University of Groningen

Microvascular endothelial responses in critical illnessJongman, Rianne Mariëlle

IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite fromit. Please check the document version below.

Document VersionPublisher's PDF, also known as Version of record

Publication date:2017

Link to publication in University of Groningen/UMCG research database

Citation for published version (APA):Jongman, R. M. (2017). Microvascular endothelial responses in critical illness: Focus on the Ang/Tie2system. [Groningen]: Rijksuniversiteit Groningen.

CopyrightOther than for strictly personal use, it is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of theauthor(s) and/or copyright holder(s), unless the work is under an open content license (like Creative Commons).

Take-down policyIf you believe that this document breaches copyright please contact us providing details, and we will remove access to the work immediatelyand investigate your claim.

Downloaded from the University of Groningen/UMCG research database (Pure): http://www.rug.nl/research/portal. For technical reasons thenumber of authors shown on this cover page is limited to 10 maximum.

Download date: 27-08-2019

APPENDICES

Nederlandse samenvattingAbout the authorList of publicationsDankwoord

166

Appendices

Nederlandse samenvatting

Kritisch zieke patiënten die extra verpleegkundige- of medische zorg nodig hebben worden op de afdeling Intensive Care van een ziekenhuis behandeld. Bij deze patiënten functioneren vaak een of meer vitale organen niet goed. Voorbeelden van kritisch zieke patiënten zijn patiënten die lijden aan bloedvergiftiging (septische shock), ernstige bloedingen hebben (verbloedingsshock) of dit zijn patiënten die een (openhart)operatie hebben ondergaan. Bij deze patiënten is de bloeddoorstroming in de kleinste bloedvaatjes, de haarvaatjes in organen, verstoord. De haarvaatjes zijn dan ‘lek’ en ontstoken, wat kan leiden tot vochtophoping (oedeem) en het uittreden van ontstekingscellen uit de bloedstroom, wat in deze patiënten uiteindelijk kan leiden tot orgaanfalen.

Het is niet goed bekend hoe lekke en ontstoken haarvaatjes bij kritisch zieke patiënten ontstaan. Het doel van het onderzoek dat in dit proefschrift is beschreven was om te onderzoeken hoe de bloedvatwandcellen zich gedragen in bloedvaten van kritisch zieke patiënten en in muizen- en celkweek modellen die deze kritische ziekte nabootsen. Hierdoor kunnen we beter begrijpen hoe afwijkingen in het gedrag van deze cellen ontstaan, zodat we geneesmiddelen kunnen ontwikkelen om organen van deze patiënten te beschermen. We hebben voornamelijk de moleculen van het Angiopoietine/Tie2 (Ang/Tie2) systeem bestudeerd. Dit Ang/Tie2 systeem regelt in gezonde, goed functionerende bloedvaten dat ze niet lekken en geen ontstekingscellen aantrekken. In het bloed van patiënten die een openhartoperatie hebben ondergaan hebben we gemeten dat de balans van de moleculen van het Ang/Tie2 systeem verstoord is. Deze verstoring in het bloed is groter wanneer deze patiënten nierfalen ontwikkelen. Verder hebben we beschreven dat de balans van het Ang/Tie2 systeem door verminderde aanmaak van Tie2 ook is verstoord in de nieren van septische shock patiënten die op de intensive care zijn overleden aan nierfalen. In het laboratorium hebben we in celkweek-modellen aanwijzingen gevonden dat de verstoring van de balans in het Ang/Tie2 systeem komt door verstoring in de bloeddoorstroming. In muizenmodellen waarin de verstoorde balans van het Ang/Tie2 systeem in kritische ziekte is nagebootst, zien we echter niet dat bloedvatwandcellen zich heel anders gedragen wanneer het eiwit Tie2 verminderd wordt aangemaakt. Vervolgonderzoek zal zich richten op

167

Nederlandse samenvatting

het ontrafelen van de onderliggende mechanismen van bloedvatwandcellen en de rol van het Ang/Tie2 systeem in kritisch zieke patiënten en in modellen hiervan.

