د� ج� �م�س� ال ط�ر� ش� و�ج�ه�ك� ف�و�ل� ج�ت� خ�ر� �ث� ح�ي و�م�ن��ه� �ن و�إ � ام �ح�ر� ع�م�ا ال �غ�اف�ل% ب (ه� الل و�م�ا �ك� ب �ر م�ن �ح�ق, �ل ل

�ع�م�ل�ون� 2ت

“Nereden yola çıkarsan çık (namazda) yüzünü Mescid-i Haram tarafına çevir. Bu emir Rabbinden sana gelen gerçektir. (Biliniz ki) Allah yaptıklarınızdan habersiz değildir. (Evet Resûlüm!) Nereden yola çıkarsan çık

(namazda) yüzünü Mescid-i Haram'a doğru çevir. Nerede olursanız olunuz, yüzünüzü o yana çevirin ki, aralarından

haksızlık edenler (kuru inatçılar) müstesna, insanların aleyhinizde (kullanabilecekleri) bir delili bulunmasın. Sakın onlardan korkmayın! Yalnız benden korkun.

Böylece size olan nimetimi tamamlayayım da doğru yolu bulasınız.”[ Bakara, 2/149-150

Hac esnasında veya her ziyarette tavaf edilen, "Allah'ın evi" (Beytullah) olarak da isimlendirilen Kâbe yeryüzündeki en eski mâbettir. İlk olarak Hz. Adem tarafından inşa edildiği kabul edilir. Hz İbrahim'in eliyle yeniden yapılmıştır. İslâmiyet'ten önceki devirlerde de kutsal sayılan bir yapıdır.

3

4

5

UMRE

Kâbe'yi ziyaretle ilgili ibadetlerden biri de "umre"dir. Ziyaret belirli zamanda ve Arafat vakfesiyle birlikte olursa "hac";

Belirli bir zamana bağlı olmayarak vakfesiz yapılırsa "umre" adını alır. Hac ve umreyi birbirinden ayırmak için hacca, "hacc-ı ekber" (büyük hac), umreye "hacc-ı asgar" da (küçük hac) denir.

Umre’nin Hükmü Nedir?

Umre, ihrama girerek tavaf ve sa‘y yaptıktan sonra tıraş olup ihramdan çıkmaktan ibarettir.

Hanefî ve Mâlikîler'e göre müslümanın ömründe bir defa umre yapması müekked sünnettir. Şâfiî ve Hanbelîler'e göre ise farzdır.

7

İbn-i Ömer de -Allah ondan ve babasından râzı olsun- şöyle demiştir:

“Üzerinde bir hac ve umre yükümlülüğü bulunmayan hiç kimse yoktur.”1

1-(Buhari -Fethu’l-Bari ile birlikte- III, 597)

8

İşte şer’î delillerin gösterdiği şekilde Umre de tıpkı hac gibi bir farzdır ve kendisine haccın farz olduğu kimse üzerinde hayatta bir defa umre yapmak farzdır.

9

2012

UM

RE

Umre’nin Hükmü Nedir?

Yine bir başka hadisinde şöyle buyurmuştur:

))... ! وا) ج� ح� ف� ، ج ح� الـ ع�ل�ي ك�م الله� ض� ر� ف� د ق� الناس� ا �ي�ه� أمسلم] [ رواه “Ey insanlar! Şüphesiz Allah Teâlâ haccı size farz

kıldı. O halde haccedin.” Müslim, II, 975

10

Umre’nin Hükmü Nedir?

