Neler bulmayı umut ediyoruz?

Evreni neden aratırıyoruzş ?

. . 400’ ...M Ö deYunanda Tarentumlu Archytas

. . 100’ ...M Ö deYunanlı Hero

Uzaya seyahat edebilmek sadece roketlerle mümkün, , olduğundan roket gelişiminin tarihi bir bakıma

.uzay uçuşlarının tarihi olarak görülebilir

1045 İlk roketin yılından önce Çinliler .tarafından keşfedildiği biliniyor

, Çinliler ilk barut türüyle doldurdukları bambu

, borucuklarını kötü ruhları . korkutup kaçırmak amacıyla kullanıyorlardı

.Bunlara “ateş oku” adını vermişlerdi

- Çin Moğol savaş - ı “Kaifung fu”.1232MS

-Moğol Macar savaşı

“ .1241Sejo” MS

- Moğol Arap savaşı “ .1258Bağdat” MS

Avrupa-Arapl ar“7. Haçlı seferi”

.1268 MS

, İnsan aklının bir köşesinde hep .dünyanın dışına çıkabilmek vardı

13. 15. yüzyıldan yüzyıla kadar kayıtlara geçmiş . pekçok roket denemesi mevcuttur

'Roketler Avrupa daki cephaneliklerde yavaş yavaş

.yer almaya başladı

1650 yılında Polonyalı ateşli silah uzmanı Kazimierz Siemienowicz bir

.roket planının çizimlerini yayınladı

' . Paris te yaşayan bir İtalyan mucit C Claude Ruggieri birkaç küçük hayvanı 1806' uzaya yollama girişimlerine da

.başlamıştı

İnsanlara uzay yolculuğ unun bir hayalolmadığını 3 gösteren bilim adamı ; Konstantin

, . Tsiolkovsky Robert H Goddard ve Hermann’Oberth .tir

20. yüzyılın ilk yarısında mühendislerin büyük bir bölümü kendilerini daha uzun ve uzak mesafeli uçuşlar yapabilecek uçaklar geliştirmeye, . adarken Robert H Goddard gibi bir kısımı da .roket alanında çalışmalar yapıyorlardı

K.TS OLKOVSİKY

(1857-1935) uzay araştırmalarının başlıca öncülerinden ve

.kuramcılarındandır

500 .dolayında makale yayımlamıştır

' Dünya nın kurtuluş 8 / .hızının km sn olduğunu bulmuştur

R.GODDARD

Roket hareketleri .kuramının kurucusudur

16 1926 Mart tarihinde' Worcester da ilk sıvı ergollü

( propergolün yanıcı ve yakıcı) . bileşeni roketi fırlattı Bu roket 2,5

,12,5 ' sn havada kaldı m ye yükseldi 56 ve m .uzağa düştü

Goddard ilk roket .motoru tasarımını yaptı

H.OBERTH

(1894-1990) Alman roketçiliğinin kurucusu olarak

.bilinir

1923 yılında "Gezegenler arası Uzaya Roket" adlı kitabı yazdı.

Amerikan uzay araştırmaları

programında ve Apollo' .Projesi nde görev aldı

UZAYA LK İADIM:SpUTnIK-1

İnsanoğ , lunun uzay serüveni Sovyetler Birliği’ , 4 1957nin Ekim ’ de Dünya’nı n

-1ilk yapay uydusu Sputnik ’ i uzaya göndermesiyle başladı.

Sputnik serisi kapsamında uzayda 3 kasım 1957’de yörüngeye oturtulan Rus uydusu Sputnik-2’nin kütlesi 543.5 kg’dı ve Laika ("havlayan") adlı bir köpe i taıdı.ğ ş

SpUTn K 3: İ jEOfIZIKSEL AMAçLI

Sputnik serisinin sonuncusu olan ve 15 mayıs 1958’de fırlatılan

Sputnik-3, 1340 kg’dı.