168

Appendices

About the author

Rianne Mariëlle Jongman was born on October 6th 1977 in Sneek, the Netherlands, and raised in Makkum. After graduating from higher general secondary education (HAVO) at Bogerman College in Sneek in 1995, and after an additional training year, she went to senior secondary vocational education to study clinical chemistry and hematology at the Friesland College (MLO) in Leeuwarden. During two internships at the clinical chemistry laboratory of the Antonius Hospital in Sneek, and at the department of Medical Oncology of the University Medical Center Groningen (UMCG), her interest for research was kindled. Following her MLO graduation in 2000, Rianne continued her education in Biology and Medical Laboratory Research at the Hanze University of Applied Sciences in Groningen. She performed her internship “Hemopexin in minimal change disease” at the Pathology section of the department of Pathology and Medical Biology of the UMCG, under the inspiring supervision and coaching of the late Dr. Winston Bakker. She obtained her Bachelor’s degree in Life Science and Technology in May 2003.

Rianne was determined to continue to work in translational research. In November of 2003, this determination took shape in her employment as research technician in the newly initiated translational research program of Leon Aarts, head of the department of Anesthesiology and coordinator of the joint Intensive Care Unit facilities of the UMCG. Under supervision of Winston Bakker, she followed up on her work on hemopexin, now focusing on patients undergoing coronary artery bypass grafting. In addition, she joined the staff association of the department “PV Palliatief”, where she was treasurer.

In 2009, she joined the ‘Shockgroup’, headed by Prof. Dr. Ingrid Molema of the department of Pathology and Medical Biology, Medical Biology section of the UMCG, in which pre-clinical and clinical researchers join expertise to study mechanisms of microvascular (dys)function, with the aim to understand the mechanisms underlying multiple organ failure. Rianne’s expertise as a research assistant was instrumental in the PhD work of several clinical and pre-clinical researchers. After his PhD work in the ‘Shock group’, Dr. Matijs van Meurs from the department of Intensive Care, was awarded in 2014 the Young Investigator Grant (YIG) of the Dutch Society

169

About the author

of Anesthesiology (NVA) and a Kolff grant of the Dutch Kidney Foundation (NSN). With the financial support of these NVA and NSN grants and with the financial support of the departments of Anesthesiology and Critical Care, Rianne could focus on her own PhD project. The knowledge gained in these projects is described in this thesis.

In her free time, Rianne studied web design (LOI) and desktop publishing (NTI). Furthermore, she is a fund-raiser for the Dutch Kidney Foundation since 2011, and for the organization for animal welfare since 2012. Rianne will continue to contribute to translational research within the ‘Shock group’ in close collaboration with the clinical departments. In the future, this research will increase the understanding of the mechanisms that lead to multiple organ failure in critical ill patients.

170

Appendices

List of Publications

Published papers1. Zonneveld R, Jongman RM, Juliana A, Zijlmans WCWR, Plötz FB,

Molema G, van Meurs M. Low serum Angiopoietin-1 and high Ang-2/Ang-1 ratio are associated with presence of early onset sepsis in Surinamese newborns. Shock. 2017 May 22.

2. Yan R, van Meurs M, Popa ER, Jongman RM, Zwiers PJ, Niemarkt AE, Kuiper T, Kamps JAAM, Heeringa P, Zijlstra JG, Molema G, Moser J. Endothelial IRF-1 regulates LPS-induced VCAM-1 expression independent of NFkB. J Innate Immun. 2017 Jun 29.

3. Aslan A, van Meurs M, Moser J, Popa ER, Jongman RM, Zwiers PJ, Molema G, Zijlstra JG. Organ-Specific Differences in Endothelial Permeability-Regulating Molecular Responses in Mouse and Human Sepsis. Shock. 2017 Feb 1.

4. Moser J, Heeringa P, Jongman RM, Zwiers PJ, Niemarkt AE, Yan R, de Graaf IA, Li R, Ravasz Regan E, Kümpers P, Aird WC, van Nieuw Amerongen GP, Zijlstra JG, Molema G, van Meurs M. Intracellular RIG-I Signaling Regulates TLR4-Independent Endothelial Inflammatory Responses to Endotoxin. J Immunol. 2016 Jun 1;196(11):4681-91.

5. Koning NJ, de Lange F, Vonk AB, Ahmed Y, van den Brom CE, Bogaards S, van Meurs M, Jongman RM, Schalkwijk CG, Begieneman MP, Niessen HW, Baufreton C, Boer C. Impaired microcirculatory perfusion in a rat model of cardiopulmonary bypass: the role of hemodilution. Am J Physiol Heart Circ Physiol. 2016 Mar 1;310(5):H550-8.

