uzaktan Öğrenme için bir modelin tasarlanması

Uzaktan Öğrenme Uzaktan Öğrenme için Bir Modelin için Bir Modelin TasarlanmasıTasarlanması

Ceylan Kurtuluş Ata ÖnalCeylan Kurtuluş Ata ÖnalEge Üniversitesi Ege ÜniversitesiEge Üniversitesi Ege ÜniversitesiFen Bilimleri Enstitüsü Mühendislik Fen Bilimleri Enstitüsü Mühendislik FakültesiFakültesiBilg.Müh. Anabilim Dalı Bilg.Müh.BölümüBilg.Müh. Anabilim Dalı Bilg.Müh.Bölümü

ÖzetÖzet

►Makalemizde ile öğrenme Makalemizde ile öğrenme teorisini ,öğretim tasarımını ve değişim teorisini ,öğretim tasarımını ve değişim sürecinin prensiplerini taban olarak sürecinin prensiplerini taban olarak almış uzaktan ve çevrimiçi öğrenme almış uzaktan ve çevrimiçi öğrenme programlarının çok katmanlı tasarım programlarının çok katmanlı tasarım sürecini temel alarak oluşturulmuş bir sürecini temel alarak oluşturulmuş bir modelin tasarımı ve özellikleri modelin tasarımı ve özellikleri tanımlanmaktadır. tanımlanmaktadır.

GirişGiriş

►Uzaktan eğitim;Uzaktan eğitim; Öğrenci ve öğretim elemanlarının farklı Öğrenci ve öğretim elemanlarının farklı

coğrafi mekanlarda olduğu, ders coğrafi mekanlarda olduğu, ders malzemesi aktarımı ve etkileşimin malzemesi aktarımı ve etkileşimin teknolojiden yararlanılarak teknolojiden yararlanılarak gerçekleştirildiği eğitim biçimidir. gerçekleştirildiği eğitim biçimidir.

GirişGiriş►““Niçin uzaktan eğitim?”Niçin uzaktan eğitim?”

Geniş bir öğrenen kitlesine ulaşmak.Geniş bir öğrenen kitlesine ulaşmak. Konferans şeklinde farklı konuşmacılarla Konferans şeklinde farklı konuşmacılarla

öğrenme ortamı oluşturmak.öğrenme ortamı oluşturmak. Tekil ortamlara hapis olmamak.Tekil ortamlara hapis olmamak. Derslere devam edemeyen ve özürü Derslere devam edemeyen ve özürü

bulunan öğrencilere ulaşmak.bulunan öğrencilere ulaşmak. Farklı kültürlerden öğrencilerle farklı Farklı kültürlerden öğrencilerle farklı

konulara hakim alanlarda tanışmak.konulara hakim alanlarda tanışmak.

GirişGiriş► Modelimizin tasarımındaki yol göstericiler;Modelimizin tasarımındaki yol göstericiler;

““NNiçin uzaktan eğitimiçin uzaktan eğitim??" sorusuna verilen cevaplar" sorusuna verilen cevaplar. . AAltı seviyeli Judith V. Boettcher’ın Eğitim için ltı seviyeli Judith V. Boettcher’ın Eğitim için

Tasarım makalesinde tanımladığı bir tasarım süreciTasarım makalesinde tanımladığı bir tasarım süreci.. Yaşam-Stili ve Öğrenme-Stili Tasarım Çerçevesinin Yaşam-Stili ve Öğrenme-Stili Tasarım Çerçevesinin

(Life-Style and Learning-Style Design Framework (Life-Style and Learning-Style Design Framework LS-TWO) bakış açısıLS-TWO) bakış açısı..

ÖÖğretme ve öğrenme deneyimlerinin dört temel ğretme ve öğrenme deneyimlerinin dört temel unsurunun üzerine odaklanmış Vygotskian’ın bilme unsurunun üzerine odaklanmış Vygotskian’ın bilme teorisiteorisi: :

► Öğrenci,Öğrenci,► Öğretim görevlisi,Öğretim görevlisi,► DDers içeriği ve ers içeriği ve ► DDeneyimin gerçekleşeceği ortam.eneyimin gerçekleşeceği ortam.

