uluslararası ticarete yönelik faaliyet ve emtia ... - disticverilerinegorekimyasanayii -12... ·...

TÜRKİYE KİMYA SANAYİCİLERİ DERNEĞİ

TURKISH CHEMICAL MANUFACTURERS ASSOCIATION

Uluslararası Ticarete Yönelik Faaliyet ve Emtia Sınıflandırma Sistemleri ve

2009-2016 Yıllarına ait Kimyasal Madde ve Ürünlerin Dış Ticaret İstatistiklerine Göre

Türkiye Kimya Sanayii Ürünlerine Genel Bakış

Dr. Caner Zanbak Türkiye Kimya Sanayicileri Derneği, Çevre Danışmanı

İstanbul 12 Şubat 2018

2009-2018 Dış Ticaret Verilerine göre, Türkiye Kimya Sanayiinin İhracat-İthalat İrdelemesi Şubat, 2018 i

Dr. C. Zanbak, Türkiye Kimya Sanayicileri Derneği



İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ

1. Giriş.................................................................................................................................... 1

2. Uluslararası Ticarete Yönelik Faaliyet ve Emtia Sınıflandırma Sistemleri ............................... 1

2.1 Harmonize Sistem (Harmonize Mal Tanımı ve Kodlama Sistemi) - HS ............................... 2

2.2 Kimya Sanayii Ürünlerinin Harmonize Sistem kapsamında Dış Ticaret Verileri ................. 3

2.3 Harmonize Sistem kapsamında, Kimya Sanayii Ürünlerinin Dış Ticaret Veri Tabanı .......... 4

2.3 Veri Tabanındaki Emtia Kalemlerinin Özel Amaçlı Kodlandırılması .................................. 5

3. Türkiye Kimya Sanayii Ürünlerinin Dış Ticaret Verilerine göre İrdelenmesi ............................ 6

3.1 2009-2016 Sürecinde Kimya Sanayii ve ilgili Emtia Gruplarının Dış Ticaret Yönelimleri ..... 7

3.2 2009-2016 Sürecinde Kimya Sanayii ve ilgili Emtia Gruplarının Ortalama Birim Fiyatları ... 8

3.3 İthalat Açığı ve İhracat Fazlalığında Öne Çıkan Kimyasal Madde ve Ürünler ..................... 9

3.1.1 İthalat Açığı yüksek olan ORGANİK Kimyasal Madde ve Ürünler: .............................. 9

3.1.2 İhracat Fazlalığı yüksek olan ORGANİK Kimyasal Madde ve Ürünler: ......................... 9

3.1.3 İthalat Açığı Yüksek olan İNORGANİK Kimyasal Madde ve Ürünler: ......................... 10

3.1.4 İthalat Fazlalığı olan İNORGANİK Kimyasal Madde ve Ürünler: ................................ 11

3.2 İthalat Açığı $50 milyondan Fazla Olan ORGANİK Kimyasallar ve Birim Fiyatları ............. 12

4. Dış Ticaret Verilerine Göre, Kimyasal Madde ve Ürün Bazında, Öne Çıkan Yatırım Konuları . 13

4.1 İthalat Açığı $50 milyondan fazla olan ORGANİK Kimyasal Madde ve Ürünler (Eczacılık Hariç)

......................................................................................................................................... 13

4.2 İthalat Açığı ve Fazlalığı Olan İNORGANİK Kimyasal Madde ve Ürünler .......................... 15

5. Yararlanılan Kaynaklar ...................................................................................................... 15

2009-2018 Dış Ticaret Verilerine göre, Türkiye Kimya Sanayiinin İhracat-İthalat İrdelemesi Şubat, 2018 ii


ŞEKİLLER Şekil 1 - Ekonomik Faaliyet ve Ticari Ürün ve Mallar için Mevcut Sınıflandırma Sistemleri Şekil 2 - 2009-2016 sürecinde dış ticaret verilerindeki değişimler Şekil 3 – Kimyasallar ve Plastik/Kauçuk Eşya Dış Ticaret Hacmi ve Brent Petrol Fiyatları Şekil 4 – Kimya Sanayi Ürün ve Plastik/Kauçuk Eşyanın Ortalama Birim Fiyatları

TABLOLAR Tablo 1 – Harmonize Sistem alt açılımları

Tablo 2 – Kimyasal Madde ve Eşya (örnek tanımlar)

Tablo 3 – 2009 - 2016 Yılları Kimyasal Madde, Ürün ve Müstahzarlar için Değerlendirilen Harmonize Sistem Fasılları

Tablo 4 - 2016 yılı CN (GTIP 8’li) verilerine göre Dış Ticaret Özeti

Tablo 5 - 2016 yılı CN (GTIP 8’li) verilerine göre Kimya Sanayii Dış Ticaret Özeti

Tablo 6 - 2016 yılı – İthalat Açığı $50 Milyondan Fazla Olan Organik Kimyasal Madde ve Ürünler

Tablo 7 - 2016 Yılı – İthalat Açığı $15 Milyondan Fazla Olan İnorganik Kimyasal Madde ve Ürünler

Tablo 8 - 2016 Yılı – İhracat Fazlalığı $15 Milyondan Fazla Olan İnorganik Kimyasal Madde ve Ürünler

Tablo 9 - 2016 Yılı Verilerine Göre İthalat Açığı $50 Milyondan Fazla ve İthalata Bağlılığı Yüksek Olan Organik Kimyasal Madde ve Ürünler ve Ortalama Birim Fiyatları

Tablo 10 - 2016 Yılı Verilerine Göre İthalat Açığı $50 Milyondan Fazla ve İthalata Bağlılığı Görece Az Olan (Dahilde Üretimi Yapılan) Organik Kimyasal Madde ve Ürünler ve Ortalama Birim Fiyatları

Tablo 11 - 2016 yılı verilerine göre, İthalat Açığı $50 Milyondan Fazla olan ORGANİK Kimyasal Madde ve Ürünlerin (Eczacılık Hariç) İthalata Bağımlılık Göstergeleri

Tablo 12 – Tablo 9 ve 10’daki kimyasallardan, son üç yılda, İhracat Açığı Artışında Öne Çıkanlar (>%15 artış gösterenler)

EK Tablolar (Tablo 6 -10’un daha ayrıntılı bilgilerini içermektedir) - Sayfa 17-21

2009-2018 Dış Ticaret Verilerine göre, Türkiye Kimya Sanayiinin İhracat-İthalat İrdelemesi Şubat, 2018 iii




YÖNETİCİ ÖZETİ

İmalat sanayii sektörlerinin gelişiminin ve de uluslararası ticarette ülkelerce uygulanan gümrük vergi

tarifelerinin takibi, uluslararası sözleşmelere konu olan kriterler üzerine kurulu sınıflandırma

sistemlerine göre derlenen istatistiksel veri tabanları ile yapılmaktadır. Ülkemizde, Türkiye İstatistik

Kurumu (TÜİK) tarafından derlenen ekonomik faaliyet ve ürün/ürün gruplarına dayalı veri

tabanlarına dayalı, sektörel ekonomik durum ve gelişimlerin makro düzeyde irdelenmesinde

göstergeler olarak kullanılan, uluslararası ticarete yönelik faaliyet ve emtia sınıflandırma

sistemlerinin bir tanıtım özeti, bu bilgi notunun birinci kısmında verilmektedir.

Organik kimyasal madde, ürün ve müstahzarlar açısından bakıldığında ise 2009-2016 süreci için

Harmonize Sistemdeki (HS), kimya sanayii ie ilgili emtia kalemlerini içeren 19 Fasıl verilerinin ithalat

açığı-İhracat fazlalığı açısından irdeleme sonuçlarına göre belirlenen, yıllık yüksek ticaret açığı (>$50

milyar) kimyasal madde ve ürünler ve birim fiyatları, üretim alt sektörleri ile kodlanarak, üçüncü

bölümde listelenmiştir. Bu listelerdeki kimyasalların 2015-2017 sürecinde, diğerlerine göre daha

fazla ithalat açığı artışı göstererek, öne çıkanların kısa listesi ise dördüncü bölümde verilmektedir.

Petrokimya tesisleri, temel organik kimyasal maddelerin temini için derecede öneme haiz

tesislerdir. Ana hammaddeleri nafta ve LPG olan bu tesislerin kurulması, tevsii veya ürün çeşitliliğini

arttırılması, iç/dış pazar durumları, jeopolitik kısıtlamalar ve finansman güçlüklerinin yanısıra,

kurulma kararından sonra üretim başlaması için en azından 4-5 yıl zaman gerektiren büyük yatırım

projeleridir. Dolayısı ile, ülkemizdeki yegane petrokimya tesisi olan PETKİM’in dışında, petrokimya

tesisi kurulması yönündeki gelişmelerin yavaşlığı nedeni ile, listelenen petrokimya tesis ürünü temel

organik kimyasalların önümüzdeki yıllarda temini ithalat ile sağlanacağı anlaşılmaktadır. Bu öngörü

(varsayım) bağlamında, Türkiye kimya sanayiinin ithalat açığının azaltılmasına yönelik olarak:

Petrokimya tesisi ürünü temel monomer ve polimerleri hammadde olarak kullanarak

üretilen listelerde tanımlanmış organik kimyasal ürünler için, diğer organik kimya kimya alt

sektörlerinde yatırımların öncelikle teşvik edilmesi gereksinimi ortaya çıkmaktadır.

Listelenen kimyasalların son üç yıldaki ithalat açığı verilerine bakıldığında, %15’den fazla

artış gösterenlerin listelendiği kısaltımış listedeki kimyasalların, yatırım önceliği açısından,

öne çıktığı görülmektedir.

Madencilik ürünlerinin işlenmesi ile üretilen inorganik kimyasal madde, ürün ve müstahzarlar

açısından bakıldığında, inorganik kimyasal ürünlerin bazılarında, ihracat fazlalığı ortaya çıkmaktadır.

2016 yılında İhracat fazlalığı $20 milyon’dan fazla olan, HS 6 kodlu 11 inorganik emtia kalemleri,

çimento ürünleri, soda külü ve bor/krom kimyasalları, çinko oksit ve kalsit’ten oluşan inorganik

ürünlerin 2016 yılı ihracat toplamı yaklaşık 1 milyar dolardır.

İthalat açığı $15 milyon’dan fazla olan ve üre, 12 kalem inorganik gübre kimyasalları, karbon karası,

suni korundum, saf silis ve kostik sodadan oluşan, HS 6 kodlu 17 adet inorganik kimyasal emtia

kalemi toplamının (yaklaşık $1,76 milyar), 2016 yılı toplam inorganikler dış ticaret açığının yaklaşık

%90’ını oluşturduğu görülmektedir. Derlenen bu listedeki kimyasallardan, $1,25 milyar ithalat açığı

ile “Gübre Sektörü” ürünlerinin inorganikler dış ticaret açığının yaklaşık %70’ini oluşturduğu

görülmektedir.

