∞∑Q>m]a 2004/ 12

CKS>Ám S>m `mßZr [mh `m¿`m mVZm mJmÏ`m bmJy Z VÂhUyZhr JmßYmarZ Am[b S>mi PmHy$Z KVb Agmd.ÂhUyZhr JmßYmarZ Am[b S>mi PmHy$Z KVb Agmd. VH$mhrhr Agb Var À`m H$mi¿`m g_mOmV [oVd´Vm ÂhUyZVr _m›`Vm [mdbr hmVr. JmßYmarbm eß^a _wb d EH$_wbJr hmVr. Xadfu EH$ _wbJm Agm gai AW© bmdbmVa gVV EH$eEH$ df JmßYmarbm _wb hmV hmVr Ag_mZmd bmJb. À`mH$mir AmO¿`m[jm Am w_m©Z AoYH$hmV h _mZb Var EH$m Ûrbm gVV EH$e EH$ df J ©gß dhmU e∑` Zmhr. `m[°H$s H$mhr _wb Owir AgVrb AgYab Var ohem] OwiV Zmhr. [U _hm^maVmVrbH$W‡_mU `m gdm™Mm O›_ EH$mM dir H$mhr Vmgmß¿`m\$aH$mZ Pmbbm hmVm. ‡moUemÛm¿`m BoVhmgmVH$mUÀ`mhr ‡m `m¿`m _mXrbm EH$mMdir EH$eEH$ o[ÑßPmÎ`mM Am[U EH$cc Zmhr. _mZdm¿`m BoVhmgmVEIm⁄m Ûrbm EH$mM J^©gß^dmV gmV _wb PmÎ`mMrZm|X Amh. [U 101 _wb PmÎ`mM EH$bb Zmhr._hm^maVm‡_mU JmßYmarbm eß a [wà d EH$ _wbJr EH$mMdir Pmb hmV. À`mMr H$Wm Aer -

JmßYmarZ eßH$amMr AmamYZm H$Í$Z eß^a [wÃhm `mM daXmZ o_iodb hmV. À`mZßVa EH$Xm H•$ÓU¤°[m`ZÏ`mg _hfu X_yZ ^mJyZ d wH$Z Ï`mHy$i hmV, VÏhm VJmßYmarH$S> Amb AgVm oVZ À`mßMr gdm H$Í$Z d À`mßZm^mOZ XD$Z ‡gfi H$b. Ï`mgmßZr OÏhm oVbm da_mJ `mg gmßoJVb VÏhm, "_bm _m¬`m [VrgmaI eß a[wà hdV' Agm da oVZ _mJyZ KVbm AmoU Ï`mgmßZr‡gfi _ZmZ Vm da oVbm oXbm. [wT> H$mhr H$mibmQ>Î`mZßVa JmßYmar J ©dVr Pmbr. [U XmZ df PmbrVar ‡gyV hmB©Zm. À`mdir JmßYmarMm YmH$Q>m Xra [mßSy> hmHwß$Vrgh oh_mb`m¿`m amZmV amhV hmVm. VW Hwß$Vr ‡gyVhmD$Z oVbm EH$ VOÒdr [wà ( woYo>a) PmÎ`mMr ]mV_rOÏhm JmßYmar¿`m H$mZr Ambr VÏhm Vr AÀ ßV AÒdÒW

Pmbr. Am[Î`m Omdbm [wÃaÀZ Pmb AmoU Am[Î`m[mQ>mVrb J © _mà XmZ df H$mUVrhr hmbMmb Z H$aVmpÒWa amohbm Amh. hr H$Î[Zm oVbm Ag¯ Pmbr. oVbmIy[ Xw:I Pmb d À`m Xw:Im¿`m ^amV oVZ ‡gyVr¿`mAmeZ Am[b [mQ> ]S>dyZ KVb. [aßVw `m AodMmamMm[naUm_ ^bVmM Pmbm. J^m©e`mVyZ _yb ]mha

`mEdOr EH$ H$S>H$ _mgmMm Jmim ]mha Ambm. Ï`mg_hfvZm hr ]mV_r g_OVmM V YmdV Amb. JmßYmarZKS>bbr gd© hoH$H$V À`mßZm gmßoJVbr. V EHy$Z À`mßM_Z H$idib d À`mßZr oVbm gmßoJVb H$s _mPm daImQ>m H$gm R>ab AmoU ZßVa À`mßZr À`m _mgm¿`m Jm `mdaWßS> [m `mMm Ao^fH$ H$aodbm. VÏhm Vm Jmim CH$bbmAmoU À`mM EH$mM _m[mM AßJR>Ám¿`m [amEdT> dJdJiEH$eEH$ mJ Pmb. ZßVa Ï`mgmßZr Vw[mZ abb EH$eEH$KS> AmUodb AmoU ‡À H$ KS>ÁmV EH$ EH$ ^mJ R>dyZoXbm. À`mZßVa ¡`m H´$_mZ À`m KS>Ám_‹ J^m©M ^mJR>db Jb hmV À`mM H´$_mZ À`mVyZ ]mbH$ oZ_m©U hmD$bmJbr. VgM [ohÎ`m KS>ÁmVrb J © mJmVyZ JmßYmarMm[ohbm _wbJm Xw mYZ oZ_m©U Pmbm. À`mZßVa H´$_mH´$_mZCabÎ`m eß a KS>Ámß[°H$s ZÏ`m Ud KS>ÁmßVyZ AmUIrZÏÏ`m Ud _wbJ oZ_m©U Pmb d EH$eEH$mÏ`m KS>ÁmVyZXw:ebMm O›_ Pmbm.

OJm¿`m H$mUÀ`mhr ^mJmV, H$mUÀ`mhr H$mimV,H$mUÀ`mhr gwB©UrZ qH$dm H$mUÀ`mhr ‡gyVr V¡kmZ Aer]mißVrU ]oKVbbr Zmhr, hr H$Î[Zm AÀ ßV AMmQ> dA\$mQ> Amh. [U _hm^maVH$mamßZm Aer H$pÎ[V H$WmaM `mMr AmdÌ`H$Vm H$m dmQ>br Agmdr `mMm Am[UVH©$ bmdy eH$Vm. Am[Î`mbm `mV EH$ JmÔ> ZrQ> bjmV`V H$s JmßYmar Oar EH$oZ> hmVr, [oVd´Vm hmVr VarY•VamÔ≠> hm H$mhr oV¿`mer EH$oZ> ahmUmam [Vr ZÏhVm.JmßYmar ¡`mdfu A[À`mßM [mfU H$arV hmVr. À`mdfuoVbm Y•VamÔ≠>mMr gdm H$a `mg di o_iV Zg. ÂhUyZ

10

Page 13: V ⁄m`Mß Var H$m{Umbm?gß[mXH$s` _V ⁄m`Mß Var H$m{Umbm? _hmamÔ≠>mVrb odYmZg^{gmR>r hm{UmË`m oZdS>UwH$mß¿`m oZo_ŒmmZ{ oXgUma{ O{ oMÃ Amh{ À`mMm odMma H{$bm Va [w›hm

..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................Ïhr. [r. E_≤. oXem / Am∞∑Q>m]a 2004/ 13

VdT>Ám H$mim[waVr d°Ì` OmVrMr EH$ VÈUr Y•VamÔ≠>m¿`m[naM gmR>r R>dbr hmVr. Y•VamÔ≠>mZ À`m d°Ì`H$› H$Sy>ZAm[br gd© ‡H$maMr "gdm' H$Í$Z KVbr AmoU À`mgß]ßYm[mgyZ oV¿`m [mQ>r Om _wbJm O›_mbm Ambm Vm" w wÀgy' `m ZmdmZ _hm^maVmV ‡og’ Amh. Y•VamÔ≠>m¿`mBVa am `mßMm qH$dm aIÎ`mßMm CÑI _hm^maVmV Zmhr._hm^maVm¿`m H$W¿`m —Ô>rZ À`mßZm H$mhr _hŒd ZgmdÂhUyZ À`m ßMm CÑI _hm^maVmV Zgmdm [UY•VamÔ≠ >mgmaª`m odbmgr d gd©gŒmmYre amOmbmJmßYmaroedm` AmUIrhr am `m d aIÎ`m AgVrb.À`m[°H$s H$mhr hrZ Hw$imVrb AgVrb. Y•VamÔ≠>m¿`mEH$eEH$ A[À`mß[°H$s H$mhr A[À` JmßYmar¿`m [mQ>rO›_bbr AgVrb qH$dm aIÎ`mß¿`m [mQ>rhr O›_bbrAgVrb h gß d Amh. [U À`m EH$eEH$ A[À`mß[°H$sH$mUmbmhr AZm°ag[UmMm qH$dm ohZ Hw$imMm S>mJ bmJyZ` ÂhUyZ _hfu Ï`mgmßZr À`m EH$eEH$ A[À`mß¿`m^odVÏ`mMm odMma H$Í$Z À`mM O›_ahÒ` H$bßoH$V hmD$Z `mgmR>r À`mßZr hr H$Wm bmH$mßZm gmßoJVbr AgmdrÂhUO Y•VamÔ≠>m¿`m EH$eEH$ A[À`mß[°H$s H$mhtMO›_ahÒ` AkmV Var Agmd qH$dm H$mUÀ`m Var H$maUmZV O›_ahÒ` b[od `mMr e∑`Vm Agmdr. h AkmZPmH$ `mgmR>r qH$dm Jw·Vm gmß^mi `mgmR>r hr gJirEH$eEH$ A[À JmßYmar¿`m [mQ>r O›_mbm Ambr Ag_hm^maVH$ma gmßJVmV. [U EdT>r gJir _wb EH$mMÛr¿`m [mQ>r O›_mbm Ambr Ag gße`mÒ[X odYmZJ°agm rM dmQ>b AgÎ`m_wi _hm^maVH$mamßZr hr AX≤ wVO›_H$Wm aMbr Agmdr.

Hwß$Vr d H$U©

Hwß$Vrbm H$U© hm bæm[ydu Pmbm hmVm À`mMr H$WmAer -

eyagZmMm AmV mD$ Hwß$Vr^mO mZ Hwß$Vrbm Am[br

_wbJr _mZyZ oVMm gmß mi H$bm hmVm. Hwß$Vr^mO amOmZoVbm Am[Î`m Kar ]´m˜UmßMm d BVa AoVWtMm gÀH$maH$a `mM H$m_ Z_yZ oXb hmV. V H$m_ oV¿`m AmdS>rMhmV d Vr V _mR>Ám l’Z H$arV Ag. EH$oXderHwß$Vr^mOm¿`m Kar Xwdm©g F$fr Amb. V _mR> V[Òdr hmV.AÀ ßV amJrQ> Òd^mdmM hmV. À`mßMr o_Omg gmß miUÂhUO VmadaMr H$gaV hmVr. [U JmS> Òd^mdm¿`m Hwß$VrZÀ`mßZm H$m`_ ‡gfi R>db d V oV¿`mda Iyfhr Pmb.À`mßZr oVbm da ⁄md`mM R>aodb. V oÃH$mbk hmV.Hwß$Vr¿`m bæmZßVa oV¿`m [VrMm dße IwQ>b h ^odÓ`À`mßZm g_Ob. VÏhm À`m gßH$Q>H$mir oVbm oZ`mJodYrZ‡OmÀ[mXZ H$Í$Z KVm `md `m hVyZ EH$ derH$aU _ßÃoXbm. _ßÃmMr Xrjm XVmM À`mßZr Hwß$Vrbm gmßoJVb H$s`m _ßÃmZß Vy ¡`m Xdmbm AmdmhZ H$aerb Vm Vw¬`mOdi

B©b AZ≤ À`m¿`m[mgyZ Vwbm _wbJm hmB©b. Xwdm©g F$froZKyZ JÎ`mZßVa Hwß$Vrbm hmD$ Z` Vr ]w’r Pmbr dXwdm©gmßZr oXbÎ`m _ßÃmV IamIarM H$m` gm_œ © Amh,`mMr [arjm [mh `mM odMma oV¿`m _ZmV Kmiy bmJb.g_ma gy`©q]] [mhˇZ oVZ gy`m©bmM AmdmhZ H$a `mMR>aodb d oVZ derH$aU _ßÃmMm O[ H$Í$Z gy`m©bmAmdmhZXIrb H$b. À`mM]am]a ‡À`j gy © [wÈfm¿`mÍ$[mZ oV¿`m Vm|S>M [mUrM [imb. Vr hmV OmSy>Z, WaWaH$m[V gy`m©bm ÂhUmbr, "h gy`©Xdm, _bm j_m H$am.Xwdm©gmß¿`m _ßÃmMr [arjm [mh `mgmR>r _r hm gd© ‡H$maH$bm. hm _mPm A[amY [mQ>mV Kmbm AmoU VwÂhr AmbmVVg [aV Om.' [U gy`m©bm Agbm [maIi AmdS>bmZmhr. Vy _bm Am[U hmD$Z ]mbmdb Amhg AZ≤ Vw¬`m]mb `mdÍ$Z _r Ambm Amh AmVm Vy _m¬`mer g_mJ_H$bmM [mohOg Ag gy`© Hwß$Vrbm ÂhUmbm. VgM Vyg_mJ_mbm V`ma Pmbr Zmhrg Va _r Vwbm, Vw¬`m ]m[mbmd hm _ßà XUmË`m Xwdm©gF$ftZmhr OmiyZ Q>mH$sZ AerY_H$shr À`mZ Hwß$Vrbm oXbr. Hwß$VrMr AdÒWm AJXr

11

Page 14: V ⁄m`Mß Var H$m{Umbm?gß[mXH$s` _V ⁄m`Mß Var H$m{Umbm? _hmamÔ≠>mVrb odYmZg^{gmR>r hm{UmË`m oZdS>UwH$mß¿`m oZo_ŒmmZ{ oXgUma{ O{ oMÃ Amh{ À`mMm odMma H{$bm Va [w›hm

..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................Ïhr. [r. E_≤. oXem / Am∞∑Q>m]a 2004/ 14

H$odbdmUr Pmbr hmVr. Vr gy m©bm [w›hm odZdyZ gmßJybmJbr H$s Ag H•$À` H$Î`mZ _mP H$m°_m © ´Ô> hmB©b,_bm bmH$ Zmd R>dVrb. VÏhm VwÂhr _bm j_m H$am d[aV Om. [U gy © [aV Om `mg V`ma ZÏhVm. VÏhm VwPH$m°_m`© ^´Ô> hmUma Zmhr. Vwbm _m¬`m[mgyZ [wà hmB©bAmoU VwP H$m°_m © [aV [ohÎ`mgmaI hmB©b VÏhm Vy qMVmgmS> Ag gmßJyZ gy`m©Z oVMr g_OyV H$mT>br. AmVmAm[Î`mg_ma H$mhr BbmO Zmhr Ag [mhyZ Hwß$VrZgy m©H$Sy>Z H$mhr AQ>r H$]yb H$Í$Z KVÎ`m. hmUmam _wbJmÍ$[dmZ, ]bdmZ, Y_©erb Agmdm AmoU À`m¿`mAßJmda O›_V:M oXÏ` H$dM d H$mZmV oXÏ` Hwß$S>bAgmdrV d À`m_wi Vm w’mV Ad°‹` Ïhmdm - gy m©Z `mgd© AQ>r H$]yb H$Î`m d m gß]ßYmZßVa Hwß$Vrbm J © amhˇZoVbm H$U© Pmbm. À`m¿`m AßJmda H$dM Hwß$S>b hmVr.[U bmH$m[dmXm¿`m rVrZ oVZ À`mbm ZXrV gmSy>Z oXb.[wT> [mßSy>[mgyZ Am[Î`mbm _wb hmUma ZmhrV Ag OÏhmoVbm g_Ob VÏhm [mßSy>¿`m gß_VrZ oVZ `_, Y_©, Bß–,dm y `mßZm AmdmhZ H$Í$Z À`mß¿`m[mgyZ [wÃmÀ[Œmr H$Í$ZKVbr d _m–rZhr hm _ßà KD$Z AoúZrHw$_mamßZm AmdmhZH$Í$Z XmZ _wbmßZm O›_ oXbm.

`mV ‡W_M IQ>H$Umar JmÔ> ÂhUO Xwdm©gF$ftZrOm derH$aU _ßà Hwß$Vrbm oXbm hmVm Vm XVmZm À`mßZrH$mhr odMma H$gm H$bm Zmhr. Am[U EH$m AOmU,oZamJg _wbrbm H$mUVm _ßà XV AmhmV d À`mM [naUm_H$m` hmD$ eH$VmV `mMr H$Î[Zm À`mß¿`mgmaI Wma F$frH$Í$ eH$V ZÏhV H$m`? F$ftMm _ßà \w$H$Q> OmD$ Z`ÂhUyZ Hwß$Vrbm V`ma H$aUmË`m VWmH$oWV gy m©Z gw’mH$mhrM odMma H$gm H$bm Zmhr? F$ftMm _ßÃ, gy`m©M

U-OmU _hŒdmM hmV H$s À`m AOmU _wbrM Am wÓ`_hŒdmM hmV. gy m©Z Va ÒdV:M H$m_ CaH$b d Hwß$VrhrH$m°_m`m©[mgyZ ^´Ô> Pmbr Zmhr [U À`m H$Um©M H$m`?À`mM Am wÓ` Va CX≤‹dÒV Pmb hmV. À`mbm Am wÓ`^a

Am[b Ia _mVmo[Vm H$mU `mMrM qMVm bmJbr hmVrd À`m_wi À`m¿`m _ZmV › yZJßS> oZ_m©U Pmb. À`m eya,[amH´$_r, XmZeya _mUgmM Am wÓ`M oXemohZ Pmb hmV.`m gdm©bm VWmH$oWV d Hwß$Vr]am]aM Xwdm©ghr O]m]XmaZÏhV H$m`? `mV AmUIr EH$ IQ>H$Umar JmÔ> ÂhUOHwß$VrM H$Um©gh Mma _wbJ d _m–rM XmZ _wbJ `m ghmOUmßM O›_XmV gy ©, `_, dm y, Bß– AmoU AoúZrHw$_mah ghm Xd hmV, Ag _hm^maVH$ma gmßJVmV. `mghmOUmV gy © d Bß– h Am[Umg MmßJbM _mhrV AmhV.gy © ‡H$memV OrdZgŒd AgVmV, gy ©‡H$mem_wi amJ]a hmVmV, Am[Î`mbm MmßJb AmamΩ` bm^V, hAm[Umg _mohV Amh. gm°ae∫$sM odYm`H$ AmoUod‹dßgH$ Ag Xm›hrhr C[`mJ hmD$ eH$VmV h hrAm[Umg R>mD$H$ Amh [U gy © Ûrg_mJ_ H$Í$ eH$VmAmoU À`m¿`m ]rOmZ Ûrbm J © amhˇ eH$Vm h _mà _mhrVZÏhV. gy © hm oZOud OS> [XmWm™Mm Jmim Amh. hm oZOud[XmW© gOrd [wÈfmM H$m © H$g H$Í$ eH$b? Xwga J•hÒWÂhUO Bß–. [wamUmVÎ`m H$WmßdÍ$Z Am[Umßg_ma À`mMaßJb, o^à d [maH$Q> Ag oMà C amhV. H$mUr ‡IaV[ H$am`bm gwÈdmV H$br H$s `mßM Bß–[X OmB©b ÂhUyZV À`m V[ÒÏ`mMr V[Ò`m ^ßJ H$a `mgmR>r Aflgam[mR>dm`M. AohÎ`er H$[Q> H$aUmam Bß– XdmMm amOmH$gm H$m` Amh hrM ‡W_ oMoH$Àgm H$a `mOmJr JmÔ>Amh. VgM _Y_© ÂhUO _ mbm Am[U \$∫$ EH$XmM]KVm Vgw’m _aVmZm. OJmVrb bmH$gߪ`m H$_r H$aUmah `_ bmH$gߪ`m dmT>d `mM gw’m H$m_ H$aVmV H$m h_mhrV ZÏhV.

Xd ÂhUO Xd[U bm^bbr _mUgM. À`mßZmAm[U AmXe© _mZmd Ag gd© ÂhUVmV. Oa XdmßZrMZroV_yÎ` [mibr ZmhrV Va gm_m›` _mUg Vr H$er[miUma? [U IaVa hr ghm [wà XdmßMr Zgmdr AgdmQ>V. Hwß$Vr Hw$_mar_mVm Pmbr [U ¡`m [wÈfm[mgyZ oVbm

12

Page 15: V ⁄m`Mß Var H$m{Umbm?gß[mXH$s` _V ⁄m`Mß Var H$m{Umbm? _hmamÔ≠>mVrb odYmZg^{gmR>r hm{UmË`m oZdS>UwH$mß¿`m oZo_ŒmmZ{ oXgUma{ O{ oMÃ Amh{ À`mMm odMma H{$bm Va [w›hm

..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................Ïhr. [r. E_≤. oXem / Am∞∑Q>m]a 2004/ 15

H$U© Pmbm Vm gy`m©gmaImM VOÒdr dJ°a Agb [aßVwÀ`mM Zmd Jmd oVbm _mohV Zgmd qH$dm _mohV AgyZhrV gmßJ `mMr oVMr B¿N>m Zgmdr ÂhUyZ oVZ gy m©M ZmdgmßoJVb Agmd.

oZ`mJodYr hm À`mH$mir oeÔ>gß_V hmVm h AmÂhr[ohÎ`m ‡H$aUmV Ò[Ô> H$bM Amh. oZ`mJodYrZ[mßS>dmßMm O›_ Pmbm h Ia [U À`mM O›_XmV _ZwÓ`MhmV. V H$mUrVar AoVlR> [wÈf AgmdV. `_, dm y, Bß–d AoúZrHw$_ma `m [mM XdVmß¿`m AßJr Am[U O JwUH$pÎ[b AmhV VM JwU `m [mM [wÈfmß¿`m AßJr AgmdVqH$dm ZßVa [mßS>dmß¿`m AßJr `m [mM XdVm߇_mUM JwUoXgÎ`m_wi À`mßZr hr XdVmßMr H$maU [wT> AmUbrAgmdrV. arVga oZ`mJodYrZ [mßS>d Pmb. À`m_wi [mßSy>,Hwß$Vr d _m–r `mßZm V [wÈf H$mU AmhV h _mhrV Agmd.[U H$mhr AkmV H$maUm_wi À`m [mM [wÈfmßMr Zmd gmßJUÀ`mßZm BÔ> dmQ>b Zgmd. Vr H$maU d° o∫$H$ AgVrb,gm_moOH$ AgVrb, amOH$s` AgVrb oHß$dm BVa H$mhrAgVrb. [U À`m [mM [wÈfmßMr Zmd gmßJ `m[jm [mMXdVmßMr Zmd gmßJU À`mßZm gm rM dmQ>b Agmd.