Tasarımın Altı seviyesiTasarımın Altı seviyesi Kurumsal tasarımKurumsal tasarım Altyapı tasarımı Altyapı tasarımı Müfredat programı, program veya sertifika Müfredat programı, program veya sertifika

tasarımıtasarımı Ders tasarımıDers tasarımı Bölüm ve onun öğrenme aktivitesinin Bölüm ve onun öğrenme aktivitesinin

tasarımıtasarımı Öğrenci değerlendirme tasarımı Öğrenci değerlendirme tasarımı

► AAna amana amaç;ç; hedefler altyapı, program, hedefler altyapı, program, öğrenciler ve değerlendirme arasındaki öğrenciler ve değerlendirme arasındaki tasarım uygunluğunun elde edilmesidir.tasarım uygunluğunun elde edilmesidir.

Tasarımın Altı Seviyesinin Tasarımın Altı Seviyesinin KarakteristikleriKarakteristikleri

►Bir takım çalışmasıdır.Bir takım çalışmasıdır.►BBir kurumsal anlaşmadır. ir kurumsal anlaşmadır. ►BBirbirini takip eden doğasıdırirbirini takip eden doğasıdır..►PPerspektif olmasıdırerspektif olmasıdır..►SSunulacağı öğrencilerin ve toplumun unulacağı öğrencilerin ve toplumun

beklentileribeklentileri ve ve KKurumun misyonu ve urumun misyonu ve vizyonu ile tutarlıvizyonu ile tutarlı eğitim ve öğretim eğitim ve öğretim sağlar.sağlar.

Seviye Bir: Kurumsal Seviye Bir: Kurumsal TasarımTasarım

►Kurumsal seviyede yapılacak olan tasarım Kurumsal seviyede yapılacak olan tasarım işi, stratejik planlama ve kurumun işi, stratejik planlama ve kurumun pozisyonlaşması ile benzerlik gösterir. pozisyonlaşması ile benzerlik gösterir. Kurumumuzun vizyonu ve misyonu.Kurumumuzun vizyonu ve misyonu. Tecrübelerimize yakın durarak güçlü Tecrübelerimize yakın durarak güçlü

yönlerimiz dahilinde tasarım.yönlerimiz dahilinde tasarım. Değerlendirme testi. Değerlendirme testi.

►Kurumumuzun aKurumumuzun ana amacına amacı; ; GGeniş bir öğrenen toplumunu hedeflemektedir. eniş bir öğrenen toplumunu hedeflemektedir.

Seviye İki: Altyapı Seviye İki: Altyapı TasarımıTasarımı

► Altyapının tasarımı; fakülte öğretim Altyapının tasarımı; fakülte öğretim görevlileri, öğrenciler ve çalışanların eğitim görevlileri, öğrenciler ve çalışanların eğitim ve öğrenim deneyimlerinin etkilediği ortamın ve öğrenim deneyimlerinin etkilediği ortamın tüm elemanlarının tasarımını içerir.tüm elemanlarının tasarımını içerir. Öğrenciye ve öğretim görevlisine Öğrenciye ve öğretim görevlisine

sunulacasunulacakk servisler ve öğrenme kaynakları, servisler ve öğrenme kaynakları, Yönetim süreçlerinin, finans süreçlerinin ve Yönetim süreçlerinin, finans süreçlerinin ve

kurumsal toplum yaşam olaylarının dahil kurumsal toplum yaşam olaylarının dahil olduğu yönetimsel servisler,olduğu yönetimsel servisler,

Program başlarken, elden, laboratuvar, Program başlarken, elden, laboratuvar, veya ağdan toplanma olayları ve ayrıca veya ağdan toplanma olayları ve ayrıca mezuniyet için fiziksel alan. mezuniyet için fiziksel alan.


