Unang Markahan – Modyul 3:Piramide ng Pagkain at Pinggang

Pinoy

Health – Ikalawang BaitangAlternative Delivery ModeUnang Markahan – Modyul 3: Isinasaalang-alang ang piramide ng pagkain at angpinggang pinoy sa pagpili ng tamang pagkain. ( H2N-Ie-8 )Unang Edisyon, 2020

Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ngkarapatang-sipi sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayonpaman, kailanganmuna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kungito ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapanay ang pagtakda ng kaukulang bayad.

Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brandname, tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na itoay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga itoupang makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mgatagapaglathala at mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anomang gamit malibansa modyul na ito ay kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mgaito.

Walang anomang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag saanomang paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran.

Inilathala ng Kagawaran ng EdukasyonKalihim: Leonor Magtolis BrionesPangalawang Kalihim: Diosdado M. San Antonio

Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul

Manunulat: May Bernadeth R. CuzonEditor: Amelia F. BulaongTagasuri: Jocelyn DR. Canlas

Neil Omar B. GamosTagaguhit: Mary Rose G. GaTagalapat: Melissa M. Santiago

Tagapamahala

Nicolas T. Capulong, PhD, CESO VLibrada M. Rubio, PhDMa. Editha R. Caparas, EdDNestor P. Nuesca, EdDFatima M. PunongbayanArnelia R. Trajano, PhDSalvador B. Lozano

Inilimbag sa Republika ng Pilipinas ng _______________________________

Kagawaran ng Edukasyon- Rehiyon IIIOffice Address: Matalino St., Government Center, Maimpis, City of San Fernando (P)Telefax: (045) 598-8580 to 89E-mail Address: region3@deped.gov.ph

2

HealthUnang Markahan – Modyul 3:

Piramide ng Pagkain at PinggangPinoy

ii

Paunang SalitaPara sa tagapagdaloy:

Malugod na pagtanggap sa asignaturang Health –Ikalawang Baitang ng Alternative Delivery Mode (ADM) Modyulpara sa araling Piramide ng Pagkain at Pinggang Pinoy!

Ang modyul na ito ay pinagtulungang dinisenyo, nilinang atsinuri ng mga edukador mula sa pambuliko at pampribadonginstitusyon upang gabayan ka, ang gurong tagapagdaloy upangmatulungang makamit ng mag-aaral ang pamantayang itinakdang Kurikulum ng K to12 habang kanilang pinanagumpayan angpansarili, panlipunan at pang-ekonomikong hamon sa pag-aaral.

Ang tulong-aral na ito ay umaasang makauugnay ang mag-aaral sa mapatnubay at malayang pagkatuto na mga gawainayon sa kanilang kakayahan, bilis at oras. Naglalayon din itongmatulungan ang mag-aaral upang makamit ang mgakasanayang pan-21 siglo habang isinasaalang-alang angkanilang mga pangangailangan at kalagayan.

Bilang karagdagan sa materyal ng pangunahing teksto,makikita ninyo ang kahong ito sa pinakakatawan ng modyul:

Bilang tagapagdaloy, inaasahang bibigyan mo ng paunangkaalaman ang mag-aaral kung paano gamitin ang modyul na ito.Kinakailangan ding subaybayan at itala ang pag-unlad nilahabang hinahayaan silang pamahalaan ang kanilang sarilingpagkatuto. Bukod dito, inaasahan mula sa iyo na higit panghikayatin at gabayan ang mag-aaral habang isinasagawa angmga gawaing nakapaloob sa modyul.

Mga Tala para sa GuroIto'y naglalaman ng mga paalala, panulong o

estratehiyang magagamit sa paggabay sa mag-aaral.

iii

Para sa mag-aaral:

Malugod na pagtanggap sa Health – Ikalawang Baitang ngAlternative Delivery Mode (ADM) Modyul ukol sa Piramide ngPagkain at Pinggang Pinoy!

Ang modyul na ito ay ginawa bilang tugon sa iyongpangangailangan. Layunin nitong matulungan ka sa iyong pag-aaral habang wala ka sa loob ng silid-aralan. Hangad din nitongmadulutan ka ng mga makabuluhang oportunidad sa pagkatuto.

Ang modyul na ito ay may mga bahagi at icon na dapatmong maunawaan.

Alamin Sa bahaging ito, malalamanmo ang mga dapat mongmatutuhan sa modyul.