H$Um©Mr H$dMHwß$S>b hrXIrb EH$ Ae∑` AerdmQ>Umar KQ>Zm Amh. O›_V:M H$Um©¿`m AßJmda gmZarH$dM d H$mZmV aÀZOoS>V Hwß$S>b hmVr. hr H$dMHwß$S>bOm[ ™V À`m¿`m earamda AmhV Vm[ ™V w’m_‹ À`mbmH$mUrhr R>ma _mÍ$ eH$Uma Zmhr, Aer gdm™Mr d À`mMrhrg_OyV hmVr. [mßS>dmß¿`m dZdmgmMr ]mam df [yU© hmD$ZVamd df© gwÍ$ AgVm Bß–mZ ÂhUO AOw©Zm¿`m doS>bmßZrH$Um©Mr Vr H$dM Hwß$S>b H$mTy>Z K `mM R>aodb. À`m_wi

w’mV À`mMm [am^d hmB©b d w’ Pmb Va Vm [mßS>dmßZm^mar [S>Uma Zmhr, hm Bß–m¿`m _ZmVbm hVy hmVm. H$U©XmZeya hmVm. À`m¿`mOdi H$mUr H$mhrhr _moJVb VarVm naH$mÂ`m hmVmZ À`m `mMH$mbm [aV [mR>odV Zg.À`m_wi OÏhm Bß–mZ À`m¿`mH$S> H$dMHwß$S>b _moJVbr

VÏhm À`mZ Vr ⁄m`Mr V`mar XmIdbr. Vr H$dMHwß$S>bO›_V:M AgÎ`m_wi Vr˙U hÀ`mamZ À`mbm Vr H$mT>mdrbmJbr d À`mdir a∫$m¿`m Ymam bmJÎ`m hmÀ`m. Vra∫$mZ o^Obbr H$dMHwß$S>b À`mZ Bß–mbm XD$Z Q>mH$br.O›_V:M H$dMHwß$S>b hm ‡H$ma Oam AX≤ wVM dmQ>Vm.[U IaVa H$Um©¿`m AßJmda hr H$dMHwß$S>b ÂhUOO›_IwUm AgmÏ`mV. Vri, _g, Mm_Iri, Vwier[Ã,oe] Aem O›_IwUm [wÓH$imß¿`m AßJmda Am[Î`mbmoXgVmV. oedm` À`m O›_IwUm aßJr]aßJr AgVmV dVWrb H$mVS>r OmS> Zr oMdQ> AgV hhr Am[Î`mbm‡À`j oXgV. H$Um©¿`m N>mVrda Zr [mR>rda AerMO›_IyU Agmdr d oVMm aßJ gmZar Agmdm AmoU À`moR>H$mUrM H$mVS>r OmS> d oMdQ> Agmdr Agm VH©$ H$aVm` `mgmaIm Amh. H$Um©Z earamdarb H$dM H$m[yZH$mT>b VÏhm V Amb hmV Ag _hm^maVH$ma gmßJVmV.AßJmdaMr H$mVS>r H$m[yZ H$mT>br Va Vr a∫$mZ AmbrPmbr AgUmaM. H$Um©¿`m H$mZmßZm _mgm¿`m Jm˘`moMH$Q>bÎ`m AgmÏ`mV AmoU AmH$ma, aMZm d aßJ m_wiÀ`m aÀZOoS>V Hwß$S>bmßgmaª`m oXgV AgmÏ`mV. hm VH©$H$aVm `mOmJm Amh. `mV ZdrZ Ag H$mhrM Zmhr.O›_V: ZmH$mbm qH$dm H$mZmbm _mßgm¿`m Jm˘`moMH$Q>bÎ`m AgU, AßJmdaMr H$mVS>r H$mhr oR>H$mUraßJr]aßJr AgU, OmS> d oMdQ> AgU, ˆX` S>mdrH$S>Ag `mEdOr COdrH$S> AgU, EH$m S>m∑`mEdOr XmZS>mH$s AgU, _yÃq[S> XmZ Ag `mEdOr EH$M AgU,AfiZobH$m qH$dm _bodgO©ZmMm _mJ© AoO]mV ZgU.Agb M_ÀH$ma Am[U EH$bb AmhV. Agb M_ÀH$maoH$Vrdim KS>b V _mhrV Zmhr [U H$_rV H$_r EH$XmVar V KSy>Z Jb `mMr Zm|X Amh. À`m_wi H$Um©¿`mN>mVrMr d [mR>rMr H$mVS>r gmZar aßJmMr, OmS> d oMdQ>Agmdr AmoU ÂhUyZM À`m¿`m AßJmda H$dMAgÎ`mgmaIm ^mg hmV Agmdm. VerM aßJr]aßJr_mßgmM Jmi À`m¿`m H$mZmda AgmdV d V gwßXa aßJ,

13

Page 16: V ⁄m`Mß Var H$m{Umbm?gß[mXH$s` _V ⁄m`Mß Var H$m{Umbm? _hmamÔ≠>mVrb odYmZg^{gmR>r hm{UmË`m oZdS>UwH$mß¿`m oZo_ŒmmZ{ oXgUma{ O{ oMÃ Amh{ À`mMm odMma H{$bm Va [w›hm

..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................Ïhr. [r. E_≤. oXem / Am∞∑Q>m]a 2004/ 16

_mhH$ R>dU d gwßXa AmH$mam_wi aÀZOoS>V Hwß$S>bmgmaIoXgV Agmd, Agm VH©$ H$aVm Vm.

[w›hm EH$Xm...

_hm^maV hm H$mÏ`Í$[ BoVhmg Amh. Ï`mgmßZr‡À`j [mohbÎ`m AmoU odúgZr` Ï`∫$s®H$Sy>Z EH$bÎ`mKQ>Zm `m _hm^maVmV À`m ßZr oXbÎ`m AmhV._hm^maVmVrb gd© [mà (‡_wI [mÃ) hr hmD$Z JbbrAmhV. À`m H$mÎ[oZH$ Ï`∫$shr ZmhrV. [U V gd© _mZdMhmV. B©úar AdVma ZÏhV. _hm^maVmV H$mhr KQ>Zm AemAmhV H$s AmO¿`m H$mimV Am[U À`mßMm odMma H$Î`mgÀ`m Am[Umg [Q>Uma ZmhrV. [U d°kmoZH$ —Ô>rZ V[mgyZ[mohÎ`m VaM À`mßM __© bjmV KVm B©b. `m AX≤ wVKQ>Zm l’miy[U Oem¿`m Vem _m›` H$aU MwH$sM Amh.Oa À`mda ZrQ> odMma H$bm Va À`mVrb ‡À`H$ KQ>ZmÀ`mH$mimVrb bmH$mßMr d°MmnaH$ [mú©^y_r d amOH$s`AmoU gm_moOH$ [napÒWVr Xe©odV.

_hm^maVmVrb gd© Ï`∫$s ¯mgw’m _mZdmMrMgßVVr hmÀ`m. Vr gw’m Am[Î`mgmaIrM _mUg hmVr.À`mß¿`mVgw’m H$mhr JwU hmV d H$mhr Xmfhr hmV.lrH•$ÓUmgmaIr Ï`∫$s hr _hm^maVmVrb AmXaUr`Ï`∫$s®[°H$s EH$ hmVr. lrH•$ÓUmZ Am[Î`m H•$Vr_YyZ AZH$gßXe bmH$mßZm oXb. [U bmH$mßZr À`mß¿`m O›_mbmAdVmaH$m © _mZyZ À`mßMr [yOm H$br. V R>rH$ Amh. [UÀ`mßMr [mZm-\w$bmßZr [yOm H$a `m[jm, À`mß¿`m \$∫$odMmamßda l’m R>d `m[jm À`mß¿`m‡_mU AmMma R>dyZÀ`mß¿`m JrVVrb gßXem‡_mU À`mßMr [yOm H$amdr AgHw$Umbm dmQ>V Zmhr. VÏhm l’mhrZ —Ô>rZ, eÛdmXr—Ô>rZ, ]w’rdmXr yo_H$dÍ$Z À`m Ï`∫$s®¿`m OrdZmH$S>]oKVb, À`mßM oZarjU H$b Va À`mßM Ia Xe©Z KSy>eH$V.

AmÂhr _hm^maVmMm A‰`mg _`m©oXV H$mimV

H$bm d À`mVrb OmÒVrV OmÒV M_ÀH$mnaH$ KQ>ZmO›_mßodf`r AmhV. _hm^maVH$mamßZr `mV ]Ë`mM JmÔ>raMÎ`m AgmÏ`mV Ag dmQ>V. [U À`mßZm Aem H$pÎ[VH$Wm aM `mMr OÈar H$m dmQ>mdr? VÏhm Ag dmQ>V H$sHw$imZ Wma AgbÎ`m qH$dm [wT> Wma R>abÎ`m H$mhrÏ`∫$s®Mr O›_ahÒ AkmV hmVr qH$dm gße`mÒ[X hmVr.Aem Ï`∫$s®¿`m O›_mgß]ßYrM KmQ>mi CbJSy>Z À`mßMr‡oV>m A]moYV R>d `m¿`m C‘emZ H$mhrVar AX≤^wVH$Wm aMU À`mßZm AmdÌ`H$ dmQ>b Agmd.

EHß$Xa `m AX≤^yV H$Wm aM `mMm EH$M C‘eAgmdm d V Ò[Ô> Amh. À`m Ï`∫$s®Mr _mVmo[Va d À`mßMHw$berb `modf`r AkmZ Var Agmd qH$dm À`mß¿`mO›_ahÒ`mV amOH$s`, gm_moOH$ qH$dm Z°oVH$ —Ô>rZ H$mhrH$_r[Um Agmdm, H$mhr Jm°UÀd Agmd À`m AkmZmdaqH$dm Jm°UÀdmda [mßKÍ$U Kmb `mgmR>r `m H$Wm aMÎ`mAgmÏ`mV. "XdmMr H$aUr' m ZmdmImbr AOyZhr AemH$Wmßda odúmg R>dUma bmH$ Am[Î`mbm AmO¿`mg_mOmVhr AmT>iyZ VmV. À`m_wiM À`m Agr_ l’¿`mH$mimV Aem AX≤ yV H$Wm MQ>H$Z ÒdrH$maÎ`m JÎ`m.

`mVbm _yi C‘e ÂhUO À`m H$WVyZ bmH$mß¿`m_Zmda H$mhr EH$ odoeÔ> _yÎ` R>godU Agm Agmdm.gm_moOH$ ZroV_yÎ`mßMm ]mY X `mgmR>r `mVrb ]h˛VmßeH$Wm aMÎ`m AgmÏ`mV.

- _mYwar [mQ>rb, H$sVu qeJmQ>,gwMVm Omer, ‡mMr ‡YmZ,

ÒdmVr d°eß[m`Z, [Ñdr OmYd(`m ‡W_ dfm©¿`m 1992-93 ¿`m gw_mamg AgUmË`m od⁄mWuZr hmÀ`m)

14

Page 17: V ⁄m`Mß Var H$m{Umbm?gß[mXH$s` _V ⁄m`Mß Var H$m{Umbm? _hmamÔ≠>mVrb odYmZg^{gmR>r hm{UmË`m oZdS>UwH$mß¿`m oZo_ŒmmZ{ oXgUma{ O{ oMÃ Amh{ À`mMm odMma H{$bm Va [w›hm

..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................Ïhr. [r. E_≤. oXem / Am∞∑Q>m]a 2004/ 17

S>m∞. _m. oX.[amS>H$a `mßM AmÀ_H$WZ

^mJ - 5

A‹`j[XmgmR>r EH$Xm Zmd oXÎ`mda V _mJ KUß_bm ‡eÒV dmQ>bß Zmhr. Am¸`© Agß H$s Cfm _hVmAmoU [m∞oboQ>∑g oS>[mQ>©_|Q>_‹` H$m_ H$aUma H$mhr bmH$_m¬`m oS>[mQ>©_|Q>_‹` Amb (_r VÏhm gßÒH•$VMm b∑MaahmVm) AmoU À`mßZr gmßoJVbß, 'We want to discussabout your candidature.' _r ÂhQ>bß, 'What is thatyou want to discuss?' VÏhm V ÂhUmb,"AmÂhr VwÂhmbm Agß gmßJm`bm Ambm`H$s VwÂhr Zmd _mJ ø`m. H$maU Om A‹`jhmUma Amh Am[Î`m AgmogEeZMm,À`mbm H$XmoMV Am_¿`m Hw$bJwÍß$¿`modamYmV ^yo_H$m _mßS> `mMm ‡gßJ `B©b.'_r ÂhQ>bß, "`mMm AW© VwÂhr Q>rMg©AgmogEeZbm ]±S>S> ]m∞S>r g_OVm.' VÏhmV ÂhUmb, "Zmhr, Zmhr. Vgß Zmhr. [UH$XmoMV≤ Agß hm `mMm gß^d Amh AmoU_J VwÂhmbm À`mß¿`m odamYmV C^ß ahmU h BWÎ`mZmH$ar_‹` AS>MUrMß R>a `mMm gß^d Amh.' _r ÂhQ>bß,"Oa Vgß Agb Va `woZÏhog©Q >r¿`m [m ∞oboQ>∑goS>[mQ>©_|Q>_‹` H$m_ H$aUmar Ï`o∫$ ÏhmB©g ‡ogS>|Q> ÂhUyZH$er C^r amhˇ eH$V? Oa Vr ÏhmB©g ‡ogS>|Q> ÂhUyZ C^rahmV Agb Va ‡ogS>|Q> ÂhUyZ C^ß ahm `mV _bm H$mhrVmpŒdH$ AS>MU oXgV Zmhr AmoU odamY H$am`Mm ‡gßJOa Ambm Va _r odamY Q>rMg© Agm. Mm A‹`j ÂhUyZH$arZ. `m XmZ JmÔ>r VH©$—Ô>Ám dJ˘`m AmhV, Agß _rg_OVm. VÏhm ÂhUmb, 'No, we just wanted topersuade you.' h persuasion ZÏhVß. hr EH$VËhMrY_H$sM hmVr. Aem Y_∑`mßZm Km]a `mMß _bm H$mhr‡`mOZ ZÏhVß.

_J H$m`? gd© od⁄m[rR>mVbr `ßÃUm _m¬`modamYmV hmVr. _m¬`m Agm.¿`m bmH$mßZr gmßoJVb H$s¡`moXder oZdS>UyH$ hmVr. À`m oXder VwÂhr oVW‡À`H$mbm gmßJm`bm C^ ahm. _r ÂhQ>bß, "ahmUma Zmhr.H$maU h _m¬`m VßÃmV ]gV Zmhr. ¡`mßZm _mohVr AmhÀ`mßZm _mohV AmhM. ¡`mßZm _mohV Zmhr AmoU ¡`mßZm⁄m`M Zmhr V _bm [mhˇZ _V XVrb `m¿`mda _mPm

odúmg Zmhr.' AmoU Agß canvassingH$a `mMr _bm JaO ZÏhVr. _bm ZßVaH$ibß H$s À`m bmH$m ßZr oZaoZam˘`mH$m ∞bOg≤_‹` bm H$m ßZm [mR>dbß.(`woZÏhog©Q>r¿`m [ßImImbr AZH$ bmH$AgVmV h gdm™Zm _mohV AmhM.) ImbgmH$m∞bO_YÎ`m _m¬`m EH$m [naoMVmZ _bmh gmßoJVbß. "Ahm, woZÏhog©Q>r_YyZ bmH$Vw_¿`modÈ’ ‡Mma H$am`bm Amb hmV.'_r ÂhQ>bß, "Ahm, oZdS>UwH$sbm C^ßahm`Î`mZßVa ‡Mma H$amdmM bmJVm. _bm

oZdSy>Z ⁄m Agß ÂhUmdM bmJVß. _r ÂhUV Zmhr H$maU_bm À`m_‹` ‡oV>m dmQ>V Zmhr.' [U V [wT> ÂhUmb,"Am_¿`m H$m∞bO_‹` bmH$mßZr EH$_wImZ gmßoJVbß H$s,[amS>H$a Am_¿`m H$m∞bO_‹` Ambb ZmhrV. [UAmÂhr _V À`mßZmM XUma AmhmV.' ‡À`H$ H$m∞bObm hAgß hmB©b, Agß H$gß gmßJVm `B©b? edQ>r Bb∑eZPmbß. _r oVW JbmM Zmhr. EHß$Xa _bm AmR> H$m ZD$_Vß H$_r [S>br. ]mH$sM oVWb bmH$ ÂhUy bmJb H$s[amS>H$amßZr EdT>m Vrd´ gßKf© H$bm h Am¸`© Amh. H$maUV Va BW Ambb ZmhrV ! VÏhm Am_Mm odO` hm gw’mH$mhr Iam Zmhr.

15

Page 18: V ⁄m`Mß Var H$m{Umbm?gß[mXH$s` _V ⁄m`Mß Var H$m{Umbm? _hmamÔ≠>mVrb odYmZg^{gmR>r hm{UmË`m oZdS>UwH$mß¿`m oZo_ŒmmZ{ oXgUma{ O{ oMÃ Amh{ À`mMm odMma H{$bm Va [w›hm

..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................Ïhr. [r. E_≤. oXem / Am∞∑Q>m]a 2004/ 18

AWm©V≤ hm odf` _r gmS>bmM hmVm. [ßYam-drgoXdgmßZr _bm EH$m J•hÒWmßMm \$mZ Ambm. V ÂhUmb,"Vw_Mß Ao^ZßXZ ! [ohÎ`mM o_qQ>J_‹ EH$ R>amd AmbmAmoU Vm R>amd ÏhmB©g M∞›gba¿`m oZU©`mbm AmÏhmZXUmam hmVm. hm R>amd [mg hmD$ Z` Agß A‹`j ÂhUZyoZdSy >Z AmbÎ`m drUm JO›–JS>H$am ßM ß AmoUC[m‹`jmßMß _V hmVß. AmVm A‹`jmßZr Am[Î`m [XmMmamOrZm_m oXbm Amh.' _r ÂhQ>bß, "h gJiß R>rH$ Amh,[U VwÂhr _mPß Ao^ZßXZ H$m H$aVm` V _bm AOyZH$ibbß Zmhr.' V ÂhUmb, "Ahm, AmVm VwÂhr [aVC^ß amhˇ eH$Vm.' _r ÂhQ>bß, "AmVm _bm _VXmÀ`mßMrHw$dV H$ibbr Amh. VÏhm AmVm _bm Hw$Ur gmßoJVbßVar _r C^m amhUma Zmhr.' ¡`m Agm.M [XmoYH$mar gd©bmH$mßZm gß_V Agbbm oZU©` Hw$bJwÍß$gmR>r ]XbVmV,Ag AoYH$mar AgyZ C[`mJ H$m`?

_J _bm Agß H$ibß H$s _bm odamY ‡À`jOpÒQ>g≤ JO›–JS>H$amßMm hmVm. (À`mßM EH$ [wVUqbpΩdpÒQ>∑gM arS>a hmV) `mßMm odamY Ag `mM H$maUH$m`? _r Ï`mª`mZmß_YyZ Am_¿`m ^mfm _m‹`_AgmÏ`mV, Agm AmJ´h Yabm h Hw$bJwÍ$ h BßJ´Or¿`m]mOyM hmV. À`m_wi EHß$XarV _r AoYH$mË`mß¿`m [jmVbmZÏh Agß _V hmD$Z Jbß.

(am. Zm. XmßS>H$amßMß Agß _V hmVß H$s oagM© Oahm `mgmaIm Agb Va \$∫$ F$ΩdX AmoU Ï`mH$aU `mXmhmVM hmD$ eH$Vm. AWm©V≤ h V ]mbyZ XmIdUmaZmhrV. H$maU gmßJUß dmB©Q> oXgVß. "VwÂhr BW Var emÛoeH$dVm H$m?' Agß _bm À`mßZr BßQ>aϯz_‹` H$modMmabß, h _bm Zh_r‡_mU Ceram H$iV.

_mZogH$—Ô>Ám Hw$bJwÍ$ odamYmV AgÎ`m_widbUH$a JÎ`mda _bm Tempararily In-charge H$bßh H$m? Va _bm H$mhr ^Œm o_iy Z`V. _m¬`modÈ’ EH$_mhr_ Mmbdbr OmV hmVr. ^Q>mßZr `mV [wT>mH$ma KVbm

hmVm h _bm ZßVa H$ibß.

VÏhm _bm À`mßZr arS>a Z H$aVm (R>adyZM !)Im_JmdM gXmoed Aß]mXmg S>mßJ `mßMr Z_UyH$ H$br.dÒVwV: À`mßMr Z_UyH $PmÎ`mMß [Ã _bm `m`bm hdßhmVß. _r VmÀ[waVm H$m hmB©Zm [U BZMmO© Am∞\$ oX oS>[mQ>©_|Q>hmVm. V Ambß Zmhr. ]aß, _bm arS>a ÂhUyZ Z_bß Zmhr`mMß [Ã Vhr Ambß Zmhr H$maU Vgß H$a `mMr

woZÏhog©Q>rMr [’V Zmhr. A_wH$ oXdgm[mgyZ MmO© ø`m,Agß À`mßZm gmßoJVÎ`m_wi V Amb. Am_¿`m oS>[mQ>©_|Q>Mbb (`m ßMr ]m`H$m _mPr ÈB ©`mVbrod⁄moW©Zr)_m¬`mH$S> Amb. S>mßJ|Zm KD$Z. _r S>mßJ|ZmÂhQ>bß, "Ï`o∫$e: Vw_Mr _mPr AmiI Amh ÂhUyZ _rVwÂhmbm ]gm`bm IwMu XVm. [U MmO© hdm Agb Va`woZÏhog©Q>rH$S>bß [Ã bmJb _bm. H$maU _r BZ≤ MmO©Am∞\$ oX oS>[mQ>©_|Q> Amh. À`m_wi AmYr _m¬`mH$S> [Ã`m`bm [mohO.' V ÂhUmb, "[amS>H$a, Am` A∞J´r odW`y. _bm AmVm [w›hm `m`bm XmZ oXdg bmJVrb [U _rV KD$Z `Vm.'

V Jb AmoU _r _m¬`m amOrZmÂ`mM [à obhm`bmKVbß. Kar _r AWm©V≤ gm° mΩ`dVrer ]mbbm hmVm AmoUXwgar ZmH$ar ZgVmZm _bm, _m¬`m ]m]VrVÎ`m _Vmbm,oVZ XwOmam oXbm hm oVMmXIrb _mR>[UmM. Am_M bbÂhUmb, "hm amOrZm_m VwÂhr XVm` h Vw_¿`m —Ô>rZ]am]aM Amh. [U h gJiß dmB©Q> Amh.' _r hgbm.ÂhUmbm, "dmB©Q> JmÔ>r [wÓH$i AmhV. À`mVbrM hr EH$.Agß g_OyZ VwÂhr [wT>Mr H$m`©dmhr H$am.' _mPß VŒd À`mVAgß gmß^mibß Jbß H$s EH$ oXdghr _r À`mß¿`mhmVmImbr H$m_ H$bß Zmhr. _r gw≈>r KVbr AmoUhS>∑bmH©$ bÎ`mßZm gmßJyZ R>dbß H$s Hw$Ur _m¬`m]‘bodMmabß Va _r aOda Amh ÂhUyZ gmßJm. [mohO AgbßVar Kar Hw$Ur \$mZ H$arb. `mMr Hw$UHw$U od⁄mœ`m™ZmbmJbr. dgwßYam [|S>g _bm odMmam`bm Ambr H$s ga

16

Page 19: V ⁄m`Mß Var H$m{Umbm?gß[mXH$s` _V ⁄m`Mß Var H$m{Umbm? _hmamÔ≠>mVrb odYmZg^{gmR>r hm{UmË`m oZdS>UwH$mß¿`m oZo_ŒmmZ{ oXgUma{ O{ oMÃ Amh{ À`mMm odMma H{$bm Va [w›hm

..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................Ïhr. [r. E_≤. oXem / Am∞∑Q>m]a 2004/ 19

VwÂhr amOrZm_m oXbm` Agß H$ibß. [U _bm oV¿`mer`m ]m]VrV H$mhr ]mbm`Mß ZÏhVß. ÂhQ>bß, "hm H$mhrVwPm ‡˝ Zmhr.' od⁄mœ`m™Zm H$iyZ H$mhr Ïhm`bm _bmZH$m hmVß. _bm _m¬`m VßÃmV ]gV Zmhr, Agß dmQ>bß.hÑr od⁄mœ`m™M _mM dJ°a H$mT>b OmD$Z XS>[U AmUbßOmVß, Agß EH$Vm.