►““Çevrimiçi kampus” hakkındakiÇevrimiçi kampus” hakkındaki İyi haber;İyi haber;

Öğrenme aktiviteleri için erişim, paralel Öğrenme aktiviteleri için erişim, paralel olmayan yeni sorumluluk ve geri dönüşümü olmayan yeni sorumluluk ve geri dönüşümü desteklemesidir. desteklemesidir.

Kötü haber;Kötü haber;Karmaşık, pahalı, her zaman gelişen bir Karmaşık, pahalı, her zaman gelişen bir “Çevrimiçi kampus” kaynağına bağımlı “Çevrimiçi kampus” kaynağına bağımlı olmasıdır. olmasıdır.

Seviye İki: Altyapı TasarımıSeviye İki: Altyapı Tasarımı

Eğitim ve Öğretimin Alt yapı modeli Eğitim ve Öğretimin Alt yapı modeli


1.1. Kurumsal olarak altyapımızın zayıf ve güçlü Kurumsal olarak altyapımızın zayıf ve güçlü yönlerini ele almalıyız ve onları ortaya çıkarmak yönlerini ele almalıyız ve onları ortaya çıkarmak için analiz yapmalıyız. için analiz yapmalıyız.

2.2. Şuandaki alt yapımıza ne gibi eklentiler Şuandaki alt yapımıza ne gibi eklentiler geliştirmeler yapılacak onları belirlemeliyiz, geliştirmeler yapılacak onları belirlemeliyiz, geleceğe yönelik geliştirmeler yapmalıyız.geleceğe yönelik geliştirmeler yapmalıyız.

3.3. Altyapımızın ne kadar güvenilir olduğunu ölçmeli Altyapımızın ne kadar güvenilir olduğunu ölçmeli ve gerekli önlemleri almalıyız. ve gerekli önlemleri almalıyız.

4.4. Uzaktan öğrenimde video konferansları gibi Uzaktan öğrenimde video konferansları gibi büyük dosyaların saklanabileceği veri depolama büyük dosyaların saklanabileceği veri depolama araçlarını sağlayabilmeliyiz. araçlarını sağlayabilmeliyiz.

► Bu maddelerin hepsi uzun dönem Bu maddelerin hepsi uzun dönem planlamada kurumsal altyapı seviyesinde planlamada kurumsal altyapı seviyesinde sorulan sorulara cevap olarak sorulan sorulara cevap olarak yapılmalıdırlar. yapılmalıdırlar.

Seviye Üç: Program Seviye Üç: Program TasarımıTasarımı

►Müfredat program tasarımıdır.Müfredat program tasarımıdır.►Hangi derece, program ve sertifikalar Hangi derece, program ve sertifikalar

sunulacağına odaklanır. sunulacağına odaklanır. ►PProgramın tipi hakkındarogramın tipi hakkında;;

Kim tarafından? KKim tarafından? Kimeime?? Ne? Ne? NNe sıklıklae sıklıkla?? NNe ücretlee ücretle?? Hangi araçlarla?Hangi araçlarla?

►Uygun bir marketin varlığı Uygun bir marketin varlığı İş ve pazarlama ihtiyaçları analiziİş ve pazarlama ihtiyaçları analizi

Seviye Üç: Program Seviye Üç: Program TasarımıTasarımı

►Program planlamada şu bölümlerde Program planlamada şu bölümlerde alınan kararlar yardımcı olabilir.alınan kararlar yardımcı olabilir. Müfredat açısından kararlarMüfredat açısından kararlar Tasarım ve geliştirme açısından kararlarTasarım ve geliştirme açısından kararlar Öğretim görevlisi açısından kararlarÖğretim görevlisi açısından kararlar Öğrenci açısından kararlarÖğrenci açısından kararlar

Seviye Dört – Ders Seviye Dört – Ders TasarımıTasarımı

“ “Çevrimiçi ve uzaktan derslerde, Çevrimiçi ve uzaktan derslerde,

bağımsız veya tek başına olan ders bağımsız veya tek başına olan ders bir kuraldan öte bir istisnadır.bir kuraldan öte bir istisnadır.””