2009-2018 Dış Ticaret Verilerine göre, Türkiye Kimya Sanayiinin İhracat-İthalat İrdelemesi 12 Şubat, 2018 Sayfa 1 /19



Türkiye Kimya Sanayii

Dr. Caner Zanbak Türkiye Kimya Sanayicileri Derneği, Çevre Danışmanı

1. Giriş

Uluslararası sözleşmelere konu olan kriterler üzerine kurulu sınıflandırma sistemlerine göre

derlenen istatistiksel veriler, imalat sanayii sektörlerinin gelişiminin takibi için gerekli veri tabanını

oluşturmaktadır. Ülkemizde, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından derlenen ekonomik faaliyet

ve ürün/ürün gruplarına dayalı veri tabanları, sektörel ekonomik durum ve gelişimlerin makro

düzeyde irdelenmesinde göstergeler olarak kullanılmaktadır.

2. Uluslararası Ticarete Yönelik Faaliyet ve Emtia Sınıflandırma Sistemleri

Ekonomik faaliyet ve ticari ürün ve malların tanımlanması/adlandırılması (Nomenclature) ve

tanımlananlarla ilgili verilerin istatistiksel olarak değerlendirilebilmesi amacıyla, uluslararası

düzeyde ortak sınıflandırma sistemleri kullanılmaktadır. Bu tür sınıflandırma sistemleri, uluslararası

sözleşmelerin taraf ülkelerce uygulama etkinliklerinin takibi için kullanılan temel bilgi bankalarını

oluşturmaktadır. Ekonomik faaliyet ve ticari ürün ve mallarla ilgili uluslarası sınıflandırma sistemleri

aşağıda listelenmiştir ve bu sistemler arasındaki yapısal ilişkiler Şekil 1’de özetlenmektedir.

Ekonomik Faaliyete göre: ISIC International standard industrial classification of all economic activities (UN).

NACE General Industrial Classification of Economic Activities (EU) Ekonomik Faaliyet + Ürün/Ürün Gruplarına göre: CPC Central product classification (UN, revize ediliyor).

CPA Classification of products by activity (EU) PRODCOM Classification of goods used for statistics on industrial production – ankete dayalı, (EU)

Ürün, Madde, Eşya (Mal) türlerine göre: HS Harmonized commodity description and coding system (World Customs Organisation)

CN Combined Nomenclature - classification of goods used for foreign trade statistics – HS8, (EU) SITC Standard International Trade Classification (UN) BEC Classification by Broad Economic Categories (UN)

SITC : Standart Uluslar arası Ticaret Sınıflaması, HS kabul edilinceye kadar uluslar arası dış ticaret verilerinin karşılaştırmasında ve ulusal düzeyde veri toplanmasında kullanılmaktaydı. HS den sonra önemi azalmıştır.

HS : Dünya gümrük organizasyonu tarafından geliştirilen, dış ticaret verilerinin karşılaştırılması için kullanılan uluslar arası gümrük ürün sınıflamasıdır.

CN : Birleştirilmiş sınıflandırma, AB ülkelerinin dış ticaret verilerinin toplanması amacı ile kullanılan bir ürün sınıflamasıdır. HS’den daha fazla detaya sahip olup dönüşüm tablosu mevcuttur.

GTİP : Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu, CN sınıflamasına bağlı kalınarak geliştirilen ulusal düzeyde dış ticaret ürün sınıflaması olup CN sınıflamasına 4 basamak eklenerek ulusal düzeyde 12 basamaklı GTİP ürün sınıflaması geliştirilmiş ve kullanılmaktadır.

http://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/Glossary:International_standard_industrial_classification_of_all_economic_activities_(ISIC)

http://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/Glossary:Statistical_classification_of_products_by_activity_(CPA)

http://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/Glossary:PRODCOM

http://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/Glossary:Combined_nomenclature_(CN)



Şekil 1 - Ekonomik Faaliyet ve Ticari Ürün ve Mallar için Mevcut Sınıflandırma Sistemleri

Birleşmiş Milletler düzeyindeki ISIC, tanımlanmış üretim faaliyetlerinin dış ticaret verilerini içerirken,

AB içinde geliştirilen NACE daha ayrıntılı olarak tanımlanmış üretim faaliyetlerinin girişim sayısı,

üretim, katma değer, yatırımlar, istihdam, verimlilik, dış ticaret, iç pazar, net döviz kazandırıcı

faaliyetler ve teknoloji faaliyetleri gibi temel göstergeler de dahil olmak üzere diğer istatistiksel

verilerini de kapsamaktadır.

Birleşmiş Milletler düzeyindeki CPA ürün grupları için dış ticaret verilerini sınıflarken, Avrupa Birliği

içinde geliştirilen, ankete dayalı, PRODCOM ürün gruplarını NACE’de tanımlanmış ekonomik

faaliyetler ile ilişkili olarak sınıflandırmaktadır.

Dünya pazarlarında ticarete konu olan her tür hammadde, ürün ve malların (emtia) dış ticareti,

ekonomik faaliyetten bağımsız olarak, uluslararası düzeyde STIC, BEC ve HS (Harmonize Sistem) ile

takip edilmektedir.

2.1 Harmonize Sistem (Harmonize Mal Tanımı ve Kodlama Sistemi) - HS

Emtia verilerinin takibinde, madde/ürün bazında ayrıntılı ve 200’ü aşkın ülke ve ekonomik birliklerce

kullanılmakta olan dış ticaret veri tabanı, Dünya Gümrük Teşkilatı (WCO) tarafından 1988 yılında

başlatılmış olan “Harmonize Sistem - HS”dir. Başlangıcından beri sürekli geliştirilerek revize edilen

ve halen “6. Revizyonu” (HS-2012) kullanılmakta olan Harmonize Sistem, yaklaşık 5300 adet

tanımlanmış ticari ürün ve madde gruplarını 97 Fasılda 4 ve 6 rakamlı olarak kodlamaktadır. Buna

ilaveten, herbir emtia grubu ülkeler tarafından, kendi ihtiyaçlarına göre, 8 rakamlı (CN) ve 12 rakamlı

(dijitli) düzeyde daha ayrıntılı olarak tanımlanmaktadır. Harmonize Sistemin alt açılımları ve bir

örnek olarak “anilin ve tuzları”nın bu sistemde tanımlanmış adları ve kodları aşağıdaki tabloda

(Tablo 1) verilmektedir (Not: “Anilin” ve “Anilin Hidroklorür”ün 12li kod düzeyinde ayrı olarak

listelendiğine dikkat ediniz).



Tablo 1 – Harmonize Sistem alt açılımları

İngilizce Türkçe Dijit Örnek Kodlama Örnek - Ürün/mal adı

Section Bölüm VI- Kimya Sanayii ve Buna Bağlı Sanayii Ürünleri

Chapter Fasıl 2 29 Organik kimyasal müstahsallar

Heading Pozisyon 4 2921 Amin gruplu bileşikler

Subheading Alt Pozisyon 6 292141 Anilin ve tuzları

Türk

iye

AB Birleştirilmiş Sınıflandırma, CN

8 29214100 Anilin ve tuzları

Milli alt açılım Kodu 10 (Türkiye’de kullanılmamaktadır)

Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu (GTIP)

12 292141000011 292141000012 292141000019

Anilin Anilin hidroklorür Anilinin diğer tuzları

Dünya ticaretinde ülkelerin uyguladıkları “Gümrük Tarife Cetvelleri” Harmonize Sistemle

tanımlanan listeler üzerine kuruludur. Tüm ülkelerdeki Gümrük Tarife Cetvellerinin 2,4 ve 6’lı

bölümlerindeki emtia adları aynı olup 6’lı koddan sonraki bölümler, gümrük vergilerini daha ayrıntılı

ürün bazında uygulamak ve istatistiksel veri toplamak amacıyla, ülkelerce kendi ihtiyaçlarına göre

8, 10, 12li kodlanabilmektedir. Türkiye’deki uygulaması Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından

yürütülen Gümrük Ticaret Cetveli uygulamalarında, 12 dijitli “Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu

(GTIP)“ listesi kullanılmakta ve gümrük işlemleri bu kodlar üzerinden yürütülmektedir.

2.2 Kimya Sanayii Ürünlerinin Harmonize Sistem kapsamında Dış Ticaret Verileri

Kimya sanayii, bireysel tüketim ürünleri de dahil olmak üzere, tüm imalat sektörlerine ürün, ara mal

ve hammadde sağlayan bir üretim sektörüdür. Ekonomik faaliyetlere göre düzenlenmiş bir

uluslararası sınıflandırma olan NACE-2 kapsamında, kimya sanayii, aşağıdaki dört ana imalat sektör

grubu faaliyetleri ile tanımlanmaktadır:

NACE-19. Kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri imalatı,

NACE-20. Kimyasallar ve kimyasal ürünlerin imalatı,

NACE-21. Temel eczacılık ürünlerinin ve eczacılığa ilişkin malzemelerin imalatı,

NACE-22. Kauçuk ve plastik ürünlerinin imalatı.

NACE sınıflandırmasında, kimya sanayii yukarıdaki dört sektör gruplarında yapılan üretimler

(kimyasal madde, ürün, müstahzarlar ve eşyalar) ele alınmaktadır. Dolayısı ile, NACE sınıflandırma

verilerinde kimya sanayii alt sektörleri tarafından üretilen kimyasal madde, ürün, müstahzarlar

üretimi ile bu maddeleri kullanıp “eşya üreten” diğer imalat alt sektörlerinin üretimlerini “veri

kalemleri bazında” ayırt etmek mümkün olmamaktadır. Bu nedenledir ki, NACE 6’lı kodlar ile dahi,

Harmonize Sistem (HS, CN ve GTIP) arasında henüz bir “korelasyon/dönüştürme tabloları”

oluşturulamamaktadır.

Diğer taraftan Harmonize Sistemde (HS) ise, çeşitli kullanım alanlarının tanımlandığı fasıllar altında

gruplandırılmış, dış ticarete konu olan her tür emtia (madde, ürün, müstahzarlar ve “eşya”) için

tanımlanan “dış ticaret kalemleri” tanımlanmakta ve bu emtia kalemlerinin ihracat/ithalat verileri

bulunmaktadır. Bu dış ticaret kalemlerinin tanımlarından “madde, ürün ve müstahzarlar” ile “eşya”

arasında ayırım yapma olanağı bulunmaktadır. Harmonize Sistem (HS, CN, GTIP) listelerinde,

kimyasal madde ve eşya için yapılan gruplandırma yaklaşımı, bir kaç örnekle, Tablo 2’de

verilmektedir.