EH$ oXdg _r oVW Jbm AgVmZm aoOÒQ≠>ma oMXß]a_≤`mßMm oZam[ Ambm H$s VwÂhr _bm ^Qy>Z Om. _bmÂhUmb, 'I want to talk to you about yourResignation.' _r ÂhQ>bß, 'What are you going totalk?' ÂhUmb, 'I would like you to withdraw.' _rÂhQ>bß, 'Any Reason?' ÂhUmb, 'IT'S NOT GOODFOR YOU TO SEND STRAIGHTWAY ARESIGNATION LIKE THIS.' _r ÂhQ>bß, 'What doyou expect me to do?' ÂhUmb, 'Looking at theposition of Sanskrit.' _r À`mßZm AY© VmS>V ÂhQ>bß,'Please do not raise irrelevant issue.' Ahm, À`mßZm[mM o_oZQ>ß ]mbdZm. À`mßZr Aem dm∑`mMr A[jmMH$br ZÏhVr. _r [wT> ÂhQ>bß, This is not the questionof Sanskrit. This is the question of position ofParadkar. ÂhUyZ Irrelevent _r ÂhQ>bß. V ÂhUmb,† "This is logically correct. But I have to requesatyou let me try for it." _r ÂhQ>bß. Resignation stilllies with you. You have not still conveyed to methat it is accepted. Therefore you can do, youcan. I am sure that you will not succed'' ÂhUmb,I intend to put you in Reader's seale immediately."†_r ÂhQ>bß, Mr. Chidambarm that will not do now.Now, I will require Readership with Seniority. Fewdays earlier or a month earlier; I should have it.VaßM AmVm h hmD$ eH$b. Agß ÂhUyZ _r oZKyZ Ambm.

EH$ oXdg Xw[mar VICE-CHANCELLOR †\$m ZAmbm. OpÒQ>g JO›–JS>H$amßZm Dr. Paradkar will youplese find some time to see me in my office in

University ?" _r ÂhQ>bß. "What time is convenientfor you ?" "Any time after Six" R>rH$ Amh ÂhQ>bßJbm. ÂhUmb, "" H$m` [amS>H$a, VwÂhr amOrZm_m oXbm`? _r ÂhQ>bß, "" hm, Vm AmVm OwZm Pmbm ß''

""Zmhr hm. AmÂhr Vm ÒdrH$maV Zmhr Vm [ ™V VmOwZm hmV Zmhr.''

"" h VŒdVï ]am]a Amh. [U _m¬`m —Ô>rZ OwZmM!''

"" [U Ahm, VwÂhr EH$X_ amOrZm_m oXbmV ?''

"" _J Vw_Mr H$m` A[jm hmVr ? _r H$m` H$amdß?VwÂhmbm D$Z Q>mdß ?''

"" Zmhr [U EH$ AmÂhmbm ÂhUm`bm [mohO †wehave done everything legally."

"" h gmßJ `mgmR>r VwÂhr _bm ]mbmdbßV ? Sir,Iniustice can be done legally."

" Paradkar, you are very logical."

_r EH$Vm H$m` ? "I am known for that" À`mßZmhr A[jmM ZÏhVr. À`mßZm Agß dmQ>V hmVß H$s gJiMbmH$ [ßImImbr AgVmV. hr Am_¿`m OpÒQ>gMrH$odbdmUr AdÒWm Amh.

ÂhUmb , "" Let us discuss......"

_r ÂhQ>bß , "Where is the point in discussing? You can allow me to leave."

ÂhUmb, "" Zmhr, Zmhr You have been one ofthe Best Teachers in the University."

_r ÂhQ>bß, "Sir, about my Teaching Ability youare not likely to know. About my position inSanskrit in Bombay University, as you were nothere, You were in Delhi. You are not likely toknow. I am not surprised about it. It is onlynatural. There have been incidents here trying tomalign me . Teachers working in University are aparty to it.

17

Page 20: V ⁄m`Mß Var H$m{Umbm?gß[mXH$s` _V ⁄m`Mß Var H$m{Umbm? _hmamÔ≠>mVrb odYmZg^{gmR>r hm{UmË`m oZdS>UwH$mß¿`m oZo_ŒmmZ{ oXgUma{ O{ oMÃ Amh{ À`mMm odMma H{$bm Va [w›hm

..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................Ïhr. [r. E_≤. oXem / Am∞∑Q>m]a 2004/ 20

"You straight away say so......"

_r ÂhQ>bß, " In our decipline we never sayanything for which we have no support." †_r _JZmdß KD$Z gmßoJVbß. gßÒH•$V-‡mH•$V oS>[mQ>a_ßQ>V\$H$m∞›\$a›gbm ‡oVoZYr ÂhUyZ Hw$Umbm [mR>dm`Mß AgmOÏhm odMma Pmbm, VÏhm Agß Zmhr dmQ>V VwÂhmbm H$s_mPMß Zmd `m`bm hdß hmVß ? Xwgaß Hw$Ur VÏhm ZÏhVßMImÀ`m_Y.

"No, That is perfectly logical.:

_r ÂhQ>bß, " Logic has no place in theUniversity." qbpΩdpÒQ>H$Mm _ZwÓ` (À`mßMm [wV `m hm^mB©-^VrOm dmX) gßÒH•$VV\$ `woZÏhog©Q>r na‡|P|Q>H$am`bm Jbm h À`mßZm _mohV hmV. À`m_wi V \$maImbmV Jb ZmhrV.

V ÂhUmb," H$m` Amh, ]m’mam _ÀgaJ´ÒV :'

" Yes, I live among these. And therefore iwant to go away form it."

""[U AmÂhr VwÂhmbm gmßJVm H$s, Not only wehave done everything legally. But I know that youhave done sufficient work in Hindi."

"Yes I am glad that you have come to knowabout it. In Hindi field, they do not work as werwork in University here. There, service to thesubject counts."

`mMm AW© À`mßZm H$ibm ! AmoU ÂhQ>bß, "Yes,your know its origin. I had applied for being heVice-chairman of Bombai Hindi Vidyapeeth" _rVmßoÃH$—ÔÁm À`mß¿`mH$Sy>Z [admZJrhr KVbr hmVr. H$maUh VmßoÃH$—ÓQ>Ám AmdÌ`H$ Amh h _bm _mohV hmVß.dÒVwVï Vr H$mhr PAID POST ZÏh [U Varhr ......!

_r ÂhUmbm, "It is only on the basis of myservice that they have chosen me as the Vice-Chancelor."

hm _ZwÓ` BVH$m A[´_moUH$, H$s _bm ÂhUVm, " Itried for you in Hindi. _r ÂhQ>bß, "Is it true?" IaßVa h gm\$ ImQ>ß. Agß _wir H$aVmM V Zmhr.

edQ>r _bm ÂhUmb, "" VwÂhr Hw$R> Om`M R>adbß? '' Agß odMmaU MmßJb Zmhr. Ia ÂhUO AgßodMma `mVbß BßoJV _bm ZßVa H$ibß. _r À`mßZm gmßoJVbß,Sir, I am not bound to disclose it to you. I amonly bound to disclose to you that I have decidedto leave the University.

¡`mßMr Aer em^m Pmbr V JO›–JS>H$a edQ>r_bm ÂhUVmV, "Thank you for coming."

_r oZKyZ Ambm. Ebo\$ÒQ>ZM gßÒH•$V-‡mH•$Vod^mJmM A‹`j S>m∞. [mVXma JwÈd © Xe[mßS>ÁmßZm ZßVaÂhUmb "R.R. That was a clash between two Vice-Chancelors, in which your V.C. has won."

[maI VÏhmß a∑Q>a hmV V _bm ÂhUmb, "Paradkar,you were very wise in not disclosing where yougo" ÂhUmb H$s, V (JO›–JS>H$a BVH$ gyS> KUma AmhVH$s VwÂhr oOW OmVm` oVWß H$idbß AgVß H$s `mßZm KD$ZH$m !

_J _bm [mbKa H$m∞bO¿`m gmZm[ßV XmßS>H$a oejU_ßS>irH$Sy>Z ]mbmdUß Ambß. BßQ>aÏ zgmR>r. À`m gßÒWMA‹`j ^mJrbmb ehm `mßMm _wbJm ZdZrV^mB© ehm(g_mOdm⁄mßM VÀH$mbrZ A‹d y©) h oVW hmV. gÑmJmahmV ]mS>uM AmMm © o^g.

‡og’ ]IaH$ma S>m ∞. a. od. hadmS>H$a hhr_m¬`m]am]a BßQ>aÏ zbm hmV. _mP o_à lr. gwd AmoUCÎhmgZJabm o‡p›g[m∞b Agbb S>m∞. am. od. mJdV`mßZr _bm AJmXa gmßoJVb hmV H$s [amS>H$a, VwÂhmbmAem ÒdÍ$[mM ‡˝ odMmab OmVrb. VÏhm VwÂhr V`marH$ÈZ Om. `m XmKmßZm _m¬`m]‘b AmÒWm. ^mJdVmßMr_mPr ÈB© m H$m∞bO_Yrb od⁄mWuXeVrb _°Ãr.

18

Page 21: V ⁄m`Mß Var H$m{Umbm?gß[mXH$s` _V ⁄m`Mß Var H$m{Umbm? _hmamÔ≠>mVrb odYmZg^{gmR>r hm{UmË`m oZdS>UwH$mß¿`m oZo_ŒmmZ{ oXgUma{ O{ oMÃ Amh{ À`mMm odMma H{$bm Va [w›hm

..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................Ïhr. [r. E_≤. oXem / Am∞∑Q>m]a 2004/ 21

Jß_V ÂhUO ^mJrbmb ^mB™Zr _bm VmZm _mPr[wÒVH$ KD$Z `m`bm gmßoJVb hmV. _r ÂhQb V H$mhre∑` Zmhr! A›`Wm _bm EImXm h_mbM H$amdm bmJb!^mJrbmb CŒm_ Ï`m[mar Ia. [U gmohÀ`mV À`mßZm _Vr]VmMrM. BßQ>aϯz¿`mdir [wÒVH$ Hw$Ur AmUV ZgVm`mMr À`m o]MmË`mßZm _mohVr ZÏhVr.

BßQ>aÏ z_Y À`mßZr _bm ‡emgZmMm AZw d AmhH$m h odMmabß, Vm hmVmM _m¬`mOdi. 1956 [mgyZ_r oh›Xr od⁄m[rR>mßV Amh. À`m_wi ‡emgZmV _mUgmZoH$Vr Xj Agmdß AmoU Vargw’m O MyH$ Amh À`mbmMyH$ ÂhU `mMr V`mar R>dmdr h _bm _mohV hmVß.Ao‡`Vm [ÀH$aU h ‡emgH$mßM d°oeÓQ>Á Amh. _rHw$UmMß ZwH$gmZ H$bß Zmhr h Ia Amh. H$maU _mPm EH$og’mßV Amh H$s _mUyg \$ma H$_r bmH$mßM H$_r MmßJbßH$È eH$Vm.

AmMm`© o^g `mßZr À`m _ßS>itZm gÑm oXbm H$s[amS>H$a Om gmßJVrb Vm [Jma XD$Z À`mßZm ‡mMm © ÂhUyZZ_m. À`m_wi _mPr oZdS> oZo¸V Pmbr hmVr. (V À`mbmH$mßZm ÂhUmb AmYr [amS>H$a BH$S> `m`bm V`maPmbV hM Am¸ © Amh. À`mßZm H$m` _mnhV H$s _r BH$S>]H$maM ]gbm !)

hadmS>H$a Oar _mP À`mdir Ò[Y©H$ hmV AmoU_mPr oZdS> Pmbr, Var À`mßZr V H$mhr _ZmV R>dbß Zmhr.[wT> OÏhm À`mßZr À`mßMm amOdmßS>ÁmßdaMm JßW H$mT>bm VÏhmÀ`mßZr Kar D$Z _bm odMmabß H$s VwÂhr "amOdmS> AmoUbp∑gH$mJ´m\$s' `mda obhmb H$m. _r ÂhQ>bß obhrZ.bo∑gH$mJ´m\$s ÂhUO H$meH$m ©. V À`m [wÒVH$mV N>m[yZAmbß. _yi [wÒVH$ "amOdmS> A∞ S> ohO Wm∞Q>g≤' Aemerf©H$mM Amh.

_r Hw$R> Hw$R> H$m` H$m` obohb` h H$Yr H$Yr _mPß_bmM AmR>dV Zmhr. [adm Am_¿`m EH$m ÒZ¯mer

]mbVmZm _r ÂhQ>bß, ZmodH$mßgmR>r EH$ H$me H$bm` _r,`mJm`mJmZ [adm ]KVmZm _bm V [wÒVH$ o_imbß.BßJ´Or_Y Ag H$me AmhV. Zm°H$mZ`Zm¿`m jÃmV ¡`mßZmoeH$m`Mß À`m gJ˘`mßßMß BßJ´OrVyZ oejU Pmbbß ZgVß.À`m_wi À`mßZm oh›Xr_Y Agb Va gm rMß OmVß ÂhUyZ _rV H$bß.

Va _w‘m Agm H$s _r BßQ>aÏ z_Y [mg Pmbm. R>mUoOÎhm À`mdir [wU od⁄m[rR>m¿`m jÃmV V hmVm. À`m_wioVWb A∞H∞$S>o_H$ H$m°p›gbM ‡_wI Aem ]m]VrV_hŒdmM AgV. V hmV BßJ´OrM ‡m‹`m[H$ _mbJmßdH$a.OÏhm _mPr hr oZdS> Pmbr VÏhm `m _ßS>irZr Vg [wUod⁄m[rR>mbm H$idb. h BßJ´OrM ‡m‹`m[H$ [w `m¿`mEg≤.[r. H$m∞bO h Am_¿`m ÈB© m H$m∞bO¿`m _ßS>irZrMmbdbb Amh. À`mßZr `m _ßS>irbm bIr [Ã Va[mR>dbß. [U Vm|S>r gmßoJVbß H$s "[amS>H$a Oa h ÒdrH$maVAgVrb Va AmÂhr Am_¿`m AQ>rhr oeoWb H$a`bmV`ma AmhmV ! [U VwÂhr À`mßZm o‡p›g[m∞b ÂhUyZ ø`m.'_bm h AWm©V≤ ZßVa H$ibß.

`m _ßS>itM od˚dÒV hmV od. g. [mJ AmoU EH$gÎbmJma hmV ]mimgmh] maX. m bmH$mßer _mPr _m¬`modf`m_wi MmßJbr AmiI hmVrM. _m¬`m "ÒQ>S>r>O BZoX JrVm' `m [wÒVH$mbm _r [mΩ`mßH$SyZ ‡ÒVmdZm KVbrAmh. (JrVdaMß _mPß h oZamiß gß[moXV [wÒVH$ Amh.)À`m_wi oVW JÎ`mda [mJ OÏhm EH$Xm odúÒV ÂhUyZAmb VÏhm Am_Mr _mUgß À`mßMr _mPr AmiI H$ÈZXD$ bmJb. VÏhm [mJ ÂhUmb, ""dm! VwÂhr Am_MrAmiI H$ÈZ XVm`ß ?! AmÂhr À`mßZm \$ma MmßJbAmiIVm. À`mßMm Am_Mm odf`M oZamim Amh.''

- S>m∞. _mo.X. namS>H$a

19

Page 22: V ⁄m`Mß Var H$m{Umbm?gß[mXH$s` _V ⁄m`Mß Var H$m{Umbm? _hmamÔ≠>mVrb odYmZg^{gmR>r hm{UmË`m oZdS>UwH$mß¿`m oZo_ŒmmZ{ oXgUma{ O{ oMÃ Amh{ À`mMm odMma H{$bm Va [w›hm

..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................Ïhr. [r. E_≤. oXem / Am∞∑Q>m]a 2004/ 22

lr. eaX gmR> `mßMr _wbmIV

XmV JßW gyMr 1950 [ ™V Amh. À`mZßVa¿`m H$mimVrb JßWmßMr Aer gyMr Zmhr. hr CUrd hmVr. A‰`mgH$mß¿`m—Ô>rZ AgUmar hr CUrd ^Í$Z H$mT> `mgmR>r S>m|o]dbrVrb lr. eaX gmR> `mßZr [wT>mH$ma KD$Z O H$m`© H$b VAOmS> Amh. Am_Mr od⁄moW©Zr gm°. Xr[mbr ohbm lr. gmR> `mßMr "oXem'gmR>r _wbmIV K `mM H$m_ AmÂhrgmßoJVb hmV. Vr hr _wbmIV - gß[mXH$

Am[U Ï`dgm`mZ dJ˘`m jÃmV AgyZhr XmV|¿`mJ´ßWgyMrM [wT>rb H$m_ H$amd Ag Am[Umg H$mdmQ>V?

- Ï`dgm`mZ dJ˘`m ÂhUO _r ]±H$_‹ ZmH$arH$arV hmVm; [aßVw 1971 _‹ _r M.A.H$b. _amR>r AmoUgßÒH•$V `m odf`mV À`mZßVa Ph. D. H$a `mMm odMmahmVm [aßVw ]±H$Vrb ZmH$ar gwÍ$ hmVr AmoU H$mUrVar_bm gmßoJVb H$s "og’mW© H$m∞bO_‹` bm`]´arMm 1dfm©Mm goQ>©o\$H$Q> H$mg© MmbVm. À`mbm ‡de KVbm.VW lr. aJ ga, lr. JU[wb ga hmV oeH$dm`bmAmÂhmbm. À`m A‰`mgH´$_mXaÂ`mZ _mPm[wÒVH$mßodf`rMm —oÔ>H$mZ Iy[ ]Xbbm, dmMH$mßMdJdJi —oÔ>H$mZ g_Ob, dmMH$mß¿`m _mJ `mßZm _XVH$a `mM dJdJi _mJ© g_Ob. À`mM XaÂ`mZ gßX^©[wÒVH$ (Reference Book) [mh `mV Ambr AmoU mMjÃmV H$mhrVar H$amd Ag _bm dmQy> bmJb. _J1973-74 _‹` kmZúar [XH$me [mh `mV AmbmAmoU AemM ‡H$ma "A_•VmZw^d'Mr e„XgyMr]Zod `mM H$m_ _r hm°gImVa gwÍ$ H$b. [wT> 1989_‹` "A_•VmZw^dmMm [XgßX^© H$me' `m ZmdmZ _wß]B©od⁄m[rR> AmoU _amR>r gßemYZ _ßS>i `mßZr V gß w∫$[U‡H$moeVhr H$b. `m H$m_m]am]aM kmZXd, gm[mZ,_w∫$m]mB© `mßM A^ßJ, AmÏ`mßM, _T>H$amß¿`m H$odVmßMWord Index, Line Index (MaU gyMr) M H$m_hr H$b.[aßVw h gd© H$m±H$aS>g N>m[ `mgmR>r Iy[ IM© Vm Ag

dmQ>b ÂhUyZ _J \$∫$ V V`ma H$Í$Z J´ßWmb`mß_‹`A‰`mgH$mßgmR>r R>dyZ oXb. V gd© H$m_ bjmV KD$ZAgb H$XmoMV OyZ 1995 _‹ H$me, gyMr m odf`mda[wU Wrb MMm©gÃmgmR>r _bm ]mbmdU Amb. VW _mPmgÀH$mahr H$a `mV Ambm. AmoU `m MMm©gÃm_‹ XmVgyMr¿`m [wT>rb H$m_mgß]ßYr ]mbU Pmb. gßK V`ma H$Í$Zh H$m_ H$amd `modf`r MMm©hr Pmbr. [aßVw gßKH$m`m©da_mPm \$magm odÌdmg Zmhr AmoU H$mR> EH$ oR>H$mUroZ`o_V OmD$Z H$m_ H$aU dJ°a _bm O_bhr ZgV ÂhUyZ_r H$mhr À`m_‹ \$maer gh_Vr Xe©odbr Zmhr AmoUÀ`mß¿`m MMMm [wT> H$mhr R>m_ oZU© hr Pmbm Zmhr.

[wT> oS>g|]a 1995 _‹ _r oZd•Œm Ïhm`M _r AmYrR>aodbM hmV VÏhm oZd•ŒmrZßVa XmV gyMrM H$m_hrAm[UM H$am`M Aghr R>adyZ Q>mH$b AmoU OyZ VoS>g|]a[ ™V gmYZmßMr O_dmO_d H$aU gwÍ$ H$b. I NBM gd© IßS> Examiner Book Center M 40 dfm™MH∞$Q>bm∞J IaXr H$b. H$mht¿`m Pam∞∑g H$mT>mÏ`m bmJÎ`m.`mgmR>r gmYm bm∞Q> È. 10,000/- IM© H$b AmoU1996 OmZdmar_‹ H$m_mbm gwÈdmV H$br. am¡` _amR>rodH$mg gßÒW¿`m gamoOZr d°⁄ _bm `m H$m_mgß]ßYr‡mO∑Q> gßÒWbm gmXa H$am Ag Zh_rM gmßJV hmÀ`mÂhUyZ _J XmId `mOmJ H$m_ V`ma Pmb. VÏhm ‡mO∑Q>ÒdÍ$[mV gßÒWbm gmXa H$b Vm[ ™V `m H$m_mda _mP È.4,000/- _r IM© H$b hmV. [aßVw _J ‡mO∑Q> _ßOyaPmbm. 2000 gmbm[ ™V gß[yU© JßWhr V`ma Pmbm.

20

Page 23: V ⁄m`Mß Var H$m{Umbm?gß[mXH$s` _V ⁄m`Mß Var H$m{Umbm? _hmamÔ≠>mVrb odYmZg^{gmR>r hm{UmË`m oZdS>UwH$mß¿`m oZo_ŒmmZ{ oXgUma{ O{ oMÃ Amh{ À`mMm odMma H{$bm Va [w›hm

..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................Ïhr. [r. E_≤. oXem / Am∞∑Q>m]a 2004/ 23

h H$m_ H$aVmZm Am[Î`mbm Ambb _hŒdmMAZw d H$mUV?

MmßJbm AZw d ÂhUOo gamoOZr d°⁄ `mßMo dmaßdmaghH$m © bm^bo AmU VgoM BVamßMohr bm^bo. À`m gdm™MmCÑoI _r J´ßWm_‹`o Ho$bobmM Amho. AS>MUr ÂhUOogdm©V nhbr AS>MU Ambr Vr ÂhUOo AmnÎ`mH$S>oH$m`Xm AgyZhr gd©M ‡H$meH$ Amnbr nwÒVHo$ amÔ¥>r`JßWmb`mV nmR>dV ZmhrV. À`m_wio INB _‹ o AmU EBC¿`m H∞$Q>bm∞J _‹ o g_mdÔ> Zgbobr nU ‡H$meV PmbobrnwÒVHo$ emoY `mgmR>r R>mUo _amR>r JßWgßJhmb` AmU _wß~B©_amR>r JßWgßJ´hmb`mMr _XV ø`mdr bmJbr. m_‹ o doiOmB©. VgoM Zm|XtMr nwZamd•Œmr Q>mi `mgmR>r qH$dm gÀ`VmnS>Vmi `mgmR>rhr Iyn emoYmemoY H$amdr bmJbr.40,000 Zm|XrMo hÒVbIV V`ma H$aVmZm IynDuplication of work Pmbo. AmVm 4 œ`m IßS>mMo H$m_H$aVmZm Vo Q>mi `mgmR>r _r Cnm` emoYbo AmhoV nUÀ`mdoir Iyn H$m_ Pmbo. VgoM _amR>rVrb AH$madÎhoaMZm BßJ´OrVrb Alphabetical aMZonojm Iyn H$MH$Q>AgVo. Vr nQ>H$Z bjmVhr ahmV Zmhr. À`m_wio EdT>ÁmZm|XrMr aMZm H$aUo IynM H$R>rU hmoD$ bmJbo. _JÀ`mgmR>r H$mhr Numerical Code H$amdm Ago dmQy> bmJboAmU _r A-010, Am-011, H$-020, H$m-021Agm EH$ gߪ`mÀ_H$ gßHo$V nQ> V`ma Ho$bm. À`m_wio _mÃ_J ho H$m_ Iyn gmono Pmbo. VgoM INB _‹ o À`mßZr df`dJuH$aUmH$[aVm D.D.C. Mr 16 dr Amd•Œmr dmnabrAmho. hr Amd•Œmr IynM OwZr AgÎ`mZo gyMr¿`m ZdrZIßS>mgmR>r _r 19 dr Amd•Œmr dmnam`Mo R>adbo hmoVo AmU19 Ï`m Amd•ŒmrV gm_mOH$ emÛo `m df`mV Iyn ~XbPmbo AmhoV. À`m_wio `m df`mßZm 19 Ï`m Amd•ŒmrVrbdf`mß_‹ o gm_mdyZ KoVmZm Iyn AS>MUr AmÎ`m.

