universele ontwerppr

UNIVERSELE ONTWERPPRINCIPES

Een college uit enthousiasme voor het gelijknamige boek van William Lidwell, Kritina

Holden en Jill Butler

(LOLKJE VAN DER KOOI)

FORM FOLLOWS FUNCTION

QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressor

zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.

ARCHETYPEN

Overeen laten komen met het ontwerp

Associatie: vrijheid, boven de wet staan





Gulden snede

• Verhouding tussen de elementen van een vorm (bv lengte tot breedte) die ongeveer 0,618 is

• A/B=1.618 B/A=0.618





GOLDEN GRID RULE

Regel van de derden: verdeel het beeld horizontaal en verticaal in drieën, plaats belangrijke elementen op de snijpunten(2/3 = 0.666) Gulden snede = 0.618

FIBONACCIREEKS

Reeks getallen waarin elk getal de som is van de twee voorafgaande getallen







ZELFSIMULARITEIT

Een vorm is opgebouwd uit delen die gelijk zijn aan het geheel of aan elkaar (fractalen: natuurlijke esthetiek/orde)


zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressor




SYMMETRIE

• belangrijkste en duurzaamste aspect van schoonheid

• balans, harmonie en stabiliteit• directe aandacht: efficiënt• makkelijk te herkennen en te

onthouden

asymmetrie wekt meer nieuwsgierigheid op

• spiegelsymmetrie

• rotatiesymmetrie

• translatiesymmetrie QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressor






HORROR VACUI

Angst voor lege ruimtes

• minimalisme spreekt rijken en hoogopgeleiden meer aan

• horror vacui spreekt minder welvarenden en lager opgeleiden meer aan

RELATIE FIGUUR-ACHTERGRONDVORM-RESTVORM

Voorkom onstabiele vormen door:• duidelijke figuur, vormloze achtergrond• achtergrond loopt door achter figuur• figuur dichtbij met duidelijk plaats in de

ruimte, achtergrond lijkt dan verder weg• elementen onder in het vlak/beneden de horizon

worden eerder als figuren opgevat • elementen boven in het vlak/boven de horizon

worden eerder als achtergrond gezien







QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressorzijn vereist om deze afbeelding weer te geven.



DIEPTEWERKING/AFSTANDSBESEF

• stereowaarneming• bewegingsparallax• lineair perspectief• atmosferisch perspectief• textuurgradiënt en verdichtingen• overlapte, kleinere en hoger gelegen

objecten lijken verder weg• schaduwen lijken verder weg van de

lichtbron • schaalaangevende elementen


zijn vereist om deze afbeelding weer te geven. QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressor










CONTOURFACTOR

• hoekige, puntige vormen trekken de aandacht, prikkelen het brein

• zachte contouren en ronde vormen maken een meer positieve, emotionele en esthetische indruk








ANTROMORFE VORMENMensen zijn geneigd menselijk lijkende vormen aantrekkelijk te vinden

• vrouwelijke vormen: sexueel, vitaal• ronde vormen: baby-associatie• hoekige vormen: mannelijk, agressief


zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.QuickTime™ en een

TIFF (ongecomprimeerd)-decompressorzijn vereist om deze afbeelding weer te geven.

AANTREKKELIJKHEIDSFACTOR

De neiging aantrekkelijke mensen te beschouwen als intelligenter, bekwamer, prettiger in de omgang(krijgen meer aandacht, worden milder behandeld, worden beter betaald)=gezondheid en vruchtbaarheid uitstralend, symmetrische gelaatstrekken, ideale taille/heup verhouding

• Mannen preferen vrouwen met een taille- heupverhouding van: 0.67 en 0.80

• Vrouwen preferen mannen met een taille-heupverhouding van: 0.85 en 0.95






zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressor






BABYFACE FACTOR• De neiging om mensen met babyface

kenmerken te beschouwen als naïever, hulpelozer en eerlijker (aanprijzen)

• En volwassen trekken te associëren met kennis en autoriteit (informeren)




FACE-ISM (BODY-ISM) RATIO

• vnl. gezicht in beeld: nadruk op intellectuele en persoonlijke kenmerken (intelligenter, dominanter, ambitieuzer)

