Uzaktan Eğitimin Dünya’da ve Türkiye’deki YeriUzaktan Eğitim Yöntemleri ve

Yetişkin Eğitmenlerinin Becerileri

Uzaktan eğitim nedir?

Uzaktan eğitim programı, eğitim kurumlarının,

öğrencilerin tek başına eğitimi gerçekleştirmesine yardımcı olmak için belli bir düzende

hazırladıkları ders programı ile gerçekleştirilen çalışmaya

verilen addır.

Her dersin tamamlanmasının ardından faks, posta ya da e-posta gibi yöntemlerle öğrencilere, vasıflı bir öğretmen tarafından hazırlanan dersle ilgili ödev

konuları verilir, sınavlar iletilir. Bu ödevler ve sınavlarla ilgili değerlendirmeler yapılır, yorumlarla birlikte öğrenciye iade olunur. Bu öğrenci-öğretmen

diyalogunu olumlu yönde etkiler.

İşinizi bırakmadan, bulunduğunuz yerden ayrılmadan ya da belirli bir gelir kaybı olmadan

belirli bir alanda eğitim almak isteyenler için uzaktan eğitim programı iyi bir fırsattır.

Son yıllarda telefon hattının, kişisel

bilgisayarların, video araçlarının, CD-ROM'ların

ve internet üzerinden gerçekleştirilen online kursların kullanımının

yaygınlaşmasıyla uzaktan eğitim etkileşimli, dinamik ve oldukça canlı bir boyut

kazanmıştır.

Uzaktan öğrenim ile uzaktan eğitim kelimeleri çoğu zaman birbirlerinin yerlerine kullanılır.

‘Öğretmenler eğitimin yürütülmesini sağlarken öğrenciler de öğrenmeden sorumludur’ diye bir

ifadenin ortaya konması ile artık bu iki kelimenin birbiri yerine kullanılamayacağı gerçeği ortaya konulmuş oldu.

Diğer bir ifadeyle uzaktan öğrenim,uzaktan eğitimin bir sonucudur.

Uzaktan Eğitimin Belirleyici Özellikleri

1-) Eğitimin gerçekleştirildiği zaman diliminin büyük bir kısmında öğrenci ve öğretmenin ayrı fiziksel mekanlarda bulunmaları.

2-) Öğrenci ve öğretmen arasında ders esnasında iletişimi sağlamak amacıyla eğitsel medyanın kullanılması.

Kullanılan Yöntemler

İnternet Destekli Öğretim

İnternet destekli öğretim, uzaktan eğitimin bir çeşidi olup, ders materyalinin öğrenciye aktarılmasında internet teknolojilerinin kullanıldığı en yeni öğretim sistemidir. Bu öğretim sisteminde, öğretim üyesi ile öğrenciler arasında bir iletişim yolu kurulur. Öğretim üyesi bir uçta ders verirken, öğrenciler iletişim yolunun imkânlarına bağlı olarak evlerinden, farklı binalardan, farklı şehirlerden ve hatta farklı ülkelerden internet üzerinden sisteme katılabilirler; yer ve zaman bağımlılığı bulunmamaktadır.

Eğitmen ve öğrencinin aynı mekanda olma zorunluluğunu ortadan kaldıran öğrencinin kendi öğrenme sorumluluğunu kazandıran “Uzaktan eğitim”, geçmişi ilk yüzyıla kadar dayanan, günümüz örgün eğitim sistemine de alternatif bir sistem olarak bulunan ve gelişen teknoloji ile birlikte başarı oranı her geçen gün artan bir eğitim sistemidir.

Her ne kadar kesin bir başlangıç tarihi belirlenemese de, uzaktan eğitim uygulamalarının organizasyonel bir yapıda kullanımına 19. yüzyılda rastlanmaktadır.

1728 İlk Uzaktan eğitim çalışması Boston gazetesinde "Steno Dersleri" ile başlamıştır.