XmVo gyMrMo IßS> AmU _amR>r JßW gyMrMm hm 3 amIßS> `mß¿`m aMZo_‹ o qH$dm ÒdÍ$nm_‹ o WmoS>m\$ma

\$aH$ XgVmo Ogo À`m IßS>mV EH$ÃV J´ßWZm_._mbm, J´ßWH$ma, Q>monUZmd dJ°ao Zm|Xr AmU `mVÒdVßà Zm|Xr Va AmnU Agm ~Xb H$m Ho$bm?

EH$ÃV JßWZm_, _mbm qH$dm JßWH$ma, Q>monUZmd,ZXe gyMr AmU ‡À`oH$mgmR>r doJir ZXe gyMr `mXmo›hr aMZoMo ÒdV:Mo \$m`Xo VmoQ>o AmhoV. Ogo EH$ÃVgyMr_‹ o gd© Zmdo EH$mM `mXrV _iVmV. nU emoYmdobmJbo Va doJ˘`m gyMr_‹ o nmZo CbQ>mdr bmJVmV. nUgd© Zmdo nhmdr bmJV ZmhrV dJ°ao. nU _bm EH$ÃVgyMr Xo `m_‹ o VmßÃH$ AS>MU dmQ>br. Vr ÂhUOo AgoH$aVmZm N>nmB©gmR>r ‡À oH$ ‡H$mambm doJ˘`m IwUm ⁄mdmbmJÎ`m AgÀ`m. (BßJOr_‹ o Capital Letter dJ°ao H$aVm

oVo.) VgoM _r ‡H$meH$, ‡H$meZ ÒWio gw’m XoUma hmoVmo.VoÏhm EdT>o gJio ‡H$ma EH$ÃV XoUo qH$dm À`mgmR>rVodT>Ám IwUm dmnaUo _bm ~amo~a dmQ>bo Zmhr.

Rapid Access qH$dm MQ>H$Z _mhVr_i `mgmR>r AmnU H$mhr gmo r nwadÎ`m AmhoV(Ogo AZw H´$.) À`mdf`r WmoS>o gmßJmb H$m?

`m~m~VrV _bm Ago dmQ>bo H$s Zoh_r gJ˘`mIndex _‹ o ZmdmnwT>o Omo n•>H´$_mßH$ Xbm OmVmo Vo AªIonmZ dmMH$mbm nhmdo bmJVo. À`mnojm AZwH´$_mßH$ nQ>H$Z_iVmo. À`m_wio _bm ho OmÒV gmo rMo dmQ>bo.

`m IßS>mV _r AZoH$ ‡H$maMr qH$dm AZoH$~m~tdf`H$ (Ogo _mbm, AZwdmXH$, ‡H$meH$ ÒWioqH$dm nwZamd•Œmr Agob Va ‡W_md•Œmr H$Yr ZKmbr dJ°ao)_mhVr Or _m¬`mH$S>o Cnb„Y hmoVr AmU _bm XoUo`moΩ` dmQ>br. Vr doJir df`dma qH$dm df©dma Cnb„YH$Í$Z Xbr Amho, `mMm H$Vr Cn`moJ hmoB©b qH$dm H$Vrdmna hmoB©b Vo _bm _mhrV Zmhr nU _m¬`mH$Sy>Z OmÒVrVOmÒV _mhVr nwad `mMm _r ‡`ÀZ Ho$bm Amho.

21

Page 24: V ⁄m`Mß Var H$m{Umbm?gß[mXH$s` _V ⁄m`Mß Var H$m{Umbm? _hmamÔ≠>mVrb odYmZg^{gmR>r hm{UmË`m oZdS>UwH$mß¿`m oZo_ŒmmZ{ oXgUma{ O{ oMÃ Amh{ À`mMm odMma H{$bm Va [w›hm

..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................Ïhr. [r. E_≤. oXem / Am∞∑Q>m]a 2004/ 24

hmo hr doJir _mhVr Cnb„Y Agbobo n[aeÔ> ho`m JßWmMo EH$ d°eÔ>M ÂhQ>bo nmhOo. H$maU hm^mJ XmV|¿`m XmZo IßS>mVhr Zmhr. hm Omo ‡À oH$d^mJmdma qH$dm df`dma df©dma `mXr V∫o$AmnU `m n[aeÔ>m_‹ o AmhoV À`m_wio hr_mhVr `m joÃmVrb gßemoYH$mßZm dZmgm`mgV`ma Cnb„Y hmoD$ eH$Vo ho AmnÎ`mcm H$gogwMbo?

EH$ Va _r _KmerM ÂhQ>Î`m‡_mUo OodT>r _mhVr_m¬`mH$S>o Amho Vr Xbr nmhOo, Ago _bm dmQ>bo ÂhUyZAmU VäÀ`mß¿`m ~m~VrV H$XmMV _m¬`m Am∞\$g¿`mH$m_mMm ‡^md Agob. H$maU _r StatisticsDepartment _‹ o hmoVmo. VoWohr _r Ago AZoH$ V∫o$ ~ZdVAgo. VgoM n[aeÔ>mMr nmZo Iyn Pmbr. H$maU _mhVrIyn hmoVr ÂhUyZ _J gamoOZr d°⁄ ÂhUmÎ`m, AmnUn[aeÔ> doJio H$mTy>. À`mda ZßVa Iyn Q>rH$mhr Pmbr.gamoOZr d°⁄m `mßZr Zoh_r _XVM Ho$br.

AmU `m VäÀ`mß¿`m ~m~VrV _bm nw `mMo eaXJmoJQ>o `mßMm \$moZ XoIrb Ambm. `mVrb H$mhr VäÀ`mßMmCn`moJ XÑrVrb National Book Fair _‹ o H$mhr SlideShow gmR>r H$Í$Z KoVÎ`mMo À`mßZr gmßJVbo.

gyMr ‡H$meV PmÎ`mZßVa `m_‹ o AmUIr H$mhr⁄md`mMo amhbo Ago AmnUmg dmQ>bo H$m?

OodT>r _mhVr _bm Xo `mgmaIr dmQ>br VodT>r _rXbr Amho. ~mH$s Omo dfm©‡_mUo df`dma H$Vr nwÒVHo$‡H$meV Pmbr hm Omo V∫$m Amho VgoM Vr H$moUVr nwÒVHo$Aer _mhVr XoIrb XoUmam V∫$m _m¬`mH$S>o Amho nU VmoXoD$Z À`mMm \$magm Cn`moJ hmoUma Zmhr qH$dm nmZo hrAOyZ dmT>br AgVr Ago dmQ>bo VgoM nwÒVH$mMr qH$_VAmU n•> gߪ`m `m~m~VrV hr H$mhr OmÒVrMr qH$dmVäÀ`m ÒdÍ$nmV _mhVr XoUo \$mago _hŒdmMo dmQ>bo Zmhr

ÂhUyZ Xbo Zmhr.

_amR>r_‹`o XmÀ`mßZr Ogo H$m_ Ho$bo Vgo A›`^mfmß_‹`o Pmbobo AmnÎ`m nmh `mV Ambo AmhoH$m?

Zmhr. _m¬`m nhm `mV Ambo Zmhr AmU _bm_mhVrhr Zmhr. National Library _‹ o _r Mm°H$er Ho$brhmoVr nU VWohr hr _mhVr _imbr Zmhr.

gyMr emÛmMm dH$mg hmo `m¿`m —Ô>rZo H$m`H$amdo Ago AmnUmg dmQ>Vo?

gyMr emÛm~m~VrV Zmhr. nU gyMr aMZo~m~VgmßJm`Mo PmÎ`mg AH$madÎho, dUm©Z wH ´ $_m¿`mAmnÎ`mH$S> o AZoH$ n’Vr AmhoV. AJXr OVHo$H$moeH$ma VVä`m n’Vr Ago ÂhQ>bo Var Mmbob. À`m_‹ oEH$_V hmoV Zmhr. _bm ~aoM OUmßZr Computer Mr_XV Ko `mMo gwMdbo ÂhUyZ AmVm ZÏ`m IßS>mgmR>r _rXmoZ VrZ ‡`moJ Ho$bo XoIb AmhoV. AOyZ H$m_ gwÍ$Amho. naßVw Computer ¿`m ~m~VrVhr VgoM XgyZ oVo.À`mß¿`m ‡moJ∞__‹ o XoIrb EH$_V Zmhr. _bm Ago dmQ>Vo,gyMr aMZogmR>r EH$ doJim ‡moJ∞_ V`ma H$amdm bmJobVgoM-

gyMr H$m_m~m~VrV gmßJm`Mo PmÎ`mg AmVmXmÀ`mßZßVa m ZdrZ IßS> ‡H$meZm_‹ o Iyn H$mbmßVa nS>bo._r 2000 gmbmn ™V¿`m nwÒVH$mMo H$m_ KoVbo AgboVar Vo nyU© hmoB©n ™V nw›hm 10 dfm™Mo AßVa nS>Uma Va hoAßVa H$_r H$a `mgmR>r qH$dm nSy>M Z o `mgmR>r H$moUmgßÒWoZo ho H$m_ nwÒVH$ ‡H$meZm¿`m g_mßVa nmVirda gwÍ$Ho$bo nmhOo.

AmVmn ™V V`ma PmboÎ`m gd© gyMtMr MmßJbr_mhVr Cnb„Y H$Í$Z R>odbr nmhOo. m~m~VrV gyMtMrEH$ gyMr _m¬`m nmh `mV Ambr nU À`m_‹ o JßWgyMr

22

Page 25: V ⁄m`Mß Var H$m{Umbm?gß[mXH$s` _V ⁄m`Mß Var H$m{Umbm? _hmamÔ≠>mVrb odYmZg^{gmR>r hm{UmË`m oZdS>UwH$mß¿`m oZo_ŒmmZ{ oXgUma{ O{ oMÃ Amh{ À`mMm odMma H{$bm Va [w›hm

..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................Ïhr. [r. E_≤. oXem / Am∞∑Q>m]a 2004/ 25

AmU Index m XmoZ doJ˘`m gßH$ÎnZm EH$ÃVnUo KoVÎ`mJoÎ`m AmhoV ÂhUyZM Vgo Z H$aVm gyMtMr `moΩ` _mhVrH$moR>oVar Cnb„Y Pmbr nmhOo qH$dm XmÀ`mß¿`m gyMrV

oD$ eH$bobr nwÒVHo$ Ago hr EH$ gyMrMo H$m_ hmoD$ eHo$bqH$dm _amR>r dmL≤>_`m¿`m dH$mgmMo H$mhr Q>flno AmhoVOgo 1800 n`™V ‡mMrZ dmL≤ >_` 1800-1874^mfmßV[aV dmL≤>_` nwT>o AmYwZH$ _amR>r dmL≤>_` dJ°ao VaXmVo gyMrMoM Ago H$mhr ^mJ H$aVm oVrb H$m? H$maUXmVo gyMrMo Oo XmoZ IßS> AmhoV Vo AmH$mamZo AmUH$mbIßS>mZohr Iyn df_ AmhoV.

AmU _mPr EH$ H$ÎnZm Amho H$s H$dr H$ÎnZmR>aob H$s XmÀ`mß¿`m gyMrMo (gyMrVrb nwÒVH$mßMo) EH$JßWmb` Agmdo ÂhUOo _J XmÀ`mßZr gyMr_‹ o nwÒVH$mßMmCÑoI Ho$bm nU nwÒVH$ _iV Zmhr Ago ÂhUUmË`mßZmCŒma _iob Va Aem H$mhr JmoÔ>r gmßJVm oVrb.

dmMH$hmo, lr. eaX gmR>o `mßZr lr. XmVo `mß¿`mZßVahmVr KoVbobo AmU `eÒdrnUo nma nmS>boÎ`m `m ‡MßS>H$m_mMm n[aM` AmnÎ`mbm À`mßMm JßW nmhˇZ hmoVmoM. hogd© H$m_ nyU© H$a `mgmR>r À`mßZm OdiOdi 31/2 dfAmU gmYmaU 5 hOma Vmg bmJbo Ago Vo gmßJVmV. `mnwT>rb IßS>mMo À`mßMo H$m_ Odi Odi nyU© Pmbo Amho.gmb 2000 n`™V¿`m H$m_mMr O~m~Xmar À`mßZrÒdrH$mabobr AmhoM Varhr `m Ï`V[a∫$ boIH$mßMr JßWgyMr (Books by AmU Books on) `m_‹ o boIH$Zgbobo nU H$mhr _hmZ M[aà Zm`H$ Ago edmOr_hmamO Aer gyMr XoIrb) Mo H$m_ ~aoMgo nyU© PmboAmho.

"Xem'V\$ À`mß¿`m `m ^ard H$m`m©gmR>r ew o¿N>m!

- _wbmIV gm°.Xrnmbr qhXioH$a

S>m|~dbr

S>m∞. amOZ doiwH$a mßMmH|$– gß moOH$mßer dmVm©bmn

`edßVamd MÏhmU _hmamÔ¥> _w∫$ d⁄mnrR>mMoHw$bJwÈ ÂhUyZ S>m∞. amOZ doiwH$a `mßZr nX^maÒdrH$maVmM _wß~B©Vrb d^mJr` H$m`m©b`mV H|$–gß moOH$mßMr deof ~°R>H$ KoD$Z H|$–mda A‰`mgH´$_MmbdVmZm oUmË`m AS>MUr OmUyZ KoVÎ`m.

AmnÎ`m _ßS>im¿`m ~m ßXm oS >H$a dkmZ_hmd⁄mb`mV d⁄mnrR>mMo JßWmb` d _mhVr emÛ(nXdr d ZÓUmV) d nÃH$m[aVm nXdH$m hoA‰`mgH´$_ am~dbo OmVmV. nXdr dJm©Mo ho ghmdodf©, ZÓUmV dJm©Mo Vgao df© Va nÃH$m[aVmA‰`mgH´$_mMo nhbo df© Amho.

d^mJr` H$m`m©b`mV gw_mao 15 Vo 20 H|$–gß`moOH$ Ambo hmoVo. À`mV AmnÎ`m ~mßXmoS>H$a_hmd⁄mb` H|$–mVrb gß moOH$ ‡m. _mohZ nmR>H$ hohrCnpÒWV hmoVo. _ßS>imV\$ d ‡mMm`m™V\$ S>m∞. doiwH$amßMoÀ`mßZr A^ZßXZ Ho$bo d `oUmË`m AZoH$ AS>MUr,AZw d Hw$bJwÍß$Zm gmßJVbo.

[naga dmVm©

23

Page 26: V ⁄m`Mß Var H$m{Umbm?gß[mXH$s` _V ⁄m`Mß Var H$m{Umbm? _hmamÔ≠>mVrb odYmZg^{gmR>r hm{UmË`m oZdS>UwH$mß¿`m oZo_ŒmmZ{ oXgUma{ O{ oMÃ Amh{ À`mMm odMma H{$bm Va [w›hm

..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................Ïhr. [r. E_≤. oXem / Am∞∑Q>m]a 2004/ 26

_hmamÔ¥>mbm gßVH$dtMr Or _moR>r naßnam bm^br À`mVgßV H$d`ÃtMß ÒWmZhr bjUr` Amho. _amR>r Ûr-gßVmß¿`m aMZmß_YyZ À`mßMo AZoH$ nXar _Zmodú CbJS>bßJobß Amho. À`mVyZ Ogß À`m H$mb‡dmhmMß ‡Vq~~ nS>bobßXgVß Vgß À`m aMZmH$ma Ûr¿`m _ZmMohr Xe©Z hmooVo. H$maUH$mÏ`mMm O›_ AmÀ_gmjÀdmVyZ hmoV AgVmo. H$moUÀ`mhrdMmamßMm, H$ÎnZoMm AßV_©Zmbm Òne© PmÎ`medm`H$mÏ`moÀnŒmr hmoUma Zmhr. H$m°Qw>ß~H$ VmUVUmdmßZr ÃÒVAmU J´ÒV Agbobß À`m H$mimVbß ÛrOrdZ H$mÏ`~’Pmbß Vo A‹`mÀ_m¿`m ~°R>H$sda. H$maU WoQ> A^Ï`∫$sMmVmo H$miM ZÏhVm. _ZmVÎ`m AgßVmofmbm A‹`mÀ_mMßH$m|XU KmbyZ H$mÏ`Z_©VrMm amÒV _mJ© À`mßZr nÀH$abm.EH$m‡H$mao _ZmVÎ`m _w∫$VogmR>r Vmo AßVb©T>mM hmoVm.^∫$_mJ© hr OUy À`mMßr AZwÉm[aV MidiM hmoVr.

`m ~h˛Vmße gßV H$d`ÃtZr gm_m›` _mUgmM߇VZYÀd H$aUmaß H$mÏ` O›_mbm KmVbß. À`mß¿`m X°ZßXZOrdZmVbß Xw:I, H$mÈ `, ÒdV:bm PS>H$mabß JoÎ`mMrIßV, Hw$Mß~Um, Kwg_Q> `mVyZ XemnmbQ> H$a `mgmR>r `mH$d`Ãr ^∫$aMZm H$aV JoÎ`m. B©úamer OdirH$gmYUmË`m `m A^ßJaMZmß_‹`o ÒdV:bm a_dV JoÎ`m.AmnÎ`m Xw:I_`, H$Ô>_` Am`wÓ`mda ÒdV:M \wß$H$aKmbm`Mm hm À`mßMm ‡`ÀZ Agmdm. \$∫$ À`mßZm VmoNw>nonUmZß H$mT>mdm bmJbm.

`m gßV H$d`ÃtZm dmQ> XmIdUmaß H$moUrhr ZÏhVß.B©úaM À`mß¿`m dmQ>mS>Ám hmoVm. AmÀ_emoY hr À`mßMr_w∫$s¿`m dmQ>odaMr nhbr nm`ar. À`mgmR>r ^∫$_mJ© hmÀ`mßZm dúmgmMm dmQ>bm. gm_mOH$ AWm©Zohr Vmo amÒV_mJ© hmoVm. À`m_wio Z:eßH$ _ZmZß ∫$_mJm©Mr dmQ> Yabr.

"gßV H$do`ÃtZr Om[mgbb ÛrÀd'

_amR>r gßVH$d`ÃtMo gmhÀ` hm EH$ ÒdVßà A‰`mg df` Amho. À`mdarb hm boI - gß[mXH$

À`mß¿`m ∫$H$mÀ`mVyZ À`mßMr Or OrdZ—Ô>r XgVo, À`mßZmOo ‡˝ nS>bobo XgVmV À`m_YyZ g_mZVoMß ^mÓ`,Ï`∫$JV ÒdmVßÕ`mMß mÓ` À`mßZr Ho$bobß XgVß. ∫$_mJ©hm `m H$d`ÃtZm _moR>mM AmYma gmnS>Î`mgmaIß PmbßAgmdß. À`mß¿`m ~ßXÒV OrdZmbm dmMm \$moS> `mgmR>rA›` _m‹`_hr ZÏhVß AmU B©úaMaUr H$mhrhr R>odmdßAer Or g_mOYmaUm hmoVr Vr À`mßZm `m AWm©Zß gmo rMrPmbr. B©úamH$S>o À`mßZr A^OZm¿`m Í$nmVM nmhbß.À`m_wio A›` AmYmamMr À`mßZm JaOhr dmQ>br Zgmdr.

`m gßV H$d`ÃtZm A^‡oV Agbobr g_mZVm \$∫$qbJ^oXmMrM ZÏhVr Va dJ©^oXmMr - dU©^oXmMrhrAgmdr. À`mgmR>r À`mßZr emßVVoZß Om `mMm ^∫$_mJ©ZdS>bm. À`mV À`mßMm H$moUVmhr A^Zdoe ZÏhVm._ZmVbm ZfoY Zm|Xd `mMm Vo EH$ `moΩ` _m‹`_ hmoVß.À`mßMß H$mÏ`boIZ \$ma AW©nyU©, Ame`KZ Agß hmoVß.À`mßZm AZoH$ MmhVo _imbo. ho H$mÏ` ^∫$sÍ$nmVbßAgÎ`mZß ho MmhVo ÂhUOoM ∫$n[adma. Agm ∫$sn[admaZ_m©U H$a `mMß gm_œ © À`m H$d`Ãt_‹ o hmoVß. À`m_wioÀ`mßZr ÒdV:Mß Agß ÒWmZ Z_m©U Ho$bß hmoV Vo ÒnÔ> hmoVß.gßV _w∫$m~mB©, gßV ~hUm~mB© mßZm d¤mZ dS>bmßMm dmagmbm^bm hmoVm. gßV OZm~mB©Zm _mà Vo mΩ` bm^bo ZÏhVo.nU gßV Zm_Xodmß¿`m KamV À`mßMr AmgaU hmoVr. À`m_wioÀ`mßMß H$mÏ` VmH$XrMß hmoVß.

"^∫$s Vo H$R>rU, BßJimMr ImB©'

^∫$_mJm©Zo d«>bmer A¤°VmMß ZmVß OmoS>UmË`mOZm~mB© ^∫$sMr dmQ> H$Vr AdKS> Amho ho OmUVmV.d«>b ho À`mßMß Amam‹` X°dV. À`mßMß VZ-_Z VWoM AmoT>KoB©.

24

Page 27: V ⁄m`Mß Var H$m{Umbm?gß[mXH$s` _V ⁄m`Mß Var H$m{Umbm? _hmamÔ≠>mVrb odYmZg^{gmR>r hm{UmË`m oZdS>UwH$mß¿`m oZo_ŒmmZ{ oXgUma{ O{ oMÃ Amh{ À`mMm odMma H{$bm Va [w›hm

..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................Ïhr. [r. E_≤. oXem / Am∞∑Q>m]a 2004/ 27

Zmd dR>mo~mMo ø`mdo_J nmD$b Q>mH$mdoZm_ VmaH$ ho WmoaZm_o Vm[abo Anma

Amnbm ^ma d«>bmda Q>mH$ `mBVH$s Anma l’mVa À`mß¿`mOdi hmoVrM. edm` "Zm_o Vm[abo Anma'_‹ oÀ`m ÒdV:¿`m Xw:I_w∫$VoMm hßH$ma Zm|XdVmV.