Subukin Sa pagsusulit na ito, makikitanatin kung ano na angkaalaman mo sa aralin ngmodyul. Kung nakuha mo anglahat ng tamang sagot (100%),maaari mong laktawan angbahaging ito ng modyul.

BalikanIto ay maikling pagsasanay obalik-aral upang matulungankang maiugnay angkasalukuyang aralin sanaunang leksyon.

TuklasinSa bahaging ito, ang bagongaralin ay ipakikilala sa iyo samaraming paraan tulad ngisang kuwento, awitin, tula,pambukas na suliranin, gawaino isang sitwasyon.

iv

Suriin Sa seksyong ito, bibigyan ka ngmaikling pagtalakay sa aralin.Layunin nitong matulungankang maunawaan ang bagongkonsepto at mga kasanayan.

PagyamaninBinubuo ito ng mga gawaingpara sa mapatnubay atmalayang pagsasanay upangmapagtibay ang iyong pang-unawa at mga kasanayan sapaksa. Maaari mong iwasto angmga sagot mo sa pagsasanaygamit ang susi sa pagwawastosa huling bahagi ng modyul.

IsaisipNaglalaman ito ng mgakatanungan o pupunan angpatlang ng pangungusap otalata upang maproseso kunganong natutuhan mo mula saaralin.

Isagawa Ito ay naglalaman ng gawaingmakatutulong sa iyo upangmaisalin ang bagong kaalamano kasanayan sa tunay nasitwasyon o realidad ng buhay.

TayahinIto ay gawain na naglalayongmatasa o masukat ang antasng pagkatuto sa pagkamit ngnatutuhang kompetensi.

v

KaragdagangGawain

Sa bahaging ito, may ibibigaysa iyong panibagong gawainupang pagyamanin ang iyongkaalaman o kasanayan sanatutuhang aralin.

Susi sa Pagwawasto Naglalaman ito ng mgatamang sagot sa lahat ng mgagawain sa modyul.

Sa katapusan ng modyul na ito, makikita mo rin ang:

Ang sumusunod ay mahahalagang paalala sa paggamit ngmodyul na ito:

1. Gamitin ang modyul nang may pag-iingat. Huwag lalagyanng anumang marka o sulat ang anumang bahagi ngmodyul. Gumamit ng hiwalay na papel sa pagsagot sa mgapagsasanay.

2. Huwag kalimutang sagutin ang Subukin bago lumipat sa ibapang gawaing napapaloob sa modyul.

3. Basahing mabuti ang mga panuto bago gawin ang bawatpagsasanay.

4. Obserbahan ang katapatan at integridad sa pagsasagawang mga gawain at sa pagwawasto ng mga kasagutan.

5. Tapusin ang kasalukuyang gawain bago pumunta sa ibapang pagsasanay.

6. Pakibalik ang modyul na ito sa iyong guro o tagapagdaloykung tapos nang sagutin lahat ng pagsasanay.

Sanggunian Ito ang talaan ng lahat ngpinagkuhanan sa paglikha opaglinang ng modyul na ito.

vi

Kung sakaling ikaw ay mahirapang sagutin ang mga gawainsa modyul na ito, huwag mag-aalinlangang konsultahin anginyong guro o tagapagdaloy. Maaari ka rin humingi ng tulong kaynanay o tatay, o sa nakatatanda mong kapatid o sino man saiyong mga kasama sa bahay na mas nakatatanda sa iyo. Lagingitanim sa iyong isipang hindi ka nag-iisa.

Umaasa kami, sa pamamagitan ng modyul na ito,makararanas ka ng makahulugang pagkatuto at makakakuha kang malalim na pang-unawa sa kaugnay na mga kompetensi.Kaya mo ito!

1

Alamin

Ang modyul na ito ay naghanda ng mga gawaingmakatutulong upang:

Maisaalang-alang ang piramide ng pagkain at angpinggang pinoy sa pagpili ng tamang pagkain.(H2N-Ie-8)

Subukin

Sa iyong kuwaderno, isulat ang letra ng mgapagkaing iyong mapipili.

a. b. c.

d. e. f.

Tanong:1. Bakit ito ang iyong mga napili?2. Sa iyong palagay masustanya ba ang mga napili mo?

2

Aralin

1 Piramide ng Pagkain

Ito ay tatsulok na hinati sa mga seksyon.Pinagsama-sama sa bawat seksyon ang mga pagkaingnaglalaman ng magkakaparehong uri.