Tablo 2 – Kimyasal Madde ve Eşya (örnek tanımlar) KİMYASAL - Kimya tesisinde üretilen

“kimyasal madde, ürün veya müstahzar” (Organik veya İnorganik KİMYASAL)

MAMUL EŞYA – Kimyasal Üretimi Dışı” diğer bir imalat sektörünce üretilmiş “mal”

(Doğrudan Üretimde Kullanılabilir MAL) Harmonize sistem ve GTIP Kodları ve Tanımları

29032100 - Vinil klorür (kloretilen) doymamış 39162000 - Vinil klorür polimerlerinden monofiller, çubuklar

ve profiller ….

39011010 - Lineer polietilen - özgül kütlesi < 0,94 (ilk şekilde)

39161000 - Plastikten, enine kesit > 1mm monofil, profiller (etilen polimerlerinden)

40022000 - Butadien kauçuk (br) 40111000 - Otomobil dış lastiği; yeni

55032000 - Sentetik devamsız lifler; poliesterlerden 55092200 - Ağırlık; > = 85% poliester; rötar, kable iplik

(devamsızdan)

2.3 Harmonize Sistem kapsamında, Kimya Sanayii Ürünlerinin Dış Ticaret Veri Tabanı

Uluslarararası ticarete konu olan emtianın ihracat/ithalat verileri (miktar ve parasal değerleri),

Dünya Gümrük Organizasyonu (WCO) tarafından yönetilen, yıllık olarak yayınlanan, Harmonize

Sistem listeleri ile takip edilebilir. Kimya Sanayiinin çeşitli alt sektörleri tarafından hammadde olarak

kullanılan ve de kimyasal işlemlerle üretilen madde, ürün ve müstahzar kalemleri, Harmonize

Sistemin çeşitli fasılları içinde yeralmaktadır. Bu değerlendirmeye esas olan veri tabanı, Tablo 3’de

verilen 18 Fasıl kalemlerinden, 8 ve 12’li dijitli emtia kodlarından derlenmiştir.

Tablo 3 – 2009 - 2016 Yılları Kimyasal Madde, Ürün ve Müstahzarlar için Değerlendirilen Harmonize Sistem Fasılları

HS FASIL

Harmonize Sistem (HS) Fasıl Adı

Kullanılan Harmonize Sistem (HS) ve GTIP

Veri Kodları (TUIK ve ITC*)

15 Hayvansal ve bitkisel katı ve sıvı yağlar, ….. hayvansal ve bitkisel mumlar (Sadece Sınai yağlar)

GTIP-12 dijit 1520 – 1522 Pozisyonlar

25 Tuz, kükürt, topraklar ve taşlar, alçılar, kireçler ve çimento GTIP 12 dijit (Tüm Pozisyonlar)

26 Metal cevherleri, cüruf ve kül GTIP 12 dijit (Tüm Pozisyonlar)

27 Mineral yakıtlar, mineral yağlar ve …… (Elektrik Enerjisi HARİÇ) GTIP 12 dijit (Tüm Pozisyonlar)

28 İnorganik kimyasallar, ……… GTIP 12 dijit (Tüm Pozisyonlar)

29 Organik kimyasal ürünler GTIP 12 dijit (Tüm Pozisyonlar)

30 Eczacılık Ürünleri CN-8 dijit (Tüm Pozisyonlar)

31 Gübreler GTIP 12 dijit (Tüm Pozisyonlar)

32 Debagatte ve boyacılıkta kullanılan …,boyalar, pigmentler,… GTIP 12 dijit (Tüm Pozisyonlar)

33 Uçucu yağlar ….., parfümeri, kozmetik/tuvalet müstahzarları GTIP 12 dijit (Tüm Pozisyonlar)

34 Sabunlar, yüzey-aktif organik maddeler, ……………….. CN-8 dijit (3402 pozisyon)

35 Albüminoid maddeler, ………….., tutkallar, enzimler GTIP 12 dijit (Tüm Pozisyonlar)

36 Barut ve patlayıcı maddeler, pirotekni mamulleri, ……….. GTIP 12 dijit (Tüm Pozisyonlar)

38 Muhtelif kimyasal maddeler (biodizel, …., haşarat öldürücüler) GTIP 12 dijit (Tüm Pozisyonlar)

39 Plastikler ve mamulleri CN-8 dijit (Tüm Pozisyonlar)

40 Kauçuk ve kauçuktan eşya CN-8 dijit (Tüm Pozisyonlar)

54 Sentetik ve suni filamentler (İplik-Mensucat HARİÇ) GTIP 12 dijit 5404, 5405 Pozisyonlar

55 Sentetik ve suni devamsız lifler (İplik-Mensucat HARİÇ) GTIP-12 dijit 5501 – 5505 Pozisyonlar

* International Trade Centre (ITC) - https://www.trademap.org/Index.aspx

Özellikle, ham petrol, doğalgaz, LPG gibi enerji ithalatı ve de tek üreticili maddelere yönelik

uygulanan gizlilik kısıtlaması nedeniyle, TUIK veri tabanda

(https://biruni.tuik.gov.tr/disticaretapp/menu.zul) bazı veri kalemleri için görülen eksiklikler,

https://www.trademap.org/Index.aspx

https://biruni.tuik.gov.tr/disticaretapp/menu.zul



Internatonal Trade Center (ITC) web sayfalarındaki (https://www.trademap.org/Index.aspx)

verilerle karşılaştırılarak azaltılmıştır. Bazı emtia kalemleri için, gizlilik kısıtlamaları nedeni ile elde

edilemeyen miktar (kg) ve değer (ABD doları) verilerinin 25, 27, 28 ve 29uncu Fasılların ilk

kalemlerinde (GTIP, 12’li) toplam olarak verilmekte olması nedeniyle, bu toplamlar içindeki emtia

kalemlerinin miktar ve değer verileri “0 (sıfır)” olarak verilmektedir.

Dış ticaret verilerine dayalı olarak, kimya sanayii emtia kalemlerinin yıllık ticaret hacmi, ithalat

açığı/ihracat fazlalığı ve ithalat/ihracat birim fiyatlarının irdelenmesi amacıyla, Tablo 3’deki fasıllar

için 2009-2016 yıllarını kapsayan 23.664 veri satırlı, ihracat ve ithalat için miktar ve değerlerini

içeren bir veri tabanı oluşturulmuştur.

2.3 Veri Tabanındaki Emtia Kalemlerinin Özel Amaçlı Kodlandırılması

HS 8’li (CN) ve HS 12’li (GTIP) kodları ile tanımlanan emtia kalemlerinin tanımlarına dayalı olarak,

her bir veri satırı önce “kimya sanayinde hammadde, ürün, madde ve müstahzar” ve “organik ve

inorganik kimyasal” olarak kodlanmıştır. Bu ilk kodlama dışında kalan:

25 ve 26ncı Fasıllardakiler, çimento ve kireç ürünleri hariç, “Madencilik emtiası”

29uncu Fasıldakiler “Eczacılık Eşya” ve

39 ve 40ıncı Fasıllardakiler ise “Plastik Eşya” ve “Kauçuk Eşya” olarak kodlandırılmıştır.

Bu kodlamalara ilave olarak, 27inci Fasıldaki kömürler (kok ve koklaşma ürünleri hariç), ham petrol,

doğalgaz ve LPG türü hammaddeler ve bunların rafinasyon ürünleri yağlar ve yakıtlar da ayrıca

kodlandırılmıştır. Bu kodlama ile veri tabanındaki emtianın dış ticaret verileri aşağıdaki gruplar

altında irdelenebilmektedir:

Yakıtlar - Taşkömürü, Linyit, Turb

Yakıtlar - Petrol/Doğalgaz-LPG ……

Petrol bazlı yağlar, Gazoiller - Motorin, Fuel oil

Eczacılık Eşya

Plastik eşya

Kauçuk eşya

Bu grupların dışında kalanlar ise, yakıtlar ve petrol yağları dışında kalan, kimya sanayi emtiası olarak:

İnorganik Kimyasal ürün ve müstahzarlar

Organik Kimyasal Ürün ve Müstahzarlar

Organik Kimyasal Ürünler (Eczacılık)

olarak gruplanmıştır.

Ayrıca, plastik/kauçuk ve deterjan alt sektörlerinin temel hammaddeleri olan, yüksek dış ticaret

hacımlı, bazı organik kimyasal kalemleri de özel gruplandırma yapılabilmesine olanak sağlama

amacıyla, kodlandırılmıştır.




3. Türkiye Kimya Sanayii Ürünlerinin Dış Ticaret Verilerine göre İrdelenmesi

Uluslararası emtia ticareti verilerinin, yukarıda açıklanan özel kodlamalar ışığı altında

değerlendirme sonuçlarına göre, Türkiye kimya sanayii ile ilgili emtia gruplarının 2016 yılı dış ticaret

özet bilgileri Tablo 4’de verilmektedir.

Tablo 4 - 2016 yılı CN (GTIP 8’li) verilerine göre Dış Ticaret Özeti

İthalat Açığı

Dış Ticaret Hacmi

İTH/ Dış

Tic. oranı Birim Fiyat

Emtia Grupları İhracat, milyon$

İthalat, milyon$

İHR - İTH milyon $

İHR + İTH milyon $

İTH/ Dış

Tic, %

İhracat $/Kg

İthalat

$/Kg

Yakıtlar - Petrol/Doğalgaz-LPG …… $318 $16.785 -$16.467 $17.103 98,1% -- --

Petrol bazlı yağlar - Gazoil, Motorin, Fuel oil $2.828 $7.344 -$4.516 $10.172 72,2% $0,40 $0,42

İnorganik Kimyasal ürün ve müstahzarlar $2.260 $3.585 -$1.325 $5.845 61,3% $0,13 $0,35

Organik Kimyasal Ürün ve Müstahzarlar $4.557 $20.479 -$15.922 $25.036 81,8% $1,36 $1,48

Organik Kimyasal Ürünler (Eczacılık) $782 $4.069 -$3.288 $4.851 83,9% $28,94 $82,67

Eczacılık eşya $45 $148 -$103 $193 76,5% $5,39 $60,38

Plastik eşya $4.107 $2.928 $1.178 $7.035 41,6% $2,65 $4,97

Kauçuk eşya $2.737 $2.195 $542 $4.931 44,5% $4,43 $5,08

Plastik + Kauçuk eşya $6.844 $5.123 $1.721 $11.966 42,8% $3,16 $5,01

Türkiye kimya sanayiinin (organik ve inorganik kimyasallar), eşya türü emtianın hesaba katılmaması

durumundaki, dış ticaret özeti Tablo 5’de verilmektedir. Bu tablodan görüleceğı üzere, Türkiye

kimya sanayiinin dış ticaret hacmi yaklaşık 35,7 milyar ABD dolarıdır. Dahilde işlem gören petrol

bazlı yağlar ve rafine yakıtlar da kimya sanayii kapsamında ele alındığında, dış ticaret hacmi yaklaşık

46 milyar ABD doları olmaktadır.