OZm~mB™Zm AJXr bhmZ d`mV ÂhUOo À`m nmM ghmdfm™¿`m AgVmZm À`mß¿`m AmB©dS>bmßZr À`mßZm gßVZm_Xodmß¿`m dS>bmßH$S>o Zobß. À`m Xm_meo≈>tZr AmnÎ`mH$›`odV≤ bhmZΩ`m OZm~mB©bm gmß^mibß. Xm_meo≈>rd«>b^∫$ hmoVo. Vo Zo_mZß nßT>anyabm OmV. VoÏhmOZm~mB©bmhr ~amo~a KoD$Z OmV. OZm~mB©bmhr d«>bmMrAmoT> bmJbr. AejV AgyZhr Vbm A ßJaMZm H$aVm

oD$ bmJbr. OZm~mB©bm gßVnX n´m· Pmbß. ~KVm ~KVmOZtMr gßV OZm~mB© Pmbr. `m OZm~mB©¿`m ZmdmdaVrZeo¿`m da A ßJ AgÎ`mMo CÑoI gmnS>VmV.

"XiVm H$mßS>Vm VwO JmB©Z AZßVm'

Agß À`m ÂhUVmV. BVHß$ VmXmÂ` nmdUmË`m OZm~mB©AYyZ_YyZ VŒd‡YmZ A‹`mÀ_mMmhr dMma H$aVmV.

gÀd aO V_o Ago ho ~mßYboeara —T> Pmbo AhßH$maogmßS>r AhßH$ma, Yar —T>^mdˆXÁr nßT>aramd YÍ$Z`m

À`mßZr AVe` AmnwbH$sZß d«>bmbm "nßT>aramd'ÂhQ>bß . `m nßT>aramdmßMm dah Ag¯ Pmbm H$s OZm~mB©Ï`mHy$i hmoD$Z ÂhUVmV,

"dmQ> nmhVo _r S>moimH$m Jm Z ogr d«>bm?'

H$Vr AmV©VoZo À`m d«>bmbm gmX KmbVmV. À`mßZmH$m` gmßJm`Mß Agob d«>bmbm? BVa gßV H$d`ÃtnojmOZm~mB©Mo Am wÓ` doJio Amho. VgoM V¿`m g_Ò`mhrdoJ˘`m AmhoV. Amnbß ey–Àd, XmÒ`Àd, ÛrÀd ho AS>ganma H$aV VZß gßVÀd ‡m· Ho$bß. ey– OmVrMr ÂhUyZ Vbm_ßXa‡doe ZÏhVm.

"_O R>od`bo Xmar, ZrM ÂhUmoZr ~mhoar_O Q>mH$`bo naXoer, Zmam dR>m VwOnmer ü&ü&'

Amnbr doXZm Vr Aer Ï`∫$ H$aVo. VMm X~bobmhwßXH$m e„XmdmQ>o ~mhoa nS>Vmo. Vr AmidUr H$aVo. ÂhUVo-

"VwOdrU ao d«>bm, H$moUr Zmhr ao _ObmAmnwbr ÂhUdyZr, AmnßJmdr Xmgr OZr ü&&'

ÒdV:Mß EH$mH$snUmMß, CnojoMß Xw:I hbHß$H$a `mMm ‡`ÀZ À`m H$aVmV. AmnÎ`m EH$Q>onUmVbß ^`ZKyZ Om `mgmR>r À`m gmo~V ÂhUyZ d«>bmbm gmXKmbVmV. À`mVyZM A^ßJmß¿`m Z_©Vr_wio OZm~mB™Mm‡dmg g_m›`ÀdmH$Sy>Z Ag_m›`ÀdmH$S>o Pmbm.

gßV Z_©im mß¿`m dmQ>Ámbmhr CnojV OUß Ambß.gßV MmoIm_oim mßMr hr gªIr ~hrU. À`mßZmhr d«>bmMm‹`mg bmJbm hmoVm. MmoImo~m߇_mUoM Z_©iobmhrg_mOmMo MQ>Ho$ ghZ H$amdo bmJbo. À`mVyZ Z_m©UPmbobm ‡nßMmMm drQ> V¿`m A^ßJmVyZ R>m`r R>m`rXgVmo. Xm[a–ÁmZß nS>bobm gßgma AmU g_mOmH$Sy>ZhmoUmar AdhobZm ho VMß Anma Xw:Iß hmoVß. À`mVyZ "MhH$S>oXodm XmQ>bm dUdm' Agm AZw d VZß _mßS>bm`. ^m°VH$gßgmamM Vbm AmÀ`ßVH$ C~J Ambm hmoVm. gßgmamVAUw_mà gwI ZgÎ`mMm AZw d Vr nMdV Mmbbr hmoVr.`m ‡mnßMH$ MQ>ä`mß_YyZ _w∫$ hmo `mgmR>r VZß nmßSw>aßJmbmgmH$S>ß KmVbß. AgÎ`m ÃÒV H$aUmË`m gßgmamMm nme

25

Page 28: V ⁄m`Mß Var H$m{Umbm?gß[mXH$s` _V ⁄m`Mß Var H$m{Umbm? _hmamÔ≠>mVrb odYmZg^{gmR>r hm{UmË`m oZdS>UwH$mß¿`m oZo_ŒmmZ{ oXgUma{ O{ oMÃ Amh{ À`mMm odMma H{$bm Va [w›hm

..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................Ïhr. [r. E_≤. oXem / Am∞∑Q>m]a 2004/ 28

d«>bmZß VmoS>mdm ÂhUyZ Vr AmidUr H$aV amhbr.

"Z_©im ÂhUo Vmam AWdm _mam,Vw_Mo VwÂhr gmam ~moPo AmVm'

gßV ~hUm~mB© `m _amR>dmS>ÁmVÎ`mdoÍ$iOdi¿`m XodJmd BWÎ`m. `OwdXr, XoeÒW ~´m˜UHw$imVÎ`m. dS>rb AmD$Or Hw$bH$Uu AmU À`mßMß bæaÀZmH$a nmR>H$ Zmdm¿`m ~rOda ¡`moVfmer Pmbß hmoVß.XmoKmß¿`m d`mV 27 dfm©Mß AßVa hmoVß. À`mßZmhr ‡mnßMH$OmM \$ma hmoVm. Xm[a–ÁmZß À`mß¿`m gßgmambm JmßObß hmoVß.Ho$di ^∫$_mJm©H$So> diÎ`m_wio À`m Vo hbmhb nMdyeH$Î`m.

"~hUr ÂhUo MŒm H$mgmdrggßgmamMm Ãmg ~h˛ Pmbm'

~hUm~mB™Mß doXZmJ © _Z ^∫$agmV JwßVV Jobß.A ßJboIZmZß À`m Amnbß _Z WmoS>ß _moH$iß H$aV JoÎ`m.eara^moJm~‘b À`m bhVmV -

Û oMo eara namYrZ XohZ Mmbo Cnm` da∫$s MmearamMo ^moJ dmQ>VmV d°ar_mPr H$moU H$ar MVm AmVm

~hUm~mB™¿`m _ZmVbo Ago dMma H$Vr ‡~ihmoVo, ho `mdÍ$Z XgVß. _ZmdÈ’ gmogmdß bmJ `mMrdoXZm ~m obyZ XmId `mBVH$m Z^uS>nUm `m_ZpÒdZrOdi XgVmo. ÂhUOo AmO Ûr_w∫$s¿`m gßX^m©V,AmnÎ`m _ZmdÈ’ nVrZß earagß~ßY Ho$bm Va Vmo~bmÀH$ma g_Omdm, À`mMm ZfoY H$amdm ÂhUyZ AmdmOCR>dbm OmVmo, Ûr-_Z gOJ Ho$bß OmVß. À`mM H•$VrMr~rOß ~hUm~mB™¿`m `m ZfoYXe©H$ y_Ho$V XgVmV.nU Vbm V¿`m _ZmVbm hm YJYJVm ‡ÌZ VgmM Xm~yZR>odmdm bmJbm. VgmM gmogmdm bmJbm. ‡VJm_r

H$mimMr AJVH$Vm V¿`mV XgVo.

Aem ‡VHy$b dmVmdaUm_wio ~hUm~mB© ‡nßMmerH$Yr _ZmZß ~mßYÎ`m JoÎ`m ZmhrV. À`mßMm hm PJS>m IaßÂhUOo ‡nßMmer Amho ÂhU `mnojm Vmo ÛrÀdmMm PJS>mAmho. d`mV EdT>ß _moR>ß AßVa Agbobm, d•ŒmrZß VmnQ>,_maHw$Q>m Zdam Agob Va À`mß¿`mV Hw$Ry>Z ‡o_^mdZm Z_m©UhmoUma? AmU OWo hr ‡o_^mdZm Zmhr, VWo emar[aH$OdirH$hr ZH$mo hr OmUrd e„X~’ H$aUmar hr ÛrÂhUOo H´$mßVH$maH$ gßVrUM ÂhUm`bm hdr !

"cmXco ZaXoh Û oMoZ Í$noAgߪ`mV nmno \$im Ambr'

Amnbm ÛrXoh hmM ~hUm~mB™Zm AmÀ_Xmof dmQ>Vmo.nwT>o À`m ÂhUVmV -

~hUr ÂhUo Eogm ÛrXoh KmVH$sna_mW© `m bmoH$s Ho$d gmWo^moJUo Z MwHo$ ~´ mXH$m Xw:IBVa ho aßH$ H$moU VoWo?~hUr ÂhUo _m¬`m XohmMo ‡ma„YEog`m JmoqdX H$m` H$ar?

~hUm~mB™Zr Amnbo Xw:I^moJ, Xoh^moJmMrAJVH$Vm ^∫$agmV Sw>ß~d `mMm ‡`ÀZ Ho$bm. À`mßMmAmÀ_ddoH$ gVV OmJm AgÎ`mMß XgVß. ÒdV:bmgmdY R>odV À`m ÂhUVmV -

ddoH$ d°amΩ` gmnS>bo _OAmVm _Zm VwO H$moU nwgoYÍ$Zr AmUrZ H$arZ ‹`mZÒWhmoB©b Vmo AÒV Bß–`mßMm

n[apÒWVrMß ^mZ À`m gmß^miVmZm XgVmV.B©úa^∫$s ho ~hUm~mB™¿`m Zrag OrdZmVbß gm_œ © R>aVß.‡nßMmMo MQ>Ho$ ImVmZm _Z da∫$M hmoD$Z Jobß hmoVß. _J

26

Page 29: V ⁄m`Mß Var H$m{Umbm?gß[mXH$s` _V ⁄m`Mß Var H$m{Umbm? _hmamÔ≠>mVrb odYmZg^{gmR>r hm{UmË`m oZdS>UwH$mß¿`m oZo_ŒmmZ{ oXgUma{ O{ oMÃ Amh{ À`mMm odMma H{$bm Va [w›hm

..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................Ïhr. [r. E_≤. oXem / Am∞∑Q>m]a 2004/ 29

AmßV[aH$ g_mYmZmMß gmYZ H$m`, Va B©úa^∫$s.

gßV H$d`Ãt¿`m _mßX`mirV gßV H$m›hmonmÃmßMmdeof CÑoI H$am`bm hdm. H$maU AJXr doJ˘`m,g_mO~m¯ nmú© y_rda À`m O›_mbm AmÎ`m. gßKfm©¿`m\$˘`m nmS>V nmS>V À`m gßVnXmda OmD$Z nmohmoMÎ`m.À`mßZr gßVH$mÏ`m_‹ o _mobmMr ^a KmVbr Amho. A‡V_bmd ` bm^bobr hr gßVrU _ßJidoT>ÁmMr. "Ì`m_m'Zmdm¿`m doÌ`oMr, Z•À`m ßJZoMr hr H$›`m. VZßAmÀ_mo’mamgmR>r ^∫$sMr dmQ> Yabr. Amnbß O›_Jmd_ßJidoT>m gmoSy>Z Vr nßT>arZmWmß¿`m Xmar oD$Z dgmdbr.VZß nmßSw>aßJmbm Or AmV© gmX KmVbr Amho, À`mZßH$moUmMßhr H$mirO hobmdyZ OmB©b. Vr ÂhUVo -

OrdrMo OdbJo _mPo H•$ÓUmB© H$m›hmB©gmdio S>moigo H$Í$Um oD$ Xo H$mhr

H$m›hmonmÃm¿`m bmd `mda _mohV hmoD$Z ~Xa¿`m_moJb g_´mQ>mMo XyV Vbm KoD$Z Om `mgmR>r Ambo. nUVZo nmßSw>aßJmMm Aml` KoVbm. ÒdV:bm ~ßXÒV H$Í$ZKoVbß. Amnbm Xoh VZß d«>bMaUr An©U Ho$bm. Vr^mdÏ`mHw$i hmoD$Z d«>bmbm ÂhUVo,

AJm d°Hwß$R>r¿`m am`m, AmJm d«>bm gI`mAJm Zmam`Um, AJm dmgwXod ZßXZmAJm nwßS>bH$ daXm, AJm dÓUy Vy JmoqdXmAJm aIw_mB©¿`m H$mßVm, H$m›hmonmÃm amIr AmVm

H$m›hmonmÃobm Oo CnojV OUß OJmdß bmJbß, À`mVyZVbm _w∫$Vm hdr hmoVr. _w∫$VoMm VÀH$mcrZ _mJ© ÂhUOo\$∫$ ∫$`moJ. AmnÎ`mbm hrZ-XrZ Am wÓ`mMo Oo MQ>Ho$gmogmdo bmJbo, À`m nmú© y_rda H$m›hmonmÃoZß H$Í$U e„XmßVÂhQ>bß -

XrZ nVV A›`m`r, eaU Ambo dR>m~mB©R>md XoB© MaUmnmer, VwPr H$m›hmonmÃm Xmgr

Amnbß nydm©`wÓ` dga `mgmR>r H$m›hmonmÃm gVVB©Ìdambm dZdUr H$aV amhbr -

AmVm nßT>arZmWm ZH$m nmhˇ AßVAmbm Vmo AmKmV ZdmamdmÂhUmoZr H$m›hmonmÃm oV bmoQ>mßJUrdmaßdma dZdUr H$arVgo

H$m›hmonmÃm Am`wÓ`^a CXmgM amhbr. Vbmg_mYmZmMß Am wÓ` bm^bßM Zmhr. Vbm AgÎ`m XwIË`mO `mVyZ gwQ>H$m hdr hmoVr. nU Vo V¿`m H$nmir bhbßZÏhVß. VMß df U _Z AJXr Q>moH$mda nmhmoMbß VrAmÀ_eaU hmoD$Z ÂhUo -

ZH$mo Xodam`m AßV AmVm nmhˇ‡mU hm gdm©V \w$Q>mo nmho_moH$imoZr Amg Omhbo CXmgKoB© H$m›hmonmÃog ˆX`mV

EHß$XarZß `m gßV H$d`ÃtZr _w∫$VogmR>r Aer^∫$sMidi C^r Ho$Î`mMß XgVß. À`mßZm AmnÎ`mdoJionUmMr OmUrd hmoVr. À`mVyZ À`mßMß ÒdV:Mß ApÒVÀd‡ÒWmnV hmoV Jobß. À`mßMm Vgm hoVy ZÏhVm. À`mßZm \$∫$AmnÎ`m Ï`Wobm, AmnÎ`m gmogbonUmbm _moH$ir dmQ>H$Í$Z ⁄m`Mr hmoVr. Amnbß JmËhmUß À`m B©úamnwT>o _mßS>VJoÎ`m. ÂhUOo A›`m`mdÈ’ dm¿`Vm H$Í$Z A ßJÍ$nmVÛr_w∫$sMr ~rOßM OUy À`mßZr noÍ$Z R>odbr. À`mVyZM Ûr-gmhÀ` CX`mbm Ambß. Ûr ÒdVßÃnUo dMma H$Í$ eH$Vo,Vr Vo _mßSy> eH$Vo. `m V¿`m gm_œ`m©Mm Vmo ew^maß^MÂhUm`bm hdm. H$maU À`mßZr A ßJaMZm ÂhUOo bIV_amR>r Ûr gmhÀ`mMm _hbm \w$bmoam ÂhUmdm bmJob.`m A ßJaMZo_wio amoO¿`m am_aJmS>ÁmVyZ nMyZ ZKVAgVmZmgw’m EH$ ‡H$maMr AmßV[aH$ emßVr bm^VAgmdr. À`m ¡`m ∫$aMZm H$aV hmoÀ`m. À`m_‹ o X°ZßXZOrdZmVrb gwI-Xw:Iß, AS>MUr, AmKmV mßMm AßV^m©d

27

Page 30: V ⁄m`Mß Var H$m{Umbm?gß[mXH$s` _V ⁄m`Mß Var H$m{Umbm? _hmamÔ≠>mVrb odYmZg^{gmR>r hm{UmË`m oZdS>UwH$mß¿`m oZo_ŒmmZ{ oXgUma{ O{ oMÃ Amh{ À`mMm odMma H{$bm Va [w›hm

..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................Ïhr. [r. E_≤. oXem / Am∞∑Q>m]a 2004/ 30

Ago. B©úa hmM Xw:ImMm Zdm©hH$ ÂhUyZ À`mß¿`m MaUrÀ`m Aml` KoV JoÎ`m.

`m H$d`Ãt¿`m aMZoV ÛÀdm¿`m Ï`Wm AZdm ©nUooVmV. À`mßZm AmnÎ`m KamMm, Hw$Qw>ß~mMm À`mJ H$aVm oV

ZÏhVm. ÂhUyZ AmnÎ`m m ~ßXÒV OrdZmbm N>oX Xo `mMm‡`ÀZ À`mßZr AmnÎ`m ^∫$aMZoVyZ Ho$bobm XgVmo. `m^∫$aMZm AÀ ßV mdgßnfi AmhmoV. mV B©úambm C‘oeyZdmnabobr Ûrgwb^ doJdoJir gß~moYZß, deofUß gwßXa gwßXa‡V_mßMm dmna ho JwUdeof XgVmV. AmnÎ`m _ZmoÏ`WmgmßJVmZm À`m AmXe©, ew’, ZH$mon OrdZn’VrMß OUygyÃM gmßJVmV. `mMm Agm _wirM AW© Zmhr H$s,AmO¿`m ÛrdmXm¿`m gßV H$d`Ãr `m ‡À`j OZZrAmhoV. H$mi AmU H$mimZwÍ$n ~XbV JoboÎ`m Òd-naOmUdm bjmV KoVÎ`m Va Ago ÂhUUo Ho$diA^ZdoemnmoQ>r gÀ` R>Í$ eHo$b. nU Aem ^∫$_mJuA¤°VmMo VŒdkmZ gmßJVmZmhr `m gßVUtZr Amnbo ÛrÀdOnbo, hr _mobmMr JmoÔ> Amho. _wimV AmÀ_mdÓH$mamMoÀ`mßZr XmIdbobo Y°`©M _hŒdmMo Amho. nwT>o ~XbÀ`mH$mbmZwÍ$n `m q~XyZo ‡dmhmMo Í$n KoVbo. \w$bo, AmJaH$aAmXt_wio À`mbm ‡dmhmMo Í$n ‡m· Pmbo. JmßYrOt¿`m‡`ÀZmZo À`mMr ZXr Pmbr AmU ZßVa AmOda À`mbmgmJamMr VmpŒdH$ Imobr dm dÒVma ‡m· Pmbm. hm EH$m—Ô>rZ o ÒdV:¿`m ÒdVßà ApÒVÀdm¿`m em oYmMm,AmÀ_gm_œ`m©¿`m OmUdon ™VMm dÒVmaM ÂhUVm oB©b.À`mMo ddaU H$aVmZm A‡À`j Am⁄q~Xy AgUmË`m gßV-H$d`ÃtMm dga nSy> Z o `mgmR>r hm ‡`ÀZ !

JrVoe JOmZZ qeXo203, ÒdflZOm gmogm`Q>r,

Ymo~r Amir, _mdir _ßS>i hm∞b Odi,R>mUo (n.) - 400 601.Xya‹dZr - 25379519

[naga dmVm©

A^ ßVmXZ

^maVaÀZ dúoúaIm `mß¿`m Ò_aUmW©15 gflQ>|~a hm Xdg A^ ßVm XZ ÂhUyZ gmOamHo$bm OmVmo. À`mZ_ŒmmZo d.‡. _ßS>im¿`mVßÃZHo$VZmV "bm∞H$_'_Yrb grAmoAmo lr. CX`ZaJwS>H$a `mßMo "amÔ¥>C^maUrV A^`ßÀ`mßMo`moJXmZ' `m df`mda Ï`mª`mZ Am`moOVH$a `mV Ambo. lr. ZaJwS>H$a `mßZr Amnbm_ßÃ_wΩY H$aUmË`m mfUmV ÒdV:¿`m AZw dmßghOJ‡g’ ~mßYH$m_o H$a `mMm A^`ßÀ`mßVrH$m°eÎ`mßMm CÑoI Ho$bm. À`mßMr hr H$m°eÎ`oÂhUOo A^`mßÃH$sMm _mZdr gßÒH•$VrVrbgdmŒm_ AmdÓH$ma Amho Ago À`mßZr gmßJVbo.

g_maß^m¿`m A‹`jÒWmZr AgUmË`m‡mMm`© S>r.Ho$.Zm`H$ `m ßZr H$Zm ©Q >H$mVrbdúßúaÊ`m mßZr C^maboÎ`m ‡H$Înm~m~V _mhVrXbr. H$m ©H$_mg dm ≤.Eg≤.Q>r.h. A∞flQ>a¿`m ‡_wIgm°.E.Eg≤. XdmaH$a `mß¿`mgh AZoH$ ejH$ dgw_mao 300 d⁄mWu CnpÒWV hmoVo.

oXemoZ`o_V

dmMm

28

Page 31: V ⁄m`Mß Var H$m{Umbm?gß[mXH$s` _V ⁄m`Mß Var H$m{Umbm? _hmamÔ≠>mVrb odYmZg^{gmR>r hm{UmË`m oZdS>UwH$mß¿`m oZo_ŒmmZ{ oXgUma{ O{ oMÃ Amh{ À`mMm odMma H{$bm Va [w›hm

..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................Ïhr. [r. E_≤. oXem / Am∞∑Q>m]a 2004/ 31

gmohÀ`OJV

odZmXr bIH$ od.Am.]wdm mßM79 Ï`m dfm©V [Xm[©U

gw‡g’ dZmoXr boIH$ lr. dZm`H$ AmXZmW ~wdm`mßZr 4 Owb° 2004 amoOr 79 Ï`m dfm©V nXmn©U Ho$boAmho. 4 Owb° 1926 amoOr nßT>anya oWo À`mßMm O›_ Pmbm.nßT>anya d _aO `oWo À`mßMo ejU Pmbo. _wß~B©VrbÏhr.Oo.Q>r.Am` `m VmßÃH$ _hmd⁄mb`mV gßnyU© H$miZmoH$ar H$Í$Z 1986 gmbr Vo godmZd•Œm Pmbo.