Dünyada Uygulanan Uzaktan Eğitimin Tarihi Gelişimi

1833 İsveç Üniversitesinde hanımlara "Mektupla Kompozisyon Dersleri" verilmiştir.

1840 Stenografi eğitimcisi olan Isaac Pitman İngiltere Bath ‘da mektupla steno öğretmeye başladı. Pitman genellikle ilk modern eğitimci olarak bilinir.

1892 Chicago Üniversitesi'nde ilk Mektupla Eğitim bölümü açılmıştır.

1898 İsveç'te kurulan ve Uzaktan Eğitim'de dünyanın önde gelen kurumlarından olan "Hermands" kurulmuştur. Bu kurumda dil eğitimi yapılmıştır.

1906 Yazışmalı İlköğretim ABD'de başlamıştır.

1919 ABD'de ilk eğitim ile ilgili radyo istasyonu kurulmuştur.

1920 ABD'de 176 tane eğitim amaçlı radyo istasyonu kurulmuştur.

1923 ABD'de Mektupla Lise Eğitimi başlamıştır.

1932- 1937 ABD'de eğitim televizyonu yayınları IOWA Üniversitesinde başlamıştır.

1939 Fransa'da savaş yıllarında uzaktan eğitim ile öğrencilerin eğitimini sağlamıştır.

1960 İngiltere'de "British Open University" açılmıştır

Türkiye de uzaktan eğitim ilk olarak 1927 yılında eğitim

sorunlarının görüşüldüğü bir toplantıda ele alınmış fakat

sadece fikir bazında kalmış ve uygulamaya geçirilememiştir.

Konu ile ilgili tartışmalar 1950 li yıllara kadar devam etmiştir.

Türkiye'de Uygulanan Uzaktan Eğitimin Tarihi Gelişimi

Mustafa Necati Uğural*1927 Dönemi

Milli Eğitim Bakanı

Vefat1 Ocak 1929 (35 yaşında)

*Uzman öğretmen yetiştirmek üzere Avrupa’ya öğrenci gönderilmesini sağladı.

1956 Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Banka ve Ticaret Hukuku araştırma Enstitüsünde başlaması,

1961 Milli Eğitim Bakanlığı bünyesinde Mektupla Öğretim Merkezi kurulması,

1966 Mektupla Öğretim Merkezi Genel Müdürlük olması,

Türkiye'de uygulanan uzaktan eğitimin tarihi gelişimi

1978 Açık Üniversite kurulmasına karar verilmesi, 1981 Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesinin açılması 1981 Anadolu Üniversitesi TRT işbirliği ile okul televizyonu

kullanarak eğitim vermeye başlaması 1992 Milli Eğitim Bakanlı bünyesinde Açıköğretim Lisesinin

açılması

Anadolu Üniversitesi Toplam Öğrenci Sayısı: 1.470.299 (2015-2016)Yabancı Uyruklu Toplam Öğrenci Sayısı: 5160

Türkiye'de uygulanan uzaktan eğitimin tarihi gelişimi

Uzaktan Eğitim Modelleri

Teknolojinin hızlı gelişimiyle orantılı olarak gelişen uzaktan eğitimin tarihsel gelişimini dört ana evreye ayırarak inceleyebiliriz.

1. Mektupla Eğitim2. Çoklu Ortam Modeli3. Tele Öğrenme Modeli4. Esnek Öğrenme Modeli

Birinci Evre: Posta ile eğitim

Uzaktan Eğitimin başlangıcı sayılabilecek mektupla öğrenim, bir okul veya yetkili kurum tarafından posta vasıtasıyla yürütülen öğretim yöntemidir. Mektupla öğrenim, kültürel gelişim ve mesleki eğitim için hemen her bilim dalında eğitim sağlamıştır. Özellikle fiziksel engelliler ve eve bağlı olanlar için ideal olan mektupla öğrenim kursları, görme engelli ve sağır çocukların anne-babaları için de özel programlar düzenlenmiştir.