Tablo 5 - 2016 yılı CN (GTIP 8’li) verilerine göre KİMYA SANAYİİ Dış Ticaret Özeti (Ham petrol, Doğalgaz, LPG/LNG hariç)

İthalat Açığı

Dış Ticaret Hacmi

İTH/ Dış

Tic. oranı Birim Fiyat

Emtia Grupları İhracat, milyon$

İthalat, milyon$

İHR - İTH milyon $

İHR + İTH milyon $

İTH/ Dış

Tic, %

İhracat $/Kg

İthalat

$/Kg

KİM

YA

SA

NA

Yİİ

İnorganik + Organik Kimyasallar + ECZACILIK Kimyasallar

$7.598 $28.133 -$20.535 $35.732 78,7% $0,36 $1,17

İnorganik + Organik Kimyasallar + ECZACILIK Kimyasalları+ Petrol bazlı yağlar – Rafine yakıtlar

$10.427 $35.477 -$25.051 $45.904 77,3% $0,37 $0,85

Tablo 4’de görüleceği üzere, petrol bazlı yağ ve rafine yakıtlar hariç tutulduğunda, 2016 yılındaki:

20,5 milyar dolarlık ithalat açığının %93’ü organik kimyasallar ithalatından kaynaklanmakta

ve

organik kimyasallar ithalatı, organiklerin dış ticaret hacmının %82’sini oluşturmaktadır.



3.1 2009-2016 Sürecinde Kimya Sanayii ve ilgili Emtia Gruplarının Dış Ticaret Yönelimleri

Tablo 4’de, 2016 yılı için dış ticaret özetinin verildiği, Kimya Sanayii ile ilgili emtia gruplarının 2009-

2016 sürecinde dış ticaret verilerindeki değişimleri Şekil 2’de grafik olarak verilmektedir.

Şekil 2 - 2009-2016 sürecinde dış ticaret verilerindeki değişimler

Şekil 2’deki grafikler incelendiğinde, ham petrol, doğalgaz, LPG ve petrol rafinasyonu kaynaklı yağ

ve yakıtlar ithalatının 2012 yılında en yüksek değere ulaştığı ve 2016 yılında ise en düşük seviyeye

indiği görülmektedir. Bu durum, ithalat edilen petrol fiyatlarındaki global değişimlerle doğrudan

ilgilidir (Şekil 3). Ancak, 2009-2016 sürecinde cari fiyatlarla kimya sanayii emtia ithalatının, 2009

yılına göre 2016 yılında yaklaşık % 34 artış göstermesi, Türkiye kimya sanayii gelişmesinin büyük

ölçüde petrokimya kaynaklı organik kimyasallar ithalatına dayalı olduğu sonucunu ortaya

çıkarmaktadır.



Şekil 3 –Kimyasallar ve Plastik/Kauçuk Eşya Dış Ticaret Hacmi ve Brent Petrol Fiyatları

3.2 2009-2016 Sürecinde Kimya Sanayii ve ilgili Emtia Gruplarının Ortalama Birim Fiyatları

Harmonize Sistem dış ticaret verilerine göre, kimyasal maddelerin ithalat/ihracat birim fiyatları,

emtia gruplarına göre önemli farklılıklar göstermektedir. Gruplandırılmış kimyasallara ve tümden

organik kimyasal hammadelerden üretilen plastik ve kauçuk eşyanın, 2009-2016 sürecindeki ihracat

ve ithalat birim fiyatlarındaki ($/kg) değişimleri Şekil 4’de verilmektedir. Eczacılık alt sektörü ile ilgili

organik kimyasal madde ve eşyaların birim fiyatları, ölçeğin çok dışında (bakınız, Tablo 4, 2016 yılı

için) görece yüksek olması nedeniyle, Şekil 4’de verilmemektedir.

Şekil 4 – Kimya Sanayi Ürün ve Plastik/Kauçuk Eşyanın Ortalama Birim Fiyatları

Tablo 4’deki 2016 yılı verilere bakıldığında, kimyasal maddelerin dış ticaretinde, organik

kimyasalların birim fiyatlarının inorganiklere göre genelde daha yüksek olduğu ve her bir emtia

grubu için ithalat birim fiyatlarının da ihraç edilenlere göre daha yüksek olduğu görülmektedir.



Kimya sanayii ürünleri kullanılarak üretilen “malların” dış ticaretinde, 2016 yılı verilerine göre 6,8

milyar dolar ihracat ve 5,8 milyar dolar ithalat ile dış ticarette önemli bir yer alan “plastik ve kauçuk

eşya” grubu, birim fiyatları açısından yüksek katma değer yaratmaktadır; ancak, Tablo 4 ve Şekil

4’de görüleceği üzere, plastik ve kauçuk ürünlerinin birim fiyatlarında, ithal edilen plastik/kauçuk

ürünlerinde ihraç edilenlere göre önemli farklılıklar bulunmaktadır. Benzer durum, birim fiyatların

çok daha yüksek olduğu “eczacılık altsektörü” için de geçerlidir.

3.3 İthalat Açığı ve İhracat Fazlalığında Öne Çıkan Kimyasal Madde ve Ürünler

2009-2016 süreci için derlenen ve herbiri “organik/inorganik madde/ürün müstahzar” ve “eşya” ve

de ilgili kimya altsektörüne göre kodlanan emtia kalemleri “ithalat açığı, dışticaret hacmi ve

ihracat/ithalat birim fiyatları”na göre sıralanmıştır.

3.1.1 İthalat Açığı yüksek olan ORGANİK Kimyasal Madde ve Ürünler:

2016 GTIP verilerine göre, 3,3 milyar dolarlık eczacılık ürünleri hariç olmak üzere, organik kimyasal

madde/ürün ve müstahzarların dış ticaretinde yaklaşık 15,9 milyar dolarlık ithalat açığı

bulunmaktadır (Tablo 4). 2016 yılı için ithalat açığının 30 milyon dolardan büyük olduğu emtia

kalemleri (kimyasal ürünler) ile ilgili dış ticaret verileri, Organik Kimyasallar için Tablo 6’da, İnorganik

Kimyasalllar için ise Tablo 7’de özetlenmiştir. Bu gruplandırmalarda listelenen kimyasalların ticari

büyüklük sıralamasının, 2009 – 2016 sürecinde önemli bir farklılık göstermediği görülmektedir.

Tablo 6’da görüleceği üzere, listelenen HS 4 kodlu 35 organik kimyasal madde ve ürün emtia kalemi

toplamı (yaklaşık $9,5 milyar) , 2016 yılı toplam organikler dış ticaret açığının yaklaşık %50’sini

oluşturmaktadır. Altsektör bazında irdelendiğinde, listelenen bu organik kimyasal madde ve

ürünlerin :

%58’unun petrokimya tesisi ürünleri

%21’Inin plastik sektörü hammaddeleri

%12’sinin kauçuk sektörü hammaddeleri

%9’unun sentetik elyaf ürünleri

olduğu anlaşılmaktadır.

3.1.2 İhracat Fazlalığı yüksek olan ORGANİK Kimyasal Madde ve Ürünler:

2016 GTIP verilerine göre, 40 milyon dolardan yüksek ihracat fazlalığı, elyaf filament demetleri

dışında, aşağıdaki GTIP 8’li (CN) müstahzar/emtia kalemlerinde görülmüştür:

HS (GTIP) kodu

Kimyasal Madde/Ürün grubuAdı İhracat Fazlalığı milyon $

Birim fiyat $/Kg

İhracat İthalat

55013000 Sentetik filament demetleri; akrilik/modakrilikten $130,2 $2,08 $1,89

34011100 Sabun/Deterjan; emdirilmiş kağıt/bez/keçeler $167,5 $1,38 $1,68

34022090 Yıkama ve temizleme için diğer müstahzarları (perakende) $77,2 $0,80 $2,03

33074900 Kapalı yerlerin güzel kokmasında kullanılan diğer müstahzarlar $64,2 $1,96 $4,24

34012090 Diğer sabunlar - (Sıvı sabunlar, Arap sabunu vb) $44,5 $1,04 $0,96

33072000 Vücut deodorantları ve ter kokusunu önleyici deodorantlar $40,4 $4,11 $5,91



Tablo 6 - 2016 yılı - İTHALAT AÇIĞI $50 milyondan FAZLA OLAN

Organik Kimyasal Madde ve Ürünler

Üretim Sektörü İthalat Açığı

Milyon $

HS (GTIP) kodu

Kimyasal Madde/Ürün grubuAdı Grup Toplamı İthalat Açığı

Organik Kimya (Petrokimya)

> $1.850 3901 Polietilen - LD/HD (ilk şekilde)

~ $5,5milyar

~ $1.800 3902 Polipropilen (ilk şekilde)

Toplam >$380

3901 Diğer etilen polimerleri (ilk şekilde)

3901 Etilen (vinil asetat kopolimerleri (ilk şekilde)

>$600 3904 Polivinil klorür (pvc) (ilk şekilde)

$400 - $490

3902 Propilen kopolimerleri (ilk şekilde)

3903 Polistirenler; (ilk şekilde)

>$275 2902 Stiren (vinil benzen)

$150-$170 2926 Akrilonitril

>$60 2902 p; ksilen

Organik Kimya (plastik sektörü)

~$500 3907 Polietilen tereftalat, Poliasetaller/eterler, epoksit-alkid reçine

~$2 milyar

>$300 2917 Tereftalik asit ve tuzları

$170 - $200

3909 Amino / fenolik reçineler, poliüretanlar

3908 Poliamidler

$130-$160 2929 İzosiyanatlar

2916 Akrilik/Metakrilik asitin esterleri

herbiri $80 - $100

3910 Silikonlar

3912 Selüloz ve kimyasal türevleri – (Plastik sektörü harici)

3911 Petrol reçineleri, kumaron, ...(ilk şekilde); polisülfür/sülfonlar

3906 Akrilik polimerleri

2905 Asiklik alkoller (oktil alkol, etandiol, ….)

herbiri $60 - $75

2915 Vinil asetat

2933 Melamin, …

3903 Stiren polimerleri

2922 Amino-alkoller vb. eter, ester ve tuzları

>$90 3204 Pigmentler ve esası pigment olan organik müstahzarlar

Organik Kimya (Kauçuk Sektörü)

>$650 4002 Sentetik/taklit kauçuk, etilen-propilen, stiren-butadien kauçuk

~$1,1 milyar >$170 3903 Akrilonitril-butadien-stiren (abs) kopolimerleri (ilk şekil)

>$120 3402 Yüzey aktif organik maddeler; iyonlu olmayanlar

>$110 3506 Kauçuk/plastik esaslı yapıştırıcılar

Organik Kimya (Sentetik Elyaf)

>$480 5504 Suni devamsız (işlem görmemiş) (viskoz ipeğinden)

~$0,9milyar

~$180 5503 Sentetik devamsız lifler; poliesterlerden

~$100 5502 Suni lif demetleri

>$80 5503 Sentetik devamsız lifler; akrilik/modakrilikten

>$50 5504 Suni devamsız (işlem görmemiş)

Sadece bu listedeki ORGANİK Kimyasal Madde ve Ürünlerdeki İTHALAT AÇIĞI Toplamı

~$9,5 milyar

Tüm ORGANİK Kimyasal Madde ve Ürünlerde 2016 yılı KİMYA SANAYİİ İTHALAT AÇIĞI

~$19,2

milyar

3.1.3 İthalat Açığı Yüksek olan İNORGANİK Kimyasal Madde ve Ürünler:

Benzer yaklaşımla, listelenen, ithalat açığı $15 milyon’dan fazla olan, HS 6 kodlu 19 organik kimyasal

madde ve ürün emtia kalemi toplamı (yaklaşık $2,04 milyar), 2016 yılı toplam inorganikler dış ticaret

açığının yaklaşık %90’ını oluşturmaktadır (Tablo 7). Bu tablodan, $1,25 milyar ithalat açığı ile “Gübre

Sektörü” ürünlerinin tüm inorganikler dış ticaret açığının yaklaşık %70’ini oluşturduğu

görülmektedir.