1951 nmgyZ boIZmg ‡maß

1950 ¿`m AmYr À`mßZr "BßXwH$bm' hm hÒVbIVAßH$ H$mT>bm. lr. ~wdmßMo hÒVmja gwßXa Amho. `mhÒVbIV Xdmir AßH$mMß d°eÔ>Á ÂhUOo AZßVH$mUoH$a, _hmXod emÛr Omoer, Mß.d.Omoer, XwJm© mJdVAmX AZoH$ _m›`damßMo gmhÀ` `m AßH$mV hmoVo. Òdm.gmdaH$a, goZmnVr ~mnQ>, AmMm © AÃo, nm.dm.JmS>Jri,J.Õ ß. _mS>ImobH$a B. Wmoam_moR>ÁmßMo À`mß¿`m hÒVmjamVboMmßJbo A^‡m` `m AßH$mßZm bm^bo. ‡^mH$a nm‹`o`mß¿`mgmaª`m MmoIßXi, A‰`mgy dMmadßV gmhpÀ`H$d nÃH$mamZo ~wdmß_Ybm ÒnmH©$ AmoiIyZ À`mß¿`mH$Sy>ZZde∫$s X°ZH$mgmR>r AmdOy ©Z boIZ _idbo.Zde∫$sVrb `m boIZm_wio boIZmg ‡maß^ Pmbm.1953 gmbr "AH$boMo Vmao' ho À`mßMo nhbo dZmoXrnwÒVH$ ‡g’ Pmbo. _o 2000 n ™V À`mßMr 130 nwÒVHo$‡g’ Pmbr. AmUIr Xhm-nßYam ‡H$meZm¿`m _mJm©daAmhoV. hr gd© nwÒVHo$ dZmoXr AmhoV. dZmoXr gmhÀ`mVrbhm dH´$_ Amho. _wß~B© AmH$medmUrda 600 hˇZ AYH$H$m`©H´$_mßgmR>r À`mßZr boIZ Ho$bobo Amho. nw `m¿`mXbrnamO ‡H$meZmZo À`mßMr AZoH$ nwÒVHo$ ‡H$meVHo$bobr AmhoV.

Ï`mª`mZo, H$WmH$WZmMo eoH$S>mo H$m ©H´$_

`m H$m ©H´$_mßZ_Œm _hmamÔ¥> d _hmamÔ¥>m¿`m ~mhoahrÀ`mßZr eoH$S>mo Xm°ao Ho$bo. AZoH$ Z`VH$mbH$mßVyZ dfm©ZwdfÀ`mßZr ÒVß^boIZ Ho$bobo Amho Aem boImßMr gߪ`mhOmamhˇZ AYH$ Amho. _w–V nmZmß¿`m hemo~mZogmßJmd`mMo PmÎ`mg AmOda À`mßZr gw_mao 30000 (VrghOma) nmZo ^aVrb BVHo$ gmhÀ` bhbo Amho. "‡o_mMrEÒgmo ÒQ>mB©b' `m nwÒVH$m¿`m Z_ŒmmZo À`mßZm _hmamÔ¥>emgZmH$Sy>Z dZmoXr gmhÀ`mMm ‡W_ nwaÒH$ma _imbm.BVahr AZoH$ nwaÒH$ma À`mßZm _imbobo AmhoV. AZoH$Zm_dßVmßZr À`mßZm boIZm~‘b doimodoir em~mgH$s XbrAmho. _hmamÔ¥>mVÎ`m AZoH$ ‡H$meH$mßZr À`mßMr nwÒVHo$‡g’ Ho$br AmhoV. boIZ AmU dmMZ ho XmoZ À`mßMo_wª` N>ßX AmhoV. gßÒH•$V ^mfm, gßVgmhÀ`, A‹`mÀ_,VŒdkmZ, Ym_©H$ gmhÀ` `mß¿`m dmMZmV À`mßZm deofag Amho. dÓ`H$mimVhr anya boIZ H$a `mMm À`mßMm_mZg Amho. 79 Ï`m dfm©V nXmn©U Ho$Î`m~‘b À`mßMoA^ZßXZ.

dkmZ boIH$ lr. JOmZZ dm_ZmMm ©Zm~mX 70

gw‡g’ AUwemÛk, dkmZ boIH$ AmUKmQ>H$mona (_wß~B©-75) oWrb Vi_irMo g_mO H$m ©H$Vlr. JOmZZ dm_ZmMm`© ("gmoZ_moha', 180-4936,nßVZJa, KmQ>H$mona-nyd©, _wß~B© - 400 075) `mßZr 3 _o2004 amoOr 71 Ï`m dfm©V nXmn©U Ho$bo. À`m Z_ŒmmZoÀ`mßMo ÒdH$s`, _Ã_ßS>ir AmU hVqMVH$mßZr À`mßMmAoH$ ˆX` gÀH$ma Ho$bm.

Hw$eb gßemoYH$

dm_ZmMm © _wß~B©¿`m ^m^m AUwgßemoYZ H|$–m¿`mH$aUmoÀgmar AoH$ÒWo AmU dH$aU VßÃkmZ d^mJmV

29

Page 32: V ⁄m`Mß Var H$m{Umbm?gß[mXH$s` _V ⁄m`Mß Var H$m{Umbm? _hmamÔ≠>mVrb odYmZg^{gmR>r hm{UmË`m oZdS>UwH$mß¿`m oZo_ŒmmZ{ oXgUma{ O{ oMÃ Amh{ À`mMm odMma H{$bm Va [w›hm

..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................Ïhr. [r. E_≤. oXem / Am∞∑Q>m]a 2004/ 32

gXVrg df AUwgßemoYZ AYH$mar `m nXmMm H$m © magm ß^miyZ gmR>mÏ`m dfu (1994) Zd•Œm Pmbo.A_o[aHo$Vrb AmoH$arO Z∞eZb ‡`moJemioV, H$aUmoÀgmarAoH$ÒWmßMo _moR>Ám ‡_mUmda CÀnmXZ AmU dVaU`mdf`r À`mßZr Img ‡ejU KoVbo hmoVo. ¯mM‡`moJemioV hamoe_m AmU ZmJmgmH$s oWo Q>mH$boÎ`mAUw~m∞Â~Mo qAYZ ÂhUOo flbwQ>moZ`_ AmU gß~ßYV

waoZA_ 235 Z_m©U Ho$bo hmoVo.

Vw oWrb Aflgam, gm`ag AmU Ywd `m ^maVr`AUw Q>ÁmVyZ d°⁄H$, C⁄moJ AmU H•$fr joÃmV dmnabrOmUmar H$aUmoÀgmar AoH$ÒWo Z_m©U H$aUo, Vr ew’ÒdÍ$nmV AbJ H$aUo, grb~ßX ÒdÍ$nmV À`mMo AwX≤ dZ_m©U H$aUo, A_mo[ae`_-241 hm AÎ\$mH$UmÀgmarAoH$ÒW dmnÍ$Z, AmJrMr nyd©gyMZm XoUmao Òd ßMbVCnH$aU V`ma H$aUo dJ°ao ~m~VrV dm_ZmMm`m™Mo gßemoYZ\$ma _mobmMo R>abo Amho. Aflgam AUw ≈>rV JßYH$m¿`m

wH$Q>rda › yQ¥>m∞ZmßMm _mam H$Í$Z \$m∞Ò\$moag-32 hm maVr`~ZmdQ>rMm nhbmM H$aUmoÀgmar AoH$ÒW Z_m©U H$a `mMo~aoMgo lo` lr. dm_ZmMm`m™Zm Amho. AUw~m∞Â~_‹`obmJUmam ›`yQ¥>m∞Z AwX≤^d V`ma H$aUo AmU h°S¥>moOZ~m∞Â~bm bmJUmË`m bW`_-Q¥>Q>r`_ H$dMmdarbgßemoYZmVhr lr. dm_ZmMm`m™Mm WmoS>m gh^mJ Amho.

dkmZmMm ‡Mma AmU ‡gma

_amR>r dkmZ n[afXoMo Vo ‡W_nmgyZMo (1966)AmOrd g^mgX AmhoV. n[afXo¿`m ‹`o` YmoaUmZwgmadkmZ ‡Mma AmU ‡gmamMo H$m © Vo gVV H$aV AgVmV._amR>r dkmZ narjmß¿`m A‰`mgH´$_mV "X°ZßXZ Ï`dhmadkmZ' m df`mda À`mßZr ghm ‡H$aUo _amR>rV bhbrAmhoV. Vo _amR>r dkmZ n[afX nÃHo$¿`m gßnmXH$ _ßS>imMo1998 nmgyZ gXÒ`hr AmhoV. A_•V, H$bmÒH$a, Ûr,‡oaH$, bbH$mar, g•Ô>kmZ, _amR>r dkmZ n[afX nÃH$m,ejU gßH´$_U (nwUo) _mgH$mV AmU _hmamÔ¥> Q>mBÂg,

bmoH$gŒmm, Zde∫$s, VÈU ^maV dJ°ao X°ZH$mßVyZ À`mßZrdkmZdf`H$ dnwb boIZ Ho$bobo Amho.AmH$medmUrda kmZdkmZ AmU n[aga n`m©daU ¯m^mfU_mbH$mV À`mßMr gw_mao 10 ^mfUo ‡jonV PmbrAmhoV. AZoH$ gm_mOH$ gßÒWmV ‡mgßJH$ ^mfUo À`mßZrXbr AmhoV. AmS>Zmdmß¿`m ZdbH$Wm, dkmZ AmUA‹`mÀ_, `moJm‰`mg, KaJwVr H$Mam Ï`dÒWmnZ dJ°aodf`mda Ho$di g_mO ‡~moYZmgmR>r À`mßZr AZoH$Ï`mª`mZo Xbr AmhoV.

gm_mOH$ H$m`©H$Vm©

gm_mOH$ KS>m_moS>t~‘b Amnbr _Vo OZVobmH$idyZ gm_mOH$ g_Ò`mßZm dmMZm \$moS> `mMo EH$_odgmYZ ÂhUOo d•Œmnà boIZ. ddY X°ZH$mßVyZ AerÀ`mßMr gw_mao VrZeo nÃo ‡g’ Pmbr AmhoV. (1954gmbr H$m∞boOmV AgVmZm À`mßMo nhbo nà ZmJnyaQ>mBÂg_‹ o ‡g’ Pmbo hmoVo.) AZoH$ gm_mOH$ gßÒWmßZmghH$m © XoD$Z, dkmZ ‡~moYZ, n`m©daU, Z°gJ©H$ gßnŒmrMogßdY©Z, OmJVH$ dgwßYam XZ, OmJVH$ n`m©daU XZ,KaJwVr H$Mam gwÏ`dÒWmnZ dJ°ao ~m~VrV À`mßZr gH´$`gh^mJ KoVbm Amho.

~mi JmoOao Zmd gmOao

ZdOmV ~mbH$mMo Zmd H$m` R>odm`Mo hm ‡À`oH$Hw$Qw>ß~mVrb _moR>m Hw$VyhcmMm d AmZßXmMm ‡gßJ ÂhUyZÀ`mßZr _wbm_wbt¿`m gmoim hOma ‡MbV ZmdmMm(^maVmVÎ`m ‡À`oH$ ‡mßVmVrb ZmdmßMm À`mV g_mdoeAmho) gßJ´h Agbobo "~mi JmoOao Zmd gmOao' ho nwÒVH$bhˇZ ‡g’ Ho$bo Amho. gw_mao nfimg hOma _amR>rAmS>Zmdo Agbobm "AmS>Zmd H$moe', "AS>`m, ^maVAmU qhXwÒWmZ', "dmMUmam bhVmo' hr À`mßMr VrZnwÒVHo$ ‡H$meZm¿`m _mJm©da AmhoV.

ˆ⁄ gÀH$ma

30.5.2004 amoOr PmboÎ`m gÀH$mamg À`mßMo

30

Page 33: V ⁄m`Mß Var H$m{Umbm?gß[mXH$s` _V ⁄m`Mß Var H$m{Umbm? _hmamÔ≠>mVrb odYmZg^{gmR>r hm{UmË`m oZdS>UwH$mß¿`m oZo_ŒmmZ{ oXgUma{ O{ oMÃ Amh{ À`mMm odMma H{$bm Va [w›hm

..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................Ïhr. [r. E_≤. oXem / Am∞∑Q>m]a 2004/ 33

Hw$Q w ß >~r` AmU _amR>r dkmZ n[afXoMo H$m`©dmhA.nmß.XoenmßS>o, _.d.n[afXo¿`m Aem›` _wß~B© d^mJmMoA‹`j d.d.XoenmßS>o ¡ o> ZmJ[aH$ gßKQ>Zo(\$ÒH$m∞_)Mo‡VZYr AemoH$ X oenm ßS> o, ¡`o> ZmJ[aH$ gßK(KmQ>H$mona)Mo H$m`©dmh VwH$mam_ H$moH$si, g_W© godmgßKmMo H$m`©dmh lrH•$ÓU Hw$bH$Uu _w ß~B© _amR>rJ´ßWgßJ´hmb` (nßVZJa, KmQ>H$mona) emIo¿`m dúÒV_ßS>imMo AmU H$m ©H$m[aUrMo gd© g^mgX AmU H$_©Mmar_ßS>ir gÀH$ma g_maß mg CnÒWV hmoVr. AZoH$ _m›`da_ßS>itMr dm_ZmMm © `mßMm Jm°ad H$aUmar ^mfUo Pmbr.gÀH$mamg CŒma XoVmZm Vo ÂhUmbo, "Amnbo Hw$Qwß>~r` AmU_Ã_ßS>ir `mß¿`m ghH$m`m©edm` H$moUmbmhr `eÒdrhmoVm oV Zmhr AmU ÂhUyZM À`m gdm™Mm _r gX°d F$UrAmho.'

"JrVmB©' AmU JrVm‡dMZo

lo> gßV dZmo~m ^mdo bIV "JrVmB©' hm _amR>r^mfoVrb EH$ M_ÀH$ma Amho. "JrVmB©' hm gßÒH•$V^JdX≤JrVoMm ‡mgmXH$ n⁄mZwdmX Va AmhoM. edm` VrJrVodarb mÓ` XoIrb Amho. gßÒH•$V JrVoVrb Y_©-dMma"JrVmB©'o gd©OU gwb^ Ho$bm Amho. "JrVmB©'bm dZmo~mßZrAmnÎ`m OrdZmVrb gdm™V _moR>r Cnb„Yr _mZmdo À`mßZrÂhQ>bo hmoVo. "~m~m (dZmo~m) OmB©b, JrVmB© amhrb.dZmo~mbm dgam, JrVmB©Mm H$aVm `oB©b VodT>m n´MmaH$am.' JrVmB©Mm _amR>r ^mfH$mV gd©Ã ‡gma Ïhmdm AerdZmo~mßMr Vi_i hmoVr. AmO¿`m H$mimgmR>r "JrVmB©'hm ZXmf, gd©J´m¯ Ïhmdm Agm Y_©JßW Amho.

`m "JrVmB©'¿`m O›_mbm 2005 gmbr 75 dfnyU© hmoV AmhoV. AmOda À`m¿`m gw_mao 69 Amd•Œ`m‡g’ PmÎ`m AgyZ bjmdYr ‡Vr gßnÎ`m AmhoV."JrVmB©'Mr BVa ^mfmßVyZhr AZwdmX Pmbobm Amho. bhmZAmH$mamVrb (3.5Å 5 BßM) JrVmB©Mo _yÎ` È. 5 Amho._moR>Ám AmH$mamVrb (R>iH$ Q>mB©n - 5Å7.5 BßM)

"JrVmB©'Mo _yÎ` È. 8/- Amho. `medm` gßÒH•$V JrVmd JrVmB© EH$Ãhr N>mnbr Amho. ("JrVm-JrVmB©', À`mMo_yÎ` Amho Í$. 15/-) `m Xmo›hr nwÒVH$mß~m~V dZmo~mÂhUV, "_mPm dúmg Amho H$s OJ _mPr A›` godmqH$dm H•$Vr dgabo Var "JrVmB© AmU JrVm ‡dMZo' H$YrdgaUma Zmhr AmU _mPr hr H•$Vr OJmMr godm H$arVamhrb.'

JrVm ‡dMZo

Ywio VwÈßJmV 1932 _‹ o dZmo~mßZr JrVoda Xbobrhr ‡dMZo gmZo JwÈOtgmaª`m gÀnwÈfmZo bhˇZ KoVbr.JrVodarb gmhÀ`mVM ZÏho Va OJmVrb Am‹`mpÀ_H$gmhÀ`mV A¤Vr` ÒWmZ AgboÎ`m `m JßWmZo AmOdahOmamo bmoH$m ßZm OrdZmMr Xem XmIdbr Amho,OrdZew’rMr ‡oaUm Xbr Amho. `m JßWm¿`m AmŒmmn ™V3,74,000 ‡VtMr dH´$s Pmbr Amho. Xadfu hmAmH$S>m dmT>VM Amho. ~h˛VoH$ gd© ^maVr` ^mfmßV dAZoH$ dXoer mfmVhr (EHy$U 23 mfmßV) mMo mfmßVaPmbo AgyZ 25 bmImßhˇZ AYH$ ‡Vr ‡H$meV PmÎ`mAmhoV. (_amR>rVrb 39 Ï`m Amd•ŒmrMr, n•>o 256 AgyZ_yÎ` AdKo È. 20/- Amho.) BßJ´OrV hm J´ßW "Q>m∞ägAm∞Z JrVm' (n•. 280, _yÎ` È. 60/-) m ZmdmZo ‡g’Pmbm Amho. _amR>r d BVa ^mfmßVrb ^mfmßVamMr nwÒVHo$naßYm_ ‡H$meZmZo (ndZma, O. dYm© - 442111,Xya‹dZr - 0712-288040) ‡H$meV Ho$br AmhoV.(gßÒH•$V_‹`ohr JrVm ‡dMZo EÏhmZm ‡g’ PmbrAgmdrV.) "JrVm ‡dMZo hr _m¬`m OrdZmMr JmWm AmhoAmU VmoM _mPm gßXoe Amho' Ago dZmo~mßZr gmßJVboAmho. BVahr AZoH$ _hŒdmMr, CŒm_ gßÒH$ma H$aUmarnwÒVHo$ naßYm_ ‡H$meZmZo ‡H$meV Ho$bobr Amho.OkmgyßZr À`mß¿`mer AdÌ` gßnH©$ gmYmdm.

- eaX Omoer, JßW‡gmaH$, S>m|~dbr

31

Page 34: V ⁄m`Mß Var H$m{Umbm?gß[mXH$s` _V ⁄m`Mß Var H$m{Umbm? _hmamÔ≠>mVrb odYmZg^{gmR>r hm{UmË`m oZdS>UwH$mß¿`m oZo_ŒmmZ{ oXgUma{ O{ oMÃ Amh{ À`mMm odMma H{$bm Va [w›hm

..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................Ïhr. [r. E_≤. oXem / Am∞∑Q>m]a 2004/ 34

2004 d°kmoZH$ OmJ•H$Vm df©

^maV gaH$ma¿`m odkmZ AmoU VßÃkmZ od^mJmZ h df© d°kmoZH$ OmJ•H$Vm df© Ag Omoha H$b Amh. - gß[mXH$

`m AßVJ©V ^mJm AUwgßemoYZ H|$– (BARC) AmUQ>mQ>m _wb yV gßemoYZ H|$– (TIFR) m gßÒWmda hr H$m_Jargmondbr Amho. À`mbm gm`›g ÒädoAa Ago Zmd Xo `mVAmbo Amho d gßemoYZmMr AmdS> Z_m©U H$a `mMm EH$A^Zd ‡H$În Ago ÂhQ>bo Amho.

`m ‡H$ÎnmßgmR>r S>m∞. lrYa _Zmoha ^m^mMo d°kmZH$ho _wª` gß moOH$ AmhoV. _hmamÔ¥>mgmR>r R>m `mVrb OkmgmQ¥>ÒQ>Mo ‡_wI lr. gwa|– XKo ho ‡_wI gß moOH$ AmhoV.

`m ‡H$ÎnmßgmR>r _wß~B©Vrb 5 _hmd⁄mb`mßMr ZdS>H$a `mV Ambr Amho. ÈB© m _hmd⁄mb` _mQw>ßJm, Òdm_rddoH$mZßX _hmd⁄mb`, M|~ya, dPo Ho$iH$a_hmd⁄mb`, _wbwßS>, _m∞S>Z© _hmd⁄mb`, dmer AmUAmnbo ~m.Zm.~mßXmoS>H$a7 dkmZ _hmd⁄mb`, R>mUo.

`m H$m`©H´$_mß¿`m gwÈdmVrbm BARC ¿`m XmoZd°kmZH$mßZm Am_ßÃV H$a `mV Ambo hmoVo. hm H$m ©H´$_25 OyZ, ewH´$dma 2004 amoOr Am`moOV H$a `mVAmbm.

`m H$m ©H´$_mMo ‡_wI d∫o$ S>m∞. eaX H$mio ho BARC_‹ o Jobr 30 df H$m ©aV AmhoV. Vo AUy, eoVH$s dO°dVßÃkmZ `m d^mJmV AmhoV. À`mß¿`m Zmdo AZoH$‡H$În AmhoV. À`mVrb g‹`m Mmby Agbobm EH$ ‡H$ÎnÂhUOo "ZgJ©F$U' : Amnbm ZgJ© hm AmnÎ`mbm gd©H$mhr _idyZ XoVmo, `mMr AmR>dU R>odyZ `m ZgJm©MogßJmonZ H$aUmam ‡H$În. `m ‡H$Înm¤mao À`mßZr _wß~B©V 5~m`moJ∞g flbm›Q>g≤ C^mabo AmhoV. m_‹ o KZH$Mam dKQ>ZH$Í$Z dm y _idbm OmVmo. `m dm yMm Cn`moJ Òd ßnmH$KamV BßYZmgmR>r AmU dOoMr Z_©Vr H$a `mgmR>r hmoD$

eH$Vmo.

S>m∞. lrYa _Zmoha ho BARC _‹`o Jobo 37 dfH$m`©aV hmoVo. Vo agm`Z d^mJmMo ‡_wI hmoVo AmUAmYwZH$ Nuclear agm`Z emÛmda À`mßMo ‡ wÀd Amho.ÛmoV H$aUo, CÀgO©Z `mda À`mßMm deof A‰`mg Amho.

AmnÎ`m ^mfUmV S>m∞. H$mio `mßZr _wbmßZm AmnbrMm°H$g ~w’r OmJÍ$H$ R>od `mMr dZßVr Ho$br. H$moUÀ`mhrjoÃmVrb bhmZ ‡H$În Ko `mMo AmÏhmZ Ho$bo. `mgmR>rÀ`mßZr IoS>ÁmVrb EH$m emioMo CXmhaU Xbo. Vo ÂhUmbo,IoS>ÁmVrb EH$m emioV _YÎ`m gw≈>rV \$io dmQ `mVAmbr. _wbmßZr Vr \$io ImD$Z gmbo VH$S>oM H$monË`mVQ>mH$br. _Ybr gw≈>r gßnbr AmU Vmg gwÍ$ Pmbm. JwÍ$OreH$dm`bm Ambo. Vo AVe` ZÓUmV hmoVo. eH$dVAgVmZm À`mß¿`m Ago bjmV Ambo H$s nhÎ`m ~mH$mda~gboÎ`m _wbrMo À`mß¿`mH$S>o AO~mV bj Zmhr. VrH$monË`mV nS>boÎ`m À`m KmUr¿`m T>JmË`mH$S>o nmhVhmoVr. JwÍ$OtZr amJmdyZ Vbm dMmabo, "H$m Jß, _mPeH$dU H$m` BVHß$ Q>mH$mdy Amho H$s Vy À`m H$MË`m¿`mT>JmË`mH$S>o nmhVo Amhog.' Vr ‡W_ Km~abr. nU _JhiyM ÂhUmbr, "VwÂhr À`m H$MË`m¿`m T>JmË`mH$S>onmhboV H$m? VH$S>o _mÌ`m `m gJ˘`m gmbtda ~gVAmhoV nU grVm\$imda Zmhr ~gV H$m` H$maU Agob?AmVm JwÈOtMr ZOahr À`m H$MË`m¿`m T>JmH$S>o JobrAmU Vo hr dMma H$Í$ bmJbo. À`mßZr VgmM ‡`moJnw›hm ‡`moJ emioV H$Í$Z nmhbm VoÏhm nw›hm EH$Xm VoM—Ì` ZOaog nS>bo. À`mßZr _J grVm\$im¿`m gmbrMod˚cofU Ho$bo AmU À`m_YyZ EH$m ZdrZ VËho¿`meH©$aoMm emoY bmJbm AmU À`mMo noQ>ßQ> À`m M_waS>r

32

Page 35: V ⁄m`Mß Var H$m{Umbm?gß[mXH$s` _V ⁄m`Mß Var H$m{Umbm? _hmamÔ≠>mVrb odYmZg^{gmR>r hm{UmË`m oZdS>UwH$mß¿`m oZo_ŒmmZ{ oXgUma{ O{ oMÃ Amh{ À`mMm odMma H{$bm Va [w›hm

..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................Ïhr. [r. E_≤. oXem / Am∞∑Q>m]a 2004/ 35

_wbrbm _imbo. ho ‹`mZmV R>odyZ AmnÎ`m d⁄mœ`m™ZrAmnÎ`m AmOy~mOybm hmoUmË`m X°ZßXZ KQ>Zm bjmV KoD$ZOa d°kmZH$ ‡H$În Ho$bo Va ¯m H$m`©H´$_mMo gmW©H$hmoB©b.