İkinci Evre: Çoklu Ortam Modeli

Radyo ve televizyon, ilk olarak 1919’da ABD'de eğitimsel yayın yapan bir radyo istasyonunun kurulması ile beraber ilgi odağı olmuş ve şu ana kadar da geçerliliğini sürdürebilmiştir. Ekonomik, zaman ve mekâna bağlı olmaksızın, kitle yayınına uygun, görsel ve işitsel öğeleri kolayca aktarabilme özellikleriyle uzaktan eğitimde bir çığır açmıştır. Ayrıca kolayca kayıt altına alınabilme, tekrar tekrar izlenebilme ve diğer sistemlere uyumlu olması radyo ve televizyonu uzaktan eğitimin önemli bir aracı haline getiriyor.

Üçüncü Evre:Tele Öğrenme Modeli

Üçüncü nesil tele öğrenme modeli sesli konferanslar, video

konferanslar, görsel metin tabanlı konferanslar ve canlı

televizyon ve radyo yayınlarını kapsar. İki yönlü ses, iki yönlü

görüntülü sesli ve görüntülü konferans uygulamalarına

verilen genel isim olan senkron model, aynı zamanda tele

öğrenme modeli olarak da bilinir.

Video konferans iki ya da daha fazla bölgede eş zamanlı olarak ses ve görüntü transferine olanak sağlayan bir etkileşimli telekonferans teknolojisidir. Video konferans, farklı yerlerdeki insanların oturdukları yerde sanki yüz yüzeymişçesine birbirleriyle iletişime geçebilmelerini sağlar.

2 çeşit video konferans vardır.1. Bir Noktayla Video Konferans: Bir öğretmenin bulunduğu yerden bir sınıftaki öğrencilere ses ve görüntü transferi ile ders anlatmasıdır. Bu teknolojiyle uzak bir yerde bulunan bir öğretmen sınıftaymışçasına öğrencilerine rahatlıkla ulaşabilir ve öğrenciler de anlayamadıkları konuları öğretmenlerine sorabilir.2. Birden Çok Noktayla Video Konferans: Farlı yerlerde olan çok sayıda insanın bulundukları yerlerden birbirleriyle buluşmasıdır. Bu teknoloji sayesinde de aynı yerde bulunamayan öğretmenler öğrencilere ders anlatabilir ve öğrenciler de takıldıkları yerleri sorabilirler.

Dördüncü Evre:Esnek Öğrenme Modeli

Esnek uzaktan eğitim modelinde etkileşimli çoklu ortamlar, internet vasıtasıyla web tabanlı kaynaklara ulaşım, iletişimi internet tabanlı yapmak ve kullanıcıya otomatik cevap veren sistemleri kullanmak,

sanal kampüs ortamları oluşturmak yer almaktadır.

Uzaktan eğitim teknolojilerini karşılaştırdığımızda yeni teknolojilerin eskilere öğrenme ve kaynak açısından daha etkili ve sınırlılıklarının

daha az olduğunu görüyoruz. Yeni teknolojiler bireye zaman, mekan ve öğrenme hızında esneklik sağlıyor. Kurum maliyetlerinin azalması

ve bununla rafine edilmiş bilgi en etkileşimli vasıtalarla öğrenciye sunulmaktadır.

Bu eğitim modelinin sunduğu esnek öğrenim birçok üniversitenin bu sisteme geçmesine neden olmuştur. Bu modelin öğretim mekanı ve zamanına gerek duymaksızın ders verme imkânı sağlaması uzaktan eğitime geçilmesinin başlıca sebeplerindendir.

Artı uzaktan eğitim veren öğretmenlerin daha disiplinli, motive edilmiş ve olgun olduğundan öğrenci ve öğretmene eşit temelde çalışma ortamı sağlaması uzaktan eğitimin tercih edilmesinin sebeplerindendir.