Tablo 7 - 2016 yılı - İTHALAT AÇIĞI $15 milyondan FAZLA OLAN

İNORGANİK Kimyasal Madde ve Ürünler

Üretim Sektörü HS

(GTIP) kodu


Rafineri/Petrokimya 280300 Karbon Karaları ~ $0,14 milyar

İnorganik Kimya (Gübre Sektörü)

310210 üre

~ $1,25 milyar

310530 Diamonyum hidrojenortofosfat

280920 Fosforik asit ve polifosforik asitler

310221 Amonyum sülfat

310230 Amonyum nitrat

283421 Nitrat; potasyum nitrat

310540 Amonyum, diamonyum hidrojenortafosfatla karışımları

310420 Potasyum klorür

310520 N, P, K vs. üçünü de içeren kimyasal gübreler

310551 Diğer kimyasal gübreler; nitrat ve fosfat içerenler

310559 N, P vs. ikisini içeren diğer mineral ve kimyasal gübreler

310310 Süper fosfatlar

İnorganik Kimya 281512 Sodyum hidroksit (kostik soda) sıvı çözeltileri

~$0,12 milyar 281810 Suni korendon (korundum)

İnorganik Kimya (Madencilik)

251020 Tabii fosfatlar ve fosfatlı tebeşir (öğütülmüş) ~$0,12 milyar

280469 Silisyum (ağırlık itibariyle < % 99, 99 silisyum içerenler)

Pigment/ Müstahzar

320611 Esası titandioksit olan pigment ve müstahzarlar ~$0,28 milyar

320619

Sadece bu listedeki İNORGANİK Kimyasal Madde ve Ürünlerdeki İTHALAT AÇIĞI Toplamı

~$1,6 milyar

Tüm İNORGANİK Kimyasal Madde ve Ürünlerde 2016 yılı KİMYA SANAYİİ İTHALAT AÇIĞI

~ $2,04 milyar

3.1.4 İthalat Fazlalığı olan İNORGANİK Kimyasal Madde ve Ürünler:

Madencilik ürünlerinin işlenmesi ile üretilen inorganik kimyasal ürünlerin bazılarında, ihracat

fazlalığı ortaya çıkmaktadır. 2016 yılında İhracat fazlalığı $20 milyon’dan fazla olan, HS 6 kodlu 11

inorganik emtia kalemleri, çimento ürünleri, soda külü ve bor/krom kimyasalları, çinko oksit ve

kalsit’ten oluşmaktadır (Tablo 8).

Tablo 8 - 2016 yılı – İHRACAT FAZLALIĞI $15 milyondan FAZLA OLAN

İNORGANİK Kimyasal Madde ve Ürünler

Üretim Sektörü HS

(GTIP) kodu


İnorganik Kimya

281000 Bor oksitleri; borik asitler

~ $0,42 milyar 283620 Sodyum karbonat

283630 Sodyum hidrojen karbonat [Na bikarbonat (karbonat)]

281910 Krom trioksit

284130 Sodyum dikromat

İnorganik Kimya (Madencilik)

281700 çinko oksit; çinko peroksit

~ $0,13 milyar 251990 Erimiş, yanmış, sinterlenmiş manyezit

283650 Kalsiyum karbonat - Kalsit

İnorganik Kimya (Çimento Sektörü)

252329 çimento; portland; diğer

~ $0,45 milyar 252310 çimento; klinker

252321 çimento; portland; beyaz

Sadece bu listedeki İNORGANİK Kimyasal Madde ve

Ürünlerdeki İHRACAT FAZLALIĞI Toplamı ~$1 milyar



3.2 İthalat Açığı $50 milyondan Fazla Olan ORGANİK Kimyasallar ve Birim Fiyatları

Organik kimyasal madde ve ürünlerin, ihracat kalemleri bazında yatırım alanı irdelemesine yönelik

olarak da kullanılabilmek üzere, İthalat açığı yıllık 50 milyon dolardan fazla olan emtia kalemleri,

ilgili kimya sanayi altsektörleri ve ithalat-ihracat birim fiyatlarının ortalamaları, emtianın ihracatının

dış ticaret hacmi içindeki oranının %90’dan fazla veya az olmasına ve Türkiye’de üretiminin

varolduğu bilinmesine göre (en sağ kolon) Tablo 9 ve Tablo 10’da listelenmiştir.

Tablo 9 - 2016 yılı verilerine göre

İTHALAT AÇIĞI $50 milyondan FAZLA ve İthalata Bağlılığı YÜKSEK OLAN

ORGANİK Kimyasal Madde ve Ürünler ve İthalat Birim Fiyatları

Üretim Sektörü HS 6

(GTIP) kodu

Kimyasal Madde/Ürün grubuAdı

İthalat

Miktarı

1000

ton

İthalat Açığı,

milyon $

İthalat Birim fiyatı, $/Kg

İthalatın Dış

Ticaret içindeki

%si

Petrokimya Tesisi

390210 Polipropilen (ilk şekilde) 1.623 -$1.800 $1,1 99

390120 özgül kütlesi > =0, 94 olan polietilen 787 -$961 $1,2 98

390110 özgül kütlesi < 0,94 olan polietilen 666 -$967 $1,5 99

390410 Polivinil klorür (pvc) (ilk şekilde) 706 -$614 $0,9 99

390230 Propilen kopolimerleri (ilk şekilde) 387 -$489 $1,3 98

390319 Polisitiren; genleşemeyenleri (ilk şekilde) 246 -$304 $1,2 100

390190 Diğer etilen polimerleri (ilk şekilde) 208 -$297 $1,5 99

290250 Stiren (vinil benzen) 270 -$278 $1,0 99

292610 Akrilonitril (ITC verisi*) 171 -$178 $1,0 > 80*

390130 Etilen (vinil asetat kopolimerleri (ilk şekilde) 50 -$82 $1,6 99

Organik Kimya-Genel/Plastik Sektörü

390720 Diğer polieterler-polietilen glikol, vb (ilk şekilde) 266 -$425 $1,6 97

291736 Tereftalik asit ve tuzları 469 -$331 $0,7 100

390930 Diğer amino reçineler (ilk şekilde) 138 -$199 $1,5 94

292910 İzosiyanatlar 85 -$161 $1,9 99

390740 Polikarbonatlar (ilk şekilde) 66 -$157 $2,5 98

291612 Akrilik asitin esterleri 123 -$132 $1,1 99

290516 Doymuş monohidrik (oktil alkol) ve izomerleri 106 -$82 $0,8 ---

291532 Vinil asetat 81 -$77 $1,0 99

293361 Melamin 60 -$64 $1,1 ---

292219 Diğer amino-alkoller vb. eter, ester ve tuzları 14 -$59 $4,3 99

293090 Kükürtlü (tiyo- vb) organik diğer bileşikler 15 -$54 $3,8 97

291614 Metakrilik asit esterleri 32 -$50 $1,6 99

Kauçuk Sektörü

400219 [stiren-budatien kauçuk (sbr) ve (xsbr) kauçuk] 106 -$157 $1,5 97

390330 Akrilonitril-butad.-stiren(abs) kopolimerleri (ilk şekil) 114 -$175 $1,6 99

400122 Teknik yönden belirlenmiş tabii kauçuk (tsnr) 115 -$158 $1,4 99

400220 Butadien kauçuk (br) 38 -$55 $1,5 98

400270 Etilen; propilen; konjuge olmamış dien kauçuk (epdm) 37 -$71 $2,0 98

Sentetik Elyaf

550410 Suni devamsız (işlem görmemiş) (viskoz ipeğinden) 249 -$488 $2,0 ---

550200 Suni lif demetleri 19 -$103 $5,3 ---

550490 Suni devamsız (işlem görmemiş) 18 -$52 $2,8 ---

Organik Kimya Deterjan

340213 Yüzey aktif organik maddeler; iyonlu olmayanlar 70 -$125 $1,9 94

Organik Kimya-Gıda, Boya, İlaç

391239 Karboksimetilselüloz/diğer selüloz eterler (ilk şekilde) 23 -$94 $4,3 95

* International Trade Centre (ITC) - https://www.trademap.org/Index.aspx




Tablo 10 - 2016 yılı verilerine göre

İTHALAT AÇIĞI $50 milyondan FAZLA ve İthalata Bağlılığı GÖRECE AZ OLAN (Dahilde Üretimi Yapılan)

ORGANİK Kimyasal Madde ve Ürünler ve Ortalama Birim Fiyatları

Üretim Sektörü HS 6

(GTIP) kodu

Kimyasal Madde/Ürün grubuAdı İthalat

Miktarı

1000 ton

İthalat Açığı,

milyon $

İthalat Birim fiyat

$/Kg

İthalatın Dış Ticaret

içindeki %si

PetroKimya/ Kok Tesisi

290243 p; ksilen 145 -$112 $0,8 ---

Petrokimya - Organik Kimya Tesisi

391000 Silikonlar (ilk şekillerde) 32 -$95 $3,7 84

390950 Poliüretanlar (ilk şekilde) 50 -$91 $2,8 74

390730 Epoksi reçineler (ilk şekilde) 44 -$88 $2,4 84

390799 Polialil esterleri vb. (ilk şekilde) 77 -$73 $2,3 63

390810 Poliamidler (ilk şekilde) 88 -$173 $2,2 91

390390 Diğer stiren polimerleri (ilk şekilde) 46 -$60 $1,5 89

390311 Polistiren; genleşebilen (ilk şekilde) 94 -$118 $1,4 88

390690 Diğer akrilik polimerler (ilk şekilde) 195 -$88 $1,4 60

390760 Polietilen tereftalat (ilk şekilde) 207 -$72 $1,0 61

290531 Dioller-etilen glikol (etandiol) 320 -$240 $0,8 ---

Kauçuk Sektörü 350691 Kauçuk/plastik esaslı yapıştırıcılar 50 -$119 $3,4 77

400299 Diğer sentetik, taklit kauçuklar 18 -$22 $2,5 67

Organik Kimya Boya

320417 Pigmentler ve esası pigment müstahzarlar 12 -$92 $9,2 87

Organik Kimya Elyaf

550330 Sentetik devamsız lifler; akrilik/modakrilikten

39 -$84 $2,1 ---

550320 Sentetik devamsız lifler; poliesterlerden 152 -$179 $1,5 82

4. Dış Ticaret Verilerine Göre, Kimyasal Madde ve Ürün Bazında, Öne Çıkan Yatırım

Konuları

Bir emtianın ithalat değerinin, o emtianın dış ticaret hacmi içindeki oranının %90’dan fazla olması,

yurtiçinde yeterli üretimin bulunmaması, %90’dan daha düşük değerleri ise, o emtianın yurtiçinde

de üretiminin olduğu ve yurtiçinde tüketiminin yanısıra ihracatının da yapılıyor olması varsayımı ile,

yatırım önceliklerinin seçimine yönelik, “kaba bir değerlendirme kriteri olarak” ele alınabilir.