6. Jongman RM, van Klarenbosch J, Molema G, Zijlstra JG, de Vries AJ, van Meurs M. Angiopoietin/Tie2 Dysbalance Is Associated with Acute Kidney Injury after Cardiac Surgery Assisted by Cardiopulmonary Bypass. PLoS One. 2015 Aug 26;10(8).

7. Li R, Aslan A, Yan R,  Jongman RM, Moser J, Zwiers PJ, Moorlag HE, Zijlstra JG, Molema G, van Meurs M. Histone Deacetylase Inhibition and IκB Kinase/Nuclear Factor-κB Blockade Ameliorate Microvascular Proinflammatory Responses Associated With Hemorrhagic Shock/Resuscitation in Mice. Crit Care Med. 2015 Dec;43(12).

171

List of publications

8. Aslan A, Jongman RM, Moser J, Stegeman CA, van Goor H, Diepstra A, van den Heuvel MC, Heeringa P, Molema G, Zijlstra JG, van Meurs M. The renal angiopoietin/Tie2 system in lethal human sepsis. Crit Care. 2014 Mar 31;18(2):423.

9. Jongman RM, Zijlstra JG, Kok WF, van Harten AE, Mariani MA, Moser J, Struys MM, Absalom AR, Molema G, Scheeren TWL, van Meurs M. Off-pump CABG surgery reduces systemic inflammation compared with on-pump surgery but does not change systemic endothelial responses: a prospective randomized study. Shock. 2014 Aug;42(2):121-8

10. Smit M, Hofker HS, Leuvenink HG, Krikke C, Jongman RM, Zijlstra JG, van Meurs M. A human model of intra-abdominal hypertension: even slightly elevated pressures lead to increased acute systemic inflammation and signs of acute kidney injury. Crit Care. 2013 Apr 4;17(2):425.

11. Kurniati NF, Jongman RM, vom Hagen F, Spokes KC, Moser J, Regan ER, Krenning G, Moonen JR, Harmsen MC, Struys MM, Hammes HP, Zijlstra JG, Aird WC, Heeringa P, Molema G, van Meurs M. The flow dependency of Tie2 expression in endotoxemia. Intensive Care Med. 2013 Jul;39(7):1262-71.

12. Kurniati NF, van Meurs M, Vom Hagen F, Jongman RM, Moser J, Zwiers PJ, Struys MM, Westra J, Zijlstra JG, Hammes HP, Molema G, Heeringa P. Pleiotropic effects of angiopoietin-2 deficiency do not protect mice against endotoxin-induced acute kidney injury. Nephrol Dial Transplant. 2013 Mar;28(3):567-75.

13. Wulfert FM, van Meurs M, Kurniati NF,  Jongman RM, Houwertjes MC, Heeringa P, Struys MM, Zijlstra JG, Molema G. Age-dependent role of microvascular endothelial and polymorphonuclear cells in lipopolysaccharide-induced acute kidney injury. Anesthesiology. 2012 Jul;117(1):126-36.

14. van Meurs M, Wulfert FM, Jongman RM, Schipper M, Houwertjes MC, Vaneker M, Scheffer GJ, Teppema LJ, Aarts LP, Heeringa P, Zijlstra JG, Molema G. Hemorrhagic shock-induced endothelial cell activation in a spontaneous breathing and a mechanical ventilation hemorrhagic shock model is induced by a proinflammatory response and not by hypoxia. Anesthesiology. 2011 Sep;115(3):474-82.

172

Appendices

15. Faas MM, van der Schaaf G, Borghuis T, Jongman RM, van Pampus MG, de Vos P, van Goor H, Bakker WW. Extracellular ATP induces albuminuria in pregnant rats. Nephrol Dial Transplant. 2010 Aug;25(8):2468-78.

16. van Meurs M, Kurniati NF, Wulfert FM, Asgeirsdottir SA, de Graaf IA, Satchell SC, Mathieson PW, Jongman RM, Kümpers P, Zijlstra JG, Heeringa P, Molema G. Shock-induced stress induces loss of microvascular endothelial Tie2 in the kidney which is not associated with reduced glomerular barrier function. Am J Physiol Renal Physiol. 2009 Aug;297(2):F272-81.

17. Bakker WW, Henning RH, van Son WJ, van Pampus MG, Aarnoudse JG, Niezen-Koning KE, Borghuis T, Jongman RM, van Goor H, Poelstra K, Navis G, Faas MM. Vascular contraction and preeclampsia: downregulation of the Angiotensin receptor 1 by hemopexin in vitro. Hypertension. 2009 Jun;53(6):959-64.

