ur Ë sfuei de l - free university of...
TRANSCRIPT
2
Test y cunzet:Ruth Videsott, Veronica Rubatscher, Daria Valentin Cun la culaburazion de: Ingrid Runggaldier, Rut Bernardi Grafi ca y layout: marameolab.net Cunsulënza scientifi ca:Rico Cathomas (cunzet y didatica)Paul Videsott (linguistica) N culaburazion cun la Intendënza Ladina, Provinzia Autonoma de Bulsan, SüdtirolIn Zusammenarbeit mit dem Ladinischen Schulamt, Autonome Provinz Bozen, SüdtirolIn collaborazione con l’Intendenza scolastica Ladina, Provincia Autonoma di Bolzano, Alto Adige
© 2017 by Bozen-Bolzano University Presswww.unibz.it/universitypress Chësc material didatich debant ie mé a despusizion per la fasa de prova tla scoles elementeres ladines ntan l ann de scola 2017/2018 n culaburazion cun la autores. La usservazions y i comentares possa unì mandei ite a chësta adres: [email protected]
AUTONOME PROVINZ
BOZENSÜDTIROL
PROVINCIA AUTONOMA DI BOLZANOALTO ADIGE
PROVINZIA AUTONOMA DE BULSANSÜDTIROL
2B
2C
35
36
VESTER Y AVËI
VESTER Y AVËI
2A
2B
2C
29
31
33
L PRONOM PERSUNEL
L PRONOM PERSUNEL
L PRONOM PERSUNEL
2A39 LA PARTICULES
45 REPETIZION
11
12
I SONNS PARTICULERES
I SONNS PARTICULERES
2A
3C
2B
2C
19
20
L INUEM TL FEMININ Y L INUEM TL MASCULIN
L INUEM TL FEMININ Y L INUEM TL MASCULIN
2B
2C
26
28
L AGETIF TL FEMININ Y L AGETIF TL MASCULIN
L AGETIF TL FEMININ Y L AGETIF TL MASCULIN
2A
2B
2C
22
24
25
L ARTICUL TL FEMININ YL ARTICUL TL MASCULIN
L ARTICUL APOSTROFÉ
L ARTICUL TL FEMININ YL ARTICUL TL MASCULIN
Inuem
Pronom
Verb
Articul
Agetif
Particules
Categuria
Indicazioneserzize
1° tlas
2° tlas
3° tlas
4° tlas
5° tlas
1A
Lecordete!
Pia la furmia me à bele cuntà tan bel che l ie a jì ora per l mond dla paroles cun vo. Me ncunforte a unì pea.
Zzzzssc…. Unide, jon me inant.
Son Rebeca la beca.
11
I SONNS PARTICULERES
Scota su cie che é semià de nuet:
2A
L scerif y l gigant va n vacanza. Te cufer mëti n scioldo, n got, n ciol, n pèr de scufons y na sciarpa per se sciaudé l col. I ruva tla Cina y vëija: na giajola cun n sciblot, n scimpansé cun l ciucio, n ghepard cun na gurca, n cërf, n camel cun la chitara y chindesc chëifri cun l ghips che sona i bonghi. Dala gran marueia se maia l gigant duc i chëifri y svëia: „Ce mel al magon.“ L svëia tan adaut che l cian se descëida tl scur, toma ju de scialier y ti fej la gambarela al scerif, che toma cun l mus ti gerans.L fova mé n bur sëmi!
13
C
GI
CË
CI
G
Ciuna paroles vëniel pa ora a mëter adum chisc sonns cun i toc dla paroles sun la chertes 1?
22 |
15
Chertes 1
AMEL UFER ËIFER INDESC ITARA
OT EPARD RF AN OL
UCIO GANT INA RIF MPAZÉ
ARPA OLDO BLOT UFONS ALIER
UR URCA AMBARELA AJOLA IPS
RANI NESC OL OL NA
NA OL
17
cammello collo valigia scalino
cervo Cina cinese cane
cintura ricotta ciuccio scarafaggio
quindici chitarra sgambetto goal
bicchiere cetriolo geranio gigante
ghiandaia ghepardo gesso gallo
ciabatte scuro sceriffo
scena scimpanzé binario
sciarpa soldo fischietto
Kamel Hals Koffer Stufe
Hirsch China Chinese Hund
Gürtel Topfen Schnuller Käfer
fünfzehn Gitarre Beinstellen Tor
Glas Gurke Geranie Gigant
Eichelhäher Gepard Gips Hahn
Hausschuhe dunkel Sheriff
Szene Schimpanse Schiene
Schal Geld Pfeifchen
Chertes 2
19
L INUEM TL FEMININ Y L INUEM TL MASCULIN
Chi viv pa te cësa?Cëleti al dessëni y scrì tla tabela la persones y i tieres che mancia!