¯m ‡H$Înmß_‹ o BARC d TIFR `m Xmo›hr gßÒWmAmnÎ`mbm _XV H$aUma AmhoV AmU deof _mJ©Xe©ZH$aUma AmhoV. `mgmR>r _h›`mVyZ EH$Xm VgË`meZdmar Ï`mª`mZ Am`moOV H$a `mV oB©b. AmnÎ`mAmdS>ob Vmo d OmUyZ ø`m`Mr CÀgwH$Vm Agob Vmo df`AmnU ZdS>m`Mm Amho À`m‡_mUo Ï`mª`mZ Am`moOVH$a `mV oB©b.

‡m. gm°. E_≤. w. ~moaH$aH$mo-H$m∞aS>Z∞Q>a-gm`›g ÒädoAa,

~r.EZ≤. ~mßXmoS>H$a dkmZ _hmd⁄mb`,R>mUo.

`edßVamd MÏhmU _hmamÔ¥> _w∫$ d⁄mnrR>m¿`mnÃH$m[aVm nXdH$m A‰`mgH´$_mMo CX≤KmQ>Z

`edßVamd MÏhmU _hmamÔ¥> _w∫$ d⁄mnrR>m¿`mnÃH$m[aVm nXdH$m A‰`mgH´$_mMo CX≤KmQ>Z eZdmarPmbo. gw‡g’ nÃH$ma AmU _wbmIVH$ma amOwnÈioH$a `mß¿`m hÒVo ho CX≤KmQ>Z Pmbo. `m‡gßJrA‹`jÒWmZr d⁄m‡gmaH$ _ßS>imMo A‹`j lr.d.H$aßXrH$a hmoVo. H$m ©H´$_mMo ‡mÒVmdH$ gß moOH$ ‡m._mohZ nmR>H$ `mßZr Ho$bo Va ‡^mar ‡mMm`m© gm°. _mYwarnoOmda mßZr m A‰`mgH$_mdf`r _ZmoJV Ï`∫$ Ho$bo.`m‡gßJr dJm©Mo A‹`mnH$ eeH$mßV H$moR>oH$a, S>m∞.gwYra _m|S>H$a, AaqdX qdPo AmU aqd– _mßOaoH$aCnpÒWV hmoVo. eaX biV `mßZr Am^ma ‡Xe©Z Ho$bo.nÃH$ma amOw nÈioH$a mßZr A‰`mgH$_m¿`m d⁄mœ`m™ZmAmXe© nÃH$m[aVodf`r _mJ©Xe©Z Ho$bo.

5. B. 9 dr, 10dr gmR>r Òdm‹`m` n[admamV\$ nWZmQ>Á

6. B. 10drgmR>r Iao JwÍ$Or `mßMo gßßÒH•$V df`mgmR>r_mJ©Xe©Z

7. B. 6dr - AWd©erf© AmdV©Zo.

8. B. 10dr - nZdob Odi Zoao `m Jmdr g_mOgodm dyJmob df`mßgmR>r A‰`mg Xm°am.

9. nm `mnmgyZ dOZ_©VrMm ‡H$În nmh `mgmR>r 16d⁄mœ`m™Mr ehmnya oVrb KmQ>Ka ‡H$Înmbm oQ>.

10. Am°fYr dZÒnV, \w$bnmIamß¿`m ddY OmVr B. ZgJ©A‰`mgmgmR>r 30 d⁄mœ`m™¿`m JQ>mMr R>mUm H$m∞boObm

oQ>

11. B. 8 dr, 9 dr ¿`m d⁄mœ`m™Mr hmo_r m^m gm`›g g|Q>abmoQ>

12. B. 7 dr - N.A.B. Workshop ^maV H$s ImoO `merf©H$m AßVJ©V BVhmgmer gß~ßYV MÃmßMo ‡Xe©Z, dairXyY S>oAar oWo XyY ~mQ>brV d flb∞pÒQ>H$ ~∞JoV a `m¿`m

‡H$ obm oQ>.

13. B. 7 dr oD$a oWo H∞$Ân.

14. 28 Am∞JÒQ>bm gßÒH•$V Xdg, 4 gflQ>|~abm ejH$ XZd 14 gflQ>|~abm qhXr Xdg emioV gmOam Ho$bm Jobm.

(_wIn•> 2 dÍ$Z)

gm°. AmZßXr~mB© Ho$ed Omoer ÒHy$b `mßZr Am`moOVHo$bobo A‰`mgmbm nyaH$ R>aVrb Ago d A‰`mgoVaCnH´$_.

oZ`o_V dmMmoXem

33

Page 36: V ⁄m`Mß Var H$m{Umbm?gß[mXH$s` _V ⁄m`Mß Var H$m{Umbm? _hmamÔ≠>mVrb odYmZg^{gmR>r hm{UmË`m oZdS>UwH$mß¿`m oZo_ŒmmZ{ oXgUma{ O{ oMÃ Amh{ À`mMm odMma H{$bm Va [w›hm

..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................Ïhr. [r. E_≤. oXem / Am∞∑Q>m]a 2004/ 36

"gm`›g Ò∑dAa gßemYZ' d•Œm dmT>od `mMm EH$ Ao^Zd ‡H$Î[

a∞_Z _∞Jgg [waÒH$ma odOV S>m∞. gßXr[ [mßS> `mßZm ]mßXmS>H$a _hmod⁄mb`mV [nagßdmX H$m`©H´$_mgmR>r Am_ßoÃVH$b hmV. hm H$m`©H´$_ 1 Owb° 2004 JwÈdma amOr gß[fi Pmbm À`mgß]ßYr - gß[mXH$

S>m∞. gßXrn nmßS>o `mßZm _∞Jgogo nwaÒH$ma 2002 gmbrEmergent leadership `m gXamImbr Xo `mV Ambm.hm nwaÒH$ma À`mß¿`m Jar~ d JaOy bmoH$mßMr AdaV godmH$a `m~‘b Xo `mV Ambm. À`mßZr "Amem' hr gßÒWmÒWmnyZ À`m¿`m Odi Odi37 emIm naXoer d ^maVmVC^maÎ`m AmhoV.

a∞_Z _∞Jgogo nwaÒH$ma hmZmo~ob ‡mBO¿`m VmoS>rMmM,naßVw Ame`m`r IßS>mV XbmOmVmo. hm nwaÒH$ma bmoH$mMßrAdaV ZÒdmWu godmH$aUmË`m EIm⁄m Ï`∫$sbm dmgßÒWobm ‡XmZ Ho$bm OmVmo.

S>m∞. gßXrn nmßS>o mßMo ‡W_ejU ho ~Zmag qhXyd⁄mnrR>mV Pmbo. À`mZßVa VonwT>rb ejUmgmR>r naXoemV Jobo. VoWo ~H©$bo m ‡V>Vd⁄mnrR>mV À`m ßZm n´d oe _imbm. `oWo À`m ßZrBßOZ`atJMr nXdr _idbr AmU BWoM À`mßZr ¯mgßÒWoMr ÒWmnZm Ho$br. m H$m`m©gmR>r À`mßZr Odi Odi10 bmI S>m∞bg©Mo AZwXmZ Xbo Amho.

S>m∞. gßXrn nmßS>o ÂhUVmV, ejUmMr, _hŒdmMrXmoZ _yÎ`o AmhoV. EH$ ÂhUOo Òdmdbß~Z AmU Xwgaogm_mOH$Vm. Vo _hmÀ_m JmßYrMo AZw`m`r AmhoV. Vo

ÂhUVmV, "EH$Xm dmQ>MmbrMm AmamIS>m ~mßYbm H$sgmYZo AmnmoAmn g_moa oVmV.'

g⁄m S>m∞. gßXrn nmßS>o ho ~mb`m AmU bmbnya `mXmoZ R>H$mUr Amem Aml_mMogßMmbH$mMo H$m_ nmhV AmhoV.

S>m∞. gßXrn nmßS>o ~amo~a¿`mn[agßdmX hm gm`›g ÒädoAa¿`mAßVJ©V Ko `mV Ambm hmoVm. VoAÒIbV qhXrV ~mobbo. VoÂhUmbo H$s, _mUyg hm ghmÒVamßda OJVmo. Òd`ß (M°V›`),eara, n[adma, ‡H•$Vr AmUApÒVÀd, naßVw _ZwÓ`mbm `m gd©ÒVamß_‹ o g_Vmob amIVm `m`bmnmhOo VaM Ï`∫$s AmU g_mOg_•’ hmoVm o. À`mßZr AmnÎ`md⁄mœ`m ™Zm dú emßVrgmR>r

PQ> `mMo AmÏhmZ Ho$bo AmU dkmZmMm dmna hm_ZwÓ`m¿`m moΩ` À`m H$m_r o `mgmR>r H$amdm Z H$s À`m¿`mËhmgmH$[aVm Ago gmßJVbo.

‡m. gm°. E_≤. w. ~moaH$aH$mo-H$m∞aS>Z∞Q>a-gm`›g ÒädoAa,

~mßXmoS>H$a dkmZ _hmd⁄mb`,R>mUo.

34

Page 37: V ⁄m`Mß Var H$m{Umbm?gß[mXH$s` _V ⁄m`Mß Var H$m{Umbm? _hmamÔ≠>mVrb odYmZg^{gmR>r hm{UmË`m oZdS>UwH$mß¿`m oZo_ŒmmZ{ oXgUma{ O{ oMÃ Amh{ À`mMm odMma H{$bm Va [w›hm

..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................Ïhr. [r. E_≤. oXem / Am∞∑Q>m]a 2004/ 37

""g•ÓQr''

]m∞Q>Zr ∑b] [´Xe©Z (30,31 Owb° d 1 Am∞JÒQ> 04)

n[agadmVm© Agm doJim ^mJ Z H$aVm n[agamVrb EH$m ‡Xe©ZmMm d⁄mœ`m™¿`m ^mfoVrb hm d•ŒmmßV- gßnmXH$

dV©_mZ H$mimV ‡À`H$ _mUgmMß OrdZ h EH$gwarPmb Amh, VgßM AmÂhm od⁄mœ`m™M ! A‰`mgmVbmEH$gwar[Um H$_r H$a `mgmR>r Am_Mß dZÒ[oVemÛod^mJ Jbr XmZ df© ""g•ÓQ>r'' ∑b] AßVJ©V ododYH$m ©H´$_ Am`moOV H$aV. ""g•Ô>r'ß'ß Mm _hÀdmMm H$m ©H´$_ÂhUO [´Xe©Z ! oZgJm©¿`m ododY H$m`m©M emÛr`—Ô>rH$mZmVyZ ‡Xe©Z ^adyZ gdm™Zm oZgJ© h Am[Î`mOrdZmM Aod^m¡` AßJ Amh h XmIdyZ oXb OmV.

Aem m V•Vr` dfm©VÎ`m ""g•Ô>r ∑b]'' Mr [ohbrg^m oX. 7 Owb°bm K `mV Ambr. mV ZdrZ H$m ©H$mnaUrbmH$emhr [’VrZ oZdS> `mV Ambr. goMd-Hw$_mX [war,ghgoMd - Ao_V ^mB©a, IoOZXma-ZrVm dmK `mßMroZdS> Pmbr. À`mZßVa¿`m XmZ oXdgmßV g•Ô>r M gw_ma40 od⁄mœ`m™Zr g^mgXÀd 100È. dJ©Ur XD$Z ‡m·H$b. Iaß Va ¯m od⁄mœ`m™Mr gߪ`m Zh_r‡_mU OmÒVAgÎ`mZ AmÂhm gdm™Mm CÀgmh AmUIrZM dmT>bm.À`mZßVa gdm©Zw_V 18 odf`mßda ‡Xe©Z amd`mM R>adb.‡À`H$OU gImb [U gdm™Zm g_Ob mgmR>r Am[[Î`modf`mda _mohVr Jmim H$È bmJb. odef ÂhUOH$m∞bO¿`m diV gd© ‡∞∑Q>rH$bg≤ d b∑Mg© A∞Q>|S> H$Í$ZAJXr CÀgmhmV, hgV IiV gß‹`mH$mir 7 dmO[`™V‡Xe©ZmMr V`mar H$È bmJbm [´Xe©ZmM CX≤KmQ>Z 30Owb°bm AgÎ`mZ 29 VmaI[`™V [´Xe©ZmMr ]h˛VmßerV`mar Pmbr hmVr. H$m∞bO¿`m gd© od^mJmßZm oZ_ßÃUXD$Z Pmbr hmVr. AIa AmÂhr ¡`m oXdgmMr dmQ> [hmVhmVm Vm oXdg COmS>bm.

oXZmßH$ 30 Owb° 2004, ewH´$dmar gH$mir 11dmOVm Am_¿`m "g•Ô>r' ‡Xe©ZmM CX≤KmQ>Z Omer-]S>H$a_hmod⁄mb`mM ‡mMm`© ‡m. g. dm. JmIb `mß¿`mew^hÒV gaÒdVr g_marb Xr[ ‡ÇdbZ H$ÈZ Pmb.‡_wI [mh˛ `mßgm]V Ï`mg[rR>mda Am_¿`m gm`›gH$m∞bO¿`m ‡mMm`m© Sm∞. gm°. _mYwar [Omda _∞S>_ AmoUC[‡mMm`m© ‡m. AH$mbH$a _∞S>_ VgM gd© od^mJmßM‡_wI C[pÒWV hmV. m gd© C[pÒWVmßZm [wÓ[Jw¿N> XD$ZÀ`mßM ÒdmJV H$a `mV Amb. ‡_wI [mh˛ `mßMr AmiIAm_¿`m od^mJmM S>m∞. H$mbQ> ga `mßZr H$ÈZ oXbr.À`mßVa gÀH$mamMm H$m`©H´$_ Pmbm. À`mV S>m∞. Q>H$mi,S>m ∞. H$mbQ>, S>m ∞. gm°. ghm, S>m ∞ ∞. AmR>b AmoUS>m∞. gm°. ]maH$a ¯m gd© ‡m‹`m[H$mßMm [mh˛ `mß¿`m hÒV

Xr[ ‡ÇdbZ H$ÈZ CX≤KmQ>Z H$aVmZm [´mMm`© g. dm. JmIbd ‡^mar [´mMm © gm°. _mYwar [Omda. COdrH$S> - ‡m. [m‘mad S>mdrH$S> Xe©Zm d ‡JVr.

35

Page 38: V ⁄m`Mß Var H$m{Umbm?gß[mXH$s` _V ⁄m`Mß Var H$m{Umbm? _hmamÔ≠>mVrb odYmZg^{gmR>r hm{UmË`m oZdS>UwH$mß¿`m oZo_ŒmmZ{ oXgUma{ O{ oMÃ Amh{ À`mMm odMma H{$bm Va [w›hm

..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................Ïhr. [r. E_≤. oXem / Am∞∑Q>m]a 2004/ 38

[wÓ[Jw¿N> XD$Z Jm°aod `mV Amb. À`mßZm o_imbbrS>m∞∑Q>aQ> [Xdr AmoU À`mß¿`m ]h˛_mb H$m`m©Mm AmT>mdmod^mJm¿`m ‡_wI S>m∞. gm°. _wiJmßdH$a _∞S>_ mßZr KVbm.À`mdig ÒdmJV[a JrV ‡JVr d Xe©ZmZ JmD$Z gdm™Zm_ßÃ_wΩY H$b. ÒdmJV[a mfU \$m°oO`m, "g•Ô>tMr _mhrVrH$h˛ß Va Am^ma‡Xe©Z ∑b]M goMd Hw$_mX ¯m gdm™ZrH$b. ‡Xe©ZmVrb CX≤KQ>Zm[mgyZ Va edQ>¿`m oXdgm[ ™VS>m∞. Q>H$mi gamßZr _hŒdmM, gwßXa jU Am[Î`m H∞$_Ë`mVoQ>[b.

[ ´Xe©Z ododY odf`m ßda ^adb hm V V [wT>rb‡_mU-

dZÒ[oVemÛmVrb gßYr

‡Xe©ZmV gwÈdmVrbm Ao_V AmoU oX·r `mßZrdZÒ[oVemÛmMr Ï`m·r oH$Vr _mR>r Amh AmoU ^odÓ`CÇdb H$a `mgmR>r Iy[ gßYr Amh h XmIod `mgmR>rEH$ _m∞S>b V`ma H$b hmV. ¯m ¤ma ‡W_ AmoU o¤Vr`dfm©¿`m _wbmßZm dZÒ[oVemÛmMr emÛr` AmoU [oa[yU©_mhrVr o_imbr.

\$m`Q>mH$o_H$Îg

Am[U Zh_r¿`m dm[amV \$i AmoU ^mOr[mbmdm[aVm , À`mV AZH$ ‡H$maMr H$H© $am JZmeH$,gw _OßVyZmeH$ VgM X`odH$ma H$_r H$aUma BVa agm`ZÂhUOM \$m`Q>m H$o_H$Îg AgVmV `mMr OmUrdAmH$f©H$ MmQ>©¤ma Hw$_wX AmoU odoZVm `mßZr gdm™Zm H$ÈZoXbr.

qgWoQ>H$ grS>g≤ - Am[bß ^odÓ`

AmOMm O_mZm hm "]m`mQ>∑Zm∞bm∞OrMmß' Amh.""qgWoQ>H$ grS>g≤' m gßemYZmV VgM H•$frjÃmV oH$Vr_hÀdm¿`m AmoU \$m`Xera AmhV h \$mQ>m¿`m _m‹`_mVyZ

e°bOm AmoU d°O`ßVr `mßZr XmId `mMm ‡`ÀZ Hbm.`m_wi grS>g≤ [mgwZ dZÒ[Vr H$er CJdV h gdm™Zmg_OV VgM m ogßWoQ>H$ grS>g≤ H$em AgVmV h ‡À`j[hm`bm o_imb.

[nagamVrb PmS>

‡Xe©ZmVrb AmH$f©UmMm H$ß–q]Xy hmVm Vm ÂhUOAm_¿`m gß[yU© od⁄m ‡gmaH$ _ßS>im¿`m gd© H$m∞bOH∞$Â[gM _m∞S>b. ¯m _m∞S>b_‹` H∞$Â[g_Yrb gd©PmS>mß¿`m ‡oVH•$Vr C^mÈZ À`mßMm dZÒ[oVemÒÃr`ÒdÈ[mV XmId `mMm ‡`ÀZ H$bm. À`mgmR>r AmYr gd©_wbmßZr gß[yU© H∞$Â[g¿`m [na[yU© A‰`mg H$bm. À`m_m∞S>bgmR>r bobV AmoU ÒdflZrb `mßZr EH$ oXder Va[hmQ> Mma dmO[`™V H$m_ H$b. gß[yU© _m∞S>bgmR>r ¯mXmKmßZm [wZ_ AmoU ZrVm ¯m XmKrßZr _XV H$br.

dgÒ[VtMm gßJ´h

dZÒ[oVemÛmV AZH$ [´H$ma¿`m PmS>mßM emÛr`—Ô>rH$mZmVyZ A‰`mg H$a `mgmR>r h]na`_ erQ>g≤ V`maH$a `mV `VmV. ¯m h]oa`_ erQ>g≤ em`Or AmoU [´JVr`mßZr AmH$f©H$ [’VrZ V`ma H$ÈZ À`m H$em V`ma H$aVmVh gdm™Zm g_OmdyZ gmßoJVb. ¯m emÛmMm gß]ßYZgUmË`mßZm erQ>g≤ Iw[ gwßXa AmoU C[`w∫$ dmQ>Î`m.

dZÒ[oVemÛmM J´ßW

dZÒ[oVemÒÃmVb "Hw$H$g≤' ¯m emÒÃkmM _hmZJ´ßW oH$Vr C[`w∑V AmoU A‰`mg[wU© AmhV h em`OrAmoU ‡JVr `mßZr gdm™Zm gmßoJVb.

Ima\w$Q>rM _hŒd

AmO [`m©daU gßVwbZmV Ima\w$Q>rM _hŒd Ò[Ô>Pmb Amh. h Ima\w$Q>rM _hŒd AoVe` gwßXa _m∞S>b]ZdyZ gdm©Zm g_OmdyZ oXb ‡\w$Ñ AmoU _Zmbr, Jm°ar,

36

Page 39: V ⁄m`Mß Var H$m{Umbm?gß[mXH$s` _V ⁄m`Mß Var H$m{Umbm? _hmamÔ≠>mVrb odYmZg^{gmR>r hm{UmË`m oZdS>UwH$mß¿`m oZo_ŒmmZ{ oXgUma{ O{ oMÃ Amh{ À`mMm odMma H{$bm Va [w›hm

..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................Ïhr. [r. E_≤. oXem / Am∞∑Q>m]a 2004/ 39

JrVmßObr AmoU oZerJßYm `mßZr ¯m gd© _wbr ‡W_dfm ©¿`m AgwZgw’m À`m ßMm CÀgmh hm H$m °V wH$H$a `mgmaIm hmVm.

Im⁄[XmWm™da dmT>Uma amJOßVw

Im⁄[XmWm™da amJOßVw H$m d H$g dmT>VmV dÀ`m[mgwZ H$em [´H$ma gmdYoJar ]miJwZ gm‹`mC[m``mOZm H$ÈZ AZH$ PmS>mM ]m›gm` emÛr` [’VrZH$em [´H$ma H$aVmV h ododY AmH•$À`mß¿`m gmhmÊ`mZHw$_mX AmoU Ì`m_ h CÀgmhmV gdm™Zm g_OmdyZ XVhmV. ¯m_‹` À`mßZr dS>m¿`m PmS>mM ]m›gm` VgMÀ`mgmR>r bmJUma gd© gmohÀ` gw’m R>db hmV. ]m›gm`hr H$bm Am[Î`m KamMr em^m H$er dmT>dy eH$V hÀ`m_wi gdm™Zm g_Ob.

gy _OrdemÛ

gw˙_OrdemÒÃm¿`m [´`mJmßgmR>r Hw$R>Î`m ‡H$maM_m‹`_ VgM dJdJir _hmJS>r gmohÀ` CXm. b°o_Zma‚bm B. bmJVmV d Vr H$em ‡H$ma dm[aVmV `mM gd©od⁄mœ`m™Zm, BVamßZm gmfl`m e„XmV _mhrVr H$ÈZ oXbrgodVm AmoU gmYZm `mßZr. À`m_wi À`m emÛmM ÒdÈ[gdm™Zm g_Ob.