18. Bakker WW, Donker RB, Timmer A, van Pampus MG, van Son WJ, Aarnoudse JG, van Goor H, Niezen-Koning KE, Navis G, Borghuis T, Jongman RM, Faas MM. Plasma hemopexin activity in pregnancy and preeclampsia. Hypertens Pregnancy. 2007;26(2):227-39.

173

List of publications

174

Appendices

Dankwoord

Ik ben heel trots dat ik de eindstreep heb gehaald! Meer dan eens besef ik dat promoveren echt niet zonder hulp lukt. Gedurende de afgelopen jaren heb ik met zoveel verschillende mensen gewerkt dat het bijna onmogelijk is om iedereen bij naam te noemen. Toch wil ik een aantal mensen noemen die mij hierbij hebben geholpen.

Als allereerste mijn eerste promotores Ingrid Molema. Ingrid, jij hebt mij het vertrouwen en de ruimte gegeven om me te ontwikkelen. Jouw onuitputtelijke energie is aanstekelijk, maar vooral jouw kritische blik hield mij scherp. We hadden van te voren niet kunnen weten dat we zo’n lol zouden beleven aan het maken van de Tie2 knockout muis. Niet zozeer aan de analyses, maar meer aan de hobbels die we hebben overwonnen. De Whatsapp-groep “de lamme en de blinde” is niet voor niets opgericht . Ik kan je niet genoeg bedanken en hoop dat ik nog lang met je mag samenwerken.

Jan Zijlstra. Jan, jou nuchtere kijk op de zaken maakt het leven soms een stuk makkelijker. Bedankt voor je hulp en ondersteuning.

Michel Struys, Michel, bedankt dat je mij de mogelijkheid hebt gegeven om promotieonderzoek te doen.

Mijn copromotor Matijs van Meurs. Matijs, dit proefschrift bewijst meer dan eens dat de aanhouder wint. Na veelvuldig aandringen van jou kant, heb ik besloten om toch de grote stap te wagen en promotieonderzoek te gaan doen. Jouw geloof en vertrouwen in mij, heeft mij over de streep getrokken en ik ben je daarvoor zeer dankbaar. Jouw opbeurende woorden, hielpen mij in moeilijke tijden en ik kijk uit naar nog jarenlange samenwerking (tot aan ons pensioen ).

De leden van de leescommissie, Christa Boer, Leon Aarts en Rob Henning, wil ik bedanken voor het kritisch doorlezen van mijn proefschrift.

Mijn twee paranimfen. Peter Zwiers, toen we samen aan de Tie2 knockout muis gingen werken werden we een echt lab duo, en met succes (zie hoofdstuk 6 van mijn proefschrift en ook ons manuscript in wording)! Ook hebben we afgelopen jaren aardig wat uurtjes achter de computer doorgebracht om

175

Dankwoord

promotiefilms voor andere PhD’s in elkaar te monteren, waar jij als regisseur geknipt voor bent. Bedankt dat jij mijn paranimf wilt zijn en hopelijk werken we nog lang samen.

Timara Kuiper, jij bent een waardevolle toevoeging in onze groep. Niet alleen ben jij mijn lab-maatje, ook buiten het lab ben jij waardevol gebleken: jij zorgde voor kaartjes voor Adèle in de Ziggo Dome! Menigeen was daar jaloers op. Bedankt dat ook jij mijn paranimf wilt zijn en ik hoop dat je nog lang in ons researchteam mag blijven.

Collega’s van EBVDT-groep: Jill Moser (wanneer gaan we weer een broodje carpaccio bij de Biechtstoel eten ?). Samen hebben wij heel wat data bij elkaar gepipetteerd van al onze muizenmodellen, maar ook voor cel experimenten draaien wij onze handen niet om. Ik kan niet wachten om samen met jou weer proefjes te doen! Henk Moorlag, (onze wandelende encyclopedie, de man die alles weet) ik kan je niet genoeg bedanken voor de hoeveelheid cm2 oppervlakte HUVEC wat je voor mij hebt gekweekt en de grote hoeveelheden snijwerk die ik je gaf. Ontzettend bedankt dat je deze bijzondere dag eeuwig voor mij vast wilt leggen. Rens Zonneveld, samen hebben we aardig wat uurtjes in het lab doorgebracht voor de sepsis studie uit Suriname. Dit resulteerde in sneltreinvaart in een aantal mooie artikelen. Succes met de laatste loodjes voor je promotie en daarna met je opleiding tot microbioloog. Eliane Popa, jou verfrissende kijk op de wetenschap heeft mij geïnspireerd. Jouw uitleg in Jip-en-Janneke taal maakt veel duidelijk, al word ik soms gek van je neurotische tik . Bedankt voor al je goede (schrijf)adviezen. Ik kijk ernaar uit om weer samen met jou in het lab te staan. Jan Kamps, je goede adviezen neem ik graag ter harte. Henriette Morselt, onze moeder en inmiddels erelid van EBVDT, bedankt voor de gezelligheid. Verder natuurlijk alle andere collega’s die (voor een deel) bij EBVDT horen: Josée Plantinga, Manon Woest, Marloes Sol, en Peter Heeringa, bedankt voor alles! Daniela Jou-Valencia, Rui Yan, Erna Dayang, Youhai Li, Kieu Le, Reginaldo Almeida da Trindade, thank you!