Ders tasarımı bir bütüne bağımlıdırDers tasarımı bir bütüne bağımlıdır..


►Ders seviyesinde tasarımcıDers seviyesinde tasarımcı PProgramının içeriğinde bu dersin yerirogramının içeriğinde bu dersin yeri,, DDers içeriği,ers içeriği, Dersin Dersin amaamaccı,ı, ÖÖğrenciğrencilerin beklentileri,lerin beklentileri, hedefleri, hedefleri, değerleri, değerleri, ÖÖğrenmeğrenme ve öğretme ve öğretme tecrübeleri tecrübeleri,, Gerekli araçlar ve içerik kaynakları, Gerekli araçlar ve içerik kaynakları, DDers için değerlendirmeers için değerlendirmenin,nin,belirlenmesinden belirlenmesinden sorumludur.sorumludur.


► İyi bir ders tasarımıİyi bir ders tasarımı;; ÖÖğrenciler tarafından etkili öğrenmeyi,ğrenciler tarafından etkili öğrenmeyi, ÖÖğretim görevlisi tarafında etkili ğretim görevlisi tarafında etkili

öğretmeyi ve yönlendirmeyi, öğretmeyi ve yönlendirmeyi, DDaha tatmin olmuş öğrenciler ve öğretim aha tatmin olmuş öğrenciler ve öğretim

görevlisi, vegörevlisi, ve DDaha pozitif öğretim görevlisi/öğrenci aha pozitif öğretim görevlisi/öğrenci

etkileşimi ve deneyimini etkileşimi ve deneyimini sağlar. sağlar.

Seviye Beş: Dersin Bir Seviye Beş: Dersin Bir Bölüm ve Bölümün Öğrenme Bölüm ve Bölümün Öğrenme

AktivitesiAktivitesi► Yaşam-Stili ve Öğrenme-Stili Yaşam-Stili ve Öğrenme-Stili

Çerçevesini (Life-Style and Learning-Çerçevesini (Life-Style and Learning-Style Framework LS-TWO) Style Framework LS-TWO)

1.1. Şimdiki ve geleneksel tasarım öğretim Şimdiki ve geleneksel tasarım öğretim prensipleri,prensipleri,

2.2. Şimdiki bilme araştırmasından ortaya çıkan Şimdiki bilme araştırmasından ortaya çıkan anlayış ve prensipler,anlayış ve prensipler,

3.3. İçerik kaynaklarının dinamik doğası, ve İçerik kaynaklarının dinamik doğası, ve 4.4. Heryerde olan ve mobil bilgisayarlaşmayı Heryerde olan ve mobil bilgisayarlaşmayı

olanaklı kılan öğretme ve öğrenme olanaklı kılan öğretme ve öğrenme ortamları.ortamları.

Seviye Beş: Dersin Bir Seviye Beş: Dersin Bir Bölüm ve Bölümün Öğrenme Bölüm ve Bölümün Öğrenme

AktivitesiAktivitesi►Yaşam-Stili ve öğrenme-Stili tasarım Yaşam-Stili ve öğrenme-Stili tasarım

çerçevesi (LS-TWO) karakteristikleri;çerçevesi (LS-TWO) karakteristikleri; Öğrenenlerin yaşam stilini vurgular.Öğrenenlerin yaşam stilini vurgular. ÖÖğrencinin öğrenme işini nerede, ne ğrencinin öğrenme işini nerede, ne

zaman, kiminle ve hangi kaynaklar ile zaman, kiminle ve hangi kaynaklar ile yapacağının analizini yapılmasını yapacağının analizini yapılmasını cesaretlendirircesaretlendirir..

►““Her yerdeHer yerde, , her zamanher zaman öğrenebilmek” öğrenebilmek”

Seviye Altı: Seviye Altı: DeğerlendirmeDeğerlendirme

KKritik bir noktaritik bir noktadır ve denge dır ve denge olmalıdır.olmalıdır.