Ang unang lebel ay naglalaman ng mgacarbohydrates na pangunahing pinagkukunan ngenerhiya halimbawa nito ay tinapay, kanin, pasta, mais atiba pa.

Ang ikalawang lebel ay naglalaman mga bitaminaat mineral halimbawa ay ang mga prutas at gulay nanakapagpapalakas ng ating resistensya.

Ang ikatlo namang lebel ay binubuo ng mgapagkaing mayaman sa protina at mga produktong gawasa gatas. Nagbibigay rin ito ng enerhiya sa katawanhalimbawa nito ay ang mga karne , isda, manok, itlog,keso at iba pa.

Ang panghuli namang lebel at pinakamaliit angkonsumo ay ang mga mamantika at matatamis napagkain tulad ng mantikilya at gata ng niyog nanakapag-bibigay rin ng lakas sa katawan, Ngunittandaan na ito ay sa kaunting proporsyon lamang.

3

Aralin

2 Pinggang Pinoy

Magkakaiba ang saklaw ng edad ng taong kakainmayroon para sa edad ba 3-12 taong gulang, 13-18taong gulang , 19-59 taong gulang, 60 pataas na taonggulang, at meron rin para sa mga buntis na kababaihan.Bawat edad ay may magkakaibang kailangang daming nutrisyon sa katawan at ito ang maaring gamitinbilang gabay o basehan ng ihahandang pagkain.

Ang pinggangpinoy ay isangrepresentasyon gamitang plato bilangmodelo sa tamangproporsyon ng grupong pagkain mula saGo, Grow and Glowfoods.

4

Balikan

Listahan ng Prinsipyo sa malusog na pagkain

Kumain ng iba’t ibang uri ng pagkain at iwasan angpagiging mapili o maselan.

Damihan rin ang pagkain ng prutas at gulay. Kumain naman ng katamtamang dami ng karne,isdaat itlog .

Bawasan ang pagkain ng taba, mantika, asukal atasin.

Ugaliin ang pag-inom ng sapat na tubig. Kumain ng regular.

Mga Tala para sa GuroAng pagtuturo ng wastong paggamit

ng Piramide ng Pagkain at Pinggang Pinoyay magsisilbing gabay ng mga mag-aaral sapagpili tamang uri ng pagkaing nararapatkainin.

5

Tuklasin

Sagutan ang palaisipan gamit ang tamang bilangng mga letra sa alpabeto. Isulatang sagot sa iyongkuwaderno.

A B C D E F G H I J1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

K L M N O P Q R S T11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

U V W X Y Z21 22 23 24 25 26

Halimbawa:

1.

2.

G A T A S7 1 20 1 19

20 1 12 15 14 7

2 1 2 15 25 2

6

3.

4.

5.

13 1 14 20 9 11 9 12 25 1

20 9 14 1 16 1 25

11 1 14 9 14

7

Suriin

Narito ang larawan ng piramide ng pagkain.

Carbohydrate tuladng kanin at tinalay

Bitamina at Mineraltulad ng mga gulayat prutas

Protina tulad ngmga isda at karne

Mga nagtataglay ngtaba tulad ngmantikilya, tsokolateat gata ng niyog.

8

Narito naman ang isang halimbawa ng pinggang pinoy.

Makikita rito ang isang kumpletong modelo ngpinggang pinoy na binubuo ng GO foods tulad ng kanin ,GROW foods tulad ng karne at ng Glow foods tulad nggulay at prutas. Mahalagang balanse ang grupo ng mgapagkaing ito upang maibigay ang sapat na nutrisyonpara sa katawan.

9

Pagyamanin

Gawain 1

Pumili ng limang pagkain sa loob ng piramide,pangalanan ang mga ito batay sa kanilang mga letra.Isulat ang mga ito sa iyong kuwaderno.

a

1. _____________________________2. _____________________________3. _____________________________4.______________________________5.______________________________

a b

cd

e

f

g

h

i

j

k

l

10

GAWAIN 2

Lagyan ng tsek ang tamang halimbawa ngpinggang pinoy at ekis naman kung hindi. Isulat angiyong sagot sa iyong kuwaderno.

1. ___________________

2. ___________________

3. __________________

4. __________________

5. __________________

11

Isaisip

Piliin ang tamang sagot sa kahon upangmakumpleto ang pangungusap. Isulat ang iyong sagotsa iyong kuwaderno.

A.