4.1 İthalat Açığı $50 milyondan fazla olan ORGANİK Kimyasal Madde ve Ürünler (Eczacılık Hariç)

Tablo 9 ve Tablo 10’daki kimyasal madde ve ürünlerin “ithalat açıkları”, yukarıdaki kritere göre

değerlendirildiğinde, petrokimya tesisi ve/veya dışında da üretilebilen, ithalat açığı $50 milyon’dan

fazla olan organik kimyasalların ihracat açığı değer ve miktarları Tablo 11’de özetlenmektedir.

Tablo 11 - 2016 yılı verilerine göre, İthalat Açığı $50 milyondan fazla olan ORGANİK Kimyasal Madde ve Ürünlerin

(Eczacılık Hariç) İthalata Bağımlılık Göstergeleri

İthalata Bağımlılık (İthalat $ Değeri/Dış Ticaret

Hacmi Oranı)

Ürün Türü ihracat Açığı

Değer Toplamı, $ ithalat Miktarı Toplamı, ton

Yüksek, > %90 (Tablo 9) Petrokimya Tesisi Ürünleri ~$6,0 milyar ~ 5,1 milyon ton

Yüksek, > %90 (Tablo 9) Petrokimya Tesisi Dışında Üretilebilenler

~$3,3 milyar ~ 2,3 milyon ton

Görece Az, < %90 (Tablo 10) ~$1,7 milyar ~ 1,6 milyon ton



Tablo 9 ve 10’daki kimyasalların 2015, 2016 ve 2017 (kesinleşmemiş değerler) verilerine

bakıldığında, aşağıdaki kimyasalların ithalat açıklarında diğerlerine göre önemli artışlar

görülmektedir; 2017 yılında 2015’e göre ithalat açığında %15’den fazla artış gösteren kimyasallar

Tablo 12’de verilmektedir.

Tablo 12 – Tablo 9 ve 10’daki kimyasallardan, son üç yılda, İhracat Açığı Artışında Öne Çıkanlar (>%15 artış gösterenler)

HS 6 (GTIP) kodu

Kimyasal Madde/Ürün grubuAdı

İthalat Miktarı

1000 ton

İthalat Açığı milyon $

2015 2016 2017 2015 2016 2017

Tablo 9 Kimyasalları (ithalat değeri/dış ticaret hacmi içindeki oranı %90’dan fazla olanlar)

290250 Stiren (vinil benzen) 263 270 287 -$321 -$278 -$366

292910 İzosiyanatlar 81 85 91 -$152 -$161 -$280

390930 Diğer amino reçineler (ilk şekilde) 136 138 0 -$229 -$199 -$437

290516 Doymuş monohidrik (oktil alkol) ve izomerleri 85 106 126 -$86 -$82 -$131

390130 Etilen (vinil asetat kopolimerleri (ilk şekilde) 43 50 53 -$75 -$82 -$89

291614 Metakrilik asit esterleri 30 32 34 -$56 -$50 -$80

293361 Melamin 52 60 63 -$55 -$64 -$76

390330 Akrilonitril-butad.-stiren(abs) kopolimerleri 111 114 132 -$199 -$175 -$256

400122 Teknik yönden belirlenmiş tabii kauçuk (tsnr) 118 115 127 -$187 -$158 -$242

400219 [stiren-budatien kauçuk (sbr) ve (xsbr) kauçuk] 105 106 110 -$170 -$157 -$217

400220 Butadien kauçuk (br) 36 38 45 -$58 -$55 -$95

550410 Suni devamsız-işlemgörmemiş- viskoz ipeğindn 244 249 232 -$442 -$488 -$509

Toplamlar 1.304 1.363 1.302 -$2.030 -$1.949 -$2.779

Tablo 10 Kimyasalları (ithalat değeri/dış ticaret hacmi içindeki oranı %90’dan az olanlar)

290531 Dioller-etilen glikol (etandiol) 264 320 308 -$254 -$240 -$284

550320 Sentetik devamsız lifler; poliesterlerden 164 152 192 -$195 -$179 -$244

390810 Poliamidler (ilk şekilde) 81 88 93 -$168 -$173 -$214

390760 Polietilen tereftalat (ilk şekilde) 173 207 310 -$59 -$72 -$204

391000 Silikonlar (ilk şekillerde) 30 32 37 -$91 -$95 -$122

390690 Diğer akrilik polimerler (ilk şekilde) 187 195 212 -$143 -$88 -$121

290243 p; ksilen 107 145 136 -$91 -$112 -$121

390950 Poliüretanlar (ilk şekilde) 51 50 55 -$92 -$91 -$91

(Not: 2017 verileri geçicidir) Toplamlar 1.056 1.190 1.342 -$1.092 -$1.050 -$1.402

Petrokimya tesisleri, temel organik kimyasal maddelerin temini için derecede öneme haiz

tesislerdir. Ana hammaddeleri nafta ve LPG olan bu tesislerin kurulması, tevsii veya ürün çeşitliliğini

arttırılması, iç/dış pazar durumları, jeopolitik kısıtlamalar ve finansman güçlüklerinin yanısıra,

kurulma kararından sonra üretim başlaması için en azından 4-5 yıl zaman gerektiren büyük yatırım

projeleridir.

Ülkemizdeki yegane petrokimya tesisi olan PETKİM’in dışında, petrokimya tesisi kurulması yönündeki gelişmelerin yavaşlığı nedeni ile, Tablo 9’da listelenen organik kimyasalların önümüzdeki yıllarda temini ithalat ile sağlanacağı anlaşılmaktadır. Bu öngörü (varsayım) bağlamında, Türkiye kimya sanayiinin ithalat açığının azaltılmasına yönelik olarak:

Tablo 9’daki temel monomer ve polimerleri hammadde olarak kullanan, Tablo 9 ve 10’da

listelenen organik kimyasal ürünler için, diğer diğer organik kimya kimya alt sektörlerinde

yatırımların öncelikle teşvik edilmesi gereksinimi ortaya çıkmaktadır.

Tablo 9 ve 10’daki kimyasalların son üç yıldaki ithalat açığı verilerine bakıldığında, %15’den

fazla artış gösterenleri listelendiği Tablo 12’deki kimyasalların, yatırım önceliği açısından,

öne çıktığı görülmektedir.

Organik kimyasallarda ihracat fazlalığının, katma değeri yüksek akrilik/modakrilik elyaf ve

sabun/deterjan tüketici ürünlerinde olduğu görülmektedir.



4.2 İthalat Açığı ve Fazlalığı Olan İNORGANİK Kimyasal Madde ve Ürünler

Madencilik ürünlerinin işlenmesi ile üretilen inorganik kimyasal madde, ürün ve müstahzarlar

açısından bakıldığında, inorganik kimyasal ürünlerin bazılarında, ihracat fazlalığı ortaya çıkmaktadır.

2016 yılında İhracat fazlalığı $20 milyon’dan fazla olan, HS 6 kodlu 11 inorganik emtia kalemleri,

çimento ürünleri, soda külü ve bor/krom kimyasalları, çinko oksit ve kalsit’ten oluşan inorganik

ürünlerin 2016 yılı ihracat toplamı yaklaşık 1 milyar dolardır.

İthalat açığı $15 milyon’dan fazla olan ve üre, 12 kalem inorganik gübre kimyasalları, karbon karası,

suni korundum, saf silis ve kostik sodadan oluşan, HS 6 kodlu 17 adet inorganik kimyasal emtia

kalemi toplamının (yaklaşık $1,76 milyar), 2016 yılı toplam inorganikler dış ticaret açığının yaklaşık

%90’ını oluşturduğu görülmektedir. Derlenen bu listedeki kimyasallardan, $1,25 milyar ithalat açığı

ile “Gübre Sektörü” ürünlerinin inorganikler dış ticaret açığının yaklaşık %70’ini oluşturduğu

görülmektedir.

Dolayısı ile, inorganikler ile ilgili olarak, katma değeri yüksek bor/krom kimyasalları ve ithalat

açığının kapanmasına yönelik olarak da “inorganik gübre üretimi” konuları yatırım

gereksinimlerinde öne çıkmaktadır.

