ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 r. o policji rozdział 1 przepisy ogólne
DESCRIPTION
Porządek publiczny - stan bezpieczeństwa istniejący w społeczeństwie, stan niezakłóconego panowania porządku prawnego, a z punktu widzenia podmiotowego, stan świadomości społeczeństwa o istnieniu tego stanu. - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
Porządek publiczny - stan bezpieczeństwa istniejący w społeczeństwie, stan niezakłóconego
panowania porządku prawnego, a z punktu widzenia podmiotowego, stan świadomości
społeczeństwa o istnieniu tego stanu.
Bezpieczeństwo publiczne - ogół warunków i instytucji chroniących życie, zdrowie, mienie
obywateli oraz majątek ogólnonarodowy, ustrój i suwerenność państwa przed zjawiskami
groźnymi dla ładu prawnego, a także przed zjawiskami mogącymi zakłócić normalne
funkcjonowanie obywateli, godzącymi w ogólno-przyjęte normy postępowania.
Policja wykonuje swoje zadania w różnych prawnych formach, nie tylko na podstawie ustawy o Policji, ale także
dziesiątków innych aktów normatywnych. Można tu przykładowo wskazać takie dziedziny, jak: bezpieczeństwo i porządek w ruchu drogowym, przestrzeganie przepisów
sanitarno-porządkowych, porządek w miejscach publicznych, prowadzenie akcji w czasie klęsk żywiołowych
i katastrof.
Akty prawne statuujące powstanie umundurowanych i uzbrojonych organizacji pełniących funkcje porządkowe oraz antykryminalne na terenie Polski przed powstaniem
Policji:
- Rozporządzenie Prezydenta RP o Policji Państwowej z 1928 roku
- Dekret o Milicji Obywatelskiej z 7 października 1944
Ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji
Rozdział 1
Przepisy ogólne
Ustawa statuuje Policję jako umundurowaną i uzbrojoną formację służącą społeczeństwu i
przeznaczoną do ochrony bezpieczeństwa ludzi oraz do utrzymywania bezpieczeństwa i
porządku publicznego.
Ustawa wymienia podstawowe zadania Policji:
- ochrona życia i zdrowia ludzi oraz mienia przed bezprawnymi zamachami naruszającymi te dobra
- ochrona bezpieczeństwa i porządku publicznego, w tym zapewnienie spokoju w miejscach publicznych oraz w
środkach publicznego transportu i komunikacji publicznej, w ruchu drogowym i na wodach przeznaczonych do
powszechnego korzystania
- inicjowanie i organizowanie działań mających na celu zapobieganie popełnianiu przestępstw i wykroczeń oraz
zjawiskom kryminogennym i współdziałanie w tym zakresie z organami państwowymi, samorządowymi i organizacjami
społecznymi
Ustawa wymienia podstawowe zadania Policji:
- wykrywanie przestępstw i wykroczeń oraz ściganie ich
sprawców
- nadzór nad strażami gminnymi (miejskimi) oraz nad specjalistycznymi uzbrojonymi formacjami ochronnymi w
zakresie określonym w odrębnych przepisach
- kontrola przestrzegania przepisów porządkowych i administracyjnych związanych z działalnością publiczną lub
obowiązujących w miejscach publicznych
- współdziałanie z policjami innych państw oraz ich organizacjami międzynarodowymi na podstawie umów i
porozumień międzynarodowych oraz odrębnych przepisów
Ustawa wymienia podstawowe zadania Policji:
- gromadzenie, przetwarzanie i przekazywanie informacji kryminalnych
- prowadzenie bazy danych zawierającej informacje o
wynikach analizy
kwasu dezoksyrybonukleinowego (DNA)
- utworzenie, eksploatacja i utrzymanie systemu informacyjnego umożliwiającego organom administracji
rządowej i organom sprawiedliwości przekazywanie oraz dostęp do danych gromadzonych w Systemie
Informacyjnym Schengen (SIS), niezbędnych z punktu widzenia funkcjonowania obszaru Schengen
Rozdział 2
Organizacja Policji
Ustawa statuuje podział służb policji na kryminalną, prewencyjną oraz wspomagającą działalność Policji w zakresie organizacyjnym, logistycznym i technicznym.
Policja sądowa - wchodząca w skład Policji państwowa służba mundurowa, której zadaniem jest zapewnianie
prawidłowego przebiegu postępowania karnego. Policja sądowa działa na podstawie ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o
Policji i rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 sierpnia 2007 r. w sprawie
szczegółowego zakresu zadań i zasad organizacji policji sądowej. Policja sądowa została powołana rozporządzeniem
Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 4 kwietnia 1996 r. w sprawie szczegółowego zakresu zadań i zasady organizacji
policji sądowej.