Am`wdX Vw_¿`m Kar !

Am[U Kar AZH$ ‡gmYZ dm[aVm [U Vr AZH$‡H$ma¿`m PmS>mß[mgyZ ]Zdbr AgVmV. `mMr gdm™Zm_mohVr H$Í$Z oXbr. gßJo_Ãm, JrVmßObr AmoUoZerJßYm `mßZr. _mohVr]am]aM À`m dZÒ[Vr H$emAgVmV hhr gdm™Zm [hm`bm o_imb.

Am°fYemÛmV dZÒ[VtM _hŒd

Am[U gm_m›` VgM [´_wI amJm ßda AZH$‡H$ma¿`m Jm˘`m, Am°fY dm[aVm. ¡`m PmS>mß¿`m AZH$

^mJm ßV yZ ]ZdbÎ`m AgVmV ! Aem gw_ma 12dJdJ˘`m dZÒ[oV AWdm À`mßM H$mhr mJ ÂhUO gmb,[mZ B. ‡Xe©ZmV oX[mbr d BßXw mßZr R>dbr hmVr. ‡À`H$PmS>m[mgyZ H$mUH$mUÀ`m ‡H$maM amJoZdmaU hmD$eH$VmV ÂhUOM À`mßM Am°fY emÒÃmV oH$Vr _hŒdAmh h gdm™Zm À`m_wi g_Ob.

Am∞oH©$S>g≤Mr ododYVm

[´\w$ÑZ ododY [´H$maMr gwßXa, aßJrV Am∞oH©$S>g≤ H$gAgVmV h gßJUH$mdarb [m∞da[mB™Q>¤ma gdm©Zm XmIdb.

AmoU AmVm edQ>M [U _hŒdmMß ÂhUO ododY\w$bmßMr [wÓ[aMZmMr ‡Xe©ZmMr em^m dmT>odV hmV. ¯m[wÓ[aMZV O]am, H$mZeZ, Am∑gmam, ododY aßJmßMrJwbm]mMr \w$bß VgM AZH$ ‡H$maMr em^m dmT>dUmË`mbhmZ dZÒ[qVMr [mZß gw ßXa -gw ßXa \ w $bXmUrVAmH$f©H$[U _mßS> `mV Ambr hmVr. o[d˘`m AmoUH$gar aßJmß¿`m P|Sy>¿`m [mH$˘`mßMr amßJmir [m `mV ]ZdyZÀ`mV oXd R>d `mV Amb hmV. À`m_wi ‡À`H$ Q>]b _ZCÎhmogV H$ÈZ OmV hmVß. ¯m [wÓ[aMZ¤ma gd© _wbtZrAm[br H$bm gmXa H$br Agß ÂhUm`bm haH$V Zmhr.

XwgË`m oXder oX. 31 Owb° hm oXdg H$m∞bO¿`mod⁄mœ`m™gmR>r Va hmVmM [U À`moXder R>m `mVrb A.H$. Omer emiVrb Xhmdr¿`m _wbmßZm Am_ßÃU H$bhmV. À`mßZr ‡Xe©Zmbm ^Q> oXÎ`mZßVa À`mßZr AmoUÀ`mß¿`m oejH$mßZr, _wbmß¿`m kmZmV _hŒdmMr ^a [S>brAg gmßoJVb. gd© _wbß ‡Xe©Z [mh˛Z ‡mÀgmohV PmbrhmVr. VgM V•Vr` dfm©¿`m _wbmßZr [mM-[mM J´w[_‹`emi¿`m _wbmßZm H$m ∞bOH∞$Â[g_Yrb _hŒdm¿`mPmS>mßMr emÛr` _mohVr H$ÈZ oXbr. À`m_wi À`mßZmPmS>mß]‘b emÛr` —oÔ>H$mZ ‡m· Pmbm.

oVgam oXdg oX 1 Am∞JÒQ> hm Am_¿`mgmR>r

37

Page 40: V ⁄m`Mß Var H$m{Umbm?gß[mXH$s` _V ⁄m`Mß Var H$m{Umbm? _hmamÔ≠>mVrb odYmZg^{gmR>r hm{UmË`m oZdS>UwH$mß¿`m oZo_ŒmmZ{ oXgUma{ O{ oMÃ Amh{ À`mMm odMma H{$bm Va [w›hm

..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................Ïhr. [r. E_≤. oXem / Am∞∑Q>m]a 2004/ 40

_hŒdmMm hmVm. À`m oXder od⁄m ‡gmaH$ _ßS>imMm 69dm dYm©[Z oXZ hmVm. ÂhUwZ od. ‡. _ßS>imM gd©[XmoYH$mar Am_¿`m ‡Xe©Zmbm ^Q> XUma hmV. AmÂhmgdm™MrM CÀgwH$Vm oeJbm [mhmMbr hmVr. AIa Xw[margÏdm XrS> dmOVm gd© [XmoYH$mar `D$Z Am_¿`m‡Xe©Zmbm ^Q> XdyZ Jb. ¯m H$m`©H´$_mV Ï`mg[rR>mdaS>m∞. odO` ]S>H$a, A‹`j d BVa gd© _m›`damßMm[wÓ[Jw¿N> XD$Z À`mßM ÒdmJV H$a `mV Amb. gd©[XmoYH$mË`mßMr AmiI od^mJ‡_wI Sm∞. gm°. _wiJmßdH$a_∞S>_ `mßZr H$ÈZ oXbr. ¯m H$m`©H´$_mV ÒdmJV[a ^mfUem`Or, g•Ô>rMr _mohVr Ao_V Va Am^ma‡Xe©Z e°bOm`m gdm™Zr H$b. À`mZßVa gdm™Zr gß[yU© ‡Xe©Z [mhyZ AmÂhmgdm™M H$m°VwH$ H$ÈZ ‡mÀgmhZ oXb.

Am_¿`m ¯m g•Ô>r ‡Xe©ZmMr XIb "R>mU dmVm©'¯m d•ŒmdmohZrZ VgM "X°.gp›_Ã', "bmH$_V'ß ¯md•Œm[ÃmßV K `mV Ambr.

Aem ¯m od⁄mœ`m™¿`m ∑b] M "g•Ô>r' ‡Xe©Zg\$b H$a `mgmR>r AJXr [ohÎ`m g^[mgyZ edQ>¿`moXdgm[`™V AmÂhmbm od^mJm¿`m ‡_wI Sm∞. gm°._wiJmßdH$a, S>m∞. gm°. ghm, S>m∞. gm°. ]maH$a, S>m∞. O_XmS>¯m ‡m‹`m[H$m ßM ^a[ya _mJ©Xe©Z bm^b. VgM‡`mJemiM [´_wI lr. Yma[ d ghH$mar lr. gmdßV,lr. \$mßS>H$, lr. Im[a d lr. ]Z ¯mßM gw’m ghH$m`©bm^b.

Am_¿`m ¯m _hmÀgdÈ[r "g•Ô>r' [´Xe©Zmbm O Ood⁄mWu, [mbH$, gd© od^mJm ßM ‡m‹`m[H$ VgÏhr.[r.E_≤. M gd© [XmoYH$mar mßZr Q> XD$Z AmÂhmbmAoYH$ ‡mÀgmohV H$b À`m]‘b AmÂhr À`mßM Am^marAmhmV. À`m_wiß [wT>Mß "g•ÓQ>r' ‡Xe©Z ¯m[jmhr MmßJbhmB©b ¯mMr ImÃr dmQ>V. À`mdir Am[Ugw’m ^>Q>⁄m`bm odgÈ ZH$m !

Aem ‡H$ma gdm™Zm AZH$ odf`mßda C[ w∫$ _mohVr¯m "g•Ô>r' ‡Xe©Zm_‹` o_imbr. _wª` ÂhUO oZgJ©Am[Î`mbm XVm [U hm AZ_mb R>dm H$gm O[yZ R>dmdmhm gßXe Am_¿`m N>mQ>Ámem ‡`ÀZmßVyZ Z∏$sM g\$bhmB©b. Agß _Zm[mgyZ dmQ>Vß. m "g•Ô>r' ]‘bMr OmUrdR>dyZ Am[U gdm™Zr EH$Var PmS> bmdyZ V dmT>dmdß AerAm[Î`mH$S> Z_´ odZßVr.

g•Ô>r¿`m ododY AßJmßMm odMma KmiV AgVmZmM_bm [wT>rb H$mÏ` gwMb V Ag -

g•Ô>r Amh OrdZ

g•Ô>r CÎhmogV H$aV _Z

g•Ô>r ]agV KZ,

g•Ôr CJdV gOrZ _Z,

g•Ô>r oeH$dV OJm AmoU OJw ⁄m

ZmhrVa odZmembm V`ma ahm

g•Ô>roedm` Amh gJi Ï`W©

g•Ô>r C_OdyZ XV OJ `mVbm AW©

g•ÔrV AmhV dZÒ[oVemÛmM AUy-aUy

ÂhUwZM AmÂhr [´Xoe©bm "g•Ô>r' _hmÀgd OUy

g•Ô>rMß h XUß..

O[wZ R>dmdß [´À`H$mZß

h EH$M XdmH$Sß> _mJU

e„XmßH$Z ï Ao_V a_e ^mB©a,ghgoMd

(V•Vr` df©, dZÒ[oVemÛ)aaa

38

Page 41: V ⁄m`Mß Var H$m{Umbm?gß[mXH$s` _V ⁄m`Mß Var H$m{Umbm? _hmamÔ≠>mVrb odYmZg^{gmR>r hm{UmË`m oZdS>UwH$mß¿`m oZo_ŒmmZ{ oXgUma{ O{ oMÃ Amh{ À`mMm odMma H{$bm Va [w›hm

..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................Ïhr. [r. E_≤. oXem / Am∞∑Q>m]a 2004/ 41

Mbm Mß–_mYdr¿`m ‡XemV

Jog¿`m H$dVmßdarb H$m ©H´$_ ~mßXmoS>H$a dkmZ _hmd⁄mb`m¿`m gmhÀ`ghH$ma¿`m _XVrZo JßWmbr R>mUoemIoZo Ho$bobm H$m ©H´$_mMm hm d•ŒmmßV - gßnmXH$

"" _r _hmH$dr XwÖImMm‡mMrZ ZXrn[a ImobXJS>mßMo _m¬`m hmVrdoJmZo hmoVo \w$b''

ˆX`mVrb gßdoXmZj_ ^mdZmßMm AZmoIm AdÓH$magmßJV, gdm™Zr ZmH$mabobo XwÖI pÒdH$maV AdOS>H$mÏ`‡dmg H$dr J´og `mß¿`m Xw~mY _mZÎ`m OmUmË`mH$dVmßMm gw~moY H$m`©H´$_ d⁄m ‡gmaH$ _ßS>im¿`mVßÃZHo$VZ _hmd⁄mb`m¿`m ‡mßJUmV eZdma X. 4gflQ>oß~a 2004 amoOr gßnfi Pmbm.

d⁄m ‡gmaH$ _ßS>imMo VßÃZHo$VZ, ~m. Zm.~mßXmoS>H$a dkmZ _hmd⁄mb`, R>mUo, "JßWmbr' `mß¿`mgß`w∫$ d⁄_mZo Am`moooOV ""J´og' \w$b `wdm nT>r' hmAmdÓH$ma agH$mßgmR>r nd©UrM R>abr.

gXa H$m ©H´$_mg ‡_wI AVWr Jog mßMo ZH$Q>dVuH$dd © AZb Hw$gw_H$a, ~mßXmoS>H$a _hmd⁄mb`m¿`m‡mMm`m© S>m∞. _mYwar noOmda, VßÃZHo$VZmMo ‡mMm © ‡mo.Zm`H$, JßWmbrMo XZH$a JmßJb AmX _m›`da CnpÒWVhmoVo.

_mà hm H$m ©H´$_ Iam JmObm Vmo, VÈU H$bmdßVmßZr¡`m¿`m H$ÎnZoVyZ hm H$m ©H´$_ gmXa Pmbm Vmo "amhˇbd°⁄' (M.C. College), ÈB©`m _hmd⁄mb`m¿`md⁄mœ`uZr "_Ywam Xm_bo, _mZgr Ho$iH$a' d⁄mWu"ZMHo$V' gVÒdVr emioMm "‡emßV KmUoH$a', noQ>rdmXH$"V›_` \$S>Ho$' AmU V~Î`mMr gmW XoUmam "Ho$dbH$mß~io' (gmo_Ê`m)ü, M.B.B.S. _‹`o 2 gwdU©nXH$

dOoVr ‡`m gmVmdiH$a. ‡À oH$ OU der¿`m AmVbmnU, `m d`mV À`mßZr JogM _hmH$mÏ` nMdbß.

"" oVmo H$moRw>Z nmD$g`mMm H$ioZm gwJmdmS>mo `mß_‹ o T>JÀ`mMm Ago H$m nwamdm''

`m Vb_ AdÓH$mamMm AW© bmd `mMr VmH$X `mH$mod˘`m VÈUmßZm H$moRy>Z Ambr `mMmM emoY ø`mdmgmdmQ>mdm, Agm hm H$m ©H´$_.

J´og¿`m H$dVmßMm A‰`mg H$ÈZ ÒdVÖM À`mdaZdoXZ bhUmË`m m VÈUmßZr Jog Xw~mY ZÏho hoM nQ>dyZXbo.

""Òd¿N> H$modio D$Z ZgQ>bo D$ZOmo Omo njr oVmo Vmohr OmVmo CSy>Z''

Aer jU wßJwaVoMr OmUrd H$ÈZ XoUmar Jog `mßMrH$dVm À`mßZr _mßS>brM. nU À`mM~amo~a AmB©Mm dahhrÀ`mßZr a_P_UmË`m nmdgmßV _mßS>bm.

""Vr Jobr VoÏhm [a_P_nmD$Z ZZmXV hmoVm_oKmV AS>H$br H$aUogw © gmoS>dV hmoVm''

hr H$dVm Jm`ZmVyZ gmXa H$aUmar _Zmbr Ho$iH$a,agH$ lmoÀ`mß¿`m _ZmVrb Jog df`rMm Jm|Yi JwßVmMOUw gmoS>dV hmoVr. V¿`m [a_P_UmË`m ZdoXmZmVyZJog `mß¿`m _ZmVrb CÀH$Q> dah nmPaV hmoVm.

39

Page 42: V ⁄m`Mß Var H$m{Umbm?gß[mXH$s` _V ⁄m`Mß Var H$m{Umbm? _hmamÔ≠>mVrb odYmZg^{gmR>r hm{UmË`m oZdS>UwH$mß¿`m oZo_ŒmmZ{ oXgUma{ O{ oMÃ Amh{ À`mMm odMma H{$bm Va [w›hm

..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................Ïhr. [r. E_≤. oXem / Am∞∑Q>m]a 2004/ 42

Jog `mß¿`m H$mÏ`mMm ‡À oH$ n°by, À`m_mJMm ^mdAmU ZdoXZm¿`m _m‹`_mVyZ Òd-_Zmg ^mdbobm JogOZ-_Zmg ^mdbobm J´ og-OZ-_Zmg H$id `mgIQ>mQ>mon hmoVm.

"" Vw hgbrg VoÏhm _m¬`mˆX`mV _gibr OmB©Vw Hw$erV hmoVo _ObmVarhr gß‹`mH$mir ''

Agß ÂhUVmZmM Jog mß¿`m H$dVm X`mV _giyZagH$mß¿`m _ZmV gmhÀ` godoMß AT>i ÒWmZ Z_m©UH$a `mV hm VÈU JQ> `eÒdr Pmbm, `mMr AmdOy©Z ZmoßXø`mdr bmJob.

Jog ÂhUOo Xw~mYVm, AdOS> AdKS> H$mÏ`‡dmgAer AZoH$ bo~bß Jog¿`m H$mÏ`mbm AmYrM MH$QbobrAmhoV. nU, Varhr H$dR>mV H$dR> \$moSy>Z AmVrb JmoS>dmMmId `mMß H$m_ `m H$m ©H´$_mVyZ gmH$mabß.

J´ og¿`m H$dVm AdKS>, Xw~mY ZÏhoV, nUÈT>mWm©Vrb ‡V_m `m À`mV n´MbV ZmhrV. ÂhUyZMH$XmMV, Jog ÂhUVmV, 'When you finish withothers, that is my time'. MmßX `mß¿`m gwImMß ‡VH$Vo Vrd´ doXZobm XoVmV. AmU _•À y¿`m OmUrdoV gw m©ÒVZ XmIdVm Jog bhVmVm,

"" MM©¿`m Jm^mË`mV_oU~Œ`m dPVmZmdmT>V OmVmVgßJ_dar XJS>mßMo _Zmoao''

_•À y Q>mi `mgmR>r _À © _mZdmMr YS>nS, _•À yMrAn[ahm ©Vm, H$mb_h_m mßMo gßdoXZmj_ dU©Z-^mamd•yZQ>mH$Vo. `m H$dVmßMm _moh nmS>Umar nmdgmMr AmUZimB©Mr H$mhr d°eÓQ>Áohr `m H$m`©H´$_mV CbJSyZ

XmIdbr.

J´ og nyU©nUo AmnUmg H$ibo. Agm _mà `mH$bmdßVmßMm Xmdm ZÏhVm. ""Z_Œm'' gmaIr H$dVmOamgw’m H$ibr Zmhr. Aer ‡mßOi H$~wbrhr À`mßZrXbr.

H$dVmß¿`m gXm~mha H$m ©H´$_mbm Hwß$MÎ`mMr gmWXbr Vr ""_Zf ^mJdV'ß `mß¿`m Hwß$MÎ`mZo. g_OobVgm Jog Vo H$dVmßVyZ CVadV Jobo. ¡`mßßZm e„XmßVrbJog H$ibo Zmhr, À`mßZm aßJmßVyZ Jog XmId `mMm namH´$_`m MÃmßZr Ho$bm.

gXa H$m`©H´$_mg Oo> H$d`Ãr lr_Vr COJao,MÃH$ma "emßVmam_ amD$V' `mßMr deof CnpÒWVr hmoVr._Q>mMo amOy nÈioH$a ho XoIrb H$m`©H´$_mg hOa hmoVo.H$m ©H´$_m¿`m R>H$mUr JßWmbrMo 80% gdbVrV nwÒVHo$Cnb„Y H$ÈZ agH$ dmMH$mßZm gwImdb.

H$m ©H$_mMo gyÃgßMbZ ~mßXmoS>H$a _hmd⁄mb`m¿`m"AmH$©V$ d°⁄' `mZo nma nmS>bo. Am^ma ‡Xe©ZmMm ^ma"lr. Hw$gwaH$a' `mßMr CMbbm.

gmhÀ` V•fm ^mJdUmË`m `m H$m ©H´$_mMr gmßJVmhmoVmZm OUy ‡À`oH$m¿`m _ZmV J´ og `mß¿`m Amo oirgw m©ÒVmZßVa¿`m gßYr‡H$memgmaª`m a|JmiV hmoÀ`m,

""~wS> `mMo Z_Œm gmYyZgw © ~wS>mbm~wS> `mMo Z_Œm gmYwZ...'

g•Ô>r AßH$moboH$a12/378, E_.EM.~r. H$m∞bZr,

dV©H$ZJa, R>mUo.aaa

40

Page 43: V ⁄m`Mß Var H$m{Umbm?gß[mXH$s` _V ⁄m`Mß Var H$m{Umbm? _hmamÔ≠>mVrb odYmZg^{gmR>r hm{UmË`m oZdS>UwH$mß¿`m oZo_ŒmmZ{ oXgUma{ O{ oMÃ Amh{ À`mMm odMma H{$bm Va [w›hm

R>mUo OίmV 55 bmI 65 hOma 209 _VXma AgyZ À`m_‹ o 29 bmI 97 hOma 46 nwÈf AmU 25bmI 68 hOma 163 Ûr _VXmamßMm g_mdoe Amho.

1. 53-R>mUo 2,43,736 1,96,362 4,40,098 71 31 102 4,40,200

2. 54-~obmnya 6,95,243 5,75,007 12,70,250 225 105 330 12,70,580

3. 55-CÎhmgZJa 2,10,814 1,75,094 3,85,908 40 12 52 3,85,960

4. 56-Aß~aZmW 2,90,289 2,51,862 5,42,151 29 4 33 5,42,184

5. 57-H$Î`mU 3,02,356 2,65,101 5,67,457 152 61 213 5,67,670

6. 58-_wa~mS> 1,00,025 94,770 1,94,795 5 2 7 1,94,802

7. 59-dmS>m 1,67,209 1,50,271 3,17,480 65 15 80 3,17,560

8. 60-^dßS>r 2,92,847 1,88,967 4,81,814 5 3 8 4,81,822

9. 61-dgB© 2,47,177 2,21,671 4,68,484 17 11 28 4,68,876

10. 62-nmbKa 1,07,993 1,07,669 2,15,662 17 10 27 2,15,689

11. 63-S>hmUy 1,34,778 1,30,480 2,65,258 13 5 18 2,65,276

12. 64-OÏhma 1,14,992 1,21,828 2,36,820 32 22 54 2,36,874

13. 65-ehmnya 88,901 88,799 1,77,700 15 1 16 1,77,716

EHy$U 29,96,360 25,67,881 55,64,241 686 282 968 55,65,209

H$. _VXmagßKmMo Zmd

nwÈf_VXma

Ûr_VXma

EHy$U

nwÈf Ûr EHy$U

EHy$U_VXma

gpÏh©g _VXma

dYmZg^m _VXma gßKZhm` _VXmamßMr AmH$S>odmar nwT>rb‡_mUo

R>mUo OίmV 55 bmI 65 hOma 209 _VXma

13 Am∞äQ>mo~adYmZg^m ZdS>UyH$

Page 44: V ⁄m`Mß Var H$m{Umbm?gß[mXH$s` _V ⁄m`Mß Var H$m{Umbm? _hmamÔ≠>mVrb odYmZg^{gmR>r hm{UmË`m oZdS>UwH$mß¿`m oZo_ŒmmZ{ oXgUma{ O{ oMÃ Amh{ À`mMm odMma H{$bm Va [w›hm

od⁄m ‡gmaH$ _ßS>i, R>mUod⁄m ‡gmaH$ _ßS>i, R>mUod⁄m ‡gmaH$ _ßS>i, R>mUod⁄m ‡gmaH$ _ßS>i, R>mUod⁄m ‡gmaH$ _ßS>i, R>mU

300 AmgZ, AmYwoZH$ —H$lmÏ` `ßÃUm C[b„Y,[´gfi dmVmdaU, C[mhmamMr Ï`dÒWm,dhmZ C^r H$a `mgmR>r ‡eÒV OmJm.

gß[H©$

H$m`©dmh,

od⁄m ‡gmaH$ _ßS>i, R>mU

Xya‹dZr ï 2542 6270

Wmab ]mOramd [ed g^mJ•h

h _mogH$ ‡H$meH$ AmoU gß[mXH$ Sm∞. odO` dmgwXd ]S>H$a d _w–H$ lr. odbmg gmßJwS>H$a, [a\$∑Q> q‡Q>g©, Zwar]m]m XJm© amS>, R>mU-400 601`m _w–Umb`m_‹` N>m[yZ od⁄m ‡gmaH$ _ßS>i, oOÎhm R>mU-400 602 `mß¿`mH$naVm od⁄m ‡gmaH$ _ßS>i S>m∞. ]S>H$a od⁄m _ßoXa, odÓUyZJa,R>mU - 400 602 BWyZ [´H$moeV H$b.

Posting under the Reg. No. MH/MR/TNC-27/2004-2006