• ekološko upravljanje

UPRAVLJANJE ORGANIZOVANIMLJUDSKIM AKTIVNOSTIMA U PREDUZEĆIMA RADI SMANJENJANEGATIVNIH UTICAJA NA ŽIVOTNU SREDINU

• merenje uticaja poslovanja preduzeća na životnu sredinu• kontinualno poboljšanjeekološkog učinka preduzeća

• EKO ZNAK

Za proizvode, procese i

usluge ako se njihovim

odvijanjem (proizvodnjom)

smanjuje

• POTROŠNJA ENERGIJE

• EMISIJA ŠTETNIH I

OPASNIH MATERIJA

• PROIZVODNJA OTPADA

• POTROŠNJA PRIRODNIH

RESURSA

• ŽIVOTNI CIKLUS MATERIJALA

• UZIMANJE IZ PRIRODE• PROIZVODNJA• EKSPLOATACIJA• RECIKLAŽA

• UTICAJI NA FLORU, FAUNU I ČOVEKA • FIZIČKI

• HEMIJSKI

• PSIHOLOŠKI

• DIREKTNI

• INDIREKTNI

• KRATKOTRAJNI

• DUGOTRAJNI

KRITERIJUMI ZA VREDNOVANJE EKOLOŠKE VREDNOSTI I POGODNOSTI MATERIJALA ZA GRAĐENJE

• STEPEN NARUŠAVANJA ŽIVOTNE SREDINE PRI UZIMANJU MATERIJALA IZ PRIRODE (iskopi, majdani, degradacija poljoprivrednog zemljišta, krčenje šuma)

• OBNOVLJIVOST NARUŠENIH DELOVA PRIRODE

KRITERIJUMI ZA VREDNOVANJE EKOLOŠKE VREDNOSTI I POGODNOSTI MATERIJALA ZA GRAĐENJE

• STEPEN ZAGAĐENJA ŽIVOTNE SREDINE TOKOM IZRADE I PRERADE GRAĐEVINSKIH MATERIJALA (aerozagađenja, količina otpadnih materija, zagađenje tla i vodotokova otpadnim vodama i materijama, zagrevanje sredine, štetan uticaj na radnike tokom izrade i ugradnje materijala)

KRITERIJUMI ZA VREDNOVANJE EKOLOŠKE VREDNOSTI I POGODNOSTI MATERIJALA ZA GRAĐENJE

• KOLIČINA BUKE, POTREBA ZAŠTITE I MOGUĆNOST MEHANIČKIH OŠTEĆENJA SUSEDNIH ZGRADA TOKOM PROIZVODNJE I UGRADNJE MATERIJALA

KRITERIJUMI ZA VREDNOVANJE EKOLOŠKE VREDNOSTI I POGODNOSTI MATERIJALA ZA GRAĐENJE

• EMISIJA ŠTETNIH MATERIJA I ZRAČENJE IZ MATERIJALA

• gas radon (zemljište, voda, fosfogips, EFE opeke,blokovi od šljakobetona)

• formaldehid (iverica, lesonit, šper, lepkovi, boje lakovi...)• azbest (salonit ploče, izolacija, protivpožarni malteri)• mineralna vuna (termoizolacija)• olovo, nikl, cink, polivinilhlorid (vodovodne cevi)• alergeni iz podnih sintetičkih obloga (tapison, itison)• vinil hlorid, stirol, fenol, vodonik peroksid (toksični gasovi –

posledica raspadanja polimernih materija)

MAK LISTA opasnih materija – odnosi se na radna mesta

MIK LISTA odnosi se na stambene prostore – navode se koncentracije

koje imaju nepovoljan efekat na zdravlje ljudi, životinje i biljke

RADON

Građevinski materijali MAX 200bq/kg

ZAŠTITA OD PRODORA RADONA IZ ZEMLJIŠTAPRI IZGRADNJI NOVIH ZGRADA

ZAŠTITA OD PRODORA RADONA IZ ZEMLJIŠTAU POSTOJEĆIM ZGRADAMA

KRITERIJUMI ZA VREDNOVANJE EKOLOŠKE VREDNOSTI I POGODNOSTI MATERIJALA ZA GRAĐENJE

• TRAJNOST GRAĐEVINSKOG MATERIJALA –POTREBA ZA REPRODUKCIJOM

KOROZIJA MATERIJALA - razaranje materijala

nastalo fizičko – hemijskim delovanjem spoljne sredine

SPOLJNI MALTER

35-50 GODINA

PROZORI

40-60 GODINA

VRATA

50-70 GODINA

1. Roof coverings

2. Attic Insulation

3. Joint compounds

and acoustical plasters

4. Fireplace insulation

5. Wood burning stoves

6. Wall/floor coverings

7. Oven insulation

8. Pipe insulation

9. Boiler insulation

AZBEST U KUĆI

VLAKNA AZBESTA

PRAVILAN RAD

OBELEŽAVANJE

KRITERIJUMI ZA VREDNOVANJE EKOLOŠKE VREDNOSTI I POGODNOSTI MATERIJALA ZA GRAĐENJE

ENERGIJA UTROŠENA ZA

• PRIBAVLJANJE I TRANSPORT SIROVINA (prednost dati lokalnim resursima)

• IZRADU GRAĐEVINSKIH MATERIJALA (kamen, drvo, glina –prirodni)

• TRANSPORT DO GRADILIŠTA (blizina izvora i prerade/dorade)

• UGRADNJU MATERIJALA U OBJEKAT (laki materijali)