Natuurlijk mag ik de studenten in onze groep niet vergeten, die hard hebben meegewerkt aan het resultaat van dit proefschrift: Theo van Poele en Billal Hadfi, jullie hebben mij heel wat werk uit handen genomen door de genotyperingen op je te nemen tijdens jullie HLO-stages. Ik ben jullie

176

Appendices

daar erg dankbaar voor. Sandra de Vegt, bedankt voor al je pogingen om endotheelcellen te kleuren op Tie2. Jolien Postel en Marleen van der Laan, ontzettend bedankt voor jullie hulp van de analyses van hoofdstuk 6. Marleen, ook ontzettend bedankt voor het opzetten van de flow experimenten die als basis dienen voor de samenwerking met Gregor. Heel veel succes met je studie geneeskunde!

Alle andere collega analisten: Anita Niemarkt, Jelleke Dokter, Theo Borghuis (uiteindelijk is alles bij jou begonnen), Bart de Haan (beste onderhandelaar ooit), Pytrick Jellema, Linda Brouwer, Marja Brinker, Geert Mesander, Johan Teunis, Jacobien Noordhoek, Marnix Jonker, Sharon Brouwer, Djoke van Gosliga, Uilke Brouwer, Harold de Bruin, Lisette den Boef, Theo Bijma (zelfs midden in de zomer zing jij kerstliedjes!), Minke Huitema, Anita Meter en Wendy Dam.

Van de CAVAREM-researchgroep wil ik Guido Krenning en Marco Harmsen bedanken. Het is fijn om te weten dat jullie deur altijd voor mij open staat.

Verder alle andere collega’s Sandra Smink, Marlies Elderman, Gea Kiewiet, Laura Hesse, Martin Buikema, Renate Akkermans en Désirée Goubert. Bedankt voor de leuke gesprekken, die een keer niet over wetenschap gingen. Our foreign PhD-students Chengcheng Ren, Dandan Wu, and Byamba Vanchin. Thank you so much for the nice conversations about your home countries. I learned a lot!

Translationeel onderzoek gaat niet zonder klinische studies. De expertise van klinici voegt iets extra’s toe. Daarom wil ik ook een aantal mensen uit de kliniek ontzettend bedanken. Van de afdeling Anesthesiologie wil ik Thomas Scheeren, Tony Absalom en Hans de Vries bedanken. Hoofdstukken 4 en 5 van dit proefschrift zijn het bewijs van een vruchtbare samenwerking! Bedankt voor de leuke en vooral leerzame tijd en wie weet gaan we ooit nog eens samenwerken.

Van Tergooiziekenhuizen in Blaricum wil ik Frans Plötz bedanken. Jouw flitsbezoekjes aan Groningen waren altijd heel gezellig, maar vooral ook vruchtbaar. Bedankt voor je bemoedigende woorden en goede gesprekken.

Van de Vrije Universiteit van Amsterdam wil ik graag Nick Koning, Charissa van den Brom en Anoek van Leeuwen bedanken voor de goede maar vooral

177

Dankwoord

leuke samenwerking. Jullie gaan zelfs onze Tie2+/- muis gebruiken! Daarvoor kom ik graag naar Amsterdam en hopelijk kunnen we deze samenwerking voortzetten.

Van de Universiteit van Oldenburg wil ik Gregor Theilmeier bedanken. Gregor, sinds een paar maanden werken we samen aan flow experimenten. Hopelijk komen hier een paar mooie publicaties uit voort. Bedankt tot zover.