feminin masculinla ciana l
l ëlla fëna
l giatla jumblina
l jurmanl’ava
l nonl’oma
l pop
2B
20
L INUEM TL FEMININ Y L INUEM TL MASCULIN
Scrì su la storia.Te vëijes’a ora i inuemes?Ncertlea cun l culëur rosa i inuemes tl feminin y cun l culëur brum i inuemes tl masculin.
TE CËSA
Te cësa iel for da fé stroc:
2C
21
Scrì tla tabela i inuemes che mancia:
ladin italiano Deutsch
das Auto
la casa
die Küche
l ciof
la giata
il letto
la lum
il ragazzo
das Mädchen
il padre
das Kissen
l'oma
22
Scrì l drë articul tla frasa!Lieia la frasa y l drë dessëni cun na rissa.Abines’a ora frases che ne va nia adum cun l dessëni?
L ARTICUL TL FEMININ Y L ARTICUL TL MASCULIN 2A
man ie davierta.
nés ie lonch.
bocia ie stluta.
os ie rot.
cul ie turont.
lënga ie mola.
23
uedl ie brum.
col ie lonch.
pel ie scura.
dënt ie fret.
ondla ie spiza.
giama ie longia.
pe ie plat.
24
2B
L ARTICUL APOSTROFÀ
7
LIDL isidor
44
7
LIDL isidor
44
7
LIDL isidor
44
7
LIDL isidor
44
7
LIDL isidor
44
7
LIDL isidor
44
7
LIDL isidor
44
7
LIDL isidor
44
7
LIDL isidor
44
7
LIDL isidor
44
7
LIDL isidor
44
7
LIDL isidor
44
7
LIDL isidor
44
7
LIDL isidor
44
7
LIDL isidor
44
7
LIDL isidor
44
7
LIDL isidor
44
7
LIDL isidor
44
7
LIDL isidor
44
7
LIDL isidor
44
7
LIDL isidor
44
7
LIDL isidor
44
7
LIDL isidor
44
7
LIDL isidor
44
7
LIDL isidor
44
7
LIDL isidor
44
7
LIDL isidor
44
7
LIDL isidor
44
7
LIDL isidor
44
7
LIDL isidor
44
7
LIDL isidor
44
7
LIDL isidor
44
7
LIDL isidor
44
7
LIDL isidor
44
7
LIDL isidor
44
7
LIDL isidor
44
7
LIDL isidor
44
7
LIDL isidor
44
7
LIDL isidor
44
7
LIDL isidor
44
7
LIDL isidor
44
7
LIDL isidor
44
7
LIDL isidor
44
A - na, A - da, Al - ma y A - ma - lia
A - na, A - da, Al - ma y A - ma - lia
1. L’au - cia ie n tier, i gra - niei la chier,
2. Ntëur me-sa-nuet, si ma - gon ie uet,
3. Spe-via l’au-cia ie, sun l’i - ju-la la ie,
à gia - tà n' au - cia, l’ au - cia A - ga - ta.
ti uel bon al' au - cia, l’ au - cia A - ga - ta.
l’ega ie si da - cë - sa, la se scuend tla va - sa.
la ma-gia la sa - la - ta, l’e-jia ëi - la gia - ta.
l’e-guia la vëi - ja y per-chël se scuen - de - la.
Melodia: Gerhard Wanker
1
2
3
L'aucia AgataTëuta ora da "Buchstabenlieder" de G. Wanker plata 22 y adateda tl gherdëina
25
L ARTICUL TL FEMININ Y L ARTICUL TL MASCULIN
Sënta ite l drë articul.Cie te massajeies’a mo?
Me massajeie
Mi massaggio
Ich massiere mir
mus.
nés.
urëdla.
giama.
uedl.
.............
faccia.
naso.
orecchio.
gamba.
occhio.
.............