Ustawa precyzuje podmioty wchodzące w skład Policji oraz określa sposób wybierania i odwołania oraz kompetencje i obowiązki centralnego organu administracji rządowej, właściwego w sprawach ochrony bezpieczeństwa ludzi
oraz utrzymania bezpieczeństwa i porządku publicznego, którym jest Komendant Główny Policji.
Komendant Stołeczny Policji wykonuje na obszarze, województwa mazowieckiego obszar m.st. Warszawy oraz
powiatów: grodziskiego, legionowskiego, mińskiego, nowodworskiego, otwockiego, piaseczyńskiego, pruszkowskiego, warszawskiego zachodniego i
wołomińskiego zadania i kompetencje odpowiadające zadaniom i kompetencjom komendanta wojewódzkiego
Policji. Komendanta Stołecznego Policji powołuje i odwołuje minister właściwy do spraw wewnętrznych na
wniosek Komendanta Głównego Policji złożony po zasięgnięciu opinii wojewody oraz opinii Prezydenta m.st.
Warszawy.
Ustawa wymienia organy właściwe w sprawach ochrony bezpieczeństwa ludzi oraz utrzymania bezpieczeństwa i
porządku publicznego na poziomie wojewódzkim i powiatowym oraz precyzuje ich kompetencje i obowiązki.
Reforma ustrojowa państwa, wprowadzona od 1 stycznia 1999r., usytuowała organy Policji jako organy administracji
zespolonej: na stopniu wojewódzkim z wojewodą, na stopniu powiatowym – ze starostą wykonującym zadania z
zakresu administracji ogólnej. Również określone uprawnienia w stosunku do Policji przyznane zostały radom
powiatów i gmin.
Organami administracji rządowej na obszarze województwa w sprawach ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego są:
- wojewoda przy pomocy komendanta wojewódzkiego Policji działającego w jego imieniu albo komendant wojewódzki Policji
działający w imieniu własnym w sprawach:
a) wykonywania czynności operacyjno-rozpoznawczych, dochodzeniowo-śledczych i czynności z zakresu ścigania
wykroczeń
b) wydawania indywidualnych aktów administracyjnych, jeżeli ustawy tak stanowią
- komendant powiatowy (miejski) Policji
- komendant komisariatu Policji
Takie rozwiązanie wskazuje na podwójną rolę komendanta
wojewódzkiego Policji:
- organu działającego w imieniu wojewody
- organu działającego w imieniu własnym – przy wskazaniu tu zakresu przedmiotowego spraw
Ustawa określa zasady finansowania Policji i rozporządzania przez nią środkami pieniężnymi.
Rozdział 3
Zakres uprawnień Policji
Ustawa wyznacza cele działania Policji: rozpoznawanie, zapobieganie i wykrywanie przestępstw i wykroczeń oraz
wykonywanie czynności: operacyjno-rozpoznawczych, dochodzeniowo-śledczych i administracyjno-
porządkowych.
Ustawa precyzuje prawa i obowiązki funkcjonariuszy, a także określa ich kompetencje w zakresie wykonywania
czynności służbowych (m.in. odnośnie zasad prowadzenia kontroli operacyjnej i stosowania środków przymusu
bezpośredniego oraz używania broni palnej), a w przypadku zaistnienia zagrożenia dla bezpieczeństwa
publicznego lub zakłócenia porządku publicznego reguluje ona zasady użycia uzbrojonych oddziałów lub
pododdziałów Policji.
Rozdział 3a
Bandera i znaki rozpoznawcze
Ustawa wskazuje, iż Jednostki pływające Policji
podnoszą jako banderę flagę państwową z godłem
Rzeczypospolitej Polskiej, określoną w odrębnych
przepisach, a w czasie wykonywania zadań
określonych w ustawie podnoszą, niezależnie od
bandery, flagę Policji.
Rozdział 5
Służba w Policji
Ustawa przewiduje, iż Służbę w Policji może pełnić obywatel polski o nieposzlakowanej opinii, nie karany, korzystający z pełni praw publicznych, posiadający co
najmniej średnie wykształcenie oraz zdolność fizyczną i psychiczną do służby w formacjach uzbrojonych,
podległych szczególnej dyscyplinie służbowej, której gotów jest się podporządkować.
Ustawa określa wymagania zdrowotne dla policjantów, statuuje stosunek służbowy policjanta jako stosunek
administracyjnoprawny, nawiązany na podstawie mianowania oraz wyznacza czas pełnienia służby, zasady przenoszenia, delegowania, zwolnienia, przenoszenia na
niższe stanowisko i zawieszania policjantów.
Rozdział 6
Korpusy i stopnie policyjne
Ustawa ustanawia korpusy Policji i stopnie policyjne
oraz określa zasady mianowania, obniżenia,
przywrócenia i utraty tych stopni.