Örneğin: 24 saat erişimin olduğu bir sistemin olması, öğrencilerin fiziksel katılımını gerektirmemesi ve planlamada çatışmanın olmaması gibi teknoloji temelli uygulamaların oluşturduğu üstünlüklerdir.

Bütün bu üstünlüklere rağmen uzaktan eğitimde bir sınırın gözetilmesi söz konusu olabilir.

Örneğin uzaktan eğitimin kurslara uygulanması sistemin öğretim planlaması ve içerik hazırlamasında daha zaman alıcı olması.

Bu kurslar bunun yanı sıra teknolojiyle önlemeye çalışsalar da personel öğrenci iletişiminin azalması sorunuyla karşılaşabilirler.

Uzaktan Eğitim Programının Gelişimi

İnternet ve multimedya teknolojisinin eğitim programında yer almasıyla birlikte, uzaktan eğitim modern bir boyut kazandı. Şimdiye kadar benzeri görülmemiş bir seviyede sunulması,

öğrenci ve öğretmenler arasında karşılıklı olarak derse katılım imkanı sağlaması ve bu alanda baş gösteren teknolojik

gelişmeler uzaktan eğitim programlarını daha da cazip hale getirdi.

Üniversite Ve Kolejlere İnternet Yoluyla Ulaşıldı

İnternetin gerekliliğini ve önemini kavrayan ileri görüşlü bir çok üniversite ve kolej, bu imkandan faydalanarak, online, onaylı programlar sunmaya başlamıştır.

Üniversite ve kolejler internet yardımıyla dünyanın çeşitli yerlerindeki öğrencilerin kendi eğitim programlarına ve akademik kaynaklara erişmelerine imkan sağlar.

Öğrencinin bulunduğu yer ya da sahip olduğu kişisel program; akademik ya da akademik olmayan kuruluşlar tarafından verilen ve onaylanmış programları takip etmesine engel teşkil etmez.

Yeni Yüzyılda Uzaktan Eğitimin Yeri

Yeni bir yüzyılda uzaktan eğitim programlarının destekleyicisi kimler olacak?

Bu sorunun cevabı tamamıyla teknolojik gelişmeleri korkuyla takip eden eski fikirlerin yerini teknoloji ile daha çok uyuşan ve onu daha çok tanıyan yeni beyinlerin almasına bağlı.

Teknolojiye yapılan yeterli harcama ve eğitim kurumlarının bu konu karşısındaki toplu tutumu, uzaktan eğitim programlarının gelecekteki yerini belirleyen diğer önemli faktörlerdendir.

Bu noktada yapılması gereken şey öğrencinin başarısını artırmak için ona yararlı olacak bir çok olanaktan faydalanılması şeklindedir. Bu da gelişen teknolojinin bütün olanaklarından sonuna kadar faydalanarak, bu tekniklerin uzaktan eğitimin öğrenciye ulaştırılmasında kullanılmasıyla olacaktır.

Geleneksel Eğitim ve Uzaktan Eğitimin Karşılaştırması

Online öğrenime talep bu kadar hızlı bir artış gösterirken eğitimciler, böyle bir eğitim ortamının, yüz yüze etkileşim olmadan bütün diploma seviyeleri veya

kurslar için uygun olmayacağı kanısındadırlar.

Aynı odada bulunan biriyle konuşurken, yüz ifadeleri, vücut dili ve ses tonu ile de aranızdaki iletişimi

destekleyebilirsiniz.

Bir online konuşmada katılımcı bir cevap vermeden önce ne söyleyeceğini düşünebilir. Bu,

utangaç kimseler ya da konuşmadan önce düşünmeyi seven insanlar için oldukça faydalıdır.