31 1958 – ’ Ocak ABD nin ilk yapma uydusu 1 ’ olan Explorer Cape Caneveral dan uzaya

. fırlatıldı11 1958 – ’ 1 Ekim ABD nin Pioneer 115000 uzay sondası yaklaşık km

.yükseğe fırlatıldı

AMER KALILARInİUZAY YARI InA Ş

KATILI IŞ

3 1959 – ’ 4. 4 ’ Mart ABD nin uzay sondası Pioneer Ay ın 60000 .yaklaşık km uzağından geçti

UZAY YARI IŞ12 1959 – ’ 2 Eylül SSCB nin Fırlattığı Luna13 ’ ; Eylül de Ay üzerine çarptı böylece insan

yapımı bir nesne ilk kez doğal uydumuza değmiş.oluyordu

4 1959 – 3 Ekim Luna ay çevresinde ’ dolanarak Ay ın görünmeyen

.yüzünün ilk fotoğrafını çekti

YURI GAGARIN(1934-1968)

UZAYDA LK İnSAnİ

UZAYDA LK nSAnİ İ

, 9 1934’ ’Yuri Gagarin Mart te Moskova .da doğdu

’ Liseyi Moskova nın kenar

.mahallelerinin birinde okudu

1951’ de okulu bitirdi ve metal işçisi .olarak çalışmaya başladı

UZAYDA LK nSAnİ İ

1955’ de okuldan mezun olduktan sonra Sovyet ’ .Hava Kuvvetleri ne katıldı

, Öğrenciliği sırasında Yuri Gagarin uçaklarla .ilgilenmeye başladı

.Kozmonot olmaya gönüllü oldu

Yeni teknoloijilerin denendiği deneysel .uçuşlarda görevlendirildi

UZAYDA LK nSAnİ İ

Son derece ağır geçen ve zorlu .eğitimlerden geçti

UZAYDA LK nSAnİ İ Gönderilecek uzay aracında

kimin kozmonot olacağı resmi olarak

11 .Nisan da açıklandı

12 1961 : 09:07 Nisan günü saat...

UZAYDA LK nSAnİ İ

-6 SS Roketi-6 SS Roketi YURİ GAGARİN YURİ GAGARİN

UZAYDA LK nSAnİ İ

KOZMONOT

KİMLİĞİ

KOMÜNST PARTİ İ

K MLİ İĞİ

UZAYDA LK nSAnİ İ -1’ . Kullanılan uzay gemisi bir modül olan Vostok di

, Modül yakıt tankı görevi yapan diğer bir modülün .üzerine oturtulmuştu

UZAYDA LK nSAnİ İ108 ’ .dakika sonra Dünya ya geri döndü

Dünya çevresindeki yörüngede89 34 .dakika saniye boyunca yol aldı

327 .Maksimum km yüksekliğe çıktı

28 260 / .Ulaştığı en yüksek hız ise km saat idi

UZAYDA LK nSAnİ İ

7 Gagarin km yükseklikte fırlatma koltuğuyla uzay

.aracından ayrıldı

, Dönüşte Vostok atmosfere ...çok sert girdi

UZAYDA LK nSAnİ İ

’ Yuri Gagarin in uzay uçuşu’ Dünya nın dört bir tarafında

. ’ manşete çıktı Sovyetler Birliği nde kahramanlık madalyası ile

.ödüllendirildi

7 1968’ , Mart de uzaya çıkışından7 , -15 yıl sonra bir MIG uçağı

denerken geçirdiği bir hava kazasında .yaşamını yitirdi

UZAY’DA LK nSAnİ İ

'' Uzay gemimle Dünya’ nın etrafındauçarken gezegenimizin ne kadar güzel

olduğunu .gördüm Dostları ,m gelin onuyok edeceğ imize bu güzelliğ i besleyip

arttıralı .''m                          (Yuri Gagarin 1961)