Peygamber (sallallahu aleyhi ve sellem)’e:

: ا))... ل ت�ه� ق� ل�و ال� ق� ف� الله)؟ ول� س� ر� ي�ا ع�ام* ك�ل, أ�ف)يت�ط)يع�وا ت�س ل�م و� ا، ب)ه� ل�وا ت�ع م� ل�م ب�ت و�ج� ل�و و� ، ب�ت ل�و�ج� )). ع8 ت�ط�و� و� ه� ف� اد� ز� م�ن ف� ة8، ر م� ج� ح� الـ ا، ب)ه� ل�وا ت�ع م� أ�نوأحمد] ماجه وابن والنسائي داود أبو رواه ] األلباني وصححه “Ey Allah’ın Rasûlü! Hac her sene mi yoksa

ömürde bir defa mı farzdır? diye sordu. Rasûlullah -sallallahu aleyhi ve sellem- şöyle

buyurdu: Hayır, ömürde bir defa farzdır.Kim bundan fazla yaparsa, o nâfiledir.”

(Ebu Davud,)

11

Peygamber (sav) şöyle buyurmuş:

Rasûlullah -sallallahu aleyhi ve sellem- buyurdu ki: (( د�ك�م أ�ح� إ)ن ف� ة�؛ ر)يض� ال ف� ي�ع ن)ي ج, ح� الـ )ل�ى إ ل�وا ت�ع�ج

)). ل�ه� ي�ع ر)ض� ا م� ي�د ر)ي ال� ] [والحاكم ماجه وابن داود وأبو أحمد رواه

“Farz olan haccı kastederek, haccetmekte acele edin. Çünkü sizden biriniz ne ile karşı karşıya kalacağını bilemez.”

Ahmed, I, 14 ile Ebu Davud,

12

: ((ن ع�ل�ي ه) ن�ع�م ال� ق� اد*؟ ه� ج) م)ن اء) الن,س� ع�ل�ى ه�ل)). : ة� ر� ال ع�م و� ج� ح� الـ يه) ف) ت�ال� ق) ال� اد8 ه� ج)

“Ey Allah’ın Rasûlü! Kadınların üzerine de farz olan cihad var mıdır?”

Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem-: “Evet, onların da üzerine farz olan ama

içerisinde savaşma ve çarpışmanın olmadığı bir cihad vardır: O da hac ve umredir.”1

1-İbn Mace ve İmam Ahmed, Müsned, VI,

13

Hz. Âişe -Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem-'e şöyle sormuştur:

Ebu Razîn şöyle demiştir:

! ال�)) ، ك�ب)ير8 ي خ8 ش� ب)يأ� إ)ن الله) ول� س� ر� ي�ا

. الظع ن� و�ال� ة� ر� ال ع�م و�ال� ج ح� الـ ت�ط)يع� ي�س)). : ر و�اع ت�م) ب)يك�

� أ ع�ن ج ح� ال� ق� “Ey Allah’ın Rasûlü! Benim babam oldukça yaşlı bir

kimsedir. Ne haccedebilir, ne umre yapabilir, ne de bineğin sırtında durabilir”, dedi.

Bunun üzerine Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem- ona şöyle buyurdu:

- Babanın yerine sen hac ve umre yap.” Sahihu’n-Nesai, II, 556;

14

Bundan dolayı Ömer b. Hattab'ın -Allah ondan râzı olsun- şöyle dediği sabit olmuştur:

“Şu ülkelere birtakım kimseler göndermeyi kararlaştırmak istedim. Onlar imkanı olup da haccetmeyen kimseleri tesbit etsinler ve bu gibi kimseleri cizyeye bağlasınlar. Böyleleri müslüman değillerdir, böyleleri müslüman değillerdir.”

Bu rivayeti Said b. Mansur Sünen’in de rivayet etmiş olup İbn Hacer et-Telhisu’l-Habir’de

15

Peygamberimiz Söyle Buyuruyor:

إ)ن الله) د� و�ف ار� ال ع�م و� اج� ج ال ح�إ)ن) و� م اب�ه� أ�ج� ه� د�ع�و

م ل�ه� ر� غ�ف� وه� ر� ت�غ ف� اس "Hacılar ve umre yapanlar

Allah'ın elçileri (mesabesinde)dir. Kendisine dua ederlerse dualarına icabet eder, On'dan bağışlanma dilerlerse onları bağışlar"

İbn Mâce, Menasik, 5. No: 2892. II, 966.

