uvod u ekonomiku međunarodnih odnosa

7/25/2019 Uvod u Ekonomiku Meunarodnih Odnosa

1/22

a ovom asu emo nau :

kako definiemo meunarodne odnose,a prou ava e onom a me unaro n o nosa,

ta je cilj izuavanja nauke o meunarodnim odnosima, kakvi su danas meunarodni trgovinski odnosi,

.


2/22

UVOD U EKONOMIKU MEUNARODNIH

ODNOSA


3/22

ta su to meunarodni odnosi?

Meunarodni odnosi predstavljaju spoj razliitih subjekata u meunarodnoj.

Svjetska privreda predstavlja skup svih nacionalnih nezavisnih privreda.

Kraj XX vijeka nametnuo je shvatanje da se radi o jedinstvenoj naunoj oblasti saspecifinim predmetom razmatranja. U okviru kojese uoavaju dvije zasebne

discipline:

o meunarodni politiki odnosi;

o meunarodni ekonomski odnosi.

3


4/22

Faktori meunarodnih odnosa

Politiki;

Ekonomski;

Socijalni;

Kulturni;

Geografski;

Vojni;

Religijski.

4


5/22

Subjekti me

unarodnih odnosa

Drava;

Poslovni subjekti: preduzea, multinacionalne kompanije, transnacionalnekompanije...;

Fizika lica pojedinci;

Meunarodne organizacije;

Meunarodne finansijske i trgovinske organizacije;

e unaro ne vo ne organ zac e;

Regionalne ekonomske integracije;

Crkva.

5


6/22

Meunarodni ekonomski odnosi

Meunarodni ekonomski odnosi su dio meunarodnih odnosa koji obuhvataju

ekonomske i poslovne odnose izmeu nacionalnih privreda u svijetu.

,privredne saradnje.

Privredne aktivnosti i veze koje proizilaze iz meusobne trgovine su efikasannain sagledavanja meusobnih interesa.

6


7/22

Ekonomika meunarodnih odnosa Ekonomika meunarodnih odnosa istrauje ekonomske pojave u meunarodnim

odnosima, kako i u kojoj mjeri ekonomski faktori utiu na kreiranje spoljne politikedr ave.

Glavna spona izmeu meunarodne ekonomije i meunarodnih odnosa jes ol noekonomska olitika drave.

Snaan uticaj na kreiranje meunarodnih odnosa imaju i transnacionalne i

multinacionalne kompanije.

Posredstvom svoje spoljne politike, drave moe da utie na meunarodneposlovne aktivnosti ovih kompanija, ali isto tako i transnacionalne kompanijemogu da utiu na politiku same drave.

7


8/22

Struktura meunarodnih odnosa

Meunarodni odnosi

Meunarodni politiki Meunarodni ekonomskiodnosi odnosi

Meunarodnitrgovinski odnosi

Meunarodnifinansijski odnosi

Robni odnosi Privredni odnosi

8


9/22

Ciljevi izuavanja meunarodnih odnosa

Cilj nauke je stvaranje modela pomou kojeg moemo uspjeno objasnitipostojeu stvarnost, ali i predvidjeti budue dogaaje i radnje.

Zadatak nije jednostavan.

Problem se javlja kod pronalaenja modela koji moe da poslui za uspjenoob an en e rolih i sadan ih do aa a i o ava ali i redvian a buduihradnji.

9


10/22

Meunarodni trgovinski odnosi

Do XX vijeka meunarodne finansije su bila pratea aktivnost meunarodne

trgovine.

Meunarodna trgovina u XX vijeku biljei najvee stope rasta.

Meunarodni trgovinski odnosi predstavljaju uspostavljene odnose izmeudvije ili vie drava radi regulisanja trgovinske razmjene.

10


11/22

Uloga drave u meunarodnoj trgovini

Drava uglavnom ima ulogu regulatora, a ponekada se javlja i kao poslovnisubjekt (trgovaka strana, veoma rijetko).

Zato regulator?

11


12/22

Trgovina kao privredna aktivnost

Funkcije trgovine: interpersonalna, intertemporalna, interlokalna.