Seviye Altı: Seviye Altı: DeğerlendirmeDeğerlendirme

►Değerlendirme başarılmış olan genel Değerlendirme başarılmış olan genel öğrenmeye odaklanır.öğrenmeye odaklanır.

►Yaratıcılık ve esneklik gerektirir.Yaratıcılık ve esneklik gerektirir.►Temel kavramların öğrenilmesi üzerine Temel kavramların öğrenilmesi üzerine

odaklanılmalıdır.odaklanılmalıdır.►Değerlendirme hazırlama kolay ve esnek Değerlendirme hazırlama kolay ve esnek

olmalıdır.olmalıdır.►Dersin veya programın değerlendirilmesi Dersin veya programın değerlendirilmesi

üzerine de odaklanılmalıdır.üzerine de odaklanılmalıdır.

Tasarım seviyelerinden Tasarım seviyelerinden Ortaya Çıkardığımız Ortaya Çıkardığımız

Modelimizin ÖzellikleriModelimizin Özellikleri1.1. Her seviyede ve yetenekte öğrenciye Her seviyede ve yetenekte öğrenciye

ulaşabilmek amacıyla tasarlanmış bir eğitim ulaşabilmek amacıyla tasarlanmış bir eğitim portalı,portalı,

2.2. Her zaman gelişmeye açık ve teknolojiye Her zaman gelişmeye açık ve teknolojiye ayak uydurabilecek bir altyapı,ayak uydurabilecek bir altyapı,

3.3. İyi tasarlanmış ve desteklenmiş multi-medya İyi tasarlanmış ve desteklenmiş multi-medya öğretme materyalleri ve ders içerikleri, öğretme materyalleri ve ders içerikleri,

4.4. Uzaktan öğrenmeye her zaman destek Uzaktan öğrenmeye her zaman destek sağlayabilecek 24 saat uygun lojistik,sağlayabilecek 24 saat uygun lojistik,


Modelimizin Özellikleri -2Modelimizin Özellikleri -25.5. Her öğrenci için kişisel akademik Her öğrenci için kişisel akademik

destek,destek,6.6. Yardımcı öğretim görevlileri, üniversite Yardımcı öğretim görevlileri, üniversite

öğretmenlerini güçlü kılacak ve öğretmenlerini güçlü kılacak ve geliştirecek hazırlama geliştirecek hazırlama programları,programları,

7.7. Araştırmaya ve öğrenmeye yardım Araştırmaya ve öğrenmeye yardım eden nöbetçi bir öğretim görevlisi ve eden nöbetçi bir öğretim görevlisi ve teknik eleman,teknik eleman,


Modelimizin Özellikleri -3Modelimizin Özellikleri -38.8. Dersin, materyallerin, öğretim Dersin, materyallerin, öğretim

görevlilerinin değerlendirilmesi her görevlilerinin değerlendirilmesi her dersin ve programın bir parçası dersin ve programın bir parçası olmaolmalıdırlıdır

9.9. Öğretme araçlarının mükemmelliğini Öğretme araçlarının mükemmelliğini artırmaya devam etmelidir.artırmaya devam etmelidir.

SonuçSonuç

Etkili ve randımanlı öğrenme ihtiyacı Etkili ve randımanlı öğrenme ihtiyacı büyüdükçe öğretim planlaması tasarım büyüdükçe öğretim planlaması tasarım

süreci önem kazanmaktadır.süreci önem kazanmaktadır.