De mensen achter de schermen verdienen ook een paar woorden van dank. Susan Pals, Carolien Mulder en Petra Huisman van het scretariaat. Jullie hebben altijd tijd voor een gezellig praatje en weten altijd antwoord op al mijn vragen over bestellingen en pakketjes versturen. Bedankt voor alles! Hans van der Plas, bedankt voor je geduld met mijn oneindige vragen over financiële kwesties.

Ook wil ik mijn grote dank uitspreken naar wijlen Winston Bakker, die mij heeft opgeleid tot research analist en mij de ruimte heeft gegeven om mezelf te ontwikkelen.

Vrienden, je hebt er maar een paar van nodig. Jullie zorgen voor de broodnodige momenten van ontspanning. Ook als we elkaar een tijd niet hebben gezien of gesproken, is het altijd weer gezellig. Vincent de Boer en Afke Hilhorst, ondanks ons en jullie drukke leven vinden we altijd tijd voor elkaar. Bedankt daarvoor en ook voor alle steun en medeleven die jullie ons geven en hebben gegeven. Pieter en Annelie Hamming, we zien elkaar te weinig! Staks is er weer genoeg tijd voor leuke dingen. Christian Whale en Francisca Dijksterhuis, bedankt voor de gezelligheid. Rikkert Besselse en Sjoukje Palma, bedankt voor de gezellige etentjes. Ik hoop dat er nog velen zullen volgen . René en Miranda van der Schaaf, de cod Réal in Lissabon was super lekker! Bedankt voor de leuke en gezellige tijd daar! Henk Jan en Sarah Westers, en Sietske Boterhoek, bedankt voor jullie interesse. Dennis Smalbrugge, bedankt voor al je hulp, teveel om op te noemen . Onze reisgenootjes Robert en Petra van Halder (reis naar Indonesië), wij zijn ontzettend blij met de steun die we van jullie krijgen en zijn altijd in voor een ritje naar “de Efteling” . Karin Veul (sister from another mother ) en Wil Hendriks (reis naar Mexico, Fins Lapland en afgelopen zomer naar West-Canada). Onze reünies zijn altijd weer lachen, gieren en brullen! We kijken dan ook weer uit naar de volgende!

178

Appendices

Familie, bijna familie en buren, jullie zijn een belangrijke steun geweest: wijlen Riekent, heitie, veel te vroeg ben jij heengegaan. Wat zul je trots op je kleine meid zijn geweest! Dorie, mem (jij zult vast ook trots zijn) en Johan, ondanks dat jullie meestal niet snappen waar ik mee bezig ben, waardeer ik jullie interesse en steun. Jullie weten hoe belangrijk dit voor mij is. Mijn schoonouders Douwe en Ettje en schoonzusje en zwager Richtje en Salladin, bedankt voor jullie steun en begrip. Onze oud-buurman Henk Alserda, mijn vaderfiguur (binnenkort weer naar ‘t SnackBearske?), ik kan je niet genoeg bedanken voor al je hulp, steun en interesse in ons. Ook bedankt voor het passen op onze katten wanneer wij weer eens toe zijn aan vakantie. Onze huidige buren Klaas en Ina Beetsma (jullie staan altijd klaar voor ons en onze katten), Jannie Speelman, Albert Scheffer en Anja Braaksma (weer eens afspreken voor een wijntje?), Harry en Jeanette Veenendaal, Han en Karin Knuppe, en Alie Kooij (strafkamp op Ameland), wij zijn gezegend met buren als jullie. Bedankt voor de gezellige buurtfeesten op het Hooiland. Dat er nog vele mogen volgen!

Als laatste, maar zeker niet de minst belangrijksten, mijn kattenvriendjes Jamey, Codey en Joëy , waar ik altijd troost kan vinden. Jullie verdienen een extra knuffel. Mijn allerliefste Geert, mijn steun en toeverlaat. Ook jij zult apetrots zijn! Jouw onvoorwaardelijke steun heeft het mede mogelijk gemaakt dat ik de eindstreep van dit promotietraject heb gehaald. Wanneer ik het weer eens niet zag zitten, wist jij mij weer op de goede weg te brengen. Na de tegenslagen in ons leven, wordt het tijd voor voorspoed. Hopelijk gaan we na de vele avonturen die we samen al hebben beleefd (de wereldkraskaart is nog lang niet vol!), nog veel meer mooie dingen beleven. Ik ben klaar voor een volgend avontuur met jou!

Rianne