•TERMOIZOLACIONA I

TERMOAKUMULACIONA

SVOJSTVA MATERIJALA •ENERGIJA POTREBNA ZA

RECIKLAŽU MATERIJALA

KRITERIJUMI ZA VREDNOVANJE EKOLOŠKE VREDNOSTI I POGODNOSTI MATERIJALA ZA GRAĐENJE

• MOGUĆNOST RECIKLAŽE GRAĐEVINSKOG MATERIJALA

RAŠČIŠĆENA LOKACIJA

ZGRADA ZA RUŠENJE

DROBLJENJE BETONA

SORTIRANI MATERIJAL

ZA RECIKLAŽU

DROBLJENI BETON

- NOVA PODLOGA

POSTAVLJANJE PODLOGE NOVI OBJEKAT

• BETON

• ASFALT

• METAL

OSOBINE GRAĐEVINSKIH MATERIJALA

• HEMIJSKE OSOBINE

(izgled, boja, trajnost, otpornost u agresivnim sredinama, razlaganje tokom požara – dim i toksičnost, emitovanje štetnih materija tokom eksploatacije)

• FIZIČKE OSOBINE

(zapreminska masa, poroznost, gustina, toplotno širenje i skupljanje, provodljivost toplote, zvuka, gorivost, toplotna moć, brzina širenja plamena)

• MEHANIČKE OSOBINE

(čvrstoća na pritisak, savijanje, zatezanje i smicanje, elastičnost, plastičnost, žilavost)

• TEHNOLOŠKE OSOBINE

(podobnost za livenje, kovanje, presovanje, valjanje)

• EKOLOŠKE OSOBINE

(mogući uticaji i posledice upotrebe po okolinu)

ISPITIVANJE GRAĐEVINSKIH MATERIJALA

• AKREDITOVANE I OVLAŠĆENE

LABORATORIJE

• AKREDITACIJA

• NOTIFIKACIJA

• SERTIFIKACIJA

• SERTIFIKAT

• STANDARDNA ISPITIVANJA

• NAUČNO – ISTRAŽIVAČKA

ISPITIVANJA

PONAŠANJE OSNOVNIH MATERIJALA NA VISOKIM TEMPERATURAMA

• OPEKA (PUNA,

ŠUPLJA, SILIKATNA)negoriv konstrukcioni materijal

(900ºC – puna opeka)

ZID 25cm – POŽARNA OTPORNOST 5 SATI

(POŽARNI ZID)

PONAŠANJE OSNOVNIH MATERIJALA NA VISOKIM TEMPERATURAMA

• GRANIT – PRIRODNI KAMEN

200ºC – povećanje čvrstoće na 160%

600ºC – 107% čvrstoće

KREČNJAK – 750ºC – 104% čvrstoće

PONAŠANJE OSNOVNIH MATERIJALA NA VISOKIM TEMPERATURAMA

• BETON – ARMIRANI BETON –NEGORIVI MATERIJALI

granitni agregat

200ºC – povećanje čvrstoće na 150%

600ºC – 60% čvrstoće

RADNA SPOSOBNOST 550ºC

krečnjački agregat

400ºC – povećanje čvrstoće na 138%

500ºC – 120% čvrstoće

600ºC – 90% čvrstoće

RADNA SPOSOBNOST 700ºC

AB

zaštitni sloj armature

procenat armiranja

toplotne karakteristike betona

veličine i vrste opterećenja

RADNIČKI UNIVERZITET

NOVI SAD

PONAŠANJE OSNOVNIHMATERIJALA NA VISOKIM TEMPERATURAMA

• GIPSANI PROIZVODI

ploče, blokovi

170ºC – gube vezanu vodu i čvrstoću

specijalne gipsane ploče F30 – F90

pregradni i zaštitni elementi

PONAŠANJE OSNOVNIH MATERIJALA NA VISOKIM TEMPERATURAMA

• KREČNI MALTER

Sloj maltera 15 – 20mm

Produžuje 15 – 20 min vreme

zagrevanja konstrukcije do samopaljenja

PONAŠANJE OSNOVNIH MATERIJALA NA VISOKIM TEMPERATURAMA

• PROZORSKO STAKLO

PRI ZAGREVANJU DOLAZI DO BRZOG PUCANJA

USLED MALE TOPLOTNE PROVODLJIVOSTI

I NERAVNOMERNOG ŠIRENJA

OKNA ZASTAKLJENA AMIRANIM STAKLOM

ODOLEVAJU POŽARU DO 1 ČASA

PONAŠANJE OSNOVNIH MATERIJALA NA VISOKIM TEMPERATURAMA

• DRVO –

GORIVI MATERIJAL

Samopaljenje drveta

nastaje na temperaturi 260ºC – 310ºC

Brzina progorevanja 0,3 – 1mm/min

PONAŠANJE OSNOVNIH MATERIJALA NA VISOKIM TEMPERATURAMA

• PLASTIČNE MASE

• TERMOPLASTIČNE (omekšavaju na 100ºC, raspadaju se na 150ºC)

• TERMOREAKTIVNE (pri zagrevanju prelaze u plastično stanje i očvršćavaju)

PONAŠANJE OSNOVNIH MATERIJALA NA VISOKIM TEMPERATURAMA

• ČELIČNE KONSTRUKCIJE

• NESAGORIV MATERIJAL

• MALA POŽARNA OTPORNOST

(pri zagrevanju gubi radne sposobnosti)

KRITIČNA TEMPERATURA 350 - 500ºC

TRAJNOST U POŽARU 15 – 30 MIN