Ang ____________ ng pagkain ay hugis __________ nanahahati sa mga _________ upang ipakita ang_____________ paggamit sa bawat __________ ng pagkainna naayon sa iyong ___________.

B.Ang ___________-___________ay isang representasyon

gamit ang ____________ bilang modelo sa tamang__________ ng grupo ng __________ mula sa Go, ________and Glow foods.

edad tatsulok piramideseksyon rekumendadong grupo

plato pagkain Grow

pinggang- pinoy proporsyon

12

Isagawa

A. Kumpletuhin ang baybay ng pangalan ng mgasumusunod na larawan na makikita sa piramide ngpagkain. Isulat ang sagot sa iyong kuwaderno.

1. 2.

3. 4.

5.

M_ n _ i _ i_ y a

T _ n _ p _ y M _ n _ k

B_ y _ b _ s M _ l _ n _ g _y

13

B. Iguhit sa iyong kuwaderno ang isang halimbawa ngkumpletong pinggang pinoy sa pamamagitan ng pagpiling isa sa bawat seksyon.

Tayahin 1

Sagutan ang mga tanong ayon sa tinutukoy ngpangungusap. Isulat ang letra ng tamang sagot sa iyongkuwaderno.

1. Ano ang grupo ng pagkain na matatagpuan sa unangseksyon ng piramide ng pagkain ?a.Mga prutas at gulayb.Mga carbohydratesc. Mga karne at isda

14

2. Ano ang grupo ng pagkain na matatagpuan saikalawang seksyon ng piramide ng pagkain ?a. Mga prutas at gulayb. Mga carbohydratesc. Mga karne at isda

3. Ano ang grupo ng pagkain na matatagpuan saikatlong seksyon ng piramide ng pagkain ?a. Mga prutas at gulayb. Mga carbohydratesc. Mga karne at isda

4. Ano ang grupo ng pagkain na matatagpuan saikaapat na seksyon ng piramide ng pagkain ?a. Mga prutas at gulayb. Mga taba, langis at maalat na pagkainc. Mga karne at isda

5. Ito ay hugis tatsulok na nahahati sa mga bahagdanupang ipakita ang rekumendadong paggamit sabawat grupo ng pagkain na naayon sa iyong edad.a. Food triangleb. Food Guidec. Tea Guide

15

Tayahin 2

Isulat ang TAMA kung tama ang ipinapahayag ngpangungusap at MALI kung hindi. Gawin ito sa iyongkuwaderno.

______ 1. Ang pinggang pinoy ay hugis tatsulok.______ 2. Ang pinggang pinoy ay gumagamit ng

modelong plato.______ 3. Iba- iba ang proporsyon ng pagkain ng bawat

pangkat ng edad ng tao.______ 4. Kumpleto ang pinggang pinoy kung ito ay may

Go, Grow and Glow foods.______ 5. Halimbawa ng tamang pinggang pinoy ay

kanin at hotdog para sa almusal.

16

Karagdagang Gawain

Kantahin ang awiting Bahay Kubo. Magtala nglimang gulay na mababanggit sa awitin. Isulat ito saiyong kuwaderno.

17

Susi sa Pagwawasto

18

19

Sanggunian

“Learning Materials.” Facebook. Accessed May 16, 2020.https://www.facebook.com/movies.materialsforkids/posts/.

“Powering the Active Lifestyle Community.” MultisportPhilippines, June 15, 2020. https://www.multisport.ph/.

“Pinggang Pinoy.” FNRI Website. Accessed May 14, 2020.https://fnri.dost.gov.ph/index.php/tools-and-standard/pinggang-pinoy.

Department of Education. "K To 12 Most Essential LearningCompetencies With Corresponding CG Codes". PasigCity: Department of Education Central Office, 2020

Castillo, Jillianne E. “This Is What Your Plate Should LookLike During Meals.” SmartParenting.com.ph. SmartParenting, October 26, 2016.https://www.smartparenting.com.ph/health/your-health/pinggang-pinoy-plate-meal-visual-guide-a1162-20161026.

Para sa mga katanungan o puna, sumulat o tumawag sa:

Department of Education - Bureau of Learning Resources (DepEd-BLR)

Ground Floor, Bonifacio Bldg., DepEd ComplexMeralco Avenue, Pasig City, Philippines 1600

Telefax: (632) 8634-1072; 8634-1054; 8631-4985

Email Address: blr.lrqad@deped.gov.ph * blr.lrpd@deped.gov.ph