Etkili ve iyi tasarım ve

planlama

Memnun ve üretken öğrenci

ve öğretim görevlileri

SonuçSonuç

Zaman, bütçe ve toplumda genel Zaman, bütçe ve toplumda genel ekonomik denge hedefi kaynaklı ekonomik denge hedefi kaynaklı ihtiyaçlar yeni gerekçeleri doğururlarihtiyaçlar yeni gerekçeleri doğururlar;;

““Uzaktan eğitiUzaktan eğitim”m”

SonuçSonuç►Amacımız;Amacımız;

““KKalkınmayı amaçlayan alkınmayı amaçlayan toplumumuz toplumumuz teknolojiteknolojiye ayak ye ayak uydurabilsin ve uydurabilsin ve farklı seviyedefarklı seviyedeki ki bireylerin eğitimine bireylerin eğitimine her ortamher ortamdan ve dan ve her zamanher zaman ulaşabilelim.ulaşabilelim.””

KaynaklarKaynaklar1.1. Boettcher, J.V. Another look at the tower of WWWebble. (1999, Boettcher, J.V. Another look at the tower of WWWebble. (1999,

October). October). SyllabusSyllabus, 13(50), 52., 13(50), 52.2.2. Boettcher, J.V. How much does it cost to put a course online? It all Boettcher, J.V. How much does it cost to put a course online? It all

depends. In M.J.Finkelstein, C.Frances, F.Jewett and B.W. Scholz (Eds) depends. In M.J.Finkelstein, C.Frances, F.Jewett and B.W. Scholz (Eds) Dollars, Distance, and Online Education: The New Economics of Dollars, Distance, and Online Education: The New Economics of College Teaching and LearningCollege Teaching and Learning (pp.172-197). Phoeniz, AZ: American (pp.172-197). Phoeniz, AZ: American Council on Education, Oryx Press. (2000).Council on Education, Oryx Press. (2000).

3.3. Boettcher, J.V. ve Kumar, V. M.S. (2002, June) The other Boettcher, J.V. ve Kumar, V. M.S. (2002, June) The other infrastructure: Distance education’s digital plant.infrastructure: Distance education’s digital plant. Syllabus Syllabus, (13),14-22., (13),14-22.

4.4. Boettcher, J.V. ve Long, P. (2002). Boettcher, J.V. ve Long, P. (2002). What’s next for teaching and What’s next for teaching and learning leveraging technology?learning leveraging technology? Paper presented at the meeting of Paper presented at the meeting of the National Learning Infrastructure Initiative.the National Learning Infrastructure Initiative.

5.5. Caroline Howard, Karen Schenk,and Richard Diskenza Caroline Howard, Karen Schenk,and Richard Diskenza Distance Distance Learning and University Effectivenes Bölüm 2Learning and University Effectivenes Bölüm 2

6.6. Doç.Dr.Mehmet GÜROL ve Arş.Gör.Tuncay SEVİNDİK Doç.Dr.Mehmet GÜROL ve Arş.Gör.Tuncay SEVİNDİK İnternet Tabanlı İnternet Tabanlı Uzaktan Eğitim Uygulamaları Uzaktan Eğitim Uygulamaları Fırat Üniversitesi Eğitim Fakültesi Fırat Üniversitesi Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğr. Tekn. Bölümü Bilgisayar ve Öğr. Tekn. Bölümü http://inet-tr.org.tr/inetconf7/bildiriler/37.dochttp://inet-tr.org.tr/inetconf7/bildiriler/37.doc

7.7. Vygotsky, L.S.(1962). Vygotsky, L.S.(1962). Thought and Language.Thought and Language. ( E. Hanfmann and G. ( E. Hanfmann and G. Vakar, trans.) Cambridge, MA: MIT Press.Vakar, trans.) Cambridge, MA: MIT Press.

8.8. Vygotsky, L.S. (1978). Vygotsky, L.S. (1978). Mind in Society: The Development of Higher Mind in Society: The Development of Higher Psychological Processes. Psychological Processes. Cambridge, MA: Harvard University PresCambridge, MA: Harvard University Pres

9.9. Uzaktan EğitimUzaktan Eğitim [http://www.ibun.edu.tr/][http://www.ibun.edu.tr/]

Dinlediğiniz içinDinlediğiniz içinTeşekkürler!!!Teşekkürler!!!

uzaktan Öğrenme için bir modelin tasarlanması

Documents