Örneğin, bu programlar kampüsün sağladığı toplum bilincine ihtiyacı olan lisans öğrencilerini bundan mahrum

edebilir. Fakat bu bilince ve diğer insanlarla etkileşim ihtiyacına daha az gereksinim duyan yüksek lisans

öğrencileri için bu program daha uygun olabilir.

Sınıfta, tartışmalar esnasında fikirlerini baskın bir şekilde yansıtan insanlar, bu konuları online tartışırken

aynı şeyi yapamayacaklardır. Online eğitim programlarında bulunan öğrenciler geriye dönüp daha önce geçmiş olan bir tartışmada neler söylendiğine göz

atabilir, ortaya konan fikirleri daha iyi bir şekilde sindirebilirler. Canlı bir konuşmada, yani geleneksel

eğitim sınıflarında yapılan tartışmalarda ise konuşmalar kaydedilmediği sürece bu imkansızdır.

Sanal öğretmenler +

Sanal öğrenciler =

Gerçek eğitim

Herhangi bir konu hakkında yapılan araştırma yüz binlerce web sitesi ile sonuçlanabilmektedir.

Maalesef arama motorlarının bu sitelerin kalitelerini değerlendirme şansı yoktur.

Birçok web gezgini ilk yirmi veya otuz başlığa bakmakta ve kendilerine en uygun gelenleri seçmekte ve geriye

kalan sonuçları göz ardı etmektedir.

İnternet Ortamında Araştırma

Madalyonun öbür yüzü ise internetin demokratik bir ortam olduğudur.

Akademisyenler kanunların getirdiği sınırlamalar dolayısıyla yayınlayamadıkları fikirlerini web üzerinden

rahatça insanlara iletebilmektedirler.

Bu, araştırmanın ve akademik konuşmanın doğasını değiştirmektedir. Bunun en iyi örneği tartışma listeleridir.

İnternete gönderilmiş olan yazıları okurken kaynağın ünlü bir akademisyen mi, yoksa tanınmamış bir öğrenci mi olduğunu belirlemek imkansızdır. Bunun çok büyük bir avantajı vardır. İlk olarak, düşünce kalitesi kaynak kişiden daha önemlidir.

İyi bir düşünürün kim olduğu bilinmeyebilir.

Doğru öğretim kadrosunu seçmek çok önemlidir.

Geleneksel üniversitelerde olduğu gibi, uzaktan eğitim kurumunun seçilmesi konusunda da bilgilenilebilecek ve diğer kurumlarla yeterli seviyede rekabet edebilecek bir

kadro bulmak ilk koşuldur.

Teknolojinin uzmanları çıraklardan ayırt edebilme gibi bir özelliği yoktur ve online öğrenciler karşılarında uzmanları

görmek ister.

Geleneksel sınıflarda verdikleri derslerin aynısını web üzerinden yayınlayarak online eğitim vereceğini sanan

eğitmenler bu düşüncelerinin ne kadar yanlış olduğunu eninde sonunda anlayacaklardır.

Sanal profesörler sadece bilgi sunan insanlar değildir.

Onların rolü, düşünceyi harekete geçiren soruları bulmak ve en çok ilgi duyulan tartışmaları ateşlemek, öğrencilerin

ilgilerine göre konuları seçmek ve en iyi olanları onlara sunmaktır.

Gerçek ve Sanal Sınıflar Arasındaki Temel Farklılıklar

On-site (gerçek) On-line (sanal)Daha uzun zaman Hızlandırılmış / sıkıştırılmış

Ders tabanlı Tartışma tabanlı

Yapısal Esnek

Amaç güdümlü Sonuç güdümlü

Öğrenciler öğretmenlere bağlı Bağımsız öğrenciler

Geniş sınıflar Küçük sınıflar

Harici kaynaklardan öğrenebilme Öğrenme öğrenciler arasında gerçekleşir

Öğretmen bilgi sağlayandır Öğretmen öğrenimi kolaylaştıran bir araçtır

Teşekkürler

www.uzyep.org