Rozdział 7
Obowiązki i prawa policjanta
Ustawa określa związanie policjanta rotą jego ślubowania oraz obowiązek niewykonania rozkazu lub polecenia które łączyłoby się z popełnieniem
przestępstwa.
Ustawa ustanawia zakaz podejmowania zajęcia zarobkowego przez policjanta poza służbą bez
pisemnej zgody przełożonego, obowiązek złożenia oświadczenia o swoim stanie majątkowym oraz
zakaz członkostwa w partii politycznej.
Ustawa statuuje ochronę policjantów przewidzianą w Kodeksie karnym dla
funkcjonariuszy publicznych w związku z pełnieniem obowiązków służbowych oraz
przewiduje możliwość zrzeszania się w związku zawodowym policjantów.
Ustawa wskazuje zasady przyznawania i wysokości emerytury policyjnej i policyjnej renty inwalidzkiej, precyzuje czas i zasady udzielania urlopu wypoczynkowego oraz określa zasady
udzielania wyróżnień.
Rozdział 8
Mieszkania funkcjonariuszy Policji
Ustawa przyznaje policjantowi w służbie stałej prawo do lokalu mieszkalnego lub tymczasową kwaterę i określa zasady ich przyznawania oraz opróżniania.
Rozdział 9
Uposażenie i inne świadczenia pieniężne policjantów
Ustawa określa zasady otrzymywania i wysokości uposażenia policjanta składającego się z uposażenia
zasadniczego i z dodatków do uposażenia.
Rozdział 10
Odpowiedzialność dyscyplinarna i karna policjantów
Ustawa określa zasady odpowiedzialności dyscyplinarnej policjanta za popełnienie przewinienia dyscyplinarnego polegającego na naruszeniu dyscypliny służbowej lub nieprzestrzeganiu zasad etyki zawodowej, wskazuje
katalog kar dyscyplinarnych i zasady ich wymierzania oraz określa zasady prowadzenia postępowania
dyscyplinarnego.
Ustawa wskazuje iż odpowiedzialność karną funkcjonariuszy Policji regulują przepisy Kodeksu Karnego z odpowiednim zastosowaniem art. 115 § 18 oraz art. 318 i
344 KK.
Rozdział 10a
Kontyngenty policyjne wydzielone do realizacji zadań poza granicami państwa
Ustawa reguluje tworzenie i likwidację kontyngentów policyjnych do realizacji zadań poza
granicami państwa, w szczególności zasady delegowania funkcjonariuszy, przepisy
dyscyplinarne i porządkowe oraz wysokość uposażenia zasadniczego, dodatków do
uposażenia i innych należności pieniężnych obowiązujących w kontyngencie.
Rozdział 10bRealizacja wspólnych działań na terytorium państw
członkowskich Unii Europejskiej
Ustawa stanowi, iż policjanci i pracownicy Policji są uprawnieni do wykonywania obowiązków służbowych na
terytorium innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, w celu realizacji zadań:
- w formie wspólnych patroli lub innego rodzaju wspólnych operacji w celu ochrony porządku i bezpieczeństwa
publicznego oraz zapobiegania przestępczości, o których mowa w art. 17 decyzji Rady 2008/615/ WSiSW z dnia 23
czerwca 2008 r. w sprawie intensyfikacji współpracy transgranicznej, szczególnie w zwalczaniu terroryzmu i
przestępczości transgranicznej
- w formie udzielania wsparcia w związku ze zgromadzeniami, imprezami masowymi lub podobnymi wydarzeniami, klęskami
żywiołowymi oraz poważnymi wypadkami w celu ochrony porządku i bezpieczeństwa publicznego oraz zapobiegania
przestępczości, o którym mowa w art. 18 decyzji Rady 2008/615/WSiSW
- w ramach udzielania pomocy przez specjalną jednostkę interwencyjną, o której mowa w decyzji Rady 2008/617/WSiSW z
dnia 23 czerwca 2008 r. w sprawie usprawnienia współpracy pomiędzy specjalnymi jednostkami interwencyjnymi państw członkowskich Unii Europejskiej w sytuacjach kryzysowych
O wykonywaniu obowiązków służbowych przez policjantów lub pracowników Policji poza granicami Polski na terytorium innego
państwa członkowskiego Unii Europejskiej oraz określenia warunków wykonywania tych obowiązków postanawia Komendant
Główny Policji w drodze decyzji lub minister właściwy do spraw wewnętrznych – zarządzeniem.
Rozdział 11
Przepisy przejściowe i końcowe
Ustawa statuuje rozwiązanie Milicji Obywatelskiej z chwilą utworzenia Policji oraz likwidację urzędów
spraw wewnętrznych z chwilą zorganizowania Policji.
Ustawa stanowi, iż z chwilą wejścia w życie niniejszej ustawy ustaje członkostwo w partiach politycznych tych policjantów, którzy do takich
organizacji dotąd należeli.