Podjela trgovine prema obimu: trgovina na malo, trgovina na veliko.

Teritori alna od ela tr ovine: unutran a tr ovina meunarodna tr ovina.

U kojem obimu i mjeri danas moemo govoriti o unutranjoj i meunarodnoj

trgov n

12


13/22

Definisanje meunarodne trgovine

Trgovina koja se obavlja izmeu dvije drave.

Trgovinska razmjena sa elementom inostranosti, i to u subjektu, predmetu ilivaluti.

U emu o uoavamo razliku izmeu unutran e i meunarodne tr ovine:

Primjena zakonskih normi;

Jezik;

Standard ivota....

Meunarodna trgovina predstavlja razmjenu dobara i usluga preko nacionalnihgranica.

13


14/22

Karakteristike meunarodne trgovine

Trgovinska aktivnost sa elementom inostranosti;

Glavni subjekt su nacionalne privrede;

Kao izvedeni subjekti meunarodne trgovine javljaju se meunarodneekonomske organizacije i transnacionalne kompanije;

Predmet trgovanja; robe, usluge, proizvodi intelektualne svojine;

Nosioci meunarodne trgovine su preduzea i pojedinci;

Plaanje se vri u konvertibilnim valutama, a ponekada i u robama ili uslugama.

14


15/22

Kategorije meunarodne trgovine

INTRAREGIONALNA: trgovina u okviru regionalne ekonomske integracije;

EKSTRAREGIONALNA: trgovina zemalja pripadnica regionalne ekonomskeintegracije sa ostatkom svijeta;

INTERREGIONALNA: trgovina izmeu dva regionalna ekonomska bloka;

EKSTERNA TRGOVINA: termin koji se koristi unutar Evropske unije zaoznaavanje trgovine koju zemlje Evropske unije obavljaju sa dravama koje senalaze van okvira Evropske unije;

izmeu dvije drave, u odnosu na saradnju sa ostatkom svijeta.

15


16/22


INTERSEKTORSKA TRGOVINA: u pogledu predmeta trgovanja, nacionalna

privreda izvozi/uvozi jednu grupu proizvoda, a uvozi/izvozi drugu grupuproizvoda;

INTRASEKTORSKA TRGOVINA: trgovina u okviru iste grane industrije, predmettrgovanja izvoza/uvoza ista grupa proizvoda;

NEVIDLJIVA TRGOVINA: trgovina uslugama;

PARALELNA TRGOVINA: trgovina proizvodima nastalim po osnovu dobijanja

jeftiniji u odnosu na drugu zemlju, i zbog razlike u cijeni eli da izveze svojproizvod;

16


17/22


SPOLJNA TRGOVINA: trgovinska razmjena izmeu rezidenata razliitihnacionalnih rivreda;

INTRAFIRM TRGOVINA: trgovina koja se obavlja izmeu filijala jedneransnac ona ne ompan e;

.

17


18/22

Spoljnotrgovinski koefcijent

STK = izvoz + uvoz / drutveni proizvod

STKi = izvoz / drutveni proizvod

STKu = uvoz / drutveni proizvod

18


19/22

Koefcijent koncentracije

KKCi = udio izvoza odreenog proizvoda / ukupan izvoz

KKCu = udio uvoza odreenog proizvoda / ukupan uvoz

Vrijednost blia 1, rezultat monokulturalnost, tj, uee samo malog brojaproizvoda u uvozu/izvozu.

Kako monokulturalnost izvoza utie na devizni priliv?

19


20/22

Teritorijalni koefcijent koncentracije

TKCi = udio izvoza u posmatran region / ukupan izvoz

ta se deava, i kakve mogu biti posljedice ako je koefcijent blii 1?

20


21/22

Koefcijent kompatibilnosti

KKi = izvoz robe i u jednu zemlju / uvoz robe i iz posmatrane zemlje

Vrijednost = 0, nema kompatibilnosti.

21


22/22

uvod u ekonomiku međunarodnih odnosa

Documents