5. Yararlanılan Kaynaklar

TUIK, Dış Ticaret İstatistikleri – Sorgulama sayfası, https://biruni.tuik.gov.tr/disticaretapp/menu.zul

ve diğer bilgi sayfaları

ITC, TRADEMAP - Trade statistics for international business development, International Trade

Center, https://www.trademap.org/Index.aspx

Zanbak, C., 2015, “GTIP 28. Fasil -İnorganik Kimyasallar”ın Dış Ticaretinin İrdelenmesi ve

Hammadde Kaynaği Olabilecek Maden Cevherlerinin Tanımlanması, TKSD Raporu, 27

Ocak, http://tksd.org.tr/doc/GTIP_28.pdf

https://biruni.tuik.gov.tr/disticaretapp/menu.zul


http://tksd.org.tr/doc/GTIP_28.pdf



EK Tablolar

EK Tablo 1a - 2016 yılı - İTHALAT AÇIĞI $100 milyondan FAZLA OLAN Organik Kimyasallar

(HS/GTIP 6lı) – Birim Fiyata göre gruplandırılmış

EK Tablo 1b - 2016 yılı İTHALAT AÇIĞI $50 - 100 milyon ARASINDA OLAN Organik Kimyasallar


EK Tablo 1c - 2016 yılı İTHALAT AÇIĞI $50 - $30 milyon ARASINDA OLAN Organik Kimyasallar


EK Tablo 2a - 2016 yılı İTHALAT AÇIĞI $15 milyon ÜZERİNDE OLAN İnorganik Kimyasallar


EK Tablo 2b - 2016 yılı İHRACAT FAZLALIĞI $50 - 100 milyon ARASINDA OLAN İnorganik

Kimyasal ve Ürünler (HS/GTIP 6lı) – Birim Fiyata göre gruplandırılmış



ORGANİK KİMYASALLAR

EK Tablo 1a - 2016 yılı - İTHALAT AÇIĞI $100 milyondan FAZLA OLAN Organik Kimyasallar (HS/GTIP 6lı) – Birim Fiyata göre gruplandırılmış

Sektör Konusu HS/

GTIP 6 GTIP 6 Madde Adı

İhracat Milyon $

İthalat Milyon $

İthalat Açığı

Milyon $

Toplam Dış Ticaret Milyon $


içinde %si

Birim Fiyat Ticaret Açığı ve

Birim Fiyat İhracat,

$/Kg İthalat,

$/Kg

Kauçuk Sektörü 350691 Kauçuk/plastik esaslı yapıştırıcılar $49,5 $168,2 -$119 $218 77,3% $2,16 $3,39 >100 mil$

>2,5 $/Kg

Sentetik Elyaf 550200 Suni lif demetleri $0,4 $103,4 -$103 $104 99,6% $6,80 $5,32

Organik Kimya-Genel 391000 Silikonlar (ilk şekillerde) $21,7 $117,0 -$95 $139 84,4% $3,46 $3,69

Sentetik Elyaf 550410 Suni devamsız (işlem görmemiş) (viskoz ipeğinden) $0,4 $488,6 -$488 $489 99,9% $1,94 $1,97

>100 mil$

2,5 -1,5 $/Kg

Organik Kimya-Genel 390720 Diğer polieterler (ilk şekilde) $12,5 $437,9 -$425 $450 97,2% $2,08 $1,65

Kauçuk Sektörü 400219 [stiren-budatien kauçuk (sbr) ve (xsbr) kauçuk] $9,5 $257,0 -$248 $267 96,4% $1,46 $1,59

Organik Kimya-Genel 390930 Diğer amino reçineler (ilk şekilde) $12,7 $211,9 -$199 $225 94,4% $1,94 $1,54

Sentetik Elyaf 550320 Sentetik devamsız lifler; poliesterlerden $52,0 $230,9 -$179 $283 81,6% $1,13 $1,52

Kauçuk Sektörü 390330 Akrilonitril-butadien-stiren (abs) kopolimerleri (ilk şekil) $2,6 $177,5 -$175 $180 98,5% $1,81 $1,56

Organik Kimya-Genel 390810 Poliamidler (ilk şekilde) $19,7 $192,5 -$173 $212 90,7% $1,97 $2,18

Organik Kimya-Genel 292910 İzosiyanatlar $1,7 $162,6 -$161 $164 99,0% $2,09 $1,92

Organik Kimya-Genel 390740 Polikarbonatlar (ilk şekilde) $4,1 $161,3 -$157 $165 97,5% $2,12 $2,46

Deterjan/Temizlik 340213 Yüzey aktif organik maddeler; iyonlu olmayanlar $8,2 $132,8 -$125 $141 94,2% $1,94 $1,90

Petrokimya Tesisi 390210 Polipropilen (ilk şekilde) $21,1 $1.821,0 -$1.800 $1.842 98,9% $1,15 $1,12

>100 mil$

1,5-1 $/Kg

Petrokimya Tesisi 390120 özgül kütlesi > =0, 94 olan polietilen $16,4 $977,1 -$961 $994 98,3% $1,23 $1,24

Petrokimya Tesisi 390110 özgül kütlesi < 0,94 olan polietilen $73,2 $980,0 -$907 $1.053 93,0% $1,30 $1,47

Petrokimya Tesisi 390230 Propilen kopolimerleri (ilk şekilde) $8,8 $497,4 -$489 $506 98,3% $1,61 $1,29

Petrokimya Tesisi 390319 Polisitiren; genleşemeyenleri (ilk şekilde) $1,2 $304,8 -$304 $306 99,6% $1,29 $1,24

Petrokimya Tesisi 390190 Diğer etilen polimerleri (ilk şekilde) $4,5 $301,1 -$297 $306 98,5% $1,70 $1,45

PetroKimya Tesisi 290250 Stiren (vinil benzen) $4,3 $282,7 -$278 $287 98,5% $1,12 $1,05

Kauçuk Sektörü 400122 Teknik yönden belirlenmiş tabii kauçuk (tsnr) $2,0 $160,3 -$158 $162 98,8% $1,91 $1,39

Organik Kimya-Genel 291612 Akrilik asitin esterleri $0,9 $132,6 -$132 $133 99,4% $1,25 $1,08

Petrokimya Tesisi 390311 Polistiren; genleşebilen (ilk şekilde) $17,9 $135,9 -$118 $154 88,3% $1,24 $1,44

Petrokimya Tesisi 390410 Polivinil klorür (pvc) (ilk şekilde) $5,0 $618,8 -$614 $624 99,2% $0,88 $0,88 >100 mil$

1 -0,75 $/Kg

Organik Kimya-Genel 291736 Tereftalik asit ve tuzları $4,4 $331,2 -$327 $336 98,7% -- $0,71

Organik Kimya-Genel 290531 Dioller-etilen glikol (etandiol) $32,4 $240,2 -$208 $273 88,1% -- $0,75

A Listelenen Kimyasal TOPLAMI $387,0 $9.624,9 -$9.238 $10.012 96,1%

Listelenen Organik Kimyasallar Toplamı / Yıllık Organik

Kimyasallar Toplamı (A/B) 7,25% 39,21%

48,09% 33,50%

B 2016 yılı - Organik Kimyasallar Toplamı $5.338 $24.548 -19.210 29.887 82,10%




EK Tablo 1b -2016 yılı İTHALAT AÇIĞI $50 - 100 milyon ARASINDA OLAN Organik Kimyasallar (HS/GTIP 6lı) – Birim Fiyata göre gruplandırılmış

Sektör Konusu HS/


İhracat Milyon $

İthalat Milyon $

İthalat Açığı

Milyon $

Toplam Dış Ticaret

Milyon $


içinde %si

Birim Fiyat Ticaret Açığı

ve Birim Fiyat

İhracat, $/Kg

İthalat, $/Kg

Organik Kimya-Genel 391239 Diğer selüloz eterleri (ilk şekilde) $5,4 $99,8 -$94,4 $105,2 94,8% $4,93 $4,27

50-100 mil$ >2,5 $/Kg

Boya Sektörü 320417 Pigmentler ve esası pigment olan müstahzarlar $16,3 $108,6 -$92,3 $125,0 86,9% $5,18 $9,23

Organik Kimya-Genel 390950 Poliüretanlar (ilk şekilde) $50,7 $141,3 -$90,6 $192,0 73,6% $2,36 $2,84

Organik Kimya-Genel 293399 Sadece azotlu heterosiklik diğer bileşikler $0,3 $83,9 -$83,7 $84,2 99,7% $10,49 $62,62

Organik Kimya-Genel 292219 Diğer amino-alkoller vb. eter, ester ve tuzları $0,4 $59,0 -$58,5 $59,4 99,3% $4,01 $4,30

Organik Kimya-Genel 293090 Kükürtlü organik diğer bileşikler $1,5 $55,3 -$53,9 $56,8 97,4% $4,03 $3,76

Sentetik Elyaf 550490 Suni devamsız (işlem görmemiş) $0,1 $52,4 -$52,3 $52,5 99,7% $2,49 $2,84

Organik Kimya-Genel 390730 Epoksi reçineler (ilk şekilde) $19,9 $107,8 -$87,9 $127,6 84,4% $3,09 $2,43

50-100 mil$

2,5 -1,5 $/Kg

Sentetik Elyaf 550330 Sentetik devamsız lifler; akrilik/modakrilikten $0,0 $83,9 -$83,9 $83,9 100,0% -- $2,14

Petrokimya Tesisi 390130 Etilen (vinil asetat kopolimerleri (ilk şekilde) $0,8 $82,5 -$81,7 $83,2 99,1% $1,94 $1,65

Organik Kimya-Genel 390799 Polialil esterleri vb. (ilk şekilde) $104,5 $177,3 -$72,8 $281,9 62,9% $2,43 $2,30

Kauçuk Sektörü 400270 Etilen; propilen; konjuge olmamış dien kauçuk (epdm)

$1,3 $72,5 -$71,2 $73,8 98,2% $1,96 $1,98

Organik Kimya-Genel 390390 Diğer stiren polimerleri (ilk şekilde) $8,2 $68,6 -$60,4 $76,8 89,3% $0,90 $1,49

Kauçuk Sektörü 400299 Diğer sentetik, taklit kauçuklar $25,9 $85,7 -$59,8 $111,6 76,8% $1,85 $2,48

Kauçuk Sektörü 400220 Butadien kauçuk (br) $1,0 $56,2 -$55,2 $57,1 98,3% $1,51 $1,48

Organik Kimya-Genel 291614 Metakrilik asit esterleri $0,4 $50,3 -$49,9 $50,7 99,2% $1,89 $1,57

Organik Kimya-Genel 390690 Diğer akrilik polimerler (ilk şekilde) $185,5 $272,7 -$87,3 $458,2 59,5% $1,07 $1,40 50-100 mil$

1,5-1 $/Kg

Organik Kimya-Genel 291532 Vinil asetat $0,5 $78,0 -$77,5 $78,5 99,3% $1,17 $0,96

Petrokimya Tesisi 390760 Polietilen tereftalat (ilk şekilde) $127,1 $198,8 -$71,7 $325,8 61,0% $1,05 $0,96

Organik Kimya-Genel 293361 Melamin $0,0 $64,1 -$64,0 $64,1 100,0% $1,42 $1,06

Organik Kimya-Genel 290516 Doymuş monohidrik (oktil alkol) ve izomerleri $0,1 $81,8 -$81,7 $81,9 99,9% $0,81 $0,77 50-100 mil$ 1 -0,75 $/Kg PetroKimya Tesisi 290243 p; ksilen $54,0 $112,5 -$58,5 $166,4 67,6% -- $0,77