• lichaam meer in beeld: nadruk op fysieke en sensuele kenmerken

• mannen hebben in alle media een hoger face-ism ratio

VEBLEN EFFECT De neiging een product aantrekkelijk

te vinden omdat het duur is • uit verlangen om bij de upper class te

horen• uit angst om gezien te worden als

iemand uit de lower class



GEPERCIPIEERD GEBRUIKSGEMAK

Een esthetisch ontwerp:• wekt indruk van gebruiksvriendelijkheid• door positief gevoel grotere tolerantie/

acceptatie van problemen• bevordert creatieve aanpak van problemen• wordt langduriger gebruikt


zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressorzijn vereist om deze afbeelding weer te geven.QuickTime™ en een




AFFORDANCE

Uitnodigen tot gebruik:Dmv bijv 3D effect en aansluiting bijbekend gebruik van fysieke objecten

QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressorzijn vereist om deze afbeelding weer te geven.QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressor



MIMICRY

• van uiterlijk

• van gedrag

• van functie






BIOFILIA-EFFECT

Omgevingen met natuurbeelden verminderen stress en vergrotenconcentratie





KATHEDRAALEFFECT

• Hoge plafonds stimuleren abstract denken en creativiteit

• Lage plafonds stimuleren concreet en detailgericht denken

• Idem voor omhoog kijken (kikvorsperspectief) en omlaag kijken (vogelvluchtperspectief)

CLOSURE

Aangeboren voorkeur voor eenvoud boven complexiteit en voor patroon boven willekeur

Aanvulling door de toeschouwer zorgt voor meer betrokenheid

QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressorzijn vereist om deze afbeelding weer te geven.QuickTime™ en een





WET VAN DE PREGNANTIE

De neiging om vage afbeeldingen te interpreteren als eenvoudig en volledig





PERCEPTUELE BLINDHEIDWat je verwacht merk je sneller op dan wat je niet verwacht







VON RESTORFF EFFECT

opmerkelijke dingen worden beter onthouden dan normale dingen

• verschillen in context EZQL4PMBI EZQLTPMBI

• verschillen in ervaringen eerste dag bij CMD


CONSISTENTIE

QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressorzijn vereist om deze afbeelding weer te geven.QuickTime™ en een








KLEUR• een mens kan ong 5 kleuren verwerken in 1 oogopslag• hou rekening met kleurenblinden• gebruik kleurcombinaties uit de natuur of kleurencirkel/vierkant/driehoek• warme kleuren op de voorgrong, koele op de

achtergrond• onverzadigde,heldere kleuren: vriendelijk en

professioneel• onverzadigde,donkere kleuren: serieus en professioneel• verzadigde kleuren: opwindender, dynamischer,

vermoeiender

ROODEFFECT• Rood: teken van vruchtbaarheid• bij vrouwen: aantrekkelijk• bij mannen: dominanter

(rood gezicht= agressie, bleek gezicht= angst)• rode teams winnen vaker





LICHT VAN BOVEN EFFECT

• licht van linksboven werkt het meest natuurlijk (bij meeste schilderijen het geval, ook bij iconen en dialoogschermen)

• licht van onderaf werkt goed voor onnatuurlijk uitziende en griezelige objecten/omgevingen

• bolvormig/holvormig


zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressorzijn vereist om deze afbeelding weer te geven.





DE PLAKFACTOR

Hoe zorg je dat een idee aanslaat:• eenvoud (het idee is makkelijk en bondig over te brengen zonder aan diepte te verliezen)• verrassing (die onmiddellijk de aandacht pakt)• tastbaarheid (specifiek, concreet, te begrijpen)• geloofwaardigheid (betrouwbare bron)• emotie (het idee roept een emotionele reactie op)• verhaal (het idee wordt gebracht binnen de context van een goed verhaal, is daardoor makkelijker te herhalen en te onthouden)• ezelsbruggetjes inbouwen



Sticky:eenvoudige boodschapesthetischaansprekendin de context van de presidentscampagne

Propositionele dichtheid

Meerdere betekenisen in een ontwerp:

cirkel= eenheid, stabiliteiten de O van Obamablauw= de hemelhet midden van de cirkel:opgaande zon= verandering

rode en witte lijnen=landschap, wuivend graanen de Amerikaande vlag,patriottisme



IMMERSIE

Totale onderdompeling• duidelijke doelen• minimale afleiding• gevoel van beheersbaarheid• directe feedback




PRIMING

Het beinvloeden van gedrag door specifieke concepten van het geheugen te activeren





ETC ETC ETC ETC ETC ETC ETC

universele ontwerppr

Design