16

17

MAKAMI İBRAHİM VE HZ.İBRAHİ’İN AYAK İZİ

�ح�ج� �ال ب �اس� الن ف�ي �ذ�ن� و�أ Allah, İbrahim

Aleyhisselam'a, insanlara haccı ilan etmesi için emir verdiğinde, İbrahim Aleyhisselam "Ya Rabbi! Buna sesim kifayet etmez." dedi. Allah  "Sen ilan et, sesini ulaştırmak bize aittir." buyurdu.

MAKAMI İBRAHİM VE HZ.İBRAHİ’İN AYAK İZİ

Hz.İbrahim, Makam-ı İbrahim'in üzerine çıkarak aşağıya baktı ve bütün arzı, dağları, taşları, ovaları, kara ve denizleri, bütün insanları gözünün önüne toplanmış gördü.

Doğuya, batıya, kuzey ve güneye dönerek seslendi: "Ey insanlar! Beyt'ül-Atik'i ziyaret etmek sizlere farz kılındı. Rabbinizin davetine icabet edin!"

TELBİYE DUASITELBİYE DUASI

Lebbeyk. Allâhümme lebbeyk.

Lebbeyke lâ şerîke leke lebbeyk. İnnelhamde venni’mete leke vel mülk. Lââ şerîke leke.

MANASI"Allah’ım! Davetine icabet ediyorum. Emrine boyun

eğiyorum. Bütün varlığımla sana teslim oldum. Senin hiçbir ortağın yoktur. Tekrar tekrar davetine icabet ediyorum. Şüphesiz hamd sana mahsustur. Nimet

senindir mülk de senin... Senin hiçbir ortağın yoktur."

İHRAM

İhrama girerken bedenlerinden elbiselerini,

Kalplerinden ise dünyaya ait her şeyi çıkarmaktır.

21

İHRAMIN FARZLARIHanefi Mezhebi1. Niyet etmek: Niyet kalple yapılır, dil ile

yapılması müstehaptır

2. Telbiye getirmek

TAVAF Kabenin etrafında 7 defa

dönmektir. Kabe sola alınarak yapılır. Her bir dönüşe Şavt denir.

7 Şavt 1 tavaf olur.

ZEMZEM

İsmail (as)’ın ayakları yanından çıkan sudur. Mescidi Haramın içindedir.

Peygamber Efendimiz (s.a.v.): “Zemzem suyu ne maksatla içilirse o maksatla faydalıdır.” buyurmuştur.

Hz. İbrahim (a.s.) eşi ve oğlunu biraz su ve azık ile Mekke vadisinde bırakarak geri döndü. Hz. Hacer su ve erzak bitince, oğlu İsmail (a.s.) için telaşla Safa ve Merve arasında yedi defa gidip gelirken, Hz. İsmail’in oturduğu yerde kaynayan zemzem suyunu görür ve Cenab-ı Allah’a şükreder.

Safa ve Merve

Safa Tepesi Mescidi Haram’ın kuzeydoğusunda Ebukubeys Dağı’nın eteğindedir. Merve Tepesi ise Harem-i Şerif’in kuzeybatısındadır. Safa ile Merve tepelerinin arası 400m. kadardır.

25

Safa ve Merve’de SAY

Kur’an-ı Kerim’de: “Şüphe yok ki, Safa ile Merve Allah’ın koyduğu nişanlardandır. Her kim Beytullah’ı ziyaret eder veya umre yaparsa onları tavaf etmesinde kendisine bir günah yoktur. Her kim gönüllü olarak bir iyilik yaparsa şüphesiz Allah kabul eder ve (yapılanı) hakkıyla bilir,” buyurulmaktadır.