...Safsatalara cevap

’ ...Dünya nın gerçek boyutları

...Ufkumuzun yeniden doğuşu

UZAY YARI IŞ

5 1961 – Mayıs Yörünge altı uçuş yapan 3 . Mercury ün astronotu Alan B Shepard

da uzaydaki ilk Amerikalı oldu

UZAY YARI IŞ

16 1963 – Haziran Uzaydaki ilk kadın olan Sovyet kozmonotu Valentina Tereşkova

6 Vostok ile Dünyanın çevresindeki 48 .yörüngede kez dolandı

18 1965 – 2 Mart Sovyet uzay aracı Voshod‘ nin kozmonotu Aleksey Leonov boşlukta12 dakika dolaşarak uzayda yürüyen ilk

.insan oldu

UZAY YARI IŞ

3 1966 – ’ 9 Şubat SSCB nin fırlattığı Luna’ Ay a yumuşak iniş yapan ilk uzay aracı

.oldu1 1966 – 3, Mart Sovyet yapımı Verena Venüs yüzeyine çarparak Dünya dışındaki bir gezegene

.ulaşan ilk uzay aracı oldu

31 1966 – 10 Mart Sovyet uydusu Luna Ay yörüngesine .oturan ilk uzay aracı oldu

2 1966 – 1 ’ Haziran Survevor Ay a yumuşak .iniş yapan ilk Amerikan uzay aracı oldu

ApOLLO pROjESİ

11 1968 – , Ekim Walter Schirra Donn Eisele ve ’ 7 Walter Cunningham ı taşıyan Apollo Yer

yörüngesinde bir kez dolanarak Apollo projesinin .ilk insanlı uçuşunu gerçekleştirdi

21 1968 – , Aralık Frank Bowman James Lovell ve ’ 8 William Anders ı taşıyan Apollo ilk kez bir SaturnV

roketiyle fırlatıldı ve ay yörüngesinde dolanan ilk ; 6 insanlı uzay aracı oldu günlük görev süresince

10 . Ayın çevresinde kez dolanıldı

16 1969 – 11 Temmuz Apollo tarihi yolculuğuna.20 ’ , başladı Temmuz da insanlı bir uzay aracı ilk

’ kez Ay a yumuşak iniş yaptı ve Michael Collins ’ , kumanda modülü Columbia da beklerken Aya

ayak basan ilk insan olarak tarihe geçen Neil 21 Armstrong ile Edwin Aldrin saat dolaşıp

.kaya örnekleri topladılar

ApOLLO 11

ApOLLO pROjESİ11 1970 – 13 Nisan Apollo ün oksijen tanklarında bir

patlama olduğu için Aya inişi iptal edildi ve dört kişilik mürettebatı ayın çevresinde dolanıp sağ salim

.geri dönebildi

30 1971 – 15 Temmuz Apollo astronotları David Scott . ve James Irwin ilk kez ay modulü kullandılar Ertesi

17’ yıl fırlatılan Apollo nin astronotu Harrison .Schmitt daha küçük bir cip kullanacaktı

UZAY YARI IŞ 1975 – ’ 9 Ekim SSCB nin fırlattığı Verena ve

10 Venüs yüzeyinin ilk fotoğraflarını. gönderdi

– 1977 – Ağustos Eylül Amerikan uzay araçları 1 2, Voyager ve Jüpiter ve daha uzaktaki gezegenler

. hakkında veri toplamak üzere uzaya fırlatıldı

UZAY YAR IŞ

12 1981 – ( 1) Nisan Uzay taşıma sistemi STS Columbia .ilk insanlı uçuşuna başladı

4 1983 – Nisan Amerikan uzay mekiği Challenger ilk 9 yolculuğuna çıktı ve Amerikalı astronotlar yıl aradan

.sonra ilk kez uzayda yürüdüler

19 1983 – ’ Haziran Challenger ın astronotlarından . Sally K Ride uzay yolculuğuna çıkan ilk Amerikalı

kadın oldu

3 1984 – ’ Şubat Amerikan uzay mekiği Challenger ın , ( astronotlarından Bruce McCandless MMU insanlı