A Listelenen Kimyasal TOPLAMI $603,8 $2.192,9 -$1.589,1 $2.796,7 %78,4

Listelenen Organik Kimyasallar Toplamı / Yıllık Organik Kimyasallar Toplamı

(A/B) %11,3 %8,9 %8,3 %9,4

B 2016 yılı - Organik Kimyasallar Toplamı $5.338 $24.548 -$19.210 $29.887 82,1%




EK Tablo 1c -2016 yılı İTHALAT AÇIĞI $50 - $30 milyon ARASINDA OLAN Organik Kimyasallar (HS/GTIP 6lı) – Birim Fiyata göre

gruplandırılmış

Sektör Konusu HS/


İhracat Milyon

$

İthalat Milyon $

İthalat Açığı

Milyon $

Toplam Dış

Ticaret Milyon

$


içinde %si


ve Birim Fiyat

İhracat, $/Kg

İthalat, $/Kg

Petrokimya Ürünleri 391190 Polisülfürler, polisülfonlar vb (ilk şekilde) $1,9 $48,0 -$46,1 $49,8 96,2% $3,23 $3,66

50-30 mil$ >2,5 $/Kg

Petrokimya Ürünleri 391110 Petrol reçineleri, kumaron, inden/kumaron; inden reçineleri, politerpenler (ilk şekilde)

$0,5 $42,9 -$42,4 $43,4 98,8% $2,62 $2,20

Petrokimya Ürünleri 293299 Diğer; sadece oksijenli heterosiklik diğer bileşikler $0,1 $39,8 -$39,6 $39,9 99,7% $60,41 $74,15

Petrokimya Ürünleri 292249 Diğer amino-asitler, esterler ve tuzları $0,3 $36,4 -$36,0 $36,7 99,1% $3,84 $8,85

Petrokimya Ürünleri 400239 Halojenli-izobüten izopren kauçuk (cıır veya bıır) $0,2 $35,5 -$35,3 $35,6 99,6% $2,64 $2,48

Petrokimya Ürünleri 390529 Vinil asetat kopolimerleri (diğer) (ilk şekilde) $1,8 $34,7 -$32,8 $36,5 95,0% $2,02 $2,60

Petrokimya Ürünleri 390940 Fenolik reçineler (ilk şekilde) $2,6 $40,5 -$37,9 $43,1 93,9% $0,99 $1,91 50-30 mil$

2,5 -1,5 $/Kg Tarımsal/kauçuk Özü 400121 Tabii kauçuk; füme yapraklar (rss) $0,0 $36,0 -$36,0 $36,0 100,0% $3,41 $1,52

Petrokimya Ürünleri 390710 Poliasetaller (ilk şekilde) $0,4 $30,5 -$30,1 $30,9 98,7% $1,75 $1,58

Petrokimya Ürünleri 291712 Adipik asit, tuzları ve esterleri $3,0 $47,9 -$45,0 $50,9 94,2% $1,34 $1,00

50-30 mil$

1,5-1 $/Kg

Petrokimya Ürünleri 291531 Etil asetat $2,4 $45,9 -$43,5 $48,4 95,0% $0,99 $0,80

Petrokimya Ürünleri 382311 Stearik asit (rafinaj mahsülü asit yağları) $0,4 $43,0 -$42,6 $43,4 99,1% $1,20 $0,83

Petrokimya Ürünleri 400211 Lateks şeklinde [stiren-buta. Kauçuk (sbr); karboksilenmiş stiren-budatien kauçuk (xsbr)]

$3,1 $40,4 -$37,3 $43,5 92,9% $0,82 $0,81

Petrokimya 290532 Propilen glikol (1, 2-propandiol) $1,2 $36,5 -$35,3 $37,7 96,9% $1,92 $1,17

Petrokimya Ürünleri 291814 Sitrik asit $1,1 $35,7 -$34,6 $36,8 97,0% $1,00 $0,79

A Listelenen Kimyasal TOPLAMI $19,0 $593,6 -$574,6 $612,6 %96,9

Listelenen Organik Kimyasallar Toplamı / Yıllık Organik Kimyasallar Toplamı

(A/B) %0,4 %2,4 %3,0 %2,0

B 2016 yılı – Organik Kimyasallar Toplamı $5.338 $24.548 -$19.210 $29.887 82,1%



İNORGANİK KİMYASALLAR

EK Tablo 2a -2016 yılı İTHALAT AÇIĞI $15 milyon ÜZERİNDE OLAN İnorganik Kimyasallar (HS/GTIP 6lı) – Birim Fiyata göre gruplandırılmış

Sektör Konusu HS/ GTIP 6

GTIP 6 Madde Adı İhracat Milyon

$

İthalat Milyon $

İthalat Açığı

Milyon $

Toplam Dış

Ticaret Milyon $

İthalatın Dış

Ticaret içinde %si


milyon$

Birim Fiyat $/Kg İhracat,

$/Kg İthalat,

$/Kg

Rafineri/Petrokimya 280300 Karbon Karaları $1,5 $142,3 -$140,8 $143,8 99,0% $0,76 $0,76

>100 mil$

1.0-0,75

Gübre Sektörü

310210 üre $3,1 $507,7 -$504,6 $510,8 99,4% $0,31 $0,22

<0,5 $/Kg

310530 Diamonyum hidrojenortofosfat $42,0 $274,3 -$232,3 $316,3 86,7% $0,43 $0,37

280920 Fosforik asit ve polifosforik asitler $0,9 $127,1 -$126,2 $128,0 99,3% $1,43 $0,43

İnorganik Kimya 281410 Saf amonyak $31,1 $167,5 -$136,4 $198,6 84,3% $0,28 $0,28

Madencilik 251020 Tabii fosfatlar ve fosfatlı tebeşir (öğütülmüş) $0,0 $98,8 -$98,8 $98,8 100,0% $0,16 $0,10

İnorganik Kimya 281512 Sodyum hidroksit (kostik soda) sıvı çözeltileri $3,3 $91,1 -$87,8 $94,4 96,5% $0,21 $0,21 100-50

mil$ Gübre Sektörü 310221 Amonyum sülfat $1,0 $91,5 -$90,5 $92,6 98,9% $0,15 $0,13

310230 Amonyum nitrat $3,5 $77,7 -$74,1 $81,2 95,6% $0,30 $0,23

Madencilik Sektörü 280469 Silisyum (ağırlık itibariyle < % 99, 99 silisyum içerenler)

$0,3 $20,3 -$20,0 $20,6 98,6% $1,83 $1,61

50-15 mil$

1,5-2.0

İnorganik Kimya 281810 Suni korendon (korundum) $0,1 $29,0 -$28,9 $29,0 99,8% $1,53 $0,91 1.5-1,0

Gübre Sektörü

283421 Nitrat; potasyum nitrat $0,7 $33,8 -$33,1 $34,5 98,0% $0,87 $0,84 1,0-0,75

$/Kg 310540 Amonyum, diamonyum hidrojenortafosfatla karışımları

$0,4 $43,3 -$42,9 $43,7 99,1% $0,85 $0,47

Gübre Sektörü

310420 Potasyum klorür $0,2 $42,9 -$42,7 $43,0 99,6% $0,61 $0,26

<0,5 $/Kg

310520 N, P, K vs. üçünü de içeren kimyasal gübreler $23,4 $62,0 -$38,6 $85,4 72,6% $0,52 $0,46

310551 Diğer kim. Gübreler; nitrat ve fosfat içerenler $0,0 $33,6 -$33,5 $33,6 99,9% $0,26 $0,24

310559 N, P vs. ikisini içeren diğer mineral ve kimyasal gübreler

$43,2 $59,4 -$16,3 $102,6 57,9% $0,43 $0,26

310310 Süper fosfatlar $0,0 $15,3 -$15,3 $15,3 99,9% $0,37 $0,35

A Listelenen Kimyasal TOPLAMI $154,8 $1.917,6 -$1.762,8 $2.072,5 92,5%

Listelenen İnorganik Kimyasallar Toplamı / Yıllık İnorganik Kimyasallar

Toplamı (A/B) %6,8 %53,4 %2,8

B 2016 yılı – İnorganik Kimyasallar

Toplamı $2.260 $3.585 -$1.325 $5.845 61,3%



İNORGANİK KİMYASALLAR

EK Tablo 2b -2016 yılı İHRACAT FAZLALIĞI $50 - 100 milyon ARASINDA OLAN İnorganik Kimyasal ve Ürünler (HS/GTIP 6lı) Birim Fiyata göre gruplandırılmış

Sektör Konusu HS/ GTIP 6

GTIP 6 Madde Adı İhracat Milyon $

İthalat Milyon $

İthalat Fazlalığı Milyon $

Toplam Dış Ticaret

Milyon $

İthalatın Dış

Ticaret içinde %si


milyon$

Birim Fiyat $/Kg İhracat,

$/Kg İthalat,

$/Kg

İnorganik Kimya

281000 Bor oksitleri; borik asitler $119,2 $0,1 $119,0 $119,3 0,1% $389,88 $8,45 >100 mil$

>2,5 $/Kg

283620 Sodyum karbonat $246,2 $46,2 $200,0 $292,4 15,8% $0,19 $0,19 <0,5 $/Kg

283630 Sodyum hidrojen karbonat [Sodyum bikarbonat (karbonat)]

$45,9 $3,5 $42,4 $49,4 7,1% $0,22 $0,31

50-20 mil$ 281910 Krom trioksit $43,9 $2,3 $41,5 $46,2 5,1% $2,56 $2,71 >2,5 $/Kg

284130 Sodyum dikromat $20,4 $0,0 $20,4 $20,5 0,2% -- $1,33 1.5 -1.0 $/Kg

Madencilik Sektörü

281700 çinko oksit; çinko peroksit $63,2 $8,6 $54,7 $71,8 11,9% $0,94 $2,02 >50 mil$

1 -0,75 $/Kg

251990 Erimiş, yanmış, sinterlenmiş manyezit

$88,5 $31,6 $56,9 $120,2 26,3% $0,31 $0,59 <0,5 $/Kg

283650 Kalsiyum karbonat - Kalsit $25,1 $9,1 $16,0 $34,2 26,5% $0,09 $0,50 50-20 mil$

Çimento Sektörü

252329 çimento; portland; diğer $262,6 $8,3 $254,4 $270,9 3,0% $0,04 $0,03 >100 mil$

<0,5 $/Kg 252310 çimento; klinker $126,8 $3,4 $123,4 $130,1 2,6% $0,03 $0,04

252321 çimento; portland; beyaz $88,7 $0,4 $88,3 $89,2 0,5% $0,09 $0,14 >50 mil$

A Listelenen Kimyasal TOPLAMI $1.130,5 $113,5 $1.017,0 $1.244,0 21,3%

Listelenen İnorganik Kimyasallar Toplamı / Yıllık İnorganik

Kimyasallar Toplamı (A/B) %50,0 %3,2 %31,1

B 2016 yılı - İnorganik Kimyasallar Toplamı $2.260 $3.585 -$1.325 $5.845 61,3%

uluslararası ticarete yönelik faaliyet ve emtia ... - disticverilerinegorekimyasanayii -12... ·...

Documents