Harem Bölgesi27

Mekke ve etrafında, bitkileri koparılmamak ve hayvanları avlanmamak üzere sınırları belirlenmiş bölgeye "Harem" denir. Bu sınırların dışında kalan yerlere ise "Hıll" denir. Harem bölgesinin sınırları, Cibril (a.s.)'ın göstermesiyle Hz. İbrahim tarafından belirlenmiş, bu sınırları gösteren işaretler Rasülullah (s.a) tarafından   yenilenmiştir. 

Harem Bölgesi

Harem   bölgesinin Mekke'ye en uzak sınırı Cidde istikametindeki "Hudeybiye"; en yakın sınırı ise Medine istikametindeki "Ten'imdir. Harem bölgesinde ikamet edenler, umre için ihrama girmek üzere, genellikle Ten'im'e gittiklerinden buraya "Umre"; buradaki camiye de "Umre Mescidi" denilmektedir.

28

Harem Sınır Taşı

MESCİD-İ NEMİRE

MEKKE ZİYARET YERLERİ

Arafat': Hz Âdem ile Havva, Cennet'ten uzaklaştıkları zaman kaybolmuşlardı, nihayet Allah'ın lûtfuyla Arafat'ta buluştular,

MESCİD-İ NEMİRE Müslümanlar, Âdem'le Havva'nın torunları olarak, Arafat'taki vakfe sırasında, sanki o günleri hatırlarcasına, Allah'a minnet ve şükranlarını sunarlar Dua ve niyazlarda bulunurlar, O'na daha bir içten yönelirler ve âdetâ ilâhî varlıkta kaybolmak isterler.

Umre Ziyaret Yerleri: Arafat

Umre Ziyaret Yerleri: Müzdelife31

2012

UM

RE

Şeytan taşlama ve kurban kesme yeridir.

Büyük, küçük ve orta olmak üzere üç tane şeytan vardır.

Mekke’nin 8 km. doğusundadır.

Umre Ziyaret Yerleri: Mina

Şeytan taşlamayla ilgili tarihî olarak anlatılan şudur: Hz İbrahim Allah'tan başka kimseyi sevmediği iddiasına sahipti Aslında bu düşünce güzel ve her mü'minde bulunması gereken bir tavırdır.

33

MESCİD-İ HAYF

Umre Ziyaret Yerleri: Mina

Ama insanoğlu beşerdir, iyi niyetine rağmen her zaman istenen olgunluk seviyesini tutturamaz Mutlak kemal Allah'a mahsustur.

Peygamber de olsa Yüce Allah, Hz İbrahim'i sözkonusu iddiasında imtihan etmek üzere, kendisinden sevgili oğlunu boğazlamasını istedi. Onlar ailece bu çetin imtihandan başarı ile çıkmasını bildiler.

Umre Ziyaret Yerleri: Medine

MESCİDİ NEBEVİ (Peygamber Mescidi)

Peygamber Efendimizin Medine’de yaptığı ilk mescittir.

Aynı zamanda Peygamberimiz, Hz. Ebu Bekir ve Hz. Ömer’in kabirleri de burada bulunmaktadır.

KUBBETÜ-L HADRA

38

Namaz, oruç, hac...Hepsi farz ibadetler... Yapılması

kaçınılmaz olan. Fakat bu ibadetleri yapmakla görevimiz son bulmaz.

Hakk'a vâsıl olmak, O'na kavuşmak, O'nun hakîkatlerinden haberdar olmak

gerekir.

Niyazî-i Mısrî Hazretleri'nin dediği gibi:

Savm u salât u hac ile sanma biter zâhid işin İnsan-ı Kâmil olmaya lâzım olan irfan imiş.

O irfanı kazanmak için de gönüller kâbesine girmek gerekir. Hacc'ın "içimizdeki cehennemden içimizdeki cennete yaptığımız sefer" olması temennisiyle...

39

40

41

42