) manevra birimi denilen tepkili bir araçla ilk kez uzay . taşıtına bağlı olmadan boşlukta serbestçe dolaştı

30 1984 – ’ Ağustos ABD nin üçüncü uzay mekiği Discovery altı

kişilik mürettebatıyla ilk . yolculuğuna çıktı

1984 – . . Ekim Sovyet kozmonotları L D, . . . . , Kizim V A Soloyov ve O Y Atkov10’ 7 SoyuzT la ulaştıkları Salyut uzay

237 istasyonunda gün kalarak yeni bir .dayanıklılık rekoru kırdılar

UZAY YAR IŞ

3 1985 – ’ Ekim ABD nin dördüncü uzay mekiği Atlantis beş kişilik . mürettebatıyla ilk yolculuğuna başladı

UZAY YAR IŞ

20 1986 – ’ Şubat Sovyet uzay istasyonu Mir in . çekirdek birimi uzaya fırlatıldı

28 1986 – Ocak Challenger uzay mekiği Cape’ 73 Canaveral dan fırlatıldıktan saniye sonra patladı

1987 – . , Aralık Kozmonot Yuri V Romaneko2 326 SoyuzTM ile geldiği ve gün kalarak uzayda dayanıklılık rekorunu kırdığı Mir uzay istasyonundan

.Dünyaya döndü

24 1990 – Nisan Hubble Uzay’ Teleskopu nu taşıyan Amerikan uzay

. mekiği Discovery yolculuğuna başladı

2 1992 – Mayıs Yedi Amerikalı astronotu taşıyan ve IntelsatVI uydusunu onarmakla görevlendirilen uzay

.mekiği Endeavor ilk yolculuğuna başladı

26 1995 – Haziran Amerikan uzay mekiği Atlantis ’ Rus uzay istasyonu Mir le buluştu ve istasyonda

. görevli kozmonotlar mekiğe aktarıldı

2003' , ' Şubat te Colombia Dünya ya dönüşü sırasında sol kanadındaki hasar .7 sonucu infilak etti kişilik mürettebat

.yaşamını yitirdi

ESK ÇA LARDA UZAY İ ĞB L nCİ İ İ

GERÇEĞE BİR BAKIŞ

İnsanoğ ’ " " lunun Dünya ya tepeden bakmaya başladığı , tarihlerden bu yana uzay araştırmaları ç ok hızlı bir

biçimde geli .şti ..

Ulusal Uzay Araştırmaları Merkezi( ) 1 1958' . NASA Ekim de kuruldu

, . . Dönemin başkanı Eisenhower Dr T' ' Keith i NASA nın ilk başkanı olarak

.atadı

, ’ ESA Avrupa da bulunan iki eski Avrupa , Uzay Organizasyonu ESRO ile

’ ELDO nun birleş 1975 mesiyle yılı ndakurulmuş . bir organizasyondur

AVRUpA UZAY AjAnSI

UZAYI H SSETMEKİ

’Carl Sagan ı n deyiş " iyle Merkezi ve kuruluş amacı bizolmayı , p

enginlikte ve sonsuzlukta kaybolmuş minnacı ;k yüzlerce milyar galaksi ve milyarlarca trilyon

yıldı zla bezenmiş bir kozmik ...okyanusta

UZAYI H SSETMEKİ

... dönüp dolaş " an bir Dünya üzerinde yaşadığımızı . farkettik İnsanoğ lunun

gözünü gökyüzüne çevirmesiyle başlayan bu , süreç uzayı n kendisi gibi sonu

.olmayan bir serüvene benziyor ..

GELECEK BUnLARIn ÖTES nDEİ

AYRInTILI B LGİ İ

www.nasa.gov/home.htmlwww.nasa.gov/home.htmlwww.esa.int/export/esaCP/index.htmlwww.esa.int/export/esaCP/index.html

: Hazırlayanlar ÖZGE KABADAYI KORHAN YELKENCİ