Gesicht.
Nase.
Ohr.
Bein.
Auge.
.............
2C
26
L AGETIF TL FEMININ Y L AGETIF TL MASCULIN
Scrì l agetif che mancia tl feminin o tl masculin.
2B
l curpet curt
la brea
l gurmel nët
la malieta
l ciapel
la sciarpa vedla
l stivel
la culieria auta
27
l guant
la rocia strënta
l mantel
la joca suta
l laibl sportif
l'ëura
l sbeter mujel
la cazina
l mantel dala plueia mol
la capuza
l ciol
la ciauza grija
28
L AGETIF TL FEMININ Y L AGETIF TL MASCULIN
Chier n agetif che passenea.Cunfruntea la trëi rujenedes.
l gurmel nët
il grembiule pulito
die saubere Schürze
l guant
il vestito
das Kleid
la joca
la giacca
die Jacke
l sbeter
il maglione
der Pullover
la brea
i pantaloni
die Hose
la malieta
la maglietta
das T-Shirt
2C
29
L PRONOM PERSUNEL
De chi rejoni pa?Lieia i dessënies a man ciancia cun l drë pronom a man drëta che ie mpede l inuem! Pra ciuna persona pudons’a lascé demez l pronom?
Paidelnon.
Cujine.
I spliega.
Depenjëis.
Les chëuj.
L cianta.
Te liejes.
La sona.
2A
31
L PRONOM PERSUNEL
Taia ora i chedri y fé al domino cun ti cumpania/cumpani!
2B
Es fließt!
FIN
START
L’orchestra sona.
Te mperes.
Vo moleri depenjëis.
Canta.
Nëus tisleripaidelnon.
Cantate.
Du Jan spielst.
Wir laufen.
La furmies lëura.
Ihr singt.
I ciofs flurësc.
La sona.
Ich Lena tanze.
Depenjëis.
Die Glocken
läuten.
Paidelnon.
Ie Merch mpere.
Du spielst.
L telefonsona.
Les lëura.
I cuochi cucinano.
I flurësc.
Die Katze knurrt.
Ich tanze.
Noi bambine corriamo.
Sie läuten.
Tu Giulia lavori.
Mpere.
Der Hund bellt.
L sona.
L’artista suona.
Cucinano.
Io Marta canto.
Sie knurrt.
Das Wasser fließt.
Corriamo.
Tu Paul mperes.
Lavori.
La maestra canta.
Er bellt.
Voi ragazzi cantate.
Suona.
Wir Kinder laufen.
Canto.
Ihr Vögel singt.
33
L PRONOM PERSUNEL2C
Ce mestier te plej pa? Nvëntete cie che te ues fé y va inant cun i autri pronoms! Judete cun i dessënies dessot. son Bita
son na peca
te ies Jan
te ies
la ie
la ie
ie
ie
son
son
sëis
sëis
ie
ie
ie
ie
l pauri paurs
la dutorala dutores
l cuechi cueghes
34
l sartëuri sartëures
l studafuechi studafuech
la dirijëntala dirijëntes
la zumpradëurala zumpradëures
l tisleri tisleri
35
VESTER Y AVËI
Lieia cun l culëur oranc i pronoms cun la drëta formes dl verb vester y cun l culëur violet la formes dl verb avëi! Ce verbs resta pa zënza pronom?
son
á
te
ieon
es
il
iesé
la les
sëis
ëis
2B
37
vester
son
son
i ie
(tu) sei
(lui) è
(voi) siete
sie ist
sie sind
avëi
te es
ëis
i á
(io) ho
(lui) ha
(loro) hanno
sie hat
wir haben
(tu) sei
(lui) è
(voi) siete
sie ist
sie sind
Inuem:
Inuem:
(io) ho
(lui) ha
(loro) hanno
sie hat
wir haben
39
La oma cianta cuntënta
y la tlopa ciofs.
LA PARTICULES
Liej l test!Taca su la fueies dla flëures cun laparoles che te cunësces sun l drë ciof. Mët la paroles che te ne cunësces mo nia tl cëst dlongia l pra!
Te ies ncuei sa mont.
2A
L pere stanch dorm.
45
Taia ora la chertes y prova a fé frases limpea! Te posses tò ca la paroles de plu iedesc. Tan de frases vëniel pa ora? Scriles tla risses uetes!